Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
RECREA TIE & TO ERISM E IN RIJN W A A RD EN 2010-2020 Recreatie & Toerism e in Rijnw aarden 2010 – 2020 RECREATIE & TOERISME IN RIJNWAARDEN Beleidsnotitie ten behoeve van de stimulering van toeristisch-recreatieve ontwikkeling in de gemeente Rijnwaarden D. Nieuwland, Lobith E.E. de Gans, IR³ Nijmegen Juli 2010 2 Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020 INHOUD VOORWOORD 4 1 INLEIDING 5 2 BELEIDSKADERS 6 3 TOERISTISCH PRODUCT RIJNWAARDEN 9 4 KANSEN & BEDREIGINGEN 13 5 BEZOEKERSPROFIEL 16 6 TOERISTISCHE SAMENWERKING 18 7 ECONOMISCHE BETEKENIS 20 8 CONCLUSIE 22 9 UITVOERINGSPROGRAMMA 24 Bijlagen 29 Geraadpleegde bronnen 34 3 Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020 VOORWOORD Het wethouderschap van de gemeente Rijnwaarden bracht voor mij het beleidsveld Recreatie en Toerisme met zich mee. Een terrein waar naar mijn idee nog veel te doen is en op dit moment geen tijd is te verliezen. Sinds mijn aantreden in mei 2009 heb ik mij eerst op het beleidsterrein georiënteerd en kennisgemaakt met verschillende spelers op dit gebied in de gemeente. Ik heb mij allereerst voorgenomen om actief de gemeente in te gaan en mijn oor te luisteren gelegd. Al snel kwam ik tot de conclusie dat het beoordelen van initiatieven op het gebied van recreatie en toerisme erg lastig is bij het ontbreken van een gedegen toekomstvisie op dit terrein. Met deze nota over toerisme en recreatie in Rijnwaarden komt daar verandering in. Wij moeten ons daarbij vooral niet laten leiden door de economische situatie van dit moment maar onze blik vestigen op de komende tien jaren. Als warm voorstander van het gebruik maken van kennis in het werkveld heb ik het Platform Toerisme Rijnwaarden om inbreng gevraagd. Hierin werken verschillende bedrijven en organisaties die op het gebied van toerisme actief zijn samen. Vertegenwoordigd zijn de kampeerbedrijven, horeca, bed & breakfasts, stichting Toeristische Werkgroep Rijnwaarden, de Vrienden van de Lobithse molen, Kunstkring Het Gelders Eiland, een galeriehouder en vertegenwoordigers van Koninklijke Horeca Nederland en van de Kamer van Koophandel. Het eerste concept leverde tal van positieve reacties van de leden van het Platform op. Men deelde mijn concept en er zijn waardevolle aanvullingen gegeven. Zo heb ik de vruchten kunnen plukken van de inzet van de afgelopen jaren om de samenwerking tussen ondernemers in toerisme te bevorderen! Vervolgstap was de Discussienotitie onder de titel “Toerisme in Rijnwaarden 2009- 2014”. Dit document was de basis voor een discussie-avond op woensdag 16 december 2009 in “De Havenmeester” in Tolkamer, een toeristische locatie bij uitstek. Circa 70 mensen uit het bedrijfsleven, de politiek, toeristische organisaties en ook geïnteresseerde inwoners discussieerden over een aantal discussievragen. Het was een goede manier om te weten te komen wat er leeft in onze gemeenschap en in het bedrijfsleven. Met het opstellen van deze beleidsnotitie maken wij weloverwogen keuzes met betrekking tot de thema’s zoals genoemd in het coalitieprogramma 2010-2014 “Samen Leven”. Thema’s, die voor Rijnwaarden van belang zijn: economie, natuur- en cultuurhistorie en bereikbaarheid. Economische keuzes, omdat meer bezoekers meer inkomsten en daarmee meer werkgelegenheid betekenen. Natuurlijke keuzes, omdat natuur en landschap tot de kernwaarden van het toeristisch product van Rijnwaarden behoren. Weloverwogen keuzes, passend bij onze gemeente, zodat vraag en aanbod door ondernemers en andere organisaties optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. Deze plannen zijn er om de toeristisch-recreatieve mogelijkheden voor onze eigen inwoners te stimuleren en om ervoor te zorgen dat de lokale economie een bredere basis krijgt. Ik verwacht dat de komende jaren zal blijken dat wij de juiste keuzes hebben gemaakt. J.A.M. Lamers Wethouder Economie, Toerisme & Recreatie Lobith, juni 2010 4 Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020 1 INLEIDING Aanleiding Toerisme in Rijnwaarden moet een sprong voorwaarts maken; dat is de ambitie dat de gemeente in de komende beleidsperiode wil realiseren, getuige het coalitieakkoord Samen Leven. Het aantal bezoekers en de bestedingen van de bezoekers aan Rijnwaarden zijn de laatste jaren wel toegenomen, maar het college is van mening dat deze groei nog hoger kan zijn. Rijnwaarden moet een aantrekkelijke en meer vanzelfsprekende toeristische bestemming worden voor zowel inwoners uit de eigen regio als voor bezoekers van buiten de gemeente. Het toeristische product Rijnwaarden kent voorname kwaliteiten: cultuurhistorie, de relatie met het water en de bijzondere natuur in het buitengebied. De gemeente ligt midden in het Nationaal Landschap Gelderse Poort. Regionaal vormt Rijnwaarden een aantrekkelijk gebied om op verhaal te komen voor de eigen inwoners en de regio’s Arnhem-Nijmegen, Achterhoek en Niederrhein. Voor dit doel worden de bestaande wandel- en fietsinfrastructuur intensief gebruikt. Van oudsher heeft Rijnwaarden, en dan vooral het Recreatiegebied de Bijland, aantrekkingskracht op de bevolking vanuit het Duitse Ruhrgebied. Binnen een aantrekkelijke rij-afstand ligt de Bijland met de mogelijkheid tot snelvaren en een open verbinding naar de Rijn. Rijnwaarden heeft de afgelopen jaren ook niet stilgestaan in haar toeristische ontwikkeling getuige de fraaie Europakade en de initiatieven met betrekking tot het speelpark Carvium Novum. Binnen de regio Arnhem-Nijmegen ligt een aantal grote publiekstrekkers op bereikbare afstand vanuit Rijnwaarden, zoals Nederlands Openluchtmuseum, Burgers’ Zoo, Arnhem mode- en shoppingstad, het toekomstig Nationaal Historisch museum en de oudste stad van Nederland Nijmegen. Opdracht Ontwikkel een beleidsnota waarin concreet wordt aangegeven waarop wordt ingezet, ten einde te komen tot een aantal duidelijke keuzes en speerpunten van beleid voor de lopende raadsperiode en daarna. De nota heeft een helder uitvoerings-programma met concrete actiepunten hoe die speerpunten de komende jaren gerealiseerd kunnen worden. Bij het samenstellen van de nota zijn de uitkomsten van de discussienotitie getiteld “Toerisme in Rijnwaarden 2009-2014” verwerkt. Ook de aanvullingen die eind 2009 tijdens de discussieavond door aanwezigen uit het bedrijfsleven, politiek, toeristische organisaties en inwoners naar voren kwamen, zijn meegenomen in deze nota. 5 Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020 2 BELEIDSKADERS Inleiding Toerisme en recreatie vormen belangrijke speerpunt in de provinciale en regionale beleidplannen en is als economische pijler belangrijk voor Gelderland en de regio Arnhem Nijmegen. In diverse beleidsnota’s is aandacht voor toeristische productontwikkeling en promotie. De thema’s die voor Rijnwaarden van belang zijn (economie, natuur- en cultuurhistorie en bereikbaarheid) vinden aansluiting in de diverse provinciale en regionale beleidskaders. Provinciaal beleid Nationaal Landschap De gemeente Rijnwaarden ligt midden in het Nationaal Landschap De Gelderse Poort, dat door het Rijk is aangewezen als één van de 20 Nationale Landschappen van Nederland. Nationale Landschappen zijn gebieden met voor Nederland unieke landschapskwaliteiten in samenhang met bijzondere natuur en recreatieve kwaliteiten. De provincie heeft de kernkwaliteiten van het gebied uitgewerkt en een uitvoeringsprogramma opgesteld. De kernkwaliteiten van het gebied zijn benoemd in de streekplanuitwerking Kernkwaliteiten Waardevolle Landschappen. Economische functies in het landschap kunnen zich, binnen de grenzen van het ruimtelijk beleid, blijven ontwikkelen. De provincie heeft ervoor gekozen om geen apart beleid voor nationale landschappen te ontwikkelen. Voor deze gebieden is het streekplanbeleid van toepassing. In het uitvoeringsprogramma Gelderse Poort zijn 3 thema’s als speerpunten gekozen: 1. recreatie en ontsluiting/toegankelijk maken, 2. cultuurhistorie, 3. landschap. Binnen deze thema’s kunnen de middelen die beschikbaar zijn vanuit het Investerings- budget Landelijk Gebied worden ingezet.1 Provinciaal Meerjarenprogramma In het Provinciaal Meerjarenprogramma (PMJP) 2007 – 2013 “Agenda voor een Vitaal Gelderland” worden acht thema’s benoemd, ten einde de doelen en prestaties zoals die zijn geformuleerd voor het landelijk gebied tot 2013 te realiseren. Thema’s 3 en 4 betreffen recreatie en landschap. Doel binnen deze thema’s is een recreatief aantrekkelijk Gelderland te ontwikkelen en te behouden. Om dit doel te bereiken is onder andere gekozen voor het versterken van de toegankelijkheid (routenetwerken), bevordering van toeristische activiteiten en de kwaliteiten in de Nationale Landschappen te behouden, duurzaam te beheren en te versterken.2 Waalweelde Het project Waalweelde, onder leiding van de provincie Gelderland is een visie die als kapstok moet dienen om een mooie en veilige Rijn - Waal te ontwikkelen met kansen voor economische activiteiten. Het gaat erom riviergerelateerde ontwikkelingen integraal aan te pakken. Binnen Waalweelde is de gemeente Rijnwaarden verantwoordelijk voor de projecten Rijnwaardensche Uiterwaard en Rijnstrangen. Door projecten binnen WaalWeelde met elkaar in verbinding te brengen, wordt de samenhang aan beide oevers van de Waal geborgd. Deze verbinding komt tot stand door ‘projectenveloppen’. De projecten waarbij Rijnwaarden betrokken is, worden samen met Millingen aan de Rijn aangevuld in de projectenveloppen. 1 Uitvoeringsprogramma Gelderse Poort, vastgesteld 3 juli 2007 2 Vitaal Gelderland, Provinciaal Meerjarenprogramma (PMJP) 2007 – 2013, deel 1 beleidskader 6 Recreatie & Toerisme in Rijnwaarden 2010-2020 Regionaal beleid Stadsregio Arnhem