ECHO Polska Niepodległa
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Polska Niepodległa ECHO 7-9. 2018 Inspirowani wolnością Rozmowa ze Stanem Borysem | Wolność jest w nas Odsłonięcie pomnika Witolda Marcewicza Sceny Weselne z Wyspiańskiego | Tadek | Dożynki Wojewódzkie Wywiad Rozmowa ze Stanem Borysem, aktorem, poetą, legendą polskiej piosenki Najtrudniej jest mądrze żyć Zdjęcia na okładkę Małgorzata Sulisz Dzieciństwo? Siemaszkowej w Rzeszowie, gdzie grał na przykład Zdzisław Ko- Echo Konopnicy Proste i biedne we wsi Za- informator gminny zień. Poezja była moim najwięk- łęże, w czasie wojny była bieda. szym uniwersytetem. adres redakcji Było nas sześcioro dzieci, dwoje Kozubszczyzna 127 a umarło. Czy zetknąłeś się z Józefem 21-030 Motycz Szajną, jednym z najwybitniej- W Konopnicy mieszka twoja szych twórców polskiego teatru? tel. 81 503 10 81, 503 10 19 siostra? fax 81 503 10 82 Ta bieda w domu, te ziemniaki, Spotkaliśmy się dopiero Tak. Zofia. Starsza ode mnie, w Nowym Jorku. Przesiedzieli- to życie na marchewce zbliża się do dziewięćdziesiątki. e-mail: śmy razem niejedną noc. W wiel- [email protected] i groszku zielonym z pola Opowiedz o siostrze kich opowieściach z jego niesa- [email protected] nauczyły mnie szacunku do [email protected] Siostra to w ogóle całe moje mowitego życia. Wtedy Szajna ziemi. Do chleba. Umiejętności przywiózł do Ameryki dwa redaktor prowadzący: wychowanie. Siostra była drugą życia w tym, co masz mamą. Siostra mnie wychowy- przedstawienia: „Dante” i „Re- Małgorzata Sulisz plika”. Ponieważ obaj wywodzili- [email protected] i umiejętności powstrzymania wała, kształtowała, pielęgnowała tel. 81 503 19 65, 669 804 010 i pozwalała na wszystko. śmy się z Rzeszowa, bardzo mnie się od tego, co możesz mieć. hołubił. Spotkanie z Szajną było Łamanie i druk: Umiaru. Wstrzemięźliwości Byłeś jej pupilkiem? kolejną, ważną nauką w moim drukarnia Standruk w jedzeniu i piciu. Tak, aż do momentu, kiedy życiu. Redakcja nie zwraca materiałów w wieku 20 lat poszedłem do Debiut muzyczny? nie zamawianych oraz zastrzega wojska. sobie prawo do skracania artyku- Waldemar Sulisz Miałem dwanaście lat, jak Jak zetknąłeś się z poezją? łów i zmiany ich tytułów. [email protected] zacząłem chodzić do Szkoły Mu- Zacząłem recytować wiersze zycznej na skrzypce. Żałuję, że nie w wieku szesnastu lat. Rok póź- zostałem wirtuozem skrzypiec, jak niej byłem w Teatrze Rybałtów, zapowiadał mój nauczyciel. zagrałem główna rolę w sztuce Od małego byłeś buntowni- Cyrulik sewilski”. Byłem wysy- kiem? łany na liczne konkursy recyta- Myślę, że to rodziło się pod- torskie. Znalazłem się w Teatrze Sulisz fot. Waldemar Poezji, stworzonym przy Teatrze czas wojny. W domu była atmos- 3 fera buntu. Najpierw przeciwko repertuaru. Mówiłem i śpiewałem fortepian i pojawiły się skrzypce. stadionie w Grecji „Wierzę drze- wojnie, potem przeciwko temu, „List do Marca Chagalla”. Recyto- I moja siostrzenica, to moja Beatka, wom”, to był obłęd na widowni. co działo się z Polską po wojnie. wałem „Kazania księdza Piotra”. którą do chrztu trzymałem, a która Skoro Opole nie chciało Jaskółki, Najpiękniejszą rzeczą, która była To było w tamtych czasach obja- mieszka w Konopnicy - skończyła powiedziałem: „To ja was mam w domu, kiedy wracałem z zajęć wieniem. Spotkałem Mieczysława skrzypce w Rzeszowie. Następnie gdzieś”. Zacząłem próby do rock w Rzeszowie - to pieczone ziem- Kotlarczyka, który zaprosił mnie grała w orkiestrze Filharmonii Lu- opery „Naga” u Danuty Badusz- niaki w piecyku i kubek zsiadłe- do Teatru Rapsodycznego po to, belskiej pierwsze skrzypce. A teraz kowej, która wówczas była dy- go mleka. Nie było zabawek, nie żeby nauczyć mnie interpretować gra w Teatrze Muzycznym, gra ra- rektorem teatru ,później powstał było nic. Była malutka wieś. zem z mężem (on jest puzonistą), Norwida właśnie. Zacząłem re- teatr jej imienia Teatrze Muzycz- ich syn Filip gra na przedziwnych Początki śpiewania na scenie? cytować. W Chicago spotkałem nym w Gdyni. W 1973 roku do- poetę Tymoteusza Karpowicza, instrumentach. To są wszystko lu- stałem zaproszenie i zaśpiewałem Stworzyłem teatrzyk w Stu- który chciał w Stanach zrobić dzie z Konopnicy. diu Nauczycielskim, skończyłem „Jaskółkę” w Opolu. Ale dalej nie spektakl o Norwidzie. Kiedy za- Jak ci się udało po 30 latach Uniwersytet Ludowy, gdzie uczy- mogłem wystąpić w telewizji, bo cząłem mówić przed nim wiersze pobytu w Stanach zachować tak liśmy się teatru, dostałem pracę to „Apostoł”, „Prorok”, podobny Norwida, „oszalał”. Ja takiego nienaganną polszczyznę i wspa- jako kaowiec. W budynku poczty do Chrystusa, jeszcze z krzyżem. człowieka szukałem - powiedział niałą dykcję podczas koncertów? miałem zorganizować życie arty- do mnie. W 1983 roku powierzył Jeden z dyrektorów w Telewizji styczne dla młodzieży. Dostałem mi reżyserię swojej sztuki, wy- Myślę, że u podstaw stoi moje Polskiej powiedział: Po moim tru- biuro, klub, scenę. Wtedy pojawił stawionej w 100 rocznicę śmier- dążenie do nauki walk Wscho- pie ten „Apostoł” wystąpi w tele- się Tadeusz Nalepa, który szukał ci Norwida. Zagrałem postać du. Od pierwszych dni pobytu wizji. Po roku umarł. Szczycę sie kogoś do chórku. Jak zaśpiewa- Norwida, zrobiłem też oprawę w Ameryce zacząłem ćwiczyć tym , że polscy jurorzy nie mogli łem u niego w domu, przy jego gi- muzyczną. Z całego świata przy- w klubach fitnes. Praktykować głosować w dniu polskim na Pola- tarze, jak szklanki w kredensie za- jechało 300 norwidologów, z Pol- jogę. Ćwiczyć karate i kung fu. Od ka. Glosowali na mnie tylko ci ju- drżały, powiedział: To ty będziesz ski nie wypuszczono żadnego, bo moich wschodnich mistrzów usły- rorzy ze świata ale oni znali mnie śpiewał, a ja będę robił chórek. był stan wojenny. Jak „wszedłem” szałem: Nie możesz nigdy oderwać juz z innych festiwali. Poznałem Bogdana Loebla, po- w Norwida, napisałem swoją się od korzeni. bo jak przetniesz Dziś śpiewasz o wolności? etę, który pisał piosenki, czytałem sztukę „Piszę pamiętnik artysty”. korzenie, to drzewo nie wyrośnie. „Dialog” i „Twórczość”. Zachły- Karpowicz powiedział mi „Słowo Nie wyrosną liście. Drzewo nie Tak, na przykład „Coraz to snąłem się literaturą. I teatrem. się zawsze obroni”. W 1991 roku stworzy owoców. Więc szczyciłem z Ciebie jako z drzazgi smolnej”, Czytałem sztuki teatralne, uczy- w Blackstone Theatre w Chicago się tym, że mieszkając w Stanach, pieśń o zwycięstwie wolności. łem się całych ról. Bogdan Loebl mówię po polsku. To był dobry zagrałem w sztuce Bertolta Brech- Śpiewam pieśń „O Jezu, Jezu” zaczął pisać teksty, do których czas. Występowałem, śpiewałem ta „The Good Woman of Setzu- Cypriana Kamila Norwida. Śpie- muzykę komponował Tadeusz „Annę”, „Spacer dziką plażą, „Ja- an” w reżyserii Josepha Slowika, wam „Pieśń o ziemi naszej” “Do Nalepa. Zaczęło się mówić o tym do której skomponowałem pięć skółkę”, miałem stawki gwiazdy, głośno, do Rzeszowa przyjechał bardzo dobrze żyłem, miałem bar- kraju tego”. Łączę pieśni z mówie- songów. To były cudowne spotka- niem wierszy. Trzeba zobaczyć, Mateusz Święcicki, kompozytor, nia z wielkimi ludźmi. dzo dobre samochody i stać mnie który napisał muzykę do piosenki było aby mieszkać w wieżowcu na jak to brzmi. „Pod papugami”. Mateusz uczył Czemu wyjechałeś z Polski? 50-tym piętrze. Wróciłem do Pol- Masz tyle lat co masz. Jesteś nas wszystkiego. To on zaprosił Marzyłem o tym. W pod- ski w imię wspomnianej ciągłości w świetnej formie wokalnej, arty- nas na nagrania do warszawskie- stawówce marzyłem o Amery- korzeni. stycznej i cielesnej. To geny? go studia. Mateusz opowiedział, ce. Może dlatego, że obok mnie Piosenka „Jaskółka uwięzio- jak się robi przebój. Na pierwszy Na pewno geny w pewnym mieszkała matka z ośmiorgiem na” to wielka pieśń o wolności. ogień poszło pięć piosenek. Pra- sensie tak. Odpowiem tak. Ta dzieci. Pomagaliśmy im. Najpierw Jak doszło do jej powstania? cowaliśmy do piątej nad ranem. wyjechały cztery dziewczyny. bieda w domu, te ziemniaki, to Pracowałem z kompozytorem Wówczas na scenie muzycznej Dwie wyszły za mąż. Przyjechały życie na tej marchewce i groszku Januszem Kępskim. Śpiewałem istniał Czesław Niemen i Michaj do domu, że ściągnąć chłopa- zielonym z pola nauczyła mnie w Studiu Poezji, mieszczącym Burano. Tadeusz Nalepa, Mateusz ków. I ci chłopcy, jak się żegnali szacunku do ziemi. Do chleba. się na pięterku w Bristolu. Tam Święcicki, realizatorzy dźwięku ze mną, powiedzieli: Spotkamy Umiejętności życia w tym, co spotkałem Kazimierza Szemio- szukali mi miejsca między tymi się w Ameryce, bo cię zaprosimy. masz i umiejętności powstrzy- dwoma panami. Zagraliśmy na tha. Podszedł do mnie i na bez- Wyjechałem w 1975 roku. Po 30 mania się od tego, co możesz Hali Gwardii. Jak zaśpiewałem czelnego powiedział: Będziesz latach wróciłem do Polski. Od mieć. Umiaru. Wstrzemięźliwości w Sali Kongresowej w 1966 roku śpiewał moją piosenkę „Jaskółka 10 lat jeździmy tam na pół roku, w jedzeniu i piciu. Do tego doszły „Nie budźcie mnie”, to krytycy uwięziona”. A ja powiedziałem: drugie pół mieszkamy w Polsce. ćwiczenia, dążenie do idealnej muzyczni pisali „Detroit sound”. Ha, ha, panu się tylko tak wydaje. sylwetki. I podporządkowanie je- Przez tydzień graliśmy w klubie Zarówno w Stanach robimy Zaprosił mnie do siebie na Saską dzenia wyglądowi. Cały czas gram „Stodoła”. To była nobilitacja nie- koncerty dla Polonii łaknącej ję- Kępę. Najpierw pokazał mi swoje w tenisa i golfa. samowita. Zostaliśmy grać przez zyka polskiego. A potem następne obrazy, potem dał do przeczyta- następnych pięć tygodni. Miesz- miesiące koncertuję w Polsce. nia Jaskółkę. Oniemiałem. Dwa Taką dyscyplinę trzeba sobie lata ćwiczyliśmy przy fortepianie kaliśmy w akademiku, pojawiły Nie chciałeś grać na skrzyp- zaprojektować w głowie? z Januszem Kępskim. Janusz zło- się piękne dziewczyny z Akademii cach, gra na nich twoja siostrzeni- Muzycznej, tak powstawały na- żył partyturę na festiwal w Opo- Dokładnie tak. Ciało i duch, ca z Konopnicy? stępne piosenki i następne. lu. I siedem razy dostał odmowę. ale w tym wszystkim jest mózg. Są A wracając do siostry, skoro I to w czasie, kiedy ja miałem co także pewne rytuały, które poma- Jak odkryłeś poezję Cypriana ja nie chciałem tych skrzypiec, najmniej cztery nagrody na du- gają. Na przykład post od rana do Kamila Norwida? to w tym bardzo prostym domu, żych festiwalach w Europie.