Genealogysk Jierboekje 1961
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Dick Osinga fecit 1946. D D Osinga <X/Sé\t4<M£K JtéRB<tëKJ€ Nr. EfmA^SkM 186 ûnder redaksje fan W;Do ï k; GDykstra Hzn DJ van der Meer H Svan Slooten en J.Visser, Genealogysk Wurkforbân fan de Fryske Akademy Ljouwert, 1961 IN MEMORIAM D D OSINGA 22 maart 1960 overleed te Leeuwarden de heer Douwe Dirks Osinga, nestor en algemeen erkende primus der Friese genealogen. 13 October 1886 werd de heer Osinga geboren te Westernijkerk, waar zijn voorgeslacht sinds generaties als gezeten boeren woonde en werkte. Zijn gezondheid was van jongs af aan een beletsel tot het verrichten van zwaardere arbeid en hij bezocht dan ook het Stedelijk Gymnasium te Leeuwarden ter voorbereiding van een andere loopbaan dan die zijner directe voorouders. Indien enkele longbloedingen hem niet gedwongen hadden, deze studie op te geven, zou deze hem wellicht gevoerd hebben tot het leraarschap in het Nederlands, waarover hij later nog wel eens sprak. Ook een studie aan de Middelbare Landbouwschool moest afgebroken worden enhet leek moeilijk, een passende werjkkring te vinden. Tenslot- te associeerde de heer Osinga zich met een zwager, die een aantal siga- renwinkels exploiteerde. Van 1912 tot 1916 woonden hij en zi\jn vrouw te Leeuwarden, daarna te Hilversum, in de hoop, dat de bosluclit zijn gezondheid goed zou doen„ Het compagnonschap werd in 1921 ontbonden en het echtpaar Osinga keerde terug naar Leeuwarden, van waaruit hij het beheer van de in het Noorden gevestigde sigarenwinkels voerde, een werkzaamheid, die hem veel vrije tijd liet • Intussen was de heer Osinga geen onbekende meer op genealogisch ge- bied. Zelf schreef hij (10 februari 1919 aan de Leeuwarder gemeente- archivaris) :"Van jongs af heb ik steeds veel ambitie gehad voor ge- schiedenis en overleveringen van mijn geboorteland Friesland en in engeren zin voor die van oude families, maar vooral van die fa- milies, waarvan ik afstam. Dat is natuurlijk maar zoo'n liefhebberij van geenerlei beteekenis. Verleden zomer nu kwamen mij eenige oude fa- miliepapieren in handen, zoo o, a. een oude koopacte van 1759. De naam des koopers kon ik niet terecht brengen en zoo kwam ik er uit nieuws- gierigheid toe, teneinde te weten te komen, wie wel die oude voorvader geweest kon zijn, de kerkarchieven van mijn geboorteplaats te raadple- gen, waaruit ik al spoedig 's mans identiteit kon vaststellen,, Het een leidde tot het ander en zoo begon ik een uitgebreid onderzoek"naar na- men en jaartallen betreffende mijn voorvaderen, daarbij particuliere, gemeente- en kerkarchievén raadplegende". Het is begrijpelijk, dat iemand met zulke belangstelling, wonend aan de Tweebaksmarkt, van de nabijheid van de Kanselarij profiteerde ten behoeve van de uitwerking van zijn kwartierstaat. In de eerste ja- ren was de heer Osinga reeds dikwijls op het Rijksarchief te vinden, mas,r vooral sedert in 1923 Dr A.L.Heerma van Voss, zeer bedreven in genealogische nasporingen, als chartermeester was aangesteld, werd hij er een dagelijkse bezoeker, Deze beide vrienden hebben een grondige studie van de voor genealogisch onderzoek in aanmerking komende archie- ven - d.w;z, vrijwel de gehele inhoud van het archiefdepot - gemaakt. Op suggestie van de heer Van Voss heeft de heer Osinga omstreeks 1925 de eerste opdrachten aanvaard, nadat hij reeds veel voor verwanten en vrienden had "nageplozen". In 1930 werd hij lid van "De Leeuw", toen nog de enige vereniging van genealogen en heraldici in Nederland. Het archiefwerk bleek den heer Osinga te "liggen". Van nature was hij geen handelsman en hij had nu het geluk, zijn zaken langzamerhand te kunnen liquideren. Bij zijn verhuizing in 1938 naar de Spanjaards- laan vermeldde hij dan ook als zijn beroep' genealoog. Met de heer Van Voss bracht hij ook het grafschriftenonderzoek goed op gang. Gezamenlijk zwoegden zij in de koude februarimaand van 1940 (in de open lucht !) aan de beschrijving van de zerken van de afgebro- ken Galileerkerk te Leeuwarden en ook het omvangrijke materiaal, dat bij de restauratie van de Franeker Martinikerk (1940/42) te voorschijn kwam, werd door hen zorgvuldig bewerkt. Hoofdzaak bleef echter het archiefwerk. Grote opdrachten als Bonga, Vonk, Wyttema, van der Meij en Kingma wisselden af met kleinere, maar steeds was er een groter aanbod van opdrachten dan de heer Osinga kon aanvaarden. Naast zijn steeds vermeerderende kennis van de diverse archieven beschikte hij over een kast vol cahiers met aantekeningen, alle van klappers voorzien, waardoor het hem dikwijls mogelijk was vastgelopen onderzoekingen weer op gang te helpen zonder eigenlijk archiefwerk Vele leeszaalbezoekers van Rijks • en Gemeentearchief ver- schafte hij op vriendelijke wijze raad bij hun eerste schreden op het genealogische kronkelpad bij moeilijkheden wendde men zich om advies gaarne tot hem: DE Friese deskundige. Tot publicatie van zijn vondsten was de heer Osinga slechts na lang aandringen te bewegen, de lijst is dus niet groot (met Dr A,L Heerma van Voss) Genealogie van het geslacht Baerdt of Baarda (in De Nederlandsche Leeuw, 1930), Stamboom en kwartieren van Auke Jans Bonga,,., (1941), De oorsprong van het Bildtsche Wassenaar-wapen (in: De Nederlandsche Leeuw» 1949) en Kwartierstaat van Douwe Dirks Osinga (in, Geneal. Jierboekje 1958) Wel werden natuurlijk vele van zijn gegevens door opdrachtgevers in artikelen verwerkt. De laatste jaren namen de bezoeken aan de archieven noodgedwongen af. Langdurig huisarrest werd benut voor het uitwerken van oudere ge- gevens tot keurig verzorgde rapporten In 1958 verhuisden de heer en mevrouw Osinga naar een nieuwe woning aan de Verlengde Schrans, nabij het Harinxmakanaal, De landelijke omgeving bood gelegenheid tot rusti ge wandelingetjes en de gezondheid baarde geen zorgen, Toen kwam plot- seling het einde De crematie geschiedde op 26 maart te Westerveld. In de aula sprak Ds C,P Hoekema van Heemstede als "vriend door de genealogie" over de opvallende ombuiging van dit leven na een afgebroken studie en een periode van "handelsman tegen wil en dank", verwierf de heer Osinga toch nog een hem veel voldoening schenkende werkkring, De Friese genealogen zullen de herinnering bewaren aan een vriende lijk en bescheiden man, aan wien zij heel veel te danken hebben. KOART OERSJOCH FAN DE WURKSUMHEDEN fan IT GENEALOGYSK WURKFORBAN FAN DE FRYSKE AKADEMY, septimber 1959 oant septimber 1960, Op woansdei 18 augustus 1959 kaem ús bistjûr gear O. m. om it kom- mende winterwurk to regeljen. Dhr J IJ Feenstra hat in list op st Abie makke fan de likernoch 150 doarpen en stedden hwer't fan âlde sarken foto"s makke binne., Meiïnoar binne dat mear as 2000. (Der binne sunt septimber 1959 oant nou ta noch wer ryklik 400 by kommen en wol fan Achlum, Deersum, Eastermar, Friens, Frjentsjer (291 '.), Hantum, Harns, Heech, Hegebeintum, Huzum, Ingwierrum,, Jistrum, de Lytse Jouwer, Kou- dum, Makkum, Oentsjerk, Raerd, Snits; Sumar, Wetsens, Winaem en Wyns.) Op sneon 17 oktober waerd earst ús forstoarne foarsitter, dhr A,J, Glastra van Loon, bitocht fan dokter Van der Kooi. Pan it Akademy- bistjûr is dhr D J van der Meer as foarsitter bineamd, Dizze fortelde oer syn tige dreech ûndersiik en dat er fêstlizze kinnen hat dat de hjoeddeiske Huitema's ofstamme fan de a^dellike Hoy™ tema s, dy t oanslute op Poppe Tietes van Hoytema (sj.'t Stamboek fan de Fryske Adel), R.S Roarda spriek oer de ûnderskate gilden, dy't der yn Fryslân west ha Hy hat der hiel hwat fan foun yn de bylagen fan de sivile sentinsjes fan it Hof (sj, It Beaken fan' april 1960). Op sneon 28 novimber waerd ús Genealogysk Jierboekje gearsit wer halden, ûnder lied ing fan dhr H G van Slooten, Ditkear wie it ús tsien- de boekje en Ds Kalma hâldde in tige geastige feestrede, Nei it thé- skoft kamen jit inkelde meiwurkers foar it buordtsje, Op sneon 16 jannewaris 1960 hat Jhr Mr CC van Valkenburg fan Aer~ a denhout sprutsen oer it skaei fan de Sytzama s; dy't sa'n trije ieuwen op Beslinga state to Priens tahâlden ha Der is mei greate nocht nei harke. ektroch üs gasten, Dr H GW. van der Wielen en Prof ,J,H, Brouwer. Op sneon 20 febrewaris hiene wy as sprekker Ds D=van Dijk oer nut en wearde fan de genealogy, Sprekker stie der tige op oan, dat boere- en oare famyljes der mear ta oergean moasten fünsen to foarmjen om de skiednis fan har foarteam sa folslein mûglik to boekstaverjen, Op sneon 20 maert ha wy Ds C PHoekema fan Heemstede as sprekker hawn en wol oer ien fan syn foarfaers Ds Petrus Hoekema, de skoanheit fan Joast Halbertsma (sj Hoekema rige nu V) It is altyd in nocht om nei dizze sprekker to harkjen \ Sneon 23 april hiene wy as sprekkers dhr Gerrit Dijkstra oer in wa pepboerd üt e yn 1902 ôfbrutsene tsjerke fan Easterwierrum (sj syn artikel yndit jierboekje) en Ds J J Kalma oer Johan Vegelin van Claer- bergen, Dizze wie in foarütstribjend regint yn de 18e ieu, It slachte stamt útSwitserlân,. üt Pribourg, en de earste dy't him hjir nei wenjen sette is Philip Ernst,. 1641. Hy boaske 1643 Folck Hessels van Sminia, Sneon oerdei op 2 july ha üs leden de gast west fan de Nederlandse Gtjnealogische Vereniging, ôfdieling Grins, Der is in ekskursje makke nei Middelstum en nei de resten fan de boarch Ewsum der't jfr. Vin- huizen in lezing oer hâldde Op 17 augustus hat it bistjûr wer gear west Spesiael gröfskrifte-ûndersiik is dien to Huzum en Heech, der't tsjerkeflieren iepen west ha. Oktober 1959 kaem it 2e diel ût fan de Nammen ût de bylagen fan de sivile sentinsjes fan it Hof fan Fryslân, 1710-1727, en yn de simmer fan 1960 it 3e diel, 1728-1747. Fierder Grafschriften tussen Flie en Lauwers IV, Menaldumadeel, fan ús foarsitter DJ.van der Meer, in kost- lik boek mei enoarm folie gegevens en tige kreas fltjöwn.