De Loop Van De Amstel in Amsterdam

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Loop Van De Amstel in Amsterdam Wim de Gans & Frans Bunnik Sterkenburgerlaan 36, 3961 BD Doorn, 0343-515240 [email protected], www.aardkundigewaarden.nl De loop van de Amstel in Amsterdam Een aardkundige benadering De Amstel in Amsterdam is misschien wel de meest bekende de bezongen en bestudering van herkomst, ouderdom en milieu van van Amstel-sedimenten. In direct buiten de rivier Nederland. is niet afzetting en van Merkwaardigerwijs er. aardkundig gezien, zo stad. veel van bekend. Waarschijnlijk omdat er van de loop door Amsterdam zo kunnen worden. Er staat overal moeilijk aardkundige gegevens verkregen Kaarten Amstel kaarten bebouwing ener zijn vele meters zand op eendeel van de Amstel en het De op topografische De rivier die de naam Amstel draagt, en zijn zijrivier omliggende veengebiedopgebracht. de Kromme Mijdrecht, beginnen in het veengebied tussen Mijdrecht en Leimuiden. Even ten zuiden van Uithoorn komen ze samen om vervolgens als Amstel in Vanuit andere zoals disciplines, geschiedenis en noordelijke richting naar Amsterdam te stromen, waar historische geografie, zijn er daarentegenwel de Amstel uitmondt in het IJ. Het laatste stuk van de theorieën gepubliceerd over de loop van de Amstel door Amstel in Amsterdam is tussen Spui en de Beurs van Amsterdam. Zo zou het min of meer rechte stuk van de Berlage gedempt: helemaal afgedekt met zand. Amstel in Amsterdam, gelegentussen de Berlagebrug de de De en Blauwbrug (Stopera), zijn gegraven en zou Amstel is vanaf Uithoorn, in noordelijke richting, een Amstel via de rivier met mogelijk een loop Watergraafsmeer naar uitgesproken meanders. Zowel de straal van de Zuiderzee hebben (de 2007). gehad Baar, Volgens de meanders als de golflengte lijken naar het noorden 2009) vóór de Bont (2008, zou de Amstel het graven toe te nemen. Dit suggereerteen stroomrichting naar dit rechte stuk uit twee van delen hebben bestaan, het noorden en een beduidende stroomsnelheid en gescheiden door eenwaterscheiding. Het noordelijke debiet tijdens de vorming. De grotemeanders in de deel zou vanaf de Blauwbrug via Waterland naar Amstel direct ten zuiden van de Watergraafsmeer het noorden hebben gestroomd, en het andere deel zijn in tegenspraak met de suggestie dat hier een vanaf de naar het zuiden. Tenslotte de Amstel vinden. Watergraafsmeer zuidelijke loop van zijn oorsprong zou zou Carasco-Kok de Amstel Een de meanderende is onder volgens (2004) mogelijk uitzondering op loop vanaf de Stopera via de Zwanenburgwalen langs de andere het 3 kilometer lange, min of meer rechte stuk Montelbaanstoren naar de Zuiderzee (Almere) hebben in Amsterdam, tussen tot Stopera en de toegang de gestroomd. Watergraafsmeer (nabij de Berlagebrugl. In dit artikel willen De Amstel we op grondvan aardkundige staat via de Oude Waver en de Bullewijk in visie argumenten een geologische geven over loop en verbinding met het Vecht/Angstel systeem. Vooral de ouderdom Amstel. van de Door middel van de analyse Winkel en Oude Waver hebben uitgesproken meanders. van kaarten, geologische doorsneden over de Amstel en Je zou daaruit kunnen afleiden dat het contact tussen 42 GRONDBOOR & HAMER NR 2-2011 Afbeelding2. Detail van de ‘oude geologischekaart’ 1:50.000(1927/28) met de oeverwallen langsde Amstel, de liggingvan de pro- fielen A-A’ t/m E-E’ en de monsterloca- ties voorpollen- en diatomeeënonder- zoek. Afbeelding1. Overzichtskaartje van het gebied rond de Amstel. Amstel en Angstel/Vecht vooral via Winkel en Oude Waver heeft gelopen en dat Amstel en Kromme ten zuiden Mijdrecht van Uithoorn zijriviertjes van dit systeem zijn [Afb. 1). Opvallend is dat de breedte van de Amstel (gemeten als afstand tussen de dijken] in de stad richting het IJ toeneemt. De grootste breedte bereikt de Amstel vlak voordat de rivier in het IJ uitmondt. Een dergelijke trechtervormige monding is een verschijnsel dat aan de monding van getijderivieren optreedt. Dit suggereert dat de (monding van de) Amstel aan getijdeinvloed onderhevig is geweest. Vergelijkbare trechtervormen zijn ook te zien aan de monding van het Spaarne, de Liede, de Gaasp/Diem en mogelijk de Zaan. Thematische kaarten Naast topografische kaarten zijn er aardkundige kaarten die een beeld de Amstel Een van geven. probleem daarbij is echter dat het stedelijke gebied van Amsterdam niet is (vrijwel! gekarteerd. De Geologische Kaart van Nederland [1927 en 19281 vermeldt het voorkomen van rivierklei de Amstel langs (ten noorden van Uithoorn), en verder langs de Oude Waver, Bullewijk, Waver, Winkel, Angstel en Vecht. De rivierklei is over een breedte van 200-300 meter aan weerszijden van de rivieren De dikte van de niet dan aangegeven. kleilaag zou meer Kaart van Nederland (19931 tenslotte, staan rivier- 50 centimeter bedragen. In Amsterdam,ten noorden van inversieruggen aangegeven bij Amstelveen en langs een de (Afb. 2). Watergraafsmeer, ontbreken gegevens deel van de Oude Waven Oostelijker, vanaf de Winkel, deze veel Ze zijn ruggen expressiever. zijn ontstaan door de Bodemkaart van Nederland 119651 die 25 Op jaar het inklinken van het veen aan weerszijden van de rivier later is staat de Amstel enkele opgenomen, langs een waardoor de rivierklei plaatselijk hoger, als een soort honderden meters brede met bosveen zone aangegeven oeverwal, langs de rivier kwam te liggen (Afb. A|. deze Het direct Op zogenaamde weideveengronden ligt een laagje ten zuiden van Amsterdam voorkomen van humeuze klei (code Deze is pVb|. zone vergelijkbaar klei langs de Amstel (rivierklei volgens de Geologische met de rivierklei de Kaart. Wat is, Kaart! op Geologische opvalt en rivierinversieruggen (Geomorfologische Kaart) dat er langs de Amstel, vanuit het noorden komend, tot suggereerteen aanvoer van klei vanuit de Angstel/ Zeeklei even voorbij Ouderkerk Jonge (Zuiderzeeklei, Vecht; de zeeklei (Bodemkaart) moet uit het noorden de 250 - 500 volgens Toelichting afgezet tussen AD) (Noordzee of Zuiderzee! zijn aangevoerd via de Amstel staat de aangegeven (Afb. 3). Op Geomorfologische of de Watergraafsmeer. GRONDBOOR & HAMER NR 2-2011 43 Afbeelding 3. Detail van de Bodem- kaart 1:50.000 (1965). De ‘Jonge Zeeklei’in de bedding van de Amstel (code M41G) de dunne en laag klei de langs Amstel op bosveen (code pVb) zijn goed te zien. In ieder geval komt langs de Amstel (ten noorden van Afbeelding4. Uithoorn) een klei op het veen voor, die, wanneer laag Detail de van Geomorfologische Kaart 1:50.000 (1993) zichtbaar, op een oeverwal maar een lijkt eigenlijk het voorkomen de met van reliëf-inversierug(groen). rivierinversierug is. Vecht Angstel, en Oer-IJ Het mondingsgebiedvan de Amstel De Angstel en de Vecht De Amstel mondt in Amsterdam uit in het IJ. Het IJ is Het Angstel/Vecht rivierensysteem begon te een restant van een oorspronkelijk brede getijdegeul die IBP). functioneren rond 3.000 jaar voor heden De vanaf ca. 7.000 jaar BR vanuit het gebied ten noorden rivierklei van Angstel en Vecht is afkomstig van de Rijn van IJ-burg via het Centraal Station en Spaarnwoude (Weerts et al., 2002). Wat betreft de herkomst van de richting Haarlem enZandvoort stroomde en daar in rivierklei in de Amstel komt alleen het Angstel/Vecht de Noordzee uitmondde.Ongeveer 4.000 jaar geleden in het systeem aanmerking. Op weg naar noorden werd de monding van deze geul door noordwaartse verloren Vecht sediment door Angstel en veelvuldig kuststromen naar Castricum verplaatst (De Mulder et splitsen van de rivieren en doordat grote meren in het al., 2003). De brede getijdegeul veranderde hierbij in (De et veengebied werden opgevuld Gans al., 2010; Bos, eensmal, maar sterk meanderend estuarium (Oer-IJ) 20101. vanaf 3.000 BR de waarop ca. jaar Amstel aansluiting Weerts et al. (2002) rond de Romeinse vond. Volgens was Tijd op 1- 2.000 BR) de sediment jaar aanvoervan nog maar zeer gering en was de hoofdafvoer van Angstel naar Tussen 2.300-2.100 jaar BP verzandde de monding Vecht Aan verplaatst. de aanvoervan rivierklei en water van het Oer-U iWesterhoff et al., 1987; De Mulder et vanaf de Rijn naar Angstel. Vecht en Amstel kwam in al., 2003). Vanaf dat moment moet het water van de 1122 AD einde toen de Kromme een Rijn bij Wijk bij Amstel via het Almere/Revomeernaar het noorden Duurstede werd Het is deze hebben het afgedamd. op grond van gestoomd. Bij ontstaan van de Zuiderzee, gegevens duidelijk dat door de geringesedimentaanvoer rond 1000-1200 AD. kwam er beperkte getijdewerking in en het afvangen van sediment meren, de oeverwallen in de monding van de Amstel. Tijdens langdurige langs de vertakkende riviertjes in dit vlakke veengebied stormperioden werd het water van de Zuiderzee in de slecht plaatselijk ontwikkeld zijn. monding van de Amstel meerdere meters verhoogd 44 GRONDBOOR & HAMER NR 2-2011 Afbeelding5. Geologische profielen over de Amstel. Tevens zijn de monsterlocaties aangegeven. Lig- ging: zie Afb. 2. noordooster- (bij noorden-, of oosterstorml of sterk AmsteL was dus een rivier die door eenvlak gebied met verlaagd (bij zuidwesterstorm). Na de van de dik aanleg een pakket veen stroomde. Vóór de ontwatering dam in de Amstel (1265 - 1275 AD] werden brak water van het veen door de mens lag de rivier lager dan het en sedimentaanvoer in de Amstel vanuit het noorden omringende veen, na de ontwatering (en bedijking) onmogelijk. hoger. Geologische Enkele opbouw geologische doorsneden over de Amstel Regionale geologische opbouw in Amsterdam De in het Pleistoceen gevormde zandbasis ligt in Om zekerheid de over loop van de Amstel door Amsterdam meter 10-12 -NAP. Hierop is vanaf 7.500 Amsterdam is met te krijgen behulp van boorgegevens BP Ibasislveen jaar een laag gevormd en vervolgens van TNO Geologische Dienst Nederland (DINO), Bureau een (soms lagunaire klei ('Oude Zeeklei'). zandige) Noord/Zuidlijn, Omegam en het Ingenieursbureau Vanaf 5.000 BP, deze 'zeeklei' ongeveer jaar toen Amsterdam een aantal geologische profielen was opgeslibd tot 5-6 meter -NAP, werd veen geconstrueerd (Afb. 5). hierop In de profielen is de loop van de of Hollandveen) Het (Oppervlakte- gevormd. oppervlak Amstel gekenmerkt door het ontbreken van Hollandveen hiervan reikte in de Middeleeuwen enkele en Vroege tot het in plaats daarvan voorkomen van een humeuze meters boven NAP.
Recommended publications
  • Waterlooplein 11 F Te Amsterdam Vraagprijs € 850.000,- K.K
    Waterlooplein 11 F te Amsterdam vraagprijs € 850.000,- k.k. Parkeerplaats separaat te koop € 85.000,-k.k. AVT Makelaars B.V. Arent Krijtsstraat 19 1111 AG Diemen tel. 020-314 44 69 Weesp: 0294-75 20 12 [email protected] www.avtmakelaars.nl Waterlooplein 11 F Perfect gelegen Penthouse op de 6e en 7e etage, prachtig uitzicht over de gracht en de mogelijkheid tot aankoop van een parkeerplaats in de privé parkeergarage onder het gebouw! Wonen (maisonnette ca. 123 m2) op stand aan de gracht. Dat is wat wij kunnen zeggen. Hierheeft u de luxe van een lift, video-intercomsysteem, separate berging en een parkeerplaats (separaat te koop) in de privé parkeergarage onder het complex en vanuit het complex bereikbaar. De blik vanuit het appartement op de gracht van de Zwanenburgwal is uniek, de bewoners van het Saskia Huys (genoemd naar de vrouw van Rembrandt) kunnen van dit uitzicht geen genoeg krijgen. Ook de blik op het Waterlooplein geeft u een warm gevoel. Het appartementencomplex -gelegen op eigen grond- is na de vernieuwbouw met behoud van de authentieke gevels, in 1998 opgeleverd en is erg gunstig gelegen nabij de Amstel, Nieuwmarkt en Artis. Alles wat u wenst voor een optimaal woongenot, bevindt zich "om de hoek". Zo zijn alle winkels die u in de nabijheid zou willen hebben, alsmede theaters (Stopera, Carré), musea (Hermitage, Joods Historisch Museum), de Hortus Bontanicus en het Rembrandtplein met gezellige restaurantjes en uitgaansgelegenheid, op loopafstand. Met een ruime keuze aan openbaar vervoer, voldoende parkeergelegenheid en diverse uitvalswegen in de buurt, is de bereikbaarheid uitstekend.
    [Show full text]
  • Besluit Alcoholverboden Stadsdeel Centrum 1 Maart 2015 Tot 1 Maart 2016
    Nr. 18538 4 maart GEMEENTEBLAD 2015 Officiële uitgave van gemeente Amsterdam. Besluit alcoholverboden stadsdeel Centrum 1 maart 2015 tot 1 maart 2016 De voorzitter van de bestuurscommissie neemt in mandaat namens de burgemeester het volgende besluit: 1 Verlenging van eerder genomen besluiten voor de gebieden waar het is verboden “op de door de burgemeester aangewezen wegen of weggedeelten alcoholhoudende drank te nuttigen of bij zich te hebben in aangebroken flessen, blikjes en dergelijke” met de duur van een jaar vanaf 1 maart 2015 tot 1 maart 2016. Het betreft de volgende besluiten (datum oorspronkelijk besluit/ datum laatste verlenging): a. d.d. 23 april 1999/ 1 maart 2014, aanwijzing gebied Leidseplein en omgeving, omvattende het Leidseplein, Kleine-Gartmanplantsoen en Max Euweplein. b. d.d. 29 juni 2010/ 1 maart 2014, aanwijzing gebied Zuidelijke Nieuwmarkt, omvattende het Siebbeleshof, Zuiderkerkhof, Pentagon, de steiger aan de Zwanenburgwal t/o huisnummer 8-50. d.d. 1 februari 2013 aangevuld met aanwijzing gebied Snoekjessteeg, Snoekjesgracht (even zijde), Sint Antoniesbreestraat (tussen Nieuwe Hoogstraat en Jodenbreestraat), Sint Anto- niesluis en het gedeelte Zwanenburgwal tot aan de Raamgracht en de Raamgracht vanaf de hoek met de Zwanenburgwal tot en met huisnummer 43. c. d.d. 1 februari 2013/ 1 maart 2014, aanwijzing gebied Waterlooplein en omgeving, begrensd door Zwanenburgwal (midden water), water Houtkopersburgwal, Jodenbreestraat, trottoir Mr. Visserplein tussen Jodenbreestraat en Waterlooplein, Waterlooplein, weggedeelte
    [Show full text]
  • Wandeling 03 Door Het Jodenkwartier Van Amsterdam Uilenburg
    Wandeling 03 door het Jodenkwartier van Amsterdam Uilenburg http://www.dedokwerker.nl/jodenhoek_wandeling03.html Door de ogen van Ben Verzet Lees meer over de Jodenhoek op DEZE PAGINA. Er zijn meerdere manieren om het Jodenkwartier te ontdekken, je kunt vanaf het Centraal Station of bij het Waterlooplein beginnen. Om op één dag alles te bewandelen is te doen maar vermoeiend en je krijgt uiteraard dan slechts wat flarden mee, een museum ingaan is dan bijna niet te doen. Amsterdam was een getto tijdens de oorlog, althans, voor een deel. Onderaan deze pagina staat een stuk met een beschrijving, tevens staan er zeer indrukwekkende foto's in van diverse straten in het Jodenkwartier die door de Duitsers hermetisch van de buitenwereld waren afgesloten. Ik heb drie wandelingen gemaakt omdat alles wat ik het opgespoord om je te laten zien niet op één dag te doen is. Als je loopt vanaf het Centraal Station ga je richting de Schreierstoren/ Gelderse Kade/ de Nieuwmarkt. Je kunt ook de metro nemen, één halte is de Nieuwmarkt, neem uitgang Nieuwmarkt. Nieuwmarkt Als je dus loopt en vanaf het CS naar links gaat ga je bij de Schreierstoren rechts de Gelderse Kade op, aan het eind van het water zie je de Nieuwmarkt al, als je goed oplet zie je dat er water onder de Nieuwmarkt loopt, een leuk weetje. Als je op de Nieuwmarkt staat en je realiseert dat hier ooit markt was die op een gegeven moment verboden werd voor niet-Joden snap je misschien een beetje wat de Duitsers aan hebben gericht. Hier was de Joodse markt met grote hekken er omheen, maar we maken eerst een uitstapje naar de Recht Boomssloot en de Oude Schans.
    [Show full text]
  • Retrospective Analysis of Water Management in Amsterdam, the Netherlands
    water Article Retrospective Analysis of Water Management in Amsterdam, The Netherlands Sannah Peters 1,2, Maarten Ouboter 1, Kees van der Lugt 3, Stef Koop 2,4 and Kees van Leeuwen 2,4,* 1 Waternet (Public Water Utility of Amsterdam and Regional Water Authority Amstel, Gooi and Vecht), P.O. Box 94370, 1090 GJ Amsterdam, The Netherlands; [email protected] (S.P.); [email protected] (M.O.) 2 Copernicus Institute of Sustainable Development, Utrecht University, Princetonlaan 8a, 3508 TC Utrecht, The Netherlands; [email protected] 3 World Waternet, P.O. Box 94370, 1090 GJ Amsterdam, The Netherlands; [email protected] 4 KWR Water Research Institute, P.O. Box 1072, 3430 BB Nieuwegein, The Netherlands * Correspondence: [email protected] Abstract: The capital of The Netherlands, Amsterdam, is home to more than 800,000 people. Devel- opments in water safety, water quality, and robust water infrastructure transitioned Amsterdam into an attractive, economically healthy, and safe city that scores highly in the field of water management. However, investments need to be continued to meet future challenges. Many other cities in the world have just started their transition to become water-wise. For those cities, it is important to assess current water management and governance practices, in order to set their priorities and to gain knowledge from the experiences of more advanced cities such as Amsterdam. We investigate how Amsterdam’s water management and governance developed historically and how these lessons can be used to further improve water management in Amsterdam and other cities. This retrospective analysis starts at 1672 and applies the City Blueprint Approach as a baseline water management assessment.
    [Show full text]
  • The Amsterdam Treasure Room the City’S History in Twenty-Four Striking Stories and Photographs
    The Amsterdam Treasure Room The city’s history in twenty-four striking stories and photographs Preface Amsterdam’s history is a treasure trove of stories and wonderful documents, and the Amsterdam City Archives is its guardian. Watching over more than 50 kilometers of shelves with old books and papers, photographs, maps, prints and drawings, and housed in the monumental De Bazel building, the archive welcomes everyone to delve into the city’s rich history. Wander through the Treasure Room, dating from 1926. Watch an old movie in our Movie Theatre. Find out about Rembrandt or Johan Cruyff and their times. Marvel at the medieval charter cabinet. And follow the change from a small city in a medieval world to a world city in our times. Bert de Vries Director Treasure Room Amsterdam City Archives 06 05 04 B 03 02 01 08 09 10 Floor -1 C 11 A 12 E 06 F D 05 0 -2 04 03 H 02 G 08 01 09 10 I Floor -2 11 I 12 J I K A D L 0 -2 4 Showcases Floor -1 Showcases Floor -2 The city’s history The city’s history seen by photographers in twelve striking stories 07 01 The first photographs 01 The origins of Amsterdam 08 of Amsterdam Praying and fighting 02 Jacob Olie 02 in the Middle Ages The turbulent 03 Jacob Olie 03 sixteenth century An immigrant city 04 George Hendrik Breitner 04 in the Dutch Golden Age 05 Bernard F. Eilers 05 Amsterdam and slavery Photography studio 06 Merkelbach 06 Foundlings in a waning city Amsterdam Zoo 07 Frits J.
    [Show full text]
  • This Cannot Happen Here Studies of the Niod Institute for War, Holocaust and Genocide Studies
    This Cannot Happen Here studies of the niod institute for war, holocaust and genocide studies This niod series covers peer reviewed studies on war, holocaust and genocide in twentieth century societies, covering a broad range of historical approaches including social, economic, political, diplomatic, intellectual and cultural, and focusing on war, mass violence, anti- Semitism, fascism, colonialism, racism, transitional regimes and the legacy and memory of war and crises. board of editors: Madelon de Keizer Conny Kristel Peter Romijn i Ralf Futselaar — Lard, Lice and Longevity. The standard of living in occupied Denmark and the Netherlands 1940-1945 isbn 978 90 5260 253 0 2 Martijn Eickhoff (translated by Peter Mason) — In the Name of Science? P.J.W. Debye and his career in Nazi Germany isbn 978 90 5260 327 8 3 Johan den Hertog & Samuël Kruizinga (eds.) — Caught in the Middle. Neutrals, neutrality, and the First World War isbn 978 90 5260 370 4 4 Jolande Withuis, Annet Mooij (eds.) — The Politics of War Trauma. The aftermath of World War ii in eleven European countries isbn 978 90 5260 371 1 5 Peter Romijn, Giles Scott-Smith, Joes Segal (eds.) — Divided Dreamworlds? The Cultural Cold War in East and West isbn 978 90 8964 436 7 6 Ben Braber — This Cannot Happen Here. Integration and Jewish Resistance in the Netherlands, 1940-1945 isbn 978 90 8964 483 8 This Cannot Happen Here Integration and Jewish Resistance in the Netherlands, 1940-1945 Ben Braber Amsterdam University Press 2013 This book is published in print and online through the online oapen library (www.oapen.org) oapen (Open Access Publishing in European Networks) is a collaborative initiative to develop and implement a sustainable Open Access publication model for academic books in the Humanities and Social Sciences.
    [Show full text]
  • Chrono- and Archaeostratigraphy and Development of the River Amstel: Results of the North/South Underground Line Excavations, Amsterdam, the Netherlands
    Netherlands Journal of Geosciences — Geologie en Mijnbouw |94 – 4 | 333–352 | 2015 doi:10.1017/njg.2014.38 Chrono- and archaeostratigraphy and development of the River Amstel: results of the North/South underground line excavations, Amsterdam, the Netherlands P. Kranendonk1,S.J.Kluiving2,3,4,∗ & S.R. Troelstra5,6 1 Office for Monuments & Archaeology (Bureau Monumenten en Archeologie), Amsterdam 2 GEO-LOGICAL Earth Scientific Research & Consultancy, Delft 3 VU University, Faculty of Humanities, Department of Archaeology, Classics and Ancient Studies, Amsterdam 4 VU University, Faculty of Earth & Life Sciences, Amsterdam 5 VU University, Faculty of Earth & Life Sciences, Earth & Climate Cluster, Amsterdam 6 NCB Naturalis, Leiden ∗ Corresponding author. Email: [email protected] Manuscript received: 28 May 2014, accepted: 2 November 2014 Abstract Since 2003 extensive archaeological research has been conducted in Amsterdam, the Netherlands, connected with the initial phase of the new underground system (Noord/Zuidlijn). Research has mainly focused on two locations, Damrak and Rokin, in the centre of Medieval Amsterdam. Both sites are situated around the (former) River Amstel, which is of vital importance for the origin and development of the city of Amsterdam. Information on the Holocene evolution of the river, however, is relatively sparse. This project has provided new evidence combining archaeological and geological data, and allowed the reconstruction of six consecutive landscape phases associated with the development of the River Amstel. The course of the present-day Amstel is the result of a complex interaction of processes that started with an early prehistoric tidal gully within the Wormer Member of the Naaldwijk Formation, including Late Neolithic (2400–2000 BC) occupation debris in its fill that was subsequently eroded.
    [Show full text]
  • De Drooglegging Van Amsterdam
    DE DROOGLEGGING VAN AMSTERDAM Een onderzoek naar gedempt stadswater Jeanine van Rooijen, stageverslag 16 mei 1995. 1 INLEIDING 4 HOOFDSTUK 1: DE ROL VAN HET WATER IN AMSTERDAM 6 -Ontstaan van Amsterdam in het waterrijke Amstelland 6 -De rol en ontwikkeling van stadswater in de Middeleeuwen 6 -op weg naar de 16e eeuw 6 -stadsuitbreiding in de 16e eeuw 7 -De rol en ontwikkeling van stadswater in de 17e en 18e eeuw 8 -stadsuitbreiding in de 17e eeuw 8 -waterhuishouding en vervuiling 9 HOOFDSTUK 2: DE TIJD VAN HET DEMPEN 10 -De 19e en begin 20e eeuw 10 -context 10 -gezondheidsredenen 11 -verkeerstechnische redenen 12 -Het dempen nader bekeken 13 HOOFDSTUK 3: ENKELE SPECIFIEKE CASES 15 -Dempingen in de Jordaan in de 19e eeuw 15 -Spraakmakende dempingen in de historische binnenstad in de 19e eeuw 18 -De bouw van het Centraal Station op drie eilanden en de aanplempingen 26 van het Damrak -De Reguliersgracht 28 -Het Rokin en de Vijzelgracht 29 -Het plan Kaasjager 33 HOOFDSTUK 4: DE HUIDIGE SITUATIE 36 BESLUIT 38 BRONVERMELDING 38 BIJLAGE: -Overzicht van verdwenen stadswater 45 2 Stageverslag Geografie van Stad en Platteland Stageverlener: Dhr. M. Stokroos Gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amsterdam Keizersgracht 12 Amsterdam Cursusjaar 1994/1995 Voortgezet Doctoraal V3.13 Amsterdam, 16 mei 1995 DE DROOGLEGGING VAN AMSTERDAM een onderzoek naar gedempt stadswater Janine van Rooijen Driehoekstraat 22hs 1015 GL Amsterdam 020-(4203882)/6811874 Coll.krt.nr: 9019944 3 In de hier voor U liggende tekst staat het eeuwenoude thema 'water in Amsterdam' centraal. De stad heeft haar oorsprong, opkomst, ontplooiing, haar specifieke vorm en schoonheid, zelfs haar naam te danken aan een constante samenspraak met het water.
    [Show full text]
  • Archeologisch Bureauonderzoek
    BO 13-100 Februari 2014 Archeologisch bureauonderzoek Plangebied Nieuwmarkt Stadsdeel Centrum BO 13-100 Amsterdam 2014 BO 13-100 Gemeente Amsterdam Februari 2014 Bureau Monumenten & Archeologie Inhoud Samenvatting 4 Inleiding 5 1 Administratieve gegevens plangebied 6 1.1 Administratieve gegevens 6 2 Wet- en regelgeving 7 2.1 Algemeen 7 2.2 Rijk 7 2.3 Provincie Noord-Holland 7 2.4 Gemeente Amsterdam 8 2.5 Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 8 3 Historisch-topografische en archeologische inventarisatie 9 3.1 Geomorfologie en bodem 9 3.2 Historie algemeen 9 3.3 Historisch-topografische inventarisatie van het plangebied 10 3.3.1 Thema 1: Stedelijke ontwikkeling en bewoning 11 3.3.2 Thema 2: Bedrijvigheid 17 3.3.3 Thema 3: Havenactiviteiten 18 3.3.4 Thema 4: Verdediging 19 3.3.5 Thema 5: Religie 21 3.4 Archeologische inventarisatie van het plangebied 22 3.4.1 Archeologische Monumentenkaart en Informatiekaart Landschap en Cultuurhistorie 22 3.4.2 Vindplaatsen 22 3.4.3 Thema 1: Stedelijke ontwikkeling en bewoning 24 3.4.4 Thema 2: Bedrijvigheid 25 3.4.5 Thema 3: Havenactiviteiten 27 3.4.6 Thema 4: Verdediging 28 3.4.7 Thema 5: Religie 29 3.4.8 Bodemopbouw 30 3.5 Conclusie: verwachtingsmodel 30 4 Archeologische verwachtingskaart 31 5 Archeologische beleidskaart 35 Conclusie 37 Bronnen 38 Appendix I: Stedelijke ontwikkeling 12de - 20ste eeuw 39 Appendix II: Vindplaatsen BMA 40 Appendix III: beleidsvarianten, stroomschema 42 3 BO 13-100 Gemeente Amsterdam Februari 2014 Bureau Monumenten & Archeologie Samenvatting Bureau Monumenten & Archeologie (BMA) heeft in opdracht van stadsdeel Centrum een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor het bestemmingsplangebied Nieuwmarkt.
    [Show full text]
  • Amsterdam Web.Indd
    17 km City cycle tour 10.5 miles This tour will show you many of the different faces of Amsterdam. Of course you’ll see its historic centre with the famous canals where dur- ing the 17th century rich merchants built their stately homes. Next you’ll cycle through the Jordaan district, which used to be a working-class area in the early 17th century. Nowa- days it’s a pleasant neighbourhood with narrow streets and many little shops and pubs, an area which is greatly favoured by youngsters and yuppies. In the Jordaan you may want to visit some almshouses, dat- ing right back to the 17th century. In the Plantage district you’ll find the splendid urban villa’s of the ear- ly 19th century. And in the Spaar- dammer neighbourhood you‘ll see some beautiful examples of wor- king class apartment-buildings, de- signed by architects of the Amster- dam School in the early years of the 20th century. This architectural style made use of rounded shapes and brick ornaments to decorate the buildings. The buildings in the Spaarndammer- buurt are among the most important examples of the Amsterdam School. Last but not least you may be surprised by very modern houses on the banks of the River IJ, built in the late 20th century. Not only old warehouses have been con- verted into modern apartments, brand new residential areas have been built there as well, designed with a variety of architecture. On many occasions you may observe how modern buildings fit very well within the existing architecture.
    [Show full text]
  • Banqueting Menu
    BANQUETING MENU TO CREATE MEMORABLE MOMENTS WELCOME TO WALDORF ASTORIA AMSTERDAM Inspired by timeless Dutch history, Waldorf Astoria Amsterdam brings the legendary True Waldorf Service to a storied and unforgettable destination. Once wealthy patrician houses built during the Golden Age, Waldorf Astoria Amsterdam is situated on the UNESCO heritage protected Herengracht - “Gentlemen’s Canal”, the greatest of them all. This unparalleled location makes Waldorf Astoria Amsterdam the perfect venue for an unforgettable conference or celebration in the heart of Amsterdam. With all events catered by the exquisite cuisine of two Michelin Star Executive Chef Sidney Schutte, experience true luxury and enjoy the most memorable moments at this architectural monumental masterpiece, which brings historical charm together with world class amenities and personalized service. BREAKFAST BUFFET 36,00 per person HOT BREAKFAST Medium Poached Eggs Served with Mushrooms, Tomatoes, Smoked Bacon, Scrambled Eggs & Veal Sausage PASTRY SELECTION Croissant, Chocolate Croissant, Muffin & Baguette served with Farmers Butter, Seasonal Jams & Honey FRESH FRUIT Mixed Fruit Salad and Seasonal Berry Salad ORGANIC YOGHURT Plain, Low Fat & Smoothie BREAKFAST CEREALS Muesli, Cruesli, All Bran, Corn Flakes & Special K COLD TOPPINGS Smoked Salmon, Smoked Sirloin, Smoked Ham, Cooked Chicken, Goat Cheese, Reypenaar Cheese & Gouda Cheese DRINKS Coffee or Tea, Skimmed, Whole Fat, Soya or Chocolate Milk JUICES Fresh Orange or Grapefruit Juice Our Special “Van Nahmen” Juices: Apple
    [Show full text]
  • Het Verkeer Verdeelt De Stad Tot Op Het Bot Ruimte, Doorstroming En Verbinden, Het Klinkt Goed Als Uitgangspunt Voor De Mo- Biliteit in De Drukte Van Amsterdam
    Berichten uit de Westelijke Binnenstad Uitgave van De beleving van een kind A. van Wees distilleerderij De Ooievaar Dit blad biedt naast buurtinformatie Wijkcentrum Jordaan & Gouden Reael waarbij saamhorigheidsgevoel en begrip zich Op de uiterste noordwestpunt van de Jordaan, een platform waarop lezers hun visie op actuele jaargang 13 nummer 3 begon te ontwikkelen. De winnende staat al bijna 100 jaar A. van Wees distilleer- zaken kenbaar kunnen maken. Lees ook onze juni t/m augustus 2015 inzending van de verhalenwedstrijd derij De Ooievaar; de laatste ambachtelijke Webkrant: www.amsterdamwebkrant.nl de Jordaan door Henk de Hoogd Pagina 3 distilleerderij van Amsterdam Pagina 5 Haarlemmerbuurt Het verkeer verdeelt de stad tot op het bot Ruimte, doorstroming en verbinden, het klinkt goed als uitgangspunt voor de mo- biliteit in de drukte van Amsterdam. Maar schijn bedriegt: het verkeer verdeelt de stad tot op het bot. Een verkeersluwere Haarlemmerbuurt is goed voor de handel, zegt wethouder Pieter Litjens (VVD) die lof en kritiek oogstte. ‘Niet waar, dat kost omzet’, klinkt het uit de hoek van de Haarlemmerbuurtondernemers. T MI Amsterdam is gebouwd voor paard en wagen winkelstraatmanager Nel de Jager. Auto’s S en niet voor de 400.000 autobewegingen, en fietsers zijn nodig voor de klandizie. ‘De AN K J I 350.000 OV-reizigers en 1,1 miljoen fietsbe- Haarlemmerdijk is een boodschappenstraat. R wegingen, daarom wil Pieter Litjens wat aan Het is geen toeristengebied, zoals de Negen END het verkeer in de stad doen, zei hij half mei in Straatjes. Daar loop je alle straatjes door. De H O de Posthoornkerk aan de Haarlemmerstraat.
    [Show full text]