Samsun Ili, Canik Ilçesi, Yeni Mahallesi Rezerv Yapi Alanina Ilişkin 1/5000 Ölçekli Nazim Imar Plani

SAMSUN İLİ, CANİK İLÇESİ, YENİ MAHALLESİ REZERV YAPI ALANINA İLİŞKİN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI

AÇIKLAMA RAPORU

İÇİNDEKİLER

1. PLANLAMANIN GEREKÇESİ...... 4 2. KONUM ve ÇEVRE İLİŞKİLERİ ...... 5 3. ULAŞIM ...... 7 4. PLANLAMA ALANI ...... 9 5. DEMOGRAFİK YAPI ...... 11 6. DOĞAL YAPI ...... 14 6.1. EŞYÜKSELTİ ANALİZİ ...... 14 6.2. EĞİM ANALİZİ...... 15 6.3. BAKI ANALİZİ ...... 16 7. MÜLKİYET DURUMU ...... 17 7.1. 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI ...... 19 7.2. İPTAL EDİLEN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI ...... 20 7.3. İPTAL EDİLEN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI ...... 21 8. SOSYAL DONATI ERİŞİLEBİLİRLİK ANALİZİ ...... 22 9. PLAN KARARLARI ...... 23

HARİTA LİSTESİ

Harita 1. Planlama Alanı Konumu ...... 5 Harita 2. Planlama Alanı Çevre İlişkileri ...... 6 Harita 3. Planlama Alanı Yakın Çevre İlişkileri ...... 7 Harita 4. Planlama Alanı Ulaşım Ağı ...... 8 Harita 5. Planlama Alanı Uydu Görüntüsü – Fotoğraf Çekim Yönleri ...... 9 Harita 6. Eşyükselti Analizi...... 14 Harita 7. Eğim Analizi ...... 15 Harita 8. Bakı Analizi ...... 16 Harita 9. Mülkiyet Haritası ...... 17 Harita 10. Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ...... 19 Harita 11. İptal Edilen 01.12.2016 t.t.’li 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği...... 20 Harita 12. İptal Edilen 01.12.2016 t.t.’li 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği ...... 21 Harita 13. Sosyal Donatı Alanlarına Erişilebilirlik Analizi ...... 22 Harita 14. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ...... 26

FOTOĞRAF LİSTESİ

Fotoğraf 1: Planlama Alanı ve Çevresine Dair Görüntüler ...... 10

TABLO LİSTESİ

Tablo 1. Yıllara Göre Samsun İl Nüfusu ...... 11 Tablo 2. 2018 Yılı Samsun İlindeki İlçe Nüfusları ...... 11 Tablo 3. Yıllara Göre Canik İlçe Nüfusu ...... 12 Tablo 4. Canik İlçesindeki Mahalle Nüfusları ...... 12 Tablo 5. Yıllara Göre Yeni Mahalle Nüfusu ...... 13 Tablo 6. Tapu Bilgileri ...... 18 Tablo 7. Arazi Kullanım Kararları...... 25

1. PLANLAMANIN GEREKÇESİ Planlama alanı Samsun ili, Canik ilçesi, Yeni Mahalle’de konumlanmakta olup, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 21.10.2019 tarih ve 246440 sayılı oluru ile onaylanan Rezerv Yapı Alanını kapsamakta ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ)’nın 29.06.2016 tarih, 3080 sayılı oluru ile revize edilen Gecekondu Önleme Bölgesi içerisinde kalmaktadır. Söz konusu alan, Samsun ilinin ana ulaşım akslarından olan Atatürk Bulvarı’na 1 km uzaklıkta; Ankara Bulvarı’nın uzantısı olan İlkadım Bulvarı üzerinde yer almaktadır. Alan Medicana Hastanesine, Canik Sosyal Güvenlik Kurumu’na, Kefeli Park’a ve 19 Mayıs Yüzme Havuzu’na komşu olmaktadır. Alanın yakın çevresinde Canik Belediyesi, kültür merkezi ve nüfusa hizmet edecek kentsel donatı alanları bulunmaktadır. Alan içerisindeki düzensiz yapılar kentsel dönüşüm ile sağlıklı yapılaşma amacıyla yıkılmıştır. Bu nedenle içerisinde yapılaşma bulunmamakta; alan içerisinden stabilize yol geçmektedir.

Üst ölçekli planlara bakıldığında planlama alanı, 20.07.2007 t.t.’li Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda “Kentsel Yerleşik Alan” lejantında içinde yer almaktadır. Bu alanlar içerisinde boş alanları barındırsa da büyük oranda yapılaşmış alanlardır. Plan hükümlerinin 1.4.18. Maddesinde “Bu plan ile belirlenen Planlama Alt Bölgeleri içinde veya dışında, kentsel ve kırsal yerleşme alanları dışında gereksinim duyulması halinde; Toplu Konut İdaresi'ne (TOKİ) tahsis edilmiş alanlarda TOKİ tarafından üretilecek toplu konut alanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca yürütülen faaliyetler ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak uygulamalar bu planın ilkeleri doğrultusunda irdelenir ve ilgili kurum ve kuruluş görüşleri alınarak 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında değerlendirilmek üzere Bakanlığın görüşüne sunulur. Bakanlığın görüşü doğrultusunda alt ölçekli planlar ilgili İdaresince onaylanır. Kentsel ve kırsal yerleşme alanları içerisinde kalması durumunda söz konusu talepler çevre imar bütünlüğü çerçevesinde ilgili İdaresi’nce alt ölçekli planlarda değerlendirilir.” ibareleri bulunmaktadır.

Alt ölçekli meri planlar incelendiğinde; söz konusu alan 01.12.2016 t.t.’li 1/5000 ölçekli Samsun İli, Canik İlçesi Yenimahalle Hurdacılar Gecekondu Önleme Bölgesi Nazım İmar Planı Değişikliği ve 1/1000 ölçekli Samsun İli, Canik İlçesi Yenimahalle Hurdacılar Gecekondu Önleme Bölgesi Uygulama İmar Planı Değişikliği içerisinde kalmakta iken; Samsun 2. İdare Mahkemesi’nin 11.04.2018 tarihli ve 2018/515 sayılı kararı ile imar planı değişiklikleri iptal edilmiştir. Bu durumda alan plansız kalmıştır.

Plansız alan içerisinde yapılaşma olmayıp, alan işlevsiz kalmaktadır. Bu durum, çevresindeki donatı alanlarıyla bölgedeki nüfusun ilişkisini zayıflatmaktadır. Bu nedenle alanın çevresi ile ilişkisini güçlendirilerek kentsel bütünleşmenin sağlanabilmesi için imar planlarının yeniden yapılması gerekmektedir.

Yapılan analizler doğrultusunda planlama etiği ve şehircilik ilkeleri gözetilerek, alanda deprem riskine karşı dayanıklı, yaşam standartları yüksek, sağlıklı kent dokusunun oluşturulması, alana ve çevresine hizmet edecek donatı alanları planlanarak atıl ve işlevsiz durumda kalan alanın çevresiyle bütünleşmesi amacıyla imar planları hazırlanmıştır.

2. KONUM ve ÇEVRE İLİŞKİLERİ Planlama alanı Samsun İli, Canik İlçesi, Yeni Mahalle’de konumlanmaktadır. Karadeniz sahiline yakın konumda yer alan planlama alanı, kuzeybatısında İlkadım; güneydoğusunda Tekkeköy ilçeleri ile komşudur.

Harita 1. Planlama Alanı Konumu

Planlama alanı; Samsun’un ana ulaşım akslarından sahil yolu olarak da bilinen Atatürk Bulvarı’nın güneyinde kalmakta olup, Ankara Bulvarının uzantısı olan İlkadım Bulvarı ve 100. Yıl Bulvarı üzerinde yer almaktadır. Alanın çevresinde kamusal alanlar, hastane ve sosyo-kültürel alanlar ve spor alanları bulunmakta olup, alan eski 19 Mayıs Stadyumu’nun karşısında yer almaktadır. Sahil şeridinde Atatürk Bulvarı’na paralel olarak devam eden Samsun 19 Mayıs Stadyumu- 19 Mayıs Üniversitesi Tramvay Hattı bulunmaktadır. Planlama alanına en yakın tramvay durağı olan Belediye Evleri Durağı, alana 1 km mesafededir. Samsun Garı, plaj, hayvanat bahçesi, Samsunspor Nuri Alan Tesisleri, Bandırma Gemi Müzesi gibi turistik ve kültürel mekanlar sahil şeridinde konumlanmaktadır.

Harita 2. Planlama Alanı Çevre İlişkileri

Planlama alanı Ankara Bulvarı’nın uzantısı olan İlkadım Bulvarı, 100. Yıl Bulvarı ve Alirızabey Bulvarı’nın kesişimi üzerinde yer almaktadır. Planlama alanının yakın çevresinde konut alanları, yeşil alanlar, spor tesisleri, eğitim tesisleri, camiler ve kamusal alanlar yer almaktadır. Alan, yakın çevresinde yer alan başlıca bağıntılardan Medicana Hastanesi’ne, Canik Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK), 19 Mayıs Yüzme Havuzu’na ve Kefeli Park’a komşu olmaktadır. Alan; Soğuksu Camii’ne 100 m, İnönü İlkokulu’na 300 m, Canik Belediyesi’ne 500 m, Canik Kaymakamlığı ile beraberinde İl Özel Eğitim Uygulama Merkezi’ne 500 m, Canik Cimnastik Salonu’na 550 m, Canik İMKB Anadolu Lisesi’ne 550 m ve Canik Kültür Merkezi’ne 500 m mesafededir.

Harita 3. Planlama Alanı Yakın Çevre İlişkileri

3. ULAŞIM Planlama alanı Samsun ili ana ulaşım akslarından Atatürk Bulvarına yakın konumda yer alıp, Ankara Bulvarı’nın uzantısı olan İlkadım Bulvarı üzerinde konumlanmaktadır. Söz konusu alanın yakınında Atatürk Bulvarına paralel olarak devam eden tramvay hattı yer almaktadır. Şehir içi ulaşımda önemi yüksek olan tramvay hattının alana en yakın durağı olan Belediye Evleri Durağı, alana 1 km mesafededir. Yüksek kapasiteli toplu taşım sistemi olan tramvay durağına erişim avantajının yanı sıra; planlama alanın çevresinde kamusal alanların, sağlık alanlarının ve spor alanlarının bulunması alanı merkezi bir hale getirmiştir. Bu sebeple planlama alanının çevresinde otobüs durakları ve minibüs güzargahları yer almakta, toplu taşım bakımından güçlü konumda yer almaktadır.

Bununla birlikte Karadeniz sahiline yakın konumda yer almaktadır. Alanın denize yakın konumda yer alması gerek şehirlerarası ulaşım bakımından gerekse lojistik bakımdan önem arz etmektedir. Planlama alanı Samsun Limanı’na ve Atatürk Bulvarı üzerinde bulunan Samsun Garı’na 3 km uzaklıktadır. Samsun Garı Samsun- Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattının alana en yakın istasyonudur. Alan, Samsun Çarşamba Havalimanı’na İlkadım Bulvarı- Atatürk Bulvarı üzerinden 17 km mesafede; şehirlerarası ulaşım terminali olan Samsun Otogarı’na 10 km uzaklıktadır. Bölgenin şehirlerarası ulaşım sistemi incelendiğinde alanın demiryolu, denizyolu, karayolu ve havayolu ulaşım bağıntılarına yakın konumda yer alması şehirlerarası ulaşım ve lojistik bakımdan avantaj sağlamaktadır.

Harita 4. Planlama Alanı Ulaşım Ağı

4. PLANLAMA ALANI Planlama alanını kapsayan rezerv yapı alanı, İlkadım Bulvarı ile 100. Yıl Bulvarı’nın kesişimi üzerinde konumlanmakta olup alan içerinden stabilize yol geçmektedir. Planlama alanında düzensiz yapılar yıkılmıştır. Bu sebepten dolayı mevcutta alan içerinde yapılaşma bulunmamaktadır. Söz konusu alan hastane, spor tesisi, sosyal güvenlik kurumu gibi nüfus sirkülasyonu yüksek olan yapılara komşu olmaktadır. 77,414 m² büyüklüğündeki planlama alanına ve çevresine ilişkin harita ve görüntüler aşağıda gösterilmektedir.

Harita 5. Planlama Alanı Uydu Görüntüsü – Fotoğraf Çekim Yönleri

Fotoğraf 1: Planlama Alanı ve Çevresine Dair Görüntüler

5. DEMOGRAFİK YAPI Planlama alanını kapsayan Samsun ilinde 2018 yılı itibariyle 1.335.716 kişi yaşamaktadır. İlin nüfus yoğunluğu 143 ki/km²’dir. Samsun ilinin yıllara göre nüfus verisi aşağıdaki gibidir.

Tablo 1. Yıllara Göre Samsun İl Nüfusu YIL NÜFUS 2018 1,335,716 2017 1,312,990 2016 1,295,927 2015 1,279,884 2014 1,269,989 2013 1,261,810 2012 1,251,722 2011 1,251,729 2010 1,252,693 2009 1,250,076

Samsun ilinin 17 ilçesinden biri olan Canik İlçesi nüfus bakımından 5. sırada yer almaktadır.

Tablo 2. 2018 Yılı Samsun İlindeki İlçe Nüfusları İlçe İlçe Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu Nüfus Yüzdesi

İlkadım 332.23 164.35 167.88 % 24,87

Atakum 202.618 98.36 104.258 % 15,17

Bafra 142.21 70.503 71.707 % 10,65

Çarşamba 138.84 69.474 69.366 % 10,39

Canik 97.564 48.885 48.679 % 7,30

Vezirköprü 95.569 47.158 48.411 % 7,15

Terme 72.354 35.848 36.506 % 5,42

Tekkeköy 52.258 26.229 26.029 % 3,91

Havza 40.194 19.783 20.411 % 3,01 19. Mayıs 26.337 13.214 13.123 % 1,97

Alaçam 25.854 12.88 12.974 % 1,94

Salıpazarı 22.923 11.778 11.145 % 1,72

Ayvacık 21.847 11.326 10.521 % 1,64

Kavak 21.692 10.874 10.818 % 1,62

Asarcık 17.628 8.809 8.819 % 1,32

Ladik 16.734 8.243 8.491 % 1,25

Yakakent 8.864 4.372 4.492 % 0,66

Tablo 3. Yıllara Göre Canik İlçe Nüfusu YIL NÜFUS 2018 97,564 2017 99,719 2016 98,323 2015 96,541 2014 95,560 2013 93,721 2012 92,201 2011 91,861 2010 91,052 2009 89,758

53 mahalleden oluşan Canik ilçesinde planlama alanının kapsayan Yeni Mahalle nüfus bakımından 21. sırada yer almaktadır.

Tablo 4. Canik İlçesindeki Mahalle Nüfusları MAHALLE NÜFUS MAHALLE NÜFUS Karşıyaka 14,737 Ambarpınar 451 Gaziosmanpaşa 14,572 Gürgenyatak 386 Kuzey Yıldızı 9,722 Adatepe 360 Hasköy 9,001 Tuzaklı 356 Belediye Evleri 8,576 Gökçepınar 346 Uludağ 7,232 Kaşyayla 331 Yavuz Selim 3,729 Çamalan 327 Soğuksu 3,447 Üçpınar 326 Toptepe 2,385 Fındıcak 315 Hacı İsmail 2,229 Sarıbıyık 298 Teknepınar 1,748 Kozlu 291 İkiyüz Evler 1,294 Gecehan 288 Düvecik 1,281 Düzören 277 Devgeriş 1,194 Muratlı 277 Başalan 1,119 Kaleboğazı 263 Dereler 1,063 Başkonak 256 Gödekli 991 Kestanepınar 244 Hacınaipli 823 Çağlayan 231 Düzardıç 788 Yeşilpınar 223 Atatürk 748 Kızıloğlak 212 Yenimahalle 684 Gültepe 196 Alibeyli 575 Tekkiraz 191 Uluçayır 566 Toygar 173 Demirci 529 Yeniköy 169 İmamlar 515 Avluca 152 Gölalan 489 Hilaltepe 133 Yayla 455

Yeni Mahalle’nin son 10 yıl içerisindeki nüfus artışı incelendiğinde mahalle nüfusunun her yıl azaldığı görülmektedir.

Tablo 5. Yıllara Göre Yeni Mahalle Nüfusu YIL NÜFUS 2018 684 2017 702 2016 717 2015 828 2014 967 2013 1163 2012 1259 2011 1508 2010 1550 2009 1685

6. DOĞAL YAPI 6.1. EŞYÜKSELTİ ANALİZİ Planlama alanı yakın çevresi ile birlikte incelendiğinde bölgedeki kot değerleri yaklaşık 3 m ile 8 m arasında yüksekliğe sahiptir. Kuzeydoğudan güneybatıya doğru gidildikçe yükseklik artış göstermektedir. Alan içerisindeki en düşük kot değeri 4.5 m; en yüksek kot değeri 7.3 m yüksekliktedir.

Harita 6. Eşyükselti Analizi

6.2. EĞİM ANALİZİ Planlama alanının eğim analizine bakıldığında alanın çevresinde %36 oranına kadar eğimin olduğu görülmektedir. Alan içerisinde %17 oranına kadar eğim görülmekle beraber alanın genel eğimi %5 oranına kadar olup, %6 ve üzeri eğim parçacıl ve azınlıktadır.

Harita 7. Eğim Analizi

6.3. BAKI ANALİZİ Planlama alanında baskın bir yöneliş bulunmamakta; alan karma yönelişe sahip olmaktadır. Bununla birlikte alan içerisinde doğu ve güney doğu yönüne bakan alanlar diğer yönelişlere göre çoğunluktadır.

Harita 8. Bakı Analizi

7. MÜLKİYET DURUMU Planlama alanının mülkiyeti incelendiğinde alanın, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Maliye Hazinesi ve Samsun Büyükşehir Belediyesi mülkiyetindeki taşınmazlar ile bir kısım tescil harici alanı kapsadığı görülmektedir. Parsellerin tapu bilgileri aşağıdaki haritada ve tabloda gösterilmiştir.

Harita 9. Mülkiyet Haritası

Tablo 6. Tapu Bilgileri ADA PARSEL MÜLKİYET DURUMU ALANSAL BÜYÜKLÜĞÜ(m²) 12483 1 TOKİ 36,293.72 12484 1 TOKİ 4,361.57 12484 2 MALİYE HAZİNESİ 2,881.73 12488 1 TOKİ 11,042.35 12488 2 SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEYESİ 1,026.72 TOPLAM PARSEL BÜYÜKLÜKLERİ 55,606.09 TESCİL HARİCİ ALAN 21,808.74 PLANLAMA ALANI 77,414.83

PLAN DURUMU 7.1. 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI Üst ölçekli planlara bakıldığında planlama alanı, 20.07.2007 t.t.’li Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda “Kentsel Yerleşik Alan” lejantında içinde yer almaktadır. Plan hükümlerinin 1.4.18. Maddesinde “Bu plan ile belirlenen Planlama Alt Bölgeleri içinde veya dışında, kentsel ve kırsal yerleşme alanları dışında gereksinim duyulması halinde; Toplu Konut İdaresi'ne (TOKİ) tahsis edilmiş alanlarda TOKİ tarafından üretilecek toplu konut alanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca yürütülen faaliyetler ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak uygulamalar bu planın ilkeleri doğrultusunda irdelenir ve ilgili kurum ve kuruluş görüşleri alınarak 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında değerlendirilmek üzere Bakanlığın görüşüne sunulur. Bakanlığın görüşü doğrultusunda alt ölçekli planlar ilgili İdaresince onaylanır. Kentsel ve kırsal yerleşme alanları içerisinde kalması durumunda söz konusu talepler çevre imar bütünlüğü çerçevesinde ilgili İdaresi’nce alt ölçekli planlarda değerlendirilir.” ibareleri bulunmaktadır.

Harita 10. Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı

7.2. İPTAL EDİLEN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI Planlama alanı, 01.12.2016 t.t.’li 1/5000 ölçekli Samsun İli, Canik İlçesi Yenimahalle Hurdacılar Gecekondu Önleme Bölgesi Nazım İmar Planı Değişikliği’nde “Ticaret Alanı”, “Park” ve “İbadet Alanı” lejantlarında kalmakta iken; Samsun 2. İdare Mahkemesi’nin 11.04.2018 tarihli, 2018/515 sayılı kararı ile söz konusu plan iptal edilmiştir. İptal neticesinde alan plansız kalmıştır.

Harita 11. İptal Edilen 01.12.2016 t.t.’li 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği

7.3. İPTAL EDİLEN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANI Planlama alanı, 01.12.2016 t.t.’li 1/1000 ölçekli Samsun İli, Canik İlçesi Yenimahalle Hurdacılar Gecekondu Önleme Bölgesi Uygulama İmar Planı Değişikliği’nde E. 1.70 Yençok:12 Kat yapılaşma koşullu “Ticaret Alanı”, “Park” ve E: 1.00 yapılaşma koşullu “Cami Alanı”” lejantlarında kalmakta iken; Samsun 2. İdare Mahkemesi’nin 11.04.2018 tarihli, 2018/515 sayılı kararı ile söz konusu plan iptal edilmiştir. İptal neticesinde alan plansız kalmıştır.

Harita 12. İptal Edilen 01.12.2016 t.t.’li 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği

8. SOSYAL DONATI ERİŞİLEBİLİRLİK ANALİZİ İmar Planlarında yer alan donatı alanlarının erişim mesafeleri değerlendirilmiştir.

Harita 13. Sosyal Donatı Alanlarına Erişilebilirlik Analizi

Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde * belirtilen erişim mesafelerine göre yapılan analizler sonucunda planlama alanının; tamamının açık yeşil alanlar, dini tesis alanı, ilköğretim tesis alanı ve lise erişim mesafesi içinde, kısmen aile sağlık merkezi erişim mesafesi içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir.

*Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği 4. Bölüm Madde-12 (2) İmar planlarında; çocuk bahçesi, oyun alanı, açık semt spor alanı, aile sağlık merkezi, kreş, anaokulu ve ilkokul fonksiyonları takriben 500 metre, ortaokullar takriben 1.000 metre, liseler ise takriben 2.500 metre mesafe dikkate alınarak yaya olarak ulaşılması gereken hizmet etki alanında planlanabilir.

(3) Ayrıca imar planlarında; dini tesislerden küçük cami takriben 250 metre, orta (semt) cami takriben 400 metre mesafe dikkate alınarak yaya olarak ulaşılması gereken hizmet etki alanında planlanabilir. Mescitler ise yerleşik veya hareketli nüfusa göre takriben 150 metre hizmet etki alanında yapılabilir.

9. PLAN KARARLARI Planlama çalışmasına konu alan Samsun İli, Canik İlçesi Yeni Mahalle’de konumlanmakta olup; 12483 ada 1 no’lu parseli, 128484 ada 1 ve 2 no’lu parselleri, 12488 ada 1 ve 2 no’lu parselleri ve bir kısım tescil harici alanı kapsamaktadır.

Söz konusu alan içerisinde yapılaşma bulunmakta; içerisinden stabilize yol geçmektedir. Alanın genel eğimi %5 ve altı olup, yerleşime uygundur.

Alanın yakın çevresinde kamusal idari alanlar, kentsel donatı alanları ile konut alanları yer almaktadır. Alan, yakın çevresinde yer alan başlıca bağıntılardan Medicana Hastanesi’ne, Canik Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK), 19 Mayıs Yüzme Havuzu’na ve Kefeli Park’a komşu olmaktadır.

Planlama alanı Samsun ili ana ulaşım akslarından Atatürk Bulvarına yakın konumda yer alıp, Ankara Bulvarı’nın uzantısı olan İlkadım Bulvarı üzerinde konumlanmaktadır. Söz konusu alanın yakınında Atatürk Bulvarına paralel olarak devam eden tramvay hattı yer almaktadır. Şehir içi ulaşımda önemi yüksek olan tramvay hattının alana en yakın durağı olan Belediye Evleri Durağı, alana 1 km mesafededir. Yüksek kapasiteli toplu taşım sistemi olan tramvay durağına erişim avantajının yanı sıra; planlama alanın çevresinde kamusal alanların, sağlık alanlarının ve spor alanlarının bulunması alanı merkezi bir hale getirmiştir. Bu sebeple planlama alanının çevresinde otobüs durakları ve minibüs güzargahları yer almakta, toplu taşım bakımından güçlü konumda yer almaktadır.

Üst ölçekli planlara bakıldığında planlama alanı, 20.07.2007 t.t.’li Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda “Kentsel Yerleşik Alan” lejantında içinde yer almaktadır. Plan hükümlerinin 1.4.18. Maddesinde “Bu plan ile belirlenen Planlama Alt Bölgeleri içinde veya dışında, kentsel ve kırsal yerleşme alanları dışında gereksinim duyulması halinde; Toplu Konut İdaresi'ne (TOKİ) tahsis edilmiş alanlarda TOKİ tarafından üretilecek toplu konut alanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca yürütülen faaliyetler ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak uygulamalar bu planın ilkeleri doğrultusunda irdelenir ve ilgili kurum ve kuruluş görüşleri alınarak 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında değerlendirilmek üzere Bakanlığın görüşüne sunulur. Bakanlığın görüşü doğrultusunda alt ölçekli planlar ilgili İdaresince onaylanır. Kentsel ve kırsal yerleşme alanları içerisinde kalması durumunda söz konusu talepler çevre imar bütünlüğü çerçevesinde ilgili İdaresi’nce alt ölçekli planlarda değerlendirilir.” ibareleri bulunmaktadır.

Söz konusu alan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 21.10.2019 tarih ve 246440 sayılı oluru ile onaylanan Samsun İli, Canik İlçesi, Yeni Mahalle Rezerv Yapı Alanı’nı kapsamaktadır. 6306 sayılı Riskli Altındaki Alanların Dönüştürülmesine İlişkin Kanun’da rezerv yapı alanı, “Bu kanun uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya İdarenin talebine bağlı olarak veya resen Bakanlıkça belirlenen alanları ifade eder.” olarak tanımlanmaktadır. 6306 sayılı kanunun 18. maddesi 2b bendinde “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı riskli alan ve rezerv yapı alanındaki uygulamalarda faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek görülmesi hâlinde bu standartları plan kararları ile tayin etmeye veya özel standartlar ihtiva eden planlar yapmaya, onaylamaya ve (Değişik ibare:RG-27/10/2016- 29870) kentsel tasarım projesi hazırlamaya yetkilidir.” denilmektedir. Yine Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği Ek-2 tablosu Açıklama bölümünde yer alan 11. Madde dahilinde “6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak planlarda, plan kararı ile tayin edilen standartlar ve gösterimler, planda veya ilgili yönetmeliğinde tayin edilmemiş ise gerekli görülmesi halinde bu standartlar uygulanır.” denilmektedir. Bu doğrultuda planlama alanında belirtilen donatı standartlarına uyulması zorunluluğu bulunmamaktadır.

Söz konusu alan, rezerv yapı alanının yanı sıra Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın 29.06.2016 tarihli ve 3080 sayılı oluru ile revize edilen Samsun İli, Canik İlçesi, Yeşilova ve Gazi Mahalleleri Gecekondu Önleme Bölgesi içerisinde de kalmaktadır.

Plansız alan içerisinde bulunan söz konusu alanda yapılaşma olmayıp, alan işlevsiz kalmaktadır. Bu durum, çevresindeki donatı alanlarıyla bölgedeki nüfusun ilişkisini zayıflatmaktadır. Bu nedenle alanın çevresi ile ilişkisini güçlendirilerek kentsel bütünleşmenin sağlanabilmesi için imar planlarının yeniden yapılması gerekmektedir.

Bölgedeki ilişkiyi güçlendirerek kentsel bütünleşmenin sağlanabilmesi için alanda konut ve ticaret kullanımları ile kentsel donatı alanları oluşturulmuştur. 6306 sayılı kanun kapsamında planda belirlenen donatı alanları standart olarak kabul edilmektedir. Donatı alanları bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda planlama alanında yaşayacak nüfusa, çevresine ve bölgedeki nüfus sirkülasyonuna hizmet edebilmesi amacıyla “Park ve Yeşil Alan” ile “İbadet Alanı” fonksiyonlarında planlanmıştır.

Tablo 7. Arazi Kullanım Kararları FONKSİYON ALANI ALAN (m²) YÜZDE(%) TİCARET+KONUT ALANI 52,763 68% İBADET ALANI 3,432 4% PARK VE YEŞİL ALAN 15,120 20% YOL 6,099 8% TOPLAM ALAN 77,414 100%

Plan çalışması ile alanın %68’i “Ticaret+ Konut Alanı” olarak planlanmış; % 32’si donatı alanı ve yol olarak ayrılmıştır. Planlama alanı ve çevresinin ilişkisini sağlayacak temel donatı ihtiyaçlarına öncelik verilmiştir. Planlama alanında alınan arazi kullanım kararları şu şekildedir:

TİCARET+KONUT ALANI

Planlama alanı içerisinde 52,763 m² büyüklüğünde “Ticaret+Konut Alanı” fonksiyonu planlanmıştır.

İBADET ALANI

Planlama alanı içerisinde 3,432 m² büyüklüğünde “İbadet Alanı” fonksiyonu planlanmıştır.

PARK VE YEŞİL ALAN

Planlama alanı içerisinde 15,120 m² büyüklüğünde “Park ve Yeşil Alan” fonksiyonu planlanmıştır.

Harita 14. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı