Orta Karadeniz Kalkinma Ajansi Yakakent Ilçe Raporu
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI YAKAKENT İLÇE RAPORU Raporu Hazırlayanlar: Meltem YILMAZ 07.03.2018 İÇİNDEKİLER 1. İLÇE KÜNYESİ ........................................................................................................................3 2. GİRİŞ ........................................................................................................................................3 3. SOSYAL YAPI ..........................................................................................................................4 4. İKTİSADİ YAPI .......................................................................................................................5 5. ALT YAPI .................................................................................................................................7 6. OKA FAALİYETLERİNDE İLÇENİN YERİ .........................................................................8 7. SONUÇ ve DEĞERLENDİRME ............................................................................................ 10 8. KAYNAKLAR ........................................................................................................................ 10 9. EKLER .................................................................................................................................... 10 1. İLÇE KÜNYESİ COĞRAFYA:Yakakent, Samsun İli’ne bağlı bir İlçe olup, İl’e uzaklığı 83 Km.dir. İLÇE ADI YAKAKENT Karadeniz kıyısında Samsun İli ile Sinop İli BAĞLI SAMSUN arasında geçiş bölgesindedir. Doğusunda OLDUĞU İL Alaçam, Batısında Dikmen, Güneyinde NÜFUS (2017) 8572 Durağan, Kuzeyinde ise Karadeniz yer alır. YÜZÖLÇÜMÜ 204 Km² Kıyılar denize bazı yerlerde yatay, bazı İL MERKEZİNE 83 Km yerlerde diktir. İlçenin 14 Km. kıyı şeridi ve 4 UZAKLIK Km. Sahil Bandı vardır. Köylerle birlikte BELEDİYE 1 SAYISI yüzölçümü 204 Km2.’dir.İlçe Merkezinin MAHALLE 17 ortalama yüksekliği 3 m.İlçenin rakımı SAYISI ortalama 690 m.’dir. 2. GİRİŞ Dağlar; İlçenin güneyinde Canik TARİHİ Dağları bulunmakta olup; Uzunkız’da Köse Yakakent’in kuruluşu M.Ö.2. Yüzyıla Osman Tepesi 1397 m., Uzunkız - Karaaba rastlar. Osmanlı İmparatorluğu döneminde arasında Sivri Tepe 1298 m, Mutaflı Gökyar burada yaşayan Bizanslıların, İmparatorluğu Mahallesi Kaşbaşı Tepesi 1136 m.’dir. tanımamalarından dolayı, Yavuz Sultan Selim, Akarsular; İlçenin önemli akarsuları Çaldıran Seferini yapmak üzere Trabzon’a Yakakent Çayı ve Celevit Çaylarıdır. geçerken o tarihlerde “KOMİNOS” olan bu Bölgenin İklimi; Gerek yağış gerekse şehri yerle bir ettiği söylenir. “KOMİNOS” sıcaklık yönünden devamlı farklılık görülmekle Rumlar tarafından kullanılmış olup, “Başsız beraber genellikle yazları yağışlı ve sıcak, Piskapos” anlamına gelir. kışları yağışlı ve ılık geçer. Yağmur daha çok ilkbaharda düşer. En yüksek sıcaklık Temmuz Kente daha sonra gelenler bu ismi ayında ( 35.4 C ), en düşük sıcaklığı ise Ocak “GÜMENUS” olarak değiştirmiştir. Bu isim ayında (-5.0 C ) yaşanır. Yıllık ortalama yağış daha sonraları “GÜMENOS” olarak ifade 639.1 Kg/m2’dir. edilmeye başlanmıştır. Yakakent 1800'lü İlçenin 103 Km² ormanlık sahası yıllarında Gerze’den gelen 3–4 aile ile mevcuttur. Ormanlarımızda çoğunlukla çam, kurulmuş,1893–1895 yıllarında Rus işgalinden meşe, kayın, köknar ağaçları bulunmakla kaçan Doğu Karadeniz'lilerin ve 1922 yılında birlikte defne alanı olarak da zengindir. Selanik’ten gelen göçmenlerin yerleşmesiyle büyümüştür. 1896 yılında muhtarlık, 1 Mart TR83’de kırsal nüfus yoğunluğu açısından üç 1963 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur. ayrı alt bölge tanımlanabilir. Birinci alt bölge; 1963 yılından sonra “Kıyı Şehri” anlamına Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanan gelen “YAKAKENT” ismini almıştır. Yakakent Yakakent’i Bafra Ovasının içinde yer alır. 09.05.1990 gün ve 20523 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3644 sayılı 130 İlçe Yeşilırmak Havzası Gelişim Planı'nda Bölgesel Kurulması hakkında kanun ile kurulmuş, ancak Gelişmişlik Endeksi sıralamasında 4. Derece 1991 yılında İlçe teşkilatlanmıştır. ilçesinde yer almaktadır. Samsun İlçeleri sayı % 3. SOSYAL YAPI Eğitim Düzeyine Göre Nüfus Sayıları İlçenin 2008 yılında 9695 olan nüfusu (+6 Yaş) 2016 Yılı Bilinmeyen 15 0,19 2017yılında 8572'dir. Son 10 yılda ilçenin Okuma Yazma nüfusu %11,6 azalmıştır. Bilmeyen 62 0,77 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Toplam Erkek Kadın Bitirmeyen 1492 18,56 lkokul 8624 4227 4367 İ 2780 34,59 İlköğretim 979 12,18 Ortaokul Veya Dengi Meslek Ortaokul 958 11,92 Eğitim: İlçedeki okullar, 1 Anaokulu( ilkokul Lise Ve Dengi bünyesinde 3 Anaokulu), 4 İlkokul(1 köy Meslek Okulu 986 12,27 Yüksekokul Veya ilkokulu BSB), 4 Ortaokul(1 İlkokul/Ortaokul), 2 Fakülte 735 9,15 Lise ve 1 Halk Eğitim Merkezi olmak üzere Yüksek Lisans (5 Veya 6 Yıllık toplam 12 eğitim kurumu hizmet vermektedir. Fakülteler Dahil) 28 0,35 Doktora 2 0,02 İlçedeki toplam öğretmen sayısı 42 Sınıf 8037 0,19 Öğretmeni, 10 Okul Öncesi Öğretmeni ve 97 Branş Öğretmeni olmak üzere 149 öğretmen görev yapmaktadır. Sağlık: Yakakent'te 1.Basamak Aile Sağlığı merkezi ve 1 adet Toplum Sağlığı Merkezi ilçe Yılı Okul İlk Orta Lise Toplam merkezinde bulunmaktadır. 3 Sağlık Evi Öncesi Okul Okul bulunmakta olup bunlar; Sarıgöl, Karaaba ve 2014- 114 519 535 350 2015 1518 Asmapınar Sağlık Evleridir. 1 adet Özel Diş 2015- 122 493 455 351 Polikliniği bulunan ilçede hastane ve acil 2016 1421 müdahale merkezi bulunmamaktadır. 2016- 116 425 515 336 2017 1392 Yakakent'te 2 Tabip, 2 Hemşire ve 4 Ebe görev fiilen görev yapmaktadır. En yakın Acil Servis hizmeti Alaçam İlçesi Devlet Hastanesi Taşımalı Eğitim Öğretim ve Orta Öğretim tarafından sağlanabilmekte olup Yakakent ilçe Yılı İLKÖĞRET ORTAÖĞR % merkezine 6.8 km'lik bir mesafededir. İME ETİME TAŞINAN % TAŞINAN ÖĞRENCİ ÖĞRENCİ 2 Eczanesi bulunan Yakakent ilçesinde SAYISI SAYISI laboratuvar bulunmamaktadır. 2014- 416 39,5 140 37,9 2015 Kültür: İlçedeki kültürel doku yerel ölçeklerde 2015- 60,1 571 216 60,84 2016 0 olup, yaylacılık ve buna bağlı yerleşimler halı 2016- 61,9 ve kilim dokumaları yaygındır. Yakakent ilçe 582 239 71 2017 1 merkezindeki ağırlık denize bağlı kültürel dokudur. Burada balıkçılık ve balık ağı örme ile tekne yapımı ve yelken sporu ön plana çıkmaktadır. Balıkçılıkta iki çeşit avlanma ve kültürü ilçede gelişmiştir. Doğrudan balık avcılığı ve üretimi. Mevcut balık unu, balık yağı, entegre balık paketleme vb ürünlerle ilgili sanayinin gelişmiş olduğu ilçede bu işletmelerin sosyal dokuya doğrudan sosyal a- Faal Kur’an Kursu Sayısı : 9 sorumluluk adı altında faaliyetleri ilçe ölçeğinde sınırlıdır. b- Eğitime Ara Verilen K.K.Sayısı : 4 c- D Grubu K.Kursu Sayısı : 4 Sosyal Hizmetler: İlçede müze, tiyatro ve sinema gibi sosyal donatılar bulunmamaktadır. KUR’AN KURSU İSİMLERİ: İlçe merkezine 1 adet halı sahası ve 1 adet 250 kişilik kapalı spor salonu hizmet vermeye 1- Merkez Fatma Canikligikl K. Kursu : Kadrolu başlayacaktır. İlçede 1 adet Halk Eğitim Öğreticisi var ( C ) Merkezi bulunmakta olup 2015-2016 öğretim 2- Burhanettin Çakırefe K. Kursu: Kadrolu yılında 34 adet mesleki eğitim kursu, 1 adet Öğreticisi var ( C ) okur-yazarlık kursu ile 31 adet genel kursları açmış 1363 belge ile katılımcıya eğitim hizmeti 3- Paşakent Kur’an Kursu : Kadrolu öğreticisi sunmuştur. İlçedeki en etkili sivil toplum var.( C ) kuruluşları Tarım Kredi Kooperatifi, Ziraat Odası, Küplüağzı Köyü Su Ürünleri Kooperatifi, 4- Kozköy Mh. Kız Kur’an Kursu : Kadrolu İpek Böceği Yetiştiricileri Birliği, Esnaf Öğreticisi var ( C ) Sanatkârlar ve Şoförler Odası, Yakakent Yelken 5- Karaaba Mh. Kur’an Kursu :Kadrolu Amatör Denizcilik Gençlik ve Spor Kulübü Öğreticisi var ( C ) Derneği, 2012 yılında kurulmuş olup çocuk, genç ve yetişkinlere amatör yelkenciliği 6- Küplüağzı Mh. Oğuz Mh. K. Kursu : Eğitim- öğreten bir hedefle ilçe merkezinde öğretime ara verildi.(2015) faaliyetlerine başlamıştır. Yakakent'te el işi hamak üretimi, balık ağı üretimi ve halı kilim 7- Kuzuören Mh. Kur’an kursu :Eğitim- üretimi sınırlı olmakla birlikte mevcuttur. öğretime ara verildi.(2015) Kadınlar eşleri balıkçılık sektöründe olduğu için 8-Kürüz Mh. Kız Kur’an Kursu :Eğitim- ailenin tüm sorumluluklarını tek başlarına öğretime ara verildi.(2011) üstlenmektedir. Bununla birlikte mantar üreticiliği, defne yaprağı kurutma ve Küplüağzı Ky. (Yeşilköy Sefer) K. Kursu : paketleme ile çilek üreticiliği de Eğitim-Öğretime ara verildi.(1998) yaygınlaşmakta ve kadınlara gelir getirici alanlar olmakta. 10- Gürgenlik Kur’an Kursu : Geçici Öğreticisi var (D) Din Hizmetleri Alt Yapısı : 11- Merkez Mahallesi Çığlık K. Kursu : Geçici CAMİ SAYILARI: : 51 Öğreticisi var (D) a- Merkez Kadrolu Camii Sayısı : 11 12-Küplüağzı Mahallesi Merkez K.Kursu: Geçici b- Merkez Kadrosuz Cami Sayısı : Yok Öğreticisi var (D) c- Mahalle Kadrolu Camii Sayısı : 37 13- Küplüağzı Mh. Yörük K. Kursu :Geçici Öğreticisi var (D) d- Mahalle Kadrosuz Camii Sayısı : 3 4. İKTİSADİ YAPI (2 tanesinin daha önce kadrosu çekildiğinden) KUR’AN KURSLARI: İlçenin temel ekonomik yapısı tarımsal ürünlere dayanmaktadır. Su Hayvancılık: İlçede kurulu 23 kanatlı ürünleri sektörü gelişmiştir ve entegre işletmesinden 1 tanesi aktif üretimde olup üretim çeşitliliği ile balık üretim 5000 kapasiteli yumurta üretimi çiftliklerinin sayısı artmaktadır. Mevcut tarım arazilerinin önemli bir yapılmaktadır. Yıllık üretim miktarı yaklaşık kısmı vasıfsız ve verimsizdir(3. ve 4. 1.050.000 adettir. sınıf araziler). İlçede sabit arıcılıkla uğraşan 10 çiftçi olup 457 İlçede bir adet Tarım Kredi Kooperatifi, fenni,15 kara kovan olmak üzere toplam 472 Bir adet Ziraat Odası, bir adet Su Ürünleri adet arı kovanı mevcuttur. Toplam bal