struinkaarten websites bruikbare naar
gebied, interessante weetjes en links links en weetjes interessante gebied,
• waardevolle informatie over het het over informatie waardevolle •
Lindt Achter
E
R C
S
D
D
N L
N
I - - ning ning
B
A e
M
L
S
L
R N R
6
O
B .
E R
O N T
D
S
M
M M
7 B
E
1
K
2
O ON
J
. N
-
Z N
I
A
Z
blauweverbinding blauweverbinding
I M G e
L P
R E
J N o
D K O
I W E G
E
L
N L
E
A
B
I
. e
O
C
E L
O N U
S E SW E I
Z
Kijf
h D
O V
G
s O
z K
R
R
P
K
N P
N
r O
e
G
K N
A N J O
E
E I I
T
I
D m
U
D A N B
WE
D T N
R .
S R
T
I
G V S
R K O G
G
T E
e
E E E O
T
eer uipersv K
W L
I
E r
H
E N
S W
A -
E
D
e N
A A
N
E O N
D
A
A D
D
E
L E e
V
N R
E 29
U
N
N EW
E
d
E AD
K
B
I M S
R
O N k T S O O E
M
O
D
L
E
O
Z T
19
P
E N
E
T J T
I D A
U I A
E M T A B R
T A
rd Heinenoo
S G (indien aanwezig) of op rotterdam.nl/ op of aanwezig) (indien
S I
G N
P u
T A
E J
R
O K D T
B W rd Goidschalxoo R E
K N
E
A L R
O D B N I
0,3
L V
T A
S
N
K S
G J
S I
O
D
O
N
C
D
e
E
-
I
D
S
S
C
I
H
N A D
U
L
H
X v O
DE BLAUWE VERBINDING L O
S
R
E
DE
D
J S
E E I D e R
I
J K
E 26
N H
- 8 l
LF12 K . D
Kleine-Lindt E
I
HSL-zuid R
7,8 J
D O
D T
A K
P S M E gebieden de in informatieborden op D H A P L E R D L
O A P
N E Z . T I U
B
0, V
N
v
E E
T
A
A
L
E
8
W
R
I W
Z
A
G
T
L E
M S N
e
d
E
S W P
M u
A EU
G
P
D
O
D
O a R
tunnel
E
N O
a 28 1,0
D
S A
L NT s
R Fiets-
A
Een waterverbinding tussen het Rotterdamse Zuiderpark en de Zuidpolder van Barendrecht Pro jt Klein
p
d l e v i u p S Spuiveld
4 1, d n a l e s d j i w e d e i Z Ziedewijdseland H l e n n u t d r o o n e n i e Heinenoordtunnel 4,6 25 u
te maken (1 à 2 uur). Routes vindt u u vindt Routes uur). 2 à (1 maken te
Heerjansdam
i K
J I D polder r e d l o p EE Z R
E T H AC
rbekken) a 29
G
E
V - e d e ede- r Vr
E
T
S
enplaat r
92
1,6 E
N
eer V echtse endr Bar
OE
R t t j i f o r P Profij n i e l K Klein 27 G
O
3 t a a aat v r rv e s e r r u u t a N Natuurrese
• per gebied zijn korte wandelingen wandelingen korte zijn gebied per • n e d n e i r G Grienden e s s i n r a arnisse C
e C u
G K
LF12
J
d I
B D
1 1,
k r a p e s t i r r e G Gerritsepark n a Jan J
E
E
W
1,6 E N e
A Z N E M
L
O
O R
O
M H
L
-
L E
R
2 - E
E
4,
a T
N
H
N
C
A 3,7
K v D W
J
I e
R
E
V
D
G n
E
B
E E L
I
N
D
D
D
E
S C
O
n e d n e i r G Grienden e s n o o h R Rhoonse L W E E K
E
D
O
landen
O E
E
D I
E G
D H
G
J W
Z R
J E
K
I
E W
TS zwerven te gebieden groene L W
I G
D
G
K E
W
- Carnisse
W
1,5 S E
O
E
E
C
GE W
O G H D
N
2 2,
A
E
D
E L
I E
E
Z G
E N
G W IL K Gaatkensplas
O
30
EG K W K L I
K oedood K
B E O
K
J
I
E L
M D
L
Z
E -
D
r r nnapolde nnapolde a a D E
I I
M D M in ontwikkeling in g n i l e k k i w t n o n N i
D Z
A
W
A de door vrijheid alle in om kaarten,
33 E
K
E
J B
I
E
D L
S
2 L
E
E
n o o h R Rhoon n a v van d n a l n e t j i u B Buijtenland t e H Het S
D W
G D
E e I S M
1 N
g n i l e k k i w t n o
ontwikkeling C
E
D
D
20 B 20
D
A
J
G
I
I
A J
R
I
N
K
J
A
W R K
N A
B
n i in s o b l a albos a W Wa
E E
K
E S
I J
D I
D N
S D
N
A N
L
W E
E S S
T I
D S
E R
Z G
L A E O
E R R
3 1,
d r o o n e t i u B Buitenoord
A P G
echt endr
W E Bar
- E
S
• vier prachtige, getekende struin- getekende prachtige, vier •
W
C L N
W E
k r a Park P
H O
O P
G
I
E T
E
T
W S K J I
D N E S S E L G A
a
A E T
0 A
W S
36
W W k e o h s r e v vershoek e W We
Rhoon
4,
e 3,
d E
Z L
A d e i b e g e i t a e r c e Recreatiegebied R
G n E
G T
B 1
I
a v J
A S
W
d Nieuwelan d n a l e w u e i N
J
m N A E E
e
2 1, G d
A S
N z
D G
k k r a P Par
e
1,5 o
ershoek v We A
S kanoverhuurpunten
31
E
I
o
J
L o
M
K B ,0
Z
W
K d I
1,2
e
0,5 E
3
T
C o D
K N
S
U
A 2
N H
O
I A A B
1 O
L
2,1 R O O
D V
I E
e J
2 K
Barendrecht E
K
9 E
,0 k k r a par p S
2
32 B E
W -
-
2,1 A B - s r e k k a Bakkers-
S E
R S
G V
O 34
D O R D
E I E J
K
37
K IJ
N
D
N en horecagelegenheden delroutes,
R W
G
A
A
O N
G
E
W D E S
I D I
L O
U
E
VE R
V
U N
T
R W B W
A
E
R
Zwaantje R
E R Z W
G E
E N
N
B G
O A O
E
O
G G
C E U
A T
O E R M 35
H G
L
P H
E N
O
A O
CH
O
H T
W
A
G
N
N
S N E O B
A O S A H A N G
E 5 1, A H H S CA
B R
R
E
E
E E E
N
I
N
R
W V R Y I V
W
R
R R 1,5
- S
E I
é T
J
van Rhoon van
E
C
G D A
R
N
N N U N H N
A I
A
fietsknooppuntennetwerk, wan- fietsknooppuntennetwerk, N A S A
S A L
B E R N
- T N A L
A
B
A
D
C
I U
E
R
R
A
Kasteel
K
G E A A -
N V
J B
S N 49 N
C O R T
B
E
E
I
H
O K S N
DI
S
J
W
K
I
M
I
R
N
E
J
T
S
R
G
G A
C
A
2 W
E A
J
D
E I
n aanplei V n i e l p n a a V
15
E
W
I
5
E
R E
S 1
E D
6
T
- R
G
N A A S
S
D S D 1 et Zw
N
N
T N
E
A
I
O
t n u p p o o n Knooppunt K A M J
I A
E R
K E
I O
T
J R
2 3,
E
D I
K H
V
O
5 1 A A
R
s s o b a r a l Clarabo
C OL
N
5 K
e e d i e w r e t h c e r Drechterweid D
M e e t s n e l o Molenstee
S
J 1 M
S
I
C
H
T met Maas, Nieuwe en Maas Oude
D
A A
A
R
4 1,
20 20
s s o b bo
E R
A
,
L
A G
Z 19 19 O
2 I T
S 42 A
S U E s s o b g r u b n e j i ijenburgbo r V Vr - l a w i o o Kooiwal- K
L
V s s o b n a anbo a Va
L
A I
G D
E 39 E
d d e i b e g e i t a e r c e R Recreatiegebie
S
D
E S
I
J I K
R S
40 L LO
P
R O
A
3,2
I
N L C
K W
A - E G
R E T E A M T
A T
,0 R 3
A
R K H
T S
S A
M E L L R E
Z
E K
R S C
T E
N
W E 3
A R
A D
B
L tussen IJsselmonde van overzicht een •
B
M 1,4
E E I
A L
L J
B I K G
N G W
E
E
G G
T N A
W E
A
R
18 18 T
E S
T
W
H D
D
H
2,1
C
Ridderkerk-Noord d r o o N - k r e k r e d d i R
N E
E R
AL
O
N
D
E I I
C
A L B E
R L T
P L
E S
M S
A N W
E S
- G
J A G
M
A
K
R
A
P
E
t n u p p o o n K Knooppunt
E
1,1
H
1,5 S
R
S
L I
N T 2,0
G
U E
P R 41 Z
E
O V
43 S A E
N
S G
A
B
-
E
T E
E T G H G
R N
I
L
N S
G R R
W E
Wiel E
O G
S
k r a p park
E
M E A N
E S
R
A
K
R
D Y
E
A 7
O W
A
G
D
J
I
V S E E
W E
J T F - a z o n i p S Spinoza-
G
K
N
T
N
W
k Reyerpar k r a p r e y e R
DI F J
M
Zendmast
E R
E
E 2,7
O
I N Z O
A
W E
R
EG O
P
P
G
R
O L M
D
S
E
R d e i b e g e i t a e r c e Recreatiegebied
O
G N
O
K
L A
K A
R
R R
D
E
H
UI E I
S
O HERENO
P
S
I
SW
N M
S E
D
O
J R
A S
A
Z
G
I 8 k r a p park - - r e d i u Z Zuider E
A
D
E
T L
- O 48 Deze kaart biedt u: biedt kaart Deze
38 R
G
D
2,8
IE n 2,
S
S
n Lombardije e
C
H v
M
i Molenwe de 1,6
a
0,6 H Z
.
Z
E
4
h
Rotterdam-
W
E
U
x
49
N E A
ENVL V T
A
0 2, A L
H Kinderboerderij L
0
L L
W
A
P K i r t a
EMELISSEDIJK
N
E O
,
R W
G
D
8
U
M
S
E E G
D 4 2, ,9
I
JK 1 Z
- I
E
S
G
U
e B s e s
R
W
E
I
E G W
D Y
K
N 46
E
K E R
N R
E
E n i r P D
E Ahoy’
R
A
I
J A E
P
G K W
V De Oliphant De
A
K
n
R
N 0 H
E 57 K
N G
K
U E
W e v
Landhuis
E
,4
a I
V
E
Z
G G
A
E
W
E
N
T
H
l a
W A
L
L
G
A
R
A
44 Wa
O h o s i r F
A
A
E
R N
E
47 W Z N
O A
n T O
G
M
S
a
R A
h H W
E
R -
O C
T
E
T A
S EL
E
R M R A D
S
N
G A O IS
S E N I S
T
H
L
n e e g g Recreatie Recreatie E
D
an
G
H
a
N inwoners. den
R
a
RO o J s n i
A
a M r O O
L E Y M G P Z
I
A W
E
G V
R. P
D
g
E L
E
sb
T A E
H
n A
N
45 N i W
busb D
y He De y e H e D
I IN
RS bu r
L
N E
M
U
O
E R L e
k r a P Park
K
T
ZE
U E
t I .
U K
Z
J
Ë
- E
E
N
S e S T R E V . E
L R
S
-
W
E G E
B
S A
Heuvels s l e v u e 16 H
S
U
B
R
E
w N
E O S
n e v a l h a a
H
I -
n
I
N
P
L S W
E
k A
E
G
G O
W
R
E e ee e w T Tw e D De
O
G
O
5 1,
a G
EN e v a D E W
8 1,
C
N N
B G R I h E E
O
a C
E LANGE HI LANGE B tienduizen- van oog het onder reeën en
W I
H
Charlois
L A
E T l
G
J L J P T
E
I
Z K
A
m e
L
dam
W Rotter
B
R
L W E
EG
- A
E
D
W
U O S
W N
Oud- N
A Heijplaat
T A
M
T
E G
E
R
N O
R E
I
D E
I
D N
1
G
L
A
9 1,
E
D
W I
LEWEG 3,3
H -Stadion
J Kuip De N
K
,6
A
P
KJ
E
L
T
O
-
N S B O
M
E E Rotterdam Bolnes D
n
Stadion n
W
G
ave
0 2,
B
O - h D
-
T
O
rk E
B
K A
O
E
R
L
I I M I
N
N E I
We
R bevers, lepelaars, Schotse Hooglanders Hooglanders Schotse lepelaars, bevers, L
.
J
L
S
E
P
2 3, e v a E AA
L
V D
A
L
A
E
N M R
K
L S
Y
O
LA
M
L
I
D
L 24
24 t
h e
H .
n e v a h s a a
K
15 o J
13
I O
N
J D R
o S
E
J
a S
H
D I
o U E
r L S IJ s y
n P
d LA
u b
lift
S AT
s S
s T
b 90
24 24 E
R
M h
e .
e IJsselmond Oud-
e n
L P
U
T SS Rotterdam SS A S
ve E
L
e . e H
A h A
N a G
WA
R n E
2 2, h R A E D
V
S
EW . E
B - M
i A
l e n n u t s a a M Maastunnel tenoordse- 5 0,
r d d r o o n e n e i r B Brienenoor n a van
v N
.
Ko
h scharrelen Nederland, van gebieden
a
63
ht
c
N
n-
e
aven h M K
64 J
I
dr D
a T
ate S
O
O 62
t- o bo p e e l S
2e K 2e
s
4 n
2,
tunnel
BR 16
E
D
E
M ve
Fiets- 18
LF2
H 7 0,
O
O a S mo T K
D S J
I
I
L Z
LF11
L Sc
E h
D c D
hi I IJ
K
e
U
h
ha lift Z
n
v
0
bs
en S i
e v a h n j i R
P C M d e
H bevolkte dichtst de van één In ding.
O
n
3,
M A
- LF11
Jo 59 A
hav e
R
14 D
I
h c s E Esch e D De v J N
58
K Kous
voetveer
s o b d e o l v s vloedbo
A
M e
a 2 1,
A
n LF11 W
n ve ha
L St.
Rotterdam-Zuid
n IJse
h
Stormpolde Stormpolde
I
v g u r b d r o o n e n e i r Brienenoordbrug B . v.
L 5 1 1,
-
1,2
H Lekhave k
E
W 1, r
l
L
h
E Delfs-
M t Euromas
S
aven
T I
0,8 N n
Z
E
Pa
A
e E
0 1,
K
eer V Kralingse
D
Keilehav v
n
A
T
I
J D 66 Historisch
a
K
A
E
k k r a P Par
t
M . s T
I h
T Verbin- Blauwe de op of langs kanoën A
N
M
A
s o
T
A
D M
n
R -
n e v
A
A
g u r b s u m s a r E e n
U
Erasmusbrug r
o
T
M T
D
v
R
AA l
R S
A
o S
A
P
a T
en
T
T
R E
orwegh
s a
v aven
e
R ee K o A
h
a
O S
S
T T h n
M
61 I
l
S R
s
h
V po E E
o
a h
S
Stormpolder R
o
N
r I T
al Wa
S -
W
C N I
E
S
I M 1 1,
e
E P
E L
V S
S
N V K
T a
K P
O
Z Spido De
- I
17
A O
U E
N R
E R
nnen- nnen-
k
Ko W e w H
2 LF G M
-
i
3,0
A i
DS
M A P
R
E B
E l
H voetveer r
6 R
R
U
L E G
n
IN
I
F D S
1
I H
i
W
S I
ngs 8 0,
J N
B M
V
M K
M
N
A
N ,7
O G
H I
E
N of wandelen fietsen, heerlijk u kunt
1
h
e M
E
U S
V H
M
I n av N
E S
J
M
L R
V A D
O
e k par k r a p O
60
CH
e
E J
E R M
O V
v Z
n
R
I U
R e
V K H A N
O
a SS 0,8
E
.
- - m u e s u M Museum
-
I A
E
D
N E
O
S h Z
N
e
T R M
70
1, L R
M
A
G C.
T
1,5
A B
H
M -
u E f f e H He e D De
A
G
A
N
D A E
W
E
T E
9 1,
B S M
SS
n M A
A
w 70 D
E
E
a I
0
R H
C
M
S M L
S
A
E A e
B
R W A
M H
N
s K V
B
A M A O v
A
E K
J
I
D
N
s A E
S
D
O
u a
T M
A
T 71
H
D
a K E
M
E h S
H 0,8 N
4
A
N
T O
3,
T
B A P
2
e O N
N E I
D
U
R
e 1 2,
C l IJsse Hollandse l e s s J I e s d n a l l o H
O 2,2
S J
M L S
1 v V
. S E
N E A
E
- park en de Zuidpolder van Barendrecht Barendrecht van Zuidpolder de en park 65
E F
E
0 i
S 67
u R V R
W
A
I e
H J R
- EG
Parkshuttl
C
g n i r e k d e o l v m r o t Stormvloedkering S
M
D
L N
L N
K K D
M OGENBA
M
A
25 25
J
E R
A 68
A
B
M A
- A I R E
C A V
I
V V L H g u r b a r e g l Algerabrug A A
O
g u r b s m e l l i Willemsbrug W
Stadion T
E D
S
K
R
N L
T
M R
B
L U
.
S
N S
O
E
N
A G
A A u
P B
L
E E
S L S
E N
M J A A
R 1,
K r
F
W V
M A
Zuidelijk Randpark S T
1 g
MA
W R
D R
A V E L U O B O
T A N I C S
A A
F M
C E
N 69 A .
M
A
G R
H
N
W O L
s Kijk-Kubu
ö G
H
I - S
U
g g r u b n e p m o ompenbur r T Tr 2,2 N
M
N
W s E
M E
10 ’
D Zuider- Rotterdamse het Tussen eiland.
B Z E
Stadion o
G
G
2
W
S
M
m u t e r o b r A Arboretum
G ER L
T 1,3 H
- l
K
S
M
R l A
W
0 1, U
N
E a
I E
S
K A
n
Z
A
d G
D
6 1, I
M
M
N
s - LA
E
K
t L
J e B
a
E
-Blaak
g
U
DI
A M L
n
K
G E
W E
N E A e V R G -
s ’
L
r
A
S
M
E e
R D
I - o
J
K N
E Z B
,8
M 75
E E Rotterdam
M
Z
T
S
G hal 0
M
S O C
H
U
TT
E
V O AE M
R L R W
E G 5 0,
G
U
E A m Centru
Z
W
eena- W
M
N
E Y
OO
V
M
A
R
S ailz R
12 12 G
-
M s
Schiedam ’ 76 -
M groen verrassend een is IJsselmonde 78 2,7
12 M
M
A
Z G N
lb
L
A
E G
l A
a
A
E A shave
e
N R
L
M W
i
I
S
N
Rotterdam-Centraal T L W
26 26
h
GV
gaarde Blijdorp gaarde
G c E
n
O E E
c
A
A
EW
A L
D
D h
2 S S
K
G R
J
B
S
N
I 0 I N T E
L i or
A W
D r Die
R e L
K O
E
K V Op pad op het eiland IJsselmonde IJsselmonde eiland het op pad Op
zuidelijk randpark: ruimte voor oeverzwaluw Ontdek de vele vogels en andere dieren in het bos of de natuurvriendelijke oevers. Op het nieuw aangelegde vogeleiland kun je de oeverzwaluw spotten. Maar ook kikkers, padden en salamanders voe- len zich er thuis.
natuur- en recreatiekaart
Zuiderpark Rotterdam Zuidpolder Barendrecht De Blauwe Verbinding Een waterverbinding tussen het Rotterdamse Zuiderpark en de Zuidpolder van Barendrecht
koedood: struinen op ongebaande paden kano-oversteekplaats Koedoodse plas en Dwalen door de natuur op je eigen Gaatkensplas kompas, van de paden af, en gaan en staan waar je wilt. Dat kan langs de zuiderpark: groen en natuur in de stad Koedood. Het gebied is vrij toegan- Het Zuiderpark is het groot- zodat het daar droog blijft. De Blauwe kelijk, ook buiten wegen en paden. kanosteiger ste stadspark van Nederland. Verbinding zorgt straks voor toevoer Ga op zoek naar vlinders in de rijk Er is volop groen en je kunt er lekker van schoon water uit de Oude Maas. bloeiende graslanden of vang salaman- wandelen, sporten en genieten. Er zijn ders in het water. Misschien wil je wel diverse oude bomen te vinden en zelfs In het park zijn volop mogelijkheden stilletjes wachten achter een struik, parkeerplaats Met 4 unieke zeldzame planten, waaronder wilde om je te ontspannen. Er zijn wandel- totdat die ene roofvogel voor je neus struinkaarten orchideeën. Het park is ook rijk aan routes uitgezet en kinderen kunnen landt… Het mag allemaal. Maar let wel en handige dierenleven. Er leven konijnen, vleer- zich vermaken in de speeltuin. Op de een beetje op. Je bent te gast in het overzichtskaart! muizen en heel veel vogelsoorten. Niet sportplaza kunnen skaters terecht, maar woongebied van de Schotse Hooglan- alleen zang- en watervogels, maar ook ook de sportfanaten om te fitnessen, ders. De runderen hebben voorrang en natuurontwikkelingsgebied roofvogels. Zelfs de bosuil broedt er. tennissen of voetballen. Daarnaast zijn blijf 25 meter van ze vandaan. In het park is veel water: een water- er plekken om te barbecueën, een kano gang, vijvers en een moerasgebied met of waterfiets huren en heerlijk luieren beddingen die droogvallen bij weinig op de grote grasvelden behoort ook tot regenval en vollopen bij veel regen. In de mogelijkheden. door runderen begraasd terrein en rondom deze zogenoemde wadi’s leven veel kikkers, padden, libellen en U kunt hier kano’s huren vlinders. Bij hevige regenval vormt al dit water een waterbuffer voor Oud Zuid, www.rotterdam.nl/zuiderpark K V L O E K e Dier D RA W i or L E 0 N I I T B 2 S JK NGS R S h D D EW A L A c E A
c E n E G O h gaarde Blijdorp 26 GV
W Rotterdam-Centraal L N T S i I e W M N R L E AA A G E L A N Alblashave G Z M 12 M 2,7 M 78 Schiedam 12 Railz 76 M - ’s-G M S RA Y VEN OO M Centrum Weena- W Z EG 0,5 U EG A EVAERW O R M L SCHUTT hal 0,8 M O landgoed de kleine duiker Rotterdam STZ G M E E IJK 75 Bo E- M N Z ELSD ere E M ’s-GRAVENWEG A R EUK -Blaak ng LDI M A B at L JK e Landgoed De Kleine Duiker is erlangs loopt. De oevers van de water- DE M I 1,6 N M LA - s G d Z SKA A n E I E a U 1,0 N -KR M W A S l l 1,3 ST M H ArboretumArboretum L ERG De Blauwe Verbinding G W Stadion G 2 o
Z E D B een levend landbouwmuseum. gang Kleine Duiker zijn op veel plaatsen E M ’ 10
E s W M TrTrompenburompenburg U N 2,2 N S - I H
G Kijk-Kubus O L ö
N H R M A G
A 69 . F E C M A A Een waterverbinding tussen het Rotterdamse Zuiderpark Hier kun je een boerderij in vol bedrijf natuurlijk ingericht. T 1 MA g R SCINATO BOULEVARD S W A M FRANS J V 1, M AS r K LW E
ELAAN A P E BO u E G S N L TR. M U B S K S L R N T D WillemsbrugWillemsbrug E Stadion O zien, zoals die vijftig jaar geleden op L VIE CH VA V A AAlgerabruglgerabrug en de Zuidpolder van Barendrecht A R- AMBA I
68 R E A J 25 OGENBANW A M M K D K N L N M L D C StormvloedkeringStormvloedkering EG - Parkshuttle R J H W e VA RI R u S i 67 het eiland IJsselmonde draaide. De U kunt hier kano’s huren SE . E E FA E 0 EV N- 65 S M v J S L 1 2,1 R D e 2,2 CI U O HollandseHollandse IJsseIJssel E N N O 3,4 N T e P A ATO B 2
0,8 N H E S h M E D H K a AM T 71 T SE a O D u DIJ A s N
naam van het landgoed verwijst naar de K A E
M v O AB VA
M N H K s A W B R e SCH RLA M 0 S AM E IEDA E 70 A a w M SS M n
SEW E 1,9 B T EG N A A DeDe HeHef D A HE - u M
B 1,5 MAT RA C.G L 1, M 70 N Z R T eeuwenoude, historische watergang die www.dekleineduiker.nl h O S
E E N D MuseumMuseum- - A EI . SS 0,8 a O
N A H U IK e V R R n v Z M V O J CH 60 R e E E A O parpark D e V O M R L J S V M H N av n E I M e E h S U E I H N 1 N G O ,7 N V M K M A M J 0,8 N B W I S ngs F I H D i I 1 S R E U IN n L G E r R H voetveer PR Bi 6 l E A DS A M 3,0 i G H M - LF2 w e h a v e n N E Ko nnen- R R k W A O E 17 U K Z Spido O P I - De V N ST a K L E E 1,1 S e P V S M E I IN N T C o W S r I - Waal o po S E R Stormpolder E S SS R l h n M h V 61 T s TO I A a e ee h o K R T T v aven orwegh R a E s A a o S PA T R R T M v AA T D S l A A r ErasmusbrugErasmusbrug e n U o - n R A A M M T s D o T h A IN T M . s K ParPark E A t Historisch IJ D a T 66 Keilehaven n D A v Kralingse Veer E 1,0 K e pendrechtse molen E Par A Z N 0,8 n Delfs- ST Euromast MI haven WE EL 1, Lekhave - 1,1 k ILH 1,2 5 vv.. BBrienenoordbrugrienenoordbrug Stormpolde De Pendrechtse Molen is de enig De molen is ooit gebouwd om de polder IJsel hav n Rotterdam-Zuid haven St. L n 1,2 voetveer W M AA LF11 vloedbovloedbos Kous 14 58 N DeDe EschEsch DIJK overgebleven windwatermo- Nieuw-Pendrecht droog te malen. Dat have e R 59 Jo A - M LF11 3, A n O H d en R i j n h a v e M P SC hav bs lift Z 0 len van het eiland IJsselmonde. Ooit deed hij tot in 1953 het waterpeil in de hie hie IJK UI c D D ha E Blauwe Verbinding en Sc ILL Z IJ LF11 S TD K mon OOS 0,7 Fiets- 18 H LF2 ve M DE stonden er vijftig. De molen heeft een Koedood tot polderpeil werd verlaagd. tunnel BRE 16 2, s n 4 Sleepboot- 2e Kate 62 OO a M haven dr STDIJK 64 bewogen geschiedenis. Letterlijk, want De molen verloor hierdoor zijn functie. a echt n- 63 N
Ko h. klimaatbuffer IJsselmonde N vanvan BrienenoorBrienenoord
rtenoordse- MaastunnelMaastunnel 0,5 M A i na ruim 260 jaar trouwe dienst werd Tegenwoordig is de molen open voor - BE
. VE DSEW ha 2,2 A R E n AN WA R G H e y s e h a v e h A
ve . SS Rotterdam UTSEL A e P L n e Oud- IJsselmonde . e
R h M E 24 90 b T s
S s
AT lift S b u deze molen in 1993 opgepakt en 3 publiek en maalt hij het water uit het LA d IJP S n E LU r H I o D SJE a S o
D R J I N O
J 13 K o a a s h a v e n 15
. H Op het eiland IJsselmonde wordt in droge tijden goed van pas komt, én t D M IL L 24 kilometer oostwaarts geplaatst: de plek Zuidelijk Randpark rond. O LA Y S K L L AAN E R M D AA EL V E P 3,2 . LS L J We R N N IE I I M gewerkt aan schoner water dat langer ze verbinden de verschillende groenge- O KL R IE A waar hij nu staat. Op de oorspronkelij- rk O B T E h - O D - ave 2,0 B n G W Stadion n D Rotterdam Bolnes EN O M S E B in het gebied blijft. De sleutelwoorden bieden met elkaar. Dat betekent ruimte - O L T E ke locatie was er door de bouw van een www.pendrechtsemolen.nl P A KJ K H -Stadion De Kuip ,6 J N 3,3 LEWEG W A L 1,9 D G I E E I 1 IN D D
E R O N ER daarin zijn ‘de Blauwe Verbinding’ en de voor natuur, maar ook ruimte voor de G T M AT E industrieterrein geen plaats meer. HeijplaatW Oud- S N A OUD W N E EG - W L A E RotterW dam B R e m K A L Z I G T EB P J L J Charlois L E A T l H E LANGE HI I W OC a ‘klimaatbuffer IJsselmonde’. De Blauwe recreanten om er te wandelen, kanoën h 1,8 E B INW C G N R E E a v e EN D G a W EG EG O O DDee TwTweeee RO 1,5 G S W L P E A k n I - N a ah l a ve n H E O S I
E N w BR U HeuvelsHeuvels 16 S A S Verbinding is een 13 kilometer lange of fietsen. Op de Blauwe Verbinding is zuidpolder en bever LS- WEG B E . R TREVE S E S N e - E Ë J Z K U . I t ParkPark ZE E K U T O L E U R e M E L N waterverbinding tussen het Zuiderpark het heerlijk roeien. De oevers worden Je kan erop wachten en dan komt heeft dus een belangrijke functie voor DeDe HeHey RS I D IN bu r Zuiderpark Rotterdam busba N W 45 i N A H n E E T A sb L E D g P V R. Z PIAWEG r O E G OLYM A M a i n s J o RO (Rotterdam) en de Zuidpolder (Baren- zoveel mogelijk natuurlijk ingericht en de bever ook in de Zuidpolder. de natuur langs beken en rivieren. R N H a G D E an Recreatiege L SESIN T H n A NIS G S O DA h W CAR EL H E ROTTER MSE- drecht). De klimaatbuffer IJsselmonde is recreatieve voorzieningen maken de Dit grootste knaagdier van Europa ver- a A S R n T G OM A W R NEZO 47 N F r i s o h A Wa A ROE A 44 L A G LA W H a l T N E een waterrijk natuurgebied in de Koe- Blauwe Verbinding aantrekkelijk voor spreidt zich goed sinds zijn uitzetting In de naburige Carnissegrienden leven al A G W ZE G a V E E ,4 I v e E 57 Landhuis KW G ENK U n N R 0 H W De Oliphant A V K K dood (Albrandswaard) en de Zuidpolder bezoekers, natuur én recreatiebedrijven. in de Biesbosch (1988) en de Gelderse een aantal jaren bevers en in de Koe- P r i n RP Ahoy’ AA EE DIJ G E E N K 46 R ER E G ID W EN K EY s e s B e R W G U E S (Barendrecht). De Blauwe verbinding en De Blauwe Verbinding is klaar in 2020. Poort (1994). Een bever zul je niet zo doodse Haven is onlangs een bever- 2,4 1,9 Z G E- DIJK I E S D M G U W R N O E EMELISSEDIJK a t r i A W K 0,8 L L ALHA LP Kinderboerderij T 2,0 de klimaatbuffer vullen elkaar aan en snel tegenkomen, maar zijn sporen wel. burcht ontdekt. Op steenworpafstand x A VEN 49 ENVL h a W U E Rotterdam- Z.Z E 4 H 0,6 v 1,6 de Molenwei M H e C S Lombardijen S 2, hebben belangrijke functies. Ze zorgen www.rotterdam.nl/blauweverbinding Bevers knagen met hun snijtanden com- van de Zuidpolder dus... n IE 38 G O 48 2,8 - RD E LDE ZuiderZuider- parkpark T A 8 GA Z I S A RDE O J S M IN voor schoon water in het gebied, in nat- www.ark.eu/ijsselmonde plete bomen om. Van het hout bouwen SP S HERENOO I UISW E D E H R R K KR AA L O N O DEG S RecreatiegebiedRecreatiegebied G RP OL P M O E NOZAWEG R te periodes bergen ze regenwater dat ze burchten (woningen) en de jonge www.carnissegrienden.nl E Zendmast R E I O E 2,7 M J F W N DI RReyerpareyerpark G T SSpinoza-pinoza- N K F
W E E E T J S V I G A D J
W O 7 A E Y D R A K R S E E M E N parkpark A S G O twijgen, bladeren en boomschors eten R E Wiel W E SLIN N R RG G H
G T E E T E - B A G S EN A S 41 ZEV 43 O R P ze op. Wilgen, een boomsoort die hier 2,0 GE U T SLIN R S 1,5 1,1 H E KnooppuntKnooppunt E P A R K A G M A veel voorkomt, vinden ze het lekkerst. ALBERT PLESMANWEG J SL - S I IED C R E AL O N ECH N 2,1 Ridderkerk-NoordRidderkerk-Noord D T W H D 18 STRAA E E W
N T G G E E
W G N G K I B
J L L A I EM E 1,4 B
B L D A R A 3 EN W E T C S R Elke bever gebruikt wel zo’n 4.000 kilo ZS K ELLEMARE zuidelijk randpark S T RA H K 3 R ,0 T AT A MAETER- LINCKWEG 3,2 A O R LO P L 40 hout per jaar! Daarmee houden bevers S R Wandelen en fietsen, luieren lijkheden. Via een sluis, om de hoogte- IS IJK S E 39 ED RecreatiegebieRecreatiegebied E D G L I E LA VrVrijenburgboijenburgbos VaVaanboanbos Kooiwal-Kooiwal- A U S de boomgroei in toom en zorgen ze 2 T OIS 42 langs de waterkant, sport en spel verschillen in het water op te vangen, A 19 G Z , A E RL bobos R D 1,4 A 20 A ST I CH M S J 1 voor een afwisseling van bos en open N K DrechterweidDrechterweide MolensteeMolenstee Zuidelijk Randpark 5 op de speel- en ligweide, vissen in het kom je in het water richting het Zuider- R OL O ClaraboClarabos A 15 V
H I 3, D E K
O T RI J E K E R A J M KnooppuntKnooppunt A I O I A E plekken. Allerlei planten gedijen goed N N T N Zwet Kooiwalbos, verstoppertje in het bam- park. De sluis is met de hand te bedie- S D 2 S 1 D - R A ST N G 6 S D R 1 EE E E I 5 W Vaanpleiaanplein 15 D I E 2 J E A W I J T S G CARN EG A R bij dit soort groeiomstandigheden en JK K H DI ISS INW M O boedoolhof of spelen op de speeltoe- nen, dus met je bootje kun je er gewoon C ER TE B O N 49 J - B NS V Kasteel A K URG A IERE A ISSERBAA B LAA A NANT- LAAN D C ARN N N N N U H dieren voelen zich er thuis. De bever C E D G stellen in het Clarabos. Het is allemaal door. Vaar eens langs het vogeleiland en van Rhoon J é T
I E S - R R R W 1,5 I V R Y V R W N IE N R E E E E mogelijk in het Zuidelijk Randpark. In spot de oeverzwaluwen daar! R B H CA H S E AA N 1,5 H G NS N A OONSEBAA G W O T H
O CH O A H P N E M R G 35 H L
E O T A U E C
G E O G
NBOOG A de Vrijenburgerplas kan zomers heerlijk
E W R REGE R N E Zwaantje ZA W B UW T R N RU E L VO VE ISWEG I E D D N G A OR A W 37 N DIJK JK N E gezwommen worden en straks behoort www.recreatiegebied-ijsselmonde.nl legenda D VOORDI 34 E G
S R E BBakkers-akkers- S A 2,1 -
- W E B 32 varen met een bootje ook tot de moge- 2,0 pparark S
E Parkeerplaats Kampeerterrein K 9
E Barendrecht K 2 J e 2,1 E VOORDI L B O 1 O A A I 2 H N UD K AN S E oe 1,2 IT C 3 0,5 Zuiderparkweg (gereed eind 2013) en de Kasteel (te bezichtigen) K Z K W d M ,0 B IJ E o S L 31 o
A Wevershoek D G o ParPark 1,5 e z
N S A 1,2 E EG d e J W A N NieuwelanNieuweland m S A Groene Verbinding (gereed eind 2013) Ruïne IJ v a B 1 T LAGE Z G RecreatiegebiedRecreatiegebied n E d Rhoon 4, WeWevershoekvershoek 3, e 36 W W 0 ST A W Wandelroute Blauwe Verbinding Fort / Vesting E A a ESSENDIJK A G L S T W
E T E P IO G O H ParkPark E N W LWE C S - Barendrecht E W G (12 kilometer) Recreatiegebied P BuitenoordBuitenoord 1,3 A R O R E E Z G AL R E SS T D I S E EN LA W N DI ND S D J I K SEB E E WaWaalbosa l b o s ini n K A N LAW 6 Grote rivierenpad Zwemgelegenheid A R W IJ K N R J A I I G J D A D 20 B D E 1 N C ontwikkelingo n t w i k k e l i n g M S E ID e G HetH e t BuijtenlandB u i j t e n l a n d vanv a n RhoonR h o o n S W DE E S L 2 Horeca VVV kantoor E L DIJK B E E 33 A W A Z D ini n ontwikkelingo n t w i k k e l i n g N M D M annapolder I IDD E - ELD Z M Kanoverhuur Gebied in ontwikkeling L Koedoodse plassen IJK OE E Koedood K KILW B K EG O Gaatkensplas KIL 30 W G N E EG Z
E I E D E LA Knooppuntenroute Kerktoren 2,2 N H G O D W GE C E O Zuidpolder BarendrechtE E S Carnisse- 1,5 W D KI G W EG W L WE TS E I K R G W J J Z EG OEDO landen H EDE D I RhoonseRhoonse GriendenGrienden E W K O LE Knooppuntnummer Moskee met minaret LINDE D C S D E B E
E n D G V E R e IJ W D 3,7 ACH v K N
N Afstand tussen knooppunten Windmolen 4,2 TER a - E - E L L H O M R O N M OLE Z A
e N E 1,6 W JanJan GerritseparkGerritsepark E 1,1 E D B LF12 IJK d G u Fietspad Windturbine NatuurreseNatuurreservrvaataat Carnissearnisse GriendenGrienden e
3 27 O G KleinKlein ProfijProfijt ROE Gesloten voor fietsers Watertoren Barendrechtse Veer N zuidpolder en koedood: klimaatbuffer ijsselmonde r enplaat 1,6 92 ES lepelaar VrVrede-ede- TE In de Zuidpolder en langs het riviertje regenwater opgevangen worden. a rbekken) 29 EG Niet zo heel ver van het eiland IJssel- met het schoner worden van het water, Voetpad Z Ziekenhuis i polderpolder ACHTERZEEDIJK Heerjansdam u 25 HeinenoordtunnelHeinenoordtunnel 4,6 de Koedood realiseert ARK Natuur- 1,4 SpuiveldSpuiveld ZiedewijdselandZiedewijdseland monde broeden lepelaars. In het Quak- het aantal kleine vissoorten toeneemt. Er Autosnelweg Bebouwing p Klein Pro jt A s Fiets- R ontwikkeling met vele partners de De klimaatbuffer ontwikkelt zich ook NT jeswater op Voorne is de grootste kolo- is steeds meer te eten voor deze sierlijke S L a 28 1,0 A D E O a tunnel N OR D ON D PA EU u M W PS G Overige wegen en straten Bedrijventerrein ALM d e EG ST E Klimaatbuffer IJsselmonde, een water- tot een spectaculair natuurgebied. Dat Z W I R W nie. Dagelijks vliegen de vogels vanuit de witte vogels. ’s Winters overwinteren E 8 A L E AT E
v N BUIT 0, V . ZAL ENPOLDERPA H M D E S P
Weg in aanleg of in ontwerp Sportterrein rijk recreatie- en natuurgebied dat de komt omdat net als vroeger het water- K A kolonie naar de omgeving om voedsel te ze in het warme Afrika. Hun plek wordt
T D
J O 7,8 D
I R HSL-zuid
E Kleine-Lindt D .
K LF12 l 8 H - gevolgen van klimaatverandering deels peil weer mag fluctueren: hoger in natte N E 26 zoeken. Bijvoorbeeld kleine vissen, zoals dan ingenomen door vissende, grote R I EDIJK e Spoorweg met station Begraafplaats E E JDE ORDS S H D N DSCHALXO LUIS v C - OI EN D e S G DIJ O S K opvangt. Als het veel regent, vangt het perioden, lager in droge perioden. Ieder- S AN stekelbaarsjes, die ze in ondiep water zilverreigers. Die zie je trouwens ook in V T 0,3 B LIND O R L Metro met station Kassen Goidschalxoord ANKER E B D T W
K OR
J E A PT u G N gebied het water op en als het droog een kan van die natuur kan genieten. A I SSTR Heinenoord B G vangen. Op IJsselmonde worden lepe- de graslanden, waar ze op zoek zijn naar M E A T A I A U J D T ITE E 19 NP T M OOSTE ZO OLDE k N O R S I M BE E KAD d Randstadrail met station Water EW N N U N R 29 E V is, voorziet de buffer de omliggende Het gebied is vrij toegankelijk om te ED E e D LA laars steeds vaker gezien in poldersloot- muizen en mollen. N A E O D N A N e D A - E N W E H S r E I L W Kuipersveer O T E E E E T G e G RS O K TR V S I G . R T WE NE D B omgeving van schoon, zoet water. Een kanoën, te fietsen en te struinen. A jes en in de Koedood. Dat komt omdat N D U Fiets-, voetveer Bos/park/plantsoen m IT D I I E O J e N K A NG
N O r
N P z PR K R K
O s
V G O D I Z Kijfh S E SWE U N O L C E O BE e IA . G LE L N O E W I
natuurlijke spons, zeg maar. Jaarlijks K o D
N J E R L P IA Z e G I M - N Z N21 O ON JK . B 7 E M Bezoekerscentrum Zand S D M TR N E O . R O 6 B N L R S M L
ning- e AN B I kan hier ongeveer een miljoen liter www.ark.eu/ijsselmonde CR DSE ND Achter Lindt L Kinderboerderij Overig land buijtenland van rhoon zuiderpark: beschermde vissoort koedood: schotse hooglanders bijzondere moerasvogels
M Musea Op de plek waar nu het Buijten- waarde ervan voor hun broodwinning. Langs het water in het Zuiderpark Waar grote grazers lopen, Sloten en plassen op het eiland IJssel- land van Rhoon wordt gerea- In de twaalfde eeuw polderden ze het zijn op diverse plekken natuur- ontstaat bijzondere natuur. monde krijgen steeds meer natuurlijke liseerd, golfde ooit het water van de gebied tussen Rhoon en de Oude Maas vriendelijke oevers. Waterplanten en Dat geldt ook voor de oevers van de oevers met riet en wilgen. Die natte colofon Oude Maas. Elke vloed liet er een dun in. De boeren verbouwden er granen, riet zuiveren op natuurlijke wijze het Koedood, waar Schotse Hooglanders begroeiing trekt veel soorten vogels aan. tekst Ria Dubbeldam, Monique Godijn en Marieke Reisinger · fotografie Twan Teunissen, laagje slib achter; slib dat de rivier aan- groenten en fruit: voedsel voor het water. Hierdoor is het water uitstekend lopen. Met hun gegraas zorgen ze voor De fraaie blauwborst zingt er tegenwoor- Bob Luijks, Niels Godijn, Tom Pilzecker, Vincent van der Pas · tekeningen Jeroen Helmer (ARK) voerde en door het getij over het gebied nabijgelegen Rotterdam. De komende geschikt voor recreatie, zoals kanoën, een gevarieerde begroeiing: bloemrijke dig iedere lente, maar ook de rietgors, vormgeving Bas Reijnen · topografische kaart CITO werd verspreid. Zo groeide het land een jaren komt er meer ruimte voor water- vissen en zelfs zwemmen. In de wate- graslanden en weelderige struiken kleine karekiet en sprinkhaanzanger. En centimeter per jaar en dus één meter rijke natuur en natuurakkers met granen ren van het Zuiderpark komt zelfs de en bosjes. Dat zijn juist plekken waar als de rietkragen over een aantal jaren Met dank aan Wim Leussink, voor het aanleveren van de wandelroutes per eeuw. Genoeg om elke vijftig jaar de en akkerbloemen. Het landschapspark is beschermde vissoort de bittervoorn vlinders en andere insecten zich thuis ouder en breder zijn, het water steeds dijk een stukje te verleggen en de nieuw goed bereikbaar via de wandel- en fiets- voor. Als de Blauwe Verbinding klaar is, voelen. De insecten trekken weer kleine schoner is en er steeds meer vissen in verworven grond voor de landbouw te brug de Groene Verbinding over de A15. trekt deze vis waarschijnlijk ook naar de vogels aan, die op hun beurt een lekker zwemmen, dan keert misschien wel de bestemmen. omliggende gebieden. maal zijn voor roofvogels. Zo volgt er in mysterieuze roerdomp terug. Deze bruine www.buijtenland.nl het kielzog van de grazers een rijk palet reiger zie je maar weinig, maar je hoort Vruchtbare grond was het. Landbou- www.rotterdam.nl/zuiderpark aan planten en dieren. hem wel. Zijn roep doet denken aan een wers uit de omgeving zagen al vroeg de misthoorn en is kilometers ver te horen.