Laag Holland

+ TOERTOCHT HOLLANDSE WATERLINIES Over de leuke FIETSTOUR dingen van het fi etsen

INSPIRATIE AFSTAPADRESSEN OVERNACHTEN AANBIEDINGEN

3 KLEURRIJKE FIETSROUTES EEN LANDSCHAP ALS + KAARTEN & AFSTAPTIPS EEN KUNSTWERK tips

Het water op Afstaptip: huur een kano, fluister- of roeiboot om de Eilandspolder,­ Water- land en het Ilperveld te doorkruisen. Of doe een vaarexcursie door het Wormer- en Jisperveld, het grootste aaneengeschakelde veenweidegebied Laag Holland is let- van Europa. laagholland.com terlijk de achtertuin van . Een streek rijk aan flora en fauna, met uitgestrekte­ veen- weiden en groene den Brink van Lars weilanden, door- kruist door sloten Dik Trom en het verdonken dorp en vaarten. Een Het huidige Etersheim, met het schooltje van Dik Trom, ligt waar paradijs voor veilig achter de IJsselmeerdijk tussen en Edam. Het oude dorp lag oostelijker en is na een dijkdoorbraak in de fietsers met een zeventiende eeuw verzwolgen door de Zuiderzee. Minimu- warm hart voor seum De Waterwolf in de Etersheimer Braakpolder toont natuur en historie. vondsten uit ‘het verdronken dorp’. etersheimerbraak.nl 0 Boerenijs Wat doe je als boer als je melkprijs onder de maat is? Dan word je creatief met eigen melk. Jersey IJssalon is populair onder fietsers. Je vindt hem bij Zunderdorp, net boven Amsterdam. Meer info vind je op de Jersey IJs­ salon Facebook-pagina.­

Nóg een fijne route Vogels kijken De Aeën en Dieën-knoop- De lente is een feest voor puntenroute staat niet in de weidevogels in het Ilper- deze gids, maar is zeker veld. En dat is dan weer de moeite waard. Je fietst een feest voor vogelaars. door het waterrijke veen- Een prachtige plek om je

weidegebied dat zich uit- Willem Blauw verrekijker en camera te strekt tussen Amsterdam testen is De Vogelkijkhut, en Marken, over verstilde op twee minuten lopen landwegen en fietspaden. van Bezoekerscentrum Op de dijk langs het Marker- Ilperveld, bij Watergang. meer kan je blik eindeloos Misschien zie je wel een dwalen over het water. roerdomp. ‘Goed hè? Zelfgemaakt.’ Coverfoto Amsterdam&Partners links: Coverfoto laagholland.com landschapnoordholland.nl

Wetlands Safari MEI 2021 FietsActief 3 Laag Holland special

ROUTE 1 ODE AAN HET LANDSCHAP Fietsen in het spoor van kunstenaars, dat is nog eens een mooie manier om een streek te leren ­kennen. De meerdaagse route Ode aan het ­Schilderachtige Laag Hollandse­ Landschap brengt je vanzelf op de mooiste plekjes. Past perfect­ bij het nationale themajaar ‘Ode aan het landschap’.

De haven van Volendam Laag Holland special

Wie vanuit Amsterdam Laag negentiende eeuw waren Maar het landschap dat zo ting ooit worden. Vanaf de Holland intrekt, staat versteld veel koopmanswoningen mooi vereeuwigd is, zie je Dijk in Volendam kijk je uit van de abrupte overgang van uit de zeventiende en acht- in Laag Holland ook zelf op het decor dat Paul Signac stad naar platteland. Je hebt tiende eeuw noodgedwon- overal om je heen. Terwijl schilderde. het bruisende stadshart nog gen bewoond gebleven en je door de Zaanbocht in In 1875 publiceerde de Franse maar net verlaten, of je fietst zo behouden voor verval. Wormer fietst, waan je je reiziger en cultuurhistoricus al tussen de weilanden door, De Franse oer-impressionist in het schilderij dat Arnold Henry Havard een boek over langs koeien en weidevogels. Monet was zo onder de indruk de Lange hier maakte. Wie zijn verblijf in Volendam en Voor kunstenaars die de stad van de typisch Zaanse bouw- elders op de route, in Over- Marken. Dat trok nog meer willen ontvluchten, is dit al stijl dat hij tijdens zijn verblijf leek, een bootje neemt om kunstenaars aan, die de eeuwen een geliefd gebied. maar liefst 25 schilderijen de polders vanaf het water Zuiderzeedorpen wel eens Met schildersdoeken, pense- en negen schetsen maakte. te bekijken, zal wellicht Jan met eigen ogen wilden zien. len en liters verf trokken ze In het MonetAtelier zie je 25 Toorops bekende schilderij Ze werden niet teleurgesteld. naar hier om het unieke replica’s van de schilderijen ‘Broek in Waterland’ herken- Naast mensen die hier nog : verkaveld volgens

landschap te vereeuwigen. van Monet, gemaakt door nen. En ook qua architectuur altijd in klederdracht liepen, De Gulden Snede van Da Vinci van Middelkoop Marco Vooral in de achttiende en gerenommeerde Zaanse valt er een hoop te zien: boer- lieten de kunstenaars zich negentiende eeuw kwam kunstenaars. Voor een echte derij De Eenhoorn in Midden- ook inspireren door de zee, er een grote stroom kunste- Monet zet je koers naar het beemster is zo mooi dat je de havens en de prachtige Kunstig landschap naars op gang. Zo woonde Zaans Museum. Daar vind hem zelf zou willen vastleg- luchten. De woeste Zuider- Kunstenaars hebben niet alleen het landschap vast- Claude Monet in 1871 vier je nog veel meer prachtige gen. Ben je niet zo bedreven zee bestaat niet meer en gelegd. Architecten en ingenieurs hebben het ook voor maanden in de Zaanstreek. schilderijen waarin de - met penselen, dan mag je ook dorpelingen in kleder- een flink deel ontworpen en ontwikkeld. Neem droog- Door grote armoede in de streek een hoofrol speelt. ook gewoon een foto maken. dracht zijn nagenoeg ver- makerij De Beemster. Bij de inrichting van dit nieuwe dwenen. Maar van het oude land hielden landmeters Sinck en Staets ook rekening Kunstenaarskolonie Volendam is veel moois met de schoonheid van het landschap. Met de Gulden A7 7 Oosthuizen Wie in deze streek denkt aan bewaard gebleven. Als je Snede van Leonardo Da Vinci als leidraad werd het land- 8 kunst, kan niet om Leendert langs de haven fietst, stap schap aan de tekentafel verdeeld in gelijke delen. De Middenbeemster 11 Spaander heen. Eind negen- dan even af om de knusse droogmakerij is niet voor niets uitgeroepen tot Unesco- 12 6 9 tiende eeuw was hij eigenaar straatjes van Het Doolhof te werelderfgoed. Vanaf de ringdijk heb je mooi zicht op de Middelie van het enige hotel in Volen- voet te ontdekken. Je gaat bijzondere structuur van de polder en het grote verschil 13 dam. Om toeristen naar zijn echt even terug in de tijd. in waterniveau met het omliggende land. 43 hotel te trekken, vertrok hij 46 Edam 44 49 Jisp elke winter met zelfgeprodu- Lengte 92 km 97 Wormerveer 47 95 98 ceerde ansichtkaarten naar Route KP73 – 94 – 92 – 93 – 45 Volendam het buitenland om kunste- 45 – 44 – 47 – 49 – 46 – 6 93 Wormer 92 99 naars over te halen zijn dorp – 7 – 8 – 9 – 11 – 12 – 13 – 95 94 De Zaanse te bezoeken en te schilderen. – 97 – 98 – 99 – 56 – 55 – 54

Schans Spaander Hotel 50 Op deze manier werd Hotel – 57 – 1 – 2 – 22 – 21 – 15 – Ilpendam start/ 15 73 nish 74 12 Spaander een ontmoetings- 19 – 17 – 12 – 74 – 50 – 73 22 2 56 21 Monnickendam plek voor artistiek talent uit Je kunt starten Koog aan de Zaan Den Ilp 55 Startpunt alle windstreken – en groeide waar je wilt. 17 Het Twiske Zaandam 54 Volendam uit tot een ware Praktisch Heb je geen tijd voor 57 Oostzaan 1 kunstenaars kolonie. Leuk de hele tocht? Fiets dan een 19 Landsmeer Zuiderwoude Broek in Waterland weetje: Paul Signac betaalde van de drie deelroutes van Noordzeekanaal A10 zijn verblijf in Hotel Spaander ieder zo’n 40 kilometer. Kijk Het Purmerends met een kunstwerk – het zou voor routeinfo en overnach- Museum is gevestigd AMSTERDAM © Cartographics.nl de duurstbetaalde overnach- tingstips op laagholland.com in het oude gemeentehuis Leendert Spaander

6 FietsActief MEI 2021 7 route 1 Ode aan het Schilderachtige Laag Hollandse Landschap Marc Dorleijn Marc

LANGS DE ROUTE

Dorpswandeling Volendam zijn vijf vrouwen in Den Ilp mooie Monnickendam vanaf Als je toch in Volendam bent, en maakte er tienduizenden het water te verkennen. doe dan eens de wandel- werken. Zijn kleurrijke oude weeshuismonnickendam.nl route van app izi.TRAVEL: huis is nu de Anton Heyboer Volendam Kunstenaarsdorp. Art Gallery. anton-heyboer.nl Pannenkoek de Appel B&B Saenliefde Theetuin ’t Einde Je gaat samen met Leendert Niet alleen pannenkoeken, Spaander op pad en leert B&B Saenliefde ook gezonde Poke Bowls, waarom kunstenaars zo Een sfeervolle B&B, in een warme appeltaart en verse

Het IJshoekje van Rikkies One Capture dol waren op Volendam. authentiek pakhuis aan de smoothies staan hier op het izi.travel Zaan: dit monument stamt menu. In recreatiegebied

uit 1680! Geniet van de fan- Het Twiske. Dekker Mascha De Poelboerderij tastische ligging, de tuin, de pannenkoekdeappel.nl Een uitstekende startplek ruime kamers met luxe bed- voor een fiets- of vaartocht den en het gevarieerde ont- B&B Bardot door natuurgebied Wormer- bijt met streekproducten. Er zijn twee luxe kamers

en Jisperveld. In dit bezoe- saenliefde.nl en een mooie serre voor Amsterdam&Partners kerscentrum, gevestigd in ontbijt of een borrel. Maar een oude boerderij, geven Het Weeshuis het pronkstuk van B&B Bar- vrijwilligers je informatie In dit prachtige zestiende- dot in Purmerend is zonder over het gebied. En ook eeuwse pand in het centrum twijfel de keuken . De gast- heel belangrijk: er is koffi e! van Monnickendam vind je heer en gastvrouw runden bezoekerscentrum een touwslagerij, glasatelier eerdere enkele befaamde poelboerderij.nl en een theeschenkerij met restaurants. Een perfecte een prachtige tuin aan het verwenplek voor vermoeide De Appel Anton Heyboer Art Gallery water. Lunchen kan ook, met fietsers. bnbbardot.nl B&B Bardot De excentrieke kunstenaar bijvoorbeeld het bekroonde Anton Heyboer woonde tot broodje ‘Monnickenduck’. Da Piera aan zijn dood in 2005 met Of huur een kano om het Biologisch lunchcafé op Anton Heyboer Art Gallery een van de mooiste plekjes in Monnickendam. Een THEETUIN OVERLEEK superstek, ook voor koffi e Van verse taarten tot sandwiches, scones of limonades: met gebak. dapiera.nl bijna alles wat bij Theetuin Overleek uit de keuken komt is homemade. Tafels en stoelen staan her en der ver- Rikkies spreid op deze bijzondere Onlangs overgenomen en genietplek, waar je mooi leuk om even aan te doen: uitkijkt op het oude veen- het schattige Rikkies in het landschap, terwijl om je al even pittoreske Ilpendam. heen honden, katten, kinde- Een minisupermarkt, met ren en kippen scharrelen. veel biologische streek- Een fluisterbootje huren kan producten en lokale bieren. er ook! theetuinoverleek.nl En vergeet op mooie dagen het IJshoekje niet. rikkies.nl Theetuin Overleek Het Weeshuis

8 Lunchcafé Da Piera Leonardi Piera 9 kortingsbonnen

GRATIS 10% KAART ­ KORTING

B&B De Heul Bierderij Waterland Een heerlijke overnachtings- Een biologische bierbrou­ plek, vlak aan de route in werij met proeflokaal, een Oostzaan, op steenworp worstmakerij en bakkerij. afstand van recreatiegebied Het terras ligt fraai aan de Het Twiske. Op het erf lopen haven van Monnickendam. kippen, geiten en schapen. bierderijwaterland.com B&B De Heul De eigenaren laten je met liefde de omgeving zien. Wetlands Safari bbdeheul.nl Ontdek het Waterland dat ­schilders als Ruysdael en Paviljoen Smit-Bokkum Rembrandt inspireerde Plekje Bijzonder Een authentiek Volendams ­tijdens een begeleide kano- restaurant met een paling­ tocht. Een actieve dag op Restaurant De Taanketel VVV Edam-Volendam rokerij aan huis. En dat niet het water, met streekpro- alleen, boven de rokerij vind ductenpicknick op het tril- Tegen inlevering van deze bon Tegen inlevering van deze bon ontvang je ook nog het Palingsound- veen. wetlandssafari.nl krijg je 10 procent korting op de je gratis de puzzelwandeltocht museum. ­smitbokkum.nl gehele rekening. ­‘Gevelstenen en Bovenlichten’ Romy’s Kitchen door Edam t.w.v. 2 euro. Theetuin en Aan het Europaplein in ­Theeschenkerij ’t Einde Volendam ben je dagelijks In Zuiderwoude, in het laat- welkom in deze gezellige, ste pand van het piepkleine hippe huiskamer. Van het dorp, vind je dit paradijsje ontbijt tot de taart, alles GRATIS met aan drie kanten vrij is bereid met lokale ingre­ TWEEDE KAARTJE GRATIS uitzicht over de weilanden. diënten. romyskitchen.nl KOFFIE/ Kun je niet kiezen? Bestel Waterland Vakantieland THEE een tea complet, met drie De Twiskemolen stukjes ambachtelijke taart. Deze monumentale wind- Er is ook een B&B. ttuin.nl molen is nog steeds in bedrijf. Hij bemaalt deels Theetuin de Neckermolen de 650 hectare grote Twis- Deze gezellige tuin vind kepolder. De molenaar pro- je even ten westen van beert zo veel mogelijk met ­Purmerend aan het Noord- de wind te werken. Neder- hollandsch Kanaal, vlakbij landse landgeiten houden de mooie Neckermolen. bomen en struiken weg bij Je fietst er vanzelf langs. de molen. twiskemolen.nl Blokdijk A theetuindeneckermolen.nl­ Waterland Vakantieland Purmerends Museum Bezoekerscentrum Restaurant De Huiskamer Overnacht in Monnickendam Een hotspot in Wormer, met eens bij Waterland Vakantie- Tegen inlevering van deze bon krijg Beemster­ ware tovenaars in de keuken huis. Je hebt de keus uit drie je het tweede entreekaartje gratis Tegen inlevering van deze bon ontvang en een uniek concept. Het appartementen, waarvan (t.w.v. 6 euro). je bij aankoop van het boekje (met tul- ­personeel bestaat deels eentje in een Rijksmonument pen) Dorpswandeling Middenbeemster uit Wajong-jongeren. uit 1614. 2 ­vouchers voor een kopje koffie of thee. huiskamerwormer.nl­ waterlandvakantiehuis.nl Twiskemolen

10 11 kortingsbonnen citytip

1 2

FietsActief-aanbieding FietsActief-aanbieding

VVV EDAM-VOLENDAM RESTAURANT DE TAANKETEL Ontdek het mooiste van Edam in één Met zijn seizoensgebonden producten wandeling: van de prachtige geveltjes en een ongedwongen sfeer, is dit een tot de Kaasmarkt en de oude Damsluis. leuk plekje om na je fietstocht neer te Wie aan het einde van de wandeling de strijken. Aan de haven van het mooie puzzeluitkomst inlevert, maakt kans op Marken! een VVV Card t.w.v. 25 euro. Havenbuurt 1 Damplein 1 1156 AL Marken 1135 BK Edam vvvedamvolendam.nl Geldig tot 9 juli 2021

Geldig t/m 31 december 2021

3 4 Vries Pim de Purmerend, Gemeente Jachthaven Purmerend

FietsActief-aanbieding FietsActief-aanbieding Purmerend: de huiskamer van Laag Holland BEZOEKERSCENTRUM PURMERENDS MUSEUM BEEMSTER In het hart van Purmerend, midden op Al wandelend leer je van alles over de de Kaasmarkt, leer je alles over de Naar een lekkere maaltijd, Restaurant de Stallen Lokale specialiteiten proef je historie van Middenbeemster. Leuk geschiedenis van de oude marktstad, leuke borrelplek of goede vind je op een plek waar ooit bij Bakkerij Harry de Groot, als de tulpen in bloei staan, maar ook ooit strategisch gelegen tussen de koffie met gebak hoef je koeien en paarden stonden bekend om zijn Kloosterkoek buiten het seizoen. meren Beemster en Purmer. in Purmerend nooit ver te tijdens de veemarkt. De oude en Purmerendse Plateeltje. zoeken. Wist je dat de Koe- drinkbakken en ­de beugels Slijterij Breebaart heeft Middenweg 185 Kaasmarkt 20 markt het grootste aantal waar het vee aan vast werd bijzondere lokale jenevers 1462 HJ Middenbeemster 1441 BG Purmerend horecagelegenheden per gemaakt, zijn er nog! In de en bitters, zoals Handjeklap, vierkante meter in Neder- open keuken gaan ze graag Akkefietje en Kletskous. De Of bestel vooraf online op purmerendsmuseum.nl land telt? voor je aan de slag met de stad leer je kennen in het visitbeemster.nl/webshop Biercafé de Bonte Geldig t/m 31 december 2021 Koe is een van de oudste bijzondere grill: de Big Green Purmerends Museum, aan Geldig t/m september 2021 adresjes. Het pand dateert Egg. Ga ook eens lunchen de historische Kaasmarkt. uit 1844 en je ziet er schilde- bij Rozemeijer op Padjedijk. Of loop eens de Grachten- rijen die het café al sieren Doe mij maar een broodje.... wandeling, gratis te down- sinds 1897. Het moderne Het is hier moeilijk kiezen! loaden via laagholland.com.

12 13 Laag Holland special

Zaanse Schans Bink Mark

ROUTE 2 MOLENROUTE ZAANSTREEK De Molenroute voert je niet alleen langs bijzondere molens, maar ook langs prachtig industrieel erfgoed uit de negentiende eeuw.

Ooit stonden in de Zaan- Herbestemming verloren, kregen een streek meer dan duizend In de Zaanstreek vind je ­herbestemming. molens. Vele daarvan zijn veel prachtige voorbeelden De zogenaamde Industrie- door de eeuwen heen ver- van ‘herbestemming’. Fabrie- wand herbergt prachtige dwenen, maar een aantal ken langs de Zaan, kerken historische pakhuizen aan industriemolens konden die leeg zijn komen te staan de Zaan. Namen als Java, ­worden gered. De historische en gebouwen die hun functie Batavia en Saigon op deze bouwwerken produceren nog gebouwen verwijzen naar de steeds olie, papier, meel en verre oorden waar de handel hout. De Molenroute rijgt vroeger vandaan kwam. Om deze bijzondere molens de vele honderden kilo’s rijst in , Oostzaan en te kunnen dragen, werden ­Wormerland aaneen. En dat de pakhuizen voorzien van niet alleen: langs het traject stevige constructies. Een van vind je nog meer sporen van die oude, markante panden bedrijvigheid uit het verleden. Brand Dirk langs de Zaan is De Adelaar,

14 Brand Dirk Czaar Peterhuisje route 2 Molenroute Zaanstreek

ongestoord zijn gang gaan, twaalf niet gebakken mocht en een deel van de gebou- worden. Een klok was dan wel wen is vervallen. Andere handig. De toren is gesloopt panden zijn juist prachtig in 1896, maar is in 2018 her- gerestaureerd. Het is het bouwd aan de Dorpsstraat, habitat geworden van vijft ig meter van de originele creatieve ondernemers, plek.

die er horeca en andere Bink Mike De Tweekoppige Phoenix Vlist van Floor der Hembrugterrein Schattenherk inck C. Eeft Industriewand Wormer initia tieven zijn gestart. Lengte De route bestaat uit In Wormer kom je langs twee delen: route west (21 een replica van de Beschuits- km) en route oost (32 km) toren uit 1620. De torenklok Route Te koop voor € 2,50 vertelde de beschuitbakkers zaanstore.nl/molenroute LANGS DE ROUTE wanneer ze hun vuren moch- Startpunt Bij de Zaanstore Replica van Beschuitstoren ten opstoken. De Wormer op het Stadhuisplein in

Wormer uit 1620 Fotografie Goedheer en Jisper beschuitbakkerijen Zaandam, waar de route Zaanstore Hembrug Museum Zaandam anno 1725 waren gevestigd in kleine ook te koop is. De geur van cacao, het groen Hier leer je alles over de Met de app ‘Zaandam anno houten panden. Om het Praktisch van de houten huisjes en de wapen- en munitiefabriek 1725’ schakel je moeiteloos brandgevaar te beperken Voor meer info over de smaak van Zaanse mosterd: die vanaf het einde van de tussen het Zaandam van met letterlijk een reusachtige werd in 1605 bepaald dat Zaanstreek kijk je op de Zaanstore, het VVV-punt negentiende eeuw tot 2003 toen en nu. Bekijk het Czaar adelaar op het dak. Deze ’s avonds tussen zes en zaans.nl in Zaandam, is een typisch in Zaandam gevestigd was. Peterhuisje toen de Russi- voormalige zeepziederij is Zaanse belevenis. De Molen- zaansmuseum.nl/ hembrug- sche tsaar Peter de Grote nu het hoofdkantoor van route Zaanstreek koop je hier, museum er verbleef. Gratis in Google modemerk Vanilia. Als eer- Molenroute West of in webshop zaanstore.nl Play en App Store Molenroute Oost betoon wordt er ook weer Jisp Museum of Humanity zeep gemaakt. Wormerveer Wereld van Windmolens Elk mens is het waard om Batavia 1894 Even voorbij de Adelaar vind In dit museum leer je alles waardig in beeld te worden Pakhuis Batavia werd in 1894 Wormer je de Zaanbocht, een leuke over de geschiedenis en gebracht, vindt documentair gebouwd in de ‘Hollandse winkelstraat om even af te de betekenis van de Neder- fotograaf Ruben Timman. Hij renaissance’, toen het alle- stappen voor een hapje of A7 landse windmolen. Het ver- portretteerde over de hele maal wat frivoler mocht. In een drankje, en te shoppen haal bestrijkt dik drie eeuwen wereld duizenden mensen, het pakhuis is nu grandcafé

bij de hippe winkeltjes, met Zaandijk Zaanse industriemolens. Aan zo puur mogelijk. Resultaat: Batavia 1894 gevestigd. Met De prachtig uitzicht over de Assendel A8 de noordzijde van de Zaanse een indringende collectie. Te een van zonnigste terrassen Zaan en het industrieel erf- Schans. zaanschemolen.nl/ zien op het Hembrugterrein. van de regio. batavia1894.nl goed. molenmuseum museumofhumanity.nl De Hofjes Verboden terrein Koog aan de Zaan Zaanbocht Lab-44 Vanaf het flinke terras van Het mysterieuze Hembrug- In de Zaanbocht vind je geen Een leuk industrieel adres dit café-restaurant in Wormer terrein was ooit het streng winkelketens, wel specialisti- op het Hembrugterrein met kijk je groots uit over het beveiligde hart van de Stel- A8 sche zaken met betrokken een keur aan ‘smaakmakers’. Wormer- en Jisperveld. Er start/ Het Twiske ling van Amsterdam, een nish eigenaren die de handen Turks eten bij Nur Culinair, is een eigen aanlegsteiger terrein waar defensie lange ineen hebben geslagen. Alle sambal proeven bij Ministry aan de Poel, waar het in de tijd wapens en munitie Zaandam Oostzaan leuke adresjes in de straat of Spicy Business en afblus- zomer wemelt van de boot-

produceerde. Op sommige Noordzeekanaal vind je nu ook bij elkaar op sen met HOOP Bier. Allemaal jes. De Hofjes heeft ook zes plekken kan de natuur nu © Cartographics.nl één site: indezaanbocht.nl lokaal gemaakt. lab-44.nl hotelkamers. dehofjes.com

16 MEI 2021 FietsActief 17 Laag Holland special

Schermer De Rijp

Tijdens deze tocht om en van Leeghwater, de voortuin Resultaat is het uitzonder- ROUTE 3 door de Eilandspolder fiets van . Een gebied dat lijke landschap waarin je nu je langs dorpen als De Rijp, ooit niet alleen van landbouw rondfietst. Spijkerboor, West-Graftdijk leefde, maar ook van haring- Het Land van Leeghwater is HARING & HENNEPROUTE en Driehuizen en geniet je visserij en walvisvaart, dijken aangewezen als Nationaal van het uitgestrekte weide- en molens. Eeuwenlang stre- Landschap vanwege haar De Eilandspolder is een prachtig waterrijk veenweidegebied dat ooit landschap. Hoe hier ooit den de bewoners tegen het ‘cultuurhistorische, natuur- ­ingeklemd lag tussen het - en Beemstermeer. Tijdens­ deze werd gewerkt, gewoond, water. Met vallen en opstaan lijke en landschappelijke bedijkt en ontgonnen, leer werd die strijd uiteindelijk kwaliteiten’. De mooiste plek- ­dijkentocht leer je van alles over de strijd van de bewoners tegen het water, je fietsenderwijs. gewonnen, met hulp van jes van het Land van Leegh- over het rijke zeevaartverleden en over de droogleggingen. Dit is historische grond. Je dijken, molens en een hoop water zijn De Schermer met bent hier midden in het Land doorzettingsvermogen. haar molens, de dorpen

18 MEI 2021 FietsActief 19 route 3 Haring & Henneproute

Graft en de Rijp én niet stermeer, heette het Scher- ook een heerlijk gebied voor te vergeten de bijzondere mereiland. Nu kennen we dat een fietstocht terug in de tijd. Eilandspolder. Ze liggen als de Eilandspolder. Dankzij Deze route volgt precies de allemaal aan de Haring & de drassige en voedselrijke contouren van het oude Henneproute. veenbodem is dit een para- Schermer eiland. dijs voor vogels én vogellief- hebbers. Weide- en water- Van meer naar polder Zeelui in de polder Juff ertje in ’t Groen De Rijp Akkerman Rick Het Houten Huis Peskens David De Schermer was ooit één vogels als de grutto, kievit, Met nog geen duizend in wo- grote watermassa. Na de smient en wintertaling zijn ners is Graft een van de aller- Beemster en de Purmer was hier graag geziene gasten, kleinste dorpen in Laag Hol- het in 1633 aan de beurt voor net als zeldzame moeras- land, maar het kent wel een Op diverse locaties zijn ook drooglegging. Het was een vogels als de roerdomp en rijke geschiedenis. Dit is een kleine exposities ingericht, aardig diep en breed meer, de karekiet. Dit eeuwenoude, van de oudste nederzettin- in bijzondere monumenten maar dankzij 52 watermolens oer-Hollandse landschap is gen op het Schermereiland. zoals de Grote Kerk van was het toch in twee jaar tijd De halve beroepsbevolking Schermerhorn en in de LANGS DE ROUTE leeg. Elf van deze molens zijn verdiende hier ooit zijn brood Noordeinder Vermaning. bewaard gebleven. Ze staan in de haringvangst. Met de In De Rijp vind je de meeste statig in het landschap, als droogleggingen verdween de van dit soort locaties: Het herinnering aan het roem- directe verbinding met zee. Walhuis, raadhuis de Waag, Juffertje in ’t Groen Museum In ’t Houten Huis ruchte verleden. Veel reders stapten daarop de Hervormde Kerk en het Dit is een lief vierpersoons- Dit museum vertelt tot in Het stuk land dat vroeger over op de walvisvaart. Ze Museum In ’t Houten Huys. vakantiehuisje, aan de ring- detail het verhaal dat we ingeklemd lag tussen het voeren vanaf Zaandam en De Rijp is een van de mooi- vaart direct naast natuurge- hiernaast in het kort uit de Schermermeer en het Beem- G r a ft Akkerman Rick Amsterdam en lieten de ste dorpjes in dit gebied. bied de Eilandspolder. Met doeken hebben gedaan. Je vangst naar Graft en De Rijp Het is tevens de geboorte- twee fietsen en twee kano’s, krijgt hier een mooi overzicht brengen, waar de bevolking plaats van Jan Adriaanszoon een buitendouche en een van de rijke historie van

Schermerhorn walvistraan verwerkte tot Leeghwater, de ingenieur buitenligbad met een ver- het Schermereiland en 27 olie of vet. Zo bleef de werk- achter de droogleggingen. pletterend mooi uitzicht. zijn bewoners, met onder start/ 28 nish gelegenheid behouden. Hier wandel je zo zijn wereld Leuk: ze verhuren ook een meer aandacht voor de Anderen verdienden hun binnen. De Rijp was destijds tjalk op het Alkmaardermeer. haring visserij. Zuidschermer 29 geld op de boerderij, in een een van de rijkste dorpen juff ertjeinhetgroen.holiday Het houtenhuis.nl 81 van de hennepmolens of van Holland, wat je terugziet 82 in de lijnbaan. Graft telt 45 in de statige kapiteins- en Museummolen De Vriendschap Grootschermer 80 monumenten, met als para- rederswoningen. Het is een In Schermerhorn vind je drie Fijn terrasje, waar je lekker Driehuizen Westbeemster depaardje het raadhuis. Daar- leuke plaats om even af molens op een rij die hielpen met de voeten in het gras

Eilandspolder naast ligt iets bijzonders: de te stappen: tegenwoordig met de drooglegging. Het aan het water kunt zitten: zerkenvloer van een oude vind je er veel galeries, zicht op het trio biedt een Café-Restaurant De Vriend- kerk. Die is afgebroken, maar ateliers en kunstwinkeltjes. prachtig oer-Hollands plaatje. schap ligt in het dorp Drie- 61 de vloer met 157 zerken bleef De middelste is de Museum- huizen, aan de rand van 58 De Rijp West-Gra dijk bewaard. Lengte 23,8 km molen. Je leert hier alles over de Eilandspolder. Je eet er Route K27 – 28 – 29 – 61 – 60 het gebied, de mensen die misschien wel de lekkerste Ontdek De Rijp – 58 – 80 – 81 – 82 – 27 er woonden en uiteraard over pannenkoek van Nederland. In de dorpen langs de route Startpunt Op knooppunt 27 hoe je met behulp van wind Je kunt er ook elektrische 60 vind je tekst- en beeldpane- (Schermerhorn), maar je kunt een meer leegpompt. fluisterbootjes huren. © Cartographics.nl len met allerlei informatie. in feite overal opstappen. museummolen.nl devriendschapdriehuizen.nl

20 FietsActief MEI 2021 MEI 2021 FietsActief 21 Dit is een uitgave van New Skool Media B.V. i.s.m. Bureau Toerisme Laag Holland Directie: Erwin van Luit Uitgever: Pim Osterhaus Adres: FietsActief, Spaklerweg 53, 1114 AE Amsterdam, 020–21 05 330 E-mail: [email protected] Internet: www.fietsactief.nl Hoofdredacteur: Katalijn Verel Artdirection: Ingeborg Berghuijs Redactie: Githa de Kuyssche Productie: Linda Korsten

Pascal Fielmich Pascal Eindredactie: Patrick Oxsener Marketing: Natascha Klene, Talitha Marges Druk: Pijper Druk Podcast 22 ‘fl uisterende’ molens Klantenservice: Voor vragen over abonne menten bel 020-89 47 550 De molens van Noord-Hol- kun je bezoeken aan de hand land maakten ooit nieuw van zeven routes in de app land en lieten de economie izi.TRAVEL. In een podcast bloeien. Wat kunnen we van reist Roos Schlikker met je © 2021 Dit streekgidsje is een gratis uitgave van New Skool Media B.V. en hoort bij FietsActief editie ze leren in onze moderne mee en vanaf juli zijn er ook 2021-4. Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of strijd tegen het water? 22 22 games: voor iedere molen gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand of openbaar worden molens vormen sinds dit één. Hoe meer molens je gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schrift elijke voorjaar gezamenlijk het bezoekt, hoe hoger je score. toestemming van de uitgever. De uitgever sluit iedere Geheim Genootschap van fluisterendemolens.nl aansprakelijkheid voor schade als gevolg van TOERTOCHT LANGS DE WATERLINIE druk- en zetfouten uit. Fluisterende Molens. En die odeaanhetlandschap-nh.nl Het themajaar Ode aan het Landschap draait niet alleen om natuur. Zeker niet in Laag Holland, waar mensen het land grotendeels zelf vormden. Tijdens de Hollandse Waterlinies Fietstour zie je een mooi voorbeeld van hoe onze historie soms letterlijk verborgen ligt in het landschap. EuroParcs beleef het! De Nieuwe Hollandse Water- opstappen voor een fraaie natuur. Je komt meer te linie en Stelling van Amster- fietsroute van 40 of 60 kilo- weten over de Stelling van dam werden in de negen- meter. In Laag Holland start Amsterdam dan je voor tiende eeuw gebouwd om de tocht bij Fort Benoorden mogelijk hield. De volgende het westen van Nederland Purmerend, vanaf daar rij je dag, 20 juni, is er voor de en de hoofdstad te bescher- langs de forten van de Stel- racefietser. En die staat men. Tegenwoordig vormen ling van Amsterdam. Onder- een geweldige uitdaging te Unieke ligging aan het markermeer, de forten een groene oase weg kun je afstappen voor wachten: langs de hele Hol- van rust. Om dit mooie interessante rondleidingen landse Waterlinie fietsen in op slechts 15 min van Amsterdam landschapsfenomeen in in de forten. Of laat een één dag. Naast de volle 300 de schijnwerpers te zetten, boswachter je alles ver- kilometer zijn er ook routes wordt dit jaar de Hollandse tellen over de plaatselijke van 100 en 200 kilometer. In Waterlinies Fietstour geor- Laag Holland stap je op bij ganiseerd. Van 40 tot 300 Fort Benoorden Purmerend. kilometer, voor iedere fiets- hollandsewaterlinies liefhebber is er wel een fietstour.nl mooie route te vinden. Als het evenement op 19 en 20 juni Erfgoed van wereldformaat niet kan doorgaan, zal het worden Op 19 juni kunnen recreatieve verplaatst. Kun je niet op de nieuwe fietsers op diverse locaties ten Bloemndal Pascalle datum? Dan krijg je je geld terug. Verblijf in een van de luxe vakantiewoningen in oud-Amsterdamse en Boek nu via www.europarcs.nl oud-Waterlandse stijl 23 Monnickendam laagholland.com/waterland

Edam laagholland.com/edam-volendam

De Stelling van Amsterdam laagholland.com/stellingvanamsterdam

De Schermer Molens laagholland.com/schermermolens Purmerend laagholland.com/purmerend Oostzanerveld laagholland.com/oostzaan

Zeilen op het Markermeer laagholland.com/zeilenophetmarkermeer Broek in Waterland laagholland.com/waterland

Werelderfgoed De Beemster laagholland.com/beemster

Vogelkijkhut in het Ilperveld laagholland.com/vogelkijkhut

Laagste punt van Noord-Holland laagholland.com/laagstepuntnoordholland