EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

INSECT PESTS IN PRODUCING AREAS OF TURKEY

Cevdet KAPLAN, Mustafa Cemal CİFTCİ, Suna CAKMAK

Siirt University, Faculty of Agriculture, Department of Plant Protection, Siirt, Turkey Corresponding author email: [email protected]

ABSTRACT Pistachio (Pistacia vera) is one of the most important agriculture crops in Turkey and is an important source of income for famers. Pistachio production in Turkey ranks third in the world after Iran and the United States. One of the most important factors limiting yield and quality in pistachio growing areas is . Injurious insects can feed on fruites, leaves, buds, shoot, branches, trunk and root of pistachio trees causing weakening of trees, reduction fruit yield an even drying. The number of pest identified in the areas of in Turkey is around 50 species. However, about 10 of them can cause economic damage and applied control measures against them. The most common and widespread pistachio insect pests are psyllid (Agonoscena pistaciae Burckhardt & Lauterer), twig borer moth (Kermania pistaciella Amsel), the pistachio scale insects (Suturaspis pistaciae Lindinger, Pistaciaspis pistaciae Arch.), the pistachio root (Capnodis cariosa pallas), bark (twig borer) beetle (Hylesinus

(Megastigmus pistaciae Walker) and the stink bugs ( Acrosternum heegeri Fieber, Campylomma lindbergi (Hoberlandt). The control of most of these pistachio pests relies almost on pesticides. However, for most pistachio pests, sanitation procedures are the primary means of control. Key words: Pistachio pests, Pistacia vera, Turkey

GİRİŞ Antep fıstığı (Pistacia vera) Türkiye’nin en önemli tarımsal ürünlerindendir. Üreticiler için önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Dünyada Yakındoğu, Akdeniz Bölgesi ve Asya’nın batı bölgelerinde çoğunlukla yetiştirilmektedir. Dünyada en önemli Antepfıstığı üretimi yapan ülkeler ABD, İran, Türkiye ve Suriye’dir. Antepfıstığı “Altın Ağacı”, “Kralların Meyvesi”, “Yeşil Altın” gibi adlarla anılmaktadır. Antep fıstığı çerezlik olarak yaygın olarak tüketilmektedir. Ayrıca baklava ve çikolata yapımında da çok önemlidir. Özellikle kuru olarak ihraç edilerek üreticilere önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Antep fıstığı özel iklim istekleri nedeniyle her yerde yetişmemektedir. Bu durum Dünyadaki yetiştirici ülkeleri kısıtlarken Türkiye’de de ancak belirli yörelerde yetişebilmektedir. Antepfıstığı, periyodisite gösteren bir meyve türü olduğundan üretim yıllara ve ülkelere göre değişimler göstermektedir. Türkiye’de meyve veren 47.766 bin meyve vermeyen 19.466 bin ağaç olduğu ve bunlardan yıllara göre 78.000-170.000 ton meyve elde edilmektedir. Dünyadaki başlıca üretici ülkeler İran, ABD, Türkiye ve Suriye’dir.

Tablo :1 Ülkeler İtibariyle Dünya Antep Fıstığı Üretimi (Ton) Pay (2016) Sıra Ülke 2015 2016 Değişim 1 ABD 127.000 317.515 150% 47,8% 2 Türkiye 145.000 160.000 10,3% 24,1% 3 İran 210.000 150.000 -28,6% 22,6% 4 Suriye 25.000 20.000 -20% 3,0%

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 10

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

5 Afganistan 5.000 5.000 0% 0,8% 6 Çin Halk 4.200 4.200 0% 0,6% Cumhuriyeti 7 Yunanistan 4.000 4.000 0% 0,6% 8 İtalya 2.500 2.500 0% 0,4% 9 Avustralya 1.150 1.150 0% 0,2% Genel Toplam 523.850 664.365 26,8% 100% Kaynak: Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyve Konseyi – INC

Tablo 2. Türkiye’de Antep fıstığı ağaç sayısı ve üretimi (2013-2017)

Ağaç sayısı Yıllar (Bin) Üretim (Ton) Meyve veren Meyve vermeyen

2013 38.116 12.006 88.600 2014 39.330 11.153 80.000 2015 40.597 11.633 144.000 2016 42.570 17.193 170.000 2017 47.766 19.460 78.000 Kaynak: www.tuik.gov.tr/PreTablo?alt|_id=1001

Türkiye’de ağırlıklı olarak Antep fıstığı Güneydoğu, Akdeniz ve Ege Bölgelerinde yetiştirilmektedir. Antepfıstığı üretimi en çok Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Diyarbakır ve Siirt ilinde yapılmaktadır. Siirt ilinde son yıllarda çok geniş alanda yeni Antep fıstığı bahçeleri kurulmaktadır Son yıllarda iklimde meydana gelen değişimler, Antep fıstığı üretim alanlarının giderek artması yeni zararlı türlerin ortaya çıkmasına yada mevcut olanların yoğunluklarının ve zarar derecelerin armasına neden olmuştur. Antepfıstığı üretiminde karşılaşılan en önemli sorunlardan biri de bitki koruma sorunlarıdır. Antepfıstığı yetiştiriciliğinde; ağaç kurumaları, çiçek ve meyve dökümleri iklimsel koşulların seyrine, fizyolojik etkenlere, bahçe içerisindeki erkek ağaçların sayısı ile hastalık etmenleri ve zararlı böcek türlerinin oluşturduğu zarar derecesine göre değişiklik göstermektedir. Özellikle zararlı böcek türleri çiçek ve küçük meyve dökümüne neden olan faktörler içerisinde önemli bir yer tutmasının yanı sıra, meyve tutumundan sonra da oluşturduğu zararlar nedeniyle verimi önemli ölçüde düşürmekte, ağacı zayıflatarak bir sonraki yılın ürün miktarını olumsuz yönde etkilemektedir. Nitekim Davatchi (1958), İran'da Antepfıstıklarında zararlı böcek türlerinin % 50 oranında ürün kayıplarına neden olduğunu bildirerek zararlı böcek türlerinin neden olduğu ürün kayıplarının önemini belirtmektedir.

Türkiye’de Antepfıstığı ağaçlarında zararlı böcek türlerin tespiti ve mücadelesi ile ilgili yapılan bir çok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmaların ( Günaydın, 1978; Mart et.all 1995; Bolu et. all 1999; Kaplan  Çınar, 2000; Karadağ  Mart, 2004; Bolu  Uygun, 2005; Özgen  Tok, 2009; Özgen ve Karsavuran, 2011) büyük bir kısmı Güneydoğu Anadolu bölgesinde yapılmıştır. Bu çalışmalarda 50’nin üzerinde zararlı böcek tespit edilmiştir. Ancak bunlardan bir kısmının Antepfıstığında gerçek zararlara neden olduğu tahmin edilmektedir. Antepfıstığını kullanan sektörlerin bazılarının düşük ilaç kalıntısı olamayan ürünleri tercih

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 11

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

etmeleri son yıllarda Antep fıstığı bahçelerinde zararlılara karşı biyolojik ve entegre mücadele uygulamalarında artış gözlenmektedir. Bu çalışmada Siirt İlinde 2015-2017 yıllarında Antep fıstığı bahçelerinde yapılan gözlemlerde belirlenen Antep fıstığı zararlıları ve daha önceki yıllarda Türkiye’de Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yapılan çalışmalar değerlendirilmiş ve önemli zararlı böcek türleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

MATERYAL VE METOT Bu çalışma materyalini Siirt İlinde 2015-2017 yıllarında Siirt İli Antep fıstığı bahçelerinde yapılan surveylerde belirlenen böcek türleri ve önceki yıllarda Türkiye’de yapılan çalışmalarda belirlenen Antep fıstığında zararlı böcek türleri oluşturmuştur. Siirt Antep fıstığı bahçelerinde bulunan zararlı böcek türlerin tespiti için Antep fıstığı yetiştiriciliğinin yapıldığı Siirt Merkez, Aydınlar, Kurtalan, Eruh, Şirvan ve Pervari ilçelerinde ilçe merkezleri ve 24 köyde toplam 66 bahçede survey ve gözlemler yapılmıştır. Antepfıstığı bahçelerinde bulunan zararlı böcek türlerin tespitinde darbe yöntemi, gözle ile inceleme yöntemi, kültüre alma yöntemi ve eşeysel çekici tuzaklar kullanılmıştır.

ARAŞTIRMA VE BULGULAR Türkiye’de ntep fıstığı üretim alanlarında 50’den fazla zararlı böcek türü belirlenmiştir. Belirlenen türlerin ancak bir kısmı zaman zaman belirli yörelerde önemli zararlara neden olmaktadır. Türkiye’de Antepfıstığı üretim alanlarında tespit edilen ve bazı durumlarda önemli zararlara neden olan böcek türleri Tablo 3’te verilmiştir. Ayrıca diğer böcekler ve kırmızı örümcekler Antep fıstığı ağaçlarında bazen önemli olabilmektedirler.

Tablo 1. Antep fıstığı ağaçlarında görülen önemli zararlı böcek türleri

Takım Tür Hemiptera Agonoscena pistaciae Burck. and Laut.) Suturaspis pistaciae (lind)) Lepidosaphes pistaciae (Archangelskaya) Anapulvinaria pistaciae Bodenheimer Eulecanium rugulosum Ashmead Campyloma lindbergi Hob Dolycoris baccarum L. Acrosternum heegeri Fieber Idiocerinus stali (Fieb.) Lepidoptera Kermania pistaciella Ams Thaumetopoea solitaria Frey. Schneidereria (=Recurvaria) pistaciicola Coleoptera Capnodis cariosa Pall. Sephenoptera tapesi Marseul Chatoptelis (Hylesinus) vestitus M.-R. Polydrusus roseiceps Pes. longimana Linnaeus,1758 Hymenoptera Megastigmus pistaciae Walk Dermaptera Forficula sp.

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 12

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

Hemiptera En yaygın ve yoğun olan tür Agonoscena pistaciae Burck. and Laut.) ‘dir. Türkiye’nin Antepfıstığı üretimi yapılan tüm bölgelerinde yayılış göstermektedir. Kışı ergin dönemde geçirmekte bölgelere göre değişmek üzere nisan ayı başından ve ortalarından itibaren kışlamış erginleri görülür. Mayıs sonu ve haziran ayı başlarında nimf yoğunluğunda artış görülür. Ağustos ayı sonlarında sıcaklıklar azaldıktan sonra yoğunluğunda artış görülmektedir. Kasım ayına karda erginleri doğada görülmektedir. Najafpour et all. (2010). İran’da A. pistaciae’nin Antepfıstıklarında ana zararlı olduğunu, nisan- ekim ayı arasında doğada bulunduğu, yoğunluğun temmuz sonunda yükselmeye başladığını, Ağustos ve sonraki dönemde yoğunluğun yükseldiğini belirtmektedir. Yaprak psilidi’ne karşı ekonomik zarar eşiğini (20-30 nimf/yaprak) aştığında kimyasal mücadele yapılmaktadır. Son yıllarda biyolojik mücadelesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu zararlıya karşı Anthocoris minki kitle üretim çalışmaları devam etmektedir.. Suturaspis pistaciae Türkiye’nin tüm bölgelerinde yaygın olan bir kabuklu bit türüdür. Ağaçların gövde, dal, sürgün yaprak ve meyvelerinde bitki özsuyunu emerek zarar yapmaktadır. Doğal düşmanlarının zararlı üzerinde etkili olduğu, ancak doğal düşman varlığının zayıf olduğu bahçelerde zararlı ile kimyasal mücadele yapılması önerilmektedir (Bolu  Uygun, 2005). Son yıllarda özellikle Siirt ilinde Siirt fıstık çeşidinde beslenmeleri sonucu ağaçların gövde ve dallarında siğil ve ur benzeri yapıların oluşmasına neden olmaktadır. Bu zararlıya karşı kültürel önlemler, kış ilaçlamaları ve yaz ilaçlamaları yapılarak önlem alınmaktadır. Lepidosaphes pistaciae (Archangelskaya) çok fazla yaygın olan bir tür değildir. Daha çok nemin yüksek olduğu alanlarda görülmektedir. Ağaçların sürgün, yaprak ve meyvelerinde beslenerek zarar yapmaktadır. Zararlının kışı ergin dişi döneminde 2- 3 yıllık sürgünlerde geçirdiği, yumurtalarının mayıs ayında açıldığı ve yumurtadan çıkış yapan nimflerin yapraklara geçiş yaptıkları temmuz ortası ve sonunda en yüksek yoğunluğa ulaştıklarını belirterek zararlı ile mücadele zararlının yapraktaki yoğunluğunun dikkate alınması gerektiği belirtmektedirler (Özgen  Karsavuran, 2011).

Anapulvinaria pistaciae Bodenheimer fazla yaygın olan bir tür değildir. Kışı larva döneminde geçirmekte mayıs sonu haziran ayı başlarından itibaren yumurtalı erginleri görülmektedir. Nimfler yapraklarda damarlar boyunca yerleşerek bitki öz suyunu emerek zarar yapmaktadır. Eulecanium rugulosum Ashmeadinin Antepfıstığı alanlarında E rugulosum ile bulaşıklığın az ve orta düzeyde olduğu belirtilmektedir. E. rugulosum’un ağacın bir ve iki yıllık sürgünleri üzerinde, yüksek populsayon yöğunluklarında ise ince dallarla beslendikleri belirlenmiştir (Bolu  Uygun 2005), Campyloma lindbergi Hob Şanlıurfa ve Gaziantep illerinde yaygın görülmektedir. Kışı ergin dönemde geçirmekte ve ilkbaharda çıkan erginler eğer ortamda Yaprak psilidi varsa onula beslendiği bilinmektedir. Ancak erken dönemde Antepfıstığı çiçeklerinde de beslendiği ve önemli verim kaydına neden olduğu belirtilmektedir. Dolycoris baccarum L zaman zaman Antep fıstığında zarar yaptığı gözlenmiştir. Özellikle yaz aylarında hububat (graminae) kuruduktan sonra hububat alanlarından yüksek dağlara çıkarken göç yolu üzerinde bulunan Antep fıstığı bahçelerinde önemli zararlara neden olduğu 2000’lı yıllarda gözlemlenmiştir. Idiocerinus stali (Fieb.) Antep fıstığı bahçelerinde lokal olarak görülen bir zararlıdır. Ergin ve nimfleri bitkinin taze sürgün, yaprak ve meyve sapları ile meyvelerde emgi yaparak beslenir. Tatlımsı madde salgılar ve fumajin oluşturur. Bitkilerin özümlenmesini engeller. Bitki öz suyunu emmeleri sonucu ağaçlarda durgunluk ve zayıflık görülür.

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 13

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

Lepidoptera Kermania pistaciella Ams fıstık alanlarında en yaygın ve yoğun olan türdür. Önemli bir zararlı türdür. Buna karşı sık sık mücadele yapılması gerekmektedir. K. pistaciella takibi spesifik feromonlu tuzaklarla yapılmaktadır. Üreticiler tarafından bu tuzakların kullanımı oldukça yaygındır. Larvaları bir ve iki yıllık sürgünler ve salkım saplarında öz kısmı yiyerek yaprak dökümü ve salkım dökümüne neden olabilmektedirler. Kışı larva döneminde bir ve iki yıllık sürgünler içinde geçirmektedir. Şubat sonu ve mart başından itibaren pupa dönemine geçmekte ve nisan başından itibaren erginleri doğada görülmektedir. En fazla ergin çıkışı nisan sonu ve mayıs başlarında olmaktadır. Doğada ergin uçuşu Haziran ayının ikinci haftasına kadar devam etmektedir. Kültürel önlemler, kitlesel tuzaklama ve kimyasal mücadele bu zararlıya karşı yapılmaktadır. Thaumetopoea solitaria Frey. Zararlının kışı yumurta kabuğu içinde larva döneminde geçirmektedir ( Karadağ et. all, 2007) Mart sonunda çıkan larvalar henüz uyanmakta olan antepfıstığı gözleri ile beslenmekte ve daha sonra sürgünler ve yapraklar ile beslenmelerine devam etmektedirler. İlk dönem larvaların gözlerde yaptıkları zarar dolayısı ile gözlerin sürmesini engellemektedir. İlk dönemde gündüzleri beslenmekte olan larvalar daha sonraki dönemlerde sadece akşamları ve havanın kapalı olduğu zamanlarda beslenmekte ve günün güneşli olduğu saatlerinde kalın dalların altında veya kök boğazına yakın kısımlarda toplu olarak bulunmaktadırlar. Bir ağaç üzerinde bulunan ileri dönem larva kolonilerinin büyük tek bir koloni haline geldikleri gözlenmiştir. Larvalar ağaç yapraklarını tüketerek zarar vermektedirler. Küçük ve orta büyüklükteki ağaçlarda bulunan birkaç koloni ağacın büyük oranda yeşil aksam kaybına neden olmakta ve küçük ağaçları neredeyse tamamen çıplak bırakabilmektedir. Ergin çıkışların eylül ayının ilk haftasından başlayıp eylül sonuna kadar devam ettiği, en fazla ergin çıkışının eylül ortasında olduğu belirtilmektedir. Schneidereria (=Recurvaria) pistaciicola Danil , kışı larva döneminde ince bir kokon içinde diyapoz halinde ağaç kabukları arasında geçirir. İlk ergin çıkışları nisan ortalarında başlar ve mayıs sonuna kadar devam eder. Larvaları meyve içlerini yiyerek beslenirler. Bir larva salkımdaki meyvenin %40-42’sine zarar verebilmektedir.

Coleoptera Capnodis cariosa Pall. Antep fıstığı alanlarında görülen dip kurtlarından en yaygın ve yoğun olan türüdür. Larvaları kök ve gövdelerde beslenerek ağaçları tamamen kurutmaktadır. Erginleri ise yaprak kenarları ve yaprak saplarını kemirerek zarar yapmaktadır. Gaziantep ilinde bu zararlı ile ilgili yapılan çalışmada Buprestid türler içerisinde en yaygın olan türün bu olduğu ve türlerin içerisinde %97 ile en yaygın ve yoğun tür olarak belirlenmiştir. C. cariosa’nın mayıs- haziran döneminde 196-454 adet yumurta bıraktığı, en fazla yumurtayı haziran ayında bırakmaktadır. Bırakılan yumurta sıcaklığa bağlı olarak 7-16 günde açıldığı, ilk pupalara haziran ayının 3. haftasında ilk erginlere ise temmuz ayının ilk haftasında görülmüştür. Ergin çıkışları ekim ayına kadar devam etmektedir (Karadağ et all, 2006). İran’da fıstık ağaçlarında Capnodis cariosa türünün önemli zararlı türlerden olduğu belirlenmiştir (Farivar-Mehin 2002), Chatoptelis (Hylesinus) vestitus M.-R, Antep fıstığı bahçelerinde yaygın olan zararlı türlerden bir tanesidir. Kışı ergin dönemde meyve gözlerin dibinde yada ağaçların kuytu yerlerinde ergin olarak geçirir. Şubat ve mart aylarında kışlaklarında çıkan erginler kurumaya yüz tutmuş dallar veya budama artıkların kabuk ve odun kısmına girerek yumurta bırakırlar yumurtadan çıkan larvalar odun kısmında beslenmekte ve pupa olduktan sonra Nisan sonundan haziran ortalarına kadar ergin çıkışları olmaktadır. Nisan sonu- haziran başı döneminde çıkan erginler meyve ve sürgün gözlerini yiyerek önemli zararlara neden olmaktadırlar. Farivar-Mehin

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 14

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

(2002), İran’da fıstık ağaçlarında Hylesinus vestitus [Acrantus vestitus] türünün önemli zararlı türlerden olduğu belirlenmiştir. Labidostomis longimana Linnaeus,1758, son yıllarda özellikle Siirt ve Batman illeri Antep fıstığı bahçelerinde mayıs ve haziran aylarında görülen bir zararlıdır. Bazı bahçelerde yoğunluk oluşturmaktadır. Antepfıstığı ağaçlarında ve fidanlarında erken dönemde genç yaprakları yiyerek ve kemirerek ağaç ve fidanların zayıf düşmesine neden olmaktadır ( Özgen ve Tok, 2009).

Hymenoptera Megastigmus pistaciae Walk, kışı antepfıstığı meyveleri içinde larva halinde geçirir. Erginleri mayıs ayı ortalarında çıkar. Çıkan erginler yumurtalarını kemik dokusu henüz sertleşmemiş olan meyvelerin sap kısmına yakın yerden etli kısma gömer. Zarar gören Meyveler kurur veya kahverengileşir.

SONUÇ Yapılan gözlem ve değerlendirmeler sonucunda; Türkiye’de Antep fıstığı üretim alanlarında 50’nin üzerinde zararlı böcek türünün tespit edildiği belirlenmiştir. Ancak bunlardan çok az bir kısmı yer ve yıllara göre göre farklı yörelerde yaygın ve yoğun oldukları görülmüştür. • Önemli görülen türlerin mücadelesi entegre mücadele prensiplerine göre yapılmalıdır. • Zararlı türler konusunda daha çok çiftçi eğitimleri yapılmalıdır. • Zararlı türlerin kritik dönemlerinde üreticiler uyarılmalıdır. • Araştırma çalışmalarında biyolojik ve biyoteknik yöntemlere öncellik verilmelidir. • Piyasada ruhsatlı ilacı olmayan zararlı türler için ilaç ruhsatlandırma çalışmaları yapılmalıdır.

KAYNAK

Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Verileri, Ankara Bolu, H. & S. Kornoşor, 1995. Şanlıurfa İlinde farklı iki antepfıstığı çeşidinde Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Homoptera, Psyllidae)’nın populasyon değişimi. Gap Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Simpozyumu, 27-29 Nisan 1995, Şanlıurfa, 165-176. Bolu, H. & S. Kornoşor, 1996. Sıcaklığın Antepfıstığı yaprak pysillidi [(Agonescena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Homoptera, Pysllidae)]’nin bazı biyolojik özellikleri üzerine etkisi. Türkiye III. Entomoloji Kongresi, 24-28 Eylül, Ankara, 595-602. Bolu, H., S. Kornoşor & M. Altın, 1999. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Agonoscena pistaciaeBurck. and Laut. (Homoptera, Psyllidae)’nin populasyon değişimi üzerine, avcı Heteroptera türleri ve nimf parazitoiti Psyllophagus sp. (Hymenoptera, Encyrtidae)’nin etkinliklerinin belirlenmesi. Türkiye IV. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Ocak 1999, 7-18. Bolu, H. & N. Uygun, 2005, Suturaspis pistaciae Lindinger (Hem.: Diaspididae) ve doğal düşmanlarının popülasyon gelişmesinin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 2005, 45 (1-4) :61-78.

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 15

EJONS 4. INTERNATIONAL CONGRESS ON MATHEMATICS, ENGINEERING, NATURAL KIEV, 2018 AND HEALTH SCIENCES

Davatchi, G.A., 1958. Sur Quelques insectes Nuisibles Au Pistachier En Ġran. Revue de Pathologie Vegatale et Entomologie Agricole de France. Tome XXXVII. No 1 Paris;166 s. Günaydın, T., 1978. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Antepfıstıklarında Zarar Yapan Böcek Türleri, Tanınmaları, Yayılışları ve Ekonomik Önemleri Üzerinde Araştırmalar. (Basılmamış Uzmanlık Tezi. E.Ü. Zir. Fak. Bit. Kor. Böl.), Bornova, İzmir, s. 106. Kaplan, C. & M. Çınar, 2000. Şanlıurfa İlinde Agonoscena pistaciae Burk and Laut (Hom: Psyllidae)’nin populasyon değişimi ve bazı doğal düşmanları (Hemiptera: Anthocoridae, Miridae ve Lygaeidae). Türkiye IV. Entomoloji Kongresi, 12-15 Eylül 2000, Kuşadası, 137-144. Karadağ, S. & C. Mart, 2004. Antepfıstığı alanlarında zararlı Fıstık iç güvesi Schneidereria (=Recurvaria) pistaciicola (Danil.) (Lepideoptera: Gelechiidae)’nın bazı biyolojik özellikleri ve doğal düşmanları. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 8-10 Eylül 2004, Samsun. Karadağ, S., C. Mart & C. Can, 2006. Species belonging to the family Buprestidae in pistachio orchards and some biological properties of Capnodis cariosa (Haus.). Acta Horticulture, Proceedings of the IVth International Symposium on Pistachios and Almonds, (726): 545- 549. Karadağ, S., C. Mart, M. K. Er, K. Sarpkaya, F. Konukoğlu & S. A. Tahtacı, 2009. Determination of certain biological characteristics of Pistachio seed chalcid (Megastigmus pistaciae Walker) for its management. V International Symposium on Pistachios and Almonds, Şanlıurfa, Turkey, 06-10 Ekim 2009. Karadağ, S., M. K. Er, C. Mart & A. Ö. Tursun, 2007. Thaumetopoea solitaria Frey. (Lepidoptera: Thaumetopoeidae)’nin biyolojisi ve morfolojisine ilişkin gözlemler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 10 (2): 132-137. Mart, C., L. Erkılıç, N. Uygun,.& M Altın, 1995. Species and pest control methods used in pistachio orchards of Turkey. Acta Horticulturae 1995 No. 419 pp. 379-385. Mehrnejad, M. R., 2001, The current status of pistachio pests in Iran. Cahiers Options Méditerranéennes 2001 Vol. 56 pp. 315-322 Najafpour, F., M. R Mehrnejad,.& M. Fallahzadeh, 2010. Population dynamics and density of the common pistachio psylla, Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Psyllidae) on two pistachio cultivars, Badami-riz Zarand and Momtaz. Plant Protection Journal 2010 Vol. 2 No. 3 pp. 209-221. Özgen, İ. & Y. Karsavuran, 2011. The population fluctuations of the Lepidosaphes pistaciae (Archangelskaya) (Homoptera: Diaspididae) pest of pistachio trees in Siirt Province of Turkey. Munis Entomology & Zoology, 6 (2): 977-982. Özgen, İ. & S. Tok, 2009. Yeni bir antepfıstığı zararlısı Labidostomis longimana (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Crysomelidae). HR. Ü.Z.F. Dergisi,2009, 13(1)13-16.

FULL TEXT BOOK www.ejonscongress.org www.iksadkongre.org Page 16