EURO 2016 AVRUPA FUTBOL ŞAMPİYONASI TARAFTAR REHBERİ Değerli Futbolseverler

EURO 2016 AVRUPA FUTBOL ŞAMPİYONASI TARAFTAR REHBERİ Değerli futbolseverler,

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı olarak Fransa’da Millî Takımımızı desteklemeye gelen siz değerli futbolseverleri saygı ve sevgi ile selamlıyorum. Gerçek futbol sevdalıları olarak, Millî Takım sevdasını ülkemizden binlerce kilometre ötede bizlerle yaşayacak olmanızdan duyduğum mutluluğu özellikle paylaşmak istiyorum.

Göreve geldiğimiz günden bu yana Millî Takım taraftarlığını teşvik edecek çalışmalar yapıyoruz. Tamamı bir plan doğrultusunda yürütülen bu çalışmalarla kurduğumuz Millî Takım Taraftar Kulübü, bugün 35 bin üyeye ulaşan, her geçen gün daha büyüyen ve Millî Takımımızın maç biletlerini satışa çıktıktan birkaç gün sonra tüketen bir yapı haline geldi.

Bunun yanında, birkaç sene önce Millî Takımımızın bulunamayan forması, bugün sizlerin gösterdiği ilgiyle, dünyanın en çok satan millî takım formaları arasına girmiş durumda. Online mağazamızla Yeni Zelanda’dan Kanada’ya, Brezilya’dan Japonya’ya dünyanın her yerine Millî Takım ürünleri gönderiyor ve bu alanda her geçen gün büyüyoruz.

Bu gelişimde en büyük rolü ise siz değerli taraftarlarımız oynuyor. Millî Takımımıza gösterdiğiniz teveccüh ve destekle bugün Avrupa Şampiyonası’ndayız. Bu destekle daha da ilerilere gitmek için sahada her şeyini verecek bir Millî Takımımız olacak.

Fransa’da geçireceğiniz günleri kolaylaştıracak Taraftar Rehberi’ni sizler için hazırladık. Millî Takımımızın grup müsabakalarını oynayacağı Paris, Nice ve Lens’ta yer alacak Fan Zone’larda dağıtılacak bu rehberden faydalanacağınıza eminim.

UEFA EURO 2016’da Millî Takımımıza vereceğiniz destek için şimdiden teşekkür ediyor, hepimiz için hayırlı bir turnuva diliyorum.

Saygılarımla,

Yıldırım Demirören Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı

3 Değerli futbolseverler,

8 yıl aradan sonra ülkemizi Avrupa futbolunun en iyileri arasında temsil etmeye hazırlanıyoruz. 8 yıl aradan sonra bir kez daha büyük bir turnuva heyecanı yaşıyoruz.

UEFA EURO 2016 sürecinde İzlanda’yı son dakikalarda attığımız golle mağlup etmemizin ardından yaklaşık 8 ay geçti. Bu dönemde gerek planlamada gerekse uygulamada Millî Takımımızı bu görkemli turnuvaya hazırlamaya çalıştık. Öncelikli hedefimiz olan D Grubu’ndaki üç maç ve sonrası için, şu ana kadar oynadığı tüm maçlarda olduğu gibi, sahaya yüreğini koyan, yeteneğini cesaret ve çalışmayla sergileyebilen bir Millî Takımı oluşturmaya gayret ettik. Biz bitti demeden bitmeyecek bir turnuva için geceli gündüzlü çalıştık.

Çalışırken her daim varlığınızı ve sizlere olan sorumluluğumuzu hissettik. Şimdi sıra birlik olmaya geldi. Sahada biz nasıl mücadele veriyorsak, tribünde sizlerin vereceği destek, Millî Takımımızın en büyük ateşleyici gücü olacak. Sahadaki futbolcularımız bu turnuvada sizlerin büyük desteğiyle inşallah her maçı sanki Türkiye’de oynuyor gibi oynayacak. Kırmızı-beyaz gördüğümüz her tribün bize güç verecek. Tribünde sizlerle, televizyonları başında milyonlarla tek yürek olacağız.

Millî Takımımızın Avrupa’nın en önde gelen futbol takımlarından birisi olduğuna inanıyorum. Ben bu çocuklara, bu yetenekli futbolcu nesline güveniyorum. Sizlerden de daha önceki yıllarda yaşadığımız zaferlerin bir benzerine tüm müsabakalar boyunca durmaksızın destek vererek katkı sağlamanızı bekliyorum.

Dualarınız ve desteğinizle başarıyla dönebilmek dileği ve saygılarımla

Fatih Terim Türkiye Futbol Direktörü

5 oynanan baraj maçlarında ise Ukrayna, Slovenya’ya; İsveç, Final Yolu ve Gruplar Danimarka’ya; İrlanda Cumhuriyeti, Bosna-Hersek’e ve Avrupa Şampiyonası Finalleri dört yılda bir düzenleniyor. 15. Macaristan da Norveç’e üstünlük sağlayarak finallere katılma turnuvaya Fransa ev sahipliği yapacak. EURO 2016’nın eleme hakkını kazandı. Ev sahibi Fransa’nın da katılmasıyla toplam maçları ev sahibi Fransa dışında UEFA’ya üye 53 ülkenin 24 takım EURO 2016 finallerinde 4’erli olarak altı grupta eşleşti. katılımıyla oynandı. Gruplarda 260 maç oynandı ve 681 gol Bu 24 takım, maçlara ev sahipliği yapacak 10 statta 22 Haziran atıldı. Maç başına gol ortalaması 2.61 olarak gerçekleşti. 8 baraj gününe kadar üçer maç oynayacak. Bordeaux, Lens, Lille, Lyon, maçında ise 19 gol atıldı ve bu maçların ortalaması da 2.61 oldu. Marsilya, Nice, Paris, Saint-Denis, Saint-Etienne ve Toulouse’da 10 Haziran’da başlayıp 10 Temmuz’da sona erecek turnuvaya 10 Haziran-22 Haziran arasında oynanacak grup maçlarında, ilk kez 24 takım katılıyor. Elemelerin A Grubu’nda Çek gruplarında ilk iki sırayı alan 12 takımla grupların en iyi dört Cumhuriyeti ve İzlanda, B Grubu’nda Belçika ve Galler, üçüncüsü, son 16 turuna yükselecek. 25-27 Haziran tarihleri C Grubu’nda İspanya ve Slovakya, D Grubu’nda Almanya ve arasındaki son 16 turu maçları eleme usulü oynanacak ve Polonya, E Grubu’nda İngiltere ve İsviçre, F Grubu’nda Kuzey İr- rakiplerine üstünlük sağlayan 8 takım çeyrek finalist olacak. landa ve Romanya, G Grubu’nda Avusturya ve Rusya, 30 Haziran’dan 3 Temmuz’a kadar dört günde oynanacak dört H Grubu’nda İtalya ve Hırvatistan, I Grubu’nda ise Portekiz ve çeyrek finalde rakiplerini eleyen dört takım, 6 ve 7 Temmuz’da Arnavutluk ilk iki sırayı alarak finallere direkt katılma hakkını finalist olmak için kozlarını paylaşacak. Final maçı ise Tem- elde etti. Grupların en iyi üçüncüsü olan Millî Takımımız da muz’da Saint-Denis’teki Stade de France’da oynanacak ve 15. Fransa vizesini direkt aldı. Diğer 8 grubun üçüncüleri arasında Avrupa Şampiyonası’nın kazananı ortaya çıkacak.

6 7 EURO 2016 FİKSTÜRÜ

A Grubu D Grubu 10 Haziran 2016 21.00 12 Haziran 2016 15.00 1) Fransa-Romanya Stade de France - St. Denis 5) Türkiye-Hırvatistan Parc des Princes - Paris 11 Haziran 2016 15.00 13 Haziran 2016 15.00 2) Arnavutluk-İsviçre Stade Bollaert-Delelis - Lens 6) İspanya-Çek Cum. Stadium de Toulouse 15 Haziran 2016 18.00 17 Haziran 2016 18.00 14) Romanya-İsviçre Parc des Princes - Paris 20) Çek Cum.-Hırvatistan Geoffroy Guichard - St. Etienne 15 Haziran 2016 21.00 17 Haziran 2016 21.00 15) Fransa-Arnavutluk Stade Vélodrome - Marsilya 21) İspanya-Türkiye Stade de Nice 19 Haziran 2016 21.00 21 Haziran 2016 21.00 25) Romanya-Arnavutluk Stade de Lyon 31) Çek Cum.-Türkiye Stade Bollaert-Delelis - Lens 19 Haziran 2016 21.00 21 Haziran 2016 21.00 26) İsviçre-Fransa Lille Métropole 32) Hırvatistan-İspanya Stade de Bordeaux

B Grubu E Grubu 11 Haziran 2016 18.00 13 Haziran 2016 18.00 3) Galler-Slovakya Stade de Bordeaux 9) İrlanda Cum.-İsveç Stade de France - Saint-Denis 11 Haziran 2016 21.00 13 Haziran 2016 21.00 4) İngiltere-Rusya Stade Vélodrome - Marseille 10) Belçika-İtalya Stade de Lyon 15 Haziran 2016 15.00 17 Haziran 2016 15.00 13) Rusya-Slovakya Stade Pierre Mauroy - Lille 19) İtalya-İsveç Stadium de Toulouse 16 Haziran 2016 15.00 18 Haziran 2016 15.00 16) İngiltere-Galler Stade Bollaert-Delelis - Lens 22) Belçika-İrlanda Cum. Stade de Bordeaux 20 Haziran 2016 21.00 22 Haziran 2016 21.00 27) Rusya-Galler Stadium de Toulouse 35) İtalya-İrlanda Cum. Stade Pierre Mauroy, Lille 20 Haziran 2016 21.00 22 Haziran 2016 21.00 28) Slovakya-İngiltere Geoffroy Guichard - St.Etienne 36) İsveç-Belçika Stade de Nice

C Grubu F Grubu 12 Haziran 2016 18.00 14 Haziran 2016 18.00 6) Polonya-K. İrlanda Stade de Nice 11) Avusturya- Macaristan Stade de Bordeaux 12 Haziran 2016 21.00 14 Haziran 2016 21.00 7) Almanya-Ukrayna Stade Pierre Mauroy - Lille 12) Portekiz-İzlanda Geoffroy Guichard - St. Etienne 16 Haziran 2016 18.00 18 Haziran 2016 18.00 17) Ukrayna-K. İrlanda Stade de Lyon 23) İzlanda-Macaristan Stade Vélodrome - Marseille 16 Haziran 2016 21.00 18 Haziran 2016 21.00 18) Almanya-Polonya Stade de France - Saint-Denis 24) Portekiz-Avusturya Parc des Princes - Paris 21 Haziran 2016 18.00 22 Haziran 2016 18.00 29) Ukrayna-Polonya Stade Vélodrome - Marseille 33) İzlanda-Avusturya Stade de France - Saint-Denis 21 Haziran 2016 18.00 22 Haziran 2016 18.00 30) K. İrlanda-Almanya Parc des Princes - Paris 34) Macaristan-Portekiz Stade de Lyon

8 9 EURO 2016 FİKSTÜRÜ

Son 16 Turu 25 Haziran 2016 15.00 37) A2-C2 Geoffroy Guichard - St. Etienne 25 Haziran 2016 18.00 38) B1-A/C/D3 Parc des Princes - Paris 25 Haziran 2016 21.00 39) D1-B/E/F3 Stade Bollaert-Delelis - Lens 26 Haziran 2016 15.00 40) A1-C/D/E3 Stade de Lyon 26 Haziran 2016 18.00 41) C1-A/B/F3 Stade Pierre Mauroy - Lille 26 Haziran 2016 21.00 42) F1-E2 Stade de Toulouse 27 Haziran 2016 18.00 43) E1-D2 Stade de France - St. Denis 27 Haziran 2016 21.00 44) B2-F2 Stade de Nice

Çeyrek Final 30 Haziran 2016 21.00 37. Maç Galibi-39. Maç Galibi Stade Velodrome - Marsilya 1 Temmuz 2016 21.00 38. Maç Galibi-42. Maç Galibi Stade Pierre Mauroy - Lille 2 Temmuz 2016 21.00 41. Maç Galibi-43. Maç Galibi Stade de Bordeaux 3 Temmuz 2016 21.00 40. Maç Galibi-44. Maç Galibi Stade de France - St. Denis

Yarı Final 6 Temmuz2016 21.00 45. Maç Galibi-46. Maç Galibi Stade de Lyon 7 Temmuz 2016 21.00 47. Maç Galibi-48. Maç Galibi Stade Velodrome - Marsilya

Final 10 Temmuz 2016 21.00 49. Maç Galibi-50. Maç Galibi Stade de France - St. Denis

10 EURO 2016’da 17 ülkeden 18 hakem düdük çalacak. Bu 18 hakem HAKEMLER arasında Cüneyt Çakır da bulunuyor. Yardımcı, dördüncü ve ilave yardımcı hakemlerle birlikte Fransa’da 112 hakem görev alacak.

Cüneyt Çakır Pavel Kralovec Martin Atkinson Szymon Marciniak Ovidiu Hategan Sergey Karasev Yaşı: 40 Yaşı: 39 Yaşı: 45 Yaşı: 35 Yaşı: 36 Yaşı: 37 Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Bahattin Duran Roman Slysko (Slvk) Michael Mullarkey Pawel Sokolnicki Octavian Sovre Anton Averyanov Tarık Ongun Martin Wilcek Stephen Child Tomasz Listkiewicz S. Eugen Gheorghe Tikhon Kalugin Cem Satman Tomas Mokrusch Gary Beswick Radoslaw Siejka Radu A.S. Ghinguleac Nikolai Golubev Hüseyin Göçek Petr Ardeleanu Michael Oliver Pawel Rackowski Alexandru Dan Tudor Sergey Lapochkin Barış Şimşek Mecal Patak Craig Pawson Tomasz Musial S. Constantin Coltescu Zergey Ivanov

Mark Clattenburg Clement Turpin Felix Brych William Collum Milorad Mazic Damir Skomina Yaşı: 41 Yaşı: 34 Yaşı: 41 Yaşı: 37 Yaşı: 43 Yaşı: 40 Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Siman Beck Frederic Cano Mark Borsch Damien MacGraith (Ir) Milovan Ristic Jure Praprotnik Jake Collin Nicolas Danos Stefan Lupp Francis Connor Dalibor Djurdjevic Robert Vukan Stuart Burt Cyril Gringore Marco Achmüller Douglas Ross Nemenje Petrovic Bojan Ul Anthony Taylor Benoit Bastien Bastian Dankert Robert Madden Danilo Grujic Matej Jug Andre Marriner Fredy Fautrel Marco Fritz John Beaton Nenad Djokic Slavko Vincic

Viktor Kassai Nicola Rizzoli Bjorn Kuipers Carlos Velasco Carballo Moen Svein Jonas Eriksson Yaşı: 41 Yaşı: 45 Yaşı: 43 Yaşı: 45 Yaşı: 37 Yaşı: 42 Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları Yardımcıları György Ring Elenito Di Liberatore Sander Van Roekel Roberto A. Fernandez Kim Tomas Haglund Mathias Klasenius Vencel Toth Mauro Tonolini Erwin Zeinstra Juan Carlos Jimenez Frank Andas Daniel Warnmark Istvan Albert Gianluca Cariolato Mario Diks Raul C. Martinez Sven Erik Midthjell Mehmet Culum Tamas Bognar Luca Banti Pol Van Boekel Jesus Gil Manzano Ken Henry Johnsen Stefan Johannesson Adam Farkas Antonio Damato Richard Liesveld Carlos del Cerro Grande Svein-Erik Edvartsen Markus Strömbergsson

12 13 Türkiye’nin Final Yolu Biz bitti demeden bitmez

Millî Takımımız en karanlık tünellerden çıkarak EURO 2016 finallerine katılma biletini cebine attı. Dile kolay; EURO 2008’den bu yana iki Dünya Kupası, bir de Avrupa Şampiyonası finalleri kaçıran ay-yıldızlılar, adeta kâbus gibi başlayan EURO 2016 elemelerinde bir peri masalı yazdı. Çok uzakta değil; Konya’daki o unutulmaz zafer gününden yani Fransa vizesini aslanın midesinden çekip aldığımız 13 Ekim 2015’ten tamı tamına 1 yıl önce umutlar da hayaller de kapka- ranlık bir kuyunun dibindeydi oysa. Deplasmandaki İzlanda ve içerideki Çek Cumhuriyeti yenilgileriyle şoka uğrayan Millî Ta- kımımız, 13 Ekim 2014 günü Letonya deplasmanında rakibiyle 1-1 berabere kaldığında neredeyse bütün ülke havlu atmış gö- rünüyordu. Öyle ya… Üçer maçlarını da kazanarak 9’ar puana ulaşan İzlanda ve Çek Cumhuriyeti’ni yakalamak imkânsızdı artık. Bizim gibi hayâl kırıklığı yaşayarak 3 puanda kalan Hol- landa ile girişeceğimiz üçüncülük mücadelesini kazanmaksa bu moral bozukluğu ile çok zor görünüyordu. “En iyi üçüncülük” sayesinde Fransa’ya direkt gitmek ise en iyimserlerin bile ak- lından geçen bir fikir değildi. Ancak Türk Millî Takımı’nın da özellikle Fatih Terim’li dönemlerde böyle imkânsızlıkları alt etmek gibi bir alışkanlığı vardı. Nitekim herkesin ümitlerini yi- tirdiği o günlerde bile Fatih Terim’le öğrencileri Avrupa Şampi- yonası’na katılma inançlarını sürdürdüklerini vurgularken, “Hayal satmıyoruz” diyebiliyordu. Sonrası mı? Adım adım büyü- yen bir zaferin hikâyesi oldu… Dördüncü maçında Kazakistan’ı yendi ve ilk galibiyetini aldı Millî Takımımız. Ardından Hol- landa’yı deplasmanda uzatma anlarında yediği golle elinden

14 15 Grup Maçlarımız

9 Eylül 2014 İzlanda 0-3 Türkiye (Bödvarsson ‘19, G. Sigurdsson ’76, Sigthórsson ’77)

10 Ekim 2014 Türkiye 1-2 Çek Cumhuriyeti (Umut Bulut ‘8 - Sivok ’15, Dočkal ’58)

13 Ekim 2014 Letonya 1-1 Türkiye (Šabala ‘54 - Bilal Kısa ’47)

16 Kasım 2014 Türkiye 3-1 Kazakistan (Burak Yılmaz ’26 ve ‘29, Serdar Aziz ‘83 - Smakov ‘87)

28 Mart 2015 Hollanda 1-1 Türkiye (Huntelaar ‘90+2 - Burak Yılmaz ’37)

12 Haziran 2015 Kazakistan 0-1 Türkiye (Arda Turan ’83)

3 Eylül 2015 Türkiye 1-1 Letonya (Selçuk İnan ’77 - Šabala ‘90+1)

6 Eylül 2015 Türkiye 3-0 Hollanda kaçırdı. Kazakistan deplasmanından galibiyetle döndükten (Oğuzhan Özyakup ‘8, Arda Turan ‘26, Burak Yılmaz ‘86) sonra ilk maçına çıktığı Konya’da Letonya ile yine beklenmedik bir biçimde berabere kalsa da çok kısa sürede küllerinden doğ- 10 Ekim 2015 masını bildi ve Hollanda gibi bir devi 3-0’lık skorla yere seri- Çek Cumhuriyeti 0-2 Türkiye verdi. (Selçuk İnan ‘62 - Hakan Çalhanoğlu ‘79) Fransa’ya giden yolun taşları, sabır, azim, emek ve inançla birer birer döşeniyordu işte. Ekim ayının o son virajına girilirken Millî 13 Ekim 2015 Takımımız grup üçüncülüğü için büyük bir avantaj elde etmiş, hatta Fransa’nın kapısını barajsız açacak en iyi üçüncülük Türkiye 1-0 İzlanda anahtarını bile düşünür hale gelmişti. Grupta ilk iki sırayı garan- (Selçuk İnan ’89) tileyen Çek Cumhuriyeti ve İzlanda ile oynanacak son iki maçta

16 17 EURO 2016 Geniş Kadro

Oyuncu Kulübü Doğum Tarihi Kaleciler Ali Şaşal Vural Eskişehirspor 10.07.1990 Harun Tekin Bursaspor 17.06.1989 elde edilecek 4 puan, Hollanda ne yaparsa yapsın ay-yıldızlılara Onur Recep Kıvrak Trabzonspor 01.01.1988 grup üçüncülüğünü getirecek, muhtemel 6 puan ise başka Volkan Babacan Medipol Başakşehir 11.08.1988 maçların girift skorlarına göre “en iyi üçüncülük” payesini de millîlerimizin boynuna bir çelenk gibi asıverecekti. Ekim ayının Defans zorlu yolculuğundaki ilk durak Prag’dı… Millî Takımımız, o gün Gökhan Gönül Fenerbahçe 04.01.1985 Çek Cumhuriyeti’ni Selçuk İnan ve Hakan Çalhanoğlu’nun gol- Şener Özbayraklı Fenerbahçe 23.01.1990 leriyle 2-0 yenerek son viraja büyük bir avantajla girdi. Artık İz- Ahmet Yılmaz Çalık Gençlerbirliği 26.02.1994 landa karşısında alınacak 1 puan bile bizi play-off’a taşıyacaktı. Çağlar Söyüncü Altınordu 23.05.1996 Ama önümüzde bir fırsat daha vardı. Kazakistan’ın Letonya’yı deplasmanda yenmesi durumunda, Hakan Kadir Balta Galatasaray 23.03.1983 biz de İzlanda’yı mağlup edersek en iyi üçüncü olarak finallere Mehmet Topal Fenerbahçe 03.03.1986 direkt gidebilecektik. Nitekim 13 Ekim günü iki cephede de Semih Kaya Galatasaray 24.02.1991 sonuçlar gönlümüze göre gelişti. Kazaklar, deplasmanda Leton- Serdar Aziz Bursaspor 23.10.1990 ya’yı 1-0 yenerken, Millî Takımımız da Konya’da Büyükşehir Caner Erkin Fenerbahçe 04.10.1988 Torku Arena’da İzlanda’yı son dakikada Selçuk İnan’ın müthiş İsmail Köybaşı Beşiktaş 10.07.1989 frikik golüyle mağlup ederek Fransa’nın kapılarını ardına kadar açmayı başardı. Orta Saha Şimdi sırada EURO 2016 finalleri var. Fatih Terim yönetiminde, Emre Mor FC Nordsjælland 24.07.1997 Avrupa Şampiyonası tarihinde finallere ilk kez katılmayı EURO Gökhan Töre Beşiktaş 20.01.1992 1996’da başaran, EURO 2008’de ise tarihin altın sayfalarına ge- Volkan Şen Fenerbahçe 07.07.1987 çecek biçimde yarı final oynayan, 2015 yılını ise yenilgi yüzü Yasin Öztekin Galatasaray 19.03.1987 görmeden tamamlayan Millî Takımımız, bu defa Fransa’da bir Hakan Çalhanoğlu Bayer 04 Leverkusen 08.02.1994 adım daha öteye gitmenin planlarını yapıyor. Mahmut Tekdemir Medipol Başakşehir 20.01.1988 Nuri Şahin Borussia Dortmund 05.09.1988 Oğuzhan Özyakup Beşiktaş 23.09.1992 Ozan Tufan Fenerbahçe 23.03.1995 Selçuk İnan Galatasaray 10.02.1985 Alper Potuk Fenerbahçe 08.04.1991 Arda Turan FC Barcelona 30.01.1987 Olcay Şahan Beşiktaş 26.05.1987 Forvet Burak Yılmaz Beijing Guoan 15.07.1985 Cenk Tosun Beşiktaş 07.06.1991 Mevlüt Erdinç EA Guingamp 25.02.1987 Yunus Mallı FSV Mainz 05 24.02.1992

18 19 GRUBUMUZ

Millî Takımımızın tarihinde dördüncü kez müca- dele edeceği Avrupa Şampiyonası Finalleri olan EURO 2016’nın kuraları 2015’in Aralık ayında çe- kildi. Millî Takımımız, İspanya, Çek Cumhuriyeti ve Hırvatistan ile birlikte D Grubu’nda yer aldı. Millîlerimiz, D Grubu’ndaki ilk maçını Hırvatistan ile 12 Haziran Pazar günü saat 15.00’te başkent Paris’teki Parc Des Princes Stadı’nda oynayacak. İkinci maçında 17 Haziran Cuma günü saat 21.00’de Nice’in Allianz Riviera Stadı’nda son şam- piyon İspanya’nın karşısına çıkacak ay-yıldızlılar, günü saat 21.00’de Lens’in Felix-Bollaert Sta- gruptaki son müsabakasında ise 21 Haziran Salı dı’nda Çek Cumhuriyeti ile karşılaşacak. Şimdi gruptaki rakiplerimiz İspanya, Hırvatistan ve Çek Cumhuriyeti’ne daha yakından bakalım. Üç takı- mın futbol ekollerini, büyük turnuvalarda neler yaptıklarını ve EURO 2016 elemelerindeki perfor- manslarını inceleyelim. İspanya’nın, Hırvatis- tan’ın ve Çek Cumhuriyeti’nin elemler boyunca hangi oyuncuları oynattıklarını, maç skorlarını ve ideal kadrolarını görelim.

20 21 İSPANYA Yeni rekorlar peşinde

İspanyollar, Fransa’ya son iki turnuvanın şampiyonu olarak geldi. 2008 ve 2012’de Avrupa’nın zirvesine çıkan ve futbol tarihinin en önemli takımları arasına adını yazdıran İspanya, aynı zamanda bu turnuvayı üst üste iki kez kazanma başarısını gös- teren ilk takım da olmuştu. İspanyollar bu turnuvada da zirveyi hedefliyor. Bunu başarabilirlerse sadece Avrupa Şampiyona- sı’nda değil, işin içine Dünya Kupası da katıldığında, büyük ulus- lararası turnuvalarda üst üste üç şampiyonluk kazanan ilk takım olacaklar. Ayrıca Avrupa Şampiyonası’nda da toplamda dördüncü şampiyonluklarına ulaşarak, bu alanda Almanya ile birlikte ortak oldukları “en çok şampiyon olan takım” unvanını da tek başlarına sahiplenecekler. Tüm bu sebeplerin yanı sıra İspanya’nın bir de kendisini yeniden ispatlama ihtiyacı var. Bunu duyunca insan ister istemez son iki Avrupa Şampiyonası’nı da kazanmış bir ekibin kendisini daha ne kadar ispatlayabileceği sorusunu sorabilir belki ama İspanya’nın 2014 Dünya Kupası’nda yaşadığı büyük hayal kırık- lığı ve peş peşe şampiyonluklar kazanan kadronun da artık Alvaro Morata iyice kabuk değiştirdiği düşünüldüğünde EURO 2016’nın İs- panya adına ne denli önemli bir test olduğu da anlaşılabilir. İspanya, son Dünya Kupası’na giderken, katıldığı son üç büyük turnuvayı da kazanmış bir takımdı. Çoğu kişi İspanyolların nasıl durdurulabileceğini merak ediyor fakat bu soruya da bir türlü net bir cevap bulamıyordu. Böylesine bir turnuva kazanma se- risi yakalayan bir takım daha önceden çıkmadığı gibi, birçok futbolsever, İspanya’nın serisini sürdüreceğini de düşünüyordu. Ancak Brezilya’da İspanyollar adına her şey tepetakla olacaktı. Daha ilk maçında Hollanda karşısında, üstelik 1-0 öne de geç-

22 23 mesine karşın 5-1’lik tarihi bir yenilgiye uğrayan İspanya, bu mağlubiyetin şokunu üzerinden atamadan çıktığı ikinci maçta da Şili’ye 2-0 kaybedecek ve önünde daha bir karşılaşma olma- sına karşın turnuvadan elenmesi kesinleşecekti. Böylesine sert bir düşüş sonrasında genellikle karşılaştığımız manzara, teknik direktörün kovulması veya istifa etmesidir. Ancak 2014 Dünya Kupası sonrasında ne İspanya Futbol Fede- rasyonu, teknik direktör Vicente del Bosque’ye kapıyı gösterdi ne de del Bosque tercihini ceketini alıp gitmekten yana kullandı. Bunun yerine sorunlara da kendi içlerinde çözüm aramayı ve bu şekilde yaralarını sararak EURO 2016 elemelerine hazırlanmayı tercih ettiler. EURO 2016 elemelerinde C Grubu’nda Slovakya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Makedonya ve Lüksemburg ile mücadele eden İspanya, henüz ikinci maçında Slovakya deplasmanında 2-1’lik bir yenilgi alıp Dünya Kupası sonrasında hâlâ toparlanamamış olduğu izle- nimini yarattıysa da sonrasında oynadığı bütün maçları kazanarak grubunu 10 maçta 27 puanla lider tamamladı. Lâkin bu başarının, futbol kamuoyunu İspanya’nın eski günlerine döne- bileceğine ikna etme hususunda çok da etkili olduğu söylene- mez, zira İspanyolların en başından kâğıt üzerinde iki zorlu maçı vardı, Ukrayna ile Slovakya deplasmanları… Bunların da zaten birini kazanıp diğerini kaybettiler. Bunun dışında son bir yıl içerisinde ciddi sayılabilecek iki hazır- lık maçı oynayan İspanya, bunları da birer galibiyet ve mağlubi- yetle tamamladı. Mart 2015’te Hollanda’ya 2-0 yenilen İspanyollar, Kasım ayındaysa İngiltere’yi aynı skorla geçti. Yenil- dikleri Hollanda’nın, genel performans açısından son 30 yıldaki en kötü Hollanda seviyesinde olması da İspanya’nın özel maç- lardaki notunu kıran bir başka önemli ayrıntı. Biraz negatif bir pencereden bakınca görünen manzara böyley- ken, bardağın dolu olan bir kısmı da yok değil elbette. İspanya, peş peşe Avrupa ve dünya şampiyonlukları kazanırken, gelece- ğine dair en önemli sorun, kadrosunun fazla kemikleşmesiydi. Kalede Casillas, savunmada Ramos, Pique ve Puyol, orta sahada

24 25 Xavi ile Iniesta, ileride de David Villa, sağlam oldukları müddetçe revlilerinden birinin oğlu olan ve saha kenarında maçı seyreden ilk on birde oynuyorlardı. David Silva, Xabi Alonso, Busquets, 14 yaşındaki Luigi Franco Gemma’ya çektirilen kura sonucunda Fabregas ve Fernando Torres de ilk gruptakiler kadar olmasa da da Türkiye, tarihinde ilk kez Dünya Kupası’na katılma hakkını çoğu zaman millî takım formasını sırtına geçirmekteydi. Takı- elde etti. Ne var ki bu eşleşmeden sonra Millî Takımımız, İspanya mın yükünün yıllar boyunca hep bu isimlere binmesi de haliyle ile oynadığı maçlarda bir daha galibiyet yüzü göremedi. İber ül- bir yıpranmışlık yaratmıştı. Yaş ortalamasının artması da buna kesi ile daha sonra altı maçta daha karşı karşıya gelen ay-yıldız- paralel bir sorundu. lılar, bu maçlarda dört yenilgi ve iki beraberlik aldı, sadece bir gol Buna karşın EURO 2016 elemelerinden itibaren görmeye başla- kaydedebildi. 17 Haziran’da, Nice’te oynanacak olan karşılaş- dık ki, del Bosque artık kadroda daha çok yeni yüze yer ver- mada dileğimiz elbette millîlerimizin İspanya karşısındaki 62 meye çalışıyor ve takımın yaş ortalaması da düşüyor. Son yıllık galibiyet hasretine son vermesi ve bu sayede ikinci tur yo- dönemde ağırlıklı olarak kullanılan isimler düşünüldüğünde, lunda da dev bir adım atması yönünde. Tabiî bunun için İs- EURO 2016 kadrosunda kaleciler hariç 30 yaş ve üzerinde sa- panya’nın ne olursa olsun bu grupta favori konumunda dece dört oyuncu var: Iniesta, David Silva, Sergio Ramos ve Al- bulunduğu ve Fransa’ya, futbol tarihinde hiç yapılmamış olan varo Morata. Bu oyuncular haricinde takımın en yaşlı isimleri şeyleri yapmak için geldiği gerçeğini de bir an bile akıllardan çı- konumundaysa Pique ve Fabregas gibi 1987 doğumlular var. karmayıp ayakların yere sağlamca basmasını sağlamak da şart. Artık Puyol, Xavi, Xabi Alonso ve David Villa gibi büyük yıldızlar olmasa, Mata, Diego Costa, Torres gibi oyuncular kadronun dı- şında kalsa da onların boşalttıkları bölgeyi tamamen bomboş bırakmayacak Koke, Isco ve Morata gibi gençlerle, artık olgun- luk dönemini yaşayan Alvaro Morata gibi önemli oyuncular da mevcut. Son olarak, Türkiye ile İspanya arasında bugüne kadarki önemli mücadeleleri hatırlamak gerekirse… İlk başta 1954 Dünya Ku- pası elemelerine dönüp bakıyoruz. İki ülke, İsviçre’de düzenle- necek turnuvaya katılabilmek için birbirlerine rakip olmuştu ve İspanya’da oynanan ilk maçı da ev sahibi ekip 4-1 kazanmıştı. İstanbul’daki rövanştaysa gülen taraf, ‘Canavar’ lâkaplı Burhan Sargın’ın tek golüyle ay-yıldızlılar olmuştu. O dönemde averaj hesabı yapılmadığı için, üç gün sonra iki ekip tarafsız sahada, Roma’da karşı karşıya geldi ve bu maç da 2-2 neticelendi. En sonunda İsviçre’ye gidecek tarafı kura belirledi. Stadyum gö- Türkiye-İspanya A Millî Maçları

Teknik Direktör Vicente del Bosque Tarih Maç Skor Statü 08.06.1952 Türkiye-İspanya 0-0 Özel Maç 06.01.1954 İspanya-Türkiye 4-1 1954 Grup Eleme 14.03.1954 Türkiye-İspanya 1-0 1954 Grup Eleme 17.03.1954 İspanya-Türkiye 2-2 1954 Grup Eleme 06.10.1957 İspanya-Türkiye 3-0 Özel Maç 01.02.1967 Türkiye-İspanya 0-0 1968 Grup Eleme 31.05.1967 İspanya-Türkiye 2-0 1968 Grup Eleme 17.10.1973 Türkiye-İspanya 0-0 Özel Maç 28.03.2009 İspanya-Türkiye 1-0 2010 Grup Eleme 01.04.2009 Türkiye-İspanya 1-2 2010 Grup Eleme

26 27 HIRVATİSTAN Orta sahaları dünyalara bedel

Sime Vrsaljiko Hırvatistan, Yugoslavya’nın dağılması sonrasında ortaya çıkan ülkelerden birisi ve Hırvat Millî Takımı da bunun sonucunda ilk resmi maçını 1992 yazında oynamış, Avrupa’nın bu anlamda ‘genç’ sayılabilecek millî takımlarından birisi. Ancak millî takım mazisi henüz çeyrek asrı bile bulmayan Hırvatlar, şimdiden çok önemli başarılara imza atmış durumda. Söz konusu başarıların başında hiç şüphesiz 1998 Dünya Kupa- sı’nda kazanılan dünya üçüncülüğü geliyor. O dönemde kadrosunda Suker, Boban, Prosinecki, Boksic, Jarni ve Asanovic gibi yıldızları barındıran Hırvatlar, Fransa’daki turnuvada parıl parıl Mateo Kovacic parlamış ve çeyrek finalde, son Avrupa şampiyonu Almanya’yı 3-0’la sürklase ederek kupayı bile kazanabilecek güçte olduk- Mario Mandzukic larını göstermişti. Yarı finalde, daha sonra kupayı da kazanacak olan ev sahibi Fransa ile eşleşmeseler veya aralarındaki o maçta Fransa’yı galibiyete taşıyan Lilian Thuram’ın hayatında ilk ve son kez bir karşılaşmada iki gol birden atması mucizesi yaşanmasa, belki bunu bile başarabileceklerdi. Ne var ki, bu dünya üçüncülüğünden sonra, Hırvatlar Avru- pa’nın kalburüstü takımlarından biri olma özelliklerini korusa-

28 29 Ivan Rakitic

Luka Modric lar da bir daha hiç o denli yükseklere çıkamadı. 1998 sonrasında üç kez daha Dünya Kupası’na katılan Hırvatistan, bu denemele- rin hiçbirinde ilk tur gruplarının ötesine geçemedi. Keza, son üç Avrupa Şampiyonası’nda da iki kez ilk turda elenen Hırvatlar, sadece EURO 2008’de gruptan çıkmış, onda da hatırlanacağı üzere Millî Takımımıza çeyrek finalde penaltılarla elenmişti. Bu tabloya bakıldığında, Hırvatların artık turnuvalara katılmak- tan çok daha fazlasını yapmak istedikleri ve 1990’ların sonun- daki jenerasyonu hatırlayıp nostalji yaşamaktansa yeni başarılar tatmayı bekledikleri çok açık. Aslında ellerindeki kadro da bu beklentileri karşılayabilecek seviyede. Orta saha- sında Real Madridli Modric ve Barcelonalı Rakitic gibi çok önemli iki oyuncuyu barındıran Hırvatlar, bu isimlerin yanında Kovacic, Pasalic ve Halilovic gibi genç yeteneklere de sahip. Bunlara Ba- delj ve Perisic gibi kalburüstü oyuncular da eklendiğinde, Hır- vatların dünyanın en iyi orta sahalarından birine sahip olduğunu söylemek abartı olmayacaktır. Gol yollarında da Juventuslu Mandzukic ve Fiorentinalı Kalinic gibi etkili isimleri bulunan Hırvatistan’ın ‘karın boşluğu’ diyebi- leceğimiz bölgesiyse savunması. EURO 2016 elemelerinde kale- sinde 10 maçta sadece beş gol gören Hırvatların, bu istatistiğe bakıldığında sağlam bir savunmaya sahip oldukları düşünülebi- lir belki ama o grupta İtalya dışında üst düzey bir rakiplerinin bulunmadığı da unutulmamalı (Son ana kadar arkalarında olan Norveç, play-off’larda Macaristan’a elendi, diğer rakiplerse Bul- garistan, Azerbaycan ve Malta’ydı). Hırvatların savunma hattının en değerli ismi, aynı zamanda takım kaptanı olan Darijo Srna. Tecrübeli sağ bek, aynı zamanda 129 maçla, Hırvatistan Millî Takımı formasını en çok giyen isim konumunda. Ancak Srna haricinde Hırvat defans hattında adı-

30 31 nın altı kalın kalın çizilecek bir oyuncu söylemek zor. Liverpo- girecek bir anı da olmuştu. ollu Lovren, birkaç sene öncesinde yıldız adayı olarak gösterilen Bu maçın haricindeyse iki ekip, yine bir Avrupa Şampiyona- bir isim olsa da beklenen seviyelere gelemedi ve EURO 2016 sı’nda unutulmaz bir maç daha oynamıştı ancak bu kez üzülen kadrosuna giremedi. Şu an Leverkusen’de oynayan 20 yaşın- tarafta millîlerimiz vardı. EURO ‘96’daki mücadele, aynı zamanda daki Jedvaj’ın da gelecekte çok önemli bir savunmacı olması Millî Takımımızın bir Avrupa Şampiyonası’nda oynadığı ilk maç bekleniyor ama genç oyuncunun henüz yolun başında olduğu olarak kayıtlara geçmişti. Bu karşılaşma da uzun süre golsüz da bir gerçek. Kısa bir dönem Beşiktaş forması giyen ve beğenil- gitmişti ancak son dakikalar içerisinde gelişen bir Hırvatistan meyerek gönderilen Schildenfeld bile son yıllarda Hırvat sa- kontratağında Vlaovic, kalecimiz Rüştü’yü de geçerek topu boş vunma hattında zaman zaman kendisine yer buldu. Aynı şekilde ağlara göndermiş ve Hırvatların maçtan 1-0 galip ayrılmasını Hırvatistan’ın kalede de sorunsuz olduğu söylenemez. Son za- sağlamıştı. Pozisyonda en çok tartışılan noktaysa Alpay’ın Vlao- manlarda en çok tercih edilen isim Monaco file bekçisi Subasic vic’i orta sahada düşürmek yerine geri koşmayı tercih etme- ancak onun da takımını, kısa bir süre önce emekli olan Pletiko- siydi. İşin ilginci Alpay daha sonra bu tercihi nedeniyle Fair Play sa’dan daha ileri bir seviyeye taşıyabildiğini iddia edemeyiz. ödülü almıştı. Genel olarak, Hırvatlar sahip olunabilecek en iyi orta sahalardan Hırvatlarla yine bir grup açılışında karşılaşacağız. 12 Haziran Pa- birini ellerinde bulunduruyor. Hücum güçleri de gayet yerinde. ris’in Parc des Princes Stadı’nda oynanacak maç, 2008’deki gibi Ancak savunmada ve kalede ne denli güven veriyorlar, işte orası bir eleme mücadelesi olmadığından veya 1996’daki gibi bir ‘sif- muamma. Eğer takım savunmasını iyi oturtabilirlerse, kendile- tah’ heyecanı ve tecrübesizliği barındırmadığından muhtemelen rinin bile ummadığı kadar ileri gidebilirler ama bunu başarama- bu iki maça kıyasla çok daha farklı bir senaryoya sahip olacak- dıkları takdirde de her maç Modric, Rakitic ve Mandzukic gibi tır. Umarız bu kez Hırvatlara karşı ‘90 dakikalar içerisinde üs- oyuncuların şapkadan tavşan çıkarmasını beklemek zorunda tünlük sağlayamama’ şanssızlığımızın da üstesinden gelir ve da kalabilirler. EURO 2016’ya güzel bir başlangıç yaparız. Hırvatistan ile Millî Takımımız daha önce altı kez karşılaştı. Penaltılara kalan maçların resmi kayıtlara ‘beraberlik’ olarak geçmesi nedeniyle Hırvatistan’a karşı henüz bir galibiyetimiz yok gözüküyor. Oynanan maçların ikisini Hırvatlar kazanırken, dört maç berabere bitti ki bu berabere biten maçların biri olan EURO 2008 çeyrek final mücadelesinde millîlerimiz, rakiplerine penaltı atışları sonucunda üstünlük sağlayarak yarı finale çık- mıştı. Normal süresi golsüz sona eren maçta Hırvatların 119. dakikada Klasnic ile öne geçmesi ancak 120+2’de Semih Şentürk’ün golüyle skoru dengelememiz ve penaltılarda da turu geçmemiz, Avrupa Şampiyonası tarihinin unutulmazları arasına

Teknik Direktör Ante Cacic

Türkiye-Hırvatistan A Millî Maçları

Tarih Maç Skor Statü 11.06.1996 Türkiye-Hırvatistan 0-1 EURO 1996 12.06.1997 Hırvatistan-Türkiye 1-1 Kirin Kupası 31.03.2004 Hırvatistan-Türkiye 2-2 Özel Maç 20.06.2008 Hırvatistan-Türkiye 1-1 EURO 2008 11.11.2011 Türkiye-Hırvatistan 0-3 2012 Play Oﬀ 15.11.2011 Hırvatistan-Türkiye 0-0 2012 Play Oﬀ

32 33 ÇEK CUMHURİYETİ Yıldızı olmasa da tehlikeli

Futbol dünyasında son yıllarda büyük turnuvalar göz önüne alındığında en çok iniş çıkış yaşayan ülkelerin başında belki de Çek Cumhuriyeti geliyor. 1993 başında Çekoslovakya’nın ikiye ayrılması sonrasında EURO ‘96’dan itibaren bütün Avrupa Şam- piyonalarına katılan Çek Cumhuriyeti, bunların ilkinde Alman- ya’ya karşı final oynayıp şampiyonluk hayallerine Bierhoff’un altın golüyle veda ettikten sonra 2004’te de yarı finale kadar gelmiş ancak burada da Yunanistan karşısında Dellas’ın gümüş golüne teslim olmuştu. Çekler son olarak da EURO 2012’de çey- rek final oynadı ve bu turda Portekiz’e elendi. Ancak Çekler Avrupa Şampiyonaları’nda böylesine başarılı bir performans ortaya koyarken, Dünya Kupalarındaysa adeta yokları oynadı. Katıldıkları beş Dünya Kupası elemeleri içeri- sinde sadece bir kez başarılı olup 2006’daki turnuvaya katılma

34 35 hakkını elde eden, lâkin onda da turnuvaya ilk tur sonunda veda eden Çek Cumhuriyeti, katılamadığı 2014 Dünya Kupası sonra- sında EURO 2016 elemelerini lider tamamlayarak bir kez daha bu tuhaf döngünün pozitif tarafına geçmiş gözüküyor. İlginçtir, Çek Cumhuriyeti EURO 2016 elemelerinde de Millî Takı- mımızla aynı gruptaydı. Gruba etkili bir giriş yapan Çekler, ilk dört maçlarını kazanıp liderliğe yükselmişlerdi ki, bu maçlar içe- risinde Hollanda ile İzlanda’yı iç sahada, Türkiye’yi ise deplasmanda mağlup etmişlerdi. Sonrasında Letonya ile berabere kalıp İzlanda’ya yenilince ikinci sıraya düşen Çekler, ardından Kaza- kistan ve Letonya karşılaşmalarını kazanarak bitime iki maç kala gruptan çıkmayı garantiledi. Sondan ikinci maçında Millî Takımımıza kendi sahasında 2-0 yenilen Çek Cumhuriyeti, buna karşın son karşılaşmasında deplasmanda Hollanda’yı 3-2 mağ- lup ederek grubu lider tamamlamayı başardı. EURO 96’da final oynayan kadrosunda Nedved, Poborsky, Ber- ger ve Smicer gibi yıldız oyuncuları barındıran, ilerleyen yıllarda da bunların yanına Rosicky, Koller, Ujfalusi ve Baros gibi önemli isimleri ekleyen Çekler, buna karşılık son yıllarda yıldız oyuncu üretememeleriyle dikkat çekiyor. Takımın şu anki kadrosun- daki en şöhretli oyuncu, Arsenal’ın file bekçisi olan Petr Cech. Saha içerisindeki başrol ise Hertha Berlin’den Vladimir Dari- da’ya ait. Onun dışında Çeklerin çoğu maçta savunmalarının gö- beğinde Fenerbahçe’de kadroya girmekte zorlanan Kadlec ile Beşiktaş ve Bursaspor’da oynayan Sivok’u oynattıklarının da altını çizmek lâzım. Keza takımın gol yollarında en çok şans

36 37 kadrolarına bakıldığında kâğıt üzerinde en zayıf kadro onlarda gibi görünse de Çek Cumhuriyeti, sahip olduğu ekol ve takım oyunu kalitesi sayesinde hiçbir koşulda hafife alınmaması gere- ken bir ekip. 21 Haziran’da Lens’ta grubun son maçında karşıla- şacağımız Çeklerle, 2008’dekine benzer bir ‘ya tamam ya devam’ maçı oynamamızın da ihtimaller dâhilinde olduğu düşü- nülürse, Çek Cumhuriyeti belki de en çok ciddiye alınması gere- ken rakiplerimizin başında geliyor.

bulan isimlerden biri de bir başka Bursasporlu Tomas Necid. Çek Cumhuriyeti, üst düzey oyuncu kıtlığı yaşamasına rağmen sahip olduğu asırlık futbol ekolünü iyi bir takım oyunu anlayı- şıyla sahaya yansıtarak başarılı oluyor. Ancak saha içerisinde ekstra işler yapabilen oyuncuların yokluğu elemelerde çok his- sedilmese de İspanya, Hırvatistan ve Türkiye’nin bulunduğu bir turnuva grubunda ne kadar tolere edilebilir, işte burası biraz şüpheli. Çek Cumhuriyeti, bugüne kadar Millî Takımımızla dokuz kez Teknik Direktör Pavel Vrba karşı karşıya geldi. Bunlardan 23 Şubat 1994 tarihinde oynanan maç, aynı zamanda Çekoslovak- ya’nın dağılması sonrasında Çek Türkiye-Çek Cumhuriyeti Cumhuriyeti Millî Takımı’nın sahaya çıktığı ilk maçtı ve bu kar- A Millî Maçları şılaşmayı da Çekler 4-1 Tarih Maç Skor Statü kazanmıştı. Daha sonrasında dört kez daha Millî Takımımızı 23.02.1994 Türkiye-Çek Cum. 1-4 Özel Maç mağlup eden Çekler önünde ay- 26.03.1996 Çek Cum-Türkiye 3-0 Özel Maç yıldızlılarımız ise üç kez sahadan 30.04.2003 Çek Cum-Türkiye 4-0 Özel Maç galibiyetle ayrılan taraf oldu. Bu 01.03.2006 Türkiye-Çek Cum. 2-2 Özel Maç galibiyetler arasında en unutul- 15.06.2008 Türkiye-Çek Cum. 3-2 EURO 2008 maz olanıysa kuşkusuz EURO 22.05.2010 Türkiye-Çek Cum. 2-1 Özel Maç 2008’de oynanan ve 2-0 geriden 06.02.2013 Türkiye-Çek Cum. 0-2 Özel Maç gelip 3-2 kazandığımız mücade- 10.10.2014 Türkiye-Çek Cum. 1-2 2016 Grup Eleme leydi. 10.10.2015 Çek Cum-Türkiye 0-2 2016 Grup Eleme D Grubu’ndaki üç takımın da

38 39 EURO 2016 maçları 10 statta oynanacak. İşte o statların kapasiteleri ve STATLAR oynanacak maçların bilgileri....

Stade de France (St. Denis) Kapasite: 80.000 Stade Velodrome (Marsilya) Maçlar Kapasite: 67.000 Tarih Saat Maç Maçlar 10.06.2016 21.00 Fransa-Romanya Tarih Saat Maç 13.06.2016 18.00 İrlanda Cum. -İsveç 11.06.2016 21.00 İngiltere-Rusya 16.06.2016 21.00 Almanya-Polonya 15.06.2016 21.00 Fransa-Arnavutluk 22.06.2016 18.00 İzlanda-Avusturya 18.06.2016 18.00 İzlanda-Macaristan 27.06.2016 18.00 Son 16 Turu 7. Maçı 21.06.2016 18.00 Ukrayna-Polonya 03.07.2016 18.00 Çeyrek Final 4. Maç 30.06.2016 21.00 Çeyrek Final 1. Maçı 10.07.2016 21.00 Final 07.07.2016 21.00 Yarı Final 2. Maçı

40 41 Stade de Bordeaux Stade de Nice Kapasite: 42.000 Kapasite: 35.000 Maçlar Maçlar Tarih Saat Maç Tarih Saat Maç 11.06.2016 18.00 Galler-Slovakya 14.06.2016 18.00 Avusturya-Macaristan 12.06.2016 18.00 Polonya-K. İrlanda 18.06.2016 15.00 Belçika-İrlanda Cum. 17.06.2016 21.00 İspanya-Türkiye 21.06.2016 21.00 Hırvatistan-İspanya 22.06.2016 21.00 İsveç-Belçika 02.07.2016 21.00 Çeyrek Final 3. Maçı 27.06.2016 21.00 Son 16 Turu 8. Maçı

Stade Bollaert Stade Geoffroy Guichard Delelis (Lens) (St. Etienne) Kapasite: 35.000 Kapasite: 42.000 Maçlar Maçlar Tarih Saat Maç Tarih Saat Maç 11.06.2016 15.00 Arnavutluk-İsviçre 14.06.2016 21.00 Portekiz-İzlanda 16.06.2016 15.00 İngiltere-Galler 17.06.2016 18.00 Çek Cum.-Hırvatistan 21.06.2016 21.00 Çek Cum. -Türkiye 20.06.2016 21.00 Slovakya-İngiltere 25.06.2016 21.00 Son 16 Turu 3. Maçı 25.06.2016 15.00 Son 16. Turu 1. Maçı

42 43 Stade de Lyon Parc des Princes (Paris) Kapasite: 59.000 Kapasite: 45.000 Maçlar Maçlar Tarih Saat Maç Tarih Saat Maç 13.06.2016 21.00 Belçika-İtalya 12.06.2016 15.00 Türkiye-Hırvatistan 16.06.2016 18.00 Ukrayna-K. İrlanda 19.06.2016 21.00 Romanya-Arnavutluk 15.06.2016 18.00 Romanya-İsviçre 22.06.2016 18.00 Macaristan-Portekiz 18.06.2016 21.00 Portekiz-Avusturya 26.06.2016 15.00 Son 16 Turu 4. Maçı 21.06.2016 18.00 K. İrlanda-Almanya 06.07.2016 21.00 Yarı Final 1. Maçı 25.06.2016 18.00 Son 16 Turu 2. Maçı

Stade Pierre Mauroy (Lille) Kapasite: 50.000 Maçlar Stade de Toulouse Tarih Saat Maç Kapasite: 33.000 12.06.2016 21.00 Almanya-Ukrayna Maçlar 15.06.2016 15.00 Rusya-Slovakya Tarih Saat Maç 19.06.2016 21.00 İsviçre-Fransa 13.06.2016 15.00 İspanya-Çek Cum. 22.06.2016 21.00 İtalya-İrlanda Cum. 17.06.2016 15.00 İtalya-İsveç 26.06.2016 18.00 Son 16 Turu 5. Maçı 20.06.2016 21.00 Rusya-Galler 01.07.2016 21.00 Çeyrek Final 2. Maçı 26.06.2016 21.00 Son 16 Turu 6. Maçı

44 45 EURO Finallerinde EURO 2000 Çeyrek final gururu Türkiye Millî Takımımız, ilki 1960’ta düzenlenen Avrupa Şampiyonası finallerinin ilk dokuz organizasyonunda yer almayı başaramadı. 1996’da Fatih Terim yönetiminde ilk kez finallerde mücadele eden ay-yıldızlılar, EURO 2000’de çeyrek final, EURO 2008’de ise yarı final oynadı. EURO 1996 Siftah yaptık

1954’ten 1996’ya kadar geçen 42 yıllık sürede ne Dünya Kupası ne de Avrupa Şampiyonası finallerine katılabildi Millî Takımımız. Adeta havanda su dövülen dönemdi bu 42 yıl. EURO 1996 eleme- lerinin bir süre öncesinde Millî Takımımızda görev değişikliği ya- pılmış, Sepp Piontek’in yerine Fatih Terim getirilmişti. Terim’in takımı, Macaristan, İzlanda, İsviçre ve İsveç ile paylaşılan gruba 5. kategoriden girmişti. Lâkin elemeler sona erdiğinde 1. kategori takımı İsveç üçüncü sırada kalarak elenecek, Türkiye, 17 puanlı İsviçre’nin ardından 15 puanla ikinci sırayı alarak finallere direkt katılma hakkını elde edecekti. 8 grupta oynanan elemelerde en iyi 6 ikinciden birisi de ay-yıldızlılar olmuştu çünkü. Hollanda ve 1998 Dünya Kupası finallerini kaçırsak da EURO 2000’de bir kez İrlanda Cumhuriyeti ise elenenler kervanındaydı. EURO 1996’ya daha tarih yazdık. Takımın başında bu defa Mustafa Denizli giden Millî Takım kadromuz Rüştü Reçber, Adnan Erkan, Şanver vardı. Eleme grubundaki rakiplerimiz Almanya, Kuzey İrlanda, Göymen, Recep Çetin, Alpay Özalan, Bülent Korkmaz, Vedat İn- Finlandiya ve Moldova’ydı. EURO 1996’ya katılma sürecinden iti- ceefe, Ogün Temizkanoğlu, Rahim Zafer, Tugay Kerimoğlu, Ser- baren elde edilen başarılar Millî Takımımızı 2. kategoriye kadar gen Yalçın, Abdullah Ercan, Tolunay Kafkas, Oğuz Çetin, Tayfun taşımış ve dolayısıyla grubun zorluk derecesini oldukça aşağıya Korkut, Hakan Şükür, Ertuğrul Sağlam, Hami Mandıralı, Orhan çekmişti. Gruptan lider çıkan Almanya’yı bir maçta Hakan Şü- Çıkırıkçı, Arif Erdem, Faruk Yiğit ve Saffet Sancaklı’dan oluş- kür’ün golüyle 1-0 yendik, diğerinde golsüz berabere kaldık. Tek muştu. İngiltere’deki finallerde Hırvatistan ve Portekiz’e 1-0, Da- yenilgimize evimizde 3-2’lik skorla Finlandiya karşısında uğra- nimarka’ya da 3-0 yenilerek puan alamadan, gol atamadan geri dık. Almanya’ya karşı elde ettiğimiz üstünlüğü bu yenilginin dönsek bile ilk defa böylesine zorlu bir elemeden geçmek ve tam yanı sıra deplasmandaki Moldova beraberliğiyle erittik. Al- 42 yıl sonra finallerde yer almak Millî Takımımızın dönüm nok- manya 19 puanla birinci olmuş, Millî Takımımız ise 17 puanla talarından birisiydi. ikinci sırada kalmıştı. Hollanda ve Belçika’nın yolu İrlanda Cum-

46 47 huriyeti ile oynayacağımız baraj maçlarından geçiyordu artık. 13 Kasım 1999’da günü Dublin’deki Lansdowne Road’da oynadığı- EURO 2008 Tarihi yarı final mız ilk maçta Robbie Keane’den yediğimiz gole Tayfur Ha- vutçu’nun penaltısıyla cevap verip rövanşa avantajlı bir skor taşıdık. 17 Kasım 1999’da Bursa Atatürk Stadı’nda oynanan rö- vanşın 0-0 sona ermesi, deplasmanda atılan gol avantajıyla EURO 2000 finallerine gittiğimizi müjdeliyordu. Rüştü Reçber, Ömer Çatkıç, Fevzi Tuncay, Fatih Akyel, Ogün Te- mizkanoğlu, Alpay Özalan, Osman Özköylü, Abdullah Ercan, Hakan Ünsal, Ergün Penbe, Ümit Davala, Tayfur Havutcu, Okan Buruk, Sergen Yalçın, Tayfun Korkut, Tugay Kerimoğlu, Suat Kaya, Mustafa İzzet, Ayhan Akman, Hakan Şükür, Oktay Dereli- oğlu ve Arif Erdem’den oluşan kadrosuyla Millî Takımımız, ele- melerdeki başarısını finallere de yansıttı. İtalya, İsveç ve ev sahiplerinden Belçika ile aynı grupta yer alan ay-yıldızlılar, ilk maçlarını 11 Haziran’da Gelredome Stadı’nda İtalya ile oynadı. 51. dakikada Antonio Conte ile öne geçen İtalya’ya 60’ta Okan Buruk’la cevap veren Millî Takımımız, 69’da Filippo Inzaghi’nin penaltı golüyle sahadan 2-1 yenik ayrıldı. 15 Haziran’da Eindho- ven’daki rakip İsveç’ti. 90 dakika golsüz sona erdi. Artık gruptan çıkabilmek için Belçika’yı yenmemiz gerekiyordu. Brüksel’deki Kral Boudouin Stadı’ndaki maçta ay-yıldızlılar, ilk yarının Millî Takımımızın son zafer sayfası EURO 2008 finallerinde ya- uzatma dakikalarında Hakan Şükür’le golü buldu. Dakikalar zıldı. Ay-yıldızlılara 1996 yılında ilk defa Avrupa Şampiyonası fi- 69’u gösterirken Hakan Şükür kendisinin ve takımımızın ikinci nallerinin kapılarını açan Fatih Terim, bir kez daha takımın golünü Belçika ağlarına başındaydı. Eleme grubunda Yunanistan, Norveç, Bosna-Her- gönderdi. Maç 2-0 sona sek, Moldova, Macaristan ve Malta ile eşleşen Millî Takımımız, ermiş, ay-yıldızlılar ilk gruba müthiş bir başlangıç yaparak Malta, Macaristan ve Mol- kez yükseldikleri Av- dova galibiyetlerine, Atina’da 4-1’lik Yunanistan zaferini ekliyor, rupa Şampiyonası çey- hızımızı kesen ise 2-2’lik beraberlikle Norveç oluyordu. Hemen rek finalinde Portekiz’le ardından gelen 3-2’lik Bosna-Hersek yenilgisi ve 2-2’lik Malta eşleşmişti. Ancak Por- beraberliği, 3-0’lık Macaristan galibiyetiyle tedavi edilir gibi olsa tekiz, EURO 1996 final- da deplasmandaki Moldova beraberliği moralleri bir kez daha lerinde olduğu gibi bu bozuyordu. Evimizde Yunanistan’a kaybetmemiz ise acının tuzu defa da millîlerimize ve biberi olmuştu. Lâkin son iki maçta Norveç ve Bosna-Her- şans tanımadı. Amster- sek’i yenmek bizi grup ikincisi yapmaya, dolayısıyla EURO 2008 dam Arena’daki maçın finallerine taşımaya yetiyordu. 29. dakikasında Alpay Millî Takımımız, finallerde ev sahibi İsviçre’nin yanı sıra Portekiz Özalan kırmızı kart gö- ve Çek Cumhuriyeti ile aynı gruba düştü. Kadromuz Rüştü Reç- rüyor, Portekiz 44 ve 66. ber, Volkan Demirel, Tolga Zengin, Servet Çetin, Hakan Balta, dakikalarda Nuno Go- Mehmet Aurelio, Nihat Kahveci, Gökdeniz Karadeniz, Tümer mes’le bulduğu gollerle Metin, Arda Turan, Emre Aşık, Tuncay Şanlı, Hamit Altıntop, 2-0 kazanınca Millî Ta- Gökhan Zan, Emre Belözoğlu, Mehmet Topal, Semih Şentürk, kımımız yarı finali göre- Emre Güngör, Uğur Boral, Kazım Kazım, Ayhan Akman, Sabri meden evine Sarıoğlu ve Mevlüt Erdinç’ten oluşuyordu. İlk maçımız ise Porte- dönüyordu. kiz’leydi. İki takım 7 Haziran’da Cenevre Stadı’nda buluştu. Doğ-

48 49 çok güçtü. Lâkin maç bitmeden hiçbir şeyin bitmeyeceğinin is- patı gibiydi Türk Millî Takımı o turnuvada. Skorboardda 120. dakika geride kalıp uzatmalara geçildiğinde Rüştü Reçber’in rakip ceza sahasına doldurduğu topa Emre Aşık yükselip rakibini bo- zuyor, boşta kalan topu Semih Şentürk Hırvatistan ağlarına yol- luyordu. Bu defa yere serilme sırası Hırvat futbolculardaydı, Türkiye bir kez daha geri dönmeyi başarmıştı. Seri penaltılar bizim çocukların müthiş bir özgüvenle topun başına geçtiği, Hır- vatların ise moral bozukluğuyla dizlerinin titrediği böyle bir or- tamda atıldı. Hırvatlar sadece Srna ile bir atışı gole çevirirken, millîlerimiz Arda Turan, Semih Şentürk ve Hamit Altıntop’la ki- reçli noktadan hedefi vuruyor, penaltılarda sağlanan bu üstün- lük Avrupa Şampiyonaları tarihinde Türkiye’yi ilk kez yarı rusunu söylemek gerekirse Millî Takımımız kötü bir günündeydi finalist yapıyordu. ve daha istekli oynayan Portekiz, Pepe’nin 61’deki golüyle 1-0 Final elimizi uzatıp tutabileceğimiz kadar yakında duruyordu öne geçmişti. Daha sonra Fenerbahçe formasını giyecek olan şimdi. Bunun için St. Jakob’daki maçta Almanya’yı saf dışı bırak- Raul Meireles’in uzatma bölümündeki golü de skoru 2-0 olarak belirlemişti. Sıra İsviçre maçındaydı ve artık kaybetmeye tahammülümüz yoktu. 11 Haziran’da St. Jakob Park’ta oynanan maçta yağan yağmur sahayı adeta göle çevirmişti. İlk on birinde Gökhan İnler, Hakan Yakın ve Eren Derdiyok gibi üç Türk oyuncuyu da barın- dıran İsviçre yağmurla coşmuş gibiydi. Millî Takımımız ise ilk yarıda adeta sahada yoktu. 32’de İsviçre’yi 1-0 öne geçiren Hakan Yakın’ın boş kaleye atamadığı ikinci gol, maçın da kırılma anıydı. İkinci yarıda yağmur diniyor, Millî Takımımız bu turnuvada sık sık tekrarlayacağı gibi geri dönüyordu. 57’de Semih Şentürk beraberliği sağlamış, 90’da Arda Turan, 2-1’lik galibiyeti ilân etmişti. 15 Haziran’da Cenevre Stadı’nda oynanan Çek Cumhuriyeti ma- çında daha da fazlasını yapacaktı Millî Takım. Çekler 34’te Jan Koller, 62’de Jaroslav Plasil’in golleriyle 2-0 öne geçtiğinde “Bu iş bitti” diyenler çok yanılacaktı. Türkiye, inanılmaz bir geri dö- nüşü gerçekleştirerek 75’te Arda Turan’la farkı bire indirecek, mamız gerekiyordu. Lâkin sakat ve cezalı oyuncular nedeniyle Nihat Kahveci’nin 88 ve 90’da attığı gollerle maçı 3-2 kazanarak kadro kurmak oldukça zor bir hale gelmişti. Almanya karşısında çeyrek finale yükselmeyi başaracaktı. Artık herkes son dakika sahaya çıkan on birin ideal takımımız olduğunu kimse söyleye- golleriyle müthiş finallere imza atan Türkiye’yi konuşuyordu. mezdi. Fakat o on bir Almanya’ya kök söktürdü. 23’te Uğur Çeyrek finaldeki Hırvatistan maçı 20 Haziran’da Avusturya’nın Boral’ın golüyle öne geçen Millî Takımımız, 26’da Bastian Schwe- başkenti Viyana’daki Ernst Happel Stadı’nda oynandı. 90 dakika insteiger ve 80’de Miroslav Klose’den yediği gollerle geriye golsüz sona erince yarı finale yükselecek takımı belirlemek düşse de 86’da Semih Şentürk’le bir kez daha eşitliği sağladı. Ge- üzere uzatma bölümüne geçildi. Dakikalar 119’u gösterirken Ivan riye dört dakika kalmıştı ve herkes “Türkiye’den yine bir son Klasnic’in golü Hırvatları 1-0 öne geçirdi. Oyuncularımızın çoğu dakika golü gelir mi?” diye bekliyordu. Gol geldi ama Türkiye’den yere serilmiş, golün şokunu yaşıyor, Rüştü başta olmak üzere değil, Almanya’dan. 90’daki Philipp Lahm golü Almanya’ya final birkaç tecrübeli isim ise onlara henüz her şeyin bitmediğini an- kapısını açıyor, ay-yıldızlılara ise Avrupa Şampiyonaları tari- latmaya çalışıyordu. Ancak bu sözlere inanmak gerçekten de hinde ilk defa yarı final oynamanın gururu kalıyordu.

50 51 Avrupa Futbol 1964 İspanya: Şampiyon İspanya Şampiyonası Tarihi Avrupa futbol tarihinde uluslararası düzeyde birçok turnuva düzenlendiyse de Avrupa Futbol Şampiyonası’nın başlaması için 1960 yılına kadar sabretmek gerekecekti. Büyük bekleyiş sonunda SSCB ilk Avrupa şampiyonu olarak tarihe geçti. 14 kez düzenlenen turnuvayı bugüne kadar SSCB’nin yanı sıra Almanya ve İspanya üçer, Fransa iki, İtalya, Çekoslovakya, Çift maç eliminasyon usulüne dayalı üç tur üzerinden gerçekleşen 1964 Hollanda, Danimarka ve Yunanistan da birer kez kazandı. Avrupa Şampiyonası’nın elemeleri neticesinde turnuvaya katılacak dört takım Danimarka, İspanya, Macaristan ve SSCB olmuştu. Turnuvanın İs- 1960 Fransa: Şampiyon SSCB panya’da yapılması kararlaştırıldıktan sonra çekilen kuradaysa yarı final eşleşmeleri İspanya-Macaristan ve SSCB-Danimarka olarak belir- lenmişti. 17 Haziran’da İspanya ile Macaristan’ı karşı karşıya getiren şampiyonanın açılış maçında ev sahibi ekip rakibini uzatmalarda 2-1 yendi. İspanya 35’te Jesus Maria Pereda ile öne geçmiş, Macarlar 85’te Ferenc Bene ile karşılık vermiş, ev sahibi uzatmaya giden maçın 115. da- kikasında Amaro Amancio ile bir gol daha bularak finale yükselmişti. Barcelona’da oynanan diğer yarı final mücadelesindeyse son şampiyon SSCB, Danimarka’yı 19. dakikada Valeri Voronin, 40. dakikada Viktor Po- nedelnik, 87. dakikada da Valentin Ivanov’un golleriyle 3-0 mağlup ederek finalde İspanya’nın rakibi oluyordu. Santiago Bernabeu Stadı’nın ev sahipliğini yaptığı ikinci Avrupa Şampiyonası finalinde yaklaşık 80 bin kişi, İspanya futbolunun o ana kadarki en büyük başarısına tanıklık etmek için stattaki yerlerini almıştı. İspanya, 6. dakikada Pereda’nın go- lüyle öne geçecek, SSCB ise sadece iki dakika sonra Galimzyan Khusai- nov’un attığı golle skoru 1-1’e getirecek, dakikalar 84’ü gösterirken Marcelino’nun uçarak yaptığı kafa vuruşu ağlarla buluşunca İspanya maçı 2-1 kazanıp kupanın sahibi olacaktı. Avrupa Şampiyonası Finalleri Yıl Kazanan Skor Finalist Stat Eleme turları tamamlandıktan sonra Temmuz ayında yapılacak turnu- 1960 SSCB 2-1 Yugoslavya Parc des Princes vada mücadele edecek takımlar ortaya çıkmıştı: SSCB, Fransa, Yugos- 1964 İspanya 2-1 SSCB Santiago Bernabéu lavya ve Çekoslovakya. Bu dörtlüden Fransa’nın turnuvaya ev sahipliği 1968 İtalya 2-0 Yugoslavya Roma Olimpiyat yapması kararlaştırılırken, çekilen kura sonucunda yarı final eşleşme- 1972 F.Almanya 3-0 SSCB Heysel leri de Fransa-Yugoslavya ve SSCB-Çekoslovakya şeklinde oldu. 6 Tem- 1976 Çekoslovakya 2-2 F. Almanya Rajko Mitić muz 1960’ta Paris’in Parc des Princes Stadı’nda toplanan yaklaşık 26 bin 1980 F. Almanya 2-1 Belçika Roma Olimpiyat kişi hem Avrupa Şampiyonası tarihinin ilk hem de turnuva tarihinin 1984 Fransa 2-0 İspanya Parc des Princes belki de en heyecan verici maçına tanıklık edecekti. Bu maçta Yugos- 1988 Hollanda 2-0 SSCB Berlin Olimpiyat lavya, ev sahibi Fransa’yı 5-4 yenerek finale yükseldi. Diğer yarı finalde 1992 Danimarka 2-0 Almanya Ullevi ise SSCB, Çekoslovakya’yı Marsilya’nın Velodrome Stadı’nda 3-0 mağlup 1996 Almanya 2-1 Çek Cum. Wembley ederek diğer finalist oldu. 10 Temmuz 1960 tarihinde Paris’te oynanan 2000 Fransa 2-1 İtalya Feyenoord final maçında Yugoslavya 43. dakikada Milan Galic’in golüyle öne geçti. 2004 Yunanistan 1-0 Portekiz Lizbon Işık Sovyetler 47’de Metreveli ile beraberliği buldu. 90 dakika 1-1 bitince 2008 İspanya 1-0 Almanya Ernst Happel uzatmalara geçildi. Sovyetler 113. dakikada Ponedelnik’in golüyle maçı 2012 İspanya 4-0 İtalya Kiev Olimpiyat 2-1 kazanıp ilk Avrupa şampiyonu olarak adını tarihe yazdırdı.

52 53 1968 İtalya: Şampiyon İtalya 1972 Belçika: Şampiyon F.Almanya

Dördüncüsü 1972’de Belçika’da düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nın eleme gruplarını lider bitiren sekiz takım arasında ikinci aşamada yaşa- nan eşleşmelerse şu şekildeydi: İtalya-Belçika, İngiltere-Federal Al- manya, Macaristan-Romanya ve Yugoslavya-SSCB. Eşleşmelerden galip Üçüncüsü 1968’de düzenlenecek Avrupa Şampiyonası’nda elemelerin çıkan taraflarsa Belçika, Federal Almanya, Macaristan ve SSCB olmuş, ardından son dörde İtalya, SSCB, İngiltere ve Yugoslavya kaldı. Ev sahip- böylece bir önceki turnuvada ilk üçte yer alan hiçbir takım, 1972’deki liğine ise İtalya lâyık görüldü. Yarı finalde ev sahibi İtalya ile SSCB eşle- şampiyonada boy gösterme hakkını elde edememişti. Yarı final eşleş- şirken, Yugoslavya da İngiltere’nin rakibi oldu. 5 Haziran’da Napoli’de meleri de Belçika-Federal Almanya ve Macaristan-SSCB şeklindeydi. oynanan turnuvanın açılış maçına SSCB gol kovalamaktan çok gol ye- Belçika ile Federal Almanya arasında Antwerp’te oynanan ilk yarı final memeye niyetli bir oyun sergiledi. İtalyan oyuncuların da ofansif açıdan karşılaşmasına stadın neredeyse yarısını dolduracak kadar Alman ta- ortaya çok fazla bir şey koyamaması sonucunda da normal süre 0-0 taraftar gelmişti ve bu da Belçika’nın seyirci avantajını hemen hemen sıfır- mamlandı ve yarım saatlik uzatma bölümüne geçildi. Ancak bu bölümde lamıştı. 24. dakikaya girilirken Gerd Müller, Netzer’in pasında Federal de değişen bir şey olmadı. Geriye yapılacak iki şey kalmıştı, ya ikinci bir Almanya’yı 1-0 öne geçirdi. Dakikalar 71’i gösterirken yine Netzer’in at- maç oynanacak ya da finale çıkan taraf para atışıyla belirlenecekti. tığı uzun mesafeli bir pası yakalayan Müller farkı ikiye çıkarıyor ve Fe- Zaten önemli eksikleri bulunan Sovyetler fazladan bir maç oynamaya deral Almanya için final kapısını ardına kadar aralıyordu. 83’te Polleunis sıcak bakmayınca yazı-tura atılmasından başka çare kalmadı ve aradaki farkı yeniden bire indirse de Belçika daha fazlasını yapamadı ve Federal Alman hakem Kurt Tschenscher’in para atışının sonucunda Federal Almanya’yı final için Brüksel’e, Heysel Stadı’na uğurlamakla ye- İtalya kaptanı Giacinto Facchetti’nin tercih ettiği yüz gelince, İtalyanlar tindi. Yarı finalin diğer ayağında oynanan Macaristan-SSCB maçında ise turnuvanın ilk finalisti oldu. Bu karşılaşma aynı zamanda Avrupa Şam- Sovyetler 53. dakikada Anatoli Konkov’un golüyle öne geçmiş, bitimine piyonası tarihinde finallerde neticesi kurayla belirlenen ilk ve tek maç sekiz dakika kala Macarların kazandığı penaltıyı Zambo, Sovyet kaleci olarak da kayıtlara geçti. Rudakov’a nişanlayınca SSCB 1-0’lık galibiyetle diğer finalist olmuştu. Floransa’da ise ikinci finalisti belirleyecek İngiltere-Yugoslavya maçı 18 Haziran’daki finalde Federal Almanya, Netzer ve Beckenbauer gibi ta- oynandı. Bitime beş dakika kalmışken Dragan Holcer, Mirsad Fazla- kımı yöneten iki beyne sahip olmanın avantajını oyuna başından sonuna gic’ten aldığı topu bekletmeden Dragan Dzajic’e aktardı. Bu pası göğ- kadar hükmederek gösteriyordu. Ve tabiî Gerd Müller gibi bir son vuruş süyle yumuşatan Dzajic, ardından sol ayağıyla müthiş bir şut çıkardı ve ustası da onlar için apayrı bir güzellikti. 27. dakikada Müller topu önce topu Banks’in koruduğu kalenin tavanına astı. Yugoslavya, 1-0’lık galibi- göğsüyle kontrol ettikten sonra yerden düzgün bir vuruş yaparak skor- yetle finalde İtalya’nın rakibi olmuştu. daki dengeyi Federal Almanya lehine bozdu. 52’de Herbert Wimmer, Final karşılaşması, Olimpiyat Stadı’nda oynandı. Seyirci sayısı 85 bindi. Jupp Heynckes’ten aldığı pas sonrası SSCB kalesinin köşesine takılacak Yugoslavlar, 39. dakikada Dzajic’in attığı golle devreyi 1-0 önde tamam- çok sert bir şut çıkardı ve durumu 2-0’a getirdi. Bu golden altı dakika lamış, İtalyanlar bitime 10 dakika kala Angelo Domenghini’nin frikik go- sonra da perdeyi açan Müller aynı zamanda perdeyi kapayan kişi oldu ve lüyle 1-1’lik eşitliği sağlamış, normal süre ve uzatmalar bu skorla sona Radukov’u bir kez daha mağlup etmesiyle birlikte Federal Almanya 3-0’ı ermişti. İki takım, iki gün sonra kozlarını paylaşmak için yine karşı kar- buldu. Fark üçe çıktıktan sonra ne Sovyetlerin maça asılacak hali kal- şıya geldi. 12. dakikada Luigi Riva, İtalya’yı 1-0 öne geçirdi. 31’de Pietro mıştı ne de Almanlar kendilerini daha fazla zorlamaya gerek duydu. Anastasi, İtalya’yı 2-0’lık üstünlüğe taşıdı. İkinci yarıda başka gol olmadı Dolayısıyla maç bu skorla tamamlandı ve Federal Almanya, tarihinin ilk ve İtalya 2-0’lık galibiyetle ilk ve tek Avrupa şampiyonluğuna ulaştı. Avrupa şampiyonluğunu kazanmış oldu.

54 55 1976 Yugoslavya: Şampiyon Çekoslovakya 1980 İtalya: Şampiyon F. Almanya

1980 Avrupa Şampiyonası öncesinde bir değişikliğe gidilmişti. Şampiyo- naya sekiz takım katılacak ve bu takımlar, dörderli iki gruba ayrılacaktı. Beşinci Avrupa Şampiyonası’nın elemelerinde de iki aşamalı sisteme Grup maçları sonrasında liderler finalde karşılaşırken ikincilerse üçün- devam ediliyordu. Gruplardan oluşan ilk aşama sonrasında grup liderleri cülük maçı oynayacaktı. Ev sahibinin direkt katılacağı turnuvada diğer ikinci aşamaya geçmiş ve burada da Çekoslovakya-SSCB, Yugoslavya- yedi takımsa, yedi gruplu bir eleme turundan gelecekti. Şampiyonanın Galler, İspanya-Federal Almanya ve Hollanda-Belçika eşleşmeleri ev sahibi olarak İtalya seçilmişti. Elemelerden gelen finalistlerse Federal ortaya çıkmıştı. Son Dünya Kupası’nın finalistleri Federal Almanya ile Almanya, Çekoslovakya, Hollanda, İngiltere, Belçika, İspanya ve Yuna- Hollanda’nın yanı sıra Çekoslovakya ile Yugoslavya da bu aşamadan nistan’dı. A Grubu’nda Çekoslovakya, Federal Almanya, Hollanda ve alınlarının akıyla çıkacaktı. Bu dört ülke arasından da turnuvanın Yunanistan yer alıyordu. İlk maçlarda, Almanlar, Çekoslovakya’yı Rum- ev sahibi olarak Yugoslavya seçildi. Yarı final için yapılan kura çeki- menigge’nin golüyle 1-0 yendi. Hollanda da Yunanistan’ı Kist’in penaltı- minde de Çekoslovakya ile Hollanda, Yugoslavya ile de Federal Almanya sıyla aynı skorla mağlup etti. İkinci maçlarda, Federal Almanya, Hollanda birbirlerine düştü. karşısında Klaus Allofs’un hat-trickiyle 3-0 öne geçti; Portakallara Yarı finalin ilk maçında Çekoslovaklar, Hollanda’yı uzatmalarda yendi. Johnny Rep ve Willy van de Kerkhof’un golleri puan için yetmedi. Günün Çekoslovaklar 19’da Ondurs’un golüyle öne geçmiş, ama aynı Ondrus diğer maçındaysa Çekoslovakya, Yunanistan’ı Panenka, Vizek ve Neho- 76’da kendi kalesini vurunca normal süre 1-1 sona ermişti. Uzatmalarda da’nın golleriyle 3-1 yenerken, Yunanların şeref sayısı Anastopoulos’tan 114. dakikada Nehoda, 119. dakikada da Vesely ile iki gol daha bulan gelmişti. Son günde ise Çekoslovakya-Hollanda maçı 1-1 bitince ikincilik Çekoslovakya 3-1’lik galibiyetle adını finale yazdırdı. Çekoslovakların oldu. Liderliği ve finali garantileyen Federal Almanya ise Ertesi günkü diğer yarı final maçında, ev sahibi Yugoslavya, Belgrad’da Yunanistan’la golsüz berabere kaldı. Federal Almanya’yı konuk ediyordu. 70 bin seyircisinin desteğini arka- İtalya, İspanya, İngiltere ve Belçika’dan oluşan B Grubu’ndaysa açılış sına alan Yugoslavlar maça müthiş bir tempoyla başlayarak ilk yarım maçı Belçika ile İngiltere arasında oynandı. Bu maç Wilkins ve Ceule- saatte Popivoda ile Dzajic’in golleriyle 2-0 öne geçti. İkinci yarıda ise Al- mans’tan gelen karşılıklı gollerle 1-1 sona erdi. İtalya-İspanya maçıysa manlar önce 65’te Flohe’nin çektiği şutun Hölzenbein’ın göğsünden se- golsüz bitti. İkinci maçlar ise biraz daha hareketli geçti. Belçika, İs- kerek Yugoslavya ağlarıyla buluşmasıyla farkı bire indiriyor, 83’te de panya’yı Gerets ve Cools’un golleriyle 2-1 yenerken, İspanyolların tek Dieter Müller’le 2-2’yi yakalayıp maçı uzatmalara taşıyordu. Uzatma- golü Quini’den gelmişti. İtalyanlar ise İngiltere’yi Tardelli’nin tek golüyle larda fiziksel üstünlüğünü ortaya koyan Federal Almanya, son beş da- 1-0 yenecekti. Grubun kaybedenleri arasındaki maçta İngilizler, İspan- kika içerisinde Dieter Müller’le iki gol daha bulacak ve 4-2’lik galibiyetle yolları 2-1 yendi. Final niteliğindeki karşılaşmada ise Belçika ile İtalya ikinci finalist olacaktı. golsüz berabere kalınca, Kırmızı Şeytanlar finale yükseldi. 22 Haziran’da Final maçı da Almanlar için benzer bir senaryoyla başlamış, Çekoslo- Roma’da sahnelenen final gösterisinde, maça favori olarak başlayan Fe- vaklar 8’de Švehlík, 25’te de Dobiaš’ın golleriyle 2-0 öne geçmişti. Ancak deral Almanya, ilk dakikalardan itibaren bunun hakkını verircesine ra- Almanlar, böylesi skorlarda herhalde en son pes edecek takımdı. Dieter kibinin üzerinde baskıyı kuruyor ve 10. dakikada da Hrubesch’in golüyle Müller 28’de farkı bire indirecek, son dakika girilirken Hölzenbein’ın golü 1-0 öne geçiyordu. Son 15 dakikaya girilirken, ani gelişen bir Belçika ata- maçı uzatmaya götürecekti. Uzatmalarda başka gol olmayınca penaltı ğında François Van Der Elst, Stielike tarafından düşürülecek, hakem dı- atışlarına gidilecek, son penaltıya 4-3 önde giren Çeklerde son atışı kul- şarıdaki pozisyonu içeriye taşıyarak penaltıya hükmedecek, atışı lanan Panenka, bundan sonra kendisiyle anılacak bir vuruşla Sepp kullanan Vandereycken skoru 1-1 yapacaktı. Ancak 88’de Hrubesch’in Maier’i avlayıp Çekoslovakya’nın şampiyonluğunu ilân edecekti. golü Almanlara 2-1’lik galibiyeti ve Avrupa şampiyonluğunu getirecekti.

56 57 1984 Fransa: Şampiyon Fransa 1988 F. Almanya: Şampiyon Hollanda

1984 Avrupa Şampiyonası’na ev sahibi Fransa’nın yanı sıra Danimarka, Federal Almanya, İspanya, Portekiz, Yugoslavya, Belçika ve Romanya Sekizinci Avrupa Şampiyonası, F. Almanya’da düzenlendi. A Grubu’nda katıldı. Fransa, Danimarka, Belçika ve Yugoslavya’nın bulunduğu A Gru- Federal Almanya, İtalya, İspanya ve Danimarka, B Grubu’nda ise İngil- bu’nun açılış maçında Fransa, Danimarka’yı Platini’nin golüyle 1-0 yendi. tere, SSCB, Hollanda ve İrlanda Cumhuriyeti yer alıyordu. A Grubu’nun Belçika da Yugoslavya’yı Vandenbergh ve Grün’ün golleriyle 2-0 mağlup ilk maçında İtalya ile Almanya 1-1 berabere kalıyor, diğer maçtaysa İs- etti. Fransa’yla Belçika’nın mücadelesinden ise ev sahibi ekip Platini’nin panya, Danimarka’yı 3-2 yeniyordu. İkinci maçlarda F. Almanya, Dani- hat-trick’ine eklenen Giresse ve Fernandez golleriyle 5-0 galip ayrılıyor, marka’yı Klinsmann ve Thon’un golleriyle 2-0 yeniyor, İtalyanlar da diğer maçta da Danimarka, Yugoslavya’yı Arnesen (2), Berggren, Elkjaer İspanya’yı Vialli’nin tek golüyle geçiyordu. Son maçlardan kritik olanı, ve Lauridsen’in golleriyle 5-0 yeniyordu. Son maçlarda Fransa, Yugos- Federal Almanya ile İspanya arasındaki randevuydu. Karşılaşmada yıl- lavya’yı Platini’nin golleriyle 3-2 yenecek, Yugoslavların gollerini ise dızlaşan isim Federal Almanya’dan Völler oluyor ve her iki devrede de Sestic ve Stojkovic kaydedecekti. Danimarka ise Belçika karşısında attığı birer golle takımına 2-0’lık galibiyeti ve yarı final vizesini getiri- Ceulemans ve Vercauteren’den yediği gollerle 2-0 geriye düştüğü maçı yordu. İtalya da Danimarka’yı 2-0 yenip grup ikincisi olarak son dörde Arnesen, Brylle ve Elkjaer’in golleriyle çevirip 3-2 kazanarak gruptan çı- kalmıştı. B Grubu’ndaki ilk maçlarda, 16 oyuncusu İngiltere Ligi’nde kacaktı. Federal Almanya, Portekiz, Romanya ve İspanya’nın bulunduğu forma giyen İrlanda, İngiltere’yi, SSCB de Hollanda’yı 1-0 yeniyordu. İn- B Grubu’nda ise ilk maçlarda Almanya-Portekiz mücadelesi golsüz sona giltere-Hollanda maçı, iki ekibin de turnuvaya mağlubiyetle başlamaları eriyor, Romanya-İspanya müsabakası ise 1-1 bitiriyordu. İkinci maç- neticesinde adeta bir ölüm-kalım mücadelesine dönüşmüştü çünkü bu larda, Federal Almanya, Romanya’yı Völler’in golleriyle 2-1 mağlup et- maçı kaybedecek taraf turnuvaya veda edecekti. Hollanda, İngiltere’yi mişti. Günün diğer maçındaysa Portekiz ile İspanya, Antonio Sousa ve Marco van Basten’in hat-trick’iyle 3-1 yenecek ve rakibinin ipini çeke- Santillana’nın karşılıklı golleriyle 1-1 berabere kaldı. Grupta son maç- cekti. İrlanda-SSCB maçı ise 1-1 sona eriyordu. Son maçlarda SSCB, İn- larda İspanya, Federal Almanya’yı son dakikada Maceda’nın golüyle 1-0 giltere’yi Aleinikov, Mikhailichenko ve Pasulko’nun golleriyle 3-1 yenecek, Portekiz de Romanya’yı Nene’nin golüyle 1-0 mağlup edecekti. yenerek grup liderliğini garantilemiş, Hollanda da İrlanda’yı Kieft’in go- İspanya birinci, Portekiz de ikinci olarak gruptan çıkmıştı. Yarı finallerde lüyle 1-0 mağlup edip yarı finalde ev sahibi Federal Almanya’nın rakibi ilk randevu, Fransa ile Portekiz arasındaydı. Fransa’nın Domergue’le at- olmuştu. Yarı finaldeki Federal Almanya-Hollanda maçı, Hollandalılar tığı gole Portekiz Jordao ile karşılık veriyor, normal süre 1-1 tamamla- açısından 1974 Dünya Kupası finalinin rövanşını almak adına büyük bir nınca uzatmalara gidiliyordu. Portekiz Jordao ile 2-1’i yakalasa da fırsattı. Almanların Matthaeus, Hollandalıların da Ronald Koeman’la Fransızlar 115’te Domergue, 120’de de Platini ile iki gol daha bulup 3-2 birer penaltı golü bulduğu maçın uzatmaya gitmesine yalnızca üç dakika kazanacak ve finale çıkacaktı. Diğer yarı finalde ise Danimarka Lerby ile kalmışken van Basten golünü atıyor ve Portakalları finale taşıyordu. öne geçse de Maceda ile eşitliği sağlayıp maçı uzatmalara taşıyan İs- SSCB ile İtalya arasındaki diğer yarı finali ise Sovyetler Litovchenko ve panya, bu bölümde de eşitlik bozulmayınca gidilen penaltılarda rakibine Protasov’un golleriyle 2-0 kazanacaktı. üstünlük sağlayıp Fransa’nın finaldeki rakibi oluyordu. Fransa-İspanya Münih’te oynanan Hollanda-SSCB finalinin 32. dakikasında Portakallar finalinin 56. dakikasında Fransızların kazandığı frikikte topun başına Ruud Gullit’le öne geçmişti. Dakikalar 54’ü gösterirken ise van Basten geçen Platini, kalecinin kapattığı köşeye vuruyor, ancak Arconada topu hayli yüksekten gelen bir topa açısı da dar olmasına karşın gelişine öyle koltuğunun altından kaçırıyor ve Horozlar 1-0 öne geçiyordu. Son an- bir vole vuruyordu ki, top acayip bir kavisle SSCB kalecisi Rinat Dasa- larda Bellone ile bir gol daha bulan Fransa 2-0 kazanacak ve tarihinin ilk yev’in üzerinden aşarak uzak doksana takılıyor ve Hollanda 2-0’lık gali- Avrupa şampiyonluğuna ulaşacaktı. biyetle tarihinin ilk Avrupa şampiyonluğuyla kucaklaşıyordu.

58 59 1992 İsveç: Şampiyon Danimarka 1996 İngiltere: Şampiyon Almanya

İsveç’te düzenlenen EURO 92’nin A Grubu’nda ev sahibinin yanı sıra Da- nimarka, İngiltere ve Fransa, B Grubu’nda ise Hollanda, Almanya, İs- koçya ve Bağımsız Devletler Topluluğu yer almıştı. Danimarka, aslında elemeleri Yugoslavya’nın ardından ikinci sırada tamamlamış, ancak Yu- Avrupa Şampiyonası’nın formatı bir kez daha değişmiş, katılımcı sayısı goslavya’nın ülkesindeki iç savaş nedeniyle turnuvadan ihraç edilmesi 8’den 16’ya yükseltilmişti. Türkiye de tarihinde ilk defa finallerde yer üzerine İsveç biletini almıştı. Turnuvanın açılış maçı, İsveç ile Fransa alıyordu. İngiltere’nin ev sahipliğini yaptığı EURO 96’da A Grubu’nda arasında oynandı ve 1-1 tamamlandı. Diğer maçta ise sürpriz takım Da- İngiltere, Hollanda, İskoçya ve İsviçre, B Grubu’nda Fransa, İspanya, nimarka, İngiltere ile golsüz berabere kalmıştı. İkinci maçlarda İngiltere Bulgaristan ve Romanya, C Grubu’nda Almanya, Çek Cumhuriyeti, ile Fransa golsüzlüğü bozamazken, İsveç, Danimarka’yı 1-0 yenmiş ve İtalya ve Rusya, D Grubu’nda ise Portekiz, Hırvatistan, Danimarka ve puan farkıyla lider olmuştu. Son maçlar öncesinde her takımın gruptan Türkiye vardı. çıkma ihtimali vardı. İsveç, İngiltere karşısında 1-0 geriye düşmesine A Grubu’nda İngiltere, ilk maçında İsviçre ile berabere kalmasına rağ- rağmen 2-1 kazanacak, diğer yanda da Danimarka, Fransa’yı 2-1 mağlup men İskoçya ve Hollanda’yı yenerek ilk sırayı almış, Hollanda da İskoç- edecek ve iki Viking el ele yarı finali çıkacaktı. İkişer puanı bulunan İn- ya’yı averajla geçip ikinci sırada çeyrek finale yükselmişti. B Grubu’nda giltere ve Fransa, büyük hayal kırıklığı yaşayarak turnuvaya veda edi- Fransa, İspanya ile berabere kalıp Bulgaristan ve Romanya’yı yenerek yordu. B Grubu’nda ise Hollanda turnuvaya İskoçya’yı 1-0 yenerek ilk sırayı alırken, İspanya da Bulgaristan beraberliği ve Romanya galibi- başlıyor, Almanya-BDT maçıysa 1-1 sona eriyordu. Almanya, üç gün yetiyle çeyrek finalin yolunu tutmuştu. C Grubu’nda Almanya, Çek sonraysa İskoçya’yı 2-0 mağlup ederek kendisine geliyordu. Hollanda- Cumhuriyeti ve Rusya’yı yenip İtalya ile golsüz berabere kalarak ilk sıra- BDT maçıysa 0-0 sona erecekti. Son maçlara girilirken, en avantajlı gö- dan çeyrek finali görürken, İtalya’yı yenen Çek Cumhuriyeti de averajla rünen takım BDT’ydi. Çünkü son maçlarda Almanya ile Hollanda rakibini arkada bırakıp son 8 takım arasına adını yazdırmıştı. Millî Takı- karşılaşacaktı ve bu iki takımdan en az biri puan kaybedecekti. BDT ise mımızın üç maçını da kaybettiği D Grubu’nda ise Portekiz tek puan kay- iddiasız İskoçya ile oynuyordu. Ancak Hollanda, Almanya’yı 3-1 yener- bını Danimarka beraberliğiyle yaşayıp ilk sırayı alıyor, Hırvatistan da ilk ken, BDT de iddiası kalmayan İskoçya’ya 3-0 kaybediyor ve bu sayede kez katıldığı turnuvada ikinci sıradan çeyrek finali görüyordu. Almanya da Hollanda’nın peşinden gruptan yarı finale çıkıyordu. İsveç’le Çeyrek finallerde, Almanya, Hırvatistan’ı Klinsmann ve Sammer’in gol- Almanya arasındaki ilk yarı final eşleşmesi gol düellosu şeklinde geçti. leriyle 2-1, Çek Cumhuriyeti de Portekiz’i Poborsky’nin golüyle 1-0 ye- Almanya Haessler ve Riedle ile 2-0’ı yakalıyor, İsveçliler Brolin’le farkı nerek yarı finalist olurken, ev sahibi İngiltere, İspanya’yı, Fransa da bire indiriyor, Riedle ile rahatlayan Almanları Kennet Andersson’un golü Hollanda’yı 0-0 sona eren maçların ardından penaltılarla saf dışı bırakı- etkilemiyor ve 3-2’lik skorla finale yükseliyorlardı. Danimarka ile Hol- yordu. Yarı finalin iki maçında da finalisti yine penaltılar belirleyecekti. landa arasındaki diğer yarı final ise Danimarka’dan Larsen’in iki golüne Fransa-Çek Cumhuriyeti maçında normal süre ve uzatmalar golsüz bit- Hollanda’nın Bergkamp ve Rijkaard’la karşılık vermesiyle 2-2 bitiyor, miş, penaltılarda 6-5 üstünlük kuran Çekler finale yükselmişti. İngiltere uzatmalarda da eşitlik bozulmayınca geçilen seri penaltılarda Vikingler ise Almanya karşısında Sheraer’ın golüyle sağladığı üstünlüğü koruya- 5-4 üstünlük kurup adlarını finale yazdırıyordu. Ullevi Stadı’nda oyna- mayacak, Kuntz’la eşitliği sağlayan ve maçı önce uzatmalara ardından nan Danimarka-Almanya finalinde de Danimarka’nın peri masalı süre- da penaltılara taşıyan Almanya, burada sağladığı 6-5’lik üstünlükle fi- cek, Jensen ve Vilfort’la iki gol atan Vikingler, güçlü rakiplerini 2-0 nalist olacaktı. İki finalist de aynı gruptan gelmişti ve Almanya, Çekleri yenerek Avrupa’nın yeni şampiyonu olacaktı. Üstelik bu başarıya, ele- grup maçında 2-0 yenmişti. Finalde ise Çekler 59’da Patrik Berger’in melerde katılma hakkını elde edemedikleri bir turnuvada ulaşmışlardı. penaltı golüyle öne geçecek, 73’te Bierhoff’la eşitliği sağlayıp maçı uzat- Ve bu açıdan bakıldığında futbol tarihinde belki de ilk ve son kez yapıla- malara götüren Almanlar, 95’te yine Bierhoff’un altın golüyle maçı 2-1 bilecek bir şeyi gerçekleştirmişlerdi. kazanıp üçüncü kez Avrupa şampiyonu olacaktı.

60 61 2000 Hollanda-Belçika: Şampiyon Fransa 2004 Portekiz: Şampiyon Yunanistan

Portekiz’de düzenlenen EURO 2004, büyük bir sürprize sahne oldu ve Yunanistan’ın şampiyonluğuyla sonuçlandı. Portekiz, Yunanistan, İs- Yine 16 takımla düzenlenen EURO 2000’in diğerlerinden farkı turnuvaya panya ve Rusya’nın yer aldığı grupta sürprizler açılış maçıyla başladı. iki ülkenin ev sahipliği yapmasıydı. Hollanda ve Belçika’nın ortaklaşa Yunanistan, favori ev sahibi Portekiz’i 2-1 yenmişti. Ama Portekiz diğer düzenlediği EURO 2000’in A Grubu’nda büyük bir sürpriz yaşanıyor, Por- iki maçını kazanıp ilk sırada gruptan çıkacak, Yunanistan da İspanya ile tekiz ve Romanya, İngiltere ve Almanya’yı arkalarında bırakarak çeyrek 1-1 berabere kalıp Rusya’ya yenilse de 4 puan ve averajla ikinci sıradan finale çıkıyordu. Almanya sadece Romanya ile berabere kalarak 1 pu- çeyrek finalist olacaktı. B Grubu’nda ise Fransa sadece Hırvatistan’la anda kalmış, İngiltere ise 1-0’lık Almanya galibiyeti dışında iki rakibine berabere kalıp İngiltere ve İsviçre’yi yenip 7 puanla birinci olmuş, İngil- de yenilmişti. Üç maçını da kazanan Portekiz ilk sırayı alırken, Romanya tere de Fransa yenilgisi dışında iki maçını kazanıp 6 puanla son 8’e kal- da İngiltere’yi son dakika golüyle 3-2 yenip sürprizi mühürlemişti. mıştı. C Grubu’nda Bulgaristan sıfır çekerken İsveç, Danimarka ve İtalya B Grubu’nda İtalya tüm rakiplerini yenip 9 puanla ilk sırayı alırken, tur- arasında büyük çekişme yaşanacak, üç takım da 5’er puanda olmasına nuvaya ikinci kez katılan Türkiye, İsveç’le berabere kalıp ev sahibi Belçi- rağmen averajı en kötü durumda bulunan İtalya elenecekti. D Grubu’nda ka’yı 2-0 yenerek ikinci sıradan çeyrek finale yükselmişti. C Grubu’nda ise Çek Cumhuriyeti rüzgârı esecek, Hollanda-Almanya ve Letonya’yı ise İspanya Norveç’e yenilip, Yugoslavya ve Slovenya’yı yenerek ilk sı- yenen Çekler üçte üçle grubu ilk sırada bitirecek, Hollanda da Almanya rayı alırken, Yugoslavya da Norveç’i yenip averajla rakibinin üstüne çıkı- ile berabere kalıp Letonya’yı yenerek ikinci sıradan son 8’e yükselecekti. yor ve son 8’e kalıyordu. D Grubu’nda üçte üç yapan Hollanda grubu ilk Almanlar, Letonya ile golsüz berabere kalmanın faturasını elenerek sırada bitirirken, Fransa da Danimarka ve Çek Cumhuriyeti’ni mağlup ödemişti. Çeyrek finalin ilk bulaşmasında Portekiz ile İngiltere normal ederek ikinciliği elde etmişti. süreyi 1-1, uzatmaları da 2-2 beraberlikle geçiyor, seri penaltılarda üs- Çeyrek finalde Portekiz, Millî Takımımızı 2-0 yenerek elerken, İtalya da tünlük kuran ev sahibi yarı finale çıkıyordu. İkinci günde Yunanistan bu Romanya’ya aynı tarifeyi uyguluyordu. Fransa, İspanya’yı 2-1 yenip yarı defa son şampiyon Fransa’ya Charisteas’ın golüyle sürpriz yapıyor ve finalist olurken, en sükseli skoru Yugoslavya’yı 6-1 yenerek son dörde son 4’e kalıyordu. Üçüncü çeyrek finalde Hollanda ile İsveç 120 dakikada kalan ev sahiplerinden Hollanda elde ediyordu. Ancak o Hollanda, yarı fi- golsüzlüğü bozamamış, Portakallar penaltılarda gülmüştü. Son çeyrek nalde İtalya karşısında şoka uğrayacak, normal süresinde iki penaltı atı- final eşleşmesinde ise Çekler, Danimarka’yı 3-0’la kolay geçiyordu. şından yararlanamadığı maçta rakibine seri penaltılarla boyun eğip Yarı finalin ilk maçı Portekiz’le Hollanda arasında oynandı. Portekiz’in elenecekti. Fransa-Portekiz yarı finalinde ise 19’da Nuno Gomes’le öne 26’da Ronaldo ve 58’de Maniche ile bulduğu gollere Hollanda sadece geçen Portekiz’e 51’de Thierry Henry ile karşılık veren Horozlar, 117’te 63’te Andrade’nin kendi kalesine attığı golle karşılık verince finale ev Zinedine Zidane’nın penaltısıyla 2-1 kazanacak ve finalde İtalya’nın ra- sahibi yükselmişti. Yunanistan ise Çek Cumhuriyeti’ni uzatmalara giden kibi olacaktı. maçın 105. dakikasında Dellas’la vurup tarihinde ilk defa finale yükseli- 2 Temmuz günü Rotterdam’da oynanan finalde de şampiyon uzatma- yordu. Final, turnuvanın açılış maçında karşı karşıya gelen Portekiz’le larda belli olacaktı. İtalya, 53’te Delvecchio ile elde ettiği üstünlüğü, tam Yunanistan’ı son günde bir kez daha buluşturmuştu. Otto Rehhagel’in “kupayı kazandım” dediği anda, 90+4’te Wiltord’dan yediği golle kaybe- öğrencileri, Portekiz’i bu defa da Charisteas’ın tek golüyle 1-0 mağlup diyor, Fransa uzatmaya giden maçın 103. dakikasında gelen Trezegu- edecek ve tarihinin en büyük futbol başarısını Avrupa Şampiyonu ola- et’nin altın golüyle ikinci kez Avrupa Şampiyonu oluyordu. rak kazanacaktı.

62 63 2008 Avusturya-İsviçre 2012 Ukrayna-Polonya Şampiyon İspanya Şampiyon İspanya

EURO 2008 tıpkı 2000’deki gibi iki ev sahibine sahipti; Avusturya ve İs- 2012 Avrupa Şampiyonası’nın da iki ev sahibi vardı; Polonya ve Ukrayna. viçre. A Grubu’nda Millî Takımımızla birlikte Portekiz, İsviçre ve Çek A Grubu’ndaki Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Rusya, Polonya eşleşme- Cumhuriyeti yer alıyordu. Portekiz, Millî Takımımızı 2-0 yenip Çek Cum- sinde ev sahiplerinden Polonya son sırada kalarak elenirken Çek Cum- huriyeti’ni de 3-1 mağlup ederek gruptan çıkmayı garantiledikten sonra huriyeti 6 puanla ilk sırayı alıyor, 4’er puanlı iki takımdan Yunanistan ise İsviçre’ye 2-1 yenilse de birinci sırayı aldı. Millîlerimiz ise Portekiz yenil- Rusya’yı averajla arkasında bırakıyordu. B Grubu’nda Portekiz, Dani- gisinin ardından İsviçre ve Çek Cumhuriyeti galibiyetleriyle gruptan marka ve Hollanda’yı yenen Almanya 9 puanla birinci olmuş, Portekiz de çıktı. B Grubu’nda Hırvatistan; Almanya, Avusturya ve Polonya’yı devirip diğer iki takımı yenerek 6 puanla ikinci sıradan çeyrek finale yüksel- üçte üçle grup birincisi olurken, Almanya da diğer iki maçını kazanıp son mişti. C Grubu’nda İtalya ile berabere kalan İspanya, Hırvatistan ve İrlan- 8’e kaldı. C Grubu’nda Hollanda, İtalya, Romanya ve Fransa’ya aynı tari- da’yı yenerek ilk sırayı alıyor, İtalya da Hırvatistan beraberliğinin feyi uygulayıp 9 puanla birinci olurken, İtalya da Romanya beraberliği ve ardından İrlanda’yı yenerek 5 puanla ikinci sıradan çeyrek finalin kapı- Fransa galibiyetiyle ikinci sıradan çeyrek finalist oldu. D Grubu’nda ise sını açıyordu. D Grubu’nda ise diğer ev sahibi Ukrayna son sırada kalıp İspanya; Rusya, İsveç ve Yunanistan’ı dize getirip 9 puanla ilk sırayı alır- elenirken, İngiltere 7 puanla ilk, Fransa 4 puanla ikinci sırayı alıyor, İsveç ken, Rusya da diğer iki takımı mağlup edip çeyrek finale adını yazdırdı. ise 3 puanla evine dönüyordu. Çeyrek finallerin ilk buluşmasında Almanya gol düellosunda Portekiz’i Çeyrek finallerin ilk gününde, Portekiz, Çekleri Ronaldo’nun tek golüyle 3-2 ile saf dışı bıraktı. İkinci randevu, Millî Takımımızla Hırvatistan ara- eledi. İkinci günde ise Almanya, Yunanistan’ı Lahm, Khedira, Klose ve sındaydı. Ay-yıldızlılar, uzatmaların son dakikasında geriye düştükleri Reus’un golleriyle 4-2 yenerek yarı finalist olurken, Yunanistan’ın iki maçı 120+2’de Semih Şentürk’le beraberliğe bağlayıp penaltılarda sağla- sayısını Samaras ve Salpigidis kaydetti. Üçüncü çeyrek final eşleşme- dığı üstünlükle tarihinde ilk kez yarı finale yükseldi. Rusya, Hollanda’yı sinde gülen, Fransa’yı Xabi Alonso’nun golleriyle 2-0 yenen İspanya 3-1’le elerken, İspanya da normal süresi ve uzatmaları 0-0 biten maçta olurken, golsüz sona eren son eşleşmede de İtalya, İngiltere’yi penaltı- İtalya’yı penaltılarla eledi. larla evine gönderdi. Yarı finalin ilk maçı millîlerimizle Almanya arasındaydı. Türkiye 22’de Yarı finalin ilk buluşmasında Portekiz ile İspanya golsüzlüğü bozamaya- Uğur Boral’la öne geçti ama Almanya 26’da Schweinsteiger ve 79’da cak ve penaltılarda gülen taraf son şampiyon olacaktı. İtalya ise Alman- Klose ile skoru 2-1 yaptı. Ay-yıldızlılar 86’da Semih Şentürk’le 2-2’yi ya’yı Balotelli’nin golleriyle 2-1 yenmiş, Almanlara Mesut Özil’in son bulsa da son sözü 90’da Lahm söyledi ve finalin anahtarını Almanya anda kaydettiği penaltı golü yetmemişti. 1 Temmuz günü Kiev’deki Olim- kaptı. Diğer maçta ise Rusya’yı Xavi, Güiza ve Silva’nın golleriyle 3-0 piyat Stadı’nda oynanan İspanya-İtalya finalinde İspanyollar adeta şov yenen İspanya finale çıkmıştı. 29 Haziran’da Ernst Happel’de oynanan yapacak ve güçlü savunmasıyla tanınan rakibini David Silva, Jordi Alba, finalde Almanya’yı Fernando Torres’in 33. dakikadaki golüyle 1-0 yenen Fernando Torres ve Juan Mata’nın golleriyle topu tutup 4-0 kazanarak İspanya, tarihindeki ikinci Avrupa şampiyonluğunu elde etti. üçüncü kez Avrupa Şampiyonluğuna ulaşacaktı.

64 65 ulusal mutfaktır. Hem göze hem de mideye hitap eden yemekle- FRANSA / FRANCE riyle ünlü Fransız mutfağı, dünyanın en zengin mutfaklarından biridir. Fransa’nın her bölgesinin kendine has karakteristiğe Yüzölçümü: 643,801 km2 sahip olması, bu şöhretin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Tipik bir Fransız yemeği; önden alınan iştah açıcı bir aperatif ile Nüfusu: 66,660,000 başlayıp, peşi sıra alınan bir çorba ya da salata, et veya balık ile Para Birimi: Euro yapılmış özel soslu bir ana yemekle devam eder. Fransız mutfağı Kuruluşu: 486, bugünkü şekliyle 1958 Fransa’nın bölgelerine göre büyük farklılıklar gösterir. Paris ci- varındaki Île-de-France bölgesi ise ülkenin her bölgesinde üre- Ülke Kodu: FR tilmiş yemeklerin kolayca bulunabildiği ortak bir noktadır. Sadece Paris kenti sınırları içinde 5.000’i aşkın restoran 2016 Avrupa bulunmaktadır. Şampiyonası’na Kalitesine göre çeşitli fiyatlarda yemekler sunan restoranlar ge- ev sahipliği nellikle günün belirli saatlerinde açılır, belirli saatlerde kapanır. yapacak olan Genellikle haftanın bir günü kapalıdırlar. Fransız yasalarına göre Fransa, güneyde restaurantlar, fiks menü seçeneği sunmak zorundadır. Bistrolar ise genellikle restorandan daha küçüktür. Menüler bazen tebe- Akdeniz’den şirle tahtaya yazılır. Ya da sözlü olarak müşterilere aktarılır. Ge- kuzeyde Manş nellikle daha basit ve çabuk hazırlanabilen yemekler sunarlar. Denizi ve Kuzey Denizi’ne, doğuda Alışveriş Ren Nehri'nden Fransa’da alışveriş yapmak için çeşitli şeyler bulabilirsiniz. Ma- batıda Atlas ğazalar ve alışveriş merkezleri genellikle 09.00-10.00 gibi açılır Okyanusu'na kadar ve 19.00 gibi kapanır. Bazı mağazalar 12.00-14.00 saatleri ara- yayılan topraklarda sında kapalı olabilir. Çoğu yer tüm gün olmasa bile Pazartesi sa- yer alır. Belçika, bahları kapalı olabilir. Birçok mağaza Perşembe günleri daha Lüksemburg, geç saatlerde kapatır. Fransa alışverişlerinde giyim dışında; koz- Almanya, İsviçre, metik ürünler, birbirinden ünlü ve lezzetli yiyecek seçenekleri İtalya, İspanya, ve kırtasiye ürünleri alışveriş listenize yazabileceğiniz diğer al- Monako ve Andorra ternatifler. Eğer bütçenizi çok sarsmadan alışveriş yapayım der- seniz Paris hediyelik eşya konusunda da çok zengin eçeneklere ile sınır komşusu. sahip. Klasikleşmiş kupa, t-shirt, magnet, anahtarlık gibi hedi- yelerin yanı sıra birbirinden orijinal biblo ve ev süsleri de bulabi- Kimlik ve Diğer Belgeler lirsiniz.

Fransa’da kimliğinizi veya pasaportunuzu mutlaka yanınızda Ödeme taşımalısınız. Stadyumlara girişte biletle kimliğin ya da pasa- Fransa’da ödemeler Euro ile yapılıyor. portun aynı kişiye ait olup olmadığı kontrol edilebilir. Mayıs 2016’daki resmi kur: 1 Euro = 3.32 TL Tavsiyemiz, herhangi bir şekilde kaybolması halinde büyük Havaalanları dışında şehir merkezlerindeki para değiştirme of- problemler yaşamamak için kimliğinizin bir fotokopisini ayrı bir islerinde ya da bankalarda daha uygun fiyata döviz bozdurabilir- yerde taşımanız. siniz.

Yeme-İçme Dil Fransız mutfağı Fransa’da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle Fransa’nın tek resmî dili Fransızcadır ancak ülkede pek çok ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir yerel dil, lehçe ve azınlık dili de yaygın olarak konuşulur.

66 67 PARİS

Paris’in sembolü Eyfel Kulesi

Seine Nehri kıyısında Orsay Müzesi Paris’te gezip görülecek yerler arasında Eiffel (Eyfel) Kulesi, Notre Dame Katedrali, Champs-Elysees (Şanzelize) Caddesi, Concorde Meydanı, Montmartre Tepesi, Louvre Müzesi, Zafer Takı, Paris Opera Binası, Sacre Coueur Bazilikası, Orsay Mü- zesi, Versay Sarayı, Lüksemburg Bahçesi, Moulin Rouge bulunuyor. Şehir merkezinde 2 milyon 240 bin 621 kişi yaşayan Paris’in nüfusu, şehir sınırlarının dışına taşarak büyüyen ban- liyöleriyle birlikte toplam 12 milyon 341 bin 418’i bulmaktadır.

Paris, Fransa’nın başkenti ve en büyük şehri olmakla beraber, Île-de-France bölgesinin de merkezidir. Sen Nehri’nin üzerine, Paris Havzası’nın ortasına kurulmuştur. Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile bilinen Paris, aynı zamanda dünya tarihinde önemli bir şehir olmakla birlikte, başlıca eko- nomik ve politik merkezler arasında yer almakta ve uluslar- arası taşımacılığın geçiş noktalarından birini oluşturmaktadır.

Champs-Élysées’de Zafer Takı

Notre Dame Katedrali

Paris’in akşam görünüşü

Montmartre Lüksemburg bahçeleri Louvre Müzesi

68 69 Paris Taraftar Alanı

Eiffel Kulesi çevresindeki taraftar alanının üç boyutlu planı

Paris, Fransa’nın başkenti ve en büyük şehri olmakla beraber, bu yazın en eğlenceli ve önemli organizasyonu olan UEFA EURO 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nın heyecanını stadyumun dışında da yaşayabilirsiniz. Organizasyon Komitesi ve Paris şehri EURO 2016 için 90 bin taraftar kapasiteli, Champ de Mars’da (Eiffel Kulesi’nin altında) özel bir Fanzone (Taraftar Alanı) oluşturdu. Bu taraftar alanı, 10 Haziran- 10 Temmuz tarihleri arasında tüm futbolseverlere ücretsiz olarak açık olacak. Alanın girişinde kimlik ya da pasaport kontrolü yapılacak.

Taraftar Alanı Açılış Saatleri l 10 Haziran’dan itibaren saat 16.00’da l 27 Haziran’a kadar gün ortasından gece yarısına kadar Eiffel Kulesi çevresindeki taraftar alanının krokisi l 30 Haziran-10 Temmuz arası saat 16.00’dan gece yarısına kadar

Eiffel Kulesi’ne Giriş Noktaları Taraftarlar, turnuva boyunca Taraftar Alanı’na 6 noktadan giriş yapabilmektedir. l Avenue de la Motte-Piquet (7.) l Avenue Joseph Bouvard (7.) l Avenue Charles-Risler (7.)

Eiffel Kulesi çevresini gösteren harita

70 71 LENS

Lens Tren Garı

Lens’te görülecek yerler arasında Louvre-Lens Müzesi, Lens Tren İstasyonu, Jean-Perrin Fen Fakültesi, Jean-Jaures Meydanı, Basly Bulvarı ve Lannoy Caddesi yer almaktadır.

Basly Bulvarı

Lens; Fransa’nın kuzeyinde yer alan ve Pas-de-Calais bölgesine bağlı bir şehirdir. 34 bin 190 kişilik nüfusa sahiptir. Oldukça küçük bir şehir olan Lens, güneyinde yer alan başkent Paris’e 200 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Lens şehrinin kuşbakışı görünüşü

Jean-Perrin Fen Fakültesi Louvre-Lens Müzesi

72 73 Lens Taraftar Alanı

Bollaert Delelis Stadı, taraftar alanı ve tren istasyonu krokisi

Lens, Fransa’nın yaklaşık 35 bin nüfuslu küçük bir şehri olmakla beraber, bu yazın en eğlenceli ve önemli organizasyonu olan UEFA EURO 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nın heyecanını stadyumun dışında da yaşayabilirsiniz. Organizasyon Komitesi ve Lens şehri EURO 2016 için 7 bin 500 ile 10 bin kişi arasında değişen taraftar kapasiteli, özel bir Fanzone (Taraftar Alanı) oluşturdu. Bu taraftar alanı, 10 Haziran-10 Temmuz tarihleri arasında tüm futbolseverlere ücretsiz olarak açık olacak. Alanın girişinde kimlik ya da pasaport kontrolü yapılacak.

Taraftar Alanı Açılış Saatleri l 10 Haziran-10 Temmuz arası gece yarısına kadar Lens şehrinin haritası

74 75 NICE

İngiliz Sahil Yolu Nice’te gezip görülecek yerler arasında İngiliz Sahil Yolu (Promenade des Anglais), Vieux Nice (Eski Şehir), Massena Meydanı, Palais Lascaris, Hotel Negresco, Kale Tepesi, St. Nicholas Rus Ortodoks Katedrali, Cours Saleya Pazarı, Matisse ve Chagall Müzeleri bulunmaktadır.

Eski Nice’den bir görüntü

Nice; Güney Fransa’da (Cote d’Azur), Akdeniz sahilinde, Marsilya ile Cenova arasında yer alan bir şehirdir. Fransa’nın en önemli turizm merkezlerinden biridir. Fransa’nın beşinci büyük şehridir ve nüfusu 343 bin kişidir.

Hotel Negresco

Kale Tepesi ve Nice şehri Massena Meydanı

76 77 Nice Taraftar Alanı Havaalanından Ulaşım

Tren İstasyonundan Ulaşım (GARE THİERS) Tramvayla Ulaşım Line 1 (1. hat) Durak: Masséna Gare Thiers Tren İstasyonundan Süre: 5 dakika

Otobüsle Ulaşım Otobüs Numarası No 9, 10, 3, 4, 8, 27

Araçla Ulaşım: Marsilya’dan A8 Otobandan Gelen İstikamet

Nice, Fransa’nın en güzel tatil kentlerinden olmakla beraber, bu yazın en eğlenceli ve önemli organizasyonu olan UEFA EURO 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nın heyecanını stadyumun dışında da yaşayabilirsiniz. Organizasyon Komitesi ve Nice şehri EURO 2016 için 10 bin kişi taraftar kapasiteli, özel bir Fanzone (Taraftar Alanı) oluşturdu. Bu taraftar alanı, 10 Haziran-10 Temmuz tarihleri arasında tüm futbolseverlere ücretsiz olarak açık olacak. Alanın girişinde kimlik ya da pasaport kontrolü yapılacak. Araçla Ulaşım: İtalya Cenova’dan A8 Otobandan Gelen İstikamet Taraftar Alanı Açılış Saatleri

l 10 Haziran-10 Temmuz arası gece yarısına kadar

Giriş Noktaları Taraftarlar, turnuva boyunca Taraftar Alanı’na 2 noktadan giriş yapabilmektedir. l Entree Massena l Entree Theatre de Verdure

78 79 bol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS yetkililerine göste- UEFA EURO 2016 için rilmelidir.

Stadyum Kuralları 2.5 Stadyum içindeki park yerlerine sadece UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS tarafından izinli 1.Amaç olan araçlar park edebilir.

Fransa yasalarını da içeren ilgili ulusal yasalarla birlikte bu 3. Kişisel Kontroller Stadyum Kuralları, UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve EURO 2016 SAS tarafından düzenlenen UEFA Avrupa Futbol 3.1 Stadyuma giriş yapan tüm kişiler, bilet ve akredite kartını Şampiyonası’nın (bundan sonra UEFA EURO 2016) final tur- UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS nuvası ile bağlantılı olarak stadyum alanlarına giren tüm yetkilileri tarafından talep edildiği takdirde güvenlik görevli- bilet ve/veya akreditasyon sahiplerine uygulanacaktır. lerine ve polise göstermek zorundadır. Stadyum Kuralları içerisinde yer alan “Stadyum” kavramı sadece geçerli bir bilet veya akreditasyon kartı ile bir UEFA 3.2 UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 EURO 2016 müsabakasının oynanacağı, oynanan veya oy- SAS tarafından atanan yetkililer veya polis görevlileri alkol nanmış stadyumu ve stadyum alanının içerisindeki/en ya- veya uyuşturucu almış olma nedeniyle ya da silah taşıma, kınındaki bölgeleri (girişler ve çıkışlar dâhil) kapsamaktadır. tehlikeli ve ateşli cisimler bulundurma yüzünden emniyet Bu Stadyum Kuralları stadyuma bilet veya akreditasyonla riski hissetmeleri durumunda arama yapabilir. girişlerin başladığı andan itibaren kullanılan stadyumun diğer organizasyonlarda/maçlarda geçerli olan kendi stad- 3.3 Stadyumlara giriş yapılabilmesi için, tüm yasaklı madde- yum kurallarının yerine geçmektedir. lere UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS yetkilileri tarafından el konulacak ve/veya mümkün ol- 2. Girişler ması durumunda sahibine geri teslim edilmek üzere teslim alınacaktır. 2.1 Stadyuma sadece maç bileti olanlar ve akredite kartı olan kişiler (yaş grubu ayrımı yapılmaksızın - çok küçük çocuklar 3.4 Emniyet riski taşıyan ve aranmaya itiraz eden kişiler dâhil) girebilir. Girişlerde ve alanların içerisinde bileti ve ak- stadyumlara alınmayacaktır. redite kartı talep edildiği takdirde UEFA yetkilileri, Fransa Futbol Federasyonu görevlileri, EURO 2016 SAS yetkilileri, 3.5 Yetkisiz bilet kullanımı veya stadyuma giriş yasağı olan güvenlik görevlileri ve polise gösterilmek zorundadır. Gerek- kişilerin stadyumlara girişleri reddedilecek ve bu biletler tiğinde ayrıca resmi bir kimlik de talep edilebilinir. Bu konu- UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS ların dikkate alınmaması durumunda girişin reddedilmesine yetkililerine bilet satış koşulları ve kuralları uyarınca geri veya bulunan alandan dışarı alınılmasına yol açabilir. teslim edilecektir. Akreditasyon kural ve koşullarına uygun kullanılmayan akreditasyonlar için de benzer prosedürler 2.2 Bilet veya akreditasyonların geçerliliği ve kullanılabilir- uygulanacaktır. liği, UEFA EURO 2016 koşullarına göre belirlenir. Bilet veya akreditasyon sahipleri sadece bu koşullar ve şartlarda belir- 4. Stadyum İçi Davranış Kuralları lenen şekilde alınan bilet/ akreditasyon ile stadyuma girebilir. 4.1 Stadyuma giren tüm kişiler: Biletler veya yasadışı/yetkisiz kaynaklardan edinilen akreditasyonlar geçersizdir. a) Hiç kimseye ve/veya hiçbir şeye zarar vermeyecek, tehli- keye atmayacak, kimseyi rahatsız etmeyecek şekilde dav- 2.3 16 yaşın altındaki bilet sahibi kendisine refakat eden ve ranmalıdır. geçerli bileti olan yetişkin ile stadyuma giriş yapabilir. b) UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 2.4 Engelli kişiler geçerli biletlerini göstererek kendileri için SAS yetkilileri, polis ve itfaiye ve/veya sağlık ekiplerinin oluşturulmuş bölgelere giriş yapabilecektir. Refakatçi kişinin uyarılarına ve anonslarına uymalıdır. de geçerli bir bilet bulundurması gereklidir. Talep edilmesi durumunda engelliliği kanıtlayıcı belgeler UEFA, Fransa Fut- c) Herkes biletlerinde belirtilen yerlerinde oturmak zorunda-

80 81 dır ve stadyum içerisinde ve etrafında kendilerine belirlenen a) Silah amacıyla kullanılabilecek kesme, delme, itme amaçlı rotalar çerçevesinde hareket etmelidir. Ayrıca, emniyet yü- maddeler veya fırlatma amacıyla kullanılabilecek maddeler, zünden veya muhtemel tehlikelere karşı tedbir alabilme ne- özellikle baston, şemsiye, kask ve benzeri maddeler, ayrıca deniyle polis veya UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya merdiven, tabure, katlanabilir sandalye, kutu, büyük çanta- EURO 2016 SAS yetkilileri veya stadyum görevlileri tarafın- lar, sırt çantaları, valiz (25cm x 25cm x 25cm boyutundan dan başka koltuklarda veya bloklarda oturmaları taleplerine büyük veya oturulan koltuğun altına yerleştirilemeyecek uymalıdır. büyüklükteki maddeler). d) Bir kişi herhangi bir mala zarar geldiğini gördüğünde veya b) UEFA EURO 2016 tarafından onaylanmış bardakları ve ka- bir kazaya şahit olması durumunda, UEFA, Fransa Futbol Fe- nıtlı tıbbi konuyla ilgili maddeler hariç, tüm şişe, bardak, her derasyonu ve/veya EURO 2016 SAS yetkilileri ve/veya polise türlü içecek kutusu veya pet cam gibi kırılabilir, parçalanabi- bilgi vermelidir. lir sert malzemelerden yapılan maddeler. e) Girişler, bilet ve akreditasyon sahibi kişinin bileti ve akre- c) Havai fişek ve türünden maddeler, sis bombası ve benzeri ditasyonu ve ek erişim cihazındaki belirtilen sayıyla sınırlıdır. maddeler.

4.2 Bu kurallara ek olarak hayati tehlike, sağlık ve mala gele- d) Gaz sprey kutuları ve diğer yanıcı, yakıcı tüm maddeler. cek olan zararı engellemek, azaltmak ve yok etmek amacıyla UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS e) Lazer kalemleri. yetkilileri ve polisler tarafından öngörülen kurallara uyulma- lıdır, uyulmadığı takdirde bu kişiler stadyumdan çıkartılabili- f) Uçurabilinir maddeler. nir. g) Her türlü silah. 4.3 Tüm atıklar stadyumlarda bulunan atılacak malzemenin cinsine göre öngörülen çöp kutularına atılmalıdır. h) Herhangi bir kanıtlı tıbbi madde dışında, bütün alkollü iç- 4.4 Elektronik sigara ürünleri dâhil olmak üzere, stadyumda kiler, uyuşturucular ve uyarıcılar. sigara içmek yasaktır. i) Irkçılık, yabancı düşmanlığı, din, politika ve cinsellik içeren 4.5 Stadyum alanlarında bahis faaliyetleri yasaktır. her türlü ayrımcı materyaller.

5. Ses ve Görüntü Kayıtları ve Görsel Aktarmalar j) Pankartlar, logo ve kitapçık gibi tanıtım amaçlı ticari materyaller. 5.1 UEFA EURO 2016 maçlarında ve genel olarak turnuva sü- resince stadyuma giren herkes kendilerinin ses, resim veya k) Her türlü bayrak ve pankart. İzin verilenler sadece esnek video kayıtlarının yapılmasını ve bunların herhangi bir ücret plastik sopalar ve pankartı iki tarafından germek için kulla- talep etmeden hemen veya sonradan kullanılmasını kabul nılan yine aynı malzemeden en fazla 1 metre uzunluğunda ve etmiş demektir. çapı en fazla 1 cm olan sopalardır.

5.2 UEFA EURO 2016 maçında bulunan herkes kişisel kulla- l) 2.0 x 1.5 metre ebadından daha büyük olan bayraklar. Ya- nım amacıyla maç ve stadyum ile ilgili ses veya resim kayıt- nıcı madde olmaması ve Fransız hukukuyla uyumlu olması ları yapabilir, ancak bunları internet üzerinden veya radyoda koşulluyla daha küçük boyuttaki pankart ve bayraklar stad- veya televizyonda yayınlaması veya yayınlamak isteyenlere yuma sokulabilinir ve bu sokulan bayraklar UEFA, Fransa yardımcı olması kesinlikle yasaktır. Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS yetkililerince yapılan kontrollerde gösterilmelidir. 6. Yasaklar m) Çok miktarda ve/veya rulo edilmiş kâğıtlar. 6.1 UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS yetkililerince izin verilmediği sürece aşağıdaki madde- n) Mekanik çalışan megafon, gazlı veya havalı korna, vuvu- lerin stadyumlara girişleri kesinlikle yasaktır: zela gibi gürültülü enstrümanlar.

82 83 o) UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 ı) Seyirci alanlarında koltukların üzerinde ayakta durmak. SAS yetkililerince kabul görmüş kişisel amaçla kullanılacak ve bir set yedek pilli fotoğraf makinesi dışında video kame- j) Tanınmayı engelleyecek şekilde (yüz dâhil) kendini ka- rası ve benzeri ses ve resim kaydeden aletler. mufle etmek veya kılık değiştirmek. p) 5.2 maddesinin ihlâline sebep olan internet veya başka k) Yasak olan diğer davranışlar. yayın araçları vasıtasıyla ses, resim, tanımlama veya müsa- baka sonuçlarını duyurmaya ya da yayınlamaya yarayan Yukarıdaki liste detaylı değildir. tüm aletler. 6.3 UEFA, FFF ve EURO 2016 SAS tarafından yapılmasına yetki verilmesi dışında, stadyum içerisinde yapılması kesin- q) Fransız hukuku uyarınca kabul edilmiş olan koruma ve likle yasak olanlar: asistan köpekler dışındaki tüm hayvanlar. a) Halka kapalı veya belirli bilet, akreditasyon sahibine girişi UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve/veya EURO 2016 SAS sınırlandırılmış kullanım alanlarına (örn. Çalışma odaları, yetkililerince, UEFA EURO 2016'nın güvenliğini ve imajını ze- VIP, Medya alanları) genel bilet ve akreditasyon sahiplerinin deleyecek tüm maddelerin stadyuma alınması yasaklanabi- girişi ve kullanması. lir. b)Acil çıkışları, ziyaretçi alanlarının çıkışlarını ve girişlerini, 6.2 Stadyum içerisinde aşağıdakilerin yapılması kesinlikle trafiğe açık alanları, yürüyüş alanları ve yolları kısıtlamak ve yasaklanmıştır: oyalanmak. a) Sahaya, saha kenarına doğru veya başka bir kişiye doğru c) Sahaya veya saha kenarına girmek. herhangi bir cisim veya sıvı fırlatmak. Yukarıdaki liste detaylı değildir. b) Yangın başlatmak, havai fişek, işaret fişeği ve diğer piroteknik maddeler göndermek veya ateşlemek 7. Stadyum Kurallarının İhlâli c) Hakaret, ırkçılık, dini, siyasi, yabancı düşmanlığı veya diğer Yürürlükteki kurallara tâbi olarak, stadyum kurallarının ih- yasadışı/yasak mesajlar ve özellikle ayrımcı propaganda lâli aşağıdaki cezaların dayatılmasıyla sonuçlanabilir: mesajları (kadın ve erkekle ilişkili olanlar dâhil) ifade etmek, anlatmak ve yaymak. a) Stadyumdan çıkarılma ve polise teslim. d) Başkaları tarafından tehlikeli, kışkırtıcı, ayrımcı ve saldır- b) Akreditasyon koşulları ve şartları veya bilet satış koşul ve gan olarak yorumlanabilecek şekilde hareket etmek. şartlarıyla ilgili olarak UEFA EURO 2016 süresince failin tüm stadyumlara girişinin yasaklanması. e) UEFA, Fransa Futbol Federasyonu ve EURO 2016 SAS tara- fından verilmiş yazılı izin olmaksızın bilet, ürün satmak, mal- c) Biletleme satış koşulları ve şartları uyarınca ihlâli yapan zeme dağıtmak (basılı malzeme dâhil) ve diğer ticari ve kişinin aldığı bilet ve diğer biletlerin aynı veya diğer UEFA promosyon ürünleri satmak. EURO 2016 maçları için de iptal ve geçersiz kılınması. f) Yapılara, bu tarz hareketler için yapılmamış olmasına rağ- d) Uygulanabilir yasalar doğrultusunda, uygun önlemler men çitlere tırmanmak ve üstünden atlamak. alınması açısından kişisel bilgilerin kendi ulusal futbol fede- rasyonlarına ve/veya polise sağlanması (örneğin ulusal g) Yapı elemanlarına, tesislere, duvarlara yazı yazmak, yapış- stadyum yasakları). tırmak ve boyamak. e) UEFA, FFF ve/veya EURO 2016 SAS veya yetkilendirilmiş h) Tuvaletler haricinde kendinizi rahatlatmak veya çöpleri, diğer kişiler tarafından yasal işlemler başlatılması. ambalajları ve boş kapları yerlere atarak stadyumu kirlet- mek. f) UEFA, FFF ve/veya EURO 2016 SAS’ın kendi takdiriyle,

84 85 Fransız hukukuna uygun olarak cezalar ve çareler için diğer stadyumların içinde ve girişlerinde gösterilecektir. yasal yolları takip etmekte tüm hakları saklıdır. 12. Uygulanabilir Yasa ve Yargı 8. Video Gözetimi 12.1 Stadyum Kuralları Fransa kanunları doğrultusunda yo- Halkın güvenliğinin sağlanması açısından ve görüntülerin rumlanacak ve yönetilecektir. yasal işlemlerde kullanılması için, stadyum adli polis tarafın- dan kontrol altında olan video gözetim sistemiyle donatıl- 12.2 Stadyum Kurallarıyla ilgili veya bu kurallardan doğan mıştır. Erişim hakkı Fransız yasalarına ve özellikle “Code de anlaşmazlıklar Fransa’daki yetkili mahkemeye sunulacaktır. la SecuriteInterieure”ın ilgili maddelerine uygun olarak sağ- lanacaktır. Ek Bölüm 9. Sorumluluk SİGARA İÇİLMEZ Yürürlükteki kanunların belirlediği limitler içinde, stadyuma giren herhangi bir kişi kendi yaptığı davranışlar sonucunda Ayrıntılı olmayan yasaklılar listesi risk aldığını ve yaralanabileceğinin sorumluluğunu aldığını kabul eder. Şemsiye, kask Lazer Şişeler*,sürahi, teneke 10. Bölünebilirlik ve Değişiklikler kutular,cam

10.1 Stadyum kurallarının hükmü/hükümleri mahkeme ta- Piroteknik Alkollü içecekler, rafından geçersiz, uygulanamaz veya etkisiz olarak değer- malzemeler ilaçlar* lendirilse bile stadyum kurallarının geri kalan kısmı geçersiz, etkisiz veya uygulanamaz hüküm(leri) içermemiş gibi yü- rürlükte kalacaktır. Bayrak sopası Bayrak ebadı Profesyonel 10.2 UEFA, FFF ve EURO 2016 SAS; UEFA ve FFF resmi sitele- Maksimum Maksimum Kameralar veya rinde de bulanabilecek olan, en son ve en etkili olması açısın- 1m x çap 1 cm 2.0m x 1.5 m video kameralar dan Stadyum Kurallarında değişiklik yapma hakkını saklı tutar. http://www.euro2016.fr , http://www.fff.fr Silahlar, Promosyon ve Aerosol patlayıcılar, 10.3 Her bilet ve/veya akreditasyon başvuru sahibi, başvu- reklam spreyler bıçaklar, rusundan sonra (ilgili koşullar ve şartlara göre zaman zaman materyalleri değişiklik gösterebilir) yeni versiyonun yayınlanmasıyla ilgili silah olarak veya objeleri e-mail yoluyla bilgilendirilecektir. UEFA, FFF ve EURO 2016 kullanılabilecek SAS, gerçek veya potansiyel bilet ve/veya akreditasyon sa- her türlü hiplerini bilgilendirmekle sorumludur. Her tür ilgili kişi, akre- materyal ditasyon kural ve koşulları veya biletleme satış kural ve koşulları uyarınca ilgili başvuruyu iptal etme hakkına sahip Hantal ürünler, Kağıt rulolar, Mekanik veya olacaktır. büyük çantalar, yüksek miktarda elektronik aletler bebek arabası kağıt megafon, korna, 11. Geçerli Metin >25x25x25cm vuvuzela gibi Stadyum kuralları, Fransızca olarak hazırlanmış ve en azın- dan İngilizce, Almanca, İtalyanca, İspanyolca ve Rusçaya çe- Herhangi bir virisi yapılmıştır. Metinler arasında farklılıklar olması uçan cisim, durumunda Fransızca olan metin geçerli olacaktır. Stadyum drone kuralları, UEFA ve FFF resmi sitelerinde bulunabilecek (http://euro2016.fr ; http://fff.fr) ve güncel versiyonları *Tıbbı nedenlerle uygunluğu kanıtlananlar dışında

86 87 Sevgili Futbolseverler, T.C. PARİS BÜYÜKELÇİLİĞİ Adres: 16 Avenue de Lamballe 75016 Paris - France UEFA EURO 2016 Avrupa Şampiyonası süresince Millî Takı- Telefon: + 33 153 92 71 11 (3 lignes) mımızın maçlarını oynayacağı tüm şehirlerde sizlere ihtiyaç Faks: + 33 1 45 20 41 91 duyulması halinde gerekli desteği sağlamak için TFF Taraftar [email protected] Koordinasyon Merkezi (TFF Euro 2016 Fan Embassy) ekibi- http://paris.be.mfa.gov.tr miz yanınızda olacak. Üniformasında “TFF TARAFTAR EL- T.C. LYON BAŞKONSOLOSLUĞU ÇİSİ” yazısıyla kolaylıkla tanıyabileceğiniz bay ve Adres: 87, Rue De Seze 69006 Lyon - France bayanlardan oluşan ekibimizden biriyle taraftar alanlarının Telefon: +33 4 72 83 98 40 içerisinde, çevresinde veya şehir merkezlerinin belirli nokta- Faks: +33 4 78 24 86 75 larında karşılaşabilirsiniz. Bu ekiplerimiz tüm gün boyunca [email protected] sizlere yardımcı olabilmek için görev başında olacaktır. http://lyon.bk.mfa.gov.tr Ayrıca herhangi bir sorunuz olduğunda veya bir sorunla karşılaştığınızda; T.C. PARİS BAŞKONSOLOSLUĞU Adres: 44 rue de Sevres 92100 Boulogne - Billancourt. Her gün saat 09.00 - 24.00 arası bize ulaşabilirsiniz. Telefon: Santral: (014712) 3030; Noter: 3058-3056; Vefat/Te- reke: 3613; Vatandaşlık: 3611; Nüfus: 3609-3604; Askerlik: 3608-3601-3059; Evlenme: 3606; Pasaport: 3605-3034-3039 Faks: + 33 1 47 12 30 50 [email protected] http://paris.bk.mfa.gov.tr

T.C. STRAZBURG BAŞKONSOLOSLUĞU Adres: 10, rue Auguste Lamey 67000 Strasbourg - France Telefon: +33 03 88 36 69 10 +33 03 88 36 68 14 Faks: +33 03 88 37 97 39 [email protected] http://strazburg.bk.mfa.gov.tr T.C. MARSİLYA BAŞKONSOLOSLUĞU Adres: 363, Avenue du Prado 13008 Marseille - France Telefon: +33 491 290 020 Faks: +33 491 227 821 [email protected] http://marsilya.bk.mfa.gov.tr T.C. NANTES BAŞKONSOLOSLUĞU Adres: 20 Quai François Mitterand 44200 Nantes - France Telefon: + 33 2 40 75 73 87 Faks: + 33 982 63 77 98 [email protected] http://nant.bk.mfa.gov.tr

T.C. BORDEAUX BAŞKONSOLOSLUĞU ACİL DURUMLARDA ARANACAK TELEFON Adres: 29, Allée de Chartres, 33000 Bordeaux Telefon: + 33 (0) 5 57 99 77 20 Faks: + 33 (0) 5 56 48 27 34 [email protected] 112 http://bordo.bk.mfa.gov.tr

88 89