Multimediale Marketing Strategieën En Persoonlijke Betrokkenheid in CASTLE
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Master-scriptie voor Film- en Televisiewetenschap aan de faculteit der Geesteswetenschappen aan de Universiteit Utrecht Multimediale marketing strategieën en persoonlijke betrokkenheid in CASTLE Naam: Sanne Heijnen Studentnummer: 3218627 Begeleider: A.C.N van Beusekom Datum: Januari 2013 (blok 2) Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................... 3 Theoretisch kader: identificatie en/of para-sociale interactie? ......................................... 5 Methode ........................................................................................................................... 17 Verwerven en keuze respondenten .............................................................................. 20 Analyse .............................................................................................................................. 27 Werkelijkheid ................................................................................................................ 27 Relatie van de lezer met een karakter .......................................................................... 37 Conclusie ........................................................................................................................... 59 Discussie ............................................................................................................................ 65 Literatuurlijst ..................................................................................................................... 67 Bijlagen .............................................................................................................................. 69 2 Inleiding “Meet Richard Castle. He’s a New York Times best-selling author. And he’s not real.”1 Richard Castle is een fictief personage uit de televisieserie CASTLE van ABC.2 En er is iets aparts aan de hand met Richard Castle. Hoewel hij namelijk een fictief personage is lijkt hij toch echt te leven. Hij facebookt, twittert, heeft een eigen website en brengt zijn eigen boeken uit. Door de makers wordt er alles aangedaan om kijkers te laten geloven dat Richard Castle een echt persoon is en geen fictief personage. Deze nieuwe marketingstrategie die de zender ABC heeft toegepast, lijkt een duidelijk effect te hebben op de kijkers van de serie. Castle’s boeken zijn allemaal bestsellers geworden en mensen staan in de rij om een handtekening van Richard Castle te bemachtigen. De marketingstrategie van ABC heeft tot gevolg dat het publiek van CASTLE erg dichtbij de serie en de personages uit de serie staat: ze hebben het gevoel Richard Castle en de andere personages echt te kennen. Dit zorgt voor een aparte band, een persoonlijke betrokkenheid, tussen de kijkers van de serie (en ook de lezers van de boeken) en de fictieve personages uit de serie. In deze scriptie zal ik deze bijzondere band die tussen kijker en fictieve personages uit de serie gecreëerd wordt, onderzoeken en analyseren. De basis van mijn onderzoek zal bestaan uit een analyse van reacties van de kijkers van de serie (reacties die de betrokkenheid van de kijker met een fictief personage uit de serie weergeven). Deze reacties zijn te vinden op de vele messageboards en discussieforums van de serie. In mijn onderzoek zal ik gaan bekijken hoe de betrokkenheid van de kijkers met de personages van de serie op de forums naar voren komt en welke verschillende dimensies hierin te zijn onderscheiden. Ik wil niet alleen onderzoeken in welke mate er sprake is van betrokkenheid met de karakters uit de serie, en welke vormen dit aanneemt, 1Fictional author “writes” real book: Richard Castle releases “Heat Wave.” Wait, What? (2009) http://www.ozarksunbound.com/fictional-author-writes-real-book-richard-castle-releases-heat-wave-wait-what-cultural- critique/7047 bezocht op 13-04-2012 2 Castle. Mak. Andrew Marlowe, act. Nathan Fillion, Stana Katic. ABC 2009-2011. 3 maar ook analyseren hoe de bijzondere marketing strategie van CASTLE van invloed is op de betrokkenheid van de kijkers. Om dit te realiseren heb ik de volgende twee onderzoeksvragen opgesteld: Welke vormen van persoonlijke betrokkenheid met de fictieve personages uit de serie CASTLE zijn er in de reacties van de kijkers op de message boards te onderscheiden en hoe verhouden die zich tot elkaar? Op welke wijze versterkt de multimediale marketing strategie van tie-in’s de betrokkenheid van de kijker met de personages en gebeurtenissen in de serie televisieserie CASTLE? Voordat de analyse wordt uitgewerkt, volgt eerst een uiteenzetting van een selectie van de reeds bestaande theorieën omtrent de relatie tussen kijker en fictieve personages. Vervolgens worden de keuzes en beslissingen over de onderzoeksopzet, de keuze van de mediaproducten en de keuze voor respondenten verantwoord. Daarna volgt de inhoudelijke analyse van de reacties van de kijkers, en daarmee worden de onderzoeksresultaten ingebed in de wetenschappelijke ideeën en theorieën. Ten slotte wordt in de conclusie een koppeling gemaakt tussen de onderzoeksresultaten en theoretische concepten, en zal in de discussie worden gereflecteerd op het onderzoek en het onderzoeksproces. 4 Theoretisch kader: identificatie en/of para-sociale interactie? Voor mijn onderzoek is het noodzakelijk om te definiëren wat ik onder de persoonlijke betrokkenheid van een kijker met een fictief personage uit een televisieserie versta, omdat het natuurlijk een erg abstract begrip is. Onder persoonlijke betrokkenheid versta ik kort gezegd het vormen van een persoonlijke band met een fictief personage. De inhoud van deze band en de sterkte daarvan zullen per persoon onderling verschillen en is bij niemand hetzelfde. Onder persoonlijke betrokkenheid schaar ik een groot aantal andere concepten die al vaker in de mediawetenschappen gebruikt zijn. Identificatie, para-sociale interactie, flow, transportatie, het waarderen of hebben van gevoelens voor een personage en imitatie zijn allemaal begrippen die onder persoonlijke betrokkenheid vallen. Voor dit onderzoek zal ik me voornamelijk op twee van deze concepten focussen: identificatie en para-sociale interactie (PSI). Ik leg mijn focus juist op deze twee concepten omdat deze naar mijn mening het best van toepassing zijn op de band die gecreëerd wordt tussen kijker en personage in de serie CASTLE. De beredenering voor deze keuze zal volgen uit de behandeling van verschillende al bestaande theorieën over deze concepten. Er is in zijn totaal al veel geschreven over concepten die te maken hebben met het creëren van een persoonlijke band tussen kijker en personage. Het is niet mijn intentie om nu ieder concept apart te gaan bespreken en analyseren op welke manier het van toepassing is op mijn casus. Wel zal ik bespreken op welke manier deze concepten samenhangen en verschillen van elkaar. Daarbij zal ik het meest besproken concept, identificatie als basis hanteren, en daar vanuit de andere concepten erbij betrekken. Ook over identificatie is al enorm veel geschreven op wetenschappelijk gebied. Een van de eerste wetenschappers die getracht heeft identificatie te analyseren en definiëren is de Franse psychoanalyticus Jacques Lacan. Hij brengt de term identificatie in verband met de ontwikkelingsfase van een baby (ook wel spiegelingsfase genoemd). Hij stelt dat een kind wordt geboren met de ervaring van gemis en dat men vervolgens zal proberen om dit gemis te begrijpen en 5 overkomen door middel van het spiegelen aan de moeder.3 En ook specifiek binnen de televisiewetenschappen is er al veel aandacht aan identificatie besteed. De Amerikaanse communicatiewetenschapper Jonathan Cohen heeft veel onderzoek gedaan naar de identificatie van kijkers met fictionele karakters, en is dan ook een van de belangrijkste spelers in de ontwikkeling van de theorie omtrent identificatie met mediakarakters. Cohen onderstreept dat er een duidelijk onderscheid gemaakt moet worden tussen identificatie en andere typen reacties die een kijker op een media tekst kan hebben.4 Cohen geeft zelf de volgende definitie van identificatie: “When reading a novel or watching a film or a television program, audience members often become absorbed in the plot and identify with the characters portrayed. Unlike the more distanced mode of reception— that of spectatorship—identification is a mechanism through which audience members experience reception and interpretation of the text from the inside, as if the events were happening to them.”5 Hij stelt dus dat tijdens de identificatie met een mediakarakter, kijkers het gevoel hebben dat de gebeurtenissen die het karakter meemaakt ook met hen gebeuren (zij nemen de gevoelens van het karakter over). De kijkers bevinden zich tijdelijk in de tekst zelf. Bij identificatie staat de kijker even tijdelijk in iemands anders zijn schoenen, en bekijkt hij/zij de wereld door die persoon zijn ogen. Daarbij moet identificatie als een ervaring gezien worden, waarin de doelen en de identiteit van een media karakter overgenomen worden.6 Cohen beschrijft in detail de eigenschappen van identificatie. Identificatie is vluchtig en verschilt in intensiteit. Een persoon die zich met een media karakter identificeert raakt zijn eigen identiteit tijdelijk even kwijt. De doelen van het geïdentificeerde karakter worden volledig overgenomen. Belangrijk daarbij is 3 Peter van Beneden, “Viewer ‘identification’ with media characters in television and film fiction” Proefschrift voor de Universiteit van Western Australia (1998), 2-3. 4 Jonathan Cohen, “Defining Identification: