PIJN IS DE VOORNAAMSTE DRIJFVEER WAAROM GIFSLANGEN MENSEN BIJTEN. DEEL 2: VENOMOIDEN DIE BIJTEN!

PAIN IS THE MAIN DRIVER FOR VENOMOUS SNAKEBITES IN HUMANS. PART 2: VENOMOIDS THAT BITE!

Raymond Hoser Raymond Hoser

Voor ik in detail inga op beten door veno- Before detailing venomoid bites, it should moiden, zou ik graag vermelden dat ve- be mentioned that venomoids are effecti- nomoiden direct na de operatie effectief vely harmless immediately post operation onschadelijk zijn. De bek wordt rijkelijk ge- due to the procedure of the operation. The spoeld met water aan het begin en het ein- mouth region is irrigated liberally with wa- de van de procedure, zodat alle gif wordt ter at the start and end of the procedure, weggespoeld. Hoewel er waar­schijnlijk nog literally washing away venom remaining. beperkte gifresten achterblijven, bleek uit While residues no doubt remain, tests im- testen onmiddelijk na de operatie dat de mediately post operation showed that the slangen geen muizen konden doden. Van- snakes were unable to kill mice with bites wege deze feiten heb ik venomoiden een after the operations. On that basis veno- week na de ingreep altijd volledig onscha- moids were deemed harmless a week post delijk geacht en ze vanaf dat moment vrij operation and from that point on, all were gehanteerd. only ‘free handled’.

Beten uitlokken bij de venomoiden was Getting the venomoids to bite was never nooit moeilijk (zie verder), hoewel dat nooit hard (see later), although it wasn’t actually mijn bedoeling was, integendeel. Venomoi- something I set out to do. The contrary den werden nooit uitgedaagd door er net was actually the case. Venomoids were voor te gaan wuiven (behalve met prooien never confronted by hand-waving in front aan pincetten). Ze werden ook nooit aan of them (except for feeding food items at de staart opgetild of met een slangenhaak end of tongs). Venomoids were never ´tai- in de nek in bedwang gehouden. Als regel led´, (by this I mean picked up from the pakte ik de venomoiden enkel op door ze te general caudal/vent region to support all zachtjes te ondersteunen in het midden van or most of a snake’s weight). Venomoids hun lichaam, zonder pijn te veroor­zaken. were never ‘necked’ or pinned to be hand- Hoewel beten in dergelijke omstandigheden led in that manner.

52

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 zeldzaam waren, kwamen ze toch af en toe As a rule venomoids were only handled voor en de redenen werden onderzocht. mid-body (including often being draped around a person’s neck), with body sup- De situaties waarin venomoiden mensen ported in a non-restrictive, non painful to beten, werden geanalyseerd. Hoewel enkel the snake manner. data wer­den bijgehouden van beten waar- bij giftanden de huid doorprikten, waren de While in these situations bites from veno- resultaten dezelfde­ wanneer zogenaamde moids were rare, they did sometimes occur partiële beten ook in overweging werden and the reasons ascertained. The situations genomen. Alle venomoide beten pasten in where the venomoids bit handlers were as- volgende categorieën: sessed. While records were only kept when 1: Slangen die pas venomoid waren ge- both fangs penetrated and broke the skin, maakt en die voorheen werden gehan- the results were effectively unchanged if in- teerd met haken, opgetild aan de staart cluding so-called partial bites. All venomoid en dergelijke en die dus nog angst had- bites fitted the following parameters den als een persoon ze nader­de. Eén 1: Newly venomoided snakes that had zo’n voorbeeld was, toen een inlandse been formerly handled via means of taipan (Parademansia microlepidota), sticks, tailing and the like and still in fear die drie weken eerder venomoid werd when approached by a handler. One gemaakt, me beet. such example was when a newly veno- 2: Wanneer een groep slangen samen werd moided (Parademansia mi- vastgehouden en het gewicht van enke- crolepidota) bit me. That snake had only len drukte op andere, wat pijn veroor- been venomoid for three weeks. zaakte, zodat de slang de andere dieren 2: When a group of snakes was held as a of de hanteerder beet. Zo’n voorbeeld bunch and the weight of some pressed betrof opnieuw een recent venomoid ge- onto another, inflicting pain on the sna- maakte inlandse taipan. ke, the result being it either bit another 3: In soortgelijke situaties, vooral in het snake or the handler. One such example paarseizoen, komt het voor dat een man- again involved another Inland Taipan, nelijk dier een ander dier uit een vastge- and again the snake in question was ne- houden groep bijt, waarop het gebeten wly venomoided. dier in een reactie het dichtsbijzijnde 3: In a similar situation, usually at times of ‘levende’ object bijt, zijnde een andere mating, a male snake would bite another slang, of zeldzamer: de hanteerder. when a group (usually of several) was 4: Wanneer een slang pijn heeft door ziekte. being held in hand, often resulting in re- Twee dergelijke gevallen kwamen voor taliation by the bitten snake. The retalia- met tijgerslangen (Notechis scutatus). ting snake bites the nearest ´live´ object, Eén ervan was besmet met een virus en being either another snake or on rarer genas, een ander dier was net ontwormd occasions, the handler. met Panacur/Droncit. Deze slangen be- 4: When a snake was in pain through illness. ten in normale omstandig­heden nooit. Two such cases occurred with Tiger Sna- Hetzelfde werd waargenomen bij py- kes (Notechis scutatus), one infected with thons in soortgelijke situaties. a virus (from which it recovered) and ano-

53 5: Wanneer een slang snel bij de nek werd ther that had been treated with worming gegrepen. Twee van dergelijke geval- treatments (Panacur/Droncit). The sna- len zag ik bij doodsadders (Acantho- kes were normally totally tractable and phis spp.). In beide gevallen werden de ´non-biting´. Same has been observed in slangen stevig in de nek gegrepen­ en pythons in identical situations. reageerden ze door zich bijtend terug te 5: When a snake was rapidly grabbed by trekken. Beide slangen moesten zich ook the neck. Two instances of this occurred net gaan ontlasten na het eten van grote with Death Adders ( spp.), prooidieren, wat ongemak veroorzaakte. in both cases the snakes were grabbed Iets vergelijkbaars gebeurde met een tightly by the neck and responded by kusttaipan (Oxyuranus scutellatus), die pulling back, with mouth open and ef- stevig in de nek werd vastgehouden om fecting ‘a bite’ at the same time. Both ontwormingsmiddelen toe te dienen. were full of feces from large feeds and 6: Twee zogenaamde voedselbeten ge- about to defecate as well, putting the beurden bij een red-bellied black snake snakes in pain. Similar occurred with a ( porphyriacus) en een tijger- (Oxyuranus scutellatus), slang, toen de slangen het voedseldier that was being forcibly held by the neck, misten dat met een korte pincet werd being administered worming drugs, that vastgehouden, en in mijn hand beten pulled back and with mouth open “bit” 7: Minstens twee keer stak ik per ongeluk me, while pulling back (as opposed to – omdat ik de kop niet in de gaten had - striking at me).

West head Red Death Adder Acanthophis antarticus. Foto/Photo: Raymond Hoser.

54

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 mijn vin­ger in de bek van een tijgerslang 6: Two so-called ´food bites´ involving a die in groep werd vastgehouden. Daar- Red-bellied Black Snake (Pseudechis op trok de slang zich terug en deed z’n porphyriacus) and a Tiger Snake, when bek gedeeltelijk dicht, zodat ze ‘beet’. the snakes struck past the rodent being held by short (25 cm long tongs) and bit De laatste voorbeelden zijn belangrijk, om- the hand of the handler (myself). dat ze aantonen hoe losjes de venomoiden 7: On at least two occasions I inadvertently worden gehanteerd. Zolang de dieren goed put my finger inside the mouth of aT iger werden ondersteund bij het dagelijkse Snake being handled as a group, becau- hanteren, werd de positie van de kop quasi se I wasn’t looking at the snake’s head. irrelevant. Met andere woorden: de beten The snake then pulled back and by clo- werden erbij genomen in ruil voor het vrije- sing it’s mouth to at least a limited extent lijk hanteren van de dieren, wat hun welzijn ´bit´ at the same time. verbeterde. Heel relevant voor dit artikel is echter het feit dat de reden voor al de be- The last examples are significant in that it ten ofwel pijn was, ofwel angst voor pijn shows the casualness in terms of handling (gebaseerd op vroegere ervaringen van het the venomoids with regards to consequen- dier). Twee andere beten waren het gevolg ces of bites. With the venomoids being van vingers in de bek steken en nog twee handled daily, so long as the snakes were andere waren voederbeten. being supported (their weight), the position

Juvenile amelanestic Death Adder Acanthophis antarticus. Foto/Photo: Raymond Hoser.

55 Niettegenstaande de echte beten die hier- of the head was almost irrelevant. In other boven werden beschreven, waren er nog words, the bites were accepted as a trade- andere gele­genheden waarbij de venomoi- off for allowing the snakes to be unrestric- den probeerden te bijten – echter zonder ted and on the basis it was to the snakes succes. Het ging daar­bij meestal om recent welfare benefits to be ‘free handled’, even venomoid gemaakte dieren van bepaalde if myself and my staff got a few pin pricks taxa (bijvoorbeeld tijgerslan­gen en cop- from elapid fangs. perheads). Deze slangen vielen naar me uit, maar misten vaak met opzet en vaak hiel- Of relevance to this paper however is that den ze hun bek gesloten. Dit waren zoge- in all cases the cause of bites was pain, the naamde waarschuwingsbeten. De slangen only exceptions being the cases where real deden dit ook in identieke situaties waarbij fear (based on immediate past experience) ze gevoederd werden. Waren de slangen er of pain drove the snakes to bite, two bites eenmaal aan gewend om dagelijks uit hun involving placement of hand in mouth and bakken te worden gehaald, waarbij ze altijd two ‘food bites’. Notwithstanding the above goed werden onder­steund, dan hielden de actual bites there were other times that the waarschuwingbeten en het bijkomende sis- venomoids tried to bite and without success. sen op. Ter info: we hebben de indruk dat Usually involving newly venomoided snakes slangen die regelmatig worden gehanteerd of certain taxa (e.g. Tigers and Copper- dat ook fijn lijken te vinden, waar­schijnlijk heads), the snakes would strike at me, often omdat het oppervlak van het menselijke li- deliberately missing and often with mouth chaam ongeveer 30°C warm is. Dit komt zo closed. These were so-called ‘warning bites’. ongeveer overeen met de voorkeurstem- In identical situations when the same snakes peratuur van de slang die op dat moment were presented with food, they’d strike and vaak uit een koude verstopdoos komt. bite their food items, proving the ‘warning bi- tes’ misses to be deliberate. Once the snakes Het moment waarop venomoiden het vaakst got used to being hauled out of the cages beten, was wanneer ze in de nek werden mid-body on a daily basis, the warning bites vastge­klemd om ze geneesmiddelen te ge- and associated hissing would stop. For the ven. Alle slangen in onze collectie worden record: we find that regularly handled snakes gemiddeld elke zes maanden behandeld actually like being picked up and handled tegen inwendige parasieten - of om ze te because the surface of the human body is dwangvoederen. Aangezien de meeste ve- thermally at about the preferred temperature nomoiden extreem handelbaar zijn, laat ik for the snake, as in around 30 Degrees C, ze door m’n hand kruipen, die ik vervolgens­ and more often then not the snake is emer- zacht sluit rond de kop en de nek om de ging from a cage or box much cooler. Howe- slang de medicatie toe te dienen. Omdat de ver the main time that venomoids would bite dieren niet giftig zijn, gebeurt het hanteren was if and when they had to be ‘necked’ to op een zachtere manier dan wanneer er ge- give them drugs, force-feed them or similar. vaar zou zijn. Verbazend genoeg spartelen de slangen over het algemeen niet tegen All snakes at our facility are treated ‘shotgun’ en gebeurt het do­seren op een snelle, mak- for internal parasites every six months on kelijke en pijnloze manier. De enkele slan- average. This involves ‘necking’ the snakes

56

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 gen die wél tegensputteren worden met and administering fluid via a syringe barrel. een slangenhaak gefixeerd, wat er vaak toe Because most of the venomoids are extre- leidt dat ze proberen te bijten. Ook voor mely tractable, they are allowed to crawl deze beten is pijn de drijfveer, want als ik ze through the hand, which is gently closed shut na het toedienen van de medicatie terug vrij over the head and neck and then the snake is hanteer, proberen diezelfde slangen slechts given the drugs. Because there is no venom zelden te bijten. involved, the handling of the snakes is some- what looser and more gentle than would be De drie red-bellied black slangen in onze the case if life was at risk. Amazingly, in most collectie werden verworven in 2004 en wa- cases the snakes do not struggle and the ren be­smet met een reovirus (Hoser 2003a, dosing of them is generally quick, easy and 2003b, 2004/5, 2007b). Eén dier was vol- relatively painless for all. However in some wassen, de an­dere twee waren een jaar oud. cases snakes can struggle and pull back, Ze werden een zekere tijd dagelijks oraal which they may do. The small number who behandeld met Baytril (enrofloxacin).N adat do this are then ‘pinned’ using an appropri- ze er weer bovenop waren gekomen mid- ate stick and at this point some invariably try den 2004, werden ze venomoid gemaakt, to bite. Again the driver of the bites is pain, maar ze werden alle drie een tijd langer inflicted by the stick over the head or neck, gedwangvoederd. Wanneer ik ze hiervoor as even when free-handled after being pin- vastpinde met een slangenhaak, probeer- ned and drugged, the same venomoids do den ze alle drie te bijten. De slangen aten not often try to bite. allemaal spontaan op het eind van 2004 en zijn sindsdien (medio 2008) probleem- The three Red-bellied Black Snakes at our loze dieren. In de vier jaar na het venomoid facility were acquired in early 2004 and in- maken heeft er geen enkele gebeten bij het fected with a reovirus at time of receipt (Ho- hanteren, hoewel dat ver­schillende keren ser 2003a, 2003b, 2004/5, 2007b). One was per dag gebeurt. adult, the other two were a year old. They were administered Baytril (Enroflaxin) orally Zoals reeds vermeld, beet één van deze on a daily basis for some time. When the sna- dieren me in 2007 tijdens het voeren. Dat is kes were in an established recovery mode in niet zo verwonderlijk, gezien de agressieve mid 2004, all were made venomoid, but all voederrespons bij deze dieren. Wat echter continued to be force-fed for some time be- opvalt, is het ontbreken van beten bij het yond this point. When pinned to be fed, the ontbreken van pijn. snakes would routinely try to bite. The sna- kes all first voluntarily fed in late 2004 and Bij deze slangen en de meeste andere have been trouble free captives since and venomoiden van alle taxa, is het extreem remain alive and well as of mid 2008. moeilijk om de bek open te krijgen bij de af- wezigheid van voer. Bij demonstraties kan In the four years since being made veno- ik hun koppen op mijn gezicht tikken, maar moid, none have ever bitten when being toch blijven hun bekken dicht. Wanneer ik handled. These snakes are handled several ze opberg in kleine do­zen, worden de slan- times a day, most days of the year and al- gen gebundeld en erin geschoven. Als ze ways ‘free handled’.

57 er proberen uit te kruipen, duw ik ze – kop As already mentioned, in 2007, one of the naar achter – terug in de doos. Ook hierbij trio bit me when feeding it which isn’t sur- houden ze hun bek dicht. prising considering the aggressive feeding response of these snakes. Notable however Mensen die het gewend zijn om zogezegd is that in the absence of pain, there has also ‘agressieve’ taipans en bruine slangen te been an absence of bites. With these sna- zien, zijn met stomheid geslagen als ze ons kes and most other venomoids (of all taxa), de slangen met de hand in een doos zien it’s extremely difficult to get these snakes to duwen. Red-bellied blacks worden alge- open their mouths in the absence of food. meen beschouwd als een beter hanteerbare At demonstrations I can slam their heads cobra-achtige en staan erom bekend dat ze into my face and the mouths are held tightly kalm worden in gevangenschap. Er zijn ook shut. When packing them into small boxes, wel wat houders die ze vrijelijk hanteren. the snakes are bundled up and shoved in, pushing them face back into the box, if the Het andere uiterste is de oostelijke bruine snakes try to move foreward. Again they slang (Pseudonaja textilis), die vaak wordt keep their mouth’s shut. beschouwd­ als de snelste en agressiefste slang in Australie, of zelfs ter wereld. Hoewel Persons accustomed to seeing allege- indivi­duele dieren kunnen variëren in karak- dly ‘aggressive’ Taipans and Brown Sna- ter, is de trend voor het taxon duidelijk. Het kes are flabbergasted when they see us is ook een feit dat de meeste giftige beten in pushing these species hand in face into Australië worden veroorzaakt door dit taxon a box. Red-bellied Black Snakes are ge- – vaak met dodelijke afloop. De venomoi- nerally regarded as being a more tractable den van deze soort worden echter allemaal elapid and is known to settle down in cap- vrij gehanteerd en er hebben zich nooit be- tivity. Free-handling keepers are common. ten voorgedaan tijdens shows of thuis. Er was wel één beet in 2007, en opnieuw zijn However the opposite extreme is the de omstandigheden waarin die gebeurde (Pseudonaja tex- de moeite van het vermelden waard: het tilis), often touted as the fastest moving was de tweede dag van een hanteringscur- and most aggressive snake in Australia, sus, waarbij in totaal twaalf mensen werd if not the world. While individuals vary in aan­geleerd om slangen bij de staart te van- disposition, the trends for the taxon are gen, vast te pinnen met een haak en vast te apparent and it is established fact that grijpen bij de nek. De mensen wisten niet most venomous snakebites recorded dat de slang in kwestie een venomoid dier in Australia and also deaths come from was. Ze hanteerden de slang elk om beurt this taxon. In terms of the Eastern Brown – vaak hardhandig – zodat ik ze advies kon Snake venomoids, all are free handled geven om hun techniek bij te schaven. De and no bites have been recorded during slang werd twee dagen op een rij blootge- shows or when keeping at the home fa- steld aan deze beproeving gedurende twee cility. However one bite did occur in 2007 sessies: één sessie met een ‘koele’ slang (´s and the circumstances are again worth ochtends) en één met een ‘warme’ slang (in noting. The bite occurred at the end of de namiddag). Op het einde van de sessie a one day ‘snake handling course’ con-

58

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 Acanthophis hawkei. Foto/Photo: Raymond Hoser.

59 pakte ik het dier op, in het midden van het ducted at our facility. The situation invol- lichaam, om het terug te zetten, waarbij het ving the bite is given below. dier uitviel naar mijn been en me beet. De beet was duide­lijk gerelateerd met de pijn This was the second day of such courses die de slang net had ondergaan, aangezien and combined involved twelve per- het dier daarvóór, noch daarná ooit beet. sons, all of whom were taught to ‘tail’ then Gebaseerd op het feit dat venomoide ela- catch, ‘tail’ then ‘pin’ and ‘neck’ the same piden, die vaak dagelijks gedurende uren snake. The people didn’t know the particu- vrijelijk gehanteerd worden, zelden of nooit lar snake was venomoid and each handled bijten, concludeer ik dat pijn de voornaam­ the snake (often brutally) several times so ste drijfveer is voor slangenbeten. that they could be tutored and get their me- thods ‘right’. The snake was subjected to Wilde slangen this ordeal two days in a row and in two Wilde fauna verstoren wordt in Australië sessions, one with the snake cool (in the beschouwd als een misdrijf. Het is mogelijk morning) and another when ‘hot’ (in the af- om toch toelating te krijgen door middel van ternoon). At the end of the session, I grab- vergunningen, wat ik een aantal keer heb bed the snake mid body to place it into a gedaan, maar mijn voornaamste contacten box and it struck at my leg and ‘bit’ it, as in met wilde slangen komen voort uit mijn ac- both fangs penetrated the skin. The circum- tiviteiten als erkende slangenvanger. Ik ben stance was obviously related to the pain it dus een gelukkig man: ik word betaald om had just been subjected to as it hadn’t bit- slangen te vinden en te van­gen, of om die- ten prior and has never struck since. ren te vangen die door andere mensen wer- den aangetroffen op hun eigendom. Hence, based on the unique experience of venomoid elapids that are free-handled De voornaamste slangen in zijn on a daily basis and often for hours at a – in afnemende orde van voorkomen - de time and rarely if ever biting, the conclu- tijger­slang, de copperhead en de bruine sion that pain is the main driver of bites is slang. In de lentemaanden moet ik niet zel- inescapable. den drie tot vier slangen per dag gaan op- pikken, vaak dagen aan een stuk. Wild Snakes In Australia it is a criminal offence to ‘inter- Hoewel tijgerslangen en bruine slangen fere with wildlife’. You can get permits to do bekend staan om hun agressieve natuur, this, which I have done on a number of oc- is de echte wereld van deze slangen echt casions, but as a rule my main snake hand- anders. Als ik slangen ga ophalen, moet ik ling of wild snakes comes as a licenced me geen zorgen maken­ over slangen die snake catcher. I am fortunate enough to be in deuropeningen naar beneden vallen om able to be paid to find and catch snakes, mensen aan te vallen. Mijn grootste pro- or alternatively catch snakes found by other bleem is meestal om na te gaan waar de people crawling around their property. slangen heen zijn gevlucht. Vluchten is im- mers de belangrijkste reactie van slangen The main snakes here in Melbourne are Ti- op het contact met mensen. ger, Copperhead and Brown, in descending

60

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 Hoewel de mogelijkheden om wilde ela- order of abundance. In the spring months, pidae vrijelijk te hanteren relatief beperkt it’s not unusual for me to get 3-4 snakes zijn, is het toch soms mogelijk, omdat de on call outs for many days in succession. vluchtrespons echt domineert. Als ik aan- While Tiger and Browns have a reputation kom om een slang van één van voornoem- for aggression, the real world of these sna- de taxa te vangen, is de gewone reactie kes is vastly different. On call-outs I don’t van het dier om weg te kruipen. Als ik dan have to worry about snakes bashing down nader en het dier bijna kan oppakken, zal doors to attack people. My main concern is het meestal versnellen, zonder aanstalten where the snakes have fled to. te maken om te gaan bijten. Vooral tijger- slangen kunnen hun nek gaan verbreden When confronted with humans, the over- en zullen als waarschuwing uithalen als whelming response is flight! Newly veno- ze in het nauw worden gedreven. Maar, moided snakes picked up mid body usual- net als bij de venomoïde dieren, missen ly try to move away, but not bite. The same waarschuwingsbeten meestal hun doel. applies to wild snakes!

De situatie verandert echter als het dier While the opportunities to free handle wild wordt vastgepind met een stok, of bij de elapids with relative safety are limited, staart wordt gegrepen: de slang zal ofwel they do occur and the flight response still vluchten (als ze nog kan bewegen), ofwel appears to dominate. When I move in to zich omdraaien en bijten. Dit gebeurt snel catch a snake (of the three aforementioned en blijkbaar zonder aarzeling. Het belang taxa), the most common response is for hiervan is natuurlijk dat de slang enkel the snake to move away. As I approach to probeert te bijten als ik ze heb gestopt, the point of nearly picking the snake up (or waarbij ik druk en pijn uitoefen. Soms zal otherwise stopping it), the snake usually een slang proberen te bijten vooraleer ze accelerates to escape, but still makes no wordt vastgepind of –gegrepen, maar dat attempt to bite. Tiger Snakes in particular is zeld­zaam. Ook hier is pijn de drijfveer may flatten out their neck and if tightly cor- van deze beten. nered will strike in a warning strike. As for the venomoids, the warning strikes gene- In 2006 had ik twee oproepen op dezelfde rally miss. dag om twee ‘agressieve’ tijgerslangen te gaan ophalen die twee mannen had- However (in the case of the three aforemen- den ‘aangevallen’ en gebeten in de om- tioned taxa) the moment the snake is physi- geving van Melbourne. De twee slacht- cally pinned with a stick (usually a window offers waren allebei afgevoerd naar het cleaner), or grabbed by the tail, the snake ziekenhuis. Ik vond en ving beide slan­ will either flee (if it can gain movement), or gen. Ze hadden alletwee afdrukken van otherwise turn and bite. The biting is swift een schop op hun rug. Blijkbaar hadden and usually without apparent hesitation. de mannen de schop laten vallen nadat The significance of course is that it’s only ze waren gebeten. Dit maakt duidelijk dat after I physically move onto the snake and ook deze slangen hadden gebeten, om- actually stop it, inflicting pain and pressure, dat ze pijn hadden. that it attempts to bite.

61 Een klassiek voorbeeld van beten die wer- Sometimes a snake will attempt to bite be- den toegebracht ná vastpinnen (en niet fore it is pinned or grabbed, but such is rare ervóór) wa­ren zichtbaar in de serie ‘The in the real world involving these or any other Snakebuster’ met Bruce George, die in Australian elapids I’ve encountered. Once een aantal shows elapi­dae hard vastpint en again, pain is the main driver of the bites. daarbij gebeten wordt. In 2006, I had two calls in the same day to Een aantal keer heb ik slangen op de weg capture two ‘aggressive’ Tiger Snakes that gezien die zichzelf hadden gebeten. Keer had ‘attacked’ and bitten two men in pro- op keer waren het dieren die geraakt waren perties in the Melbourne suburb of Lang- door een wagen. Ook hier leek de beet te warrin. Both victims had been carted off to zijn veroorzaakt door pijn. hospital. I found and caught both snakes and both had shovel marks in their backs Een ander geval beschreef ik in 1985: and the shovels had in both cases been ´Op 18 januari 1980 vond Mr. Bill Miles ’s dropped after the men had been bitten. nachts een grijze, volwassen, mannelijke Again the bites occurred after pain had doodsadder (Acanthophis antarcticus) van been inflicted on the snakes. zo’n 50 cm lang op een bosweg in het Syd­ ney district. Toen Mr. Miles de slang van na- A classic example of the bites occurring derbij bekeek, viel ze naar hem uit en beet after pinning (the pain inflicted) and not be- daarna zichzelf. De slang stierf kort daarna. fore was seen on a series of documentaries Ze werd bewaard op formol. Eerst werd ge- called The Snakebuster, involving snake- dacht dat het dier stierf aan z’n eigen beet, man Bruce George, who on a number of maar toen het nader werd bekeken door de shows, brutally pins elapids and then gets auteur in 1980, bleek dat de voorste helft bitten. On a number of occasions, I have werd overreden door een wagen, waar­ encountered snakes on roads that have bit- schijnlijk kort voordat Mr. Miles het dier ten themselves. Invariably they have been vond. Het dier stierf dus heel waarschijnlijk hit by a car and the bite is again a response aan z’n inwendige verwondingen, eerder to pain. dan aan z’n eigen beet.´ Another such example was given by Hoser Ook hier was het dus pijn die de beet uit- 1985. That case is below: lokte. ‘On 18 January 1980 Mr. Bill Miles found a grey adult 50 cm in snout-vent length, Wordt vervolgd male Death Adder (Acanthophis antarcti- cus) on a bush road at night in the Sydney Vertaling uit het Engels door district. When found, the snake opened its Dieter Vancraeynest. mouth wide to strike at Mr. Miles who was inspecting the snake and the snake bit it- self. The snake died shortly afterwards. It was immediately preserved in formalin. It was at first concluded that the snake had died from the effects of its own bite, but on

62

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2 closer inspection of the specimen by the author in May 1980, it was revealed that the anterior end of the snake had been run over by a car just prior to Mr. Miles locating the snake. It therefore appeared that the likely cause of death was not from the effects of its own venom, but more probably from in- ternal injury.’

Again it was pain that drove the snake to strike at Mr Miles and then later itself!

To be continued

Volwassen vrouw Acanthophis wellsei - Adult female Acanthophis wellsei. Foto/Photo: Raymond Hoser.

63 Taipan-vrouwtje, eierleggend - Female taipan, pounding eggs. Foto/Photo: Raymond Hoser.

64

LitTeratura Serpentium 2010 jaargang/Volume 30 nummer/no.2