AA EN HUNZE CIJFERS & RESULTATEN 2015

VOORMALIGE PASTORIE BRINK

ENERGIENEUTRALE HUURWONINGEN

UPLIFT WONING NATUURBEGRAAFPLAATS HILLIG MEER

ESWEG ANLOO HERSTELBOERDERIJ PASTORIE CAZEMIER TOLBERT

NATUURBEGRAAFPLAATS HILLIG MEER ANIMATIE ONDERDUIKERSHOL EVERTSBOS : cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op en voor het terrein een sober IN CIJFERS het gebied van monumenten, inrichtingsvoorstel gemaakt waarmee Archeologische adviezen: 43 archeologie en cultureel erfgoed de geschiedenis van de plek verbeeld Cultureel erfgoed adviezen/ voor de gemeente Aa en Hunze. Een wordt. De adviseur van Libau was monumentenadviezen: 1 architect van Libau neemt deel in de nauw betrokken bij het archeologisch gemeentelijke welstandscommissie. onderzoek en dacht mee over de COMMISSIE RUIMTELIJKE Wij leveren daarnaast een nieuwe inrichting van de plek. Het KWALITEIT EN restauratiedeskundige en een adviseur inrichtingsplan wordt in de zomer van CULTUURHISTORIE (CRKC) erfgoed en ruimte die beiden wekelijks 2016 uitgevoerd. • H.H. Assies, voorzitter binnen de gemeente werkzaam zijn. • J.J. Battjes, bouwhistoricus Deze kaart geeft een beeld van onze NATUURBEGRAAFPLAATS • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ inzet in 2015. HILLIG MEER stedenbouwkundige Op natuurbegraafplaats Hillig Meer • H.G. Haak, restauratie architect VOORMALIGE PASTORIE was archeologisch onderzoek nodig • drs. M. van der Heide, architectuur- ANLOO omdat de eigenaar de begraafplaats en cultuurhistorie De voormalige pastorie, behorende wilde uitbreiden. Dit gebied werd al • ir. A. Ritsema, architect bij de Nederlands Hervormde kerk in de steentijd bewoond en de kans • A. Vos, arch AvB, architect van Anloo, is gebouwd rond 1890. De op archeologische resten in de bodem • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE pastorie is gelegen in het centrum van is dan ook groot. De adviseur van • ir. A. de Groot, rayonarchitect het dorp en momenteel in gebruik Libau heeft in samenwerking met een • drs. H.D. Waterbolk, secretaris als woning. De huidige eigenaar wilde provinciaal archeoloog het onderzoek monumenten op de verdieping van de woning beoordeeld en de uitkomsten vertaald kinderkamers realiseren en daartoe in randvoorwaarden voor de inrichting twee bestaande dakramen vervangen van de uitbreiding. en twee nieuwe plaatsen. Bij de situering van de vensters is rekening CULTUURHISTORISCHE gehouden met de belangrijkste WAARDENKAART aanzichten van het huis en de In 2015 is de cultuurhistorische nagenoeg symmetrische opbouw waardenkaart van de gemeente gereed hiervan. De monumentencommissie gekomen. Deze kaart levert een adviseerde positief. actueel overzicht van het historische cultuurlandschap en de waardevolle ONDERDUIKERSHOL landschapselementen, historische EVERTSBOS bouwkunst en stedenbouwkundige De Vereniging Historisch Anloo wilde ensembles. Libau maakte deel uit van het verhaal van het onderduikershol de gemeentelijke projectgroep en meer toegankelijk maken voor ondersteunde de gemeente zowel het publiek. Daarvoor is in het hol inhoudelijk als procesmatig bij de archeologisch onderzoek uitgevoerd ontwikkeling van deze kaart.

UITGELICHT

MONUMENTENADVIEZEN afleesbaar. echter niet toe. Het laatste plan • De eigenaar van een jaren ’30 • De eigenaar van een boerderij in dat is ingediend, gaat uit van een woning aan de Eexterweg in Eexterveen diende een schetsplan ‘roundhouse’, een alternatieve ronde wilde deze aan de achterkant in voor de bouw van een nieuwe stal. De geheel eigen vorm hiervan uitbreiden. Overleg met architect en stal. Deze stal was vrij dicht op de voorkomt dat afbreuk wordt gedaan opdrachtgever leidde tot het besluit weg gesitueerd, waardoor het zicht aan de bestaande bebouwing. Door om de uitbreiding een eigentijdse op de boerderij, een provinciaal deze stal verder naar achteren uitstraling te geven. Hierdoor monument, belemmerd werd. Een op het erf te plaatsen, ontstond ontstaat geen concurrentie met de volgend schetsplan ging uit van bovendien voldoende afstand tot het karakteristieke architectuur van de de bouw van een serrestal. De monument. woning en blijft de bouwgeschiedenis gemeente staat dergelijke stallen

PROVINCIAAL MONUMENT DORPSSTRAAT EEXTERVEEN EEXTERWEG GIETEN BORGER-ODOORN CIJFERS & RESULTATEN 2015

HERINRICHTING GROTE BRINK BORGER

ZUIDERHOOFDSTRAAT EXLOO

RIJKSMONUMENT NOORDERDIEP FOTO LOCATIE VALTHERSCHANS-VALTHE

NIEUWBOUW WONING VALTHERWEG EXLOO AGRARISCHBOERDERIJ CAZEMIERBEDRIJF NOORDERDIEP TOLBERT

FIBULA DAALKAMPEN BORGER SPORTPARK ZUIDERDIEP NIEUW-BUINEN Borger-Odoorn: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het herbestemming past bij zowel het COMMISSIE RUIMTELIJKE gebied van welstand, monumenten, karakter van het boerderijcomplex als KWALITEIT EN archeologie en cultureel erfgoed in de de centrale, beeldbepalende ligging in CULTUURHISTORIE (CRKC) gemeente Borger-Odoorn. Deze kaart het dorp. De nieuwe functies zullen De rayonarchitect van Libau bezoekt geeft een beeld van onze inzet in 2015. bijdragen aan het duurzame behoud uw gemeente in principe één keer van het complex en de beeldkwaliteit per 14 dagen. De kleine commissie HERONTDEKKING en de historische uitstraling van vergadert over het algemeen eens per VALTHERSCHANS het geheel worden, ondanks twee weken. Deze commissie bestaat De Valtherschans is een vestingwerk eigentijdse aanpassingen, voldoende uit ten minste twee personen. Dit uit de 80-jarige oorlog dat bij de gerespecteerd. Gedeputeerde Staten zijn rayonarchitecten van Libau, die oostelijke toegang van Valthe heeft van hebben in 2016 een gemandateerd zijn door de CRKC. gelegen. In het landschap is er nu herbestemmingssubsidie voor dit niets meer van te zien en echte project verleend. De grote commissie behandelt bewijzen voor de locatie waren er naast welstandsplannen ook niet. Plaatselijk Belang Valthe verzocht GROENE KRUISGEBOUW 2E monumentenplannen. Deze de gemeente daarom om hier EXLOËRMOND vergaderingen vinden afwisselend archeologisch onderzoek te doen. De Het voormalige Groene Kruisgebouw plaats in de gemeentehuizen van adviseur van Libau organiseerde en met badhuis in 2e Exloërmond Midden-Drenthe en Emmen. begeleidde dit onderzoek dat duidelijk is onderdeel van een ensemble De CRKC was in de gemeente maakte dat in de akkers de contouren met een naastgelegen vrijstaande Borger-Odoorn in 2015 als volgt van de gracht nog aanwezig zijn. De brandweergarage. Beide objecten zijn samengesteld: gracht rondom het schansterrein bleek aangewezen als provinciaal monument, • H.H. Assies, voorzitter 15-20 meter breed en 1-1,4 meter als voorbeelden van voorzieningen • J.J. Battjes, bouwhistoricus diep te zijn. De resultaten van het in de naoorlogse verzorgingsstaat. • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ archeologisch onderzoek zullen als Het Groene Kruisgebouw is in stedenbouwkundige inspiratiebron dienen om de plek van gebruik als woning en de eigenaar • H.G. Haak, restauratie architect de schans weer beleefbaar te maken wilde deze graag in oude glorie • drs. M. van der Heide, architectuur- voor bewoners en toeristen. herstellen en daarbij ook isoleren. en cultuurhistorie De commissie had grote waardering • ir. A. Ritsema, architect BEBINGEHOES EXLOO voor de zorgvuldigheid waarmee de • A. Vos, arch AvB, architect In het centrum van Exloo ligt werkzaamheden werden ingestoken. • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE een in oorsprong 18e eeuwse Als het klaar is, zullen zowel de • ing. F.A. Pentenga, rayonarchitect hallehuisboerderij met de status gebruikswaarde als de beeldwaarde • drs. H.D. Waterbolk, secretaris van rijksmonument. De huidige van het pand zijn vergroot. monumenten eigenaar wil dit restaureren en een nieuwe bestemming geven als IN CIJFERS distilleerderij annex sociëteit en Bouwplannen: 95 behandelingen verkooppunt. Het voorhuis van de Archeologische adviezen: 35 boerderij krijgt een woonfunctie. De Cultureel erfgoed adviezen/ monumentencommissie vindt dat deze monumentenadviezen: 2

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN ontwikkeld in de vorm van een waterpartijen aangebracht. • Nadat de inrichting van de openbare brinkje met woningen. Op de brink • Ondanks het feit dat de bouw hier ruimte op de Grote Brink in Borger staat een overkapping in Drentse stagneert, zijn op enkele randkavels in 2015 werd afgerond, wordt nu stijl. in het uitbreidingsplan Veenlanden het gebied daaromheen opnieuw • In Nieuw-Buinen werden in 2015 in Nieuw Buinen brugwoningen ontwikkeld. De rayonarchitect van de eerste nul-energie woningen gerealiseerd. Zij danken hun naam Libau is via het Quality Team nauw opgeleverd. Zij zijn onderdeel van aan het feit dat de oorspronkelijke betrokken bij het vastleggen van de een plan om een groter gebied sloten van de veenontginning gewenste beeldambities. opnieuw in te richten. Een deel opnieuw zijn uitgegraven. De • Op de locatie van de voormalige van de bestaande woningen wordt woningen worden ontsloten via gemeentewerf, in het centrum van gesloopt, er komt vervangende bruggetjes over deze sloten. Exloo, is een bijzonder buurtje nieuwbouw en er worden weer

DORPSVERNIEUWING BRUINTJESBRINK EXLOO BRUGWONINGEN NIEUW-BUINEN COEVORDEN CIJFERS & RESULTATEN 2015

GEOMORFOLOGISCHE KAART STATIONSGEBIED COEVORDEN

FRIESESTRAAT COEVORDEN SINT FRANCISCUSKERK STEENWIJKSMOER

LOCATIEONDERZOEK EUROPAWEG COEVORDEN LOCATIEONDERZOEKBOERDERIJ CAZEMIER DALENTOLBERT Coevorden: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het nederzetting die ontstond in de IN CIJFERS gebied van welstand, archeologie, middeleeuwen, bij een voorde in Bouwplannen: 147 behandelingen monumenten en cultureel erfgoed het beekdal van het Loodiep. Deze Archeologische adviezen: 32 voor de gemeente Coevorden. Deze voorde werd al in de 12de eeuw Cultureel erfgoed adviezen/ kaart geeft een beeld van onze inzet beschermd met behulp van een monumentenadviezen: 2 in 2015. kasteel. Het eerste echte vestingwerk dat hier gebouwd werd, was de laat COMMISSIE RUIMTELIJKE SINT FRANCISCUSKERK 16de-eeuwse citadel rond het kasteel KWALITEIT EN STEENWIJKSMOER en de motte. De vesting die de gehele CULTUURHISTORIE (CRKC) Centraal in Steenwijksmoer staat de nederzetting Coevorden omgaf, werd De CRKC vergadert eens per Sint Franciscuskerk. Deze werd in aangelegd in de vroege 17de eeuw veertien dagen, afwisselend in de 1932 gebouwd, heeft de status van en in 1702 verbeterd onder leiding gemeentehuizen van Midden-Drenthe Rijksmonument en is tot op heden in van Menno van Coehoorn. Tijdens en Emmen. Deze commissie was in de gebruik bij de Parochie St. Franciscus de ontmanteling van de vesting, gemeente Coevorden in 2015 als volgt van Assisië. Het kerkbestuur wil de in 1870 en in de daarop volgende samengesteld: vensters vervangen door nieuwe, jaren, zijn de aardwerken van de • H.H. Assies, voorzitter stalen vensters en ziet daarbij ook de vesting in de grachten geschoven. • J.J. Battjes, bouwhistoricus mogelijkheid om de eerder verloren Onder deze ingeschoven laag kunnen • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ gegane glas-in-lood ramen (deels) te archeologische resten voorkomen, stedenbouwkundige herplaatsen. De monumenten- bestaande uit stedelijk afval uit de • H.G. Haak, restauratie architect commissie had waardering voor het 17de tot en met de 19de eeuw en uit • drs. M. van der Heide, architectuur- zorgvuldige ontwerp waarin is gezocht resten van strijdgewoel uit de 17de en cultuurhistorie naar een duurzame oplossing met eeuw. • ir. A. Ritsema, architect respect voor de monumentale • A. Vos, arch AvB, architect verschijningsvorm van de kerk. CULTUURHISTORIE ALS • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE BASIS VOOR ONTWIKKELING • ir. A. de Groot, rayonarchitect STATIONSGEBIED Libau schreef in 2015 de randvoor- • ing. R.R. Woltjes, arch AvB, COEVORDEN waarden voor een tweetal plannen: rayonarchitect De gemeente is de omgeving van het De Spinde in Dalen en een nieuw te • drs. H.D. Waterbolk, secretaris stationsgebied in Coevorden aan het bouwen landhuis aan de Europaweg monumenten herontwikkelen. Omdat een deel van in Coevorden. De cultuurhistorische het plangebied binnen de 17de eeuwse waarden werden beschreven en, vesting ligt, vroeg de gemeente Libau samen met de gemeente, vertaald naar om een Programma van Eisen op logische ontwikkelingsmogelijkheden. te stellen voor de archeologische Passen hun plannen hierbij, dan kunnen begeleiding van de werkzaamheden. initiatiefnemers snel een vergunning De huidige stad is gegroeid uit een krijgen.

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN overbrugd door gebruik te maken betrokken architecten en aannemers • Het gebied ten westen van het van damwanden als erfovergangen en kregen daarbij de kans hun station in Coevorden krijgt een een vloeiend verlopend talud. plannen toe te lichten en vragen te kwaliteitsimpuls. Om tot een zo • Eén van de woningbouwcorporaties beantwoorden. Dit proces bood de hoog mogelijke kwaliteit te komen, zet in op verduurzaming van het corporatie de kans om niet alleen op is het ontwerp voor woningen eigen woningbestand in diverse grond van financiën en duurzaamheid tegenover het supermarktcomplex dorpen en de stad Coevorden tot een keuze te komen, maar ook diverse keren in de kleine commissie en selecteerde in dat kader voor op grond van ruimtelijke kwaliteit. besproken. Het gebied kent een ieder project vier combinaties fiks niveauverschil en de ontwerper van architecten en aannemers. wilde zoveel mogelijk rekening Voorafgaand aan de definitieve houden met minder mobiele keuze, legde de corporatie de bewoners. De niveauverschillen zijn plannen aan de commissie voor. De DE WOLDEN CIJFERS & RESULTATEN 2015

APPARTEMENTEN DUNNINGEN DE WIJK

WONINGEN DUNNINGEN DE WIJK

WONINGEN DUNNINGEN DE WIJK HOOFDSTRAAT DE WOLDEN

NIEUWBOUW ECHTEN RUINERWOLD HERBESTEMMING De Wolden: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het 2015 een informatieavond voor COMMISSIE RUIMTELIJKE gebied van welstand, archeologie, monumenteneigenaren in het KWALITEIT EN monumenten en cultureel erfgoed in kader van duurzame energie en CULTUURHISTORIE (CRKC) de gemeente De Wolden. Deze kaart monumenten. Libau gaf hiertoe input De rayonarchitect van Libau bezoekt geeft een beeld van onze inzet in 2015. in de vorm van een enquête en een uw gemeente op afroep. De grote presentatie en stemde deze laatste commissie vergadert eens in WELSTAND af met de Monumentenwacht Drenthe. de twee weken afwisselend in de De gemeente De Wolden is gemeentehuizen van Midden-Drenthe grotendeels welstandsvrij. De BOERDERIJ BESCHERMD en Emmen. commissie adviseerde onder meer DORPSGEZICHT KRALOO over bouwplannen die buiten de De eigenaar van een boerderij in het De CRKC was in de gemeente welstandsvrije zone liggen. Deze beschermde dorpsgezicht Kraloo De Wolden in 2015 als volgt hadden voornamelijk betrekking op wilde een nieuwe vrijloopstal voor samengesteld: de uitbreiding of nieuwbouw van melkvee bouwen op de plek waar in • H.H. Assies, voorzitter agrarische bedrijven. het verleden een schuur stond. Het • J.J. Battjes, bouwhistoricus ontwerp voor deze nieuwe stal past • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ RESTAURATIE zowel wat vormgeving als stedenbouwkundige MONUMENTEN materiaalkeuze betreft bij deze • H.G. Haak, restauratie architect Libau ondersteunt op afroep de specifieke plek. De monumenten- • drs. M. van der Heide, architectuur- gemeente op het gebied van de commissie vond dat het plan ook voor en cultuurhistorie restauratie van monumenten. Komt wat betreft de situering van de stal • ir. A. Ritsema, architect een eigenaar van een monument met voldoende rekening houdt met de • A. Vos, arch AvB, architect een plan langs, dan kijken wij mee cultuurhistorische waarden van het • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE en geven advies. Dit advies stuurt boerderijcomplex. Het beplantingsplan • ing. F.A. Pentenga, rayonarchitect op voorhand zoveel mogelijk op een draagt er bovendien toe bij dat de • drs. H.D. Waterbolk, secretaris positief advies van de RCE en de nieuwbouw op respectvolle wijze monumenten monumentencommissie. Dit voorkomt reageert op het waardevolle dat eigenaren hun plannen in een later landschapsbeeld in het beschermde stadium moeten aanpassen en zorgt dorpsgezicht. voor een snellere procedure. In 2015 adviseerde Libau met name over de IN CIJFERS wijze waarop bestaande schuren in Bouwplannen: 12 behandelingen het dubbellint Ruinerwold behouden Archeologische adviezen: 13 kunnen worden. Cultureel erfgoed adviezen/ De gemeente organiseerde in monumentenadviezen: 4

KRALÖERWEG EURSINGE RUINERWOLD HERBESTEMMING EMMEN CIJFERS & RESULTATEN 2015

ONDERTUNNELING RAADHUISPLEIN EMMEN

VISUALISATIE ZIJAANZICHT KERK

VISUALISATIE VOORAANZICHT KERK PLATTEGRONDEN ZUIDERKERK EMMEN

RAADHUISPLEIN EMMEN DRENTHE COLLEGE EMMEN

ATLASTHEATER WILDLANDS EMMEN RAADHUISPLEIN EMMEN Emmen: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het RAYONARCHITECT EN • J.J. Battjes, bouwhistoricus gebied van welstand, monumenten en WELSTAND • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ cultureel erfgoed van de gemeente De rayonarchitect van Libau stedenbouwkundige Emmen. Deze kaart geeft een beeld bezoekt uw gemeente wekelijks • H.G. Haak, restauratie architect van onze inzet in 2015. om plannen door te nemen. Het • drs. M. van der Heide, architectuur- gaat hierbij vaak om plannen voor en cultuurhistorie ZUIDERKERK EMMEN schuren, bijgebouwen, dakkapellen, • ir. A. Ritsema, architect Nadat de PKN de Zuiderkerk in woningen in uitbreidingsplannen, • A. Vos, arch AvB, architect Emmen niet langer meer gebruikte, gevelwijzingen en het vergroten • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE begon het Cuypersgenootschap een van landelijk en in linten gelegen • mr. H.H. Posthumus, burgerlid lange strijd voor de aanwijzing van woningen. De gemeente heeft in het Emmen deze kerk als monument. Dit leidde verleden voor veel uitbreidingswijken • ing. R.R. Woltjes arch AvB, tot plaatsing op de gemeentelijke beeldkwaliteitsplannen vastgesteld. rayonarchitect monumentenlijst en vervolgens een Het advies van de CRKC om deze te • drs. H.D. Waterbolk, secretaris plan voor herbestemming. De kerk vereenvoudigen, leidde er samen met monumenten krijgt een nieuwe functie als de algemene trend om te dereguleren appartementengebouw met dertien toe dat veel beeldkwaliteitsplannen wooneenheden. De nieuwe invulling in de nieuwe welstandsnota zijn wordt als doos-in-doosconstructie weggelaten. De in 2015 opgestelde gerealiseerd en het wonen gaat op welstandsnota is daardoor niet alleen verschillende niveaus plaatsvinden. eenvoudiger geworden, maar ook De verdiepingsvloeren worden, door beter werkbaar. middel van vides, zo veel mogelijk vrij gehouden van de buitengevels en de COMMISSIE RUIMTELIJKE noodzakelijke ingrepen aan het KWALITEIT EN exterieur blijven beperkt. De CULTUURHISTORIE (CRKC) monumentencommissie vindt dat De Commissie Ruimtelijke de nieuwe invulling op inventieve Kwaliteit en Cultuurhistorie wijze gerealiseerd wordt en bijdraagt behandelt naast welstandsplannen aan het duurzame behoud van dit ook monumentenplannen. Deze monument. vergaderingen vinden afwisselend plaats in de gemeentehuizen van IN CIJFERS Midden-Drenthe en Emmen. De Bouwplannen: 269 behandelingen CRKC was voor de gemeente Emmen Cultureel erfgoed adviezen/ in 2015 als volgt samengesteld: monumentenadviezen: 5 • H.H. Assies, voorzitter

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN nieuwe plein. Deze werden onder tot een veel genuanceerder en • De transformatie van het mandaat geaccordeerd. Het nieuwe aanvaardbaarder beeld. oude marktplein en het nieuwe plein is inmiddels een zeer gewilde • Het Drentse Landschap bouwt in raadhuisplein, met daaronder verblijfsplek. Weiteveen een nieuwe schaapskooi een tunnel en een parkeergarage, • Het Drenthe College wil een met koeienstal, beheerderswoning gaven het centrum van Emmen oude school aan de Van Schaikweg en bezoekerscentrum. De in 2015 een vernieuwd uiterlijk. in Emmen opnieuw inrichten ontwerper heeft het bouwplan in De realisatie van Wildlands op de en een nieuw uiterlijk geven. grote harmonie met het landschap nieuwe locatie droeg hier eveneens De welstandscommissie had en grotendeels verzonken in het aan bij. De welstandsarchitect bedenkingen bij de voorgestelde landschap ontworpen. Materiaal en beoordeelde de verplaatsing van harde rode gevelkleur. Deze vormgeving zijn beide zorgvuldig enkele herinneringsobjecten, een kleur verdwijnt nu achter nieuwe afgestemd op het omringende, speelobject en een kunstwerk op het geperforeerde beplating. Dit leidt bijzondere landschap.

DRENTHE COLLEGE EMMEN SCHAAPSKOOI WEITEVEEN HOOGEVEEN CIJFERS & RESULTATEN 2015

DROSTENRAAI NOORDSCHESCHUT

DROSTENRAAI NOORDSESCHUT

CREMATORIUM FLUITENBERG BRASEM ERFLANDEN HOOGEVEEN

Keileweg 8 - 3029 BS Rotterdam [email protected] 010-8009448 8BUFSJOHTFWFTU"8%FMGU]NBJM!QBOPQUJDOM]

BOOMMARTER ERFLANDEN HOOGEVEEN DAMHERTBOERDERIJ ERFLANDEN CAZEMIER TOLBERTHOOGEVEEN

FLAT HOOGEVEENSEVAART KEIZERSMANTEL ERFLANDEN HOOGEVEEN Hoogeveen: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het cultuurlandschap en de waardevolle stedenbouwkundige gebied van welstand, monumenten en landschapselementen, historische • H.G. Haak, restauratie architect cultureel erfgoed van de gemeente bouwkunst en stedenbouwkundige • drs. M. van der Heide, architectuur- Hoogeveen. Deze kaart geeft een ensembles. Libau maakte deel uit van en cultuurhistorie beeld van onze inzet in 2015. de gemeentelijke projectgroep en • ir. A. Ritsema, architect ondersteunde de gemeente inhoudelijk • A. Vos, arch AvB, architect MONUMENT bij de ontwikkeling van deze kaart. • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE NOORDSCHESCHUT • R. Kuik, burgerlid Hoogeveen In 1868 bouwde een veenheer IN CIJFERS • ing. F.A. Pentenga, rayonarchitect een vrijstaande woning aan Bouwplannen: 100 behandelingen • drs. H.D. Waterbolk, secretaris de Hoogeveense Vaart in het Cultureel erfgoed adviezen/ monumenten veenkoloniale dorp Noordscheschut. monumentenadviezen: 4 Het monumentale pand is omgeven door een ruime tuin met een COMMISSIE RUIMTELIJKE monumentale kastanjeboom en KWALITEIT EN een oorspronkelijk hekwerk. De CULTUURHISTORIE (CRKC) eigenaar wilde het pand restaureren De rayonarchitect van Libau bezoekt en zodanig verbouwen dat het uw gemeente in principe eens per voldoet aan de woonwensen van twee weken. De kleine commissie deze tijd. Het ontwerp ging uit van vergadert over het algemeen eens een sober doorontwikkelen van per twee weken. Deze commissie zowel huis als tuin op basis van de bestaat bestaat uit ten minste twee aanwezige structuur en historische rayonarchitecten van Libau die elementen. Ook de waardevolle gemandateerd zijn door de CRKC. interieurafwerking uit de bouwtijd is in het plan gerespecteerd. De grote commissie behandelt Tegelijkertijd wordt de ruimte op naast welstandsplannen ook inventieve en passende wijze benut monumentenplannen. Deze voor het realiseren van eigentijdse vergaderingen vinden afwisselend woonfuncties. plaats in de gemeentehuizen van Midden-Drenthe en Emmen. CULTUURHISTORISCHE De CRKC was in de gemeente WAARDENKAART Hoogeveen in 2015 als volgt In 2015 is de cultuurhistorische samengesteld: waardenkaart van de gemeente • H.H. Assies, voorzitter ontwikkeld. Deze kaart levert een • J.J. Battjes, bouwhistoricus actueel overzicht van het historische • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN op advisering en hulp aan de sector. De wijk heeft zich de • De gemeente Hoogeveen besloot ‘voorzijde’ van plannen. Voor afgelopen jaren op eigentijdse wijze in 2015 haar welstandsregels Libau betekende dit intensief ontwikkeld en kent verschillende te vereenvoudigen. Dit leidde meedenken bij planontwikkeling woonsferen die door een lange in sommige gebieden tot een en een specifiek op de gemeente groene laan met elkaar worden vermindering van regels en in afgestemde mandaatinvulling voor de verbonden. De buurten kenmerken ‘beschermwaardige’ gebieden juist rayonarchitect. zich door de samenhangende tot het stimuleren van aandacht voor • In 2015 werd een start gemaakt architectuur van de projectmatige welstand middels gebiedskaarten. met de ontwikkeling van de laatste bouw. Welstandsvrij bouwen, Hoogeveen anticipeert hiermee fase van de wijk Erflanden. Het ging in combinatie met particulier op de nieuwe Omgevingswet die hierbij om projectmatige woningen opdrachtgeverschap, leidde in de waarschijnlijk in 2018 ingaat. in het tuinstedelijke deel van de wijk randen hier en daar tot verrassende De gemeente stuurde aan en enkele kavels in de particuliere beelden.

DAMHERT ERFLANDEN HOOGEVEEN HET LOO ERFLANDEN HOOGEVEEN MIDDEN-DRENTHE CIJFERS & RESULTATEN 2015

VERBOUW WOONBOERDERIJ HOOFDSTRAAT ZWIGGELTE

DIRECTEURSWONING IN 2011

RIJKSMONUMENT TRAMWEG SMILDE DIRECTEURSWONING VOORMALIG KAMP WESTERBORK

VOORMALIG OPENBARE KLEUTERSCHOOL RIBESSTRAAT SMILDE PASTORIE HOOFDWEG BOVENSMILDE Midden-Drenthe cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het om verder verval te voorkomen en de aanwezige monumentale waarden gebied van archeologie, monumenten veiligheid voor de, spaarzaam wordt zorgvuldig omgegaan. en cultureel erfgoed van de gemeente toegelaten, bezoekers te garanderen. Midden-Drenthe. Twee architecten IN CIJFERS van Libau zijn daarnaast lid van de KERK EN PASTORIE Archeologische adviezen: 19 gemeentelijke welstandscommissie. BOVENSMILDE Cultureel erfgoed adviezen / Deze kaart geeft een beeld van onze De Nederlands Hervormde kerk monumentenadviezen: 6 inzet in 2015. in Bovensmilde heeft een bijzonder interieur met houten banken die boog- COMMISSIE RUIMTELIJKE DIRECTEURSWONING vormig zijn gegroepeerd en gericht zijn KWALITEIT EN WESTERBORK naar de preekstoel. Dit bankenpatroon CULTUURHISTORIE (CRKC) In 1939 werd bij Vluchtelingenkamp is een uitdrukking van de Protestantse De CRKC behandelt voor Westerbork een directeurswoning gerichtheid op het Woord en een uw gemeente alleen de gebouwd. Dit houten huis is het enige zeldzaamheid in Drenthe. Om de monumentenplannen. De bouwwerk dat nog resteert van het mogelijkheden voor multifunctioneel vergaderingen van deze commissie oorspronkelijke vluchtelingenkamp. gebruik van de kerkzaal te vergroten, vinden afwisselend plaats in de Na overname door de Duitsers is wil de huidige eigenaar, de stichting gemeentehuizen van Midden-Drenthe het pand in gebruik genomen als Het Drentse Landschap, een deel van en Emmen. De commissie was in de commandantswoning. Het pand de oorspronkelijke banken verwijde- gemeente Midden Drenthe in 2015 als is tot 2007 bewoond geweest ren. De structuur van het oorspron- volgt samengesteld: en Herinneringscentrum Kamp kelijke bankenplan komt terug in de • H.H. Assies, voorzitter Westerbork wil nu maatregelen vloer en blijft daardoor zichtbaar. • J.J. Battjes, bouwhistoricus nemen om het te consolideren en te De monumentencommissie stelde • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ conserveren. Als maatgevende als voorwaarde dat de verwijderde stedenbouwkundige toestand voor consolidatie is gekozen banken zorgvuldig zouden worden • H.G. Haak, restauratie architect voor de situatie in 2007, toen er een opgeslagen. Indien gewenst kunnen ze • drs. M. van der Heide, architectuur- einde kwam aan de bewoning van het daardoor later worden teruggeplaatst. en cultuurhistorie pand. De eigenaar wil hiermee recht • ir. A. Ritsema, architect doen aan de gehele bewonings- De pastorie behorende bij deze • A. Vos, arch AvB, architect geschiedenis van dit beladen kerk is eveneens eigendom van • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE monument. In het plan zijn alle Het Drentse Landschap die het wil • ir. A. de Groot, rayonarchitect bouwbiografische sporen vastgelegd, herbestemmen tot kantoor. De • ing. R.R. Woltjes, arch AvB, waaronder een ingekerfd Andreaskruis monumentencommissie vindt deze rayonarchitect op de trappaal en het gereedschap- nieuwe functie passend voor het • drs. H.D. Waterbolk, secretaris penbord van de Joodse tuinman in de gebouw en denkt bovendien dat monumenten schuur. Om het pand te verstillen en herbestemming bijdraagt aan het duurzaam veilig te stellen, is inmiddels duurzame behoud van het monument. een glazen paviljoen als schil over de De werkzaamheden betreffen een woning geplaatst. Het consolidatieplan terughoudende restauratie van het heeft alleen betrekking op de casco en enkele ingrepen ten behoeve elementen die strikt noodzakelijk zijn van het gebruikscomfort. Met de

DIRECTEURSWONING VOORMALIG KAMP WESTERBORK INTERIEUR KERK BOVENSMILDE NOORDENVELD CIJFERS & RESULTATEN 2015

WOONHUIS LIEVEREN

DETAIL SCHOOLSTRAAT RODEN

DOORSNEDE NIEUW EERSTE LAAN EERSTE LAAN NORG

UITBREIDING BRANDWEERKAZERNE VEENHUIZEN BRANDWEERKAZERNE VEENHUIZEN

NH KERK BRINK RODEN HUIS TER HANSOUWE DE HORST PEIZE Noordenveld: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het NIEUWBOUW BRANDWEER Cultuurhistorie was in de gemeente gebied van archeologie, monumenten VEENHUIZEN Noordenveld in 2015 als volgt en cultureel erfgoed van de In de historische context van het samengesteld: gemeente Noordenveld. Daarnaast monumentale Veenhuizen is ook • H.H. Assies, voorzitter is een architect van Libau lid van de de wens om de brandweerkazerne • J.J. Battjes, bouwhistoricus gemeentelijke welstandscommissie. beperkt uit te breiden al een complexe • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ Deze kaart geeft een beeld van onze opgave. De brandweerkazerne staat stedenbouwkundige inzet in 2015. naast het Gevangenismuseum en • H.G. Haak, restauratie architect rondom de kazerne zelf is weinig • drs. M. van der Heide, architectuur- RIJKSMONUMENT NORG uitbreidingsruimte. De betrokkenen en cultuurhistorie De eigenaar van een rijksmonument hebben er daarom voor gekozen om • ir. A. Ritsema, architect aan de Eerste Laan in Norg wilde de nieuwbouw op het naastgelegen • A. Vos, arch AvB, architect zijn boerderij verbouwen tot parkeerterrein te plaatsen. Het • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE groepsaccommodatie. Deze 19de vrijstaande gebouw wordt voorzien • ir. P.A. Goudswaard, rayonarchitect eeuwse boerderij ligt tegenover van een zadeldak en eenvoudig en • ir. V.H. Ackerman, rayonarchitect de brink, heeft een rieten kap en terughoudend vormgegeven. • drs. H.D. Waterbolk, secretaris baanderdeuren aan de straatzijde. monumenten De commissie uitte haar waardering IN CIJFERS voor de terughoudende insteek Bouwplannen: 135 behandelingen van de verbouwing, waarbij het Archeologische adviezen: 16 historische onderscheid tussen Cultureel erfgoed adviezen/ woon- en bedrijfsgedeelte zichtbaar monumentenadviezen: 7 blijft. Op advies van de commissie is bouwhistorisch onderzoek COMMISSIE RUIMTELIJKE uitgevoerd, en worden de waardevolle KWALITEIT EN onderdelen, zoals de oude grup CULTUURHISTORIE (CRKC) in de stal behouden. De beoogde De rayonarchitect van Libau bezoekt nieuwe functie zal naar verwachting uw gemeente in principe eens per bijdragen aan de zichtbaarheid en twee weken. toegankelijkheid van de boerderij. De nieuwe functie biedt de kans om het De grote commissie behandelt voor erf rond de boerderij zodanig opnieuw uw gemeente de monumentenplannen. in te richten dat het zijn Drentse Deze vergaderingen vinden afwisselend karakter terugkrijgt. Hierdoor ontstaat plaats in de gemeentehuizen van ook samenhang met het naastgelegen Midden-Drenthe en Emmen. De erf. Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN dak wordt bekleed met metalen architectuur met een duidelijke • Aan de Lageweg in Peize wordt platen met roefverbindingen. referentie naar de oorspronkelijke een nieuwe woning gebouwd. De ontwerpers streven ernaar bebouwing en een sterke relatie met De woning krijgt een eenvoudige om het idee van twee simpele de omgeving. De nieuwe woning hoofdvorm met een zadeldak en vormen zichtbaar te houden en alle aan de Kaatsweg in Roderesch wordt iets terug liggend van de weg onderdelen, zoals goten, zorgvuldig voldoet aan dit beleid. Hergebruik geplaatst. Deze ontspannen ligging in het dak- en gevelvlak weg te van bestaande bouwmaterialen, zoals maakt een eigentijdse architectuur werken. dakpannen, geeft de woning ondanks vanzelfsprekend. De gevel van de • Voor de nieuwbouw van vrijstaande het moderne uiterlijk een oudere begane grond bestaat uit glas en woningen in het buitengebied geldt tijdslaag. Het pand sluit hierdoor verticale planken, de verdieping een bijzonder welstandsregime. De beter aan op zijn omgeving. daarboven krijgt een donkere klemtoon van het gemeentelijk beleid gevelbekleding in de kopgevel. Het ligt daarbij op een hedendaagse

WONING LAGEWEG PEIZE WONING KAATSWEG RODERESCH TYNAARLO CIJFERS & RESULTATEN 2015

WONINGBOUW WATERWIJK EELDERWOLDE

WOLTSINGEL EELDERWOLDE

ZORGBOERDERIJ OUDEMOLEN WONEN OP HET ERF HUIS TE ZIJEN

NIEUWBOUW VERSLAVINGSZORG NOORD EELDE CAMOUFLAGEBOERDERIJBOERDERIJ CAZEMIER TOLBERT EELDE

GEVELTEKENING BURG. LEGROWEG BURG. LEGROWEG EELDE Tynaarlo: cijfers & resultaten

Libau verzorgt de advisering op het Drenthe, vonden wij het initiatief COMMISSIE RUIMTELIJKE gebied van welstand, monumenten en van de gemeente Tynaarlo om een KWALITEIT EN cultureel erfgoed van de gemeente tentoonstelling en een symposium CULTUURHISTORIE (CRKC) Tynaarlo. Deze kaart geeft een beeld te organiseren rondom het thema De rayonarchitect van Libau bezoekt van onze inzet in 2015. Landschappelijk Bouwen belangrijk. uw gemeente in principe eens per Wij hebben hieraan daarom graag een twee weken. De kleine commissie, RIJKSMONUMENT EELDE financiële bijdrage verleend. bestaande uit ten minste twee Begin jaren ’40 bouwde de ‘Luftwaffe’ rayonarchitecten van Libau, vergadert een complex van drie bombestendige WONEN OP HET ERF HUIS over het algemeen eens per twee gebouwen in de buurt van vliegveld TE ZEIJEN weken. Eelde. Eén van deze gebouwen is een De provincie Drenthe en de gemeente camouflageboerderij die bedoeld was Tynaarlo ontwikkelen samen een De grote commissie behandelt als werkplaats/garage maar op het pilot voor de realisatie van een naast welstandsplannen ook eerste gezicht een Drentse boerderij bijzondere woonvorm voor senioren. monumentenplannen. Deze lijkt. Dit rijksmonument, dat zelfs Het project op het erf ‘Huis te vergaderingen vinden afwisselend over op de muur geschilderde luiken Zeijen’ gaat uit van wonen, welzijn, plaats in de gemeentehuizen van beschikt, is momenteel in gebruik dienstverlening, zorg, dagbesteding en Midden-Drenthe en Emmen. De als kantoor. De huidige eigenaar toerisme in een integraal concept. De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit wilde deze functie uitbreiden en bestaande boerderij krijgt een nieuwe en Cultuurhistorie was in de daartoe in de schuur kantoorruimtes bestemming als ontmoetingsplek, gemeente Tynaarlo in 2015 als volgt realiseren en extra dakvensters zorgpunt en ruimte voor logies. samengesteld: aanbrengen. Uit het oogpunt van Bijgebouwen als een ligboxenstal • H.H. Assies, voorzitter duurzame energie wilde hij bovendien worden gesloopt en vervangen door • J.J. Battjes, bouwhistoricus zonnepanelen op het dak leggen. nieuwbouw van levensloopbestendige • ir. A.R. Garrelts, landschapsarchitect/ Een eerste adviesronde leidde tot wooneenheden. Het streven is om stedenbouwkundige een meer terughoudende oplossing het geheel stedenbouwkundig en • H.G. Haak, restauratie architect voor de ingrepen in de dakvlakken. landschappelijk goed in te passen, in • drs. M. van der Heide, architectuur- De monumentencommissie ging samenhang met de tegenoverliggende en cultuurhistorie vervolgens akkoord. Cremerhoeve. Bij het project • ir. A. Ritsema, architect zijn zowel een architect als een • A. Vos, arch AvB, architect LANDSCHAPPELIJK landschapsarchitect betrokken. Libau • drs. M.S. Verweij, toehoorder RCE BOUWEN adviseerde vanuit de welstand al in • ir. P.A. Goudswaard, rayonarchitect Libau benadert ruimtelijke opgaven een vroeg stadium over de samenhang • ir. V.H. Ackerman, rayonarchitect integraal en vanuit de kwaliteiten van tussen de bouwmassa’s en de • drs. H.D. Waterbolk, secretaris de plek. Wij vinden het belangrijk uitstraling van het geheel. monumenten om hiermee het draagvlak voor ruimtelijke kwaliteit te vergroten en IN CIJFERS betrokken partijen bij planvorming te Bouwplannen: 234 behandelingen inspireren. Vanuit deze benadering, en Cultureel erfgoed adviezen/ onze betrokkenheid bij het prachtige monumentenadviezen: 3

UITGELICHT

WELSTANDSADVIEZEN van de sloot iets wordt doorgetrok- Rietwijk hoge ambities kent, wordt • De bouw van een nieuwe woning aan ken. Het pand krijgt het robuuste bij uitstek ook duidelijk in het plan de vroegere Plankensloot in uiterlijk van een schuurwoning: een voor de bouw van een woning aan Midlaren leidde tot de behoefte aan langgerekt volume in één bouwlaag de Grasjuffer. Het volume heeft een integraal ontwerp voor woning met kap, die door een aantal grote een heldere opbouw en wordt zo en erf. Het gaat hier immers om een toevoegingen en insneden wordt geplaatst dat hij de entree van het bijzondere plek. Bestaande bomen verbijzonderd. De kopgevels zijn eiland markeert. De vorm van de zijn in het ontwerp meegenomen. De gesloten naar de Groningerstraat en woning wordt versterkt door het nieuwe woning wordt noordelijk van open in de richting van het meer. gebruik van duurzame materialen en de singel geplaatst, waarbij het water • Dat het Beeldkwaliteitsplan voor een zorgvuldige detaillering.

GRONINGERSTRAAT MIDLAREN GRASJUFFER EELDERWOLDE