STEM 2021 – VOOR HAVO/VWO MAGAZINE OVER DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN TWEEDE KAMERLID Interview GEZOCHT! Werkt de Tweede Kamer nog HOE OVERLEEF JE wel goed? DE VERKIEZINGEN? SCHOLIERENVERKIEZINGEN Dit vinden DEZE de politieke partijen WIE NIEUWE GAAT ER PARTIJEN WINNEN? DOEN MEE 2 STEM 3 HART Ga jij VAN stemmen? Ga je stemmen? VOOR Nee, ik ben nog niet stemgerech- MARIEKE Ga je stemmen? tigd. Ik zou wel gaan stemmen NEDERLAND 5 vwo / 16 jaar Nee, maar ik zou het wel doen als ik 18 was. als ik 18 was. Ik vind het wel belangrijk dat je echt iets weet Wat zou je dan stemmen? van de onderwerpen voordat je Ik zou nu gaan voor Jesse Klaver, stemt. omdat hij zo’n leuke jongen is. Maar dat is ook omdat ik me er Ga je stemmen? Zijn er dan belangrijke on- nog niet in verdiept heb. Nee, omdat ik dan nog 16 jaar derwerpen? INHOUD – 11 – oud ben. Ik denk wel dat ik zou Alles eigenlijk. Je moet niet alleen Vind je dat verdiepen Zij werken in de gaan stemmen als ik zou mogen op een partij stemmen, omdat de belangrijk? Tweede Kamer stemmen, maar dan wil ik me er leider charismatisch is. Ik vind Ja, zeker voor de jeugd. Ook klas- Wie werken er nog meer wel eerst in verdiepen. dat je echt moet kijken wie er genoten en vriendinnen weten er in de Tweede Kamer? voor jouw mening opkomt. weinig van. Charlotte Nijs is politiek Hoe zou je dat doen? journalist van Hart van Charlotte – 3 – – 12 – Een beetje kijken waar de partij- Nederland. Verderop in Ga jij stemmen? ‘Van alles wordt en voor staan, bijvoorbeeld met het blad vertelt zij Nijs Interview met tegenwoordig een een kieswijzer. over haar werk op het vier leerlingen probleem gemaakt’ Jongeren geven hun Binnenhof. Enig idee bij welke partij je – 4 – mening over prikkelende uit zou komen? NOUD van onze stellingen 6 vwo / 17 jaar democratie Nee, dat weet ik nog niet. Door corona is alles anders en dat we ons werk doen, want kritische Een kijkje in de – 14 – is vreselijk. Het is heel moeilijk om journalisten zijn, net als eerlijke Tweede Kamer Werkt onze Tweede Kamer nog NURIYAH de controlerende functie van de verkiezingen, essentieel voor het – 6 – wel goed? 5 vwo / 16 jaar journalistiek uit te voeren. Ook die functioneren van de samenleving. Zij strijden Politicoloog 1,5 meter maakt het moeilijk. om jouw stem Tom van der Meer over Politici zo maar aanschieten en Binnenkort zijn er verkiezingen: Check de plannen van de Tweede Kamer vragen stellen gaat nu niet. als je kunt stemmen, doe het! de politieke partijen! Corona is vaak ook een mooi excuus Het is heel belangrijk dat mensen – 16 – om ons niet te woord te hoeven gaan stemmen. De Tweede Kamer – 8 – De Tweede Kamer staan en snel door te lopen. is waar het gebeurt. Kies iemand Politieke in cijfers STEMBILJET Het werk van journalisten wordt uit die jou vertegenwoordigt. nieuwkomers Lang leve de infographics ook op andere manieren bemoei- Onze democratie is een groot goed Deze partijen willen lijkt. Burgers die twijfelen aan de en wat je ook van de politieke dit jaar óók de Tweede – 18 – Kamer in Zo overleef je Ga je stemmen? Ik denk een partij die een ernst van corona zijn sceptisch beslissingen kunt vinden, het func- de verkiezingen over journalisten. Ze schreeuwen tioneert (nog) als een trein. Zorg Ja, ik ga zeker wel stemmen. beetje rechts van het midden – 9 – Met deze tips kom jij de Ik vind dat als je stemrecht zit. en lopen soms bewust in beeld als dat dat zo blijft. Dus ga alsjeblieft verkiezingstijd goed door! Kamerlid gezocht hebt, je er ook gebruik van ik aan het werk ben. Toch blijven stemmen als je dat mag. Wat heb je nodig moet maken. Hoe kies je uiteindelijk? om Tweede Kamerlid – 19 – Het is wel duidelijk wat partij- te worden? Kraak de code Ontraadsel de cijfers Wat ga je stemmen? en vinden. Ik ga kijken wat – 10 – Dat weet ik nog niet precies, m’n eigen mening is en welke Opdracht: – 20 – TYCHO maar niet te extreme partijen. partij daar het best bij past. zelf een partij Scholieren- 6 vwo / 18 jaar oprichten verkiezingen Wat stemt jouw school? 4 STEM 5 Vak K met de K van kabinet Spreekgestoelte De ministers, de staatssecretarissen HART (katheder) en de minister-president (premier). Hiervandaan spreekt een Kamerlid Tweede Kamerleden VAN ONZE de Kamer toe. Alleen bij belangrijke debatten en stemmingen zitten alle 150 leden in hun zetels. DEMOCRATIEVan 15 tot 17 maart 2021 kiezen Nederlanders de Tweede Kamer. Interruptiemicrofoon Hier mogen Kamerleden de spreker onderbreken (‘inter- rumperen’) en in debat gaan met de spreker. Dat gaat altijd via de voorzitter (“Mevrouw de voorzitter…”). Voorzitter van de Tweede Kamer De voorzitter wordt gekozen door de andere Kamerleden. Journalisten Zij is zelf ook Kamerlid. Tijdens belangrijke vergaderingen, zoals met Prinsjesdag, zitten er Volksvertegen- Wetgevende macht Controle veel journalisten in de zaal. woordigers Gewone burgers mogen ook de zaal in. De Tweede Kamer wordt wel Een nieuwe wet wordt meestal een ‘amendement’ (amende- De Tweede Kamer controleert minister niet goed functio- het hart van onze democratie gemaakt door de minister, ment betekent wijziging). of kabinet de wetten wel goed neert, dan kunnen ze hem genoemd. Zij vertegenwoor- maar gaat pas door als de Soms maken Tweede Kamer- uitvoert. Kamerleden stellen of haar in het uiterste geval digt – samen met de Eerste Kamerleden in meerderheid de leden ook zelf een nieuwe wet. daarom veel kritische vragen wegsturen. Dan wordt een Kamer – het Nederlandse volk. wet goedkeuren. Zij bepalen aan de ministers. Die proberen motie van afkeuring of zelfs De Kamerleden nemen beslui- dus welke wetten er komen. (Als een wet eenmaal is aange- hun beleid zo goed mogelijk te een motie van wantrouwen ten over wetten. Bijvoorbeeld Die macht noemen we de wet- nomen, moet het kabinet ervoor verdedigen. De Tweede Kamer aangenomen. over vanaf welke leeftijd je gevende macht. zorgen dat de wet wordt uit- heeft bovendien budgetrecht. stemrecht hebt, of je mag Omdat partijen verschillende gevoerd. Het kabinet heeft de Dat wil zeggen dat ze de begro- appen op de fiets en hoe hard ideeën hebben, is er soms pas uitvoerende macht.) ting van de ministers mogen een auto mag rijden op de een meerderheid te vinden goedkeuren of afkeuren. snelweg. als het wetsvoorstel wordt Als de meerderheid van de aangepast; dat gebeurt met Tweede Kamer vindt dat een 6 Er doen veel politieke partijen mee aan de verkiezingen, allemaal met hun eigen standpunten. Bij de GroenLinks SP verkiezingen kun je maar één stem Jesse Klaver PvdA uitbrengen. Je kiest dan natuurlijk GroenLinks Socialistische Partij Lilian MarijnissenPartij van de Arbeid voor de partij die volgens jou de Lijsttrekker: Jesse Klaver Lijsttrekker: Lilian Marijnissen Lijsttrekker: Lilianne Ploumen Lilianne Ploumen beste plannen heeft. Weet jij wat voor ideeën de partijen allemaal GroenLinks wil strengere regels om de De SP wil minder ongelijkheid in Neder- De PvdA wil minder ongelijkheid en meer hebben? opwarming van het klimaat te stoppen. land. Daarom wil de partij een hoger mini- zekerheid. De bijstand, de AOW en het mi- Bedrijven die veel vervuilen, moeten mumloon, lagere huren en dat je meer nimumloon moeten omhoog, en de salaris- hiervoor betalen. De partij wil meer wind- betaalt voor zorg als je rijk bent. sen van zorgpersoneel en leerkrachten ook. molens en 17 miljoen extra bomen. Ook wil de partij afstappen van de euro en Miljonairs en grote internationale bedrijven Jongeren mogen van GroenLinks stemmen de pensioenleeftijd terug naar 65 jaar. gaan bij de PvdA meer belasting betalen. vanaf 16 jaar. Plan: Kleinere klassen met maximaal Plan: Mensen die hun baan kwijt zijn Plan: Jongeren krijgen op hun 18e 23 leerlingen. door corona, krijgen van de overheid een €10.000 die ze alleen voor studie of nieuwe baan. scholing kunnen gebruiken. VVD Mark Rutte Volkspartij voor Vrijheid en Democratie ZIJ VECHTEN Lijsttrekker: Mark Rutte ChristenUnie 50PLUS VOOR JOUW STEM! Gert-Jan Segers Esther PvdDOuwehand Liane den Haan De VVD vindt vrijheid belangrijk. De over- ChristenUnie Partij voor de Dieren 50PLUS heid moet zich niet te veel met de economie Lijsttrekker: Gert-Jan Segers Lijsttrekker: Esther Ouwehand Lijsttrekker: Liane den Haan bemoeien. Wel moet de overheid goed zorgen voor mensen met een eigen bedrijf. De ChristenUnie is een christelijke partij. De Partij voor de Dieren vindt dat we 50PLUS komt op voor de belangen van De VVD wil misdaad en terrorisme hard Ze vindt bescherming van het leven en het beter om moeten gaan met dier, natuur en ouderen. Mensen moeten vanaf 65 jaar aanpakken. gezin erg belangrijk. De partij wil dat klimaat. Op de manier zoals we het nu met pensioen kunnen en de pensioenen Plan: Immigranten worden aan de buiten- christelijke scholen blijven bestaan. doen vernietigen we de aarde. De hoeveel- moeten hoger. Discriminatie van ouderen Ga naar grenzen van Europa tegengehouden. Daar De ChristenUnie wil zo snel mogelijk af heid koeien, varkens en kippen in Neder- bij het zoeken van werk moet stoppen, www.youngvoice.nl wordt beslist wie door mag reizen. om nog beter te kijken van olie, gas en steenkool en ruim baan land moet van de partij met 75% omlaag. de zorg moet beter en goedkoper en oude- welke partij het best voor schone energie. Zorg moet betaal- Ook moeten we minder vliegen. ren moeten zich veiliger kunnen voelen. jouw mening laat horen baar zijn voor jongeren. Plan: Op de verpakking van vlees, zui- Plan: Strengere straffen voor geweld in de Tweede Kamer. Plan: De anticonceptiepil vel en eieren komt te staan hoe lang een tegen ouderen.