PROOF PDF

BOEKEN OVER VANDERSTEEN

Strip Magazines. De volgende boeken zorgen samen toch De kleine en voor een verrijkende begeleiding bij uw geliefkoosde Suske en Wiskes, maar om alle titels in uw persoonlijke bibliotheek te krij- gen zullen moed, volharding, het internet -bibliotheek en goede antiquariaten nodig zijn. Meer dan 240 verhalen, 65 jaar in de krant, 4 opeenvolgende auteurs of auteurteams. Vooral de indrukwekkende staat van Het leven dienst van de strip Suske en Wiske zelf spreekt tot de verbeelding. In Enkele jaren voordat hij veroordeeld werd vergelijking met bijvoorbeeld Kuifje valt de bibliotheek óver Suske voor het clandestien publiceren van luxe- en Wiske – en hun geestelijke vader – nogal licht uit. Een selectie edities van Vandersteenboeken uit de klui- voor nieuwsgierigen met doorzettingsvermogen. — door Gert Meesters zen van Standaard Uitgeverij en daardoor uit de gratie viel bij de erven en de uitgeve- rij van zijn idool, schreef Vandersteenexpert Peter Van Hooydonck De Bruegel van het beeldverhaal, de allereerste complete bio- grafie van . De term biografie heeft Van Hooydonck wel een beetje anders ingevuld dan een lezer die op zoek gaat naar de man achter Suske en Wiske zou verwachten. Van de levensloop van Vandersteen bedient Van Hooydonck zich wel als rode draad voor dit boek, maar hij beperkt zich grotendeels tot de gebeur- tenissen die het oeuvre van Vandersteen hebben laten ontstaan, want dat is zijn eer- ste interesse. Hoe Vandersteen zich voelde of wat hem dreef, wordt maar mondjesmaat duidelijk. Vandersteen zelf was uiteraard al over- leden, wat het onmogelijk maakte om hem over moeilijke periodes in zijn leven aan de tand te voelen, maar er is vooral nog een andere reden voor Van Hooydoncks afstan- delijke portret. Enkele jaren na de dood van de meester was geen enkele betrokkene – uitgeverij, auteur, erven – klaar voor een eer- lijk, menselijk portret van levensgenieter Vandersteen. De Bruegel van het beeldverhaal verwordt daardoor bij momenten tot een zakelijke hagiografie, waarin Vandersteens leven wordt gekneed tot een klassiek ver- haal van een volksjongen uit de Antwerpse ooral sinds het overlijden van Lefèvres proefschrift over de Suske en Wis- Seefhoek die door zijn creativiteit en onder- Willy Vandersteen in 1990 is kes van Vandersteen zelf. Ofwel omdat de nemingsgeest opklom tot een rijke bedrijfs- er naar Vlaamse normen wel dieper gravende teksten netjes verstopt ble- leider met een verhalenimperium. Zo blijft een en ander geschreven, ven in confidentiële tijdschriften voor ver- Van Hooydonck opvallend stil over de Twee- maar een groot deel daarvan zamelaars en andere obsessionele Sus en de Wereldoorlog, waar Vandersteen net Vbleef min of meer onzichtbaar. Ofwel omdat Wisfanaten, zoals De Vandersteen Collectie, zoals Hergé een hele schare foute vrienden het nooit werd uitgegeven, zoals Pascal De Sterrenplukkers, Versusen andere Brabant aan overhield of over de uitbundige weke- L

KNACK SPECIAL 7 OKTOBER 2010 95 PROOF PDF

BOEKEN OVER VANDERSTEEN

L lijkse uitstappen waarmee Vandersteen zijn Sommige oude verhalen werden voor de zoals het interview dat Humo in 1970 van jaren veertig. Ze mocht stroken van zijn wordt Vandersteen een mens van vlees en delijk als Vandersteen was, zo emotioneel gigantische werklust in de rest van de week ingekleurde versie helemaal hertekend, al hem afnam en waar Vandersteen zelf vol- strips in inkt zetten. Vooral in de periode dat bloed. Hoewel de nadruk bij de Studio ligt, is Geerts. placht te compenseren. is dat volgens de meeste Vandersteenlief- gens getuigen met bibberende knieën op zat ook wekelijkse Bessy- en -verhalen maakte Grossey via een omweg een biografie Vaessen heeft ook duidelijk een geauto- Dat belet niet dat deze biografie een vrij hebbers een eufemisme voor ‘gruwelijk ver- te wachten. Ook staat er een indirecte weer- moesten worden getekend voor de Duitse van Vandersteen zelf, zoals hij in zijn pro- riseerde biografie willen schrijven. Hij blijft compleet overzicht minkt’. Van de ongekleurde uitgave en de slag in (uit Dag Allemaal) van de beroemde markt, groeide Studio Vandersteen uit tot fessionele omgeving werd ervaren. heel kies over Geerts’ pijnlijke vertrek bij de van de ontstaansge- tweekleurenuitgave bestonden ruim tien Vandersteenafle- de grootte van een flinke kmo. Ronald Gros- Studio en moeilijke relatie met de erven (‘hij In de Ronald Grossey, Studio Vandersteen. Kroniek van een schiedenis van Van- jaar lang een Vlaamse en een Nederlandse vering van sey, die als redacteur bij Standaard Uitge- legende, Roularta Books, 454blz., 2007. had liever in het harnas willen sterven’) of dersteens werk pre- editie naast elkaar, waarin het taalgebruik hoofdrol, een emo- verij nog een tijd de overblijfselen van Stu- over de problematische verhouding met zijn senteert. De varieerde volgens de regio van het lezers - programma op de dio Vandersteen onder zijn hoede heeft opvolger Marc Verhaegen, die in een vaag illustraties en foto’s publiek. Vanaf 1964, even voor het begin Nederlandse tele- gehad, maakte jaren nadien met Kroniek van De opvolger kritische passage zelfs niet met naam wordt zijn zoals dat hoort van de ingekleurde uitgaves, bleef er maar visie waarin Mies een legende een uit- Suske en Wiskewerd dan wel bedacht door genoemd. Het boek is absoluut af te raden rijkelijk en soms één taal meer over: het Algemeen Neder- Bouwman beken- voerig portret van Willy Vandersteen, zijn opvolger voor mensen met een allergie voor mouw- exclusief en veel lands. Begint het u nu al te duizelen? Dan de personen met alle naamloze en maakte uiteindelijk meer dan honderd ver- vegerij, maar je krijgt er wel een strip van vroege medewer- moet u er niet aan denken een verzameling hun familie en minder naamloze halen van de reeks terwijl Vandersteen zelf Paul Geerts zónder Suske en Wiske als kers van Vander- van oude Suske en Wiskes te beginnen. vrienden verenig- medewerkers van op een tachtigtal bleef steken. Bovendien e x t r a a t j e b o v e n o p . steen stelde Van Hooydonck voor het eerst Als u alleen de charme van de vroege edi- de. Zelfs inter- Vandersteen. Het is maakte Geerts zijn verhalen in de periode Story Suske en Wiske Theo Vaessen, Paul Geerts. 30 jaar peetvader van Suske voor aan een breder publiek. ties weer wilt opzoeken, is het veel gemak- views van of verdwenen vrouwenbla- een erg volledige dat , mede dankzij de pop- en Wiske, Standaard Uitgeverij & Van Holkema & kelijker om de heruitgaves in de reeks Sus- den kregen een plek in dit boek, omdat in manier om ere te penfilms van Wies Andersen, in Nederland Warendorf, 170blz., 2005. Peter Van Hooydonck, Willy Vandersteen. De Bruegel van ke en Wiske klassiek het beeldverhaal. Biografie, Standaard Uitgeverij, uit de jaren negentig op zulke interviews meer aandacht uitging naar geven aan wie ere helemaal doorbrak. De oplages van de nieu- 288blz., 1994. te sporen, want die bieden de oorspronke- de persoon Vandersteen. toekomt, maar door we albums haalden volgens de uitgeverij in lijke tekeningen en teksten in een presti- Vaak geïnterviewde mensen hebben op de talloze interviews die tijd 400.000 à 500.000 exemplaren. Het jubileum gieus jasje, zonder de kostprijs van echte de meeste vragen standaardantwoorden die Grossey afnam, De biografie die journalist en schrijver Er zijn wel meer feestboeken versche- Het werk antiek. Wie door de opsomming van al die of gebruiken ontwijkingstechnieken om krijgt de lezer ook een mooi sfeerbeeld van Theo Vaessen van zijn vriend Paul Geerts nen, onder andere voor 65 jaar Vander- Van ‘Kitty Inno’tot ‘De geuzen’, Rolf De Rycks andere uitgaves juist geprikkeld is, is klaar moeilijke vragen zo snel mogelijk onscha- een legendarische studio in de geschiedenis maakte, is het absolute tegendeel van de steen en 60 jaar Suske en Wiske, maar het bibliografie, is voor Suske en Wiske-specia- om in Kerk en Leven uit 1950 De gekalibreer- delijk te maken. Dat fenomeen valt alleen van de Vlaamse strip. Vandersteenbiografie van Peter Van Hooy - boekje dat Van Hooydonck schreef voor listen en -verzamelaars wellicht nog belang- de kwibus uit te knippen en in De Bond van te omzeilen door andere vragen te stellen. Suske en Wiske neemt niet zo’n gek grote donck. Vaessen heeft veel aandacht voor de 50e verjaardag is ondanks zijn leeftijd rijker dan Van Hooydoncks biografie. Zo 1953 Het vliegend hart op te zoeken, om dan Vandaar het aanzienlijke aandeel van onver- plaats in het boek in, onder andere omdat de persoonlijkheid en het emotionele nog steeds een prima introductie in de compleet mogelijk somde De Ryck elke strip over te stappen op merchandising uit de wachte bladen en invalshoeken in dit boek, Grossey zijn boek laat eindigen met de sterf- leven van Geerts. Hij beschrijft uitvoe- wereld achter en elke tekening op die ooit aan Willy Van- jaren vijftig en zestig. met als hoogtepunt een interview over Van- datum van Willy Vandersteen. Veel poten- rig diens idolatrie voor zijn leermeester, Suske en Wiske. dersteen of zijn studio is toegeschreven. Dat dersteens Kalmthoutse villa. tieel smeuïge verhalen over de opvolging zijn overdreven bescheidenheid, maar ook De Studio Van- Rolf De Ryck, Willy Vandersteen. Van ‘Kitty Inno’tot ‘De Suske en Wiske levert maar liefst 92 stripseries op en meer geuzen’. Bibliografie, Standaard Uitgeverij, 136blz., 1994. Af en toe liet Vandersteen zich ondanks van blijven daardoor nog gro- zijn liefdes- en vriendschapsrelaties met dersteen heeft dan 1500 lange verhalen (meer dan 900 voor zijn reserve tegenover de pers toch verlei- tendeels onverteld in boekvorm, bijvoor- hun ups en downs en zelfs zijn hersentu- ondertussen Bessy alleen). den tot persoonlijke ontboezemingen. De beeld over de tumultueuze laatste jaren van mor. wel een gron- Ondanks het De interviews interviews na de dood van zijn eerste vrouw Paul Geerts bij de studio en de incidentrijke Suske en Wiske komen vooral zijdelings dige remake hoge aantal series De lacune die de biografie van Van Hooy - neigen zelfs naar het gênante, omdat de her- passage van Marc Verhaegen aan het roer ter sprake, als achter de rug, neemt Suske en Wis- donck had opengelaten, kon Luk Guillaume trouwde Vandersteen in zijn Kalmthoutse van Suske en Wiske. Ook de lange weg tot een uit ontmoe- maar Van ke toch een kwart voor een deel opvullen. Guillaume, die al villa veel minder dan voordien bezoek krijgt nieuwe studio met Luc Morjaeu en Peter tingen of uit Hooydoncks van de bibliografie enkele prachtige zeefdrukken van Vander- van kinderen en kleinkinderen en last krijgt Van Gucht aan het hoofd biedt nog stof voor reizen de stukjes over in beslag. Daarvoor steen had uitgegeven, is bij het wat oudere van eenzaamheid. Hij laat tot op latere leef- een vervolgboek. materie voor thema’s in de hoeft De Ryck niet kleinkunstpubliek ook bekend als Luk tijd ook een grote kennis van stripzaken zien, Grossey verslaat wel prima hoe Paul specifieke verhalen, over inspiratiebronnen en over eens elke herdruk ‘Hotel Paradiso’ Vankessel. Hij verzamel- bijvoorbeeld wanneer hij de Blake en Mor- Geerts vanaf zijn aankomst in de studio in nieuwe verha- de hoofdpersonages zijn waarschijnlijk op te nemen. Er zijn de de belangrijkste interviews die Vander- timer die zijn vriend naar E.P. 1967 langzaam opklimt tot de man die Sus- len ontstaat. meer dan voldoende voor iemand die een gewoon zoveel ver- steen gaf en combineerde ze met zeldzame Jacobs maakte, in enkele woorden afschiet. ke en Wiske helemaal van de meester mag Vaessens boek klein beetje meer te weten wil komen over schillende uitgaves van Suske en Wiske gerestaureerde foto’s tot een prachtig vorm- overnemen in 1972 en hoe daarop in de Stu- is daardoor de stripreeks waarmee hij of zij opgegroeid Luk Guillaume, Willy Vandersteen, de interviews – geweest – zeker in de eerste dertig jaar – dat gegeven boek dat nooit de aandacht heeft de foto’s, Standaard Uitgeverij, 167blz., 2005. dio werd gereageerd. En completisten een portret is. En als dit boek onvindbaar blijkt, kan het kroonjuweel van Vandersteen vanzelf gekregen dat het verdiende. komen ook te weten wie Suske en Wiske al van een per- de website suskeenwiske.ophetwww.net veel plaats inneemt in zo’n allesomvatten- De selectie en redactie is voorbeeldig: die jaren heeft geletterd, geïnkt of inge- soon en veel wellicht soelaas brengen. Daar is zowel de opsomming. Een ongekleurde uitgave, zowel heel vroege als heel late interviews De Studio kleurd. Behalve het portret van de onbe- minder van zijn werk. Het past bij Paul introducerende informatie als voer voor daarna een uitgave in twee kleuren (blauw zijn opgenomen, waarbij Guillaume erop Suske en Wiske is niet lang het werk van kende soldaat achter Vandersteen heeft Geerts, net zoals Van Hooydoncks biogra- specialisten te vinden. en rood) en in 1967 pas de full-colouruit- lette om te veel herhaling te vermijden. Enke- Willy Vandersteen alleen geweest. Zijn Grosseys boek nog een grote verdienste: door fie waarschijnlijk op Vandersteens goed- Peter Van Hooydonck, Suske en Wiske 50 jaar, Standaard gave zoals ze nu nog steeds in de winkel ligt. le legendarische interviews spreken vanzelf, vrouw was zijn eerste medewerkster in de de commentaren van de medewerkers keuring had kunnen rekenen. Zo afstan- Uitgeverij, 128blz., 1995.

96 7 OKTOBER 2010 KNACK SPECIAL KNACK SPECIAL 7 OKTOBER 2010 97