LLOOKKAALLNNAA SSTTRRAATTEEGGIIAA RROOZZWWOOJJUU
opracowana dla
gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Kuźnica, Sidra
ddzziiaałłaajjąąccyycchh ww rraammaacchh
LLookkaallnneejj GGrruuppyy DDzziiaałłaanniiaa SSZZLLAAKK TTAATTAARRSSKKII
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestuj ąca w obszary wiejskie Opracowane w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Białystok, 2008 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU
opracowana dla
Lokalnej Grupy Działania SZLAK TATARSKI
ZAMAWIAJ ĄCY WYKONAWCA
Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski EKOTON Sp. z o.o. ul. Św. Rocha 5 lok. 210 ul. Piłsudskiego 2 16-100 Sokółka 15 -879 Białystok
AUTORZY OPRACOWANIA: dr Grzegorz Chocian mgr in Ŝ. Beata Gładkowska-Chocian mgr Karina Magdalena Zalewska mgr Anna Kotowska mgr Joanna Sokólska
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 2 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
SPIS TRE ŚCI
WST ĘP...... 6
CZ ĘŚĆ I Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski jako jednostki odpowiedzialnej za realizacj ę Lokalnej Strategii Rozwoju ...... 9
I. 1. Nazwa LGD ...... 10 I. 2. Status prawny LGD ...... 10 I. 3. Proces budowania partnerstwa ...... 10 I.4. Charakterystyka partnerów, sposób rozszerzania i zmiany składu LGD . 14 I.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD...... 17 I.5.1. Rozdział funkcji pomi ędzy poszczególne organy LGD...... 17 I.5.2. Regulamin funkcjonowania LGD zapewniaj ący przejrzysto ść i jawno ść podejmowanych decyzji...... 18 I.5.3. Procedura rekrutacji pracowników...... 18 I.5.4. Procedura post ępowania w sytuacji wyst ąpienia trudno ści w zatrudnieniu pracowników o okre ślonych wymaganiach...... 29 I.5.5. Zasada funkcjonowania biura, warunki techniczne i lokalowe ...... 30 I.6. Struktura organu decyzyjnego – Rady ...... 31 I.6.1. Skład Organu Decyzyjnego ...... 31 I.6.2. Rola i zadania Organu Decyzyjnego ...... 33 I.6.3. Sposób powołania i zmiany składu Organu Decyzyjnego...... 33 I.7. Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady ...... 33 I.8. Do świadczenie LGD i partnerów w realizacji operacji...... 41
CZ ĘŚĆ II Diagnoza obszaru obj ętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewn ętrznej spójno ści...... 48
II. 1. Charakterystyka obszaru...... 49 II. 1.1. Uwarunkowania przestrzenne ...... 49 II. 1.2. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze ...... 50 II. 1.3. Uwarunkowania historyczne...... 51 II. 1.4. Uwarunkowania kulturowe...... 54 II. 2. Potencjał demograficzny i gospodarczy ...... 55 II.2.1. Charakterystyka ludno ści zamieszkuj ącej obszar obj ęty LSR ...... 55 II.2.2. Potencjał gospodarczy obszaru...... 57 II.2.3. Infrastruktura społeczna ...... 60 II.2.4. Infrastruktura techniczna ...... 62 II. 3. Specyfika obszaru obj ętego LSR ...... 64 II.3.3. „Szlak Tatarski” na obszarze LGD Szlak Tatarski...... 67 II. 4. Uzasadnienie wewn ętrznej spójno ści obszaru...... 70
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 3 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
CZ ĘŚĆ III Strategia działania LGD Szlak Tatarski...... 71
III. 1. Analiza SWOT dla obszaru obj ętego LSR i wnioski wynikaj ące z przeprowadzonej analizy ...... 72 III.2. Okre ślenie wizji, misji oraz celów rozwoju LGD ...... 75 III.2.1. Wizja rozwoju obszaru obj ętego LSR...... 75 III.2.2. Misja LGD...... 75 III.2.3. Cele ogólne i szczegółowe LGD...... 75 III.3. Spójny, zintegrowany i innowacyjny charakter przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR ...... 80 III.3.1. Spójno ść specyfiki obszaru z celami LSR ...... 80 III.3.2. Podej ście zintegrowane dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć ...... 81 III.3.3. Podej ście innowacyjne dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć ...... 84 III.3.4. Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w ramach LSR...... 86 III.4 Procedura wyboru operacji przez LGD wraz z opisem procedury ich zmiany ...... 89 III.5. Bud Ŝet LGD dla ka Ŝdego roku realizacji LSR...... 127 III.6.Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR...... 132 III. 7. Opis procesu wdra Ŝania i aktualizacji LSR...... 137 III.7.1. Sposób aktualizacji/zmiany LSR ...... 137 III.7.2. Sposób wdra Ŝania LSR ...... 138 III. 8. Promocja i informowanie o LSR i LGD ...... 138 III. 9. Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej ...... 140 III. 10. Relacje mi ędzy LGD Szlak Tatarski, a obszarem jej działania ...... 142 III.10.1 Powi ązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwi ązanymi z obszarem obj ętym LSR ...... 142 III.10.2. Planowane działania/przedsi ęwzi ęcia/operacje realizowane przez LGD w ramach innych programów wdra Ŝanych na obszarze LSR ...... 150 III.10.3. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich ...... 151
IV. Informacja o zał ącznikach...... 154
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 4 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
„…Twórzcie kultur ę wsi, w której obok nowych wymiarów, jakie nios ą czasy, pozostanie - jak u dobrego gospodarza – miejsce na rzeczy dawne, u świ ęcone tradycj ą, potwierdzone przez prawd ę wieków…”
Jan Paweł II
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 5 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
WST ĘP
Inicjatywa LEADER z fran. Liaison entre actions de développement de l'économie rurale oznacza „ powi ązanie działa ń z zakresu rozwoju obszarów wiejskich” . Innowacyjne podej ście LEADER eksperymentalnie po raz pierwszy zostało zastosowane w 1991 r. jako jedna z czterech inicjatyw wspólnotowych wspieraj ących rozwój obszarów wiejskich, uruchomiona w celu podniesienia potencjału rozwojowego terenów wiejskich poprzez wykorzystanie lokalnych inicjatyw społeczno ści z terenów wiejskich. Inicjatywa miała trzy generacje: LEADER I (1991- 93), LEADER II (1994-99) i LEADER+ (2000-06). W okresie programowania 2007-2013 LEADER został zintegrowany ze wszystkimi krajowymi i regionalnymi programami rozwoju wsi, stał si ę cz ęś ci ą szerszej polityki UE. Wł ączenie LEADERA do głównego nurtu polityki rozwoju wsi otworzyło nowe mo Ŝliwo ści zastosowania podej ścia LEADER na znacznie szersz ą skal ę i przy znacznie wi ększym, ni Ŝ dotychczas wachlarzu działa ń z zakresu rozwoju terenów wiejskich. Inicjatywa LEADER jako partnerskie podej ście zach ęca lokaln ą społeczno ść wiejsk ą do działania, poszukiwania nowych sposobów na popraw ę jako ści Ŝycia na wsi, osi ągni ęcia lub utrzymania konkurencyjno ści, pokonywania potencjalnych zagro Ŝeń i jak najefektywniejszego wykorzystanie posiadanych atutów. LEADER w Polsce jest realizowany w ramach osi 4 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Celem osi 4 LEADER jest przede wszystkim budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizacj ę mieszka ńców oraz przyczynianie si ę do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, a tak Ŝe polepszenie zarz ądzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja, w skutek po średniego wł ączenia lokalnych grup działania w system zarz ądzania danym obszarem. W dłu Ŝszej perspektywie czasowej realizacja osi 4 przyczyni si ę do osi ągni ęcia celów osi 3 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Lokalne podej ście powiązane z okre ślonym obszarem wpływa na lepsze zdefiniowanie problemów obszaru i okre ślenie sposobów ich rozwi ązania. LEADER jest podej ściem przekrojowym, które ma przyczyni ć si ę do aktywizacji społeczno ści wiejskich poprzez wł ączenie partnerów społecznych i gospodarczych do planowania i wdra Ŝania lokalnych inicjatyw. Inicjatywa LEADER jest oddolnym partnerskim podej ściem do rozwoju obszarów wiejskich, realizowanym przez Lokalne Grupy Działania (LGD). Lokalna społeczno ść , aby otrzyma ć środki finansowe w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich musi przygotowa ć dokument zwany Lokaln ą Strategi ą Rozwoju (LSR), w którym jasno okre śli plan realizacji wynikaj ących z niej innowacyjnych projektów ł ącz ących zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, itp., wiedz ę i umiej ętno ści przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Lokalna Grupa Działania wybiera projekty, których realizacja przyczyni si ę do osi ągni ęcia celów wspólnie opracowanej LSR. Ostatecznymi beneficjentami Programu LEADER są jednak lokalne instytucje publiczne, partnerzy gospodarczy i społeczni ze zgłaszanymi przez nich projektami rozwoju na obszarach wiejskich. Potrzeba stworzenia dokumentu jakim jest Lokalna Strategia Rozwoju jest wi ęc ści śle zwi ązana z realizacj ą osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Niniejsza Strategia opracowana dla obszaru pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra jest prób ą spojrzenia na analizowany region jako cało ść i wykazania spójno ści analizowanego obszaru. Takie podej ście wykraczaj ące poza obszar tylko jednej gminy pozwoliło na pozyskanie interesuj ącego materiału, którego wykorzystanie b ędzie mo Ŝliwe nie tylko przez
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 6 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski, ale równie Ŝ przez mieszkańców, podmioty gospodarcze i publiczne z terenu obj ętego Strategi ą oraz spoza tego obszaru. Niniejsza Strategia jako długofalowy program rozwoju analizowanego obszaru jest jednocze śnie dokumentem spójnym z dotychczasowym dorobkiem planistycznym pi ęciu gmin tworz ących LGD Szlak Tatarski. LSR jest spójna z uwarunkowaniami przestrzennymi, historycznymi, kulturowymi i przyrodniczymi, oraz sytuacj ą społeczno – gospodarcz ą obszaru obj ętego Strategi ą. Perspektyw ą, któr ą przyj ęto dla realizacji zało Ŝonych celów jest rok 2015. LGD Szlak Tatarski opowiedziała si ę za rozwojem swojego regionu poprzez realizacj ę wybranych celów strategicznych. Wybrane cele dalekosi ęŜ ne i zadania wynikaj ą z uwarunkowa ń obszaru obj ętego Lokaln ą Strategi ą Rozwoju, przeprowadzonej analizy SWOT oraz stanowi ą odpowied ź na zidentyfikowane podczas konsultacji potrzeby lokalnych społeczno ści i nakierowane b ędą przede wszystkim na pobudzenie do działa ń społeczno ści w oparciu o lokalne walory historyczno-kulturowe i zasoby naturalne. Działania aktywizuj ące, inicjatywy na rzecz podniesienia atrakcyjno ści turystycznej obszaru LGD, a tak Ŝe współpraca mi ędzygminna i mi ędzynarodowa z pewno ści ą przyczyni ą si ę do poprawy jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich obj ętych działaniem Strategii. Lokalna Strategia Rozwoju została napisana zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i jest zgodna z kierunkami wiod ącymi osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Przy opracowaniu Strategii wykorzystano nast ępuj ące dokumenty planistyczne na poziomie pi ęciu gmin, na terenie których wdra Ŝana b ędzie LSR: Gmina Sokółka : Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sokółka na lata 2008-2013, Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Sokółka do roku 2015, Strategia Integracji i Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Sokółka na 2005-2010, Plan Gospodarki Odpadami dla Gm. Sokółka, Program Ochrony Środowiska na lata 2004-2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2008 – 2012, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego z dn. 30 pa ździernika 2007 r. Gmina Krynki: Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2005-2009, Gminna Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych na lata 2007- 2014, Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodzin ą w Gminie Krynki na lata 2007-2014. Program Ochrony Środowiska do 2012r. Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2013, Program usuwania wyrobów zawieraj ących azbest dla gminy Krynki na lata 2008-2032. Gmina Szudziałowo: Uchwała Nr XIV/96/04 Rady Gminy Szudziałowo z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie wprowadzenia zmiany w strategii rozwoju gminy, Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych na lata 2005-2015, Plan Rozwoju Miejscowo ści Szudziałowo, Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągowych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych na lata 2006 – 2008,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 7 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Plan Gospodarki Odpadami, Program Ochrony Środowiska na lata 2005-2012, System przeciwdziałania przemocy, Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodzin ą. Gmina Sidra: Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2013, Plan Gospodarki Odpadami, Program Ochrony Środowiska Plan Odnowy Miejscowo ści Sidra. Gmina Ku źnica: Plan Rozwoju Lokalnego 2004-2006, Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych na lata 2005-2010. Zgromadzono i poddano analizie aktualne dokumenty strategiczne na poziomie regionalnym i krajowym oraz dane Głównego Urz ędu Statystycznego, tj: Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Sokólskiego na lata 2008-2015 Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego, Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013, Informacje z Urz ędów Gmin wchodz ących w skład LGD, Narodowa Strategia Spójno ści (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013), Dane statystyczne GUS i Urz ędu Statystycznego w Białymstoku.
W procesie budowania Lokalnej Strategii Rozwoju przyj ęto uspołeczniony model prac nad dokumentem polegaj ący na szerokim i aktywnym udziale społeczno ści lokalnej. Dzi ęki szerokim konsultacjom i działaniom informacyjnym o inicjatywie LEADER w proces powstawania dokumentu miał szans ę zaanga Ŝowa ć si ę ka Ŝdy mieszkaniec obszaru LGD. W formułowaniu i redagowaniu Strategii na ka Ŝdym z jej etapów czynny udział brali członkowie Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski, na czele z Zarz ądem, wójtowie gmin Krynki, Sidra, Ku źnica, Szudziałowo i burmistrz gminy Sokółka oraz ich współpracownicy oraz mieszka ńcy terenu 5 gmin, na obszarze których wdra Ŝana b ędzie Strategia.
Wszystkim członkom Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski serdeczne dzi ękujemy za owocn ą współprac ę i Ŝyczymy sukcesów w realizacji Lokalnej Strategii Działania, która jest naszym wspólnym dziełem. Szczególne podzi ękowania składamy Zarz ądowi LGD Szlak Tatarski za aktywizowanie lokalnej społeczno ści, a tak Ŝe koordynatorom z pi ęciu gmin, za zaanga Ŝowanie i współprac ę przy tworzeniu Strategii. Jeste śmy przekonani, Ŝe wspólnie okre ślona wizja rozwoju stanie si ę rzeczywisto ści ą poprzez realizacj ę zawartego w Strategii planu działania na rzecz rozwoju obszaru obj ętego LSR. Niniejsza Strategia jest planem otwartym stwarzaj ącym mo Ŝliwo ść aktualizacji w zale Ŝno ści od potrzeb społecznych i uwarunkowa ń finansowych. Oznacza to, Ŝe zapisy w Strategii mog ą i powinny by ć aktualizowane.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 8 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
CZ ĘŚĆ I
Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski jako jednostki odpowiedzialnej za realizacj ę Lokalnej Strategii Rozwoju
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 9 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I. 1. Nazwa LGD
Oficjalna nazwa LGD przyj ęta w Statucie brzmi Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski . Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski posługuje si ę skrócon ą nazw ą LGD Szlak Tatarski. Nazwa LGD nawi ązuje do rozwijanego na kresach wschodnich Szlaku Tatarskiego zwi ązanego z histori ą osadnictwa tatarskiego.
I. 2. Status prawny LGD
Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski, stanowi ąca form ę dobrowolnej współpracy partnerów z sektora publicznego, gospodarczego i społecznego przyj ęła form ę Stowarzyszenia. W dniu 16.05.2007 r. Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski zostało postanowieniem S ądu Rejonowego w Białymstoku, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sadowego wpisane do Krajowego Rejestru S ądowego – Rejestru Stowarzysze ń, Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych, Fundacji Oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej pod numerem KRS: 0000280690 i z dniem 1 lipca 2007 roku Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski rozpocz ęła działalno ść statutow ą. Siedzib ą Stowarzyszenia jest miasto Sokółka. Stowarzyszenie posiada numer statystyczny REGON 200150526, i rachunek bankowy w Banku Spółdzielczym w Sokółce o numerze: NRB 76 8093 0000 0008 5182 2000 0010.
I. 3. Proces budowania partnerstwa
Utworzone na obszarze o Ŝywych tradycjach kulturowych Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski powstało z inicjatywy osób, którym zale Ŝało na rozwoju i poprawie warunków Ŝycia na obszarze, który obejmuje Strategia. Jako pierwsze porozumiały si ę w kwestii współpracy Gminy Sokółka, Szudziałowo i Krynki. Kolejnymi gminami wyra Ŝaj ącymi wol ę wspólnego działania w ramach LGD Szlak Tatarski były Gminy Ku źnica i Sidra. Rady Gmin podj ęły uchwały o przyst ąpieniu do współpracy ze Stowarzyszeniem LGD Szlak Tatarski. Koordynacj ą działa ń i przyszłym wdra Ŝaniem LSR zaj ęła się najwi ększa w ramach utworzonego partnerstwa Gmina Sokółka. Na przełomie sierpnia i wrze śnia 2008 r. przeprowadzono z udziałem wszystkich gmin tworz ących LGD Szlak Tatarski warsztaty konsultacyjne, po świ ęcone wypracowaniu głównych zało Ŝeń i kierunków rozwoju obszaru LGD, kształtu tworzonej LGD i zasad jej funkcjonowania. W procesie budowania Strategii przyj ęto uspołeczniony model prac nad dokumentem polegaj ący na szerokim i aktywnym udziale społeczno ści lokalnej. Do współpracy przy opracowywaniu LSR zaproszeni zostali eksperci, w charakterze partnerów doradców i moderatorów pewnych działa ń podejmowanych na etapie opracowywania Strategii, dbaj ący o dopełnienie wszelkich wymogów formalno-prawnych stawianym polskim Lokalnym Grupom Działania, wynikaj ących m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. LGD Szlak Tatarski zostało powołane na Zebraniu Członków Zało Ŝycieli w marcu 2007 r., podczas którego wybrano Komitet Zało Ŝycielski i władze LGD.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 10 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Utworzenie Komitetu zostało udokumentowane stosownym protokołem, w którym zawarto informacje dotycz ącą wszystkich zdarze ń i czynno ści z posiedzenia Komitetu (Zał ącznik Nr. 1). Członkami Komitetu Zało Ŝycielskiego zostali wybrani: Piotr Bujwicki – uzyskuj ąc 24 głosy i Bogdan Budzisz – uzyskuj ąc 24 głosy. Komitet Zało Ŝycielski uzyskał upowa Ŝnienie do zarejestrowania Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski w S ądzie Rejonowym w Białymstoku. Na członków Komisji Skrutacyjnej powołano Marka Marszałka i Roberta Konowoł. Z terenu pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra wyłoniono lokalnych liderów, którzy reprezentuj ą mieszka ńców we władzach LGD. Organem wykonawczym Stowarzyszenia jest siedmioosobowy Zarząd w składzie:
Zakres L.p. Imi ę i nazwisko odpowiedzialno ści Dane teleadresowe w LGD 1 Piotr Bujwicki Prezes Ul. Kasztanowa 8, 16-100 Sokółka, e-mail: [email protected], tel. kom. 664 732 053
2 Józef Konopacki Wiceprezes Ul. Pocztowa 2/2, 16-100 Sokółka, e-mail: [email protected], tel. 0 504 330 680 3 Bogdan Budzisz Wiceprezes Ul. Wróblewskiego 8, 16-030 Supra śl, e-mail: [email protected], tel. 0 515 186 700 4 Agnieszka Szczygielska Skarbnik Ul. D ąbrowskiego 5/10, 16-100 Sokólka, e-mail: [email protected]; [email protected], tel. 600 511 841, 085 711 21 96 5 Wojciech Bułatewicz Członek Ul. Klin 1 a, 16-113 Szudziałowo, e-mail [email protected] tel. 0 606 782 434, 085 722 18 17 6 Piotr Wojciechowski Członek Ul. Lek. Ku źmy 3/10, 16-124 Sidra, tel. kom. 691 253 351, e-mail: [email protected] 7 Jadwiga Hołubowska Sekretarz Ul.Sosnowa 6, 16-124 Sidra tel .085 711 21 96, 085 721 11 37, e-mail: [email protected]
Regulamin funkcjonowania Zarz ądu zawiera Zał ącznik Nr. 2.
Organem kontrolnym Stowarzyszenia jest trzyosobowa Komisja Rewizyjna w składzie:
Zakres L.p. Imi ę i nazwisko odpowiedzialno ści Dane teleadresowe w LGD
1 Zbigniew Tochwin Przewodnicz ący Ul. Juliana Tuwima 8, 16-100 Sokółka 2 DŜemil Gembicki Wiceprzewodnicz ący Ul. Łotewska 4 15-611 Białystok, e-mail: [email protected] , tel. 0 502 543 871
3 Łukasz Mo ździerski Członek Ul. Grodzienska 22/7, 16-100 Sokółka, e-mail: [email protected], tel. 512 204 747, 085 711 71 02
Regulamin funkcjonowania Komisji Rewizyjnej zawiera Zał ącznik Nr. 3.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 11 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Podczas Zebrania Zało Ŝycielskiego Członkowie Zało Ŝyciele zgłosili cztery propozycje nazwy Stowarzyszenia: LGD Naturalnie Wielokulturowo, LGD Szlak Tatarski, LGD Wzgórza Sokólskie, LGD Kresy Sokólskie, i jednogło śnie wybrali nazw ę Stowarzyszenia: Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski. W wyniku podejmowanych przez Zarz ąd Stowarzyszenia i Członków Zało Ŝycieli LGD Szlak Tatarski działa ń informacyjno-promocyjnych o realizowanej w ramach działalno ści LGD inicjatywie, maj ącej na celu wspieranie przedsi ęwzi ęć gospodarczych, kulturalnych i społecznych udało si ę pozyska ć do Stowarzyszenia nowych członków. Obecnie Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski liczy 59 członków. LGD nie ustaje w podejmowaniu ró Ŝnorodnych działa ń promocyjnych, które b ędą słu Ŝyły dotarciu do potencjalnych nowych partnerów, tj. akcje promocyjne, informacje w mediach, plakaty, ulotki, informacja o LGD i LSR podczas imprez lokalnych, spotkania z potencjalnymi partnerami, podczas których propagowana jest idea współdziałania oraz przedstawiana wizja i cele rozwoju w ramach realizacji LSR. Na pierwszym posiedzeniu Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski, które odbyło si ę w dniu 15 kwietnia 2007 roku uchwalono Statut Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski (Zał ącznik Nr. 4). Projekt Statutu, zanim został zgłoszony do S ądu Rejonowego został poddany szerokim konsultacjom w śród członków LGD i szczegółowo omówiony na Walnym Zebraniu. Zgodnie ze Statutem najwy Ŝsz ą władz ą LGD jest Walne Zebranie Członków. Regulamin Walnego Zebrania Członków zawiera Zał ącznik Nr. 5. Na mocy zapisów statutowych Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski jest dobrowoln ą inicjatyw ą organizacji pozarz ądowych, sektora prywatnego i publicznego oraz innych instytucji i osób działaj ących na terenie gminy miejsko-wiejskiej Sokółka i czterech gmin wiejskich: Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra, le Ŝą cych w granicach administracyjnych województwa podlaskiego w powiecie sokólskim. Grupa powstała metod ą szerokich konsultacji społecznych, w dniu 16. 05. 2007 r. Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski uzyskało wpis do Krajowego Rejestru S ądowego – Rejestru Stowarzysze ń, Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych, Fundacji Oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej i z dniem 1 lipca 2007 roku rozpocz ęło działalno ść . Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski działa w oparciu o Statut. Celem Stowarzyszenia s ą działania okre ślone Statutem (§ 7. Cele i zasady działania Stowarzyszenia): 1. Głównym celem Stowarzyszenia jest działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i miejsko-wiejskich: • opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR) w rozumieniu przepisów PROW 2007-2013, dla gmin obj ętych obszarem działania Stowarzyszenia, zwanych dalej gminami, • podejmowanie i wspieranie działa ń na rzecz realizacji LSR dla obszaru gmin, • promocja obszarów wiejskich i miejsko- wiejskich poło Ŝonych na terenie gmin, • mobilizowanie ludno ści do wzi ęcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich i miejsko- wiejskich poło Ŝonych w gminach, • upowszechnianie i wymiana informacji o inicjatywach zwi ązanych z aktywizacj ą ludno ści na obszarach wiejskich i miejsko- wiejskich połoŜonych w gminach,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 12 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• wybór projektów finansowanych w ramach strategii oraz realizacja projektów współpracy. 2. Do celów Stowarzyszenia nale Ŝy ponadto działalno ść w zakresie: • podtrzymywania tradycji, rozwoju świadomo ści obywatelskiej i kulturowej, • upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalno ść na rzecz równych praw kobiet i m ęŜ czyzn, • wspomagania rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym rozwoju przedsi ębiorczo ści, • wspomagania rozwoju wspólnot i społeczno ści lokalnej. • wspierania nauki, edukacji, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji, • ekologii i ochrony zwierz ąt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, • wspierania procesu integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy mi ędzy społecze ństwami, • wspieranie działa ń na rzecz ochrony dziedzictwa historyczno-kulturowego.. 3. Stowarzyszenie wszystkie swoje cele realizuje na rzecz ogółu społeczno ści. 4. Stowarzyszenie działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i miejsko- wiejskich, z uwzgl ędnieniem ochrony oraz promocji środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno - kulturowych, rozwoju turystyki oraz popularyzacji i rozwoju produkcji wyrobów regionalnych. Zgodnie z § 8. Statutu Stowarzyszenie realizuje swoje cele w szczególno ści poprzez: 1. organizowanie i finansowanie: • przedsi ęwzi ęć o charakterze informacyjnym lub szkoleniowym, w tym seminariów, szkole ń, konferencji i konkursów, • imprez kulturalnych, takich jak festiwale, targi, pokazy i wystawy, oraz sportowych, słu Ŝą cych zwłaszcza promocji regionu i jego to Ŝsamo ści kulturowej, • działalno ści propagandowej, promocyjnej, informacyjnej i poligraficznej, w tym: − opracowywanie i druk broszur, folderów, plakatów, − opracowywanie i rozpowszechnianie materiałów audiowizualnych, − tworzenie stron internetowych, − przygotowywanie i rozpowszechnianie innych materiałów o charakterze reklamowym lub promocyjnym, 2. prowadzenie doradztwa w zakresie przygotowywania projektów inwestycyjnych zwi ązanych z realizacj ą LSR, 3. współprac ę i wymian ę do świadcze ń z instytucjami publicznymi i organizacjami pozarz ądowymi działaj ącymi w zakresie obj ętym celem Stowarzyszenia na poziomie krajowym i mi ędzynarodowym, 4. pozyskiwanie środków finansowych pochodz ących z unijnych programów pomocy oraz innych źródeł pomocowych dla realizacji celów statutowych Stowarzyszenia. 5. prowadzenie innych działa ń przewidzianych dla LGD w przepisach PROW 2007- 2013, 6. prowadzenie innych działa ń zmierzaj ących do realizacji celów Stowarzyszenia.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 13 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I.4. Charakterystyka partnerów, sposób rozszerzania i zmiany składu LGD
W chwili obecnej LGD Szlak Tatarski liczy 59 członków (Zał ącznik Nr. 6). Partnerstwo jest trójsektorowe i składa si ę z 16 przedstawicieli sektora publicznego, 21 przedstawicieli sektora gospodarczego i 22 przedstawicieli sektora społecznego. LGD osi ągn ęło satysfakcjonuj ący skład zapewniaj ący reprezentatywno ść interesów wszystkich trzech sektorów. Spo śród członków LGD Szlak Tatarski wyłoniono 11 osób, które zostały oddelegowane do Organu Decyzyjnego (Rady). W skład Rady weszli przedstawiciele sektora publicznego, gospodarczego i społecznego. Zadbano równie Ŝ o rozdzielno ść funkcji decyzyjnej od zarz ądczej. Organ jakim jest Rada będzie odpowiedzialny za wybór operacji do realizacji. Sposób rozszerzania składu LGD o kolejnych partnerów reguluje Statut Stowarzyszenia. LGD Szlak Tatarski w celu dotarcia do potencjalnych partnerów prowadził akcje informacyjno-promocyjne (np. podczas imprez lokalnych), które słu Ŝyły propagowaniu idei wspólnego działania w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju na rzecz poprawy jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich. Zgodnie z § 10 Statutu członkostwo w Stowarzyszeniu dzieli si ę na.: członkostwo zwyczajne, członkostwo wspieraj ące, członkostwo honorowe. Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia mog ą by ć pełnoletnie osoby fizyczne i osoby prawne, w tym jednostki samorz ądu terytorialnego. Stowarzyszenie w co najmniej 50% składa si ę z partnerów gospodarczych i społecznych oraz innych podmiotów reprezentuj ących społecze ństwo obywatelskie. Przyst ąpienie nowych członków do Stowarzyszenia nast ępuje poprzez rekomendacj ę (wskazanie) zawieraj ącą w szczególno ści pozytywn ą opini ę w tym zakresie udzielon ą przez działaj ących na obszarze, dla którego ma by ć opracowana LSR lub, którego dotyczy LSR: 1) partnera społecznego lub gospodarczego oraz innych odpowiednich podmiotów reprezentuj ących społecze ństwo obywatelskie, organizacje pozarz ądowe lub 2) gmin ę wiejsk ą, lub 3) gmin ę miejsko-wiejsk ą, lub 4) zwi ązek mi ędzygminny, lub inn ą osob ę prawn ą, której działalno ść obejmuje realizacj ę celów Stowarzyszenia; 5) zło Ŝy deklaracj ę członkowsk ą.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 14 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Wzór deklaracji członkowskiej:
DEKLARACJA CZŁONKOWSKA
……………………………… (Miejscowo ść i data) Imi ę...... Nazwisko...... Adres...... Telefon...... e-mail...... Zawód......
Osoba rekomenduj ąca......
Oświadczam, Ŝe po zapoznaniu si ę z tre ści ą Statutu LGD Stowarzyszenie Szlak Tatarski wyra Ŝam ch ęć przyst ąpienia do LGD i zwracam si ę z pro śbą do Zarz ądu o przyj ęcie mnie w poczet członków Stowarzyszenia Szlak Tatarski.
Ponadto o świadczam, Ŝe reprezentuj ę sektor: społeczny gospodarczy publiczny
……………………………….….. Podpis
Wol ę przyst ąpienia przez jednostki samorz ądu terytorialnego lub jej zwi ązku do Stowarzyszenia wyra Ŝa się w drodze uchwały wła ściwej Rady jednostki samorz ądu terytorialnego. Członkiem honorowym mo Ŝe by ć osoba szczególnie zasłu Ŝona dla realizacji celów Stowarzyszenia. Nadanie godno ści członka honorowego wymaga uchwały Walnego Zebrania Członków podj ętej na wniosek Zarz ądu. Zgodnie z zapisem § 14. osoby prawne mog ą zosta ć członkami wspieraj ącymi Stowarzyszenie po zło Ŝeniu wniosku do Zarz ądu Stowarzyszenia i pisemnym ustaleniu z Zarz ądem zasad wspierania Stowarzyszenia. Nabycie i stwierdzenie utraty członkostwa w Stowarzyszeniu nast ępuje na podstawie uchwały Zarz ądu Stowarzyszenia. Od uchwały Zarz ądu w przedmiocie wykluczenia członkowi Stowarzyszenia przysługuje odwołanie do Walnego Zebrania Członków w terminie 21 od dnia dor ęczenia uchwały Zarz ądu o wykluczeniu. Uchwała Walnego Zebrania w sprawie wykluczenia jest ostateczna i jest podejmowana na pierwszym Walnym Zebraniu po zło Ŝeniu odwołania. Nowi partnerzy b ędą pozyskiwani poprzez aktywne działania informacyjno- promocyjne LGD, stałe komunikowanie si ę ze społeczno ści ą wiejsk ą poprzez lokalne i regionalne media w celu przekazania informacji o mo Ŝliwo ściach podj ęcia
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 15 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica współpracy w ramach realizacji LSR, współprac ę z rolnikami, przedsi ębiorcami, instytucjami publicznymi i niepublicznymi oraz formalnymi i nieformalnymi grupami mieszka ńców w celu opracowania projektów i wniosków o dofinansowanie ich działalno ści z ró Ŝnych źródeł zewn ętrznych, a tak Ŝe wspólne organizowanie imprez kulturalnych i wydarze ń informacyjno-promocyjnych. LGD Szlak Tatarski korzysta z do świadcze ń wypracowanych przez inne LGD przy realizacji Pilota Ŝowego Programu LEADER + (i poprzednich edycji LEADER), stara si ę nawi ązać i rozszerza ć współprac ę z LGD zarówno w kraju, jak i w UE w celu nabycia do świadcze ń we wdra Ŝaniu Lokalnej Strategii Rozwoju. Aby zwi ększy ć szanse na lokalny i regionalny sukces LGD pozyskuje partnerów ze wszystkich lokalnych środowisk, a w szczególności rolników i przedsi ębiorców, oraz inicjuje przy pełnym zaanga Ŝowaniu członków Rady i Zarz ądu oraz aktywno ści wszystkich członków tworz ących LGD współprac ę pomi ędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarz ądowymi. Członkowie i Partnerzy Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski: • Gmina Sokółka, • Gmina Krynki, • Gmina Szudziałowo, • Gmina Sidra, • Gmina Ku źnica Białostocka, • Podlaskie Stowarzyszenie Agroturystyczne, • Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Ziemi Sokólskiej „Barka”, • Stowarzyszenie "Izba Regionalna" w Janowszczy źnie, • Stowarzyszenie Przyjaciół Szudziałowa, • Stowarzyszenie Klub Miło śników Sidry, • Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych „Partner”, • Zwi ązek Przedsi ębiorców i Pracodawców Ziemi Sokólskiej, • Muzułma ńska Gmina Wyznaniowa, • Zwi ązek Tatarów Polskich, • Klub Sportowy „Sokół”, • Stowarzyszenie Klub Je ździecki „BIK”, • Stadnina Koni w Bohonikach, • Lech Sp. z o.o., • PPUH Agropol Sp. z o.o., • Geo-system Sp. z o.o., • Geo-inwest, • DELTA sp.j., • AB9, • Przedsi ębiorstwo Drogowe - Mostowe, • PPUH "CZY ŚCIOCH" Sp. z o.o., • Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, • Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, • Przedsi ębiorstwo handlu Zagranicznego SZOKA, • Zajazd „Sosna”, • Dworek Pod Lipami, • Gospodarstwo ekoagroturystyczne „Zielona Dolina”, • Agroturystyka „Natura”, • MVV Sp. z o.o.,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 16 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD
I.5.1. Rozdział funkcji pomi ędzy poszczególne organy LGD
Zapisy w Statucie Stowarzyszenia (Art. 17 i 29) gwarantuj ą rozdzielenie funkcji decyzyjnej (Organ Decyzyjny) od zarz ądczej (Zarz ąd), co oznacza Ŝe członkowie Rady nie mog ą by ć członkami Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej. Zgodnie z Art. 29 Statutu, do wył ącznej kompetencji Rady nale Ŝy wybór operacji, zgodnie z Art. 62 ust. 4 rozporz ądzenia nr 1698/2005, które maj ą by ć realizowane w ramach opracowanej przez Lokaln ą Grup ę Działania Lokalnej Strategii Rozwoju. Zarz ąd ma jedynie obowi ązek przesłania uchwał rady o wyborze operacji do realizacji do wiadomo ści Samorz ądu Województwa Podlaskiego. Organ Decyzyjny natomiast nie ma prawa ingerowa ć w kwestie zarz ądzania LGD Szlak Tatarski, które stanowi ą wył ączne kompetencje Zarz ądu.
Zgodnie z § 26 do kompetencji Walnego Zebrania Członków nale Ŝy w szczególno ści: 1) zatwierdzanie głównych kierunków działania Stowarzyszenia, 2) ustalanie liczby członków Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej i Rady, 3) z uwzgl ędnieniem § 26 ust. 2 wybór i odwołanie członków Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej oraz Rady, 4) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozda ń Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej, w szczególno ści dotycz ących projektów realizowanych w ramach LSR, 5) udzielanie absolutorium ust ępuj ącemu Zarz ądowi, 6) uchwalanie zmian Statutu, 7) podejmowanie uchwał w sprawie przyst ąpienia Stowarzyszenia do innych organizacji, 8) podejmowanie uchwały w sprawie rozwi ązania Stowarzyszenia, 9) rozpatrywanie odwoła ń od uchwał Zarz ądu, wniesionych przez członków Stowarzyszenia, 10) ustalanie wysoko ści składek członkowskich, 11) uchwalanie regulaminu Rady, Zarz ądu, Komisji Rewizyjnej, obrad Walnego Zebrania Członków.
Zgodnie z § 26 do kompetencji Zarz ądu nale Ŝy: 1) sprawowanie zarz ądu maj ątkiem Stowarzyszenia 2) przyjmowanie nowych członków Stowarzyszenia, 3) reprezentowanie Stowarzyszenia na zewn ątrz i działanie w jego imieniu, 4) kierowanie bie Ŝą cą prac ą Stowarzyszenia, 5) zwoływanie Walnego Zebrania Członków, 6) przygotowanie na Walne Zebranie Członków propozycji w sprawie wysoko ści składek członkowskich, 7) ustalanie wysoko ści rocznych składek członkowskich, 8) opracowywanie, realizacja i aktualizacja LSR, 9) powoływanie i odwoływanie kierownika Biura Stowarzyszenia oraz zatrudnianie innych pracowników tego Biura, 10) ustalanie wielko ści zatrudnienia i zasad wynagradzania pracowników Biura Stowarzyszenia, 11) wdra Ŝanie projektów, które maj ą zosta ć realizowane przez Stowarzyszenie, 12) podejmowanie decyzji dotycz ących uruchamiania innych instrumentów
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 17 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
wsparcia aktywno ści lokalnej na terenie działania Stowarzyszenia, 13) ustalanie wielko ści zatrudniania i zasad wynagradzania pracowników Biura Stowarzyszenia, 14) ustalanie regulaminu Biura Stowarzyszenia.
Zgodnie z § 28 do kompetencji Komisji Rewizyjnej nale Ŝy: 1) kontrola bie Ŝą cej pracy Stowarzyszenia, 2) składanie wniosków w przedmiocie absolutorium dla Zarz ądu na Walnym Zebraniu Członków, 3) wyst ępowanie z wnioskiem o zwołanie Walnego Zebrania Członków, 4) dokonywanie wyboru podmiotu maj ącego zbada ć sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia zgodnie z przepisami o rachunkowo ści.
I.5.2. Regulamin funkcjonowania LGD zapewniaj ący przejrzysto ść i jawno ść podejmowanych decyzji
Rozdział kompetencji i zasady prac Zarz ądu, Organu Decyzyjnego, Komisji Rewizyjnej i Walnego Zebrania szczegółowo okre ślaj ą odpowiednie regulaminy stanowi ące zał ączniki do niniejszej Strategii: 1. Regulamin Zarz ądu (Zał ącznik Nr. 2) 2. Regulamin Komisji Rewizyjnej (Zał ącznik Nr. 3) 3. Regulamin Walnego Zebrania (Zał ącznik Nr. 4) 4. Regulamin Rady (Zał ącznik Nr. 7) 5. Regulamin funkcjonowania Biura (Zał ącznik Nr. 8)
I.5.3. Procedura rekrutacji pracowników
Do realizacji zada ń wynikaj ących z LSR utworzone zostało Biuro LGD, które będzie składało si ę z dwóch stanowisk: kierownika biura i pracownika biurowego. Odpowiednie przygotowanie biura, w tym przede wszystkim dobór profesjonalnie wykwalifikowanej kadry zapewni od strony administracyjnej sprawne funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania i efektywne wdra Ŝanie Strategii. Pracownicy b ędą zatrudniani zgodnie z opracowan ą procedur ą rekrutacji, opart ą na zasadach otwarto ści, fachowo ści i konkurencyjno ści. Celem procedury jest ustalenie zasad zatrudniania pracowników w oparciu o przejrzyste kryteria oraz zagwarantowanie równego dost ępu do miejsc pracy jest dobór wysoko wykwalifikowanej i fachowej kadry na potrzeby funkcjonowania Biura LGD.
Przebieg procedury rekrutacji pracowników do Biura LGD:
Procedura rekrutacji b ędzie prowadzona w trybie konkursowym, rozpocznie si ę opublikowaniem ogłoszenia o naborze pracownika. W ogłoszeniu o naborze pracowników biura LGD b ędą podawane nast ępuj ące informacje: • Dane identyfikacyjne pracodawcy – LGD Szlak Tatarski, • Rodzaj stanowiska, na które jest poszukiwany pracownik, • Zakres głównych obowi ązków, • Wymagania niezb ędne, • Wymagania dodatkowe,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 18 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Termin i miejsce składania ofert, • Wykaz dokumentów, które nale Ŝy zło Ŝyć z ofert ą. Ogłoszenia b ędą zamieszczane na stronie internetowej LGD Szlak Tatarski, biurach po średnictwa pracy oraz tablicach ogłosze ń urz ędów wchodz ących w skład Regionu, a w miar ę potrzeby równie Ŝ w lokalnej prasie. Czas publikacji ogłoszenia na tablicach ogłosze ń oraz na stronie internetowej LGD i w prasie regionalnej wynosi minimum dwa tygodnie przed terminem rozpocz ęcia przyjmowania ofert kandydatów. Czas na składanie ofert nie b ędzie krótszy, ni Ŝ jeden tydzie ń od ostatniego dnia publikacji ogłoszenia. Oferty powinny by ć składane przez kandydatów osobi ście w Biurze LGD (wyklucza się przesyłanie ofert drog ą elektroniczn ą). Na podstawie dokumentacji przeprowadzona zostanie ocena formalna kandydatów. Kolejnym etapem b ędzie ocena merytoryczna, która zostanie dokonana na podstawie analizy ofert. Z kandydatami, którzy przeszli pozytywnie ocen ę formaln ą przeprowadza si ę rozmow ę kwalifikacyjn ą, podczas której sprawdza si ę umiej ętno ści praktyczne i predyspozycje danego kandydata do pracy na danym stanowisku. Spo śród osób spełniaj ących warunki wymagane w ogłoszeniu, Kierownik Biura wybiera nie wi ęcej, ni Ŝ 2 kandydatów na jedno stanowisko, którzy najlepiej wypadli podczas rozmowy kwalifikacyjnej do zarekomendowania Zarz ądowi. Prezes Zarz ądu przeprowadza ostateczn ą rozmow ę ze wskazanymi kandydatami i decyduje o zatrudnieniu spo śród osób rekomendowanych mu przez Kierownika Biura i ustala warunki zatrudnienia. W przypadku rekrutacji na stanowisko Kierownika Biura proces oceny i przyj ęcia kandydata przeprowadza Zarz ąd. Z przeprowadzonego naboru kandydatów na wolne stanowisko pracy sporz ądza si ę protokół. Dokładny podział przedstawiaj ą opisy wymaganych kwalifikacji na ka Ŝde ze stanowisk. Informacja o przebiegu i wynikach naboru zostanie umieszczona na stronie internetowej LGD. Przed przyst ąpieniem do procesu rekrutacji LGD i ustaleniem stawek wynagrodze ń dla kandydatów do pracy LGD przeanalizuje bud Ŝet pod k ątem dost ępnych środków, które mo Ŝna przeznaczy ć na wynagrodzenia.
Schemat procedury nabory pracowników do Biura LGD:
Ogłoszenie przez LGD konkursu na dane stanowisko Ocen ę testów i rozmowy kwalifikacyjne Test kwalifikacyjny z zakresu okre ślonego w przeprowadza: wymaganiach koniecznych stanowiska - w przypadku stanowiska Kierownik Biura Zarz ądu - Zarz ąd LGD, - w przypadku pozostałych stanowisk - Kierownik Biura LGD i Zarz ąd Rozmowa kwalifikacyjna
Ogłoszenie wyników i podanie ich do publicznej wiadomo ści
Zatrudnienie wybranego kandydata
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 19 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Bior ąc pod uwag ę specyfik ę oraz ilo ść prac, które b ędzie wykonywa ć biuro LGD utworzone zostanie 1 stanowisko pracy (zatrudnienie na podstawie umowy o prac ę na pół etatu). LGD przewiduje zatrudnienie (jako podwykonawców) ksi ęgowego oraz specjalist ę ds. wdra Ŝania LSR. Dodatkowo LGD Szlak Tatarski będzie umo Ŝliwia ć osobom ch ętnym zdobycie do świadczenia zawodowego w Biurze Stowarzyszenia. We współpracy z Powiatowym Urz ędem Pracy realizowany b ędzie program sta Ŝy i przygotowania zawodowego.
Szczegółowe wymagania w odniesieniu do kandydatów do pracy w Biurze LGD pozwalaj ące na zatrudnienie osób gwarantuj ących profesjonaln ą obsług ę organów LGD i beneficjentów zawieraj ą opisy stanowisk wraz z podziałem obowi ązków i zakresem odpowiedzialno ści.
Data zatwierdzenia: OPIS STANOWISKA PRACY Wersja: Stanowisko pracy Kierownik biura LGD Stanowisko bezpo średniego Prezes LGD przeło Ŝonego Wszystkie stanowiska utworzone w biurze LGD, czyli: 1. pracownik biurowy Stanowiska podległe 2. ksi ęgowy 3. specjalista ds. wdra Ŝania LSR Liczba osób podległych ww. stanowiska bezpo średnio lub po średnio Cel stanowiska: kompleksowe zarz ądzanie biurem LGD Zakres obowi ązków: • wykonywanie uchwał Walnego Zebrania Członków i Zarz ądu Stowarzyszenia, • realizacja zada ń okre ślonych przez Zarz ąd, • doradztwo w zakresie przygotowania wniosku o przyznanie pomocy na realizacj ę operacji w ramach działania „Wdra Ŝanie lokalnych strategii rozwoju • koordynacja procesu informowania o obszarze obj ętym LSR, realizacji LSR oraz działalno ści LGD. • obsługa organu decyzyjnego, • obsługa ksi ęgowa Stowarzyszenia zgodnie z zapisami §11. • prowadzenie bie Ŝą cych spraw Stowarzyszenia, • gromadzenie i udost ępnianie informacji i dokumentacji z zakresu działalno ści Stowarzyszenia, • prowadzenie działalno ści wydawniczej, • wydawanie wewn ętrznych materiałów informacyjnych i problemowych, • budowa i aktualizacja strony internetowej Stowarzyszenia, • ogólne poradnictwo prawne, finansowe, organizacyjne i inne w oparciu o własny bank danych oraz zamawiane ekspertyz i opinii specjalistycznych, • przygotowywanie materiałów na Walne Zebranie Członków i zebranie Zarz ądu Stowarzyszenia, • obsługa Walnego Zebrania Członków,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 20 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• sporz ądzanie protokołów z Walnego Zebrania Członków, • prowadzenie dokumentacji Walnego Zebrania Członków i Zarz ądu, • sporz ądzanie odpisów uchwał Walnego Zebrania Członków i wydawanie ich uprawnionym organom, • prowadzenie dokumentacji członkowskiej, • obsługa Zarz ądu, • prowadzenie rejestru uchwał Walnego Zebrania Członków i Zarz ądu, • opracowywanie planów pracy, bud Ŝetu oraz sprawozda ń merytorycznych i finansowych, • prowadzenie korespondencji, • udział w ró Ŝnego rodzaju naradach, sympozjach, szkoleniach, uroczysto ściach zwi ązanych z działalno ści ą Stowarzyszenia, • utrzymywanie stałego kontaktu z członkami wspierającymi, • sprawowanie pieczy nad sprz ętem biurowym oraz zlecanie przeprowadzenia jego konserwacji lub naprawy.
Zakres odpowiedzialno ści: • Kierownik biura LGD ponosi odpowiedzialno ść za sprawn ą koordynacj ę wszelkich prac wykonywanych przez biuro LGD, a tak Ŝe realizacj ę celów i zada ń okre ślonych przez Zarz ąd.
Udzielone stałe pełnomocnictwa: • zatwierdzanie wydatków pod wzgl ędem merytorycznym i finansowym w ramach okre ślonych przez bud Ŝet projektu, sprawowanie cało ściowej kontroli nad jako ści ą pracy całego personelu biura LGD.
Współpraca i kontakty wewn ętrzne: Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących 1. pracownik biurowy Realizacja i nadzór nad cało ściowym rozliczaniem działa ń projektowych 2. ksi ęgowy Realizacja i nadzór nad cało ściowym rozliczaniem działa ń projektowych 3. specjalista ds. wdra Ŝania LSR Realizacja i nadzór nad cało ściowym rozliczaniem działa ń projektowych Realizacja i nadzór nad cało ściowym rozliczaniem 4. Prezes LGD działa ń projektowych Współpraca i kontakty zewn ętrzne: Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących Realizacja i nadzór nad cało ściowym rozliczaniem 1. Partnerzy projektowi działa ń projektowych
Wymagane kwalifikacje na stanowisko: Kierownika biura LGD Wykształcenie • wy Ŝsze
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 21 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• udokumentowane do świadczenie w zakresie Do świadczenie realizacji projektów współfinansowanych z bud Ŝetu Unii Europejskiej
• bardzo dobra znajomo ść dokumentacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wymagania formalne ( w tym 2007-2013 kursy, szkolenia, certyfikaty) • wiedza z zakresu funkcjonowania instytucji europejskich oraz procesu decyzyjnego UE Umiej ętno ści 1. Znajomo ść j ęzyka • znajomo ść przynajmniej jednego j ęzyka obcego obcego w stopniu komunikatywnym 2. Znajomo ść obsługi • bardzo dobra znajomo ść obsługi komputera w komputera tym szczególnie aplikacji biurowych • aktywne uczestnictwo w I schemacie Leader 3. Kluczowe kompetencje (lub Equal) • uczestnictwo w II schemacie Leader
4. Dodatkowe kompetencje • rozliczanie projektów, znajomo ść procedur
5. Inne umiej ętno ści • sprawne zarz ądzanie informacj ą Wymiar czasu pracy: pół etat
Data zatwierdzenia: OPIS STANOWISKA PRACY Wersja: Stanowisko pracy Pracownik biurowy Stanowisko 1. Kierownik biura LGD bezpo średniego 2. Prezes LGD przeło Ŝonego Stanowiska podległe brak Liczba osób podległych brak bezpo średnio lub po średnio Cel stanowiska: realizacja administracyjnych działa ń projektowych
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 22 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Zakres obowi ązków: • obsługa administracyjna i organizacyjna realizatorów projektu, zabezpieczenia materiałów dydaktycznych i innych pomocy niezb ędnych dla administracyjnej realizacji projektu • przygotowanie działa ń zwi ązanych z promocją projektu • nadzór i zarz ądzanie materiałami informacyjnymi, promocyjnymi i szkoleniowymi zwi ązanymi z realizacj ą projektu • prowadzenie ewidencji administracyjnej realizacji projektu • prowadzenie i kompletowanie dokumentacji administracyjnej projektu • składanie sprawozda ń kierownikowi biura LGD z przebiegu realizacji poszczególnych zada ń • dbanie o terminowo ść realizacji zada ń przez poszczególnych realizatorów projektu • logistyczne przygotowanie wszelkich zebra ń, posiedze ń Zarz ądu LGD i szkole ń • pełny monitoring osi ąganych rezultatów projektu.
Zakres odpowiedzialno ści: • prowadzenie bie Ŝą cych spraw zwi ązanych z funkcjonowaniem i organizacj ą pracy biura; • administracyjna obsługa projektu oraz kontrolowanie poziomu wydatków bud Ŝetowych z projektem w poszczególnych zakresach działa ń • prowadzenie podstawowych spraw ksi ęgowych, finansowych i kadrowych; • współpraca z biurem rachunkowym; • prowadzenie kasy. Pracownik biurowy jest zobowi ązany do natychmiastowej reakcji i powiadamiania bezpo średnich przeło Ŝonych o zauwa Ŝonych nieprawidłowo ściach w realizacji projektu lub jego zagro Ŝeniach.
Udzielone stałe pełnomocnictwa: • brak Współpraca i kontakty wewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących 1. Kierownik biura LGD Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń projektowych Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń 3. Prezes LGD projektowych, przygotowanie materiałów na posiedzenia Zarz ądu LGD Współpraca i kontakty zewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń 1. Partnerzy projektowi projektowych
Wymagane kwalifikacje na stanowisko: Pracownik biurowy Wykształcenie • wy Ŝsze Do świadczenie • po Ŝą dane do świadczenie w pracy administracyjno - biurowej
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 23 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Wymagania formalne ( w tym kursy, • znajomo ść procedur szkolenia, certyfikaty) projektowych (przygotowywanie i realizacja projektów współfinansowanych z UE • znajomo ść zasad i wytycznych zwi ązanych z promocj ą projektów współfinansowanych z UE Umiej ętno ści 1. Znajomo ść j ęzyka obcego • po Ŝądana znajomo ść przynajmniej jednego j ęzyka obcego w stopniu komunikatywnym 2. Znajomo ść obsługi komputera • bardzo dobra znajomo ść obsługi komputera w tym szczególnie aplikacji biurowych 3. Kluczowe kompetencje • komunikatywno ść • wiedza ogólna umiej ętno ść zestawienia informacji 4. Dodatkowe kompetencje • znajomo ść Prawa Pracy 5. Inne umiej ętno ści • umiej ętno ść obsługi sprz ętu biurowego Wymiar czasu pracy: sta Ŝ
Data zatwierdzenia: OPIS STANOWISKA PRACY Wersja: Stanowisko pracy Ksi ęgowy Stanowisko 1. Kierownik biura LGD bezpo średniego 2. Prezes LGD przeło Ŝonego Stanowiska 1. Pracownik biurowy podległe Liczba osób podległych ww. stanowisko bezpo średnio lub po średnio Cel stanowiska: finansowe rozliczanie prowadzonych działa ń w ramach realizacji projektu Zakres obowi ązków: Prowadzenie ksi ęgowo ści projektu, zgodnie z zało Ŝeniami i warunkami finansowymi, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ustaw ą o ksi ęgowo ści. • prowadzenie rachunkowo ści zgodnie z aktualnymi przepisami prawa, • wykonywanie obowi ązków sprawozdawczych ustalonych przez Główny Urz ąd Statystyczny, • tworzenie warunków dla przestrzegania ścisłej dyscypliny finansowej i bud Ŝetowej Stowarzyszenia,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 24 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• nale Ŝyte przechowywanie i zabezpieczanie dokumentów ksi ęgowych, ksi ąg rachunkowych, sprawozda ń finansowych oraz środków pieni ęŜ nych, • bie Ŝą ce, prawidłowe prowadzenie ksi ęgowo ści z zastosowaniem racjonalnej organizacji pracy i techniki przetwarzania danych, • rejestracja operacji gospodarczych - finansowych, • analiza dokumentów finansowych, • sporz ądzanie obowi ązuj ących dowodów ksi ęgowych, kasowych i magazynowych, • dokonywanie zamkni ęcia rocznego ksi ąg oraz sporz ądzanie wymaganych zasadami rachunkowo ści sprawozda ń finansowych w tym GUS, • sporz ądzanie w obowi ązuj ącym terminie deklaracji i wykazów dla celów organów podatkowych i ZUS, • udost ępnianie ksi ąg oraz dokumentów finansowych do kontroli sprawowanej przez uprawnione organa kontrolne, • prowadzenie ewidencji środków trwałych i wyposa Ŝenia, • prowadzenie kartotek wynagrodze ń, • sporz ądzanie list płac, • regulowanie zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych i fizycznych, • prowadzenie tabel amortyzacyjnych i wyceny środków trwałych, • wypłata udzielonych zaliczek i ich rozliczanie, • regulowanie płatno ści wynikaj ących z zobowi ąza ń, • odprowadzanie składek ZUS, rozliczenia z ZUS i wypłat zasiłków chorobowych, • wypłata wynagrodze ń osobowych i honorariów, sporz ądzanie sprawozda ń dotycz ących zatrudnienia i funduszu płac, • wystawianie rachunków, • prowadzenie dokumentacji składek członków zwyczajnych i wspieraj ących, • prowadzenie rachunku bankowego, • prowadzenie spraw kadrowych, • opracowywanie projektu preliminarza bud Ŝetowego, • czuwanie nad prawidłowym przebiegiem wykonania budŜetu Stowarzyszenia, • wnioskowanie wraz z uzasadnieniem o wprowadzenie zmian w preliminarzu bud Ŝetowym, • realizowanie wydatków w zakresie ubezpiecze ń społecznych i kosztów podró Ŝy, • prowadzenie kasy gotówkowej zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami prawa, • prowadzenie systematycznej kontroli wewn ętrznej dokumentów zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami prawa, • prawidłowe zabezpieczenie środków finansowych i pozostałych składników maj ątkowych, • sporz ądzanie pism, wniosków i poda ń zwi ązanych z działalno ści ą finansowo- ksi ęgow ą Stowarzyszenia.
Zakres odpowiedzialno ści: • poprawno ść rozlicze ń z bud Ŝetem, wewn ętrzna zgodno ść z przepisami o ksi ęgowo ści w organizacjach pozarz ądowych i po Ŝytku publicznego. Ksi ęgowy ponosi równie Ŝ odpowiedzialno ść za nie przekroczenie bud Ŝetu projektu, stan rozlicze ń z Urz ędem Skarbowym, Zakładem Ubezpiecze ń Społecznych i niedopuszczenie do zaległo ści w stosunku do świadczeniobiorców (czynsze, wypłaty dla personelu, media, itp.).
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 25 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Udzielone stałe pełnomocnictwa: • nadzorowanie realizacji projektu zgodnie z bud Ŝetem i haromonogramem oraz zasadno ść dokonywania wydatków i prawo Ŝą dania ustnych oraz pisemnych uzasadnie ń wydatków wzbudzaj ących w ątpliwo ść co do ich zasadno ści lub zgodno ści z dokumentacj ą projektow ą • ksi ęgowy ma prawo w dowolnym czasie zwraca ć uwag ę na zauwa Ŝone zagro Ŝenia lub w ątpliwo ści co do stanu rozlicze ń projektu
Współpraca i kontakty wewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących 1. Kierownik biura LGD Realizacja i finansowe rozliczanie działa ń projektowych 2. Pracownik biurowy Realizacja i finansowe rozliczanie działa ń projektowych 3. Prezes LGD Realizacja i finansowe rozliczanie działa ń projektowych Współpraca i kontakty zewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących 1. Partnerzy projektowi Realizacja i finansowe rozliczanie działa ń projektowych
Wymagane kwalifikacje na stanowisko: ksi ęgowy • wy Ŝsze (ekonomia) oraz potwierdzona Wykształcenie znajomo ść zasad rachunkowo ści • udokumentowane do świadczenie na stanowisku ksi ęgowego ze szczególnym uwzgl ędnieniem prowadzenia ksi ęgowo ści i finansowego rozliczania projektów Do świadczenie współfinansowanych z bud Ŝetu Unii Europejskiej • po Ŝą dane do świadczenie w dziale personalnym lub kadrowo – płacowym • bardzo dobra znajomo ść Ustawy Wymagania formalne ( w tym o finansach publicznych, Ustawy kursy, szkolenia, certyfikaty) o rachunkowo ści, Ustawy Prawo Zamówie ń Publicznych, Prawo pracy Umiej ętno ści 1. Znajomo ść j ęzyka obcego • nie wymagane 2. Znajomo ść obsługi • bardzo dobra znajomo ść obsługi komputera w komputera tym szczególnie programów ksi ęgowych • praktyka w finansowym rozliczaniu wniosków z 3. Kluczowe kompetencje Urz ędem Marszałkowskim
4. Dodatkowe kompetencje • Systematyczno ść , rzetelno ść
• umiej ętno ść pracy za pomog ą generatora 5. Inne umiej ętno ści wniosków o płatno ść • Znajomo ść KPA
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 26 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Forma rozliczenia: usługa zewn ętrzna
Data zatwierdzenia: OPIS STANOWISKA PRACY Wersja : Stanowisko pracy Specjalista ds. wdra Ŝania LSR Stanowisko 1. Kierownik biura LGD bezpo średniego 2. Prezes LGD przeło Ŝonego Stanowiska podległe brak Liczba osób podległych brak bezpo średnio lub po średnio Cel stanowiska: wsparcie LGD w zakresie wdra Ŝania LSR Zakres obowi ązków: • doradztwo unijne dla mieszka ńców terenu LSR, • monitorowanie problematyki zwi ązanej z funduszami UE, • poszukiwanie mo Ŝliwo ści pozyskania dofinansowa ń unijnych dla projektów Stowarzyszenia z PROW oraz z innych programów, • pomoc w przygotowaniu kompletnej dokumentacji na potrzeby realizacji projektu w ramach funduszy UE, • wykonawstwo projektów inwestycyjnych i szkoleniowo-doradczych (obsługa pozyskanych środków w ramach projektu, dokumentacja rozliczeniowa), • obsługa klientów (mieszka ńców) udzielanie odpowiedzi i wyja śnie ń, przyjmowanie wniosków i składanych postulatów przez mieszka ńców dotycz ące wdra Ŝania LSR, • realizacja projektów Stowarzyszenia, • nadzór nad realizacj ą strategii promocyjnej projektów, • przygotowywanie i prezentowanie informacji na temat projektów, • współpraca z mediami, • promocja Stowarzyszenia, • organizowanie spotka ń i konferencji, • redagowanie notatek prasowych, • zarz ądzanie tre ści ą merytoryczn ą materiałów promocyjnych i informacyjnych, • redagowanie strony internetowej Stowarzyszenia.
Zakres odpowiedzialno ści: • przygotowanie LGD do wdra Ŝania LSR, • wdro Ŝenie LSR, w tym: o odpowiedzialno ść za kompletno ść dokumentacji zwi ązanej z realizacj ą projektu pod wzgl ędem merytorycznym; o zobowi ązanie do natychmiastowej reakcji i powiadamiania bezpo średnich przeło Ŝonych o zauwa Ŝonych nieprawidłowo ściach w realizacji projektu lub jego zagro Ŝeniach
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 27 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Udzielone stałe pełnomocnictwa: • W przypadku jakichkolwiek w ątpliwo ści Specjalista ds. wdra Ŝania LSR ma prawo Ŝą da ć od partnerów projektowych ustnych lub pisemnych uzasadnie ń prowadzonych działa ń merytorycznych.
Współpraca i kontakty wewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących 1. Kierownik biura LGD Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń projektowych Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń 2. Prezes LGD projektowych Współpraca i kontakty zewn ętrzne Nazwa stanowisk Cel kontaktów i współpracy współpracuj ących Realizacja i merytoryczne rozliczanie działa ń 1. Partnerzy projektowi projektowych
Wymagane kwalifikacje na stanowisko: Specjalista ds. wdra Ŝania LSR Wykształcenie • wy Ŝsze • do świadczenie na stanowisku zwi ązanym z przygotowaniem, realizacj ą wniosków Do świadczenie finansowanych z funduszy UE • współpraca z NGO • pełna zdolno ść do czynno ści prawnych oraz korzystania z praw publicznych; • niekaralno ść za przest ępstwo popełnione umy ślnie; • znajomo ść przepisów prawa i zagadnie ń Wymagania formalne ( w tym zwi ązanych z funduszami Unii Europejskiej kursy, szkolenia, certyfikaty) oraz rozwojem obszarów wiejskich; • wiedza z zakresu funkcjonowania instytucji europejskich oraz procesu decyzyjnego UE • Znajomo ść Ustawy o działalno ści po Ŝytku publicznego i wolontariacie Umiej ętno ści: • po Ŝą dana znajomo ść przynajmniej jednego 1. Znajomo ść j ęzyka obcego języka obcego w stopniu komunikatywnym • sprawne poruszanie si ę po sieci Internet; 2. Znajomo ść obsługi • bardzo dobra znajomo ść obsługi komputera w komputera tym szczególnie aplikacji biurowych
• aktywne uczestnictwo w I schemacie Leader 3. Kluczowe kompetencje (lub Equal) • uczestnictwo w II schemacie Leader
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 28 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• rozliczanie projektów, znajomo ść procedur projektowych 4. Dodatkowe kompetencje • umiej ętno ść szybkiej i dokładnej analizy dokumentacji • mile widziane prawo jazdy kat. B • zdolno ść do samodzielnego podejmowania decyzji; 5. Inne umiej ętno ści • umiej ętno ść interpretowania przepisów i stosowania ustaw • umiej ętno ść sprawnej komunikacji Forma rozliczenia: usługa zewn ętrzna
Kandydat na stanowisko, na które ogłoszony jest nabór zobowi ązany jest złoŜyć: • list motywacyjny; • Ŝyciorys – curriculum vitae; • kserokopie dokumentów potwierdzaj ących wykształcenie; • kserokopie za świadcze ń o uko ńczonych kursach, szkoleniach; • dokumenty po świadczaj ące sta Ŝ pracy; • oświadczenie kandydata o niekaralno ści za przest ępstwo popełnione umy ślnie; • oświadczenie o wyra Ŝeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych dla potrzeb procesu rekrutacji w Lokalnej Grupie Działania Szlak Tatarski zgodnie z ustaw ą z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity z 2002 roku, Dz. U. Nr 101, poz. 926 ze zm.) po świadczone własnor ęcznym podpisem;
W przypadku rezygnacji któregokolwiek z pracowników przewiduje si ę powtórzenie identycznego procesu rekrutacji w celu wypełnienia wolnego wakatu.
Szczegółowe zasady funkcjonowania Biura zawiera Regulamin Biura LGD, zał ączony do niniejszej Strategii (Zał ącznik Nr. 7).
I.5.4. Procedura post ępowania w sytuacji wyst ąpienia trudno ści w zatrudnieniu pracowników o okre ślonych wymaganiach
W przypadku braku ofert na dane stanowisko spełniających wymagania konieczne procedur ę naboru przeprowadza si ę ponownie. W przypadku trudno ści z zatrudnieniem pracowników spełniaj ących wymagania konieczne Zarz ąd LGD ma prawo do zmiany niektórych z tych wymaga ń w celu zapewnienia ci ągło ści pracy Biura i zatrudnienie tymczasowo osoby nie w pełni je spełniaj ących oraz ogłoszenia kolejnego konkursu, o krótszym terminie naboru i weryfikacji ofert. Po pojawieniu si ę kandydatury osoby, która spełniała wcze śniejsze wymagania LGD ma prawo do ogłoszenia nowego naboru na dane stanowisko w celu podniesienia jako ści pracy Biura.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 29 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I.5.5. Zasada funkcjonowania biura, warunki techniczne i lokalowe
Biuro LGD Szlak Tatarski spełnia wszystkie wymagania techniczne i lokalowe, które umo Ŝliwiaj ą profesjonaln ą obsług ę i przyjmowanie interesantów (np. osób przychodz ących po informacj ę i doradztwo, wnioskodawców), a tak Ŝe daj ą mo Ŝliwo ść do wła ściwego archiwizowania dokumentów oraz organizacji spotka ń i posiedze ń, warsztatów, konferencji, spotka ń organów statutowych (zarz ądu, organu decyzyjnego, komisji rewizyjnej, innych komisji i grup istniej ących w ramach Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski). Biuro LGD Szlak Tatarski zlokalizowane jest w Sokółce. przy ul. Piłsudskiego 2 i zajmuje ogóln ą powierzchni ę 48 m2. Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski wykupiło dwie domeny i posiada witryn ę internetow ą prowadzon ą pod nast ępuj ącymi adresami: • www.szlaktatarski.org , • www.szlaktatarski.org.pl ; i korzysta z poczty elektronicznej: • biuro@)szlaktatarski.org , • biuro@)szlaktatarski.org.pl . Biuro posiada do swojej dyspozycji pomieszczenie na prace biurowe, w którym b ędą funkcjonowa ć 2-4 osoby i salk ę szkoleniow ą na ok. 20 osób. Oba pomieszczenia posiadaj ą dost ęp do sieci internetowej i telefonicznej. Dokumentacja Stowarzyszenia oraz dokumentacja zgromadzona podczas prowadzenia projektu w ramach programu LEADER przechowywana jest w archiwum zorganizowanym w Biurze. Pracownicy mog ą korzysta ć z urz ądze ń sanitarnych oraz z zaplecza socjalnego znajduj ących si ę w siedzibie Biura. Pomieszczenia Biura LGD s ą wyposa Ŝone w niezb ędne meble (biurko, krzesła, stół konferencyjny, szafa archiwistyczna itp.) i sprz ęt elektroniczny (komputer, telefon, telefax, itp.) umo Ŝliwiaj ący wła ściwe i profesjonalne jego funkcjonowanie. W przypadku wyst ąpienia potrzeby zorganizowania spotkania z udziałem wi ększej ilo ści osób istnieje moŜliwo ść zorganizowania szkole ń/konferencji w sali seminaryjnej w Urz ędzie Miejskim w Sokółce, przy ul. Plac Ko ściuszki 1. Sala szkoleniowo – konferencyjna Urz ędu Miejskiego w Sokółce jest wyposa Ŝona w projektor multimedialny, ekran i system nagła śniaj ący przeznaczona jest na spotkania maksymalnie 50 osób. Biuro zlokalizowane jest w centrum miasta, w siedzibie Sokólskiego O środka Kultury i w s ąsiedztwie Urz ędu Miejskiego w Sokółce, co jest jego dodatkowym atutem, poniewa Ŝ budynek jest w ci ągu dnia odwiedzany przez du Ŝą liczb ę osób. Biuro posiada dogodny dojazd zarówno publicznymi, jak i prywatnymi środkami transportu (w pobli Ŝu znajduje si ę du Ŝy parking) z całego obszaru LGD.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 30 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I.6. Struktura organu decyzyjnego – Rady
I.6.1. Skład Organu Decyzyjnego
W ramach Stowarzyszenia zgodnie ze Statutem funkcjonuje Organ Decyzyjny (Rada), który został wybrany w dniu 26 wrze śnia 2008 r. przez Członków LGD Szlak tatarski na Walnym Zebraniu. Zadbano o reprezentatywno ść w składzie Radzie wszystkich trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Zgodnie z § 29 Rada w co najmniej 50 % składa si ę z podmiotów o których mowa w art. 6 ust. 1 lit b i c rozporz ądzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze śnia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – czyli partnerów gospodarczych i społecznych oraz innych odpowiednich podmiotów reprezentuj ących społecze ństwo obywatelskie, a tak Ŝe zadbano o reprezentatywno ść samorz ądów terytorialnych wszystkich pi ęciu gmin tworz ących LGD. W skład Rady wchodzi 11 członków wybranych przez Walne Zebranie Członków. Spo śród grona Organu Decyzyjnego wyłoniono Przewodnicz ącego i dwóch Wiceprzewodnicz ących.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 31 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Zakres L.p. Imi ę i nazwisko Podmiot deleguj ący odpowiedzialno ści Dane teleadresowe Status w LGD Plac Ko ściuszki 1, 16-100 Sokółka, e-mail: 1 Piotr Romanowicz Rada Miejska w Sokółce Przewodnicz ący [email protected] , tel. (085) 711 09-19, Publiczny kom. 784048946 ul. Sokólska 60, 16-124 Sidra, 2 Jan Hrynkiewicz Rada Gminy Sidra Wiceprzewodnicz ący e-mail: [email protected] , Publiczny tel. 0 697 906 592 Ul. Górna 4/4, 16-113 Szudziałowo, 3 Stanisław Fiedorowicz Rada Gminy Szudziałowo Wiceprzewodnicz ący e-mail: [email protected] , Publiczny tel. 0606 647 939 ul. Bema 54/2, 16-120 Krynki, 4 Jolanta Gudalewska Rada Gminy Krynki Członek Publiczny e-mail: [email protected], tel.0 501 385 156
Ul. Nowodzielska 69, 16-123 Ku źnica, 5 Jan Kwiatkowski Rada Gminy Ku źnica Członek Publiczny e-mail: [email protected]
ul. Sokólska 41/3, 16-123 Ku źnica, 6 Janusz Bilmin MVV Sp. z o.o. Członek Gospodarczy Tel. (085) 722 43 63, 0 691897684 Ul. Wiosenna 14, 16-100 Sokółka, 7 Antoni Dziewi ątkowski AB9 Członek e-mail: [email protected], tel. 0 Gospodarczy 502 516 856, 085 711 47 84 Ul. Szkolna 7E/3, 16-113 Szudziałowo, 8 Leszek Olchowik PPUH Agropol Sp. z o.o. Członek Gospodarczy e-mail: [email protected]
Stowarzyszenie "Izba Regionalna" Janowszczyzna 36/2, 16-100 Sokółka, 9 Jan Ancypo w Janowszczy źnie Członek e-mail: [email protected] , Społeczny tel. 0 85 711 15 22 Łapicze 27, 16-120 Krynki, 10 Marek Marszałek Członek Społeczny e-mail: [email protected] ul. Słowackiego 17, 16-100 Sokółka, 11 Lucyna Hołownia Członek Społeczny e-mail: [email protected] , tel. 0 85 711 77 44
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 32 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
W Radzie zasiada 3 przedstawicieli sektora gospodarczego, 3 przedstawicieli sektora społecznego i 6 przedstawicieli sektora publicznego.
Decyzje w sprawie wyboru projektów do finansowania podejmowane s ą przez Rad ę w formie uchwały i s ą ostateczne, nie mog ą by ć zmieniane przez inne organy LGD. Regulamin Rady jako organu decyzyjnego Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski stanowi Zał ącznik Nr. 8 do niniejszej Strategii.
I.6.2. Rola i zadania Organu Decyzyjnego
Do wył ącznej kompetencji Rady nale Ŝy wybór operacji, zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporz ądzenia nr 1698/2005, które maj ą by ć realizowane w ramach opracowanej przez Lokaln ą Grup ę Działania Lokalnej Strategii Rozwoju. Zadaniem Organu Decyzyjnego jest głównie opiniowanie i wybór operacji do realizacji. Rada nie powinna ingerowa ć w zarz ądzanie LGD Szlak Tatarski, co zgodnie z zapisami Statutu jest wył ączn ą kompetencj ą Zarz ądu. Zakres kompetencji Organu Decyzyjnego został szczegółowo opisany w Regulaminie Rady (Zał ącznik Nr. 8).
I.6.3. Sposób powołania i zmiany składu Organu Decyzyjnego
I.7. Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady
Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Organu Decyzyjnego, podlegaj ą aktualizacji w zale Ŝno ści od zmiany składu Rady.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 33 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Lp. Imi ę i nazwisko Podmiot Dane teleadresowe Zakres Do świadczenie Kwalifikacje deleguj ący odpowiedzialno ści 1. Piotr Rada Miejska w 16-100 Sokółka, Plac Przewodnicz ący Realizacja i rozliczenie rzeczowo-finansowe Uko ńczone szkoły i uczelnie: Romanowicz Sokółce Ko ściuszki 1 projektów: Policealne Studium Zawodowe w - Projekt: "Remont i wyposa Ŝenie szkoły oraz Suwałkach; uzyskanie tytułu technik świetlicy szkolnej i klasy zerowej w Szkole ekonomista o specjalno ści Podstawowej w Starej Kamionce" o warto ści 71,4 administracja pa ństwowa. tys. zł, dofinansowanie 30 tys. zł z Wy Ŝsza Szkoła Administracji Publicznej Mi ędzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju w Białymstoku, kierunek administracja (Bank Światowy) w ramach Programu Aktywizacji ogólna; uzyskanie tytułu licencjata. Obszarów Wiejskich - podkomponent B2 - Uniwersytet w Białymstoku Wydział Edukacja, zrealizowany w 2004 roku, Nr projektu: Prawa, kierunek Administracja; B2-65-0125, B2-65-0126, B2-65-0127, B2-65- uzyskanie tytułu magistra administracji; 0128. Zakres prac obejmował remont budynku praca magisterska na temat: szkoły i świetlicy oraz wyposa Ŝenie świetlicy „Zarz ądzanie drogami publicznymi”. szkolnej oraz klasy zerowej. Wy Ŝsza Szkoła Administracji Publicznej - Projekt: "Remont i wyposa Ŝenie szkoły oraz w Białymstoku; Studia Podyplomowe świetlicy szkolnej i klasy zerowej w Szkole Finansowania Ochrony Środowiska Podstawowej w Starej Rozedrance" o warto ści (uko ńczone z wyró Ŝnieniem). 71,4 tys. zł, dofinansowanie 30 tys. zł. Uko ńczone liczne szkolenia z zakresu Mi ędzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju administracji publicznej, zamówie ń (Bank Światowy) w ramach Programu Aktywizacji publicznych i funduszy strukturalnych Obszarów Wiejskich - podkomponent B2 - Unii Europejskiej: Edukacja, zrealizowany w 2005 roku, Nr projektu: - Certyfikat z uko ńczenia cyklu szkole ń B2-65-0204, B2-65-0205, B2-65-0206, B2-65- specjalistycznych „Nowoczesne 0207. Zakres prac obejmował remont budynku Zarz ądzanie w Administracji szkoły i świetlicy oraz wyposa Ŝenie świetlicy Publicznej” w 2003r. w ramach szkolnej oraz klasy zerowej. programu szkoleniowego MSWiA Przygotowanie merytoryczne i techniczne realizowanego przez Fundacj ę wniosków oraz realizacja i rozliczenie rzeczowo- Rozwoju Demokracji Lokalnej, finansowe projektów: - Certyfikat uko ńczenia kursu - Projekt Nr GRM.IV.0191-19/05: „Remont „Specjalista ds. Funduszy budynku Klubu Wiejskiego z Izb ą Regionaln ą w Europejskich” w 2004r., Janowszczy źnie wraz z zagospodarowaniem - Certyfikat uko ńczenia szkolenia i terenu” o warto ść : 252,5 tys. zł, dotacja z UE warsztatów „Dobry projekt szans ą dla 165,5 tys. zł w ramach Sektorowego Programu rozwoju regionów” w 2005r., szkolenie Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja z Europejskiego Funduszu Rozwoju sektora Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów Regionalnego w ramach Programu wiejskich 2004-2006”, Działanie 2.3 Odnowa wsi Szkoleniowego Ministerstwa oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa Gospodarki i Pracy,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 34 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
kulturowego, zrealizowany w latach 2005-2006. - dobra znajomo ść i praktyka w Realizacja projektu polegała na kompleksowym stosowaniu ustawy Prawo zamówie ń remoncie budynku klubu wiejskiego z izb ą publicznych: regionaln ą oraz zagospodarowanie terenu pod * za świadczenie z uko ńczenia kontem turystycznym. szkolenia „Prawo zamówie ń - Projekt Nr RGM.III.0191-85/06: „Remont publicznych – nowe regulacje prawne” budynku Klubu Wiejskiego oraz wykonanie w 2004r., obiektów sportowo-rekreacyjnych w Starej * świadectwo uczestnictwa w szkoleniu Kamionce” o warto ści 261,2 tys. zł, dotacja z UE „Jak udziela ć zamówie ń zgodnie z 171,3 tys. zł w ramach Sektorowego Programu prawem zamówie ń publicznych” w Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja 2006r., sektora Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów - Certyfikat uko ńczenia cyklu szkole ń w wiejskich 2004-2006” Działanie 2.3 Odnowa wsi ramach projektu „Profesjonalny oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa pracownik trzeciego sektora” w 2006r. kulturowego, zrealizowany w latach 2006-2007. współfinansowanego z Europejskiego Realizacja projektu polegała na kompleksowym Funduszu Społecznego w ramach remoncie budynku klubu wiejskiego wraz z projektu realizowanego przez O środek wyposa Ŝeniem oraz wykonane zostały trzy boiska Wspierania Organizacji sportowe. Pozarz ądowych w Białymstoku, - świadectwo uko ńczenia Studiów Dobra znajomo ść ustawy Prawo zamówie ń Podyplomowych w zakresie publicznych oraz wieloletnia praktyka w Finansowania Ochrony Środowiska w stosowaniu ustawy (roboty budowlane, usługi i 2007r. w Wy Ŝszej Szkole Administracji ustawy), w szczególno ści przy realizacji inwestycji Publicznej w Białymstoku, i prac remontowych przy zastosowaniu wymogów - w 2007 roku uzyskałem świadectwo w/w ustawy (samodzielne stanowisko ds auditora wewn ętrznego zamówien publicznych). zintegrowanego systemu zarz ądzania Do świadczenie w realizacji inwestycji zgodnego z PN-EN ISO 9001:2001 i prowadzonych przez Gmin ę Sokółka w zakresie PN-EN ISO 14001:2005, robót drogowych. - uko ńczone szkolenie w ramach Do świadczenie w sporz ądzaniu wniosków o projektu „Odkryj Puszcz ę Knyszy ńsk ą, dofinansowanie z funduszy pomocowych UE jej walory przyrodnicze i zdrowotne (ró Ŝne fundusze i programy pomocowe). oraz mo Ŝliwo ści rozwoju” w 2008r. Bogata wiedza i do świadczenie zwi ązane z realizowanego przez Park administracj ą samorz ądow ą. Krajobrazowy Puszczy Knyszy ńskiej, - uko ńczone liczne szkolenia i udział w konferencjach organizowanych przez Urz ąd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w zakresie funduszy UE, turystyki itp.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 35 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Udział w szkoleniu na temat podej ścia LEADER w ramach PROW 2007-2013 organizowanym przez Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski (2008 r.)
2. Jan Rada Gminy ul. Sokólska 60, 16- Wiceprzewodnicz ący - Projekt Nr Z/2.20/III/3.1/64/04“Budowa Wykształcenie : Hrynkiewicz Sidra 124 Sidra, wodoci ągu wiejskiego we wsiach: Bierniki, - wy Ŝsze techniczne (in Ŝ. bud.) e-mail: Krzysztoforowo, Pohorany, Staworowo, Zalesie” o - Studia Podyplomowe w zakresie [email protected] , warto ści 311,5 tys.zł, dotacja z UE 221,9 tys. zł w Europejskiej Integracji Gospodarczej – tel. 0 697 906 592 ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Uniwersytet w Białymstoku Wydział Rozwoju Regionalnego 2004-2006,Działanie 3.1 Ekonomiczny Obszary wiejskie. Projekt polegał na - konferencja na temat podej ścia wybudowaniu 11,11 km sieci wodoci ągowej oraz LEADER w ramach PROW 54 szt. przył ączy wodoci ągowych w roku 2005. organizowana przez Urz ąd Marszałkowski Województwa - Projekt Nr NEB/PDL/1.2/05/24 „Rozbudowa Podlaskiego (2008 r.) przygranicznego systemu odprowadzania ścieków w Sidrze” o warto ści 2842,2 tys. zł, dotacja z UE 1982,9 tys. zł w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoru ś-Ukraina INTERREG II A/ TACIS CBC 2004-2006 Działanie1.2. Rozwój wspólnego transgranicznego systemu ochrony środowiska naturalnego. Projekt polegał na wybudowaniu mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków o przepustowo ści 100m3/dob ę, 3 szt. przepompowni ścików,sieci kanalizacji sanitarnej o długo ści 5,1 km, 104 szt. podł ącze ń indywidualnych. Okres realizacji 2006- 2007. 3. Stanisław Rada Gminy Ul. Bankowa 1, 16-113 Wiceprzewodnicz ący • 2004 r. z PAOW - klimatyzacja pomieszcze ń • studia wy Ŝsze (Politechnika Fiedorowicz Szudziałowo Szudziałowo, e-mail: w Gimnazjum w Szudziałowie, Białostocka) ugszudzialowo@onet. • 2004 r. Przystosowanie pomieszcze ń i • studia podyplomowe pl , tel. 0606 647 939 utworzenie świetlicy środowiskowej w (zarz ądzanie kadrami w Szudziałowie. administracji publicznej) • 2004 r. z INTERREG III - Modernizacja ulicy • kurs dla kandydatów na członków Centralnej w Szudziałowie. Rad Nadzorczych (2000 r.) • 2005 r. z Programu Aktywizacji Zawodowej • kurs „Nadzór nad eksploatacją Absolwentów "Pierwsza praca" - utworzenie urz ądze ń elektrycznych” (2001 r.) Gminnego Centrum Informacji. • kurs z zakresu ochrony ludno ści • 2006 r. z Funduszu Rozwoju Wsi utworzenie i (2004 r.)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 36 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
funkcjonowanie w latach 2006-2008 Klubów • kurs j ęzyka angielskiego – Przedszkolaka na Wsi: w Szudziałowie, certyfikat TELC (2006 r.) Babikach i Wierzchlesiu. • certyfikat „Kierowanie kadrami w • 2007 r. z Europejskiego Funduszu administracji samorz ądu Społecznego - utworzenie Centrum lokalnego województwa Kształcenia na odległo ść na wsi. podlaskiego” (2001 r.) • 2008 r. z Poakcesyjnego Programu Wsparcia • świadectwo kwalifikacyjne D – Obszarów Wiejskich - Program Integracji uprawniaj ące do zajmowania si ę Społecznej. eksploatacj ą urz ądze ń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru” (2001 r.) • szkolenie „Zamówienia publiczne po nowelizacji ustawy” (2001 r.) • szkolenie „Porozumienie lokalne” (2003 r.) • szkolenie „Prawo zamówie ń publicznych – nowe regulacje prawne” (2004 r.), • konferencja na temat podej ścia LEADER w ramach PROW organizowana przez Urz ąd Marszałkowski Województwa Podlaskiego (2008 r.) 4. Jolanta Rada Gminy Ul. Bema 54/2, 16-120 Członek • 2008 –2009r. – w trakcie realizacji • mgr nauczania pocz ątkowego - Gudalewska Krynki Krynki, tel. (085) Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów 1993 Uniwersytet Warszawski 7228550, (085) Wiejskich - Program Integracji Społecznej Wydział Pedagogiki i Psychologii 7228061, kom. (182 313,62 PLN), Filii UW w Białymstoku 501385156, e-mail: • 2008 - 2013r. – Projekt systemowy „Rozwój • Studia Podyplomowe w zakresie [email protected] społeczny Gminy Krynki”. Program Zarz ądzania O świat ą - Operacyjny „Kapitał Ludzki” Priorytet VII Uniwersytet w Białymstoku Promocja integracji społecznej – Działanie Wydział Pedagogiki i Psychologii Rozwój i upowszechnianie aktywnej • Studia Podyplomowe w zakresie integracji przez o środki pomocy społecznej Informatyki i Technologii - na rok 2008 dotacja w wysoko ści 39 675,- Informatycznych dla Nauczycieli - PLN, Politechnika Białostocka • Bank Światowy PAOW – umowa z dnia • Studia Podyplomowe w zakresie 11.05.2004r. „Remont i wyposa Ŝenie Szkoły Matematyki Pedagogicznej - 2007 Podstawowej w Krynkach i świetlicy” – WSFiZ w Białymstoku CKP dotacja w wysoko ści 78 941 PLN, • Warsztat y LGD „Szlak tatarski” (w • „Budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji Urz ędzie Gminy w Krynkach) - 4
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 37 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
w Krynkach”: IX 2008r. − NFO ŚiGW – 1 200 000 PLN (1996r.) • Szkolenie z Osi 4 LEADER − NFO ŚiGW – 850 000 PLN (2000r.) PROW 2007-2013 organizowane − ARiMR - 442 918 PLN (1996r.), przez Urz ąd Marszałkowski 299 999 PLN (1999r.), 299 999 PLN Województwa Podlaskiego – 23 (2000r,), IX 2008r. − AWRSP - 367 178,50 PLN (2000r.), • kurs kierowników wycieczek − WFO ŚiGW – 92 000 PLN (2001r.), szkolnych i obozów w ędrownych, − PUW – 40 000 PLN (2001r.), • szkolenie - Dofinansowanie i − Polsko-Szwajcarska Komisja rozwój jednostek o światowych. Środków Złotowych – 100 000 PLN Praktyczne sposoby (2000r.) pozyskiwania środków unijnych, • Kontrakt Wojewódzki: „Budowa hali • szkolenie - Zapoznanie ze sportowej w Krynkach” – warto ść inwestycji sposobami wdra Ŝania technologii 2 300 000 PLN, dotacja 170 000 PLN; informacyjnej i mo Ŝliwo ściami jej wykorzystania w usprawnieniu zarz ądzania oraz kreowania wizerunku szkoły, • szereg szkole ń z zakresu pedagogiki.
5. Lucyna ul. Słowackiego 17, Członek Projekt “Szkoła Marze ń” w Gimnazjum w Sidrze Wykształcenie : Hołownia 16-100 Sokółka, tel. Nr projektu PD-2-0074 - Wy Ŝsza Szkoła Humanistyczna w 85 711 77 44, e-mail: Warto ść projektu – 87 309 zł Pułtusku - magister dydaktyki j ęzyków [email protected] Dotacja z UE – 87 309 zł obcych - Wszechnica Mazurska w Olecku – licencjat filologii angielskiej Udział w szkoleniu na temat podej ścia LEADER w ramach PROW 2007-2013 organizowanym przez Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski (2008 r.)
6. Jan Ancypo Stowarzyszenie 16-100 Sokółka, Członek 1. Projekty finansowane z FWW, Polsko – 1. Wykształcenie średnie: Technik "Izba Janowszczyzna 36/2 Ameryka ńskiej Fundacji Wolno ści, elektronik Regionalna" w [email protected] Stowarzyszenia „Szkoła Liderów” 2. Planowanie i realizacja projektów Janowszczy źnie 2. W realizacji projekt „Poznaj tradycje sokólskiej na rzecz społeczno ści lokalnych wsi – projekt edukacyjny” – Działanie 9,5 w Łowiczu, Maruzie i Jachrance. Zało Ŝenie w 2000 roku Izby Regionalnej w 3. Certyfikat MSWiA – Nowoczesne Janowszczy źnie która pełni rol ę Ośrodka Zarz ądzanie w Administracji Kultury Regionalnej . Izba gromadzi zabytki Publicznej
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 38 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
materialne i intelektualne wsi sokólskiej. Jej 4. Certyfikat rocznego programu celem jest prowadzenie szeroko rozumianej „Lider” działalno ści kulturalnej w tym działa ń na rzecz 5. Certyfikat „Profesjonalny zachowania i rozwoju lokalnej to Ŝsamo ści, pracownik III Sektora” tradycji, obyczajów i dóbr dziedzictwa Udział w szkoleniu na temat podej ścia kulturowego. Realizuje si ę tu szereg projektów LEADER w ramach PROW 2007-2013 kulturowych propaguj ących kultur ę ludow ą organizowanym przez Lokaln ą Grup ę Podlasia takich jak: „Inscenizacje wesela Działania Szlak Tatarski (2008 r.) wiejskiego z lat dawnych”, „Strojny zaprz ęg konny”, „ Noc Świ ętoja ńska w Janowszczy źnie”, „Kraina mlekiem i chlebem pachn ąca”.
7. Janusz Bilmin MVV Sp. z o.o. ul. Sokólska 41/3, 16- Członek • Politechnika Białostocka w 123 Ku źnica Białymstoku (in Ŝ. elektryk) (085) 722 43 63 • Studium Prawo Samorz ądowe INP PAN • Seminarium „Aktualna pozycja prawna radnego Rady Gminy i komisji rewizyjnej” • Studia podyplomowe Instytut Nauk Prawnych PAN 2000 r. • Audytor wewn ętrzny System zapewnienia jako ści zgodnych z norm ą ISO 9001:1994, • Szkolenie „Praca biura w jednostkach samorz ądu terytorialnego od strony prawnej”. • Udział w szkoleniu na temat podej ścia LEADER w ramach PROW 2007-2013 organizowanym przez Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski (2008 r.)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 39 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
8. Jan Rada Gminy ul. Nowodzielska 19, Członek • Projekt systemowy „ Czas na zmian ę na • Szkoła Główna Gospodarstwa Kwiatkowski Ku źnica 16-123 Ku źnica lepsze ” w ramach Programu Operacyjnego Wiejskiego w Warszawie (in Ŝ. Kapitał Ludzki współfinansowany ze środków rolnik) Europejskiego Funduszu Społecznego, okres • Konferencja „Ustawa o systemie realizacji lipiec-grudzie ń 2008 roku, projekt informacji o światowej – nowe maj ący na celu rozwój i upowszechnianie wyzwania dla o światy” aktywnej integracji przez o środki pomocy • Kurs zaawansowany dla społecznej, poddziałanie 7.1.1. pracowników administracji Składano wnioski na nast ępuj ące zadania: publicznej „Edukacja • „Budowa boisk sportowych przy Gimnazjum i administracji publicznej dla Szkole Podstawowej w Ku źnicy – etap drugi ” rozwoju społecze ństwa zło Ŝony w ramach Sektorowego Programu informacyjnego” Operacyjnego „ Restrukturyzacja i • Kurs podstawowy dla Wójtów i modernizacja sektora Ŝywno ściowego oraz Burmistrzów gmin i miast woj. rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 ” w podlaskiego przeprowadzony zakresie działania 2.3 Odnowa wsi oraz przez MOSOC w Białymstoku zachowanie i ochrona dziedzictwa • Konferencja na temat podej ścia kulturowego LEADER w ramach PROW • Inicjatywa Federacji Rosyjskiej, działanie 1.3 organizowana przez Urz ąd Ochrona środowiska, wzrost rozwi ąza ń Marszałkowski Województwa energooszcz ędnych oraz promowanie Podlaskiego (2008 r.) odnawialnych źródeł energii „ Budowa trans granicznej infrastruktury wodoci ągowej w Gminie Ku źnica ” Szkolenie w Urz ędzie Marszałkowskim dot. osi 4 „Leader ” PROW 2007-2014. Imprezy kulturalne: • Organizacja do Ŝynek gminnych • Organizacja „ Dni Ku źnicy ” Organizacja konkursu poezji śpiewanej „ Ku źnia ”
9. Antoni AB9 Ul. Wiosenna 14, 16- Członek Udział w szkoleniu na temat podej ścia Dziewi ątkowski 100 Sokółka, LEADER w ramach PROW 2007- e-mail: 2013 organizowanym przez Lokaln ą AB9ANTONI@interia. Grup ę Działania Szlak Tatarski (2008 pl, tel. 0 502 516 856, r.) 085 711 47 84
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 40 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
10. Marek Łapicze 27 Członek Wykształcenie średnie. Marszałek 16-120 Krynki Szkolenia i uczestnictwo w konferencjach • konferencja na temat podej ścia LEADER w ramach PROW organizowana przez Urz ąd Marszałkowski Województwa Podlaskiego (2008 r.)
11. Leszek PPUH Agropol Ul. Szkolna 7E/3 Członek Inwestycje w gospodarstwach rolnych Wykształcenie wy Ŝsze techniczne Olchowik Sp. z o.o. 16-113 Szudziałowo Restrukturyzacja i modernizacja sektora Udział w szkoleniu na temat podej ścia Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów wiejskich LEADER w ramach PROW 2007-2013 organizowanym przez Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski (2008 r.)
I.8. Doświadczenie LGD i partnerów w realizacji operacji
a) Do świadczenie LGD w zakresie realizacji projektów wspieraj ących rozwój obszarów wiejskich (o charakterze podobnym do zakresu pomocy okre ślonym dla osi 3 i 4).
SAMORZ ĄDY
Członkowie/ Lp. Istniej ące dokumenty planistyczne Tytuł projektu i źródło finansowania Partnerzy LGD
1. Gmina Sokółka • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sokółka • Projekt Nr 171/07/101: „Budowa hali sportowej z zapleczem przy Szkole na lata 2007-2013, Podstawowej nr 1 w Sokółce” o warto ści 3 174 tys. zł, dofinansowanie w wysoko ści • Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Sokółka 700 tys. zł w ramach Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, realizacja 2006-2008 do roku 2015, rok. Zakres robót obejmuje wykonanie hali sportowej o wymiarach 20x36m wraz z • Strategia Integracji i Rozwi ązywania zapleczem techniczno-magazynowym. Problemów Społecznych Gminy Sokółka • Projekt NR BS07-01718: „Przebudowa z dobudow ą i adaptacja istniej ącego
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 41 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
na 2005-2010, budynku magazynowo-składowego na budynek wielorodzinny mieszkalno-socjalny w • Plan Gospodarki Odpadami dla Gm. Sokółce” o warto ść 472 tys. zł, dofinansowanie w wysoko ści 142 tys. zł z Funduszu Sokółka, Dopłat przez Bank Gospodarstwa Krajowego, realizacja 2007-2008 rok. W wyniku • Program Ochrony Środowiska na lata realizacji projektu dokonano kompleksowego remontu budynku w wyniku czego 2004-2007 z uwzgl ędni eniem perspektywy powstało 6 mieszka ń socjalnych. na lata 2008-2011, • Projekt: "Remont i wyposa Ŝenie szkoły oraz świetlicy szkolnej i klasy zerowej w • Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2008 Szkole Podstawowej w Starej Kamionce" o warto ści 71,4 tys. zł, dofinansowanie 30 – 2012, tys. zł z Mi ędzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy) w ramach • Miejscowy Plan Zagospodarowania Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich - podkomponent B2 - Edukacja, Przestrzennego z dn. 30 pa ździernika zrealizowany w 2004 roku, Nr projektu: B2-65-0125, B2-65-0126, B2-65-0127, B2- 2007 r. 65-0128. Zakres prac obejmował remont budynku szkoły i świetlicy (wymiana okien, malowanie ścian, remont posadzek, wymiana drzwi, wymiana o świetlenia) oraz wyposa Ŝenie świetlicy szkolnej oraz klasy zerowej (meble). • Projekt: "Remont i wyposa Ŝenie szkoły oraz świetlicy szkolnej i klasy zerowej w Szkole Podstawowej w Starej Rozedrance" o warto ści 71,4 tys. zł, dofinansowanie 30 tys. zł. Mi ędzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy) w ramach Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich - podkomponent B2 - Edukacja, zrealizowany w 2005 roku, Nr projektu: B2-65-0204, B2-65-0205, B2-65-0206, B2- 65-0207. Zakres prac obejmował remont budynku szkoły i świetlicy (wymiana okien, naprawa i malowanie ścian, remont posadzek, wymiana o świetlenia) oraz wyposa Ŝenie świetlicy szkolnej oraz klasy zerowej (meble). • Projekt Nr GRM.IV.0191-19/05: „Remont budynku Klubu Wiejskiego z Izb ą Regionaln ą w Janowszczy źnie wraz z zagospodarowaniem terenu” o warto ść : 252,5 tys. zł, dotacja z UE 165,5 tys. zł w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”, Działanie 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego, zrealizowany w latach 2005-2006. Realizacja projektu polegała na kompleksowym remoncie budynku klubu wiejskiego z izb ą regionaln ą (elewacja, okna, ściany, posadzki, wykonanie łazienki i oczyszczalni przyzagrodowej) oraz zagospodarowanie terenu pod kontem turystycznym (remont budynku gospodarczego, ogrodzenia, ustawienie zadaszonej wiaty, parking z kamienia i ci ągi piesze, urz ądzenie terenów zielonych). • Projekt Nr RGM.III.0191-85/06: „Remont budynku Klubu Wiejskiego oraz wykonanie obiektów sportowo-rekreacyjnych w Starej Kamionce” o warto ści 261,2 tys. zł, dotacja z UE 171,3 tys. zł w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” Działanie 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego, zrealizowany w latach 2006-2007. Realizacja projektu polegała na kompleksowym remoncie budynku klubu wiejskiego (remont pokrycia dachu, elewacji, wymiana okien, remont ścian, posadzki, remont łazienek) wraz z
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 42 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
wyposa Ŝeniem oraz wykonane zostały trzy boiska sportowe: do piłki no Ŝnej, do siatkówki i wielofunkcyjne asfaltowe do koszykówki i tenisa ziemnego. 2. Gmina Krynki • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Krynki na • Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów Wiejskich; 2008 –2009r. - Program lata 2005-2009, Integracji Społecznej (182 313,62 PLN), • Gminna Strategia Rozwi ązywania • Projekt systemowy „Rozwój społeczny Gminy Krynki” 2008 - 2013r. Program Problemów Społecznych na lata 2007- Operacyjny „Kapitał Ludzki” Priorytet VII Promocja integracji społecznej – Działanie 2014, Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez o środki pomocy społecznej - na • Gminny System Profilaktyki i Opieki nad rok 2008 dotacja w wysoko ści 39 675,- PLN,” Dzieckiem i Rodzin ą w Gminie Krynki na lata 2007-2014. • Program Ochrony Środowiska do 2012r. • Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004- 20013 • Program usuwania wyrobów zawieraj ących azbest dla gminy Krynki na lata 2008-2032
3. Gmina Szudziałowo • Strategia rozwoju gminy Szudziałowo, • 2004 r. z PAOW - klimatyzacja pomieszcze ń w Gimnazjum w Szudziałowie, • Strategia Rozwi ązywania Problemów • 2004 r. Przystosowanie pomieszcze ń i utworzenie świetlicy środowiskowej w Społecznych na lata 2005-2015, Szudziałowie. • Plan Rozwoju Miejscowo ści Szudziałowo, • 2004 r. z INTERREG III - Modernizacja ulicy Centralnej w Szudziałowie. • Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji • 2005 r. z Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów "Pierwsza praca" - Urz ądze ń Wodoci ągowych i Urz ądze ń utworzenie Gminnego Centrum Informacji. Kanalizacyjnych na lata 2006 – 2008, • 2006 r. z Funduszu Rozwoju Wsi utworzenie i funkcjonowanie w latach 2006-2008 • Plan Gospodarki Odpadami, Klubów Przedszkolaka na Wsi: w Szudziałowie, Babikach i Wierzchlesiu. • Program Ochrony Środowiska na lata • 2007 r. z Europejskiego Funduszu Społecznego - utworzenie Centrum Kształcenia 2005-2012, na odległo ść na wsi. • System przeciwdziałania przemocy, • 2008 r. z Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich - Program • Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Integracji Społecznej. Dzieckiem i Rodzin ą. • 2008 r. - Udział w mi ędzynarodowym szkoleniu dotycz ącym funduszy unijnych LEADER (Niemcy, Litwa)
4. Gmina Sidra • Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007- Gmina Sidra zrealizowała nast ępuj ące projekty finansowane z Europejskiego 2013, Funduszu Rozwoju Regionalnego: • Plan Odnowy Miejscowo ści Sidra, • Projekt Nr Z/2.20/III/3.1/64/04 „Budowa wodoci ągu wiejskiego we wsiach Bierniki, • Plan Gospodarki Odpadami, Krzysztofo rowo, Pohorany, Staworowo, Zalesie” realizowany w 2005r. w ramach • Program Ochrony Środowiska, Programu ZPORR, długo ść sieci wodoci ągowej – 11 107m, ilo ść przył ączy – 54 szt. • Gminna Strategia Rozwi ązywania (całkowita warto ść projektu: 311 523,60 zł, dofinansowanie: 221 925,45 zł), Problemów Społecznych Gminy Sidra na • Projekt Nr NEB/PL/PDL/1.2/05/24 „R ozbudowa przygranicznego systemu
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 43 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
lata 2005 – 2010. odprowadzania i oczyszczania ścieków w Sidrze” realizowany w latach 2006 – 2007. W ramach projektu została wybudowana oczyszczalnia ścieków o przepustowo ści 100m 3/d, kanalizacja sanitarna: grawitacyjna – 3 901m, tłoczna -1 208m, przył ącza – 104szt. (Program INTERREG III A / TACIS CBC, 2004-2006 r., całkowita warto ść projektu: 2 842 205,71 zł, dofinansowanie: 1 982 878,32zł). W 2008r. zostały zło Ŝone wnioski o dofinansowanie w ramach programu RPOWP na nast ępuj ące projekty: • Przebudowa układu komunikacyjnego gminy Sidra (O ś Priorytetowa II – Rozwój infrastruktury transportowej, Działanie 2.1.Rozwój transportu drogowego, Poddziałanie 2.1.2. Lokalna infrastruktura drogowa), • Przebudowa budynku weterynarii wraz z dobudow ą d źwigu os obowego ze zmian ą przeznaczenia na Zakład Opieki Zdrowotnej Otwarty w Sidrze (O ś Priorytetowa VI – Rozwój infrastruktury społecznej, Działanie 6.2. Rozwój infrastruktury z zakresu opieki zdrowotnej) Przedstawiciele gminy Sidra uczestniczyli w 2008 r. w konferencjach organizowanych przez Urz ąd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku i po świ ęconych Programowi Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 204-13: • Oś 3. Jako ść Ŝycia na obszarach wiejskich i ró Ŝnicowanie gospodarki wiejskiej, • Oś 4. Leader.
5. Gmina Ku źnica • Plan Rozwoju Lokalnego 2004-2006 Gmina Ku źnica zrealizowała nast ępuj ące projekty finansowane z UE • Strategia Rozwi ązywania Problemów • Projekt systemowy „ Czas na zmian ę na lepsze ” w ramach Programu Operacyjnego Społecznych na lata 2005-2010 Kapitał Ludzki współfinasowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, • Program Ochrony Środowiska okres realizacji lipiec-grudzie ń 2008 roku, projekt maj ący na celu rozwój i • Plan Rozwoju Miejscowo ści Ku źnica upowszechnianie aktywnej integracji przez o środki pomocy społecznej, poddziałanie • Gminny Plan Gospodarki Odpadami 7.1.1. Składano wnioski na nast ępuj ące zadania: • „Budowa boisk sportowych przy Gimnazjum i Szkole Podstawowej w Ku źnicy – etap drugi ” zło Ŝony w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „ Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywno ściowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 ” w zakresie działania 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego • Inicjatywa Federacji Rosyjskiej, działanie 1.3 Ochrona środowiska, wzrost rozwi ąza ń energooszcz ędnych oraz promowanie odnawialnych źródeł energii „ Budowa trans granicznej infrastruktury wodoci ągowej w Gminie Ku źnica ”.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 44 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica b) Do świadczenie osób, które obecnie tworz ą LGD Szlak Tatarski w zakresie realizacji innych projektów realizowanych na obszarach wiejskich
Pozostali Partnerzy działaj ący Lp. Siedziba/adres zamieszkania Do świadczenie w ramach LGD
1. Stowarzyszenie Przyjaciół ul. Bankowa 1 1. 2007 rok. - “”Edukacja w terenie (patriotyczna, przyrodnicza, zdrowotna, rekreacyjna, Szudziałowa 16-113 Szudziałowo, sportowa)” dofinansowanie budowy Ście Ŝki edukacyjnej, wiaty, tablic informacyjnych i edukacyjnych. Uzyskano pomoc finansow ą z Fundacji na Rzecz Rozwoju Wsi “Polska Wie ś 2000” im. Macieja Rataja. 2. 2008 rok – Prowadzenie zaj ęć w Świetlicy Środowiskowej “Promyk Dnia” w Babikach. Realizacja do ko ńca 2008 roku. Pomoc uzyskano z Fundacji “Ogólnopolskie Stowarzyszenie Chrze ścija ńskich Organizacji Wiejskich”. 3. Na zaproszenie Urz ędu Marszałkowskiego przedstawiciele Gminy Szudziałowo i jednocze śnie Stowarzyszenia brali udział w dwóch mi ędzynarodowych szkoleniach dotycz ących wykorzystania funduszy unijnych z programu Leader.
2. Stowarzyszenie "Izba Janowszczyzna 36/2 1."Strojny zaprz ęg konny"- festyn odpustowy na św. Rocha poł ączony ze zjazdem i Regionalna" w Janowszczy źnie 16-100 Sokółka, konkursem zaprz ęgów konnych. Jest to odtworzenie dawniejszego zwyczaju wyjazdu furmank ą na odpusty do ko ściołów oddalonych nieraz o kilkadziesi ąt kilometrów. W roku 2007 wzi ęło udział 30 furmanek i bryczek oraz kilkana ście koni pod wierzch. Zainteresowanie festynem przeszło oczekiwania organizatorów, zebrali śmy szereg pochwał i uznanie dla celowo ści takiej imprezy, wzi ęło udział około 800 go ści.
2. Projekt "Wielkanocne zwyczaje" Projekt ten słu Ŝy do aktywizacji młodych mieszka ńców Janowszczyzny i okolicy, poprzez wł ączenie ich do realizacji wydarzenia kulturowego. Ukazania i zach ęcenia do zachowania pi ęknych tradycji, ró Ŝnorodno ści i bogactwa form kulturowego Podlasia. Przy tej okazji młode gospodynie z s ąsiednich wsi maj ą okazj ę popisa ć si ę oryginalnymi wystrojami "stołu wielkanocnego"
3. Projekt "Wilja". Dotyczy przypomnienia ceremoniału jaki towarzyszył dawniej przy przygotowywaniu wieczerzy wigilijnej, jak i zwyczajów temu towarzysz ących. Szerszym zainteresowaniem młodych mieszka ńców wsi ludowo ści ą i tradycj ą, oraz kultywowaniem jej i czerpaniem z niej rado ści.
4.Projekt "Kraina mlekiem i chlebem pachn ąca". EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 45 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Celem projektu jest odtworzenie i przywrócenie pi ęknych tradycji wiejskich, takich jak pieczenie chleba, "bicie masła", robienia serów białych i Ŝółtych. Zach ęcenie i wykazanie celowo ści takiego przedsi ęwzi ęcia, jako źródła dodatkowego dochodu dla młodych mieszka ńców wsi. Pokazania mo Ŝliwo ści zarabiania pieni ędzy w oparciu o tradycj ę wsi sokólskiej. Pokaz a jednocze śnie i promocja takich produktów odbywa si ę w "Izbie Regionalnej" wobec zaproszonych go ści.
5. Projekt „ Świ ęte wieczory" Odtworzenie dawnych obrz ędów zwi ązanych z tym okresem( gospodynie wraz z gospodarzami wykonuj ą prace przeznaczone na ten czas, darcie pierza, opowie ści, kołowrotek
6. Projekt „Wiejskie wesele z dawnych lat" (impreza cykliczna, gromadz ąca wielu widzów)
2. Piotr Bujwicki ul. Kasztanowa 8 - wykształcenie wy Ŝsze prawnicze, ekonomiczne studia podyplomowe, 16-100, Sokółka - liczne odbyte szkolenia i konferencje organizowane przez Departament Rozwoju Rolnictwa Urzedu Marszałkowskiego woj. Podlaskiego, - odbyte szkolenia i konferencje organizowane przez Podlaski Klaster Spo Ŝywczy, - odbyte szkolenia i konferencje organizowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Oddziały Doradztwa Rolniczego itp. - auditor TÜV zarz ądzania jako ści ą, - regularne uczestnictwo w spotkaniach i konferencjach Wójtów i Burmistrzów gmin wiejskich i miejsko-wiejskich woj. podlaskiego, - liczne, odbyte szkolenia z zakresu motywacji i rozmowy z klientem, - kurs dala kierowników z zakresu bhp i p.po Ŝ, - posiadana klauzula dost ępu do informacji niejawnych. Udział w konferencjach nt. Perspektyw LEADER w woj. podlaskim (Urz ąd marszałkowski Województwa Podlaskiego, 2006 r., 2008 r.). Do świadczenie w organizowaniu spotka ń i zebra ń wiejskich z rolnikami Gminy Sokółka
3. Wojciech Bułatewicz Klin 1A, Utworzenie projektu wodoci ągu gminnego i jego realizacja. 16-113 Szudziałowo Realizacja projektu budowy ekologicznej oczyszczalni ścieków w Szudziałowie Realizacja projektu budowy kotłowni ekologicznej w Szudziałowie Realizacja programu ,,Orlik” – budowa kompleksu rekreacyjno-sportowego Udział w mi ędzynarodowym szkoleniu dotycz ącym funduszy unijnych LEADER.
4. Józef Konopacki Ul. Pocztowa 2/2, 16-100 Koordynator cyklicznej imprezy organizowanej w Sokółce, Krynkach i Kruszynianach pn. Sokółka „X Mi ędzynarodowa Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach Polskich” Udział w konferencji nt. Perspektyw LEADER w woj. podlaskim” (Urz ąd marszałkowski Województwa Podlaskiego, 2006 r.). EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 46 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
5. Maria Bosteels Siderka 66 Udział w konferencji nt. podej ścia LEADER w ramach PROW 2007-2013 (Urz ąd 16-124 Sidra marszałkowski Województwa Podlaskiego, 2008 r.). Działalno ść społeczna na rzecz integracji i rozwoju kultury fizycznej (organizacja rajdów, spływów kajakowych, narciarstwo biegowe),
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 47 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
CZ ĘŚĆ II
Diagnoza obszaru obj ętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewn ętrznej spójno ści
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 48 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
II. 1. Charakterystyka obszaru
II. 1.1. Uwarunkowania przestrzenne
W skład obszaru obj ętego Lokaln ą Grup ą Działania Szlak Tatarski (LGD Szlak Tatarski) wchodzi pi ęć gmin zlokalizowanych na terenie województwa podlaskiego, nale Ŝą cych do powiatu sokólskiego: 1. Gmina miejsko-wiejska Sokółka 2. Gmina wiejska Szudziałowo 3. Gmina wiejska Krynki 4. Gmina wiejska Ku źnica 5. Gmina wiejska Sidra Powiat sokólski poło Ŝony jest w środkowo-wschodniej cz ęś ci woj. podlaskiego, na wschodzie graniczy z Republik ą Białorusi. Obszar LGK Szlak Tatarski od północy i zachodu graniczy z gminami powiatu sokólskiego: Nowy Dwór, D ąbrowa Białostocka, Janów; od południowego-zachodu i południa z gminami powiatu białostockiego (wchodz ącymi w skład LGD Puszcza Knyszy ńska): Czarna Białostocka, Supra śl, Gródek. Wschodni ą granic ą LGD Szlak Tatarski jest, podobnie jak całego powiatu sokólskiego, granica pa ństwowa z Republik ą Białorusi. Granica ta jest jednocze śnie granic ą wschodni ą UE, o czym warto pami ęta ć analizuj ąc mocne i słabe strony, szanse i zagro Ŝenia.
Rys. 1. Mapa obszaru LGD na tle powiatu sokólskiego
Źródło: Opracowanie własne na podstawie obrazu pobranego z http://images.google.pl
Łączna powierzchnia obszaru LGD Szlak Tatarski wynosi 1.087,92 km 2, z tego ok. 62% stanowi ą u Ŝytki rolne; ok. 32% u Ŝytki le śne i ok. 6% pozostałe grunty. Jest to wi ęc ci ągle obszar w przewa Ŝaj ącej cz ęś ci rolny.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 49 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Tabela 1 Powierzchnia LGD Szlak Tatarski w układzie gminnym – stan na 31.12.2005 L.p. Gmina Powierzchnia UŜytki rolne UŜytki le śne (ha) ha % ha % 1. Sokółka 31.300,00 21.763,00 ok. 70 6.356,40 ok. 21 2. Szudziałowo 30.164,00 14.357,00 ok. 48 14.519,10 ok. 48 3. Krynki 16.591,00 8.375,00 ok. 51 7.483,90 ok. 45 4. Ku źnica 13.341,00 9.494,00 ok. 71 2.711,30 ok. 20 5. Sidra 17.396,00 12.864,00 ok. 74 3.141,10 ok. 18 Ogółem 108.792,00 66.853,00 ok. 62 34.211,80 ok. 32 Źródło: www.stat.gov.pl
Charakterystyczn ą cech ą obszaru obj ętego diagnoz ą jest jednak stały wzrost u Ŝytków le śnych kosztem u Ŝytków rolnych i gruntów pozostałych. Jest to efektem prowadzonej na szerok ą skal ę od lat dziewi ęć dziesi ątych XX w. akcji zalesiania obszarów porolnych, tj. obszarów o najni Ŝszej klasie gruntów i nieu Ŝytków. Jest to niew ątpliwie jeden z bardziej specyficznych rysów wspólnych tego terenu.
II. 1.2. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze
Obszar LGD Szlak Tatarski wchodzi w skład makroregionu fizycznogeograficznego Nizina Północnopodlaska. W podziale na mniejsze jednostki: cz ęść zachodnia LGD Szlak Tatarski to mezoregion Wysoczyzna Białostocka, a część wschodnia to mezoregion Wzgórza Sokólskie. Poło Ŝenie na styku tych dwóch mezoregionów oraz na styku wododziału wód powierzchniowych oddzielaj ących zlewni ę rzeki Wisły od Niemna stanowi o specyfice tego obszaru i jego niezwykłych walorach geograficznych i przyrodniczych. Wzgórza Sokólskie cechuj ą si ę wyst ępowaniem wysokich wałów morenowych, kemowych i ozowych, cz ęsto zalesionych, przypominaj ących krajobraz pojezierzy, jednak bez istniej ących współcze śnie jezior. Ukształtowane zostały w najstarszym stadium zlodowacenia bałtyckiego (ok. 12 tys. lat temu), a ich materiałem narzutowym s ą skały pochodz ące ze wschodniej Finlandii i Karelii. Wysoko ści bezwzgl ędne tych form przekraczaj ą cz ęsto 200 m (np. Góra Wojnowska k. Sokółki – 238 m n.p.m., a Góry Karpackie – 227 m n.p.m.). Cech ą charakterystyczn ą południowej cz ęś ci Wzgórz Sokólskich jest wyst ępowanie niewielkich zarastaj ących jezior. Znajduj ą si ę one w okolicy Sukowicz, Piero Ŝek i Ostrówka (gm. Szudziałowo). Południowa cz ęść Wzgórz Sokólskich, poło Ŝona na wschód od Puszczy Knyszy ńskiej, od 1986 r. stanowi obszar chronionego krajobrazu. Wysoczyzna Białostocka charakteryzuje si ę zró Ŝnicowanym krajobrazem: od wysokich wzgórz moren i kemów po rozległe powierzchnie sandrowe, zaj ęte przez obszary le śne. Znaczn ą ich cz ęść stanowi dzisiejsza Puszcza Knyszy ńska, b ędąca na obszarze LGD Szlak Tatarski pozostało ści ą rozległej Puszczy Grodzie ńskiej (pó źniej Puszcze Ku źnicka, Molawicka, Odelska i Kry ńska, poł ączone w jedn ą Puszcz ę Sokólsk ą). Obszar gmin wchodz ących w skład LGD Szlak Tatarski to tak Ŝe wododział wód powierzchniowych oddzielających zlewni ę rzeki Wisły od Niemna. I tak zlewni ę Niemna stanowi rzeka Świsłocz z dopływami Nietup ą, czy Krynk ą oraz rzeka Łoso śna. Natomiast zlewni ę Wisły stanowi ą Sokołda, Słoja (dopływy Supra śli – zlewnia Narwi), czy Sidra (dopływ Biebrzy). O wysokim potencjale biotycznym obszaru świadczy bogactwo krajobrazu, fauny i flory, wyst ępowanie licznych chronionych rzadkich gatunków ro ślin i zwierz ąt, a tak Ŝe znaczna ilo ść obszarów obj ętych statusem ochrony. S ą to: • Park Krajobrazowy Puszczy Knyszy ńskiej im. Prof. Witolda Sławi ńskiego. • Obszar Krajobrazu Chronionego Wzgórz Sokólskich. • Obszar sieci ekologicznej NATURA 2000 (Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa) – obszar Puszczy Knyszy ńskiej. • Rezerwaty przyrody: Nietupa (gm. Krynki); Pieszczana Góra, Stare Biele, Stara D ębina, Woronicza, Mi ędzyrzecze, Bahno w Borkach (gm. Szudziałowo), Kozłowy Ług (gm. Sokółka). EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 50 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Pomniki przyrody – głównie drzewa i ich grupy oraz głazy – 91 szt. (gm. Sokółka – 7; gm. Krynki – 19, gm. Szudziałowo – 11; gm. Ku źnica – 41; gm. Sidra – 13, w tym 11 głazów). • Parki podworskie w miejscowo ściach: Krynki, Rudaki, śylicze, Górka (gm. Krynki); Łoso śna Mała, Łoso śna Wielka, Pawłowicze, Tołoczki Małe (gm. Ku źnica); Makowlany (gm. Sidra), Zubowszczyzna, Zubrzyca Wielka, śuchowo (gm. Szudziałowo), Kundzin Ko ścielny, Lebiedzin (gm. Sokółka).
W gm. Krynki obszary prawnie chronione stanowi ą 12.788,1 ha, tj. 77,1% powierzchni gminy (Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej i Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Sokólskie”); w gm. Szudziałowo – 66,87% (PKPK i „Wzgórza Sokólskie”; 1381,0 ha – lasy ochronne i 1014,0 ha – rezerwaty przyrody); w gm. Ku źnica – 4.550,0 ha, tj. 34,1% obszaru gminy („Wzgórza Sokólskie”); w gm. Sokółka – 8915,6 ha, tj. 28,43% powierzchni gminy (PKPK i „Wzgórza Sokólskie”). Lasy, obok terenów rolnych, stanowi ą dominuj ącą form ę u Ŝytkowania terenu. U Ŝytki le śne stanowi ą ok. 32% powierzchni obszaru gmin LGD Szlak Tatarski. Od 48% powierzchni w gminie Szudziałowo do 18% powierzchni w gminie Sidra. Cech ą charakterystyczn ą całego tego obszaru jest stały wzrost u Ŝytków le śnych. Pod wzgl ędem faunistycznym obszar ten nale Ŝy do cennych nie tylko w skali województwa, ale i kraju. Dzieje si ę tak przede wszystkim za przyczyn ą Puszczy Knyszy ńskiej, b ędącej ostoj ą licznych gatunków rzadkich i gin ących na naszym kontynencie zwierz ąt. Do charakterystycznych gatunków tego obszaru zaliczy ć mo Ŝna m.in. takie ssaki jak: Ŝubr, ło ś, jele ń, wilk, ry ś, bóbr, wydra, czy ptaki: bocian czarny, Ŝuraw, orlik krzykliwy, dzi ęcioł trójpalczasty. Na obszarze LGD Szlak Tatarski wyst ępuj ą gleby wykształcone z polodowcowych piasków i Ŝwirów, glin i pyłów oraz współczesnych osadów torfowych, namułów. Najwi ększy odsetek zajmuj ą gleby wytworzone z piasków i glin w trybie gleb brunatnych i bielicowych, a nast ępnie czarne ziemie i gleby bagienne. Skalne surowce mineralne eksploatuje si ę metodami odkrywkowymi. Szczególnie bogate s ą zasoby piasku, Ŝwiru i kruszywa naturalnego.
II. 1.3. Uwarunkowania historyczne
Tereny w widłach Biebrzy i Narwi długo stanowiły zwarty kompleks le śny i pozostawały bez przynale Ŝno ści politycznej do któregokolwiek z o ściennych pa ństw wczesnofeudalnych. W XIII w. rozpocz ęły si ę długotrwałe i wyniszczaj ące walki o obj ęcie władania nad tym obszarem. Powtarzaj ące si ę wzajemne najazdy najpierw Ja ćwingów, Prusów, Mazowszan i Rusinów, a nast ępnie Litwinów i Krzy Ŝaków, doprowadziły w ci ągu XIII i XIV w. do zniszczenia i tak nikłego osadnictwa w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Ponowny rozwój osadnictwa nast ąpił dopiero w XV w., a wi ęc po unormowaniu si ę stosunków polsko-litewskich (unia krewska 1385 r.) i powstrzymaniu ekspansji krzy Ŝackiej (bitwa pod Grunwaldem 1410 r.). Unia lubelska z 1569 r. utrwaliła przebieg granicy mi ędzy Litw ą i Koron ą na linii rzek: Netta, Biebrza, Brzozówka, Czarna i Supra śl. Tak wi ęc obszar LGD Szlak Tatarski do ko ńca istnienia Rzeczpospolitej Obojga Narodów, tj. do roku 1795, znajdował si ę w granicach Wielkiego Ksi ęstwa Litewskiego. W latach 1469-1473 olbrzymi obszar lasu mi ędzy Bugiem a Niemnem podzielono na tak zwane puszcze, podległe poszczególnym zamkom i dworom panuj ącego. Najwi ększy teren le śny od doliny Supra śli po Czarn ą Ha ńcz ę podporz ądkowano zamkowi grodzie ńskiemu i nazwano Puszcz ą Grodzie ńsk ą. Kolonizacja tych terenów w wieku XV doprowadziła do podziału Puszczy Grodzie ńskiej na mniejsze jednostki administracyjne. Mi ędzy Brzozow ą, Biebrz ą i Sidr ą powstała Puszcza Nowodworska. Na południe od niej wyodr ębniły si ę cztery mniejsze puszcze: Ku źnicka, Molawicka, Odelska i Kry ńska, które potem poł ączono w jedno le śnictwo sokólskie z siedzib ą w Sokołdzie (Sokółce). Z czasem dla obszaru całego tego le śnictwa przyj ęło si ę okre ślenie Puszcza Sokólska. Osadnictwo tego okresu (XV w.) skupiało si ę przy głównych traktach. Przez obszar dzisiejszej LGD Szlak Tatarski biegły dwa wa Ŝne szlaki ł ącz ące Koron ę (Kraków) i Litw ę EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 51 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
(Wilno). Starszy i najwa Ŝniejszy to droga z Grodna do Brze ścia nad Bugiem id ąca przez Krynki, Białowie Ŝę i Kamieniec. Drugi trakt od Grodna przez Ku źnic ę - Sokółk ę (wówczas Sokołda) – Knyszyn – Tykocin nabrał znaczenia dopiero za czasów Zygmunta Augusta, który z Knyszyna na Podlasiu uczynił sw ą główn ą rezydencj ę. Dwór królewski Krynki i rozło Ŝona w jego s ąsiedztwie osada powstały na pocz ątku XV w. jako wa Ŝny punkt na trakcie ł ącz ącym Grodno z Brze ściem, a dalej przez Lublin z Krakowem. W 1434 r. odbyło si ę tu spotkanie króla Polski Władysława Jagiełły z Zygmuntem Kiejstutowiczem i wznowienie unii polsko-litewskiej. Zygmunt I w 1509 r. lokował miasto i nadał mu herb. Prawo miejskie magdeburskie otrzymały Krynki w roku 1569 od Zygmunta Augusta. Pocz ątek i nazw ę Ku źnicy dała rudnia poło Ŝona w gł ębi Puszczy Grodzie ńskiej na lewym brzegu rzeki Łoso śna, gdzie w specjalnych piecach hutniczych, tzw. kuźnicach, wytapiano Ŝelazo z rudy darniowej. W 1508 r. wzmiankowany jest dwór wielkoksi ąŜę cy Ku źnica, który dał pocz ątek osadzie. W 1536 r. na polecenie królowej Bony zało Ŝone zostaje miasteczko Ku źnica. Po 10 latach wolnizny, w 1546 r. królowa Bona nadała Ku źnicy prawa miejskie magdeburskie. Pierwsza wzmianka o Sokółce pochodzi natomiast z 1524 r. kiedy to wzmiankowany jest dwór Suchołda, poło Ŝony u źródeł rzeki Suchołda (Sokołda). Od pocz ątku XVI w. istniał tu dwór my śliwski. Natomiast prawa miejskie Sokółka otrzymała w 1609 r. od Zygmunta III. Tak Ŝe z czasami królowej Bony, a potem Zygmunta Augusta wi ąŜą si ę pocz ątki Sidry . Z dziejami miejscowo ści zwi ązany był ród Wołłowiczów, którego członkowie pełnili w XVI wieku wa Ŝne funkcje na obszarze Wielkiego Ksi ęstwa Litewskiego. W 1566 r. wła ściciel Sidry, starosta mohylowski, kasztelan trocki i podkomorzy litewski - Eustachy Wołłowicz otrzymał od króla Zygmunta Augusta przywilej, na mocy, którego dotychczasowa wie ś otrzymała prawa miejskie oraz targowe. Szczególny okres w dziejach osadnictwa na tym terenie stanowi ą lata rz ądów królowej Bony i przeprowadzonej przez ni ą pomiary włócznej. W 1524 r. Bona otrzymała prawie cał ą ówczesn ą Puszcz ę Grodzie ńsk ą. W ci ągu kilkunastu lat królowa wykupiła b ądź odebrała wielk ą ilo ść dóbr i wło ści z r ąk prywatnych, a w swych dobrach królewskich prowadziła o Ŝywion ą działalno ść gospodarcz ą. Rozpocz ęła od tzw. pomiary włócznej polegaj ącej na przemierzeniu ziemi, komasacji gruntów, ujednoliceniu świadcze ń chłopskich, wprowadzeniu trójpolówki i scaleniu rozproszonego osadnictwa w zwarte, du Ŝe wsie ulicówki. Powstał wówczas m.in. charakterystyczny ci ąg osad, tzw. Długa Wie ś (Kra śniany – Osmołowszczyzna) mi ędzy Sokółk ą a Biebrz ą. Na południe od Długiej Wsi zorganizowano szereg dalszych osad tworz ących odr ębne wsie ulicówki: Woroniany, Sokołdka, Bohusze (Stare), Słoja, Szudziałowo , Ostrów, Sanniki, Kruszyniany, Nietupa ( śylicze Wielkie), Skroblaki. Mi ędzy nimi a rzek ą Świsłocz skomasowano osadnictwo w zwarte wsie: Szidzielniki (Sukowicze), Trojgły, Ciumicze, Nietupa-Białohorce, Narojki, Rudaki, Ozierany, Łosiniany, Chomontowce, Łu Ŝany i inne. Na przełomie XVI i XVII w. zako ńczono w zasadzie kolonizacj ę terenów mi ędzy Krynkami i Sokółk ą. Nowych wsi powstało pó źniej niewiele, rozrastały si ę jedynie ju Ŝ istniej ące osady. Znacznie bardziej o Ŝywione osadnictwo prowadzone było w Puszczy Nowodworskiej (mi ędzy Brzozówk ą a Sidr ą). Doprowadziło to do prawie całkowitej likwidacji puszczy pomi ędzy tymi rzekami i spowodowało, Ŝe np. dzisiaj gmina Sidra posiada najmniejszy % lasów ze wszystkich gmin LGD Szlak Tatarski. W wyniku wojen z połowy XVII w. obszar ten poniósł olbrzymie straty ludno ściowe. Najwi ększym zniszczeniom uległy królewszczyzny, a najbardziej opustoszał ą spo śród nich była wło ść kry ńska. Znajdowały si ę tu wsie w cało ści puste (Białogorce) lub takie, w których ponad połowa włók le Ŝała odłogiem: Łu Ŝany (88,6%), Kruszyniany (72%), Narojki (53,3%), śylicze (50%). Nowym elementem w strukturze osadniczej stali si ę w ko ńcu XVII w. Tatarzy . Kolejne zniszczenia i straty ludno ściowe przyniosła wojna północna (1700-1721) i związane z ni ą przemarsze wojsk szwedzkich, rosyjskich, saskich i polskich. Gorsze od wojen okazały si ę zarazy (cholera, d Ŝuma) powoduj ące wymieranie całych wsi. Dłu Ŝszy okres pokoju, jaki nast ąpił po tych wydarzeniach, ponownie pozwolił na zasiedlenie opustoszałych wsi, a nawet kolonizacj ę dalszych pozostało ści puszcza ńskich. W XVIII w. zmianie tak Ŝe uległ najwa Ŝniejszy szlak komunikacyjny mi ędzy Warszaw ą a Grodnem: ten
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 52 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica biegn ący dotychczas przez Ku źnic ę, Sokółk ę, Stra Ŝ, Knyszyn i Tykocin został zast ąpiony traktem wiod ącym przez Białystok, b ędący główn ą siedzib ą rodu Branickich. Druga połowa XVIII w. to tak Ŝe istotne zmiany w gospodarce, strukturze i sieci osadniczej guberni grodzie ńskiej, któr ą przyniosły rz ądy podskarbiego litewskiego Antoniego Tyzenhauza, który najpierw administrował (1765-1777), a nast ępnie dzier Ŝawił ekonomie litewskie. Tyzenhauz oprócz zało Ŝenia nowych miast, rozwijał tak Ŝe starsze o środki: Krynki, Ku źnic ę, Sokółk ę. Poprzez komasacj ę małych osad spowodował zanik wielu drobnych miejscowo ści. Utworzył tak Ŝe nowe jednostki administracji gospodarczej – gubernie i klucze. Krynki zyskały wówczas swój charakterystyczny i zachowany do dzi ś układ przestrzenny z regularnym sze ściobocznym rynkiem i wybiegaj ącymi z niego 12 ulicami. Czasy Tyzenhauza w Sokółce to przede wszystkim dynamiczny rozwój rzemiosła i zabudowy murowanej centrum miasta. W Ku źnicy rozplanowanie miasteczka si ę nie zmieniło, uporz ądkowano jednak działki rynkowe i uliczne. Po III rozbiorze Polski cały obszar dzisiejszej LGD Szlak Tatarski znalazł si ę w zaborze pruskim i wchodził w skład departamentu białostockiego, który wraz z departamentem płockim stanowił Prusy Nowowschodnie. Po pokoju w Tyl Ŝy (1807 r.) obszar ten, wraz z cał ą wschodni ą cz ęś ci ą departamentu białostockiego, znalazł si ę w granicach Cesarstwa Rosyjskiego, stanowi ąc obwód białostocki, który w latach czterdziestych XIX w. wcielono do guberni grodzie ńskiej. Stan taki trwał do pierwszej wojny światowej. W XIX w. nie prowadzono ju Ŝ na tym obszarze szerszej akcji osadniczej. Nowe wsie, je śli powstawały, to było to zwi ązane przede wszystkim z rozwojem przemysłu le śnego. Dynamicznie natomiast rozwijały si ę o środki miejskie. Sokółka w połowie XIX w. była ju Ŝ powa Ŝnym o środkiem miejskim z ko ściołem katolickim, cerkwi ą prawosławn ą, synagog ą, czterema Ŝydowskimi domami modlitwy oraz liczyła 61 sklepów i kramów. Wydarzeniem stymuluj ącym dalszy rozwój Sokółki było uruchomienie w 1862 roku linii kolejowej Białystok – Sokółka – Ku źnica – Grodno, b ędącej cz ęś ci ą linii kolejowej Wiede ń – Warszawa – Sankt Petersburg. Linia ta nie odegrała tak znacz ącej roli w rozwoju Ku źnicy jak Sokółki, ale tak Ŝe to miasteczko w drugiej połowie XIX w. liczyło ponad 1000 mieszka ńców, z czego ponad 50% stanowili śydzi. W Krynkach w XIX w. powstało kilka manufaktur włókienniczych, ale podstawowym źródłem zatrudnienia i sukcesów gospodarczych był przemysł garbarski. W 1914 r. Krynki liczyły ok. 10.000 mieszka ńców, czyli dwukrotnie wi ęcej ni Ŝ dzisiaj cała gmina. Wiek XIX to okres dalszego kształtowania si ę mozaiki narodowo ściowej, kulturowej i religijnej obszaru. Od pocz ątku akcji osadniczej w XV-XVI w. osiedlała si ę tu ludno ść katolicka i prawosławna (Polacy, Litwini, Rusini), a od pocz. XVII w. pojawiła si ę ludno ść unicka (w Ku źnicy w XVIII w. był klasztor bazylianów, b ędący fili ą klasztoru supraskiego). śydzi, którzy zacz ęli si ę tu osiedla ć w pierwszej poł. XVII w. w wieku XIX stanowili ponad 50% mieszka ńców Sokółki, Krynek, Ku źnicy i Sidry w Krynkach w ko ńcu XIX w. stanowili oni 80% mieszka ńców). Sidra była te Ŝ od XVII do XIX w. jednym z głównych o środków kalwinizmu w Polsce. Okres zaborów to tak Ŝe pojawienie si ę Rosjan i sporadycznie Niemców, wraz z pocz ątkami przemysłu. Pierwsze osadnictwo tatarskie pojawiło si ę w XV w., by od ko ńca XVII w. sta ć si ę wa Ŝnym elementem struktury osadniczej obszaru. Po odzyskaniu niepodległo ści w 1918 r. obszar obj ęty diagnoz ą znalazł si ę w granicach województwa białostockiego. Dawna puszcza królewska, teraz jako lasy pa ństwowe, wchodziła w skład nadle śnictwa z siedzib ą w Sokółce. Okres mi ędzywojenny to dalszy rozwój Sokółki, jako miasta powiatowego oraz wa Ŝnego o środka gospodarczego i kulturalno-oświatowego regionu. Pozostałe o środki miejskie – Ku źnica, Sidra i Krynki okresy najlepszej prosperity miały ju Ŝ za sob ą: Sidra i Kuźnica utraciły prawa miejskie. Krynki przez okres mi ędzywojenny utrzymały status miasta, który utraciły w 1950 roku w wyniku zniszcze ń wojennych, wyludnienia oraz zerwania dawnych szlaków komunikacyjnych i handlowych - granica pa ństwowa z ZSRR ( od 1 stycznia 2009 r. Krynki odzyskuj ą prawa miejskie ). II wojna światowa przyniosła najpierw okupacj ę radzieck ą (1939-1941) – obwód białostocki w tzw. Zachodniej Białorusi, potem niemieck ą 1941—1944 – Okr ęg Białystok. Po II wojnie światowej wszystkie 5 gmin weszło w skład województwa białostockiego. Po reformie administracyjnej kraju wszystkie gminy LGD Szlak Tatarski znajduj ą si ę w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim. EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 53 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
II. 1.4. Uwarunkowania kulturowe
Zabytki Na terenie gmin LGD Szlak Tatarski istnieje szereg obiektów dziedzictwa kulturowego (architektonicznych, archeologicznych), wpisanych do rejestru Zabytków decyzj ą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a tak Ŝe wiele obiektów znajduj ących si ę w wykazie obiektów zabytkowych. • Gmina Sokółka – 11 obiektów i zespołów obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków oraz ponad 70 w wykazie obiektów zabytkowych. • Gmina Krynki - 20 obiektów i zespołów obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków oraz ok. 120 w wykazie obiektów zabytkowych. • Gmina Szudziałowo – 3 obiekty wpisane do Rejestru Zabytków oraz ok. 40 w wykazie obiektów zabytkowych. • Gmina Ku źnica - 6 obiektów i zespołów obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków oraz ponad 100 w wykazie obiektów zabytkowych. • Gmina Sidra - 10 obiektów i zespołów obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków oraz ponad 100 w wykazie obiektów zabytkowych. Do najwa Ŝniejszych obiektów zabytkowych nale Ŝą : • Meczet tatarski z 2 poł. XIX w. i cmentarz muzułmański w Bohonikach, gm. Sokółka • Układ urbanistyczny Sokółki z XVII-XVIII w. • Zespół ko ścioła parafialnego pw. św. Antoniego w Sokółce z 2 poł. XIX w. • Cerkiew parafialna pw. św. Aleksandra Newskiego w Sokółce z poł. XIX w. • Meczet tatarski z k. XVIII w. i cmentarz muzułma ński w Kruszynianach, gm. Krynki • Układ urbanistyczny Krynek XV-XVIII w. • śydowski cmentarz (kirkut) w Krynakch, XVII-XIX w. • 2 synagogi („kaukaska” i „chasydzka”) w Krynkach • Zespół dworski w Górce, gm. Krynki • Zespół dworski w śyliczach Wielkich, gm. Krynki • Cerkiew pw. św. Jana Chrzciciela (Wierszalin) w Grzybowszczy źnie Starej z 1930 r., gm. Krynki • Wiatrak ko źlak we wsi Minkowce z 1900 r., gm. Szudziałowo • Ko ściół parafialny pw. Opatrzno ści Bo Ŝej z cmentarzem przyko ścielnym w Ku źnicy • Ko ściół parafialny pw. Św. Trójcy i św. Dominika z cmentarzem w Klimówce, gm. Ku źnica • Dwór drewniany w Łosośnie Małej, gm. Ku źnica • Pałac Wołłowiczów (obecnie szkoła) w Pawłowiczach, gm. Ku źnica • Układ urbanistyczny Sidry z XVI-XVIII w. • Ruiny zboru kalwi ńskiego w miejscowo ści Sidra • Zespół ko ścioła parafialnego pw. św. Trójcy z XVIII w. w miejscowo ści Sidra • Pozostało ści zespołu podworskiego z parkiem w Makowlanach, gm. Sidra • Układ przestrzenny z XVII w. we wsi Zalesie, gm. Sidra • Zespół ko ścioła parafialnego pw. Matki Bo Ŝej Pocieszenia we wsi Zalesie, gm. Sidra. Zabytki archeologiczne: • Grodzisko wczesno średniowieczne w Miejskich Nowinach • Cmentarzysko we wsi Harkowicze • Cmentarzysko we wsi Knyszewicze
Produkty lokalne Tradycyjne rzemiosła – rze źbiarstwo, tkanina dwuosnowowa, garbarstwo. Dziedzictwo kulinarne - kuchnia tatarska : Gospodarstwo Agroturystyczne – „Tatarska Jurta” w Kruszynianach jako jedyne w Polsce prowadzone przez tatarsk ą rodzin ę Bogdanowiczów w swojej ofercie gastronomicznej ma szereg autentycznych da ń tatarskich. Do najbardziej znanych nale Ŝą : kołduny tatarskie - potrawa Tatarów polskich, podawana w Bajram ( Świ ęto); pieremiacze – sma Ŝone na gł ębokim tłuszczu; bielusz i pierekaczewnik - pierwszy jest na cie ście dro ŜdŜowym, natomiast drugi - makaronowym, oba z farszem g ęsim lub baranim z dodatkiem cebuli i przypraw spiralnie zawijane.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 54 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Dziedzictwo kulinarne - kuchnia kresowa : potrawy z ziemniaków: placki, kiszka, babka, pyzy, kartacze, pierogi, sery, miody, chleb, „Krzakówka”; „Duch Puszczy” – bimber.
Tradycyjne świ ęta i imprezy cykliczne Bohoniki i Kruszyniany s ą miejscem, w którym Tatarzy wspólnie obchodz ą świ ęta muzułma ńskie, tzw. bajramy. Wówczas to do obu wsi zje ŜdŜaj ą wierni z całej Polski, podczas nabo Ŝeństw nie wszyscy mieszcz ą si ę w meczetach. Szczególnie podnio śle obchodzone s ą świ ęta ramadan-bajram i kurban-bajram . Pierwsze z nich jest zwi ązane z zako ńczeniem 30-dniowego postu w miesi ącu ramadan. Drugie z wymienionych świ ąt - świ ęto ofiarowania ustanowione zostało na pami ątk ę ofiary uczynionej przez Abrahama z syna Ismaela, a zamienionej przez Boga na ofiar ę z jagni ęcia. Inne świ ęta polskich muzułmanów to: mewlud-bajram (dzie ń urodzin Mahometa), muzułma ński Nowy Rok, a tak Ŝe aszura-bajram ( świ ęto Ŝałobne po śmierci dwóch synów córki Mahometa Fatimy). Tak Ŝe świ ęta chrze ścija ńskie (katolickie i prawosławne) s ą nie tylko wydarzeniem religijnym, ale tak Ŝe wa Ŝnym elementem zwi ązanym z zachowanie tradycyjnych zwyczajów i obrz ędów. Oprócz uroczysto ści religijnych na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski odbywaj ą si ę imprezy cykliczne zwi ązane z histori ą, kultur ą i religi ą Tatarów polskich oraz innych narodowo ści i kultur tworz ących w przeszło ści i współcze śnie mozaik ę kulturow ą i religijn ą obszaru. Do najwa Ŝniejszych nale Ŝą : Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach (w roku 2008 – X edycja imprezy: Sokółka, Krynki, Kruszyniany), Festiwal Kultury i Tradycji Tatarów Polskich (Krynki, Kruszyniany) oraz spotkania literackie Trialog Białoruski organizowane przez Stowarzyszenie „Villa Sokrates” (w roku 2008 w Łapiczach, gm. Krynki odbyła si ę IX edycja tej imprezy). Inne to: „Tatarska muzyka sakralna” – przedstawienie pie śni religijnych Tatarów (Sokółka); „W ędrówki orientalne” impreza cykliczna, m.in.: „Kultura i tradycja ludów kaukaskich” oraz „Kultura i tradycja Bo śni” (Sokółka); Mi ędzynarodowy Plener Malarski „Kresowa Sztaluga” (Sokółka); Dni Sokółki, w śród imprez m.in. „Dni Jemenu” oraz „Wieczór cyga ński”; Dni Kultury śydowskiej (Sokółka); „Wieczór czterech kultur” w ramach obchodów Dni Krynek. Do ciekawych imprez zwi ązanych z lokalnym produktem i tradycj ą zaliczy ć mo Ŝna: „Ziemniaczysko” – turniej sołectw, konkurs na potraw ę z ziemniaka (Szudziałowo); Dary lasu – smacznie i pi ęknie „Biesiada grzybowa” (Szudziałowo).
II. 2. Potencjał demograficzny i gospodarczy
II.2.1. Charakterystyka ludno ści zamieszkuj ącej obszar obj ęty LSR
LGD Szlak Tatarski na dzie ń 31.12.2006 r. liczy 41.793 zameldowanych na pobyt stały mieszka ńców. Tabela 2 Ludno ść LGD Szlak Tatarski w układzie gminnym – stan na 31.12.2006 L.p. Gmina Ogółem Kobiety MęŜ czy źni Miasto Wie ś 1. Sokółka 26.505 13.618 12.887 18.911 7.594 2. Szudziałowo 3.487 1.714 1.773 - 3.487 3. Krynki 3.478 1.790 1.688 - 3.478 4. Ku źnica 4.353 2.169 2.184 - 4.353 5. Sidra 3.970 1.996 1.974 - 3.970 Ogółem 41.793 21.287 20.506 18.911 22.882 śródło: www.stat.gov.pl
Wi ększa cz ęść ludno ści LGD Szlak Tatarski (ok. 55%) koncentruje si ę na obszarach wiejskich. Wyj ątek stanowi gmina Sokółka, gdzie w mie ście Sokółka zamieszkuje ok. 71% ludno ści gminy, a obszary wiejskie 29%. Miasto Sokółka jest dzi ś jedynym o środkiem miejskim na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski, jednak od 2009 r. prawa miejskie odzyskuj ą tak Ŝe Krynki. Sokółka jest równie Ŝ miastem powiatowym. Rozpatruj ąc rozmieszczenie EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 55 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica ludno ści w pozostałych gminach tak Ŝe wida ć zdecydowan ą przewag ę miejscowo ści maj ącej status o środka gminnego nad pozostałymi. I tak w gm. Krynki miejscowo ść Krynki zamieszkuje ok. 73% mieszka ńców, w gm. Szudziałowo miejscowo ść Szudziałowo zamieszkuje ok. 21% ludno ści, w gm. Ku źnica miejscowo ść Ku źnica – ponad 36%, w gm. Sidra – 18% (711 osób). Wszystkie gminy obszaru LGD Szlak Tatarski na przestrzeni ostatnich 10 lat odnotowuj ą spadek liczby ludno ści. Jest to wynikiem malej ącego przyrostu naturalnego oraz ujemnej migracji stałej. Jest to zjawisko zbie Ŝne z trendami jakie wyst ępuj ą w całym powiecie sokólskim i województwie podlaskim.
Tabela 3 Struktura wiekowa populacji LGD Szlak Tatarski w roku 2006 Ludno ść w wieku Wyszczególnienie Wiek Wiek Wiek Razem nieprodukcyjnym na przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny **** 100 osób w wieku * ** *** produkcyjnym Gm. Sokółka Liczba 5479 16875 3925 26279 55,7 Udział % 20,9 64,2 14,9 100 Gm. Krynki Liczba 635 1946 817 3398 74,6 Udział % 18,7 57,3 24,0 100 Gm. Szudziałowo Liczba 610 1878 927 3415 81,8 Udział % 17,9 55,0 27,1 100 Gm. Kuźnica Liczba 841 2452 975 4268 74,1 Udział % 19,7 57,5 22,8 100 Gm. Sidra Liczba 813 2203 891 3907 77,3 Udział % 20,8 56,4 22,8 100 Powiat sokólski Liczba 15148 43011 13887 72046 67,5 Udział % 21,0 59,7 19,3 100 Województwo podlaskie Liczba 250616 744653 200832 1196101 60,6 Udział % 21,0 62,3 16,8 100,00 * Wiek przedprodukcyjny: 17 lat i mniej ** Wiek produkcyjny: do 60 lat dla kobiet, do 65 dla m ęŜ czyzn *** Wiek poprodukcyjny: od 60 lat dla kobiet, od 65 dla m ęŜ czyzn **** Liczba ogółem uwzgl ędniona przez GUS to nie wg zameldowania (jak w tab. nr 2, a zgodnie z faktycznym miejscem zamieszkania Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
Struktura wiekowa w gminach LGD Szlak Tatarski jest nieco gorsza ni Ŝ średnia województwa i powiatu. Ni Ŝszy jest % ludno ści w wieku produkcyjnym a wy Ŝszy w wieku poprodukcyjnym. Wyj ątek stanowi gmina Sokółka, która ma wy Ŝszy % mieszka ńców w wieku produkcyjnym (64,2%) oraz ni Ŝszy % mieszka ńców w wieku poprodukcyjnym (14,9%) od średniej wojewódzkiej (62,3%) i powiatu (59,7%). Niestety, nale Ŝy liczy ć si ę z pogarszaniem struktury wiekowej mieszka ńców gmin obszaru LGD Szlak Tatarski. Liczba stale zamieszkujących osób ka Ŝdego roku zmniejsza si ę, a populacja „starzeje si ę”. Proces ten spowodowany jest ujemnym saldem migracji oraz ujemnym przyrostem naturalnym na terenach wiejskich oraz odpływem młodych ludzi tak z terenów wiejskich, jak miasta powiatowego Sokółki. Tak wi ęc liczba mieszka ńców obszaru zmniejsza si ę z jednoczesnym wzrostem udziału ludno ści w wieku poprodukcyjnym. St ąd jednym z najwa Ŝniejszych problemów jakie nale Ŝy rozwi ąza ć jest wstrzymanie procesu migracji mieszka ńców z tego obszaru. Proces ten wywołany jest ró Ŝnymi czynnikami (niskie dochody w rolnictwie, brak miejsc pracy, niskie płace, zapó źnienia cywilizacyjne i gorsze EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 56 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica warunki Ŝycia) i dlatego jego powstrzymanie tak Ŝe wymaga całej gamy zintegrowanych działa ń w ró Ŝnych dziedzinach. Wszystkie one musz ą jednak prowadzi ć do rozwoju gospodarczego obszaru oraz poprawy infrastruktury społecznej i technicznej. Coraz powszechniej widoczne na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski zjawisko tzw. „drugich domów” o ile rozwi ązuje problemy zagospodarowania i estetyki wsi, o tyle w chwili obecnej w niewielkim stopniu wpływa na popraw ę stosunków demograficznych i gospodarczych obszaru.
Tabela 4 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w latach 2003-2007 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. Gm. Sokółka 2531 2260 2153 1832 1412 Gm. Krynki 420 384 344 317 254 Gm. Szudziałowo 334 283 260 228 198 Gm. Ku źnica 429 378 353 324 248 Gm. Sidra 310 280 262 224 199 Razem 4024 3585 3372 2925 2311 śródło: www.stat.gov.pl
Wszystkie gminy odnotowały spadek liczby bezrobotnych, podobnie jak w województwie i kraju. Dane na temat bezrobocia nie uwzgl ędniaj ą jednak bezrobocia ukrytego w rolnictwie, które tworzy specyfik ę obszaru. Sytuacja ta wskazuje na to, i Ŝ jednym z najwa Ŝniejszych celów wspólnoty mieszka ńców gmin LGD Szlak Tatarski oraz organów decyzyjnych powinno by ć wspieranie procesu powstawania nowych miejsc pracy. Tylko to mo Ŝe zmniejszy ć bezrobocie, w tym bezrobocie ukryte, a tak Ŝe w przyszło ści zmieni ć niekorzystne saldo migracji.
II.2.2. Potencjał gospodarczy obszaru
Do sektorów priorytetowych na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski nale Ŝy zaliczy ć dziedziny wykorzystuj ące przede wszystkim zasoby lokalne: rolnictwo i przemysł przetwórstwa płodów rolnych (mleczarki, mi ęsny, owocowo-warzywny) oraz zakłady obsługuj ące rolnictwo i produkuj ące na rzecz rolnictwa; le śnictwo i przemysł drzewny i meblarski; turystyka .
Rolnictwo Rolnictwo zajmuje szczególne miejsce w programach rozwoju wsi, nie tylko ze wzgl ędu na tworzone miejsca pracy, czy produktywno ść ziemi, ale ze wzgl ędu na jego rol ę w przestrzeni wiejskiej oraz du Ŝe oddziaływanie na rodzaje podejmowanej działalno ści gospodarczej, styl Ŝycia, tradycj ę i kultur ę mieszka ńców wsi. Tereny rolnicze stanowi ą ponad 60% powierzchni gmin LGD Szlak Tatarski. Produkcja rolnicza ma charakter wielokierunkowy, słabo wyspecjalizowany o niskim poziomie infrastruktury technicznej. Mało korzystne warunki agro-przyrodnicze i spadek opłacalno ści produkcji powoduje systematyczny spadek powierzchni zasiewów, a produkcja ro ślinna jest ukierunkowana głównie na potrzeby produkcji zwierz ęcej. Zasoby finansowe rolnictwa nie s ą wystarczaj ące po pokrycia kosztów niezb ędnej modernizacji gospodarstw i podniesienia ich pozycji konkurencyjnej. Przyszło ść sytuacji dochodowej obszaru obj ętego diagnoz ą zale Ŝy m.in. od zwi ększenia mo Ŝliwo ści zatrudnienia poza rolnictwem. Obszar ze wzgl ędu na lokalne uwarunkowania, poło Ŝenie, du Ŝe zasoby u Ŝytków rolnych, du Ŝą liczb ę ludno ści zamieszkuj ącą tereny wiejskie, czyste środowisko, brak uci ąŜ liwego przemysłu, niewielki poziom intensyfikacji, w tym chemizacji rolnictwa ma potencjalne mo Ŝliwo ści rozwoju wielokierunkowego rolnictwa przyjaznego środowisku, w tym rozwój gospodarstw ekologicznych. Szans ą jest tak Ŝe wzrost popytu na Ŝywno ść produkowan ą metodami organicznymi, zapotrzebowanie na produkty regionalne i nietypowe, a tak Ŝe wsparcie UE dla programów rolno-środowiskowych. EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 57 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Tabelka 5. Struktura u Ŝytków rolnych (powierzchnia) – stan na 31.12.2005 grunty orne sady łąki pastwiska razem ha % ha % ha % ha % ha % Gm. Sokółka 14770 67,9 92 0,4 4723 21,7 2178 10,0 21763 100 Gm. Krynki 6166 73,7 220 2,6 1173 14,0 816 9,7 8375 100 Gm. Szudziałowo 11167 77,8 490 3,4 1111 7,7 1589 11,1 14357 100 Gm. Ku źnica 6503 68,5 31 0,3 1765 18,6 1195 12,6 9494 100 Gm. Sidra 8371 65,1 59 0,5 2077 16,1 2357 18,3 12864 100 Razem 46977 70,3 892 1,3 10849 16,2 8135 12,2 66853 100 Pow. sokólski 91193 66,1 1511 1,1 26714 19,3 18634 13,5 138052 100 Woj. podlaskie 775724 64,5 5404 0,4 254562 21,2 167521 13,9 1203211 100 Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl Analiza struktury u Ŝytków rolnych wskazuje na wy Ŝszy ni Ŝ w powiecie i województwie % gruntów ornych, szczególnie wysoki w gm. Szudziałowo (77,8%). Wy Ŝszy jest tak Ŝe % sadów i tu tak Ŝe najwi ększ ą powierzchni ę sadów ma gm. Szudziałowo (490 ha, co stanowi 3,4% ogółu u Ŝytków rolnych). Ni Ŝszy natomiast od średniej powiatu i województwa jest % ł ąk i pastwisk w ogólnej powierzchni u Ŝytków rolnych.
Tabela 6. Liczba gospodarstw rolnych w poszczególnych gminach Gmina Sokółka Krynki Szudziało Ku źnica Sidra Razem wo Do 1ha wł ącznie 1683 1189 667 591 131 4261 1-2ha 610 315 678 251 64 1918 2-5ha 888 325 451 423 99 2186 5-7ha 333 91 140 185 74 823 7-10ha 418 84 164 211 140 1017 10-15ha 406 68 159 191 218 1042 15-20ha 167 32 70 88 138 495 20-30 ha 112 35 18 50 157 372 50-100ha 8 25 8 3 6 50 Powy Ŝej 100ha 4 6 7 1 0 18 Łącznie LGD 4629 2170 2362 1994 1027 12182 Źródło: dane własne gmin LGD Szlak Tatarski
Turystyka Obszar LGD Szlak Tatarski jest bardzo atrakcyjny turystycznie tak pod wzgl ędem przyrodniczym, jak i kulturowym. Walory przyrodniczo-kulturowe stwarzaj ą du Ŝą szans ę dla rozwoju turystyki kwalifikowanej (pieszej, konnej, rowerowej), krajoznawczej, agroturystyki, czy ekoturystyki. Zwarty kompleks lasów Puszczy Knyszy ńskiej, urokliwy, pofałdowany teren Wzgórz Sokólskich, rzeki, rzeczki i zalewy (Sokółka, Sidra, Krynki), drewniana architektura wiejska to wielki potencjał obszaru obj ętego diagnoz ą. Zainteresowanie turystów krajowych i zagranicznych wzbudza tak Ŝe ró Ŝnorodno ść kulturowa, etniczna i wyznaniowa: przede wszystkim meczety i mizary tatarskie w Bohonikach i Kruszynianach, ale tak Ŝe synagogi i Ŝydowskie kirkuty, ko ścioły i cerkwie, kapliczki i krzy Ŝe przydro Ŝne. Miernikiem rozwoju turystyki na danym obszarze jest tak Ŝe poziom infrastruktury technicznej i bazy turystycznej. Pełnienie przez obszar funkcji turystycznej przy braku elementów infrastruktury technicznej jest niemo Ŝliwe. Natomiast liczba obiektów turystycznych, miejsc noclegowych, punktów gastronomicznych, biur obsługi i informacji turystycznej odzwierciedla poziom zainwestowania i wykorzystania przestrzeni. Wa Ŝnym elementem zagospodarowania turystycznego obszaru jest tak Ŝe infrastruktura rekreacyjna, pojmowana jako wszelkiego rodzaju obiekty i urz ądzenia wpływaj ące na atrakcyjno ść wypoczynku i wzbogacenie jego scenariusza.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 58 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Analiza powy Ŝszych elementów na obszarze LGD Szlak Tatarski pokazuje, i Ŝ jest to teren o olbrzymim potencjale, który ci ągle jeszcze nie jest wystarczaj ąco wykorzystany. Infrastruktura drogowa – stosunkowo dobra na poziomie sieci dróg krajowych i wojewódzkich, umo Ŝliwiaj ących dotarcie do obszaru z zewn ątrz – wymaga znacz ących nakładów na poziomie dróg gminnych, których znaczna cz ęść nie spełnia standardów technicznych, a niektóre z nich utrudniaj ą lub wr ęcz uniemo Ŝliwiaj ą dotarcie do atrakcji turystycznych. Wielu nakładów wymaga tak Ŝe gospodarka wodno-ściekowa obszaru oraz zagospodarowanie odpadów. Baza turystyczna (noclegowa i gastronomiczna) aczkolwiek dynamicznie rozwijaj ąca si ę w ostatnim 10-leciu daleka jest od tego by mo Ŝna mówi ć o turystyce jako znacz ącej gał ęzi gospodarki w regionie. Warsztaty prowadzone w trakcie opracowywania LSR wskazuj ą na piln ą potrzeb ę rozwoju bazy gastronomicznej, hotelowej i agroturystyki, punktów sprzeda Ŝy produktów regionalnych. Obszar obj ęty diagnoz ą posiada ju Ŝ wiele atrakcyjnych elementów infrastruktury rekreacyjnej (szlaki turystyczne, wie Ŝe i punkty widokowe, k ąpieliska). Szczególnie widoczne w tym zakresie s ą w ostatnich latach działania Nadle śnictwa Krynki (tak Ŝe na tle innych nadle śnictw regionu): Szlak Ekumeniczny; Silvarium, a w nim m.in. „ziołowa tryba”, Park Megalitów, grupuj ący głazy narzutowe i zegar słoneczny wskazuj ący oprócz godzin pory roku; „Galeria na skraju Puszcz” – muzeum przyrodnicze z takimi osobliwo ściami jak przeszklony ul, czy formikarium – przeszklone mrowisko mrówki ćmawej, w których mo Ŝna obserwowa ć funkcjonowanie społeczno ści pszczół i mrówek.
Szlaki turystyczne • Szlak Tatarski Du Ŝy (pieszy, zielony, oznakowany): KRUSZYNIANY (przystanek PKS) – Sanniki – Szaciły – Nietupa – Górany – Świdziałówka Nowa – Borsukowizna – Sosnowik – Talkowszczyzna – Trzcianno Stare – kol. Klin – Wierzchlesie – Kamionka Stara – Bobrowniki – Bohoniki – Szyszki – Bufałowo – SOKÓŁKA (PKP, PKS). • Szlak Tatarski Mały (pieszy, niebieski, oznakowany): KRUSZYNIANY – Józefowo – Królowe Stojło – STACJA WALIŁY. • Szlak Śladami Powstania Styczniowego (pieszy, czerwony, oznakowany): SOKÓŁKA (dworzec PKP) – Zawistowszczyzna – Irygły – Wysokie Laski – Planteczka – Lipina – Woronicze – Kopna Góra – Lipowy Most – Podzałuki – WALIŁY STACJA (Stacja PKP). • Szlak Napoleo ński (pieszy, niebieski, oznakowany, 33 km): KRYNKI – Nowa Świdziałówka – Królowy Most – Zajma – śEDNIA. Ł ączy Wzgórza Sokólskie z Puszcz ą Knyszy ńsk ą. • Szlak Dawnego Pogranicza (pieszy, Ŝółty, oznakowany): KNYSZYN – Poniklica – Nowiny Kasjerskie – Krasne – Wojtachy – Brzozówka Ziemia ńska – Brzozówka Strzelecka – Zamczysk – Niemczyn – Wilcza Jama – Stary Szor – Stara Rozedranka – Smolanka – Kantorówka – Bachmatówka – Kuryły – SOKÓŁKA (dworzec PKP). • Szlak Ekumeniczny (pieszy, konny, rowerowy, samochodowy, oznakowany): wokół zalewu Ozierany, w pobli Ŝu Kruszynian. • Trasa „NIETUPA” (gm. Krynki, nieznakowana): Górka – Ciumicze – Rez. Nietupa – śylicze – Rez. Nietupa – Sanniki. • Trasa „WIERSZALIN” (gm. Krynki, nieznakowana): Świdziałówka Nowa – Borsukowizna – Podlipki – Górany – Grzybowszczyzna Stara – Wierszalin. • Trasa „KRUSZYNIANY” (gm. Krynki, nieznakowana): Krynki – Kruszyniany – Rudaki – Łosiniany – Ozierany Wielkie – Ozierany Małe – Łapicze – Krynki. • Szlak „Szlacheckich Za ścianków” (gm. Szudziałowo, nieznakowana): Horczaki Dolne – Horczaki Górne – Wojnowce – Zubrzyca Wielka – Zubrzyca Mała – Minkowce – Zubowszczyzna – Babiki – Miszkieniki Wielkie – Samogród. • Szlak rowerowy ( Ŝółty, oznakowany): SOKÓŁKA – Drahle – Bohoniki – Bobrowniki – Suchenicze – Babiki – Usnarz Górny – Jurowlany – KRYNKI. • Szlak rowerowy (zielony, oznakowany, 150 km): KRYNKI – Kruszyniany – Górany – Ostrów Północny – Szudziałowo – Kopna Góra – Sura Ŝkowo – Supra śl – Jałówka – Czarna Wie ś Ko ścielna – Kopisk – Wasilków – KRÓLOWY MOST. Szlak zrealizowany w ramach projektu „Kresowe w ędrówki – szlaki turystyczne Puszczy Knyszy ńskiej” Zwi ązku Gmin Puszczy Knyszy ńskiej Dorzecza Rzeki Supra śl, ze środków Unii Europejskiej. EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 59 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Szlak rowerowy (niebieski, nieoznakowany, 45 km, zachodnia i północna cz ęść gm. Sokółka): SOKÓŁKA – Kuryły – Kundzicze – Bachmatówka – Kantorówka – Smolanka – Stara Rozedranka – Lebiedzin – Bogusze – śuki – Sokolany – Gliniszcze Małe – Gliniszcze Wielkie – SOKÓŁKA. • Szlak rowerowy (czerwony, nieoznakowany, 39 km, południowo-zachodnia cz ęść gm. Sokółka): SOKÓŁKA – Nowa Kamionaka – Wojnachy – Kurowszczyzna – Pawełki – Słojniki – Janowszczyzna – Podkamionka – Nowa Rozedranka – Stara Rozedranka – Smolanka – Kantorówka – Bachmatówka – Kundzicze – Kuryły – SOKÓŁKA. • Szlak R ękodzieła Ludowego (samochodowy): BIAŁYSTOK – Czarna Wie ś Ko ścielna – Łapczyn – Zamczysk – Janów – kol. Wasilówka – SOKÓŁKA • Szlak Tatarski (samochodowy): KRUSZYNIANY – Górka – Krynki – Ostrów Północny – Szudziałowo – Słójka – Wierzchlesie – Kamionka Stara – Bohoniki - Drahle – SOKÓŁKA. • Szlak Jurt Tatarskich (konny, rowerowy, samochodowy, nieoznakowany) – GIENIUSZE – Bohoniki – Kruszyniany – Ku źnica Białostocka – Kra śniany – GIENIUSZE • Szlak długodystansowych rajdów konnych (dł. 30 km z p ętlami 13 i 6 km) – GIENIUSZE – Puszcza Knyszy ńska i dolina Sokołdy - GIENIUSZE
Uczestnicy warsztatów po świ ęconych budowie LSR Szlak Tatarski wskazywali na potrzeb ę budowy ście Ŝek rowerowych i wł ączenia ich do krajowej sieci szlaków turystycznych oraz oznaczenia i rozszerzenia Szlaku Tatarskiego na Litw ę i Białoru ś.
Działalno ść gospodarcza Gminy LGD Szlak Tatarski posiadaj ą potencjał dla pozyskiwania inwestycji zewn ętrznych i lokowania na jego obszarze działalno ści gospodarczej, który współtworz ą nast ępuj ące czynniki: przygraniczne i tranzytowe poło Ŝenie; dobra sie ć komunikacyjna linii kolejowych i dróg krajowych i wojewódzkich; wolne tereny i obiekty do zagospodarowania, w tym tereny uzbrojone w niezb ędne media; siedziba władz powiatowych i innych urz ędów administracji publicznej w Sokółce.
Tabela 7 Zarejestrowane jednostki gospodarcze (w rejestrze REGON) 2004 2007 ogółem prywatne podmioty ogółem prywatne podmioty gospod. osób gospod. osób fizycznych fizycznych Sokółka 1764 1696 1485 1705 1634 1411 Krynki 193 183 158 186 175 144 Szudziałowo 132 122 92 140 130 96 Ku źnica 166 151 129 165 151 129 Sidra 106 96 75 107 97 77 Razem LGD 2361 2248 1939 2303 2187 1857 Źródło: opracowanie własne na podstawie Bazy Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
Sektor prywatny na terenie obszaru obj ętego diagnoz ą skupia 95% wszystkich jednostek zarejestrowanych w rejestrze Regon, a podmioty gospodarcze osób fizycznych stanowi ą 84,9% wszystkich podmiotów prywatnych. Na przestrzeni analizowanych lat nast ąpił niewielki spadek zarejestrowanych jednostek gospodarczych, w tym prywatnych i podmiotów gospodarczych osób fizycznych (osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą), liczone dla całego obszaru LGD Szlak Tatarski. Spadek nast ąpił w gminach Sokółka, Krynki i Ku źnica, natomiast gm. Szudziałowo i Sidra odnotowały niewielki wzrost, tak w ilo ści wszystkich zarejestrowanych jednostek gospodarczych, jak w prywatnych i podmiotach gospodarczych osób fizycznych.
II.2.3. Infrastruktura społeczna
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 60 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Na terenie gmin LGD Puszcza Knyszy ńska usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej świadczone s ą w przewa Ŝaj ącej wi ększo ści przez podmioty niepubliczne, które maj ą zawarte umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica, Sidra. W zakresie stacjonarnej opieki zdrowotnej świadcze ń udziela szpital w Sokółce, b ędący w strukturze organizacyjnej SP ZOZ. W ci ągu roku w szpitalu w Sokółce hospitalizuje si ę powy Ŝej 8 tys. chorych. Natomiast świadcze ń w zakresie długoterminowej stacjonarnej opieki zdrowotnej udzielaj ą: oddział opieki długoterminowej i oddział opieki paliatywnej w SP ZOZ w Sokółce oraz Samodzielny Publiczny Zakład Piel ęgnacyjno- Opieku ńczy w Krynkach. Zadania z zakresu opieki społecznej oraz zadania zlecone w tym zakresie s ą natomiast realizowane przez o środki pomocy społecznej, b ędące jednostkami bud Ŝetowymi gmin (Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica, Sidra). W zakresie ratownictwa medycznego na 5 zespołów ratownictwa medycznego w powiecie sokólskim trzy znajduj ą si ę na obszarze LGD Szlak Tatarski: ambulans „R” reanimacyjny oraz ambulans „W” wypadkowy w Sokółce i w Krynkach. Dodatkowo w szpitalu w Sokółce znajduje si ę Szpitalny Oddział Ratunkowy z 5 łó Ŝkami, udzielaj ący świadcze ń przez cał ą dob ę. W Krynkach znajduje si ę podstacja pogotowia ratunkowego.
Bezpiecze ństwo publiczne Słu Ŝby realizuj ące zadania z zakresu bezpiecze ństwa na obszarze LGD to Powiatowa Komenda Policji w Sokółce, na terenie gmin LGD Szlak Tatarski zorganizowana w komisariatach i podporz ądkowanych im posterunkach w Ku źnicy i Krynkach oraz Powiatowa Komenda Pa ństwowej Stra Ŝy Po Ŝarnej z jednostkami ratowniczo-ga śniczymi w Sokółce, współdziałaj ącymi z jednostkami ochotniczych stra Ŝy po Ŝarnych (gmina Sokółka – 7 OSP; gm. Krynki – 4; gm. Szudziałowo – 7; gm. Ku źnica – 3; gm. Sidra – 8). Od 2003 r. w powiecie sokólskim działa Powiatowy Zespół Reagowania Kryzysowego. W powiecie funkcjonuje tak Ŝe System Wczesnego Ostrzegania w celu szybkiego uzyskania informacji o zdarzeniach zagra Ŝaj ących ludziom lub ich mieniu oraz środowisku, ci ągłego monitorowania potencjalnych zagro Ŝeń, szybkiego ostrzegania i alarmowania zagro Ŝonej ludno ści. Współdziałanie wszystkich słu Ŝb odpowiedzialnych za bezpiecze ństwo nadzoruje Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego z siedzib ą w Sokółce.
Edukacja i wychowanie W roku szkolnym 2006/2007 na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski funkcjonowało 20 szkół podstawowych (gm. Sokółka – 10; gm. Krynki - 1; gm. Szudziałowo – 2; gm. Ku źnica – 4; gm. Sidra – 3); 7 gimnazjów (Sokółka - 3, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica, Sidra – po 1); 6 szkół i placówek ponadgimnazjalnych (Zespół Szkół Zawodowych im. Elizy Orzeszkowej w Sokółce, Zespół Szkół z liceum ogólnokształc ącym i liceum profilowanym w Sokółce, Zespół Szkół Rolniczych im. mjra H. Dobrzy ńskiego–Hubala w Sokółce, poradnia psychologiczno- pedagogiczna w Sokółce oraz 2 szkoły niepubliczne: Liceum Ekonomiczne przy Zakładzie Doskonalenia Zawodowego oraz Prywatna Szkoła Muzyczna I Stopnia). W Sokółce funkcjonuje tak Ŝe prowadzony przez powiat Specjalny O środek Szkolno-Wychowawczy im. Janusza Korczaka, w skład którego wchodzi: szkoła podstawowa specjalna, gimnazjum specjalne, szkoła specjalna przysposabiaj ąca do pracy. Wobec niewystarczaj ącej subwencji bud Ŝetowej, wzrastaj ących kosztach własnych gmin w finansowaniu o światy, zmniejszaj ącej si ę liczby uczniów nale Ŝy liczy ć si ę z konieczno ści ą racjonalizacji sieci szkół i funkcjonowania o światy w gminach. I tak szkoły podstawowe w Popławcach, Klimówce i Pawłowiczach (gm. Ku źnica) funkcjonuj ą tylko do dn. 31 sierpnia 2008 r.
Sport i rekreacja Na terenie LGD Szlak Tatarski działa aktywnie 21 uczniowskich klubów sportowych i stowarzysze ń kultury fizycznej, jako podstawowych jednostek realizuj ących cele i zadania kultury fizycznej (gm. Sokółka – 16; gm. Krynki – 2; gm. Szudziałowo –1; gm. Ku źnica – 2; gm. Sidra – 1). Baza sportowa na terenie obszaru to: hale sportowe (Sokółka, Krynki) i sale EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 61 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica gimnastyczne, boiska sportowe; stadion miejski z widowni ą na 940 miejsc, bie Ŝni ą lekkoatletyczn ą, dwoma boiskami piłkarskimi i zapleczem (Sokółka), zalewy z k ąpieliskami (Sokółka, Sidra, Krynki); siłownia, skatepark, kort tenisowy, pole golfowe, basen kryty (Sokółka), 2 baseny otwarte (Krynki, Sidra), stadniny konne i uje ŜdŜalnie.
Kultura Na obszarze LGD Szlak Tatarski funkcjonuje miejski (Sokółka) i gminne (Krynki, Szudziałowo, Kuźnica i Sidra ) o środki kultury oraz świetlice wiejskie, m.in. w Wierzchlesiu, Wojnowcach i Zubrzycy Wielkiej (gm. Szudziałowo). Działaj ą biblioteki publiczne (5) i szkolne. W Sokółce funkcjonuje Społeczne Muzeum Ziemi Sokólskiej i kino „Sokół”, natomiast w Janowszczy źnie (gm. Sokółka) - Izba Regionalna. Gminy obszaru LGD Szlak Tatarski posiadaj ą bogaty kalendarz imprez, z których znaczna cz ęść , maj ąca charakter ponad lokalny, znajduje si ę w wydawanym corocznie (od 1999 r.) kalendarzu imprez powiatowych i ponadpowiatowych powiatu sokólskiego. Liczne imprezy organizowane s ą z wykorzystaniem koni sokólskich, hodowanych w powiecie sokólskim województwa podlaskiego oraz w jego okolicy.
Charakterystyka kapitału społecznego i aktywno ść obywatelska Na obszarze LGD Szlak Tatarski działa 17 stowarzysze ń i fundacji oraz 21 zwi ązków sportowych i stowarzysze ń kultury fizycznej. M.in. w gminach istniej ą stowarzyszenia działaj ące na rzecz przeszło ści i dnia dzisiejszego miejscowo ści: Towarzystwo Ziemia Sokólska; Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Ziemi Sokólskiej „Barka” (Sokółka); Stowarzyszenie Klub Miło śników Sidry, Sidrza ńskie Towarzystwo Gospodarcze (Sidra); Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Szudziałowo. Według danych Pa ństwowej Komisji Wyborczej, frekwencja na omawianym obszarze w wyborach samorz ądowych w 2006 roku wyniosła 45,26% a w wyborach parlamentarnych 2007 r. - 40,54%.
Tabela 8 Frekwencja w wyborach samorz ądowych 2006 r. i parlamentarnych 2007 Gmina Liczba uprawnionych Liczba głosuj ących Frekwencja - % samorz ądowe parlamentarne samorz ądowe parlamentarne samorz ądowe parlamentarne Sokółka 21435 21415 9986 9386 46,59 43,83 Krynki 2903 2862 1657 1321 57,08 46,16 Szudziałowo 2921 2889 827 1030 28,31 35,65 Ku źnica 3590 3563 2094 1540 58,33 43,22 Sidra 1262 1085 36,00 33,86 Razem LGD 45,26 40,54
II.2.4. Infrastruktura techniczna
Sie ć komunikacyjna Sie ć komunikacyjn ą na obszarze gmin wchodz ących w skład LGD Szlak Tatarski stanowi ą linie kolejowe i poł ączenia drogowe. Sokółka jest wa Ŝnym w ęzłem komunikacyjnym drogowym i kolejowym, le Ŝą cym przy mi ędzynarodowej trasie kolejowej i drogowej Warszawa – Grodno, z odej ściem na Ryg ę, Sankt Petersburg, Wilno i Moskw ę. Przewozy kolejowe maj ą charakter regionalny i mi ędzyregionalny. Przez obszar gmin przebiega linia kolejowa Białystok – Sokółka – Ku źnica - granica pa ństwa oraz linia kolejowa Białystok – Sokółka – D ąbrowa Białostocka – Suwałki. Kolej, jako bardziej przyjazna środowisku, powinna by ć utrzymana i rozwijana. Gminy i powiat sokólski winny by ć zainteresowane jej dalszym rozwojem, m.in. poprzez rozbudow ę stacji przeładunkowych i budow ę szybkiej kolei. Transport drogowy odbywa si ę sieci ą dróg zarz ądzanych przez wszystkie szczeble administracji, s ą wi ęc drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Najwa Ŝniejsz ą osi ą EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 62 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica komunikacyjn ą jest droga krajowa nr 19 Rzeszów - Białystok – Sokółka – Ku źnica – granica pa ństwa. Drogi wojewódzkie to: droga nr 673 Sokółka – D ąbrowa Białostocka – Lipsk; droga nr 674 Sokółka – Krynki; droga nr 676 Białystok – Supra śl – Krynki – granica pa ństwa; droga nr 672 Korycin – Janów - Sokolany.
Tabela 9 Sie ć drogowa (drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne w km) Drogi (długo ść w km) Gmina krajowe wojewódzkie powiatowe gminne Sokółka 20,0 20,5 135,7 98,8 Krynki 0 6,0 90,0 53,0 Szudziałowo 0 32,0 107,0 56,0 Ku źnica 11,6 0 72,5 54,0 Sidra 0 12,5 61,7 58,1 Razem LGD 31,6 71,0 466,9 319,9 Źródło: dane własne gmin
Sie ć drogowa obszaru LGD Szlak Tatarski jest zadawalaj ąca je śli chodzi o jej układ przestrzenno-funkcjonalny: du Ŝy % dróg krajowych i wojewódzkich oraz dostosowanie do potrzeb osadnictwa sieci drogowej powiatowej i gminnej. Powa Ŝnym mankamentem jest natomiast nie spełniaj ący standardów poziom wielu dróg powiatowych i gminnych: wiele z nich to drogi gruntowe, cz ęsto o nie ulepszonej nawierzchni.
Przej ście graniczne Przej ście graniczne w Ku źnicy to obecnie najwi ększe i najnowocze śniejsze przej ście w kraju, w 2003 roku po remoncie, oddane do u Ŝytku. Na około 18 hektarach znajduje si ę ponad 50 obiektów, wyposa Ŝonych w najnowocze śniejsze urz ądzenia elektroniczne. Jest osiem pasów ruchu i 230 miejsc postojowych dla tirów. Inwestycj ę sfinansowano ze środków Unii Europejskiej. Jest szansa, Ŝe - po zako ńczeniu modernizacji obiektu po stronie białoruskiej, dokonaniu wreszcie niezb ędnych uzgodnie ń (m.in. wspólne odprawy) i wej ściu w Ŝycie umowy o małym ruchu granicznym mi ędzy Polsk ą i Białorusi ą - przygraniczne poło Ŝenie stanie si ę motorem rozwoju całego obszaru LGD Szlak Tatarski, a nie wyrokiem historii skazuj ącym na marazm i brak perspektyw.
Energetyka i sie ć gazowa Energia elektryczna dostarczana jest prawie w cało ści z krajowego systemu elektroenergetycznego. Obsług ę zasilania w energi ę wykonuje Zakład Energetyczny Białystok S.A. Rejon Energetyczny Sokółka. Cz ęść powierzchni gmin LGD Szlak Tatarski ma niedostatecznie rozbudowan ą sie ć linii rozdzielczych, szczególnie w strefie przygranicznej. Teren gmin LGD Szlak Tatarski nie jest zgazyfikowany.
Gospodarka wodno-ściekowa Miejscowo ści gmin LGD Szlak Tatarski s ą w znacznej częś ci zwodoci ągowane, ale w du Ŝo mniejszym stopniu skanalizowane. Ścieki s ą odprowadzane przy pomocy kanalizacji sanitarnej oraz do bezodpływowych zbiorników, tzw. „szamb”. Z „szamb” osady s ą wywo Ŝone wozami asenizacyjnymi do gminnych oczyszczalni ścieków. Mechaniczno- biologiczne oczyszczalnie ścieków zlokalizowane s ą w Sokółce, Krynkach, Ku źnicy i Sidrze. Skanalizowane w ponad 70% s ą jedynie miejscowo ści: Sokółka i aglomeracja sokólska, Krynki, Ku źnica.
Tabela 10 Rozwój sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej w latach 1995-2006 Sie ć wodoci ągowa Sie ć kanalizacyjna Długo ść w km Długo ść w km 1995 2006 przyrost % 1995 2006 przyrost % EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 63 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Sokółka 73,2 147 200,82 16,0 39,20 245,0 Krynki 19,9 38,7 194,5 1,6 19,3 1206,2 Szudziałowo 23,4 38,0 162,4 1,7 4,4 258,8 Ku źnica 12,3 53,0 430,8 0 10,7 - Sidra 30,7 78,7 256,3 2,1 7,2 342,8 Powiat sokólski 498,1 1095,4 219,9 48,5 133,20 274,6 Woj. podlaskie 5952,7 11375,7 191,1 745,2 2160,6 289,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie Bazy Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
Na całym obszarze LGD Szlak Tatarski istnieje pilna potrzeba rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej oraz przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Na obszarach zabudowy zwartej powinna to by ć sie ć kanalizacyjna, natomiast na obszarach zabudowy kolonijnej wła ściwa byłaby budowa przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Ze wzgl ędu na specyfik ę terenu perspektyw ą s ą np. gruntowo-korzeniowe oczyszczalnie ścieków, które s ą nowoczesnymi i ekologicznymi systemami oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych. Wariantem przej ściowym mogłoby by ć czasowe gromadzenie nieczysto ści płynnych w lokalnych szczelnych zbiornikach, a nast ępnie wywo Ŝenie ich do komunalnych oczyszczalni ścieków w Sokółce, Krynkach, Ku źnicy i Sidrze. Tak Ŝe zaopatrzenie w wod ę w oparciu o scentralizowane systemy wodoci ągowe nale Ŝy uzna ć za niewystarczaj ące. Nadal du Ŝa cz ęść mieszka ńców zaopatruje si ę w wod ę z uj ęć lokalnych, w wi ększo ści ze studni kopanych, w których jako ść wody niejednokrotnie nie odpowiada normom wody pitnej. Jest to problem szczególnie istotny w gminie Sidra, gdzie braki w poborze wody odpowiadaj ącej normom sanitarnym i w ilo ści pokrywaj ącej pełne potrzeby mieszka ńców i sfery gospodarczej stanowi ą barier ę w rozwoju gminy. Znaczn ą rozbudow ę sieci wodoci ągowej planuje tak Ŝe gmina Szudziałowo, gdzie obecnie zwodoci ągowanych jest niecałe 40% ogółu wsi, a wi ęc znacznie mniej ni Ŝ średnia wojewódzka, która stanowi ponad 66%.
Gospodarka odpadami Ze wzgl ędu na rolniczy charakter obszaru znaczn ą cz ęść odpadów powstaj ących na obszarze LGD Szlak Tatarski stanowi ą odpady komunalne z gospodarstw domowych. Odpady te s ą odbierane bezpo średnio z gospodarstw domowych i kierowane na składowiska. Tylko gminy Sokółka (od 2007 r.) i Krynki prowadz ą selektywn ą zbiórk ę odpadów. Wszystkie gminy LGD Szlak Tatarski dysponuj ą gminnymi wysypiskami śmieci. Odpady komunalne i przemysłowe s ą dzi ś jednym z najpowa Ŝniejszych problemów i zagro Ŝeń środowiska, a bezpieczny system ich składowania i utylizacji stanowi pal ący problem w całym kraju. Tak Ŝe wszystkie gminy LGD Szlak Tatarski maj ą wiele do zrobienia w tej dziedzinie. Powa Ŝnym problemem we wszystkich gminach s ą wysypiska wiejskie nie urz ądzone, zajmuj ące cz ęsto ró Ŝne wyrobiska poeksploatacyjne oraz ci ągle powstaj ące „dzikie” wysypiska. Niepokoj ące, szczególnie na obszarach chronionych i atrakcyjnych turystycznie jest za śmiecanie terenu, tak przez mieszka ńców okolicznych wsi, jak i turystów, czy przypadkowych podró Ŝnych. Problemem jest te Ŝ fakt, Ŝe niewielki % ludno ści objęty jest zorganizowan ą zbiórk ą odpadów (np. w gminie Ku źnica jest to 10% mieszka ńców).
II. 3. Specyfika obszaru obj ętego LSR
II. 3.1. Specyfika społecze ństwa wielokulturowego
Obszar gmin LGD Szlak Tatarski, podobnie jak całe województwo podlaskie, jest regionem o wielokulturowym i wielonarodowo ściowym charakterze oraz najbardziej zró Ŝnicowanym etnicznie w kraju. Zamieszkuj ą tu obok Polaków: Białorusini, Litwini, Tatarzy i Romowie. W przeszło ści tak Ŝe śydzi, Rosjanie, Niemcy. Ró Ŝnorodno ść etniczna i narodowo ściowa znajduje swoje odbicie w zabytkach architektury, kulturze, tradycji. Na terenie obszaru LGD Szlak Tatarski do dzi ś funkcjonuj ą obiekty sakralne ( świ ątynie,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 64 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica cmentarze) ró Ŝnych wyzna ń: katolicyzm, prawosławie, islam. Do tego nale Ŝy doda ć obiekty historyczne: synagogi i kirkuty Ŝydowskie, zbór kalwi ński w Sidrze, klasztor unickich bazylianów w Ku źnicy, czy cerkiew w „Wierszalinie” wzniesiona przez wyznawców sekty proroka Ilji (Eliasza Klimowicza). Specyfika uwarunkowa ń lokalnych oraz troska instytucji publicznych i samorz ądowych o zachowanie charakteru wielokulturowego sprzyjaj ą kultywowaniu tradycji i obrz ędów przez przedstawicieli mniejszo ści. Sprzyjaj ą temu liczne imprezy cykliczne promuj ące i wykorzystuj ące wielokulturowo ść obszaru, takie jak np.: • Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach - Sokółka, Krynki, Kruszyniany • Trialog Białoruski - Stowarzyszenie „Villa Sokrates” – gm. Krynki • Festiwal Kultury i Tradycji Tatarów Polskich – Kruszyniany, Krynki • „Sabantuj” („ Świ ęto Pługa”) – ogólnotatarskie świ ęto po zasianiu pól - Kruszyniany • „W ędrówki orientalne” - Sokółka • Mi ędzynarodowy Plener Malarski „Kresowa Sztaluga” – Sokółka • Dni Kultury śydowskiej - Sokółka • „Wieczór czterech kultur” - Krynki. • Do Ŝynki Kresowe” – Ku źnica • „Bliskie Spotkania z Poezj ą Śpiewan ą” - Ku źnica
II. 3.2. Polski Orient
Na europejskiej arenie dziejów Tatarzy pojawili si ę w pierwszej połowie XIII w. Nazwa ta odnosiła si ę pocz ątkowo do jednego z plemion mongolskich. Wraz z powstaniem olbrzymiego imperium mongolskiego, rozszerzono j ą na wszystkie plemiona zjednoczone przez Temud Ŝyna (Czyngis-chana). Imperium powstałe w wyniku podbojów Czyngis-chana i jego nast ępców w pierwszej połowie XIII w. obejmowało przeszło połow ę Azji i prawie cał ą EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 65 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Europ ę Wschodni ą, zagra Ŝaj ąc Europie Środkowej i Zachodniej (bitwa pod Legnic ą - 1241 r.). Zachodnia jego cz ęść wkrótce przekształciła si ę w niezale Ŝne pa ństwo zwane Złot ą Ord ą. Jej mieszka ńcy stanowili kulturalno-etniczn ą mieszanin ę powstał ą w wyniku asymilacji mongolskich naje źdźców z turkoj ęzycznymi Kipczakami, od których zdobywcy przyj ęli kultur ę, j ęzyk i religi ę (islam). Ogólnie zwano ich Tatarami. Na ziemiach znajduj ących si ę pod władz ą wielkich ksi ąŜą t litewskich rozwój kolonizacji tatarskiej nast ąpił za rz ądów Wielkiego Ksi ęcia Witolda, przypadaj ących na lata 1392-1430. Napłyn ęły wówczas wi ększe grupy tej ludno ści, głównie w wyniku walk wewn ętrznych i przegranych wojen. W śród przybywaj ących byli dobrowolni emigranci, zbiegli pretendenci do tronu, członkowie rodu panuj ącego, najemnicy, jak te Ŝ je ńcy wojenni. Witold przyjmował ich ch ętnie. Nadawał im ziemi ę, w zamian za co zobowi ązani byli do słu Ŝby wojskowej. Ich tradycyjny, koczowniczy tryb Ŝycia przekształcił si ę w osiadły, rolniczy. Wła śnie z czasów Witolda pochodz ą najstarsze historyczne skupiska Tatarów na Litwie, w tym nad Łoso śną, na obszarze dzisiejszej LGD Szlak Tatarski. Przybysze ze Złotej Ordy asymilowali si ę bardzo szybko. Ju Ŝ w XVI w. zatracili w wi ększo ści swój j ęzyk, zast ępuj ąc go polskim i ruskim. Wyró Ŝnikiem, który pozostał do dzi ś jest przede wszystkim religia i obyczaje z ni ą zwi ązane. Islam świadczył o przynale Ŝno ści etnicznej, był podstaw ą wi ęzi społecznej i kultury Ŝycia rodzinnego. Stał si ę te Ŝ z czasem jedyn ą drog ą identyfikacji ze wspólnot ą. Z biegiem czasu, kiedy kolejne unie poł ączyły Polsk ę i Litw ę w jedno pa ństwo, Tatarzy stali si ę poddanymi króla polskiego, mieszka ńcami Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Głównym i tradycyjnym zaj ęciem tej ludno ści było rzemiosło wojenne. W XV i XVI w. słu Ŝyli oni we własnych chor ągwiach plemiennych ziemskich, których było sze ść . Obowi ązkiem Tatarów osiedlanych na ziemi była słu Ŝba wojenna konna „po kozacku”, z szabl ą, na własny koszt. W zamian, podobnie jak cała szlachta bior ąca udział w pospolitym ruszeniu, wolni byli od podatków. W drugiej połowie XVII w., ziemska słu Ŝba wojskowa Tatarów zanikła całkowicie, podobnie jak pospolite ruszenie szlachty (zast ąpione przez oddziały zaci ęŜ ne). Głównym zaj ęciem ludno ści tatarskiej pozostało jednak rzemiosło wojenne – słu Ŝba w zaci ęŜ nych oddziałach lekkiej jazdy tatarskiej. Skupisko Tatarów nad rzek ą Łoso śną liczyło w XV w. co najmniej 400 osób, wzniesiono tu meczet i zało Ŝono cmentarz. Znaczna cz ęść jednej z sze ściu chor ągwi plemiennych – uła ńska (grodzie ńska) składała si ę wła śnie z muzułmanów zamieszkałych na tym terenie. Najazd szwedzki w latach 1655-1656, a szczególnie moskiewski (1655-1660), spowodował wielkie straty w tym osadnictwie. Muzułmanie uchodz ący z Litwy w inne strony kraju padali cz ęsto ofiar ą rabunków, a wiele ich wsi zostało całkowicie zniszczonych. W latach tych opustoszało wi ększo ść osad nad Łoso śną i znikn ął charakterystyczny ci ąg dworków tatarskich wzdłu Ŝ dolnego biegu tej rzeki. Od 1667 r. Polska prowadziła wyniszczaj ącą i dług ą wojn ę z Turcj ą. Tatarzy polscy stan ęli przed now ą, niezwykle trudn ą prób ą wierno ści wobec Rzeczypospolitej. Skarb pa ństwa, świec ący pustkami od kilku ju Ŝ lat, oci ągał si ę z wypłaceniem Ŝołdu muzułmanom słu Ŝą cym w wojsku koronnym. Zim ą 1671 r. w chor ągwiach tatarskich rozlokowanych na Ukrainie rozpoczęły si ę zamieszki, a wiosn ą roku nast ępnego – w przededniu wielkiej ofensywy tureckiej – doszło do otwartego buntu. W ci ągu 1672 r. na stron ę tureck ą przeszły wszystkie chor ągwie tatarskie z armii koronne. Wydarzenia te przeszły do historii jako „bunt Lipków”, a w powszechnej świadomo ści Polaków zaistniały głównie z kart „Pana Wołodyjowskiego” Henryka Sienkiewicza i z ekranizacji powie ści Jerzego Hoffmana. Zachowała natomiast lojalno ść Rzeczypospolitej jazda tatarska w wojsku litewskim. Spustoszenia czynione przez Tatarów były ogromne, ale ju Ŝ w 1673 r. rozpocz ęły si ę pertraktacje z Lipkami na temat ich powrotu. Tatarzy od wieków osiadli w Rzeczypospolitej, w znacznym stopniu spolonizowani, przywi ązani do szlacheckich przywilejów, nie mogli przywykn ąć do tureckiego despotyzmu. Dopiero jednak w ko ńcu 1674 r. – po zdobyciu przez wojska polskie Baru – Jan Sobieski (ju Ŝ jako król) przyj ął przebywaj ących tam Lipków na powrót do swego wojska. W 1676 r. sejm uchwalił amnesti ę dla wszystkich muzułmanów, którzy wrócili na polsk ą słu Ŝbę. Potwierdził im tak Ŝe dawne prawa i przywileje. W 1679 r. przyst ąpiono do likwidacji zatargu o zaległy Ŝołd. Poniewa Ŝ skarb pa ństwa nadal był pusty EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 66 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Jan III Sobieski obiecał wynagrodzi ć Ŝołnierzy chor ągwi tatarskich ziemiami w dobrach stołowych. Na mocy przywilejów z jednakow ą dat ą - Grodno 12 marca 1679 – wydanych osobno dla ka Ŝdego rotmistrza, osadzono ich razem z Ŝołnierzami z oddziałów we wsiach ekonomii królewskich: brzeskiej, kobry ńskiej i grodzie ńskiej. W tej ostatniej ulokowani zostali w pobli Ŝu starych osad tatarskich nad Łoso śną. Pułkownik Samuel Murza Krzeczowski i jego podkomendni otrzymali wsie Kruszyniany, Łu Ŝany i Nietup ę (dzi ś Białogorce). Rotmistrzowie Bohdan Kie ński i Gaza Sielecki otrzymali cz ęść gruntów du Ŝej wsi Podlipki, natomiast ich Ŝołnierze wsie Bohoniki i Drahle oraz cz ęść gruntów wsi Kamionka, Grzebienie i Malawicze Górne. We wsiach pod Sokółk ą osiadł tak Ŝe oddział rotmistrza Olejowskiego. Były to nadania wieczyste, ale z obowi ązkiem słu Ŝby wojennej, nie darmowej jednak, jak w XV i XVI w., lecz płatnej – w oddziałach zaci ęŜ nych. Odt ąd wsie te – pi ęknie poło Ŝone w śród wzgórz, cho ć o niezbyt urodzajnej glebie – stały si ę now ą ojczyzn ą Tatarów. Wznie śli tu swoje drewniane meczety w Bohonikach, Kruszynianach, Malawiczach (nie istniejący) i zało Ŝyli cmentarze. W śród wsi chłopów pa ńszczy źnianych i czynszowych oraz drobnej szlachty powstał nowy zespół osad muzułma ńskich o specyficznym charakterze społecznym i prawnym – osadnictwo wojskowe. Szacunkowo mo Ŝna przyj ąć , Ŝe w 1679 r. osiadło tu ok. 400 osób z tatarskim rodowodem. W ci ągu XVIII w. stan posiadania Tatarów na tym terenie powi ększył si ę. Dodatkowo nale Ŝały do nich w cało ści lub cz ęś ci, m.in. Leszczany, śylicze, Ozierany, Trejgle, Ciumicze, Talkowszczyzna, Nietupa i Górka. W XIX w. cze ść wsi i folwarków wyszło z r ąk tatarskich. Spis powszechny 1921 r. wykazał w powiecie sokólskim 212 Tatarów, a w całym województwie białostockim 441. W latach 30. XX w. liczba ta wzrosła do ok. 650 osób. Mimo powstania nowych wi ększych skupisk tej ludno ści (Sokółka, Suchowola, Białystok), nadal najwa Ŝniejszymi ich miejscowo ściami były Bohoniki i Kruszyniany . Tu były ich meczety, tu chowali swoich zmarłych na mizarach, w śród swych przodków – wojowników z XVII i XVIII w. W całej II Rzeczpospolitej zamieszkiwało w okresie mi ędzywojennym ok. 6000 Tatarów, najwi ęcej w dwóch województwach północno-wschodnich: nowogródzkim i wile ńskim. Po II wojnie światowej, w wyniku zmiany polskiej granicy na wschodzie, wi ększo ść skupisk tatarskich pozostała na terenach przył ączonych do ZSRR. W kraju ostały si ę tylko nieliczne, głównie w woj. białostockim. Przywi ązani do polsko ści Tatarzy ju Ŝ w 1945 r. jako przesiedle ńcy zacz ęli si ę przenosi ć na ówczesne Ziemie Odzyskane. Spowodowało to powstanie w ko ńcu lat czterdziestych wi ększych zbiorowisk ludno ści, przede wszystkim w Gda ńsku, Trzciance k. Piły i w Gorzowie Wielkopolskim. Liczba Tatarów przesiedle ńców wynosiła prawdopodobnie ok. 2000 osób. Obecnie w Polsce mieszka ok. 4000 osób pochodzenia tatarskiego, z tego blisko połowa w woj. podlaskim. Wielu z nich przybyło tu z Ziem Zachodnich. Z przedwojennych gmin muzułma ńskich działaj ą gminy w Bohonikach i Kruszynianach oraz w Warszawie. Powstały te Ŝ nowe, zało Ŝone po 1945 r. – w Białymstoku, Gorzowie Wielkopolskim i Gda ńsku. Nad cało ści ą spraw wyznaniowych czuwa Najwy Ŝsze Kolegium Muzułma ńskiego Zwi ązku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej. W 1992 r. Tatarzy polscy, w nawi ązaniu do przedwojennych tradycji, powołali organizacj ę społeczno-kulturaln ą, jak ą jest Zwi ązek Tatarów Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej.
II.3.3. „Szlak Tatarski” na obszarze LGD Szlak Tatarski
Szlak Tatarski to nie tylko dobra marka, hasło reklamowe, nazwa Lokalnej Grupy Działania obejmuj ącej obszary gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra. To tak Ŝe szlak turystyczny mog ący sta ć si ę osi ą wspólnych działa ń gmin wchodz ących w skład tej Lokalnej Grupy Działania. Przez obszar gmin wchodz ących w skład LGD Szlak Tatarski przebiegaj ą liczne szlaki turystyczne piesze i rowerowe, w tym Szlak Tatarski Du Ŝy i Szlak Tatarski Mały oraz popularny od lat siedemdziesi ątych XX w. szlak tatarski dla zmotoryzowanych ł ącz ący Kruszyniany z Bohonikami. Walory geograficzne, przyrodnicze i kulturowe gmin Sokółka,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 67 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra predestynuj ą ten obszar do rozwijania turystyki wła śnie w oparciu o szlak turystyczny, którego motywem przewodnim i wspólnym jest wielokulturowo ść obszaru, w tym historia i religia polskich Tatarów. Proponowany szlak jest przedłu Ŝeniem funkcjonuj ącego ju Ŝ szlaku ł ącz ącego Kruszyniany, Bohoniki i Sokółk ę o atrakcje z obszaru gmin Sidra i Ku źnica. Nie nale Ŝy traktowa ć go jedynie jako liniowego szlaku turystycznego, chocia Ŝ tak ą rol ę tak Ŝe mo Ŝe pełni ć, szczególnie po oznakowaniu, opisaniu i rozpropagowaniu. Chodzi raczej o wskazanie obszaru funkcjonalnego gmin LGD Szlak Tatarski i moŜliwo ści zwi ązanych z rozwojem turystyki na tym terenie.
„Szlak Tatarski” • Sokółka , gm. Sokółka: zalew, basen kryty; ko ściół katolicki, cerkiew prawosławna, muzeum – jeden z działów prezentuje pami ątki kultury materialnej Tatarów polskich; imprezy zwi ązane z histori ą i dniem dzisiejszym polskich Tatarów. • Kra śniany, Woroniany, Sokolany, gm. Sokółka, Jacowlany, Makowlany, gm. Sidra – ci ąg XVI- wiecznych wsi ulicówek z czasów pomiary włócznej stanowi ące fragment tzw. Długiej Wsi . • Bierwicha , gm. Sidra: XVI-wieczna wie ś ulicówka, du Ŝa ilo ść starych drewnianych domów z cz ęś ci ą gospodarcz ą; obok szosy głaz z wyrytym napisem „A.D. 1655 Moskal Litw ę splondrował złamawszy mir wieczny” . • Sidra , układ przestrzenny z XVI-XVIII wieku; ko ściół pw. św. Trójcy; ruiny zboru kalwi ńskiego z połowy XVII wieku; ruiny młyna wodnego kamiennego, dwór Eynarowiczów (obecnie O środek Zdrowia); 2 zalewy, basen otwarty. • Zalesie , gm. Sidra: układ przestrzenny z XVII w., ko ściół katolicki fundowany przez Wołłowiczów na pocz. XVII w., zabytkowa architektura drewniana. • Pawłowicze , gm. Ku źnica: zespół pałacowy Wołłoowiczów wzniesiony w 1610 r. • Ku źnica , gm. Ku źnica: układ przestrzenny z XVII w., cerkiew prawosławna, młyn wodny. • Łoso śna Mała i Łoso śna Wielka , gm. Ku źnica: zespół dworski z pierwszej poł. XVIII w. w Łoso śnej Małej oraz pozostało ści zespołu dworskiego w Łoso śnej Wielkiej. • Parczowce , gm. Ku źnica, architektura drewniana, obok kolonia: Tatarszczyzna . • Klimówka: ko ściół katolicki, gm. Ku źnica; • Tołoczki Małe i Tołoczki Wielkie : zespoły dworskie. • Malawicze Górne i Malawicze Dolne , gm. Sokółka: cz ęść wsi Malawicze Górne nadana w 1679 r. Tatarom; w s ąsiednich Malawiczach Dolnych: wiatrak ko źlak i wiatrak paltrak. • Bohoniki , gm. Sokółka: wie ś nadana Tatarom w 1679 r.; meczet, mizar. • Drahle , gm. Sokółka: wie ś nadana Tatarom w 1679 r. • Kamionka Stara , gm. Sokółka: XVI-wieczny układ wsi ulicówki z czasów pomiary włócznej, drewniana zabudowa, kapliczki i krzy Ŝe przydro Ŝne. • Wierzchlesie , gm. Szudziałowo: wie ś ulicówka, z du Ŝą ilo ści ą starej drewnianej architektury, kapliczki i krzy Ŝe przydro Ŝne, deski wotywne. • Słójka , gm. Szudziałowo: park podworski. • Szudziałowo : XVII-wieczny układ wsi targowej z ko ściołem i placem przyko ścielnym, ko ściół katolicki. • Ostrów Północny : XVI-wieczny układ wsi ulicówki, cerkiew i cmentarz prawosławny. • Krynki: zabytkowy układ przestrzenny z sze ściobocznym rynkiem i promienistym układem ulic, cmentarz Ŝydowski – kirkut, cmentarz prawosławny z zabytkow ą cerkiewk ą, dwie synagogi i ruiny trzeciej, cerkiew prawosławna, neogotycki ko ściół katolicki. • Górka , gm. Krynki: zespół dworski z pi ęknym drewnianym dworem, aleja lipowa. • Kruszyniany , gm. Krynki: XVI-wieczny układ wsi ulicówki, meczet, mizar; tatarska kuchnia; jazda konna; imprezy zwi ązane z histori ą i dniem dzisiejszym polskich Tatarów.
II. 3.4. Ekspansja puszczy
Charakterystyka dziejów osadnictwa na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski na przestrzeni wieków pozwala prze śledzi ć dwie przeciwstawne tendencje. Pierwsza – dominuj ąca to cofanie si ę i kurczenie terenów puszcza ńskich na rzecz obszarów zamieszkałych i zagospodarowanych przez człowieka. W ten sposób prastara EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 68 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Puszcza Grodzie ńska w ci ągu XV-XVI w. wycofała si ę na lini ę tzw. Długiej Wsi (ci ągu osad mi ędzy Sokółk ą a rzek ą Biebrz ą), a zwarte osadnictwo obj ęło m.in. tereny na zachód i południe od Krynek, okolice dzisiejszej Sokółki, tereny nad Łoso śną i nad Sidr ą. Tendencja druga – to powrót Puszczy na obszary zasiedlone i wykorzystywane gospodarczo. Wtórna ekspansja Puszczy zwi ązana była z takimi wydarzeniami jak du Ŝe przemieszczenia ludno ści, wojny, zarazy, kryzysy gospodarcze. Tak wi ęc, wszystko co hamowało w przeszło ści rozwój społecze ństw ludzkich „słu Ŝyło” lasom, umo Ŝliwiaj ąc im wtórn ą ekspansj ę. Takimi okresami na interesuj ącym nas obszarze była epoka Ŝelaza, XIII- XIV w., czy lata potopu szwedzkiego. Dzi ś bez w ątpienia sytuacja wygl ąda inaczej. Czym bogatsze pa ństwo i społecze ństwo tym wi ększ ą rol ę przykłada do zachowania środowiska naturalnego (a wi ęc tak Ŝe do nie zmniejszania lub wr ęcz powi ększania obszarów le śnych – np. dopłaty z funduszy UE do zalesie ń). Z drugiej strony na interesuj ącym nas obszarze mo Ŝemy zaobserwowa ć zjawisko tak stare jak dzieje ludzko ści i jej zapasy z lasem – wtórnej ekspansji Puszczy na tereny osadnicze i rolnicze w chwili zmniejszenia dynamiki rozwoju gospodarczego. Dobrym przykładem ilustruj ącym to zjawisko jest sytuacja Nadle śnictwa Krynki ( gm. Krynki i Szudziałowo). Po II wojnie światowej lasy w tym Nadle śnictwie zajmowały ok. 6000 ha. W chwili obecnej liczba ta ulega podwojeniu. Jedynie w latach 1992- 2006 zalesiono ponad 3000 ha gruntów porolnych, a proces zalesiania rozpocz ęto ju Ŝ w latach 70. XX w. Proces zwi ększania lesisto ści obszaru jest kontynuowany, co obrazuj ą poni Ŝsze tabele. W latach 2002–2006 powierzchnia gruntów leśnych na obszarze gmin LGD Szlak Tatarski wzrosła z 33.990,1 ha do 35.641,50 ha, a % lesisto ści z 29,88% do 31,54%. Co ciekawe, po raz pierwszy w historii tego obszaru, to co w przeszło ści znamionowało jego słabo ść mo Ŝe by ć jego sił ą. Wzrost terenów le śnych i wyst ępowanie obszarów przyrodniczo cennych staje si ę wa Ŝnym atutem i szans ą rozwoju, przestaj ąc by ć jednocze śnie synonimem zacofania i kryzysu gospodarczego.
Tabela 11 Powierzchnia gruntów niele śnych zalesionych w latach 2000-2006 (ha) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Razem Sokółka 1,5 9,0 19,5 1,0 1,5 9,8 17,0 59,3 Krynki 145,9 154,0 144,0 30,4 45,8 8,8 9,6 538,5 Szudziałowo 51,1 130,4 98,4 78,3 10,1 1,6 15,1 385,0 Ku źnica 13,6 13,4 32,3 18,9 27,5 3,4 0,2 109,3 Sidra 63,9 82,0 33,5 21,6 4,4 2,6 2,2 210,2 Razem 276,0 388,8 327,7 150,2 89,3 26,2 44,1 1302,3 Źródło: opracowanie własne na podstawie Bazy Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
Tabela 12 Powierzchnia gruntów le śnych i % lesisto ści w latach 2002-2006 2002 r. 2006 r. Pow. gruntów % lesisto ści Pow. gruntów % lesisto ści le śnych (ha) le śnych (ha) Sokółka 6230,7 19,70 6319,8 20,00 Krynki 7593,5 45,00 8075,6 47,90 Szudziałowo 14478,7 46,90 15005,7 48,70 Ku źnica 2644,6 19,80 3097,3 23,10 Sidra 3042,6 18,00 3143,1 18,00 Razem 33990,1 29,88 35641,5 31,54 Źródło: opracowanie własne na podstawie Bazy Danych Regionalnych GUS, www.stat.gov.pl
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 69 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
II. 4. Uzasadnienie wewn ętrznej spójno ści obszaru
Spójno ść przestrzenna: • Gminy le Ŝą ce obok siebie, w jednym obrysie. • Obszar obj ęty diagnoz ą w cało ści le Ŝy w woj. podlaskim, w powiecie sokólskim. • Cały obszar LGD Szlak Tatarski znajduje si ę w 30 km strefie przygranicznej, która zostanie obj ęta umow ą o małym ruchu granicznym mi ędzy Polsk ą i Białorusi ą.
Spójno ść geograficzna i przyrodnicza: • Makroregion fizyczno-geograficzny: Nizina Północnopodlaska: mezoregion Wysoczyzna Białostocka (cz ęść zachodnia obszaru) i mezoregion Wzgórza Sokólskie (cz ęść wschodnia obszaru). • Obszar b ędący wododziałem wód powierzchniowych oddzielaj ących zlewni ę rzeki Wisły od Niemna (zlewnia Wisły: Sokołda, Słoja, Sidra; zlewnia Niemna: Świsłocz z Nietup ą i Krynk ą, Łoso śna). • Obszar o wzrastaj ącym % lesisto ści – zalesianie gruntów porolnych i nieu Ŝytków. • Bogactwo obszarów przyrodniczych prawnie chronionych (Park Krajobrazowy Puszczy Knyszy ńskiej im. Prof. Witolda Sławi ńskiego, obszar Krajobrazu Chronionego Wzgórz Sokólskich, obszar sieci ekologicznej NATURA 2000, rezerwaty przyrody, parki podworskie, pomniki przyrody).
Spójno ść historyczna i kulturowa: • Przynale Ŝno ść całego obszaru do Wielkiego Ksi ęstwa Litewskiego w ramach Rzeczpospolitej Obojga Narodów (XVI-XVIII w.) • Przynale Ŝno ść całego obszaru do historycznej Puszczy Grodzie ńskiej (XV w.), a potem wyodr ębnionej z niej Puszczy Sokólskiej, w skład której weszły Puszcze: Ku źnicka, Molawicka, Odelska i Kry ńska (XVI-XVIII w.), stanowi ące dobra królewskie. • Sie ć osadnicza obszaru powstała w przewa Ŝaj ącej cz ęś ci w XVI w., zwi ązana w du Ŝej mierze z „pomiar ą włóczn ą” królowej Bony. • Kształtuj ąca si ę od XV w. mozaika narodowo ściowa, kulturowa i religijna (Polacy, Rusini, Litwini, Tatarzy, śydzi, Rosjanie, Niemcy; katolicyzm, prawosławie, unici, kalwinizm, islam, judaizm). • Współczesna wielokulturowo ść i ró Ŝnorodno ść religijna obszaru (katolicyzm, prawosławie, islam) kultywowana i rozwijana przez lokaln ą społeczno ść . • Polscy Tatarzy i jedyne historyczne meczety w powojennych granicach Polski w Bohonikach i Kruszynianach s ą wielk ą specyfik ą tego obszaru w skali kraju i Europy, a jednocze śnie elementem silnie identyfikuj ącym i wyró Ŝniaj ącym obszar obj ęty diagnoz ą.
Spójno ść społeczna i gospodarcza: • Wszystkie gminy obszaru obj ętego diagnoz ą odnotowuj ą w ostatnich latach spadek liczby ludno ści oraz proces „starzenia si ę” społecze ństwa, spowodowane ujemnym saldem migracji oraz ujemnym przyrostem naturalnym na terenach wiejskich oraz odpływem młodych ludzi tak z terenów wiejskich, jak miasta powiatowego Sokółki. • Jednym z najwa Ŝniejszych problemów stoj ących przed całym obszarem obj ętym diagnoz ą jest wstrzymanie procesu migracji mieszka ńców. • Przygraniczne poło Ŝenie – granica Polski i Unii Europejskiej to jedna z najwa Ŝniejszych barier, a jednocze śnie jedna z najwi ększych szans rozwoju całego obszaru LGD Szlak Tatarski. • Cały obszar obj ęty diagnoz ą zostanie obj ęty umow ą o małym ruchu granicznym mi ędzy Polsk ą i Białorusi ą. • Bran Ŝą kluczow ą dla całego obszaru jest rolnictwo i przemysł zwi ązany z przetwórstwem rolno-spo Ŝywczym. • Olbrzymi, w du Ŝej mierze niewykorzystany, potencjał turystyczny. EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 70 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
CZ ĘŚĆ III
Strategia działania LGD Szlak Tatarski
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 71 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III. 1. Analiza SWOT dla obszaru obj ętego LSR i wnioski wynikaj ące z przeprowadzonej analizy
SILNE STRONY SŁABO ŚCI Czyste i mało zmienione działalno ści ą Słaba infrastruktura turystyczna – brak człowieka środowisko hoteli, pensjonatów, bazy gastronomicznej Wybitne walory przyrodniczo-kulturowe Brak punktów sprzeda Ŝy produktów Wododział wód powierzchniowych regionalnych i pami ątek oddzielaj ących zlewni ę rzeki Wisły od Brak powi ąza ń z krajow ą sieci ą szlaków Niemna (zlewnia Wisły: Sokołda, Słoja, turystycznych Sidra; zlewnia Niemna: Świsłocz z Nietup ą Niewystarczaj ący poziom wyposa Ŝenia w i Krynk ą, Łoso śna) infrastruktur ę techniczn ą poza o środkami Obszar o wzrastaj ącym % lesisto ści – gminnymi (główne braki: drogi, zalesianie gruntów porolnych i nieu Ŝytków kanalizacja, odpady) Bogactwo obszarów przyrodniczych Przygraniczne poło Ŝenie prawnie chronionych Słaba dost ępno ść komunikacyjna poza Mozaika narodowo ściowa, kulturowa i ośrodkami gminnymi religijna Wysokie bezrobocie (brak miejsc pracy w Tradycyjna drewniana zabudowa, tzw. sektorze pozarolniczym, bezrobocie ukryte „ulicówki” w rolnictwie) Bogata historia i kultura – Polski Orient, Niska świadomo ść lokalnej społeczno ści Egzotyka Kultury Wschodu odnośnie niebywałych walorów Poło Ŝenie na Szlaku Tatarskim przyrodniczo-kulturowych regionu Poło Ŝenie transgraniczne Spadek liczby ludno ści oraz proces Otwarta, go ścinna i tolerancyjna lokalna „starzenia si ę” społecze ństwa społeczno ść Brak inwestycji zewn ętrznych Wysoki potencjał rolniczy Niski poziom dochodów ludno ści Wysoka lesisto ść i bogate zasoby runa Słaba kondycja lokalnego sektora le śnego produkcyjnego śywe tradycje i liczne zabytki ró Ŝnych Niski poziom wykształcenia na wsi kultur Słaba dost ępno ść do usług edukacyjnych, Utrwalanie si ę tradycji organizowania a w szczególno ści szkoleniowych i imprez kulturalnych przekwalifikowa ń Dobra sytuacja finansowa wiod ącego Niewystarczaj ąca ilo ść form organizacji samorz ądu w LGD czasu wolnego dzieciom i młodzie Ŝy Konsekwentne rozbudowywanie Słaby rozwój turystyki, mimo ogromnego infrastruktury technicznej potencjału Unikalny charakter zabytków Niedostateczna polityka promocyjna architektonicznych obszaru LGD Słaba dost ępno ść do Internetu Brak kapitału własnego sektora prywatnego Brak instrumentów wspierania przedsi ębiorczo ści Niska opłacalno ść produkcji rolnej Rozdrobnienie gospodarstw rolnych Trudno ści w zbycie produktów rolnych Zaniedbania w zakresie infrastruktury społecznej Niski standard infrastruktury turystyczno- rekreacyjnej Brak jednolitego programu wykorzystania i
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 72 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
systemu oznakowania walorów kulturalnych i dziedzictwa kulturowego Niedostateczna ilo ść i trudno ść w dost ępie do środków finansowych przeznaczonych na wspieranie aktywno ści kulturalnej Brak programu i środków finansowych na rewitalizacj ę i odnow ę zabytków kulturowych Brak punktów informacyjnych, w tym informacji turystycznej Niska aktywno ść społecze ństwa
SZANSE ZAGRO śENIA Czyste środowisko naturalne Niekorzystne tendencje demograficzne – Rozwój turystyki na bazie walorów wysoki poziom migracji przyrodniczo-kulturowych regionu Spadek tempa wzrostu gospodarczego Przygraniczne poło Ŝenie Trudne perspektywy rozwoju produkcji Budz ąca si ę aktywno ść społeczna rolnej Rosn ący popyt na zdrow ą Ŝywno ść Trudno ści w dost ępie do funduszy Atrakcyjne warunki dla rozwoju rolnictwa pomocowych i turystyki ekologicznej Wysoka cena kapitału Ró Ŝnorodno ść przyrodniczych atrakcji Nadmierny fiskalizm w polityce turystycznych gospodarczej pa ństwa Wzrost ilo ści turystów przyje ŜdŜaj ących do Niestabilny system dochodów Polski samorz ądów terytorialnych Post ępuj ąca integracja Polski ze Cz ęste zmiany w przepisach podatkowych strukturami Wspólnoty Europejskiej i prawnych Zalesianie gruntów marginalnych dla Niedostosowanie polskich przepisów do rozwoju rolnictwa prawodawstwa Promocja Szlaku Tatarskiego, produktów Nadmierna i nieprzemy ślana gospodarka regionalnych i kuchni regionalnej (m.in. zło Ŝami kopalnianymi tatarskiej) Brak dbało ści o środowisko naturalne, Rozszerzenie Szlaku Tatarskiego na Litw ę niszczenie walorów przyrodniczych i Białoru ś Niestabilna sytuacja na Białorusi Rozwijaj ąca si ę agroturystyka Tworzenie grup producenckich Propagowanie aktywno ści sportowej na łonie natury Budowa obiektów sportowych i rozwój oferty turystyczno-sportowej
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 73 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT
Opis zasobów lokalnych, w tym wszystkich aspektów spójno ści LGD Szlak Tatarski, oraz powy Ŝsza analiza SWOT wskazuj ą jak du Ŝy potencjał ma ten obszar, a jednocze śnie jak wielkie wyzwania stoj ą przed Lokaln ą Grup ą Działania, aby ten potencjał wykorzysta ć. Niew ątpliwie najsilniejsz ą stron ą obszaru jest olbrzymi potencjał turystyczny (kulturowy i przyrodniczy) niestety ci ągle jeszcze w du Ŝej mierze niewykorzystany. Kształtuj ąca si ę od XV w. mozaika narodowo ściowa, kulturowa i religijna (Polacy, Rusini, Litwini, Tatarzy, śydzi, Rosjanie, Niemcy; katolicyzm, prawosławie, unici, kalwinizm, islam, judaizm) oraz współczesna wielokulturowo ść i ró Ŝnorodno ść religijna kultywowana i rozwijana przez lokaln ą społeczno ść to walor którego we współczesnej Polsce – dosy ć monolitycznej narodowo ściowo, religijnie i kulturowo - nie da si ę przeceni ć. Tak Ŝe Polscy Tatarzy i jedyne historyczne meczety w powojennych granicach Polski w Bohonikach i Kruszynianach s ą wielk ą specyfik ą Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski w skali kraju i Europy, a jednocze śnie elementem silnie identyfikuj ącym i wyró Ŝniaj ącym obszar obj ęty diagnoz ą. Bogactwo obszarów przyrodniczych prawnie chronionych (Park Krajobrazowy Puszczy Knyszy ńskiej im. Prof. Witolda Sławi ńskiego, obszar Krajobrazu Chronionego Wzgórz Sokólskich, obszar sieci ekologicznej NATURA 2000, rezerwaty przyrody, parki podworskie, pomniki przyrody) to tak Ŝe niew ątpliwie wielka szansa na rozwój turystyczny, ale tak Ŝe pewne ograniczenia inwestycyjne zwi ązane z obszarami chronionymi. Tak Ŝe systematyczne zwi ększanie si ę zasobów le śnych obszaru LGD Szlak Tatarski, które w dawnych czasach było symptomem regresu gospodarczego jest dzisiaj wa Ŝnym atutem obszaru i szans ą jego rozwoju. Kolejn ą cech ą wyró Ŝniaj ącą jest przygraniczne poło Ŝenie (granica Polski i Unii Europejskiej), które z jednej strony jest jedn ą z najwa Ŝniejszych barier, a jednocze śnie jedn ą z najwi ększych szans rozwoju regionu. Cały obszar LGD Szlak Tatarski znajduje si ę w 30 km strefie przygranicznej, która zostanie objęta umow ą o małym ruchu granicznym mi ędzy Polsk ą i Białorusi ą. Wobec pozytywnych symptomów zmian u naszego wschodniego s ąsiada wydaje si ę to by ć historyczn ą szans ą, która mo Ŝe zniwelowa ć przynajmniej cz ęś ciowo szkody jakie przyniosło odci ęcie tego obszaru od tradycyjnych zwi ązków i powi ąza ń gospodarczych i kulturowych z Grodnem i Wilnem. Wszystkie gminy obszaru obj ętego diagnoz ą odnotowuj ą w ostatnich latach spadek liczby ludno ści oraz proces „starzenia si ę” społecze ństwa, spowodowane ujemnym saldem migracji oraz ujemnym przyrostem naturalnym na terenach wiejskich oraz odpływem młodych ludzi tak z terenów wiejskich, jak miasta powiatowego Sokółki. Jednym z najwa Ŝniejszych problemów stoj ących przed całym obszarem obj ętym diagnoz ą jest wła śnie wstrzymanie procesu migracji mieszka ńców. B ędzie to mo Ŝliwe je śli zostan ą podj ęte kompleksowe działania sprzyjaj ące poprawie jako ści Ŝycia, tworzeniu nowych miejsc pracy, aktywizacji mieszka ńców. Drog ą to tego jest niew ątpliwie planowe i przemy ślane wykorzystanie wszystkich silnych stron i szans rozwoju, przy jednoczesnej minimalizacji zagro Ŝeń i stopniowej eliminacji słabych stron. Pomoc publiczna, m.in. w postaci funduszy Unii Europejskiej, jest niew ątpliwie wa Ŝnym czynnikiem prorozwojowym, a Lokalne Grupy Działania powstałe w ramach osi 4 LEADER, s ą najni Ŝszym szczeblem decyzyjnym o warunkach i mo Ŝliwo ści przyznania/ otrzymania tej pomocy. O tym na ile efektywnie pomoc ta zostanie wykorzystana zadecyduje sposób wdra Ŝania Lokalnej Strategii Rozwoju.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 74 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III.2. Okre ślenie wizji, misji oraz celów rozwoju LGD
III.2.1. Wizja rozwoju obszaru obj ętego LSR
WIZJA Obszar LGD Szlak Tatarski atrakcyjny mieszka ńcom, jak i turystom, dzi ęki aktywnym działaniom lokalnych społeczno ści przy wykorzystaniu niebywałych w skali kraju i Europy walorów przyrodniczo-kulturowych i przygranicznego poło Ŝenia
III.2.2. Misja LGD
MISJA LGD Szlak Tatarski inicjuje i realizuje na swoim terenie nowatorskie projekty ukierunkowane na wykorzystanie unikatowych zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych oraz popraw ę jako ści Ŝycia mieszka ńców obszaru LGD
III.2.3. Cele ogólne i szczegółowe LGD
Zinwentaryzowanie zasobów obszaru LGD oraz uwzgl ędnienie propozycji lokalnych społeczno ści w sonda Ŝach ankietowych, na spotkaniach konsultacyjnych po świ ęconych opracowaniu Lokalnej Strategii Rozwoju pozwoliło okre śli ć główne kierunki rozwoju obszaru, na którym wdra Ŝana b ędzie LSR. Propozycje zespołu ds. opracowania Strategii zostały poddane weryfikacji podczas warsztatów konsultacyjnych przez lokaln ą społeczno ść z terenu 5 gmin tworz ących LGD i ostatecznie zaakceptowane. W efekcie LGD Szlak Tatarski opowiedziała si ę za rozwojem swojego regionu poprzez realizacj ę wybranych tematów wiodących: Poprawa jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich i jako równorz ędny kierunek rozwoju okre śliła działania zwi ązane z wykorzystaniem zasobów naturalnych i dziedzictwa historyczno-kulturowego. Wypracowane kierunki rozwoju oraz okre ślone cele s ą spójne z uwarunkowaniami obszaru, na którym b ędzie wdra Ŝana Strategia. Cele zało Ŝone do realizacji w ramach niniejszej LSR zostały tak okre ślone, by mo Ŝliwe były do realizacji w ci ągu okresu, który ona obejmuje, tj. do 2015 r. Przedsi ęwzi ęcia, które maj ą si ę do tego przyczyni ć s ą konkretne, mierzalne i prawdopodobne do osi ągni ęcia. Okre ślenie konkretnych wska źników celu (rezultatu), produktu i oddziaływania przedsi ęwzi ęć podejmowanych w ramach realizacji LSR, będzie mo Ŝliwe w momencie składania konkretnych projektów w odpowiedzi na dany konkurs. Na tym etapie mo Ŝna dosy ć ogólnie okre śli ć mo Ŝliwe do osi ągni ęcia wska źniki: wska źniki produktu : • liczba przeszkolonych osób– min. 200 osób, • liczba osób, które uzyskały dodatkowy dochód dzi ęki inicjatywom podejmowanym w ramach wdra Ŝania LSR – min. 50 osób,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 75 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• liczba wydanych materiałów informacyjno-promocyjnych – min. 10 000 szt., • wska źnik - rozwój markowego produktu turystycznego Szlak Tatarski, miernik – 1 szt., • liczba zorganizowanych szkole ń, warsztatów, seminariów i konferencji, miernik - min. 10 szt. • liczba zorganizowanych na terenie LGD imprez i wydarze ń kulturalno- sportowych, miernik – min. 25 szt., • liczba rozwini ętych i nowych gospodarstw agroturystycznych, miernik – min. 5 szt., • liczba rozwini ętych i nowych obiektów infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej, miernik – min. 10 szt., • liczba rozwini ętych i nowych obiektów bazy noclegowej, w tym tworzenie nowych campingów i pól biwakowych, miernik - min. 5 szt., • liczba rozwini ętych i nowych obiektów bazy gastronomicznej, w tym stworzenie punktów sprzeda Ŝy regionalnych produktów kulinarnych, miernik - min. 5 szt.. wska źniki rezultatu : • liczba przeszkolonych osób – min. 250 osób, • liczba uczestników imprez i wydarze ń kulturalno-sportowych – min. 5000 osób, • liczba osób, które uzyskały dodatkowy dochód dzi ęki inicjatywom podejmowanym w ramach wdra Ŝania LSR – min. 50 osób, • liczba powstałych nowych przedsi ębiorstw – min. 5, • liczba nowych miejsc pracy, miernik – min. 10 osób nowozatrudnionych, • liczba istniej ących przedsi ębiorstw, które skorzystały ze wsparcia – min. 10 wska źniki oddziaływania (szerzej zostały opisane w punkcie III.10.3. niniejszej Strategii): • wska źnik - wzrost dochodów mieszka ńców LGD, miernik – o min. 5 %, • wska źnik - zwi ększenie si ę liczby osób podnosz ących kwalifikacje z terenu LGD, miernik – o min. 35%, • zwi ększenie si ę liczby turystów napływaj ących na obszar LSR, miernik – o min. 20%, • wska źnik - wi ększa liczba pozostaj ących na obszarze LGD osób w wieku produkcyjnym, miernik – o min. 15%.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 76 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
WIZJA Obszar LGD Szlak Tatarski atrakcyjny mieszka ńcom, jak i turystom, dzi ęki aktywnym działaniom lokalnych społeczno ści przy wykorzystaniu niebywałych w skali kraju i Europy walorów przyrodniczo-kulturowych i przygranicznego poło Ŝenia
MISJA LGD Szlak Tatarski inicjuje i realizuje na swoim terenie nowatorskie projekty ukierunkowane na wykorzystanie unikatowych zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych oraz popraw ę jako ści Ŝycia mieszka ńców obszaru LGD
I CEL OGÓLNY: II CEL OGÓLNY: Aktywizacja zawodowa i społeczna Podniesienie atrakcyjno ści mieszka ńców obszaru LGD turystycznej obszaru LGD
CELE SZCZEGÓŁOWE: CELE SZCZEGÓŁOWE:
• Edukacja i rozwój lokalnej społeczno ści • Efektywna promocja obszaru LGD przy • Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści wykorzystaniu unikatowych zasobów regionu i innowacyjnych postaw mieszka ńców • Rozwój eko i agroturystyki • Poprawa jako ści oferty sp ędzania wolnego • Ochrona dóbr naturalnych i kulturowych czasu • Rozwój małej infrastruktury turystycznej
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 77 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
WIZJA Obszar LGD Szlak Tatarski atrakcyjny mieszka ńcom, jak i turystom, dzi ęki aktywnym działaniom lokalnych społeczno ści przy wykorzystaniu niebywałych w skali kraju i Europy walorów przyrodniczo-kulturowych i przygranicznego poło Ŝenia
MISJA LGD Szlak Tatarski inicjuje i realizuje na swoim terenie nowatorskie projekty ukierunkowane na wykorzystanie unikatowych zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych oraz popraw ę jako ści Ŝycia mieszka ńców obszaru LGD
I CEL STRATEGCZNY (CS1): AKTYWIZACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA MIESZKA ŃCÓW OBSZARU LGD
CELE OPERACYJNE PRZEDSI ĘZWI ĘCIA
Opracowanie programów aktywizacji (P1) I CEL OPERACYJNY (CO1.1) Szkolenia (P2) Edukacja i rozwój lokalnej społeczno ści Doradztwo (P3)
Warsztaty (P4)
II CEL OPERACYJNY Poprawa warunków funkcjonowania i wsparcie lokalnych przedsi ębiorców (P5)
(CO1.2) Wspieranie rozwoju Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych przedsi ębiorczo ści (P6) i innowacyjnych postaw mieszka ńców Stymulowanie postaw innowacyjnych zwi ązanych z umiej ętno ści ą kreowania nowych usług, tworzenia nowych produktów oraz zdolno ści ą do ich stałego doskonalenia (P7)
III CEL OPERACYJNY Realizacja programów, akcji, wydarze ń sprzyjaj ących aktywizacji mieszka ńców (P8) (CO1.3) Poprawa jako ści Zwi ększanie mo Ŝliwo ści organizowania imprez kulturalnych i sportowych (P9) oferty sp ędzania wolnego czasu Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych (P10)
II CEL STRATEGICZNY (CS2): PODNIESIENIE ATRAKCYJNO ŚCI TURYSTYCZNEJ OBSZARU LGD
CELE OPERACYJNE PRZEDSI ĘZWI ĘCIA
Kreowanie zintegrowanego, sieciowego produktu turystycznego (P11) I CEL OPERACYJNY (CO2.1) Efektywna promocja Organizacja wydarze ń promuj ących obszar obj ęty LSR, w tym imprez kulturalnych, obszaru LGD przy sportowych, rekreacyjnych (P12) wykorzystaniu unikatowych Promocja lokalnych produktów wykorzystuj ących potencjały regionu (P13) zasobów regionu
Podejmowanie działa ń promuj ących obszar w innowacyjny sposób (P14)
II CEL OPERACYJNY Wspieranie procesu tworzenia i rozwoju gospodarstw eko- i agroturystycznych (P15) (CO2.2)
Rozwój turystyki, Sieciowanie gospodarstw ekologicznych (P16) w tym eko i agroturystyki Poprawa estetyzacji obszarów wiejskich (zagród, terenów zielonych) (P17)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 78 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Inwentaryzacja i społeczna opieka nad pomnikami przyrody i zabytkami (P18) III CEL OPERACYJNY (CO2.3) Kompleksowa waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych (P19) Ochrona dóbr naturalnych i Wyznaczenie, dokumentowanie, i urz ądzanie szlaków turystycznych pieszych, rowerowych, konnych oraz ście Ŝek tematycznych (P20) kulturowych Opracowanie i wdro Ŝenie programu rewitalizacji walorów historyczno-kulturowych obszaru LGD (P21)
Rozwój bazy noclegowej (P22)
IV CEL OPERACYJNY (CO2.4) Rozwój bazy gastronomicznej, w tworzenie punktów sprzeda Ŝy regionalnych produktów Rozwój infrastruktury kulinarnych (P23) turystycznej i okołoturystycznej Rozwój pozostałej infrastruktury turystycznej (P24)
Rozwój infrastruktury okołoturystycznej (P25)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 79 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III.3. Spójny, zintegrowany i innowacyjny charakter przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR
III.3.1. Spójno ść specyfiki obszaru z celami LSR
Zamieszczone w Strategii cele zostały wypracowane podczas szerokich konsultacji na etapie opracowywania LSR, w oparciu o przeprowadzon ą diagnoz ę szans i problemów rozwojowych obszaru LGD. Poni Ŝsze zestawienie zawiera wykaz przedsi ęwzi ęć, które b ędą realizowane w ramach poszczególnych działa ń: • Wdra Ŝanie lokalnych strategii rozwoju tj. operacji w ramach działa ń osi 3 oraz tzw. małych projektów : o Opracowanie programów aktywizacji, o Szkolenia, Doradztwo, Warsztaty, o Poprawa warunków funkcjonowania i wsparcie lokalnych przedsi ębiorców, o Stymulowanie postaw innowacyjnych zwi ązanych z umiej ętno ści ą kreowania nowych usług, tworzenia nowych produktów oraz zdolno ści ą do ich stałego doskonalenia, o Realizacja projektów, programów, akcji, wydarze ń sprzyjaj ących aktywizacji mieszka ńców, o Zwi ększanie mo Ŝliwo ści organizowania imprez kulturalnych i sportowych, o Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk twórczych, o Stworzenie spójnego systemu informacji i promocji turystycznej, o Wykreowanie zintegrowanego, sieciowego produktu turystycznego, o Organizacja imprez kulturowych, sportowych i rekreacyjnych, o Opracowanie programu rozwoju turystyki w obszarze funkcjonalnym LGD, o Promocja lokalnych produktów wykorzystuj ących potencjały regionu, o Podejmowanie działa ń promuj ących obszar w innowacyjny sposób, o Wspieranie procesu tworzenia i rozwoju gospodarstw eko- i agroturystycznych, o Sieciowanie gospodarstw ekologicznych, o Poprawa estetyzacji obszarów wiejskich (zagród, terenów zielonych), o Inwentaryzacja i społeczna opieka nad pomnikami przyrody i zabytkami, o Kompleksowa waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych, o Wyznaczenie, dokumentowanie, i urz ądzanie szlaków turystycznych, pieszych, rowerowych, konnych oraz ście Ŝek tematycznych, o Opracowanie i wdro Ŝenie programu rewitalizacji tradycyjnych walorów kulturowych obszaru LGD, o Rozwój bazy noclegowej, w tym tworzenie nowych campingów i pól biwakowych, o Rozwój bazy gastronomicznej, w tym stworzenie punktów sprzeda Ŝy regionalnych produktów kulinarnych, o Rozwój pozostałej infrastruktury turystycznej, o Rozwój infrastruktury okołoturystycznej. • Wdra Ŝanie projektów współpracy ; w zakresie współdziałania w realizacji celów statutowych LGD Szlak Tatarski: o Nawi ązanie współpracy mi ędzyregionalnej (mi ędzygminnej) w zakresie rozwoju obszarów wiejskich,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 80 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
o Zdobywanie nowej wiedzy, umiej ętno ści i do świadcze ń poprzez wzajemne kontakty z innymi LGD, w tym krajowe wyjazdy studyjne, Nawi ązanie współpracy z LGD Puszcza Knyszy ńska, Nawi ązanie współpracy z LGD Fundacja Biebrza ńska, o Wykorzystanie poło Ŝenia przygranicznego do rozwoju współpracy mi ędzynarodowej, w tym przygranicznej i transgranicznej. Nawi ązanie współpracy z miasteczkiem Rochlitz (Niemcy). Nawi ązanie współpracy z Odelskiem (Białoru ś), Nawi ązanie współpracy z Gmin ą Biała Waka w Rejonie Solecznickim Republiki Litewskiej. • Funkcjonowanie lokalnej grupy działania („Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiej ętno ści i aktywizacja"): Wskaza ć nale Ŝy planowane operacje, w tym plan komunikacyjny z uwzgl ędnieniem grup społecznych w szczególno ści podmiotów i osób fizycznych z obszaru LGD maj ący na celu zwi ększenie ich zaanga Ŝowania i aktywizacj ę. Ponadto w planie powinien znale źć si ę opis działa ń informacyjno-promocyjnych: o Funkcjonowanie biura LGD, o Działania edukacyjne, szkoleniowe i doradcze, o Konferencje, seminaria tematyczne, o Wzbogacanie informacji w terenie na temat walorów obszaru dla zwi ększania wiedzy mieszka ńców oraz wzmacniania atrakcyjno ści turystycznej, o Organizacja wydarze ń promuj ących obszar LSR, o Przygotowywanie i wydawanie publikacji tematycznych promuj ących obszar LSR, o Kampanie medialne promuj ące korzy ści funkcjonowania LGD dla mieszka ńców mo Ŝliwo ści korzystania ze wsparcia programu LEADER, o Utworzenie i administracja strony internetowej LGD, o Wspieranie działa ń zmierzaj ących do gromadzenia wiedzy o obszarze z ró Ŝnych źródeł, w tym tworzenie baz wiedzy o tradycjach, legendach, historii, ludziach, przyrodzie, dorobku kulturalnym, kuchni lokalnej, o Wsparcie działa ń zmierzaj ących do kolekcjonowania i archiwizowania istotnych materiałów dokumentuj ących dziedzictwo historyczno-kulturowe i przyrodnicze obszaru, o Wsparcie procesu wydawniczego przygotowanych przez mieszka ńców publikacji na temat dziedzictwa historyczno-kulturowego i przyrodniczego obszaru.
III.3.2. Podej ście zintegrowane dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć
Warunkiem efektywnego wdro Ŝenia Lokalnej Strategii Rozwoju jest zastosowanie w procesie planowania przedsi ęwzi ęć idei podej ścia zintegrowanego, które wynika z zało Ŝenia, Ŝe lokalny układ jest systemem składaj ącym si ę z wielu elementów i jedynie działania bior ące pod uwag ę cało ść tego systemu mog ą by ć uwie ńczone powodzeniem. Zgodnie z holistycznym podej ściem do rozwi ązywania problemów obszarów wiejskich inicjatywa LEADER konkurencyjność wynikaj ąca z mozaiki wielokulturowej regionu, posiadanie nieska Ŝonego środowiska naturalnego i tworzenie szans na prac ę dla lokalnej ludno ści to wzajemnie wspieraj ące si ę aspekty EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 81 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Ŝycia wiejskiego, wymagaj ące szczególnych umiej ętno ści, odpowiednich technologii oraz usług, które nale Ŝy traktowa ć jako spójny pakiet. Zintegrowany charakter niniejszej Strategii oznacza specyficzne podej ście do rozwi ązywania problemów w sferze społecznej, gospodarczej i publicznej, poprzez wielosektorowe, zintegrowane i synergiczne współdziałanie społeczno ści lokalnej z obszaru obj ętego LSR. Zintegrowane my ślenie oraz spójne działania uwidoczniły si ę ju Ŝ na etapie formułowania niniejszej Strategii. Zastosowane zintegrowane podej ście, które przejawiało si ę przede wszystkim w partnerskim sposobie opracowywania Strategii poprzez rozbudowany proces konsultacji, pozwoliło na zachowanie spójno ści Strategii i jej celów ze specyfik ą obszaru, na którym b ędzie wdra Ŝana LSR. Dzi ęki szerokim konsultacjom tre ści LSR z reprezentantami ró Ŝnych środowisk lokalnych, mo Ŝna śmiało stwierdzi ć, Ŝe proponowane cele spełniaj ą podstawowe kryterium spójno ści ze specyfik ą obszaru, jakim jest pełna zgodno ść z oczekiwaniami i aspiracjami społeczno ści lokalnej z obszaru pi ęciu gmin tworz ących LGD. W procesie partnerskiego opracowywania tre ści LSR wykorzystano szereg narz ędzi konsultacyjnych, co umo Ŝliwiło osi ągni ęcie niezb ędnej zbie Ŝno ści pomi ędzy tre ści ą i form ą celów, a lokaln ą hierarchi ą warto ści. Zapewnieniu takiej spójno ści słu Ŝyło mi ędzy innymi opracowanie wizji rozwoju obszaru, w której mieszka ńcy zaakcentowali najwa Ŝniejsze dla nich oczekiwania. Równocze śnie, nale Ŝy bardzo wyra źnie zaakcentowa ć, Ŝe takie podej ście do tworzenia LSR doprowadziło do zintegrowania lokalnych podmiotów tworz ąc dobr ą podstaw ę dla wdro Ŝenia strategii. W LSR oraz w sformułowanych w ramach dokumentu przedsi ęwzi ęciach integracja przejawia si ę w trzech aspektach: podmiotowym, obszarowym i funkcjonalnym. Integracja w uj ęciu podmiotowym jest uwzgl ędniana w kontek ście wewn ątrz- sektorowym oraz w kontek ście mi ędzysektorowym. Realizacji zawartych w LSR przedsi ęwzi ęć wymaga zintegrowania oraz aktywnego wł ączenia si ę podmiotów reprezentuj ących ró Ŝne miejscowo ści i ró Ŝne sektory. Znaczna cz ęść przedsi ęwzi ęć zwi ązanych jest z sieciowaniem podmiotów, koordynowaniem ich działa ń, tworzeniem wspólnych projektów, prowadzeniem wspólnej, ujednoliconej polityki informacyjnej opartej na danych przekazywanych przez ro Ŝne podmioty lokalne. Wynikiem integracji podmiotowej jest dodawanie potencjałów podmiotów oraz wzajemne uzupełnianie potencjałów podmiotów, a w konsekwencji zwi ększenie mo Ŝliwo ści realizacji projektów wdra Ŝaj ących LSR. Jedn ą z głównych idei LSR jest integracja obszaru. W śród proponowanych przedsi ęwzi ęć preferowane s ą te, które obejmuj ą swoim zasi ęgiem cały obszar LGD. W sytuacji, gdyby charakter pojedynczego projektu ograniczał jego zasi ęg przestrzennie, powinien on stanowi ć cz ęść wi ększego systemu (np. projekty turystyczne realizowane w ramach szlaków turystycznych). Istot ę niniejszej Strategii stanowi współzale Ŝny rozwój ró Ŝnych funkcji, co przejawia si ę zarówno w kompleksowo ści przeprowadzonej diagnozy obszaru jak i we współzale Ŝno ści sformułowanych celów. Realizacja LSR sprzyja integracji rozwoju w wymiarach środowiskowym, społecznym, kulturowym, przestrzennym i gospodarczym. Podej ście zintegrowane przejawia si ę w realizacji planowanych projektów, które zakładaj ą współprac ę i ł ączenie zasobów ró Ŝnorodnych partnerów w dąŜ eniu do realizacji celów okre ślonych w Strategii. Realizacja projektów w ramach jednego wymiaru sprzyja osi ąganiu celów w innych wymiarach. Korelacja pomi ędzy poszczególnymi działaniami i ich wzajemne uzupełnianie si ę wynika z d ąŜ enia do realizacji wspólnie wypracowanych przez lokaln ą społeczno ść kierunków rozwoju obszaru LSR. Poszczególne cele Strategii, przedsi ęwzi ęcia i operacje s ą spójne, powi ązane ze sob ą i wzajemnie si ę uzupełniaj ą. Tworz ą one logiczne zwi ązki i
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 82 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica wzajemnie na siebie oddziałuj ą, daj ąc efekt synergii. Cel „Efektywna promocja obszaru LGD przy wykorzystaniu unikatowych zasobów regionu”, powi ązany jest z celem „Rozwój turystyki, w tym eko i agroturystyki”, gdy Ŝ oba cele przyczynia ć si ę będą do szeroko rozumianego rozwoju obszaru LGD, poprzez rozwój turystyki i działania promocyjne. Poszczególne przedsi ęwzi ęcia słu Ŝą ce realizacji tych celów, tj. stworzenie spójnego systemu informacji i promocji turystycznej, rozwój i promocj ę Szlaku Tatarskiego, promocj ę lokalnych produktów kulinarnych, a tak Ŝe wspieranie procesu tworzenia i rozwoju gospodarstw eko- i agroturystycznych, ukierunkowane są na podniesienie atrakcyjno ści turystycznej terenów obj ętych LSR poprzez wspólne działania lokalnej społeczno ści. Realizacja przedsi ęwzi ęć w ramach trzech spójnych, logicznie powi ązanych celów strategicznych (aktywne działania – CEL I - i wzajemna współpraca – CEL III - na rzecz podniesienia atrakcyjno ści turystycznej obszaru LGD – CEL II) spowoduje wzmocnienie ich oddziaływania. Operacje słu Ŝą ce realizacji zało Ŝonych celów przyczynia ć si ę b ędą do poprawy warunków Ŝycia na wsi oraz wi ększego zró Ŝnicowania działalno ści gospodarczej na obszarze działania LGD, przez co wzmocni si ę siła oddziaływania przedsi ęwzi ęć stymuluj ących rozwój przedsi ębiorczo ści. Przedsi ęwzi ęcia polegaj ące na rozwijaniu współpracy mi ędzyregionalnej i mi ędzynarodowej, informowaniu o LSR/LGD, szkoleniach oraz aktywizowaniu lokalnych społeczno ści, poprzez wskazanie godnych na śladowania wzorców działa ń, przyczyni ą si ę do zwi ększenia świadomo ści i umiej ętno ści społeczno ści zamieszkuj ącej obszar działania LGD, co z kolei przyczyni si ę do wzrostu zainteresowania działalno ści ą gospodarcz ą jaka rozwinie si ę w ramach realizacji celu „Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści i innowacyjnych postaw mieszka ńców obszaru LGD”. Cele rozwoju i działania zostały sformułowane w ten sposób, Ŝe kaŜdy z przedstawicieli trzech sektorów wchodz ących w skład LGD ma mo Ŝliwo ść realizacji własnych projektów. Dotyczy to ka Ŝdego z celów strategicznych, np. d ąŜ enie do podniesienia atrakcyjno ści turystycznej aktywizowa ć b ędzie do działania zarówno osoby prywatne, gminy, jak i przedsi ębiorców. Grupy docelowe, do których skierowane będą działania realizowane w ramach LSR równie Ŝ obejmuj ą podmioty pochodz ące z ka Ŝdego z trzech sektorów partnerstwa, dzi ęki czemu na realizacji celów, a przez to na rozwoju obszaru skorzystaj ą wszyscy mieszka ńcy LGD. Zarówno przedsi ębiorcy, którzy b ędą mogli uzyska ć wsparcie doradcze, szkoleniowe i dotacje na rozwój swojej działalno ści; osoby prywatne, dla których rozwój obszaru będzie warunkował popraw ę jako ści Ŝycia oraz samorz ądy, które dzi ęki uzyskane mu wsparciu przyczyni ą si ę rozwoju obszaru, na którym b ędzie wdra Ŝana LSR. Przedsi ęwzi ęcia i operacje przewidziane do realizacji w ramach niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju b ędą realizowane we współpracy, przez podmioty publiczne, społeczne jak i gospodarcze. Realizacja cz ąstkowych zada ń i operacji składaj ących si ę na dane przedsi ęwzi ęcie wymusza współprac ę podmiotów ró Ŝnych sektorów. Zadania i operacje inwestycyjne, cz ęsto realizowane przez sektor publiczny, powi ązane b ędą z zadaniami i operacjami realizowanymi przez sektor społeczny i gospodarczy. W ramach rozwijanego przez sektor publiczny Szlaku Tatarskiego powstan ą nowe kwatery agroturystyczne, miniskanseny i inne atrakcje turystyczne rozwijane przez sektor społeczny, za ś zwi ązany z nimi wzrost liczby turystów wykorzysta sektor gospodarczy, świadcz ący usługi hotelarskie, gastronomiczne i inne zwi ązane z obsług ą ruchu turystycznego. Planowane do realizacji przedsi ęwzi ęcia wykorzystuj ą równie Ŝ lokalne zasoby obszaru obj ętego niniejsz ą LSR np.: zaplanowane działania na rzecz podniesienia atrakcyjno ści turystycznej bazuj ą na historyczno-kulturowej atrakcyjno ści obszaru i
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 83 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica niebywałych walorach przyrodniczych regionu. Realizacja przedsi ęwzi ęć przewidzianych w ramach niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju oparta b ędzie m.in. na lokalnej to Ŝsamo ści, tradycji, kulturze, historii oraz wykorzystaniu zasobów lokalnych. Planowane jest rozszerzenie Szlaku Tatarskiego, na obszar gminy Sidra i Ku źnica oraz na Litw ę i Białoru ś. Usługi gastronomiczne ukierunkowane b ędą na ofert ę lokalnych potraw wykonanych z wysokiej jako ści ekologicznych produktów rolnych i b ędą nawi ązywały do tradycji i historii obszaru LGD. Wa Ŝny jest równie Ŝ fakt, Ŝe cz ęsto b ędzie miała miejsce sytuacja, gdy planowane przedsi ęwzi ęcia b ędą realizowane przez podmioty z tego samego sektora, ale z ró Ŝnych działów gospodarki. Np. przedsi ęwzi ęcie polegaj ące na organizacji krajowych zawodów w łucznictwie konny będzie realizowane we współpracy pi ęciu partnerów (Klub Je ździecki BIK, Łuksport). Ponadto planowane s ą przedsi ęwzi ęcia kierowane do ró Ŝnych grup docelowych (np. szkolenia adresowane do przedstawicieli ró Ŝnych sektorów gospodarki). Podsumowuj ąc, nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe zintegrowane podej ście do planowanych przedsi ęwzi ęć w przypadku niniejszej LSR jest bardzo szerokie i dotyczy zarówno celów, przedsi ęwzi ęć , realizowanych projektów, jak i powi ąza ń mi ędzy ró Ŝnymi podmiotami uczestnicz ącymi w ich realizacji. Doskonale wykorzystuje równie Ŝ specyfik ę obszaru obj ętego LSR oraz unikatowe zasoby lokalne, co gwarantuje trafno ść i powodzenie Strategii.
III.3.3. Podej ście innowacyjne dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć
Samo podejście Leader jest ju Ŝ novum w stosunku do typowych działa ń rozwojowych. Innowacyjno ść Lokalnej Strategii Rozwoju dało si ę wyra źnie zauwa Ŝyć ju Ŝ na etapie opracowywania niniejszego dokumentu. Ogromne zaanga Ŝowanie społeczne, wspólne działania i niezwykła aktywno ść w d ąŜ eniu do wyznaczonych celów to nowo ść na obszarze wdra Ŝania Lokalnej Strategii Rozwoju. Szeroki udział społeczny w procesie planowania przyszło ści powoduje, Ŝe podj ęte decyzje s ą bardziej trafne i odpowiadaj ą wyst ępuj ącym problemom, a wielostronne podej ście do ka Ŝdej z kwestii pozwala wła ściwie j ą oceni ć, zdiagnozowa ć i zaproponowa ć konkretne, trafne rozwi ązanie. Szereg spotka ń, warsztatów i konsultacji społecznych zmobilizował i pobudził do działania lokaln ą społeczno ść, co dobrze rokuje na przyszło ść rozwoju obszaru LSR. Lokalna społeczno ść wiejska zyskała mo Ŝliwo ść wł ączenia w proces planowania i wdra Ŝania wynikaj ących ze Strategii projektów, dzi ęki temu innowacyjnemu podej ściu sami mieszka ńcy decyduj ą o tym, co dla nich i dla rozwoju ich otoczenia jest najwa Ŝniejsze. Nigdy wcze śniej tak wiele kompetencji w temacie pozyskiwania środków pomocowych nie zostało przekazanych zamieszkuj ącym ten obszar mieszka ńcom. Zgodnie z partnerskim, oddolnym podej ściem stymulowano nowe pomysły odno śnie projektów, co mo Ŝe skutkowa ć wygenerowaniem innowacyjnych działa ń na podstawie pierwotnie przyj ętej metody realizacji tej polityki. Gdyby jednak Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski ograniczyła si ę jedynie do dobrze znanych i sprawdzonych rozwi ąza ń, wówczas innowacyjno ść samego podej ścia nie znalazłaby odzwierciedlenia w projektach i działaniach podejmowanych przez partnerstwo. Innowacyjne podej ście dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć dotyczy praktycznie wszystkich aspektów niniejszej Strategii np. procesu
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 84 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica przygotowania LSR, organizacji procesów zarz ądzania, nowych produktów i usług, czy sposobów wykorzystywania lokalnych zasobów. Innowacyjno ść charakteryzuje proponowane do realizacji w ramach LSR przedsi ęwzi ęcia, a tak Ŝe pó źniejsza ocena wpływaj ących wniosków. Innowacyjno ść przedsi ęwzi ęć zawartych w Strategii przejawia si ę w nowych, nie stosowanych dotychczas na obszarze LSR działaniach, których realizacja przyczyni si ę do poprawy jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich. Na terenie wdra Ŝania Strategii przykładami nowatorskiego podej ścia mog ą by ć chocia Ŝby: • wykorzystywanie niepowtarzalnych walorów naturalnych i historyczno- kulturowych do rozwijania produktów turystycznych, • rozszerzenie Szlaku Tatarskiego na Litw ę i Białoru ś, stworzenie sieci tras rowerowych, ście Ŝek zdrowia łącz ących miejscowo ści na obszarze wdra Ŝania LSR znane z kultywowania lokalnych tradycji, dzi ęki czemu turysta b ędzie mógł zapozna ć si ę z charakterystycznym klimatem polskiego orientu tych ziem, a tak Ŝe wł ączenie powstałych tras w ci ąg mi ędzynarodowej trasy rowerowej Euroroute R-1, • nowe zorganizowanie współpracy, w tym tworzenie trwałych sieci kooperacji pomi ędzy lokalnymi podmiotami (np. sieciowanie gospodarstw eko- i agroturystycznych) • nowatorskie podej ście do turystyki, w sposób aktywizuj ący jednocze śnie ró Ŝne środowiska (gminy, przedsi ębiorcy, osoby prywatne, stowarzyszenia itp.). • pomoc w podj ęciu lub rozwoju działalno ści w zakresie usług turystycznych oraz zwi ązanych ze sportem, rekreacj ą i wypoczynkiem na Szlaku Tatarskim, • kreowanie nowych produktów turystycznych i rekreacyjnych poprzez wykorzystywanie lokalnych zasobów, w tym rozwój markowego produktu turystycznego Szlak Tatarski, • oferta potraw lokalnych, które obecnie nie są dost ępne w handlu i gastronomii, • inwestowanie w potencjał mieszka ńców poprzez działania aktywizuj ące społeczno ść wiejskiej, w tym nowoczesne metody szkoleniowe, edukacja przedsi ębiorcza zorientowana na wzmacnianie kompetencji młodych ludzi do generowania i realizowania pomysłów na własny biznes, imprezy integruj ące lokaln ą społeczno ść i przyci ągaj ące turystów, krajowe i zagraniczne wyjazdy poznawcze i In.), • stymulowanie postaw innowacyjnych zwi ązanych z umiej ętno ści ą kreowania nowych usług, tworzenia nowych produktów oraz zdolno ści do ich stałego doskonalenia, • pomoc mieszka ńcom w odnawianiu cennych dla to Ŝsamo ści regionu obiektów (do tej pory środki pomocowe na tego typu przedsi ęwzi ęcia kierowane były wył ącznie do jednostek sektora publicznego), • wykorzystywanie nowoczesnych technologii informatycznych do promowania obszaru LGD, • otwarcie na otoczenie, a w szczególno ści poznawanie do świadcze ń innych obszarów wiejskich we wdra Ŝaniu niekonwencjonalnych rozwi ąza ń.
Nowatorskie podej ście do rozwoju obszarów wiejskich jest widoczne praktycznie w ka Ŝdym działaniu. Co wi ęcej, wypracowane innowacyjne rozwi ązania dadz ą si ę bez problemu przenie ść na inne obszary (geograficzne i społeczne). Innowacyjno ść stanowi ć b ędzie istotne kryterium wyboru konkretnych projektów zgłaszanych do realizacji w ramach sformułowanych przedsi ęwzi ęć .
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 85 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III.3.4. Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w ramach LSR
Przedsi ęwzi ęcie Uzasadnienie potrzeby realizacji przedsi ęwzi ęć i preferowane operacje Cel
Rozwój infrastruktury Rozwój bazy turystycznej, w tym na cele szkoleniowe, promocja lokalnych produktów kulinarnych. Rozwój bazy II CEL STRATEGICZNY: turystycznej noclegowej, w tym tworzenie wioski tatarskiej (zakup i przystosowanie jurt, tworzenie miejsc noclegowych, Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej kompleksu sanitarnego i świetlic). Stworzenia kompleksu tradycyjnych zabudowa ń tatarskich. Zwi ększona ilo ść obszaru LGD turystów i wzrost dochodów lokalnej społeczno ści. IV CEL OPERACYJNY Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej
Rozwój infrastruktury Zwi ększona ilo ść turystów, II CEL STRATEGICZNY: okołoturystycznej Budowa, rozwój i zagospodarowanie o środków turystycznych, sportu i rekreacji Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej Budowa wiat obszaru LGD Budowa amfiteatrów IV CEL OPERACYJNY Organizacja imprez kulturalnych Rozwój infrastruktury turystycznej i Zapewnienia zadaszonego miejsca odpoczynku i rekreacji oraz sanitariatów dla osób korzystaj ących ze ście Ŝek okołoturystycznej edukacyjnych i zdrowotnych znajduj ących si ę na tym terenie obszarze LSR. Mo Ŝliwo ść organizacji imprez plenerowych Podniesienie atrakcyjno ść turystycznej obszaru LSR, przy wykorzystaniu specyfiki obszaru oraz unikatowych zasobów przyrodniczych regionu Budowa strzelnic sportowych i organizacja mi ędzynarodowych zawodów w strzelaniu sportowym z broni pneumatycznej
Rozwój turystyki i Zwi ększona ilo ść turystów, Aktywny wypoczynek na łonie natury. Rozwoju turystyki (turystyka piesza, turystyka II CEL STRATEGICZNY: rekreacji konna), eko i agroturystyki i kształcenia zdrowotnego. Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej obszaru LGD II CEL OPERACYJNY Rozwój turystyki, w tym eko i agroturystyki
Wspieranie procesu Rozwój eko i agroturystyki. II CEL STRATEGICZNY: tworzenia i rozwoju Zwi ększenie atrakcyjno ści gospodarstw agroturystycznych. Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej gospodarstw eko i Napływ nowych turystów i wzrost dochodów lokalnej społeczno ści. obszaru LGD
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 86 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica agroturystycznych II CEL OPERACYJNY Rozwój turystyki, w tym eko i agroturystyki
Organizacja imprez Poprawa jako ści oferty sp ędzania wolnego czasu. Aktywizacja i pobudzanie inicjatyw II CEL STRATEGICZNY: kulturalno – sportowo Integracja społeczna i rodzinna Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej – rekreacyjnych obszaru LGD - festyny I CEL OPERACYJNY - do Ŝynki Efektywna promocja obszaru LGD przy - warsztaty malarskie wykorzystaniu unikatowych zasobów - warsztaty poetyckie regionu - imprezy nawi ązuj ące do historii XVI – XVIII w (np. Mi ędzynarodowa Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach) - imprezy sportowo-rekreacyjne (obozy sportowe, warsztaty tatarskiego łucznictwa konnego, krajowe zawody w łucznictwie konnym, rajdy historyczne).
Szkolenia i rozwój Aktywizacja zasobów ludzkich. Rozwój lokalnej społeczno ści, pogł ębianie wiedzy i ukierunkowanie na nowe tory I CEL STRATEGCZNY: lokalnej społeczno ści. my ślowe. Stymulowanie postaw innowacyjnych zwi ązanych z umiej ętno ści ą kreowania nowych usług, tworzenia Aktywizacja zawodowa i społeczna nowych produktów oraz zdolno ści ą do ich stałego doskonalenia. mieszka ńców obszaru LGD Doradztwo i szkolenia. I CEL OPERACYJNY Edukacja i rozwój lokalnej społeczno ści
Rozwijanie i Aktywizacja społeczno ści lokalnej. I CEL STRATEGCZNY: integracja lokalnych Rozwój i wspieranie Stowarzysze ń, klubów i innych form działalno ści lokalnej społeczno ści. Aktywizacja zawodowa i społeczna środowisk, mieszka ńców obszaru LGD wspieranie wspólnych I CEL OPERACYJNY inicjatyw Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści rozwojowych i innowacyjnych postaw mieszka ńców
Ochrona i Kompleksowa waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych. II CEL STRATEGICZNY: rewitalizacja walorów Wyznaczenie, dokumentowanie i urz ądzenie szlaków turystycznych pieszych, rowerowych oraz ście Ŝek Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej historyczno- tematycznych. obszaru LGD kulturowych Przygotowanie tras narciarskich celem organizowania zawodów mi ędzyszkolnych i mi ędzygminnych. III CEL OPERACYJNY obszaru LGD Zachowanie dziedzictwa historyczno kulturowego obszaru LSR, w tym: Ochrona dóbr naturalnych i kulturowych - zachowanie tradycyjnej drewnianej architektury charakterystycznej dla podlaskiej wsi - tworzenie miniskansenów (zachowanie starych obrz ędów jakie panowały na wsi, kultywowanie Ŝywej tradycji) - budowa regionalnych izb historycznych (zachowanie miejscowych tradycji kultury i r ękodzielnictwa, organizacja spotka ń oraz imprez turystyczno krajoznawczych i rekreacyjnych).
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 87 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Podejmowanie Zwi ększona ilo ść turystów i poziomu ich zadowolenia. Podwy Ŝszony dochód lokalnej społeczno ści. II CEL STRATEGICZNY: działa ń promujących Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej obszar w innowacyjny Obsługa pojazdami konnymi turystów. obszaru LGD sposób Wzbogacenie oferty turystycznej na obszarze LSR. Rozszerzenie i uatrakcyjnienie pobytu turystów w I CEL OPERACYJNY gospodarstwach agroturystycznych. Efektywna promocja obszaru LGD przy Wyznaczenie szlaku konnego „Tropami Ŝubrów”. wykorzystaniu unikatowych zasobów Zaprz ęgi w stylu tatarskim. regionu
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 88 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III.4 Procedura wyboru operacji przez LGD wraz z opisem procedury ich zmiany
Ustalenie przejrzystych i obiektywnych reguł i zasad funkcjonowania LGD Szlak Tatarski, w tym w szczególno ści procedur dotycz ących zasad wyboru projektów, które b ędą mogły uzyska ć dofinansowanie w ramach wdra Ŝania LSR stała si ę jednym z wa Ŝniejszych elementów prac nad niniejsz ą Strategi ą. Tworz ąc procedury i kryteria wyboru projektów twórcy Lokalnej Strategii Rozwoju opracowanej dla LGD Szlak Tatarski kierowali si ę: • wymogami wyznaczonymi poprzez odpowiednie akty legislacyjne, które warunkowały dobór tzw. kryteriów centralnych. Ogólna procedura aplikowania i obsługi wniosków o wsparcie w ramach wdra Ŝania LSR wynika z zapisów PROW 2007-2013 oraz rozporz ądzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wdra Ŝanie lokalnych strategii rozwoju”, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, • ustaleniami wypracowanymi podczas warsztatów konsultacyjnych w ramach tworzenia Lokalnej Strategii Rozwoju. W wyniku szerokich konsultacji społecznych wybrane procedury i kryteria lokalne okazały si ę niezwykle trafne i dostosowane do potrzeb przyszłych beneficjentów środków. Zastosowana metoda sformułowania kluczowych procedur i okre ślenia kryteriów lokalnych odnosz ąca si ę do aktów normatywnych i propozycji zgłoszonych przez samych mieszka ńców obszaru LSR daje gwarancj ę jasnych reguł, a przez to odpowiedniego wykorzystania środków.
W ramach prac nad Lokaln ą Strategi ą Rozwoju opracowano nast ępuj ące procedury szczegółowe: 1. procedur ę wyboru operacji przez LGD do dofinansowania w ramach realizacji LSR, 2. procedur ę zgodno ści operacji z LSR, 3. procedur ę oceny operacji w oparciu o kryteria centralne, 4. procedur ę oceny operacji w oparciu o ustalone lokalne kryteria, 5. procedur ę zmian lokalnych kryteriów wyboru operacji, 6. procedur ę odwoławczej od rozstrzygni ęć Rady, 7. procedur ę wył ączania członka Rady od udziału w wyborze projektów w razie zaistnienia okoliczno ści podwa Ŝaj ących jego bezstronno ść w procesie oceny.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 89 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Procedura wyboru operacji przez LGD do dofinansowania w ramach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju
I ETAP. Ustalenie terminu naboru wniosków
Pierwszym działaniem, jakie podejmuje LGD w ramach procedury wyboru operacji jest ustalenie terminu otwarcia naboru wniosków o dofinansowanie w porozumieniu z Instytucj ą Wdra Ŝaj ącą, tj. Samorz ądem Województwa (w przypadku odnowy wsi i małych projektów) lub Agencj ą Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (w przypadku ró Ŝnicowania działalno ści oraz mikroprzedsi ębiorstw). Nast ępnie w odniesieniu do rozporz ądzenia o wdra Ŝaniu LSR, PROW 2007- 2013, Lokalnej Strategii Rozwoju LGD przygotowuje tre ść informacji na temat mo Ŝliwo ści składania wniosków, zawieraj ącą mi ędzy innymi: • nazw ę Instytucji Ogłaszaj ącej (LGD Szlak Tatarski); • informacj ę czego dotyczy ogłoszenie (nabór wniosków o dofinansowanie projektów w ramach realizacji LSR); • sposób, termin i miejsce składania wniosków o przyznanie pomocy (adres i godziny pracy Biura LGD); • informacje dotycz ące kryteriów wyboru projektów, w tym lokalne kryteria wyboru projektów do dofinansowania okre ślone w LSR wraz z list ą dokumentów niezb ędnych do oceny według lokalnych kryteriów; • rodzaj projektów podlegaj ących dofinansowaniu; • typ beneficjentów do których skierowany jest konkurs; • kwot ę środków przeznaczonych na wsparcie finansowe projektów i poziom dofinansowania; • pocz ątek terminu składania wniosków i termin rozstrzygnięcia konkursu (nie wcze śniej ni Ŝ 14 dni od dnia ogłoszenia naboru; • informacj ę gdzie mo Ŝna uzyska ć szczegółowe informacje, w tym wsparcie doradcze dla potencjalnych beneficjentów, gdzie mo Ŝna pobra ć dokumentacj ą konkursow ą itp.); • zapis informuj ący o tym, Ŝe wnioski z chwil ą przyj ęcia przez LGD podlegaj ą procedurze ochrony danych osobowych i informacji handlowych;
II ETAP. Promocja i informacja o konkursie
Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski dbaj ąc o odpowiedni ą promocj ę i informacj ę o konkursie, b ędzie szeroko upowszechniała informacj ę o konkursie umieszczaj ąc ogłoszenie o naborze w wielu publicznych miejscach, m.in.: • w Internecie (strony internetowe: Lokalnej Grupy Działania, Partnerów LGD, Urz ędu Miasta Sokółka i Urz ędów Gmin Krynki, Sidra, Szudziałowo, Ku źnica); • na tablicach ogłosze ń w siedzibie LGD, Urz ędu Miasta Sokółka i Urz ędów Gmin Krynki, Sidra, Szudziałowo, Ku źnica; • w prasie lokalnej, • u sołtysów, • w siedzibach członków/partnerów LGD.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 90 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III ETAP. Przyjmowanie wniosków przez Biuro LGD
Uprawnieni zgodnie z zapisami PROW oraz wytycznymi LGD w danym działaniu wnioskodawcy z terenu LGD Szlak Tatarski składaj ą wnioski o dofinansowanie operacji bezpo średnio do Biura LGD, które powinno by ć wyra źnie oznakowane (godziny otwarcia, dy Ŝury doradców, informacja na zewn ątrz biura o przyjmowaniu wniosków itp.). Beneficjenci, którzy zamierzaj ą zło Ŝyć wniosek o pomoc, mog ą przy jego przygotowaniu korzysta ć z pomocy pracownika biura LGD (szczegółowe zasady funkcjonowania Biura okre śla Zał ącznik Nr. 7). We wła ściwym dokumencie (instrukcja post ępowania z wnioskiem) pojawi si ę informacja o ochronie danych osobowych wnioskodawców i informacji obj ętych tajemnic ą handlow ą. Proces składania wniosków odbywa si ę zgodnie z odpowiednimi aktami normatywnymi, tj. przez osob ę upowa Ŝnion ą, w formie papierowej, oryginał wypełniony komputerowo z podaniem spisu tre ści i liczby zał ączników oraz kopia potwierdzona za zgodno ść z oryginałem (przy składaniu wniosków sprawdzana jest kompletno ść zał ączników). W procesie wydawania i przyjmowania wniosków uczestniczy uprawniony pracownik Biura LGD, który tworzy tzw. list ę rejestruj ącą wydane i zgłoszone wnioski. Potwierdzenie przyj ęcia wniosku zawiera: piecz ątk ę LGD, dat ę zło Ŝenia wniosku, podpis osoby przyjmuj ącej wniosek. Po oficjalnym zamkni ęciu listy rejestruj ącej w dniu zako ńczenia terminu składania Wniosków, kierownik Biura i członek Rady przeliczają wnioski, sprawdzaj ą rejestr i przekazuj ą wnioski do oceny Radzie.
IV ETAP. Ocena i wybór wniosków o dofinansowanie w ramach ogłoszonego konkursu
Przed terminem posiedzenia Rady pracownik biura LGD przygotowuje streszczenia zarejestrowanych wniosków, tj. nr wniosku, beneficjent, tytuł projektu, data wpływu wniosku do LGD, w ramach jakiego działania jest realizowany projekt (o ś 3 i małe projekty), zakres projektu (czego dotyczy), wysoko ść wnioskowanej kwoty pomocy itp. Przygotowana przez Biuro LGD prezentacja wniosków jest przedstawiana przez Przewodnicz ącego Rady na posiedzeniu Organu Decyzyjnego.. Nast ępnie propozycje projektów s ą oceniane przez Rad ę, która podejmuje rozstrzygaj ącą decyzj ę o przyj ęciu, b ądź odrzuceniu do dofinansowania projektu, dokonuj ąc oceny zgodno ści operacji z Lokaln ą Strategią Rozwoju w oparciu o ustalon ą procedur ę (głosowanie, na podstawie którego członkowie Rady wypełniaj ą kart ę oceny zgodno ści operacji z LSR) oraz z zastosowaniem lokalnych kryteriów wyboru, okre ślaj ących priorytety LGD jako instytucji finansuj ącej (szczegółowy zakres kompetencji Rady zawiera Zał ącznik Nr. 8). Oceniaj ący członkowie Rady mog ą korzysta ć z pomocy ekspertów w dziedzinie, której dotyczy projekt (o zatrudnieniu eksperta spoza organu decyzyjnego decyduje np. Zarz ąd na wniosek członka oceniaj ącego wniosek, Zarz ąd posiada list ę dost ępnych ekspertów). W przypadku pozytywnej decyzji Rada tworzy list ę rankingow ą wniosków o dofinansowanie operacji w ramach danych działa ń lub przewidzianych w LSR przedsi ęwzi ęć , w ramach których uruchomiony jest nabór wniosków i nast ępnie wnioski s ą kierowane do realizacji w kolejno ści zgodnej z ustalonym rankingiem, tj. LGD przesyła do wła ściwej IW listy wybranych (i odrzuconych) operacji wraz z wnioskami o ich dofinansowanie.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 91 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
W dalszej kolejno ści Samorz ąd Województwa Podlaskiego b ądź ARMiR (w zale Ŝno ści od działania, w ramach którego b ędzie ogłoszony nabór) rozpatruj ą wnioski o przyznanie pomocy (w terminie 3 miesi ęcy od dnia przekazania wniosku przez LGD do podmiotu wdra Ŝaj ącego). W przypadku pozytywnej oceny nast ępnie z wybranymi przez Rad ę wnioskodawcami s ą podpisywane umowy o dofinansowanie operacji. Odwołanie si ę od decyzji Rady w sprawie wyboru operacji mo Ŝe nast ąpi ć zgodnie ze statutem LGD tylko do Walnego Zebrania Członków za po średnictwem Zarz ądu.
Przebieg posiedzenia Organu Decyzyjnego (Rady)
CZ ĘŚĆ ORGANIZACYJNA
Etap Zakres odpowiedzialno ści 1. Prezentacja (streszczenie) wniosków, tj. nr wniosku, Przewodnicz ący Rady beneficjent, tytuł projektu, data wpływu wniosku do LGD, w (streszczenie przygotowuje ramach jakiego działania jest realizowany projekt (o ś 3 i małe pracownik biura LGD przed projekty), zakres projektu (czego dotyczy), wysoko ść terminem posiedzenia Rady) wnioskowanej kwoty pomocy 2. Ocena zgodno ści operacji (projektu) z LSR - głosowanie za Organ Decyzyjny (Rada) pomoc ą Kart do oceny zgodno ści 3. Sprawdzenie poprawno ści wypełnienia „Karty oceny Komisja Rewizyjna zgodno ści operacji z LSR". Komisja Rewizyjna przelicza oddane głosy, i w przypadku stwierdzenia bł ędów i braków w sposobie wypełnienia karty oceny zgodno ści operacji z LSR Komisja Skrutacyjna wzywa członka Rady, który wypełnił t ę kart ę do zło Ŝenia wyja śnie ń i uzupełnienia braków. 4. Ocena według centralnych kryteriów wyboru - głosowanie za Organ Decyzyjny (Rada) pomoc ą Kart do oceny zgodno ści 5. Sprawdzenie poprawno ści wypełnienia Kart oceny Komisja Rewizyjna zgodno ści z kryteriami centralnymi 6. Ocena według lokalnych kryteriów wyboru Organ Decyzyjny (Rada) • Zabezpieczenie danych poufnych zawartych we wniosku (zło Ŝenie o świadcze ń członków Rady, Ŝe zobowi ązuj ą si ę do zachowania tajemnicy ze wzgl ędu na ochron ę danych osobowych i informacji obj ętych tajemnic ą handlow ą oraz Ŝe zobowi ązuj ą si ę do bezstronnej oceny, oświadczenie, Ŝe oceniaj ącego nie ł ącz ą interesy z wnioskodawc ą (procedura wył ączenia członka Rady w przypadku zaistnienia sytuacji, która mo Ŝe wywoływa ć wątpliwo ść co do jego bezstronno ści) • Głosowanie za pomoc ą Kart do oceny zgodno ści 7. Sprawdzenie przez Komisj ę Skrutacyjn ą poprawno ści wypełnienia „Kart oceny operacji według lokalnych kryteriów" Komisja Skrutacyjna zgodnie z instrukcj ą, np. czy sumuj ą si ę punkty, w przypadku stwierdzenia bł ędów i braków w sposobie wypełnienia karty oceny Komisja Skrutacyjna wzywa członka Rady, który
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 92 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
wypełnił t ę kart ę do zło Ŝenia wyja śnie ń i uzupełnienia braków. 5. Sporz ądzenie protokołu z I cz ęś ci posiedzenia Rady Organ Decyzyjny (Rada) z list ą potwierdzaj ącą wydanie i zwrot wniosków:
CZ ĘŚĆ ZATWIERDZAJACA
Etap Zakres odpowiedzialno ści 1. Prezentacja (streszczenie) wniosków, jw. oraz liczba 1. Przewodnicz ący Rady przyznanych punktów w ramach oceny wg kryteriów Komisja Skrutacyjna lokalnych, średnia liczba przyznanych punktów, (Komisja Skrutacyjna uzasadnienie oceny członków oceniaj ących dany wniosek. podsumowuje i u średnia 2. Informacja o dost ępno ści środków na poszczególne typy przyznane punkty i operacji (przedsi ęwzi ęcia), przekazuje wyniki 3. Podj ęcie uchwał w stosunku do ka Ŝdej operacji przyj ętej do Przewodnicz ącemu Rady) finansowania, b ądź odrzuconej, zawieraj ących: 2. Członek Zarz ądu • dat ę i numer, na który składaj ą si ę: cyfry rzymskie oznaczaj ące numer kolejny posiedzenia od pocz ątku 3. Rada realizacji osi 4. Leader, łamane przez numer kolejny uchwały od pocz ątku realizacji osi 4. Leader zapisany cyframi arabskimi, łamane przez dwie ostatnie cyfry roku. • Wyniki głosowania w sprawie uznania operacji za zgodne z LSR, • Wyniki głosowania w sprawie oceny operacji według kryteriów centralnych • Wyniki głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD i sporz ądzon ą na tej podstawie list ę rankingow ą wniosków, • Dost ępno ść środków LGD na poszczególne typy operacji. • Informacje o wnioskodawcy operacji (imi ę i nazwisko lub nazw ę, miejsce zamieszkania lub miejsce działalno ści, adres lub siedzib ę, PESEL lub REGON, NIP). • Tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku.
• Kwot ę pomocy, o jak ą ubiegał si ę wnioskodawca zgodn ą
z kwot ą podan ą we wniosku.
• Informacj ę o decyzji Rady w sprawie zgodno ści lub braku
zgodno ści operacji z LSR. • Informacj ę o finansowaniu lub nie finansowaniu realizacji operacji. Zasady obowi ązuj ące przy podejmowaniu uchwał w stosunku do ka Ŝdej operacji przyj ętej do finansowania, b ądź odrzuconej: • Przewodnicz ący Rady odczytuje uchwały dotycz ące poszczególnych projektów rozpatrywanych w trakcie posiedzenia • Głosowanie uchwał zgodnie z zasad ą, Ŝe decyzja odno ście przyj ęcia uchwały jest pozytywna, gdy wi ększo ść bezwzgl ędna składu Organu Decyzyjnego EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 93 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
(ponad 50% jego składu) j ą przyjmie. • Uchwałom Rady nadaje si ę form ę odr ębnych dokumentów, z wyj ątkiem uchwał proceduralnych, które odnotowuje si ę w protokole posiedzenia. • Uchwał ę podpisuje Przewodnicz ący Rady po jej podj ęciu. • Uchwały podj ęte przez Rad ę, nie pó źniej ni Ŝ 7 dni od ich uchwalenia, Przewodnicz ący Rady przekazuje Zarz ądowi. 4. Sporz ądzenie listy operacji niezgodnych z LSR, Rada 5. Sporz ądzenie listy rankingowej wszystkich projektów Rada (zgodnych z LSR), które zostały poddane ocenie wg kryteriów lokalnych, 6. Przyj ęcie uchwał ą listy rankingowej, zgodnie z zasad ą, Ŝe Rada decyzja odno ście przyj ęcia listy rankingowej operacji rekomendowanych do finansowania jest pozytywna, gdy wi ększo ść bezwzgl ędna składu organu decyzyjnego (ponad 50% jego składu) j ą przyjmie. 7. Sporz ądzenie listy operacji nie wybranych do finansowania Rada, Biuro LGD wraz z uzasadnieniem, 8. Sporz ądzenie protokołu z posiedzenia Rady (w terminie 7 Przewodnicz ący Rady dni po odbyciu posiedzenia), w którym odnotowuje się: • skład osobowy Komisji Skrutacyjnej, • okre ślenie liczby uprawnionych do głosowania, liczby bior ących udział w głosowaniu, ilo ści oddanych głosów wa Ŝnych i niewa Ŝnych, przedmiot, przebieg i wyniki głosowania • podpisy członków Komisji Skrutacyjnej. 9. Udost ępnienie sporz ądzonego protokołu do wgl ądu w Biurze LGD na okres 14 dni w celu umo Ŝliwienia członkom Rady Biuro LGD wniesienia ewentualnych poprawek w jego tre ści. Ewentualne poprawki rozpatruje Przewodnicz ący Rady. Je Ŝeli Przewodnicz ący nie uwzgl ędni proponowanych zmian, poprawk ę poddaje si ę pod głosowanie na nast ępnym posiedzeniu Rady, która decyduje o przyj ęciu lub odrzuceniu poprawek. 10. Zako ńczenie procedury dotycz ącej mo Ŝliwo ści nanoszenia poprawek do protokołu i podpisanie protokołu przez Rada Przewodnicz ącego obrad 11. Przechowywanie dokumentacji z posiedze ń Rady w Biurze LGD w celu dost ępno ści do wgl ądu wszystkim Biuro LGD zainteresowanym. 12. Przekazanie w terminie 14 dni od dokonania wyboru operacji do finansowania LGD do wła ściwej IW Rada • listy wybranych projektów wraz ze zło Ŝonymi wnioskami o przyznanie pomocy oraz uchwałami organu decyzyjnego LGD o wyborze operacji do realizacji w ramach LSR:
− Samorz ąd województwa - lista małych projektów,
lista projektów do działania Odnowa i rozwój wsi;
− Oddział regionalny ARiMR - listy projektów do działa ń EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 94 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
„Mikroprzedsi ębiorstw" i „Ró Ŝnicowanie"; • list ę projektów, które nie zostały wybrane do realizacji w ramach LSR, wraz ze zło Ŝonymi wnioskami o przyznanie pomocy oraz uchwałami wła ściwego organu LGD zawieraj ącymi uzasadnienie niedokonana wyboru, • Dalsze post ępowanie w sprawie przyznania pomocy prowadzi odpowiednia Instytucja wdra Ŝaj ąca (ARiMR lub SW) 13. Informacja na pi śmie przekazana przez LGD Wnioskodawcy o: Biuro LGD • zgodno ści lub niezgodno ści projektu z LSR - wskazuj ąc przyczyny niezgodno ści; • wybraniu albo nie wybraniu projektów, wskazuj ąc przyczyny nie wybrania; • liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny projektów pod wzgl ędem spełnienia kryteriów i miejscu na li ście wybranych operacji, w terminie 14 dni od dnia dokonania wyboru; 14. W przypadku projektów składanych w ramach działa ń Osi 3 Biuro LGD (Ró Ŝnicowanie, Mikroprzedsi ębiorstwa, Odnowa wsi) LGD przekazuje Wnioskodawcom, których operacje nie zostały wybrane do realizacji w ramach LSR informacj ę o mo Ŝliwo ści zło Ŝenia wniosku o przyznanie pomocy na operacj ę bezpo średnio do instytucji wdra Ŝaj ącej ARiMR (Ró Ŝnicowanie, Mikroprzedsi ębiorstwa), Samorz ąd Województwa Podlaskiego (Odnowa wsi), oczywi ście w miar ę dost ępno ści środków.
Graficzne i tabelaryczne uj ęcie procedury przyjmowania wniosków przedstawiono poni Ŝej.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 95 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Schemat procesuLokalna przyjmowania Strategia Rozwoju wniosków, Lokalnej oceny, Grupy Działania dokon Szlakywania Tatarski wyboru operacji obejmująca obszari przyznawania pi ęciu gmin: Sokółka, dofinansowania Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Podj ęcie uchwały przez Zarz ąd LGD odno śnie naboru wniosków o dofinansowanie
Uzgodnienia LGD z IW (Samorz ąd Województwa i ARMiR) odno śnie Ogłoszenie o naborze terminu naboru wniosków wniosków
Wsparcie doradcze dla potencjalnych beneficjentów
Instrukcja post ępowania Przyjmowanie wniosków przez Biuro LGD z wnioskiem
Promocja i informacja o konkursie Dopracowanie i ponowne zło Ŝenie projektu w kolejnym Zbiorcze zestawienie naborze wniosków Rejestracja przyj ętych wniosków przyj ętych wniosków
Zapoznanie si ę z wnioskami zło Ŝonymi w Informacja o ramach naboru prowadzonego przez LGD posiedzeniu Rady
Ocena zgodno ści zło Ŝonych wniosków o Karta oceny zgodno ści dofinansowanie z LSR i kryteriami centralnymi operacji z LSR wraz z instrukcj ą POZIOM LGD
Lista projektów nie NIE Ocena TAK Lista projektów zgodnych z LSR pozytywna zgodnych z LSR
TAK
Ocena zgodno ści zło Ŝonych wniosków o Karta oceny wg lokalnych dofinansowanie według lokalnych kryteriów wyboru kryteriów wraz z instrukcj ą
Uchwała Rady LGD NIE Ocena TAK Uchwała Rady LGD o nie wybraniu operacji do pozytywna o wybraniu operacji do finansowania finansowania
TAK
Przesłanie listy rankingowej projektów wybranych do dofinansowania do wła ściwej IW (Samorz ąd Województwa Podlaskiego lub ARMiR)
Rozpatrzenie przez IW wniosków o dofinansowanie operacji pod k ątem spełnienia przez wnioski/wnioskodawców niezb ędnych wymogów formalnych
Podpisanie z wybranymi przez Rad ę wnioskodawcami umowy o dofinansowanie operacji
Pozytywna weryfikacja wniosku o płatno ść przez Agencj ę Płatnicz ą EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 POZIOM IW 96 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Wypłata pomocy na rzecz wnioskodawcy
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Tabela. Zadania, narz ędzie i zakres odpowiedzialno ści w ramach procedury wyboru projektów do realizacji w ramach LSR
Zakres L.p. Etap Zadania Narz ędzia odpowiedzialno ści 1 Ustalenie 1. Rozpoznanie zainteresowania • Spotkania Prezes Zarz ądu terminu naboru wśród potencjalnych • Ankiety Pracownik Biura wniosków wnioskodawców składaniem • Sonda Ŝe LGD wniosków o pomoc na realizacj ę projektów w ramach wdra Ŝania LSR zgodnie z celami szczegółowymi i przedsi ęwzi ęciami 2. Podj ęcie uchwały zarz ądu LGD w sprawie rozpocz ęcia naboru wniosków pomoc w ramach środków przewidzianych na realizacj ę LSR (O ś 3 i małe projekty); 3. Wyst ąpienie z wnioskiem do samorz ądu województwa o ogłoszenie terminu naboru wniosków o pomoc 2 Promocja i 1. Przygotowanie tre ści ogłoszenia o • Internet Pracownik Biura informacja o naborze wniosków o • Tablice LGD konkursie dofinansowanie w ramach danego ogłoszeniow konkursu e 2. Podanie do publicznej • Prasa wiadomo ści informacji o mo Ŝliwo ści składania wniosków o przyznanie pomocy 3. Wyznaczenie terminu na składanie wniosków, nie krótszego jak 14 dni od dnia ogłoszenia naboru 3 Przyjmowanie 1. Dy Ŝury doradców pomagaj ących • Instrukcja Kierownik Biura wniosków przy wypełnianiu wniosków post ępowani LGD Eksperci przez Biuro 2. Rejestracja wniosków a z zewn ętrzni LGD wnioskiem • Lista potwierdzaj ą ca wydawanie i zwrot wniosków 4 Ocena i wybór 1. Umo Ŝliwienie członkom organu • Internet Członkowie Rady wniosków o decyzyjnego zapoznania si ę z • Tablice Prezes Zarz ądu dofinansowanie wnioskami podlegaj ącymi ogłoszeniow LGD w ramach 2. ocenie, materiałami i e ogłoszonego dokumentami • Karta oceny EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 97 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
konkursu 3. Uzgodnienie miejsca, terminu, zgodno ści porz ądku obrad operacji z 4. Poinformowanie członków Rady LSR wraz z o terminie, miejscu posiedzenia i instrukcj ą porz ądku obrad na • Karta oceny 5. 14 dni przed posiedzeniem wg lokalnych (pisemnie) kryteriów 6. Podanie do publicznej wraz z wiadomo ści informacji o instrukcj ą posiedzeniu Rady 7. Posiedzenie Rady, w tym: • Ocena zgodno ści projektów z LSR • Ocena zgodno ści projektów według kryteriów centralnych • Ocena punktowa według lokalnych kryteriów wyboru
Procedura oceny zgodno ści operacji z Lokaln ą Strategi ą Rozwoju
Odwołuj ąc si ę do zapisów uj ętych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich wnioski o dofinansowanie, kwalifikuj ące si ę do udzielenia pomocy w ramach osi 4 LEADER, a wi ęc we wszystkich mo Ŝliwych w ramach tej osi działaniach, mog ą dotyczy ć tylko i wył ącznie projektów zgodnych z LSR, przyj ętą przez LGD Szlak Tatarski i zatwierdzon ą wcze śniej do dofinansowania przez Samorz ąd Województwa Podlaskiego. Zgodno ść danego projektu ze Strategi ą stanowi podstawowy i jednocze śnie niezmienne kryterium warunkuj ące dalsz ą ocen ę wniosku o dofinansowanie projektu przez Rad ę LGD Szlak Tatarski w oparciu o lokalne kryteria wyboru. Bior ąc pod uwag ę struktur ę Lokalnej Strategii Rozwoju okre ślon ą przez IZ (zakładaj ącą sformułowanie celów ogólnych, szczegółowych oraz przedsi ęwzi ęć ) najwła ściwsz ą metod ą oceny zgodno ści danego projektu z LSR b ędzie zbadanie przez członków Organu Decyzyjnego (Rady) czy proponowana operacja nawi ązuje (jest zgodna/przyczynia si ę do realizacji) przynajmniej jednego celu ogólnego LSR, przynajmniej jednego celu szczegółowego LSR oraz przynajmniej jednego przedsi ęwzi ęcia zapisanego w LSR.
W zwi ązku z powy Ŝszym Karta oceny zgodno ści operacji z LSR wykorzystywana przez LGD w procesie oceny zgłoszonych projektów zawiera odpowiedzi na nast ępuj ące pytania: • Czy operacja przyczynia si ę do osi ągni ęcia co najmniej jednego celu ogólnego okre ślonego w LSR ? • Czy operacja przyczynia si ę do osi ągni ęcia co najmniej jednego celu szczegółowego okre ślonego w LSR ? • Czy operacja odpowiada zało Ŝonym w LSR przedsi ęwzi ęciom? • Czy operacja jest zgodna z działaniami, na które ogłoszono nabór w ramach danego konkursu?
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 98 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Schemat procesu oceny zgodno ści operacji z LSR
Głos członka Rady Pozytywna odpowied ź na wszystkie przemawiaj ący za wyborem 4 pytania danej operacji
Operacja uzyskuje status zgodności z LSR tylko wtedy, gdy wi ększo ść bezwzgl ędna składu Organu Decyzyjnego (tzn. ponad 50% Operacja zgodna z LSR składu Rady) zaznaczy na indywidualnych kartach oceny projektów odpowiednie pola okre ślaj ące zgodno ść danej operacji z LSR.
W procesie oceny zgodno ści operacji z LSR Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski wykorzystuje Kart ę oceny zgodno ści operacji z LSR:
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LSR piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty 1. Czy realizacja projektu / operacji przyczyni si ę do osi ągni ęcia celów strategicznych LSR?
CS1: AKTYWIZACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA MIESZKA ŃCÓW OBSZARU LGD CS2: PODNIESIENIE ATRAKCYJNO ŚCI TURYSTYCZNEJ OBSZARU LGD
2. Czy realizacja projektu / operacji przyczyni si ę do osi ągni ęcia celów operacyjnych LSR?
CO1.1. CO2.1 CO1.2 CO2.2 CO1.3 CO2.3. CO2.4 3. Czy realizacja projektu / operacji jest zgodna z przedsi ęwzi ęciami zaplanowanymi w LSR?
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 99 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
P1 P5 P9 P13 P17 P21 P25 P2 P6 P10 P14 P18 P22 P3 P7 P11 P15 P19 P23 P4 P8 P12 P16 P20 P24
Czy operacja jest zgodna z działaniami, na które ogłoszono nabór w ramach danego konkursu?
TAK NIE
Uzasadnienie zgodno ści operacji z LSR:
Imi ę i nazwisko członka Rady
Głosuj ę za uznaniem/nie uznaniem* operacji za zgodn ą z LSR (niepotrzebne skre śli ć)
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
Czytelny podpis Przewodnicz ącego Rady:
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
Zał ącznik do Karty oceny zgodno ści operacji z LSR:
WIZJA Obszar LGD Szlak Tatarski atrakcyjny mieszka ńcom, jak i turystom, dzi ęki aktywnym działaniom lokalnych społeczno ści przy wykorzystaniu niebywałych w skali kraju i Europy walorów przyrodniczo-kulturowych i przygranicznego poło Ŝenia
MISJA LGD Szlak Tatarski inicjuje i realizuje na swoim terenie nowatorskie projekty ukierunkowane na wykorzystanie unikatowych zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych oraz popraw ę jako ści Ŝycia mieszka ńców obszaru LGD
I CEL STRATEGCZNY (CS1): AKTYWIZACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA MIESZKA ŃCÓW OBSZARU LGD
CELE OPERACYJNE PRZEDSI ĘZWI ĘCIA
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 100 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Opracowanie programów aktywizacji (P1) I CEL OPERACYJNY (CO1.1) Szkolenia (P2) Edukacja i rozwój lokalnej społeczno ści Doradztwo (P3)
Warsztaty (P4)
II CEL OPERACYJNY Poprawa warunków funkcjonowania i wsparcie lokalnych przedsi ębiorców (P5)
(CO1.2) Wspieranie rozwoju Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych przedsi ębiorczo ści (P6) i innowacyjnych postaw mieszka ńców Stymulowanie postaw innowacyjnych zwi ązanych z umiej ętno ści ą kreowania nowych usług, tworzenia nowych produktów oraz zdolno ści ą do ich stałego doskonalenia (P7)
III CEL OPERACYJNY Realizacja programów, akcji, wydarze ń sprzyjaj ących aktywizacji mieszka ńców (P8) (CO1.3) Poprawa jako ści Zwi ększanie mo Ŝliwo ści organizowania imprez kulturalnych i sportowych (P9) oferty sp ędzania wolnego czasu Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych (P10)
II CEL STRATEGICZNY (CS2): PODNIESIENIE ATRAKCYJNO ŚCI TURYSTYCZNEJ OBSZARU LGD
CELE OPERACYJNE PRZEDSI ĘZWI ĘCIA
Kreowanie zintegrowanego, sieciowego produktu turystycznego (P11) I CEL OPERACYJNY (CO2.1) Efektywna promocja Organizacja wydarze ń promuj ących obszar obj ęty LSR, w tym imprez kulturalnych, obszaru LGD przy sportowych, rekreacyjnych (P12) wykorzystaniu unikatowych Promocja lokalnych produktów wykorzystuj ących potencjały regionu (P13) zasobów regionu
Podejmowanie działa ń promuj ących obszar w innowacyjny sposób (P14) II CEL OPERACYJNY (CO2.2) Wspieranie procesu tworzenia i rozwoju gospodarstw eko- i agroturystycznych (P15)
Rozwój turystyki, Sieciowanie gospodarstw ekologicznych (P16) w tym eko i agroturystyki Poprawa estetyzacji obszarów wiejskich (zagród, terenów zielonych) (P17)
Inwentaryzacja i społeczna opieka nad pomnikami przyrody i zabytkami (P18) III CEL OPERACYJNY (CO2.3) Kompleksowa waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych (P19) Ochrona dóbr naturalnych i Wyznaczenie, dokumentowanie, i urz ądzanie szlaków turystycznych pieszych, rowerowych, konnych oraz ście Ŝek tematycznych (P20) kulturowych Opracowanie i wdro Ŝenie programu rewitalizacji walorów historyczno-kulturowych obszaru LGD (P21)
Rozwój bazy noclegowej (P22)
IV CEL OPERACYJNY (CO2.4) Rozwój bazy gastronomicznej, w tworzenie punktów sprzeda Ŝy regionalnych produktów Rozwój infrastruktury kulinarnych (P23) turystycznej i okołoturystycznej Rozwój pozostałej infrastruktury turystycznej (P24)
Rozwój infrastruktury okołoturystycznej (P25)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 101 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY:
Pola zaznaczone kolorem zielonym wypełnia biuro LGD przed rozpocz ęciem procesu oceny zgodno ści operacji z LSR. Pozostałe pola białe wypełnia Członek Rady LGD biorący udział w ocenie zgodno ści operacji z LSR. 1. Kart ę nale Ŝy wypełni ć piórem, cienkopisem lub długopisem 2. Ocena zgodno ści polega na wpisaniu znaku „x” w wyznaczonym polu przy ka Ŝdym celu/przedsi ęwzi ęciu, z którym dana operacja jest zgodna. Zgodno ść Oceniana operacja mo Ŝe by ć zgodna z LSR z kilkoma celami/przedsi ęwzi ęciami (dopuszczalne jest zaznaczenie wi ęcej, ni Ŝ jednego kwadracików), 3. Operacja zostanie uznana za zgodn ą z LSR je Ŝeli b ędzie zgodna z: a. co najmniej jednym celem strategicznym, b. co najmniej jednym celem operacyjnym, c. co najmniej jednym przedsi ęwzi ęciem zapisanym w LSR. 4. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje niewa Ŝno ści ą karty.
Procedura przeprowadzania głosowania zawarta jest w Regulaminie Rady, stanowi ącym Zał ącznik Nr. 8 do niniejszej LSR.
Procedura oceny operacji w oparciu o centralne kryteria wyboru
Projekty kwalifikuj ące si ę do wsparcia w ramach działa ń osi 4 PROW musz ą spełnia ć kryteria wyboru okre ślone dla tzw. małych projektów i poszczególnych działa ń osi 3 (Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw, Odnowa i rozwój wsi) oraz dodatkowe kryteria wyboru okre ślone w LSR, przyj ętej przez Lokaln ą Grup ę Działania Szlak Tatarski.
Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej
Cel Ró Ŝnicowanie działalno ści rolniczej w kierunku podejmowania lub rozwijania przez rolników, domowników i mał Ŝonków rolników, działalno ści nierolniczej lub zwi ązanej z rolnictwem, co wpłynie na tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów, promocj ę zatrudnienia poza rolnictwem na obszarach wiejskich.
Zakres działania Podj ęcie lub rozwój działalno ści w zakresie: • usług dla gospodarstw rolnych lub le śnictwa;
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 102 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• usług dla ludno ści; • sprzeda Ŝy hurtowej i detalicznej; • rzemiosła lub r ękodzielnictwa; • robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych; • usług turystycznych oraz zwi ązanych ze sportem, rekreacj ą i wypoczynkiem; • usług transportowych; • usług komunalnych; • przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów le śnych; • magazynowania lub przechowywania towarów; • wytwarzania produktów energetycznych z biomasy; • rachunkowo ści, doradztwa lub usług informatycznych; • wynajmowania pokoi w budynku mieszkalnym oraz sprzeda Ŝy posiłków domowych • lub świadczenia innych usług zwi ązanych z pobytem turystów w gospodarstwie • rolnym.
Szczegółowy wykaz rodzajów działalno ści – Zał ącznik do Rozporz ądzenia MRiRW, z dn. 17 pa ździernika 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej” obj ętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007- 2013.
Warunki przyznania • operacja jest uzasadniona ekonomicznie; pomocy • operacja jest realizowana na obszarze obj ętym LSR; • operacja spełnia wymagania wynikaj ące z obowi ązuj ących przepisów prawa, które maj ą zastosowanie do tej operacji; • miejsce zamieszkania beneficjenta znajduje si ę w miejscowo ści nale Ŝą cej do: o gminy wiejskiej, o gminy miejsko-wiejskiej, z wył ączeniem miast licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców, o gminy miejskiej, z wył ączeniem miejscowo ści licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców; • inwestycje zwi ązane z budow ą, remontem, wyposa Ŝeniem, zagospodarowaniem nieruchomo ści obj ętych operacj ą, dotycz ą nieruchomo ści poło Ŝonych w miejscowo ściach, o których mowa w pkt 3; • operacja wi ąŜ e si ę z mo Ŝliwo ści ą zatrudnienia w ramach podj ętej albo rozwijanej działalno ści nierolniczej; • gospodarstwo rolne, którego posiadaczem jest rolnik (beneficjent) było obj ęte, w roku poprzedzaj ącym rok zło Ŝenia wniosku, płatno ściami bezpo średnimi
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 103 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Definicja beneficjenta Osoba fizyczna, członek gospodarstwa domowego w gospodarstwie rolnym, która jest ubezpieczona na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jako rolnik, który uzyskał w drodze decyzji dopłaty bezpo średnie lub domownik lub mał Ŝonek rolnika. Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzib ę na obszarze obj ętym LSR lub realizuj ą operacje na obszarze obj ętym LSR.
Forma i wysoko ść Pomoc ma form ę zwrotu cz ęś ci kosztów kwalifikowalnych operacji. pomocy Maksymalna wysoko ść pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w gospodarstwie rolnym, w okresie realizacji Programu, nie mo Ŝe przekroczy ć 100 tys. zł.
Poziom pomocy Poziom pomocy finansowej w ramach PROW 2007-2013 wynosi maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych operacji.
Koszty kwalifikowalne • Koszty budowy, przebudowy, remontu poł ączonego z modernizacj ą niemieszkalnych obiektów budowlanych wraz z zakupem instalacji technicznej, koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodz ących z rozbiórki; • Koszty nadbudowy, przebudowy, remontu poł ączonego z modernizacj ą istniej ących budynków mieszkalnych wraz z zakupem instalacji technicznej, koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodz ących z rozbiórki; • Zagospodarowania terenu; • Zakupu maszyn, urz ądze ń, narz ędzi, wyposa Ŝenia i sprz ętu; • Koszty zakupu sprz ętu komputerowego i oprogramowania słu Ŝą cego wsparciu podejmowanej i rozwijanej działalno ści nierolniczej; • Koszty zakupu środków transportu, z wył ączeniem zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej ni Ŝ 8 osób wraz z kierowc ą; • Koszty rat tytułem wykonania umowy leasingu, nieprzekraczaj ące ceny netto nabycia rzeczy (o których mowa w pkt 4-6), je Ŝeli przeniesienie własno ści tych rzeczy na beneficjenta nast ąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie pó źniej ni Ŝ do dnia zło Ŝenia wniosku o płatno ść ostateczn ą. • Koszty ogólne – bezpo średnio zwi ązane z przygotowaniem i realizacj ą operacji, w wysoko ści nie przekraczaj ącej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych: o Przygotowanie dokumentacji technicznej operacji, w szczególno ści: o Kosztorysów, o Projektów architektonicznych lub budowlanych, o Ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, o Dokumentacji geologicznej, hydrologicznej, o Wypisów i wyrysów z katastrów nieruchomo ści, EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 104 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
o Projektów technologicznych, o Opłat za patenty lub licencje, o Sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty zwi ązane z kierowaniem robotami budowlanymi.
Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw
Cel Wzrost konkurencyjno ści gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsi ębiorczo ści i rynku pracy, a w konsekwencji wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich.
Zakres działania Pomocy udziela si ę podmiotom z tytułu inwestycji zwi ązanych z tworzeniem lub rozwojem mikroprzedsi ębiorstw, działaj ących w zakresie: usług dla gospodarstw rolnych lub le śnictwa; • usług dla ludno ści; • sprzeda Ŝy hurtowej i detalicznej; • rzemiosła lub r ękodzielnictwa; • robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych; • usług turystycznych oraz zwi ązanych ze sportem, rekreacj ą i wypoczynkiem; • usług transportowych; • usług komunalnych; • przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów le śnych; • magazynowania lub przechowywania towarów; • wytwarzania produktów energetycznych z biomasy; • rachunkowo ści, doradztwa lub usług informatycznych.
Warunki przyznania • operacja jest uzasadniona pod wzgl ędem ekonomicznym; pomocy • operacja spełnia wymagania wynikaj ące z obowi ązuj ących przepisów prawa, które maj ą zastosowanie do tej operacji; • operacja nie jest finansowana z udziałem innych środków publicznych; • siedziba lub oddział lub miejsce zamieszkania przedsi ębiorcy oraz, w przypadku operacji zwi ązanych z nieruchomo ści ą, miejsce połoŜenia nieruchomo ści, znajduj ą si ę w miejscowo ści nale Ŝą cej do: o gminy wiejskiej o gminy miejsko-wiejskiej, z wył ączeniem miast licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców, o gminy miejskiej, z wył ączeniem miejscowo ści licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców, • w przypadku podmiotów innych ni Ŝ grupy producentów rolnych, EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 105 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
wst ępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw, uznane organizacje producentów owoców i warzyw oraz podmioty świadcz ące usługi dla gospodarstw rolnych lub le śnictwa, na obszarach wiejskich zgodnie z najszersz ą definicj ą, tj. miejscowo ści nale Ŝą cej do: o gminy wiejskiej, o gminy miejsko-wiejskiej, z wył ączeniem miast licz ących powy Ŝej 20 tys. mieszka ńców, o gminy miejskiej, z wył ączeniem miejscowo ści licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców, • w przypadku grup producentów rolnych, wst ępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw, uznanych organizacji producentów owoców i warzyw oraz podmiotów świadcz ących usługi dla gospodarstw rolnych lub le śnictwa, biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy, co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji; w okresie ostatnich 2 lat wnioskodawca nie uzyskał pomocy w ramach PO Kapitał Ludzki 2007-2013, działanie „Wsparcie oraz promocja przedsi ębiorczo ści i samozatrudnienie”.
• Osoba fizyczna lub osoba prawna, lub jednostka organizacyjna Definicja beneficjenta nie posiadaj ąca osobowo ści prawnej, która prowadzi (podejmuje) działalno ść gospodarcz ą jako mikroprzedsi ębiorstwo, zatrudniaj ące przez co najmniej 2 ostatnie lata obrotowe poni Ŝej 10 osób, osi ąga roczny obrót netto ze sprzeda Ŝy towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczaj ący równowarto ści w złotych 2 mln euro. Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzib ę na obszarze obj ętym LSR lub realizuj ą operacje na obszarze obj ętym LSR.
Forma i wysoko ść • Zwrot cz ęś ci kosztów kwalifikowalnych operacji – maksymalnie pomocy 50% kosztów kwalifikowalnych operacji. • Wysoko ść pomocy przyznanej na realizacj ę operacji nie mo Ŝe przekroczy ć: o 100 000 zł – je śli biznesplan przewiduje utworzenie od 1 do 2 miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji; o 200 000 zł (51 232,1 euro) – je śli biznesplan przewiduje utworzenie powy Ŝej 2 i mniej ni Ŝ 5 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji; o 300 000 zł (76 848,2 euro) – je śli biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 5 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji. • Maksymalna wysoko ść pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi, w okresie realizacji Programu, nie mo Ŝe przekroczy ć 300 000 zł; • W przypadku przetwórstwa produktów rolnych (obj ętych EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 106 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
zał ącznikiem nr 1 do Traktatu Wspólnot Europejskich) lub jadalnych produktów le śnych, maksymalna wysoko ść pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi, w okresie realizacji Programu, wynosi 100 000 zł.
Poziom pomocy finansowej w ramach PROW 2007-2013 wynosi Poziom pomocy maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych operacji.
Koszty kwalifikowalne Analogicznie jak w działaniu „Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej”
Odnowa i rozwój wsi
Cel Działanie b ędzie wpływa ć na popraw ę jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszka ńców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Umo Ŝliwi rozwój to Ŝsamo ści społeczno ści wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich.
Zakres działania Inwestycje w zakresie: • budowy, przebudowy, remontu lub wyposa Ŝenia obiektów: o pełni ących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe; o słu Ŝą cych promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury, • kształtowania obszaru przestrzeni publicznej, tj. odnawianie, budowa placów parkingowych, chodników, o świetlenia ulicznego, urz ądzanie i porz ądkowanie terenów zielonych, parków, innych miejsc wypoczynku, zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji lub poprawy estetyki miejscowo ści); • budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury zwi ązanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno- kulturalnych; • zakupu, odnawiania, rewitalizacji obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego, w tym budynków b ędących zabytkami, obiektami sakralnymi, obiektami małej architektury u Ŝytkowanych (adaptowanych) na cele publiczne; • odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków b ędących zabytkami, miejsc pami ęci; • kultywowania tradycji społeczno ści lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.
• projekt jest realizowany w miejscowo ści nale Ŝą cej do: Warunki przyznania o gminy wiejskiej, EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 107 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica pomocy o gminy miejsko-wiejskiej, z wył ączeniem miast licz ących powy Ŝej 5 tys. mieszka ńców, o gminy miejskiej, z wył ączeniem miejscowo ści licz ących powy Ŝej 5 tys. • projekt wpisuje si ę w zakres Planu Odnowy Miejscowo ści; • projekt nie ma charakteru komercyjnego; • w przypadku, gdy projekt realizowany b ędzie na nieruchomo ści nie nale Ŝą cej do beneficjenta, beneficjent posiada prawo do dysponowania t ą nieruchomo ści ą na cele okre ślone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu; • organizacja pozarz ądowa działa w obszarze zbie Ŝnym z celami działania „Odnowa i rozwój wsi” w szczególno ści na rzecz aktywizacji ludno ści, rozwoju oraz zachowania dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego; • projekt składany przez instytucj ę kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorz ądu terytorialnego został zaakceptowany przez t ę jednostk ę.
• Osoba prawna: gmina, instytucja kultury, dla której organizatorem Definicja beneficjenta jest jednostka samorz ądu terytorialnego, • Ko ściół lub inny zwi ązek wyznaniowy, • Organizacja pozarz ądowa maj ąca status organizacji po Ŝytku publicznego (w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalno ści po Ŝytku publicznego i wolontariacie). Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzib ę na obszarze obj ętym LSR lub realizuj ą operacje na obszarze obj ętym LSR.
• Pomoc finansowa ma form ę refundacji cz ęś ci kosztów Forma i wysoko ść kwalifikowalnych projektu. pomocy • Maksymalna wysoko ść pomocy na realizacj ę projektów w jednej miejscowo ści wynosi 500 000 zł w okresie realizacji Programu; • Pomoc mo Ŝe by ć przyznana na maksymalnie 3 operacje w ka Ŝdej gminie; • Wielko ść pomocy przyznanej na realizacj ę jednego projektu nie mo Ŝe by ć ni Ŝsza, ni Ŝ 25 000 zł.
• pomoc finansowa ma form ę refundacji cz ęś ci kosztów Poziom pomocy kwalifikowalnych projektu. • poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych projektu (refundacja składaj ąca si ę ze środków krajowych i z EFRROW); • wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysoko ści co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków własnych beneficjenta.
Szczegółowy zakres kosztów kwalifikowanych okre śla Koszty kwalifikowalne Rozporz ądzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi”
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 108 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
obj ętego PROW na lata 2007-2013
„Małe projekty”
Cel Aktywizacja lokalnej ludno ści zamieszkuj ącej obszary wiejskie
• przewiduj ą przyznawanie pomocy na operacje działa ń osi 3 Zakres działania („Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej”, „Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw” i „Odnowa i rozwój wsi”) • przewiduj ą przyznawanie pomocy na operacje, które nie kwalifikuj ą si ę do przyznania pomocy w ramach działa ń osi 3, ale przyczyniaj ą si ę do osi ągni ęcia celów osi 3, tj.: o podnoszenie świadomo ści społeczno ści lokalnej, w tym przez organizacj ę szkole ń i innych przedsi ęwzi ęć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru obj ętego LSR, innych ni Ŝ realizowane w ramach działania: szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i le śnictwie; o podnoszenie jako ści Ŝycia społeczno ści lokalnej na obszarze obj ętym LSR, w tym przez: udost ępnianie urz ądze ń i sprz ętu komputerowego, w tym urz ądze ń i sprz ętu umo Ŝliwiaj ącego dost ęp do Internetu, o organizacj ę imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; o rozwijanie aktywno ści społeczno ści lokalnej, w tym przez: o promocj ę lokalnej twórczo ści kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, o kultywowanie miejscowych tradycji, obrz ędów i zwyczajów, o kultywowanie j ęzyka regionalnego i gwary, o kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła; o rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez: o utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotycz ących obszaru obj ętego LSR, o budow ę, odbudow ę lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególno ści punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, szlaków rowerowych, szlaków konnych, ście Ŝek spacerowych lub dydaktycznych; o zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególno ści obszarów obj ętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000; EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 109 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
o zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez: odbudow ę albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub obj ętych wojewódzk ą ewidencj ą zabytków, o odnowienie dachów lub elewacji zewn ętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub obj ętych wojewódzk ą ewidencj ą zabytków, o remont lub wyposa Ŝenie muzeów, o remont lub wyposa Ŝenie świetlic wiejskich; o inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenie jako ści takich produktów; o wykorzystanie energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia działalno ści kulturalnej lub gospodarczej, w tym rolniczej. o będzie realizowany w zakresie okre ślonym w zał ączniku nr 1 do rozporz ądzenia, a jego całkowity planowany koszt wynosi co najmniej 4,5 tys. złotych, lecz nie wi ęcej ni Ŝ 100 tys. złotych; o nie b ędzie finansowany z udziałem innych środków publicznych, z wył ączeniem przypadku współfinansowania: z Funduszu Ko ścielnego lub ze środków własnych jednostek samorz ądu terytorialnego.
Warunki przyznania • projekt b ędzie realizowany w nie wi ęcej ni Ŝ dwóch etapach, jego pomocy zako ńczenie i zło Ŝenie wniosku o płatno ść ostateczn ą b ędącą refundacj ą kosztów kwalifikowanych wypłacan ą po zrealizowaniu całego małego projektu nast ąpi w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy, na podstawie której jest przyznawana pomoc na małe projekty, lecz nie pó źniej ni Ŝ do dnia 30 czerwca 2015 r., przy czym płatno ść ostateczna b ędzie obejmowa ć nie mniej ni Ŝ 25% łącznej planowanej kwoty pomocy.
• w przypadku działa ń osi 3 podmioty, którym mo Ŝe by ć przyznana Definicja beneficjenta pomoc w ramach tych działa ń (PROW 2007-2013) maj ące miejsce zamieszkania albo siedzib ę lub oddział na obszarze obj ętym lokaln ą strategi ą rozwoju, • w przypadku operacji z zakresu działania „Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej” równie Ŝ podmioty maj ące miejsce zamieszkania w mie ście poło Ŝonym na obszarze gminy miejsko – wiejskiej, licz ącym ponad 5 tys. mieszka ńców, ale nie wi ęcej ni Ŝ 20 tys. mieszka ńców; • osoby fizyczne, które: s ą obywatelami pa ństwa członkowskiego UE, s ą pełnoletnie, s ą zameldowane na pobyt stały na obszarze obj ętym LSR lub prowadz ą działalno ść gospodarcz ą na tym obszarze, • osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadaj ące EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 110 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
osobowo ść prawn ą, którym ustawy przyznaj ą zdolno ść prawn ą: działaj ącym na podstawie przepisów o stosunku Pa ństwa do Ko ścioła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Pa ństwa do innych ko ściołów i zwi ązków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolno ści sumienia i wyznania, które posiadaj ą siedzib ę na obszarze obj ętym LSR lub prowadz ą działalno ść na tym obszarze, lub utworzonym na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacjom albo stowarzyszeniom, które posiadaj ą siedzib ę na obszarze obj ętym LSR lub prowadz ą działalno ść na tym obszarze.
Forma i wysoko ść Pomoc na małe projekty jest przyznawana: pomocy • podmiotowi, je Ŝeli został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatno ści; • je Ŝeli zostały spełnione warunki okre ślone w rozporz ądzeniu oraz przepisach odr ębnych, których regulacje dotycz ą realizacji małego projektu; • do wysoko ści limitu dost ępnych środków, który jest okre ślony w informacji o mo Ŝliwo ści składania wniosków o przyznanie pomocy na małe projekty za po średnictwem lokalnej grupy działania wybranej do realizacji LSR.
Pomoc na małe projekty przyznaje si ę w formie refundacji cz ęś ci kosztów niezb ędnych do realizacji małego projektu: • okre ślonych w zał ączniku nr 2 do rozporz ądzenia MRiRW w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wdra Ŝanie lokalnych strategii rozwoju” obj ętego PROW na lata 2007 – 2013, w tym kosztów ogólnych, które s ą bezpo średnio zwi ązane z przygotowaniem i realizacj ą małego projektu, • poniesionych od dnia, w którym została zawarta umowa, na podstawie której jest przyznawana pomoc na małe projekty, • w formie rozliczenia pieni ęŜ nego, a w przypadku transakcji, której warto ść , bez wzgl ędu na liczb ę wynikaj ących z niej płatno ści, przekracza 1 tys. złotych – w formie rozliczenia bezgotówkowego przeprowadzonego poleceniem przelewu. • Do kosztów kwalifikowalnych małych projektów stanowi ących koszty ogólne zalicza si ę koszty okre ślone w zał ączniku nr 2 do rozporz ądzenia w pkt 1 w wysoko ści nie przekraczaj ącej 10 % pozostałych kosztów kwalifikowalnych małych projektów.
Wysoko ść pomocy w ramach „małych projektów” • Pomoc na małe projekty przyznaje si ę i wypłaca do wysoko ści limitu, który w okresie realizacji PROW na lata 2007 – 2013, wynosi 100 tys. złotych na jednego beneficjenta, przy czym wysoko ść pomocy przyznanej na realizacj ę jednego małego projektu nie mo Ŝe by ć wy Ŝsza ni Ŝ 25 tys. złotych. EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 111 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Przy ustalaniu limitu, uwzgl ędnia si ę sum ę kwot pomocy wypłaconej na zrealizowane małe projekty i kwot pomocy przyznanej na małe projekty, których realizacja nie została jeszcze zako ńczona.
Poziom pomocy • pomoc finansowa ma form ę refundacji cz ęś ci kosztów kwalifikowalnych projektu. • refundacji podlega nie wi ęcej ni Ŝ 70% kosztów kwalifikowalnych małych projektów poniesionych przez beneficjenta.
Koszty kwalifikowalne • ogólne: przygotowania dokumentacji technicznej małego projektu, obejmuj ące koszty kosztorysów, projektów architektonicznych lub budowlanych, dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, wypisów lub wyrysów z katastru nieruchomo ści, • opłat za patenty lub licencje, • bada ń lub analiz, • sprawowania nadzoru autorskiego lub inwestorskiego; • robót budowlanych; • wynagrodzenia za świadczenie usług, w tym usług prawniczych lub ksi ęgowych; • podł ączenia do Internetu; • opracowania, druku lub powielenia oraz dystrybucji materiałów informacyjnych lub szkoleniowych, w tym audiowizualnych, dotycz ących małego projektu, zakupu lub wynaj ęcia powierzchni reklamowych, zakupu czasu antenowego oraz zamieszczenia materiałów prasowych w prasie; • najmu sal lub innych powierzchni lub dzier Ŝawy gruntu; • zakupu materiałów lub przedmiotów, w tym materiału siewnego lub nasadzeniowego ro ślin wieloletnich; • zakupu, najmu lub dzier Ŝawy oraz monta Ŝu maszyn, urz ądze ń, narz ędzi, wyposa Ŝenia, sprz ętu lub oprogramowania, z wył ączeniem środków transportu, przy czym koszt zakupu podlega refundacji jedynie w przypadku gdy koszt najmu albo dzier Ŝawy przekraczałby koszt zakupu; • organizacji i przeprowadzenia wydarze ń promocyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; • wytyczenia lub oznakowania szlaków turystycznych, ście Ŝek dydaktycznych lub przyrodniczych, w tym pomników przyrody, obiektów małej infrastruktury turystycznej, obiektów historycznych, przyrodniczych, kulturowych lub sakralnych; • utworzenia lub aktualizacji baz danych, w tym bazy informacji turystycznej; • tworzenia stron internetowych; • upominków lub nagród do ł ącznej wysoko ści 5% pozostałych kosztów podlegaj ących refundacji w ramach realizacji małych projektów; • wynagrodzenia lub pobytu osób prowadz ących szkolenia; EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 112 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• podró Ŝy lub wy Ŝywienia uczestników szkole ń; • noclegu uczestników szkole ń – w przypadku szkole ń trwaj ących co najmniej dwa dni; • tłumacze ń, je Ŝeli osoby prowadz ące szkolenia nie posługuj ą si ę językiem polskim.
Do kosztów kwalifikowalnych małych projektów zalicza si ę tak Ŝe: • podatek od towarów i usług (VAT), • warto ść pracy oraz usług świadczonych nieodpłatnie, stanowi ącą iloczyn liczby przepracowanych godzin oraz ilorazu przeci ętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzaj ącym rok, w którym zło Ŝono wniosek o przyznanie pomocy na małe projekty, i liczby 168, lecz nie wi ęcej ni Ŝ 10 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych małych projektów pomniejszonych o wysoko ść kosztów ogólnych. • W przypadku przyznania pomocy do kosztów kwalifikowalnych małych projektów zalicza si ę równie Ŝ koszty, poniesione przez wnioskodawc ę przed dniem zawarcia umowy, na podstawie której jest przyznawana pomoc na małe projekty, lecz nie wcze śniej ni Ŝ w dniu, w którym został zło Ŝony wniosek o przyznanie pomocy na małe projekty, a w przypadku kosztów stanowi ących koszty ogólne – nie wcze śniej ni Ŝ w dniu 1 stycznia 2007 r. • Je Ŝeli mały projekt dotycz ący inwestycji jest realizowany tak Ŝe poza obszarem obj ętym LSR, koszty poniesione poza tym obszarem nie s ą kosztami kwalifikowalnymi małych projektów.
W procesie oceny zgodno ści operacji z kryteriami centralnymi Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski wykorzystuje Kart ę oceny zgodno ści operacji kryteriami centralnymi:
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z KRYTERIAMI CENTRALNYMI piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 113 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
1. Czy realizacja operacji przyczyni si ę do osi ągni ęcia celu działania PROW?
TAK NIE
2. Czy realizacja operacji mie ści si ę w zakresie działania PROW?
TAK NIE 3. Czy realizacja operacji spełnia warunki przyznania pomocy w ramach działania PROW?
TAK NIE
4. Czy wnioskodawca mie ści si ę w definicji beneficjenta działania PROW?
TAK NIE
5. Czy wysoko ść i poziom wnioskowanej pomocy jest zgodna z wymogami PROW w zakresie działania?
TAK NIE
6. Czy wszystkie wydatki w ramach wnioskowanej pomocy stanowi ą koszty kwalifikowalne?
TAK NIE
Uzasadnienie zgodno ści operacji z kryteriami centralnymi:
Imi ę i nazwisko członka Rady
Głosuj ę za uznaniem/nie uznaniem* operacji za zgodn ą z kryteriami centralnymi (niepotrzebne skre śli ć)
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
Czytelny podpis Przewodnicz ącego Rady:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 114 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY:
Pola zaznaczone kolorem zielonym wypełnia biuro LGD przed rozpocz ęciem procesu oceny zgodno ści operacji z kryteriami centralnymi. Pozostałe pola białe wypełnia Członek Rady LGD biorący udział w ocenie zgodno ści operacji z kryteriami centralnymi. 1. Kart ę nale Ŝy wypełni ć piórem, cienkopisem lub długopisem 2. Ocena polega na wyborze przy ka Ŝdym pytaniu odpowiedzi „TAK” lub „NIE” poprzez wpisanie znaku „x” w wyznaczonym polu . a. Operacja zostanie uznana za zgodn ą z kryteriami centralnymi je Ŝeli w ka Ŝdym z 6 pyta ń oceniaj ący wybierze odpowiedz „TAK”. 3. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje niewa Ŝno ści ą karty
Operacje, które pomy ślnie przejd ą procedur ę oceny zgodno ści z LSR i kryteriami centralnymi w kolejnym etapie podlegaj ą ocenie według lokalnych kryteriów wyboru.
Procedura oceny operacji w oparciu o lokalne kryteria wyboru
Istot ą inicjatywy Leader jest oddolne podej ście do opracowania i wdra Ŝania LSR. Mo Ŝliwo ść swobodnego kształtowania przez LGD priorytetów w finansowaniu rozwoju lokalnego w procesie wyboru projektów stanowi o du Ŝej atrakcyjno ści dla wszystkich potencjalnych beneficjentów z terenu 5 gmin tworz ących LGD Szlak Tatarski. Zaproponowane w niniejszej Strategii lokalne kryteria wyboru stanowi ą prób ę odzwierciedlenia przyj ętej przez LGD Szlak Tatarski polityki rozwoju, zmierzaj ącej do osi ągni ęcia długofalowych celów rozwojowych dla obszaru działania grupy. Okre ślone priorytety s ą adekwatne do przeprowadzonej analizy SWOT i wynikaj ących z niej wniosków, przez co realizowane projekty spełniaj ące kryteria lokalne wspierają rozwój silnych stron obszaru, wykorzystuj ą szanse, niweluj ą słabości, i zapobiegały zagro Ŝeniom. Ze wzgl ędu na zró Ŝnicowany charakter operacji, które b ędą rozpatrywane i oceniane przez Organ Decyzyjny (Rad ę) Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski zbudowała 4 odmienne zestawy kryteriów do ró Ŝnych operacji: • Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej, • Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw, • Odnowa i rozwój wsi, • Tzw. małe projekty.
W procesie oceny operacji według lokalnych kryteriów wyboru członkowie Organu Decyzyjnego indywidualnie dokonuj ą oceny na imiennych kartach oceny EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 115 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica operacji wg. lokalnych kryteriów wyboru. Ka Ŝda karta oceny operacji wg lokalnych kryteriów zawiera ocen ę punktow ą według lokalnych kryteriów oraz uzasadnienie oceny sporz ądzone przez członka Rady oceniaj ącego dany wniosek. Poni Ŝej przedstawiono pierwszy ranking propozycji lokalnych kryteriów wyboru wypracowany podczas warsztatów konsultacyjnych w pięciu gminach tworz ących LGD Szlak Tatarski.
Lokalne kryteria wyboru operacji dla działania „Odnowa i rozwój wsi”
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z KRYTERIAMI LOKALNYMI piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI:
Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty
Działanie Lokalne Kryteria Wyboru Punkty Zasoby, do świadczenie i kwalifikacje wnioskodawcy daj ące gwarancj ę realizacji operacji zgodnie z planem i mo Ŝliwo ść osi ągni ęcia zakładanych efektów (0-10 pkt.) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: • mniej ni Ŝ 100 tys. zł (10 pkt.) • od 100 tys. zł do 250 tys. zł (7 pkt.) • powy Ŝej 250 tys. zł (0 pkt.) Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy: • 5 gmin obj ętych LSR (10 pkt.) • od 3 do 4 gmin obj ętych LSR (7 pkt) • co najmniej 2 miejscowo ści, lecz nie wi ęcej ni Ŝ 1 gminy (3 pkt.) • 1 miejscowo ści (0 pkt.) Operacja jest realizowana wspólnymi siłami mieszka ńców i instytucji Ŝycia lokalnego – samorz ądów, przedsi ębiorców i organizacji społecznych. Zakłada współdziałanie: • wi ęcej ni Ŝ 5 innych podmiotów (10 pkt.)
ODNOWA I ROZWÓJ WSI WSI ROZWÓJ I ODNOWA • od 3 do 5 podmiotów (7 pkt.) • od 1 do 2 podmiotów (3 pkt.) • bez udziału innych podmiotów (0 pkt.) Wkład własny beneficjentów w wysoko ści: • powy Ŝej 55% (10 pkt) • od 45% do 55% (7 pkt.) • od 30% do 44% (5 pkt.) EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 116 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• poni Ŝej 30% (0 pkt.) Operacja ma jasno okre ślony cel, dobrze zaplanowane działania, mierzalne rezultaty i rozs ądne koszty realizacji (0-10 pkt.) Operacja jest komplementarna w stosunku do innych operacji zrealizowanych na obszarze wdra Ŝania LSR (0 – 10 pkt.) Operacja umiej ętnie i w sposób przemy ślany anga Ŝuje zasoby lokalne - naturalne, społeczne, ludzkie i finansowe (0-10 pkt.) SUMA PUNKTÓW Uzasadnienie:
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
Czytelny podpis Przewodnicz ącego Rady:
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
Lokalne kryteria wyboru operacji dla działania „Małe projekty”
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z KRYTERIAMI LOKALNYMI piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW 2007-2013 Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw W RAMACH WDRA śANIA LSR Odnowa i rozwój wsi
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 117 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Małe projekty Działanie Lokalne Kryteria Wyboru Punkty Zasoby, do świadczenie i kwalifikacje wnioskodawcy daj ące gwarancj ę realizacji operacji zgodnie z planem i mo Ŝliwo ść osi ągni ęcia zakładanych efektów (0-10 pkt.) Operacja jest realizowana w miejscowo ści licz ącej: • poni Ŝej 800 mieszka ńców (0-10 pkt.) • od 800 do 2000 mieszka ńców (7 pkt.) • powy Ŝej 2000 mieszka ńców (0 pkt.) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: • mniej ni Ŝ 10 tys. zł (10 pkt.) • od 10 tys. zł do 15 tys. zł (7 pkt.) • od 15 tys. zł do 20 tys. zł (3 pkt.) • powy Ŝej 20 tys. zł (0 pkt.) Operacja zakłada współdziałanie mieszka ńców, dzi ęki której mo Ŝliwe jest osi ąganie celów o charakterze dobra wspólnego: • wi ęcej ni Ŝ 5 innych podmiotów (10 pkt.) • od 3 do 5 podmiotów (7 pkt.) • od 1 do 2 podmiotów (3 pkt.) • bez udziału innych podmiotów (0 pkt.) Wkład własny beneficjentów w wysoko ści: • powy Ŝej 55% (10 pkt) • od 45% do 55% (7 pkt.) • od 35% do 44% (5 pkt.) • poni Ŝej 35 % (0 pkt.) Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy: • 5 gmin obj ętych LSR (10 pkt.) • od 3 do 4 gmin obj ętych LSR (7 pkt)
MAŁE PROJEKTY PROJEKTY MAŁE • co najmniej 2 miejscowo ści, lecz nie wi ęcej ni Ŝ 1 gminy (3 pkt.) • 1 miejscowo ści (0 pkt.) Operacja ma jasno okre ślony cel, dobrze zaplanowane działania, mierzalne rezultaty i rozs ądne koszty realizacji (0-10 pkt.) Operacja jest komplementarna w stosunku do innych operacji zrealizowanych na obszarze wdra Ŝania LSR (0 – 10 pkt.) Operacja w sposób innowacyjny na danym obszarze anga Ŝuje zasoby lokalne - naturalne, społeczne, ludzkie i finansowe (0-10 pkt.) SUMA PUNKTÓW Uzasadnienie:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 118 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
Czytelny podpis Przewodnicz ącego Rady:
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
Lokalne kryteria wyboru operacji dla działania „Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej”
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z KRYTERIAMI LOKALNYMI piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty Działanie Lokalne Kryteria Wyboru Punkty Zasoby, do świadczenie i kwalifikacje wnioskodawcy daj ące gwarancj ę realizacji operacji zgodnie z planem i mo Ŝliwo ść CI CI
Ś osi ągni ęcia zakładanych efektów (0-10 pkt.) Powierzchnia gospodarstwa wnioskodawcy, w które posiada lub w którym pracuje, nie przekracza średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w województwie podlaskim (0-10 pkt.) NICOWANIE W W NICOWANIE KIERUNKU KIERUNKU Wnioskowana kwota pomocy wynosi: ś NIEROLNICZEJ NIEROLNICZEJ DZIAŁALNO • mniej ni Ŝ 50 tys. zł (10 pkt.) RÓ • od 50 tys. zł do 64 tys. zł (7 pkt.)
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 119 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• od 65 tys. zł do 80 tys. zł (3 pkt.) • powy Ŝej 80 tys. zł (0 pkt.) Wkład własny beneficjentów w wysoko ści: • powy Ŝej 80 % (10 pkt) • od 65% do 80 % (7 pkt.) • od 55% do 64% (5 pkt.) • poni Ŝej 55 % (0 pkt.) Operacja ma jasno okre ślony cel, dobrze zaplanowane działania, mierzalne rezultaty i rozs ądne koszty realizacji (0-10 pkt.) Operacja jest komplementarna w stosunku do innych operacji zrealizowanych na obszarze wdra Ŝania LSR (0 – 10 pkt.) Operacja w sposób innowacyjny na danym obszarze anga Ŝuje zasoby lokalne - naturalne, społeczne, ludzkie i finansowe (0-10 pkt.)
SUMA PUNKTÓW Uzasadnienie:
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
Czytelny podpis Przewodniczącego Rady:
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
Lokalne kryteria wyboru operacji dla działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw”
Miejsce na KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z KRYTERIAMI LOKALNYMI piecz ątk ę
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 120 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty Działanie Lokalne Kryteria Wyboru Punkty Zasoby, do świadczenie i kwalifikacje wnioskodawcy daj ące gwarancj ę realizacji operacji zgodnie z planem i mo Ŝliwo ść osiągni ęcia zakładanych efektów (0-10 pkt.) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: • mniej ni Ŝ 40 tys. zł (10 pkt.) • od 40 tys. zł do 55 tys. zł (7 pkt.) • od 56 tys. zł do 90 tys. zł (3 pkt.) • powy Ŝej 90 tys. zł (0 pkt.) W wyniku realizacji operacji w przeliczeniu na średnioroczne etaty,
utworzone zostan ą: • powy Ŝej 4 miejsca pracy (10 pkt.) • 3-4 miejsca pracy (7 pkt.) • 2 miejsca pracy (5 pkt.)
BIORSTW •
Ę 1 miejsce pracy (0 pkt.) Wkład własny beneficjentów w wysoko ści: • powy Ŝej 80 % (10 pkt) • od 65% do 80 % (7 pkt.) • od 55% do 64% (5 pkt.) • poni Ŝej 55 % (0 pkt.) Operacja ma jasno okre ślony cel, dobrze zaplanowane działania, mierzalne rezultaty i rozs ądne koszty realizacji (0-10 pkt.) Operacja jest komplementarna w stosunku do innych operacji zrealizowanych na obszarze wdra Ŝania LSR (0 – 10 pkt.) Operacja w sposób innowacyjny na danym obszarze anga Ŝuje zasoby lokalne - naturalne, społeczne, ludzkie i finansowe (0-10 pkt.) SUMA PUNKTÓW Uzasadnienie:
TWORZENIE I ROZWÓJ MIKROPRZEDSI ROZWÓJ I TWORZENIE
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Rady:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 121 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Czytelny podpis Przewodnicz ącego Rady:
Czytelny podpis Sekretarza Rady:
INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY:
Pola zaznaczone kolorem zielonym wypełnia biuro LGD przed rozpocz ęciem procesu oceny zgodno ści operacji z kryteriami lokalnymi. Pozostałe pola białe wypełnia Członek Rady LGD biorący udział w ocenie zgodno ści operacji z kryteriami lokalnymi. 1. Kart ę nale Ŝy wypełni ć piórem, cienkopisem lub długopisem. 2. Ocena polega na przyznaniu przy ka Ŝdym kryterium oceny punktowej, wpisaniu przyznanych punktów po prawej stronie karty i zsumowaniu przyznanych punktów. 3. Brak daty, miejsca i czytelnych podpisów skutkuje niewa Ŝno ści ą karty.
Po wypełnieniu Kart oceny operacji wg. lokalnych kryteriów wyboru przez wszystkich członków rady, okre śla si ę miejsce operacji na li ście rankingowej wyliczaj ąc średni ą arytmetyczn ą wszystkich indywidualnych ocen. Konkursy b ędą ogłaszane raz do roku, a ich schemat b ędzie powtarzany co roku i przedstawia si ę nast ępuj ąco: I. Tzw. Małe Projekty, II. Odnowa i rozwój wsi, III. Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw, IV. Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej.
W celu unikni ęcia sytuacji, w której zakwalifikowana do obj ęcia dofinansowaniem mogłaby zosta ć operacja spełniaj ąca warunek zgodno ści z LSR, kryteriami centralnymi oraz pozostałymi lokalnymi kryteriami wyboru, a jej realne zrealizowanie zdaniem członków Rady byłoby niemo Ŝliwe u Ŝyte b ędzie kryterium tzw. wykonalno ści operacji o charakterze wykluczaj ącym. Operacje, w przypadku których 60% glosuj ących członków Rady wyrazi negatywn ą opini ę, s ą odrzucane i nie klasyfikowane na li ście rankingowej. Odrzucenie operacji musi zosta ć uzasadnione.
Zaproponowane w niniejszym dokumencie lokalne kryteria wyboru. W razie jakichkolwiek problemów z ich przyszłym funkcjonowaniem LGD b ędzie miała mo Ŝliwo ść ich zmiany, co zostało szerzej opisane w dalszej cz ęś ci tekstu.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 122 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Procedura zmiany lokalnych kryteriów wyboru operacji
Organ Decyzyjny (Rada) Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski ma prawo do zmiany lokalnych kryteriów wyboru operacji do realizacji. Lokalne kryteria wyboru, podobnie jak sama LSR, b ędą ewoluowały w czasie, co będzie mogło powodowa ć potrzeb ę ich zmiany lub pewnej modyfikacji do zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń i potrzeb. Wprowadzenie zmian jest uzasadnione np. w sytuacji, gdy zaistnieje obawa niewykorzystania środków ze wzgl ędu na zbyt du Ŝe ograniczenia w dost ępie do nich, zaproponowane pocz ątkowo zestawy kryteriów selekcji nie przynosiły oczekiwanych rezultatów lub wr ęcz w niekorzystny sposób realizowały polityk ę wsparcia LGD zapisan ą w LSR.. Zawsze jednak taka zmiana wymaga zatwierdzenia przez Walne Zebranie Członków LGD, któremu jest przedstawiany wniosek takiej zmiany wraz z uzasadnieniem i now ą propozycj ą kryteriów. Akceptacja zmiany odbywa si ę poprzez uzyskanie wi ększo ści zwykłej głosów, przy 3/5 liczby partnerów LGD Szlak Tatarski. Schemat Procedura zmiany lokalnych kryteriów wyboru operacji
Przygotowanie zmian w lokalnych kryteriach wyboru przez Radę/Walne Zebranie Członków
Zło Ŝenie wniosku o zmian ę lokalnych kryteriów wyboru na Walne Zebranie Członków
Zatwierdzenie, b ądź odrzucenie zmian w lokalnych kryteriach wyboru przez Walne Zebranie Członków
Przygotowanie przez Biuro LGD nowych kart oceny w oparciu o wprowadzone zmiany
W przypadku zmiany lokalnych kryteriów wyboru b ędą one obowi ązywa ć wył ącznie dla konkursów ogłoszonych po dniu zatwierdzenia zmian.
Procedura odwoławcza od rozstrzygni ęć Rady
Ka Ŝdy wnioskodawca niezadowolony z rozstrzygni ęcia w sprawie wyboru operacji ma prawo odwołania si ę od decyzji Organu Decyzyjnego (Rady), a tak Ŝe prawo wgl ądu do protokołu oceny w siedzibie Biura LGD. Wnioskodawca po otrzymaniu pisma informuj ącego o nie zakwalifikowaniu operacji do dofinansowania w terminie 7 dni kalendarzowych mo Ŝe zło Ŝyć pisemne odwołanie z pro śbą o ponowne rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie operacji (wniosek odwoławczy powinien by ć szczegółowo uzasadniony). Odwołanie od decyzji Organu Decyzyjnego ma posta ć wniosku skierowanego do Rady o ponowne rozpatrzenie wniosku (wg wzoru udost ępnionego przez Biuro LGD) o dofinansowanie operacji na kolejnym posiedzeniu Organu Decyzyjnego.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 123 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Wzór wniosku o ponowne rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie operacji
Miejsce na WNIOSEK O PONOWNIE ROZPATRZENIE WNIOSKU O piecz ątk ę DOFINANSOWANIE OPERACJI
NUMER IMI Ę i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: WNIOSKU:
NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej DZIAŁANIE PROW Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 2007-2013 W RAMACH Odnowa i rozwój wsi WDRA śANIA LSR Małe projekty Decyzja Rady o nie wybraniu operacji zapadła na etapie: Oceny zgodno ści operacji z LSR Oceny zgodno ści operacji z kryteriami centralnymi Oceny zgodno ści operacji z kryteriami lokalnymi
Uzasadnienie dla wszcz ęcia procedury odwoławczej:
IMI Ę i NAZWISKO / NAZWA WNIOSKODAWCY:
ADRES ZAMIESZKANIA / SIEDZIBY WNIOSKODAWCY
ADRES KORESPONDENCYJNY
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 124 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
TELEFON KONTAKTOWY WNIOSKODAWCY
ADRES EMAIL WNIOSKODAWCY
WNOSZ Ę O PONOWNE ROZPATRZENIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE OPERACJI PRZEZ ORGAN DECYZYJNY LGD
Miejsce: Data: Czytelny podpis członka Wnioskodawcy:
POTWIERDZENIE Data: Czytelny podpis członka pracownika Biura LGD: ZŁO śENIA WNIOSKU W BIURZE LGD PRZEZ PERSONEL LGD
INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY:
Pola zaznaczone kolorem zielonym wypełnia biuro LGD przed rozpocz ęciem procesu oceny zgodno ści operacji z kryteriami lokalnymi. Pozostałe pola białe wypełnia Wnioskodawca. 1. Wniosek nale Ŝy wypełni ć piórem, cienkopisem lub długopisem. 2. Wniosek b ędzie uznany za poprawnie zło Ŝony, tylko w sytuacji wypełnienia przez Wnioskodawc ę wszystkich białych pól, w tym w szczególno ści uzasadnienia dla wszcz ęcia procedury odwoławczej.
Wniosek o ponowne rozpatrzenie operacji mo Ŝe pozosta ć bez rozpatrzenia w przypadku gdy: • zostanie wniesiony po upływie terminu 14 dni od dnia poinformowania Wnioskodawcy o odrzuceniu operacji; • zostanie wniesiony przez inn ą osob ę, ni Ŝ Wnioskodawca, którego wniosek o dofinansowanie operacji podlegał ocenie; • nie b ędzie zawierał pisemnego uzasadnienia lub innych danych wymaganych we wniosku o ponowne rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie operacji. Ponowne rozpatrywania wniosku o dofinansowanie operacji polega na ocenie przez członków Rady wniosku na podstawie kryteriów obowi ązuj ących w danym konkursie, tylko w zakresie tych elementów, których dotyczy ć b ędzie uzasadnienie podane przez Wnioskodawc ę we wniosku odwoławczym. Wniosek o dofinansowanie operacji, który w wyniku ponownego rozpatrzenia uzyska liczb ę punktów, która kwalifikowałaby go do obj ęcia dofinansowaniem w danym naborze zyska prawo dofinansowania w ramach dost ępnych środków. Ponowna decyzja Rady jest ostateczna i nie przysługuje od niej odwołanie. O wynikach ponownego rozpatrzenia wniosku wnioskodawca zostanie poinformowany pisemnie w terminie 14 dni od dnia posiedzenia Rady, na którym wniosek zostanie rozpatrzony.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 125 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Procedura wył ączania członka Rady od udziału w wyborze projektów w razie zaistnienia okoliczno ści podwajaj ących jego bezstronno ść w procesie oceny
Niniejsza procedura została opracowana jako narz ędzie zapobiegania sytuacjom, w których członkowie Organu Decyzyjnego Rady ocenialiby operacje zło Ŝone przez Wnioskodawców, z którymi pozostaj ą w pewnych formalnych lub nieformalnych zale Ŝno ściach, uzasadniaj ących w ątpliwo ść co do ich bezstronno ści w procesie oceny i wyboru. W celu zapewnienia obiektywizmu i bezstronno ści oceny proponowanych do dofinansowania operacji członkowie Organu Decyzyjnego ka Ŝdorazowo przed posiedzeniem Rady po świ ęconemu ocenie operacji poproszeni zostan ą o wypełnienie deklaracji bezstronno ści i poufno ści wg. wzoru:
DEKLARACJA BEZSTRONNO ŚCI I POUFNO ŚCI
Niniejszym oświadczam, Ŝe nie pozostaj ę w jakichkolwiek stosunkach formalnych i nieformalnych z wnioskodawc ą projektu, uniemo Ŝliwiaj ących moj ą bezstronn ą ocen ę danej operacji czy te Ŝ umo Ŝliwiaj ących osi ągni ęcie przeze mnie jakiejkolwiek korzy ści w wyniku wyboru tego projektu do dofinansowania. Jednocze śnie zobowi ązuj ę si ę, zapoznałem/zapoznałam si ę z Regulaminem Rady i będę wypełnia ć moje obowi ązki w sposób uczciwy i sprawiedliwy, zgodnie z posiadan ą wiedz ą. Zachowam w tajemnicy i zaufaniu wszystkie informacje i dokumenty ujawnione mi lub wytworzone przeze mnie lub przygotowane przeze mnie w trakcie lub jako rezultat procesu oceny i zgadzam si ę, Ŝe informacje te powinny by ć u Ŝyte tylko dla celów niniejszej oceny i nie powinny by ć ujawnione stronom trzecim. Zobowi ązuj ę si ę równie Ŝ nie zatrzymywa ć kopii jakichkolwiek pisemnych informacji.
…………………… ………………………………………… Data Czytelny podpis członka Rady
Podobny zapis znajduje si ę w Regulaminie Rady LGD, umo Ŝliwiaj ący w szczególnych przypadkach dobrowolne lub odgórne wył ączenie członka Organu Decyzyjnego z procesu oceny danej operacji. Zgodnie z procedur ą wył ączenia członka Rady od udziału w wyborze projektów w razie zaistnienia okoliczno ści podwa Ŝaj ących jego bezstronno ść w procesie oceny operacji Przewodnicz ący Rady na pocz ątku ka Ŝdego posiedzenia po świ ęconego ocenie wniosków, b ędzie przypominał o mo Ŝliwo ści, dobrowolnego wył ączania si ę członków Rady z oceny projektów wobec których trudno byłoby dokona ć obiektywnej oceny, jak równie Ŝ o mo Ŝliwo ści ewentualnego odgórnego wył ączenia członka Organu Decyzyjnego w drodze głosowania Rady, przeprowadzonego po przedstawieniu realnych przesłanek przemawiaj ących, za tym Ŝe mo Ŝe zosta ć zakłócona bezstronno ść oceny.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 126 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III.5. Bud Ŝet LGD dla ka Ŝdego roku realizacji LSR
Projekcja bud Ŝetu LGD została przygotowana w oparciu o liczb ę mieszka ńców obszaru LGD zameldowanych na pobyt stały, wg danych GUS na dzie ń 31.12.2006 r. na obszarze 5 gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica, tj. 41 793 osób. Zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru LGD do realizacji LSR w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 bud Ŝet LSR podzielono nast ępuj ąco: • 4 847 988 zł – na realizacj ę operacji zgodnych z działaniami osi 3 i małych projektów – wdra Ŝanie Lokalnej Strategii Rozwoju, • 125 379 zł – na wdra Ŝanie projektów współpracy, • 1 211 997 zł – na funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania oraz na aktywizacj ę i nabywanie umiej ętno ści.
Podziału środków z działania „413 – Wdra Ŝanie LSR” dokonano z uwzgl ędnieniem wymaganej rozporz ądzeniem minimalnej alokacji na poszczególne działania (Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw, Odnowa i rozwój wsi oraz Małe projekty) na poziomie minimum 10%. W wyniku prowadzonych konsultacji, zadecydowano o wyborze wariantu bud Ŝetu, w którym najwi ększa alokacja środków finansowych b ędzie przeznaczona na wdra Ŝanie tzw. Małych projektów, z tego wzgl ędu Ŝe wówczas wdra Ŝanie LSR faktycznie b ędzie aktywizowa ć lokaln ą społeczno ść .
Ró Ŝnicowanie w Tworzenie i rozwój kierunku działalno ści Odnowa i rozwój wsi Małe projekty mikroprzedsi ębiorstw nierolniczej Kwota Liczba Kwota Liczba Kwota Liczba Kwota Liczba pomocy operacji pomocy operacji pomocy operacji pomocy operacji
Wariant I 484 799 10 484 799 5 484 799 2 3 393 592 170
Wariant II 484 799 10 484 799 5 1 454 396 7 2 423 994 121
Wariant III 969 598 19 969 598 11 969 598 5 1 939 195 97
Wariant IV 1 454 396 29 1 454 396 16 969 598 5 969 598 48
Wariant V 1 454 396 29 1 454 396 16 1 454 396 7 484 799 24
Podział procentowy w rozwa Ŝanych wariantach: • Wariant I: 10%/10%/10%/70% • Wariant II: 10%/10%/30%/50% • Wariant III: 20%/20%/20%/40% • Wariant IV: 30%/30%/20%/20% • Wariant V: 30%/30%/30%/10%
Wybór Wariantu II jest optymalnym rozwi ązaniem, z tego wzgl ędu Ŝe du Ŝa cz ęść środków zostanie przeznaczona na projekty indywidualne pobudzaj ące lokaln ą społeczno ść do działania – zrealizowanych zostanie, ponad 120 małych projektów o szacunkowej warto ści ok. 20 tys. zł. Ponadto podział bud Ŝetu umo Ŝliwi realizacj ę 7
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 127 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica projektów w ramach działania Odnowa i rozwój wsi, o średniej szacunkowej warto ści 200 000 zł, zało Ŝenie 5 mikroprzedsi ębiorstw, które otrzymaj ą dofinansowanie ok. 90 tys. zł i 10 projektów w ramach działania Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej, o szacunkowej warto ści dofinansowania ok. 50 tys. zł. Podstaw ą do opracowania bud Ŝetu LSR stały si ę III.2.4. przedsi ęwzi ęcia przewidziane do realizacji w ramach Strategii. Szczegółowy podział bud Ŝetu LSR wraz z harmonogramem realizacji projektów w ramach LSR przedstawiono w poni Ŝszych tabelach.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 128 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Tabela podziału bud Ŝetu wg. działa ń
Funkcjonowanie LGD, nabywanie umiej ętno ści i Wdra Ŝanie LSR aktywizacja 4.1.3- Ró Ŝnicowanie 4.21 – 4.31 - 4.31- w kierunku 4.1.3 - Wdra Ŝanie Koszty Nabywanie Rodzaj działalno ści 4.1.3 - Tworzenie i rozwój Odnowa i 4.1.3 - Małe projektów bie Ŝą ce umiej ętno ści Razem Rok kosztu nierolniczej mikroprzedsi ębiorstw rozwój wsi projekty współpracy LGD i aktywizacja działania 2009 całkowite 0,00 0,00 220000,00 400000,00 15016,00 18985,00 119246,00 773247,00 kwalifikowalne 0,00 0,00 165000,00 280000,00 15016,00 18985,00 119246,00 598247,00 2010 całkowite 200000,00 200000,00 250000,00 769257,00 10061,00 22969,00 118492,00 1570779,00 kwalifikowalne 96960,00 96960,00 187500,00 538480,00 10061,00 22969,00 118492,00 1071422,00 2011 całkowite 200000,00 200000,00 280000,00 580852,00 20061,00 27969,00 158492,00 1467374,00 kwalifikowalne 96960,00 96960,00 210000,00 406596,00 20061,00 27969,00 158492,00 1017038,00 2012 całkowite 200000,00 200000,00 300000,00 573457,00 20061,00 27969,00 158492,00 1479979,00 kwalifikowalne 96960,00 96960,00 225000,00 401420,00 20061,00 27969,00 158492,00 1026862,00 2013 całkowite 200000,00 200000,00 400000,00 570026,00 20061,00 27969,00 158492,00 1576548,00 kwalifikowalne 96960,00 96960,00 300000,00 399018,00 20061,00 27969,00 158492,00 1099460,00 2014 całkowite 200000,00 200000,00 489195,00 569257,00 20061,00 27969,00 158492,00 1664974,00 kwalifikowalne 96959,00 96959,00 366896,00 398480,00 20061,00 27969,00 158492,00 1165816,00 2015 całkowite 0,00 0,00 0,00 0,00 20058,00 27969,00 158492,00 206519,00 kwalifikowalne 0,00 0,00 0,00 0,00 20058,00 27969,00 158492,00 206519,00 Razem koszty 484 799,00 484 799,00 1 454 396,00 2 423 994,00 125 379,00 181 799,00 1 030 198,00 6 185 364,00 kwalifikowalne
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 129 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Tabela podziału bud Ŝetu wg. celów
Funkcjonowanie LGD, nabywanie Wdra Ŝanie LSR 4.21 – umiej ętno ści i aktywizacja 4.1.3-Ró Ŝnicowanie Wdra Ŝanie Cele ogólne Przedsi ęwzi ęcia 4.1.3 - 4.1.3 - 4.1.3 - 4.31- w kierunku projektów 4.31 - Koszty 4.31- Tworzenie i rozwój Odnowa i Małe Nabywanie działalno ści współpracy bie Ŝą ce LGD Aktywizacja mikroprzedsi ębiorstw rozwój wsi projekty umiej ętno ści nierolniczej
Szkolenia i rozwój lokalnej 108480 50000 12400 20600 0 181 799 400569 153020 Aktywizacja społeczno ści. zawodowa i społeczna mieszka ńców Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, obszaru LGD 14544 90000 296960 50600 87765 0 207550 wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych
Podniesienie Rozwój infrastruktury 70896 126959 282320 494799 0 0 0 atrakcyjno ści turystycznej turystycznej obszaru LGD Rozwój infrastruktury 48480 93920 224716 252399 0 0 0 okołoturystycznej
Rozwój turystyki i rekreacji 96960 93920 203000 393599 12538 57265 0
Wspieranie procesu tworzenia i rozwoju gospodarstw eko- i 121200 30000 0 605999 0 57265 0 agroturystycznych
Organizacja imprez kulturalno 24239 0 0 60600 6269 0 154529 – sportowo – rekreacyjnych
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 130 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Ochrona i rewitalizacja walorów historyczno- 0 0 435000 60600 0 0 0 kulturowych obszaru LGD
Podejmowanie działa ń promuj ących obszar w 0 0 0 484798 18807 0 innowacyjny sposób
Razem koszty kwalifikowalne 484 799 484 799 1 454 396 2 423 994 125 379 181 799 515 099 515 099 = 6 185 364
Harmonogram realizacji bud Ŝetu LSR projektów w podziale na kwartalne okresy
OKRES REALIZACJI
Lp. DZIAŁANIA
2014I kw 2014I kw 2015I kw 2012 I kw 2012 I kw 2013 I kw 2013II kw 2014II kw 2015II kw 2010 I kw 2010 I kw 2011 I kw 2011 II kw 2011 II kw 2012 II kw 2014III kw 2010 II kw 2010 II kw 2013IV kw 2014IV kw 2009 II Kw 2009 II Kw 2011 III kw 2011 III kw 2012 II kwI 2013 III kw 2015 III kw 2009 III kw 2009 III kw 2010 III kw 2011 IV kw 2012 IV kw 2015 IV kw 2009 IV kw 2010 IV kw
1 Odnowa i rozwój wsi 2 Ró Ŝnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej 3 Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw 4 Małe projekty 5 Funkcjonowanie Biura LGD 6 Projekty współpracy
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 131 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III. 6. Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR
Przy opracowywaniu Lokalnej Strategii Rozwoju przyjęto partnersko- eksperck ą metodologi ę działa ń. Uspołeczniony model prac nad dokumentem polegał na szerokim i aktywnym udziale społeczno ści lokalnej w procesie budowania Strategii. Dzi ęki szerokim konsultacjom i działaniom informacyjnym o inicjatywie LEADER w proces powstawania dokumentu miał szans ę zaanga Ŝowa ć si ę ka Ŝdy mieszkaniec obszaru LGD. Strategia powstawała przy udziale lokalnej społeczno ści, prowadzono szerokie konsultacje z ró Ŝnymi środowiskami z obszaru LGD. W formułowaniu i redagowaniu Strategii na ka Ŝdym z jej etapów czynny udział brali członkowie Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski, na czele z członkami Zarz ądu oraz mieszka ńcy terenu 5 gmin, na obszarze których wdra Ŝana b ędzie Strategia. Ponadto do współpracy przy opracowywaniu LSR zaproszeni zostali eksperci, w charakterze partnerów doradców i moderatorów pewnych działa ń podejmowanych na etapie opracowywania Strategii, dbaj ący o dopełnienie wszelkich wymogów formalno-prawnych stawianych polskim Lokalnym Grupom Działania, wynikaj ących m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Prace nad Strategi ą polegały z jednej strony na oddolnym gromadzenia informacji bazowych do LSR – najcz ęś ciej poprzez prac ę koordynatorów gminnych - z drugiej za ś strony na konkretyzowaniu kolejnych zapisów powstaj ącej Strategii z Zarz ądem LGD, a tak Ŝe na systematycznym konsultowaniu kształtu LSR z pozostałymi uczestnikami przedsi ęwzi ęcia. Proces opracowywania LSR został tak zaplanowany i zrealizowany, aby powstały dokument w mo Ŝliwie najwi ększym stopniu odzwierciedlał autentyczne potrzeby i interesy mieszka ńców terenów wiejskich z obszaru pi ęciu gmin, które obejmuje Strategia. Tworzenie Lokalnej Strategii Rozwoju rozpocz ęto od przygotowania szczegółowego planu działania, w którym wskazano wykonawców poszczególnych działa ń cz ąstkowych przewidzianych w planie, oszacowano koszty i okre ślono czas realizacji poszczególnych etapów prac nad Strategi ą. Pierwszym krokiem na etapie tworzenia dokumentu była inwentaryzacja zasobów obszaru, na którym b ędzie wdra Ŝana LSR i porównania ich z zasobami innych terenów. W wyniku dogł ębnych analiz powstała ciekawa diagnoza regionu, z której wyra źnie wynika spójno ść analizowanego obszaru. Uspołecznianie procesu planowania strategicznego rozpocz ęto od identyfikacji podmiotów i osób, które warto byłoby zaprosi ć do udziału w pracy nad Strategi ą. Propozycja współpracy została skierowana do wszystkich środowisk, które maj ą znacz ący wpływ na obecn ą i przyszł ą sytuacj ę obszaru obj ętego Strategi ą. W procesie konsultacji zało Ŝeń Lokalnej Strategii Rozwoju wykorzystano szeroki wachlarz narz ędzi i metod gromadzenia informacji oraz oceny i weryfikacji pomysłów, tj.: • sonda Ŝe ankietowe zrealizowane przez ankieterów w Sokółce i Kruszynianach, które kontynuowano drog ą elektroniczn ą podczas warsztatów konsultacyjnych, • wywiady telefoniczne, • punkty informacyjno-konsultacyjne zorganizowane podczas „X Mi ędzynarodowej Letniej Akademii Wiedzy o Tatarach Polskich” w Sokółce i Kruszynianach i Do Ŝynek Wojewódzkich w Sokółce,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 132 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• warsztaty robocze wśród reprezentantów wszystkich gmin nale Ŝą cych do obszaru LGD Szlak Tatarski podczas, których zastosowano metody skojarzeniowe, zach ęcaj ące do twórczego my ślenia, • spotkania konsultacyjne z przedstawicielami samorządów, biznesu i członkami Lokalnej Grupy Działania - prezentacje i dyskusje nad fragmentami i finaln ą wersj ą Strategii.
Sonda Ŝe ankietowe
Gminne dokumenty planistyczne oraz analiza statystyczna nie oddaj ą poziomu samozadowolenia mieszka ńców opisywanego terenu. W celu uzyskania wiernego obrazu sytuacji w gminach obj ętych Strategi ą opracowano ankiety, które skierowano do społeczno ści wiejskiej analizowanego obszaru. W wyniku badania uzyskano subiektywny obraz terenu widziany oczyma mieszka ńców, obraz cz ęsto zniekształcony hasłami popularyzo- wanymi przez administracj ę samorz ądow ą. Uzyskane z ankiet informacje zostały poddane weryfikacji i przekazane do zaopiniowania dla uczestników warsztatów konsultacyjnych podczas gminnych spotka ń konsultacyjnych.
Wywiady telefoniczne
W procesie uspołeczniania zało Ŝeń Strategii wykorzystano szczególny rodzaj sonda Ŝu jakim jest wywiad telefoniczny, polegaj ący na zadawaniu pyta ń i słuchaniu odpowiedzi podobnych tre ści ą do pyta ń kwestionariuszowych zastosowanych w badaniu ankietowym. Zespół ds. opracowywania LSR w wyniku konsultacji z koordynatorami gminnymi wyłonił warto ściowe osoby, z którymi warto byłoby porozmawia ć na temat kierunków rozwoju obszaru LSR. Zastosowana metoda prowadzenia konsultacji była równie Ŝ doskonał ą okazj ą do przedstawienia zało Ŝeń podej ścia LEADER, wzajemnego poznania si ę i rozszerzenia partnerstwa o warto ściowe osoby i instytucje.
Punkty informacyjno-konsultacyjne
Punkty informacyjno-konsultacyjne zorganizowane podczas „X Mi ędzynarodowej Letniej Akademii Wiedzy o Tatarach Polskich” w Sokółce i Kruszynianach i Do Ŝynek Wojewódzkich w Sokółce.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 133 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Warsztaty w grupach roboczych
Na etapie prac nad Strategi ą w procesie wypracowywania zało Ŝeń LSR poprzez system szerokich konsultacji zorganizowano cykl warsztatów konsultacyjnych w grupach roboczych, które zostały zorganizowane w 3 gminach: • Warsztat konsultacyjny – Sokółka, 3 wrzesie ń 2008 r., na którym zgromadzili si ę przedstawiciele gminy Sokółka, • Warsztat konsultacyjny – Krynki, 4 wrzesie ń 2008 r., na którym zgromadzili si ę przedstawiciele gmin Krynki i Szudziałowo,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 134 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Warsztat konsultacyjny – Sidra, 5 wrzesie ń 2008 r., na którym zgromadzili si ę przedstawiciele gmin Sidra i Ku źnica.
Podczas prac ze społeczno ści ą lokaln ą wykorzystano ró Ŝne metody pracy grupowej („burza mózgów”, dyskusja wielokrotna, debata). Na warsztatach konsultacyjnych okre ślono silne i słabe strony, w kontek ście szans i zagro Ŝeń obszaru LSR, wypracowano wizj ę i misji Lokalnej Grupy Działania, a tak Ŝe okre ślono cele strategiczne i operacyjne. Uczestnicy zebra ń zaproponowali gradacj ę haseł zarówno w ramach analizy SWOT jak i zada ń realizacyjnych, które jeszcze kilkakrotnie były z wyłonionym ju Ŝ Zarz ądem konsultowane.
Spotkania konsultacyjne
W procesie konsultacji zało Ŝeń LSR liczono si ę z głosem ka Ŝdego mieszka ńca regionu, a przecie Ŝ to, w dokumencie jakim jest Lokalnej Strategii Rozwoju powinno by ć najwa Ŝniejsze. Na ka Ŝdym spotkaniu Zespołu ds. opracowywania LSR prezentował wnioski i rezultaty dotychczasowych działa ń, co umo Ŝliwiało śledzenie post ępów prac oraz pomagało wykry ć i usun ąć ewentualne nieprawidłowo ści, wyja śnia ć kwestie w ątpliwe i wprowadza ć korekty zało Ŝeń Strategii.
Konsultacje via Internet
W dobie elektroniki i ogromnego post ępu technicznego warto wykorzysta ć pot ęŜ ne narz ędzie jakim jest Internet w procesie uspołeczniania Strategii. LGD Szlak Tatarski na ka Ŝdym etapie budowy LSR starała si ę konsultowa ć fragmenty powstaj ącego dokumentu z jak najszerszym gronem osób, które maj ą wpływ na obecn ą i przyszł ą sytuacj ę obszaru, na którym b ędzie wdra Ŝana Strategia. Za proces oddolnych konsultacji elektronicznych zało Ŝeń LSR odpowiadał zespół ds. opracowywania Strategii.
Schemat procesu konsultacji via Internet
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 135 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Zaproszenie do konsultacji via Inter net
Wysyłka drog ą elektroniczn ą fragmentu LSR, opisu kwestii problemowej, itp.. w celu konsultacji
Zbiorcze zestawienie Zwrotne informacje od osób propozycji zmian zapisów zaanga Ŝowanych w proces do LSR oraz operacji do tworzenia LSR realizacji w ramach LSR
Uwzgl ędnienie propozycji zmian konsultowanego fragmentu LSR
Ponowna wysyłka drog ą elektroniczn ą konsultowanego fragmentu LSR z uwzgl ędnieniem sugestii zgłoszonych w procesie konsultacyjnym
Zwrotne informacje od osób zaanga Ŝowanych w proces tworzenia LSR
Podmioty bior ące udział w przygotowaniu LSR: • Zarz ąd LGD Szlak Tatarski • Walne Zebranie Członków LGD Szlak Tatarski, • Koordynatorzy z obszaru 5 gmin, na terenie których wdra Ŝana b ędzie LSR • Mieszka ńcy obszaru obj ętego LSR • Zespół ekspertów ds. opracowania LSR
Dzi ęki ró Ŝnorodnym działaniom, jakie były podejmowane na etapie opracowywania LSR, wypracowany dokument zawiera dogł ębn ą analiz ę, w odpowiedni sposób okre śla cele i kierunki rozwoju obszaru obj ętego Strategi ą, a zaplanowane działania odpowiadaj ą faktycznym potrzebom regionu i maj ą du Ŝą szans ę przynie ść w przyszło ści, oczekiwane pozytywne skutki. Projekt Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Szlak Tatarski przedstawiono do szerszej społecznej konsultacji podczas Walnego Zebrania Członków w dniu 26 wrze śnia 2008 r. w Sokółce. Pocz ąwszy od listopada 2008 r. prowadzono szerok ą akcj ę promocyjno-konsultacyjn ą Strategii, m.in. w sieci Internet oraz mediach lokalnych. Ostateczn ą tre ść LSR zaprezentowano i zaakceptowano podczas Walnego Zebrania Członków, kiedy to dokument został poddany głosowaniu przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski, oraz przyj ęty przez Zarz ąd.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 136 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III. 7. Opis procesu wdra Ŝania i aktualizacji LSR
III.7.1. Sposób aktualizacji/zmiany LSR
Proces rozwoju lokalnego ma charakter ci ągły, ewolucyjny, co poci ąga za sob ą konieczno ść monitorowania procesu wdra Ŝania Strategii i w miar ę potrzeb wprowadzania zmian. Zgodnie z zapisami w Statucie za ści śle powi ązane ze sob ą procesy wdra Ŝania i aktualizacji niniejszego dokumentu odpowiedzialne jest Stowarzyszenie. LGD Szlak Tatarski zakłada prowadzone w sposób permanentny monitoringu i ewaluacji LSR oraz aktualizacj ę dokumentu: • okresowo – na pocz ątku roku kalendarzowego, po rozliczeniu zada ń zakładanych do wykonania w mijaj ącym roku, • dora źny – w sytuacji pojawienia si ę potrzeby wprowadzenia zasadniczych zmian w uwarunkowaniach wdra Ŝania LSR lub w sposobach jej wdra Ŝania. W celu ustalenia tematów niezb ędnych do aktualizacji i przeprowadzenia procedury aktualizacji LSR Zarz ąd wyznaczy zespół zadaniowy ds. aktualizacji LSR, który wprowadzi niezb ędne zmiany. Zgodnie z zało Ŝeniem, Ŝe inicjatywa LEADER powinna aktywizowa ć lokaln ą społeczno ść , wdra Ŝanie LSR odbywa ć si ę b ędzie z jak najszerszym udziałem partnerów LGD i wszystkich mieszka ńców obszaru, na którym wdra Ŝana b ędzie Strategia.
W procesie aktualizacji LSR bior ą udział nast ępuj ące podmioty: • Zarz ąd Stowarzyszenia • Rada Stowarzyszenia • Walne Zgromadzenie Członków Stowarzyszenia • Komisja Rewizyjna Stowarzyszenia • Pracownicy biura LGD • Zespół zadaniowy ds. aktualizacji LSR. • W miar ę potrzeb inne podmioty (np. eksperci, doradcy).
Zakres zmian dokonywanych w ramach aktualizacji strategii mo Ŝe obejmowa ć: • zmiany przedsi ęwzi ęć , wywołane potrzeb ą wyeliminowanie lub przeformułowanie tre ści przedsi ęwzi ęć nie ciesz ących si ę zainteresowaniem lub dezaktualizuj ących si ę na skutek zmiany uwarunkowa ń rozwojowych obszaru, a tak Ŝe wprowadzenie nowych przedsi ęwzi ęć wynikaj ących z nowego spojrzenia na rzeczywisto ść i innowacyjnych pomysłów, • zmian ę celów strategii, a w ślad za tym odpowiednie przeformułowanie przedsi ęwzi ęć i lokalnych kryteriów wyboru operacji, • przesuni ęcia środków pomi ędzy poszczególnymi latami realizacji bud Ŝetu (uprawnienia Rady), • inne zmiany, w miar ę potrzeb.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 137 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Opracowane przez zespół zadaniowy ds. aktualizacji LSR propozycje zmian w dokumencie b ędą przedstawiane Zarz ądowi, a nast ępnie opiniowane i uchwalane na Walnym Zebraniu Członków LGD Szlak Tatarski. Aktualizacja LSR ma za zadanie jeszcze lepsze jej dostosowanie do potrzeb obszaru, efektywniejsze wykorzystanie przysługuj ących środków, szybkie reagowanie na zmiany sytuacji, uwzgl ędnienie potrzeb społecznych wynikłymi ju Ŝ w trakcie realizacji LSR. Najlepszym sposobem, by odbywała si ę ona płynnie i przynosiła spodziewane efekty, b ędzie zastosowanie podobnych metod i rozwi ąza ń, które sprawdziły si ę ju Ŝ w procesie tworzenia niniejszego dokumentu.
III.7.2. Sposób wdra Ŝania LSR
Wsparciem w procesie realizacji Strategii b ędą prowadzone działania informacyjno-promocyjne zapewniaj ące upowszechnienie informacji na temat LGD i LSR realizowanych przez ni ą działa ń opisane w pkt. III.7. niniejszej Strategii, oraz działalno ść biura LGD polegaj ąca m.in. na doradztwie i przekazywaniu wszelkich posiadanych informacji. Na etapie wdra Ŝania Strategii obejmuje bardzo wa Ŝne jest okre ślenie szczegółowych zasad i kryteriów jej realizacji, gromadzenie danych statystycznych i finansowych na temat post ępów wdra Ŝania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach LSR, a tak Ŝe monitorowanie realizacji poszczególnych etapów wdra Ŝania Strategii. LGD Szlak Tatarski, aby zapewni ć sprawno ść i efektywno ść realizacji Strategii przygotowuje roczne raporty na temat wdraŜania LSR, i dokonuje oceny realizacji Strategii. Wdra Ŝanie Lokalnej Strategii Rozwoju opiera ć si ę b ędzie głównie na realizacji projektów zmierzaj ących do realizacji zapisanych zada ń i działa ń. Projekty w ramach wdra Ŝania LSR b ędą mogły by ć zgłaszane i realizowane przez wszystkie osoby, podmioty i instytucje znajduj ące si ę na terenie obj ętym wdra Ŝaniem LSR, reprezentuj ące trzy sektory: publiczny, gospodarczy i społeczny. Podmiotami uczestnicz ącymi w procesie wdra Ŝania LSR b ędą w szczególno ści: • Walne Zgromadzenie Członków Stowarzyszenia • Mieszka ńcy obszaru obj ętego LSR • Zarz ąd Stowarzyszenia • Rada Stowarzyszenia • Komisja Rewizyjna Stowarzyszenia • Pracownicy biura LGD.
III. 8. Promocja i informowanie o LSR i LGD
Odpowiednio przygotowana i prowadzona strategia promocyjna jest niezb ędnym elementem w d ąŜ eniu do realizacji zało Ŝonych celów, zapewniaj ącym sukces wdra Ŝanej Lokalnej Strategii Rozwoju. Strategia informacyjno-promocyjna Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Szlak Tatarski tworzona była w oparciu o wymogi zawarte w Rozporz ądzeniu Komisji (WE) NR 1159/2000 z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie prowadzenia przez Pa ństwa
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 138 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Członkowskie działa ń informacyjnych i promocyjnych dotycz ących pomocy udzielanej z funduszy strukturalnych. W procesie tworzenia programu promocji i informacji wa Ŝne jest ustalanie: • celów promocji, • okre śleniu grupy docelowej, • podział bud Ŝetu, • okre ślenie rodzajów działa ń i środków zmierzaj ących do realizacji zało Ŝonych celów, • okre ślenie form i no śników przekazu. W ramach przygotowanej strategii informacyjno-promocyjnej Lokalna Grupa Działania skupiła si ę na działaniach upowszechniaj ących informacje o inicjatywie LEADER, LSR i LGD. Informowano o powołaniu LGD, o opracowaniu LSR – celach, zało Ŝeniach itd., przekazywano informacje nt. mo Ŝliwo ści zaanga Ŝowania si ę w działania podejmowane przez LGD, prezentowano korzyści dla indywidualnych mieszka ńców wynikaj ących z uczestnictwa w programach LEADER w kontek ście pozytywnych skutków i mo Ŝliwo ści, jakie działania LGD wnios ą dla rozwoju obszaru LSR. W kolejnym etapie Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski b ędzie upowszechnia ć o informacje uzyskanym dofinansowaniu, zrealizowanych etapach realizacji LSR i przedstawi ć efekty wdro Ŝeń. Upowszechnianie informacji wśród mieszka ńców terenów obj ętych LSR rozpocz ęto ju Ŝ na etapie tworzenia Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski. Podczas ró Ŝnorodnych spotka ń konsultacyjnych, konferencji i imprez lokalnych rozpowszechniane były informacje o tworzonym partnerstwie, inicjatywie LEADER, a tak Ŝe zasadach funkcjonowania Lokalnych Grup Działania. Grupy docelowe kampanii informacyjno-promocyjnej to głównie społeczno ść lokalna, wszyscy mieszka ńcy 5 gmin obj ętych LSR, w tym przedstawiciele biznesu i instytucji prowadz ących działalno ść na terenie LSR. Lokalna Grupa Działania musi skoncentrowa ć si ę zarówno na mieszka ńcach zamieszkuj ących region LGD Szlak Tatarski od dawna, jak i na osobach, które nale Ŝą do ludno ści napływowej, głównie z obszaru Białegostoku. Informacja b ędzie równie Ŝ kierowana na zewn ątrz do władz administracyjnych innych gmin i partnerów gospodarczych w celu zach ęcenia do współpracy na rzecz zintegrowanego rozwoju LGD, do LGD z innych obszarów w celu wymiany do świadcze ń i inspiracji dla działa ń, do turystów w celu promocji obszaru LSR, i innych zainteresowanych osób. W celu przekazywania informacji o LGD i realizacji LSR planuje si ę wykorzystanie odpowiednich metod i dost ępnych narz ędzi przekazu informacji, tj.: • Ulotki, broszury, plakaty, • Biuletyny informacyjne, gazetki informacyjne, publikacje w periodykach, • Media elektroniczne (strona internetowa LGD, witryny internetowe gmin, mailing poczt ą elektroniczn ą), • Radio i telewizja regionalna, • Prasa lokalna, • Spotkania informacyjne, konferencje, • Imprezy, wydarzenia kulturalne • kontakt bezpo średnie, itp.
W procesie uspołeczniania zało Ŝeń LSR zorganizowano cykl warsztatów roboczych. Do udziału w spotkaniach konsultacyjnych w gminach zaproszono
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 139 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
(wysyłaj ąc imienne zaproszenia) wytypowanych aktywistów oraz burmistrza gminy Sokółka i wójtów gmin: Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica, zakładaj ąc, Ŝe wybrane przez lokaln ą społeczno ść władze s ą niekwestionowanymi liderami wiejskimi i najlepiej reprezentuj ą jako przedstawiciele mieszka ńców ich interesy. Informacja o organizowanych spotkaniach konsultacyjnych była szeroko rozpowszechniona. W ka Ŝdej z pi ęciu gmin z obszaru, który obejmuje LSR w miejscach publicznych wywieszono ogłoszenia o planowanych spotkaniach w sposób zwyczajowo przyj ęty w gminach. Skuteczno ść działa ń informacyjnych dodatkowo wzmocniła aktywno ść koordynatorów gminnych i samych członków LGD. Doskonałym sposobem informacji o LGD będzie utworzenie logo Szlaku Tatarskiego, którego wizualizacja zawiera ć b ędzie informacj ę o LGD. Wysoka jako ść wypromowanego lokalnego produktu turystycznego, jakim bez w ątpienia mo Ŝe sta ć si ę Szlak Tatarski będzie najlepszym ambasadorem atrakcyjnej kuchni regionalnej, dorobku historyczno-kulturowego społeczno ści tatarskiej oraz doskonałych warunków wypoczynku w czystym środowisku naturalnym. Bardzo wa Ŝne w procesie promocji i komunikacji jest badanie efektów kampanii w celu oceny jej skuteczno ści i wprowadzenia w kolejnym procesie planowania strategii zmian, które zwi ększ ą efektywno ść prowadzonych działa ń. Skuteczno ść programu promocyjnego b ędzie okre ślana na podstawie okresowych bada ń marketingowych (głównie poprzez ankietowanie). O powodzeniu prowadzonej kampanii informacyjno-promocyjnej b ędzie badana równie Ŝ „w sposób bezpo średni„ , jej skuteczno ść b ędzie okre ślana np. poprzez popularno ść materiałów reklamowych, frekwencj ę na organizowanych spotkaniach itp.. Skutecznie prowadzona akcja informacyjno-promocyjna pozwoli wypromowa ć partnerstwo i realizowane przez LGD działania na poziomie lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim. Wszystkie działania promocyjne będą realizowana we współpracy z mieszka ńcami oraz przy ich bezpo średnim, b ądź po średnim zaanga Ŝowaniu.
III. 9. Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej
Ewaluacja własna (autoewaluacja) prowadzona przez LGD Szlak Tatarski ma na celu ocen ę wszystkich aspektów działalno ści partnerstwa. Ju Ŝ na etapie szerokich konsultacji zało Ŝeń LSR prowadzono monitoring i bie Ŝą cą ocen ę realizowanych działa ń np. za pomoc ą bada ń ankietowych, spotka ń z mieszka ńcami, warsztatów roboczych itp. Ewaluacja jest niezwykle wa Ŝna, przy realizacji ka Ŝdego projektu, zwłaszcza trwaj ącego kilka lat, posiadaj ącego spory bud Ŝet i zło Ŝone zadania projektowe. Prowadzona na bie Ŝą co ogranicza ryzyko niepowodzenia i przybli Ŝa sukces wdraŜanego projektu. Przegl ądowi i ocenie podlegaj ą zrealizowane w ramach wdra Ŝania LSR operacje, zarówno pod wzgl ędem przyczyniania si ę do osi ągni ęcia zało Ŝonych celów, jak i poprawno ści rozlicze ń finansowych. W przypadku niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju w ramach ewaluacji dla poszczególnych celów operacyjnych (bezpo średnich celów poszczególnych projektów) b ędą przypisywane wska źniki celów zgodnie z metodologi ą stosowan ą w Funduszach Strukturalnych UE, a wi ęc wska źniki produktów, rezultatów i oddziaływa ń. Ewaluacja realizowanych operacji będzie przebiegała dwuetapowo:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 140 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Ewaluacja ex-ante - na etapie przygotowywania poszczególnych projektów będą okre ślane wska źniki (zakładane mo Ŝliwe do osi ągni ęcia wska źniki zostały wymienione w pkt. III.1.3. i pkt. III.9.3. niniejszej Strategii), co pozwoli, dzi ęki przeprowadzonej analizie, okre śli ć spodziewane efekty i ich wpływ na realizacje LSR. • Ewaluacja ex-post - w cyklu rocznym b ędą okre ślane zrealizowane cele i ich wpływ na dalsza realizacje LSR. Ewaluacja będzie dotyczy ć równie Ŝ samej struktury i prawidłowo ści funkcjonowania LGD (funkcjonowanie biura i jego pracowników, organów LGD itp.), jako ści i efektywno ści stosowanych procedur, przepływu informacji czy sprawno ści podejmowania decyzji. LGD zakłada sporz ądzanie okresowych raportów ewaluacyjnych zawieraj ących ocen ę dotychczasowych działa ń i rekomendacje na przyszło ść . Raport ewaluacyjny b ędzie sporz ądzany raz do roku przez wyznaczony przez Zarz ąd LGD zespół ewaluatorów i przedkładany Walnemu Zgromadzeniu LGD Szlak Tatarski. Raport b ędzie zawierał: • wykaz projektów zgłaszanych przez podmioty lokalne w kolejnych okresach wdra Ŝania, z krótkim opisem merytorycznym i informacj ą o ka Ŝdym z nich, oceniana b ędzie jako ść merytoryczna i techniczna realizowanych operacji, • ocen ę poziomu bezpo średnich efektów przedsi ęwzi ęć i porównanie ich z zało Ŝeniami zakładanymi w fazie projektowania, • analiz ę dotycz ącą wpływu zrealizowanych przedsi ęwzi ęć na osi ągni ęcie celów okre ślonych w LSR, • ocen ę efektywno ści realizacji projektu (stosunek wyniku u Ŝytecznego do poniesionych kosztów), • ocen ę zmian wewn ętrznych uwarunkowa ń rozwoju obszaru na skutek wdra Ŝania Strategii, a w szczególno ści operacji wynikaj ących ze strategii • wnioski dotycz ące zmian w sposobie funkcjonowania LGD, które zapewni ą wy Ŝsz ą efektywno ść działania LGD i osi ągni ęcie celów zakładanych w LSR. Raport ewaluacyjny b ędzie wskazywał ewentualne słabe punkty w realizacji LSR i pozwoli na jej aktualizacj ę do potrzeb podmiotów lokalnych i warunków rozwoju obszaru, dzi ęki czemu przyczyni si ę do doskonalenia działa ń techniczno- organizacyjnych na rzecz wdra Ŝania LSR i efektywniejszego osi ągni ęcia zakładanych celów. Sporz ądzane raporty b ędą przedstawiane na Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski i podawane do publicznej wiadomo ści np. poprzez umieszczenie na stronie www LGD, czy w lokalnej prasie.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 141 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
III. 10. Relacje mi ędzy LGD Szlak Tatarski, a obszarem jej działania
III.10.1 Powi ązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwi ązanymi z obszarem obj ętym LSR
Cele ogólne i szczegółowe oraz planowane do realizacji przedsi ęwzi ęcia wynikaj ące z niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju, wizja i misji celów jest spójna z zapisami dokumentów strategicznych: Narodowej Strategii Spójno ści - Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007 – 2013 (NSRO), Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL), Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013 (RPOWP) oraz Programem Operacyjnym „Innowacyjna Gospodarka" (POIG). LSR uwzgl ędnia zapisy tych programów, niejako wpisuje si ę w nie, dzi ęki czemu działania realizowane na terenie obj ętym Strategi ą będą odpowiednio wzmocnione. Poni Ŝej zaprezentowano korelacje Lokalnej Strategii Rozwoju z najwa Ŝniejszymi dokumentami planistycznymi:
Komplementarno ść z POKL: Cele LSR Cele/Działania POKL
I CEL STRATEGCZNY Priorytet I. Zatrudnienie i integracja społeczna (CS1): 1.3 Ogólnopolskie programy integracji i aktywizacji Aktywizacja zawodowa i zawodowej społeczna mieszka ńców • Celem Działania jest opracowywanie, obszaru LGD wdra Ŝanie i promocja ogólnopolskich i ponadregionalnych rozwi ąza ń z zakresu II CEL OPERACYJNY aktywizacji zawodowej i integracji społecznej (CO1.2) Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści i innowacyjnych postaw mieszka ńców Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych (P7)
I CEL STRATEGCZNY Priorytet II. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału (CS1): adaptacyjnego przedsi ębiorstw oraz poprawa Aktywizacja zawodowa i stanu zdrowia osób pracuj ących. społeczna mieszka ńców 2.1 Rozwój kadry nowoczesnej gospodarki obszaru LGD • Poddziałanie 2.1.1 Rozwój kapitału ludzkiego w przedsi ębiorstwach I CEL OPERACYJNY • Poddziałanie 2.1.2 Partnerstwo dla (CO1.1) zwi ększania adaptacyjno ści Edukacja i rozwój lokalnej • Poddziałanie 2.1.3 Wsparcie systemowe na
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 142 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica społeczno ści rzecz zwi ększania zdolno ści adaptacyjnych pracowników i przedsi ębiorstw II CEL OPERACYJNY 2.2 Wsparcie dla systemu adaptacyjnego kadr (CO1.2) • Poddziałanie 2.2.1 Poprawa jako ści usług Wspieranie rozwoju świadczonych przez instytucje wspieraj ące przedsi ębiorczo ści rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacyjno ści i innowacyjnych postaw • Poddziałanie 2.2.2 Poprawa jako ści mieszka ńców świadczonych usług szkoleniowych
I CEL STRATEGCZNY Priorytet III. Wysoka jako ść systemu o światy (CS1): 3.1. Modernizacja systemu zarz ądzania i nadzoru w Aktywizacja zawodowa i oświacie społeczna mieszka ńców • Poddziałanie 3.1.1 Tworzenie warunków i obszaru LGD narz ędzi do monitorowania, ewaluacji i bada ń systemu oświaty I CEL OPERACYJNY 3.2 Rozwój systemu egzaminów zewn ętrznych (CO1.1) 3.3 Poprawa jako ści kształcenia Edukacja i rozwój lokalnej • Poddziałanie 3.3.3 Modernizacja tre ści i metod społeczno ści kształcenia – projekty systemowe • Poddziałanie 3.3.4 Modernizacja tre ści i metod kształcenia – projekty konkursowe 3.4 Otwarto ść systemu edukacji w kontek ście uczenia si ę przez całe Ŝycie • Poddziałanie 3.4.1 Opracowanie i wdro Ŝenie Krajowego Systemu Kwalifikacji • Poddziałanie 3.4.2 Upowszechnienie uczenia si ę przez całe Ŝycie – projekty systemowe • Poddziałanie 3.4.3 Upowszechnienie uczenia si ę przez całe Ŝycie – projekty konkursowe.
I CEL STRATEGCZNY Priorytet VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich (CS1): 6.1 Poprawa dost ępu do zatrudnienia oraz wspierania Aktywizacja zawodowa i aktywno ści zawodowej w regionie społeczna mieszka ńców • Poddziałanie 6.1.1 Wsparcie osób obszaru LGD pozostaj ących bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy I CEL OPERACYJNY • Poddziałanie 6.1.2 Wsparcie powiatowych i (CO1.1) wojewódzkich urz ędów pracy w realizacji Edukacja i rozwój lokalnej zada ń na rzecz aktywizacji zawodowej osób społeczno ści bezrobotnych w regionie • Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolno ści do II CEL OPERACYJNY zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu (CO1.2) aktywno ści zawodowej osób bezrobotnych Wspieranie rozwoju 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsi ębiorczo ści i przedsi ębiorczo ści samozatrudnienia i innowacyjnych postaw 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu mieszka ńców aktywno ści zawodowej na obszarach Wiejskich
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 143 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
I CEL STRATEGCZNY Priorytet VII. Promocja integracji społecznej (CS1): 7.1 Rozwój i upowszechniania aktywno ści integracji Aktywizacja zawodowa i • Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie społeczna mieszka ńców aktywnej integracji przez o środki pomocy obszaru LGD społecznej • Poddziałanie 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie I CEL OPERACYJNY aktywnej integracji przez powiatowe centra (CO1.1) pomocy rodzinie Edukacja i rozwój lokalnej • Poddziałanie 7.1.3 Podnoszenie kwalifikacji społeczno ści kadr pomocy i integracji społecznej 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnieniu II CEL OPERACYJNY sektora ekonomii społecznej (CO1.2) • Poddziałanie 7.2.1 Aktywizacja zawodowa i Wspieranie rozwoju społeczna osób zagro Ŝonych wykluczeniem przedsi ębiorczo ści społecznym i innowacyjnych postaw • Poddziałanie 7.2.2 Wsparcie ekonomii mieszka ńców społecznej 7.3. Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji Rozwijanie i integracja lokalnych środowisk, wspieranie wspólnych inicjatyw rozwojowych (P7)
I CEL STRATEGCZNY Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki (CS1): 8.1 Rozwój pracowników i przedsi ębiorstw w regionie Aktywizacja zawodowa i • Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju społeczna mieszka ńców kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla obszaru LGD przedsi ębiorstw • Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów I CEL OPERACYJNY adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie (CO1.1) • Poddziałanie 8.1.3 Wzmacnianie lokalnego Edukacja i rozwój lokalnej partnerstwa na rzecz adaptacyjno ści społeczno ści • Poddziałanie 8.1.4 Przewidywanie zmiany gospodarczej II CEL OPERACYJNY 8.2 Transfer wiedzy (CO1.2) • Poddziałanie 8.2.1 Wsparcie dla współpracy Wspieranie rozwoju sfery nauki i przedsi ębiorstw przedsi ębiorczo ści i innowacyjnych postaw mieszka ńców
I CEL STRATEGCZNY Priorytet IV. Rozwój wykształcenia i kompetencji (CS1): w regionie Aktywizacja zawodowa i 9.1 Wyrównanie szans edukacyjnych i zapewnienie społeczna mieszka ńców wysokiej jako ści usług edukacyjnych świadczonych obszaru LGD w systemie o światy • Poddziałanie 9.1.1 Zmniejszanie nierówno ści I CEL OPERACYJNY w stopniu upowszechnienia edukacji
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 144 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
(CO1.1) przedszkolnej Edukacja i rozwój lokalnej • Poddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szans społeczno ści edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dost ępie do edukacji oraz zmniejszanie ró Ŝnic w jako ści usług edukacyjnych • Poddziałanie 9.1.3 Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych 9.2 Podniesienie atrakcyjno ści i jako ści szkolnictwa zawodowego 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu o światy 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich.
Komplementarno ść z RPOWP: Cele LSR Cele/Działania RPOWP
I CEL STRATEGCZNY Oś Priorytetowa I. Wzrost innowacyjno ści i (CS1): wspieranie przedsi ębiorczo ści w regionie Aktywizacja zawodowa i Działanie 1.1. Tworzenie warunków dla rozwoju społeczna mieszka ńców innowacyjno ści obszaru LGD • Celem działania jest wzrost konkurencyjno ści gospodarki regionu poprzez rozwój potencjału II CEL OPERACYJNY innowacyjnego przedsi ębiorstw i innych (CO1.2) podmiotów Wspieranie rozwoju Działanie 1.2. Region atrakcyjny inwestycjom przedsi ębiorczo ści • Celem działania jest stworzenie warunków do i innowacyjnych postaw rozwoju przedsi ębiorczo ści, powstawania mieszka ńców nowych innowacyjnych firm oraz podniesienie konkurencyjno ści podlaskich przedsi ębiorstw działaj ących na rynku krajowym i miedzynarodowym. Działanie 1.3. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu • Celem działania jest ułatwienie przedsi ębiorcom dost ępu do zewn ętrznych źródeł finansowania inwestycji oraz stworzenie dogodnych warunków do rozwoju przedsi ębiorczo ści. • Działanie 1.4. Wsparcie inwestycyjne przedsi ębiorstw Celem działania jest zwi ększenie konkurencyjno ści MSP prowadz ących działalno ść na terenie województwa podlaskiego poprzez podnoszenie ich innowacyjno ści oraz unowocze śnienie ich oferty produktowej i technologicznej.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 145 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
II CEL STRATEGICZNY Oś Priorytetowa III. Rozwój turystyki i kultury (CS2): Podniesienie Działanie 3.1. Rozwój atrakcyjno ści turystycznej atrakcyjno ści turystycznej regionu obszaru LGD • Celem działania jest wzrost atrakcyjno ści i konkurencyjno ści turystycznej województwa II CEL OPERACYJNY podlaskiego w stosunku do innych regionów (CO2.2) kraju. Rozwój turystyki, Działanie 3.2. Wsparcie inwestycyjne przedsi ębiorstw w tym eko i agroturystyki z bran Ŝy turystycznej • Celem działania jest wzrost standardu IV CEL OPERACYJNY infrastruktury turystycznej w województwie (CO2.4) podlaskim poprzez bezpo średnie wsparcie Rozwój infrastruktury projektów inwestycyjnych MSP działaj ących w turystycznej i bran Ŝy turystycznej. okołoturystycznej
II CEL STRATEGICZNY Oś Priorytetowa VI. Rozwój infrastruktury (CS2): społecznej Podniesienie Działanie 6.3. Rozwój infrastruktury z zakresu kultury atrakcyjno ści turystycznej i ochrony dziedzictwa historycznego i kulturowego. obszaru LGD • Celem Działania jest zachowanie zasobów III CEL OPERACYJNY dziedzictwa historycznego i kulturowego (CO2.3) regionu poprzez wsparcie instytucji Ochrona dóbr naturalnych zajmuj ących si ę kultur ą i sztuk ą. i kulturowych
Komplementarno ść z POIG: Cele LSR Cele/Działania POIG
I CEL STRATEGCZNY Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w (CS1): oparciu o innowacyjne przedsi ębiorstwa Aktywizacja zawodowa i • realizacja celu przyczyni si ę do tworzenia społeczna mieszka ńców nowych innowacyjnych przedsi ębiorstw, obszaru LGD których rozwój b ędzie wspierany poprzez zapewnienie kapitału na inwestycje w II CEL OPERACYJNY innowacje oraz wzajemn ą współprac ę i (CO1.2) działalno ść licznych instytucji otoczenia Wspieranie rozwoju biznesu. przedsi ębiorczo ści Cel szczegółowy 1 : Zwi ększenie innowacyjno ści i innowacyjnych postaw przedsi ębiorstw mieszka ńców • Oś priorytetowa 3. Kapitał dla innowacji Cele osi priorytetowej: a) zwi ększenie liczby przedsi ębiorstw działaj ących na bazie innowacyjnych
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 146 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
rozwi ąza ń, b) zwi ększenie dost ępu do zewn ętrznych źródeł finansowania przedsi ęwzi ęć innowacyjnych. • Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach. • Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji; Cele osi priorytetowej: a) zapewnienie przedsi ębiorcom wysokiej jako ści usług i infrastruktury słu Ŝących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego; b) wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsi ębiorstw poprzez rozwój powi ąza ń kooperacyjnych. • Oś priorytetowa 6. Polska gospodarka na rynku mi ędzynarodowym Cel osi priorytetowej: Poprawa wizerunku Polski jako atrakcyjnego partnera gospodarczego, miejsca nawi ązywania warto ściowych kontaktów handlowych, lokowania inwestycji, prowadzenia działalno ści gospodarczej oraz rozwoju usług turystycznych. Cel szczegółowy 2 : Wzrost konkurencyjno ści polskiej nauki • Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach. • Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji; Cele osi priorytetowej: a) zapewnienie przedsi ębiorcom wysokiej jako ści usług i infrastruktury słu Ŝących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego; b) wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsi ębiorstw poprzez rozwój powi ąza ń kooperacyjnych. Cel szczegółowy 3 : Zwi ększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 147 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
• Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach. • Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji; Cele osi priorytetowej: a) zapewnienie przedsi ębiorcom wysokiej jako ści usług i infrastruktury słu Ŝących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego; b) wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsi ębiorstw poprzez rozwój powi ąza ń kooperacyjnych. Cel szczegółowy 4: Zwi ększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku mi ędzynarodowym • Oś priorytetowa 3. Kapitał dla innowacji Cele osi priorytetowej: a) zwi ększenie liczby przedsi ębiorstw działaj ących na bazie innowacyjnych rozwi ąza ń, b) zwi ększenie dost ępu do zewn ętrznych źródeł finansowania przedsi ęwzi ęć innowacyjnych. • Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach. • Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji; Cele osi priorytetowej: a) zapewnienie przedsi ębiorcom wysokiej jako ści usług i infrastruktury słu Ŝących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego; b) wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsi ębiorstw poprzez rozwój powi ąza ń kooperacyjnych. • Oś priorytetowa 6. Polska gospodarka na rynku mi ędzynarodowym Cel osi priorytetowej: Poprawa wizerunku Polski jako atrakcyjnego partnera gospodarczego, miejsca nawi ązywania warto ściowych kontaktów handlowych,
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 148 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
lokowania inwestycji, prowadzenia działalno ści gospodarczej oraz rozwoju usług turystycznych. Cel szczegółowy 5 : Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy • Oś priorytetowa 3. Kapitał dla innowacji Cele osi priorytetowej: a) zwi ększenie liczby przedsi ębiorstw działaj ących na bazie innowacyjnych rozwi ąza ń, b) zwi ększenie dost ępu do zewn ętrznych źródeł finansowania przedsi ęwzi ęć innowacyjnych. • Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach. • Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji; Cele osi priorytetowej: a) zapewnienie przedsi ębiorcom wysokiej jako ści usług i infrastruktury słu Ŝących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego; b) wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsi ębiorstw poprzez rozwój powi ąza ń kooperacyjnych. • Oś priorytetowa 6. Polska gospodarka na rynku mi ędzynarodowym Cel osi priorytetowej: Poprawa wizerunku Polski jako atrakcyjnego partnera gospodarczego, miejsca nawi ązywania warto ściowych kontaktów handlowych, lokowania inwestycji, prowadzenia działalno ści gospodarczej oraz rozwoju usług turystycznych. Cel szczegółowy 6 : Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce • Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsi ęwzi ęcia Cel osi priorytetowej: Podniesienie poziomu innowacyjno ści przedsi ębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwi ąza ń w przedsi ębiorstwach.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 149 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
Komplementarno ść z NSRO: Cele LSR Cele/Działania NSRO
I CEL STRATEGCZNY (CS1): Tworzenie warunków dla wzrostu Aktywizacja zawodowa i konkurencyjno ści gospodarki polskiej opartej na społeczna mieszka ńców wiedzy i przedsi ębiorczo ści, zapewniaj ącej obszaru LGD wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójno ści społecznej, gospodarczej i II CEL OPERACYJNY (CO1.2) przestrzennej. Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści i innowacyjnych postaw mieszka ńców
III.10.2. Planowane działania/przedsi ęwzi ęcia/operacje realizowane przez LGD w ramach innych programów wdra Ŝanych na obszarze LSR
Działalno ść LGD Szlak Tatarski nie b ędzie ograniczała si ę tylko i wył ącznie do realizacji działa ń w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. LGD jako beneficjent w miar ę mo Ŝliwo ści planuje realizowa ć działania w ramach innych programów pomocowych, które zgodnie ze zintegrowanym charakterem Strategii mogłyby uzupełni ć, b ądź wzmocni ć główne działania LGD wynikaj ące z wdra Ŝania LSR. Operacje realizowane w ramach innych programów będą miały charakter komplementarny w stosunku do tych, które b ędą realizowane w ramach LSR. Planowane jest pozyskanie dofinansowania z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki głównie na działalno ść doradcz ą i szkoleniow ą maj ąca na celu rozwój lokalnej przedsi ębiorczo ści oraz inne typy działalno ści, które na tym etapie trudno wskaza ć, gdy Ŝ zale Ŝy to np. od harmonogramu ogłaszanych w ramach innych programów konkursów, czy kryteriów naboru. Ponadto LGD Szlak Tatarski ubiegało si ę o wsparcie udzielane przez Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych i Administracji w ramach realizacji zada ń maj ących na celu ochron ę, zachowanie i rozwój to Ŝsamo ści kulturowej mniejszo ści narodowych i etnicznych oraz zachowanie i rozwój j ęzyka regionalnego. W ramach dotacji MSWiA ubiegano si ę o dotacje na dwa projekty: • Mi ędzynarodowy Plener Malarski „Sztaluga Kresowa” p.h. „Na Tatarskim Szlaku”, • Mi ędzynarodowa Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach Polskich.
Aby wyeliminowa ć niebezpiecze ństwo podwójnego finansowania działa ń (nakładania si ę pomocy), nale Ŝy wskaza ć mechanizmy zabezpieczaj ące przed nakładaniem si ę pomocy w ramach PROW i innych programów m.in. Zabezpieczeniem przed tak ą sytuacj ą b ędzie zatrudnienie ekspertów ds. funduszy
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 150 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
UE, którzy monitoruj ąc mo Ŝliwo ści pozyskania wsparcia z UE, b ędą wyszukiwa ć szanse, okre śla ć programy i działania, w których LGD mo Ŝe partycypowa ć, dbaj ąc aby realizacja podobnych operacji nie była finansowana z dwóch ró Ŝnych źródeł. Dbaj ąc o prawidłow ą realizacj ę (rozliczanie) projektów finansowanych z ró Ŝnych programów pomocowych LGD b ędzie posiadało oddzielne konta bankowe dla ka Ŝdego z programów, co zapobiegnie przypadkowemu i nieprzemy ślanemu wydatkowaniu środków.
III.10.3. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich
Obszar obj ęty Lokaln ą Strategi ą Rozwoju Obszarów Wiejskich obejmuje pi ęć gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Ku źnica i Sidra o istotnym znaczeniu dla regionu, szczególnie z kulturowo-historycznego i ekologicznego punktu widzenia. Znajduj ące si ę na tutaj tereny prawnie chronione (Park Krajobrazowy Puszczy Knyszy ńskiej i Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Sokólskie”) odznaczaj ą si ę unikatowymi walorami przyrodniczymi, których ochrona i wykorzystanie jest wa Ŝnym celem wskazanym zarówno w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego, jak i Programie Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego do 2010 r.. Wszystkie analizowane gminy nale Ŝą do województwa podlaskiego i powiatu sokólskiego. Okre ślenie wpływu realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich na rozwój regionu i obszarów wiejskich wymaga analizy dokumentów planistycznych zarówno na poziomie województwa, powiatu, jak i gmin wchodz ących w skład Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski. Uzasadnieniem dlaczego przy okre ślaniu wpływu realizacji LSR na rozwój regionu skupiono si ę na analizie dokumentów planistycznych i strategicznych jest fakt, Ŝe dokumenty te najwierniej odzwierciedlaj ą faktyczne potrzeby mieszka ńców, zwłaszcza je śli ich opracowywanie przebiegało przy szerokim udziale społeczno ści. Szczegółow ą analiz ę poni Ŝszych dokumentów, na podstawie których sporz ądzono diagnoz ę obszaru LSR zawiera Cz ęść II niniejszej Strategii: Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego, Program Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego, Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Sokólskiego na lata 2008-2015, Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Sokółka do roku 2015, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sokółka na lata 2008-2013, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Krynki na lata 2005-2009, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sidra na lata 2007-2013, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Ku źnica na lata 2004-2006.
Misja rozwoju obszaru LSR koresponduje z misj ą okre ślon ą w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego i Programie Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego:
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 151 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
MISJA LGD LGD Szlak Tatarski inicjuje i realizuje na swoim terenie nowatorskie projekty ukierunkowane na wykorzystanie unikatowych zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych oraz popraw ę jako ści Ŝycia mieszka ńców obszaru LGD.
MISJA Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego
Województwo podlaskie regionem aktywnego i zrównowa Ŝonego rozwoju z wykorzystaniem walorów środowiska naturalnego, wielokulturowej tradycji i połoŜenia przygranicznego.
MISJA Program Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego
Misj ą turystyki województwa podlaskiego jest zgodne z zasadami zrównowa Ŝonego rozwoju wykorzystanie unikatowych w skali kraju i Europy walorów przyrodniczych i kulturowo-etnicznych, jako stymulatora rozwoju gospodarczego i poprawy poziomu Ŝycia mieszka ńców.
Realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju przez LGD Szlak Tatarski w sposób bezpo średni lub po średni przyczyni si ę do osi ągania wszystkich celów strategicznych okre ślonych w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego: • Cel 1: Podniesienie atrakcyjno ści inwestycyjnej województwa • Cel 2: Rozwój zasobów ludzkich zgodnie z potrzebami rynku pracy • Cel 3: Podniesienie konkurencyjno ści podlaskich firm w aspekcie krajowym i mi ędzynarodowym • Cel 4: Ochrona środowiska naturalnego • Cel 5: Rozwój turystyki z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego • Cel 6: Wykorzystanie przygranicznego i transgranicznego połoŜenia województwa • Cel 7: Rozwój rolnictwa i tworzenie warunków wielofunkcyjnego rozwoju wsi.
Komplementarno ść LSR i Programu Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego do 2010 r. jest widoczna równie Ŝ w spójnych w obu dokumentach zapisach mówi ących o podniesieniu atrakcyjno ści i konkurencyjno ści regionu poprzez rozwój i promocj ę unikatowych dla regionu
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 152 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica markowych produktów turystycznych, opartych o niebywałe walory turystyczne, jakim bez w ątpienia jest Szlak Tatarski.
Cele okre ślone w Lokalnej Strategii Rozwoju koresponduj ą z celami rozwoju zidentyfikowanymi w ramach prac nad Strategi ą Rozwoju Miasta i Gminy Sokółka: • Cel strategiczny A: Aktywizacja gospodarcza obszaru dla tworzenia nowych miejsc pracy oraz wzrostu dochodów mieszka ńców bud Ŝetu. • Cel strategiczny B: Poprawa dost ępno ści do instytucji infrastruktury społecznej oraz tworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju osobistego mieszka ńców.
Lokalna Strategia Rozwoju LGD Szlak Tatarski jest spójna z Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu Sokólskiego na lata 2008-2015, który jest realizowany poprzez siedem celów strategicznych: 1. Zrównowa Ŝony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. 2. Rozwój przedsi ębiorczo ści. 3. Ochrona środowiska i zagospodarowanie jego potencjału. 4. Modernizacja drogowej sieci transportowej. 5. Rozwój infrastruktury społecznej oraz zasobów ludzkich. 6. Poprawa bezpiecze ństwa mieszka ńców powiatu. 7. Tereny przygraniczne – infrastruktura i zagospodarowanie.
Prawidłowa realizacja LSR Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski w pozytywny sposób wpłynie na otoczeniu. Zało Ŝone cele rozwoju zostały tak skonstruowane, Ŝeby wspomaga ć, zrównowa Ŝony i zintegrowany rozwój regionu. Działanie LGD Szlak Tatarski ma na celu d ąŜ enie do trwałego wzrostu poziomu Ŝycia mieszka ńców i potencjału gospodarczego, tworzenie warunków dla jak najpełniejszego rozwoju regionalnego – rozwoju regionalnej wspólnoty. Realizacja LSR przyczyni si ę do: • Pobudzenia lokalnej społeczno ści do działania i integracji społecznej, aktywno ści gospodarczej, poprzez min.: programy wsparcia działalno ści gospodarczej ukierunkowanej na lokalne produkty, • Poprawy jako ści Ŝycia mieszka ńców tego obszaru, min poprzez: wzrost dochodów lokalnej społeczno ści, dost ęp do edukacji i szkole ń, wzbogacenie oferty w zakresie sp ędzania wolnego czasu, zmniejszenie salda emigracji, • Wzrostu atrakcyjno ści gospodarczej obszaru, poprzez min. rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej, wspieranie działalno ści gospodarczej w obszarze turystyka, promocja i rozwój Szlaku Tatarskiego, • Podniesienia warto ści dziedzictwa przyrodniczego, historycznego i kulturowego, poprzez min.: rewitalizacj ę walorów historyczno-kulturowych obszaru LGD, wyznaczenie, dokumentowanie, i urz ądzenie szlaków turystycznych pieszych, rowerowych oraz ście Ŝek tematycznych, w tym Szlaku Tatarskiego.
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 153 Wszelkie prawa zastrze Ŝone
Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pi ęciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Ku źnica
IV. Informacja o zał ącznikach
1. Zał ącznik Nr. 1 – Protokół z Zebrania Członków Zało Ŝycieli 2. Zał ącznik Nr. 2 – Regulamin Zarz ądu 3. Zał ącznik Nr. 3 – Regulamin Komisji Rewizyjnej 4. Zał ącznik Nr. 4 – Regulamin Walnego Zebrania Członków 5. Zał ącznik Nr. 5 - Statut Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski 6. Zał ącznik Nr. 6 - Lista członków Stowarzyszenia LGD Szlak Tatarski 7. Zał ącznik Nr. 7 - Regulamin Biura LGD 8. Zał ącznik Nr. 8 - Regulamin Rady
EKOTON Sp, z o.o. Białystok 2008 154 Wszelkie prawa zastrze Ŝone