•

• • • Ilman aro

Rhif 243 MAWRTH 1998 Pris 30e

• eruon anru

Yn ystod mis Mawrth bydd holiadur yn cael ei ddosbarthu 0 amgylch cartrefi ardal Llanrug. Pwrpas yr holiadur fydd ceisio barn y pentrefwyr, hen ac Ieuainc - yn enwedig yr ieuainc - ynglY'n a'r adnoddau yr hotTent eu gweld ar gael yn y Sefydliad Coffa, Fel yr adroddwyd eisoes yn yr nyfodol y Sefydliad Coffa ar ei Eeo mae'r pwyllgor presennol newydd wedd i fynychu'r Darllenwch y stori'n llawn ar wedi gwneud ceisiadau am grant cyfarfod ar y dyddiad uchod. dudalen 9. i dalu am asrudiaeth ymarferol a Eisiau bws allai arwain at gais i adnewyddu ac addasu'r adeilad. Rhan o'r mini? broses honno yw ymgynghoriad Genod Tan Cwm-y-glo cyhoeddus, a phenderfynwyd Eisiau helpu mai un dull 0 geisio barn y pentrefwyr fyddai dosbarthu Ysgol holiadur syml. Mae'r pwyllgor yn sylweddoli Brynrefail? na fydd hi'n bosibl ymweld a phob tY yn yr ardal ac felly bydd Trowch i dudalen 3 yr arolwg yn cael ei ddosbarthu i sampl yn unig. Er hynny bydd copiau ychwanegol o'r holiadur ar gael mewn lleoedd cyhoeddus Reidio Cymru megis y llythyrdy a siopau, ac mae croeso i unrhyw un eu llenwi yno. Bydd y pwyllgor yn cyfarfod yn y Sefydliad Coffa, DOS Percher, 4 Mawrth, am 1.30 p.m. i drefnu patrwm dosbarthu'r holiadur a gobeithir casglu'r holl atebion erbyn diwedd y mis. Bydd cwmni PenSel yn mynd ati wedyn i ddadansoddi'r holl atebion a chyflwyno'i argymhellion i'r pwyllgor yn ystod yr wythnosau sy'n dilyn. Fel rhan 0 ddathliadau pen• Mae croeso i unrhyw un o'r Mar; Fflur a Sophie 0 Ysgol Cwm-y-glo yn cael help; ddiffodd tAn gan blwydd BBC Radio Cymru yn pentrefwyr sydd a diddordeb yo ddynion Gorsaf Dan Caernarfon. 21ain mlwydd oed eleni, mae dau o'i chyflwynwyr mwyaf adnabyddus yn mynd ar daith 0 0 gwmpas Cymru ar ddwy olwyn. Merch Gaeathro mewn Ffilm Bydd Hywel Gwynfryn a Dei Mae gan ferch 0 Gaeathro ran Tomos yn reidio 0 Gaerdydd i amlwg mewn ffilm sydd i'w Ynys Mon dros gyfnod 0 dangos ar S4C am 9.00 p.rn., wythnos ym misMawrth gan alw Ddydd GWyI Ddewi. Dona Mair mewn sawl lleoliad ar y ffordd. Roberts (sy'n un ar ddeg oed Gan gychwyn 0 Gaerdydd am erbyn hyn) sy'n actio Gwen, hanner dydd ar Fawrth 21ain merch y prifathro, yn y ffilm I bydd y ddau yn cyrraedd 'Tylluan Wen'. Penybont ar Ogwr dros nos ac yn Mae'r ffilm yn son am anelu am Abertawe dros y Sui. 0 gantores werin sy'n dychwelyd i bnawn Llun ymlaen am weddill fro ei phlenryndod mewn hen yr wythnos byddant yn reidio i ardal chwarelyddol yng ngogledd ymuno a [onsi (Eifion Jones) Cymru i recordio albwm, ond erbyn 3 o'r gloch bob pnawn ac sydd ar berwylllawer mwy sinistr fe fydd yntau'n darIledu ei raglen cyn diwedd y ffilm, a hynny ar 61 yn fyw o'r gwahanolleoliadau ac darganfod rnai'r prifathro a'i fe recordir cyngherddau dathlu deulu sydd bellach yn byw yn ei yn yr hwyr mewn mannau hen gartref. Dona gyda John Ogwen. cyfagos.

l I DYDDIAD A LLEOLIAD PLYGU'R Eeo Trefnydd Plygu: Mrs Shloned Griffith, Pantafon, Waunfawr, (01286)650570

RHIFYN DYDDIAD Pl YGU BlE? CYSYlLTU A RHIF FFON

EBRILL MAWRTH 26 CWM-Y-GLO Mrs Iris Rowlands 872275 Rhif 243 MAl EBRILL 30 DEINIOLEN Mr W.O. Roberts 871259 MAWRTH 1998 MEHEFIN MAl 28 BRYNREFAIL Mrs l. P. Roberts-Williams 870580 Argrllfiw'ld gin W•• g GW'InfJdd GORFFENNAF GORFFENNAF 2 BETHEL Mr Geraint Ellis (01248) 670726 Clbyn, C•• m.rlon AWST - - - - CyhO«ldwyd gydlt chymorth MEDI AWST 27 DINORWIG MiS'SMarian Jones 870292 Cymdelrha. Galfyddydau Gog/edd Cymru HYDREF HYDREF 1 PENISARWAUN Mrs Ann Evans 872407 TACHWEDD HYDREF 29 LLANBERIS Mr Gwilym Evans 872034 RHAGFYR TACHWEDD 26 CAEATHRO Mr Clive James 677438 SWYDDOGION A GOHEBWYR • Golygyddol: JOHN PRITCHARD MAE CAMERAu VR ECO AR GAEL GAN V CANLVNOL: BETHEL: Richard LI. Jones, 5 Y Dd61(01248) 670115 CILFYNYDD, LLANBERIS WAUNFAWR: Heulwen Huws, Argoed (01286) 650656 Ff6n:(01286) 872390 DEINIOLEN:Valma. Williams, Hafle, 2 Rhes y Faenol (01286) 871174 IWAN ROBERTS LLAN8ERIS: John Pritchard, Cllfynydd (01286) 872390 LLEIFIOR, LLANRUG Ff6n:(01286) 675649 teuluoedd yn poeni drachefn am eu Cadeirydd Pwyllgor Llywio: Gwyl Gerdd Dant hieuenctid ar faes y brwydro. ARWEL JONES Yr Wyddgrug air Cylch Diolch i'r C6r a Mr Roy Griffiths ar CAE EBONI, PENISARWAUN ran y Lleng Brydeinig am y dorch 0 Annwyl ddarllenwyr, Ff6n:(01286) 871274 flodau i gotio am fachgen 0 ardal y Elenicynhelir yr Wyl yn Yr Wyddgrug chwareli, Diolch hefyd i Heddwyn E-bost: [email protected] ddydd Sadwrn, Tachwedd 14eg, a Jones 0 staff BT am gysylltu a'i GOl YGYDD CHWARAEON buaswn yn hoffi eich hysbysu fod y gefnder, Michael Griffiths, ac i Richard LI. Jones. 5 Y DdOI. Bethel. Rhestr Testunau ar werth yn awr am Michael am sicrhau lIun i mi o'r (01248) 670115 Gofal yn y Gymuned c 1. garreg fedd. Gresyn na fyddai DYDOIADUR Y MIS Annwyl Ddarllenwyr, Gellir caeI copi yn eich siop Iyfrau cofnod lIeol 0 fan gorffwys holl Mrs Margaret Cynfi Griffith. Cynfi, Cymraeg leol neu trwy gysylltu il mi Deiniolen (870394) Elusen dan reolaeth leol yw fechgyn yr ardal a gollwyd yn Anheddau sy'n gweithio gyda phobl ar (01244) 342594 neu Mrs Alwena 1914-18 a 1939-45 gan ei bod FFOTOGRAFFWR Roberts ar (01352) 757134. Gwyndaf Hughes, Glasgoed. leol er mwyn gwneud gota! yn y bellach gymaint haws teithio i'r Uanrug (677263) gymuned yn ffaith. Cyflogwn dros Yn gywir, mannau a arferai tGaerwen TREFNYOD BWNDElU (yn enwedig y rhai sy' n ymddwyn yn Ynys M6n LL60 6BA Ann Gibbins. Lodj Plas Tirion. Pontrug Annwyl Olygydd, (673696) heriol) neu gyda phobl a phroblemau Diolch am hanes taith C6r Meibion TREFNYDD ARIANNOl iechyd meddwl. Mae gan Anheddau Dyddiaduron Y Lolfa Goronwy Hughes, Eithinog, 14 Afon y gallu i weithio gyda grwpiau eraill Dyffryn Peris i'r Cyfandir yn rhifyn Rhos, Llanrug (674839) o bobl ag angen cymorth arnynt a Tachwedd o'r Eeo, ac am eu Annwyl Olygydd, TREFNYDD GWERTHIANT POST chroesawir cyfle i wneud hynny. hymweliad a man gorffwys meibion Mae dvddiaduron poced a desg Y Mrs Olwen Llywelyn. Pant Afon Bach. Cynigiwn ystod 0 wasanaethau o'r ardal a gollwyd yn y Rhytel Byd Lolfa ar gyfer 1999 yn cael eu Llanrug (650200) gan gynnwys gwasanaeth wrth law Cyntat. Roedd 0 ddiddordeb paratoi ar hyn 0 bryd. Hoffwn eich TREFNYDO Pl YGU 24 awr pan fo'n briodol; cymorth i personol i mi gan fod ewythr Dafydd gwahodd Ianfon unrhyw wybodaeth Shioned Griffith (650570) unigolron i fyw yn eu cartrefi eu fy nhad wedi mynd ar goll yn y berthnasol I'W cynnwys yng GOHEBWYR PENTREFI hunain: cvnllun gefeillio; Anheddau gyflafan yr union ddiwrnod y nghyfeiriadur y dyddiaduron erbyn yr BETHEL: Geraint Elis. Cligeran awyr agored; gofal seibiant, a mwy. clwyfwyd Hedd Wyn. 20fed 0 Fawrth. Er mwyn i (01248 670726) Mae ein polis'iau hyfforddi a Darllenais flynyddoedd yn 01, yn gyfelrladur '999 fod mor gywir a BRYNREFA!l: Mrs Lowri Prys Roberts• chvrnorth yn sicrhau fod Anheddau lIyfr y diweddar Barchg William phosib hoffem wybod am unrhyw Williams. Godre'r Coed (870580) Morris, Hedd Wyn (tud. 104), fod CAEATHRO: Clive James, Hafan, Bryn yn cadw ei enw da am ddarparu gwmn'iau neu sefydliadau newydd Gwna (677438) gwasanaeth effeithiol o'r radd lIanc 0 Ddinorwig wedi'i gladdu yn sydd heb eu cynnwys yn CEUNANT: Trystan a Sioned Larsen, flaenaf. agos i'r Prifardd, ond aeth ugain nyddiaduron 1998, yn ogystal 8g Bodafon, Ceunant (650799) Rydym yn gyson yn chwilio am mlynedd heibio cyn gweld yn Gwae unrhyw wybodaeth sydd wedi CWM-Y-GlO: Mrs Iris Rowlands, • weithwyr Ilanw a phobl a fyddai Fi Fy Myw gan Alan Llwyd mai O. newid neu sy'n ddiffygiol. Glanrafon (872275) gyda diddordeb mewn ymuno a'n Evans oedd yr enw. Ar Gofeb Eleru, fel arfer, mae croeso i OEINIOLEN: W. O. Williams. Deiniolen gwelir mai 'Owen Evans, 6 Rhydfadog, Deiniolen (871259) Cyngor Rheolaeth. unrhyw gwmni neu sefydliad DINORWIG: Marian Jones. Minallt. Pe bai diddordeb gennych am Tan y Garret' YW'f lIanc ifanc. Yng hysbysebu yn y dyddiadur desg. 7 Bro Elidir. Dinorwig (870292) dderbyn mwy 0 wybodaeth am nghofnodion y War Graves Com• Mae'r telerau yn rhesvrnol dros ben. LLANBERIS: Gwyneth ae Eifion waith, gwasanaethau Anheddau neu mission cawn iddo gwympo ar Os am ragor 0 fanylion cysylltwch Roberts. Beews Eryri (870491) y Cyngor Rheolaeth a'r gweithwyr Ragtyr 23ain 1916, yn 24 mlwydd a'r Lolfa ar unwaith. lLANRUG: Eryl Roberts, 3 8ryn lIanw, cysylltwch il: oed, yng ngwasanaeth y 17th Battn Diolch am eich cydweithrediad, Moelyn (675384) RWF. NANT PERIS: Ann Cumberton. NIA ELEN EDWARDS Yn ddiffuant, Pan oeddwn blentyn ysgol Gwastadnant (870356) Anheddau Cyf. yo roedd Tan y Garret yn enwog fel y LEFI GRUFFUDD PENISARWAUN: Mrs Ann Evans, 42A Ffordd Caergybi Sycharth (872407) cartref uchaf yng Nghymru ond nid Y Lolfa Cyf. Bangor U57 2EU TAN- Y-COED: Miss Anwen Parry. oedd son am 191 4-- 18 gan fod yr Ail Talybont, Ceredigion SY24 5HE Ael-y-Bryn (872276) (01248) 372330 Ryfel Byd ar ein gwarthaf a'r (01970) 832304 Ffacs: 832782 WAUNFAWR: Mrs Nan Roberts. Pantafon, Waunfawr (650570) • MAE Y RHIFYN NESAF AM OFFER TV A GARDD • • • SHARON VAUGHAN WILLIAMS B.A. (Anrh.) Dip Perl' Daw'r rhifyn nesaf o'r wasg YN CYMRYD DISGYBUON NOS IAU, MAWRTH 26 FORMAG AM WERSI PIANO, CANU Deunydd i law'r A THEORI. gotygyddion perthnasol 41A STRYD FAWR, LLANBERIS Cysylltwch a hi yn NOS LUN, MAWRTH 16 YNYS !AGO, PENTIR II Os gwelwch yn dda Ffon: (01286) 872501 Fron: (01248) 353746

2 DATHLU'R MILENIWM Bws Mini BOIS Y AUN Annwyl Olygydd, Ysgol Brynrefail Mae Cyngor Gwynedd yn ystyried Dymunaf eieh hysbysu fod yr Ysgol ffyrdd 0 nodi'r Mileniwm ae wedi bod yn llwyddiannus wnh ysgrifennaf i wahodd syniadau gan wneud eais i Gymdeithas Dros eich darllenwyr. Gw61y Cyngor ej r61 fel hyrwyddo, cydlynu a marchnata Chwaraeon a'r Celfyddydau am fws I mini newydd. Byddwn yn derbyn digwyddiadau a drefnir. gan eraill yn 17 sedd 0 safon uehel yn mad bennaf, ar hyd 8 lied y sir, a bvddai'n bws braf cael gwybodaeth am unrhyw ac am ddim. Gwerthfawrogwn yn ddjgwyddiadau a drefnir yn eich fawr iawn y gefnogaeth yma a fydd ardal. yn gymorth mawr i bybu gweithgareddau ewricwlaidd ac Gellir cysylltu A'r swyddogion sy'n delio a'r mater naill ai trwy all-gyrsiol. sgil ysgrifennu at y Panel Mileniwm, Yn derbyo bws newydd, mae'r ysgol yr Adain Diwylliant, Cyngor Gwynedd, yn awyddus i werthu ben fws mini. Dyma'r manylion: Swyddfa'r Cyngor, Caemarfon LL55 lSH, neu ffonio (01286) 679089. -Freight Rover, 1800ee, diesel, 12 Ein gobaith yw gallu hybu rhaglen sedd, 1983; - 30,500 milltir yo unig - wedi'i ddiddorol ar draws y sir, ac felly bydd defnyddio ar safle Pwer pob cefnogaeth g8l1ddarllenwyr eich Canedlaethol, Dinorwig am y bro yn werthfawr iawn i ni. rhan fwyaf o'i hoes; Ysgol Waunfawr a 28% yn dda iawn. Mae Yn gywir iawn, - nid oes gwregysau diogelweh disgwyliadau'r athrawon yo uchel, yr Adroddiad Ar~ygiad 0 dan Adran 10 GERAINT JONES ynddi - dyna pam nad yw'r addysgu'n ysgogus a'r trafod yo y o Ddeddf Addysg (Ysgollont 1996 Prif Weithredwr ysgol wedi gallu ei defnyddio, ond dosbarth yn dda. t Cyngor Sir Gwynedd mae hawl gan unigolion neu glwb Pleser amheuthun oedd derbyn Mae'r ysgol yn rheoli'r boll preifat ei defnyddio hebddynt; Adroddiad yr Arolygwyr ar Ysgol adnoddau - staff, arnser, arian ae - mae corff y bws mewn cyflwr da Waunfawr yn 61 Cadeirydd y Corff adeilad - yn dda ae yn eu Hen Record? ond rhaid i'r prynwr ddileu enw'r Annwyl Olygydd, Uywodraethu, Mr John Gwynedd. defnyddio'n effeithiol i hyrwyddo'r ysgol oddi ar yr oehrau. Mae'r adroddiad yn frith 0 Ein gwaith nj yma yng Nghasgliad dysgu a'r addysgu. Mae ethos yr Mae'r Corff Uywodraethu yn ddisgrifiadau megis da, da iawn a Sain a Delweddau Symudol, Llyfrgell ysgol yn dda. Mae'r gymdeithas gwahodd cynigion cyfrinaehol mewn rhagoriaeth ae yn dystiolaeth 0 Genedlaethol Cymru yw casglu a ysgol yn un hynaws a chynhaliol a amled caeedig i'w cyflwyno chv.;Y law ymroddiad llwyr y disgyblion a'r holl diogelu yn ein storfeydd modern a pbawb yn parebu ae yn Oere y Uywodraethwyr, Ms Dawn staff. gwerthfawrogi ei gilydd. phwrpasol pob math 0 ddeunydd Williams, yn yr Ysgol erbyn 12.00, Adroddir fod y ddarpariaeth sain a delweddau symudol. Yn unol a'r Fframwaith Adolygu ddydd Iau, 12 Mawnh 1998. Y sawl addysgol ar gyfer plant dan bump Tybed a oes rhai o'ch darllenwyr cyf1wynwyd Materion Allweddol. i fydd yn cynnig y pris uebaf fydd yn oed '0 ansawdd da'. Yng Nghyfnod A stoc 0 sllindrau cwyr, hen Weithredu Amyru oedd yn arnrywio eael y cyfle cyntaf i'w phrynu. Os am Allweddol 1 (CAl) mae safonau recordiau 78 neu unrhyw recordiau o dargedu rhagoriaeth mewn dewis weld y bws neu am fwy 0 fanylion, eyflawniad disgyblion yn dda iawn eraill, riliau sain a chasetiau 0 o byneiau i symud rhai datblygiadau gellweh gysyllru a mi yn yr ysgol. neu'n dda trwyddi draw. Yng ddiddordeb Cymreig yn lIechu yn yr ymlaen megis y bartneriaeth a Ngbyfnod AlJweddol 2 (CA2) mae atig neu'n hel IIwch ar ben rhyw EIFION JONES, Prifathro diwydiant a'r Strategaeth ar gyfer safonau cyflawniad eto'n dda iawn gwpwrdd yn y tV? Neu etallai monitro'r gwaith a diogeJu a gwella a neu'n dda gyda dim ond un pwne yn ffilmiau tideo 0 ddigwyddiadau Ileal ansawdd. foddhaol. neu genedlaethol, hen a newydd, yn Canmolir canlyniadau asesiadau'r Mae'r llywodraethwyr yn segur mewn rhyw gornel yn eu Cwricwlwm Cened1aethol gan nodi croesawu'r beimiadaethau adeiladol cartrefi. eu bod yn cydweddu ag, neu'n ae yn ymhyfrydu yn y gydnabydd• Os oes, yna etallai y byddent yn arwyddoeaol uweh na'r iaeth ffurfiol 0 ansawdd uehel yr fodlon ein hystyried ni fel cartref cyfanaJeddau eenedlaethol. Yn CA2 ysgol. N odir fod arweiniad y teilwng a diogel iddynt i gyd. cyflawnodd cyfran dda o'r disgyblion pennaeth yn eael ei ddisgrifio fel un Byddem yn falch iawn 0 hynny, a y lefel uweh mewn Mathemateg, 'symbylus . . . egniol ae yn dangos thrwy ddiogelu'r rhain ddiogelu'r Cymraeg a Saesneg. gwelediad' ae mae eisoes yn arwain rhan bwysig hon o'n hetiteddiaeth Mae'r ddarpariaeth ar gyfer yr ysgol i ymateb i'r adroddiad. hefyd. I Anghenion Addysgol Arbennig yn Dyrnuna'r Llywodraethwyr Byddem yn fodlon ystyried dda a gwna'r disgyblion gynnydd da. gofnodi eu gwerthfawrogiad 0 waith deunydd nad yw 0 ddiddordeb Mae ansawdd yr addysgu'n pawb sy'n gysylltiedig a'r Adroddiad Cymreig. foddhaol neu well yn yr holl wersi; ae edryehir ymlaen at ei thrafod yn Gall unrhyw un gysylltu a ni yn: y mae 63% ohonynt 0 ansawdd da fanylaeh gyda'r rhieni. Casgliad Sain a Delweddau Symudol, Llytrgell Genedlaethol Cymru, FIDEO SAIN ~ .. ~~~ Rhiw Panglais Aberystwyth, Ceredigion SY23 3BU ~CYFRES BOBLOGAIDD HTV FfOn:(01970) 632828 Trystan Ellis Morris, enillydd Terisn "FISHLOCK'S WILDTRACKS" Yn gywir, Coffa Mr a Mrs O. H. Jones, Bran a/It i'r offerynnwr mwyaf Ar gael yn awr ar fideo DAFYDD PRITCHARD addawol y band ieuenctid yn 1997 HTV CF3009 - TEITHIAU'R ARFORDIR Curadur Cynorthwyol ~ Fideo 3 rhaglen - Dyffryn Nantlle iAber y Fenai LLEUFER o. ac N. PRITCHARD Arfordir Gogleddol Sir F6n CANOLFAN CARPEDI Ar agor Llansteffan iLlanddowror £10.99 9-7pm ~O'ch siopau Ileol, neu ffoniwch AUNFA R 9-5pm Sadwrn ~Fideo SAIN (01286) 831 111 Ar Gau Canotfan Sain, Llandwrog, Caemarfon, Gwynedd. LL54 5TG Ffon/Ffacs: 650291 Sui a Mercher Dewis eang • o Welyau a 3P/Suites. CERBYDAU CLASUROL YR WYDDFA Llenni Venetian a Llenni Roler. Cyrhaeddwch mewn steil - 5,000 Ilathen sgw!r 0 garpedi mewn cerbyd Rolls Royce mewn stoc - allwch chi ar gyfer priodasau, penblwyddi fforddio prynu 0 batrymau 7 ac achlysuron arbennig eraill Dylan Griffith, Tros-y-Waen, Penisarwaun GLANHAU CARPEDI GYDA STIMVAK rfan: (01286) 871833 3 Rhyl am gyfnod. Ia, byr iawn urddo'n Farchog - y cynta yw'r cyfnod ar y brig ynte? Faint erioed 0 beldroedwyr i gael yr o gyflog fyddai Stanley Matthews anrhydedd. Cafodd ei yn ei dderbyn heddiw ys gwn i? drosglwyddo 0 Stoke i Blackpool Unwaith erioed y ces i'r fraint 0 gael chwarae ar un 0 Fe aned Stanley Matthews ar yn 1947 am ill anhygoel 0 rad, gaeau 'mawr' ein timau pel-droed ni. Y maes enwog Chwefror laf 1915. Mab i £11,000, ac wedi 15 mlynedd hwnnw oedd Burnden Park cartrefBolton Wanderers farbwr 0 Hanley, ger Stoke. Bu'n hefo BlackpooI cafodd ei a oedd ar y pryd yn un 0 brif dimau y gynghrair gyntaf. chwarae am 33 tyrnor - drosglwyddo yn 61 i Stoke yn Dydi Burnden Park ddim yn denu'r miloedd bellach ac oddydcliau Baldwin i ddyddiau'r 1961 am (ia, credwch neu mae Bolton, fel nifer 0 dimau eraill, wedi symud i gartref Beatles. Chwaraeodd ei gem beidio) am £2,500. Roedd o'n newydd moethus. gynta iLoegr yn 1934 pan oedd llwyddo i groesi pel yn berffaith o'n 19 oed, a'i gem ola yn (yr hen bel ledr drwm, hefo Tua de• chrau Awst 1948 oedd Does 'na ddim synnwyr yn y hi, a minnau yo '2321359 ffaith fod rhai yn cael £40,000 yr rowndiau Cwpan y Byd yn erbyn careiau). Roedd ei gyd• Griffith, S.' yn eael fy rhyddhau wythnos y dyddiau hyn. Dwi'n Denmarc yn 1957 ac yntau'n 42 chwaraewr Stanley Mortenson o wasanath yr RAP. Do mi ges cydnabod mai gyrfa fer yw gyrfa oed. Ei gem ryngwladol gynta yn honni fod y croesi mor i fy rbyddhau i fynd iKirkam, ger peldroediwr. O'r miloedd sy'n oedd yn erbyn Cymru ar Bare berffaith fel nad oedd y garai yn Blackpool, i ffarwelio a fy cael treialon gyda'r timau Ninian yn 1934. Do, fe enillodd wynebu ei dalcen. iwnifform a bod yn Bolton y proffesiynol, ychydig iawn sy'n Lloegr 4-0. Chwaraeodd ei gem ola yn y gynghrair pan oedd yn Meddai y Marchog arall, diwrnod eanl yn01 ar gyfer y cyrraedd y brig. Ac 0 gyrraedd y Bobby Charlton, '... His magic 50 oed. Doedd 0 ddim yn 'treial' . brig, byr iawn yw'r cyfnod ar y is hard to describe to people who sgoriwr cyson ond yn y gem ola Dwi'n cofio fawr am y gem - copa i'r mwyafrif. never saw him. As a professional I dim ond y sgor. 0 do, fe enillodd Tua pum mlynedd ar 61 fy bon fe sgoriodd i Stoke yn erbyn don't use the term "genius 'J lightly Fulham gan sicrhau dyrchafiad fy nhim i 0 bum gol iddwy. Ond 'awr a harmer' ar Faes Burnden - but Stan was a genius. ' mae'r maes enfawr, gwag yn dal roeddwn i ym mharlwr Ty'n iddyn nhw. yn fyw ar fy ngbof. Ychydig Pwll, Bethel pan ddaeth Wembli Fo oedd y eynta i gael yr Ia, fi oedd Matthews yn nhim flynyddoedd ynghynt - ar mewn du a gwyn yn fyw i'r anrhydedd 0 fod yn beldroediwr yr ysgol fach erstalwm, ac fe aeth Fawrth 9fed, J 946, fe laddwyd parlwr ar brynhawn 0 Fai. Yn y flwyddyn, a'r cynta i fod yn y byd pel-droed i gysgu'n dawel 33 0 gefnogwyr pel-droed ac fe wir, roedd 'na fwy ym mharlwr beldroediwr gorau Ewrop, ac yn y nos Sadwm hwnnw 0 Fai yn anafwyd dros 500 ar yr union Ty'n Pwll y pnawn Sadwm 1965 fe gafodd yr anrhydedd o'i 1953. faes hwn mewn gem cwpan hwnnw nag oedd 'na yn gwylio'r rhwng Bolton a Stoke. Oedd, gem dreial ar Burnden Park. Oes gennych chi ddiddordeb mewn edrych yn well, roedd Stanley Matthews yn Criw 0 chwarelwyr a phob un chwarae i Stoke y diwmod ohonyn nhw yn cefnogi teimlo'n well ac ennill mwy 0 arian? hwnnw, a dwi'n cofio ihyn ddod Blackpool ac yn awyddus i weld Os mai'r ateb yw 'OES' dewch i yn 61i mi yn ystod y gem. Dwi'n Stanley Matthews yn ennill ei cofio bod 'na drenau yn pasio fedal. WESTY'R SEIONT MANOR, LLANRUG heibio'r cae hefyd, a dwi'n cofio Mi ges i 'freuddwyd' y pnawn erbyn 7.30 p.m. nos Fercher, 11 Mawrth gorfod mynd i gasglu'r bel i'r hwnnw ae mi fum i'n holi fy hun. neu nos lau 12 Mawrth teras y tu 61 i'r gol sawl tro. Dwi wedi holi fy hun droeon ar Doedd 'na ddim awyrgylch 0 61 hynny hefyd. Rwan, petai fy neu ffoniwch (01286) 830609 gwbwl yno. Dim ond rua ugain rhieni wedi caniatau i rni fynd i oedd yn gwylio'r gem. Bolton am yr eildro yn 1948, Swyddogion tim Bolton oedd y tybed, ia tybed, ai fi fyddai yn y SYSTEMAU RHYBUDD a rhan fwya ohonyn nhw mae'n g61 i Bolton yn y gem ffeinal yn debyg, ond roeddwn i'n 1953? A tybed hefyd na fyddwn GWASANAETH TRYDANOL gyfarwydd ag enw un a oedd yn i wedi arben rhai o'r goliau ac G.P. • gwylio, sef N at Lofthouse - 'the wedi llwyddo i helpu Bolton i Lion of Vienna' - a fu'n arwain ennill y cwpan, ac i chwalu * Lleihau y perygl 0 ladrad * Ilinell flaen Uoegr droeon. breuddwydion fy arwr a miloedd Fe synnech I:I"lOrhavvdd a sydyn y gall Ymben rhai dyddiau ar 01 y o gefnogwyr pel-droed drwy'r eich CaI"U"eCgael ei ddiogelu rhag lladron gem, mi ges i wahoddiad i byd? Oes, mae gen i hawl i dreulio wythnos yn Bolton. freuddwydio fy 'awr fawr' yn BARGEN ARBENNIG! Roeddwn i'n awyddus i fynd does? Ond, roeddwn i ar ben fy CyOenwi a gosod system am cyn Ueied a wrth reswm, ond doedd fy rhieni nigon ym mharlwr Ty'n Pwll y £250 (+ TAW) iddim, a nhw gariodd y dydd. 0 pnawn 0 Fai hwnnw yn 1953. (Pob system yn cydsynio a B.S. 4737) edrych yn 61 dros y cyfnod hwn, Roedd fy arwr wedi derbyn ei dwi'n credu mai nhw oedd yn wobr ac roedd dagrau 0 Os oes gennych system eisoes ac angen ei uwchraddio, iawn hefyd. Doedd 'na ddim lawenydd yn llifo i lawr fy neu angen gwasanaeth cynnal a chadw, cysylltwch a ni: ffortiwn 0 gyflog i'w gael am ngruddiau innau hefyd. gicio pel yr adeg honno. Roedd Gwr o'r enw Hanson oedd yo (01286) 674422 neu (01248) 670923 Stanley Matthews a'r ser yn byw y g6l i Bolton yn y ffeinal AFALLON, BETHEL, CAERNARFON, GWYNEDD LL55 tUN ar tua £ 12 yr wythnos, a llai na gofiadwy honno. Ar ddiwedd ei hynny yn ystod misoedd yr haf. yrfa bu Hanson yn cadw g61 I'r AM DEITHIAU CYFFORDDUS, DIOGEl A RHAD YM MHYDAIN A THRAMOR "." Gwasanaeth Trylwyr gan y bobl Gwasanaeth Personol Cyfeillgar i CHWI Y Gwasanaeth Technegol Gorau i'ch CAR. Cystal a Gwasanaeth Prif Ddeliwr Felly, pa gar bynnag ydych MOT CHWI yn ei yrru, r-~...... , ~..::o Audi i Zastava RAe BYSIAU ARF N LLANRUG (Eric Morris) Ffon: (01286) 875175 a 677858

4

------•

MARWOLAETH. Ar lonawr 9, yn 'Un funud fach ... ' DINORWIG dawel yn Ysbyty Gwynedd, bu farw POPETH YN NEWYDD Jean Griffiths, Ystum Werddon Bellaf yn 55 oed ac yn ferch hynaf Fues i ddim yn Y Bala ers wythnos Miss Marian Jones, Minallt, 7 Bra Elldlr, Dinorwig. 870292 y diweddar Mr a Mrs Morris Perkins, yr Eisteddfod y llynedd. Ddim tan gynt 0 5 Bro Elidir. Roedd Jean yn yr wythnos ddiwetbaf pan CYNGHORYDD CYMUNED. Ein Ddydd lau, 5 Mawrth, bydd y wraig annwyl a ehymeradwy iawn a ymwelais a dau adeilad y bum Cynghorydd newydd ar Gyngor Gymdeithas yn dathlu Gwyl Ddewi chefnogai y pethau gorau yn y ynddynt lawer tro dros y Cymuned Llanddeiniolen yw Mr gyda chinio yng Nghonwy. Wedi'r gymdeithas ae yn gefnogol iawn i'r blynyddoedd. A doeddwn i ddim Phillip Jones, Ty Capel Sardis a cinio eir ymlaen wedyn am Achos yn Eglwys Llangristiolus. yn 'nabod yr un o'r ddau le, Bu diolchwn iddo am fod mor barod i Landudno. Os nad ydych eisoes Derbyniodd lawdriniaethau yn ystod cryn wario ym Mryn y Groes a ymgymryd a'r swydd. Dymunwn wedi rhoi ei enwau, a fyddweh y blynyddoedd diwethaf a bu'n Choleg y Bala yn ddiweddar. pob bendith ac iechyd iddo i cystal a'i rhoi cyn gynted a phosib brwydro'n ddewryn erbyn afiechyd Mae'r ddau le wedi newid yn arw, ymgymryd a'r gwaith yma. i Mrs Betty Peris Roberts neu Miss blin. Anfonwn ein cydymdeimlad a'r cyfleusterau ar gyfer y rhai a CAPEL MAl R. Cynhaliwyd Marian Jones. IIwyraf i Cledwyn ei phriod, a'r plant ddaw yno i aros wedi gwella'n gwasanaeth cytlwyno Capel Mair yn Y GANOLFAN. Cynhaliwyd cyfarfod Rhian a Berwyn; ac hefyd i'w sylweddol. Mudiad Efengylaidd Eglwys Llandinorwig nos Lun, 2 cyhoeddus o'r Ganolfan nos Fawrth, chwiorydd a'i brawd. Rhoddwyd ei Cymru sy'n berchen Bryn y Groes, Chwetror, sef dydd Gwyl Fair y 3 Chwefror, mae'n rhaid dweud mai gweddillion i orffwys ym mynwent tY hardd ym mhen draw'r Stryd Canhwyllau. Yr oedd y gwasanaeth siomedig iawn oedd y nifer a ddaeth Eglwys Llangristiolus, Mon. Fawr ac 0 fewn tafliad carreg i yng ngofal y Parchg Tegid Roberts ynghyd. Oherwydd y diffyg I GOFIO JEAN ac fe agorwyd a chyflwynwyd y lannau llyn Tegid. Cynhelir pob presenoldeb pasiwyd i gynnal Cofio heddiw mae'th gyfeillion capel gan yr Hybarch Elwyn Roberts, math 0 gyrsiau a chynadleddau cyfartod arall nos Fawrth, 17 Mor ddi-rwgnach y gwnest dy ran - Archddeacon Bangor. Darllenwyd y yno ar gyfer pobl a phlanr 0 bob Chwefror yn y gobaith 0 gael mwy Cefn a fuost i rai unig, lIith gyntaf gan un 0 blant ffyddlon oed. Mae adeilad urddasol Coleg o gefnogaeth. Erbyn i'r Eeo ddod o'r Clust yn gwrando ar y gwan. a gweithgar Eglwys y Santes Fair wasg bydd Rhestr Testunau'r Lleisiau'r nef sy'n galw d'enw y Bala wedi bod yn ganolfan yma yn Ninorwig, Miss Mair Foulkes, Eisteddfod wedi'i cyhoeddi a I ymuno a'r nefol lu, breswyl gan Eglwys Bresbyteraidd Garnedd Wen, Fachwen gynt, sy' n Cymru ers rhai blynyddoedd, a gobeithio y bydd pawb yn brysur yn Lie cei fyw tragwyddol fywyd byw bellach ym Mhenisarwaun. Braf paratoi er gwneud y noson yn Gan anghofio'r loes a fu. phlant a phobl ifanc yn mwynhau'r oedd gweld cvmant 0 gyn-aelodau'r IIwyddiant. DIOLCH. Dymuna Cledwyn Griffiths, cyrsiau amrywiol a gynigir yno. Un Eglwys yn bresennol. Os nad ydych CAPELI'RARDAL. Da yw cael Rhian a Berwyn, Ystum Werddon o bogia Llanrug, y Parchg Bryn eisoes wedi gweld y capel gallf eich dweud fod Adroddlad Blynyddol Bellaf, Llangristiolus ddiolch i' w Williams, yw pennaeth y Coleg ar sicrhau ei fod yn werth ei weld ae y Capel Sardis am y flwyddyn teulu, cyfeillion a chymdogion am hyn 0 bryd. mae'r pymtheg 0 gadeiriau sydd ddiwethaf wedi'i chyhoeddi a rhaid bob arwydd 0 gydymdeimlad hwy Fe sylwais ar y gwelliannau WIth ynddo yn rhodd gan gyn-aelodau a yw eanmol. Bydd Adroddiad Capel yn eu profedigaeth drist. Diolch am gerdded i mewn i'r ddau adeilad. Eglwys St. Mair er cof am anwyliaid. M.C. allan yn tuan ac mae'r yr holl ymweliadau, galwadau ff6n, Mae cyntedd Bryn y Groes yn Cynhwysir lIun 0 du mewn i Eglwys Adroddiad yma yr un mor y nifer helaeth 0 gardlau a'r rhoddion St. Mair fel yr ydoedd rai gwbl wahanol i'r hyn ydoedd Iwyddiannus. Dymuna swyddogion hael er cot am Jean tuag at Ward blynyddoedd yn 01. Eiddo fy nain flwyddyn yn 61, ae ambell stafell y ddwy Eglwys ddiolch i'r aelodau Alaw, Ysbyty Gwynedd. Diolch i'r oedd y lIun ac fe fyddaf bellach yn wedi ei ehangu. Mae Coleg y Bala am eu cefnogaeth drwy'r flwyddyn rhai gymerodd ran yn y gwasanaeth cael ei fframio a'i roi yn y capel yntau yn Ilawer hwylusaeh adeilad ac am eu cyfraniadau ariannol. Er yn yr Eglwys ac i Mrs Ella Jones a newydd er cof annwvl rawn am Nain. nag ydoedd yr adeg yma y llynedd. mai nifer fechan 0 aelodau sydd i'r Mrs Glenys Pritchard am Y GYMDEITHAS UNDEBOL. Nos Mae'n rhyfedd fel mae ddwy Eglwys maent yn tfyddlon ac gynorthwyo yn y cartref. Mae'r Jau, 22 lonawr, cawsom noson yng adeiladau yn gallu newid. A gall yn deyrngar iawn i'r Achos. caredigrwydd yma wedi bod 0 ngofal Teulu Ty'r Ysgol. Roedd y pobl newid hefyd, a newid cymaint Gweddiwn y caiff y ddwy Eglwys ras gymorth i'r teulu yn eu galar a'u Ganolfan yn orlawn. Llywydd y nes eu bod yn anodd i'w 'nabod, i barhau. hiraeth. noson oedd Mrs Karen Jones ac Onid dyna sy'n digwydd pan ddaw arweiniwyd y noson gan Mr Gwyn person at yr Arglwydd Iesu Grist? Parri. Cawsom noson na fyddir yn ei Mae'r Iesu yn newid bywydau y anghofio yn fuan gan fod pob un rhai sy'n eredu ynddo. Mae'r ohonynt yn werth eu clywed. Cristion yn cael tueddiadau Talwyd y diolehiadau gan Mrs Betty newydd ae awydd j fyw yn debyg Peris Roberts. • i'r Iesu ei hun. Mae'n deehrau Nos Fercher, 4 O1wefror, cawsom cefnu ar rai pethau fu'n bwysig ddarllth gan y Parchg Harri Parri a'i iawn o'r blaen. Mae'n gweld bod destun oedd y diweddar Barchg Tom raid rhoi'r gorau i wneud rhai Nefyn Williams. Yroedd Mr Parri mor pethau sy'n amlwg yn groes i ddiddorol fel y gallem fod wedi orchmynion Duw. Mae'n dechrau gwrando arno drwy'r nos! Rhaid deall yr Efengyl a'r Beibl nad oedd dweud fod y cyfan o'r ddarlith ar ei yn gwneud synnwyr o'r blaen. got - ni ddybynai ar nodiadau 0 Mae'n cael rhyw flas gwahanol ar gWbl. Llywydd y noson oedd Mrs bethau fel gweddi ae oedfa. Mae'n Katie Lloyd Hughes a thalwyd y siarad am bethau nad oedd diolchiadau ganddi. Cyn i'r Eco ddod o'r wasg, nos lau, ganddo'r diddordeb lleiaf ynddynt 19 Chwefror, bydd Mr David John cynt. Mae popeth yn wahanol a Jones, Caernarfon wedi ymweld a ni newydd rywsut i'r un sydd wedi ac edrychwn ymlaen am ei cofleidio'r Arglwydd Iesu Grist. groesawu. JOHN PRITCHARD aveil Harddwch eich cartref gyda IEUA ...... __:::FFENES TRI Roberts Sefydlwyd WILLIAMS CIGYDD CELTIC WINDOWS 1980 Glanffrwd London House DEINIOLEN FFENESTRI • DRYSAU • CONSERFATERIS LLANRUG (01286) 870484 Ffon: (01286) 673574 CYFLENWYR AWDURDODAU LLEOL PEN CIGYDD Y FRO Busnes teuluol gyda blynyddoedd 0 brofiad * Bysiau 0 12 i 53 sedd Yr wyn Ileol mwyaf blasus Ffoniwch - 'dio'n costio dim i gael pris * Teithiau Lleol a Thramor Selsig cartref (01286) 67Se 18 (dydd) * Gwaith Contract Cigoedd oared i'w bwvta (01248) 870081 (nos) Telerau arbennig i Archebion ar gyfer y rhewgist * bensiynwyr, myfyrwyr MYNWCH Y GORAU Uned 51 Griffiths Crossing Llanfair-is-Gaer, Caernarfon a phlant ysgol. DEWCH ATOM Nil •

5 Ffatzi Lemoned Uanberis

Rai misoedd yn 61soniais am dafarn y Coach and Horses yn Rhiwlas, a'r tfaith ei bod yn archebu diodydd heb fod yn feddwol oddi wrth gwmni yn Llanberis. BeUach daeth mwy 0 wybodaeth am y cwmni hwn, ac am yr hyn roedd trigolion Uanberis yn ei galw yn 'Ffam Lernoned", Roedd Eifion Roberts, Becws Eryri hefyd wedi darganfod poteli gyda'r geiriau 'The Snowdon Mineral Water Works, Llanberis' arnynt. Bu yntau'n holl rhai o drigolion y pentref, ac mae'n ymddangos fod dwy tratri Iernoned yn Uanberis ar un cyfnod - ond mwy am hynny maes 0 law. Mae'r math 0 boteli sydd ym rnarblen 0 bren yo y gwddfl GWr meddiant Eifion Roberts yo rhoi o'r enw Hiram Codd fu'n gyfrifol rhywfaint 0 gymorth i fedru am ddatrys y broblem yn 1872. dyddio'r cyfnod pan oedd y Gosododd farblen wydr yng fIatri '0 agored. Gwnaed llawer 0 ngwddf y bote Ia honno'n cael ei ymchwil hanesyddol i chadw yn ei lle gan 'washer' ddatblygiad poteli gwydr, yn rwber. Mae'n siwr fod miloedd enwedig y rhai hynny oedd yn o'r poteli hyn wedi eu malu gan cario 'mineral water'. Gan fod fechgyn yn ceisio cael gafael ar y nwyon arbennig yo y math hwn marblis! Dyma'r math 0 boteli o ddwr potel, y broblem ar hyd sydd ym rneddiant Eifion ffatri roedd poteli'r 'Snowdon faint tybed y bu'r gwaith hwn y flynyddoedd oedd darganfod Roberts - a'r marblis yn dal yn Mineral Water' yn perthyn. mewn bodolaeth? corcyn oedd yn selio'r nwyoo i y gyddfau.Cai'r poteli eu Methais ddarganfod Ond pwy oedd R. M. Jones?A mewn yn y botel. Mor gynnar a cynhyrchu 0 'aquaglass' - cofnodion am unrhyw un o'r phwy oedd y Brodyr Hughes? 1772 roedd Joseph Priestley wedi gwydr ag iddo wawr gwyrdd ffatrioedd yn Archifdy Gwynedd Does gen 1 ddim syniad, ond bod yn arbrofi efo dulliau 0 golau - a dyma'r math sy'n ac felly bu'n rhaid pori drwy 0)• mae gen iun cliw bychan: roedd selio'r poteli. Yn ei ddilyn, bu perthyn j waith lemoried rifynnau o'r hen Trade cwmru R. M. Jones yn berchen Jacob Schweppe (eow sy'n Llanberis. Directories. Cefais y cyfeiriad ffatri arall yn Stryd y Capel, parhau'n gyfarwydd i yfwyr Doedd cynhyrchu dwr cyntaf yn Bennett's Business Porthmadog. Ai brodor 0 lernoned heddiwl) yn arbrofi 0 'mineral' ddim yn broses anodd. Directory am y flwyddyn 1910: Lanbens ynteu 0 Borthmadog 1790 ymlaen, ond gwr o'r enw Roedd angen cyf1enwad da 0 CR. M. JO'rles;, mineral water ydoedd? A phwy oedd ei fab? William Hamilton 0 Ddulyn roes ddwr ffynnon (a gair 0 manufacturer: The Snowdon Mae'n sicr fod pobl yn Uanberis batent ar botel arbennig yn 1809. gefnogaeth hael am ei wrthoedd Mineral Water Works. Also heddiw sy'n cofio'r ffatrioedd Doedd dim gwaelod mat ibotel meddyginiaethol gan feddyg proprietor of the Concert Hall; hyn yn gweithio. Deallaf fod Hamilton, felly nid oedd yn Ileoll), siwgr, lliw, peiriant licensed for plays, concerts, etc.' llawer 0 boteli wedi eu cloddio bosibl ei gosod i sefyll. Gellid awyru'r dwr a pheiriant i'w Erbyn 1917 roedd y ffatri hon yn o'r ddaear pan oedd sylfeini socian y corcyn mewn hylif, ac botelu. Does ryfedd fod pentref cael ei henwi fel Jones & Son, Clwb }' Lleng Brydeinig yn cael felly ei arbed rhag crebachu. hyd yn oed 0 faint Llanberis yn aerated water manufacturer. eu gosod. Beth ddigwyddodd i'r Dechreuwyd galw'r math hwn 0 medru cynnal dwy ffa tri Parhaodd y disgrifiad hwn hyd y poteli hynny? boteli yn 'torpedo bottles' lernoned. Ond ble roeddent? A flwyddyn 1942. Mae'n amlwg Anfonwch uruhyw wybodaeth oherwydd eu siap, a bu phwy oedd yn eu cadw? felly fod ffatri'r Snowdon am y ffatnoedd hyn (rybed a oes defnyddio arnynt gydol y ganrif Yn 61y wybodaeth gan Eifion Mineral Water ar safle bresennol lluniau yn bodoli?) neu ddiwethaf hyd tua 1870. Ond Roberts, roedd un o'r ddwy ffatri Clwb y Ueng Brydeinig. Yno cysyllrwch yn uniongyrchol ag doedd siopwyr a thafarnwyr ar safle bresennol Clwb y Lleng roedd y Concert Hall a ddaeth Eifion Roberts ym Mecws Eryri. ddim yo eu hoffi am na ellid eu Brydeinig, sef gwaelod Stryd y yn ddiweddarach yn Sinema gosod i sefyll ar unrhyw silff Farchnad a chefn yr hen bictiwrs. Llanberis, SlOP I ANTIQUES I Erbyn hynny roedd nifer 0 Roedd y l1al1rywle y tu cefn i'r Yr unig gyfeiriad arall y PEN GORFFWYSFA ddyfeiswyr eraill wedi dechrau Siop Sglodion, a rhyngddi a'r deuthum ar ei draws oedd Cafwyd dau ymateb i'r cais am arbrofi gyda photeli yn cynnwys rheilffordd. Y broblem nesaf cwmni o'r enw Hughes Brothers) fwy 0 wybodaeth am y siop ym peli rwber yn y gwddf. oedd darganfod pwy oedd y mineral water manufacturers - a Mhen Gorffwysfa. Dywed Mr Dyfeisiwyd un math gyda perchnogion ac j ba un o'r ddwy hynny yn y flwyddyn 1933. Am Philip Jones, Tan Sardis, Dinorwig i'w deulu symud 0 Pa un o'r rhain sydd Faenan, Uanrwst i fyw i Llwyn Am eich bwy.lcaf7 Helyg, Brynrefail yn 1929. ANGHENION YSWIRIO EICH rt (I arbed Roedd y cy newydd yn llai 0 faint ADEILADU coiled I chi); na'r hen gartref a bu'n rhaid YSWIRIO EICH CAR (I arbed gwerthu llawer o'r dodrefn. mawr a bach coiled I chi); neu Rawson Owen, Pen Gorffwysfa MASNACHWVR YSWIRIO EICH BYWYD (I a'u prynodd i gyd a'u rhoi ar arbed coiled I' ch teulu) werth yn ei siop. A "D.I.V." Ms Olwen Davies, Bangor CYlylltwch A'r Ilod I wefd mor (Llanberis gynt) a ysgrifennodd am mad yw COlt Ylwlrtant gyda CDH i ddweud na fu'r rhan fwyaf 0 BRISIAU Andr. (Beth.'/Llanbetil) drigolion Llanberis erioed j CYSTADLEUOL Bryn (M6n) Euryn (C.ernarfon a'r cylch) mewn yn y gwesty yn nyddiau DEWCH AT Yr Hen Vsgol John Elflon (Penllarwaun) Rawson Owen. Mae hithau'n Glanmoelyn cofio'r siop - c. • • yn Yawn hen • CDH ddodrefn tywyll a di-liui a llwm - LLANRUG Ymgynghorwyr Ariannol neu felly roedd hi 'nymddangos i ni • Annlbynnol LleotCI.fydlwyd 1974) ar y pryd, pan oedd pawb awydd (B & K Williams) FfOn:677482 Ff6n: (01248) 365065 dodrefn neuiydd i ysgafnhau dipyn ar undonnedd bywyd.' 6 BEOVOO ANGHVFFREOIN o goed yn cael ei gosod amdani. Anfonodd Mr John Owen, Erw yno hefyd roedd yr holl leehi Wen, Gianffynnon, Llanrug sgwennu yn cael eu pacio yn (Penrhyn Bach gynt) adroddiad barod i'w cario allan ar y tren i diddorol am fedydd anghyffredin

Camera yn ngotal Gwyndat HU9ho~,Gla8cood, Llanrug. Ff6n: 677263 Camera yn ngofal Gwyndaf Hughes, Glascoed, Llanrug. Ff6n: 677263 YSGOL GYNRADD. Fel rhan ou cardiau, anrheqron air dymuniadau MARWOLAETH. Yn dawel yn ei gwyllt yn eu cynefin - yn arbennig them a dosbarth bu plant meithrin, da yn ystod ei arhosiad yn yr ysbyty chartref, 1 Bryn Difyr ar lonawr 22, y rhoi prin yn au plith. derbyn, BI. 1 a BI. 2 ar drip i siop yn Lerpwl. bu farw Mrs Megan Pritchard yn 58 Treuliodd plant y Babanod fore Safeway ym Mangor. Darparwyd PROFEDIGAETH. Cydymdeimlir yn mlwydd oed. Brwydrodd Megan yn difyr iawn yng Nghaernarton. Buont lIawer 0 weithgareddau ar au cyfer ddwys iawn a theulu'r ddiweddar galed am dros bymtheg mlynedd yn yng nghwmni dynion yr Orsaf Dan yn amrywio 0 rol eistn ar deisen i Jane Lewis Jones, Plas Dulas, erbyn gwaeledd blln a ddioddefodd yno a chawsant andres 0 sbort yn brynu diod yn y caffi. annwyl wraig y diweddar Ifor Griffith yn ddirwgnaeh ar hyd y blynyddoedd gweld yr offer ae yn ehwistrellu'r Bu Miss Lewis o'r British Trust for Jones a mam hoff i'w phlant Janet gan wertbtawroqi pob gofal a pibellau dwr. Oddi yno aethant i'r Conservation Volunteers yn sgwrsio a John, a nain Sophie a chwaer dderbyniodd. Bu ei hangladd ar castell i gael bias ar fywyd y gyda BI. 3 a BI. 4. Cafwyd sgwrs annwyl John, Ceri ac Olwen. Ein lonawr 27 gyda gwasanaeth yng gorffennol pell. ddiddorol iawn am goed ac anifeiliaid cydymdeimlad IIwyraf a chwi fel Nghapel y Tabernacl ac yna yn dilyn Daeth Mrs Delyth Lloyd 0 Dolen gwyllt Prydain. teulu. ym mynwent Llanrug. Gwasanaeth- Cyswllt Cymru a Lesotho at yr Adran Fel rhan o'u gwersi Addysg Estynnir ein cydymdeimlad dyfnaf wyd gan y Parchg Gwynfor Williams lau i rannu ei phrofiadau o'i Gorfforol mae plant BI. 5 a BI. 6 wedi j Mr Ron Hughes a Bronwen a'r teulu a'r Parchg Dafydd Hughes gyda Mrs hymweliad a'r Affrig eyn y Nadolig. bod yn astudio dawnsfeydd y byd. 0 golli modryb, sef chwaer y E. Darwood wrth yr organ. Roedd yr hanesion a'r sleidiau Bu'r plant yn ffurfio grwpiau yna ddiweddar Maggie Rees Thomas. Estynnwn ern cydymdeimlad ardderchog yn gweddu i'r dim a cynllunio ac ymarfer eu dawnsfeydd LLWYDDIANT. Llongyfarchiadau i dwysaf i'w phriod, Geraint, a fu mor thema BI. 3 a 4 am 'Fan Hyn, Fan unigryw eu hunain. Perfformiwyd y Eurig Roberts, Arwel ar ennill gradd ofalus ohoni ar hyd y blynyddoedd; Draw'. dawnsfeydd i weddill plant yr ysgol 4 gydag anrhydedd mewn arholiad hefyd ei mham a'i mam yng Fel rhan o'r cyswllt hwn a'r wlad mewn cyfarfod arbennig. soddgrwth. Cafodd Eurig nghyfraith, Mrs Glenys Pritchard, a'r rydym yn casglu lIyfrau Saesneg ar Pleser yw cyhoeddi fod Ynyr ymddangos mewn cyngerdd teulu 011yn eu profedigaeth a'u gyfer ysgolion Lesotho. Mae prinder Gwyn Parri wedi bod yn fuddugol arbennig a gynhaliwyd yn Neuadd hiraeth. difrifolo adnoddau yno. Byddwn yn mewn cystadleuaeth Bandiau Pres Pritchard Jones, Bangor nos Wener, CYDYMDEIMLO. Estynnwn ein eu hanfon tua diwedd rnis Mawrth. Gogledd Cymru. Bu Ynyr yn cystadlu 13 Chwefror i offerynwyr oedd wedi cydymdeimlad dwysaf i Mr lorwerth Felly, os oes gennych Iyfrau (llyfrau yn y categori 0 dan 10 oed yn cael marciau uchel. Da iawn chdi, Jones a'r teulu, Min-y-don yn eu Saesneg yn unig) nad ydyeh eu chwarae'r cornet. Derbyniodd Ynyr Eurig. profedigaeth lem 0 golli nai. hangen mwyach, byddwn yn falch dystysgrif, medal a tharian i'w cadw DYMUNO'N DDA. Pob dymuniad da UNDEB Y MAMAU. Cynhaliwyd iawn o'u derbyn gennych ar gyfer yr am flwyddyn. Dalier ati, Ynyr. i Ken Richardson, Bryn Hyfryd sydd cyfarfod yn Hafan Elan, Llanrug, nod ymgyrch. URDD ADRAN BENTREF. Nos newydd ei apwyntio yn athro lau, Chwefror 12. Dechreuwyd gyda Uongyfarchiadau i Mr Ted Roberts Fercher, lonawr 28ain, cafwyd Daaaryddiaeth yn Ysgol Uwchradd Y gwasanaeth yng ngofal Mrs Dorothy a Miss Carys Williams - y ddau 0 noson 0 ddawnsio IIinell gyda Eric Gader, Doigellau. Bydd yn cychwyn Jones. Darllenwyd cofnodion Gwm-y-glo - ar ennill gwobrau Pasandena. Roedd y plant a'r ei yrfa fel athro ym rnis Medi. Pob cyfarfod mis Rhagyr a ehyfarfod mis Clwb yr Ysgol am fis lonawr. swyddogion wedi IIwyr ymgolli yn y Iwc, Ken. lonawr a phasiwyd eu bod yn gofnod YR URDD. Cawsom gyfarfod difyr dawnsio. Diolchir i Eric am noson YSGOL SUL BOSRA. Cynhelir y cywir. Trefnwyd sin cyfarfodydd am iawn yng nghwmni Mr Alun Lloyd ddifyr dros ben. Cymanfaoedd ym mls Ebrill gyda weddill y flwyddyn. Cytunodd y Hughes, Fachwen. Bu'n s6n am ei Chwefror 3ydd bu noson Chymanfa'r Annibynwyr yng trysorydd a'r ysgrifennydd i barhau ymweliad a Mecsico a hanes y 1I0sg ddiddorol arall yng nghwmni Richard nghapel Ebeneser, Deiniolen, ddydd yn eu swyddi am flwyddyn arall a fynyddoedd yno. Aoedd yn hynod 0 Lloyd Jones, Bethel a diolchir yn Sui, 19 Ebrill; gyda Chymanta'r chytunodd Miss Meira Williams a ffodus 0 ddianc 0 St. Helen's pan gynnes iawn iddo am ddod yn Methodistiaid y Sui canlynol. Felly Mrs Enid Taylor i ymweld a'r cleifion. ffrwydrodd hwnnw rai blynyddoedd flynyddol fel hyn ar gais y plant. mae'r plant gydag amser prysur o'u Cafwyd adroddiad gan Mrs Margaret yn 61 bellach. Orolchwvd iddo gan Noson a gemau amrywiol gafwyd blaenau. Ddydd Sui, 1 Mawrth, Latham am y cyfarfodydd ar Kerry Lloyd Jones. ar Chwefror 1Ofed gyda Mark Porter cyflwynwyd cerun pedr i'r mamau ddiwedd y flwyddyn a diolchwyd Dyma gyfnod prysuraf yr Adran - un sy'n dod yn flynyddol ac yn gan bob aelod o'r Ysgol SuI. iddi am ei gwaith yn ystod y tair gyda phawb yn brysur yn paratoi. boblogaidd iawn gan yr aelodau. EGLWYS SANTES HELEN. blynedd ddiwethaf. Yn gofalu am y Mae'r gwaith lIaw yn mynd rhagddo Chwefror 17 bu cyfle i'r aelodau Gwasanaethau'r Grawys: Bydd lIuniaeth roedd Mrs Enid Taylor a Mrs a hetyd vrnarfenon y canu, lIefaru a'r sy'n cystadlu yn yr Eisteddfod Cylch gwasanaeth o'r Cymun Bendigaid Joyce Ransom a diolchwyd iddynt dawnsic ar gyfer yr Eisteddfod ymarfer yn unigol, part'ion canu, am 7 o'r gloch ddydd Mercher gan mrs Marjorie Roberts. Enillwyd Cylch Pob dymuniad da i bawb sy'n adrodd a'r c6r. Dymunir pob hwyl ar Lludw, 25 Chwefror, yn Eglwys y raffl gan Mrs Menna Roberts. cystadlu. y cystadlu yn yr Eisteddfod a Santes Helen ac yna bob nos Fercher Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi. gynhelir yn Ysgol Brynrefail, ddydd ar yn ail ag Eglwys Crist Llan- Cynhelir y eyfarfod nesaf yn THEATR BARA CAWS Sadwrn, Mawrth 7fed. dinorwig. Ceir gwasanaeth o'r cvn- Eglwys Sant Gabriel, 10fed Mawrth, yn cyflwyno GWELLHAD. Dymunir gwellhad Gymun y Litani a Myfyrdod am 70'r pryd y bydd cangen Llanberis yn P~RIS ymuno ani. buan i Ron Hughes, Bryn Hyfryd ac qloch trwy gyfnod y Grawys. Addaslad BRYN FON 0 ddrama John leuan Williams, Glyn Euron wedi'u PWYLLGOR NEUADD. Tynnwyd NEWYDDION YSGOL CWM-Y-GLO. Godber 'April,n Paris' triniaethau yn yr ysbyty yn Clwb Cant mis Chwefror a'r erullwvr Brat yw caeI eroesawu plentyn arall Actonon' ddiweddar. Da deall fod Bryn oedd: 1, Janice Jones, Tyddyn i'r ysgol. Mae Kirsty Jordan wedi dod OLWEN MEDI a MERFYN PIERCE JONES Griffith, Ty Newydd, Waun yntau yn Perthi; 2, P. Jones, 8 Bryntirion; 3, o dde Lloegr a bellach wedi C farwyddwr lOLA GREGORY gwella wedi ei arhosiad yn Ysbyty Sioned Griffith, 6 Tai Arthur. ymgartrefu'n hapus ac wedi gwneud VN VSGOLSVR HUGH OWEN. Frenhinol Lerpwl yn ddiweddar. ffrindiau ym MI. 4. CAERNARFON Cafodd BI. 3-6 sgwrs a sleidiau DIOLCH. Dymuna Bryn Griffith Cefnogwch ein Hysbysebwyr NOS WENER.27 MAWRTH 1998 am 7 30 0" gloch ddiolch j bawb 0 fro'r Eco am y diddorol iawn gan Mr Hywel Hughes o'r RSPCA. Bu'n trafod anifeiHald Alwyn a Sarah Jones •

PENISARWAUN * Blodau ar gyfer pob achlysur WAUNFAWR Ffon: 650218 • * Dewis da 0 Lysiau Fferm Ty Rhydd Bwyd Cart ref * Wyau Free Range * * * Rhowch rosyn i'ch anwylyd * Prydau Plant * Vstafell Deulu * 8r ddydd Sant Ffolant - 870605 * Cinio Dydd Sui Traddodiadol * Rhodd 0'r galon yw blodau LLYSIAU AR * Cerddoriaeth Fyw' * Cwrw Go lawn * GYFER PleLO Ar agor saith diwrnod

8 Dringo Dau Fynydd

Mis Chwefror a mintai 0 bedwar gydag arwyddion 0 anifeiliaid ar ddeg 0 filwyr Prydeinig ac gwylJt ym mhobman. Wedi taith aelodau o'r Llu Awyr yn flin ac anodd gwersylla rhyw cyrraedd Nairobi gyda'r bwriad 10,OOOtr i fyny'r mynydd. o ddringo dau fynydd uchaf Deffro gyda'r wawr drannoeth Affrica, Yn eu plith roedd Gareth ac unwaith eto taith flinedig, Williams, LOn TY Du, Llanberis boeth trwy ddrain, grog a gwair sy'n fab i Megan a'r diweddar eliffant, a chymryd dwy awr i Iorwerth Williams. gerdded rhyw ddwy filltir a Cyfyd mynydd Kenya a hanner. Yna, wedi esgyn Kilimaniaro uwchben dyffryn uwchben y tyfiant trwchus, eang (Rift Valley) sy'n yrnestyn prysuro ymlaen dros ddeng o gyrrau Ethiopia yn y gogledd milltir a gwersylla ar uchder 0 a thu draw i wastadeddau'r 12,000tr.Erbyn hyn roedd Serengeti yn y de; y dyffryn yma ana dlu awyr denau yn dechrau sy'n cynnal y rhan helaethaf 0 efIeithio ar rai o'r cwmni. Cyrraedd copa Ki/imanjsro am 7 o'r g/och y bore. fywyd gwyllt y cyfandir. Er bod Dechrau cerdded mewn gwres y ddau fynydd bron ar y o 30°C yn gynnar bore wedyn a, crampons a thorri llwybr hefo Bore drannoeth cychwyn am cyhydedd gwisgant fantell 0 eira er gwaethaf yr amgylchiadau, bwyell rhew. Dringo yn y ara deg bump y bore yn yr oerni a'r a rhew drwy'r flwyddyn. cyflawni taith 0 bymtheg milltir. a gofalus gan fod cerrig rhydd ym tywyllwch. Cerdded tan ganol Dau ddiwrnod ar 01cyrraedd, Ar y ffordd gweld yr hyrax - un mhobman. dydd wedi cyrraedd uchder 0 y cwmni yn dechrau paratoi 0 o'r ychydig greaduriaid sy'n gallu Cyrraedd y copa a gweld 15,500tr, yna gorffwyso a chyfle ddifri ar gyfer cyrraedd eu nod. crafu bywoliaeth ymysg creigiau golygfa fendigec:tig yn ymestyn i ddygymod a'r awyr denau. Rhan hanfodol o'r paratoadau a mwsog y rban uchel yma o'r rhyw harmer can milltir at yr Ar 24 Cbwefror esgyn i oedd cael profiad 0 gerdded a mynydd. Wedi machlud haul y gorwel. Aros am chwarter awr yn 16,500tr ar 61 cerdded rhyw dringo dros gyfnod 0 amser ar dir tymheredd yn gosrwng 0 dan y unig ar ben y mynydd oherwydd chwe milltir ar dirwedd agored. oedd yn codi'n raddol 0 7,500 rhewbwynt. yr oemi a chymylau yn dechrau Pawb yn ceisio cael rbywfaint 0 troedfedd hyd at 12,000 Cychwyn am gopa'r mynydd bygwth. Ac yna, un o'r cwrnni yn gwsg cyn mentro'r dam olaf i troedfedd, a hynny gan gario am saith yn y bore. Roedd y gwanhau yn sydyn wedi ei daro gopa Kilimaniaro. pecyn trwm a gynhwysai fintai yn awr wedi cyrraedd yr a'r saJwch mynydd. Tri o'i Codi am banner nos a anghenion dringwr yn yr eira a'r rhew a rhaid oedd gwisgo gymdeithion yn ei ruthro i lawr chychwyn am y copa - yng ucheldir. Heb y paratoi yma _-_ ngolau'r lleuad. Y siwrnai yn un buan iawn y byddai pob un o'r gaJed a serth yng nghanol cerrig cwmni yn dechrau dioddef 0 rhydd a phawb yn dioddef o'r salwch y mynydd (mountain oemi. Unwaith eto roedd nifer sickness) sy'n gallu 11addy cryfaf o'r bogiau yn cael eu poeni gan mewn ychydig iawn 0 amser. I effeithiau cynnar salwch gyrraedd copa mynydd Kenya a mynydd. Wedi pedair awr a Kilimanjaro mae'n rhaid i'r corff hanner 0 ddringo cyrhaeddwyd ddygymod yn gyntaf ag awyr o dan y copa. Yna awr a hanner denau uchelderau eithafol. arall 0 frwydro drwy'r eira a'r Dringo Mynydd Kenya (16,355tr) rhew cyn cyrraedd copa mynydd Cychwyn yn gynnar 0 Nairobi ar uchaf Affrica a bynny ychydig fore 13 Chwefror mewn lori. funudau wedi toriad gwawr. Pob Wedi chwe awr 0 siwrnai un o'r dringwyr wedi ei orchfygu cyrraedd diwedd y ffordd ar bron gan deimladau cryf 0 uchelder 0 8,100tr. Cerdded hapusrwydd. wedyn am bum awr, gyda'r Dychwelyd yn gyflym oddi ar tymheredd yn cyrraedd 35°C, y mynydd a chyrraedd gwersyll ar 01 cerdded a dringo ugain drwy fforest bambw dtwchus Gareth yn nesau et gops Kilimanjaro. ochr garegog y mynydd i fan lle'r • oedd yr awyr yn fwy caredig. milltir ers un o'r gloch y bore. Dyma'r diwrnod caletaf a'r hiraf Y noson honno, ar 61 taith 0 ddeng milltir, gwersylla ar ar unrhyw [ynydd ym mhrofiad lethrau'r mynydd cyn dychwelyd pob un o'r cwmni. drannoeth i Nairobi i orfIwyso a Cyn gadael gwlad Kenya dechrau paratoi am ail ran yr roedd un gorchwyl arall i'w antur. gyflawni - ymweld ag ysgol yn Nairobi pryd y trosglwyddwyd Orlngo Kilimanjaro (19,320tr) swm 0 arian i'r prifathro er budd Ar 21 Chwefor croesi'r ffin y plant. Casglwyd yr arian yma rhwng gwlad Kenya a Tanzania. drwy i"r holl fintai redeg ras Drannoeth, mewn tymheredd 0 marathon noddedig cyn cychwyn 33°C, cerdded ar hyd llwybr yn am Affrica.Cafwyd croeso mawr arwain drwy goed yn llawn 0 gan y plant a'r athrawon, a hyn fwnciod swnllyd. Ar 61 pryd yn ychwanegu at brofiadau ganol dydd, pum awr arall 0 bythgofiadwy y gwyr ifanc. gerdded drwy goedwig. Ar ddiwedd y dydd roedd y cwmni wedi esgyn 6,OOOtr i [yny'r Cefnogwch ein mynydd ac wedi cerdded Hysbysebwyr Y plant yn yr ysgol yn Nairobi. deuddeg milltir a banner.

MAE'R GWANWYN YN DOD! GWASANAETH ARGYFWNG PLYMIO 24 8wr y dydd - 7 diwrnod yr wythnos I dorri'ch gwair yn fisol (a'l glirio) cysylltwch a: PiU WIL G. R.OBER.TS Gwsith Plymio :: Good Ceginau a 8athrwms Bod Gvvilym, Cwm-y-glo Gwaith cynnal a chadw 0 bob math Fwn: (01286) 870674 Cysylltwch i DOUG JONES, BRaN EIFION, WAUNFAWR GWASANAETHPENIGAMP AM BRIS RHESYMOL FfOn: (01286) 650363 (0797) 0318996 (symudol) 9 Darllenwch yr Eco ...

Aelodau Adran Bentref yr Urdd Penisarwaun yn dawnsio Ilinell - nhw sydd yn y I/un ardudalen 12. 'Cowbois Penisarwaun' sy'n ymddangos ar duda/en 3 hefyd nid Cowbois Y Waun! - Rwan te, Cowbois, os ydach chi am saethu rhywun am y camgymeriad, saethwch y Golygydd nid hogia'r Wasg!

Arehdderwydd.AdeUad mawr, DRAENOG hwylus, modem, braf; ag iddo ddigon Mae'r Eisteddfod Genedlaethol wedi o Ie parcio a phob cyfleustra. Braf hen arfer a'r broblem 0 ddod 0 hyd oedd deall bod yr adeilad at j leoliad addas ar gyfer yr \\Tyl. Ond wasanaeth y gymuned leol,Ond y . . . neu mi anfonwn ni'r maen ymddangos bod un o'n {ath siom 0 sylweddoli rna; stafeU heisteddfodau Ueol yn cael trafferth fechan ag iddi garped trwchus a cowboi bach yma ar eich 61! debyg. Roedd yr eisteddfod j'w nenfwd isel ac sydd ond yn dal rhyw chynnal eleni mewn adeilad ni gant 0 bobl oedd i fod yn gartref l'r (Sian Philips 0 Benisarwaun) anenwog sy'n newid ei enw'n a.rn1ach eisteddfod. Mae 'Da rywbetb j'w nag y mae'r Orsedd yn newid ddweud dros safle sefydlog! Hen Y5go1Deiniolen yn y Dauddegau Modelau'r Amgueddfa Roedd Amgueddfa Lechi Cymru, Llanberis yn brysur iawn yn ystod gwyliau hanner tyrnor pan gynhaliwyd arddangosfa 0 reilffyrdd model. Mae trenau yn apelio at bobl 0 bob oed ac mae trenau a rheiltfyrdd model yn ennyn brwdfrydedd. Roedd yno nifer hel aeth 0 fodelau a chynlluniau yn cael eu harddangos gan gynnwys cynllun 'dual guage' Pont Rhaeadr a gallwn eich sicrhau y bu'r cyfan wrth fodd yr ymwelwyr. Roedd clybiau rheilffyrdd model 0 Wrecsam a Bae Colwyn yn cymryd rhan gan arddangos modelau graddfa (scale models) o ben orsafoedd rheilffyrdd Gogledd Cymru ynghyd a nifer o gynlluniau dychrnygol, fel cynllun Tal-y-bont. Roedd Colin Tudor 0 gymdeithas Wrecsam wrth law i gynnig cyngor ymarferol ac i ateb ymholiadau. Bu rhai, a ddymunai wneud Safle'r Ysgol bryd hynny oedd lIe mae Gwyn Oliver yn byw heddiw. tipyn mwy nag edrych ar y Rhes Uchaf (chwith i'r dde): Ceinwen Owen; (?); (?); I .izzieElin Williams sy'n byw yng Nghaemarfon; modelau, yn teithio ar dren stem Winrue Jones sy'n byw yn Y Felinheli. Canol: Naiomi Parry;(?); (?); Olwen Williams, Rhostryfan, perchenog y llun; Lizzie J. Williams. bychan De Winton sy'n eiddo i Rhes flaen: William John Fellows; Mr Williams y Prifathro (Wilias SgWI); Lewis Jones. Amgueddfa ac Orielau Oes rhywun yn gwybod pwy yw'r lleill tybed? Cenedlaethol Cymru.

SLIM CHWIM MEWN DIMI Uned lA BRYNAFON heb Iwgu na chwysu LLANRUG Cael gwared o'r bloneg a', bol ~~~~a~~~. FfOn: (01286) 650732 (fin DOS) ....., II~ ~ J""""- FFENESTRI: DRYSAU Vn 110:501 netrulol, di-iol DODREFN: GRISlAU CREDWCHI HOLWCHI GWAITH TURNIO ffonlwe" (01288) 830809 BLYCHAU CLOCIAU - ENEUWCH- ;"j~~BLYCHAU DAL OFFERYNNAU SLIM CHWIM MEWN DIMI If"',~~;;;~~ BLYCHAU ARDDANGOS

10 AR BEN ARALL Y LEIN ... Mae bron i ugain mlynedd wedi niddordeb yo y torgoch. Mae mynd heibio ers i mi gael fy cryn 61 bodio ar y darn papur mhenodi'n ysgrifennydd y erbyn hyn a theimlaf y byddai Gymdeithas 'Sgota. Ac fel y gWyr llawer un heblaw'r 'piscatorion' sgotwrs yr ardal mae Ilawer IIi yn ein mysg yn hoff o'i ddarllen. wedi ymlwybro dan bontydd y Adeiladu Gorsaf Drydan blynyddoedd. Pe byddai rhywun Dinorwig fu'n sbardun i yn gofyn beth sydd wedi bod 0 ysgrifennu'r erthygl ddiddorol ddiddordeb i mi drwy'r cyfnod honno a'r awdur yo trafod beth hwn byddai'n rhaid i mi ateb bod fyddai effaith hynny ar y torgoch. fy niddordeb mewn sewin ac eog Rwyf wedi ceisio cyfieithu rhan wedi dyfnhau. Ond, mwya'r piti, o'r ertbygl fel a ganlyn: mae'r amgylchiadau sy 'n Pysgodyn oer yw'r torgoch yma, efIeithio ar y creaduriaid hyn yn a hynny'n at y disgwyl i un a • gymhleth iawn ac yr ydym fel ymgartrefodd wrth droed rhewlif. Clwb yn gorfod gweithio'n galed Mae'n greadur pur anghyffredin i gynyddu niferoedd y pysgod hefyd. Mae iddojIas arbennig iaum Y diweddar Bob Jones, Brynrefail ar Lyn Padarn. gwyrthiol hyn sy'n dychwelyd wrth ei furyta'n oer meum menyn Dyna sydd i ddigwydd i Lyn maint y torgoch wedi cynyddu flwyddyn ar 61 blwyddyn i'n uiedi'ifferu, neu wedi ei biclo meum Pens umh i'r orsaf gynhyrchu yo sylweddol yn ystod yr ugain hafonydd. Gobeithiaf allu rhoi jariau gwydr mawr fel roeddffansi 'r trydan enfawr gael ei hadeiladu yng mlynedd diwethaf 0 bron 6 owns darlun manylach o'r gwaith yma chwarelwyr. nghanol meini geirwon a segur hen i bron bwys yr un. Nid effaith yr ymhen ychydig fisoedd. Llwybr yw Bryn' 0 drallodaeth a Chwarel Dinorwig. Er y bydd dwr ofn mawr yn 1976 yn sgil adawyd yn farw uedi Oes yr Id. Er y llyn yn parhau'n ddigon oer i droi dyfodiad yr orsaf drydan yw hyn Ar yr un trywydd, ond yn hyn z' gyd mae cerrig geinuon oer bodiau 'ch traed yn las, ni fydd yn ond effaith gwaith carthfosiaeth llawer nes gartref, mae cyfle i wedi bod yn feahrinfa i rai sy'n ddigon oer i'r torgoch. Bydd Uanberis. Ond yma hefyd mae wneud rhywbeth cadamhaol. hynod galed 0 ran corff ac ysbryd. go/Jwng y dwr 0 Lyn Marchlyn gwell i ddod gyda DWr Cymru Mae fy niddordeb wedi tyfu ym Poblogaeth fel gumenithfaen - a trwy grombil Elidir i Lyn Pen's yn rWan yn cael eu gorfodi i wneud myd y torgoch. Dyma i chi hefyd y torgoch. ddigon i godi tymheredd y dwr ryw gwelliannau. Ddiwedd Mai eleni 'sgodyn arbennig. Mae llawer 0 Mae Cytl hyned d'r mynyddoedd ychydig a bydd hynny'n llethol i'r yw'r dyddiad tyngedfennol ac, os asrudiaethau wedi'u gwneud y mae'n nofio yn eu cysgod. Ac pysgodyn. FeOyermwyngwarchod na fydd y cwmni wedi arno a llithoedd manwl wedi eu mae'r pysgodyn hynafol plwyfol torgoch Llyn Pen's bydd raid ei cydymffurfio erbyn hynny, cawn hysgrifennu amdano. Rwyf am yma wedi ei gyfyngu i dri 0 symud i lynnoedd eraill y11 Bryn'. weld erlyniad. Gobeithio na geisio'ch tywys i'r maes hwnnw lynnoedd Eryri, sef Cuiellyn, am ychydig y mis yma. A dyna ddigwyddodd, gyda ddaw i hynny ac y bydd DWr Padarn a Pheris zy 'n golchi troed pheth o'r stoc yn cael ei Cymru yn gweld synnwyr Ymhlith y tunelli 0 bapur a yr Wyddfa, ger pentref Llanberis. drosglwyddo i Ffynnon Uugwy cyffredin o'r diwedd ac yn gefais wrth ddod i'r swydd yn o Lyn Pen's y caiff cefnder bach y lIe mae, yn 61 pob tebyg, yn ymddwyn fel mae pawb yn nechrau 1979 roedd amryw 0 pysgodyn hum ei enui, sef y cadw'r straen. Ond 0 droi'n 61 i dymuno iddynt wneud. Wedyn ertbyglau 0 wahanol bapurau Salueninus Pens, a chaiff y torgoch 1976 cofiwn mai un 0 sgotwyr cawn edrych ymlaen at ddyfodol newydd a gadwyd yn ofalus gan ei yrru 0 'r llyn hwn sydd wedi bod torgoch enwoca'r ardal oedd y diogel i'r torgoch a'r holl bleser Adrian Roberts 0 Seion.Cefais yn gartref iddo ers cilio'r rheuilif. diweddar Bob Jones, Brynrefail. a diddordeb sy'n dod i'w ganlyn, • hefyd gist haearn ag ynddi Tyneruxb yui'r un rhurystrna all Dyma Wr a fendithiwyd a'r wefr Os na fydd cydymfIurfio, 'sgwn yo ddogfennau a gweithredoedd y torgoch ei orchfygu. Mae wedi o fod agos at natur a'r i a fydd dyfodol? Cawn weld. , eiddo yn ymwneud a goroesi rhew ac, yn fwy diuieddar, amgyIchfyd. Dyma ddywed HUW p, HUGHES buddiannau'r Gymdeithas. genedlaethau 0 drigolion lleol yn Norman Closs Parry yng Mae'r rhain yn ddiddorol iawn 0 'sgota'r llyn oddi aT gychod nghylchgrawn y Gymdeithas Undeb y Cymry ar Wasgar ran hanes yr ardal. Un llyfryn genuieiriog. Mae uiedi byw tnuy wrth ddisgrifio'r gwersi a gafodd Bydd 0 ddiddordeb i ddarllenwyr diddorol iawn yw'r catalog 0 glefydau ac, yn gynharach yn y gan yr hen Bob ar ddal pysgod: Eco'r Wyddfa wybod bod Undeb arwerthiant Stad y Faenol yn ganrif bresennol, wedi osgoi'r Mae'r e11wau a'r atgoficn yn y Cymry ar Wasgar yn dathJu ei 1969. Mae manylion ynddo am farwolaeth a ragweiwyd ar ei gyfer ddiddiwedd, ac mae pob un wedi ben-blwydd yn SO oed eleni gan fy hen gartref, Cae'r Ty, yn sgUy lJygredd enbyd a ddeuai 0'r bod yn Than o'm haddysg ac wed£ mai un 0 fro'r Eco yw ei Deiniolen ... ond rwy'n dechrau mwyngloddio copr. Ond un perygl ychwanegu rhywbeth pwysicach - sylfaenydd, sef T. Elwyn crwydro !Wan. Yr hyn rwyf am na all ei orchfygu yw 'r perygl sy'n wedi dod a 11'li i gysylltiad a Griffiths. s6n amdano yw bod ymhlith yr dod 0 feddalu ei atngylchedd trury mannau hyfryd et'n hardal, cael cip Mae Mr Griffiths yn byw yng holl ertbyglau un a daniodd fy gynhesu'r drbr. ar fyd natur y cyffiniau a cllyfarfod Nghaeathro ers deuddeg d chymeriadau eraill. mlynedd a bu'n ysgrifennydd yr Bu Ilawer un arall 0 dan Undeb yn ystod 40 mlynedd ddylanwad Bob Jones, a dyna'r cyntaf ei fodolaeth. rheswm i Mr Islwyn Jones, Faint 0 hen filwyr tybed 0 hen Caemarfon ofyn i'r Prifardd Die filwyr y fro a fu'n derbyn y Jones lunio englyn i Bob: cylchgrawn Seren y Dwyrain tra'n Doerhcr gwych y dfiJr uchel- ei ddileic gwasanaethu yng ngwledydd y YwJr ddau lytz aJr chwarel; Dwyrain Canol adeg y rhyfel y c.orgoch 0 'jfyd dirgel diwethaf. Y cylchgrawn hwnnw A'i wibw gwylic Bob a 'u gwel. fu'n ragflaenydd i'r Enfys, Fel y gwyddoch nid oes cylchgrawn swyddogol Undeb y torgoch yo Uyn Peris bellach Cymry ar Wasgar ac un a ond mae yna stoc arbennig yn lefnodd lawer ar hiraeth y Uyn Padam 0 hyd ac rwy'n siwr bechgyn a oedd yn yr Aifft, Israel • y byddai Bob yn falch iawn 0 a gwledydd tebyg yn ystod yr Ail Norman Closs Parry (yn ifanc ... as buo fa 'rioedl) gyda Bob ddeall hynny. Mae cyfartaledd Jones ar bont Pen-llyn ar ddechrau ei dymor olaf yn 1976. Rhyfel Byd. - G"WASANAETH TRYDANOL GARTH MAELOG * AIL WEIRIO PET CENTRE AND GROOMING SALON CAWODYDD ERY * Bwyd ac anghenion Molchi, cribo a chlipio * GOLEUADAU DIOGELWCH ELECTRICAL Anifeiliaid anwes bychan cwn a chathod LARWM LLADRON * Pysgod dwr oer o bob math FRON * CYNNAL A CHADW Offer pysgota gan arbenigwyr DEINIOLEN (01286) 870858 ~~~~~~ STRYD FAWR, LLANBERIS 870840

11 WAUNFAWR BETHEL Mrs Nan Roberts, Pantafon. FfOn: (01286) 650570 Geralnt Ells, Cilgeran. FfOn:(01248) 670726

Camera yn ngota. Heu.wen Hulttes, Argoed. F"'n: (01286) 650556 Camera yn ngofal Richard LI. Jones, 5 Y DdOI. ROn:(01248) 670115 MERCHED Y WAWR. Yng Jones; Bro Dawel (148); Eleri nghyfarfod mis Chwefror cawsom Warrington, Wern Bach (1 5); Jane gwmni difyr Robin Jones 0 Elis, Glennydd, Y Ddol (198). Diolch Lanfairpwll yn sgwrsio ac arddangos i bawb am eu cefnogaeth. IIwyau caru. Roedd y gwaith yn Y GYMDEITHAS LENYDDOL. Nos hynod grefftus a deniadol. Fawrth, 17 Chwefror, yn festri Diolchwyd lddo gan Anne Elis. Bethel cafwyd noson ddifyr iawn Gwestwragedd y te oedd Glenys yng nghwmni Mr Gareth Hughes, Griffiths, Eirlys Williams a Sheila Erddig. Cafwyd lIuniau a sgwrs am Roberts. Enillydd y raffl oedd ymweliad Gareth a Lesotho yn Gwyneth Price. Neheudir Affrica i gael golwg ar Dymunwyd adferiad buan i Seiriol sustem addysg ac ysgolion y wlad Owen, Crud yr Awel a llonqvfarch- honno, 0 dan nawdd Dolen Cymru- wyd tim 0 Ysgol Brynrefail sydd wedi Lesotho. Roedd Gareth yn amlwg ennill cwis ar y radio a nifer helaeth wedi'i wefreiddio wrth flasu o'r plant 0 Fethel gan gynnwys cyfeillgarwch a chroeso trigolion y Gwen Rowlands a Meilyr Emrys. wlad ac yn gweld lIawer iawn 0 Llongyfarchwyd Bethanne Williams debygrwydd rhwng cymdeithas o gangen Llanrug sydd wedi'i hethol Lesotho heddiw a chymdeithas Gwledd Ganol-oesol a gynhaliwyd yn yr Ysgol i gwblhau yn Is-Iywydd y rhanbarth. wledig Gymreig y ganrif ddiwethaf. gwaith y tymor ar Gestyll. Dathlu Gwyl Ddewi fydd cyfarfod Er y tlodi yno gwelodd falchder yn ENILLWYR Clwb 300 mis lonawr colli ei hannwyl fam, Mrs Elizabeth mis Mawrth a hynny yn y Bristro, y cartref ac awydd mawr i gael oedd £40: Mrs K.Tame, Swn y Dail; Jane Jones, Bontnewydd. Llanberis, nos Fercher, 11 Mawrth. manteision addysg er y diffyg £25: Mrs Grace Dawson. 5 Bro Dymuna Manon, Tref Eilian Bydd y bws yn gadael o'r pentref am adnoddau. Waun; £ 10: Mrs lola LI. Jones, ddiolch i'w theulu a'i ffrindiau am y 7 0' r gloch. Enwau a thai 0 £ 15 i At ddlwedd ei sgwrs cyfeiriodd at Tegannedd. caredigrwydd a dderbyniodd tra yn June erbyn 23 Chwefror yn ddi-ffael, ymgyrch Dolen Cvmru-Lesotho i DIOLCH i swyddogion Capel Croes- yr ysbyty ac ar 61 dod adref. os gwelwch yn dda. gasglu lIyfrau Saesneg addas i blant y-waun am eu parodrwydd i adael YR URDD. Mae'n gyfnod CARNIFAL BETHEL.Mewn cyfarfod i'w hanfon I Lesotho. Os oes inni gael defnyddio'r festri fel man Eisteddfodau yr Urdd unwaith eto o Bwyllgor y Neuadd ddechrau gennych Iyfrau addas byddai Gareth plygu'r Eco y mis diwetha, ac i'r criw gyda' r Eisteddfod Symudol Chwefror penderfynwyd na tyddwn yn fodlon iawn eu derbyn ar ran yr hwyliog ddaeth yno i wneud y (dawnsio) yn cael ei chynnal yn yn trefnu Carnifal eleni gan fod y ymgyrch. gwaith i gyd yn disgyn ar Cynhelir noson nesaf y gwaith. Diolch 0 galon ichi. Ysgol Syr Huw Owen, no Wener, YMDDIHEURIAD. Ymddiheuraf yn Chwefror 27 a'r Eisteddfod Llefaru ysgwyddau criw bychan 0 aelodau'r Gymdeithas yn festri'r Cysegr, nos pwyllgor. Felly, os oes unrhyw glwb, Fawrth, 17 Mawrth am 7.15. Bydd fawr I deulu Ty'n Cae Newydd am y a Chanu dan 12 oed yn cael ei camgymeriad yn rhifyn lonawr o'r chynnal yn Ysgol Uwchradd cymdeithas neu unigolion yn fodlon y noson yng ngofal Dyfan Roberts, fco. Mrs Sylvia Peters sydd wedi Brynrefail ddydd Sadwrn, Mawrth 7. trefnu'r Carnifal a fuasent mor Llanrug colli ei mham ac rud Harold. Dymunwn yn dda i bob un sy'n garedig a chysylltu ag ysgrifenyddes YR URDD. Nos Wener, 6 Mawrth, yn y Neuadd, Mrs NanOwen (670763). y Neuadd, cynhelir Noson Goffi a Cydymdeimlwn a Mrs Peters yn ei cystadlu yn yr Eisteddfodau. ENILLWYR Clwb 200 Y Neuadd am Chyngerdd gan aelodau'r gangen phrofedigaeth. Mae'n ddrwg iawn Y GYMDEITHAS LENYDDOL. fis lonawr - £20: Joyce Pugh, 9 sy'n cystadlu yn Eisteddfod yr Urdd. gennyf am y camgymeriad. Cafwyd noson addysgiadol a Tan-y-buarth (130); £ 10: Glyn Croeso cynnes i bawb. CYDYMDEIMLO. Anfonwn ein hwyliog iawn yn y Gymdeithas Roberts, Cefn-y-gwynt (68); £5 yr GWASANAETH GWYL DDEWI. Fore cofion a'n cydymdeimlad i Mrs Lenyddol nos Lun, Chwefror 9. un: ldris Jones, Tyddyn Oer (115); Sui, 1 Mawrth bydd aelodau Ysgol Roberts. Bro Hedd, Stad Bryn Golau Roedd Mr Meirion Jones wedi trefnu O. D. Davies, 10 Tan-y-cae (137); Sui Y Cysegr yn cymryd y yn ei phrofedigaeth 0 golli ei chwaer. cwis ar gyfer yr aelodau a chafwyd Aled Morris (137); Huw Davies, gwasanaeth dechreuol yn oedfa'r Yn dawel yn Ysbyty Gwynedd bu pedwar tim, ac yn fuan daeth llawer Ponciau, Llangefni (123); Mair bore fel rhan 0 ddathliadau Gwyl farw Mrs Edwards, Coed Gwydryn. ohonom i sylweddoli cyn lIeied a Jones, Cilan, Tan-y-cae (43); Alwyn Ddewi yr Ysgol SuI. Cydymdeimlwn ag Ann a'r teulu yn wyddom am ein ardal ein hunain! eu profedigaeth 0 golli mam. Llywyddynoson~ddMrsMargaret ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ YN YR YSBYTY. Anfonwn ein cofion Owen a diolchwyd i Mr Jones gan i Mrs C. Jones a Mr Eric Jones, Tref Mr Gwilym Williams. Cynhelir y Eilian sydd yn yr ysbyty ym Mangor cyfarfod nesaf ar Fawrth 9 pryd y ac at Mrs Jones, Lynfod sydd yn yr ceir sgwrs gan Eigra Lewis Roberts ysbyty yng Nghaernarion. ar y testun 'Y Uyfr a'r Llun' a'r Hefyd mae Mr R. Williams, lIywydd fydd Mrs Gweneirys Jones. C DIOLCH. Dymuna Olive a Treflyn Iydfan yn yr ysbyty ac yntau ond ddiolch I bawb am y cydymdeimlad newydd symud yn 01 yma i fyw. a ddangoswyd iddynt yn eu ADREFO'R YSBYTY. Croesawn Mrs profedigaeth 0 golli eu mam. Hefyd Joyce Stein, Garden Cottage; Mr diolch yn fawr iawn am yr arian a Dafydd Parry, Bro Waun; Mrs Jane gasglwyd tuag at Feddygfa Roberts, Glaslvn, Bro Waun; a Waunfawr. Manon Jones, Tref Ellian gartref o'r ;:::======... ysbyty gan obeithio'n fawr eu bod yn teimlo'n well. DATHLU PEN-BLWYDD. Llon• ORIEL gyfarchiadau i Simon Lewis, Bryn r Golau ar gyrraedd ei 18 oed; ac i Anwen Jones, Llwyn Afon ar CWM gyrraedd ei 21 oed. Dymunwn y gorau ichi i'r dyfodol. CwmyGlo GENEDIGAETH. Llongyfarchiadau i FfOnlFfacs: (01286) 870882 Dawnsio Ilinell yng Nghanolfan Gymunedol Penisarwaun. Delyth a Phil, Gwylfa ar enedigaeth merch fach, chwaer fach i Tomos Gwasanaeth Fframio Carwyn. Lluniau 0 bob math DYWEDD'iO. Llongyfarchiadau i ar gael ar y safle R. M. Die PARRY David Wyn, 15 Bro Waun ar ei ddyweddYad a Nia Rhonwen 0 Prisiau Rhesymol PEINTIWR AC ADDURNWR Bontllyfn i. DIOLCH. Dymuna Olwen Owen, 18 Arddangosfa PRISIAU RHESYMOL Tref Eilianddiolch 0 galon i'w theulu, o luniau gwreiddiol cymdogion a ffrindiau am y Hu gan Artistiaid LleoI TAWELFA, PENISARWAUN cardiau, galwadau ffon a'r cyfraniadau hael tuag at y Feddygfa, Richard S. Humphreys Ffon: (01286) 870846 Stryd y Farchnad, Caernarfon, ar 01 12

, ..

- DEINIOLEN w. O. Williams, 6 Rhydfadog. Ff6n: (01286) 871259 .

Camera yng ngotal Valmai Williams, Hafle, 2 Rhes Faenol Ff6n: 871174

URDD ST. lOAN. Yn ystod ein MERCHED YWAWR. Nos lun, pwyllgor blynyddol gan y lonawr 19, cyfarfu'r gangen am y tro Comisiynydd, Mrs Gwenan A. cyntaf eleni. Wedi i'r lIywydd, Mrs Watkins, O.St.J., R.G.N., a'r Staff Buddug Jones, ddymuno blwyddyn Sirol, derbyniodd y Cadlanciau newydd dda i bawb, cyflwynodd y canlynol dystysgrifau mewn wraig wadd, sef Mrs Catherine Hanfodion 0 Gymorth Cyntaf: Julie lewis 0 lanfair PwlIgwyngyll. Ei Ann Jones, Alison V. Jones, lowri phwnc oedd 'aromatherapi' a bu'n Ann Jones, Collette Williams, Ffion ein haddysgu a'n difyrru wrth son Haf Jones, Stephanie C.Williams, am wahanol fathau 0 bersawr, a'r Sinead C. Jones, 8ethan Wyn jones, deunydd therapiwtig a wneir Catrin Jane Parry. Michael John ohonynt. Cawsom gyfle i arbrofi a Jones. Cafodd deuddeg aelod o'r gwahanol fathau 0 olew a chafodd 'Badgers' fathodyn a thystysgrif yr aelodau noson ddifyr iawn. Cadlanciau Urdd St. loan Deiniolen. Cymorth Cyntaf. Diolchwyd gan Mrs Alice Griffith a gwnaed y te gan Miss N. Owen, Mrs J. Jones a Mrs M. C. Griffith. YSGOl FEITHRIN. Hoffai aelodau'r pwyllgor, rhieni a phlant yr Ysgol Feithrin ddiolch 0 galon i Mrs Valmai (Anti Val) am ei gwasanaeth ffyddlon a di-flino dros y pymtheng mlynedd ddiwethaf fel arweinydd yr Ysgol Feithrin. Pob Iwe iddi yn ei swydd newydd. Os oes rhywun A diddordeb yn y swydd arweinydd yr Ysgol Feithrin cysyllter a Mrs Christine Jones (01286) 871965. CYNGOR EGlWYSIG. Cynhaliwyd gwasanaeth Cymundeb yn Eglwys Llandinorwig nos lun, Chwefror 9, dan arweiniad y Parehg Tegid Roberts. Y GYMDEITHAS lENYDDOl. Estynnwyd croeso j Mr Neville Ynyr Bryn Parri, enil'ydd Tlws Ned Needham yng Nghystadleuaeth Hughes, 8ethesda i'r eyfarfod a Bandiau Gogledd Cymru gyda Nidian Caffo Huws ac Emma Lovell oedd Alison V. Jones yn cael ei gynhaliwyd yn Y Caban, nos lun, yn cystadlu am y tro cyntaf. chyflwyno am yr eikiro yn olynol lonawr 26. Cafwyd ganddo sgwrs gyda Tharian Gotts G. T. Jones ddiddorol yn olrhain hanes Hogia llywyddwyd y noson gan Mrs Eirlys cardiau a dderbyniodd Jacqueline a gan y Comisiynydd Gwenan A. Uandegai o'r cychwyn eynnar hyd at Williams. Barry. Hefyd diolch i'r Parehg John Watkins. yr ail ... a'r trydydd ymddeoliadl DIOlCH. Dymuna Kevin ac Anwen Pritchard a'r Parchg James Clarke Jones, Gorwel, Gallt-y-foel ddioleh am eu gwasanaeth ddydd yr angladd o galon i'w teulu a'u ffrindiau am y ac i Mr Myrddin Pritchard a Mr lIu cardiau a'r anrhegion a Gwynfor Jones am drefniadau dderbyniasant ar enedigaeth eu mab, trylwyr. Dioleh 0 galon..i bawb. I Steffan Robin. Brawd bach i Manon YSGOl FEITHRIN. Dymuna Valmai a Catrin. Diolch yn fawr i bawb. Williams (Anti Vall. Hafle ddiolch 0 DIOlCH. Dymuna John ae Alwena, iNaelod calon i aelodau'r pwyllgor, y 14 Corlan-y-Rhos, Llanrug ddiolch 0 plant a'u rhieni, cyn-ddisgyblion ac galon j'w ffrindiau a'u teulu am y i'w ehydweithwyr am yr anrhegion cardiau, anrhegion a'r dymuniadau gwerthfawr, cardiau, arian, blodau da a dderbyniasant ar enedigaeth a'r dymuniadau da a dderbyniodd yn mab bach, Carwyn Morus Jones. ddiweddar ar yr achlysur 0 orffen fel Diolch yn fawr. arweinyddes yn y Cylch Meithrin. DIOlCH. Dymuna teulu'r diweddar Diolch am flynyddoedd hapus yn Tomi Wardle ddiolch 0 galon am yr eich cmwni. holl garedigrwydd a'r cydymdeimlad DIOlCH. Hoffai Euros, Hafle ddlolch tuag atynt yn eu profedigaeth sydyn yn fawr iawn i'w deulu a'i ffrindiau ac annisgwyl iawn noswyl y Nadolig. am y eardiau a'r arian a dderbyniodd Arwel Williams, Dylan Williams a Jennie Morris, enillwyr unigol yng Diolch j'w holl ffrindiau a yn ddiweddar ar ddathlu ei ben• Nghystadlaethau Bandiau Gogledd Cymru. chymdogion am y rhoddion, a'r lIu blwydd yn 21 ain oed. Diolch hefyd

i bwyllgor I athrawon ae aelodau Seindorf Arian Deiniolen am bopeth, W.J. GRIFFITH GWYN JONES ac am flynyddoedd hapus yn eu PLYMAR A GOSODWR cwmni. Diolch arbennig i Yncl GWRES CANALOG Dafydd, Rhydfadog am ei gymorth Pant Tlrlon, Llanrug FFE ESTRI ERYRI a'l gefnogaeth. Pob Iwc i'r Band! Ff6n: (01288) 873248 GARTHISAF,LLANRUG Gosodwr GORe, (01286) 650764 MAE'R Nwy neu G. Roberts (WiI Korea) 676741 Cofrestredig w. SAMARIAID Corgi ~.r ~Q'" * Ffenestri * Drysau * Drysau Patio YN GWRANDO ' ....SAFE y.t' Aelod o'r * Porches YN ABBEY ROAD Association * 8yrddau Ffasia of Mechanical BANGOR Services * Cladio Contractors (01248) Dim un dasg my fychan * Conserfateris Dim un dasg rhy tawr 12 MLYNEDD 0 BROFIAD YN Y MAES 354646

13

• Un 0 dripiau cyntaf Clwb yr Henoed 0 flaen Gwesty'r Prince of Wales. Tybed pryd yn union tynnwyd y lIun ac i ble roedd y trip Gwaith Adfywio Bro yn Symud Ymlaen yn mynd y diwrnod hwnnw. Sylwch ar dalcen adeilad yr hen Bu cryn brysurdeb yn Swyddfa Pierce Jones, Swyddog Adfywio ______b_ic_t_iw_r_s_r_o_w_n_d_y_g_o_r_n_e_I. ~Ad~oBro~j~ysrodyr Bro Gwyrfai, yn ei swyddfa wythnosau diwethaf gyda holl newydd erbyn hyn. Ceir Cymorth i Ysgrifenwyr Cymraeg baratoadau Cyfarfod Cyhoeddus amrywiaeth 0 ymholiadau 0 Waunfawr a Chaeathro ar y geisio darganfod ffynhonnell gan Awdur Lleol gweill. arian ar gyfer adnewyddu Cynhaliwyd y cyfarfod neuaddau pentref neu wneud Cafodd Canllawiau Ysgrifennu bawb sy'n ysgrifennu'r Gymraeg, ddiwedd mis Chwefror 0 dan defnydd newydd 0 hen adeiladau Cymraeg, cyfrol newydd sydd yn neu sy 'n dymuno gwneud adain y Cyngor Cymuned gyda i gynllun fydd yn gwella'r cynnig cymorth i bawb sydd yo defnydd o'r iaith. Yn yr un modd chefnogaeth Cyngor Gwynedd a amgylchedd. Cofiwch hefyd am dyrnuno ysgrifennu 'n Gymraeg a'r rhaglenni cyfrifiadurol CySill Chronfa Datblygu Rhanbarthau Grant Adfywio Bro Cyngor ei lansio gan yr Arglwydd Elis• a CysGair_, sydd hefyd wedi Ewrop. Mae hyn yn ddechrau Gwynedd. Mae'r ffurt1enni a Thomas yng Ngwesty'r Celt, derbyn cefnogaeth gan y Bwrdd, cyfnod cyffrous iawn yn chymorth i'w gael gan Eirian yn Caernarfon, ddydd Llun, 9 mae Canllawiau Ysgrifennu natblygiad y cymunedau wrth i'r ogystal a llyftyn defnyddiol sy'n Chwefror. Cymraeg yn arf gwerthfawr arall gwaith arwain at arolwg bro fydd rhestru holl grantiau'r Cyngor. Lluniwyd y gyfrol, a i bobl yn y sectorau cyhoeddus, yn gyfle euraid i drigolion yr Felly cysylltwch a hi yn ei gomisiynwyd gan Fwrdd yr Iaith gwirfoddol a phreifat. ardal gynnig eu syniadau. swyddfa yng Nghanolfan Gymraeg gan J. Elwyn Hughes, Wrth son am y llyfr, Dilynwch hynt y digwyddiadau Gymunedol Waunfawr ar cyn-gyfarwyddwr y Ganolfan dywedodd Cadeirydd y Bwrdd, yn y golofn yma! (01286) 650779. Dyrna gyfle Astudiaethau Iaith, ac awdur yr Arglwydd Elis-Thomas: 'Yn Mae nifer yn cysylltu ag Eirian gwych igydweithio er budd y fro. Canllaunau faith a Chymorth ddi-os bydd y cyfeiriadur hwn yrl Sillafu (Gomer), Uyfryn sy'n huryluso bywyd beunyddiol unrhyui gymar hwylus a buddiol i'r un sy'n gweithio neu sy'n dymuno CARNIFAL cyfeiriadur newydd. gweithio yn y Gymraeg. ' DRAENOG Brodor 0 DdyfIryn Ogwen yw Ategwyd y fam hon gan Dyfed LLANBERIS J. Elwyn Hughes, er ei fod yn Elis-Gruffydd, Cyfarwyddwr YN DILYN PWYLLGOR byw ym Methel crs rhai Cyhoeddi Gwasg Gomer) wrth blynyddoedd bellach. Yn 1988 iddo groesawu adnodd newydd: BLYNYODOl CYFFREDINOl A penodwyd ef yn Gyfarwyddwr y 'Bydd croeso mawr iaum i'r GYNHAllWYD YN DDIWEDDAR, Ganolfan Astudiaethau Iaith, cyfeiriadur hyknu neurydd gan ei Hawdd cynnau tan ar hen aelwyd. PENOERFYNWYO CYNNAl Y sefydliad a gyhoeddodd rai fod yn diuiallu 'r galw ant gyfrol Ond Didbob tro. Aeth un 0 weithwyr CARNIFAl AR cannoedd 0 lyfrau ar gyfer sy'n cynnig cymorth a yr Amgueddfa Lechi ati dan gaou'r ysgolion a cholegau Cymru ond chyfaruiyddyd cwbl ymarferol i dydd o'r blaen i gynnau tan yn y tY 18 GORFFENNAF 1998 a ddaeth i ben ei rawd gydag ad• bawb - boed yn Gymry Cymraeg a acinewyddwyd yn ddiweddar. Mae o wedi hen arfer i thanio ft'Wi'lleisi DEWISWYO Y SWYOOOGION drefnu llywodraeth leol yng neU'1'1ddysgwyr - a fynn loywi eu a pbethau felly tua'r Gilfach CANLYNOL: Nghymru yn 1996. Anrhydedd• Cymraeg ysgrifenedig, .)meddai. Ddu. Ond mater gwahanol yw tipyn wyd ef a'r Wisg Wen yn o din aelwyd. Uwyddodd rywsut j llywydd: IEUAN ElliSJONES Eisteddfod Uanelwedd yn 1993 Canllaunau Ysgrifennu Cymraeg. roi'r simdda ar dfm a bu'n rhaid i'r Cadelrydd: GARETH JONES frigad din ruthro yno i achub y Cyhoeddwyr: Gwasg Gomer. am ei gyfraniad i'r Gymraeg. dydd ... a'r tY. A chin y baswr?: Trysorydd: ARFON PHILIPS Mae'r cyfeiriadur, a gyhoeddir 136 tudalen. Pris: £7.95. ISBN: 1 85902 598 6 'Mae'r teniwr, welwch chi, Ysgrifennydd: ALAN T. JONES gan Wasg Gomer, wedi'i anelu at Yn brysur WJ'dJ ei waitb .•. ' - DAFYDD SPAR ti)] COED TAN OSMOND SHAW ARWERTH DEINIOLEN OWE Y STORFA TRYDANWR * £1 y bag * Pob math LLANRUG WEDIEIDDANFON o waith trydanol (Richard a Meirwen o FEWN DALGYLCH a Larwmau Lladron Williams) ECO'R WYDDFA GWERTHU ~_1__ I CcvII(" iOI (lleiafswm 5 bag) EIeCIriaII..,...-.non ec..8dl1"iJ Ffon: (01286) 672790 - TRWSIO Aelod o'r Ar agor bob dydd ** * *Teledu *Fideo o'r wythnos at eich GWYNANT PIERCE *Offer Trydan gwosanoeth UNED 1, BRYN AFON I I Rhes Faenol LLANRUG Gwasanaeth Ff6n 24awr Nid oes unrhyw dOl em FfOn: 650349 (NOS) (01286) 870545 LLANBERIS ddanfon archeb i'ch camef Ffon: (01286) 871680 yn erdal Uanrug NEU 0589 899901

14 NANT PERIS

Ann Cumberton, Gwastadnant (870356)

Camera yn n901al John Pritchard, Cilfynydd, Llanberis. FfOn: 872390

Roedd digon 0 hwyl yn y parti. Diolch i'r rhai a wneeth y trefniadau.

Ymddiheuriadau na chynhwyswyd yn y rhifyn diwethaf y ddau lun yma o bani Nadolig a drefn wyd gan Garnifal Nsnt Peris sr gyfer plant y plwyf. I CYLCH MEITHRIN. Diolch 0 galon I John Cefn; 4, Steven Cetn; 5, John bawb am ein oefnogi yn y Bore Coffi Davies; 6, Dylan Davies; 7, Eitiona; a'r Ffair Sborion yr wythnos 8, Cathy Fowler; 9, Annie Pritchard. diwethaf. Cafwyd bore IIwyddiannus Enillwyr y raffl fach: 1, Tomos iawn ac fe'n diddanwyd gan y plant Owen; 2, Yvonne; 3, Ann gyda chan tach. Enillwyr y raffl fawr: Cumberton; 4, Myfanwy, Snowdon 1, Ann Parry; 2, Theresa Jones; 3, Street. Enwi'r ddol: Carys Hughes.

MANTELL GWYNEDD Cefnogaeth i Machynlleth yw (01654) 703 fudiadau gwirfoddol 931. Cynnal: Cynllun grantiau i Elusennau: Ydych chi'n elusen? Neuaddau Pentref yw Cynnal. Ydych chi wedi cofrestru fel Mae'r rownd gyntaf wedi cau. e)usen? Mae'r Comisiwn Yn anffodus fu dim un 0 Elusennau bellach ar y Llongyfarchiadau i Renee Mullane, Cae Gwyn a enillodd fedal efydd ym Neuaddau Pentref Gwynedd yn rhyngrwyd, ynghyd a rhestr o'r Mhencampwriaeth Gymnasteg Ysgolion Arfon yn ddiweddar. Bydd yn 11wyddiannus yn y rownd honno boll elusennau. Y cyfeiriad cystadlu yn y bencampwriaeth genedlaethol yn Ne Cymru yn ystod mis Mawrth. Oymuniadau gorau iti, Renee, a dal sti. ond maent yn gwahodd rhyngrwydol yw: ceisiadau yn awr am yr ail bttpllwww.charicy-commision.gov.uk rownd. Mae 50% ar gael i Am fwy 0 fanylion cysyUtwch i: adeiladu neuadd bentref. Rhaid MANTELL GWYNEDD cynllun fod un sy'n dangos i'r yn 24/26 Stryd Fawr, Caernarfon gwledigaeth ar gyfer y miIeniwm FfOn: (01286) 672626 newydd, yn gynnaladwy ac 0 SAIN yn cyflwyno , fudd i'r gymuned yo gyfan. Am , CYNGERDD GWLAD I MI ffurflen gais a mwy 0 wybodaeth anfonwch at Geraint Humphreys, CAEATHRO Nos lau, Mawrth 12fed. 1998 Rheolwr Prosiect, Cyngor Clive James, Hafan, Bryn Gwna yn Theatr Gogledd Cymru " Guieithredu Gunrfoddol Cymru, Ty 679501 (gwafth), 677438 (cartrefl Tyldsey, Llandudno LL30 1DT. llandudno - am 7.30 Ffon: (01492) 871833. GWASANAETHAU'R CAPEL. " Gweithredu Cymunedol: Disgwylir y canlynol j wasanaethu yn Dyma deitl y rhaglen newydd ystod mis Mawrth: EIFtON (Jonsi) yn cyflwyno 1. Parchg W. R. Williams (2) , gan Fwrdd Elusennau'r Loteri. 8. Mr Richard Jones (2) , BROC MOR Maent yn awyddus i gefnogi 15. Parchg W. R. Williams j2) • gweithgareddau cymunedol. Yn 22. Cyhoeddiad Ileal. DYLAN a NEIL 01 y daflen newydd sydd wedi'i 29. Parchg Huw John Hughes (2) , , chyhoeddi, 'Fe fyddwn yn Croeso cynnes i bawb i'r oedfaon. DOREEN LEWIS ariannu prosiectau sydd yn PRIODAS. Ddydd Sadwrn, 14 IONA ac ANDY cynyddu teimlad pobl 0 fod yn Chwefror, priodwyd Eirian, merch , pertbyn i'w cymuned leol, gyda Harriet a Roy Roberts, Sea View, Tai JOHN ac ALUN rhan yn y gymuned, a Glangwna, a Kevin Edwards 0 Fangor, yng Ngwesty Carreg Bran, OAFYDD tWAN BAND chyfrifoldeb arndani.' Am becyn + Llanfair Pwllgwyngyll. Byddant yn ," cais ffoniwch (0345) 273 273. Yr ymgartrefu ym Mhenrhosgarnedd. un yw'r rhif ar gyfer pecyn TYNFA'R PENTREF. Enillwyr mis TOCYNNAU AR GAEL :- Cynllun grantiau bychain sy'n Chwefror oedd - £40: G. Jones, cynnig i fyny i £5,000 igrwpiau Tremallt (27); £25: M. Roberts, 4 SAIN (01286) 831111 bychain. Caeathro Bach 125); £15: A. Owen, NEU'R THEATR Isfryn 174); (5: J. Morley, 8 Erw cynlJun ; Cyfrifiaduron: Mae Wen (59). Uybr-Pathway yn chwilio am , (01492) 872000 PRIODASAU. Deallwn y bydd dwy adeiladau sy'n agored i'r briodas arall yn y pentref adeg y Pasg • cyhoedd i osod eu rhwydwaith 0 eleni, a hynny heb gynyddu gyfrifiaduron ar y Rhyngrwyd. poblogaeth y pentref. Dyfalwch Rhif ffon eu swyddfa ym pwyl 15 • • LLANBERIS Eisteddfod Plwyf Llanberis Gwyneth ac Eifion Roberts, Becws Eryri. Ff6n: 870491. ddydd Sadwrn, 9 Mai 1998 am 12.00 a 6.00 p.m.

Camera yn ngofal John Pritchard, Cilfynydd. Ff6n:(01286) 872390 CYSTADlAETHAU YSGRIFENEDIG I FRO'R ECO: Erthygl: Adolygiad 0 unrhyw Iyfr Cymraeg a gyhoeddwyd yn PLAS PENGWAITH. Croeso cynnes cymunedol oedd y wraig wadd y mis dd iweddar. Gwobr: (1 5. i Miss J. E. Jones, Llanberis; Mrs C. yma a chafwyd noson arbennig lawn Llmrig: 'Deeth Beirniad rhy hen i'r Eisteddfod'. Gwobr: £15. Owen, Llanrug; Mrs E. Parry, yn ei chwmni,a'j sgwrs a'i Cyfansoddi Emyn ar gyfer gwasanaeth pnodas. Gwobr: £15. Caernarfon a Mrs N. Pritchard, chvnqhorton ar fwyta'n iach yn Llythyr: Un ai oddi wrth Oafydd Iwan at y Frenhines; neu oddi wrth Cwm-y-glo sydd wedi dod i aros ym amserol iawn inni ar 01 y gloddesta William Hague i Ffion Jenkins. Gwobr: £ 15. Mhlas Pen Gwaith am gyfnod . dros drymor y Nadolig. Cafwyd y LUne11Gall: Ennill Ras yr Wyddfa wnaeth Mari • Dymunir pen-blwydd hapus i baned a'r raffl arierol gan Mrs Nancy Gwobr: £ 15 A'i gwobr oedd gwyliau' n y Barri, Maizle Lewis, Mrs Dorothy M. Jones, Bryn Bela a Mrs Jean Ond pwy a'i a hi Dywedwch i mi Jonesa a Miss Mair Miller, oddi wrth Roberts, gyda Mrs Nancy Jones yn ...... v trigolion i gyd. ennill y wobr. Diolchwyd iddynt ac Beirniad: Miss Cheryl Edwards, Porthaethwy. i'r wraig wadd gan Mrs Evelyn Dymunir gwellhad buan i Mrs Dylai pob ymgais fod yn lIaw yr Ysgrifenyddes, Mrs Heather Lynn Marie Pritchard sydd wedi dod adref Williams. Jones, 7 Coed y Glyn, Llanberis erbyn 15 Ebrill 1998. Ffug-enw o Ysbyty Eryri. Dyna a ddymunir i Mae trefniadau ar y gweill ar gyfer i fod ar ben ucha dde y papur ae enw eywir yr ymgeisydd mewn Mrs Vivienne Thomas, gohebydd y dathlu Gwyl Ddewi a gynhelir eleni amlen ar waban gyda'r ffug·enw wedi'i nodi ar flaen yr amlen. cartref, hefyd. yng Ngwesty Fictoria, nos lau, Cydymdeimlir a theulu' r diweddar Mawrth 5ed. Enwau, os gwelwch yn Mr Booth, Gwel-y-lIyn, llanberis yn dda, cyn gynted a phosib i unrhyw Cathy Fowler; 9, Annie Pritchard. Capel Coch, nos Fercher, Chwefror eu profedigaeth. Bu rhai o'r trigolion un 0 swyddogion y Gymdeithas. Enillwyr y raffl fach: 1, Tomos; 2, 18. yn ei angladd. UNDEB Y MAMAU. Cafwyd pnawn Yvonne; 3, Ann Cumberton; 4, DIOLCH. Dymuna Ann a Ceri ddiolch Llongyfarchiadau i Mr a Mrs hynod 0 gyfelilgar yn festri Eglwys Myfanwy, Snowdon Street. Enwi'r yn fawr iawn I bawb, vn deulu, Munro ar ddathlu pen-blwydd eu St Padarn ddydd Mawrth, 3 ddol: Carys Jones. ffrindiau a chymdogion o'r pentref priodas - 59 0 flynyddoedd 0 fywyd Chwefror. Cymerodd yr a'r ardal am eu caredigrwydd tuag priodasol. Derbyniwyd cacen fawr ysgrifenyddes aelodaeth etholedig, Y GYMDEITHAS lENYDDOl. atynt yn dilyn dam wain car yn yn anrheg i'r cartref ac fe'i Mrs Nan Owen, y gwasanaeth a Croesawyd aelodau 0 Gwmni Drama ddiweddar. Diolch i bawb. mwynhawyd yn fawr lawn gan chyflwynwyd gwedd'iau I bob aelod Llanberis i/r Gymdeithas a DIOlCH. Dymuna Elizabeth, 4 Fron bawb. sy'n wael un al yn eu cartrefi, ysbytai gynhaliwyd yn festri Capel Coch, Goch ddiolch 0 galon am y cardiau, Ymwelodd y Parchg Dafydd neu gartrefi henoed. Cyfarfod nos Fawrth, Chwefror 3ydd. Cafwyd anrheqron a'r blodau a dderbyniodd Hughes, Capel y Rhos a ni ac cyffredinol blynyddol (AGM) oedd y ganddynt amrywiaeth 0 eitemau ar achlysur dathlu ei phen-blwydd yn roeddem yn falch 0 gael estyn cyfarfod yma ac fe etholwyd y mewn noson hynod ddifyr. drigain oed ac ar ei hymddeoliad o'r croeso iddo. swyddogion canlynol am y flwyddyn Llywyddwyd y noson gan Mr John Feddygfa. Diolch yn fawr iawn. Hugh Hughes. - Ysgrifenyddes Aelodaeth: Mrs lLONGYFARCHIADAU i Andrew I BERYL Nan Owen; Trysoryddes: Mrs Betty CYFARFOD DOSBARTH. Cynhal• Williams, 23 Stryd Fawr a Rhiannon Mae yna wraig bach handi Humphreys; Ysgrlfenyddes: Mrs iwyd cyfarfod gweddi ar gyfer Pritchard, Madryn, Stryd Newton ar Yn byw ym MhJas Pengwaith, Audrey Evans. Trefnwyd rhaglen aelodau 0 eglwysi'r Dosbarth yn achlysur eu dywedcfiad. ddiddorol iawn am y misoedd nesaf. Mae wrthi 0 ben bore Cydymdeimlwyd a Mrs Betty Yn helpu gyda'r gwaith; Humphreys yn ei phrofedigaeth 0 Mae'n bwyta sawl banana golli ei chwaer, Nellie, vn Awstralia; DRAENOG A iogwrt yn ei dro. a chyda Nan, ei chwaer yng Ac wedi iddi orffen nghyfraith. Cydymdeimlwyd hefyd a At ffrind yr aiff am dro. Mrs Muriel Morris 0 golli brawd yng nghyfraith, Richie Morris, yn Y n ami ar ddydd Gwener Stockport. Bydd 'Fish a Chips' ar gael, Dathlai Mrs Betty Humphreys ei Pe gwelech blataid Beryl - phen-blwydd ar ddiwrnod y cyfarfod Mae'n colli'i hun yn lan; a dymunwyd pen-blwydd hapus iddi. Mae'n hoffi cael 'cooked breakfast' Diolchwyd i swyddogion y Bob bore rua naw, flwyddyn flaenorol gan Mrs Muriel Ac yna clirio'r llestri Morris ac eiliwyd y diolch gan Mrs ~ A chwpan ym mhob Haw. Hilda Williams. Gofalwyd am y lIuniaeth gan Mrs Bet Hughes a Mrs l'-'i G. WILUAMS Marjorie Edwards a diolchwyd iddynt CYMDEITHAS Eglwysi St Peris a St hwythau. Padarn. Cafwyd cyfarfod o'r Diweddwyd y cyfarfod trwy Gymdeithas yn Eglwys St Padarn, gydadrodd y Gras. nos lau, Chwefror 5, dan YSGOl FEITHRIN. Dyma enillwyr y Iywyddiaeth Mrs Ann Parry-Jones ac raffl a gynhaliwyd ym more coffi yr fe ddaeth nifer dda o'r aelodau Ysgol Feithrin - raffl fawr: 1, Ann ynghyd. Arweiniwyd mewn gweddi Parry; 2, Theresa Jones; 3, John gan Miss Margaret Rees-Jones. Davies; 4, Steven Williams; 5, John Mrs Carys Owen, y dietegydd Williams; 6, Dylan; 7, Eifiona; 8,

Mae'r Draenog yo cydymdeimlo i phawb a gollodd eu cinio Dolig • oberwydd y toriad trydan. Ond clywais am un oedd yn fwy anlwcus na neb. Roedd un dyn bach 0 Lanber' wedi cael cyw iAr yn anrbeg gao LLANBERIS westy lleol- a hwnnw'n gyw iAr • wedi'i goginio'n barod. Roedd Hotel Ffon: 871278 arogl hyfryd y cyw iir yo llenwi'r IIRestaURant tj pan gododd o'i wely clos fore PERCHNOGION: DANNY A NERYS ROBERTS Llanberis 870203 Do1ig. Roedd 0 (y dyn, Did y cyw iir) wedi cael gwahoddiad i ginio Ar agor trwy'r flwyddyn ar LLE DA I WLEDDA Dolig yo nh9 ei frawd tua gyfer priodasau, dathliadau Beth am Fwffa Enwog Narys (rhwng 20 - 70) i Cricieth ac i flWrdd ag 0 gao beovdd. penblwydd a phob ddathlu pen-blwydd neu ben-blwydd priodas. adael y cyw ar el ben ei hun yn achlysur arbennig arall. Part'ion rhwng 20 a 40. Ffoniwch am fanylion. y ~. ODd, Och! Doedd dim Gallwn drefnu adloniant - Cofiwch am nosweithiau arbennig y Bistro nos Wener trydan yng Nghricieth! BU'D disgo a.y.y.b. rhaid i'r creadur wneud y tro 4 olaf bob mis Bwydlen Bar a Restaurant brecbdanBU banana i ginio Cinio Oydd Sui * AGOREO AMSER CINIO OYDO GWYL DDEWI * Dong, gao freuddwydio am y cyw blasus nol yng Nghlos Minafon! 16 •

LLANRUG

t "3 t=t ::::::::.'1) r=f Eryl Roberts, 3 Bryn Moelyn. FfOn:(01286) 675384 'l ==

Camera yn ngofal Gwyndaf Hughes, Glascoed.FfOn:(01286) 677263 DfOLCHfADAU. Dymuna Mrs dan ofal y Parchg Dafydd Hughes Gwyneth Morris, 46 Bro Rhyddallt, gyda phlant yr Ysgol Sui a thn teulu Llanrug; Gerald, Gillian a Glenys, o'r Eglwys yn cymryd rhan. Darperir ADRR - ddatgan eu diolch am bob arwydd 0 paned ar 01 yr oedfa. Gwneir casgliad gydymdeimlad a charedigrwydd a tuag at Gyngor Ysgolion Sui. Croaso ddangoswyd tuag atynt yn eu cvnnes i bawb. 'RWANI profedigaeth sydyn 0 golll Goronwy, CCR CLYCHAU'R GRUG. Mae'n gwr, tad a thaid annwyl a charedig. amser prysur i'r genod. Mawrth 211 Dymuna Gwen, Bodwyn, 1 byddant yn Hafan Elan yn diddort Gw~lfynydd, Llanrug a'r teulu i gyd, yno. Ceir eitemau ganddynt yng ddiolch 0 galon i bawb am y Nghymanfa'r Annibynwyr yng • caredigrwydd a ddangoswyd tuag Nghapel Ebeneser, Deiniolen, nos ),: (I atynt yn eu profedigaeth 0 golli Sui, 19 Ebrill; ac yna yng • • Arthur Thomas Jones. Diolchwn am Nghymanfa'r Eglwysi yn Eglwys y cardiau, lIythyrau a'r rhoddion tuag Llanddeiniolen ddydd Sui, 17 Mai. o ') at Uned Macmillan, Ysbyty Bryn Byddant hefyd yn diddori ymwelwyr Seiont, Caernarfon, a Ward Conwy, yng Ngwesty Fictoria, Llanberis ar 4 Ysbyty Gwynedd. Ebrill, 14 Mai a 18 Mehefin. Dymuna John ac Alwena, 14 MERCHED Y WAWR. Nos Fawrth, Corlan-y-Rhos ddiolch 0 galon i'w 10 Chwefror estynnwyd eroeso i DRAENOG ffrindiau a'u teulu am y cardiau, bawb gan Menna Williams yn anrhegion a'r dymuniadau da a absenoldeb y lIywydd, Bethanne Glywsoch chi am y postmon-beldroediwr hwnnw gollodd ei gar yo dderbyniasant ar enedigaeth mab Williams. Llongyfarchwyd Bethanne ddiweddar? Roedd 0 wedi mynd i nal ei ferch o'r ysgol yog bach, Carwyn Morus Jones. Diolch ar ei hethol yn is-Iywydd Rhanbarth Nghaernarfon ac wedi cerdded adref. Aeth allan ar 61te a fIeindio yn fawr. Arfon. Cydymdeimlwyd yn ddwys bod ei gar wedi diflannu. Dyna tJonio'r heddlu i ddweud bod y car Dymuna Bet, Lyndale, Ffordd yr lawn a Gwen Baylis Jones 0 golli el wedi'i ddWYIJ,a tJomo'r cwmni yswiriant gao egluro fod cist y car Orsaf ddioleh i bawb am eu gwr. Cynhelir Noson Lawen ym yo Dawn 0 bell a dillad pel-droed y gwahanol dimau y mae'n ymheJ earedigrwydd tuag ati tra yn yr Mhafiliwn Corwen, 3 Ebrill am a nhw. Roedd 0 hyd yo oed wedi dechrau sbio yo y papur Ileol am ysbyty ae ar 61 iddi ddod gartref. 7.30 p.m. gyda Dafydd Iwan a gar newydd. Dioleh am yr anrhegion a chardiau gobeithir trefnu bws, a'r pns fydd Gao fod cymaint i'w wneud roedd Dad lawer rhy brysur i wrando pen-blwydd. Diolch i staff Ward £6. Atgoffir yr aelodau am y Noson ar ferch fach oedd wedi bod yo swnian ers iddi ddod trwy ddrws yr Aran, Ysbyty Gwynedd, ond yn Werin a gynhelir yng Ngwesty'r Celt, ysgol. Chwarae teg i'r fechan , .. dim ood trio dweud bod Dad wedi arbennig diolch i'r teulu am eu gofal Caemarfon, 24 Ebrill. Bydd twmpath gadael ei gar wrth giat yr ysgol yr oedd hi! Bu '0 rbaid i'r posunoo a'u cariad. Diolch yn fawr i bawb. dawns, tynnir raffl a gwobrwyir anfon teligram. ar unwaitb i egluro i'r heddJu a'r dynInsiwrans nad LLONGYFARCHIADAU i Mr a Mrs cangen Llanrug am y Llyfr Lloffion. oedd y car wedi'i ddwyn 0 gwbl. Maldwyn Jones, Bryn Heli, Ffordd Y gangen sy'n gyfrifol am y Glanffynnon ar ddod yn daid a nain lIuniaeth a bwyd i'r beirniaid a' r Roberts. Diolch i Meryl, Ann ac DIOLCH. Dymuna Gwyn BOWie a ddwywaith yn ddiweddar pan stiwardiaid yn yr Eisteddfod Gylch a Olwen am wneud y baned. Joanne, Pontrug ddiolch 0 galon i anwyd merch fach i Bethan ac Aled, gynhelir yn Ysgol Brvnrefarl ddydd Diolchwyd hefyd i Beryl Thomas am bawb am y dymuniadau da, cardiau a mab bach i Alwena a John. Sadwrn, 7 Mawrth. Atgoffir chwi'n gasglu £65 gyda Distawrwydd a'r anrhegion ar achlysur eu Ovmunladau gorau i chwi i gyd. garedig am eich cyfraniadau a'ch Noddedig tuag at Bwyllgor yr Anabl. dvweddiad yn ddiweddar. CYDYMDEIMLWN § Mr a Mrs Emyr cymorth yn y caffi. Mawrth 1Ofed dethlit Gwyl Ddewi Jones, 44 Glanffynnon yn eu Eurig Wyn, Y Groeslon oedd y gwr yng nghwmni Lisa a Gwyn Erfyl. profedigaeth 0 golli nai yn wr ifane gwadd, h.y. Eurig Wyn y digrlfwr, iawn yng Nghaernarfon vn tynnwr coes, lienor a bardd.'Y TAN Y COED PLAID CYMRU ddiweddar; Busnas Chwerthin 'Ma' oedd testun Anwen Parry, Ael y Bryn a Mrs Gwen Jones a'r teulu, y noson a dyna a gafwyd o'r Llanrug a' r Cylch FfOn: (01286) 872276 Bodwyn, Gwelfynydd yn eu frawddeg gyntaf ddaeth o'i enau hyd NEWID DYDDIAD profedigaeth 0 golli Arthur, gwr, tad y gair olaf. Darllenwyd penillion digrif CYDYMDEIMLWN a Meira Pritchard a brawd annwyl iawn; a limrigau daniel. Ei gasgliad o'i MAE DYDDtAD CYFARFOD NESAF yn ei phrofedigaeth 0 golli ei Iythyrau ef at Anti Miriam pan yn Y GANGEN WEDI't NEWtD. a Mrs Gwyneth Morris a'r teulu, chyfnither yng Nghaernarfon. blentyn oedd ei drysor gorau, 46 Bro Rhyddallt ar golli Goronwy Y DYDDIAD NEWYDD YW: DYMUNIR gwellhad buan i Nancy meddai. Roedd Anti Miriam wedi Morris, gwr, tad, taid a mab annwyl Morris, Awelfryn sydd wedi treulio cadw pob unl Roedd cyfeithiadau y NOS IAU, 12 MAWRTH i Mrs Morris, Deimolen a brawd cyfnod yn yr ysbyty; ac hefyd i Kelly hefyd i Eirian. dywediadau a'r focsus matsus yn Cynhetir y cyfarfod yma yng Roberts. Da yw gweld eu bod yn CYFARFOD GWEDDI Byd-eang y ddigri dros ben a'r bryddest honno Nghanolfan Penisarwaun gwella. am 7.30 o'r gtoch Chwiorydd yng nghapel Hermon, a ddaeth i'r ail ddosbarth yn y DIOLCH. Hoffai Mrs Nancy Morns. ddydd Gwener, 6 Mawrth am 20'r Genedlaethol. 00, bu'r chwerthin yn Y siaradwr gwadd fyctd Awelfryn ddiolch am yr holl botel ffisig inni gyd. Diolchwyd iddo gloch, Croeso i bob chwaer. ELFYN LLWYD, AS ymweliadau, cardiau air galwadau CAPEL Y RHOS. Fore Sui, 1 Mawrth am noson hwyllog gan Myfanwy CROESO CYNNES I SAWS ffOn tra bu yn yr ysbyty ac ar 01 dod eynhellr gwasanaeth Gwyl Ddewi 0 Parry. Enillwyd y raffl gan Gwenda gartref. YSGWAR LLANRUG LLANBERIS J.M. Crefftwyr gwaith Mae'r gwesty yn darparu ar gyfer Priodasau, JONES Ilaw traddodiadol Partion. Dathliadau ae Achlysuron Arbennig Cerrig 0 bob Cyfleusterau Cynhadleddau a Phwyllgorau A'I FEIBION math ar gael Bwydlen Bar a Chinio Dydd Sui GWAITH Ffon: (01286) CERRIG Cwrw Felin Foel 672898 (dydd) BEDDAU Ffon: (01286) 870253 676285 (nos)

, 17 NODIADAU NATUR Dyddiadau Gweithgareddau'r Urdd Mae bron i dri chwarter Cymru Unwaith eto, mae niferoedd y Cylchoedd D Nantlle ac Arfon yn dir sy'n cael ei amaethu. gylfinir yng Nghymru wedi CHWEFROR 27: Eisteddfod Symudol Cylch Arfon dan 12 oed a dan Mae'n gynefin sy'n agos iawn i disgyn yn aruthrol yn ystod y 15 oed yn Ysgol Syr Hugh Owen, Ffordd Bethel, lawer 0 bobl, ond cofiwch mae'n deng mlynedd ar hugain Caemarfon. rhaid i chi edrych am lwybr diwethaf. MAWRTH 4: Eisteddfod Cylch Arfon 12-15 oed yn Ysgol Syr cyhoeddus neu ofyn caniatad y Mae'r bras melyn yn aderyn Hugh Owen, Ffordd Bethel, Caemarfon. ffermwr cyn cerdded dros ei dir. trawiadol, tua'r un main ag MAWRTH 7: Eisteddfod Cylch Dyffryn Nantlle dan 12 oed a dan Ffermio dros filoedd 0 aderyn y to, gyda lliw melyn oddi 15 oed yn Ysgol Dyffryn Nantlle, Penygroes. flynyddoedd sydd wedi fIurfio tano a chefn brown gyda stribedi Eisteddfod Cylch Arfon dan 12 oed yn Ysgol cefn gwlad Cymru. Mae bywyd tywyllach. Gwelir llygaid y bras Brynrefail, Llanrug. gwylit yn ddibynnol ar ein cefn melyn bob ochr i'r pen, yn MAWRTH 14: Eisteddfod Aelwydydd ac Uwch Adrannau gwlad am fwyd a chysgod. Mae hytrach nag ar y blaen, ac mae Rhanbarth Eryri dros 15 ced yn Ysgol Dyffryn Ilawer o'n anifeiliaid mwyaf hyn yn ei alluogi i edrych i bob Nantlle, Penygroes. adnabyddus yn ddibynnol ar dir cyfeiriad am unrhyw berygJ sy'n MA WRTH 19: Noson Cystadlaethau Dawnsio Disgo a Dawnsio fferm - yr ehedydd a'r agosau. Mae ei big, sy'n fyr a Creadigol Rhanbanh Eryri yn YsgolSyr Hugh Owen, Ffordd Bethel, Caernarfon. ysgyfamog ar gaeau agored, y thew, yn ddelfrydol ar gyfer agor dylluan ar sguboriau a ehoed, y MAWRTH 21: Eisteddfod Rhanbanh Eryri 12-15 oed yn Ysgol hadau a phoeri'r plisgyn allan ar Brynrefail, Uanrug. liinos a'r bras melyn, y llygod a 61 ei orffen, ac mae ei goesau byr MAWRTH 23: Arddangosfa Celf, Dyluruo a Thechnoleg Cylch llygod y maes ar wrychoedd. yn ei alluogi i chwilota am fwyd Dyffryn Nantlle yn Neuadd Goffa, Penygroes. Mae gan dir fferm donnog sy'n agos iawn i'r ddaear ac i Beirniadu Celf, Dylunio a Thechnoleg Cylch Arion amrywiaeth eang 0 adar. Mae glwydo ar goed. LIe gwelir yn Ysgol yr Hendre, Caemarfon. bryniau esmwyth, eaeau bychan amaethu cymysg, hynny yw MA WRTH 28: Eisteddfod Rhanbarth Eryn dan 12 oed yn Neuadd a gwrychoedd yn wledd i'r Ilygad fferm sydd a chymysgedd 0 Pritchard Jones,Coleg Pnfysgol Gogledd Cyrnru, ond hefyd yn wledd 0 fywyd wartheg, defaid ac ychydig 0 dir Bangor. gwyllt. Ar ddolydd gwlyb yr ar, mae'r bras melyn yn dal i fod EBRILL 1: Arddangosfa Celf, Dyluruo a Thechnoleg Rhanbarth iseldir eadwch Iygad am y yn weddol gyffredin. Eryri yn Neuadd Goffa, Penygroes am 7 o'r gloch. gornehwiglen gyda'i gefn gwyrdd Ers canrifoedd mae adeiladau EBRILL 2: Arddangosfa Celf, Dylunio a Thechnoleg Rhanbarth tywyll, y gwyn a welir 0 dan y fferm wedi llochesu bywyd gwyllt Eryri yn Neuadd Goffa Penygroes am 7 o'r gloch. corff, a'r grib denau dila ar ei ac yn enwedig adar megis y ben. Ym misoedd y gwanwyn dylluan wen. Mae'r lliw gwyn ar mae'n eithaf rhwydd adnabod y yr wyneb ac oddi tan y corff yn Y Chwedlau y tu 01i'r Enwau gwrywod oddi wrth eu ehediad gwneud i'r aderyn pan yn pendramwnwgl nodweddiadol er ehedfan ymddangos fel ysbryd y Yn ddiweddar cyhoeddodd Y cyfaredd gan Eryri, ac er mwyn mwyn denu'r benywod. Unwaith nos pan ei gwelir yng ngoleuadau Lolfa lyfr newydd sy'n rhestru ac gwneud y llyfr mor ddefnyddiol iddi gael ei denu fe fydd wedyn ceir• . yn esbonio tarddiad newau a phosib mae cyfeimod grid yn ymgrymu iddi, yn dal ei Gyda dyfodiad y gwanwyn lleoedd yn Eryri. Mae Enwau pedwar neu chwe rhif wedi cael adenydd yn uehel ae yn gallwn edrych ymlaen tuag at Eryri gan Iwan Arfon Jones yn ei ddynodi ar gyfer pob enw yn gwyntyl1u ei gynffon. Enw arall ddyddiau cynhesach a dyfodiad fwynglawdd 0 wybodaeth i y llyfr. hanesyddol ar y gomehwiglen blodau gwyllt. Mae nifer 0 unrbyw un sydd a diddordeb Ganed Iwan Arfon Jones yng yw'r peewit, sef sain ei ganiad flodau'r gwanwyn cynnar yn mewn darganfod ystyron enwau Nghoed Poeth, Wrecsam, ond pan fo'n hedfan. Ar un adeg perthyn i deulu 'r blodau ymenyn Ilefydd yn yr ardal hon. ym Mlaenau Ffestiniog a roedd yr adar yma 'n gyffredin ac maent yn debyg iawn i'w Yn ogystal a bod yn ardaI Dolgellau y treuliodd iawn yng N ghymru, ond erbyn gilydd, er eu bod yn byw mewn hardd dros ben mae gan Eryri flynyddoedd cynnar ei fywyd. hyn mae llai na 1,000 par yn y ardaloedd hollol wahanol. hanes cyfoethog, gyda phob Erbyn hyn ef y pennaeth adran wlad. Meddyliwch am y friallen, melyn math 0 chwedlau ynghlwm a'r Ddaearyddiaeth Ysgol Gyfun Mae'r caeau sy'n agos i y gors ac anemoni'r coed. Gan tirlun, ac yn anorfod mae amryw Tregaron. Mae'n awdur dau lyfr afonydd yn hafan i fywyd gwyllt fwyaf mae'r blodau sy'n o'r mynyddoedd, dyffrynnoedd, Saesneg ar ddringo ar gyfer y gan fod glaswellt yn tyfu'n dda blodeuo'n gynnar yn tyfu 0 afonydd a'r llynnoedd wedi cael Climbers' Club ac mae ar hyn 0 ynddynt ac felly mae adar megis fylbiau oherwydd fod y bwyd eu henwi ar 61 rhyw hanesyn neu bryd yn gweithio ar drydydd llyfr y gylfinir a'r giach cyffredin yn sy'n cael ei storio yn y bylb yn gymeriad chwedlonol. i'r clwb ar ardal Tremadog. cael eu cynnal yma. Prif gwarchod y blaguryn yn ystod y Er bod rhai o'r chwedlau a . tharddiad amryw o'r enwau yn nodweddion y ddau aderyn yma gaeaf, hyd yn oed pan fo'r ddaear ARWERTH yw eu pigau hir, sy'n cael eu o dan orchudd 0 eira. Gwelir dail amlwg neu yo wybyddus i'r defnyddio i archwilio'r ddaear yr eirlys yn yr hydref ac mae wedi rhelyw, er enghraifft cysylltiad BWRDD CEGIN a DWY FAINC. feddal am fwyd. Mae pig y blodeuo erbyn diwedd y gaeaf. LIeu Uaw Gyffes a Dyffryn Addss iystsfell weddol fechs". gylfinir yn cryrnu tuag at i lawr Mae'n tyfu mewn cytrefi Nantlle, mae yna rhai £30 ac, fel rheol, mae'n mesur mawrion yn y coed ac, fel esbooiadau diddorol ac Cysyllter A: annisgwyl. Faint sy'n gwybod, er oddeutu lScm 0 hyd. clychau'r gog ei berthynas (01288) 873515 Gwrandewch am ei ganiad agosaf, mae ei fylbiau yn un 0 enghraifft, bod Yr Wyddfa ei hun byrlymog a'i a1wad hiraethus. hoff fwyd y mochyn daear. yn 'safle lie claddwyd cawr o'r Soniwyd eisoes fod nifer 0 enw Rhita ... wnaeth glogwyn adar tir fferm wedi gweld o farfau ei elynion marw'. Gydag dirywiad yn y degawdau amryw o'r enwau mae niwl I drin a thrwsio diwethaf yma yng Nghymru. Bu amser a thystiolaeth wrth• pob math 0 gyferbyniol wedi cymylu'r hyn 0 ganlyniad i newid yn y beriannau gwn'lo defnydd tir, ac nid yw wedi bod dystiolaeth, ac rnae'r awdur yn GWYNANT o fudd i adar bob tro. Mae cydnabod fod yn rhaid dyfaJu a ffennwyr wedi eu hannog gan defnyddio'r dychymyg ar rai MENAI SEWING PIERCE lywodraethau olynol i gynhyrchu adegau, ond 0 wybod am ei MACHINE CENTRE mwy ac felly maent wedi draenio awdurdod ar dopograffi ac Cynyrchion Coed:• dolydd ac wedi defnyddio mwy etyrnoleg lleol rnae'n anodd 40 Stryd Fawr Gatiau, Ffensus ac ati o gemegion ar eu tir, sy'n golygu credu rhywsut ei fod yn bell PORTHAETHWY am brisiau cystadleuol nad oes cymaint 0 fwyd erbyn o'i Ie. hyn ar gael i'r adar. Rydym yn Er ei bod yo gyfrol swmpus a Ffcn: (01248) Uned 1, Fferm Bryn Afon ceisio dylanwadu ar y bod yr enwau wedi cael ei 714043 neu Llywodraeth i newid eu rhestru'n daclus yn 61 categori, LLANRUG strwythurau grantio ac 0 a'r gadwyn 0 fynyddoedd lle y'u (01286) 674520 ffon: (01286) 650349 ganlyniad i hyn rydym yn lleolir, Did l1yfrsych, academaidd Edau, Nodwyddau obeithiol y gall ffennwyr a bwyd o gwbwl yw hwn. Fe 'i (0589) 899901 gwyllt fod yn llewyrchus yng sgwennwyd ar gyfer cerddwyr, ac ati mewn stoc nghefn gwlad Cymru. dringwyr a phawb sydd wedi eu 18 doedd hi ddim awydd cael dau ae erbyn hynny roedd hi'n tueddu i erbyn hynny yr oedd hi fel rasa hi yn (2) fwgan ar ei phIaL oebri hefo Sandra pan dywedodd nabod y dyn yn iawn, ac yr oedd y YSBRVDOLI Haldiwyd y clwyfedig ar y seti, a honno, 'Ia, criw fel'na ydyn nhw; mi Ileiaf o'i phryderon, ond tua hannar darganfuwyd ei fod wedi taflu rydach chi'n bob dim gora tra yr awr wedi chwech dywodd rhywbeth ganYGWALCH trymbadd ei ysgwydd o'i le, ond ydach chi rhyw iws iddyn nhw, arall: sgrechian bracia a gwaedd 0 ddaru'r ffaith honno ddim rhwystro wedyn mae nhw yn yeh gollwn chi dan y ffenast yo y Ion, a phan Pan ddaeth y diwmod mawr roedd Tricia 'Home Help' eistedd wnh ei fel tysan boeth.' edrychodd hi allan yr oedd hi bron yna land siarabang 0 griw wedi ochr 0 a'i choesa yn groes a mynnu Ond rni ddaeth y bwganwr yn y a goleuo. Cododd wedyn ar ei cyrraedd, yn gyfarwyddwr a rhwbio tipyn amo fo hefo oel diwadd iofyn sut oedd hi wedi licio'r hunion ae aeth i'r drws i edrych chynhyrchydd a thair 0 enethod efo gewynna Jbl Lewis. Wedyn, ar 01 i ffilm, a rhag rhyfygu cael coliad, allan) ond y cwbl weIodd hi oedd y papurau. Roedd dyn y bwganod bawb glirio 0 droed y grisia, dyma hitha'n deud ei bod hi'n fan fara yn mynd am y becws i bobi'n wedi dod a chyfaill a oedd mor darganfuwyd fod y gannwyll oedd 0 ardderchog gan nad oedd hi .hyd gynnar. hyddysg ag yntau yn ei fyd, ae yr wedi'i gario wedi sinjo carped grisia hynny wedi cael dima goch. A dyma Roedd hi'n ddiwmod insiwrans yn oedd y ddau erbyn hyn wedi canfod yr hen Fusus, a phan dynnwyd sylw hi'n gofyn iddo fo y cwestiwn arferol, digwydd bod, a fedra jen ddim llai enwau'r bwgan a'i wraig: Samuel y cynhyrchydd at y ffaith sicrhaodd lie roedd 0 wedi gadael ei gar. na chrybwll am beth glywodd hi 0 Harris oedd 0, a Megan oedd hi. hi y bas a hi'n cael iawn 0 ddwbl a 'Wrth y drws,' medda fynta, dan y ffenast wr:th Mrs Tomos peth Ond pan glywodd Sandra dywedodd threbal am y clifrod. 'doeddwn i ddim wedi bwriadu eynta, ac yr oedd hi braidd arswyd ei bam yn ddidderbyn wynab:'Wedi Ond mae pob diwrnod yn dwad i aros,' a wnaeth 0 ddim chwaith. Ond gofyn i honno sut yr oedd Rasputin, bod yn y lie archifau 'na yn y eire ben, a fuo Jen erioed cyn falchad cynta yr aeth 0 allan, cLywodd Jen ond fuo raid iddi hi ddim, achos yr roedd y diawlad ymlaen llaw yn gweld diwadd ar hwnnw. Pan sgrech bracia a gwaedd, a'r peth nesa oedd honno wedi gweddnewid ac yn gneud yn siwr.' roddodd hi glep ary drws arnyn nhw yr oedd rhyw ddyn hollol ddiarth 11awn cyfaredd. Roedd Tricia yno hefyd er nad igyd roedd hi'n deud ei fod 0 fel rasa wedi rhuthro imewn i'r tY i ofyn am 'Rhyfedd iawn, ynte,' meddai hi oedd o'n ddiwrnod iddi hi, yo rhyw fannodd fawr wedi torri. Aeth gael defnyddio'r ffon, yn y diwadd, 'rni gawson ni glywad gwneud cwpaneidiau dirifedi 0 de i'w gwely yn gynnar, ond chafodd hi (Be sy?' medda hitha end wnaeth 0 ddim dod tros ei gIwyfau neu goffi dewisol, ac yn fflachio ei fawr 0 lonydd yn y fan honno ddwedodd y dyn ddim rnwy, ond wyddoch chi. Roedden ni yn deall sgert gwta rownd postia'r drysa rhag chwaith. Yn ystod y nos aeth Samuel drwy wrando amo ynsiarad ar y ffon mai yn gynnar y bore yma y darfu ofn y basa gan y cynhyrchydd Ie i Harris i lawr y grisia ddwy neu dair roedd hi'n gallu dimad ei fwriad. Yr iddo golli'r dydd.' seren ychwanegol ar un o'i o weithia, ac yr oedd Ien o'r fam oedd yn gofyn amambiwlans. Wedi Roedd Jen yn teimlo ei hun yo gampweithiau yn y dyfodol, ae yr erbyn y bora ei fod 0 yn cael ei ddial iddo orffen, dywedodd yn fyr fod gwelwi ar amrantiad, ond llwyddodd oedd hi wedi mynd mor bell ag am yr elw yr oeddan nhw wedi'i damwain yn y stryd ac yr oedd yn i ofyn i'r ddynas o'r diwadd. 'Dest awgrymu wrth jen Lewis, rhwng dwy wneud o'i anffawd 0 - a hynny heb cychwyn allan, ond wrth weld yr hen cyn iddi 'leuo felly ydach chi'n banad, fod un o'r genod yn gariad wario ffad-o-beni. wraig yo ei ddilyn trodd yn ei 01 gan feddwl?' ran-amsar i'r cyfarwyddwr pan oedd Roedd y ffilm yn cael ei dangos ar ddal ei law yn ei herbyn. 'Mae'n siwr gen i-weI dyna o ddigon pell 0 olwg ei wraig, ond gyfar y Nadolig, a chafodd Jen 'Na, peidiwch a dwad allan,' ddwedodd y gWr beth bynnag.' Ac fasa hi ddim wedi gwrthod y cyfla i wahoddiad i fynd i dy Mrs Tomos medda fo, 'wnewch chi ddim lies i yr oedd hi wedi sylwi ar welwder yr newid lie hefo honno roedd jen yn y tu allan i'r dre i'w gweld am fod neb nag i chi eieh hun.' hen Jen, ac medda hi wedyn yn ei feddwl. ganddyn nhw delifision lliw, ac ar 01 Bodlonodd Jen ar hynny ond fedra fyrbwyll braidd,'Fel y gwyddoch chi Roedd yna bar ifanc wedi dwad i gweld y gegin fyw a'r moetbusrwydd hi ddirn trechu ei chwilfrydedd. Aeth debyg mi rydan ni yo adnabod ei actio rhannau'r gwr trancedig a'i o'i chwmpas roedd hi'n dweud wnh i'r rWm ffrynt gan ddal y llenni dipyn gyfaill 0 hefyd yn bur dda, ac mae wraig, ae yr oedd yna ddyn arall a Sandra wedyn ei bod hi'n meddwl o'r neilltu ac yn y diwedd gwelodd yntau yn un da iawn gyda golwg dipyn yn sarug arno fo, ac mi fod y busnas insiwrans yo un yn siWr yr ambiwlans yo cyn:aedd a rhywun phresenoldebau. Fuasa chi'n hoffi i fuo Jen yn trio ciyfalu i beth roedd o fod yn talu. yo cael ei gludo iddi ar wastad ei mi ofyn iddo ddod yma i'ch gweld hwnnw'n dda, nes y cafodd hi'r Roedd y ffilm yo eychwyn hefo'r gefn, ac wrth ei farf a'i wallt adnabu chi am sgwrs. Rwy'n siwr y buasai eglurhad mai dyn stynrs oedd 0, a fo bwganwr ei hun yn crwydro rhwng y bwganwr ac yr oedd hi'n deud ganddo ddiddordeb mawr.' oedd yn mynd i drybowndian i cerrig beddi mewn mynwent yn y wedyn yo ei hidiom ei hun.) na fasa Peth amheuthun oedd clywed Jen waelod y grisia yn IIe'r hogyn arall, nos, fel rasa rhywun yn fwy rebygol hi ddim yn 'rhoi ceiniog ledar am ei Lewis yn galw, ond rhoddodd ffrwyn mag ofn i hwnnw dorri ei wegil o ddwad i wynab drychiolaeth yn y einioes 0'. j'w theimlad y bora hwnnw. wedyn, neu rhywbeth arall na fasa fo fan honno mwy na mewn siop sgidia. Chysgodd hi ddim y noson honno , 'Rarglwydd .Mawr cymwch ofol. ddim yn medru gneud hebddo fo. Ond prif lwyddianr crefydda mawr drwy ddyfalu sut yr oedd y clwyfedig, Rhag ofn i rywbath ddigwydd i Roedd Jen wedi bod yn siop gwallt y byd yw'r gallu i chwarae ar yr ac yn ei byw aliai hi ddim perswadio hwnnw ero. Mae dau fwgan yn hefo Tricia yn cael bwffio ei phen ar ofergoeledd cynoesol hwnnw sydd ei hun nad oedd hi'n rhannol gyfrifol gymaint ag y medr un gyduras gyfar y cyfweliad agoriadol hefo yo dal i lech'u yng nghornela rywyll am ei gyfiwr, a thua hannar awr wedi ddygymod a nhw am un oes beth Rasputin, ac yr oedd hwnnw wedi yr ymwybod, serch y ffaith y byddan dau aeth Samuel i lawr y grisia, ac bynnag. Fasach dli ddim yn deud?' rhoi cyflenwad 0 eiria yn ei cheg hi ni gyda hyn yn medru mynd i'r nad oedd hi wedi meiddio eu hyngan lleuad i aros dros y SuI, o'r blaen. Wedyn roedd y dyn yn cael sgwrs Roedd y ffenestri i gyd wedi eu fer hefo Jen Lewis, er ei bod hi wedi tywylltt a goleuada fel leithows malu am tua thri chwarter awr, ac yr Caergybi ar y landin a gwaelod y oedd hi braidd yn dyfaru wedyn grisia lie roedd un camera wedi ei rhoi'r fIrog dywyll honno amdani, mi osod i recordio'r cwymp, ac yr oedd fasa'r un las gola symudliw wedi jen erbyn hynny wedi ymneilltuo i dangos yn well mewn lliw. Wedyn yr ros • ben pella'r gegin bach 0 dan draed oedd y dyn i'w weld yn gwibio yo ei oddi ar 110rddy criw a oeddent erbyn gar am dy Jen dan siarad hefo fo'i hyn yn y gofod cyfyngedig hwnnw, hun fel mamia, ac yn sicrhau ei Dewis 0 yswiriant bron yn mathru ar eu gilydd fel gynulleidfa ei fod o'n nabod Samuel llyffantod yn griffdo, a phan glywodd Harris yo barod, a phlesiodd yr yn rhoi gvverth hi ddyn y stynts yn dwad ilawr roedd anwiredd hwnnw mo'r hen wraig ac hi wedi meddwl yn ei ffwndwr fod yr oedd hi ar fin dweud hynny, ond eich arian. y bwgan go-iawn wedi camamseru ei mi gofiodd yn sydyn lie yr oedd hi amser. ac hefo pwy, ac mi sipiodd ei Cartref a Chynnwys Ond y peth nesa weiodd hi oedd haniddigI wydd yo ei 01. un o'r genod yn rhuthro i'r gegin i Yr olygfa nesa oedd y par ifanc yo Teithio • Car ofyn am gropar 0 frandi, ac erbyn eu gwlau, ac yr oedd hi yn meddwl dealt, roedd dyn y stynts wedi erbyo hyn eu bod nhw yn edrach gwneud ei gwymp ormod 0 ddifri. braidd yn gyfoes ifod wedi byw yn Anifail Anwes Dyna 11e roedd 0 yn gorfadd yn yr hen ganrif, ac yr oedd y cyfars mor ddiymadferth yng ngwaelod y grisia gwta fel na fedra neb ond dychmygu Gwasanaeth Torri Lawr , a chriw uwch ei ben 0 yn cynnwys eu bod nhw'n noeth lymyn groen yn y cynhyrchydd a oedd erby·n hynny y fargan. Ond erbyn i'r gWr fynd i yn cael ei rwygo rhwng dau ben y grisia hefo cannwyll ddysgl yn Age Concern (Wales) ddeisyfiad; awydd gweld y dyn yn ei law, roedd ganddo fo goban laes Enterprises Limited dadebru ac ar yr un pryd ofn yn ei at ei draed a chap nos coch a thoslyn. galon iddo fo ofyn am chwanag 0 Ond mi gauodd Jen ei llygada wedyn Ffordd Santes Helen gyflog tasa fo'n gneud, achos yn 01 ac mi fasa wedi hoffi rhoi ei bysadd Caernarfon un o'r genod, nad oedd ei chalon yn ei chlustiau hefyd rhag y hi'n gyfan gwbl yn ei gwaith, yr oedd drybowndian ond ei bod hi ofn Gwynedd LL55 2YD yr holl fenter a'i chyllid mor frau a dangos ei hun yn anghwrtais. A dyna baw ci. hynnya fu. Ond ato ei hun y dath y dyn, a Welodd Jen LeYlis ddim golwg 0 01286 678310 doeddneb wedi cae! mwy 0 ryddhad ddyn y bwganod wedyn am hir na Jen. Wedi'r C\VbI,chwadal hitha, amser, na chael ei thai addewedig. 19 • rhyw olwg, ond yr ydym wedi cael myned i gyd yno. Y mae y LLYTHYR O'R 'MERICIA ••. gwerth dau neu dri 0 wely am go dda Uywodraetb heb brynu y Or sydd o hwyl. Mae yn rhaid i'r Gwyddel dros y Missouri River. Y mae yno Cambria. P.O. arall, neu fe aiff E_Qiogormod ar Y1 gael gwneud son am dano mewn diroedd ardderchog etto, a bydd Wisconsin, un peth yn ddfilas. Hwyrach mai nid rhyw ffordd, ac felly y bu gyda'r hwnnw i gyd wedi ei brynu gan yr U.S. America anyddorol genych yna fyddai eae1 taleen gwely, aches Gwyddel ydoedd Indians cyn pen ychydig 0 March 18th I 84 banes fy nhaith dair wythnos i ddydd ei berchenog. flynyddoedd. Fe .fydd miliynnau O.y. anfon directions Mercher nesafi Portage City. tua 20 Y mae Tom wedi ei gadael er o aeeri yn disgwyl wrth rhywun milltir i'r West oddiyma. Yr oeddym Bob Closs imi y trO ddoe. Yr oedd ef a mab Ellen ei cyn diwedd yr Haf nesaf, yn 01 yn cychwyn ar fore oer ac hagr nesaf yr ysgrifenni. chwaer ac un arall o'r enw Bill bob tebygrwydd. Tir wedi i'r anghyfIredin mewn sl~ a dau Cofia wneud. Owen dy frawd. Hafod, yn cychwyn iDakota gyda 2 Uywodraetb ei brynu gan yr Indians Annwyl frawd, geffyl ponhianus. 4 ohonom, yn car, neu fel y galwch chi yn, truck. ydyw Dakota. yr ochr yma i'r cynwys Tom a myfi a Betty a Derbyniais dy garedig lythyr Yr oedd Tom yn myned a llawer Missouri igyd, a hynny ers ychydig Jemima. Cyehwynasom am 7 yn Y iawn 0 bethau yno eleni at y llawer iawn 0 flynyddoedd yn 01. Y mae prydnawn Sadwm diweddaf, ac yr boreu ac yr oeddym yn cyrraedd yno oeddwn yn wir falch 0 hono, ac sydd ganddo yno. Y mae ganddo 6 ffarmio yn Dakota yn waith 11. Cawsom gyfran helaeth 0 eira ysgafnach nag yma 0 beth lawer. hefyd yn faleh iawn 0 ddeall dy fod o geffylau, a'r offerynau llafurio yno, hyd le 0 enw Wyocena, pentref tua ac yr oedd yn myned a 2 0 gefIylau Yehydig iawn 0 beth ydyw rhedeg yn gwe1la mor dda. Derbyniais lythyr hanner y ffordd yno, ond cawsom a buwch, a llawer iawn 0 rhyw fan ffarm 0 200 0 aeeri yno. 2 Team oddiwnh Eliza rhyw wythnos cyn hindda wedi hyny hyd yr holl ffordd gelfi eraill. Buom am 3 diwrnod yn sydd yn ddigon i wneud hynny. Nid hyny. Gobeithio y gwnaifI faddeu i yn 61a blaen, ond ei bod yn oer. Yr mi am ateb dy lythyr di o'i blaen hi, cario y taelau i lawr i'r Teapot* yn oes neb yn cerdded i wneud dim oeddym yn teirnlo yn oerach 0 lawer, byddaf yn sicr o'i ateb cyn hir iawn. barod i gychwyn am 1 o'r gloch yno, mwy nag yma, ridio wrth oherwydd ein bod yn ridio. ddoe, a bore ddoe aethom i lawr i'r aredig, .!idio wrth hau, ridio wrth Fe dderbyniodd Jemima lythyr Yr oeddym yn dis&Yn yn City oddiwrth J. Ellis yr un amser yn ei (Teapot) ae erbyn myned i'r dorri yr yd:- cario yr yd a'i ddymu Hotel, yr hwn le a gawsom brofi bIas (Teapot) yr oedd yno ugeiniau 0 wedi hynny ydyw y job galedaf 0 hysbysu am ddyfodiad Lizzie yma. da ar y tan, ac ar ein ciniaw yn fwy Yr wyf yn disgwyl y caf lawer iawn bobl a merehed wedi dod yno i lawer. byth, gelli fod yn sicr. ddweud 'good-bye' wrthynt. Ni Yr oeddyt yo holi pa beth ydyw fy o newyddion Uanberis ganddi, yn Ar 01 einiaw euthum i a Tom i'r welais gymmaint 0 interest mewn mhlan gogyfer a'r dyfodol. Wei, am ychwanegol at y lliaws mawr yr wyf Court House sydd yn sefyll ar y yn ei gael bob wythnos braidd. Yr cychwyn oddicartref erioed o'r blaen, aros yma yr ydwyf am un flwyddyn Block sgwar yn ynghanol y dref, ac a phawb o'r perthynasau wedi dod etto, achos yr wyf mewn lle go dda, wyf yn credu ei bod wedi gwneud tro yn adeilad ysblenydd. Am yr hwn le call iawn ddod yma, aches fe gaiff i (Teapot) i ddweud 'good-bye', ae a hel tipyn 0 arian. Ac heblaw hynny y mae gennyf beth rhyfedd i'ch wedi dod yno i grio a slefrio rei y er mwyn hollol gydnabyddu a trin ddigonedd 0 leoedd a chyflog da hysbysu, sef mai dyna y lie y cefais byddai llawer yna. Na, ffarwelio yn tir. Bydd hyny yn gymaint 0 werth iawn, h.y. os y bydd yn hogan dda. fy ngalw i fod yn Ianci am y tro Ac yr wyf i yn credu y bydd yn well llawen a siriol, heb ddangos i mi ag arian. Ie, mwy rhyw dro os cyntaf erioed (sef derbyn .fyCitizens digalondid 0 ochr y byd, ae felly y caniatta Rhagluniaeth i un gael o lawer iawn yma nag yna, achos nid Papers) pryd yr oedd yn rhaid i mi oes yma le fel N. Uchaf, ac yn benaf dylai pawb ffarwelio rwy'n credu. bywyd ac ieehyd. Mae yn bur debyg wneud llw un a fyddai un ymwneud 011 nid oes yma Goed-y-ddol i redeg (·Teapot = depot) mai dros y Missouri y byddaf ym dim a modryb byth etto. Troi eefn iddo i wirioni, fel ag y mae ugeiniau Wei, yr wyfwedi cael Uawer iawn mhen rhyw flwyddyn a hanner erto, ami am byth, a dyna ddywedodd y yna. Yn awr yr wyfyn gweled Coed• iawn 0 hanes Dakota yng nghorph y os yr Arglwydd a ganiata hynny. clerk ar 01 iddo .fymhriodi a'r wl ad y-ddol yn lIe i ddamio plant a phobl gauaf hwn. Y mae Tom wedi bod Bum yn Caledfryn nos Sadwrn yo hon, 'That is too bad on you young a merched ieuanc. Byddwn yn dros ei hanes o'r dechreu i'r diwedd edrych am John Rowlands ae yr oedd man, going back like that on the old edrych pan yna amo yn lle hynod 0 wrthyf, ae yr wyfyn eredu oddiwrth yn dweud ei fod heb ysgrifennu byth lady', a hynny mewn dull fawr isel. Ond yn awr wedi dod oddiyna ei dystiolaethau ef, a lliaws eraill ac yna. Yr oedd yn dweud ei fod yn a gweled mwy ar y byd, ac ystyried wawdlyd amdani. yr wyf wedi bod yn grandaw arnynt myned i wneud yn fuan iawn. Yr mai yng Nghymru uchelfreintiedig y Ar 01 hynny euthom ar ein hunion yn siarad, mai gwlad ardderehog Hen Wlad oedd hi dros ben a mae yr wyf yn ei weled yn lie hynod i dynu ein lluniau ein dau, a ydyw Dakota. Y mae yno Ie, ond b clustiau hefo fo y trO hyn fel pob tro. a'r arferiad 0 redeg yno, a gwag• thynasom hanner dwsin bob un o'r od dipyn afaelgar a gochelgar i Yr oeddwn yn falch iawn o'r rodiana sydd yn ei wneud felly. Pe Cabinets gorau a welaist erioed, yr wneud arian mewn ychydig iawn 0 darluniau a anfonaist i mi. Cofia buasai enw Coed-y-ddol yn cael wyf yn meddwl. Ni chefais i fy amser. Y mae pawb yn wahanol iawn anfon darlun o'r ddwy Nant yn fwy golwg ar eu gwaith fel ag yr wyf i yn rnhlesio cystal erioed mewn llun, ac i John Owen yn eu tystiolaethau. cyflawn os gelli eu cael. Cael pentref ei gael, yr wyf yn amheu na fuasen t yr wyf am bostio 2 0 honynt i ddod Y mae John Owen yn disgrifio Uanberis fuasai yn treat garw yma. byth yn treidio eu heal ond pan drosodd yna. Un i chwi ae un i Plas Dakota wrth Edmunds Co. j gyd, Yr oeddwn yn falch 0 lun dewynh fyddai raid. Gwyddost ti yn ogystal Coeh ar yr un adeg ag yr wyf yn buaswn yn meddwl. Yn 01 tystiolaeth P. Coch. Y mae pawb yn dweud mai a minnau pwy ydyw mynychwyr postio hwn. Tynasom un bob un ac pawb, ers pan yr wyf yn y wlad yma, gentleman ydyw 0 ran ei olwg beth Coed-y-ddol. Dyna ddigon am un gyda'n gilydd, a'r Tintipe hefyd.) Edmunds Co. ydyw y salaf yn bynnag. NIS gwn pa beth fydd eu Coed-y-ddol a'r gwirionedd amdano yn llawer iawn gwell nag y tynnais Dakota. Y mae Brown Co. lIe mae beimiadaeth am ei frawd a gwraig ei hefyd. gydag Evan yn L'pool pan yn gadael Tom Closs yn ddaru 0 ddyffryn frawd pan y deuant. Byddaf yn eu Y mae yma wahaniaeth yna. Plain tua 300 0 filldiroedd 0 hyd a disgW)'1yn ddibryd at y Spring yma. anghyffredin rhwng plant y Cymry Ar 61 gwneud amryw 0 ryw fan 50 0 led, a hwnw heb yr un mymryn Un i mi o'r teulu yma, cofiweh. rhagor yma, nis gwn pa reswm i'w negeseuau hwyliasom am ein cartref, o dir rollin,g ynddo, ond fel bwrdd 0 Y mae yr eira wedi toddi braidd roddi am hynny, os nad ydynt wedi ae yr oeddym yn cychwyn yn 012,30, wastad. Gellwch feddwl ei fod yn i gyd yma, ers wythnos ddiweddaf. derbyn gwell ysgol, yr wyf agos a ae yn cyrraedd cartref 6. A dyna i ti wastad iawn, pan fydd Tom a Yr oedd yn dywydd rhyniog ond nice meddwl mai dyna ydyw y rheswm. sketch 0 .fynhaith, ni wiw myned i Jemima yn gweled yr head-light ar iawn. Yr wyf yn myned i Cambria Y mae yma ysgol dda iawn, ond y orfanylwch neu mi aiff yn ddiflas. ben blaen y cars tua 40 miles nos yfory, sef nos lau, i watchio mae yr adeiladau yn Ilawer mwy GaUaf eich hysbysu am un peth a oddiwrthynt yn y nos. Lizzie. Mae yn bur debyg y byddaf yno bob nos am rua wythnos yn ei diolwg nag ydynt yna, ond er hynny welais ar y ffordd, sef gweled taleen Y mae amryw o'r gymdogaeth dis8'\'Yl. Mae yn bur debyg y byddaf y mae y ru mewn iddynt, yr addysg, gwely wedi cae} ei ddefnyddio yn yma wedi mynd yno ers 3 blynedd yma drwy yr wythnos nesaf. yn dda. llidiart. Ni welais beth felly erioed o'r yn 01, a phe buasent yn gwerthu eu WeI, rhaid terfyn yn awr, gan Rhaid yn awr droi at rhywbeth blaen. Yr oedd yn beth bychan ar ffermydd llynedd cawsant rua S15 yr ddisgwyl y bydd j'r llythyr hwn dy acre am dano, ond iddynt aros am 3 gael wedi gwella yn bur dda, a chofia blynedd etto, ac i'r tir ddod ANTUR anfon gair yn bur amI, felly terfynaf Anrhegion gymmaint arall 0 werth, pa faint yn gan gofio attoch oil yn y modd 4\\\l amgeuach a fydd. Am werthu ei mwyaf caredig, a derbyn dithau .fy ffarm mae y Tom ym mhen ychydig nghotion goreu. WAlHAWR o flynyddoedd, ac wedi hynny daw drosodd i edryeh am ei deulu i'r Hen Ydwyf, dy frawd, Wlad. Y mae y tiroedd goreu wedi OWEN sop BrynPiS" v'lt.f\O\tafl Arddio)' .4V)'4. Powlenni planhigion Basgedi a Thybiau ty, '?Jt-et-fleur', BWS BACH AR LOG Bws 22 sedd ar gael ar gyfer pob math 0 logi preifat - nosweithiau allan, partIon, tripiau aromat erapi Ilwyni, alpau, ae ati. Gwasanaeth personol a thelerau rhesymol gan sebon a p'hote(i blodau cot, halen baCidon yn D.P.0 E S ogystal a bocsys perlysiau RHIWLAS wyau pasg a ar agor Llun i Gwener 10.00 - 4.00 charaiau cyfarch. tit 01286650 721 01248 361044 20 - y Band of Hope yn festri Salem. Bu'n - BETWS GARMON aelod brwd 0 Ferched y Wawr yn y BRVNREFAIL Waun ae yn gadeirydd y gangen ar un cyfnod. Mrs Lowri Prys Roberts-Williams, Godre'r Coed. 870580 Ergyd drom iddi oedd colli ei phriod, John, yn 1988 ond cafodd Camera yn ngofal Gwyndaf Hughes, Glascoed, Llanrug. FfOn: 677263 PROFEDIGAETH. Yn dawel yng gymdogion eymwynasgar a eharedig nghartref Plas Dinas. Bontnewydd, lawn yn Gwynfor a Glenys Williams, lonawr 29ain, bu farw Catherine DIOLCH. Dymuna Dilys Jones, Cytir Bro Peris o'r NSPCC a byddant yn Ty'n y Weirglodd, a fyddai yn ei ddioleh i'w theulu, ffrindiau a ddiolehgar am noddwyr. Ellen Williams (Nellie), Bryn Rhyd. hebrwng yn rheolaidd i'r Feddygfa ehymdogion am yr anrhegion tra yn Bydd eyfarfod y mis nesaf yn Priod y diweddar John ae a fagodd yn y Waun ac i siopa i Gaernarfon Ysbyty Gwynedd ae ar 61 dod gartref ddathliad 0 Wyl Ddewi gyda chinio David a Brian. au ei hangladd yn bob dydd Gwener. ynghyd a'r galwadau ffon. Diolch wedi ei drefnu nos Lun, Mawrth 2il. Amlosgfa Bangor, Chwefror 3ydd. Wedi cyfnod yn Ysbyty Gwynedd hefyd i'r meddygon a nyrsus Ward EGLWYS M. C. BRYNREFAIL. Cydymdeimlir yn ddwys a'i hunig bu'n rhaid iddi ffarwelio ag aelwyd Enlli. Oisgwylir y eanlynol iwasanaethu yn frawd, Thomas Hughie a'r teulu 0 Bryn Rhyd ac ymgartrefu ym Mhlas SEFYDLIAD Y MERCHED. Nos Lun, ystod Suliau mis Mawrth: Fae Colwyn ae a David a Brian a'u Dinas, lie cafodd ofal di-flino gan y teuluoedd. Chwetror 16eg, daeth yr aelodau genod yno. Gofid i'w theulu oedd ynghyd i'r Festri dan Iywyddiaeth t: Dr Gwilym Arthur Jones, Bangor COFFAD. Ganed Catherine Ellen gweld un a fu mor fywiog ei meddwl Mrs Pat Jones. Treuliwyd y noson (10.00) Williams 11 Ebrill 1911, yn gyntaf• yn methu rhoi brawddeg gyfan yng nqhwrnnl Mr Gwyn Hefin Jones, 8: Mr John H. Hughes, Llanberis anedig i/r diweddar David Robert gyda'i gilydd. Hhandir yn rhoi adroddiad 0 hanes ei (5.30) Davies-Roberts a Winifred Roberts, DIOLCH. Dymuna T. H. Roberts a'i wyliau yn yr Amerig. Trwy gyfrwng 15: Parchg Emrys Thomas, Bryn Rhyd. Bu ei thad yn athro yn briod Vi Roberts, Bae Colwyn; hefyd fideo eafwyd cyfle ,j fwynhau Caernarfon (2.00) Rhyd-ddu cvn ei benodi'n brifathro David a Jean Williams, Birmingham; golygfeydd trawiadol a ehofiadwy. 22: Mr Huw Jones, Llanwnda (5.30) ysgol gynradd Betws Garmon. a Brian a Betty Williams, Pontllyfni, Diolchwyd iddo gan Mrs Carol 29: Parchg John Owen, Bethesda Ganed iddi ehwaer, sef y ddiweddar a'u teuluoedd anfon eu dioleh (5.30) Sarah Elizabeth yn 1914 ac yna yn Houston. Trefnwyd Iluniaeth gan diffuant am bob arwydd 0 Mrs Mai Davies a Mrs Gwenllian CROESO. Estynnwn groeso eynnes 1920 y eyrhaeddodd Thomas gydymdeimlad tuag atynt 0 golli Hughie - ei hunig frawd. Edwards. Rhoddwyd gwobr y mis i Gwyn a Non Parry sydd wedi Catherine Ellen (Nellie) Williams, gan Carol Houston ae fe'i heniliwyd ymgartrefu yn Llys Myfyr ar Stad Priododd Nellie yn 1939 yng Bryn Rhyd, Betws Garmon. Dioleh gan Gwenllian Edwards. Bydd rhai 0 Erw Nant. Mae'r ddau yn dilyn Nghapel Brynrodyn a John Williams hefyd I'r Parchg H. Gwynfa Roberts o'r Groeslon ae ymgartrefodd y ddau aelodau'r gangen yn cymryd rhan galwedigaethau gyda'r heddlu, y am wasanaethu yn yr angladd; yr rnewn taith gerdded fore Sadwrn, yng Ngherrig y Rhyd, Betws nalll ym Methesda a'r Hall yn ymgymerwr Huw John Jones, Chwefror 28ain, dan nawdd Cangen Llanberis. Garmon. Ni aned plant iddynt ond Glan'rafon, PontUygniam drefruadau penderfynodd y ddau dderbyn David trylwyr; i'r Dr Helen jones am ei a Brian ar eu haelwyd i'w magu. hymweliadau a Phlas Dlnas; ae i Dr Roedd David ar y pryd yn 8 oed a GRRDD RLLRNOL Roberts am ei ymweliadau yntau ag _-...... c...;~: Brian yn 5. Meibion oeddynt i frawd Anti Nellie. Dioleh ealon hefyd i'w John Williams, sef David Williams a'i chyfeillion bore oes a chymdogion Prifysgol Cym briod Lilian. Yr oedd yr hogiau wedi am eu presenoldeb ddydd yr colli eu rhien!- eu tad trwv angladd. Dioleh arbennig i'r genod ddamwain beic modur yn Wiltshire,, ym Mhlas Dinas am eu gofal ohoni Pen-blwydd Hapus i'r a'u mam vn marw 0 r yn ei dyddiau olaf. Bydd y gronfa ddarfodedigaeth. Cafodd David a ariannol yn agored am ychydig eto Radd AIIanol yn oed Brian gartref eysurus ar aelwyd cyn ei cyflwyno i'r staff fel arwydd 18 Cerrig y Rhyd ac wedyn ym Mryn o gydnabyddiaeth. Rhyd. Ers 1980, enillodd 44 0 fyfyrwyr radd SA Ymddiddorai Nellie Williams yn y cyrsiau rhan-arnser yn ystod eu horiau 'pethe'. Bu'n organyddes yng rhai 0 ddarlithwyr mwyaf profiadol Prifys,~1 Nghapel Salem, Betws Garmon am ARWERTH Cymru, Aberystwyth. flynyddoedd ond rhoddodd gyfle i BEIC DYN Brian ymgymryd a'r gwaith pan oedd ond 11 oed. Bu hi a'i phriod yn 3 gar - golau - rae ar y cefn. aelodau 0 Glwb Ffermwyr leuainc Cyflwr da - £30 Nant y Betws ac ar un cyfnod dysgai Cysyllter a: Anti Nellie nifer o'r ieuenetid I ganu. Bu hefyd 0 gymorth mawr i'r (01286) 678123 diweddar Barchg H. Glyn Davies yn as hoffech CHI fod yn un 0 raddedigion y mileniwm ELLIS VVVN newydd, anfonwch NAWR am restr gyflawn o'r cyrsiau a gynigir, a manylion pellach. SlOP Y BARBWR, CAERNARFON • • • PLynne Jones • Rwan wedi ailagor yn YR HEN FARCHNAD. Darlithydd S gofal y Radd Allanol STRYD Y PLAS, CAERNARFON Prifysgol Cymru, Yr Hen Coleg Stryd y Brenin, Aberystwyth • Hefyd yn galw yn eich cartref Ceredigion, SY23 lAX • Ffoniwch am apwyntiad Ffbn: 01970 622050 E·bost: [email protected] 678963 (GARTREF) (SYMUDOL) 1\tdaJennau ar y We: 0411 457215 http://www.aber.ac.ukl-cymwww/Allanoll • • • o a arn LLANBERIS Fran: 870277 GWASANAETH FFRAMIO LLUNIAU Arbenigwyr ar fframio gwaitb edau a nodwydd

Nifer helaeth 0 luniau ar werth Dewis eang yn cynnwys: IVOR STUBLEY:: KEITH ANDREW KEITHBOWEN :: ROB PIERCY

PARe PADARN, LLANBERIS (870922) Am grotSO camero) Cymreig bob amser Aneuryn Jones a'r staff'. (Ar gau dydd SuI a dydd Llun yn ystod y gaeaj)

21 V NODVN OLAF? Apel am Gymorth Darllenwyr Gyda thristwch y daeth Fe gofir hefyd am y daith i Annwyl 0lY9ydd, wahanol elfennau yn ein diwylliant, Fel y gwyddoeh mae'r Ganolfan laith cnewyllyn Cantorion Elidir a Tralee, Iwerddon i'r Wyl e.e. eanu gwerin, lIenyddiaeth, ffrindiau at ei gilydd igau pen y Genedlaethol Nant Gwrtheyrn wedi dawnsio gwerin, barddoniaeth, Geltaidd. Ni anghofir y daith ailagor ei drysau yn ddiweddar ae hanes lleol, erefftau/diddordebau mwdwl ar y gymdeithas hon. honno gan nifer 0 aelodau'r eisoes mae nifer 0 gyrsiau iaith gwahanol, a.y. y. b (buasai' n bosibl Mewn byr amser 11wyddodd y Cantorion gan iddynt gael tynnu wedi'u cvnnal. cynnig ffi am gyfraniad tebyg). Fel Cantorion i ehangu gorwelion eu lluniau a Dick Spring, Yr ydym yn awyddus iawn i arier eynhelir sesiynau tebyg gyda'r unigolion ac ardalwyr. Ni fu'r dirprwy brifweinidog y sefydlu perthynas gadarn a hwyr rhwng 7.00 - 8.30. elfen gystadleuol yn bwysig yn eu Weriniaeth ar y pryd. mudiadau lIeol a gwneud defnydd o'r Tybed a fuasech gystal a thynnu hanes ond gwelwyd her mewn Yn bersonol teirnlaf yn euog i sgiliau a'r diddordeb sydd yn bodoli sylw eieh darllenwyr at yr anghenion meistroli ystod eang 0 wahanol mi beidio ag ymuno a'r gerllaw. hyn? Os bydd diddordeb gan ambell fathau 0 gerddoriaeth. Dan Cantorion. Fy ngholled i yn sicr Mae dysgwyr 0 bob safon yn dod ddarllenwr hoffwn iddynt gysylltu A i Nant Gwrtheym 0 bob ewr 0 Gymru arweiniad Robin Jones a fu'n oedd hynny. Fel ardal mae mi yn y Ganolfan, os gwelwch yn arweinydd am gyfnod helaeth - a thu hwnt trwy'r flwyddyn er mwyn dda. amom ddyled i'r criw gweithgar ehangu eu gwybodaeth o'r Gymraeg Dioleh ymlaen lIaw am eieh datblygodd awyrgylch gerddorol, yma. ae i ennill mwy 0 hyder j'w eydweithrediad. Fel un a weithiai yn gymdeithasol ac elusennol. Yn Llawer 0 ddiolch iddynt am defnyddio. y Nant am dros ddeng mlynedd fel ystod y cyfnod rhwng 1993 ac roddi cymaint 0 brofiadau i'w Mewn ymdreeh i sierhau ethos y prif diwtor 0 dan yr hen drefn 1997 llwyddodd y Cantorion i haelodau. Gymraeg gefnogol a darparu hoffwn achub ar yeyfle i ddioleh i'eh godi £7813 at achosion da. Mae amrywiaeth 0 brofiadau iaith darllewnyr am eu cefnogaeth dros y hwn yn swm ardderchog ac nid I GANTORION EI IDIR dymunaf greu rhwydwaith 0 bobI a blynyddoedd. Mawr obelthiaf y bydd heb ymroddiad llwyr mae codi'r (s'c llenni ar ddod i Jawr) fuasai'n fodlon gweithredu fel modd i ni dderbyn rhagor 0 gymorth fath swm. Cyfranwyd i unedau eynorthwywyr iaith neu siaradwyr gan eich darllenwyr mewn eyfnod ymchwil caner, uned arenau, Mintai parod eu menter - a cbwysodd gwadd yn ystod y eyrsiau iaith. Ni newydd yn hanes y Ganolfan er Dros 'achosion' lawer. Ysgol Bethel, YsgolPendalar, Ty ddisgwylir i'r bobl hyn weitbredu fel mwyn sierhau ein bod yn darparu Denu bro? Dyna bryder tiwtoriaid iaith. Ambell waith eyrsiau laith 0 safon uchel i'r Gobaith a Thy Enfys, a llawer Wedyn, i'r criw hyn a'u her. buasai'n ddigon i berson fod yn dyfodol. 0 eraill, ymdrechion Cantorion YmJaen at stori'r ymlid - 1£ arlwy barod i gynnal sgwrs a'r dysgwyr Yn gywir, Elidir. O'r erlid I ryddid. dros baned neu mewn sefyllfa Bydd gan yr aelodau - a fu Yo gadwyn, pob oed unid anffurfiol y tu allan i'r dosbarth. Mae MEIC RAYMANT Tiwtor Reolwr dan arweiniad Robin Jones ac yn Law yo llaw, i atal llid, lIawer 0 ddysgwyr wedi dweud bod Canolfan laith Genedlaethol ddiweddarach Gareth Williams Rhoed sglein at garnpwerth Steiner eyswllt tebyg a Chymry sydd a Nant Gwrtheyrn - eu huchafbwyntiau a'u eu harwain ehydymdeimlad a'r sawl sydd yn I Enn mewn hyder. eeisio meistroli'r iaith yn rhoi hwb llithfaen, Pwllheli, iselbwyntiau i'w cofio. Pwy all Yr hwyl iach, griw bach mor ber Gwynedd ll53 6PA anghofio gweld capel Engedi, sylweddol i'w hyder. Y cyfan, chwi a'u cofier. Ffon:(01758) 750334 Caemarfon dan ei sang yn ystod Hefyd yr wyf yn ehwilio am bobl RICHARD LL. JONES a fuasai' n fodlon cynnal sesiynau am Ffaes;(01758) 750335 wythnos y Pasg i wrando datganiad Cantorion Elidir a Chor Dyfnan, Mon 0 gampwaith Steiner 'Y Croeshoeliad' a chofir am y canu cynulleidfaol arbennig y noson honno -'anchwiliadwy ydyw Ef'. Yr elfen drist ynglyn a'r Cantorion yw iddynt fethu denu aelodau Ileal er fod y talentau yma. Dywedwyd yn y cinio olaf y bydd nifer o'r aelodau bellach yn ymuno a chorau lleol eraill. Uchafbwynt arall i'r aelodau oedd gweld ystod oedran rhyfeddol a ddaeth at ei gilydd i berfformio '0 Gaethiwed i Ryddid' yn Theatr Seilo. Unwaith eto llwyddwyd ilenwi'r theatr ac roedd y wen ar wynebau'r ieuenctid a gymerai ran yn adlewyrchu eu bod yn mwynhau'r profiad. Yn sier fe fethwyd cyfle yma iddatblygu yr byn a allai fod wedi bod yn Pwy yw'r plant hyn 0 Ysgol Dolbadam a phryd tynnwyd y llun a anfonwyd gan Miss Gracie ffrwythlon iawn. Roberts, Waterfall View, Uanberis. -i!l111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111L!i - GWYNETH ROBERTS - 84 Stryd Fawr, Llanberis - Ffon: 870491 - CAFFI'BWYTY ERYRI' Bara Ffres ==- - • _ TEGANAU, CARDIAU Teisennau -:::: ==- MELYSION Priodas, Bedydd 55 an ens =- ANRHEGION Pen-blwydd ac ati ~ Peis, Rholiau Sosej 55 Ffo": (01286) 870202 a 870272 Pasteiod, Teisennau Hufen- ~ Teisennau Plat, Torth Gyrains ac ati -:: TREFNWYR ANGLADDAU BECWS ERYRI § CEIR AR GYFER PRIODASAU - GWASANAETH TACSJ Stryd Fawr, Llanberis 870491 -§ iiillllllllllllllllllllllill- 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111Iliii 22 .. RTH

MIS MAWRTH 1998

1. Sui BETHEL: Gwasanaeth GWyI Dtiewi yn Y Cysegr. UANRUG: Gwasanaeth GWylDdewi yng Nghapel y Rhos. 3. Uun BRYNREFAIL: Sefydliad y Merched - Cinio GWyI Ddewi. s. lau lLANBERIS: Cinio GWyI Ddewi Cymdeithas St. Peris a St. Padam. DINORWIG: Cinio Gwyl Ddewi'r Gymdeithas Lenyddol. 6. Gwener LLANRUG: Cyfarfod Gweddi'r Chwiorydd yn Hermon am 2. DEINIOLEN: Cyfarfod Gweddi'r Chwiorydd yn Ebeneser am 2. · 7. Sadwrn LLANRUG: Eisteddfod Gylch yr Urdd yn Ysgol Brynrefail. 9. Uun DEINIOI.EN: YCyngor Eglwysi - sgwrs gan y Parchg John Treharne yng Nghefuywaun. II 10. Mawrth CWM- Y-GLO: Undeb y Mamau yn cyfarfod yn Eglwys Sant Gabriel. LLANRUG: Dathlu GWyl Ddewi yng nghwmni

ENW o. ••••• •••• ••••••••• •••• •••••••••••• Gwyn a Lisa Erfyl. · 11. Mercher BETHEL: Cinio GWyl Ddewi. CYFEIRIAD .. I, 12. Iau LLANRUG: Plaid Cymru - cyfarfod yng ...... Nghanolfan Penisarwaun am 7.30. Siaradwr: Elfyn Llwyd,A.S. Maa 1 ar draws (3,6,5) yn barchan 2 ilawr (7) 23 ilaWl (7) ac un arall • • yn 31 ar draws (10). 17. Mawrth PENISARWAlJN: Cyngor Cymuned yn cyfarfod Maa'r mudiad hafyd yn cynnal 34 ar draws (9,1,4) tua'r adag yma o'r yn yr Ysgol am 7.15_ · flwyddyn, a ehaiff al dilyn gan un y 5 ar draws (3) Beun 13 ilawr (11). 23. Uun DEINIOI.EN: Sgwrs gan Emrys Evans ar 'Addumo Ffynhonnau' yn y Ganolfan am 7. AR DRAWS I LAWR , , 7. Enw teuluol (6) 3. Brawd Abel, roedd o'n wych (4) 31. Mawrth DINORWIG: Yr Eisteddfod Bentrefyn Y Ganolfan 8. Bryn gerllaw Beddgelert 4. Cynhelir rhai i geffylau ym am 6.30 p.m. uwchben y llyn tywyl y Mangor-is-y-coed (5) brwydrai'r ddraig goch a'r wen 5.Y papur newydd Cymraeg ynddo yn 01 Myrddin. Maes y cyntaf (yn 1814) - ond nid yw'r drin newydd a chanol oesau i wasg yn cyhoeddi'r 'Star' orffen (5,5) bellach (5,5) ODDION 10. Athrawesau neu gariadon cudd 6. Y rhai a ddefnyddir gan y barbwr £20: Mrs Gwen jones, er cof am jones, Cytir, Brynrefail. Mrs y pnfathrol (9) i eillio ei gwsmeriaid (7) Arthur Thomas jones, Bodwyn, jane jones, Rhydfadog, 12. Arwerthwr crwyn wedi meddwi, 7. Aelod 0 gymdeithas ddysgedig 1 Gwelfynydd, Uanrug. Deiniolen. Mrs Megan Williams, ac yn cymysgu efo'r rhan fwyaf (7) £10: Er cofam Goronwy Morris, .12 Lan T~ Du, Uanberis. o'r bois (8) 8. Mynd ar daith i Ie cysegredig 46 Bro Rhytha11t, 1Janrug. Olive £4: Mr R. jones, 4 Rhes y Faenol, 14. Gwendid mewn hogan a lIu 0 (11) a Trefiyn, Treforfan, Waunfawr Deiniolen. gariadon ganddi (5) 9. Wedi ei ysgrifennu 0 dan y llinell, er cof am eu marn. Bryn Griffith, 16. Eli ym meddiant Helen, nsin fel y dau mewn dwr (H20) (5) Ty Newydd, Waun, Penisar• £3: Valmai ac Euros Williams, Trystan (7) 10. llefaln yn uchel ar 61 waun. Mr Derek Williams, Bron Hafle, Deiniolen. Mrs Olwen 17. Morthwyl pren (4) dadorchuddio un bai (5) Eilian, Dinorwig. Owen, Noddfa, Waunfawr. Mrs Bet jones, Lyndale, Llanrug. 19. Y weithred 0 wneud pethau yn 11. Mae ci Ogo yn ffugio (5) £S: Catherine a john, Erw Wen, annhebyg. Dyna daith dafad 12. Sgriws i drin newyn ofnadwy Uanrug. Brian a Betty Williams, Elizabeth a Peredur, 4 Fron golledig (9) (10) Uys Cerdd, Pondlyfni. Mr a Mrs Goch, Uanberis. 21. Drws heb ei gau, ond eto fawr 13. Mae ceg Idwal yn lIawn 0 John Elwyn Roberts, Glaslyn, 24 £2: Kevin ac Anwen jones, o Ie i fynd trwyddo (9) blanhigion gwenwynig (5) Bro Waun, Walmfawr. Mrs Dil~ Gorwel, GaUt y Foel, Deiniolen. 23. Y darn 0 dir rhwng dau gob wrth 14. Dyfarniad rheithwyr (7) aredig (4) 15. Hen chwedl cyn farc drylliedig 24. Gwneud parc 0 gae Cet (7) (7) Megan W. Jones, Bangor; Olwen Pencaerau, Rhiw, Pwllheli ddaeth 25. Cyfansawdd 0 ocsigen a , 6. I barc yn 61, mae'n gam (5) Owen, llanberis; E. E. Jones, allan ohoni. llongyarchiadau a £5 rhywbeth arall (5) 17. Diwedd y nos (4) Rhoshirwaun; Ceridwen Williams, mis Chwefror i chi. 27. Y mwyaf anonest (8) llanrug; N. Hughes, Cwm-y-glo; Fe welweh nad oes cliwiau 29. Amyneddgar (9) Dilys A. Pritchard-Jones,Ynys, uniongyrchol i gryn hanner dwsin o'r 32. Er enghraifft, Mawrth neu ATEBION CROESAIR Abererch: Rhiannon Pritchard-Jones, atebion eto y mis hwn, ond rwy'n Mercher (6) CHWEFROR Clynnog; Mary Davies, Waunfawr; siwr y daw'r weledigaeth yn fuan. 33. Ian, mab fy chwaer wedi . . Mair Evans, Caernarfon; Dorothy Gyrrwch eich atebion i Dafydd meddwil (3) Derbyniwyd atebion i groesair mis Jones, llanrug a Nan Owen, Evans, Sycharth, Penisarwaun, Chwefror gan un ar hugain ohonoch. llanberis, aeth i'r het, ac ymdrech Caernarfon erbyn Mawrth 16, os Rwy'n eu derbyn i gyd fel rhai cywir Catherine A. Jones, Ty Capel gwelwch yn dda. gan fod Hurl rhai o'r cliwiau braidd yn amwys gennyf, a hynny'n arwain at wahaniaethau bychain yn eich atebion. Ymddiheuriadau am hynnyl CARPEDI GERAINT OWEN Enwau Mrs G. Gill, Bangor; Elfed Evans, llanllechid; Ellen Pritchard, GWERTHWR CARPEDI, "I"ElLSCARPED a FEINYL Garndolbenmaen; Mabel Parry, Porthmadog; Jean Hughes-Jones, CANNOEDD 0 DDEWIS 0 BATRYMAU A RHAI MEWN STOC Rhiw; Catherine A. Jones, Rhiw; M. FFONIWCH UNRHYW AMSER: . P. Jones, Clynnog; Eluned Jones, Pencaenewydd; Jennie Williams, WAUNFAWR (01286) 650552 Qynnog; Nansi Davies, Rhuthun; 23 -

o Ysgol Brynrefall Mae'r gaeaf mwyn yn gyfrifol am un gweld un newid sylfaenol arall gan newid sylfaenol yng nghalendr na chaniateir mwyach i ddisgyblion chwaraeon Ysgol Brynrefail. Hwn redeg y tu allan i diriogaeth yr ysgol. yw tymor traddodiadol y ras traws• Felly ni cheir bellach redeg trwy gwlad. Un elfen arlerol o'r gamp Crawia, ar hyd 16nPenisarwaun, ac honno yw rhedeg yn y gwynt a'r yna n61trwy lanrug. Roedd yr hen Penca pvvr Cy ru glaw. Byddai'r cyn-ddisgyblion yn stejars yn gwybod am y lIefydd ------cuddio ar y cwrs! Heddiw rhedeg 0 Mae swydd golygydd chwaraeon yr amgylch y caeau wna'r disgyblion. Eeo wedi newid yn arw dros y Mae caeau yr ysgol acw ar gors ac blynyqdoedd. Pel-droed oedd yn felly mae rasio traws-gwlad yn teyrnasu yn ystod blynyddoedd debyg ig wrs hyfforddi'r SASI Daw'r cyntaf y papur. Roedd y tlysau'n lIifo plant yn eu holau yn drybola ac yn i'r fro a llanrug a llanberis ar frig y stemio fel ceffylau rasio. Mor gynghrair. Yna daeth cyfnod y wahanol yw pethau ym Mrynrefail ar rhedwyr gyda datblygiad Clwb Eryri y caeau caled. Gwnaeth disgyblion a thwf anhygoel Ras y Wyddfa. Brynrefail yn foddhaol yn y cystad• Daeth Colin Jones ac Alun Vaughan laethau sirol a dewiswyd 6 bachgen i amlygrwydd cenedlaethol. Yna'r a 7 geneth i gynrychioli Gogledd nofwyr a'r criw gymnasteg. Roedd Gwynedd ym Mhencampwriaeth maes y campau yn ehangu. Yn y Eryri yn Nolgellau. Yno, yn y gwynt blynyddoedd cynnar roedd a'r glaw, enillodd tri ohonynt Ie yn nhim Eryri ar gyfer y bencampwr• pencampwyr sirol yn dipyn 0 stori. Erbyn hyn mae gennym iaeth genedlaethol a gynhelir yn gystadleuwyr yn ennill Llanidloes ar Fawrth 7: Claire Jones, pencampwriaethau Prydeinig ac mae Marcus Orlik a Gavin Roberts. Pob eu camp yn fwy rhyfeddol 0 gofio'r Iwc iddynt. Cynhaliwyd cystad• ymdrech a'r ymroddiad sydd ei Mae'n braf cael cofnodi IIwyddiant disgyblaeth. Ysgol ddrud yw ysgol leuaeth ardal i ddisgyblion blwyddyn angen. Mewn ardal cymharol dlawd un gwr Ileal mewn camp cvmharol, profiad ac mae terri saw I asgwrn yn 7 ym Mharc Glynllifon .• Cafwyd mae'n anodd cael noddwyr ac mae'n ddiarth i dudalennau'r fco, rasro ystod blynyddoedd y prentisiaeth canlyniadau da yma ond nid oes mynd yn fwyfwy costus i gystadlu beiciau modur. Yn ddiweddar wedi meithrin parch Dylan at dilyniant cystadleuol 0 fewn yr oedran hwn. ar y lefel uchaf. Tybed na ddylid coronwyd Dylan Davies 0 lanberis ddisgyblaeth y gamp. Gyda'r rhannu'r gacen nawdd yn fwy yn bencampwr Cymru. Tipyn 0 gamp ddisgyblaeth daw hyder ac ennillir Croesawyd ysgolion Gogledd cyfartal? Peth trist yw gweld o gofio mai ond ers pedair blynedd ambell lathen - a hynny'n ami yn Gwynedd i faes-pob-tywydd yr ysgol unigolyn dawn us yn ymladd am y bu Dylan, sy'n 21 oed. yn rasio. ddigon i ennill ras. Er bod cwrs yn ar gyfer twrnament hoci dan 16 oed. noddwr tra bo gan nifer 0 dimau pel• Mae'n cyfaddef bod yr elfen 0 caeI ei ddatblygu yn Nhy Crees, Unwaith eto roedd y datblygiad yn droed ieuenctid Ileal ddewis 0 gyflymder yn ddeniadol, ond bod Ynys M6n, ychydig iawn 0 gyfle i safon y chwarae yn amlwg ac, wed I wahanol ddillad. rhaid hefyd feithrin rheolaeth a ymarfer yn lIeol ar el feic Honda diwrnod prysur, Ysgol Syr Hugh a RS125 a gaiff Dylan. I raddau orfu gyda Brynrefail yn ail a Dyffryn - helaeth felly daw'r profiad yn ystod Ogwen yn drydydd. Gyda lIaw, cystadlaethau a golyga hynny gryn mewn gem ysgol, cyfartal ,-, oedd dipyn 0 deithio costus 0 amgylch y gem rhwng Brynrefail a'r Cot is Prydain. Rhaid wrth uchelqars mewn Un peth sy'n boendod i ni'r unrhyw gamp ac ochelqars Dylan yw hyfforddwyr yw meddwl pwy sydd caeIcystadlu yn rhuban glas y gamp, am gymryd ein lie. Mae hyn yn sef rasus nYnys Manaw. Mae rhai arbennig 0 wir mewn rhai campau cwmniau Ileal eisoes yn noddi Dylan lIeiafrifol. Byddai'n braf gweld rhagor ond byddai' n gwerthfawrogi unrhyw o gyn-chwaraewyr vn mentro gymorth ariannol pelJach. Gellir mynychu cyrsiau hyfforddi. Mae'n cysylltu a Dylan ar (01286) 870225. braf cofnodi bod rhai 0 ddisgyblion yr Ysgol wedi mynychu cwrs hyfforddi sylfaenol pel-rwvd ym Y BUSBY BABES Mhlas Menai yn ddiweddar. Gyda (ar achlvsur cofio 40 rnlwvddrant lIaw, 1I0ngyfarchiadau i Peter Evison trychineb Munich) o Gaeathro a fynychodd Gwrs Roeddent ym meddwf plentyn - yn gewri Uwchsafonol Hyfforddi Criced yng Y gorau, 0 dipyn. Nghaerdydd. Caiff wybod y Y rhew ddaeth, yn gaeth a gwyn canlyniad yn fuan a byddai'n braf Dim ond Tlpyn 0 Waed Llofrudd lluniau fy lIyfryn. cael hyfforddwr o'r fath safon yn y Ond dydi Man-U yn chwarae'n giami nag unrhyw gamp arall. Ond wedi RIchard LI Jones cylch. ar hyn 0 bryd?Ydi 'cochion' lerpwl dweud hynny teg yw nodi bod Mae gymnasteg erbyn hyn yn eisiau ennill y bencampwriaeth? Beth cricedwyr clwb dan anfantais. Gan rhaid iddo adael y maes. Gwisgais gamp boblogaidd yn y fro. Bydd dau ddigwyddodd i Guillit?Ydi'r Cofis am nad oes yn ami fawr 0 baratoi ar y innau helmed am yr unig dro yn fy o ddisgyblion yr Ysgol, lucy Stevens guro'r Bangor lads yng Nghwpan lIain (nid yw torri'r gwair yn baratoad ngyrla. Roedd hynny fel cadach coch a Mathew Pike (enw da ar gyfer i'r bowliwr. Aeth yn rhyfel personol Cymru? Digon i'w drafod, ond ar hyn digonol) mae gormod 0 fantais i'r gymnasteg) yn cystadlu yng rhwng y ddau ohonom. Penderfynais o bryd mae fy meddwl yn bell i bowlwyr. Gwelais sawl un a Nghystadleuaeth Gymnasteg ymosod o'r cychwyn ae rwy'n siwr ffwrdd yng ngwres y Caribi a'r gyfrifwyd yn fowliwr 'cyflym' ar ei Profiadol Ervrl yn fuan. Digon 0 gyfres griced gyfredol. Dechreuodd faes 'bywiog' ei hun yn cael ei dare mai ofn a barodd i mi wneud hynny. amrywiaeth felly, a dymuniadau y gyfres yn ymHlamychol ae am y tro i bob cyfelriad pan fyddai'n bowlio Dyna, yn fy marn i, 0 gofio'r gorau iddynt i gyd. eyntaf erioed eafodd gem brawf ei ar lain gwastad. Fues i ofn wrth amgylchiadau, fatiad gorau fy therfynu'n gynnar oherwydd cyflwr fatio? Unwaith yn unig, a hynny tra'n ngyrfa. Sgoriais 85 heb fod allan i "------• truenus y maes. Cynigiwyd sawl chwarae ym Mangor yn erbyn ennill y g~m. Bu Steve a minnau'n nhrydedd belawd Meirionnydd, rheswm: tywydd my sych; lIain wedi Marchwiel. Wedi cyfnod sych roedd fets mawr wedi hynny, ac rydym yn chwaraeodd Ivor Thompson ymlaen ei ailosod ac heb setlo; a hyd yn oedi top y wieed yn gwasgaru, a'r bel yn dal i gadw cysylttiad a'n gilydd. ac fe saethodd y bE!li fyny a'i dare yr awgrym bod llain tanllyd wedi ei tasgu I bob cyfeiriad. Teg dweud nad Digwyddai pethau rhyfedd yn ei dalcen a'i hag~r fel pennog. baratoi'n fwriadol er mwyn ffafrio yw bowhwr gwerth ei halen yn ofni weithiau. Cofiaf stori am y clwb Gallaf wedl Tomi Glyn, ein wicedwr, bowlwyr cyflym y Caribi. Beth cyflymdra'r bel: y bowns yw'r oedd yn disgwyl am y 'loan' a roir ar yn tynnu ei fenyg a rhoi ei fawd ym bynnag y rheswm fe daniwyd y broblem. Mae batiwr yn ceisio dimad y wiced. Gadawyd neges bod eisiau mhen Ivor i geisio stopio'r gwaed. gyfres ac erbyn hyn cafwyd dwy 'hyd' y bE!I, ac yn penderfynu pa rhoi'r 'loan' ar ochr y sgwar er mwyn Aed ag Ivor i ysbyty Doigellau a gem brawf hynod 0 agos gyda sgorio stroe i'w chwarae - yn 61 neu ei wasgaru. Yn anffodus cyn i'r dychwelodd ymhen dwyawr a batio isel. ymlaen. Steve Crawley, eefnder y IIwyth gyrraedd daeth lorri arall yn wedyn. Ond, yn anffodus, rhwygodd Gofynnodd sawl un yn ddiweddar chwaraewr prawf John Crawley, cario graean ar gyfer gwneud ffordd y pwythau a bu'n maid i Ivor fynd yn i mi am fy mhrofiad i wrth fatio. Ydi oedd yn bowlio'r diwrnod hwnnw ae o amgylch y maes. Rhoddwyd neges 61i Ddolgellau yn fandejis a gwaed criced yn gem beryglus? Fyddi di'n yntau yn ei dymor cyntaf yng i yrrwr y lorri, a thywalltwyd y drosto i gyd. Rhag i mi dderbyn gwi:fgo helmed? Torrais fy nhrwyn ngogledd Cymru ac yn ddiarth i graean ar y sgwar. Wiced rvfsdd cwynon, gwell iml ddweud bod lIaln ddwywaith wrth fatio, a'r ddau dro bawb. Roedd o'n gyflym - un o'r lawn fu gan y clwb am gyfnod wedi Y Bala erbyn hyn yn hollol wahanol tra'n wynebu bowlwyr araf. Ceisio cyflymaf i mi ei wynebu. Yn ystod hynny! Yn y Bala, mewn g~m sir vn ae yn ddiogel gydag ond ychydig 0 sgubo'r bel wnes i a IIwyddo i'w ei ail belawd tarodd fy mhartner erbyn Meirlonnydd, y gwelais y peth fowns. tharo oddi ar ochry bat i'rn hwyneb! Peter Evison ar ei ben. Diolch bod mwyaf erchyll. Dim ond 70 sgoriodd Gem beryg ai peidio, mae'n gE!m Ydi criced yn beryglus? Dim mwy hwnnw'n gwisgo helmed, ond bu'n tim cryf Caernarfon. Yna, yn lIawn atgofion beth bynnag.