24 Lutego 2021 R

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja IX

Sprawozdanie Stenograficzne z 26. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 24 lutego 2021 r. (pierwszy dzień obrad)

Warszawa 2021

SPIS TREŚCI

26. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 24 lutego 2021 r.)

Otwarcie posiedzenia Punkt 4. porządku dziennego: Pierwsze Zmiana porządku dziennego czytanie rządowego projektu ustawy Marszałek ...... 3 o zmianie ustawy – Prawo o ruchu dro- Punkt 1. porządku dziennego: Przedsta- gowym oraz niektórych innych ustaw wiony przez Prezydium Sejmu projekt Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury uchwały w sprawie upamiętnienia dwu- Rafał Weber ...... 21 setnej rocznicy Powstania Greckiego Poseł Piotr Król ...... 22 Marszałek ...... 5 Poseł Franciszek Sterczewski ...... 23 Komunikaty Poseł Karolina Pawliczak ...... 24 Sekretarz Poseł Marta Kubiak ...... 5 Poseł Stefan Krajewski ...... 25 Poseł Jakub Kulesza ...... 26 Sprawy formalne Poseł Hanna Gill-Piątek ...... 26 Poseł Cezary Tomczyk ...... 5 Poseł Paweł Hreniak ...... 27 Poseł Artur Dziambor ...... 7 Poseł Iwona Maria Kozłowska ...... 28 Poseł Magdalena Biejat ...... 7 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 28 Punkt 2. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Artur Dziambor ...... 28 czytanie przedstawionego przez Pre- Poseł Paweł Rychlik ...... 28 zydenta Rzeczypospolitej Polskiej pro- Poseł Cezary Grabarczyk ...... 29 jektu ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Poseł Jan Szopiński ...... 29 Najwyższym Poseł Piotr Uruski ...... 29 Punkt 3. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Michał Szczerba ...... 30 czytanie senackiego projektu ustawy Poseł Przemysław Koperski ...... 30 o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym Poseł Ewa Kozanecka ...... 30 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Poseł Mirosław Suchoń ...... 30 Małgorzata Paprocka ...... 8 Poseł Michał Gramatyka ...... 31 Senator Lidia Staroń ...... 9 Poseł Aleksander Miszalski ...... 31 Poseł Daniel Milewski ...... 10 Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . . .31 Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 11 Poseł Krzysztof Grabczuk ...... 32 Poseł Anna Maria Żukowska ...... 12 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 32 Poseł Krzysztof Śmiszek ...... 12 Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk . . 32 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 13 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Robert Winnicki ...... 14 Rafał Weber ...... 33 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 14 Zmiana porządku dziennego Poseł Jan Kanthak ...... 15 Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty . . . . . 34 Poseł Michał Szczerba ...... 16 Punkt 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 16 o zmianie ustawy o działaczach opozy- Poseł Bartosz Kownacki ...... 16 cji antykomunistycznej oraz osobach Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 17 represjonowanych z powodów politycz- Poseł Mirosław Suchoń ...... 17 nych oraz niektórych innych ustaw Poseł Aleksander Miszalski ...... 17 Punkt 6. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Barbara Dolniak ...... 17 czytanie senackiego projektu ustawy Poseł Grzegorz Rusiecki ...... 18 o zmianie ustawy o emeryturach Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Małgorzata Paprocka ...... 18 Społecznych oraz ustawy o działaczach Senator Lidia Staroń ...... 19 opozycji antykomunistycznej oraz Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości osobach represjonowanych z powodów Michał Woś ...... 20 politycznych Poseł Urszula Rusecka ...... 34 Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 53 Senator Magdalena Kochan ...... 35 Poseł Krzysztof Bosak ...... 53 Poseł Adam Śnieżek ...... 36 Poseł Stefan Krajewski ...... 53 Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska ...... 37 Punkt 9. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Joanna Frydrych ...... 38 danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 38 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Poseł Przemysław Koperski ...... 39 nie ustawy – Prawo bankowe oraz Poseł Bożena Żelazowska ...... 39 niektórych innych ustaw Poseł Krystian Kamiński ...... 40 Poseł Sprawozdawca Zdzisław Sipiera ...... 54 Poseł Joanna Mucha ...... 41 Poseł Andrzej Szlachta ...... 54 Poseł Ewa Kozanecka ...... 41 Poseł Wojciech Saługa ...... 55 Poseł Piotr Borys ...... 42 Poseł Tomasz Trela ...... 55 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 42 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 56 Poseł Joanna Mucha ...... 42 Poseł Krzysztof Bosak ...... 56 Poseł Piotr Uruski ...... 42 Poseł Michał Urbaniak ...... 57 Poseł Michał Szczerba ...... 43 Poseł Wojciech Saługa ...... 58 Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 43 Poseł Dariusz Rosati ...... 58 Poseł Anna Wasilewska ...... 43 Poseł Andrzej Szlachta ...... 58 Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . . .44 Poseł Czesław Siekierski ...... 58 Poseł Krzysztof Grabczuk ...... 44 Poseł Zdzisław Sipiera ...... 59 Poseł Joanna Fabisiak ...... 44 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Marta Wcisło ...... 44 Piotr Patkowski ...... 59 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny Zmiana porządku dziennego i Polityki Społecznej Stanisław Szwed ...... 45 Wicemarszałek Ryszard Terlecki ...... 60 Poseł Urszula Rusecka ...... 46 Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz- Senator Magdalena Maria Kochan ...... 46 danie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmia- (Przerwa w posiedzeniu) nie ustawy o przeciwdziałaniu praniu Wznowienie obrad pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Zmiana porządku dziennego oraz niektórych innych ustaw Marszałek ...... 47 Poseł Sprawozdawca Ewa Szymańska ...... 60 Punkt 7. porządku dziennego: Przedsta- Poseł Ewa Szymańska ...... 60 wiony przez Prezydium Sejmu projekt Poseł Krzysztof Piątkowski ...... 61 uchwały w związku z 30. rocznicą po- Poseł Dariusz Wieczorek ...... 62 wstania Grupy Wyszehradzkiej Poseł Jacek Protasiewicz ...... 62 Marszałek ...... 48 Poseł Michał Urbaniak ...... 63 Sprawy formalne Poseł Krzysztof Bosak ...... 64 Poseł Andrzej Grzyb ...... 48 Poseł Michał Gramatyka ...... 64 Punkt 2. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Dariusz Rosati ...... 65 czytanie przedstawionego przez Pre- Poseł Czesław Siekierski ...... 65 zydenta Rzeczypospolitej Polskiej pro- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów jektu ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Sebastian Skuza ...... 65 Najwyższym (cd.) Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz- Głosowanie danie Komisji Finansów Publicznych Marszałek ...... 48 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Punkt 8. porządku dziennego: Sprawoz- nie ustawy – Prawo celne oraz niektó- danie Komisji Polityki Społecznej rych innych ustaw i Rodziny o uchwale Senatu w sprawie Poseł Sprawozdawca Zdzisław Sipiera ...... 66 ustawy o zmianie ustawy o emerytu- Poseł Andrzej Szlachta ...... 66 rach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Poseł Arkadiusz Marchewka ...... 66 Społecznych oraz niektórych innych Poseł Dariusz Wieczorek ...... 67 ustaw Poseł Krzysztof Paszyk ...... 68 Poseł Sprawozdawca Urszula Rusecka ...... 48 Poseł Krzysztof Bosak ...... 69 Głosowanie Poseł Czesław Siekierski ...... 69 Marszałek ...... 49 Poseł Krzysztof Grabczuk ...... 69 Prezes Rady Ministrów Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 70 Mateusz Morawiecki ...... 49 Poseł Czesław Siekierski ...... 70 Sprawy formalne Poseł Arkadiusz Marchewka ...... 70 Poseł Borys Budka ...... 52 Poseł Andrzej Szlachta ...... 70 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Czesław Siekierski ...... 90 Magdalena Rzeczkowska ...... 71 Poseł Stefan Krajewski ...... 90 Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Dobromir Sośnierz ...... 90 danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Marta Golbik ...... 91 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Prezes Głównego Urzędu Statystycznego nie ustawy o podatku akcyzowym oraz Dominik Rozkrut ...... 91 niektórych innych ustaw Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Sprawozdawca Ewa Szymańska ...... 72 danie Komisji Ochrony Środowiska, Poseł Zdzisław Sipiera ...... 72 Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o po- Poseł Maciej Konieczny ...... 72 selskim projekcie ustawy zmieniającej Poseł Przemysław Koperski ...... 73 ustawę o zmianie ustawy – Prawo ło- Poseł Czesław Siekierski ...... 74 wieckie oraz niektórych innych ustaw Poseł Krzysztof Bosak ...... 74 Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 92 Poseł Michał Jaros ...... 75 Poseł Maria Kurowska ...... 93 Poseł Mirosław Suchoń ...... 76 Poseł Aleksandra Gajewska ...... 94 Poseł Marta Wcisło ...... 76 Poseł Urszula Zielińska ...... 94 Poseł Aleksander Miszalski ...... 76 Poseł Daria Gosek-Popiołek ...... 95 Poseł Adam Szłapka ...... 77 Poseł Andrzej Grzyb ...... 95 Poseł Michał Jaros ...... 77 Poseł Michał Urbaniak ...... 96 Poseł Tomasz Szymański ...... 77 Poseł Krzysztof Tuduj ...... 97 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Hanna Gill-Piątek ...... 97 Jan Sarnowski ...... 78 Poseł Małgorzata Tracz ...... 97 Punkt 13. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Klaudia Jachira ...... 98 danie Komisji Infrastruktury o rządo- Poseł Katarzyna Kretkowska ...... 98 wym projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Marek Dyduch ...... 99 o transporcie drogowym Poseł Aleksandra Gajewska ...... 99 Poseł Sprawozdawca Mariusz Trepka ...... 79 Poseł Dariusz Klimczak ...... 99 Poseł Jerzy Paul ...... 79 Poseł Stefan Krajewski ...... 99 Poseł Andrzej Szewiński ...... 80 Poseł Urszula Zielińska ...... 100 Poseł Maciej Kopiec ...... 80 Poseł Bogusław Wontor ...... 100 Poseł Stefan Krajewski ...... 81 Poseł Marek Rutka ...... 100 Poseł Dobromir Sośnierz ...... 82 Sekretarz Stanu Poseł Mirosław Suchoń ...... 83 w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Poseł Andrzej Szewiński ...... 83 Edward Siarka ...... 101 Poseł Marta Wcisło ...... 83 Poseł Dariusz Klimczak ...... 102 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Robert Telus ...... 102 Rafał Weber ...... 83 Poseł Anna Paluch ...... 103 Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Finansów Publicz- danie Komisji Edukacji, Nauki i Mło- nych o rządowym projekcie ustawy dzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie o zmianie ustawy – Prawo oświatowe powszechnym ludności i mieszkań oraz niektórych innych ustaw w 2021 r. Poseł Sprawozdawca Lidia Burzyńska . . . . .104 Poseł Sprawozdawca Andrzej Kosztowniak . .84 Poseł Lidia Burzyńska ...... 104 Poseł Andrzej Kosztowniak ...... 85 Poseł Kinga Gajewska ...... 105 Poseł Marta Golbik ...... 85 Poseł Bogusław Wontor ...... 106 Poseł Tomasz Trela ...... 86 Poseł Dariusz Klimczak ...... 106 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 86 Poseł Artur Dziambor ...... 107 Poseł Czesław Siekierski ...... 86 Poseł Hanna Gill-Piątek ...... 107 Poseł Krzysztof Tuduj ...... 87 Poseł Joanna Fabisiak ...... 108 Poseł Joanna Mucha ...... 88 Poseł Dariusz Klimczak ...... 108 Poseł Iwona Maria Kozłowska ...... 88 Poseł Anita Sowińska ...... 108 Poseł Mirosław Suchoń ...... 88 Poseł Bogusław Wontor ...... 109 Poseł Michał Gramatyka ...... 89 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Marta Wcisło ...... 89 Edukacji i Nauki Marzena Machałek ...... 109 Poseł Klaudia Jachira ...... 89 Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Andrzej Szewiński ...... 89 danie Komisji Infrastruktury o rządo- Poseł Joanna Mucha ...... 90 wym projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 90 o transporcie kolejowym Poseł Sprawozdawca Anna Milczanowska . . .110 Poseł Agnieszka Hanajczyk ...... 129 Poseł Anna Milczanowska ...... 110 Poseł Krzysztof Piątkowski ...... 130 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 111 Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 130 Poseł Robert Kwiatkowski ...... 111 Punkt 20. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Stefan Krajewski ...... 112 danie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Michał Urbaniak ...... 113 kazu o poselskim projekcie uchwały Poseł Mirosław Suchoń ...... 114 w sprawie uczczenia Władysława Żeleń- Poseł Artur Łącki ...... 114 skiego w setną rocznicę śmierci Poseł Anita Sowińska ...... 114 Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz ...... 130 Poseł Anna Paluch ...... 115 Poseł Piotr Babinetz ...... 131 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 115 Poseł Urszula Augustyn ...... 132 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska . . . . .132 Andrzej Bittel ...... 115 Poseł Jarosław Rzepa ...... 132 Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 21. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Ochrony Środowiska, danie Komisji Kultury i Środków Prze- Zasobów Naturalnych i Leśnictwa kazu o poselskim projekcie uchwały o rządowym projekcie ustawy o zmia- w sprawie uczczenia Józefa Brandta nie ustawy o udostępnianiu informacji w 180. rocznicę urodzin o środowisku i jego ochronie, udziale Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz ...... 133 społeczeństwa w ochronie środowiska Poseł Piotr Babinetz ...... 134 oraz o ocenach oddziaływania na śro- Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska ...... 134 dowisko oraz niektórych innych ustaw Poseł Jarosław Rzepa ...... 135 Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 116 Poseł Tomasz Olichwer ...... 135 Poseł Jan Duda ...... 117 Poseł Piotr Babinetz ...... 135 Poseł Gabriela Lenartowicz ...... 118 Punkt 22. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Urszula Zielińska ...... 118 czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Anita Sowińska ...... 119 o zmianie ustawy o efektywności Poseł Daria Gosek-Popiołek ...... 119 energetycznej oraz niektórych innych Poseł Andrzej Grzyb ...... 120 ustaw Poseł Michał Urbaniak ...... 121 Sekretarz Stanu Poseł Stanisław Żuk ...... 121 w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Poseł Joanna Mucha ...... 122 Jacek Ozdoba ...... 136 Poseł Aleksandra Gajewska ...... 123 Poseł Iwona Arent ...... 136 Poseł Anita Sowińska ...... 123 Poseł Paweł Poncyljusz ...... 137 Poseł Hanna Gill-Piątek ...... 123 Poseł Beata Maciejewska ...... 138 Poseł Urszula Zielińska ...... 123 Poseł Andrzej Grzyb ...... 138 Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 124 Poseł Paweł Poncyljusz ...... 139 Poseł Mirosław Suchoń ...... 124 Poseł Jan Szopiński ...... 139 Poseł Małgorzata Tracz ...... 124 Poseł Jarosław Rzepa ...... 140 Poseł Joanna Fabisiak ...... 124 Sekretarz Stanu Poseł Beata Maciejewska ...... 125 w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Sekretarz Stanu Jacek Ozdoba ...... 140 w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Oświadczenia Małgorzata Golińska ...... 125 Poseł Artur Łącki ...... 141 Poseł Anna Paluch ...... 126 Poseł Tomasz Olichwer ...... 141 Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 141 danie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Krzysztof Tuduj ...... 142 kazu o poselskim projekcie uchwały Poseł Anna Dąbrowska-Banaszek ...... 142 w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwy- Poseł Waldemar Andzel ...... 143 cięskiego strajku łódzkich włókniarek Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 143 Poseł Sprawozdawca Poseł Jan Szopiński ...... 144 Iwona Śledzińska-Katarasińska ...... 127 Poseł Zbigniew Ziejewski ...... 145 Poseł Dominika Chorosińska ...... 127 Poseł Jarosław Rzepa ...... 145 Poseł Krzysztof Piątkowski ...... 128 Poseł Michał Gramatyka ...... 145 Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska . . . . .128 Poseł Agnieszka Hanajczyk ...... 146 Poseł Jarosław Rzepa ...... 128 Poseł Andrzej Grzyb ...... 146 Poseł Hanna Gill-Piątek ...... 129 Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 129 (Przerwa w posiedzeniu) dać, Panie…)dać, świeci.) Panie…)dać, stołu. wobradach okrągłego niczył NSZZ r. uczest 1989 W Mazowsze. Wykonawczej Regionu „Solidarność” Komisji Regionalnej członek jako podziemiu w działał r. 1984 Od aresztowany. następnie internowany, „Solidarności”.a został wojennym W stanie doradcy funkcję pełnił r. 1980 Od Należał do Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. na wolnych rzecz zakładania związków zawodowych. W 1977 r. „Robotnika” redagował – niezależne pismo się poza cenzurą „Biuletynu Informacyjnego »KOR«”. politycznymi. iśrodowiskami z partiami dentaPolskiej Rzeczypospolitej do spraw kontaktów 2010–2015prezy doradca latach w kadencji, III i II opozycji działacz w poseł czasach na PRL, Sejm X, I, odległość. się na wanie porozumie umożliwiających elektronicznej nikacji komu środków wykorzystaniem z Sejmu siedzenia po 26. przeprowadzeniu o decyzję niorów, podjęłam Konwentu opinii Se zasięgnięciu Sejmu,po laminu jęty. mówców.stę li protokółi będzie prowadzić która Kubiak, Martę Kidawa iMałgorzata Gosiewska-Błońska Małgorzata Terlecki, Ryszard Czarzasty, Włodzimierz wicemarszałkowie oraz Witek Elżbieta ( ( ( Uczcijmy minutą ciszy. pamięć jego ukazującego współzałożycielem był Lityński Jan Lityński, Jan tragicznie r.2021zginął lutego21 ( Wysoka Izbo! opowstanie. Proszę regu 2 ust. 198a art. podstawie na że Informuję, Protokół 25. Sejmuposiedzenia uważam za przy poseł powołuję obrad dzisiejszych sekretarza Na ( posiedzenie. Otwieram Marszałek: ( Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską laską uderza trzykrotnie Marszałek Poseł Robert Telus Poseł Robert Telus Zebrani wstają Posłowie Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na … śitoć ikit nehj mu niechaj wiekuista światłość …a : ) : Wieczny odpoczynek racz mu racz : Wieczny odpoczynek mu racz : Wieczny odpoczynek ) ( Początek posiedzenia ogodz. 10Początek min 03 ) ------wiecznym.) świeci.) Panie...) dać, świeci.) fali powodziowejfali wPolsce. formacji w sprawie stanu przygotowań do planowanej in Ministrów Rady prezesa przez o przedstawienie wniósł Konserwatyści Demokratów, Europejskich tych spraw. dotyczące punkty o dziennego porządku niu uzupełnie o decyzję KonwentuSeniorów,podjęłam iprzedsiębiorców pracowników cia w2021 roku. przychodów w czasie pandemii SARS-CoV-2 oraz propozycji utratą wspar zagrożonych najbardziej branż sprawiesytuacji w Technologii i Pracy Rozwoju, stra stoczniową, działalność prowadzących przedsiębiorstw „Batory” państwowych programu sytuacji aktualnej i realizacji uwzględnieniem gólnym sytuacji przemysłu stoczniowego w Polsce, ze szcze oodrzucenie: wnioskami nad głosowań dził nie oraz energetyczne innych ustaw,których druki Prawo – ustawy zmianie o wy Państwowych i Aktywów o rządowym projekcie usta Klimatu Energii, Spraw do Komisji Sprawozdanie z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktu: skreśleniu o decyzję podjęłam Seniorów Konwentu proszę. Bardzo posiedzeniu. na obecności twierdzenia po celu w przycisku dowolnego naciśnięcie o posłów kworum. dzenia Bardzo dziękuję. Bardzo ( ( ( ( ( Klub Klub Parlamentarny Koalicja Polska – PSL, Unia opinii jednolitej uzyskaniu po tym, z związku W Ministrów,Mini Rady Wiceprezesa informacji — temat na Ministrów Rady Prezesa informacji — przeprowa nie Sejm posiedzeniu poprzednim Na oraz komisji prezydium opinii zasięgnięciu Po Stwierdzam kworum. bierzeW posiedzeniu 413 udział posłów. W z związku tym bardzo proszę wszystkich państwa Obecnie, proszę przystąpimy dopaństwa, stwier Poseł Robert Telus Posłowie Telus Robert Poseł Posłowie Posłowie : Amen.) mu niechaj wiekuista światłość …a : mu niechaj wiekuista światłość …a : ) : Wieczny odpoczynek racz mu racz : Wieczny odpoczynek : Niech odpoczywa w pokoju w odpoczywa Niech : nr

808 i 865 . ------

Spis treści 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 4 Porządek dzienny

Marszałek Sprawozdania to odpowiednio druki nr 889, 931, 958 i 917. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- niu porządku dziennego o tę informację. niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmia- trzenie tych sprawozdań. nie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektó- Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził rych innych ustaw, druk nr 957. zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 W związku z tym, na podstawie art. 95b regula- ust. 3 regulaminu Sejmu. minu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu po- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm rządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czy- propozycję przyjął. tanie tego projektu ustawy. Sprzeciwu nie słyszę. Senat przedłożył projekt ustawy o zmianie usta- Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłoży- wy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń ła sprawozdania o projektach uchwał: Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji an- — w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego tykomunistycznej oraz osobach represjonowanych strajku łódzkich włókniarek, z powodów politycznych, druk nr 578. — w sprawie uczczenia Władysława Żeleńskiego W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii w setną rocznicę śmierci, Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- — w sprawie uczczenia Józefa Brandta w 180. roczni- niu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze cę urodzin. czytanie tego projektu ustawy. Sprawozdania to odpowiednio druki nr 940, 941 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Senat i 942. przedłożyli projekty ustaw dotyczące zmiany ustawy W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii o Sądzie Najwyższym, druki nr 935 i 951. Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- trzenie tych sprawozdań. niu porządku dziennego o punkty obejmujące pierw- Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził Spis treści zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 sze czytania tych projektów. ust. 3 regulaminu Sejmu. Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 37 propozycję przyjął. ust. 4 regulaminu Sejmu. Sprzeciwu nie słyszę. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem propozycję przyjął. Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie Sprzeciwu nie słyszę. upamiętnienia dwusetnej rocznicy Powstania Grec- Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o rzą- kiego, druk nr 966. dowych projektach ustaw: W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii — o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz nie- Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- których innych ustaw, niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- — o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu trzenie tego projektu. pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektó- Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgo- rych innych ustaw, dę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu. — o zmianie ustawy o transporcie drogowym, Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm — o zmianie ustawy o transporcie kolejowym. propozycję przyjął. Sprawozdania to odpowiednio druki nr 912, 914, Sprzeciwu nie słyszę. 948 i 949. Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał W związku z tym, na podstawie art. 95e regula- 2-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dys- minu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu po- kusjach nad sprawozdaniami komisji dotyczącymi rządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie projektów uchwał rocznicowych. tych sprawozdań. Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o pro- wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- jektach ustaw: bów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami — o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektó- porządku dziennego. rych innych ustaw, Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm — o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz propozycje przyjął. niektórych innych ustaw, Sprzeciwu nie słyszę. — zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie łowieckie oraz niektórych innych ustaw, zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym — o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz nie- posiedzeniu informacji w sprawie opóźnień przez pol- których innych ustaw. ski rząd procedury ratyfikacji umowy o Funduszu 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie upamiętnienia dwusetnej rocznicy Powstania Greckiego. Sprawy formalne 5

Marszałek Proponuję, żebyśmy przyjęli tę uchwałę przez aklamację. (Oklaski) Odbudowy i przyjęcia Krajowego Planu Odbudowy Bardzo dziękuję. oraz skutków politycznych i gospodarczych takiego Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie postępowania, o przedstawienie której wnosił Klub upamiętnienia dwusetnej rocznicy Powstania Grec- Parlamentarny Koalicja Obywatelska. kiego. Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia Bardzo proszę posła sekretarza o odczytanie ko- będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowa- munikatów. ną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów. Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Sys- Sekretarz Poseł Marta Kubiak: temie Informacyjnym Sejmu. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. po- Uprzejmie informuję, że w dniu dzisiejszym odbę- rządku dziennego: Przedstawiony przez Prezy- dą się posiedzenia Komisji: dium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamięt- — Edukacji, Nauki i Młodzieży – godz. 10.30, nienia dwusetnej rocznicy Powstania Greckiego — do Spraw Unii Europejskiej – godz. 11, (druk nr 966). — Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej – (Zebrani wstają) godz. 11, „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w spra- — Spraw Zagranicznych – godz. 11, wie upamiętnienia dwusetnej rocznicy Powstania — Zdrowia – godz. 11, Greckiego — do Spraw Unii Europejskiej – godz. 12.30, W marcu 1821 roku Grecy rozpoczęli wojnę o nie- — Infrastruktury – godz. 13, podległość, której rezultatem było wyzwolenie naro- — Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz. 14, du greckiego spod osmańskiej niewoli. Niewielu spo- — Kultury i Środków Przekazu – godz. 14, dziewało się, że hasło »wolność albo śmierć« umiesz- — Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 14, czane na powstańczych sztandarach będzie powta- — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- rzane w praktycznie wszystkich europejskich języ- nej wspólnie z Komisją Zdrowia – godz. 15, Spis treści kach. Powstanie Greków stało się inspiracją dla zry- — Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 16, wów niepodległościowych wielu narodów europejskich, — Finansów Publicznych – godz. 18. Dziękuję. a jego ostateczny sukces udowodnił, że wolność moż- na zdobyć nawet wtedy, gdy obiektywne przesłanki wieszczą klęskę. Marszałek: Celem walczących Greków było zbudowanie no- wożytnego państwa opartego o dziedzictwo Grecji, Dziękuję bardzo. ale i Europy: wolność jednostki, demokrację, chrze- Proszę państwa, biuro rzeczy znalezionych tu jest ścijańskie wartości wyznawane przez większość spo- na chwilę. Kto z państwa zostawił tutaj taki zestaw… łeczeństwa. (Głos z sali: Piór.) Pomocy Grekom udzielili cudzoziemcy. Byli wśród …piór? nich Polacy, tacy jak Franciszek Mierzejewski, który Jeżeli ktoś rozpozna, proszę zgłosić się tutaj, będą ze swoimi towarzyszami zginął w bitwie pod Petą czekały. w 1822 roku, walcząc »Za wolność naszą i waszą«. Proszę państwa, z wnioskami formalnymi zgłosi- Greckie doświadczenie walki o niepodległe pań- ło się trzech posłów. stwo – doświadczenie zwycięskie – stało się inspiracją Bardzo proszę, pan poseł Cezary Tomczyk, Koalicja dla innych ciemiężonych narodów. Obywatelska. Polska pamięta, że Grecja jako jedno z pierwszych 1 minuta. państw Europy uznała Jej niepodległość, gdy ta od- Panie pośle, bardzo proszę. rodziła się po 123 latach zaborów. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 200. rocznicę wybuchu powstania Greków wyraża uznanie dla Na- Poseł Cezary Tomczyk: rodu Greckiego, gdyż czerpiąc doświadczenie z wła- snej historii doskonale wiemy, iż każdy zryw niepod- Bardzo dziękuję. ległościowy wymaga nie tylko wielkiej odwagi, ale Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Składam wniosek przede wszystkim silnej wiary w ideały wolności, o przerwę. Złożyliśmy uchwałę wzywającą prezesa których ceną częstokroć była ofiara życia. Rady Ministrów do niezwłocznego pokazania Pola- Dziś z dumą możemy powtórzyć wezwanie wy- kom planu odbudowy i zakończenia tej żenującej pro- krzyczane podczas egzekucji przez dwudziestowiecz- cedury w ramach Rady Ministrów. nego bohatera naszych obydwu narodów – Jerzego 250 mld zł – tyle ma trafić do Polski w ramach Iwanowa-Szajnowicza: »Niech żyje Grecja, niech żyje europejskiego programu odbudowy. Polacy czekają Polska!«”. na te pieniądze. A prawda jest taka, że wy się po pro- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 6 Sprawy formalne

Poseł Cezary Tomczyk Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć stu kłócicie. Nawet nie wiadomo, czy macie większość przycisk. na tej sali, żeby ten program przegłosować. (Poseł Sławomir Nitras: Nie ma 250 mld, nie ma Zwracam się do pana premiera Morawieckiego: problemu.) Panie premierze, niech pan się przejdzie ulicami pol- Kto jest przeciw? skich miast, niech pan się przejdzie ulicami Tarno- Kto się wstrzymał? wa, Szczecina, Sieradza, Warszawy, niech pan zoba- (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pani marszałek, ja czy te puste witryny. Niech pan zobaczy puste witry- mam wniosek formalny, ale w sprawie nie polityczny, bo tam były sklepy, tam były restauracje. One nej, tylko porządkowej, tak że nie wiem, dlaczego nie upadły. (Oklaski) Ci ludzie czekają dzisiaj na pomoc. mogę zgłosić.) Te pieniądze muszą trafić do Polski jak najszybciej. (Marszałek ma wyłączony mikrofon) A wy się zastanawiacie nad tym, czy te pieniądze A jaki? przyjąć? Minister Kowalski dzisiaj podczas wywiadu (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Słucham?) mówił, że nie wie, czy w ogóle taki plan istnieje. Pan A jaki? minister Ziobro mówi, że nie wie, czy taki plan zaak- (Poseł Janusz Korwin-Mikke: W sprawie obowiąz- ceptuje. Te pieniądze muszą trafić do Polski jak naj- ku noszenia maseczek.) szybciej. Jeżeli nie ma pan (Dzwonek) większości we Panie pośle, błagam pana… własnym rządzie, to Sejm panu pomoże uchwałą. (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale bardzo poważ- Dziękuję bardzo. (Oklaski) nie, naprawdę.) Panie pośle, niech pan posłucha. To jest decyzja ogólnopaństwowa, a nie moja osobista. W związku Marszałek: z tym… (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale tu chodzi tylko o…) Dziękuję bardzo. Ja pana bardzo lubię, niech pan usiądzie na miej- Panie pośle, ja rozumiem, że pan wnioskuje o przer- sce, naprawdę… Bardzo pana proszę. To nie dotyczy wę, ponieważ, panie pośle – ja zaraz poddam pod goso- porządku obrad, w związku z tym może pan przyjść

Spis treści do mnie… i porozmawiać o maseczkach. Dobrze? wanie wniosek o przerwę – pański wniosek nie dotyczy Zgodnie z regulaminem, panie pośle, wnioski formal- punktu spornego, bo nie ma go w porządku obrad… ne dotyczą… spraw. To nie jest wniosek formalny. (Poseł Sławomir Nitras: Pani go nie wpisała.) (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wniosek formalny.) …w związku z tym decyzja była taka… Zgodnie Nie. Może pan przyjść do mnie i porozmawiać… z regulaminem kieruję to do… (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie przekonam.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Kręcicie znowu.) Pan mnie nie przekona, ja pana nie przekonam. Proszę państwa, czy wy macie taki zwyczaj prze- Niech każdy zostanie przy swoim. Tak bywa. rywania każdemu, kto mówi? Pani poseł, bardzo (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek najwyżej proszę, ja chcę wyjaśnić państwu posłom. odrzuci.) W związku z tym kieruję to do Komisji Finansów Panie pośle, już ustaliliśmy. Naprawdę, nie prze- Publicznych. Natomiast zgodnie z regulaminem na sadzajcie. tym posiedzeniu Sejmu jest wniosek Koalicji Obywa- (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, to ja po- telskiej, pańskiego klubu, właśnie o tę informację i ta proszę…) informacja będzie. Wobec tego, panie pośle, poddam (Poseł Janusz Korwin-Mikke: 95% zgłaszanych pod głosowanie wniosek o przerwę… wniosków formalnych to nie są wnioski formalne. (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, uchwała I pani to toleruje. Tylko ja nie mogę.) to nie to samo co informacja.) Ponieważ zgłaszacie wnioski, które w większości …natomiast, jeszcze raz panu powtarzam, nad nie są wnioskami formalnymi, więc… uchwałą nie będziemy głosować, ponieważ nie jest to (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, rozu- punkt sporny, bo nie ma go w porządku obrad. miem, że pani wydała najpierw polecenie, że nie wol- (Poseł Sławomir Nitras: Bo pani go nie wpisała, no się do wniosków formalnych zapisywać.) pani marszałek.) Panie pośle, od dawna obowiązuje ta zasada – pan Proszę państwa, padł wniosek formalny o przer- ją doskonale zna – przyjęta przez Prezydium z po- wę w obradach. przednich jeszcze kadencji, więc niech pan nie nad- (Głos z sali: Pani marszałek, uchwała…) używa… Proponuję, żeby pan… Panie pośle, bardzo proszę (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, powie- o zapoznanie się z regulaminem w tej sprawie. działa pani… i w tej sprawie chciałbym panią prosić (Poseł Sławomir Nitras: Jak pani go tak często o wniosek formalny.) zmienia, to nie ma sensu.) W tej sprawie, teraz? Zgłoszony został wniosek formalny o przerwę w ob- (Poseł Cezary Tomczyk: …to są zbyt ważne zagad- radach. nienia, żeby…) Poddam ten wniosek pod głosowanie. Panie pośle, czy pan zna regulamin w tej kwestii? Przystępujemy do głosowania. (Poseł Cezary Tomczyk: Tak, pani marszałek.) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Sprawy formalne 7

Marszałek specustawy odszkodowawczej, która w ubiegłym tygodniu przeszła przez Senat. Panie pośle, niech pan posłucha. Zgodnie z regula- Szanowni Państwo! W poczcie z ubiegłego tygo- minem wnioski formalne mogą dotyczyć spraw, które dnia, którą pani marszałek dostała od marszałka są ujęte w porządku obrad. (…) Informacja była taka, Grodzkiego, były ustawa o Sądzie Najwyższym, czy- że kierujemy to do Komisji Finansów Publicznych. I nie li dotycząca skargi nadzwyczajnej, oraz ustawa od- można poddawać pod głosowanie wniosków… nie ma szkodowawcza – ustawa, która mogłaby realnie dać w porządku obrad. Musi pan to zrozumieć. oddech tym przedsiębiorcom, którym w tym momen- (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, trudno, cie właściwie załatwiacie państwo ze swoim rządem żeby tego nie trzeba było…) bankructwo, powodujecie państwo dramaty tych Panie pośle, mogę pana zaprosić do siebie do ga- przedsiębiorców. Ta ustawa, która przeszła przez Se- binetu na dyskusję, a teraz proszę… nat, przygotowywana właśnie przez przedsiębiorców, (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, ja zawsze mogłaby realnie wpłynąć na obecny stan tych ludzi chętnie, natomiast…) i tych biznesów, wszystkich tych, które pozamykali- Ja dobrą kawę zrobię. ście. Nad ustawą o Sądzie Najwyższym dzisiaj proce- (Poseł Cezary Tomczyk: Wiem.) dujemy, a ustawa odszkodowawcza w programie na- To zapraszam. szego posiedzenia się nie znalazła. Chciałbym usły- (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, nie mo- szeć dlaczego. A jeżeli nie ma tłumaczenia dlaczego żemy doprowadzić do tego, że w tak fundamental- – to znaczy wiem dlaczego, ale nie będziecie przecież nych kwestiach w Sejmie nikt nie zabiera głosu.) o tym głośno mówić – to uważam, że powinniśmy Zabiera głos. wprowadzić to pod obrady. Dziękuję bardzo. (Poseł Cezary Tomczyk: Nie zabiera.) Panie pośle, jest informacja bieżąca, jest w komisji… Marszałek: (Poseł Cezary Tomczyk: Ale nie o tym.) Oczywiście, że tak. Panie pośle, to jest wniosek nieregulaminowy, (Poseł Cezary Tomczyk: Jest o stanie przygoto- chciałam pana o tym poinformować. Doskonale pan

o tym wie. Spis treści wań, a nie o ratyfikacji.) Proszę bardzo, pani poseł Magdalena Biejat. Panie pośle, będziecie pytali o wszystko. Mam nadzieję, że wniosek regulaminowy. (Poseł Cezary Tomczyk: Oczywiście, że będziemy, 1 minuta, pani poseł. bo nie możemy w innym…) To nie jest wniosek formalny, panie pośle. (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, ja jednak Poseł Magdalena Biejat: ponawiam prośbę o wniosek formalny.) Ja pana i tak lubię i nie poddam tego pod głoso- Dziękuję. wanie, ponieważ to nie jest wniosek formalny… Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! (Poseł Cezary Tomczyk: Ja chcę się odnieść do spo- W czasie tego posiedzenia będziemy procedować nad sobu prowadzenia obrad i bardzo proszę o wniosek niezwykle ważnymi kwestiami dotyczącymi spraw do- formalny.) tykających bezpośrednio obywatelek i obywateli. Na Nie. ostatnią chwilę został wczoraj wprowadzony wniosek Głosowało 432 posłów. 196 – za, 226 – przeciw, dotyczący sądownictwa. W związku z tym składam 10 się wstrzymało. wniosek o zmianę sposobu prowadzenia obrad i wydłu- Sejm wniosek odrzucił. żenie czasu na przedstawienie stanowiska klubu do Z wnioskiem formalnym pan poseł Artur Dziam- 10 minut w związku z tym, że połączono dwa wnioski. bor, Konfederacja. Przy tej okazji chciałabym zwrócić uwagę na fakt, 1 minuta. że będziemy rozmawiać także o prawach kobiet. Ju- Jeżeli to wniosek o przerwę, panie pośle, to infor- tro po południu będziemy głosować nad włączeniem muję, że nie poddam tego wniosku pod głosowanie, do porządku obrad ustawy ratunkowej Lewicy. ponieważ przed chwileczką to było. (Część posłów wstaje i trzyma kartki z napisem (Poseł Artur Dziambor: Wiem, wiem.) Ustawa ratunkowa teraz!) Co więc pan wymyślił tym razem? Zwracam uwagę, że dochodzą do nas głosy o dra- (Poseł Sławomir Nitras: To, co on wymyśla, to nic, matycznej sytuacji kobiet, których życie i zdrowie jest ale to, co rząd wymyśla…) zagrożone, którym już teraz odmawia się ratujących ich zdrowie i życie zabiegów przerywania ciąży. Pra- wo i sumienie nakazuje je ratować, ale lekarze tego Poseł Artur Dziambor: nie robią ze względu na strach, obawę przed karą więzienia. Apeluję o włączenie tego do dyskusji. Polki Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgła- i Polacy mają prawo do tej dyskusji. Wzywam was do szam wniosek o odroczenie obrad i zwołanie Konwen- umożliwienia jej – wszystkich, od prawa do centrum. tu Seniorów w celu dopisania do porządku obrad (Dzwonek) Polki i Polacy na to zasługują. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 8 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Marszałek: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję, pani poseł. Przepraszam bardzo na chwilę. Pani poseł, nie było to zgłaszane na posiedzeniu Proszę państwa, dzień dobry. Chciałem państwu Konwentu. Chciałam panią poinformować, że nikt przypomnieć, że trwają obrady Sejmu, sprawozdawca tego nie zgłaszał na posiedzeniu Konwentu. ma głos, i prosiłbym, żebyśmy nie rozmawiali, a te Ponieważ pani złożyła wniosek formalny o zmia- osoby, które chcą pogadać, bo to ludzkie – żeby zro- nę sposobu prowadzenia obrad przez wydłużenie biły to poza salą. Bardzo serdecznie proszę. wystąpień do 10 minut, poddam pod głosowanie pro- Proszę bardzo. pozycję Prezydium Sejmu 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w łącznej dyskusji. Głosujemy nad propozycją przyjętą przez Prezy- Sekretarz Stanu dium Sejmu. w Kancelarii Prezydenta RP Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem pro- Małgorzata Paprocka: pozycji Prezydium Sejmu, jeśli chodzi o czas wystą- pień w imieniu klubów i kół, 5 minut? Kto jest za? Dziękuję, panie marszałku. Przypominam, to jest wniosek, propozycja Prezy- Tak jak wspomniałam, skarga nadzwyczajna po- dium. jawiła się w polskim porządku prawnym z inicjatywy Kto jest przeciw? pana prezydenta Andrzeja Dudy wynikającej z prze- Kto się wstrzymał? konania, że wyroki sądów powinny być sprawiedliwe Głosowało 435 posłów. 225 – za, 204 – przeciw, i wydawane na podstawie prawidłowo zrekonstru- 6 się wstrzymało. owanych norm prawnych, a także odpowiadać po- Sejm wniosek przyjął. prawnie zebranemu i ocenionemu materiałowi dowo- dowemu. Jak potrzebna jest to instytucja, wskazuje Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 2. orzecznictwo Sądu Najwyższego zapadłe na kanwie i 3. porządku dziennego: rozpatrywanych skarg nadzwyczajnych. 2. Pierwsze czytanie przedstawionego przez Ustawa, co do zasady, stanowi, że skargę nadzwy-

Spis treści Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu czajną wnosi się w terminie 5 lat od uprawomocnie- ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym nia się zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli od orzecze- (druk nr 935) . nia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna 3. Pierwsze czytanie senackiego projektu – w terminie roku od dnia ich rozpoznania. Nato- ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym miast zgodnie z przepisem przejściowym zawartym (druk nr 951). w art. 115 w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie Proszę sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta ustawy skarga nadzwyczajna może być wniesiona od Rzeczypospolitej Polskiej panią Małgorzatę Paprocką prawomocnych orzeczeń, które uprawomocniły się po o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy za- dniu 17 października 1997 r., tj. po dniu wejścia w życie wartego w druku nr 935. konstytucji. Skargę nadzwyczajną w takich okolicz- nościach może wnieść bądź prokurator generalny, bądź rzecznik praw obywatelskich. Za wydłużeniem Sekretarz Stanu terminu, który wyekspiruje 3 kwietnia br., przema- w Kancelarii Prezydenta RP wiają przede wszystkim fakty, czyli sprawy w toku, Małgorzata Paprocka: jak również to, że cały czas do podmiotów uprawnionych wpływają wnioski o wniesienie skarg nadzwy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt czajnych. Bez wątpienia obiektywną przesłanką i oko- przedstawić Wysokiej Izbie inicjatywę ustawodawczą licznością jest również utrudnienie możliwości wnio- prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzeja skowania o wniesienie skarg nadzwyczajnych przez Dudy – projekt ustawy o zmianie ustawy o Sądzie zainteresowanych obywateli z uwagi na sytuację pan- Najwyższym. demiczną. Proponowane przez pana prezydenta zmiany wy- Wysoka Izbo! Proponowany projekt zmierza także nikają z doświadczeń związanych ze stosowaniem poprzez nowelizację art. 15 ustawy do uzupełnienia ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym trybu wyboru kandydatów na stanowisko prezesa po bez mała 3 latach od jej wejścia w życie. Podsta- Sądu Najwyższego – poprzez określenie kworum wy- wowym celem projektowanej ustawy jest wydłużenie maganego do dokonania wyboru na posiedzeniu terminu do wniesienia skargi nadzwyczajnej, o któ- zgromadzenia sędziów izby Sądu Najwyższego. Pro- rym mowa w art. 115 § 1 ustawy o Sądzie Najwyż- jekt rozszerza także odesłanie do odpowiedniego sto- szym. Skarga nadzwyczajna pojawiła się w polskim sowania przepisów dotyczących kandydatów i ich porządku prawnym… (Gwar na sali) wyboru w odniesieniu do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego na kandydatów i wybór kandydatów na (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek stanowisko prezesa Sądu Najwyższego. Proponowa- Sejmu Włodzimierz Czarzasty) na zmiana ma na celu zagwarantowanie możliwości 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 9

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Małgorzata Paprocka Pani minister, już minuta. wyboru prezesa Sądu Najwyższego, co z uwagi na ustawowe obowiązki i uprawnienia prezesów Sądu Najwyższego jest istotne dla prawidłowej organizacji Sekretarz Stanu prac poszczególnych izb Sądu Najwyższego. w Kancelarii Prezydenta RP W nowelizacji art. 83 ustawy o Sądzie Najwyż- Małgorzata Paprocka: szym pan prezydent proponuje wprowadzenie zasady, że w przypadku przedstawienia wniosku o rozstrzy- …prezydenta to uchylenie art. 103 ustawy o Sądzie gnięcie zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu, Najwyższym. Jest to kwestia rezygnacji z określania jeżeli w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów wynagrodzenia szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa wojskowych lub Sądu Najwyższego ujawniają się roz- Sądu Najwyższego na poziomie sekretarza stanu. Są bieżności w zakresie wykładni przepisów prawa i za- to stanowiska niepolityczne i w przekonaniu pana pre- chodzi potrzeba zapewnienia jednolitości orzecznic- zydenta po prostu powinno to być regulowane stosow- nymi zarządzeniami pierwszego prezesa. twa – czyli wniosek nie jest związany z konkretną sprawą rozpatrywaną przez Sąd Najwyższy – do przydziału takiego wniosku oraz wyznaczenia skła- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: du, jak również do kolejności rozpatrywania wniosku powinny znaleźć odpowiednie zastosowanie przepisy Dziękuję, pani minister. określone w art. 80 ustawy o Sądzie Najwyższym, z tym że jeżeli wniosek został złożony przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego albo z wnioskiem Sekretarz Stanu wystąpił któryś z uprawnionych podmiotów, np. pro- w Kancelarii Prezydenta RP kurator generalny, rzecznik praw obywatelskich, Małgorzata Paprocka: rzecznik praw dziecka, prezes prokuratorii, to obowiąz- ki i uprawnienia prezesa Sądu Najwyższego w zakre- Dziękuję uprzejmie. Spis treści sie przydziału spraw oraz wyznaczania składu orze- kającego, jak również kolejności rozpatrywania wnio- sków powinien wykonywać pierwszy prezes Sądu Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Najwyższego. W projekcie proponuje się również dodanie art. 96a, Bardzo proszę panią senator Lidię Staroń o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego tj. przepisu (Dzwonek) niezbędnego do formalnego w druku nr 951. uregulowania sposobu tworzenia, przetwarzania Jeszcze raz dziękuję, pani minister. oraz archiwizowania bądź niszczenia akt sądowych Łączymy się z panią senator. Pani senator już w sprawach rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy. właściwie z nami jest. Projekt uzupełnia brak dotychczasowych regulacji Dzień dobry, pani senator. prawnych w tym zakresie. Należy wskazać, że w Są- Proszę bardzo. dzie Najwyższym są tworzone oddzielne akta spraw, niezależne od akt spraw prowadzonych przed sądami powszechnymi czy przed sądami wojskowymi. Senator Lidia Staroń: (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dzień dobry. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam kró- Pani minister, powoli kończymy. ciutko powiedzieć o projekcie z druku nr 951. To jest projekt Senatu. Ten projekt właściwie – mogę tak Bardzo proszę. powiedzieć – był poparty ponad wszystkimi podzia- łami, wszyscy senatorowie poparli ten projekt, 97 se- natorów głosowało za, nie było głosów przeciwnych. Sekretarz Stanu Dlaczego? Dlatego że to jest skarga nadzwyczajna, w Kancelarii Prezydenta RP czyli to jest projekt dla ludzi. Projekt przewiduje wy- Małgorzata Paprocka: dłużenie terminu na wnoszenie skargi nadzwyczajnej z 3 do 5 lat. Zrobiliśmy tak, żeby w tym projekcie Już kończę, panie marszałku. był tylko jeden punkt, dlatego że ten termin kończy W tym zakresie do projektu ustawy został rów- się 3 kwietnia. Wiemy, że Senat jest tylko jeden raz, nież dołączony stosowny projekt rozporządzenia pre- teraz Sejm, potem Senat. Zrobiliśmy to, żeby zdążyć, zydenta, który miałby regulować te kwestie. żeby po prostu zdążyć pomóc ludziom. Nasza wielka Kolejna zmiana proponowana przez pana… prośba jest taka, Senat wnosi o to, żeby oczywiście 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 10 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Senator Lidia Staroń Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Sejm to poparł, to najważniejsze, ale także o to, żeby Dziękuję bardzo, pani senator. nad tym drukiem procedowano oddzielnie, właśnie Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk- dlatego, że tam jest tylko jeden przepis, który powi- tami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych nien jak najszybciej stać się prawem. oświadczeń w imieniu klubów i kół. O co chodzi? Oczywiście chodzi o to, że jest wy- Otwieram dyskusję. dłużony ten termin na złożenie skargi nadzwyczajnej Jako pierwszego zapraszam pana posła Daniela z 3 do 5 lat, ale też uzasadnieniem jest to, że jest Milewskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawie- pandemia, wiemy, że to jest taki czas, że jest zagro- dliwość. żenie nie tylko zdrowia, ale i życia, więc ludzie nie Panie pośle, proszę bardzo. mogą walczyć o sprawiedliwość, nie mogą szukać pomocy właśnie dlatego, że jest taki czas zagrożenia. To jest pierwsza rzecz. Poseł Daniel Milewski: A druga rzecz to jest sprawa tych wielu próśb, po- dań, które są u rzecznika praw obywatelskich i które Dziękuję bardzo. są też u prokuratora generalnego. Patrząc, jaka jest Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Rozpatru- statystyka… Nie będę mówiła o samej skardze, bo wie- jąc te dwa projekty ustaw, dwa przedłożenia dotyczą- my, o co chodzi. Chodzi o to, żeby walcząc o sprawiedli- ce pracy Sądu Najwyższego, mamy też sposobność, wość… Te wyroki są prawomocne, ale czy to rażąco aby z perspektywy 3 ostatnich lat spojrzeć na wpro- naruszają prawo, czy to chodzi o sprawę faktu, bo tylko wadzoną przez Wysoką Izbę do polskiego porządku skarga nadzwyczajna może mówić o fakcie, o dowo- prawnego w 2017 r. instytucję skargi nadzwyczajnej dzie… Dlatego to jest tak ważne. I jaka jest statysty- i na rzeczywiście bezpośrednio z nią związaną, a wów- ka? Statystyka jest taka, że przez te 3 lata, bo skarga czas powołaną Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw jest od roku 2018… Zresztą walczyliśmy o to wiele lat Publicznych. i udało nam się. Sama, że tak powiem, złożyłam prze- W tym kontekście, drodzy państwo, cieszą słowa pisy do prezydenta, właśnie żeby była ta skarga nad- senackiego uzasadnienia przyznające, iż skarga nad- Spis treści zwyczajna. I jest. Przez te 3 lata tych próśb, podań zwyczajna często jest ostatnią deską ratunku dla obywateli do rzecznika i do prokuratora było więcej podsądnych, którzy czują się skrzywdzeni niespra- niż 16 tys., dokładnie, jeżeli chodzi o prokuratora, to wiedliwymi wyrokami. Można odnieść wrażenie, iż już tak bardzo króciutko powiem, żeby wiedzieć, o co jedynym czynnikiem – powiedzmy – negatywnym, chodzi, jest ich więcej, 8 tys. do rzecznika, a rozpozna- przytłaczającym jest ilość spraw, jakimi obywatele nych jest tylko 1,5 tys. spraw. A więc leży 6700 spraw, pragną zainteresować podmioty uprawnione do wnie- czyli przypadków tragedii ludzi, różnego rodzaju próśb, sienia skargi nadzwyczajnej. Czuć w uzasadnieniu wyroków, które często są niesprawiedliwe, rażąco na- senackiego projektu głęboki szacunek dla pracy wy- ruszające prawo. I jeżeli jeszcze chodzi o prokuratora konywanej w tym zakresie przez służby prokuratora generalnego, to tych spraw jest też ponad 8 tys. Tych generalnego, rzecznika praw obywatelskich, jak też rozpoznanych jest dużo, dużo więcej, a nierozpozna- samego Sądu Najwyższego. Ten głos w polskiej deba- nych jest ok. 1 tys. A więc dzisiaj tych nierozpoznanych, cie publicznej, debacie nad reformą wymiaru spra- nierozpatrzonych spraw jest ok. 7,5 tys. Dlatego walczy- wiedliwości był, szanowni państwo, bardzo potrzeb- my o ten czas dla ludzi, o przedłużenie tego terminu. ny. I jest potrzebny. Jest potrzebny, bo jest prawdzi- To jest pierwsza rzecz, a druga rzecz to jest sprawa wy, skoncentrowany na potrzebach obywateli, a nie pandemii. obliczony wyłącznie na bieżące korzyści polityczne. Uzasadnieniem też jest to, że (Dzwonek) przecież Życzę wam wszystkim, nam wszystkim, życzę na- te sprawy, które idą do tych pośredników… szym współpracownikom z sejmowej opozycji, by wię- cej w naszej debacie było tego właśnie języka, języka zrozumienia i szacunku obecnego w pakiecie doku- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: mentów, które z podpisem marszałka Grodzkiego trafiły do prac Wysokiej Izby. Kończymy powoli, pani senator. Oczywiście w sensie legislacyjnym projekt senacki jest całkowicie skonsumowany przez przedłożenie prezydenckie, nieco szersze, a przez to lepiej, w pew- Senator Lidia Staroń: nym wymiarze kompleksowo odpowiadające na naj- pilniejsze potrzeby w zakresie bieżącego funkcjono- …czyli do rzecznika i do prokuratora, są często wania Sądu Najwyższego. uzasadnione, bo te skargi nadzwyczajne idą do Sądu Wspomniałem już o dużej ilości spraw, z jakimi Najwyższego i tych spraw było tam już ok. 300. obywatele zwracają się do podmiotów uprawnionych. A więc jeszcze raz proszę o to, żeby te przepisy, ta Przez 3 lata obowiązywania ustawy o Sądzie Najwyż- ustawa, żeby ten druk był poparty przez Sejm i żeby szym kilkanaście tysięcy obywateli złożyło podania procedowano nad nim oddzielnie. Bardzo dziękuję. do prokuratora generalnego i rzecznika praw obywa- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 11

Poseł Daniel Milewski Zastrzeżenia konstytucyjne i ogólnie negatywną ocenę wzbudza projekt prezydencki. Dlaczego? W prze- telskich uprawnionych do wniesienia skargi nadzwy- kazach Kancelarii Prezydenta, co zresztą było dzisiaj czajnej w ich sprawie. Jak podkreślono w senackim słychać także podczas wystąpienia pani minister, uzasadnieniu, te 3 lata to zbyt krótki okres, by przy tworzy się obraz, jakoby pan prezydent troszczył się tak dużym zainteresowaniu obywateli, skromnym o sposób funkcjonowania skargi nadzwyczajnej. Ale zapleczu urzędników RPO i Prokuratury Krajowej, jest to obraz fałszywy. Po pierwsze, pan prezydent którzy rozpatrują wnioski, naprawić często – jak to był tak wielkim zwolennikiem wprowadzenia skargi nazwano – bezprawie judykacyjne. nadzwyczajnej, że sam nie chciał mieć takiego upraw- Wydłużenie terminu postulowane zarówno przez nienia. Niech ma to prokurator generalny, niech ma pana prezydenta, jak i Senat wychodzi naprzeciw za- to rzecznik praw obywatelskich. równo względom praktycznym wynikającym z trwa- Proponowaliśmy w poprzedniej kadencji, żeby jącej pandemii, jak i jest po prostu wyrazem szacunku Kancelaria Prezydenta, która ma olbrzymi aparat dla obywateli, którzy pokładają słuszną ufność w pań- administracyjny, także włączyła się w ten mecha- stwo prawa, jakim coraz bardziej jest nasza Rzeczpo- nizm i pomogła obywatelom. Nie. Kancelaria Prezy- spolita. denta umywa od tego ręce. Dzisiaj ponawiam swój Warto raz jeszcze podkreślić, iż przedłożenie pre- apel. Skoro widzimy, że są zatory, to niech Kancelaria zydenckie jest propozycją bardziej kompleksową. Jed- Prezydenta włączy się w to rozstrzyganie i składanie ną z propozycji zawartych w tym przedłożeniu jest skarg nadzwyczajnych. Kancelaria Prezydenta umy- wykorzystanie potencjału i doświadczenia obecnych wa od tego problemu ręce, wydłużając tylko okres ławników Sądu Najwyższego. Jest proponowane prze- obowiązywania przepisu. Dlatego też mówię, że jest dłużenie I kadencji ławników do 31 grudnia 2022 r. to obraz fałszywy, bo prawdziwą intencją tego projek- Za tą zmianą przemawia również sytuacja epidemiczna. tu prezydenckiego nie jest wcale skarga nadzwyczaj- Wymienione były już przez panią minister kwe- na, tylko zmiany personalne w Sądzie Najwyższym. stie dotyczące archiwizowania dokumentów, jak też (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Tak jest.) te, które mają na celu wzmocnienie obowiązującej we Pamiętamy, jak w poprzedniej kadencji wygląda- wszystkich postępowaniach przed Sądem Najwyż- ły wybory pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. szym tzw. zasady jawności wewnętrznej, wyrażającej Wysłannicy władzy, sędzia Zaradkiewicz, sędzia Spis treści wprost prawo stron i uczestników postępowania za- Stępkowski przeprowadzili w ogromnym chaosie wy- równo do przeglądania akt sądowych, jak i uzyski- bór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, którego wania z nich odpisów, kopii i wyciągów. wybór i legitymacja są dzisiaj kwestionowane. I dla- Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Życzę nam tego pan prezydent teraz w swoim projekcie ustawy owocnej pracy w komisjach nad tym projektem. Jak proponuje, żeby te rozwiązania, które zawiodły przy już wspomniałem, ten projekt, obydwa te projekty wyborze pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, od- mają w swoich założeniach głęboki szacunek dla oby- nieść do kwestii prezesów wszystkich izb. Kończą się wateli, poczucia sprawiedliwości. Życzę w imieniu kadencje, no to jest okazja, żeby władza zrobiła skok klubu Prawa i Sprawiedliwości owocnych prac nad na stanowiska. Tylko i wyłącznie o to chodzi w tym tym projektem. Deklarujemy wszelką otwartość i go- projekcie ustawy. Skarga nadzwyczajna, jak powta- towość do konstruktywnej współpracy. Dziękuję uprzej- rzam, jest tylko zasłoną dymną. mie. (Oklaski) To prezydent będzie miał uprawnienie do wska- zywania swoich komisarzy w Sądzie Najwyższym, czyli osób pełniących obowiązki prezesa danej izby. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: A ja pytam, czy jest taka prerogatywa prezydenta w art. 144 konstytucji. Proszę ją wskazać. Nie ma. Dziękujemy, panie pośle, za życzenia i za wypo- Skoro nie ma, to taka decyzja będzie wymagała kon- wiedź. trasygnaty prezesa Rady Ministrów. Jaki jest efekt? Pan poseł Arkadiusz Myrcha, Klub Parlamentar- Taki, że premier polskiego rządu, polityk, członek ny Koalicja Obywatelska. partii politycznej będzie wskazywał osoby, które peł- Zapraszam. nią funkcje w Sądzie Najwyższym. Czy to nie jest upolitycznienie Sądu Najwyższego? To jest czysta postać upolitycznienia Sądu Najwyższego. Poseł Arkadiusz Myrcha: Dlaczego tak się dzieje? A dlatego, że w Sądzie Najwyższym rozstrzygane są sprawy chociażby doty- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt czące statusu sędziów wybranych przez upolitycznio- przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Ko- ną Krajową Radę Sądownictwa, bo to Sąd Najwyższy alicja Obywatelska odnośnie do łącznego rozpozna- ma uprawnienie do podejmowania wiążących inter- nia druku nr 935, czyli prezydenckiego projektu usta- pretacji w przypadku, kiedy występuje konflikt prze- wy dotyczącego zmian w Sądzie Najwyższym, i senac- pisów w systemie prawa. Ba, pan prezydent nawet kiego projektu ustawy dotyczącego zmian w Sądzie proponuje w tym zakresie bardzo niebezpieczną Najwyższym, zawartego w druku nr 951. zmianę. Otóż dzisiaj, kiedy istnieje konieczność roz- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 12 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Poseł Arkadiusz Myrcha sterować obradami izby. Chce spowodować, żeby sę- dziowie wybrani przez nową KRS mieli władztwo strzygnięcia sporu prawnego mającego znaczenie dla w Sądzie Najwyższym, chce ręcznego sterowania obywateli, to prezesi poszczególnych izb ustalają i chce upolitycznienia, coraz większego upolitycznie- składy, które podejmują takie ważne decyzje, nato- nia Sądu Najwyższego. Rozwiązania, które proponu- miast zgodnie z projektem prezydenckim będzie to je pan prezydent, nie ograniczają się tylko do kwestii robiła pierwsza prezes Sądu Najwyższego. Dlaczego? wyboru i trybu wyboru kandydatów na stanowisko Dlatego że to jest łatwiejsze, kiedy jedna osoba może prezesa Sądu Najwyższego. Tutaj pan prezydent pro- manipulować składami, a nie poszczególni prezesi izb. ponuje zmniejszone kworum po to, żeby właśnie gło- Obserwujemy w sądach powszechnych, w Trybu- sami tylko i wyłącznie nowych sędziów można było nale Konstytucyjnym pełną patologię funkcjonowa- wybrać prezesa Sądu Najwyższego. nia tych instytucji z uwagi na upolitycznienie funkcji Przedstawione zmiany nie zasługują na poparcie, prezesów w sądach, manipulację składami orzekają- klub Lewicy nie poprze tych rozwiązań. Jeżeli chodzi cymi w sądach powszechnych i w Trybunale Konsty- o skargę nadzwyczajną, wydłużenie terminu przewi- tucyjnym. Teraz te same patologie prezydent będzie dzianego na jej wniesienie, to w tym zakresie abso- chciał wprowadzić do Sądu Najwyższego. Ale oczy- lutnie wystarczający jest projekt z druku senackiego. wiście z mównicy sejmowej słyszymy, że chodzi tylko Dlatego klub Lewicy będzie głosował za odrzuceniem o skargę nadzwyczajną. Bzdura. Tym projektem usta- rozwiązań, które proponuje pan prezydent, za odrzu- wy wprowadza się pełne upolitycznienie w Sądzie ceniem tego projektu ustawy. Dziękuję. Najwyższym, jeżeli chodzi o funkcjonowanie najwyż- szych stanowisk organizacyjnych. Dlatego też podchodzimy z całym szacunkiem do Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: projektu skierowanego przez Izbę wyższą polskiego parlamentu, Senat, i oczywiście wyrażamy wolę pra- Dziękuję bardzo pani posłance. cy nad nim, natomiast uważamy, że prezydencki pro- Zapraszam pana posła Krzysztofa Śmiszka, klub jekt ustawy w całości zasługuje na odrzucenie z przy- parlamentarny Lewica. czyn przeze mnie wspomnianych. (Dzwonek) W imie- Spis treści niu klubu parlamentarnego składam wniosek o odrzucenie. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Krzysztof Śmiszek: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed- stawię stanowisko klubu Lewicy wobec projektu Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ustawy z druku nr 951 przedłożonego przez Senat. Projekt nowelizacji wydłuża o 2 lata okres, w ja- Dziękuję bardzo, panie pośle. kim możliwe jest wniesienie skargi nadzwyczajnej na Zapraszam panią posłankę Annę Marię Żukowską, prawomocne orzeczenie sądowe kończące postępowa- klub parlamentarny Lewica. nie w sprawie. Oczywiście dla klubu Lewicy nie jest to nic nadzwyczajnego, nie jest to nic kontrowersyjnego, skarga nadzwyczajna okazała się popularnym Poseł Anna Maria Żukowska: środkiem dochodzenia swoich praw przez Polki i Po- laków. Jak wiemy, to rzecznik praw obywatelskich Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! czy prokurator generalny może występować do Sądu Szkoda, że nie ma wnioskodawcy, pana prezydenta, Najwyższego z odpowiednimi wnioskami. O tym, jak który miał czas wyjechać na narty, miał również czas popularne to jest narzędzie, świadczyć mogą liczby, powrócić kolumną rządową z tychże nart, ale nieste- mogą świadczyć statystyki. Do rzecznika praw oby- ty nie stawił się osobiście, żeby przedstawić swoją watelskich wpłynęło ponad 8 tys. wniosków, ale – nowelizację – jedenastą nowelizację, podkreślmy – co jest niezwykle alarmujące – tylko 1500 zostało ustawy o Sądzie Najwyższym. Jest to nowelizacja, zbadanych merytorycznie. Jeszcze większe zastrze- która jest wilkiem w owczej skórze. Nie ma ona na żenia czy niepokój budzi to, że sam rzecznik praw celu głównie przedłużenia terminu przewidzianego obywatelskich złożył tylko 30 skarg z tych 8 tys., na wniesienie skargi nadzwyczajnej. Jeżeli taki jest które Polki i Polacy złożyli do biura rzecznika. Po- cel projektu, wystarczy poprzeć projekt senacki, któ- dobnie dzieje się, jeśli chodzi o prokuratora general- ry jest bardzo krótkim projektem ustawy i który wła- nego – 8 tys. wniosków, a wniesiono tylko 228 skarg. śnie tego dotyczy. Z czego to wynika? Dlaczego jest to zrobione pod przykrywką? Dlate- I tak jak mówię, nie jest to nic kontrowersyjnego go, że pan prezydent nie ma odwagi powiedzieć dla klubu Lewicy, że Polki i Polacy gremialnie korzy- wprost, że chce stworzyć mechanizm ręcznego zarzą- stają z tego narzędzia. Ale dzisiaj trochę budzimy się dzania Sądem Najwyższym. Chce mieć pilota jako w sytuacji, do której Prawo i Sprawiedliwość dopro- instrument do tego, co dzieje się w Sądzie Najwyż- wadziło. Bo to nie jest tylko pandemia, to nie jest szym, chce móc powoływać swoich komisarzy i móc tylko kwestia tego, że postępowania w sądach są dzi- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 13

Poseł Krzysztof Śmiszek zapewnić obywateli, że pandemia jest w Polsce pod kontrolą i że w drugiej połowie października nastąpi siaj wydłużone z uwagi na bardziej lub mniej obiek- wypłaszczenie liczby zachorowań, po czym okazało tywne czynniki. Przecież w Biurze Rzecznika Praw się, że te jego zapewnienia i obietnice nie są, mówiąc Obywatelskich pracuje zbyt mało osób, które mogą krótko, funta kłaków warte. się tymi skargami zajmować. Z roku na rok budżet Jedyną aktywnością, którą wykazał od czasu wybo- rzecznika praw obywatelskich jest obcinany. Tak rów prezydenckich, była próba załagodzenia ogromne- więc dzisiaj nagle budzimy się wszyscy i mówimy: No go konfliktu społecznego wywołanego wyrokiem Try- tak, rzecznik praw obywatelskich nie ma mocy prze- bunału Konstytucyjnego z października zeszłego roku, robowych, a Polacy oczekują od tego organu konsty- ale ten jego projekt ustawy został, najdelikatniej rzecz tucyjnego, organu ustrojowego efektywnego działania. biorąc, zlekceważony nawet przez jego własny obóz po- Jak można dzisiaj mówić Polkom i Polakom, że mają lityczny w tej Izbie i nigdy nie wszedł pod obrady. składać do rzecznika skargi, skoro z roku na rok obcina Była jeszcze jedna kwestia – nieformalne lobbowa- się jego budżet? A więc przy pracy nad tym projektem nie na rzecz niezamykania stoków narciarskich pod- (Dzwonek) powinniśmy się głęboko zastanowić, jak czas świąt Bożego Narodzenia, przerwy sylwestrowej wzmocnić ten ustrojowy, konstytucyjny organ. i ferii szkolnych, ale z podobnym skutkiem jak inicja- W imieniu klubu Lewicy oświadczam, że będzie- tywa załagodzenia konfliktu społecznego, który wymy popierali druk senacki nr 951. Dziękuję bardzo. buchł po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. (Oklaski) I oto teraz, kilka dni temu, pojawił się projekt ustawy nowelizującej ustawę o Sądzie Najwyższym, przy- jętą z inicjatywy prezydenta kilka lat temu. Jest to Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: rzeczywiście, jak tu już zostało wspomniane, bodaj dziesiąta nowelizacja tej ustawy – tego genialnego Dziękuję, panie pośle. tworu Kancelarii Prezydenta – która od czasu jej przy- Zapraszam pana posła Jacka Protasiewicza, Klub jęcia, a nie minęły 3 lata, jest już po raz dziesiąty no- Parlamentarny Koalicja Polska – Polskie Stronnic- welizowana. Jaka jest istota tej nowelizacji? A mianowicie istotą two Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Kon-

tej nowelizacji jest powielenie dokładnie tego samego Spis treści serwatyści. mechanizmu, tego genetycznego błędu tej ustawy, któ- Dobrze wszystko powiedziałem, panie pośle. ry polega na tym, że prezydent osobiście albo przy pomocy niewielkiej liczby posłów ustanawia władzę tej najważniejszej sądowej instytucji polskiej. Zostało to Poseł Jacek Protasiewicz: zrobione już w przypadku pierwszego sędziego, pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i, przypomnę, skry- Dziękuję. tykowane bardzo wyraźnie przez Organizację Bezpie- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! czeństwa i Współpracy w Europie, która stoi na straży Prawdę mówiąc, Polacy mogli zapomnieć, że mają praworządności w państwach członkowskich, to było jakiegoś prezydenta, prezydenta Rzeczypospolitej w grudniu 2019 r., ale też ostatnio, 1,5 miesiąca temu, Polskiej, który wprawdzie dwa razy w tej Izbie z tego podczas sesji Parlamentu Europejskiego, podczas sesji miejsca składał przysięgę, że pomyślność obywateli nie Parlamentu Europejskiego, tylko Rady Europy, będzie dla niego zawsze najwyższym nakazem, ale czyli nie instytucji Unii Europejskiej, którą tak często jakoś tej przysięgi nie ma zamiaru dotrzymać. państwo krytykujecie, ale dużo starszej organizacji Wprawdzie w przededniu kampanii prezydenckiej właśnie skupiającej się na praworządności i prawach obiecał polskim przedsiębiorcom, że zawezwie Zwią- człowieka; skrytykowane jako działanie absolutnie zek Banków Polskich i wyegzekwuje od bankowców, niezgodne z zasadą niezawisłości sędziowskiej i pole- ażeby uwzględnili trudną sytuację polskich firm, gające na tym, że niewielka grupa sędziów – to kwo- zwłaszcza tych, które obciążone są kredytami zacią- rum zostaje sprowadzone ledwie do kilku sędziów gniętymi w tychże bankach, w sytuacji, w której rząd w poszczególnych izbach, w dwóch izbach będą to mo- polski, walcząc z pandemią, wyraźnie i bardzo istot- gły być grupy pięcioosobowe – wybierać będzie kandy- nie ograniczył im możliwość działania. Później rów- datów na prezesów izb. nież obiecał, już w trakcie kampanii wyborczej, że A gdzie skarga nadzwyczajna, z której tak jeste- dzięki współpracy ze Stanami Zjednoczonymi zapew- ście dumni i którą chwalił się przedstawiciel Prawa ni Polakom jak najszybszy dostęp do bezpiecznych i Sprawiedliwości? Ano tam, gdzie… Mówi o tym cho- i skutecznych szczepionek. Ale ani jedna, ani druga ciażby pan Marek Kubala, przedsiębiorca dolnoślą- obietnica spełniona nigdy nie została. Przedsiębior- ski, którego wykorzystaliście w kampanii przeciwko com pan prezydent powiedział, ażeby w sytuacji, sądom, który uwierzył wam, że skargą nadzwyczajną w której mają trudności z bankiem, zmienili po pro- da się naprawić krzywdę, jaką mu sądy polskie wy- stu bank, a obywatelom powiedział, że zmienił się po rządziły, ale po 1000 dniach oczekiwania na rozpa- prostu system, i uznał sprawę za załatwioną. trzenie jego sprawy (Dzwonek), tej symbolicznej spra- Jeszcze, powiedziałbym, pod koniec września podwy, którą się posługiwaliście, zrezygnował z tej ini- czas swojej wizyty w Watykanie raczył pan prezydent cjatywy. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 14 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Poseł Jacek Protasiewicz o tym, czy to ma być prezydent Duda czy inny, bo to ma być prezydent wybrany po reformie konstytucyj- Inicjatywa skargi nadzwyczajnej, przedłużenia nej, ale mówimy tu o tym, że warto skopiować z sys- możliwości korzystania z niej w wystarczającym stop- temu amerykańskiego rozwiązanie polegające nawet niu zawarta jest w druku senackim. Dlatego klub Ko- i na powoływaniu na dożywotnie stanowiska w trybu- alicji Polskiej druk senacki będzie popierał w trakcie nale, w Sądzie Najwyższym, w KRS, dlatego że jeśli dalszych prac, natomiast jeśli chodzi o propozycję nie będzie się to odbywało tak jak np. w Stanach Zjed- prezydencką, druk nr 935, wnioskuje o jej odrzucenie noczonych, to przy każdej kolejnej zmianie władzy, w pierwszym czytaniu. przy opróżnieniu danego stanowiska będziemy mieli do czynienia z wymianą kadrową i z tym, że pocho- dzący z różnych opcji, różni prezydenci będą powoły- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wali różnych urzędników pełniących najwyższe funkcje sędziowskie w kraju. Dziękuję serdecznie, panie pośle. Chciałbym powtórzyć, że to, co oczywiście jest Zapraszam pana posła Roberta Winnickiego, Koło słuszne w tych ustawach, czyli zwiększenie możliwości Poselskie Konfederacja. składania skarg przez obywateli, jest wynikiem zapo- Proszę, panie pośle. trzebowania, bo tysiące skarg na wyroki w Polsce stanowią efekt tego, że w Polsce sądy działają wolno, niesprawiedliwie, że system po prostu nie działa sku- Poseł Robert Winnicki: tecznie, co ma wpływ nie tylko na życie obywateli, ale i na gospodarkę, funkcjonowanie administracji, na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polski system wszystkie aspekty życia społecznego. Zaproponowane sądowy jest trwale chory. Polski system sądowy nie przez Senat i przez prezydenta rozwiązania technicz- został uleczony w ciągu ostatnich 5–6 lat. O chorobie ne są sensowne, są logiczne, natomiast nie uciekajmy systemu świadczą liczby, które już padły z tej mów- od tej debaty. Apeluję o odwagę, apeluję o to, żeby Wy- nicy. Była mowa o tysiącach wniosków o złożenie soka Izba zajęła się wreszcie tym, co dla sprawności skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego, tak więc funkcjonowania państwa polskiego, niezależnie od tego, kto w nim rządzi, jest kluczowe. Spis treści przedłużenie tego terminu jest oczywiście konieczne i zostało to zawarte w obydwu projektach. Wzywamy do debaty i resetu konstytucyjnego, Ale proszę państwa, nie oszukujmy się, że bez sys- zwłaszcza w zakresie sądownictwa. Dziękuję. temowego resetu, bez kompleksowych rozwiązań zdołamy uzdrowić polskie sądownictwo. I niestety tak jak przez ostatnich 5–6 lat takich rozwiązań – bo Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: miejsce miały wtedy rozwiązania głównie kadrowe – nie zobaczyliśmy, tak totalna opozycja także nie Dziękuję serdecznie. proponuje kompleksowych rozwiązań, a sytuacja, do Bardzo proszę panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę, której doszliśmy, jeśli chodzi o Trybunał Konstytu- Koło Poselskie Polska 2050. cyjny, KRS, Sąd Najwyższy, wymaga jednego, zresz- tą mówię to również w kontekście w ogóle zmiany konstytucji: resetu konstytucyjnego. Tzn. sytuacja wy- Poseł Paulina Hennig-Kloska: maga, żeby polska klasa polityczna pokazała wreszcie dojrzałość, żeby pokazała wreszcie zdolność do Panie Marszałku! Polska 2050. zreformowania ustroju państwa, który tak fatalnie, tak nieskutecznie, w sposób tak klinczujący został określony w konstytucji z 1997 r. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: W zeszłym roku podczas kampanii prezydenckiej Krzysztofa Bosaka opracowaliśmy w Konfederacji Pani poseł, przepraszam serdecznie. Polska 2050. broszurę pt. „Nowy porządek”. Zawiera ona 27 tez konstytucyjnych, do których lektury serdecznie pań- stwa zapraszam. Jest tam mowa m.in. o tym, jak zmie- Poseł Paulina Hennig-Kloska: nić kompetencje centralnych władz Rzeczypospolitej w duchu zasady trójpodziału władz. Jest tam mowa Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Panie i Pa- o tym, że nie może być takiej sytuacji, w której o kom- nowie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić sta- petencje władzy wykonawczej rywalizują między sobą nowisko Koła Poselskiego Polska 2050 w sprawie ośrodek prezydencki i ośrodek rządowy. Te kompeten- prezydenckiego i senackiego projektów ustaw o zmia- cje powinny być skoncentrowane wokół rządu. Mowa nie ustawy o Sądzie Najwyższym. jest o wzmocnieniu kontrolnej roli parlamentu wobec Intencje prezydenta Dudy są dla nas bardzo jasne rządu. Mowa jest wreszcie o tym, że prezydent z takim i czytelne. Celem tej ustawy jest danie większej wła- mandatem, jaki ma w Polsce, z silnym mandatem po- dzy politykom Prawa i Sprawiedliwości w Sądzie Naj- chodzącym z wyborów powszechnych powinien stać wyższym, bo obecny stan nie zadowala prezesa. I są na straży systemu sądowniczego. Tak. Nie mówimy tu tam ujęte trzy główne cele. Po pierwsze, Sąd Najwyż- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 15

Poseł Paulina Hennig-Kloska ne. To może, panie pośle Milewski, żeby zmienić skromny stan biura i zwiększyć liczbę osób, które szy musi być bardziej wam podporządkowany. Po dru- mogłyby bronić obywateli przed opresyjnym państwem, gie, zbliżająca się wymiana kadrowa ma być prze- warto byłoby zwiększyć budżet rzecznika praw oby- prowadzona pod wasze dyktando. Po trzecie, praca watelskich, o co rzecznik praw obywatelskich walczy w Sądzie Najwyższym ma być ręcznie sterowana. I to od 5 lat? To naprawdę sprawi, że wszelkie obywatel- są trzy główne cele, które przyświecają prezydenckie- skie sprawy będą w Biurze Rzecznika Praw Obywa- mu projektowi ustawy. Prezesi poszczególnych izb telskich rozpatrywane szybciej. (Dzwonek) okazali się przyzwoitymi ludźmi i zachowali nieza- Dla nas projekt ujęty w druku nr 935 jest nie do leżność od władzy. W odpowiedzi na to chcecie ogra- przyjęcia. Nie da się go naprawić, w związku z czym niczyć ich kompetencje, przekazując je pierwszemu składam wniosek o odrzucenie go w pierwszym czy- prezesowi Sądu Najwyższego, który był już wybiera- taniu. Dziękuję bardzo. ny przy waszym udziale. Niezwykle ważne w procesie orzekania składy sędziowskie w kluczowych sprawach ma właśnie teraz wyznaczać pierwszy prezes Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Sądu Najwyższego, a nie jak dotychczas prezesi po- Dziękuję bardzo. szczególnych izb. Podobnie przekazujecie kompeten- Mamy trzeci wniosek o odrzucenie w pierwszym cje w zakresie terminów podejmowania uchwał przez czytaniu. Sąd Najwyższy. Przystępujemy do zadawania pytań. Po drugie, tak jak mówiłam, zbliża się wymiana ka- Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę. drowa na kluczowych stanowiskach. Prezesi Izby Cy- Zapraszam pana posła Jana Kanthaka z Klubu wilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. niebawem skończą swoje kadencje. Jeśli dobrze pamię- tam, ma się to stać w sierpniu tego roku. Zamierzacie więc po prostu przejąć te stanowiska i obsadzić je ludź- mi podporządkowanymi Jarosławowi Kaczyńskiemu Poseł Jan Kanthak: i Zbigniewowi Ziobrze. Dlatego w ustawie ujęto m.in. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwszy z brze-

obniżenie wymaganego kworum podczas dokonywa- Spis treści gu przykład najlepiej pokazuje, jak ważnym narzę- nia wyboru prezesów poszczególnych izb, a także moż- dziem jest skarga nadzwyczajna. W tym tygodniu liwość powołania przez prezydenta p.o. prezesa izby. Ten mechanizm już stosowaliśmy. Był on przez was prokurator generalny Zbigniew Ziobro zgłosił skargę instrumentalnie wykorzystywany do tego, by wprowa- nadzwyczajną dotyczącą sytuacji, w której bank za- dzać chaos i podporządkować sobie prace w Sądzie żądał od klienta spłaty 30 tys. zł za pożyczkę w wy- Najwyższym, kiedy wybór pierwszego prezesa nie był sokości 7,5 tys. zł, czyli skala oprocentowania wynio- jeszcze możliwy, bo nie mieliście zapewnionej więk- sła 60%. Skarga nadzwyczajna jest doskonałym na- szości. rzędziem służącym do usuwania sądowego bezprawia. Wydłużenie kadencji ławników Sądu Najwyższe- Pani senator Lidia Staroń oraz autorzy uzasad- go, którzy biorą udział w sprawach nadzwyczajnych nienia projektu senackiego wskazują na olbrzymią dys- i dyscyplinarnych, o rok – to też znalazło się w pre- proporcję dotyczącą rozpatrywania wniosków o skiero- zydenckim projekcie ustawy. Jaki jest powód wpro- wanie skargi nadzwyczajnej. Mówią o tym liczby wadzenia takiego zapisu? Powód jest prosty: ławników zawarte w uzasadnieniu senackim. Do rzecznika wybiera Senat. Wprowadzając to do ustawy w poprzed- praw obywatelskich wpłynęło 8198 wniosków, z cze- nim brzmieniu, nie przewidzieliście, że Senat nie go 6700 wniosków w ogóle nie zostało rozpatrzonych. będzie wasz. Dzisiaj po prostu nie jest wam na rękę Natomiast, dla porównania, do prokuratora general- wymiana ławników przez opozycję. Wy macie jeden nego wpłynęła podobna (Dzwonek) liczba wniosków, cel: mierny, bierny, ale wierny. a zaledwie 830 z nich nie zostało rozpatrzonych. Odniosę się do wątpliwości dotyczących skargi Z czego wynika ta dysproporcja? To pytanie do pani nadzwyczajnej. Nie przez przypadek w 2018 r. opozy- senator. cja była przeciwna temu rozwiązaniu, wskazując (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Oczywiście…) naruszenie zasady pewności prawa oraz to, że Izba Wiemy, że w Biurze Rzecznika Praw Obywatel- Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych została skich pracuje ponad 300 osób. Jest to wystarczająca powołana z naruszeniem prawa, co stwierdził Sąd liczba, żeby zapewnić sprawne rozpatrywanie skarg. Najwyższy w uchwale z 23 stycznia 2020 r., obradując Bardzo dziękuję. jeszcze w starym składzie. Mamy w tym zakresie wątpliwości. Wysłaliśmy zapytanie do rzecznika praw obywatelskich, który, jako jeden z organów, które te Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: skargi rozpatrują – u niego te skargi leżą i oczekują na rozpatrzenie – powinien w tej sprawie zabrać głos. Dziękuję serdecznie. Naprawdę wzruszyła mnie troska pana posła Mi- Zapraszam pana posła Michała Szczerbę, Klub lewskiego o stan Biura Rzecznika Praw Obywatel- Parlamentarny Koalicja Obywatelska. skich. Według niego jest ono – jak to nazwał – skrom- Pan poseł już się zbliża. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 16 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Poseł Michał Szczerba: (Dzwonek) Zjednoczona, mądra opozycja nie pozwoli na to. Będziemy się przyglądać tym procesom, wie- Dzień dobry. dząc, że Prawo i Sprawiedliwość to partia, która ani Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsza sprawa sprawiedliwości, ani prawa nie szanuje. Dziękuję bar- to projekt prezydencki. To nie jest projekt dotyczący dzo. (Oklaski) skargi nadzwyczajnej. Tą kwestią zajmuje się projekt senacki. Tutaj chodzi o to, co najbardziej lubi pan prezydent Duda, czyli o personalia, którym poświę- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: cony jest ten projekt. Projekt poświęcony jest wpły- wowi prezydenta – władzy wykonawczej – na nieza- Dziękuję serdecznie, panie pośle. leżny sąd. Zapraszam pana posła Bartosza Kownackiego, Szanowni Państwo! W sierpniu tego roku kończą Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. się kadencje prezesów Izby Cywilnej oraz Izby Pracy Proszę bardzo. i Ubezpieczeń Społecznych. Pan prezydent Duda chce mieć wpływ na obsadę tych dwóch stanowisk w izbach Sądu Najwyższego. Przed izbą pracy toczy się postę- Poseł Bartosz Kownacki: powanie dotyczące statusu sędziów powołanych po kwietniu 2018 r. Dziękuję bardzo. Kwestia manipulacji składami orzekającymi i przy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szkoda, że w przy- działem spraw. Pierwsza prezes Sądu Najwyższego padku tak ważnej sprawy zajmujemy się tym, kto, na (Dzwonek) uzyskuje uprawnienie pozwalające na ob- jakich stokach i gdzie jeździł, a nie tym, do czego je- chodzenie kwestii dotyczących kolejności wpływu steśmy tutaj powołani, czyli dbaniem o dobro obywa- spraw oraz kolejności alfabetycznej nazwisk sędziów teli. Takie wycieczki, debaty można prowadzić w pro- na liście. To jest rzecz, która jest po prostu niedo- gramach publicystycznych, a nie z mównicy sejmowej. puszczalna. Chodzi tak naprawdę o dwie kwestie: Ciesząc się z tej inicjatywy i wcześniejszej inicjaty- żeby prezydent Duda miał większy wpływ na obsadę wy prezydenta dotyczącej skargi nadzwyczajnej, która stanowisk w Sądzie Najwyższym oraz żeby dalej ma- bezwzględnie była potrzebna, mam kilka pytań. Pierw- Spis treści nipulować składami orzekającymi i przydzielaniem sze, zasadnicze dotyczy liczby skarg, które wpływają. spraw poszczególnym sędziom. To, co robi prezydent Czy ta liczba kilku tysięcy… De facto jest to liczba Duda, jest po prostu porażające. Składamy wniosek nieznaczna, bo przy nieprawidłowościach sądowych, o odrzucenie tego projektu. które narosły przez ostatnie kilkadziesiąt lat, ta liczba kilku tysięcy jest nieduża. Chciałbym wiedzieć, z czego wynika tak wąska grupa spraw, które wpływają, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: tym bardziej tych kierowanych dalej, już do Sądu Naj- wyższego. Czy można w jakimś zakresie rozszerzyć tę Już złożyliście, panie pośle. skargę, jej zakres, być może w przyszłości, żeby więcej Pan poseł Krzysztof Gawkowski, klub parlamen- spraw mogło trafiać do rozpatrzenia przez Sąd Naj- tarny Lewica. wyższy? Ale także chciałbym się dowiedzieć, jaka jest Proszę bardzo. skuteczność – chodzi o sprawy już rozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy – bo to de facto (Dzwonek) może pokazać, jak ta skarga jest ważna. Poseł Krzysztof Gawkowski: Chciałbym też, już kończąc, zadać pytanie: Czy prawdą jest to, co mówił rzecznik praw obywatel- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezydent w spra- skich, że skarga nadzwyczajna w jakiś sposób ogra- wie Sądu Najwyższego nie ma czystych rąk. Gmeranie nicza prawa obywateli? Bo też z takimi głosami mie- przy ustawach, które miały upolitycznić cały wymiar liśmy do czynienia jakiś czas temu. Dziękuję bardzo. sprawiedliwości w poprzedniej kadencji, dziś jak w so- czewce pokazuje, że zamiary Prawa i Sprawiedliwości i prezydenta to upolitycznienie i dokonanie personal- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nych zmian, które mają na celu przejęcie Sądu Naj- wyższego, a następnie doprowadzenie do wydawania Dziękuję, panie pośle. tam takich wyroków, jakich będą oczekiwać Prawo Przepraszam, że sobie pozwolę na takie powiedze- i Sprawiedliwość i Jarosław Kaczyński. nie w sprawie tego jeżdżenia na nartach. Wie pan, Ustawa, którą tutaj dzisiaj PiS chce szybko prze- myślę, że dobrze, że posłowie zajmują się Polską, gdy głosować, którą prezydent zgłasza, to nic innego jak ktoś jeździ na nartach, bo ktoś musi się zajmować skok na Sąd Najwyższy. To próba dokonania wrogie- Polską. go przejęcia i manipulacji tym, co w demokracji naj- (Poseł Bartosz Kownacki: Panie marszałku, jak ważniejsze. Sąd Najwyższy jest dla Prawa i Spra- chce pan pojechać na narty, to niech pan tego nie robi.) wiedliwości jak cierń w oku i Prawo i Sprawiedliwość Bardzo proszę panią posłankę Kamilę Gasiuk-Pi- za wszelką cenę chciałoby się tego ciernia pozbyć. howicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 17

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: A z kolei do pana ministra, do rządu mam pytanie o finansowanie (Dzwonek) urzędu rzecznika praw Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie obywatelskich. Jeżeli rzeczywiście jest tak, że Polacy mieć nieco odmienne zdanie od pana. Rzeczywiście masowo korzystają z tej instytucji w ramach działań pan prezydent Andrzej Duda wreszcie wrócił z nart rzecznika, to czy rząd zamierza wzmocnić finansowo i nagle mamy jego ustawę w Sejmie, ale gdy się wczy- również urząd rzecznika praw obywatelskich? Dzię- tamy w tę ustawę, to ja powiem wprost, że lepiej by kuję bardzo. (Oklaski) było, gdyby on został na stoku. Zapowiadano ustawę, która ma wydłużać termin składania skargi nadzwyczajnej, ale w tej ustawie kom- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: pletnie nie o to chodzi. To jest po prostu ściema. To jest ustawa o przejęciu kontroli nad izbami w Sądzie Naj- Dziękuję serdecznie, panie pośle. wyższym, tymi, które jeszcze pozostały niezależne Zapraszam pana posła Aleksandra Miszalskiego od obecnej władzy. Chodzi tu szczególnie o Izbę Pra- z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska. cy i Ubezpieczeń Społecznych, o Izbę Cywilną. Za- miast troszczyć się o obywateli, prezydent troszczy się tylko o wpływy PiS-u w Sądzie Najwyższym. Jego Poseł Aleksander Miszalski: ustawa pozwoli na wybór prezesów izb przez mniej- szość sędziów, tak jak to było praktykowane przy wy- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! borze pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Co wię- Procedowany projekt jest już 11. wersją ustawy o Są- cej, jeżeli wybór nie zostanie dokonany na czas, to Duda dzie Najwyższym i oczywiście kolejnym krokiem wyznaczy swojego komisarza na pełniącego obowiąz- w kierunku upolitycznienia wymiaru sprawiedliwo- ki prezesa izby. To jest rozwiązanie powszechnie ści. Jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, to wtedy preze- sów izb będzie mogła wybrać 1/3 liczby sędziów, co krytykowane, także (Dzwonek) w bezprecedensowym oczywiście otwiera drogę do wyboru ich przez nomi- liście 50 sędziów skierowanym do prezydenta. To jest natów neo-KRS. Ale na wypadek, gdyby wam się nie rozwiązanie niekonstytucyjne. udało w ten sposób wybrać sędziego, to oczywiście jest Wysoka Izbo! Ta ustawa Dudy to jest kolejny prze-

dostępna furtka, dzięki której prezydent będzie wska- Spis treści jaw polityki niszczenia demokracji. Ta ustawa Dudy zywać pełniącego obowiązki prezesa. To oczywiście to jest kolejny przejaw niszczenia praworządności. To jawne naruszenie rozdziału polityki od sądownictwa, jest ostatnia deska do trumny dla niezależności Sądu bo pozwoli prezydentowi wpływać na pracę Sądu Naj- Najwyższego. (Oklaski) wyższego. Oprócz tego, skoro udało się wam osadzić na stanowisku prezesa koleżankę pana ministra Ziobry, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: chcecie teraz umożliwić jej własnoręczne ustalanie składów orzekających w najistotniejszych dla obywa- Dziękuję serdecznie. teli sprawach. Co więcej, o tym, które sprawy się będą Pan poseł Mirosław Suchoń, Klub Parlamentarny decydować, będzie decydować znowu pani prezes. Koalicja Obywatelska. To nie tylko niedorzeczne, ale i bardzo groźne, bo te Proszę bardzo, panie pośle. sprawy będą dotyczyły najważniejszych wątpliwości prawnych, a rozwiązania będą znowu (Dzwonek) we- dług waszego politycznego widzimisię. Poseł Mirosław Suchoń: Pytam: Których wolności i praw chcecie jeszcze pozbawić obywateli, że potrzebujecie kolejnej po Try- Uprzejmie dziękuję. bunale Konstytucyjnym maszynki do wydawania Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wyroków na polityczne zlecenie? Dziękuję. (Oklaski) Mam tylko jedno pytanie, ono jest pośrednio związa- ne z materią projektu. Korzystając z obecności wiel- ce szanownej pani minister, chcę zapytać, czy panu Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: prezydentowi tak po ludzku po prostu nie jest wstyd. Czy panu prezydentowi nie jest wstyd, pani mini- Dziękuję serdecznie. ster, że wykorzystując instytucję skargi nadzwyczaj- Pani poseł Barbara Dolniak, Klub Parlamentarny nej, tak ważnej dla wielu ludzi drogi dochodzenia Koalicja Obywatelska, zada pytanie. swoich praw, postanowił w sposób absolutnie dogłęb- ny upolitycznić Sąd Najwyższy? Czy panu prezydentowi nie jest wstyd, że potraktował instytucję skargi Poseł Barbara Dolniak: nadzwyczajnej jako listek figowy dla wprowadzanych przez siebie obrzydliwych zmian upolityczniających Bardzo dziękuję. Sąd Najwyższy? Nikt nie ma wątpliwości, że to jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze nie tak prawdziwy cel tego projektu. Czy panu prezydentowi, dawno zmienialiście kworum dotyczące wyboru pierw- pani minister, po prostu nie jest tak po ludzku wstyd? szego prezesa Sądu Najwyższego. Padały z tej mów- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 18 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Poseł Barbara Dolniak Zapraszam panią sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią minister nicy argumenty, że podana wysokość kworum jest Małgorzatę Paprocką. bardzo dobra i pozwoli w sposób właściwy wybrać Pani minister – 5 minut. pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Dzisiaj w sto- (Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP sunkowo krótkim czasie zmieniacie wysokość tego Małgorzata Paprocka: Postaram się zmieścić, panie kworum. Jakie motywacje legły u podstaw tej zmia- marszałku.) ny? Czy aby przy takiej wysokości jak 1/3 nie jest to Włączę pani pół minuty przed takie światełko, zapewnienie sobie wyboru na pierwszego prezesa żeby pani pomóc, dobrze? Sądu Najwyższego tej osoby, którą ustalicie w kulu- Proszę bardzo. arach? Jak to jest możliwe, że z tej mównicy jako sztandarowe hasło reformy wymiaru sprawiedliwości wskazujecie to, że jest właściwe losowe przydzielanie Sekretarz Stanu spraw, a nie manipulacja w postaci wyznaczania w Kancelarii Prezydenta RP ręcznego, a tu, proszę bardzo, zapis, że pierwsza pre- Małgorzata Paprocka: zes Sądu Najwyższego będzie mogła wyznaczać tym- czasowo skład w zainicjowanych przez siebie spra- Dziękuję. wach? Proszę powiedzieć: Jakie reguły (Dzwonek) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolą państwo będą tym kierować? A ławnicy? Jaka jest motywacja przedłużenia kadencji obecnych ławników? ze względu na ramy czasowe na odniesienie się do Te wszystkie pytania, można powiedzieć, są reto- najważniejszych kwestii. ryczne, ale chcielibyśmy z tej mównicy usłyszeć, jakie Zacznę od sprawy skargi nadzwyczajnej, bo to jest są argumenty. Dziękuję. (Oklaski) kluczowa sprawa w tym projekcie. Padło pytanie, dlaczego nie ma zaangażowania Kancelarii Prezydenta w składanie skargi nadzwyczajnej. Kancelaria Prezy- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: denta, zgodnie z art. 143 konstytucji, jest organem pomocniczym prezydenta. I tego typu uprawnień po prostu kancelarii przypisać nie można. Natomiast ze

Spis treści Dziękuję serdecznie. Zapraszam pana posła Grzegorza Rusieckiego, względu na to… O kwestię skargi pytał również pan Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. poseł Kownacki. Chciałam państwu złożyć w imieniu pana prezydenta deklarację, że w marcu w kancelarii odbędzie się bardzo szeroka debata publiczna, zapew- Poseł Grzegorz Rusiecki: ne z udziałem Sądu Najwyższego, środowisk prawniczych, ale również przedstawicieli wszystkich władz Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Art. 10 Konsty- – kieruję zaproszenie również do władzy ustawodaw- tucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że jej ustrój czej – do dalszej dyskusji nad tym, w jaki sposób roz- opiera się na podziale i równowadze władzy ustawo- szerzyć skargę nadzwyczajną, poza tą punktową zmia- dawczej, wykonawczej i sądowniczej. Dzisiaj proce- ną, którą proponuje pan prezydent w projekcie. I do dujemy już nad 11. projektem ustawy o zmianie usta- takiej debaty na pewno w marcu do Pałacu Prezydenc- wy o Sądzie Najwyższym. Kolejny raz z tym projek- kiego pan prezydent państwa zaprosi. tem rząd, pan prezydent próbują podporządkować Padło bardzo dużo krytycznych uwag co do kwe- sobie władzę sądowniczą w Polsce i zawładnąć nią. stii zmian przepisów dotyczących wyboru prezesa Najpierw to był Trybunał Konstytucyjny, teraz Sąd Sądu Najwyższego. Proszę państwa, podstawową Najwyższy. Pan prezydent chce osobiście wyznaczać kwestią jest to, że nie zmienia się w żaden sposób pełniących obowiązki prezesów poszczególnych izb odesłanie do art. 12 § 2. Pierwszym i podstawowym w Sądzie Najwyższym. Pierwszy prezes Sądu Naj- trybem wyboru prezesa Sądu Najwyższego jest ter- wyższego ma dostać nieograniczoną władzę w zakre- min 6 tygodni przed zakończeniem kadencji i w tym sie ustalania, który sędzia otrzyma jaką sprawę. Bardzo proszę Wysoką Izbę, większość o opamię- zakresie nie ma żadnej zmiany. Proszę popatrzeć, że tanie. Ustawa, projekt Senatu pokazuje, że można w ubiegłym roku został dokonany wybór kandydatów znaleźć kompromis, można znaleźć pełne poparcie na prezesa izby w Izbie Karnej i w tym trybie został zmian, ale te zmiany nie mogą prowadzić do upoli- przeprowadzony wybór prezesa Izby Karnej. tycznienia (Dzwonek) sądownictwa w Polsce. Dzięku- Propozycja pana prezydenta jest swego rodzaju ję bardzo. (Oklaski) wentylem bezpieczeństwa, na wypadek gdyby w trybie podstawowym nie udało się wybrać prezesa izby, więc dywagacje na temat nominacji są w ogóle nie- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: uzasadnione, tym bardziej że, proszę uważać, nawet gdyby doszło do sytuacji… A gradacja wygląda w ten Dziękuję serdecznie. sposób: pierwszy podstawowy tryb – art. 12 § 2, na- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- stępnie jest kwestia kworum i dopiero następnie jest pana. wskazanie przez prezydenta osoby pełniącej funkcję 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 19

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Pozwolą państwo, że (Dzwonek) odpowiem tylko Małgorzata Paprocka jeszcze na pytanie pana posła Kownackiego dotyczą- ce tego, czy skarga nadzwyczajna ogranicza prawa. prezesa. Jaka jest rola tej wskazanej osoby? Zwołanie Absolutnie nie. To jest właśnie środek dodatkowy, zgromadzenia izby, chodzi o jego przeprowadzenie. który może być również wniesiony w sytuacji, gdy (Głos z sali: Nieprawda.) w sprawie była rozpoznana kasacja czy skarga kasa- Tak, to są czasowe ramy. Ale są terminy, proszę cyjna. Dziękuję uprzejmie. państwa. (Głos z sali: Nie ma limitu…) Z odesłania wynikają terminy przeprowadzania Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: poszczególnych, kolejnych zgromadzeń. (Poseł Michał Szczerba: Proszę nie kłamać.) Dziękuję za odpowiedź, dziękuję za głos, pani mi- Więc, proszę państwa, jest to absolutnie i dokład- nister. nie w przepisach przez odesłania określone. Prosimy panią senator Lidię Staroń. Następna sprawa, proszę państwa, czyli kwestia Pani senator, proszę bardzo, 5 minut. tego, że chyba jednak za skandaliczne należy uznać insynuacje na temat tego, że pierwszy prezes będzie manipulował składami. Manipulował składami. Co to Senator Lidia Staroń: jest w ogóle za określenie działań pierwszego prezesa Sądu Najwyższego? Proszę popatrzeć. Bardzo dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko. (Głos z sali: System…) Jeżeli chodzi o nasz druk, druk Senatu, to my mieli- Proszę państwa, propozycja pana prezydenta od- śmy, że tak powiem, inne, większe poprawki. Doty- nosi się wyłącznie do uchwał abstrakcyjnych, ow- czyło to działania skargi. Z jednej strony powinno szem, z wniosku pierwszego prezesa… być tak, że ta skarga powinna iść do Sądu Najwyż- (Głos z sali: Nie ma spraw abstrakcyjnych.) szego, np. – to jest pierwsza droga – przez prawnika, Natomiast druga sytuacja to są uchwały podejmo- więc mamy ten projekt gotowy, ale są koszty, albo z dru- wane przez pełny skład Sądu Najwyższego – jaka

giej strony powinno być tak, żeby było więcej pośred- Spis treści więc by tu była rola prezesa – albo przez połączone ników, oczywiście, bo widzimy, ile jest tych próśb. Ale izby, więc również wykraczamy poza prezesa kon- termin jest, że tak powiem, bardzo krótki, dlatego kretnej izby. Do tego jeszcze to są uchwały z wnio- nasza decyzja jest taka, żeby był tylko ten jeden prze- sków uprawnionych podmiotów. pis, bo 3 kwietnia upływa już termin złożenia skargi Pytają państwo o kryterium. Kryterium jest jed- nadzwyczajnej w odniesieniu do wyroków, które były no. Do Sądu Najwyższego trafiają najtrudniejsze prawomocne, do roku 2018. Dlatego to zrobiliśmy. sprawy merytoryczne, więc kryterium jest tylko i wy- To jest pierwsza rzecz. Jeśli chodzi o inne możliwości, łącznie merytoryczne, tak? to o tym będziemy rozmawiać, mamy dobre projekty. (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: No ale gdzie to Natomiast było też pytanie o tę lawinę próśb i roz- jest napisane?) poznanie tych próśb z jednej strony przez rzecznika, Proszę państwa, były również pytania dotyczące a z drugiej strony przez prokuraturę. Nie wiem, dla- ławników. czego tak jest, bo właściwie liczba tych próśb jest po- Już kończę, panie marszałku, ostatni wątek. dobna. Tutaj z jednej strony jest dokładnie – tak szyb- (Głos z sali: Lepiej, lepiej kończyć.) ciutko, bo nie chcę wchodzić w szczegóły – 8198 próśb Dlaczego pojawiła się propozycja wydłużenia ka- rozpatrywanych przez rzecznika i prawie 9 tys. przez dencji ławników o rok? Przepis przejściowy zakłada prokuraturę. Dlaczego jest tak, że z jednej strony tych zakończenie kadencji ławników 31 grudnia tego rozpoznanych próśb, podań jest 1500, jeżeli chodzi o rzecznika, czyli leży prawie 7 tys. wniosków, próśb, roku. Propozycja pana prezydenta zakłada wydłuże- a z drugiej strony, jeżeli chodzi o prokuraturę, tych nie o 1 rok. próśb już rozpoznanych jest tylko 1 tys.? Nie wiem, (Głos z sali: Już nowy Senat.) dlaczego tak jest. Oczywiście nie wydaje mi się, że to Ale nie ma wykroczenia poza kadencję Senatu. jest tylko sprawa pieniędzy, ale o to trzeba pytać rzecz- (Poseł Barbara Dolniak: A za rok…) nika. Ta kwestia jest związana tylko i wyłącznie z tym, Wnioski dla nas są takie, że ten termin musi być że po pierwsze, odebranie ślubowań przez ławników dłuższy właśnie dlatego, że po tej stronie są ludzie, było opóźnione, po drugie, proszę państwa, były pew- ich krzywda, ich tragedia. Przecież wiemy, że te róż- ne nakłady sił, środków na to, żeby tych ławników nego rodzaju wyroki bardzo często niestety rażąco przygotować do wykonywania funkcji. Oni orzekają naruszają prawo albo… Są te trzy okoliczności, jeże- realnie 1,5 roku, stąd nie ukrywam, że ta propozycja li chodzi o skargę nadzwyczajną. Wiemy, że tak jest, jest, co zresztą w uzasadnieniu zostało podkreślone, bo jeżeli idzie skarga do Sądu Najwyższego, to wtedy związana także z sytuacją pandemiczną i realnymi część z tych skarg jest uzasadniona i jest, że tak po- możliwościami przeprowadzenia tych wyborów. wiem, otwarta droga do sprawiedliwości, dlatego my (Głos z sali: Na śniegu.) o to walczymy. Patrząc na tę sytuację, która jest dzi- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 20 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Senator Lidia Staroń Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości siaj, i patrząc na to, że w przypadku skargi nadzwy- Michał Woś: czajnej termin tych starszych wyroków jest bardzo krótki, szybszy, prosiłam o to, żeby te druki były Dziękuję, panie marszałku. rozpoznane oddzielnie. Bardzo dziękuję. O prezydencie Rzeczypospolitej, panie marszałku, należy mówić tak: prezydent Rzeczypospolitej An- drzej Duda, a nie używać tylko nazwiska: Duda, jak Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: pani poseł.

Dziękuję serdecznie. Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nisterstwie Sprawiedliwości pana ministra Michała Wosia. Jeszcze raz panu mówię, że może pan sobie zwra- Panie ministrze, zapraszam serdecznie. cać uwagę w ministerstwie, nie w Sejmie. W Sejmie zwraca uwagę marszałek Sejmu. (Oklaski) Czy pan ma zamiar przejść do rzeczy, czy ma pan zamiar się Sekretarz Stanu po prostu popisywać? w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś: Sekretarz Stanu Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwo- w Ministerstwie Sprawiedliwości li pan marszałek, że rozpocznę od wyrażenia głębo- Michał Woś: kiego zaniepokojenia czy zaskoczenia brakiem reakcji pana marszałka na akt absolutnie, można powiedzieć, Panie marszałku, mówię do rzeczy i z szacunkiem nieprzystający do Wysokiej Izby, braku kultury, panie o prezydencie Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. marszałku…

Spis treści Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Każdy ma szacunek dla pana prezydenta. Proszę Panie ministrze, chciałbym panu powiedzieć, że od przejść do rzeczy. udzielania głosu oraz zwracania uwagi w Sejmie jest marszałek Sejmu. Pan może sobie zwracać uwagę we własnym ministerstwie. Ad rem, panie ministrze. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Sąd Rejonowy Lublin-Zachód. 7 tys. pożyczki, Michał Woś: 30 tys. zwrotu, o czym mówił pan poseł Kanthak. I sąd sankcjonował to bezprawie, bezprawną lichwę. Panie marszałku, mogę wyrażać zaniepokojenie Szanowni państwo, Sąd Okręgowy w Elblągu. Pra- i o tym mówię, kiedy jedna z posłanek w trakcie… womocnie sąd pozbawia prawa do zamieszkania osób w ramach umowy dożywocia, którą mieli. Sąd Rejo- nowy w Kielcach. Dwa razy wyrok w sprawie spad- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: kowej. Orzeczenie, postanowienie sądu dwa razy w tej samej sprawie spadkowej. Proszę ad rem, bo pana wyłączę. Słyszy pan? Szanowni Państwo! Instytucja skargi nadzwyczajnej. O tym była wielokrotnie dzisiaj mowa. Te ty- siące spraw właśnie w takich przypadkach pokazują Sekretarz Stanu skalę bezprawia, z którą niestety mieliśmy do czynie- w Ministerstwie Sprawiedliwości nia. Do tego właśnie skarga nadzwyczajna służy, Michał Woś: żeby prostować czy eliminować z obrotu prawnego te absolutnie niewłaściwe orzeczenia. Panie marszałku, słyszę i odpowiadam. Szanowni Państwo! Ministerstwo Sprawiedliwo- ści zaopiniowało, rząd pozytywnie zaopiniował propozycje zarówno izby wyższej, jak i pana prezydenta Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: w zakresie przedłużenia z 3 do 5 lat możliwości stosowania skargi nadzwyczajnej. Jest to oczywiście Właśnie pan nie odpowiada. Albo pan zacznie mó- związane ze stanem epidemii. To absolutnie słuszne wić do rzeczy, albo panu podziękujemy. postępowanie. Natomiast jednocześnie trzeba odno- Proszę bardzo. tować i zaznaczyć, że dzięki temu projektowi, dzięki 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekty ustaw o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym 21

Sekretarz Stanu Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm na podsta- w Ministerstwie Sprawiedliwości wie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu wyznaczył ter- Michał Woś min przedłożenia sprawozdania komisji umożliwia- jący rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu. tej inicjatywie ustawodawczej, którą podjął Senat, Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm mamy w obrocie prawnym uchwałę stwierdzającą de propozycję przyjął. facto, że izba kontroli nadzwyczajnej jest Polakom Sprzeciwu nie słyszę. potrzebna. W 2018 r. było to szeroko kwestionowane Dziękuję państwu. przez opozycję, ale te lata pokazały, że jednak jest zapotrzebowanie, jest potrzeba, jest to potrzebne dla Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. po- Polaków. Coś, co było kwestionowane, teraz znajduje rządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego uznanie izby wyższej parlamentu. Ta uchwała zo- projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ru- stała podjęta właściwie bez sprzeciwu 98 senatorów, chu drogowym oraz niektórych innych ustaw o czym mówiła pani Lidia Staroń. I bardzo dziękuję (druk nr 911). za tę refleksję. Bardzo dziękuję za to, że rzeczywiście Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Minister- izba wyższa, Senat, uznała, że skarga nadzwyczajna stwie Infrastruktury pana ministra Rafała Webera i izba kontroli nadzwyczajnej, która te skargi nad- o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy. zwyczajne rozpatruje, są potrzebne. Bardzo proszę, panie ministrze. Krótko odniosę się do statystyk. Rzeczywiście ponad 8600 spraw – Prokuratura Krajowa, 8198 – rzecznik praw obywatelskich. 230 spraw skierowano z pro- Sekretarz Stanu kuratury, 40 – od rzecznika praw obywatelskich. Na- w Ministerstwie Infrastruktury tomiast merytorycznie rozstrzygniętych w prokura- Rafał Weber: turze było 7600, a w przypadku rzecznika praw obywatelskich – ok. 1500. Padły pytania, z czego to wyni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy ka. Posłowie zwracali uwagę na to, że skala, jeżeli o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, który jest chodzi o liczbę etatów, jest zbliżona. W prokuraturze zawarty w druku nr 911, reguluje kwestie poruszania skargą nadzwyczajną zajmuje się kilka osób. W przy- się hulajnogami i innymi urządzeniami transportu oso- padku rzecznika praw obywatelskich jest 300 etatów, bistego napędzanymi elektrycznie. Spis treści o czym mówił dzisiaj z mównicy pan poseł Jan Kan- Na ulicach dużych miast, szczególnie kiedy dopi- thak. Czy rzeczywiście brakuje tych kilku etatów, żeby suje pogoda, ma to miejsce w szczególności od 2 lat, pomagać obywatelom w tym zakresie? mamy do czynienia z dużą liczbą osób, które korzy- Padło pytanie do rządu o zakres finansowania. stają z e-hulajnóg. W obecnej chwili nie ma zasad, Tu muszę z przykrością powiedzieć, że ustalanie bu- które określałyby, jak i gdzie można jeździć hulajno- dżetu jest kompetencją izby wyższej. gą elektryczną. Taki stan rzeczy powoduje niekon- Szanowni Państwo! Minister sprawiedliwości po- trolowane zachowania użytkowników tych urządzeń, zytywnie opiniuje wydłużenie terminu składania zachowania, które bardzo często są niebezpieczne dla skargi nadzwyczajnej z 3 do 5 lat. Co do pozostałych innych użytkowników dróg, szczególnie dla pieszych. propozycji pana prezydenta (Dzwonek), które mają Dlatego nadrzędnym celem Ministerstwa Infrastruk- charakter doprecyzowujący, porządkujący, odnoszą- tury przy pracach nad tą ustawą jest zapewnienie cy się do organizacji, nie ma żadnych podstaw do bezpieczeństwa pieszych, spowodowanie, żeby piesi zgłaszania wobec nich zastrzeżeń. Bardzo dziękuję. czuli się na chodnikach bezpiecznie i byli pewni, że (Oklaski) mają prawo do swobodnego, nieskrępowanego, nieograniczonego korzystania z chodników. To użyt- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: kownik e-hulajnogi będzie zobowiązany przepisami tej ustawy do określonych zachowań, będzie musiał Dziękuję serdecznie, panie ministrze. się do nich dostosować. Natomiast drugim celem jest Zamykam dyskusję. pozwolenie na to, aby użytkownicy hulajnóg elek- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierw- trycznych mogli z nich korzystać w miarę swobodnie, szym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku ale pod pewnymi warunkami. Te cele chcemy osią- nr 935. gnąć, kwalifikując e-hulajnogi, a także inne napędza- Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy ne elektrycznie urządzenia, jako pojazdy. To zasad- w bloku głosowań. nicza kwestia, bowiem kierujący pojazdem musi mieć Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- ściśle określone obowiązki, a także dotyka go szereg dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował projekt zakazów, np. zakaz jazdy po alkoholu, zakaz czepia- ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, zania się innych pojazdów podczas jazdy, zakaz jazdy warty w druku nr 951, do Komisji Sprawiedliwości w dwie osoby na jednej hulajnodze, zakaz porzucania i Praw Człowieka. pojazdu w niedozwolonym miejscu czy zakaz korzy- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm stania przez osoby poniżej 10. roku życia. propozycję przyjął. Kolejną ważną zmianą jest określenie infrastruk- Sprzeciwu nie słyszę. tury, po której można się poruszać hulajnogami elek- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 22 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Piotr Król: Rafał Weber Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że nie trycznymi. W pierwszej kolejności są to ścieżki rowe- tylko ja w tej chwili wyobrażam sobie pana marszał- rowe, w drugiej kolejności jest to jezdnia, na której ka na tej hulajnodze. Niech wiosna przyjdzie jak naj- maksymalna dopuszczalna prędkość wynosi 30 km/h, wcześniej. i w trzeciej kolejności to chodnik, ale pod warunkiem ustępowania miejsca i pierwszeństwa pieszemu i pod warunkiem poruszania się z prędkością zbliżoną do Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: prędkości pieszego. W naszej propozycji, w naszej To będzie piękny widok, panie pośle, naprawdę. ustawie dzielimy, pokazujemy także urządzenia na- pędzane elektronicznie, dzielimy urządzenia napę- dzane elektronicznie na e-hulajnogi i urządzenia trans- Poseł Piotr Król: portu osobistego. Urządzenia transportu osobistego to e-deskorolki, to np. urządzenia samopoziomujące. Przerywnik był ciekawy. Ta druga kategoria pojazdów wyłączona jest z moż- Panie marszałku… liwości jazdy po jezdni, dla nich zarezerwowane są (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Proszę nie śmigać, tylko bezpiecznie jeździć, bezpiecznie.) ścieżki rowerowe i chodniki. Ustawa umożliwia ko- Tak, życzymy wszystkim użytkownikom, żeby rzystanie zarówno z elektrycznych hulajnóg, jak i urzą- korzystali z tych urządzeń bezpiecznie. dzeń transportu osobistego osobom między 10. a 18. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- rokiem życia, ale pod warunkiem posiadania karty wiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko rowerowej, taki sam przepis istnieje w stosunku do naszego klubu dotyczące druku nr 911, czyli projek- rowerzystów, a także określa maksymalną prędkość tu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo- jazdy tymi pojazdami, czyli 20 km/h. wym oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy był bardzo mocno i bardzo szcze- Celem rządowego projektu ustawy – Prawo o ru-

Spis treści chu drogowym oraz niektórych innych ustaw jest gółowo konsultowany z wieloma środowiskami. War- poprawa bezpieczeństwa pieszych poprzez uregulo- to wspomnieć, że pozytywną opinię o projekcie w tym wanie statusu prawnego urządzeń napędzanych elek- kształcie wydała komisja wspólna rządu i samorzą- trycznie oraz urządzeń napędzanych siłą mięśni, du. Oznacza to, że samorządowcy, szczególnie dużych które przeznaczone są do poruszania się po drogach miast, tych miast, w których z hulajnóg elektrycz- publicznych. Do tej pory stan prawny urządzeń na- nych korzysta się, wynajmując je, czyli korzystając pędzanych elektrycznie oraz urządzeń napędzanych z nich bezpośrednio na ulicy, przyjęli te przepisy siłą mięśni pozostawał nieuregulowany, co stwarza- ło realne zagrożenie bezpieczeństwa zarówno pie- z pewną ulgą, uważają te przepisy za dobre, właści- szych, jak i użytkowników tych urządzeń korzysta- we, korzystne, takie, które z jednej strony zabezpie- jących z chodnika i jezdni. czą pieszych, a z drugiej strony pozwolą na korzysta- Zapewnione ustawą pierwszeństwo pieszego w sto- nie z hulajnóg elektrycznych. Widzimy duże zainte- sunku do kierujących hulajnogą elektryczną, urządze- resowanie, szczególnie młodej części polskiego społe- niem transportu osobistego oraz urządzeniem wspo- czeństwa (Dzwonek), tym środkiem lokomocji, dlate- magającym ruch, którzy poruszają się po części infra- go nie ograniczamy tej możliwości, a stwarzamy wa- struktury przeznaczonej dla ruchu pieszego, spowo- runki do korzystania z e-hulajnóg i innych urządzeń duje, że poruszający się tymi pojazdami i urządzenia- mi będą zobowiązani m.in., po pierwsze, do ustępowa- transportu osobistego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nia pierwszeństwa pieszym, nieutrudniania im ruchu, po drugie, do jazdy z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego i, po trzecie, do zachowania szczególnej ostroż- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ności. Proponowane rozwiązania mają zapewnić w szcze- Dziękuję serdecznie, panie ministrze. gólności ochronę pieszych na chodnikach lub drogach Z tego wynika, że już niedługo będę mógł śmigać dla pieszych. Projekt ustawy, po pierwsze, definiuje na hulajnodze do roboty. odrębnie pojęcie hulajnogi elektrycznej jako pojazdu Proszę państwa, Sejm ustalił, że w dyskusji nad napędzanego elektrycznie, dwuosiowego, z kierowni- tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minu- cą, bez siedzenia i pedałów, po drugie, definiuje urzą- dzenia transportu osobistego, m.in. takie jak desko- towych oświadczeń w imieniu klubów i kół. rolka elektryczna, elektryczne urządzenia samopozio- Otwieram dyskusję. mujące, po trzecie, definiuje również urządzenia wspo- Zapraszam serdecznie pana posła Piotra Króla magające ruch, czyli rolki, wrotki i deskorolki. Jedno- z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. cześnie projektowana ustawa wprowadza nowy rodzaj Bardzo proszę. wykroczenia w ustawie – Kodeks wykroczeń. W związ- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 23

Poseł Piotr Król przepisów po prostu nie istniało, na skutek czego część sądów traktowała hulajnogi elektryczne jak ku z tym organy kontrolne będą mogły nałożyć man- motorowery. Z reguły jednak w naszych miastach dat karny za poruszanie się za pomocą wskazanych hulajnogami jeździ się po chodnikach bez żadnych powyżej urządzeń chodnikiem lub drogą dla pieszych ograniczeń. To naraża na niebezpieczeństwo nie tyl- z prędkością większą niż prędkość zbliżona do pręd- ko kierujących hulajnogami, ale także wszystkich kości pieszego lub nieustępowanie pierwszeństwa pie- uczestników ruchu. Nikt nie kwestionuje tego, że Pra- szemu. wo o ruchu drogowym wymaga poprawek uwzględ- Do kierowania hulajnogą elektryczną lub urzą- niających ten środek transportu, jednak wszelkie dzeniem transportu osobistego przez osoby w wieku zmiany powinny być wprowadzane z głową, zwłasz- od 10 do 18 lat wymagane będzie posiadanie tych cza gdy dotyczą obszaru, od którego zależy nasze samych uprawnień co w przypadku kierowania ro- życie i zdrowie. Zaproponowane przez rząd regulacje werem: karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii są jednak na tyle nieprecyzyjne i nieczytelne, że jeśli AM, A1, B1 lub T. W przypadku osób, które ukończy- nie zostaną poprawione, nie tylko nie rozwiążą do- ły 18 lat, dokument taki nie będzie wymagany. Na- tychczasowych problemów, ale także stworzą kolejne. tomiast poruszanie się za pomocą urządzenia wspo- Projekt ustawy wprowadza dwie nowe kategorie magającego ruch napędzanego siłą mięśni nie będzie pojazdów: hulajnogi elektryczne oraz urządzenia wymagało posiadania żadnych dodatkowych upraw- transportu osobistego. Co ciekawe, urządzenia trans- nień i będzie dopuszczalne bez ograniczeń wieko- portu osobistego zostały wymyślone przede wszyst- wych. kim po to, żeby regulować kwestię hulajnóg elek- Dodatkowo projekt ustawy wprowadza regulacje, trycznych, ale rząd stworzył taką ich definicję, która które zabraniają m.in. kierowania hulajnogą elek- hulajnogi wyklucza. To pokazuje, jak chaotycznie jest tryczną lub urządzeniem transportu osobistego oso- tworzone prawo. Po zmianach kierujący hulajnogami bie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub w sta- elektrycznymi mają się poruszać po drogach dla ro- nie po spożyciu alkoholu albo środka działającego werów. Jeżeli takiej drogi nie ma, są zobowiązani podobnie do alkoholu, przewożenia hulajnogą elek- jeździć po jezdni pod warunkiem, że maksymalna tryczną lub urządzeniem transportu osobistego in- dozwolona prędkość nie przekracza 30 km/h. Gdy

nych osób, zwierząt i przedmiotów, ciągnięcia lub prędkość jest wyższa, wówczas mają jeździć chodni- Spis treści holowania hulajnogą elektryczną lub urządzeniem kami. W praktyce oznacza to, że w bardzo wielu miej- transportu osobistego innych pojazdów lub też pozo- scach, wszędzie tam, gdzie nie ma dróg dla rowerów, stawiania hulajnogi elektrycznej lub urządzenia a dozwolona prędkość jest wyższa niż 30 km/h, hu- transportu osobistego na chodniku, poza miejscem lajnogi wciąż będą jeździć po chodnikach, a więc będą wyznaczonym, w inny sposób niż równolegle do jego narażać na niebezpieczeństwo wszystkich pieszych. zewnętrznej krawędzi. Teoretycznie kierujący hulajnogą powinien jechać po Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Mini- chodniku z prędkością pieszego, wiemy jednak, że strowie! Chciałbym poinformować, że Klub Parla- przy takim stanie egzekucji przepisów w naszym kra- mentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie wspierał ju będzie to fikcja. Natomiast urządzenia transportu ten projekt ustawy w dalszym toku prac parlamentu. osobistego, a więc deskorolki elektryczne czy segwaye, Dziękuję serdecznie. (Oklaski) będą poruszać się po drogach dla rowerów, a w razie ich braku po chodnikach. Panie Ministrze! Dlaczego na ulicy, przy której Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nie ma drogi dla rowerów, a dopuszczalna prędkość przekracza 30 km/h, jadące rowerem dziecko ma obo- Dziękuję uprzejmie, panie pośle. wiązek jechać jezdnią, a stukilogramowy mężczyzna Zapraszam pana posła Franciszka Sterczewskie- na hulajnodze czy segwayu będzie jechał chodni- go, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. kiem? To absurd. Tak się zastanawiałem, kto będzie reprezentował Jednak pomysłodawcy ustawy poszli o krok dalej Koalicję Obywatelską, i tak sobie pomyślałem, że pan i do projektu dodali jeszcze urządzenia wspomagają- poseł właśnie. ce ruch. Spójrzmy, jaka jest definicja zaproponowana Proszę bardzo. w ustawie: urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni. To wszystko, zaled- Poseł Franciszek Sterczewski: wie kilka słów. Definicja jest na tyle nieprecyzyjna, że do urządzeń wspomagających ruch można zaliczyć Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! np. kijki do nordic walkingu, balkonik seniora, cho- Wysoka Izbo! Przepisy dotyczące hulajnóg elektrycz- dzik dla dziecka czy szczudła. W tej definicji mieszczą nych od dawna wymagają uporządkowania. Jest to się nawet buty do biegania. problem zwłaszcza w większych miastach, gdzie ten (Głos z sali: To jest bardzo dobry pomysł.) środek transportu stał się w ostatnich latach niezwy- Pan minister się śmieje, ale wydaje mi się, że spra- kle popularny dzięki wypożyczalniom komercyjnym. wa bezpieczeństwa ruchu drogowego wcale nie jest Dotychczasowa sytuacja prawna była niejasna, wiele śmieszna. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 24 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Poseł Franciszek Sterczewski osób miesięcznie. Rosły również oczekiwania spo- łeczne, kiedy na drogach, ścieżkach rowerowych czy W konsekwencji do dotychczasowych dwóch kate- chodnikach dochodziło do niebezpiecznych wypad- gorii uczestników ruchu znanych z kodeksu drogowe- ków z udziałem kierujących tym elektrycznym sprzę- go, a więc pieszego i kierującego, nagle dodany został tem. Dlatego dobrze, że wreszcie rozpoczyna się pro- użytkownik urządzenia wspomagającego ruch. Taki ces legislacyjny zmierzający do uregulowania tych użytkownik będzie mógł wybrać, zdecydować, czy kwestii, choć proponowane przepisy nie są idealne. poruszać się po chodniku, czy po drodze dla rowerów. To niestety nie pierwszy raz, kiedy państwo nie Taka dowolność przewidziana w projekcie ustawy nadążyło za nowinkami życia publicznego, a legisla- jest zadziwiająca i powodować może wiele trudności cja została w tyle za techniką. Na szczęście mamy w egzekwowaniu przepisów. Kierujący pojazdami samorządy, na które w sytuacji, gdy państwo nie na- muszą stosować się do znaków drogowych, a według dąża, zawsze można liczyć, samorządy, które wzięły projektu ustawy użytkowników urządzeń wspoma- sprawy w swoje ręce i radzą sobie, jak mogą, porząd- gających ruch nie obowiązuje prawie nic. Jadąc dro- kując ten legislacyjny chaos. gą dla rowerów, nie będą musieli np. sygnalizować Warto tutaj zwrócić uwagę na tzw. porzucone hu- zamiaru skrętu, a nawet mieć oświetlenia w nocy. To lajnogi oczekujące na kolejnego użytkownika. To nie jest poważny problem. Panie ministrze, dlaczego tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim ma (Dzwonek) – ostatnie zdanie – 8-letnie dziecko jadące to niekorzystny wpływ na bezpieczeństwo wszyst- rowerem pod opieką dorosłego nie może korzystać kich uczestników ruchu drogowego w szerokim zna- z drogi dla rowerów i musi jechać chodnikiem, ale czeniu. Wiele miast w Polsce zdecydowało się dla bez- to samo dziecko na rolkach czy hulajnodze będzie pieczeństwa pieszych, jak i użytkowników tych urządzeń mogło poruszać się po drodze dla rowerów? wprowadzić konkretne kroki – hulajnogi i inne urządze- W imieniu Koalicji Obywatelskiej rekomenduję nia transportu osobistego pozostawione na publicz- skierowanie projektu do dalszych prac w Komisji In- nych chodnikach, ścieżkach rowerowych czy zieleń- frastruktury. Dalsze poparcie uzależniamy od prze- cach potraktowano w myśl obowiązujących przepisów biegu prac nad ustawą. Apeluję o usunięcie w całości jako mienie porzucone. W konsekwencji ich ustale- absurdalnych przepisów dotyczących urządzeń wspo- ni właściciele byli wzywani do odbioru sprzętu, a tak-

Spis treści magających ruch oraz o zlikwidowanie podziału na że do uiszczania opłaty administracyjnej. W wielu hulajnogi elektryczne i urządzenia transportu osobi- miejscowościach Polski zdecydowano się również zor- stego. Ruch tych urządzeń powinien być regulowany ganizować specjalne parkingi dla hulajnóg, czyli miej- takimi samymi przepisami ruchu drogowego, jakie sca, gdzie będzie można bezpiecznie pozostawić tego dzisiaj dotyczą rowerów. Dziękuję. (Oklaski) typu pojazd. Na chwilę obecną parkingi dla hulajnóg stanowią wydzielone i obrysowane linią miejsca na chodnikach. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Przykładem bałaganu prawnego w tych sprawach były również sytuacje, gdy ewidentnie do kolizji przy- Dziękuję, panie pośle. czynił się użytkownik hulajnogi, a trudno było już na Zapraszam panią posłankę Karolinę Pawliczak, etapie ewentualnego mandatu wskazać, czy należy klub parlamentarny Lewica. tutaj stosować przepisy o rowerach, o motorach czy może jeszcze inne. Nawet jeśli sprawa trafiała na wo- kandę sądową, nie zawsze oznaczało to jednolite orzecz- Poseł Karolina Pawliczak: nictwo w tym aspekcie, ponieważ brak było konkretnych przepisów, które nakazywałyby, jak postrzegać Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! hulajnogi elektryczne w świetle prawa. Ponadto przed- Wysoka Izbo! Przede wszystkim nasuwa się pytanie, siębiorcy pozostawiający hulajnogi w różnych miej- dlaczego tak późno. Od dłuższego czasu narastała scach czynili to bez zgody zarządcy dróg. Następ- bowiem ogromna potrzeba prawnego uregulowania stwem odnotowania tego rodzaju spostrzeżeń było i zmian w prawie o ruchu drogowym w zakresie sta- wystosowanie przez Zarząd Dróg Miejskich do mini- tusu urządzeń wspomagających ruch, hulajnóg elek- stra infrastruktury oficjalnego stanowiska w kwestii trycznych i innych urządzeń transportu osobistego. uregulowania zagadnień wypożyczalni hulajnóg elek- Już na początku 2019 r. miała być nowelizowana ta trycznych. Cel jest taki, by przedsiębiorca wypożycza- ustawa i do dziś w sumie nie otrzymaliśmy odpowie- jący hulajnogi zobowiązany był do zawarcia z zarząd- dzi, dlaczego ten proces legislacyjny tak długo trwał cą dróg umowy, która będzie regulowała ich działal- – ponad 2 lata. Brak tak ważnych regulacji stwarzał ność w przestrzeni publicznej. Jaka była reakcja mi- bowiem realne i bardzo poważne zagrożenie bezpie- nisterstwa, tego nadal nie wiemy. czeństwa na drogach i chodnikach. Ile osób musiało Projekt ustawy wprowadza co prawda obowiązek ucierpieć, zanim wreszcie pomyślano, że czas uregu- pozostawienia hulajnogi elektrycznej na chodniku lować tę jakże ważną sprawę? Statystyki wskazują, w przeznaczonym do tego miejscu wyznaczonym że poszkodowanych w wypadkach na hulajnogach, przez zarządcę drogi, w przypadku braku takiego w tym bardzo ciężko, może być nawet kilkadziesiąt miejsca pozostawienie pojazdu na chodniku będzie 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 25

Poseł Karolina Pawliczak mówiliście, że poprzednicy żyli tylko tym, co się dzieje w wielkich miastach, nie żyli tym, co poza tym możliwe tylko przy jednoczesnym spełnieniu określo- miastem się dzieje. Tutaj mamy problem, bo w wielu nych warunków, ta kwestia jednak w naszej ocenie miejscach, gdzie nie ma przy drodze ani chodnika, wymaga bardziej przejrzystego i precyzyjnego ure- ani drogi rowerowej, uczestnik nie może się poruszać gulowania. Należy również bardzo poważnie zasta- taką hulajnogą. Czym się różni ta hulajnoga elek- nowić się nad tym, czy minimalny wiek dzieci użyt- tryczna od roweru czy coraz częściej stosowanego kujących elektryczne hulajnogi nie powinien jednak roweru z napędem elektrycznym? Bo takimi urzą- zostać podwyższony – zamiast 10., do 12. roku życia, dzeniami mieszkańcy naszego kraju też się prze- nawet pod opieką dorosłych, bowiem na pewno nie mieszczają. To należałoby w tym momencie ujedno- należy jazdy na tym urządzeniu porównywać do jaz- licić i sprawdzić. dy na rowerze. Wnioskowały o to również organizacje Kolejna rzecz to prędkość, o której mówimy, pręd- pozarządowe. Mniemam, że taką dyskusję przepro- kość, która ma być podobna do prędkości, z którą po- wadzimy na najbliższym posiedzeniu Komisji Infra- rusza się pieszy. Po coś te hulajnogi zostały wymyślo- struktury. ne. Po to, żeby skrócić czas. I tu nie wolno zwalniać Reasumując (Dzwonek), Lewica poprze niniejszy, z obowiązku, przede wszystkim z zasady ograniczone- tak długo wyczekiwany projekt ustawy w ramach go zaufania, ale też przewidywania, pilnowania tej składanych poprawek w imię bezpieczeństwa w ru- jazdy, nierozpraszania się, ale z drugiej strony jeśli to chu drogowym zarówno pieszych, jak i użytkowni- wprowadzimy, to te hulajnogi będą powodowały to, że ków wszystkich urządzeń transportu osobistego. z taką samą prędkością jak piesi wszyscy będą się po- Dziękuję. (Oklaski) ruszać. O tym należy mówić i nad tym należy się za- stanowić. Tych ścieżek rowerowych jest ciągle zbyt mało, ale też drogi, o których mówimy, nie zawsze Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: mają idealną nawierzchnię i czasem lepiej jest wybrać chodnik, który nie jest często uczęszczany, bo mamy Dziękuję serdecznie pani posłance. też do czynienia z chodnikami, tak jak w Warszawie Zapraszam pana posła Stefana Krajewskiego, przy drogach bardzo ruchliwych, gdzie ten ruch jest

Klub Parlamentarny Koalicja Polska – Polskie Stron- naprawdę duży, i mamy do czynienia z chodnikami, Spis treści nictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, gdzie się w ciągu dnia przemieszcza od kilku do kil- Konserwatyści. kunastu osób. I tutaj czasem… (Gwar na sali) Proszę bardzo.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Poseł Stefan Krajewski: Przepraszam, panie pośle, na chwilę. Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Do posłów z Koalicji Obywatelskiej. Mam do was Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowi- taką prośbę. Jak pan Sterczewski wypowiadał się sko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska – PSL, w waszym imieniu, dbaliśmy o ciszę. UED, Konserwatyści dotyczące rządowego projektu (Poseł Jakub Rutnicki: Rozpaliły nas hulajnogi, ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo- panie marszałku.) wym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 911. Tak, ale wie pan, to dla pana, który to referuje Projektowane przepisy wprowadzają do ustawy w tej chwili, nie jest może śmieszne. Bardzo was z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, proszę. zwanej dalej ustawą – Prawo o ruchu drogowym, roz- Proszę, panie pośle. wiązania mające na celu uporządkowanie ruchu hu- Przepraszam, że panu przerwałem. lajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego, takich jak np. deskorolka elektryczna, elektryczne urządzenie samopoziomujące itp., oraz urządzeń Poseł Stefan Krajewski: wspomagających ruch, takich jak np. rolki, wrotki, deskorolki, hulajnoga, napędzanych siłą mięśni, na Dlatego planując te nowe przepisy – zgodzę się drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz oczywiście z panią poseł, która mówiła, że długo na strefach ruchu. to czekamy i wszyscy oczekują, żeby to bezpieczeń- Aktualny projekt w przypadku braku drogi dla ro- stwo poprawiać na każdej drodze, na każdym chod- werów wymusza korzystanie z chodnika z prędkością niku, na każdej ścieżce rowerowej – chciałbym, żeby- pieszego, a w przypadku braku zarówno drogi dla ro- śmy to czynili rozsądnie i zdroworozsądkowo, bo werów, jak i chodnika pozwala na jazdę jezdnią, ale będziemy wprowadzać takie przepisy, których tak tylko jeśli dopuszczalna tam prędkość dla pojazdów naprawdę egzekwować później w żaden sposób się nie nie przekracza 30 km/h. da, nieprzestrzegania ich. Tam pojawiły się kwestie I to jest pewnie dobre i logiczne, tylko nie wszę- karania. Oczywiście te mandaty powinny być też nadzie, bo panie ministrze, drodzy rządzący, tak dużo kładane adekwatnie do przewinienia, bo uważam, że 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 26 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Poseł Stefan Krajewski projekcie urządzeniami transportu osobistego, by poruszać się szybciej. hulajnogami najczęściej przemieszczają się ludzie To, co jest pozytywnego w tym projekcie, to do- młodzi, często młodzież niepełnoletnia, i te kary się rzucenie ścieżek i pasów rowerowych. Super, ale dla- oczywiście przeniosą na rodziców, na opiekunów czego ograniczacie na tych ścieżkach i pasach pręd- (Dzwonek), którzy będą musieli je zapłacić. kość do 20 km/h? W projekcie przedstawionym 2 lata Oczywiście my będziemy za tym, żeby skierować temu to było 25 km/h. To i tak było za mało. Przecież ten projekt ustawy do pracy w komisjach, ale też bę- takie pojazdy niejednokrotnie mogą poruszać się dziemy proponować swoje poprawki i oczywiście uza- o wiele szybciej niż rowery, a rowery jadą szybciej niż leżniamy poparcie tego projektu od tego, co się znaj- 20 czy 25 km/h. Nie ma tutaj ograniczeń. Tak samo, dzie w kształcie ostatecznym tej ustawy. Dziękuję jeżeli mamy pustą ścieżkę rowerową, nic nie jedzie, bardzo. (Oklaski) nic nie stoi na przeszkodzie, żeby jechać 25, 30 czy 35 km/h. Kolejna sprawa to ograniczenie tego do dróg z ogra- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: niczeniem do 30 km/h. Rowery mogą jeździć po drogach, na których jest ograniczenie do 50 km/h, i jak Dziękuję serdecznie, panie pośle. najbardziej w przypadku tych małych pojazdów po- Zapraszam pana posła Jakuba Kuleszę z Koła Po- winna być taka możliwość. Takimi pojazdami można selskiego Konfederacja. się poruszać nie gorzej niż rowerami, o czym przed Bardzo proszę. chwilą mówiłem. A już ograniczenie wieku, to, żeby tymi pojazdami można było się poruszać, jak ma się więcej niż 10 lat, jak Lewica proponuje – powyżej Poseł Jakub Kulesza: 12 lat, to już jest skandal. Bardzo często to są urzą- dzenia w formie zabawki, często mają ograniczenie Dziękuję. prędkości. Te mniejsze urządzenia jeżdżą wolniej i za- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! bronienie małym, młodszym obywatelom, poniżej Czy ktokolwiek z ministerstwa, kto odpowiada za ten 10. czy 12. roku życia, poruszania się tymi urządze- Spis treści projekt, kiedykolwiek jeździł małymi pojazdami elek- niami to jakieś pomylenie pojęć. Czy również chcą trycznymi? Mam wrażenie, że nie… państwo zabronić młodym rowerzystom poruszania (Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk: Złe się rowerami? No nie. To gdzie tu jest konsekwencja? wrażenie.) Naprawdę zachęcam do przejażdżki takim pojaz- …bo ten projekt przygotowywany prawie przez dem elektrycznym, do tego, żeby przemieścić się z jed- 2 lata wygląda gorzej niż projekt pierwotny. To jest nego do drugiego punktu w Warszawie. Chciałbym po prostu bubel. Dzisiaj rano wyszedłem z mieszka- zobaczyć, jak pan minister i pan wiceminister poru- nia, miałem 10 minut do Konwentu Seniorów, 729 m, szają się zgodnie z zaproponowanymi przepisami. to mówię: nie zdążę na piechotę, wsiadłem na hulaj- Obawiam się, że byłoby to mocno utrudnione, jeśli nogę, pojechałem. Jak był szeroki chodnik, jechałem nie w ogóle niemożliwe. Dziękuję bardzo. 25 km/h, jak zbliżałem się do przewężenia albo mija- łem pieszych, to zwalniałem do 10 km/h. Ciężko mi- nąć pieszego, zwalniając do prędkości pieszego. Trze- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ba jechać trochę szybciej, żeby go wyprzedzić. Dojechałem do Sejmu w 4 minuty 16 sekund, jesz- Dziękuję serdecznie, panie pośle. cze minąłem posła Sterczewskiego, nie rozjechałem Zapraszam pana posła Roberta Winnickiego. go bynajmniej, i wyszło mi, że średnio z odblokowa- Nie będzie pana posła. niem, zablokowaniem jechałem 10 km/h. Pomiędzy Dobrze, w takim razie zapraszam panią posłankę mieszkaniem a Sejmem nie ma żadnej ścieżki rowe- Hannę Gill-Piątek, Koło Poselskie Polska 2050. Na- rowej, nie ma żadnej drogi, na której obowiązuje uczyłem się. prędkość do 30 km/h. Jedyny sposób na przejechanie tego odcinka to jazda chodnikiem, oczywiście z dostosowaniem prędkości do warunków na chodniku, Poseł Hanna Gill-Piątek: tego, jak można jechać. Szanowni Państwo! Gdybym miał jechać zgodnie Dziękuję, panie marszałku. z przepisami tego projektu, by nie łamać prawa, nie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawię sta- dostać mandatu, to musiałbym jechać – uwaga – z pręd- nowisko Koła Poselskiego Polska 2050 w sprawie kością pieszego, czyli od 2 do 5 km/h. Mijałoby się to projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu całkowicie z celem, ponieważ gdybym miał jechać drogowym oraz niektórych innych ustaw. z prędkością pieszego, to po co miałbym brać hulaj- Polska 2050 stoi na stanowisku, że sytuacja hu- nogę, lepiej pójść na piechotę. Po to korzysta się lajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobiste- z małych pojazdów elektrycznych, nazywanych w tym go oraz osób poruszających się w ruchu drogowym za 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 27

Poseł Hanna Gill-Piątek umów z zarządcą drogi przez operatorów ruchu. Dzięki takim porozumieniom samorządy miałyby pomocą urządzeń napędzanych siłą mięśni musi być realny wpływ na to, jak działają w ich miastach wy- uregulowana jak najszybciej dla dobra, zdrowia i ży- pożyczalnie sprzętu, głównie hulajnóg elektrycznych, cia wszystkich uczestników ruchu drogowego. Odkąd i mogłyby określić finansowe i pozafinansowe aspek- urządzenia te pojawiły się na polskich ulicach, były ty działania operatorów hulajnóg i innego sprzętu na traktowane jak piesi: poruszały się bez ograniczeń terenie konkretnej gminy. Chodzi tu o uregulowanie po chodnikach i drogach dla pieszych, a za kierowa- sytuacji uciążliwych dla mieszkańców oraz innych nie nimi pod wpływem alkoholu nie groziła kara. użytkowników ruchu, np. regulowanie liczebności Objęcie tego ostatniego procederu Kodeksem wykro- floty i maksymalnej liczby operatorów, stref parko- czeń to pierwsze z rozwiązań, które Polska 2050 przyj- wania z możliwością wyłączenia konkretnych obsza- muje z wielkim zadowoleniem. rów miasta, takich jak np. parki kulturowe, tworze- Polska 2050 z aprobatą przyjmuje również zapis nie sektorów dla operatorów za pomocą technologii o 20 km/h jako maksymalnej prędkości przewidzia- geofencing czy zobowiązanie operatora do zatrudnie- nej dla hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu nia pracowników serwisujących flotę, a także otrzy- osobistego. Wątpliwość budzi jednak zapis ogranicza- mywanie zautonomizowanych danych dotyczących jący ich prędkość na chodniku do prędkości zbliżonej ruchu w mieście. Warte rozważenia są również prze- do prędkości pieszego. Choć prędkość ta jest określa- pisy zobowiązujące operatora do zapewnienia ubez- na w uzasadnieniu na ok. 7 km/h, trudne może być pieczenia OC i NNW użytkownikom swoich urzą- egzekwowanie tego przepisu przy braku jasnego dzeń. Jeśli nie zdecyduje się na nie projektodawca, ograniczenia w tekście samej ustawy. Z drugiej stro- samorząd mógłby zobowiązać operatora do posiadania ny niejasne jest, czy projektodawca, decydując się na takich ubezpieczeń w zawartym porozumieniu. Zwięk- taki zapis, konsultował go z producentami lub ope- szenie dolnej granicy wieku pozwalającej na korzy- ratorami sprzętów w zakresie technicznym. My się stanie z hulajnóg elektrycznych bez opieki osoby z nimi w tej sprawie konsultowaliśmy. W przypadku dorosłej (Dzwonek) i UTO do 14 lat również wydaje niektórych urządzeń taka prędkość może po prostu się rozsądne. nie zapewnić stabilnej jazdy, a jedyną możliwością Dlatego Polska 2050 będzie dążyć do wprowadzenia Spis treści stanie się prowadzenie urządzenia, a nie jazda z tak poprawek do tego projektu, ale w ogólności projekt ten niską prędkością jak ta, którą w tym projekcie prze- na pewno poprzemy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) widziano. Ma to o tyle większe znaczenie, że projektodawca zdecydował się wpuścić hulajnogi na chodniki wzdłuż jezdni, na której prędkość dopuszczalna Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wynosi powyżej 30 km/h. Oznacza to w praktyce, że wbrew licznym opiniom zebranym w konsultacjach Dziękuję serdecznie. w większości miast hulajnogi nadal będą jeździć Przechodzimy do zadawania pytań. w przeważającej mierze po chodnikach, dlatego za- Ustalam czas na zadanie pytania na minutę. sady muszą być ustalone bardzo precyzyjnie, z posza- Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka z Klubu nowaniem bezpieczeństwa pieszych. Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. W projekcie ustawy tworzy się nowe pojęcie, poję- Proszę bardzo. cie urządzeń wspomagających ruch i osób poruszają- cych się przy ich użyciu, których ruch regulowany jest w tym samym rozdziale co ruch pieszych. W sto- Poseł Paweł Hreniak: sunku do osób poruszających się z użyciem urządzeń wspomagających ruch regulacja jest jednak niepełna. Dziękuję bardzo. W przypadku gdy brak jest chodnika lub drogi dla Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministro- pieszych lub nie można korzystać z pobocza, pieszy wie! Wysoka Izbo! Dziś procedujemy nad niezwykle może korzystać z jezdni, nie może jednak tego robić ważną ustawą, oczekiwaną. Myślę, że każdy z nas osoba poruszająca się z użyciem urządzenia wspoma- obserwował wielokrotnie dość dziwne zachowanie gającego ruch. Doprecyzowania wymaga przede wszyst- użytkowników hulajnóg elektrycznych. To dziwne kim kwestia, czy osoby używające tzw. UWR mają zachowanie bardzo często wynikało również z tego, prawo korzystać z jezdni, gdy brak jest drogi dla pie- że – tak jak wspomniał pan minister – mieliśmy lukę szych lub drogi dla rowerów. Niejasne jest też, czy prawną i użytkownik do końca nie wiedział, jak za- osoby poruszające się za pomocą UWR mogą tworzyć chować się w danej sytuacji. Dzisiaj to zmieniamy, kolumny. mamy bardzo dobrą ustawę, projekt zmiany ustawy Polska 2050, mając świadomość zmian w mia- o ruchu drogowym, za co bardzo serdecznie dziękuję. stach Polski i Europy, jakimi poskutkowało upo- Ale wszelkie ustawy związane z przepisami ruchu wszechnienie się systemów wypożyczania hulajnóg drogowego wymagają pewnego wsparcia, wsparcia elektrycznych, z ogromną dezaprobatą przyjmuje fakt, w edukacji, w zakresie akcji informacyjnej. Tu moje że z projektu ustawy zniknął zapis o zawieraniu pytanie: Czy ministerstwo podejmie bliższą lub 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 28 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Poseł Paweł Hreniak to reguluje się w tych przepisach, jeśli chodzi o korzystanie z hulajnóg? bardzo bliską współpracę z ministerstwem eduka- Druga rzecz. Mówimy o bezpieczeństwie. Co po- cji i z innymi instytucjami właśnie w celu przepro- kazują dotychczasowe statystyki policyjne, jeśli cho- wadzenia (Dzwonek) akcji promocyjnej informującej dzi o wypadkowość związaną z udziałem osób korzy- o zmianie zachowań na drodze? Dziękuję bardzo. stających z hulajnóg? Czy zdarzały się również wy- (Oklaski) padki śmiertelne? Chciałbym prosić o informację, jeśli nie dzisiaj, to na piśmie. Dziękuję.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję serdecznie, panie pośle. Pani poseł Iwona Kozłowska, Klub Parlamentar- Dziękuję bardzo. ny Koalicja Obywatelska. Pan poseł Artur Dziambor, koło parlamentarne Zapraszam panią poseł. Konfederacja. Proszę bardzo.

Poseł Iwona Maria Kozłowska: Poseł Artur Dziambor:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziękuję. Projekt ustawy regulujący sprawę poruszania się na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! hulajnogach jest rzeczywiście ważny i wychodzi na- Jak wiemy, ta ustawa oczywiście jest jakimś kolej- przeciw zmianom w sposobie poruszania się, zmia- nym bublem, szaleńczym pędem do tego, żeby two- nom kulturowym, zmianom obyczajowym. W ustawie rzyć kolejne obostrzenia, kolejne ograniczenia, kolej- zabrakło mi jednak kwestii bezpieczeństwa zarówno ne regulacje. Myślę, że to jest standard – już zostało osoby prowadzącej hulajnogę, jak i osoby, która może mało rzeczy, których jakoś nie uregulowaliście odpo- być poszkodowana przez osoby korzystające z tego wiednimi ustawami. Teraz rzucacie się na coś, co Spis treści środka komunikacji. Czy nie należałoby zastanowić – dotychczas wyglądało na to – było albo powinno być się nad koniecznością posiadania kasków przez pro- nietknięte. wadzących hulajnogi? Z moich informacji wynika, że Ja pamiętam, jakieś 5, 6 lat temu mieliśmy hap- największe i najcięższe obrażenia powstałe w trakcie pening w Sopocie, ponieważ prezydent w Sopocie korzystania z hulajnogi to urazy głowy. wymyślił, że rowerom będzie wolno jeździć tylko Kolejna kwestia to ubezpieczenie osoby prowadzą- dziesięć na godzinę. Zebraliśmy kilkudziesięciu ro- cej hulajnogę. Znane są przypadki dotkliwych obra- werzystów i próbowaliśmy przejechać dziesięć na żeń, jakie odniosły osoby postronne w wyniku ude- godzinę. Nie da się. Mój kolega poseł Kulesza już rzenia przez hulajnogę. Czy zatem posiadacz hulaj- zwracał tutaj uwagę na to, że nie da się przestrzegać nogi nie powinien podlegać takim samym obowiąz- tych ograniczeń. Ale jak wiemy, jeżeli coś jest karane kom ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności za grzywną, to jest legalne, tylko ma swoją cenę. W związ- wyrządzone szkody jak posiadacz pojazdów mecha- ku z tym chciałbym zapytać, czy w toku czynności nicznych? Bardzo dziękuję. (Oklaski) legislacyjnych macie już określone kwoty, jakie będą płacone za mandaty (Dzwonek) za przekraczanie tych absurdalnych ograniczeń prędkości i jak one będą Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: mierzone. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo, pani poseł. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskie- go, klub parlamentarny Lewica. Dziękuję bardzo. Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, Klub Par- lamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa- Poseł Paweł Rychlik: nie Ministrze! To jest ważny dokument, który po- rządkuje kwestię bezpieczeństwa osób poruszających Dziękuję. się zarówno po drogach publicznych, jak i po chodni- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! kach. Chciałbym zapytać jednak o regulacje prawne Dzisiaj, można powiedzieć, panu marszałkowi trosz- dotyczące dzieci do 10. roku życia. Jak to wygląda, kę puściły wodze fantazji, kiedy powiedział, że nie- jeśli chodzi o korzystanie przez dzieci do 10. roku długo będzie jeździł hulajnogą do Sejmu. Pewnie życia z rowerów poza terenem zabudowanym, a jak niedługo… 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 29

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Fantazja jest cechą inteligencji, panie pośle, dla- Dziękuję serdecznie. tego mi puściło. Pan poseł Jan Szopiński, klub parlamentarny Lewica.

Poseł Paweł Rychlik: Poseł Jan Szopiński: Również, oczywiście, że tak, w nią nie wątpię, natomiast niestety z przykrością musimy stwierdzić, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pano- że czasami użytkownikom hulajnóg puszczają wodze wie Ministrowie! Chciałbym zapytać, czy minister- fantazji i po prostu stwarzają oni niebezpieczeństwo stwo planuje stworzenie oddzielnych przepisów doty- na drogach, przede wszystkim niebezpieczeństwo dla czących rowerów i oddzielnych dotyczących całej pieszych. gamy innych pojazdów, które nie są definiowane jako Z jednej strony chciałbym zapytać o statystyki, rower. Czy kryterium decydującym o zasadach ruchu drogowego powinno być to, czy kierujący porusza się panie ministrze, związane ze zdarzeniami z udzia- stojąc, czy siedząc, czy to, czy podstawowym napę- łem użytkowników hulajnóg. Z drugiej strony, dro- dem jest siła mięśni czy energia elektryczna? Czy dzy państwo, w przypadku bezpieczeństwa oczywi- z punktu widzenia bezpieczeństwa hulajnoga elek- ście ważne są regulacje, natomiast w przypadku tryczna tak bardzo różni się od roweru elektryczne- zachowania bezpieczeństwa bardzo ważna jest in- go, że wymaga oddzielnego zaszeregowania w usta- frastruktura. wie? Przecież być może za rok czy za 2 lata powstanie Wczoraj panowie ministrowie, pan premier ogło- inne urządzenie, które otrzyma inną nazwę, i po raz sili plan rozwoju infrastruktury drogowej (Dzwonek), kolejny nie będzie się ono mieściło w zakresie oma- m.in. ścieżek rowerowych, pieszo-rowerowych. Chciał- wianej regulacji prawnej. A zatem czy nie lepiej by- bym zapytać, w jakim zakresie jest przewidziana łoby doprecyzować definicję urządzeń, w grupie któ- realizacja tego programu, jeśli chodzi o ciągi pieszo- rych znajdują się również rowery, i zaktualizować to -rowerowe. Dziękuję. (Oklaski) stosownie do istniejących przepisów ruchu drogowe- Spis treści go? (Dzwonek) Uprzejmie proszę o odpowiedź na pi- śmie. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję, panie pośle. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Zapraszam pana posła Cezarego Grabarczyka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Dziękuję bardzo. To gdyby ktoś nie wiedział, ale wszyscy to wiedzą. Zapraszam pana posła Piotra Uruskiego z Klubu (Poruszenie na sali) Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Czy jest pan poseł? (Poseł Piotr Uruski: Jestem.) Poseł Cezary Grabarczyk: Super. Przepraszam, nie widziałem pana. Proszę bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini- strowie! Jest postęp. Trochę poczekaliśmy na ten projekt ustawy, ale uzyskuje on dużo więcej pozytyw- Poseł Piotr Uruski: nych opinii niż projekt poprzednio przedłożony. Po- Szanowny Panie Marszałku! Drodzy Panowie Mi- jawiają się jednak zastrzeżenia. Nie abstrahowałbym nistrowie! Obecny stan prawny nie precyzuje zasad od uwag, które zgłaszał wielki znawca ruchów miej- ruchu drogowego, do których powinna się stosować skich pan poseł Franciszek Sterczewski. Przedstawi- osoba poruszająca się hulajnogą elektryczną lub ciele tych ruchów zwracają uwagę na pewne szczegóły, urządzeniem transportu osobistego po drogach pu- m.in. dotyczące postoju tych urządzeń. Państwo za- blicznych, strefach zamieszkania oraz strefach ru- proponowaliście postój roweru, hulajnogi lub urządze- chu. W związku z tym mam pytania. Czy projekto- nia transportu osobistego na chodniku lub w miejscu wane przepisy rozwieją wątpliwości użytkowników do tego przeznaczonym, a w razie braku takiego miej- hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobi- sca (Dzwonek) jak najbliżej zewnętrznej krawędzi stego i urządzeń wspomagających ruch w zakresie chodnika oddalonej od jezdni, ale to jest bardzo nie- dostępności tych urządzeń publicznej infrastruktury bezpieczne rozwiązanie dla osób ociemniałych, nie- drogowej? I drugie pytanie: Czy projektowane prze- widomych. Warto wziąć to pod uwagę, bo zwracały pisy przyczynią się do zapewnienia większego bez- na to uwagę stowarzyszenia. Dziękuję. (Oklaski) pieczeństwa użytkowników ruchu drogowego? Dzię- (Głos z sali: To już zostało uzgodnione.) kuję. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 30 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wstanie – i kiedy – krajowy fundusz budowy ścieżek rowerowych w Polsce. Czy jest szansa na to, żeby Dziękuję bardzo, panie pośle. wyniósł tyle, ile wynosi np. dotacja dla TVP – 2 mld zł Zapraszam pana posła Michała Szczerbę, Klub rocznie – z podziałem na 2477 gmin? To powinno Parlamentarny Koalicja Obywatelska. pozwolić na realne zwiększenie bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Pakując kierowców, pieszych, rowerzystów, wszystkich razem na jedne Poseł Michał Szczerba: i te same drogi, nie uratujemy życia i zdrowia (Dzwo- nek) 25 tys. ofiar wypadków drogowych rocznie. Szanowny Panie Marszałku! Lepiej późno niż Prawdziwa zmiana to nie zmiana przepisów, a zmia- wcale. Dysponuję korespondencją Urzędu Miasta na infrastruktury drogowej. Dziękuję uprzejmie. Stołecznego Warszawy i Zarządu Dróg Miejskich, (Oklaski) które od połowy 2019 r. pytają, gdzie jest projekt. Projekt jest, ale wciąż pozostaje wiele pytań. Szanowni Państwo! Polacy, szczególnie młodzi Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Polacy, polubili mikromobilność i oczekują od władz krajowych i władz lokalnych wsparcia tej opcji trans- Dziękuję bardzo. portowej, która jest szczególnie popularna na krótkich Zapraszam panią poseł Ewę Kozanecką z Klubu dystansach i przyczynia się do ograniczenia korków, Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. jak również ograniczenia zanieczyszczenia powie- Proszę bardzo. trza w miastach. Natomiast mam wrażenie, szanowni państwo, panie ministrze, że w tej ustawie jest za dużo grzybów w barszczu. Oczywiście kwestia ure- Poseł Ewa Kozanecka: gulowania przepisów dotyczących elektrycznych hu- lajnóg i innych urządzeń transportu osobistego jest Dziękuję. bardzo ważna, ale państwo tak naprawdę poza kon- Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka sultacjami z samorządem (Dzwonek) dokonaliście Izbo! Projektowane przepisy ustawy – Prawo o ruchu Spis treści rozszerzenia tej nowelizacji o kwestię urządzeń wspo- drogowym to przepisy długo oczekiwane i ważne. magających ruch. Mamy nadzieję, że jak najszybciej zostaną wprowa- Chciałbym zapytać, jakie uwagi skierowane przez dzone, ponieważ zawierają rozwiązania mające na stronę samorządową zostały przez państwa rozpa- celu uporządkowanie ruchu hulajnóg elektrycznych, trzone pozytywnie i jakich uwag, w szczególności urządzeń transportu osobistego oraz urządzeń wspo- w zakresie możliwości dostosowania tego ruchu do magających ruch na drogach publicznych w strefach określonych okoliczności, państwo nie uwzględnili- zamieszkania i w strefach ruchu. ście. Ta sprawa wymaga rozstrzygnięcia w toku prac Mam pytanie do panów ministrów. W jaki sposób komisji. Bardzo dziękuję. (Oklaski) projektowane zmiany przepisów wpłyną na bezpie- czeństwo niechronionych uczestników ruchu drogowego oraz użytkowników hulajnóg i pozostałych Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: urządzeń? Czy zostały wzięte pod uwagę oczekiwania społeczne zwłaszcza w dużych aglomeracjach miej- Dziękuję bardzo. skich? I pytanie, które już padło. Jak będzie wyglą- Zapraszam pana posła Przemysława Koperskiego dała akcja informacyjna po wprowadzeniu nowych z klubu parlamentarnego Lewica. przepisów? Bardzo dziękuję. (Oklaski)

Poseł Przemysław Koperski: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kocham jeździć Dziękuję pani bardzo. na rowerze – większość z państwa również – i myślę, Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia z Klu- że dla wszystkich poprawa bezpieczeństwa pieszych bu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska. oraz użytkowników rowerów, hulajnóg, deskorolek i innych urządzeń jest absolutnym priorytetem. Nie można jednak nie brać pod uwagę zdroworozsądko- Poseł Mirosław Suchoń: wego prawa osób, które korzystają z dróg, czyli kie- rowców i pieszych czy rowerzystów, do poruszania się Uprzejmie dziękuję. bezpiecznymi, to jest osobnymi, oddzielonymi od sie- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! bie drogami. To, czego brakuje w ustawie, dotyczy Oczywiście problem istnieje i trzeba go rozwiązać. pieniędzy. Potrzebujemy finansowania infrastruktu- Szkoda, że tak długo to trwało. Natomiast ten pro- ry umożliwiającej poprawę bezpieczeństwa uczestni- jekt będzie wymagał pogłębionej dyskusji. Panie mi- ków ruchu. Dlatego pytam, panie ministrze, czy po- nistrze, mam dwa związane z nim pytania. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 31

Poseł Mirosław Suchoń Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Pierwsze pytanie dotyczy możliwości poruszania Dziękuję serdecznie. się po terenach pozamiejskich, które, z racji tego, że Zapraszam pana posła Aleksandra Miszalskiego, nie buduje się tam wielkiej infrastruktury, często Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. pozbawione są chodnika, nie mówiąc o ścieżkach rowerowych. W związku z tym pytanie jest następują- ce: Czy użytkownicy, w zasadzie młodzież, którzy Poseł Aleksander Miszalski: wykorzystują hulajnogi elektryczne do tego, aby do- jechać do szkoły na terenach podmiejskich, pozamiej- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! skich – najczęściej widzimy to w miastach, ale hulaj- Oczywiście zmiany są konieczne, natomiast te pro- nogi wykorzystywane są również poza terenami pozycje, które państwo przedstawiliście, są jednak miejskimi, staje się to standardem – będą mogli, tam dosyć chaotyczne. gdzie nie ma chodnika, gdzie jest tylko jedna droga, Po pierwsze, definicja urządzeń wspomagających po której wszyscy się poruszają, dojechać na hulajno- jest bardzo nieprecyzyjna. Było to już przytaczane. gach (Dzwonek) elektrycznych do szkoły i wrócić Jest to urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny z niej do domu? przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji sto- Drugie pytanie. Panie ministrze, bardzo bym pro- jącej, napędzane siłą mięśni. Tak jak mówił poseł sił, gdyby pan minister był tak uprzejmy, o wyjaśnie- Sterczewski, to jest absurd. To mogą być szczudła, nie, ile konkretnie wynosi prędkość zbliżona do pręd- kijki, to mogą być nawet buty sportowe. W dodatku kości pieszego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) użytkownicy tego rodzaju urządzeń nie mają statusu ani kierowcy, ani pieszego. W takim razie z których przepisów powinni korzystać? Dlaczego to nie jest Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: jasne? Definicja hulajnogi też jest nieprecyzyjna. Nie określa masy, wymiarów, czyli gabarytów. Jeśli weź- miemy pod uwagę obowiązek korzystania z dróg ro- Dziękuję serdecznie.

werowych, to może powodować to konkretny paraliż. Spis treści Zapraszam pana posła Michała Gramatykę z Klu- Tak samo nie zostało określone, jak te osoby mają bu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska. sygnalizować skręt. Trzeba pamiętać, że w przypadku niektórych urządzeń sygnalizowanie skrętu przez wyciągnięcie ręki może być niebezpieczne. Poseł Michał Gramatyka: Pytanie. Czy nie możemy przyjąć jednej precyzyj- nej definicji urządzeń transportu osobistego (Dzwo- nek) bez niepotrzebnego rozdzielania ich na hulajno- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! gi i urządzenia wspomagające? To sprawi, że poru- Wysoka Izbo! Mam wrażenie, że w regulacyjnym szanie się urządzeniami nowego typu będzie jasno uniesieniu autorzy tej ustawy stracili kontakt z rze- uregulowane i nie będzie konieczności nowelizowa- czywistością. Dotyczy to przynajmniej niektórych nia ustawy przy pojawieniu się każdego nowego urzą- punktów. Jeżeli mieszkam na terenach pozamiej- dzenia. Dziękuję. (Oklaski) skich, na terenach wiejskich, to dojadę na rowerze do szkoły czy do pracy, ale na mojej prywatnej hulajnodze elektrycznej już nie. W uzasadnieniu stwierdzo- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: no, że możliwość poruszania się hulajnogą po jezdni została ograniczona ze względu na konstrukcję tego pojazdu i mniejszą stateczność osoby nim jadącej. Dziękuję panu posłowi. Przypomnę, że w latach 20. ubiegłego stulecia w opar- Zapraszam panią poseł Henrykę Krzywonos- ciu o podobne argumenty z angielskich dróg niemal -Strycharską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywa- całkowicie wykluczono rowery. Ich niestabilność za- telska. grażała koniom, powozom konnym i ówczesnym sa- Proszę bardzo. mochodom. Nie wszędzie w Polsce są równe chodniki i ścieżki rowerowe. Dołączam się do pytania mojego przedmówcy do- Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: tyczącego prędkości zbliżonej do prędkości pieszego. Mam kolejne pytanie dotyczące ustawy. Kiedy sygnał Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Osoba porusza- dźwiękowy jest przeraźliwy, a kiedy nie jest przeraź- jąca się za pomocą urządzenia wspomagającego ruch liwy? W jaki sposób będą państwo określać stopień po ścieżkach rowerowych będzie stwarzać niebezpie- przeraźliwości? Hulajnoga musi być wyposażona czeństwo, kiedy nie będzie dobrze widoczna. O tym w sygnał dźwiękowy, który nie będzie przeraźliwy. zapomniano. Dlaczego nie zapisano jasnych wymo- Bardzo dziękuję. (Oklaski) gów dotyczących osób poruszających się po ścieżce 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 32 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska padków z udziałem osób korzystających, czasami nieumiejętnie, z hulajnóg elektrycznych. rowerowej? Kto będzie poruszać się po ścieżce rowe- Panie Ministrze! Jest też oczywiście ogromny pro- rowej? Urządzenia wspomagające ruch to także cho- blem, jeżeli chodzi o parkowanie tych urządzeń. Tu dziki wspomagane elektrycznie. Dziękuję. (Oklaski) też należałoby bardziej konkretnie określić te zało- żenia w ustawie. (Dzwonek) Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Mam również pytanie, jeżeli chodzi o korzystanie z tych urządzeń na chodniku: Jaka będzie dozwolona Dziękuję bardzo. prędkość? Musimy zapisać to konkretnie w ustawie, Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Grabczuk, bo określenie, że ma być to prędkość zbliżona do pręd- Koalicja Obywatelska. kości pieszego, jest nieprecyzyjne, bo niektórzy piesi chodzą 2 km/h, niektórzy 5 km/h, niektórzy 10 km/h. Dlatego apelowałbym, aby zapisać tę prędkość kon- Poseł Krzysztof Grabczuk: kretnie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dobrze, że ten projekt ustawy znalazł się dzisiaj na posiedzeniu Sejmu, dobrze, że o nim rozma- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wiamy, aczkolwiek lepiej byłoby, gdybyśmy wcześniej Dziękuję bardzo. rozpoczęli omawianie tego problemu. Oczywiście świat Lista posłów zapisanych do zabrania głosu i zada- się zmienia. Mamy chyba największą w historii liczbę nia pytań została wyczerpana. samochodów, mamy nowe ścieżki rowerowe, coraz W związku z tym bardzo uprzejmie proszę mini- więcej, ale wciąż za mało, mamy hulajnogi, mamy stra infrastruktury pana Andrzeja Adamczyka o za- modę na rowery. I to są rzeczy bardzo dobre. Ta ustawa ma dotyczyć nie tylko i wyłącznie bezpieczeństwa branie głosu. na drogach, ale również bezpieczeństwa na ścieżkach i na chodnikach. Minister Infrastruktury Spis treści Panie Ministrze! Trzeba tę ustawę doprecyzować, Andrzej Adamczyk: m.in. wiek osób, które mogą korzystać z urządzeń elektrycznych, prędkość, możliwość jazdy po chodni- Dziękuję bardzo. ku, ale także listę tych urządzeń, które dotyczą trans- Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka portu osobistego. Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim Mam do pana w zasadzie tylko jedną prośbę. Pro- chciałem podziękować wszystkim tym, którzy pochy- szę wziąć pod uwagę to, co dzisiaj (Dzwonek) jest dys- lili się nad projektem ustawy w ostatnich kilkunastu, kutowane. Wydaje się, że jeśli weźmiemy pod uwagę w zasadzie kilkudziesięciu miesiącach. Dwukrotne te elementy, ale również elementy, o których mówią konsultacje społeczne przybliżyły nas do ostateczne- samorządowcy, uda się wypracować dobry projekt na go kształtu tego projektu. Oczywiście można mówić dużo lat. Dziękuję bardzo. (Oklaski) „za późno” i zgodzę się z tym stwierdzeniem, bo zawsze można było wcześniej. Niemniej jednak – nie Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wiem, czy ta forma usprawiedliwienia jest do przyję- cia – mogę powiedzieć, że jesteśmy 15. krajem w Unii Dziękuję, panie pośle. Europejskiej, który te regulacje wprowadza. Kiedy Zapraszam pana posła Krzysztofa Truskolaskie- rozpoczynaliśmy prace nad projektem ustawy, byli- go, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. śmy 3. państwem w Unii Europejskiej, które miało nadzieje, aspiracje do tego, żeby przyjąć te rozstrzygnię- Poseł Krzysztof Truskolaski: cia. Nie jest łatwo i nie jest prosto przyjąć rozstrzy- gnięcia, które w części budzą kontrowersje, a w dru- Dziękuję. giej części przychylność wszystkich tych, którzy z tym Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! projektem się zapoznają, którzy z tym projektem się Rzeczywiście omawiany projekt jest bardzo istotny. zapoznali. To zresztą słychać na tej sali sejmowej Chodzi tutaj przecież o nasze bezpieczeństwo, o bez- podczas pierwszego czytania projektu ustawy. pieczeństwo pieszych, również o bezpieczeństwo osób Mógłbym posłużyć się dotychczasowymi przykła- korzystających z hulajnóg elektrycznych, ale panie dami. W wielu państwach Unii Europejskiej – w sta- ministrze, moje podstawowe pytanie jest takie: Dla- rej Unii, w nowej Unii, jeśli wprowadzimy taki po- czego tak późno? Dlaczego nie 2 lata temu, 3 lata dział – podjęto w tej sprawie różne decyzje. Chciał- temu, jak te urządzenia zaczęły się pojawiać na na- bym tutaj uprzedzić wszystkich tych, którzy bardzo szych polskich drogach? Od tego czasu, po pierwsze, zżymają się na to, że będą mogli, korzystając z hulaj- wiele osób dostało mandaty za to, że jeździło m.in. po nogi elektrycznej, jechać chodnikiem, ale z ograni- ścieżkach rowerowych, a po drugie, było wiele wy- czoną prędkością: niech uważają w Berlinie i w ca- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym 33

Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk Powtarzam: komisja wspólna rządu i samorządu pozytywnie zaopiniowała ten projekt ustawy, bez łych Niemczech, w Paryżu i w całej Francji, w Ma- żadnej poprawki, bez zwrócenia uwagi na jakąś stra- drycie, w Hiszpanii, w innych państwach europej- tegiczną rzecz, którą należy zmienić. Oznacza to, że skich. Tam w ogóle nie wolno jeździć hulajnogą po dajemy samorządom realne narzędzia służące do chodniku. Te przepisy tak regulują tam te wszystkie tego, aby uregulować kwestię korzystania z hulajnóg, kwestie. aczkolwiek już w tej chwili istnieją takowe przepisy. Mogę powiedzieć jedno: Wysoka Izba jest dzisiaj Co do zasady zdecydowana większość dużych gospodarzem tego projektu, to Wysoka Izba i panie miast, w których są operatorzy, którzy wynajmu- i panowie posłowie zdecydujecie, które rozstrzygnię- ją hulajnogi, ma podpisane porozumienia właśnie cia zostaną przyjęte. Nic nie stoi na przeszkodzie, z nimi. Wyjątkiem jest jedno miasto. Wiecie państwo żeby zgłosić poprawki do tegoż projektu ustawy, któ- jakie? Miasto stołeczne Warszawa. Mimo próśb, mimo re wyeliminują ruch po chodnikach. Wtedy zderzymy apeli, mimo monitów operatorów tych urządzeń w War- się z tym w debacie sejmowej, zderzymy się z tym szawie miasto stołeczne Warszawa nie podeszło do problemem również w debacie w przestrzeni publicz- podpisania umowy i nie uregulowało tej kwestii. Za- nej wokół tego projektu. chęcam do tego, aby prezydent Warszawy to zrobił. Bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy przygo- Na pewno ułatwi to życie zarówno pieszym, jak i wszyst- towali ten projekt. Bardzo dziękuję panu ministrowi kim tym, którzy korzystają z elektrycznych hulajnóg. Rafałowi Weberowi, który ten projekt pilotował przez Szanowni Państwo! Padało bardzo dużo pytań wiele miesięcy i cierpliwie doprowadził go wraz z ze- szczegółowych. Oczywiście odniosę się do nich na społem do końca. Dziękuję za konsultacje społeczne, posiedzeniu komisji, która niedługo ten projekt bę- dziękuję samorządom za współpracę. dzie omawiała. Zachęcam do posłuchania wszystkich Jeżeli pan marszałek pozwoli, bardzo proszę, żeby tych, którzy są zainteresowani tymi przepisami. pan minister Weber mógł odpowiedzieć na część py- Szkoda, że nie widzę na sali posła Jakuba Kuleszy, tań, tych natury zasadniczej. Dziękuję bardzo. jednego z użytkowników – z tego, co mówił – hulajnóg elektrycznych. Przyznaję się szczerze: również z nich korzystałem. Pan poseł zupełnie nie ma racji, jeżeli Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Spis treści chodzi o kwestię prędkości, z jaką można poruszać się po chodniku. Natomiast te kwestie, tak samo jak Panie ministrze, po pierwsze, bardzo panu dzię- inne kwestie, będę omawiał na posiedzeniu komisji, kuję za zabranie głosu. Po drugie, oczywiście po- licząc również na merytoryczne argumenty z pań- zwolę. stwa strony. Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie In- Jeżeli chodzi o infrastrukturę drogową – bo były frastruktury pana ministra Rafała Webera. tutaj też głosy o tym, abyśmy wspierali samorządow- Proszę bardzo. ców w modernizacji infrastruktury drogowej, rów- Można? Można. nież tej związanej ze ścieżkami rowerowymi – oczy- wiście robimy to. W ramach Rządowego Funduszu Sekretarz Stanu Rozwoju Dróg można modernizować jezdnie, ale w Ministerstwie Infrastruktury również można – i to są wnioski mocniej punktowa- Rafał Weber: ne, lepiej punktowane – budować elementy związane z bezpieczeństwem w ruchu drogowym, w tym ścież- Dziękuję bardzo. ki dla rowerów. Na ten cel wspólnie z rezerwą sub- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uzupełnię jeszcze wencji ogólnej mamy w tym roku do wydania blisko odpowiedź w zakresie regulacji tej kwestii w innych 4 mld zł, dwa razy więcej niż na telewizję publiczną, państwach europejskich, bo pionierzy, którzy 2 czy aczkolwiek wszystko przed nami – oczywiście w tej 3 lata temu uchwalili pewne przepisy, bardzo szybko pierwszej kwestii, w tej drugiej już raczej jest sprawa je korygowali, bardzo szybko je zmieniali. Dlaczego? załatwiona. Bo to jest nowa materia. Hulajnogi elektryczne czy Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o parametry inne urządzenia pojawiają się na rynku bardzo szyb- techniczne tych urządzeń, to my celowo wyjęliśmy je ko, mają inne parametry. Dlatego ta regulacja w in- z ustawy, bo w sytuacji kiedy pojawią się nowe, musi- nych państwach Unii Europejskiej jest bardzo dyna- my ustawę zmieniać. To też jest proces czasochłonny. miczna. My do tego projektu podeszliśmy bardzo Wyjęliśmy te przepisy do rozporządzenia, rozporzą- poważnie. Bardzo mocno wsłuchaliśmy się w głosy dzenie jest jednym z załączników do tej ustawy. Jest zarówno środowiska samorządowego, jak i środowi- do wglądu, można również do niego się odnieść. Bę- ska związanego z osobami niepełnosprawnymi – tu dziemy procedować nad nim zaraz po tym, jak ustawa jest odpowiedź na pytanie pana ministra Grabar- zostanie przyjęta. Także parametry techniczne, takie czyka o to, skąd takie, a nie inne ustalenie legal- jak długość, szerokość, masa, są określone w rozpo- nego miejsca pozostawiania hulajnóg elektrycznych rządzeniu. Rozporządzenie łatwiej zmienić wtedy, – a także środowiska operatorów. kiedy takie urządzenia pojawią się na polskim rynku. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 34 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Sekretarz Stanu w Ministerstwie 6. Pierwsze czytanie senackiego projektu usta- Infrastruktury Rafał Weber wy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz usta- Dziękuję za dyskusję w tej części, licząc oczywi- wy o działaczach opozycji antykomunistycznej ście na kolejną część, na dyskusję na posiedzeniu oraz osobach represjonowanych z powodów po- komisji. Dziękuję panu ministrowi Andrzejowi Adam- litycznych (druk nr 578). czykowi za osobistą pieczę nad tym projektem. Pan Proszę panią poseł Urszulę Rusecką o przedsta- minister jest w niego bardzo mocno zaangażowany. wienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego Czerpiemy z jego doświadczenia, z jego ogromnego w druku nr 907. zasobu wiedzy na ten temat. Mam nadzieję, że wspól- Zapraszam. nie stworzymy przepisy, które będą kompromisowe, zapewnią bezpieczeństwo pieszym (Dzwonek), ale również umożliwią korzystanie z elektrycznych hu- Poseł Urszula Rusecka: lajnóg. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo dziękuję. Panie Marszałku! Panie, Panowie Ministrowie! Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji an- Dziękuję, panie ministrze. tykomunistycznej oraz osobach represjonowanych Dziękuję również panu ministrowi. z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw, Zamykam dyskusję. druk nr 907. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- Wysoka Izbo! Proponowany projekt ustawy wycho- dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy dzi naprzeciw postulatom opozycjonistów antykomuni- projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu stycznych od lat walczących z niesprawiedliwościami drogowym oraz niektórych innych ustaw, zawarty wobec dawnych działaczy. Jest on odpowiedzią na po- w druku nr 911, do Komisji Infrastruktury w celu stulaty zawarte w apelu 141 sygnatariuszy wystosowa- rozpatrzenia. nym w przededniu czterdziestolecia podpisania poro-

Spis treści Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zumień sierpniowych, którego inicjatorami i autorami propozycję przyjął. byli panowie Jarosław Maciej Goliszewski, dr Grzegorz Sprzeciwu nie słyszę. Kostrzewa-Zorbas i Leszek Stall. Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm na podsta- Jest to kolejny projekt ustawy w trwającym od wie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu wyznaczył ter- 5 lat procesie przywracania godności działaczom opo- min przedłożenia sprawozdania umożliwiający roz- zycji antykomunistycznej. Dopiero rząd Prawa i Spra- patrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu. wiedliwości zrównoważył opozycjonistów w ich upraw- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm nieniach z kombatantami okresu wojennego. Przy- propozycję przyjął. pomnę, że w ubiegłym roku została uchwalona ustawa Sprzeciwu nie słyszę. zapewniająca im emerytury, które stanowią dwukrot- Proszę państwa, właściwa komisja przedłożyła ność minimalnej emerytury. Procedowany projekt to sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy kolejny ważny krok w kierunku zadośćuczynienia o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochro- prawnego i moralnego ludziom, którzy walczyli o na- nie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska szą wolność. oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz Rzeczony projekt ustawy wprowadza zmiany niektórych innych ustaw, druk nr 959. w następujących ustawach: w ustawie z dnia 20 mar- W związku z tym, na podstawie art. 95e regula- ca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej minu Sejmu, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzu- oraz osobach represjonowanych z powodów politycz- pełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący nych, w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o komba- rozpatrzenie tego sprawozdania. tantach oraz niektórych osobach będących ofiarami Marszałek Sejmu proponuje, aby w dyskusji nad represji wojennych i okresu powojennego, w ustawie tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastęp- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm czej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym propozycję przyjął. w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud Sprzeciwu nie słyszę. uranu i batalionach budowlanych, a także w ustawie Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 5. z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do i 6. porządku dziennego: pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pra- 5. Pierwsze czytanie poselskiego projektu cy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Repu- ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji blik Radzieckich oraz w ustawie z dnia 16 listopada antykomunistycznej oraz osobach represjono- 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach wanych z powodów politycznych oraz niektó- przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom rych innych ustaw (druk nr 907). działań wojennych. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 35

Poseł Urszula Rusecka cownicze. Osoby, które wskutek represji za prowadzone działania na rzecz odzyskania niepodległości Wysoka Izbo! Projektowane zmiany we wskaza- zostały zmuszone do zaprzestania świadczenia pracy nych aktach prawnych dotyczą zwiększenia progów w wykonywanym uprzednio zawodzie, z reguły póź- dochodowych uprawniających do jednorazowej pomo- niej podejmowały pracę gorzej płatną. Wiele lat póź- cy pieniężnej i okresowej pomocy pieniężnej oraz niej fakt ten miał negatywne konsekwencje przy umożliwienia przyznania pomocy pieniężnej jedno- ustalaniu wysokości należnych świadczeń emerytal- razowej dwa razy w roku. Mają one na celu umożli- no-rentowych. Dlatego wprowadzenie takiej nowej wienie udzielenia pomocy szerszej grupie osób upraw- kategorii okresów składkowych, w połączeniu z pro- nionych, zwłaszcza w przypadkach, jeżeli daną osobę ponowanymi w ustawie rozwiązaniami polegającymi dotkną negatywne zdarzenia losowe lub dozna ona na przyjęciu fikcji prawnej otrzymywania w tym cza- istotnego pogorszenia stanu zdrowia, co z reguły posie przeciętnego wynagrodzenia, choć częściowo ciąga za sobą istotne zwiększenie wydatków na będzie łagodziło ekonomiczne skutki doznawanych ochronę zdrowia, usługi opiekuńcze lub zniwelowa- represji. nie skutków zdarzenia losowego, np. pożaru. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmian w propo- Zwiększeniu ulegną również stawki pomocy pie- nowanej ustawie jest jeszcze wiele. Szczegółowo bę- niężnej możliwej do udzielenia przez szefa Urzędu dziemy je omawiać na posiedzeniu Komisji Polityki do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Społecznej i Rodziny. Natomiast warte podkreślenia gdyż ich obecna wysokość nie zawsze pozwala na jest jeszcze to, że proponowane obecnie przepisy po- udzielenie pomocy w wysokości adekwatnej do popiera m.in. szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób trzeb, zwłaszcza jeśli chodzi o pokrycie takich wy- Represjonowanych pan minister Jan Kasprzyk, ale datków, jak zakup wózka inwalidzkiego czy dosto- także Rada do Spraw Działaczy Opozycji Antykomu- sowanie pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju nie- nistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów pełnosprawności. Politycznych, której przewodniczy pani Zofia Roma- Dla zachowania systemowej jednolitości wskaza- szewska – doradca prezydenta Andrzeja Dudy. ne zmiany w proponowanej ustawie będą dotyczyć Bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy przyczy- również pomocy udzielanej przez szefa urzędu kom- nili się do tego, że dzisiaj procedujemy nad tym pro- batantom i osobom represjonowanym, cywilnym nie- jektem ustawy. Bardzo dziękuję panu ministrowi Spis treści widomym ofiarom działań wojennych, osobom depor- Stanisławowi Szwedowi i wszystkim, których wymie- towanym do pracy przymusowej i osadzonym w obo- niłam na początku tego wniosku. zach pracy przez III Rzeszę i Związek Radziecki oraz W związku z powyższym wnoszę do Wysokiej Izby, represjonowanym politycznie żołnierzom zastępczej aby ten proponowany projekt ustawy został przez Wy- służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w ko- soką Izbę przyjęty. Bardzo dziękuję. (Oklaski) palniach węgla, w kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych. Wysoka Izbo! Zawarto w ustawie rozwiązanie, na Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: podstawie którego działacze opozycji antykomunistycznej (Dzwonek) i osoby represjonowane z powo- Pani poseł, dziękuję serdecznie. dów politycznych pozostające w zatrudnieniu będą Chciałem pani powiedzieć, że ma pani dzisiaj uprawnieni do dodatkowego urlopu wypoczynkowego wielkie szczęście, bo jakby obrady prowadził mój w wymiarze 5 dni roboczych. przyjaciel Terlecki, to już by pani 2,5 minuty temu Panie marszałku, 1 minutę jeszcze, bo nie jestem brutalnie zabrał głos. (Oklaski) w stanie wszystkiego przekazać. Ten projekt jest bar- (Głos z sali: Ha, ha, ha!) Senator Magdalena Kochan dzo szeroki i dużo osób czeka na tę ustawę. ( : Myli się pan, mar- szałku. Pan marszałek…) (Poseł Urszula Rusecka: Bardzo dziękuję, panie Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: marszałku, ale uważam, że…) Proszę bardzo. Ale, pani poseł, niech pani wyluzuje. Jedziemy, Zapraszam panią senator Magdalenę Kochan. spokojnie. Proszę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 578. Pani senator, zapraszam. Poseł Urszula Rusecka: Senator Magdalena Kochan: Dobrze. Projektowana ustawa wprowadza bardzo ważne Dziękuję bardzo. zmiany w emeryturach i rentach i to jest też sedno Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! tej ustawy. Mają one na celu zniwelowanie negatyw- Celem projektu, nad którym dzisiaj procedujemy, jest nych skutków represji politycznych stosowanych przez przywrócenie godności i sprawiedliwości osobom, reżim komunistyczny i godzących w wolności pra- którym zawdzięczamy wolną ojczyznę. Ma on w ty- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 36 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Senator Magdalena Kochan strzygnięcia, które zawarliście państwo w poselskim projekcie, są ważne, ale można było na 40. rocznicę tule: o zmianie ustawy o emeryturach i rentach wydarzeń sierpniowych obdarować działaczy opozy- z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tak, chodzi cji antykomunistycznej i osoby represjonowane czy o zmianę wysokości emerytur. Czas pobytu w więzie- im wynagrodzić, czyli podnieść wysokość ich emery- niu, internowania, podejmowania pracy zawodowej tur dużo wcześniej. Chodzi o pół roku. Szkoda. niezgodnej ze swoimi kwalifikacjami, wykształce- Wnoszę o przyjęcie projektu ustawy. Dziękuję bar- niem, często bardzo, bardzo nisko płatnej jest dzisiaj dzo. (Oklaski) zaliczany do okresu pracy potrzebnego do uzyskania prawa do emerytury, ale jednocześnie przelicznik, za pomocą którego wyliczamy tę emeryturę, wynosi Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: zero. Przywracając sprawiedliwość, chcemy powie- dzieć tym osobom: nie, czas trwania represji jest za- Dziękuję bardzo, pani senator. liczany do czasu waszej pracy zawodowej z wynagro- Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk- dzeniem o wysokości równej średnim krajowym za- tami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych robkom w czasie trwania tej represji. oświadczeń w imieniu klubów i kół. W związku z powyższym zgodnie z naszym pro- Otwieram dyskusję. jektem Zakład Ubezpieczeń Społecznych do 31 sierp- Zapraszam pana posła Adama Śnieżaka… nia 2021 r. ponownie ustali wysokość kapitału po- Przepraszam bardzo, przepraszam pana ser- czątkowego, obliczy wysokość emerytury z uwzględ- decznie. nieniem składek z okresu represji wszystkim osobom, Zapraszam pana posła Adama Śnieżka z Klubu które mają potwierdzony status działacza opozycji Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. antykomunistycznej albo osoby represjonowanej z po- Jeszcze raz pana przepraszam. wodów politycznych. Koszt tego przedsięwzięcia ob- liczyliśmy szacunkowo na 83 mln zł i będzie on finan- sowany przez budżet państwa. Drugi problem, który Poseł Adam Śnieżek: rozstrzygamy w tym projekcie ustawy, to kwestia Spis treści partycypowania w kosztach ewentualnych pobytów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ubiegłym roku osób, o których mówimy w ustawie, w domach pomo- Sejm prawie jednogłośnie uchwalił rządowy projekt cy społecznej. Uważamy, że nie rodziny lub macierzy- ustawy przyznający działaczom opozycji antykomuni- ste gminy winny partycypować w koszcie ich pobytu, stycznej i osobom represjonowanym z powodów poli- tylko urząd do spraw kombatantów. tycznych świadczenie wyrównawcze, jeśli ich emery- Senat pracował nad tą ustawą w wyjątkowym, tura lub renta była niższa niż 2400 zł. Było to napra- szybkim, przewidzianym w § 69 regulaminu Senatu wienie krzywdy, jaka dotykała wielu osób, które tempie. Wysłał ją do Sejmu 18 sierpnia 2020 r. Wy- walczyły z komunizmem. Z tego powodu, tj. przez znaczył także termin wejścia w życie tej ustawy na okresy uwięzienia, internowania, pozbawienia pracy, 14 dni od momentu jej ogłoszenia. Mówię o tym nie nie tylko miały w czasach represji dotkliwie obniżony bez kozery, zbliża się bowiem pełna rocznica wyda- poziom życia, ale po przejściu na emeryturę lub ren- rzeń sierpniowych. My, senatorowie, uznaliśmy, że tę otrzymywały znacznie zaniżone świadczenia. Dzi- choć w ten sposób powiemy temu środowisku: pamię- siaj idziemy krok dalej. Chcemy uzupełnić jeszcze tamy o was. Chcemy naprawić to, co było zaniedbane. jedną lukę w zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym Po ludzku was rozumiemy i szanujemy. Przygotowu- ludzi, którzy z poświęceniem działali w czasach ko- jemy, procedujemy i przyjmiemy projekt ustawy przy- munizmu na rzecz suwerenności Polski oraz praw gotowany nie przez Senat, ale przez waszych kole- politycznych i związkowych, płacąc za to niejedno- gów: pana Leszka Stalla, Jarosława Goliszewskiego, krotnie statusem obywatela i pracownika drugiej opracowany przez pana Grzegorza Kostrzewę-Zorba- kategorii. sa i prof. Tomasza Siemiątkowskiego, którym z tej Obydwa omawiane dzisiaj projekty ustaw, zarów- mównicy najserdeczniej raz jeszcze dziękuję za ini- no senacki, druk nr 578, przyjęty jednogłośnie przez cjatywę i pracę nad tym projektem, za zaangażowa- izbę wyższą, jak i poselski, druk nr 907, wniesiony nie w czasie całego procesu legislacyjnego. przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Prawo Dlaczego Sejm przetrzymał ten projekt przez po- i Sprawiedliwość, przewidują wyrównanie składek na nad pół roku? Nie wiem. Nie chcę wierzyć, że chodzi- ubezpieczenie emerytalne za okresy uwięzienia, in- ło tu o małostkowość związaną z kwestią autorstwa ternowania i świadczenia pracy na rzecz organizacji projektu. Jeszcze raz podkreślam, że nie senatoro- politycznych i związków zawodowych nielegalnych wie, a osoby, o których przed chwilą wspomniałam, w okresie PRL-u oraz za okresy niewykonywania są jej autorami. Dlaczego Sejm, jeśli chciał włączyć pracy i pozbawienia możliwości wykonywania swoje- projekt do – zapewne taką usłyszymy odpowiedź go zawodu na skutek represji politycznych poprzez – szerszego projektu omawianego przed chwilą przez naliczenie tych składek od poziomu średniego wyna- moją poprzedniczkę… Powiem tak: wszystkie roz- grodzenia z tych okresów. Projekt poselski wprowa- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 37

Poseł Adam Śnieżek Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: dza naszym zdaniem lepsze rozwiązanie. Chodzi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Działaczom opo- o ustalenie kapitału początkowego przy zastosowa- zycji antykomunistycznej należą się wdzięczność, niu za wymienione okresy represji składek liczonych uznanie, wsparcie i pomoc. Tak powinno być. Mam od przeciętnego wynagrodzenia. Będzie to dotyczyć wrażenie, że nie do końca te prace szły w takim tem- ok. 5 tys. osób, a wydatki roczne na zwiększone pie, jak tego byśmy oczekiwali. Trwało to czasami świadczenia emerytalno-rentowe szacuje się na kwo- bardzo długo. Działacze opozycji demokratycznej tę ok. 10, 11 mln zł. jako ludzie aktywni, odpowiedzialni przygotowali Poselski projekt ponadto wprowadza w ustawie bardzo oczekiwane rozwiązania przez ich środowi- o działaczach opozycji antykomunistycznej, ustawie sko, skonsultowane, zanalizowane. Przedstawili to o kombatantach i innych ustawach dotyczących żoł- w apelu 141 opozycjonistów. Skierowali to do Sejmu nierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo za- i do Senatu. Do Sejmu trafiło to w lipcu, do Senatu trudnionych w kopalniach i kamieniołomach, osób także. Senat bardzo szybko podjął prace i przygoto- deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzo- wał to rzeczywiście w wielkim tempie, ale także nych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR, w wielkiej zgodności, bo głosowanie 90 do 0 jest im- a także cywilnych niewidomych ofiar wojny zmiany ponujące. To znaczy, że osiągnięto konsensus i wszy- podwyższające progi dochodowe, uprawniające do scy stwierdzili, że te działania trzeba podjąć szybko, jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej oraz by tę pomoc, to wsparcie uruchomić natychmiast. umożliwiające przyznanie pomocy jednorazowej dwa Jest mi niezwykle przykro, że ten projekt senacki razy w roku. czekał aż pół roku, żebyśmy mogli o nim dyskutować Poselski projekt ustawy przewiduje również dla w Sejmie. Wiele osób, wielu opozycjonistów, którzy działaczy opozycji antykomunistycznej i osób repre- zabiegali o przeprowadzenie tej ustawy, tej dyskusji sjonowanych z powodów politycznych pozostających już nie doczekało. Jest to dla mnie osobiście bardzo w zatrudnieniu uprawnienie do dodatkowego urlo- przykre, bo pamiętam rozmowy z nimi, jak mówili, pu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni roboczych że to jest ważne dla całego ich środowiska. Rzeczy- w roku kalendarzowym. wiście musieliśmy czekać na rozwiązanie Prawa Spis treści Projekt grupy posłów Klubu Parlamentarnego i Sprawiedliwości, rozwiązanie rządowe. Rozumiem, Prawo i Sprawiedliwość wprowadza także zmiany że w tym Sejmie przyjęła się taka tradycja, że zawsze w ustawie o świadczeniu pieniężnym przysługującym powinno być to rozwiązanie rządowe czy rozwiązanie osobom zesłanym lub deportowanym przez władze Prawa i Sprawiedliwości, ale przecież te sprawy są ZSRR w latach 1936–1956 pozwalające przyznać to wspólne dla nas wszystkich. Mogła być zgoda. Nie- świadczenie w wyższym wymiarze 1100 osobom, w przy- ważne, czy to jest projekt poselski, rządowy, opozy- padku których represje zaczęły się przed 1956 r. i trwa- cyjny czy senacki. On rozwiązuje problemy ludzi, ły w okresie późniejszym, oraz przyznające to świad- którzy zasługują na naszą wdzięczność. Powinniśmy czenie 90 osobom, w przypadku których represje to zrobić szybko. Chciałabym, żeby w polskim Sejmie zaczęły się po 1956 r. Są to najczęściej osoby urodzo- patrzono na zawartość merytoryczną projektu, a nie ne na zesłaniu. Koszt wypłaty tych świadczeń wynie- na to, kto jest jego autorem. Będziemy wtedy praco- sie ok. 2,5 mln zł. wali lepiej, szybciej i może zaczniemy wtedy lepiej ze Wszystkie te rozwiązania są bardzo oczekiwane sobą rozmawiać. przez środowiska działaczy antykomunistycznych Dobrze, że dzisiaj możemy powiedzieć, że docho- i osób represjonowanych. Stanowią one wypełnienie dzimy do końca tej długiej drogi. Mam nadzieję, że zobowiązań Rzeczypospolitej wobec tych obywateli, oba projekty znajdą się w komisji, że wypracujemy którzy wiele poświęcili dla jej wolności. dosyć szybko te ustawy i że szybko wejdą one w życie. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość zde- Były zbyt duże opóźnienia, zbyt wiele osób musiało cydowanie popiera te rozwiązania i opowiada się za czekać na tę pomoc. To jest nasz dług wdzięczności przekazaniem obu projektów do prac w komisji. Dzię- wobec bohaterów naszej historii. Mam nadzieję, że kuję za uwagę. (Oklaski) dzisiejszy dzień rozpocznie te prace i że komisja bę- dzie pracowała szybko. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję bardzo, panie pośle. Głos zabierze pani marszałek Małgorzata Kida- Dziękuję, pani marszałek. wa-Błońska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywa- Zapraszam panią poseł Joannę Frydrych, Klub telska. Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Bardzo proszę. Proszę bardzo. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 38 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Poseł Joanna Frydrych: moralny obowiązek. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska poprze proponowane rozwiązania i wno- Dziękuję. si o skierowanie projektów ustaw do dalszych prac. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pano- Dziękuję bardzo. (Oklaski) wie Ministrowie! Przedstawiam państwu historię senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powo- Dziękuję, pani poseł. dów politycznych zawartego w druku nr 578. Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskie- Senacki projekt został jednogłośnie przyjęty przez go, klub parlamentarny Lewica. Senat 18 sierpnia 2020 r., z czego 100% głosującego składu stanowiło 45 senatorów opozycji i 45 senato- rów z PiS. 19 sierpnia projekt wpłynął do Sejmu i od Poseł Tadeusz Tomaszewski: tego czasu czekał na rozpatrzenie. Projekt ustawy jest odpowiedzią na wniosek, jaki Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa- zaproponowali grupie senatorów pan Jarosław Ma- nie Ministrze! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parla- ciej Goliszewski i pan Leszek Stall jako inicjatorzy mentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić sta- i autorzy apelu 141 byłych opozycjonistów i represjo- nowisko w sprawie bardzo istotnej. Materia, o której nowanych o naprawę emerytalnej fikcji ustawowej, dzisiaj rozmawiamy, pomocy działaczom opozycji an- doręczony do najwyższych władz Rzeczypospolitej tykomunistycznej, pomocy osobom szczególnie zasłu- Polskiej 21 lipca 2020 r., dr Grzegorz Kostrzewa-Zor- żonym w walce o niepodległość Rzeczypospolitej, jest bas, autor propozycji regulacji i jeden z sygnatariuszy też materią konstytucyjną, bo art. 19 konstytucji mówi: apelu, oraz prof. Tomasz Siemiątkowski, społeczny „Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza wete- konsultant. Wśród sygnatariuszy wspomnianego ape- ranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wo- lu znalazły się osoby o różnych poglądach politycz- jennych”. Nie ma potrzeby w związku z tym żadnej nych, np. Piotr Łukasz Andrzejewski, były senator konkurencji między izbą wyższą i izbą niższą polskie- Spis treści z PiS, i Jan Rulewski, były senator z PO, Krzysztof go parlamentu w tworzeniu prawa, które ma otaczać Wyszykowski i Bogdan Lis, Czesław Bielecki i Zbi- specjalną opieką właśnie osoby walczące o niepodle- gniew Janas, Krzysztof Czabański i Jan Dworak, głość Rzeczypospolitej. Agnieszka Romaszewska-Guzy i Mirosław Chojecki. W przyjętych w poselskim projekcie rozwiąza- Projekt ustawy zakłada prawo do przeliczenia niach proponuje się m.in. poszerzenie katalogu okre- świadczeń emerytalno-rentowych oraz kapitału po- sów uznawanych za okresy składkowe, ułatwienie czątkowego i przyjęcie przeciętnego wynagrodzenia sposobu dokumentowania tych okresów, możliwość w okresach, w których opozycjoniści i osoby represjo- uzyskania dodatkowego urlopu, jednak nie dłuższego nowane ze względów politycznych byli pozbawieni moż- niż 26 dni, czy zmiany dotyczące całkowitego lub liwości wykonywania pracy w dotychczasowym za- częściowego zwolnienia z opłat za pobyt w domach wodzie. Projekt zakłada również (Dzwonek), by w przy- opieki społecznej. Muszę powiedzieć, że rozwiązanie padku umieszczenia osoby uprawnionej w domu pomo- senackie jest bardziej wiarygodne, bo przewiduje, że cy społecznej różnicę między opłatami za pobyt po- płatnikiem tej różnicy jest urząd ds. kombatantów. noszonymi przez tę osobę a rzeczywistym kosztem Natomiast rozwiązanie poselskie mówi, że to gmina pokrywał Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Repre- ma zapłacić, na ogólnych zasadach. Biorąc pod uwa- sjonowanych. gę sytuację finansową gmin, niestety nie mamy gwa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt służy rancji, że osobom szczególnie zasłużonym ta dopłata przywróceniu sprawiedliwości i godności oraz czę- będzie przyznana. Dlatego też powinniśmy szukać ściowemu zrekompensowaniu ekonomicznych skut- takiego rozwiązania, żeby to przyjęte rozwiązanie ków osobom dotkniętym represjami ze względów prawne było gwarancją dla tychże osób, a nie tylko politycznych i działaczom opozycji antykomunistycz- kwitkiem bez pokrycia. Dlatego też jeśli nie przyj- nej. W toku zmagań klubu Koalicji Obywatelskiej miemy rozwiązania senackiego, to klub Lewicy zgło- mających na celu przyspieszenie prac nad przedmio- si propozycję, aby gminom refundować wydatki zwią- towym projektem ustawy w dniu 15 stycznia 2021 r. zane z pobytem w domu pomocy społecznej. do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie Kolejny istotny element tej ustawy poselskiej to ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej jest oczywiście, jednorazowa pomoc socjalna, pomoc oraz osobach represjonowanych z powodów politycz- przy zakupie wyrobów ortopedycznych. To jest istotnych oraz niektórych innych ustaw zawarty w druku ne – zarówno wysokość tej pomocy, jak i kryteria nr 907. Projekt poselski w pełni konsumuje rozwią- dostępu. Chcę tutaj powiedzieć, że niestety nie ma tu zania zawarte w projekcie senackim oraz dodaje inne. również, po raz kolejny, gwarancji finansowych. Na Proponowane rozwiązania są bardzo potrzebne koniec 2019 r. było ok. 240 tys. podopiecznych kie- i oczekiwane przez środowisko tak bardzo zasłużone rownika urzędu do spraw kombatantów. Już w ubie- dla Polski. Szybkie wprowadzenie przepisów to nasz głych latach nie było wystarczających środków na 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 39

Poseł Tadeusz Tomaszewski Poseł Bożena Żelazowska: pomoc, a teraz tę pomoc można uzyskać dwukrotnie Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- większą i dla większej grupy. A więc pytanie podsta- słowie! Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Par- wowe: Skąd weźmiemy na to środki finansowe? Chy- lamentarnego Koalicja Polska – PSL, UED, Konser- ba że mamy gwarancję ze strony prezesa Rady Mi- watyści mam zaszczyt przedstawić stanowisko w spra- nistrów, że będziemy korzystać z rezerwy prezesa wie projektu ustawy o zmianie ustawy o działaczach Rady Ministrów. opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjo- Proszę uprzejmie o przedstawienie dalszego sta- nowanych z powodów politycznych oraz niektórych nowiska pana posła Przemysława Koperskiego. innych ustaw z druku nr 907. Ustawa w pierwotnej wersji została przyjęta przez Sejm 20 marca 2015 r. za rządów Platformy Obywa- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: telskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Projekt zmian wpłynął do Sejmu w sierpniu 2020 r. Powstał Dziękuję serdecznie. on na podstawie propozycji środowiska opozycjoni- Pan poseł Przemysław Koperski, Lewica. stów, którzy czują się niesprawiedliwie potraktowa- ni przez obowiązujące przepisy. Dotychczasowa ustawa emerytalna przewiduje zaliczenie stażu ich Poseł Przemysław Koperski: pracy w strukturach podziemnych do okresów skład- kowych, ale z tego tytułu do ZUS-u nie wpłynęły Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senacki projekt żadne składki, nie ma więc z czego naliczać tym oso- zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu bom emerytur. Represjonowani proponują, aby za Ubezpieczeń Społecznych oraz w ustawie o działa- okres pracy podziemnej i represji, jakim poddawały ich służby PRL, ZUS zapisał na kontach osób repre- czach opozycji oraz osobach represjonowanych z po- sjonowanych, tj. na ich kontach emerytalnych, skład- wodów politycznych rozszerza uprawnienia czterech ki liczone od przeciętnego wynagrodzenia w tamtym grup osób, których okresy składkowe są uznawane czasie. Spis treści na mocy ustawy o emeryturach i rentach, oraz doda- Te propozycje zostały złożone przez opozycjoni- je grupę piątą, dotychczas pominiętą – osoby pozba- stów i Senat w sierpniu 2020 r., nie były one jednak wione możliwości wykonywania swojego zawodu dalej procedowane. Projekt zawierający te same przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych. rozwiązania plus nowe zapisy pojawił się w Sejmie To właściwy kierunek – zgodnie z projektem punk- w styczniu i to nad nim dzisiaj dyskutujemy. Dodat- tem odniesienia przy traktowaniu tych osób będzie kowe zapisy dotyczą podniesienia progów dochodo- nie brak emerytury lub bardzo niska emerytura, lecz wych uprawniających do jednorazowej pomocy pie- przeciętne średnie wynagrodzenie w Polsce w latach niężnej i okresowej pomocy pieniężnej, zwiększenia prowadzenia działalności opozycyjnej lub podlegania kwot świadczeń oraz umożliwienia przyznania pomo- represjom. cy pieniężnej dwa razy w roku, a nie, jak dotychczas, Klub parlamentarny Lewicy popiera wypracowa- raz na 12 miesięcy. Projektowana zmiana pozwala ne w Senacie propozycje zmian w ustawie. Jedno- również szefowi Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób cześnie, panie ministrze, chciałbym powiedzieć, że Represjonowanych na pokrycie kosztów zakupu wy- generalnie wszyscy seniorzy w Polsce, emeryci w Pol- robów medycznych w całości, a nie, jak dotychczas, sce zasługują na godne emerytury. Chcielibyśmy, w części. Na mocy tej ustawy te same uprawnienia żeby te godne emerytury nie były w takiej wysokości uzyskają osoby będące ofiarami represji wojennych wypłacane, w jakiej są wypłacane w dniu dzisiejszym. i okresu powojennego, które jako młodzi ludzie przy- Często ZUS wysyła kilku- czy kilkunastogroszo- musowo były wysyłane do pracy w kopalniach węgla we emerytury polskim emerytom. Lewica, przypo- kamiennego, zakładach rud uranu i batalionach bu- minam, złożyła projekt ustawy o tych emeryturach dowlanych, a także osoby deportowane do pracy w wysokości co najmniej 1600 zł miesięcznie. Dzię- przymusowej w obozach pracy III Rzeszy i Związku kuję uprzejmie. Socjalistycznych Republik Radzieckich i osoby mają- ce status ofiar wojennych. Ta ustawa zapewni też działaczom opozycji dodatkowe dni urlopu wypo- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: czynkowego. Inna bardzo ważna kwestia, która jest regulowana tą ustawą, to zwolnienie, całkowite lub Dziękuję serdecznie panu posłowi. częściowe, z opłat za pobyt w domu opieki społecznej. Zapraszam panią poseł Bożenę Żelazowską z Klu- Wiemy, że dzisiaj ten koszt bierze na siebie rodzina, bu Parlamentarnego Koalicja Polska – PSL, UED, a częściowo – gminy. Konserwatyści. Szanowni Państwo! Bardzo często działacze opo- Bardzo proszę. zycji, osoby represjonowane żyją w trudnych warun- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 40 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Poseł Bożena Żelazowska liwienie przyznania pomocy pieniężnej dwa razy w roku zamiast raz, jak to było dotychczas. kach, a ich dochód miesięczny jest niewystarczający. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Re- Dlatego w imieniu klubu parlamentarnego Koalicji presjonowanych może obecnie udzielić pomocy oso- Polskiej – Polskiego Stronnictwa Ludowego i Unii bom represjonowanym, częściowo pokrywając koszty Europejskich Demokratów rekomenduję Wysokiej zakupu wyrobów medycznych, jeśli są one w trudnej Izbie przyjęcie tej ustawy. Dziękuję. (Oklaski) sytuacji materialnej, życiowej i zdrowotnej. Według wnioskodawców teraz będzie on mógł pokryć te koszty całościowo. Jest to naturalnie słuszne. Według Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wnioskodawców nie będzie to automatycznie zwięk- szać obciążenia budżetu państwa, gdyż pomoc przy- Dziękuję serdecznie. Rozumiem, że dołączymy do znawana będzie w ramach limitu budżetowego szefa tego też konserwatystów. Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjono- wanych. Kolejne proponowane zmiany to uprawnienie do Poseł Bożena Żelazowska: dodatkowego urlopu wypoczynkowego – 5 dni roboczych w roku kalendarzowym. To też jest słuszne, Konserwatystów też. Tak, panie marszałku. tak się do tego odnosimy. Osoby represjonowane Pozwólcie państwo, że w imieniu klubu Koalicji z powodów politycznych będą objęte takimi samymi Polskiej – Polskiego Stronnictwa Ludowego, Unii Eu- uprawnieniami jak członkowie Korpusu Weteranów ropejskich Demokratów i Konserwatystów, panie Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, czy- marszałku, przedstawię również stanowisko wobec li np. skorzystają ze zwolnień z opłaty za pobyt senackiego projektu ustawy z druku nr 578. w domu pomocy społecznej. Tutaj nie ma – mam na- Projekt dotyczy czterech grup osób, których okre- dzieję – żadnych wątpliwości co do tego, że na to za- sy składkowe są uznawane na mocy ustawy o emery- sługują. turach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- Nastąpi również zmiana w przepisach emerytalnych. Przedmiotowa ustawa przywróci sprawiedli- nych łagodząca ekonomiczne skutki represji, które Spis treści nastąpiły chociażby w wyniku utraty pracy z powodu wość i godność oraz częściowo zrekompensuje ekono- działalności czy wykonywania gorzej płatnej pracy, miczne skutki represji osobom o potwierdzonym sta- który to fakt następnie negatywnie odbił się na wy- tusie (Dzwonek) działacza opozycji antykomunistycz- sokości świadczenia emerytalno-rentowego. Tutaj są nej lub osobom represjonowanych z powodów poli- pewne wątpliwości, które były zgłaszane przez śro- tycznych i poprawi ich sytuację materialną. dowiska opozycyjne, czy osoby, które nie wypracowa- W imieniu klubu rekomenduję Wysokiej Izbie ły podstawy do emerytury, również będą tym cało- przyjęcie tej ustawy. Dziękuję. (Oklaski) ściowo objęte. Jeżeli taka osoba zgłosi się do ZUS-u o ponowne przeliczenie, to dostanie odpowiedź, że składka wynosiła zero bądź była ujemna, zaległa. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Czy te osoby zostaną tym objęte? I nie wiem, czy najlepszym pomysłem jest to, że z urzędu ZUS ma Dziękuję, pani poseł. robić takie rzeczy. Znając oporność ZUS-u, wiemy, Zapraszam pana posła Krystiana Kamińskiego że te wyliczenia mogą potrwać długo. Czy nie powi- z Koła Poselskiego Konfederacja. nien mimo wszystko zająć się tym urząd do spraw Bardzo proszę, panie pośle. kombatantów? Jeszcze na jedną rzecz zwróciłbym uwagę, jak już rozmawiamy o tej ustawie. W obowiązującej ustawie Poseł Krystian Kamiński: o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych ist- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Druki nr 907 nieje zapis art. 2 ust. 1, który stanowi, iż działaczem i 578 dotyczą zmian w ustawie o działaczach opozycji opozycji antykomunistycznej jest osoba, która w okre- antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych sie od dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r. z powodów politycznych. Dobrze, że po 30 latach łącznie przez co najmniej 12 miesięcy prowadziła III Rzeczypospolitej w końcu nastąpi w tej materii w ramach struktur zorganizowanych lub we współ- poprawa. Jest to oczywiście krok w dobrym kierunku. pracy z nimi zagrożoną odpowiedzialnością karną Ustawa ma na celu poprawę sytuacji życiowej działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepod- przede wszystkim dwóch grup, gdyż dotychczasowe ległości, suwerenności lub respektowania politycz- regulacje były przez ich przedstawicieli uznawane za nych praw człowieka. Odpowiedzialności karnej zgod- niewystarczające. Projektowane zmiany mają na celu nie z Kodeksem karnym podlegał bowiem ktoś, kto m.in. zwiększenie progów dochodowych uprawniają- dopuszczał się zabronionego czynu po ukończeniu cych do jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej, 17. roku życia. Tym samym z uzyskania statusu dzia- co oczywiście zwiększy pulę beneficjentów, oraz umoż- łacza opozycji antykomunistycznej wykluczone są oso- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 41

Poseł Krystian Kamiński dę być dumni, powinniśmy się nią szczycić, a mam wrażenie, że nie do końca potrafimy. Mam wrażenie, by wtedy kilkunastoletnie, które na terenie całego że nie do końca potrafimy opowiedzieć młodemu po- kraju, działając w różnych organizacjach, walczyły koleniu o tym, co się stało, co się wydarzyło, w jaki o wolną Polskę. Z wiedzy, jaką pozyskałem, wynika, sposób walczyli nasi poprzednicy o wolną Polskę. że osoby nastoletnie, czyli poniżej 17. roku życia, czę- Pamiętam takie spotkanie, w którym brali udział sto aktywnie angażowały się w działalność antykomu- śp. Henryk Wujec i jego małżonka Ludka Wujec, spo- nistyczną, m.in. redagując i kolportując nielegalne tkanie, na którym opowiadali o swojej walce, spotka- czasopisma, biorąc udział w opozycyjnych manifesta- nie z młodzieżą. W pewnym momencie zorientowa- cjach lub produkując i nadając audycje Radia Solidarność łam się, że ci młodzi ludzie nie rozumieją, o czym się emitowane na częstotliwości telewizyjnej. W związ- do nich mówi, nie rozumieją słów: bibuła, sankcja ku z tym mam pytanie, czy nie warto od razu tutaj prokuratorska, że po prostu nie wiedzą, jak to było. dokonać modyfikacji, aby również te osoby miały moż- Mam wrażenie, że w wolnej Polsce nie potrafiliśmy liwość uzyskania takich świadczeń. Dziękuję. opowiedzieć naszej młodzieży, naszym dzieciom o tych czasach. Natomiast ci ludzie, z którymi rozmawiam, których mam zaszczyt znać, mówią: nagrodą jest Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wolne państwo. Mówią: wielu z nas – tak było, tak rzeczywiście było – zostało odznaczonych przez pre- Dziękuję serdecznie, panie pośle. zydentów. Mówią: wielu z nas sobie poradziło w wol- Zapraszam panią posłankę Joannę Muchę z Koła nej Polsce. Ale też bardzo wielu z nich sobie w wolnej Poselskiego Polska 2050. Polsce nie poradziło. I to, że po tak długim czasie, Bardzo proszę. dopiero wtedy, kiedy oni sami o sobie przypominają, proponujemy tego typu ustawy, jest moim zdaniem naprawdę nie do wybaczenia. Oni piszą: Pozwólcie Poseł Joanna Mucha: nam, naszym koleżankom i kolegom, na godną sta- rość. Pozwólcie nam otrzymywać godne renty i eme- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem- rytury. ność przedstawić stanowisko koła Polska 2050 wobec Dobrze, że pojawiły się te dwa projekty. Dobrze, Spis treści projektów tych dwóch ustaw. że w końcu oddamy im sprawiedliwość, również Występuję jako ostatnia. Moje przedmówczynie w taki zupełnie prozaiczny, finansowy sposób. Ta i moi przedmówcy de facto omówili te projekty grupa opozycjonistów to raptem 6 tys. ludzi, tylko w szczegółach, jeśli chodzi o ich merytoryczną zawar- tylu osób dotyczy ta ustawa. Naprawdę warto, żeby- tość, więc pozostanie mi powiedzenie o kilku ogól- śmy to bardzo szybko przeprocedowali. Ci ludzie mó- nych sprawach. Przede wszystkim jako przedstawi- wią też o tym, że ta pomoc finansowa nadal jest nikła cielka tego pokolenia, które skorzystało na tej wiel- i nadal jest bardzo dużo barier urzędniczych, więc kiej przemianie, która miała miejsce po 1989 r., postarajmy się, procedując nad tą ustawą, jak naj- chciałam bardzo podziękować i tym, którzy dzisiaj szybciej tę pomoc do tych ludzi zbliżyć. Nie muszę świętują 4 czerwca, i tym, którzy świętują rocznicę chyba mówić o tym, że nasze koło, posłanki naszego powołania rządu Olszewskiego. Chcę tym wszystkim koła będą oczywiście głosowały za tą ustawą. Dzię- osobom podziękować za to, że mogliśmy do niedawna kuję bardzo. cieszyć się wolną Polską. (Głos z sali: Do kiedy?) Zacznę od cytatu, który pojawił się w tym apelu, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: który był wielokrotnie przywoływany: Rzadko kiedy Polska i Polacy mogli i mogą poszczycić się odnoto- Dziękuję serdecznie. wanymi w historii wygranymi bataliami. Rzadko Proszę państwa, otwieramy listę pytań. kiedy takie batalie znajdują odpowiednie uznanie Ustalam czas na zadanie pytania – 1 minuta. w pamięci samych Polaków, w opinii i działaniach Zapraszam panią poseł Ewę Kozanecką z Klubu rządzących, nie mówiąc już o przełożeniu na forum Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. międzynarodowym. A jednak mamy czym się po- Bardzo proszę. szczycić. I to w czasach nieodległych. Jest to zwycię- stwo „Solidarności”, co przypominamy w przededniu jej 40-lecia. Poseł Ewa Kozanecka: Oczywiście to jest apel, który został napisany blisko rok temu, niecały rok temu, więc to odniesienie Dziękuję. do przedednia 40-lecia jest dzisiaj już nieaktualne, Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka ale cała reszta jest jakże bardzo aktualna. Rzeczywi- Izbo! Omawiamy bardzo ważny projekt ustawy o zmia- ście to jedna z niewielu sytuacji w dziejach Polski, nie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycz- kiedy udało nam się bezkrwawo odnieść wielki suk- nej oraz osobach represjonowanych z powodów poli- ces, i to jest ta sytuacja, z której powinniśmy napraw- tycznych oraz niektórych innych ustaw, który ma na 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 42 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Poseł Ewa Kozanecka Poseł Tadeusz Tomaszewski:

celu poprawę sytuacji życiowej wielu osób, osób, któ- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym za- re walczyły o wolną, niepodległą Polskę, osób, które dać pytanie do pana ministra: Czy w resorcie prowa- bardzo często narażały zdrowie i życie swoje i swoich dzone są prace nad przygotowaniem rozwiązań po- najbliższych. dobnych do tych, jakie mają kombatanci, mianowicie Projektowane zmiany dotyczą wielu obszarów, dla grupy małoletnich ofiar wojny? To jest jedna m.in. zwiększenia progów dochodowych uprawniają- z tych ostatnich grup, która nie jest objęta regulacją cych do uzyskania pomocy pieniężnej. Ważne są tak- ustawową, grupa z okresów wojennego i powojenne- że zmiany polegające na zniwelowaniu negatywnych go, i od dłuższego czasu również oczekuje podjęcia skutków represji politycznych stosowanych przez prac przez stronę rządową. reżim komunistyczny, godzących w wolności pracow- Drugie pytanie dotyczy skutków wejścia w życie nicze. Osoby, które były represjonowane, często były tych proponowanych zmian, zwłaszcza jeśli chodzi zmuszane do zaprzestania świadczenia pracy. I mam o pomoc jednorazową, pomoc finansową. Skąd kie- pytanie (Dzwonek) do panów ministrów: W jaki spo- rownik urzędu do spraw kombatantów weźmie do- sób i czy wystarczająco proponowane zmiany będą datkowe środki finansowe na te wszystkie przedsię- łagodziły ekonomiczne skutki doznanych represji wzięcia? Obawiam się, że skoro mamy więcej upraw- politycznych stosowanych przez reżim komunistycz- nionych, szersze kryteria, to otrzyma w sumie tych ny wobec działaczy, którzy nie zważając na grożące środków, które ma dzisiaj pan kierownik, mniej osób im niebezpieczeństwo, nie kalkulując, walczyli o wol- (Dzwonek), bo to jest oczywiste, chyba że pan minister ną, niepodległą Polskę? Dziękuję. (Oklaski) będzie miał możliwość otrzymania wsparcia rządowe- go z rezerwy prezesa Rady Ministrów. Dziękuję.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję bardzo. Zapraszam pana posła Piotra Borysa, Klub Par- Dziękuję bardzo. Spis treści lamentarny Koalicja Obywatelska. Zapraszam panią posłankę Joannę Muchę, Koło Poselskie Polska 2050.

Poseł Piotr Borys: Poseł Joanna Mucha: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeste- Dziękuję bardzo. śmy i pracujemy nad tą ustawą już ponad pół roku, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam bardzo pro- odpowiadając na apel 141 opozycjonistów i osób re- ste pytanie. Senat przygotował swój projekt w sierp- presjonowanych. Z jednej strony to jest wielki żal niu ub.r., bodaj 19 sierpnia, jeśli dobrze pamiętam, i smutek, że parlament nie jest w stanie stanąć ponad został ten projekt przesłany do Sejmu. podziałami bez względu na autorstwo tej ustawy Pani wnioskodawczyni, dlaczego tak długo? Co i tak mocno przesuwa w czasie tak oczekiwane prze- takiego wydarzyło się, że nie można było tym naszym pisy. Przecież ci ludzie odchodzą i chcą godnie prze- projektem zająć się wcześniej? Przecież to nie jest żyć te ostatnie lata, dziesiątki lat, wiedząc, że pań- projekt polityczny. To jest projekt, który został przy- stwo polskie pamięta o wsparciu, o wyrównaniu eme- gotowany przez opozycjonistów, przez osoby repre- rytur, o wsparciu dotyczącym pomocy w kosztach sjonowane. Dlaczego musieliście tyle czasu czekać? utrzymania w domach opieki społecznej. Dlatego że Dziękuję. ta ustawa nie jest tylko ustawą techniczną, ona jest ustawą symboliczną, która pokazuje, że jednak pań- stwo polskie stać na to, aby upomnieć się o prawa Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: tych, o których przez lata, głównie za czasów komunistycznych, nikt (Dzwonek) się nie upomniał. Dlate- Dziękuję bardzo. go apeluję o szybkie procedowanie, abyśmy mogli tę Zapraszam pana posła Piotra Uruskiego, Klub ustawę wspólnie przyjąć. Dziękuję. (Oklaski) Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Poseł Piotr Uruski:

Dziękuję serdecznie, panie pośle. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dzi- Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamen- siejszych czasach wielu działaczy opozycji antykomu- tarny Lewica. nistycznej oraz osób represjonowanych z powodów Proszę bardzo. politycznych znalazło się z różnych względów w trud- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 43

Poseł Piotr Uruski cydowało się w Sejmie podjąć sprawę, która powinna być rozwiązana z dnia na dzień. Często telewizja, nej sytuacji życiowej, często z uwagi na sytuację zdro- szczujnia TVP dokonuje oceny po kilku dniach, kiedy wotną, kiedy niezbędne jest pokrycie np. kosztów nie realizuje tego Sejm na wniosek Senatu. zakupu wyrobów medycznych. Projektowane zmiany Ale do konkretów, pytanie o emerytury nie tylko dążą do, dotyczą zwiększenia progów dochodowych dla represjonowanych. 1 maja Lewica ogłosiła pakiet uprawniających do jednorazowej pomocy pieniężnej pracowniczy i 4 maja wpłynął wniosek do Sejmu. Do i okresowej pomocy pieniężnej. Pytanie, czy projek- dzisiaj nie został nadany numer druku projektowi towane zmiany przepisów będą powodowały umożli- o najniższych emeryturach. Mówimy o emeryturach wienie pomocy szerszej grupie uprawnionych osób i rentach dla represjonowanych, grupy 6–8 tys. ludzi. represjonowanych i działaczy opozycji antykomuni- A gdzie grupa setek, tysięcy i milionów obywateli, stycznej, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życio- którzy czekają na podwyżkę? 1600 zł netto na rękę wej. Dziękuję. (Oklaski) minimalnej emerytury to była propozycja Lewicy. Do tej pory ani słychu, ani widu, ani tutaj w Sejmie, ani Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: w pracach w ministerstwie. Panie ministrze, proszę o dokładną odpowiedź, co Dziękuję bardzo. w tej sprawie robicie. (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Zapraszam pana posła Michała Szczerbę, Klub (Oklaski) Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Poseł Michał Szczerba: Dziękuję bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Tą ustawą oddajemy Zapraszam panią poseł Urszulę Augustyn, Klub hołd również tym osobom, które walczyły o wolną Parlamentarny Koalicja Obywatelska. i demokratyczną Polskę. Robimy to w czasach, w któ- (Głos z sali: Nie ma.) rych wszystko jest postawione na głowie, również to, (Głos z sali: Zmiana była.) Spis treści czym powinien być Instytut Pamięci Narodowej, któ- Jeżeli nie ma pani poseł Urszuli Augustyn, to za- ry powinien być strażnikiem pamięci o tych wspa- praszam panią poseł Annę Wasilewską z tego same- niałych ludziach, którzy dzisiaj bardzo często potrze- go klubu. bują pomocy. Ale, szanowni państwo, to jest kolejny projekt, w przypadku którego strona rządowa, strona PiS- Poseł Anna Wasilewska: -owska przekierowuje odpowiedzialność za zwolnienie, częściowe zwolnienie z opłat w domach pomocy Dziękuję bardzo. społecznej na samorząd. A przecież to jest odpowie- dzialność państwa. Ci ludzie walczyli przecież o wol- ność całego kraju i służyli całemu społeczeństwu. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Pamiętam sprawę powstańców warszawskich, jak przez rok przeciągaliście w komisji polityki społecz- Proszę bardzo. nej kwestię zwolnienia z opłat. I była ta sama sytuacja. (Dzwonek) Przerzuciliście odpowiedzialność fi- nansową na samorząd. Poseł Anna Wasilewska: Dlaczego państwo polskie, dlaczego rząd nie chce wziąć odpowiedzialności za te osoby, które poświęca- Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysłu- ły swoje najlepsze lata w więzieniach komunistycz- chaliśmy dzisiaj projektów ustaw: senackiego i posel- nych, walcząc o naszą wspólną wolność? (Oklaski) skiego. Przepisy, które obecnie obowiązują i dotyczą rent i emerytur dla działaczy opozycji antykomunistycznej, są do absolutnej poprawy. Wszyscy się z tym Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: zgadzamy od prawej do lewej strony. Ale moje pytanie brzmi: Dlaczego tak długo zwle- Dziękuję bardzo. kano z procedowaniem nad projektem ustawy senac- Zapraszam pana posła Krzysztofa Gawkowskiego, kiej, która powstała w wyniku inicjatywy środowi- klub parlamentarny Lewica. ska opozycyjnego i jednogłośnie została przyjęta w Senacie? Dlaczego powstał nowy projekt złożony Poseł Krzysztof Gawkowski: przez posłów PiS w momencie, kiedy projekt senacki był gotowy do procedowania i można było do tego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze, że po projektu wnosić swoje poprawki? Dziękuję bardzo. 6 miesiącach w końcu Prawo i Sprawiedliwość zde- (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 44 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Pan walczył, panie pośle?) Dziękuję serdecznie. Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatel- ska. Zapraszam. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: (Głos z sali: Nie ma.) Chyba się nie da zaprosić. Dziękuję bardzo. W związku z tym proszę serdecznie panią poseł Pani poseł Joanna Fabisiak, Klub Parlamentarny Henrykę Krzywonos-Strycharską, też Koalicja Oby- Koalicja Obywatelska. watelska. Zapraszam panią poseł. Poseł Joanna Fabisiak:

Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dołączę do podziękowań dla wszystkich opozycjoni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję stów, a szczególnie skieruję je do Heni, która jest wszystkim tym, którzy przyczynili się do stworzenia wśród nas. Dziękujemy. (Oklaski) ustawy z druku nr 907. Chciałabym jednak, żeby z tej możliwości, bardzo W proponowanych zmianach ustawy przyznaje się dobrej, skorzystali wszyscy. Tymczasem mam pewną różne dodatkowe świadczenia, m.in. medyczne. Nie obawę i tu moja prośba szczególnie do ministerstwa rozumiem tylko, dlaczego pomoc państwa w postaci – najpierw do wszystkich pracujących nad ustawą, pobytu w sanatorium, domach pomocy społecznej czy a potem także do ministerstwa – żeby ta informacja zakupu aparatu słuchowego ma być dofinansowana, była dla wszystkich. Jak państwo wiecie, wielu było a nie sfinansowana. takich, którzy dostawali bilet tylko w jedną stronę, Nie wiem, czy państwo wiecie, ale ja teraz często są gdzieś w świecie, są w biedzie i do nich informacja, chodzę na pogrzeby moich kolegów czy koleżanek że coś się zmieniło w ustawodawstwie, po prostu nie – my się po prostu wykruszamy. Myślę, że wielu z nas dotrze, jeśli nie zapiszemy tego czy w ustawie, czy Spis treści potrzebuje pomocy, jest w skrajnej nędzy, dlatego że nie zaliczono nam lat i do emerytur, nie mówię o so- w rozporządzeniu, o które proszę. Chodzi o to, aby bie (Dzwonek), nie było dodatków. Ci ludzie mają bar- konsulaty były zobowiązane do informowania po- dzo niskie emerytury. Dziękuję. (Oklaski) przez prasę lokalną (Dzwonek) w różnych miejscach, w całym świecie. W przeciwnym bowiem wypadku ci, którzy byli szczególnie niechętnie widziani… Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: (Głos z sali: Represjonowani.) …represjonowani – taka persona non grata, bilet Dziękuję bardzo. w jedną stronę i jest spokój – nie skorzystają z tej Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Grabczuk, słusznej, potrzebnej, ważnej, także dla nich, ustawy. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę.

Poseł Krzysztof Grabczuk: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkim tym, Dziękuję bardzo. którzy walczyli o wolną, niepodległą, suwerenną Pol- Pani poseł Marta Wcisło, Klub Parlamentarny skę, należą się wielki szacunek, słowa uznania i po- Koalicja Obywatelska. dziękowania. Dlatego trudno mi zrozumieć, że tak ważna ustawa leżała pół roku w zamrażarce. Proszę państwa, to jest nasz dług wdzięczności wobec boha- Poseł Marta Wcisło: terów XX w., wobec tych ludzi, którzy ryzykowali swoje życie, życie swoich rodzin, by walczyć o inną Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Partia rządząca Polskę. Bohaterowie powinni łączyć, a nie dzielić. tyle mówi o osobach represjonowanych przez system Mówiła o tym pani poseł Henryka Krzywonos, że jest komunistyczny. Nie zadbaliście jednak w pełni o te ich coraz mniej. To powinna być nasza marka, marka osoby, a na dodatek trzymaliście w sejmowej zamra- Polski poza granicami, na świecie. żarce senacki projekt ustawy, który jest odpowiedzią Na zakończenie, proszę państwa, pewna refleksja. na apel 141 opozycjonistów o naprawę emerytalnej Zastanówmy się, czy bohaterowie tamtego czasu, fikcji ustawowej, czyli zerowej podstawy emerytalnej, tamtych dni (Dzwonek) walczyli o taką prokuraturę, bo na tyle wyceniliście czas prześladowań i represji o taką telewizję publiczną, o taką politykę między- polskich opozycjonistów. Senacki projekt zakłada, że narodową. (Oklaski) podstawą emerytalno-rentową za ten czas będzie (Głos z sali: Tak.) przeciętne wynagrodzenie. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 45

Poseł Marta Wcisło To są rozwiązania, które uwzględniają wszystkie postulaty środowisk działaczy opozycji antykomuni- Szanowni Państwo! To przywrócenie sprawiedli- stycznej. Oczywiście jest jeszcze szereg innych rozwią- wości i godności tym osobom i uwzględnienie skut- zań, z których korzystają kombatanci, jak również ków ekonomicznych. W przeddzień 40. rocznicy stanu w tej chwili działacze opozycji antykomunistycznej. wojennego, dzisiaj, powinniśmy wszyscy ponad po- Co zawiera projekt poselski? Zawiera bardzo waż- działami pochylić czoło (Dzwonek) i złożyć cześć tym ną zmianę: podwyższenie o 50% progów dochodo- osobom. A są takie osoby na tej sali. Henia. (Oklaski) wych uprawniających do pomocy społecznej. To jest bardzo dobre rozwiązanie, które umożliwi tym osobom wsparcie dodatkowe. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Jeśli chodzi o fundusze, to podam tylko dwie cy- fry. W 2015 r. na pomoc dla kombatantów przezna- Dziękuję serdecznie. czono 9 mln zł, a w 2021 r. na pomoc socjalną i inną Proszę państwa, proszę teraz sekretarza stanu dla kombatantów i działaczy opozycji antykomuni- w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Oklaski pana ministra Stanisława Szweda o odpowiedzi na py- stycznej przeznaczamy 130 mln zł. ( ) tania i przedstawienie stanowiska resortu. (Głosy z sali: Ooo…) (Głos z sali: Brawo!) Chyba jest różnica między 9 mln zł a 130 mln zł. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Jeżeli ktoś próbuje nam zarzucić, że nic nie zrobili- Rodziny i Polityki Społecznej śmy, to ta kwota chyba robi wrażenie. Dla działaczy Stanisław Szwed: opozycji antykomunistycznej mamy w tej chwili kwo- tę 100 mln zł, dla kombatantów – 30 mln zł, bo po Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bar- prostu w tym przypadku zmniejsza się liczba osób dzo gorąco podziękować Klubowi Parlamentarnemu choćby z powodu ich śmierci. Środki są zapewnione Prawo i Sprawiedliwość za inicjatywę wsparcia usta- – pan poseł o to pytał – w budżecie ministra Kasprzy- wą działaczy opozycji antykomunistycznej i osób re- ka w urzędzie ds. kombatantów i nie ma żadnego presjonowanych. Bardzo dziękuję. (Oklaski) To cen- zagrożenia, jeśli chodzi o realizację tego projektu. na, kolejna inicjatywa Prawa i Sprawiedliwości. Bar- A więc 9 mln zł i 130 mln zł. Spis treści dzo dziękuję Senatowi za inicjatywę. To też cenna I druga kwestia, związana ze sprawą kapitału po- inicjatywa, żeby wspierać działaczy opozycji antyko- czątkowego. Rozwiązanie, które wprowadziliśmy na munistycznej. Przywracamy godność tym osobom. 40-lecie, dotyczące kwoty 2400 zł, obejmuje wszyst- Myślę, że warto w tej debacie mówić prawdę, myślę, kich. To rozwiązanie, które wprowadzamy w tej usta- że działaczom opozycyjnym też zależy na tym, aby- wie, dotyczy kapitału początkowego dla tych osób, śmy mówili rzeczy prawdziwe i nie uprawiali przy które jeszcze pracując, mogą sobie przeliczyć kapitał okazji jakiejś wielkiej polityki, myślę, że tego nie po- początkowy i zwiększyć wysokość emerytury. Szacu- trzeba. jemy, że tych osób będzie ok. 6 tys. Myślę, że poprzez Przypomnę tylko kilka spraw. Na 40-lecie „Soli- podwyższenie im wysokości emerytur też z tego sko- darności” przyjęliśmy – wspólnie, razem, bo cały Sejm przyjął – bardzo dobre rozwiązanie, jakim jest świad- rzystają, bo nie mogli skorzystać z kwoty 2400 zł, jako czenie wyrównawcze w postaci emerytury w wysoko- że przekraczają kwoty. ści 2400 zł, czyli dwukrotności najniższej emerytury Padały też bardzo ważne pytania dotyczące opie- dla tych działaczy, którzy z różnych przyczyn nie wy- ki i opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. To samo pracowali stażu emerytalnego i nie mieli emerytury, rozwiązanie jest przyjęte w przypadku kombatantów, a byli represjonowani. Dla tych osób jest przewidziana tutaj nic nie zmieniamy. Jest to rozwiązanie oparte kwota w wysokości 2400 zł. Dzisiaj korzysta z tego na zasadzie przyjętej w ramach korpusu weteranów. uprawnienia 3 tys. działaczy. To rozwiązanie zostało Istotne jest też to – czego nie było – że przyznajemy bardzo dobrze przyjęte. Przyjmowaliśmy je wspólnie dodatkowo 5 dni urlopu wypoczynkowego dla dzia- na 40-lecie „Solidarności”. To jest jeden z przykładów. łaczy, czyli nie w puli 26 czy 20 dni, jeżeli ktoś ma Drugi przykład. W 2017 r. przyjęliśmy bardzo do- takie uprawnienie, tylko dodatkowo 5 dni urlopu, co bre rozwiązanie zrównujące uprawnienia działaczy też w tym zakresie będzie pomagało działaczom opo- opozycji antykomunistycznej z uprawnieniami kom- zycji antykomunistycznej. batantów. Proszę nie zapominać, że mówimy o kom- Podsumowując te dwa projekty, projekt poselski batantach, czyli grupie, która łącznie z rodzinami, jest szerszy niż projekt senacki (Dzwonek), bo projekt wdowami liczy w tej chwili 240 tys. osób. Działaczy senacki dotyczy właściwie kwestii związanej z kapi- opozycji antykomunistycznej jest ok. 15 tys. W ramach tałem początkowym, czyli innym przeliczeniem. Li- tego rozwiązania wprowadziliśmy też dodatek – tak czę na to, że dzisiaj, pracując nad dwoma projektami jak w przypadku kombatantów – w kwocie 400 zł, w Komisji Polityki Społecznej, wypracujemy jedno który dzisiaj wynosi 460 zł, dla tych, którzy mają dobre rozwiązanie, które będzie pomagało działa- status działacza opozycji antykomunistycznej. Doda- czom opozycji antykomunistycznej i osobom repre- tek ten jest zwolniony z wszelkich potrąceń i jest wa- sjonowanym w godnym przeżyciu ich dalszych dni. loryzowany. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy 46 o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Nie kwestionuję ani jednego zapisu, który proponujecie państwo w poselskim projekcie ustawy – ani Dziękuję, panie ministrze. jednego. Wszystkie te rozwiązania są potrzebne śro- Zapraszam panią poseł Urszulę Rusecką, Klub dowisku. Kwestionuję tylko czas wprowadzenia roz- Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, jako przed- wiązań, które konsumujecie. Na nieszczęście nie stawiciela wnioskodawców. systemem „kopiuj – wklej”, tylko nowym rozwiąza- niem przyznawania innego wyliczenia emerytur dla osób, które miały przelicznik zero za czas represji Poseł Urszula Rusecka: wobec nich stosowanych. To jest kłopot, bo w naszym rozwiązaniu mówimy: bez wniosku ZUS przelicza. Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka W waszym mówicie: na wniosek, po przedstawieniu Izbo! Chciałabym bardzo serdecznie podziękować świadków – biurokracja rośnie – sądownie itd. Proszę w imieniu wnioskodawców za tę debatę, za to, że ta o to, żebyście państwo w tej kwestii skorzystali z na- ustawa wchodzi pod obrady i że uda nam się na tym szego rozwiązania, naprawdę. Ono nie jest przygoto- posiedzeniu zamknąć procedowanie nad nią. To jest wane przez senatorów. Jest przygotowane przez bardzo ważna ustawa, na którą od lat czekają nasi wnioskodawców, którym wszyscy dzisiaj i po raz ko- opozycjoniści antykomunistyczni. To jest ustawa, lejny podziękujemy. która wreszcie przywraca im godność. (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Zainteresowanych.) Dziękuję za słowa, które wypowiedział pan mini- Nie wymyślajmy, nie otwierajmy otwartych drzwi. ster Stanisław Szwed, o tym jak Prawo i Sprawiedli- To jest lepsze rozwiązanie, prostsze rozwiązanie, roz- wość od początku, od kiedy jest przy władzy, zmienia wiązanie nieupokarzające ciąganiem się po sądach, sytuację godnościową opozycjonistów. Tutaj ważne tonami papierów, kolejnymi świadkami (Oklaski), któ- są dwie wartości: 9 mln zł, które przeznaczali po- rych musimy przedstawić przed sądem. Po co to? Po co? przednicy na wsparcie dla tych osób, i 130 mln zł. To I druga rzecz, o którą proszę. Jeśli mówimy o pa- jest przepaść, proszę państwa. Bardzo dziękuję, że mięci, o wdzięczności dla tego środowiska… Jestem dalej będziemy procedować nad tą ustawą ponad po- przekonana, że żaden samorząd nie pomija milczeniem działami. Myślę, że szybko będą się toczyły obrady zasług osób, które ma w swojej gminie, powiecie, woje- w komisji i jutro odbędzie się drugie czytanie oraz że wództwie. Jeśli może i ma prawne możliwości wspiera- Spis treści będziemy mogli tę ustawę przegłosować. Jeszcze raz nia tych osób, na pewno to zrobi. Ale pytanie: Czy ta bardzo dziękuję. sprawa nie jest ogólnokrajowa? Czy za te osoby, które Natomiast jeszcze jednym zdaniem odpowiem, że ewentualnie będą korzystać z pobytu w domu pomocy ustawa poselska jest po prostu ustawą szerszą niż ta, społecznej – bo przecież nie wszystkie, mam nadzieję, która została zaproponowana przez Senat. Bardzo dzię- że nikt z nich nie będzie musiał z tego korzystać – jeśli kuję, że udało się to poszerzyć o dodatkowe wsparcie już się tam znajdą, państwo polskie, dziękując im za to, dla osób represjonowanych w czasach komunistycznych co zrobiły poprzednio, zapłaci i weźmie na siebie ten i że znalazło to odzwierciedlenie w tej ustawie. Bardzo koszt urząd do spraw kombatantów? (Oklaski) dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do opraco- To jest naprawdę prośba do państwa. Pomyślmy wania tej ustawy. (Oklaski) właśnie wspólnie, ponad podziałami. Wdzięczność nie ma barw politycznych. Moim zdaniem odwaga tych, którym dedykujemy tę ustawę, wtedy kiedy o nas Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: walczyli, także barw politycznych nie miała. To było proste: nie chcemy komuny, chcemy wolności, praw Dziękuję bardzo. obywatelskich. To było proste – mieli odwagę. Dzisiaj Zapraszam panią senator Magdalenę Kochan jako kłócimy się, kto szybciej. Okropna kłótnia, komplet- przedstawiciela wnioskodawców. nie bez znaczenia. Pół roku wcześniej problem mógł Proszę bardzo. być załatwiony, gdyby nie małostkowość. Odsuńmy (Poseł Janusz Korwin-Mikke: Jedno zdanie w try- ją od siebie, przyjmijmy rozwiązanie naprawdę dobre bie sprostowania.) dla środowiska. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Ale nikt do pana się nie odnosił, panie pośle, tak że nie ma pan czego sprostować. Pani senator, bardzo proszę. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję serdecznie. Senator Magdalena Kochan: Zamykam dyskusję. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- Dziękuję bardzo, panie marszałku. dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował projekty Panie Ministrze! Pani Poseł! Wysoka Izbo! Naj- ustaw: trudniejsza w demokracji jest demokracja, naprawdę. — o zmianie ustawy o działaczach opozycji anty- Poszanowanie, szacunek i docenienie wysiłków tych, komunistycznej oraz osobach represjonowanych z po- którzy wyborów nie wygrali, ale którzy reprezentują wodów politycznych oraz niektórych innych ustaw, dużą grupę wyborców. Poszanowanie, nic więcej. zawarty w druku nr 907 oraz 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 47

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty Sprzeciwu nie słyszę. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po- — o zmianie ustawy o emeryturach i rentach rządku dziennego: Przedstawiony przez Prezy- z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy dium Sejmu projekt uchwały w związku z 30. rocz- o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz oso- nicą powstania Grupy Wyszehradzkiej (druk bach represjonowanych z powodów politycznych, za- nr 967). warty w druku nr 578, (Zebrani wstają) do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w związ- rozpatrzenia. ku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm, na podsta- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie i głę- wie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył ter- boką wdzięczność za fundamentalny akt polityczny, min przedłożenia sprawozdania umożliwiający roz- jakim było zainaugurowanie współpracy Grupy Wy- patrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu. szehradzkiej 15 lutego 1991 r. Przed 30 laty prezyden- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm ci Polski i Czechosłowacji Lech Wałęsa i Václaw Havel propozycję przyjął. oraz premier Węgier József Antall odbyli historyczne Sprzeciwu nie słyszę. spotkanie w Wyszehradzie, które dało początek regio- Dziękuję państwu. nalnej współpracy państw Europy Środkowej na rzecz Ogłaszam 2 minuty przerwy. bezpieczeństwa, rozwoju oraz integracji europejskiej Po przerwie zapraszam do głosowań. i euroatlantyckiej. Dziękuję bardzo. Nasze wspólne wysiłki zaowocowały przystąpie- niem do Paktu Północnoatlantyckiego Polski, Czech (Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 12 i Węgier w 1999 r. oraz Słowacji w 2004 r. W tym do godz. 14 min 16) samym 2004 r. sukcesem zakończyły się zabiegi naszych państw o akcesję do Unii Europejskiej. Reali- zacja tych strategicznych celów potwierdziła efek- Marszałek: tywność podejmowanych wspólnie działań, nasuwa- jąc refleksję, że państwa Grupy Wyszehradzkiej po-

Wznawiam obrady. winny działać w ramach UE i NATO jako wspólnota Spis treści Obecnie, proszę państwa, przystąpimy do stwier- regionalna bliskich sobie sąsiadów i przyjaciół. dzenia kworum. Wkrótce mogliśmy dowieść, że nasze członkostwo Bardzo proszę wszystkich państwa posłów o na- w tych strukturach wiąże się z ich aktywnym współ- ciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia kształtowaniem. Nasz udział w dyskusji nad proble- obecności na posiedzeniu. mami bezpieczeństwa doprowadził do decyzji o utwo- W posiedzeniu bierze udział 439 posłów. rzeniu wschodniej flanki NATO, a aktywność na fo- Stwierdzam kworum. rum UE – m.in. w kwestiach przyszłości UE, jej Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem rozszerzenia, polityki sąsiedztwa, polityki migracyj- Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w związku nej czy też w dyskusjach nad kształtem polityki spój- z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej, ności w ramach wieloletnich ram finansowych – po- druk nr 967. zwoliła chronić interesy Europy Środkowej. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Szczególne znaczenie dla pogłębiania współpracy Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- regionalnej ma wymiar parlamentarny Grupy Wy- niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- szehradzkiej. Niepodważalny status osiągnęły spo- trzenie tego projektu. tkania przewodniczących parlamentów państw V4, Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgo- w których nierzadko uczestniczą partnerzy z innych dę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu. państw UE. Ważne miejsce zajmuje współpraca w ra- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm mach komisji branżowych oraz parlamentarnego ze- propozycję przyjął. społu szybkiego reagowania w sprawach kontrolowa- Sprzeciwu nie słyszę. nia zasady pomocniczości. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przedłoży- Z perspektywy trzech dekad doceniamy siłę na- ła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy szej wspólnoty, dzięki której zyskaliśmy ochronę re- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Fundu- gionalnych interesów i międzynarodowe uznanie. szu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych Nasza współpraca stanowi połączenie wysiłków hi- ustaw, druk nr 956. storycznie i mentalnie bliskich narodów, w przeszło- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii ści podobnie ciężko doświadczonych i mających zbli- Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- żone wizje i programy własnego rozwoju. niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- W 30. rocznicę inauguracji współpracy wyszeh- trzenie tego sprawozdania. radzkiej wyrażamy najwyższy szacunek dla dokonań Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził naszych państw, społeczeństw i parlamentów oraz zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 54 deklarujemy kontynuację działań na rzecz integracji ust. 5 regulaminu Sejmu. i rozwoju naszej wspólnoty”. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej. 48 Punkty 2. i 8. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Głosowało 451 posłów. 202 – za, 238 – przeciw, 11 się wstrzymało. Proponuję, żebyśmy przyjęli tę uchwałę przez Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował aklamację. (Oklaski) ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Bardzo dziękuję. Człowieka w celu rozpatrzenia. Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w związku Proponuję, aby Sejm na podstawie art. 39 ust. 3 z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej. regulaminu Sejmu wyznaczył termin przedłożenia Z wnioskiem formalnym zgłasza się pan poseł An- sprawozdania komisji umożliwiający rozpatrzenie go drzej Grzyb, Koalicja Polska – PSL, Konserwatyści. na bieżącym posiedzeniu Sejmu. Proszę bardzo. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm Minuta, panie pośle. propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. (Poseł Jacek Protasiewicz: Sprzeciw.) Poseł Andrzej Grzyb: Jest sprzeciw, dobrze. W związku ze zgłoszonym sprzeciwem przegłosu- Dziękuję. jemy to. Pani Marszałek! W porannej części wystąpień klu- Przystępujemy do głosowania. bowych w tych sprawach chciałem się zwrócić do pani Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem pro- marszałek, ponieważ pod koniec listopada ub.r. pani pozycji wyznaczenia terminu przedłożenia sprawoz- minister Jedynak stwierdziła, że w ciągu najbliższych dania komisji umożliwiającego rozpatrzenie go na tygodni przedstawiony zostanie Krajowy Plan Odbu- bieżącym posiedzeniu Sejmu, zechce nacisnąć przy- dowy. Pod koniec stycznia pani minister stwierdziła cisk. jednak, że Krajowy Plan Odbudowy zostanie przed- Kto jest przeciw? łożony w połowie lutego br. Obecnie wiemy, że w pią- Kto się wstrzymał? tek mają rozpocząć się konsultacje. Również w piątek Głosowało 451 posłów. 232 – za, 215 – przeciw, ma nastąpić publikacja Krajowego Planu Odbudowy. 4 się wstrzymało. W związku z tym zwracamy się do pana premiera Sejm wniosek przyjął.

Spis treści Mateusza Morawieckiego, aby Wysoka Izba była Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po- pierwszym adresatem, któremu program odbudowy rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polity- zostanie przedstawiony. (Oklaski) ki Społecznej i Rodziny o uchwale Senatu w spra- Uważamy, że to jest bardzo ważny dokument, któ- wie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach rego, że tak powiem, cele i wszystkie zawarte w nim kierunki dotyczące wydatkowania tych środków… To i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych może zintegrować tę Izbę, bo to są (Dzwonek) wspól- oraz niektórych innych ustaw (druki nr 945 i 956). ne cele. Dlatego wnosimy o wprowadzenie tego do Proszę panią poseł Urszulę Rusecką o przedsta- porządku obrad. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wienie sprawozdania komisji.

Marszałek: Poseł Sprawozdawca Urszula Rusecka:

Panie pośle, dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pan wie, że to nie był wniosek formalny. Przedstawiam sprawozdanie Komisji Polityki Spo- Dziękuję, panie pośle. łecznej i Rodziny o uchwale Senatu w sprawie ustawy Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Fundu- rządku dziennego: Pierwsze czytanie przedsta- szu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych wionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Pol- ustaw. Uchwała to druk nr 945, sprawozdanie to skiej projektu ustawy o zmianie ustawy o Sądzie druk nr 956. Najwyższym. Marszałek Sejmu zgodnie z regulaminem Sejmu W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- skierowała w dniu 22 lutego 2021 r. uchwałę Senatu jektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam w powyższej sprawie do komisji w celu rozpatrzenia. pod głosowanie. Komisja na wczorajszym posiedzeniu rozpatrzyła Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, uchwałę Senatu i wnosi o odrzucenie proponowanej zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium poprawki. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Spra- wiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia. Przystępujemy do głosowania. Marszałek: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy Dziękuję, pani poseł. zawartego w druku nr 935, zechce nacisnąć przycisk. Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu Kto jest przeciw? bezwzględną większością głosów w obecności co naj- Kto się wstrzymał? mniej połowy ustawowej liczby posłów. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie. Wystąpienie prezesa rady ministrów 49

Marszałek na sali), wraz z częścią opozycji postanowiło zagrać bardzo ciekawie, bardzo ciekawy wist, można powie- Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu, uważa dzieć, a mianowicie postanowiły raz jeszcze posłużyć się ją za przyjętą. się tzw. opozycyjnym kłamstwem VAT-owskim, po- Głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie stanowiły pokazać, że to w czasach Platformy cokol- poprawki Senatu. wiek dobrego się tutaj działo, a my nie naprawiliśmy W poprawce do art. 6 Senat proponuje m.in., aby finansów publicznych państwa. od dnia 1 marca 2021 r. świadczenia były waloryzo- (Głos z sali: Prezes się dowiedział, że nie idzie?) wane o kwotę nie mniejszą niż 70 zł. Więc przejdźmy do pewnych konkretów, ale naj- Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. pierw jeszcze zanim o luce w VAT, muszę zmierzyć Głosujemy. się z luką w pamięci, z zapomnieniem po stronie opo- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem zycji, bo chyba nie pamiętacie podstawowych liczb, poprawki Senatu, zechce nacisnąć przycisk. chyba zapomnieliście już, ile wynosił VAT w 2015 r., Kto jest przeciw? ostatnim niemal pełnym roku waszych rządów, za Kto się wstrzymał? który wy odpowiadacie. Otóż to były 123 mld zł. Głosowało 450 posłów. 235 – za, 210 – przeciw, (Głos z sali: Czym innym jest…) 5 się wstrzymało. Ile wynosił VAT ściągnięty w roku 2020, już za- Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów. kończonym roku największego kryzysu, w końcu Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały kryzysu stulecia, jak niektórzy mówią, prawda? Otóż Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o eme- 184 mld zł. Sprowadźmy zatem ten spór do prostej ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- matematyki. Tylko w ciągu jednego roku 2017 ścią- nych oraz niektórych innych ustaw. galność podatku VAT wzrasta o 30 mld zł. Ile wzrasta Proszę państwa, o głos poprosił pan premier Ma- podatek VAT w czasach Platformy Obywatelskiej teusz Morawiecki. przez 8 lat? Też 30 mld zł. Nie przejęzyczyłem się, tu Bardzo proszę, panie premierze. (Oklaski) 8 lat, a tutaj 1 rok. Drodzy rodacy, warto to porów- nać, warto mieć te liczby na uwadze. (Oklaski)

(Poseł Zbigniew Konwiński: Ściągalność to nie to Spis treści Prezes Rady Ministrów samo co wpływy. Pan kłamie.) Mateusz Morawiecki: Donald Tusk, kiedy wyjeżdżał do Unii Europej- skiej, powiedział, zażartował sobie czy mówił serio, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Media i część opo- że musi odświeżyć sobie czy zbudować wiedzę w za- zycji postanowiły zaatakować nie tylko rząd Prawa kresie euroekonomii i bankowości, bo nie chce być i Sprawiedliwości, rząd Zjednoczonej Prawicy, nie takim człowiekiem, który nie ma wiedzy w tym za- tylko nasz obóz, ale przede wszystkim postanowiły kresie. Nawet chyba użył słów, że nie chce uchodzić zaatakować pewien etos, etos, który, jak mniemam, za kogoś, kto nie ma o tym zielonego pojęcia. Otóż, przynajmniej dla części z opozycji, części tych z pań- szanowni państwo, niestety wobec mafii VAT-owskich stwa, którzy uważają się za państwowców, powinien dramatycznie się pomylił, bo mafie VAT-owskie do- być cały czas bliski, bliski waszemu sercu. To jest skonale wiedziały, że wasze rządy są jak wielki roz- etos naprawy państwa, naprawy instytucji, to jest winięty baner „Zapraszamy mafię VAT do Polski”, etos właśnie państwowca. Ale niestety po ostatnich niestety. I one to zrobiły. atakach, po atakach, które przekroczyły granice bez- (Poseł Zbigniew Konwiński: A mafia w Minister- czelności, i postaram się dzisiaj za chwilę to wykazać… stwie Finansów…) (Głos z sali: Ale o co chodzi?) Od pierwszego roku złodziejstwo przekraczało …łatwo jest rozpoznać tych, którzy starają się wszelkie granice, dosłownie i w przenośni. Otóż, sza- cały czas utrzymać jeszcze jakąś przyzwoitość na nowni państwo, ile cystern z paliwem wjeżdżało na pewnym poziomie, i tych, którzy starają się walczyć właśnie o sprawność, o sprawczość… lewo w czasach Platformy Obywatelskiej? Wjeżdżało (Poseł Krystyna Skowrońska: Telewizja publiczna 500, 600 cystern, łącznie 750, w czasie naszych rzą- szczególnie.) dów – 150, 200 cystern. Należy zapytać, gdzie jecha- …państwa jednocześnie, w odróżnieniu od tych, ło te 500, 600 cystern. To dzienna strata z samego którzy zbliżają się do obozu anarchii, do obozu cha- tylko tego tytułu w wysokości ok. 20 mln zł. osu, bo tak należy nazwać obóz, który walczy ze Szanowni Państwo! Liberałowie z Platformy Obywa- sprawnością instytucji fiskalnych, instytucji finanso- telskiej chętnie posługują się taką metaforą (Dzwonek) wych państwa polskiego. (Oklaski) państwa jako nocnego stróża. Otóż drzemka tego noc- Z ogromną przykrością muszę stwierdzić, że rze- nego stróża kosztowała nas dziennie od 50 do 100 mln zł czywiście bardzo wyraźnie… i – uwaga – to są dane Komisji Europejskiej, waszej dro- (Poseł Robert Kropiwnicki: Kłamstwa VAT-u. VAT.) giej Komisji Europejskiej. (Oklaski) …widać było to, że część mediów, zresztą kiero- (Poseł Krystyna Skowrońska: To są prognozy, wanych z zagranicy, należących do zagranicy (Gwar chłopie.) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 50 Wystąpienie prezesa rady ministrów

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki Niestety to jest ta stara prawda, o której mówił jeden z pisarzy. Mario Puzo odnotował, że niestety ban- Tak więc idźmy dalej, szanowni państwo. Warto dyci w białych kołnierzykach czasami potrafią ukraść zapytać, jak to się stało, że odnieśliśmy taki niesa- więcej, zrobić więcej złego niż tysiąc facetów z pistole- mowity sukces… tami. I tak było w czasach Platformy Obywatelskiej. (Głos z sali: Ha, ha, ha!) (Oklaski) Bandyci w białych kołnierzykach z teczką …sukces, z którego każdy patriota powinien się kradli na potęgę podatek VAT. To, tak jak powiedzia- cieszyć. To właśnie dlatego nie rozumiem waszych łem, rozwinięty baner „Zapraszamy tutaj wszystkie okrzyków, waszego smutku, waszych inwektyw. mafie VAT-owskie”. Najlepszym potwierdzeniem tego Przecież z tego sukcesu, z tego VAT-u dajemy środki jest to, że dzisiaj o rady do nas zwracają się przedstawi- na rozwój dróg, rozwój szkół, modernizację szpitali ciele innych państw członkowskich Unii Europejskiej. czy 500+, na wyprawkę, na wiele innych wydatków. Pokazujemy, jak radzimy sobie z tym problemem, na- To dlatego. szym przyjaciołom czeskim, słowackim, hiszpańskim, Szanowni Państwo! Tu już naprawdę uwaga dla z Estonii, Węgier i wielu innych krajów. Minister finan- koneserów, sprzed kilku dni, czyli dane Komisji Eu- sów przedstawia dane w Paryżu, wykłada na Sorbonie, ropejskiej, kogóż by innego, dotyczące stabilności fi- przyjeżdżają do nas przedstawiciele instytucji między- nansów publicznych. narodowych i proszą nas o pokazanie, jak to zrobiliśmy. (Poseł Krystyna Skowrońska: I najwyższa inflacja.) Cieszę się, że teraz przez chwilę zapanowała cisza, (Poseł Joanna Borowiak: Ciszej, pani poseł.) bo chciałem właśnie o tym powiedzieć, szanowni pań- Zajrzyjcie sobie tam na pewną stronę, która po- stwo. Otóż ta drzemka w czasach nocnego stróża Plat- kazuje, że jest 27 krajów członkowskich. Tam Komi- formy Obywatelskiej kosztowała bardzo wiele, a my sja Europejska stwierdza, że z punktu widzenia pod- wdrożyliśmy instrumenty z arsenału big data, zarzą- stawowych parametrów stabilności finansów publicz- dzania danymi. nych Polska jest jedynym krajem, który we wszyst- (Poseł Krystyna Skowrońska: Dlaczego pan tak kich możliwych parametrach ma pozytywne oceny. kłamie?) (Oklaski) Szanowni Państwo! Czy tu nie widać właśnie tego, co w ustach opozycji stało się próbą najbardziej Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Spis treści przewrotnego i zresztą jednocześnie sprzecznego ze sobą zdania? Pani poseł Skowrońska, ostrzegam panią po raz drugi. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki) Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dokonaliśmy głębokiej reorganizacji struktur i nie- Pani poseł Skowrońska, ostrzegam panią. stety najlepszym dowodem na to, co działo się w cza- Panie pośle Konwiński… sach Platformy Obywatelskiej, jest to, co powiedział Pani poseł, trzeba było nie kłamać. szef związków zawodowych służb celnych: nam nie (Poseł Robert Kropiwnicki: Jak krajowy program wolno było ruszać, tykać się paliw. odbudowy?) Szanowni państwo, to: nam nie wolno było ruszać paliw znaczy, że było przyzwolenie na tę patologię… Prezes Rady Ministrów (Głos z sali: Granda!) Mateusz Morawiecki: …to bandyckie złodziejstwo, które miało miejsce (Gwar na sali) Otóż z jednej strony Platforma Obywatelska, par- (Głos z sali: Dajcie posłuchać.) tia liberałów, mówi tak: to my, to Platforma Obywa- Zastosowaliśmy w związku z tym następujące in- telska, uszczelnialiśmy podatek VAT, a w tym samym strumenty. To był pakiet paliwowy, SENT 1, SENT 2, zdaniu mówi, że w sytuacji naszych rządów brako- SENT 3. To STIR, czyli weryfikacja przepływów na wało uszczelnienia podatku VAT. rachunkach klientów, taki anti-VAT laundering. Przy- Szanowni Państwo! Warto zajrzeć do statystyk daje się też troszeczkę moja bankowa przeszłość… podatkowych, warto zajrzeć, jak rok po roku wyglą- (Poseł Agnieszka Pomaska: Pana czas już się dała sytuacja ściągalności podatku VAT. skończył.) (Poseł Zbigniew Konwiński: Ściągalność to nie to …bo instrument, który zastosowaliśmy, przeko- samo co wpływy.) piowaliśmy z procedury AML-owej w bankach. To jest Otóż wy – i trzeba to powiedzieć bardzo wyraźnie wreszcie split payment. To jest oczywiście JPK, jed- – drodzy rodacy, podwyżką podatków VAT zasilali- nolity plik kontrolny. (Gwar na sali) ście nolens volens mafie VAT-owskie, a my poprzez (Głos z sali: Jak głosowaliście?) pogonienie mafii VAT-owskich zasililiśmy w te środ- To jest przebudowa Krajowej Administracji Skar- ki polskie rodziny. (Oklaski) bowej. (Oklaski) I dlatego… (Głos z sali: Brawo!) (Wypowiedź poza mikrofonem) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Wystąpienie prezesa rady ministrów 51

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: To ugrupowanie, ten obóz polityczny, obóz polityczny Prawa i Sprawiedliwości, Zjednoczonej Prawi- Pani poseł Pomaska, ostrzegam panią. Bo potem cy, który stara się zastosować instrumenty najlepsze, będzie pani płakać, żeby anulować pani karę, tak, najbardziej właściwe dla polityki fiskalnej, odnosi taki żeby unieważnić karę. sukces właśnie dlatego, że rok po roku usprawnia metody analizy, przeszkolenie, procesy w ramach Mi- nisterstwa Finansów. I to stoi u źródła tego sukcesu, Prezes Rady Ministrów a w roku największego kryzysu będziemy mieli niższy Mateusz Morawiecki: deficyt budżetowy niż w czasach Platformy Obywatel- skiej, kiedy takiego kryzysu nie było. (Oklaski, gwar I dlatego, szanowni państwo, panie marszałku, na sali) dzisiaj też jest ten dzień, w którym muszę i chcę po- Dlatego, szanowni państwo, warto to raz jeszcze dziękować. Chcę podziękować pani premier Beacie sobie uzmysłowić. Szydło, która od razu w pierwszych tygodniach swo- (Wypowiedź poza mikrofonem) jego urzędowania zabrała się za ten temat, panu mi- (Poseł Krystyna Skowrońska: Do kogo? Ja nic nie nistrowi Pawłowi Szałamasze, panu ministrowi Ma- mówiłam.) rianowi Banasiowi… I warto też zwrócić uwagę na to, co rzeczywiście (Głos z sali: Banasiowi?) działo się w czasach naszych poprzedników. Bo pró- …pani minister Teresie Czerwińskiej, panom mi- bują tę smutną i straszną rzeczywistość zakrzyczeć, nistrom Piotrowi Walczakowi, Piotrowi Dziedzicowi próbują to przemilczeć, ale to te czasy charakteryzo- i obecnemu kierownictwu Ministerstwa Finansów, a nade wszystko raz jeszcze… wały się wysokim stopniem patologii, indolencji, (Poseł Borys Budka: Banasiowi.) ignorancji i imposybilizmu… …pracownikom Krajowej Administracji Skarbo- (Głos z sali: Ooo…) wej, Ministerstwa Finansów i służb. Bardzo dzięku- …które spowodowały, że budżet państwa był jak jemy. (Oklaski) durszlak, że niestety przeciekały przez to setki milio- Ale ta wasza drzemka liberałów kosztowała jesz- nów i miliardy złotych. I dzisiaj okazuje się, że można, że stosując po prostu uczciwą, sprawną politykę fiskal- cze coś więcej. I tu się zwracam do przedsiębiorców. Spis treści Drodzy Przedsiębiorcy! Wy wiecie doskonale, jak ną można doprowadzić do tego – uwaga, znowu dane funkcjonuje dana branża. Kiedy nagle przychodzi Komisji Europejskiej – że Polska jest wśród tych kra- nieuczciwy przedsiębiorca, czyli oszust, i sprzedaje jów, które od czasów Platformy Obywatelskiej, od za- coś bez VAT-u, bez 23% tych dodatkowych kosztów, kończenia rządów Platformy Obywatelskiej… to co się wtedy dzieje? Szanowni państwo, wykańcza- (Głos z sali: Ooo…) ne są całe branże. To dlatego, kiedy zostałem mini- …od zakończenia rządów Platformy Obywatel- strem finansów, zacząłem czytać te pisma, które skiej do dzisiaj najszybciej likwidują lukę w VAT. wcześniej przysyłały różne branże. Branża elektro- (Oklaski) niczna, branża paliwowa, branża budowlana, branża I to jest, szanowni państwo, porównanie dwóch detaliczna – wszystkie błagały: panie ministrze Ro- rzeczywistości, dwóch rzeczywistości diametralnie stowski, zrób coś, jesteśmy okradani. Zerknijcie sobie od siebie różnych. Rzeczywistości, w których – jak do tych pism. Nic nie zostało zrobione. Niestety za- powiedziałem na początku – na pewno popełniamy przeczona, zanegowana została ta podstawowa zasa- błędy, potykamy się… da, że urzędnik musi być po stronie przedsiębiorców. (Głos z sali: O własne nogi.) Drodzy przedsiębiorcy, my stanęliśmy po waszej stro- …ale jesteśmy państwowcami. I tych wszystkich nie (Oklaski), pogoniliśmy te mafie VAT-owskie i od- ze strony państwa, ze strony opozycji, którzy są pań- budowaliśmy elementarną konkurencyjność na ryn- stwowcami, zapraszam do tego, żeby przy projektach ku. Bo jak jeden przedsiębiorca ma konkurować z kimś, dobrych dla państwa polskiego, usprawniających kto jest jawnym oszustem i wprowadza na rynek to- państwo polskie głosować razem. Liberum veto, któ- war bez VAT-u? re było przypadłością I Rzeczypospolitej, jest przed- (Poseł Jakub Rutnicki: Albo przepisuje majątek na żonę.) prożem, jest pierwszym krokiem do chaosu, do anar- Wtedy nie ma żadnej konkurencji, to jest kpina. chii, a to jest polityka, z której cieszą się tylko nasi Na tym właśnie polegała dodatkowa wielka patologia wrogowie, wrogowie zewnętrzni i wrogowie we- wygenerowana w czasach Platformy Obywatelskiej. wnętrzni. A więc chciałbym oczywiście wierzyć w to, Szanowni Państwo! Ale trzeba też powiedzieć, że że w przypadku opozycji, większości członków opo- w tej dynamice przyrostu jest pewna charaktery- zycji jest to po prostu niewiedza. Dlatego zachęcam styczna rzecz związana nie tylko z VAT-em. Otóż do zapoznania się z tymi podstawowymi liczbami. wpływ z VAT w ciągu tych 5 lat wzrósł o ok. 47%, Platforma Obywatelska – podniesienie podatku VAT, nawet więcej – blisko 48%. I to licząc z rokiem 2020, bodaj w 2011 r., zabór OFE, zabranie połowy OFE… rokiem kryzysu stulecia. Ale wpływ z podatku CIT (Głos z sali: A wy całe.) wzrósł powyżej 54%, z podatku PIT wzrósł powyżej (Poseł Zbigniew Konwiński: Czemu to utrzymali- 46%, a więc jest jakaś prawidłowość. ście?) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Wystąpienie prezesa rady ministrów. 52 Sprawy formalne

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

…podniesienie składki ZUS, składki rentowej, Krzyki opozycji są świadectwem jej bezradności, czyli podniesienie ZUS, i wreszcie podniesienie wieku proszę państwa. (Wesołość na sali, oklaski) emerytalnego. W taki sposób Platforma Obywatelska (Poseł Sławomir Nitras: A możemy zabrać głos?) łatała dziurę. Po czym? Po wygenerowanej przez sie- Pan poseł Borys Budka z wnioskiem formalnym. bie luce VAT. (Poseł Sławomir Nitras: Z wnioskiem formalnym. (Poseł Zbigniew Konwiński: Ta płyta już nie działa.) Debaty chcielibyśmy.) Luce VAT, którą pokazują Komisja Europejska i inne instytucje z całego świata, z całej Europy. Wy- starczy przeczytać szereg analiz. Dlatego, szanowni Poseł Borys Budka: państwo, chciałbym bardzo podziękować raz jeszcze tym, którzy odwrócili ten stan rzeczy. Chciałbym Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wnioskiem for- powiedzieć tak: widzę dzisiaj waszą konsternację… malnym o przerwę, zwołanie Konwentu Seniorów (Wesołość na sali) i wpisanie do porządku obrad debaty nad faktycznym (Głos z sali: Ha, ha, ha!) stanem finansów państwa. Oklaski( ) Pan został mi- …wasze wielkie zakłopotanie. Jak to jest możliwe strzem kłamstwa, pan został premierem, który dwu- – myśli sobie tutaj partia czy część partii pana prze- krotnie prawomocnie musiał przepraszać za swoje wodniczącego Budki – jak to jest możliwe, że w na- kłamstwa… szych czasach tylko o tyle urosła ściągalność VAT, (Głos z sali: Kłamca!) mimo że podnieśliśmy składkę? A w czasach rządów …ale pan dzisiaj dokonał rzeczy wręcz niemożli- Zjednoczonej Prawicy obniżyliśmy VAT na kilkaset wej: skłamał pan więcej razy, niż jest dziur w pana artykułów. Na kilkaset artykułów. oświadczeniu majątkowym. (Oklaski) (Poseł Sławomir Nitras: A na kilkaset podwyższy- (Głos z sali: Brawo!) liście.) Konkretne przykłady. Nie poparliście rozwiązań, I poprzez uszczelnienie, poprzez pogonienie mafii które uszczelniały polski system podatkowy. Nie po- VAT-owskich wpływy do budżetu wzrosły o prawie parliście jednolitego pliku kontrolnego, nie poparli- Spis treści 50%. (Oklaski) ście żadnych dobrych zmian. Chroniliście SKOK-i, (Głos z sali: Brawo!) chroniliście swoich kolesi. Dlatego niezależnie od waszych uwag, niezależnie (Głos z sali: Banasia!) (Głos z sali: Kłamiesz.) od waszych gróźb będziemy dalej stali na straży (Głos z sali: Budka, kłamco!) sprawności państwa polskiego. Będziemy dalej prze- Dlatego z budżetu państwa ponad 4,5 mld zł trzeba kazywali ludziom i na inwestycje to, co w waszych było im wypłacić. Ale dzisiaj pan próbuje przykryć swo- czasach okazało się gigantyczną patologią. Będziemy ją nieudolność. Pan próbuje przykryć to, że nie potrafi- to robili nieustępliwie, dlatego że wierzymy, że war- cie sformułować planu odbudowy, że 250 mld zł potrzeb- tość państwa polskiego jest wartością nadrzędną, nych polskiej gospodarce, służbie zdrowia, potrzebnych należy do dobra wspólnego, które jest warunkiem samorządom może przepłynąć wam przez ręce… realizacji interesów całego społeczeństwa, całego na- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia rodu polskiego. I dlatego, szanowni państwo, wygra- przy wyłączonym mikrofonie) my. Wygramy w tych sporach. To kłamstwo, które (Poseł Sławomir Nitras: Co pan robi?) próbujecie od kilku dni razem z mediami – w więk- (Poseł Jakub Rutnicki: Co to jest?) szości zagranicznymi, kierowanymi z zagranicy… (Głos z sali: Oznaka bezsilności.) (Głos z sali: Pan też jest z zagranicy.) To kłamstwo, które tak łatwo jest zdemaskować, bardzo szybko można je obnażyć… Wykazaliśmy – na Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bardzo wielu grafikach, na bardzo wielu wykresach, w tym, co dzisiaj powiedziałem, raz jeszcze podkre- Pan poseł Krzysztof Gawkowski z wnioskiem for- śliłem – jak wyglądała rzeczywistość. Będziemy dalej malnym. naprawiali państwo, bo wierzymy w to, że Polska jest 1 minuta. (Poseł Borys Budka: Co to jest?) silnym państwem, jest państwem sprawiedliwym, Proszę opuścić mównicę. (Poruszenie na sali) solidarnym, należącym do całego narodu, musi być Siadaj, Nitras. sprawnym państwem aby móc realizować swoje inte- (Wypowiedź poza mikrofonem) resy. I tak się stanie. Dziękuję bardzo. (Długotrwałe A co on tu robi? oklaski) 1 minutę ma. (Część posłów wstaje i skanduje: Mateusz! Mate- (Głos z sali: Tak nie można robić, naprawdę.) usz! Mateusz!) Panie Budka… (Głos z sali: Co to było?) (Poseł Sławomir Nitras: Panie Terlecki, tak to (Głos z sali: A kwiaty gdzie?) sobie pan może w IPN-ie rządzić.) (Głos z sali: A gdzie wiązanka kwiatów polnych?) (Poseł Robert Kropiwnicki: Prawdy się boisz?) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Sprawy formalne 53

Wicemarszałek Ryszard Terlecki Tymczasem na tym posiedzeniu Sejmu mamy bardzo poważne punkty gospodarcze i zapewne pana Nie dziwię się, że opozycja narzeka, że nie ma li- premiera nie będzie podczas debaty, tak jak nie było dera. Takie wystąpienie… (Oklaski) pana premiera ani żadnego z wicepremierów ani (Poseł Sławomir Nitras: A z pana to lider taki, że…) ważnych ministrów podczas debaty o zagrożonych Bardzo proszę, panie pośle. branżach. (Oklaski) Wydelegowali państwo trzy po- 1 minuta. słanki i wiceministra Niedużaka, żeby dyskutować o setkach tysięcy przedsiębiorstw zagrożonych ban- kructwem. Za chwilę czeka nas debata o bankach. Poseł Krzysztof Gawkowski: Zapewne pan premier wyjdzie. Później czeka nas debata o akcyzie. Zniszczycie branżę przebudowy Panie Marszałku! Organizujecie debatę… kamperów. Wiecie o tym, prawda? Czy jeszcze ta in- (Poseł Sławomir Nitras: Jednoosobową.) formacja nie dotarła? Następnie debata o praniu …ale opozycji nie chcecie oddawać głosu. Pan pre- brudnych pieniędzy. Wdrażacie chaotyczne, pomie- mier Morawiecki chyba za dużo naoglądał się telewi- szane przepisy, jedne – do Prawa bankowego, drugie zji publicznej, bo te słupki, o których pan tam mówi, – do ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych i tamte kłamstwa niestety tutaj się nie sprzedają. pieniędzy. (Poseł Joanna Borowiak: Matko jedyna…) Panie Premierze! Chce pan dyskutować z opozy- Szkoda, że nie ma pana pryncypała, pana Kaczyń- cją? Niech pan zostanie, niech pan pokaże, co pan ma skiego, bo byłoby do kogo mówić. Ale prawda o tym, co (Dzwonek) do powiedzenia w tych… pan powiedział, jest w sklepach. Gdyby pan chodził (Głos z sali: Debata będzie.) na zakupy, gdyby miał pan swój koszyczek, to wie- (Poseł Sławomir Nitras: Nic nie ma do powiedzenia.) działby pan, że bieda w polskich domach jest większa (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia niż kłamstwa, które tutaj pan opowiedział. przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) (Głos z sali: Ty nie kłam.) Luka Morawieckiego – to jest prawdziwa prawda o pana rządzie. Nie luka VAT-owska. Luka Morawiec- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: kiego. (Oklaski) Doprowadziliście do sytuacji, że wma- Spis treści wiacie, że 500+ jest dlatego, że to załatwiliście. Nie. Z wnioskiem formalnym pan poseł Krzysztof Dlatego że cała Polska się na to złożyła. Niech pan Gawkowski. powie prawdę. (Głos z sali: Już był.) (Głos z sali: Cała, cała. Co daliście ludziom? Tylko (Głos z sali: Jeszcze raz chętnie.) braliście.) Przepraszam, pan poseł Stefan Krajewski, PSL. Pieniądze, które są w budżecie, to nie są pieniądze Morawieckiego ani pana rządu. To są pieniądze obywatelek i obywateli Rzeczypospolitej. Niech pan nie Poseł Stefan Krajewski: kłamie na tej mównicy, bo prawda wyzwoli pana rząd Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwra- i wyzwoli was z tego, co dzisiaj powinno być kłam- cam się z wnioskiem formalnym o odroczenie posie- stwem… dzenia i zwołanie Konwentu Seniorów, ale na dłuższy (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia czas, żeby pan premier Morawiecki trochę ochłonął… przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) (Poseł Sławomir Nitras: Nie uciekł.) (Poseł Joanna Borowiak: Ale po co pan tak krzy- …i przypomniał sobie – chodzi o to, co tutaj przed czy?) chwilą mówił o premierze Tusku – że ktoś tak dora- (Głos z sali: A kłamcom pan nie przerywał, jak dzał panu premierowi. Trzeba do tego wrócić trochę 15 minut…) pamięcią. Jeśli chodzi o konkretne rozwiązania, to przed- siębiorcy czekają, żeby pan przedstawił w końcu plan Wicemarszałek Ryszard Terlecki: odbudowy Polski, a nie mówił tutaj o targowicy, o liberum veto. To nie na tej sali. Szukajcie liberum veto Pan poseł Krzysztof Bosak z wnioskiem formal- w swoim obozie (Oklaski), bo my jesteśmy w stanie nym. was poprzeć, popieramy i poprzemy, ale przede wszystkim u was musi być porządek. To jest czas, żebyście taką informację w końcu przedstawili. Dziękuję bardzo. Poseł Krzysztof Bosak: (Oklaski) Panie Marszałku! Zwracam się z wnioskiem o zmia- nę sposobu prowadzenia obrad. Tutaj mieliśmy popis Wicemarszałek Ryszard Terlecki: retoryczny, hasła pana premiera, które dobrze, doskonale już znamy, polemikę z mediami de facto. Dziękuję. (Poseł Sławomir Nitras: 6 lat to samo.) Wnioski nie były formalne. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 54 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe

Wicemarszałek Ryszard Terlecki Poseł Andrzej Szlachta:

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parla- nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- mentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec rządowe- wy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz go projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ban- niektórych innych ustaw (druki nr 859 i 912). kowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 859. (Poseł Sławomir Nitras: I co? Kto się boi debaty?) Celem tego projektu jest dokonanie nowelizacji Panu posłowi przypominam, że pan premier w każ- Prawa bankowego w wyniku wprowadzenia przez dej chwili ma prawo wystąpić w Sejmie. To nie jest po- Unię Europejską regulacji prawnych dotyczących czątek dyskusji, tylko wystąpienie pana premiera. wymogów kapitałowych dla instytucji kapitałowych, (Poseł Adam Szłapka: Zmieniliście regulamin…) zawartych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego Proszę pana posła Zdzisława Sipierę o przedsta- i Rady z 20 maja 2019 r., zwanej dyrektywą CRD V, wienie sprawozdania komisji. oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady też z 20 maja 2019 r., zwanego rozporządze- niem CRR II. Dyrektywa CRD V zmienia dyrektywę Poseł Sprawozdawca Zdzisław Sipiera: 2013/36/UE w odniesieniu do podmiotów zwolnio- nych, finansowych spółek holdingowych, finanso- Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! wych spółek holdingowych o działalności mieszanej, Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rzą- wynagrodzeń, środków i uprawnień nadzorczych dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oraz środków ochrony kapitału. Rozporządzenie bankowe oraz niektórych innych ustaw, druk sygno- CRR II zmienia rozporządzenie nr 575/2013 w odnie- wany numerem 859. sieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego W dniu 9 lutego odbyło się czytanie projektu na finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy posiedzeniu komisji zgodnie z wnioskiem przesłanym własnych i zobowiązań kwalifikowanych, ryzyka kre- przez marszałka Sejmu. Po przepracowaniu tego do- dytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozy- kumentu, tego projektu ustawy… Niełatwego, muszę cji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wo- Spis treści zaznaczyć, bo było wiele godzin pracy nad tym doku- bec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, du- mentem. Podczas posiedzenia tej komisji, trzeba za- żych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdaw- znaczyć, odbyło się bardzo dokładne analizowanie czości i ujawniania informacji. przepisów. Udział w całym procesie analizy doku- Dyrektywa CRD V oraz rozporządzenie CRR II mentu prawnego miało Biuro Legislacyjne Sejmu, stanowią elementy pakietu legislacyjnego obejmują- przedstawiciele ministra finansów, jak również cego zmiany dyrektywy z 2014 r. w odniesieniu do przedstawiciel KNF-u. Po wielogodzinnych debatach zdolności do pokrycia strat i dokapitalizowania in- i poprawkach komisja zaopiniowała ten dokument, stytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz ten projekt ustawy pozytywnie. Co zasługuje na uwa- zmiany rozporządzenia z 2014 r. w odniesieniu do gę, na 34 posłów podczas tego głosowania 33 posłów zdolności do pokrycia strat i dokapitalizowania in- było za, zero – przeciw, a jeden się wstrzymał. Komi- stytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Zmiany sja wnosi do Wysokiego Sejmu, żeby projekt po tych te były następstwem kryzysu finansowego w latach właśnie zmianach, uzupełnieniach został przez Wy- 2007 i 2008 i odzwierciedlają standardy uzgodnione soką Izbę przyjęty. na szczeblu międzynarodowym. Na zakończenie jeszcze tylko jedna uwaga. Usta- W projekcie ustawy znajdują się również przepisy wą implementuje się regulacje prawne Unii Europej- uzupełniające transpozycję dyrektyw Parlamentu skiej dotyczące wymogów kapitałowych dla instytucji Europejskiego i Rady z 2009 r. i 2013 r. w sprawie wa- finansowych. To również powoduje, że te wszystkie runków dopuszczenia instytucji kredytowych do dzia- zapisy muszą być przyjęte, wprowadzone do polskie- łalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytu- go prawa, i te wymogi Unii Europejskiej są spełnione. cjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi. Dziękuję, panie marszałku, bardzo. Wymienione zmiany wymagają zmian następują- cych ustaw w polskim prawie: Prawa bankowego z 29 sierpnia 1997 r., ustawy o funkcjonowaniu banków Wicemarszałek Ryszard Terlecki: spółdzielczych z grudnia 2000 r., ustawy o Banku Go- spodarstwa Krajowego z 2003 r., ustawy o obrocie Bardzo dziękuję. instrumentami finansowymi z 29 lipca 2005 r., ustawy Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- o nadzorze nad rynkiem finansowym z lipca 2006 r., rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad syste- czeń w imieniu klubów i kół. mem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w syste- Otwieram dyskusję. mie finansowym z sierpnia 2015 r., ustawy o działal- Jako pierwszy pan poseł Andrzej Szlachta w imie- ności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej z września niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. 2015 r. oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwaran- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe 55

Poseł Andrzej Szlachta Wysoka Izbo! Musimy zdawać sobie sprawę, że ten projekt ustawy, ta zmiana to wynik kryzysu finan- cyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz sowego w latach 2007 i 2008 i dość późna odpowiedź przymusowej restrukturyzacji z czerwca 2016 r. na ten kryzys. Dyrektywa jest z roku 2019, została Zawarte w omawianym projekcie regulacje nie uchwalona jeszcze przed obecnym kryzysem, z jakim będą miały wpływu na działalność mikro-, małych mamy do czynienia, i przed wprowadzeniem prak- i średnich przedsiębiorców. Nie wpłyną na rynek pra- tycznie w całej Europie polityki tzw. zerowych stóp cy. Wejście w życie tej ustawy nie będzie miało wpły- procentowych, co niewątpliwie odbija się na kondycji wu na sytuację i rozwój regionalny. Ewaluacja efek- tów projektu ustawy będzie dokonywana na bieżąco finansowej banków. Banki tracą zyski, maleje ren- przez Komisję Nadzoru Finansowego. towność. Miejmy nadzieję, że te zmiany przyczynią Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość po- się do tego, że bankom będzie łatwiej przetrwać obec- prze przedmiotowy projekt ustawy w dalszych pra- ne czasy i obecną politykę prowadzoną przez rząd. cach legislacyjnych. W imieniu klubu składam do Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popie- przedmiotowego projektu ustawy sześć poprawek. ra ten projekt ustawy i będziemy głosować za jego Bardzo dziękuję. przyjęciem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Pan poseł Wojciech Saługa, klub Koalicji Obywa- Proszę, pan poseł Tomasz Trela, klub Lewicy. telskiej.

Poseł Tomasz Trela: Poseł Wojciech Saługa: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam

Dziękuję, panie marszałku. Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu przyjemność w imieniu Koalicyjnego Klubu Parla- Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam za- mentarnego Lewica przedstawić stanowisko wobec szczyt przedstawić stanowisko klubu wobec projektu projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz nie- oraz niektórych innych ustaw. których innych ustaw, druk nr 859. Oczywiście traktujemy ten projekt jak projekt po- Projekt dotyczy wdrożenia unijnej reformy pole- rządkujący, projekt, który przystosowuje prawo kra- gającej na zmianie regulacji w zakresie wymogów jowe do regulacji prawnych Unii Europejskiej, które kapitałowych dla instytucji finansowych, tj. dyrekty- dotyczą wymogów kapitałowych w przypadku insty- wy CRD V oraz rozporządzenia CRR II. tucji finansowych, dlatego już na wstępie przedsta- Skutkiem proponowanych zmian będzie m.in. roz- wię stanowisko, że Koalicyjny Klub Parlamentarny szerzenie zakresu kompetencji Komisji Nadzoru Fi- Lewicy będzie popierał ten projekt ustawy. nansowego w przedmiocie zatwierdzania prowadze- Dotyczy on, w takim telegraficznym skrócie, wdro- nia przez te instytucje finansowe działalności. W pro- żenia dwóch dokumentów Parlamentu Europejskiego: jekcie pojawia się np. możliwość nakazania bankom spełnienia wymogu posiadania dodatkowych fundu- rozporządzenia CRR II i dyrektywy CRD. Dla po- szy własnych z większym udziałem kapitału lub ka- rządku, w przypadku rozporządzenia CRR chodzi pitału podstawowego. o uwzględnienie w większym stopniu ryzyka dla in- Projekt umożliwi zastąpienie likwidacji banku stytucji, które na znaczną skalę prowadzą obrót pa- spółdzielczego, w przypadku gdy fundusze własne pierami wartościowymi i instrumentami pochodnymi, banku obniżą się poniżej minimum regulacyjnego, tj. co w konsekwencji pozwoli uniknąć zbyt dużej rozbież- z poziomu 1 mln euro, poprzez dokonanie przejęcia ności w przypadku tych wymogów, która nie wynika banku spółdzielczego przez inny bank. z profili ryzyka instytucji. Dla porządku, w przypadku Projekt ten uzależnia także wydanie zezwolenia drugiej dyrektywy CRD, chodzi o stosowanie przez na utworzenie nowego banku od posiadania systemu instytucje standardowej metodyki i uproszczonej stan- zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrz- dardowej metodyki oceny ryzyka stopy procentowej nej, jak również od załączenia schematu struktury oprócz dotychczas funkcjonującego systemu zarządza- organizacyjnej grupy, do której ewentualnie należy wnioskujący podmiot. nia ryzykiem. Projekt uwzględnia także orzecznictwo sądowoad- Nie będę powtarzał słów mojego przedmówcy i tego ministracyjne w zakresie legitymacji procesowej kan- uzasadnienia. Jeszcze raz deklaruję, tak jak na wstę- dydata na członka zarządu podmiotu nadzorowanego pie, w imieniu klubu parlamentarnego Lewicy popar- w przypadku zaskarżenia decyzji odmawiającej zgody cie dla przedmiotowego projektu ustawy. Dziękuję na pełnienie funkcji przez tego kandydata. bardzo. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 56 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: organ nadzoru finansowego w jednym z krajów Unii będzie mógł nadzorować działalność takiej dużej grupy. Dziękuję. Nowe regulacje, które są wprowadzane w ramach Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska. tej nowelizacji, dają również upoważnienia Komisji Nadzoru Finansowego do odwoływania członka za- rządu banku, finansowej spółki holdingowej oraz fi- Poseł Jacek Protasiewicz: nansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, a także członka zarządu domu maklerskiego, w przy- Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Po- padku gdy taka osoba nie spełnia wymogów niezbęd- słowie! Projekt zmiany ustawy – Prawo bankowe jest nych do pełnienia danej funkcji. dokumentem bardzo obszernym, albowiem poza zmia- Dyskutowany dzisiaj projekt był już przedmiotem ną w samym prawie, tym bankowym, ta ustawa pro- prac w pierwszym czytaniu podczas posiedzenia Ko- ponuje zmiany w jeszcze siedmiu innych ustawach, misji Finansów Publicznych. W efekcie wprowadzono w tym w ustawie o funkcjonowaniu banków spół- szereg poprawek, które np. doprecyzowały przepisy dzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, w zakresie wynagrodzeń stosowanych przez banki ustawie o Banku Gospodarstwa Krajowego, ustawie i domy maklerskie niebędące dużymi instytucjami, co o obrocie instrumentami finansowymi, ustawie o nad- w naszym przekonaniu, w przekonaniu klubu Koalicji zorze nad rynkiem finansowym, ustawie o nadzorze Polskiej, idzie w pożądanym kierunku, czyli w kierun- makroostrożnościowym nad systemem finansowym ku stosowania zasady proporcjonalności, a w konse- i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, kwencji zmniejszania obowiązków sprawozdawczych ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekura- i administracyjnych w przypadku mniejszych instytu- cyjnej, a także ustawie o Bankowym Funduszu Gwa- cji finansowych. rancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz W konsekwencji poprawek przyjętych przez Ko- przymusowej restrukturyzacji. W efekcie swoim za- misję Finansów Publicznych na banki i domy ma- kresem proponowane zmiany oddziaływać będą na klerskie nałożony ma być także obowiązek przeka- co najmniej 30 banków komercyjnych i państwowych, zywania do KNF-u informacji o zróżnicowaniu wy- 535 banków spółdzielczych oraz 35 oddziałów ban- nagrodzenia ze względu na płeć, co naszym zdaniem Spis treści także jest krokiem w dobrym kierunku. Podobnie ków zagranicznych. Jest to więc dokument nie tylko oceniamy proponowaną przez Komisję Finansów obszerny, ale i w istocie bardzo ważny. Publicznych poprawkę nadającą rygor ostateczno- Powstał on w wyniku konieczności przeniesienia ści i natychmiastowej wykonalności decyzji o nało- do polskiego porządku prawnego czterech regulacji żeniu kary pieniężnej na osoby odpowiedzialne oraz unijnych przyjętych już przez Parlament i Radę Unii członków rad nadzorczych i instytucji kredytowych, Europejskiej ponad 18 miesięcy temu. Składają się a także poprawki doprecyzujące przepisy w zakresie one na taki pakiet legislacyjny, który jest wynikiem podejrzenia przestępstwa oraz ryzyka popełnienia reformy przeprowadzonej przez Unię Europejską. przestępstwa w działalności banku, finansowej spół- Polega to na zmianie ram regulacyjnych w obszarze ki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej w dzia- usług finansowych świadczonych na terenie Wspól- łalności mieszanej. noty. Zmiany te odpowiadają na kryzys finansowy, Biorąc pod uwagę, że mamy do czynienia głównie który wybuchł w Europie w latach 2007–2008. Są z implementacją prawa unijnego, której termin już odzwierciedleniem szerszych niż tylko unijne uzgod- upływa, bo czas na implementację dyrektyw i rozpo- nień, albowiem były wypracowywane w gronie szer- rządzeń wynosił 18 miesięcy od maja 2019 r., oraz że szym niż unijne, w wymiarze międzynarodowym, te rozwiązania idą w dobrym kierunku, klub Koalicji globalnego rynku finansowego. W praktyce sprowa- Polskiej jest za przyjęciem tej ustawy (Dzwonek). dzają się one do wprowadzenia do krajowych porząd- Przyjrzymy się oczywiście poprawkom, które zostały ków prawnych nowych przepisów dotyczących za- zgłoszone, zapowiedziane dzisiaj przez klub Prawo twierdzania finansowych spółek holdingowych i -fi i Sprawiedliwość. Dziękuję. (Oklaski) nansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej, które mogą być jednostkami dominującymi grup kapitałowych, grup bankowych, dlatego stoso- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wanie wobec nich wymogów ostrożnościowych jest konieczne, gdyż jak dotąd spółki te nie były objęte Dziękuję bardzo. należytym nadzorem finansowym. Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja. Drugą istotną innowacją jest posiadanie przez grupy kapitałowe z kraju trzeciego unijnej jednostki pośredniczącej, o ile co najmniej dwie instytucje z Poseł Krzysztof Bosak: siedzibą w Unii Europejskiej wchodzą w skład takiej grupy, a całkowita wartość aktywów w Unii Europej- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie skiej tejże grupy z państwa trzeciego wynosi równo- zacząć od uwagi, że przed chwilą premier był na sali, wartość 10 mld, 40 mld euro lub więcej. Dzięki temu a w momencie kiedy zaczęła się dyskusja o regulacji 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe 57

Poseł Krzysztof Bosak członków władz banków, którzy nie tylko popełnili takie przestępstwa, ale także w przypadku uzasad- systemu bankowego, pan premier z naszej sali obrad nionego podejrzenia popełnienia przestępstwa, a tak- się ulotnił. Szkoda, dlatego że poseł PiS, który przede że uzasadnionego podejrzenia usiłowania popełnie- mną referował te sprawy, mylił nawet nazwy dyrek- nia przestępstwa. Konia z rzędem temu, kto wyjaśni, tyw unijnych, które mają być implementowane w Pol- jak tu rozstrzygnąć, co jest uzasadnionym podejrze- sce. Apelowałbym do partii rządzącej o jednak więk- niem usiłowania popełnienia przestępstwa i w jaki szą wrażliwość w tym temacie. sposób teraz KNF będzie takie sprawy oceniał. A to Jest to temat bez wątpienia ważny, dlatego że błę- tylko jeden z setek detali zawartych w tej ustawie, na dy w regulacji systemu bankowego były jedną z przy- które chciałem zwrócić uwagę. Liczę na to, że ktoś czyn kryzysu finansowego w 2008 r. W tej chwili w rządzie nad tym się pochyli. Dziękuję. wszyscy, zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Polsce, jesteśmy już mądrzejsi i większą uwagę zwracamy na to, co robią banki, zdajemy sobie bowiem sprawę, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: że nie jest to tylko indywidualna odpowiedzialność banków, nie jest to tylko ryzyko systemowe dla sys- Dziękuję. temu bankowego, ale chodzi tu o odpowiedzialność Pan poseł Michał Urbaniak. za całą gospodarkę. Nie ma racji Lewica – tu się zwracam w lewą stro- nę – mówiąc, że kryzys finansowy był dowodem ban- Poseł Michał Urbaniak: kructwa kapitalizmu. Faktem jest, że przyczyny pro- blemów banków europejskich czy banków w Polsce Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Korzystając też – dopiero co, w grudniu mieliśmy przypadek przymu- z czasu, jaki jest przydzielony Konfederacji, po tym sowej restrukturyzacji jednego z banków, który nie jak poseł Krzysztof Bosak przedstawił to, czego do- potrafił poradzić sobie z problemami wewnętrznymi tyczy ustawa, co z nią należy zrobić, pozwolę sobie – tkwiły zarówno w sektorze prywatnym, jak i w sek- odnieść się do innego tematu, który mimo wszystko torze publicznym. To błędy regulacyjne, a nawet za- też dotyka Polaków i koresponduje w ogóle z prawem bankowym. Otóż docierają do mnie sygnały – chciał- chęty w postaci gwarancji dla rozwoju nadmiernej Spis treści akcji kredytowej prowadziły do problemów, które bym na to zwrócić uwagę – że klienci kredytowi bar- później stworzyły kryzys finansowy. dzo często zaczynają spotykać się w zasadzie z dra- W tej chwili Unia Europejska zaostrza przepisy matem, jaki jest konsekwencją wakacji kredytowych. związane z wymogami kapitałowymi i trudno za- W pierwszych tarczach antykryzysowych znalazły przeczyć, że wymogi kapitałowe to właściwy instru- się zapisy o tym, że klienci mają prawo do zawiesze- ment służący do tego, żeby powstrzymywać banki nia płatności na określony czas. To był oczywiście przed ulegnięciem pokusie podejmowania nadmier- zapis zupełnie słuszny. Natomiast klienci, którzy po- nego ryzyka w celu osiągnięcia zysku wyższego niż zawieszali te kredyty – banki na tym dodatkowo za- wynikający ze zdrowej i standardowej działalności robiły, bo te kredyty zostały przeliczone – niestety rynkowej. Przepisy, o których tutaj mowa, zostały muszą dzisiaj cierpieć przez fakt w zasadzie zmowy jednak wzbogacone – i jest to pewna zła tradycja, handlowej, czyli chodzi tu o problem nieudzielania jeżeli chodzi o wdrażanie przepisów unijnych – o róż- nowych kredytów przez banki, które wcześniej… ne inne przepisy z różnych obszarów. (Dzwonek) Na tym posiedzeniu Sejmu także w zupełnie osob- nym punkcie procedujemy nad ustawą o praniu brudnych pieniędzy. Zastanawiam się, dlaczego w tej wła- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: śnie ustawie znalazły się np. przepisy o nowych kom- petencjach dla Komisji Nadzoru Finansowego umoż- Dziękuję, panie pośle. liwiających wetowanie członków władz bankowych na podstawie podejrzenia finasowania terroryzmu i prania pieniędzy i czy te przepisy nie powinny tra- Poseł Michał Urbaniak: fić do ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy. Co więcej, dlaczego chodzi tu tylko o prze- …ich udzieliły. Problem dotyczy też tego… stępstwa z art. 165 i art. 299 Kodeksu karnego, dlaczego np. pominięto takie przestępstwa jak ujawnie- nie tajemnicy bankowej, utrudnianie czynności nad- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zorczych, wprowadzanie organu nadzoru w błąd, oszustwa, fałszowanie dokumentów i inne przestęp- Dziękuję, panie pośle. stwa typowe dla osób mających problemy z uczciwo- ścią w branży finansowej? Zwracam uwagę, że nie jest to błaha sprawa, dla- Poseł Michał Urbaniak: tego że według propozycji przepisów, które Sejm otrzymał, ma być możliwość wetowania przez KNF Dziękuję. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 58 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wego w Polsce, bo ta kondycja jest bardzo słaba w tej chwili. Chciałem zapytać, czy rząd nie widzi tego Do pytań zgłosiło się pięciu panów posłów. gwałtownego pogorszenia sytuacji finansowej ban- Jako pierwszy pan poseł Wojciech Saługa, Koali- ków. Chciałem zapytać, czy rząd nie widzi, że skraj- cja Obywatelska. nie niskie stopy procentowe NBP prowadzą do tego, Czas – 1 minuta. że banki przestają udzielać kredytów, a ludzie prze- stają trzymać depozyty. Czy rząd nie widzi, że podatek bankowy, który w Polsce przyjął kuriozalną for- Poseł Wojciech Saługa: mę opodatkowania aktywów, wpływa na to, że banki nie będą udzielać kredytów, będą inwestować swoje Panie Ministrze! Procedując ten projekt ustawy, aktywa w obligacje skarbowe? Krótko mówiąc, czy nie sposób nie pochylić się nad dzisiejszą kondycją rząd ma plan – nie mówię o planie Zdzisława – po- sektora bankowego, ale też nad kwestią drenowania ważny plan wobec polskich banków, żeby poprawić portfeli Polaków poprzez politykę zerowych stóp pro- ich sytuację finansową? Oklaski( ) centowych i największej w Unii Europejskiej inflacji, która powoduje, że Polacy nie mają co robić z oszczęd- nościami wypracowanymi przez lata, bo w banku Wicemarszałek Ryszard Terlecki: najnormalniej nie ma już po co oszczędzać. Zresztą potwierdzają to same banki, likwidując usługę, pro- Dziękuję bardzo. dukt, jakim jest lokata, coraz mniej tego produktu Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedli- się pojawia na rynku. wość. Mam pytanie do pana ministra: Co pan minister Nie ma pana posła? doradzi Polakom w sprawie tego, co mają robić z oszczęd- (Poseł Andrzej Szlachta: Jestem.) nościami? Jeżeli nie do banku, to gdzie? Mają podej- Jest pan poseł. mować ryzyko giełdowe i grać na giełdzie? Inwesto- wać w kryptowaluty? Co mają robić Polacy z oszczęd- nościami? Poseł Andrzej Szlachta: Spis treści Z drugiej strony rentowność banków spada, zyski maleją, rezerwy na kredyty frankowe… W ogóle w tym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! obszarze chaos jest dość duży, banki nie wiedzą, co W uzasadnieniu projektu zaznaczono, że nowelizacja robić. (Dzwonek) Czy banki mają się teraz skupiać Prawa bankowego nie będzie miała wpływu na mi- tylko na udzielaniu… kro-, średnie i małe przedsiębiorstwa, że będzie neu- tralna dla rozwoju regionalnego, nie wpłynie na rynek pracy. Chciałem zapytać konkretnie o ten projekt. Czy te zmiany w projekcie ustawy – Prawo Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bankowe i w tych siedmiu innych ustawach będą miały jakiś wpływ na finanse publiczne? Czy jest ja- Dziękuję bardzo. kiś obszar, który może generować dodatkowe wpływy Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatelska. do budżetu państwa czy powodować straty? Dziękuję bardzo. Poseł Wojciech Saługa: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: …na kupowaniu obligacji rządowych? Chyba nie po to są banki. Dziękuję. Bardzo dziękuję. Pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Czesław Siekierski: Nie ma pana posła. Pan poseł Dariusz Rosati, również Koalicja Oby- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Omawiana watelska. ustawa implementuje do prawodawstwa polskiego rozwiązania unijne, które mają za zadanie zwiększyć bezpieczeństwo systemu bankowego. Jest to wymóg Poseł Dariusz Rosati: naszej obecności w Unii Europejskiej, a sektor tak wrażliwy jak sektor finansowy wymaga pełnej zgod- Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Pa- ności. Wiemy, mamy doświadczenia, że te negatywne, nowie Posłowie! Szkoda, że rząd, przygotowując do- złe funkcjonowanie było m.in. przyczyną kryzysu po stosowanie ustawy – Prawo bankowe do przepisów roku 2008, że system nie był we właściwy sposób europejskich, nie zajął się kondycją sektora banko- nadzorowany. Obecnie sytuacja jest niby bardziej 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe 59

Poseł Czesław Siekierski Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów klarowna, banki są niby w lepszej kondycji od strony Piotr Patkowski: formalnej, ale jeśli chodzi o ich sytuację ekonomiczną związaną z możliwością wsparcia, kreowania rozwią- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na zań w gospodarce, przestają w jakimś sensie być ban- pytanie, chciałbym zacząć od krótkiej odpowiedzi dla kami (Dzwonek), które by mogły inspirować pewne pana posła Bosaka, który co prawda pytania nie zadał, procesy gospodarcze. Jak wygląda sytuacja, jeśli cho- ale w swoim wystąpieniu podniósł, jakoby rząd wpro- dzi o kondycję banków i bezpieczeństwo w tym za- wadza, implementując przepisy unijne, także kwestie kresie? niewynikające wprost z przepisów. Chciałbym tutaj uspokoić. Te kwestie, o których mówił pan poseł Bo- sak, wynikają wprost z dyrektywy, natomiast jeśli Wicemarszałek Ryszard Terlecki: chodzi o kwestię, do której się odnosił przy badaniu rękojmi przez KNF, to chciałbym zwrócić uwagę, że Dziękuję bardzo. legislacyjnie został tutaj wprowadzony zwrot „w szcze- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- gólności”, co oznacza, że nie jest to katalog zamknięty. pana. Jest to katalog otwarty i KNF, badając rękojmię kan- Zamykam dyskusję. dydatów, bada wszystko, co na taką rękojmię wpływa, W związku z tym, że w czasie drugiego czytania tak że tutaj uspokajam. Katalog nie jest zamknięty projektu ustawy zgłoszono poprawki, proponuję, aby i jeśli byłyby takie przesłanki, o których pan poseł Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Fi- mówił, i mogłyby wpływać na taką rękojmię, to KNF nansów Publicznych w celu przedstawienia sprawoz- z pewnością będzie je uwzględniał. dania. Pozostałe pytania, które padały, dotyczyły głów- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm nie sytuacji finansów banków. Być może nie wypada, propozycję przyjął. ale pan prof. Rosati użył sformułowania „pogorszenie Pan poseł sprawozdawca? sytuacji banków” – oczywiście chodzi o pogorszenie (Poseł Zdzisław Sipiera: Można?) zysków banków. Chciałbym zwrócić uwagę, że sektor Dobrze. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Fi- Spis treści bankowy jest dalej sektorem zyskownym, tak że nansów też chciałby się wypowiedzieć. trudno mówić, że ten sektor jest w stanie kryzysu. (Poseł Zdzisław Sipiera: To może później. Później, Oczywiście pogorszyły się zyski, natomiast trudno tak?) mówić o kryzysie tego sektora. To jeszcze w tym punkcie pan poseł Sipiera. Padał także argument, że polityka rządu prowadzi Bardzo proszę. do ograniczenia akcji kredytowej. Myślę, że akcja kre- dytowa głównie jest ograniczona w wyniku progra- Poseł Zdzisław Sipiera: mów pomocowych, które zostały zaoferowane, i głów- nie spada popyt na kredyty obrotowe. Myślę, że to Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka cieszy, że przedsiębiorcy w sytuacjach dużego kryzysu Izbo! Dosłownie dwa zdania. Faktycznie można ponie biorą kredytów obrotowych. To znaczy, że progra- dziękować w imieniu komisji, bo to komisja zajęła się my rządowe są rzeczywiście skuteczne i to może nas tym dokumentem formalnym i przepracowała go cieszyć. dość dokładnie. Widać, że efekt jest bardzo dobry – Natomiast, aby nie pozostać gołosłownym, chciał- nie ma dzisiaj żadnego wniosku o odrzucenie czy też bym, jeśli chodzi o samą kondycję sektora bankowe- o daleko idące konsekwencje, za to tylko mogę po- go, odnieść się do wyników za IV kwartał, ponieważ dziękować. Jeszcze raz chciałem złożyć podziękowa- zgodnie z metodyką sprawozdawczości opartą na zania na ręce przedstawicieli ministra finansów, KNF-u, sadach CRR, CRD IV współczynnik wypłacalności jak również Biura Legislacyjnego. Pomimo że to jest sektora bankowego na koniec września 2020 r. wy- implementacja, ale jednak dotycząca naszego prawa, niósł 20,4%. To są ostatnie dostępne dane. W segmen- czyli można zrobić, porozumieć się i można też do- cie banków komercyjnych współczynnik ten wzrósł brze przepracować, co jako poseł sprawozdawca do poziomu 20,5%, w segmencie banków spółdzielczych chciałem z tej mównicy zaznaczyć. Dziękuję bardzo. współczynnik wypłacalności zwiększył się nieznacz- (Oklaski) nie do 18,8%, współczynnik kapitału Tier 1 w sektorze bankowym na koniec września 2020 r. wynosi 18,4%, w sektorze banków komercyjnych jest to 18,4%, w sek- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: torze banków spółdzielczych – 18,2%. Oznacza to, że współczynnik wypłacalności sektora bankowego Dziękuję bardzo. w Polsce kształtuje się na wysokim poziomie, zapew- Teraz głos ma pan Piotr Patkowski, podsekretarz niając bufory kapitałowe. stanu w Ministerstwie Finansów. Jednocześnie trochę nowszy raport, raport Naro- Bardzo proszę, panie ministrze. dowego Banku Polskiego z grudnia 2020 r. o stabil- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 60 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Proszę panią poseł Ewę Szymańską o przedsta- Piotr Patkowski wienie sprawozdania komisji. Bardzo proszę, pani poseł. ności systemu finansowego, również jednoznacznie ocenia pozytywnie system sektora bankowego. Tak że odsyłam też do tego raportu. Jest tam wiele uspo- Poseł Sprawozdawca Ewa Szymańska: kajających państwa posłów informacji. I na koniec chciałbym się odnieść do pytania pana Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministro- posła Szlachty. Zapewniam, że ani finanse publiczne, wie! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić spra- ani sektor MŚP tymi przepisami dotknięte nie będą. wozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządo- Jest to kwestia regulująca i porządkująca system ban- wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciw- kowy, natomiast dla MŚP ani dla systemu finansów działaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terro- publicznych nie ma tutaj żadnego ryzyka. Dziękuję ryzmu oraz niektórych innych ustaw z druku nr 909. bardzo. (Oklaski) Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 25 stycznia 2021 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Fi- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nansów Publicznych do pierwszego czytania. Komisja Finansów Publicznych po przeprowadze- Dziękuję, panie ministrze. niu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego pro- Zamknąłem dyskusję, projekt już skierowaliśmy jektu ustawy na posiedzeniu w dniu 10 lutego 2021 r. wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony ponownie do komisji finansów. projekt ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Przechodzimy do następnych punktów. Komisja Finansów Publicznych przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r., druk nr 968. Bardzo dziękuję. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii

Spis treści Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decy- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- zję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obej- czeń w imieniu klubów i kół. mujący rozpatrzenie tego sprawozdania. Otwieram dyskusję. Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypad- Jako pierwsza pani poseł Ewa Szymańska w imie- ku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem Bardzo proszę. porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów i kół. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Poseł Ewa Szymańska: propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Wobec tego przystępujemy do rozpatrzenia punk- przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego tu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pienię- o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych in- dzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych nych ustaw (druki nr 833 i 889). innych ustaw. (Poseł Dariusz Wieczorek: Chyba nie ten punkt. Przedstawiony w druku nr 909 projekt ustawy ma Chyba jeden za daleko, panie marszałku.) na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europej- skiego i Rady Unii Europejskiej 2018/843 z 30 maja Właśnie. Chyba opuściliśmy 10. 2018 r., zmieniającej poprzednie przepisy unijne, a tak- Dobrze, że pani to przytomnie zauważyła. że doprecyzowuje przepisy zawarte w dotychczas (Poseł Dariusz Wieczorek: Opozycja czuwa. Pranie obowiązującej ustawie z dnia 1 marca 2018 r. pieniędzy.) Zawarte w projekcie zmiany to m.in. doprecyzowa- Rzeczywiście. Przystępujemy naprzód jeszcze do nie listy instytucji obowiązanych, w tym przez dodanie rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego, to też do niej przedsiębiorców prowadzących działalność po- jest sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych. legającą na obrocie lub pośrednictwie w obrocie dzie- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. łami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz an- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- tykami, a także przechowaniu, obrocie lub pośred- nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- nictwie w obrocie tymi towarami. Chodzi o transakcje wy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu o wartości równej lub przekraczającej równowartość pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz 10 tys. euro bez względu na to, czy ta transakcja jest niektórych innych ustaw (druki nr 909 i 914). przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka (Poseł Dariusz Wieczorek: Tak.) operacji, które się wydają być ze sobą powiązane. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 61

Poseł Ewa Szymańska ba to wspierać. Mam jednak kilka uwag, które chciał- bym zgłosić w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej. Projekt zawiera uszczegółowienie niektórych de- Pierwsza uwaga dotyczy blisko rocznego opóźnie- finicji, m.in. beneficjenta rzeczywistego, państwa nia w zakresie tej implementacji. Projekt powinien członkowskiego oraz grupy. Zawiera rozszerzenie był być przyjęty 10 stycznia 2020 r., a pochylamy się zakresu gromadzonych przez generalnego inspekto- nad nim dopiero teraz. Pytałem o to na posiedzeniu ra informacji finansowej statystyk i uszczegółowienie komisji finansów i o ile rozumiem trudności wynika- zasad dotyczących stosowania przez instytucje obo- jące z transpozycji prawa wspólnotowego, często opie- wiązane środków bezpieczeństwa finansowego, a tak- rającego się na common law, do polskiego porządku, że działań podejmowanych przez nie w zakresie re- o tyle powoli takie opóźnienia w implementacji unij- lacji związanych z państwami trzecimi wysokiego nych dyrektyw stały się już tradycją tego rządu. Na- ryzyka. Zawiera doprecyzowanie zasad przechowywa- wet jeśli nie zawsze powoduje to kary ze strony Unii nia przez instytucje obowiązane dokumentów i infor- Europejskiej, to prawie zawsze skutkuje pospieszny- macji uzyskanych w wyniku stosowania środków mi, niepełnymi konsultacjami, pisaniem prawa na kolanie, mnóstwem poprawek wnoszonych w trakcie bezpieczeństwa finansowego. Wprowadza obowiązek procesu legislacyjnego. To naprawdę nie jest nam publikacji i aktualizacji wykazu stanowisk i funkcji potrzebne i jeszcze raz uczulam i proszę rząd o więk- publicznych, które zgodnie z prawem krajowym moż- szą dyscyplinę w tym względzie, zwłaszcza w przy- na zakwalifikować jako eksponowane stanowiska padku materii tak złożonej i skomplikowanej oraz polityczne. Wprowadza mechanizmy weryfikacji da- obejmującej mnogość podmiotów. nych zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjen- Druga moja uwaga dotyczy konsultacji, a w zasa- tów Rzeczywistych. Wprowadza obowiązek rejestro- dzie ich efektu. Konsultacje rzeczywiście były dosyć wania podmiotów świadczących usługi wymiany wa- szerokie, ale niestety nie zdecydowaliście się państwo lut pomiędzy walutami wirtualnymi a fiducjarnymi. uwzględnić części jak najbardziej zasadnych popra- Wszystkie te rozwiązania mają na celu zapobie- wek zgłaszanych przez uczestniczące w konsulta- ganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, cjach podmioty. Mówię o przepisach, które są ewi- dlatego nasz klub, Klub Parlamentarny Prawo i Spra- dentnie nadmiarowe w stosunku do dyrektywy, a na- wiedliwość, popiera ten rządowy projekt ustawy i re-

kładają na instytucje obowiązane dodatkowe obo- Spis treści komenduje jego przyjęcie przez Wysoką Izbę. Jedno- wiązki. Jako przykład niech posłuży przepis stano- cześnie zgłaszam dwie poprawki doprecyzowujące wiący, że instytucje obowiązane powinny stosować ten projekt ustawy i proszę o przyjęcie tego projektu środki bezpieczeństwa finansowego w stosunku do ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję. klientów, z którymi utrzymują stosunki gospodarcze, a w szczególności m.in. gdy doszło do zmiany uprzednio ustalonych danych dotyczących klienta lub bene- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ficjenta rzeczywistego. W takim brzmieniu nawet zmiana adresu beneficjenta rzeczywistego będzie Bardzo dziękuję, pani poseł. powodować konieczność przeprowadzenia ponownej Głos ma pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja weryfikacji klienta. Zwracały na to uwagę np. Rada Obywatelska. Legislacyjna, a także Konfederacja Lewiatan. Tym- czasem w ocenie ekspertów jedynie kluczowe zmiany, takie jak np. dotyczące struktury właścicielskiej, po- Poseł Krzysztof Piątkowski: winny w konsekwencji prowadzić do ponownego przeprowadzenia analizy ryzyka klienta. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie W projekcie zakłada się także wprowadzenie me- i Panowie Posłowie! Projekt ustawy, o którym mówi- chanizmu weryfikacji danych zawartych w Central- nym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych poprzez my, był konsultowany z organizacjami skupiającymi zwiększenie obowiązków instytucji obowiązanych. instytucje obowiązane, m.in. banki i pozabankowe Instytucja obowiązana będzie odnotowywać rozbież- instytucje finansowe. Wprowadza on m.in. szerszy ności pomiędzy informacjami zgromadzonymi w CRBR katalog instytucji obowiązanych, nowe uprawnienia a ustalonymi przez nią informacjami o beneficjencie i obowiązki generalnego inspektora informacji finan- rzeczywistym klienta i podejmować czynności w celu sowej, zmiany w obszarze identyfikacji i weryfikacji wyjaśnienia przyczyn tych rozbieżności. Następnie klienta oraz beneficjenta rzeczywistego, a także nowe w przypadku zidentyfikowania rozbieżności instytu- rejestry. Mówiła już o tym pani poseł sprawozdawca. cja zobowiązana winna przekazać do CRBR zweryfi- Dodam, że większość proponowanych przepisów kowaną informację wraz z uzasadnieniem i właściwą istotnie wynika z konieczności wprowadzenia regu- dokumentacją. Takie brzmienie proponowanego prze- lacji unijnej dyrektywy do polskiego porządku praw- pisu de facto przenosi z państwa na instytucje obo- nego, i jest oczywiste, że przepisy te mają służyć wiązane obowiązek czuwania nad rzetelnością i praw- zbudowaniu odpowiedniego mechanizmu spójnego dziwością danych zawartych w CRBR. Nie jestem nie tylko w krajach członkowskich, ale również w jakiś pewien, czy taka była intencja wyrażona w implemen- sposób spójnego w całej Europie, a więc absolutnie trze- towanej dyrektywie, zwłaszcza że instytucje obowią- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 62 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Poseł Krzysztof Piątkowski Oczywiście w całym systemie oprócz implementacji prawa ważne jest również to, jak to wszystko zane mają różne, czasem bardzo ograniczone, możli- będzie koordynowane. Ilość instytucji w każdym wości weryfikacji danych zwartych w CRBR, vide np. państwie, w tym w Polsce, jest ogromna. Wyłania się notariusze przy jednorazowej transakcji. Jest to o tyle z tego obraz, w którym Agencja Bezpieczeństwa We- istotne, że przeciwdziałanie finansowaniu terrory- wnętrznego będzie, mówiąc krótko, koordynatorem zmu i praniu pieniędzy staje się w ostatnich latach wszystkich działań mających na celu wyłapywanie nie tylko metodą prewencyjnej walki z przestępczo- prób prania brudnych pieniędzy. No i bardzo dobrze, ścią, ale także potężnym narzędziem inwigilacji ży- bo od tego jest i tak pewnie powinna działać. Boję się cia obywateli, jak również źródłem wyjątkowo uciąż- tylko, że jeżeli będzie działać tak, jak działała w przy- liwych dla przedsiębiorców obowiązków. padku maseczek czy respiratorów, doprowadzać do Dlatego klub Koalicji Obywatelskiej, popierając tego typu transakcji – tam pewnie też doszło do wy- zaproponowaną nowelę co do zasady, ma nadzieję, że łudzeń, co spowodowało ewidentne straty – to nie w toku dalszych prac nad projektem posłowie pochy- wiadomo, czy nasze służby, łącznie z Krajową Admi- lą się jeszcze nad tymi szczegółami tak, aby usunąć nistracją Skarbową, są do tego przygotowane. z projektu obowiązki nadmiarowe i uczynić ten po- Dobrze, że jest rejestr podmiotów działających na trzebny projekt bardziej przyjaznym wobec instytucji rzecz spółek i trustów. Rzeczywiście przedsiębiorcy obowiązanych. Dziękuję. (Oklaski) będą mieli dzisiaj więcej obowiązków i myślę – mój szanowny przedmówca to powiedział – że musimy zwrócić uwagę na to, abyśmy tego nie przewymiaro- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wali. Przedsiębiorcy i tak mają już dużo kłopotów administracyjnych. Dziękuję bardzo. Dobrze, że wreszcie pojawiła się kwestia wirtual- Teraz pan poseł Dariusz Wieczorek, klub Lewicy. nych walut i obrotu nimi. To pewnie również jest element związany z praniem brudnych pieniędzy. Myślę, że warto zająć się tym, co dzieje się chociażby Poseł Dariusz Wieczorek: w Polsce. Pytanie, czy rząd kontroluje to, co dzieje się na wszystkich portalach związanych ze zbiórkami Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj mieliśmy publicznymi. Tam w tej chwili przewalają się miliar- nieoczekiwane wystąpienie pana premiera, ale pew- dy złotych. Jest pytanie, skąd są te środki, czy to rów- nie też związane z tym projektem ustawy. W imieniu nież nie jest element z tym związany. klubu Lewicy mam przyjemność przedstawić stano- Myślę, że jeżeli krajowy system przeciwdziałania wisko w sprawie projektu ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy zadziała dobrze, to spełni praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. swoją rolę. Jest tylko taka obawa – to jest obawa, Pan premier mówił tu bardzo dużo o luce VAT-ow- którą cały czas będziemy zgłaszali – czy czasami tego skiej, o VAT, o wpływach do budżetu, pewnie będzie krajowego systemu i wszystkich informacji, które to elementem bardzo poważnych dyskusji. Mam na- będziecie o nas mieli – o Polakach, o przedsiębiorcach dzieję, że komisja finansów zajmie się tą sprawą, bo – nie wykorzystacie w jakiś niecny sposób. Wrażenie myślę, że więcej w tym wszystkim propagandy niż jest jednak takie, że wszyscy w Polsce jesteśmy coraz rzeczywistych działań. bardziej inwigilowani, że wszyscy w Polsce jesteśmy Mówiąc o szarej strefie, mówiąc o wyłudzeniach coraz bardziej obserwowani przez władzę. Granica podatku VAT… Jakoś te środki finansowe muszą się pomiędzy walką z terroryzmem i z praniem pienię- z powrotem znaleźć w systemie bankowym i ta usta- dzy a wykorzystywaniem tej wiedzy w swojej działal- wa m.in. dokładnie o tym mówi. Rodzi się w tym ności politycznej jest bardzo cienka. Myślę, że takie kontekście jedno pytanie. Skoro rząd tak o to dba, bezpieczniki są w tej ustawie potrzebne. walczy z mafiami, to dlaczego w tym przypadku dzia- Co do zasady Lewica będzie wspierała ten projekt ła tak, jakby nie chciał z nimi walczyć, jakby nie (Dzwonek), bo jest to źródło dodatkowych wpływów chciał pozyskiwać dodatkowych środków finanso- do budżetu państwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wych do budżetu państwa? Przypomnę tylko, że ta dyrektywa została przy- jęta w 2015 r., a w 2018 r. została zmieniona. Mieli- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: śmy bardzo szybko wprowadzić, zaimplementować te zmiany do polskiego prawa. Nie zrobiliśmy tego. Ro- Dziękuję. bimy to dopiero w momencie, kiedy Unia Europejska Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska. grozi nam palcem i mówi: już za chwilę będziemy wdrażać procedury, żeby was zmobilizować. Okazuje się, że w tym przypadku Unia Europejska jest orga- Poseł Jacek Protasiewicz: nizmem, który jest w stanie wspólnie, podkreślam, wspólnie przeciwdziałać procederowi prania brud- Dziękuję. nych pieniędzy, a być może również wykorzystywa- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pro- nia ich do działalności terrorystycznej. jekt zmiany ustawy o przeciwdziałaniu praniu pie- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 63

Poseł Jacek Protasiewicz nerami z państw trzecich, spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza z państw wysokiego ryzyka. Ustawa, ta niędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektó- nowelizacja nakazuje także rejestrowanie podmiotów rych innych ustaw, który właśnie omawiamy, jest świadczących usługi wymiany walut wirtualnych kolejnym składanym przez rząd projektem będącym oraz dostawców kont waluty wirtualnej, a także prze- efektem zmiany prawa unijnego. Chodzi zwłaszcza widuje – to już bardziej dotyczy nas wszystkich tutaj o dyrektywę Parlamentu Unii Europejskiej i Rady zgromadzonych na sali – obowiązek publikacji i ak- z 30 listopada 2018 r. Jest to dyrektywa w sprawie tualizacji wyboru stanowisk i funkcji publicznych, zabezpieczenia wykorzystywania systemu finanso- które kwalifikuje się jako eksponowane stanowiska wego do prania brudnych pieniędzy lub finansowania polityczne. Zakres nowych regulacji jest bardzo sze- terroryzmu. Bezpośrednią przyczyną dokonania zmian roki, albowiem odwołuje się… Aczkolwiek oddziałuje w tej regulacji była analiza przepływów finansowych nie tylko na nowe podmioty gospodarcze, ale rów- pozwalających na sfinansowanie zamachów terrory- nież, tak jak już mówiłem, zwłaszcza przedsiębior- stycznych, które miały miejsce kilka lat temu we Fran- stwa zajmujące się obrotem i pośrednictwem w obro- cji oraz w Belgii, a także informacje ujawnione przez cie dziełami sztuki, antykami i przedmiotami kolek- międzynarodowe śledztwo dziennikarskie w sprawie cjonerskimi. W zasadzie obejmuje aż ok. 650 instytu- tzw. Panama Papers. cji finansowych, w tym banki, instytucje kredytowe, Oczywistym celem zaproponowanych przez Unię jak również spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kre- Europejską zmian było zapewnienie większej przej- dytowe. rzystości przepływów finansowych, a dzięki temu W trakcie prac komisyjnych w pierwszym czyta- zwiększenie skuteczności wykrywania środków po- niu zostały zgłoszone poprawki polegające na zapew- chodzących z działalności przestępczej, zwłaszcza nieniu generalnemu inspektorowi informacji finan- środków służących finansowaniu akcji terrorystycz- sowej dostępu do systemu centralnej informacji o ra- nych. Co zatem proponuje Unia Europejska? Po pierw- chunkach bankowych oraz rachunkach prowadzo- sze, doprecyzowanie przepisów dotyczących działań nych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kre- podejmowanych przez podmioty gospodarcze mające dytowych i naszym zdaniem te poprawki są do za- relacje z państwami wysokiego ryzyka spoza Unii akceptowania, dlatego klub Koalicji Polskiej będzie popierał przedłożony projekt i jest gotowy do dalszych Europejskiej, po drugie, poprawę wykonywania trans- Spis treści akcji podejmowanych przy użyciu walut wirtualnych, prac nad jego sfinalizowaniem. Dziękuję bardzo. po trzecie, ograniczenie używania anonimowych in- (Oklaski) strumentów przedpłaconych, po czwarte, zapewnienie organom ścigania szybkiego dostępu do informacji o posiadaczach rachunków bankowych oraz płat- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niczych oraz, po piąte, zwiększenie jawności w obszarze informacji o beneficjentach rzeczywistych pod- Dziękuję. miotów o charakterze korporacyjnym oraz porozu- Pan poseł Michał Urbaniak, koło Konfederacji. mień prawniczych. Jak natomiast te zalecenia, a w zasadzie polecenia – Unia Europejska w tej sprawie jest bardzo stanowcza Poseł Michał Urbaniak: – chce realizować polski rząd w proponowanej zmianie ustawy? Przede wszystkim rząd proponuje rozszerzyć Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W administracji listę tzw. instytucji obowiązanych, a więc podmiotów naturalnie pracują ludzie, którzy są rozliczani z tego, prywatnych, które zobowiązane są do współpracy z or- że tworzą nowe przepisy, normy i są w stanie produ- ganami państwowymi w zakresie typowania transak- kować je niemal co dzień. To jest zasadniczo patolo- cji podejrzanych i informowania o nich generalnego gia na poziomie decyzyjnym i zupełne niezrozumie- inspektora informacji finansowych. Zatem w świetle nie tego, czym państwo powinno być i do czego jest nowelizowanej ustawy do aktualnej listy dojdą rów- Polakom potrzebne. nież przedsiębiorcy prowadzący działalność polega- Przy moim szczerym i dużym szacunku do insty- jącą na obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami tucji państwowych, do dorobku wielu poprzednich sztuki, podmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami, pokoleń państwo powinno być przecież przyjacielem jeśli dokonują transakcji równej lub przekraczającej obywatela, państwo polskie powinno być narzędziem równowartość 10 tys. euro, i nie musi to być jedno- politycznym wszystkich Polaków. Z odrazą tutaj pa- razowa transakcja, może to być kilka transakcji, któ- trzę na to, w jak groteskowy sposób jest ono ośmie- re tworzą wrażenie, iż są ze sobą powiązane. Ponad- szane i sprzedawane w ręce unijnych biurokratów, to nowelizacja rozszerza zakres statystyk gromadzo- którzy z obsesją chcą kontrolować każdy aspekt życia nych przez generalnego inspektora informacji finan- człowieka. Można powiedzieć, że nie zgadzam się z tym sowej. już na takim poziomie mentalnym i filozoficznym. Nowa ustawa uszczegóławia także zasady bezpie- W rzeczywistości projekt ustawy o zmianie usta- czeństwa finansowego, zwłaszcza przedsiębiorców, wy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finan- tych, którzy są wciągnięci na listę instytucji obowią- sowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw, zanych, w relacjach z państwami, z podmiotami, z part- procedowany na tym posiedzeniu Sejmu pod pretek- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 64 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Poseł Michał Urbaniak Naprawdę wydaje się, że to wszystko idzie trochę zbyt daleko. stem właśnie walki z terroryzmem i przeciwdziała- Widać też, że Unia Europejska wzięła tutaj na nia praniu brudnych pieniędzy, doprowadzi do pełnej celownik kryptowaluty, chce inwigilować systemy inwigilacji kont wszystkich Polaków. I to też w zasa- kart prepaidowych, giełdy kryptowalut, wymuszać dzie wynika z wprowadzenia dyrektywy, która inspi- pewne obowiązki informacyjne. To jest, proszę pań- rowana jest faktem, że kilka lat temu, w 2015 r., 2016 r. stwa, w pewnym stopniu walka z wiatrakami, bo islamscy radykałowie w Belgii i we Francji dokonywa- wiemy, każdy, kto się interesuje i systemem finanso- li zamachów. Pod tym pretekstem Unia ręka w rękę wym, i postępem technologicznym, wie, że branża z polskim rządem w zasadzie wprowadza przepisy, tzw. FinTech czy nowoczesnych rozwiązań systemów które pozwolą na kontrolę przepływów wszystkich płatniczych rozwija się bardzo dynamicznie i tak na- z nas. prawdę regulatorzy nie nadążają za dynamicznym Nie ma na to naszej zgody, by prewencyjnie, bez rozwojem tego sektora pod każdym względem. podejrzenia o faktyczny terroryzm Polacy byli inwi- Zwracam też uwagę, że poza przeciwdziałaniem gilowani. Trzeba sobie to jasno powiedzieć. Dziś za- praniu brudnych pieniędzy i finasowaniu terroryzmu kłada się, że to będą robić polskie służby, ale kto da te regulacje, o których tutaj mówimy, są wykorzysty- nam gwarancję, że za rok czy za 2 lata te prerogaty- wane politycznie, niekoniecznie w zgodzie z polskimi wy nie zostaną przeniesione do unijnych bruksel- interesami, a mianowicie do wymuszania sankcji skich biurokratów. Nie wiemy tego. To jest orwellizm międzynarodowych. Tutaj polskie instytucje finan- i my się na to po prostu nie zgadzamy. Patologia, na sowe i polscy klienci tych instytucji będą ponosić którą nie można się zgodzić, to też fakt, że jest to koszty realizacji sankcji narzucanych przez dużych, prosta droga do projektu „Polska bezgotówkowa”, silnych partnerów międzynarodowych naszego kra- który bardzo chwali sobie minister Kościński i który ju. Mam na myśli głównie Stany Zjednoczone. w zasadzie pozwoli na to, że wielu Polaków, np. tych, Ostatni argument przeciwko takim regulacjom to którzy nie myślą prawomyślnie, którzy nie zgadzają po prostu ich nieefektywność. Nie mamy czasu na się np. z rządem bądź z establishmentem lewicowo- cytowanie badań naukowych (Dzwonek), natomiast -liberalnym, będzie mogło z systemu obrotu finanso- jest to częsty wątek dyskusji na ten temat. Im bardziej te systemy są skomplikowane, tym mniej są efek- Spis treści wego wypaść i nie będzie miało nawet jak zapłacić za przysłowiowy chleb. Na to nie ma naszej zgody i bę- tywne. Dziękuję. dziemy na pewno przeciw. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję bardzo. Do pytań zgłosiło się czterech panów posłów. Dziękuję. Zamykam listę zgłoszonych do pytań. Pan poseł Krzysztof Bosak, również koło Konfe- Czas – 1 minuta. deracji. Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Michał Gramatyka, Koalicja Obywatelska. Poseł Krzysztof Bosak: Poseł Michał Gramatyka: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W poprzednim Bardzo dziękuję. punkcie porządku obrad dotyczącym wdrożenia dy- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie rektyw unijnych o wymogach kapitałowych dla ban- Ministrze! Mam pytanie odnośnie do nowego brzmie- ków zwracałem uwagę, że również tam dopisane są nia art. 43 ust. 4. Tam pojawiają się takie sformuło- przepisy związane z przeciwdziałaniem praniu brud- wania jak: skomplikowane transakcje, transakcje nych pieniędzy czy też zarzutami o finansowanie opiewające na wysokie kwoty, transakcje przeprowa- terroryzmu i dodawane są nowe kompetencje Komi- dzane w nietypowy sposób czy wreszcie transakcje, sji Nadzoru Finansowego. Dla porządku sądzę, że by- które wydają się nie mieć uzasadnienia gospodarcze- łoby zasadne, żeby było to wszystko ujęte w jednym go lub prawnego. Żadne z tych pojęć nie jest w pro- akcie prawnym. jekcie ustawy zdefiniowane. Na brak tej definicyjnej Jeżeli chodzi o propozycje Unii Europejskiej, które ostrości zwracały uwagę podmioty, z którymi projekt mają być tutaj wdrażane do polskiego prawa, to nasze ustawy był konsultowany. Ubi ius incertum, ibi ius obawy budzi poziom rozszerzania służb uprawnionych nullum, czyli tam gdzie prawo jest niejasne, tam tego do czynności analityczno-informacyjnych. Zwrócę uwa- prawa nie ma. Czy państwo nie obawiają się, że tak gę, że poza instytucjami takimi jak Agencja Bezpie- sformułowane pojęcia będą wykorzystywane np. czeństwa Wewnętrznego czy Agencja Wywiadu mamy przeciwko polskim przedsiębiorcom? Mam głębokie dopisaną np. Straż Marszałkowską, a więc instytucję przekonanie, że te nieostre pojęcia bardzo mocno ob- odpowiedzialną za ochronę konkretnego kompleksu niżają jakość proponowanych przez państwa rozwią- gmachów sejmowych, mamy dopisaną straż pożarną. zań. Bardzo dziękuję. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 65

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję. Dziękuję bardzo. Pan poseł Dariusz Rosati, Koalicja Obywatelska. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana. Poseł Dariusz Rosati: Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Sebastian Skuza. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem zapy- Bardzo proszę, panie ministrze. tać pana ministra, jaka jest skala podejrzanych transakcji, które są raportowane do głównego inspektora informacji finansowej. Może pan zechciałby podać Sekretarz Stanu dane za ubiegły rok. Czy urząd głównego inspektora w Ministerstwie Finansów jest dostatecznie wyposażony kadrowo i materialnie, Sebastian Skuza: żeby te wszystkie transakcje, tzw. transakcje podejrzane, o których zresztą przed chwilą mówił pan po- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpo- seł Gramatyka, dokładnie rozszyfrować? wiadając na pytanie dotyczące skomplikowanych Drugie pytanie jest takie: Jaki w polskim syste- transakcji i ich definicji, chciałbym powiedzieć, że są mie bankowym jest udział czy skala rachunków po- to pojęcia bezpośrednio ujęte w dyrektywie. W pew- siadanych przez nierezydentów z krajów spoza Unii nym zakresie one zawsze będą miały charakter su- Europejskiej, przede wszystkim z krajów byłego biektywny, ich zdefiniowanie tak do końca nie wydaje Związku Radzieckiego? To są główne kraje podejrzane… się zasadne. Można by tylko myśleć o czymś w szcze- Nierezydenci z tamtych krajów są głównymi sprawcami gólności – np. kwestia transakcji takich samych czy rozmaitych praktyk prania pieniędzy. Chciałbym wie- o zbliżonym charakterze czy np. podejrzenia o dziele- dzieć, czy Ministerstwo Finansów ma takie roze- nie jakichś faktur celem zawoalowania czy ukrycia znanie. właściwej kwoty takiej transakcji. Na koniec pytanie, na które pan nie odpowie- Jeżeli chodzi o kwestię związaną z wyposażeniem urzędu generalnego inspektora informacji finanso-

dział: Co z tym podatkiem bankowym? (Dzwonek) Spis treści Czy pan uważa, że podatek od aktywów to jest po- wej, to pion to ok. 80 etatów. datek właściwy? Jeżeli chodzi o działalność, to w roku 2020 skierowano 669 zawiadomień do prokuratury. Był to wzrost o ok. 13% w stosunku do roku 2019. Jeżeli Wicemarszałek Ryszard Terlecki: chodzi o kwotę dotyczącą blokad, to w 2020 r. zablo- kowano ok. 260 mln zł. Również tutaj jest pewien Dziękuję bardzo. wzrost, o ok. 14,8%, w stosunku do roku 2019. Pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja. Kwestia podatku bankowego nie jest przedmio- Nie ma pana posła. tem ustaleń generalnego inspektora informacji fi- Pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska. nansowej i nawet w projekcie ustawy nie była zmieniana ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych. Poseł Czesław Siekierski: Jeżeli chodzi o kwestie związane z podejściem międzynarodowym, to jest instytucja międzynarodo- W wyniku moich obserwacji i analiz z pobytu wa FAT, która kreuje takie ogólnoświatowe wytycz- w Parlamencie Europejskim bardzo wysoko oceniam ne, dobre praktyki, zasady funkcjonowania komórek działania Unii w zakresie zwiększania nadzoru, ogra- AML w skali światowej, nie tylko w Unii Europej- niczania prania pieniędzy czy terroryzmu, jeśli chodzi o obszar finansowy. Myślę, że tutaj te doświad- skiej. Tak jak było tutaj powiedziane, są to rozwią- czenia urzędników unijnych są wyjątkowo duże, choć zania pochodzące bardziej z prawa amerykańskiego mam też pewne uwagi co do funkcjonowania całego niż europejskiego, tak że tutaj były też pewne trud- systemu lobbingu, jaki jest także na szczeblu Unii ności z implementacją prawa. Mogę powiedzieć, że Europejskiej. Mamy oczywiście szereg inspekcji, któ- takie kraje jak np. Belgia, Holandia czy Austria zo- re koordynują, nadzorują system bankowy, ubezpie- stały już pozwane za nieimplementowanie przepisów czeniowy, giełdy, a więc można powiedzieć, że wiele AML-owych. Dziękuję bardzo. rzeczy mamy rozwiązanych na szczeblu unijnym. Natomiast jak to funkcjonuje w tych relacjach pozau- nijnych? Bo nie ma instytucji w skali światowej, któ- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: re by sprawowały pewien nadzór, pewną kontrolę, także jeśli chodzi o raje podatkowe. (Dzwonek) Jak Dziękuję bardzo. w tym obszarze się odnajdujemy, jaką mamy współ- Zamykam dyskusję. pracę i jak się kształtują systemy zabezpieczeń? W związku z tym, że w czasie drugiego czytania (Oklaski) zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 66 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne

Wicemarszałek Ryszard Terlecki Poseł Andrzej Szlachta:

ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- Ministrze! Pragnę przedstawić stanowisko Klubu stawienia sprawozdania. Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec rzą- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm dowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo propozycję przyjął. celne oraz niektórych innych ustaw. Sprzeciwu nie słyszę. Jak już wskazałem podczas pierwszego czytania Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. tego projektu ustawy, głównym celem nowelizacji jest porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- uproszczenie i usprawnienie regulowania zobowią- nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- zań celnych i podatkowych oraz opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej z tytułu importu towarów. Nowe- wy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektó- lizacja ma doprowadzić do zmniejszenia formalności rych innych ustaw (druki nr 833 i 889). związanych z czynnościami obejmującymi import Proszę pana posła Zdzisława Sipierę o przedsta- towarów, w tym z obowiązkiem sprawozdawczym. wienie sprawozdania komisji. Główne zmiany obejmują: wyznaczenie szefa Kra- jowej Administracji Skarbowej w miejsce właściwego do tych spraw ministra, odformalizowanie wpisu oso- Poseł Sprawozdawca Zdzisław Sipiera: by na listę agentów celnych, wyznaczenie naczelnika urzędu celno-skarbowego w miejsce naczelnika urzę- du skarbowego jako organu właściwego do przyjmo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam wania informacji o opłacie emisyjnej, doprecyzowanie sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rzą- przepisów ustawy o podatku akcyzowym w zakre- dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo sie dotyczącym importu towarów, odformalizowa- celne oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nie, uproszczenie i skrócenie procedury prowadze- nr 833. nia spraw z zakresu gier hazardowych, ujednolicenie Sejm na 25. posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2021 r., trybu prowadzenia kontroli celno-skarbowych, umoż-

Spis treści zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował liwienie dochodzenia opłaty emisyjnej przez naczel- powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Pu- nika urzędu celno-skarbowego w trybie egzekucji blicznych w celu rozpatrzenia. Komisja Finansów administracyjnej. Publicznych po rozpatrzeniu powyższego projektu Podczas prac Komisji Finansów Publicznych i szcze- ustawy na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2021 r. wno- gółowego omawiania przedmiotowego projektu usta- si, aby Wysoki Sejm uchwalił projekt ustawy. wy zostały dokonane niewielkie zmiany w uzgodnie- Tutaj dodam jeszcze kilka słów wyjaśnień czy też niu z legislatorami o charakterze redakcyjnym, dla- informacji dla Wysokiej Izby. Po pierwsze, również tego Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość i ten projekt ustawy przedłożony przez rząd po dłu- poprze w głosowaniu przyjęcie omawianego projektu giej debacie i wielu uwagach, wnioskach i popraw- ustawy. Bardzo dziękuję. kach na posiedzeniu komisji nie był przegłosowany negatywnie. Z głosujących 33 posłów 25 było za, nikt Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nie był przeciw, 8 się wstrzymało. To świadczy o tym, że pracowaliśmy nad tym w dużym konsensusie. Dziękuję bardzo. Trzeba również zaznaczyć, że jest to ustawa zgodna Teraz głos zabierze pan poseł Arkadiusz Mar- z prawem unijnym i takowa opinia również istnieje chewka, Koalicja Obywatelska. przy tej ustawie. To, czemu to przede wszystkim słu- ży, to ujednolicenie i usprawnienie wydawania decy- Poseł Arkadiusz Marchewka: zji celnych i podatkowych dotyczących przede wszystkim paliw i opłat emisyjnych. Dziękuję bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! To już oczywiście drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne. Mieliśmy już możli- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wość dyskutowania o tej sprawie na poprzednim posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, jednak pozwolę sobie jeszcze raz zwrócić uwagę i zaznaczyć najważniej- Dziękuję bardzo. sze kwestie, które z tej debaty wynikają. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Projekt ustawy dotyczy zmian w trzech zasadni- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- czych obszarach. Pierwszy z nich to prawo dotyczące czeń w imieniu klubów i kół. funkcjonowania i działalności importerów. Warto Otwieram dyskusję. zaznaczyć, że obecnie właśnie dla tych kwestii są Jako pierwszy pan poseł Andrzej Szlachta w imie- prowadzone odrębnie postępowania celne i podatko- niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. we. Oczywiście w wyniku tych postępowań w zależ- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne 67

Poseł Arkadiusz Marchewka całość i na zasadność tych kwestii, należy zaznaczyć, że w dużym stopniu jest to ułatwienie kwestii proce- ności od tego, jakiego rodzaju są wydawane doku- duralnych dla przedsiębiorców i uczynienie tej obsłu- menty, tych decyzji jest nawet kilka. Celem tego gi po prostu łatwiejszą dzięki temu, że będzie jedno projektu jest skondensowanie i uczynienie tych prze- postępowanie przeznaczone, ale są też kwestie doty- pisów bardziej przejrzystymi, co będzie skutkować czące prawa hazardowego, które naszym zdaniem są wydaniem jednej decyzji, która będzie dla całości tej związane z poluzowaniem tych wymagań, które do kwestii podejmowana. tej pory były stosowane. Drugi obszar oczywiście obejmuje zmiany w prze- Na ręce pana marszałka składam trzy poprawki pisach dotyczących opłaty paliwowej i emisyjnej. Zo- (Dzwonek) dotyczące właśnie tych dwóch obszarów, stały w tym miejscu zaproponowane zmiany, które aby tych przepisów w tych kwestiach dotyczących dostosowują przepisy regulujące opłatę paliwową do przepisów hazardowych nie zmieniać, lecz pozo- przepisów ustawy o podatku akcyzowym i, co więcej, stawić je w dotychczasowym brzmieniu. Uprzejmie dają też możliwość ubiegania się o zwrot opłaty pali- dziękuję. wowej. Należy tutaj zaznaczyć, że ona rzeczywiście będzie zwracana w przypadkach i na zasadach przewidzianych dla zwrotu podatku akcyzowego i ten Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zwrot będzie dokonywany na wniosek podmiotu, któ- ry jest uprawniony do takiego zwrotu. Dziękuję bardzo. Pan poseł Dariusz Wieczorek, klub Lewicy. Jeszcze jedna kwestia dotyczy rozwiązań stricte technicznych. Dotyczy ona właśnie tego, że po wprowadzeniu proponowanych przepisów to naczelnik Poseł Dariusz Wieczorek: urzędu celno-skarbowego stanie się organem, który będzie przyjmować informacje o opłacie emisyjnej, Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! oczywiście w przypadku importu paliw silnikowych. Rzeczywiście dzisiejsze posiedzenie Sejmu poświęco- Obecnie te informacje składane są do naczelnika ne pieniądzom, budżetowi, VAT-owi, praniu brud- urzędu skarbowego, więc jak wspomniałem, to jest nych pieniędzy to chyba zupełny przypadek. Ale tak zmiana stricte techniczna. się to złożyło i mamy kolejną ustawę, która co do Spis treści Trzeci obszar, chyba wzbudzający podczas posie- samych założeń oczywiście powinna być procedowa- dzenia komisji największą dyskusję, obejmuje zmiany na. Od razu chcę rozwiać te wątpliwości. Klub Lewi- w obszarach dotyczących gier hazardowych. Po pierw- cy jest za tym, żeby nad zmianą ustawy – Prawo sze, zwrócono uwagę na to, że dziś, w XXI w., te de- celne i innych ustaw procedować, bo jednak zdajemy cyzje czy wszystkie informacje, które są przekazywa- sobie sprawę z tego, że przepływ informacji, wymia- ne przez te podmioty, powinny być przekazywane za na informacji, uproszczenie procedur to jest bardzo pomocą środków elektronicznych. To jest dziś czymś ważna rzecz. naturalnym. Uważam, że administracja właśnie w ta- Przypomnę tylko, że na Krajową Administrację kich kwestiach powinna być przystosowana do wy- Skarbową dzisiaj w tej ustawie nakłada się dodatko- zwań i możliwości rozwoju technologicznego. Co wię- we obowiązki, a w tej wcześniejszej ustawie również cej, zostały tutaj zaproponowane dwie zmiany, o któ- nakładało się dodatkowe obowiązki, skoro mówimy rych mówiliśmy na posiedzeniu Komisji Finansów o praniu brudnych pieniędzy, a już wcześniej nałożo- Publicznych. Pierwsza dotyczy zmiany obecnego pra- no wiele obowiązków, o czym pan premier mówił wa, które wskazuje, że w miejscu, w lokalu, w którym – chociażby o uszczelnianiu VAT-u i o tym, jak to do tej pory nielegalnie była prowadzona działalność wykonano. Znowu nie chcę o tym dyskutować, bo związana z automatami do gier, przez okres 5 lat pewnie to jest temat na inne posiedzenie, dla innego nie mogła być taka działalność legalizowana czy pro- gremium. Tych obowiązków jest więc strasznie dużo. wadzona dalej. Państwo proponujecie i rząd propo- I pytanie jest takie, czy rząd rzeczywiście zastanawia nuje zdjęcie tego przepisu. się nad tym, jak wzmocnić Krajową Administrację Druga kwestia dotyczy właśnie zmian w zakresie Skarbową, chociażby jeżeli chodzi o kwestie związa- konieczności przechowywania materiału audiowi- ne ze sprzętem, jeżeli chodzi o kwestie związane zualnego przez podmioty, które prowadzą taką z całą bazą teleinformatyczną, o kwestie ludzkie, działalność. W przypadku kasyn i miejsc, gdzie są pracownicze. Przecież wiemy, jak się zaczęło funkcjo- automaty do gry, obecnie w przepisach prawa mówi nowanie w Krajowej Administracji Skarbowej. Była się o 3-letnim przechowywaniu właśnie tego mate- gigantyczna ilość pozwów do sądu pracy. Notabene riału audiowizualnego. Ten okres w przypadku ka- ciekawe, co się z tym stało. Były wielkie napięcia mię- syn zostaje 3-letni, natomiast okres dotyczący auto- dzy skarbówką a celnikami. Dzisiaj wyraźnie widać, matów do gier jest skracany do 1 roku. przecież były sygnały, chyba pan minister w tej spra- Przychylamy się do tego, aby te dwa przepisy, któ- wie interweniował, że mają taką ilość zadań w urzę- re rząd chce zmienić, zostały w obowiązującym brzmie- dach skarbowych, celno-skarbowych, że nie są w sta- niu, tak jak zostało to zapisane w ustawie, jeśli do- nie tych zadań po prostu realizować. W tym wszyst- brze pamiętam, z 2017 r. Zwracając więc uwagę na kim co do założeń ustawy i co do tych wszystkich 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 68 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne

Poseł Dariusz Wieczorek wozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych kwestii dotyczących uproszczeń z punktu widzenia ustaw, druk nr 833. potencjalnego przedsiębiorcy i klienta tejże admini- Co wnosi naszym zdaniem projekt, jeżeli chodzi stracji to jest dobry kierunek, tylko rodzi się pytanie, o najważniejsze pozytywne aspekty? Przede wszyst- czy ta administracja to po prostu wytrzyma. Oczy- kim jedno postępowanie wystarczy, aby pobrać od wiście zwiększamy kompetencje, centralizujemy, importera wszystkie należne opłaty, zarówno celne, ujednolicamy tryby prowadzonych kontroli. To są jak i podatkowe. Poza tym cudzoziemcy pracujący wszystko rzeczy, które rzeczywiście należy realizo- w naszym kraju będą mogli otrzymać nr PESEL, co wać, natomiast rodzi się pytanie, czy rzeczywiście ułatwi fiskusowi ich identyfikację. Kolejna sprawa to Krajowa Administracja Skarbowa będzie mogła to uproszczenie i skrócenie procedur dotyczących pro- realizować. wadzenia spraw z zakresu gier hazardowych, m.in. Oczywiście pojawiają się zastrzeżenia dotyczące poprzez umożliwienie podmiotom przekazywania hazardu, dotyczące kasyn. To pewnie też w kontek- informacji określonych w ustawie o grach hazardo- ście takiej w tej chwili polityki rządowej, że te kasyna wych za pomocą środków komunikacji elektronicz- są otwierane pomimo pandemii. To też jest ciekawa nej. Projekt przewiduje też zwrot opłaty paliwowej. polityka. Rzeczywiście rodzi się pytanie, jeżeli chodzi Będzie ona zwracana w przypadkach i na zasadach o kasyna i salony gier, o ich lokalizację. O tym już przewidzianych dla zwrotu podatku akcyzowego na mówiliśmy na posiedzeniu komisji. Lewica zdecydo- wniosek podmiotu uprawnionego do takiego zwrotu. wanie jest za tym, żeby te przepisy, które do tej pory Najważniejsze nowości, które w nim znajdujemy, obowiązywały, funkcjonowały dalej, bo trudno, żeby które są na korzyść tego projektu, i to chciałbym pod- dyrektor gdzieś tam w Szczecinie jednoosobowo po- kreślić, przełożą się z pewnością na ograniczenie dejmował decyzję o tym, gdzie ma być salon gier. Są biurokracji, z którą borykają się zarówno przedsię- określone przepisy, odległości od obiektów publicz- biorcy importujący towary spoza Unii Europejskiej, nych itd. Myślę, że to powinno pozostać, tak jak było jak i ich profesjonalni pełnomocnicy. I to niewątpli- do tej pory. wie należy zaliczyć do korzyści. Natomiast chciałbym Te nowe zadania są, natomiast jedna rzecz nas zaznaczyć również, na co w pierwszym czytaniu tego

Spis treści przeraża. O tym muszę powiedzieć. Nie wiem, czy projektu zwracał uwagę pan poseł Jacek Protasiewicz, rząd nie powinien się zastanowić nad jedną rzeczą, że nasze zastrzeżenia budzą niektóre rozwiązania do- bo to będzie, myślę, taki symbol, który pokaże, że tyczące gier hazardowych. Nie jest to pewnie głos poważnie myślicie o administracji celno-skarbowej. szczególnie oryginalny w debacie. Chodzi zwłaszcza Proszę mi powiedzieć, pani minister, po co w Krajo- o art. 15 ustawy o grach hazardowych, która ma na wej Administracji Skarbowej zatrudnieni są księża celu usunięcie barier w blokowaniu salonów gier na kapelani. Po co oni tam funkcjonują? Po co za pań- automatach. Czytaliśmy uzasadnienie. Rozumiemy, stwowe pieniądze są księża w administracji skarbo- że rząd uważa, iż w ten sposób ograniczy działalność wej? Mają się modlić o zwiększenie wpływów z VAT-u? szarej strefy. Chodzi jednak o kontekst dotyczący do- Mają się modlić o zwiększenie wpływów z PIT-u tychczasowych decyzji właśnie tego gabinetu, który i CIT-u? Płacimy z publicznych pieniędzy kapelanom w okresie pandemii, ograniczając działalność wielu w Krajowej Administracji Skarbowej. Pokazaniem branż, zwłaszcza gastronomicznej, ale też eventowej dobrej woli z waszej strony będzie poparcie projektu czy chociażby sportowej, ma jakąś nadzwyczajną pre- Lewicy, który złożyliśmy w Sejmie, który leży w Sej- mie, żeby rozwiązać wszystkie umowy z księżmi ka- dylekcję, aby z nadzwyczajną troską pochylać się nad pelanami (Dzwonek) w Krajowej Administracji Skar- funkcjonowaniem branży gier hazardowych. To musi bowej. Dziękuję bardzo. budzić zdziwienie. Myślę, że takie prowokujące decyzje są podejmowane niepotrzebnie. Budzi to nie tylko, tak jak powiedziałem, nasz Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niepokój, ale również zdziwienie, bo obok tego roz- wiązania jest również to, które mówi o skróceniu Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska. okresu przetrzymywania zapisów audio z salonów Nie ma pana posła? gier na automatach z 3 lat do 1 roku, podczas gdy (Głos z sali: Zdalnie.) Ministerstwo Sprawiedliwości w szeregu innych roz- Zdalnie. wiązań proponuje wręcz wydłużanie okresu przecho- Bardzo proszę. wywania takich zapisów i podobnych danych. W tej kwestii będziemy się domagali, tzn. domagaliśmy się Poseł Krzysztof Paszyk: tego w pierwszym czytaniu i dalej to podtrzymujemy, wyjaśnień podczas dalszych prac w komisji czy w par- (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) lamencie. Dziękuję bardzo. Oczekujemy na rzetelne i uczciwe wyjaśnienie tych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! wątpliwości, nie przekreślając oczywiście – chciałem W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska to na koniec, panie marszałku, podkreślić – pozyty- chciałbym przedstawić nasze stanowisko wobec spra- wów płynących z tego projektu. Dziękuję bardzo. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne 69

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pan poseł Czesław Siekierski jeszcze wykorzysta Bardzo dziękuję. czas, który pozostał Polskiemu Stronnictwu Lu- Teraz pan poseł Krzysztof Bosak, koło Konfe- dowemu. deracji.

Poseł Czesław Siekierski: Poseł Krzysztof Bosak: Panie Marszałku! W nawiązaniu do wypowiedzi Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wiele już po- pana posła Paszyka, często kiedy mówimy o proble- wiedziano o projekcie zmian Prawa celnego. Nie będę mach celnych, nie do końca uświadamiamy sobie powtarzał uwag o tym, że ujednolicanie i upraszcza- skalę zmian, które się dokonały po naszym wejściu nie procedur jest słusznym kierunkiem. Proste i ni- do Unii Europejskiej. Właściwie ten zakres kontroli, skie podatki to jedno z głównych haseł Konfederacji, jeśli chodzi o wymianę, handel, jest bardzo ograniczony, bo w Unii mamy jednolity, wolny rynek, mamy trudno się tutaj nie zgodzić. Natomiast jest detal przepływ towarów, usług, kapitału, a więc jeśli cho- w tej ustawie, na który nikt inny do tego momentu dzi o towary, to tutaj nie ma potrzeby ewidencji, kon- w debacie nie zwrócił uwagi, a mianowicie że wpro- troli itd. Ale w związku z tym mamy zupełnie inną wadza ona przepisy umożliwiające identyfikowanie sytuację, która jednocześnie wpływa także na rozwój, cudzoziemców do celów podatkowych, występowanie bo wolny przepływ towarów, wymiana handlowa osób niebędących obywatelami Polski o numer PESEL. w sposób bardzo istotny wpływa na rozwój gospodar- Jest to tak naprawdę wprowadzanie na raty, jeśli czy. Oczywiście kształtują się inne relacje, bo są pochodzi o stan faktyczny, polityki, którą rząd prowa- rozumienia regionalne. Wprawdzie zostały wprowadzi, tzn. polityki otwartych granic, de facto prze- dzone ograniczenia, jeśli chodzi o porozumienie Unia kształcania Polski w państwo wielonarodowe, wielo- – Stany, ale pewnie do tego wrócimy, czy jeśli chodzi kulturowe, bez właściwej debaty społecznej. o porozumienia Unia – Chiny czy Unia – Japonia, A więc przy tej okazji pozwolę sobie zaapelować Unia – Kanada. A więc są to zupełnie nowe relacje. Spis treści do pana marszałka, żeby tutaj, z mównicy sejmowej I w tym kontekście chciałbym zapytać: Jak się w tej Izbie, odbyła się może po 5 latach rządów PiS-u kształtują problemy związane z nowym obszarem chociaż pierwsza poważna debata o polityce emigra- handlu, z Ukrainą i z Rosją? Bo tu mamy zupełnie cyjnej. nowy wymiar. (Dzwonek) To są określone potęgi go- Pozwolę sobie przypomnieć fakty. Wiceminister, spodarcze, które w tej chwili w wymianie handlowej bardzo się dla nas liczą. który przygotowywał rządową politykę migracyjną, został zdymisjonowany. Ta strategia polityki migra- cyjnej została ukryta, do dziś nie została opubliko- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wana, zresztą podobnie jak inne rządowe dokumenty. Podobnie strategii na rzecz osób niepełnosprawnych Dziękuję bardzo. nie opublikowano, a przecież kilka dni temu została Do pytań zgłosiło się sześciu panów posłów. ona ogłoszona. W imieniu osób działających na rzecz Zamykam listę zgłoszonych do pytań. osób z niepełnosprawnością dopominam się też o pu- Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. blikację tego dokumentu. Pan poseł Mirosław Suchoń jako pierwszy. Wracając, mieliśmy nowelizację prawa o cudzo- Bardzo proszę. ziemcach. Zdaje się, że wtedy jeszcze minister Bru- Nie ma pana posła. dziński był szefem ministerstwa spraw wewnętrz- Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywa- nych. Rozporządzenia do tego aktu prawnego z limi- telska. tami cudzoziemców nigdy nie zostały wydane. Sądzę, że nieprzypadkowo ten temat nigdy nie był podejmo- wany. Jeżeli w tej chwili na raty wprowadzacie – a to Poseł Krzysztof Grabczuk: we wszelkiego rodzaju świadczeniach społecznych, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! a to w tej chwili w Prawie celnym – wszystkie kolejne Zawsze to podkreślam, powtórzę raz jeszcze: uwa- instrumenty pozwalające funkcjonować w Polsce cu- żam, że w dzisiejszych czasach przedsiębiorczość po- dzoziemcom tak, jak obywatelom polskim, to jest wasz winna być polską racją stanu. Dzisiaj w globalnej wybór. Natomiast apelowałbym po prostu o elemen- gospodarce, gdzie import i eksport są rozwinięte na tarną debatę, w której będziemy mogli poznać, jaka bardzo wysokim poziomie, powinniśmy absolutnie jest długookresowa polityka rządu w tej sprawie, i nie- ułatwiać przedsiębiorcom zarówno eksport towa- ukrywanie niczego w kolejnych ustawach, tak jak to rów, jak i import, bowiem dzisiaj w gospodarce jest się dzieje w tej chwili. Dziękuję bardzo. to rzecz konieczna. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 70 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne

Poseł Krzysztof Grabczuk Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Osobne zadanie czy osobny przedmiot dyskusji Dziękuję. stanowią kasyna. Jest mi bardzo trudno zrozumieć, Pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Oby- choć nic nie mam przeciwko kasynom, że dzisiaj watelska. w kasynach można grać w karty, można pić alkohol, można rozmawiać, natomiast nie można spożyć normalnie posiłku w restauracji. Poseł Arkadiusz Marchewka: Zgłosiliśmy trzy poprawki do tej ustawy i bardzo prosimy, by nad tymi poprawkami się pochylić. Wy- Panie Marszałku! Pani Minister! Jeszcze kilka- chodzimy bowiem z założenia, że ustawy, które two- naście minut temu premier Morawiecki mówił z tej rzymy, powinny mieć (Dzwonek) oddziaływanie w dłu- mównicy o wielkim sukcesie dotyczącym odzyskiwa- gim horyzoncie czasowym. Dziękuję bardzo. nia pieniędzy od mafii VAT-owskich i od oszustów podatkowych. A skoro w tym przypadku jest mowa o kwestiach związanych z grami hazardowymi, to Wicemarszałek Ryszard Terlecki: chciałbym zwrócić uwagę na coś bardzo ważnego. Mianowicie tylko w pierwszym półroczu poprzednie- Pan poseł Krzysztof Gawkowski, klub Lewicy. go roku wymierzono kary za prowadzenie gier hazardowych w wysokości 182 mln zł, natomiast jeśli chodzi o wpłaty do budżetu wynikające z tych kar, to jest Poseł Krzysztof Gawkowski: to kwota 275 tys. zł. To jest zaledwie promil kwoty kar, które zostały nałożone. A więc odzyskiwanie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem Krajo- tych pieniędzy praktycznie nie ma miejsca. Co więcej, wej Administracji Skarbowej związany z zatrudnie- same koszty oględzin i badania tych automatów wy- niem kapelanów to nie jest sprawa ani nowa, ani noszą prawie 1,5 mln zł, a koszty ich magazynowania nieznana. Grupa posłów Lewicy złożyła w tej sprawie – prawie 6 mln zł. To pokazuje jasno (Dzwonek), że interpelację. I czego się dowiedzieliśmy? Że średnie odzyskiwanie pieniędzy w związku z nałożeniem kar Spis treści wynagrodzenie kapelana w KAS jest większe niż idzie beznadziejnie, a praktycznie nie idzie. średnie wynagrodzenie Polaków. Tak wygląda sprawa doposażenia księży. I może wszystko byłoby dobrze, gdyby za to świadczenie pie- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niężne była wykonywana jakaś rzeczywista praca. Myślę, że kwota ponad 5 mln zł, które za rządów Dziękuję. Prawa i Sprawiedliwości wydano na wynagrodzenia kapelanów, jest kwotą naprawdę bardzo dużą. Czas najwyższy zakończyć misję kapelanów w Krajowej Poseł Arkadiusz Marchewka: Administracji Skarbowej. Dlatego kieruję pytanie do pana ministra i apel do pana marszałka. Nadajmy W takim razie pytam, pani minister, czy jest plan numer druku projektowi ustawy złożonemu przez na poprawę skuteczności tych działań. Dziękuję. Lewicę w tej sprawie. Kiedy ministerstwo rozpocznie (Oklaski) prace nad kwestią wyeliminowania możliwości po- bierania wynagrodzenia przez kapelanów? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Poseł Andrzej Szlachta: A na temat Prawa celnego?) Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawie- dliwość. Bardzo proszę. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska. Poseł Andrzej Szlachta:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poseł Czesław Siekierski: Jedną ze zmian ustawowych w przypadku omawianego projektu ustawy jest zmiana ustawy o autostra- Chciałbym zapytać, po pierwsze, jak proponowa- dach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogo- ne rozwiązania wpłyną na uproszczenie, po drugie, wym. W obecnym stanie prawnym opłata paliwowa jak system elektroniczny przekazywania i groma- jest elementem zharmonizowanego podatku akcyzo- dzenia informacji wpłynie na przyspieszenie całego wego, ale w wyniku nowelizacji w sposób niebudzący procesu oraz jak to się przełoży na sprawę zatrud- wątpliwości zostanie już przesądzone, że opłata pa- nienia. Dziękuję. liwowa stanowi integralną część zharmonizowanego 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne 71

Poseł Andrzej Szlachta przede wszystkim w systemach, które rejestrują przebieg gry na automatach. I to jest główna infor- podatku akcyzowego. Obowiązek zapłaty opłaty pa- macja i podstawa do oceny obowiązków podatkowych. liwowej powstaje z dniem powstania zobowiązania Natomiast system audiowizyjny jest dodatkowym podatkowego w ramach podatku akcyzowego od pa- elementem kontrolnym. Jeśli chodzi o sprzeciw, jak liw silnikowych oraz od gazu. Chciałbym zapytać również zastrzeżenia co do kwestii związanych z pro- pana ministra, czy to doprecyzowanie w tej części wadzeniem gier na automatach, termin wynosi 3 mie- ustawy może mieć wpływ na wielkość dochodów bu- siące, w związku z czym okres 12 miesięcy jest wy- dżetowych z tytułu podatku akcyzowego? Dziękuję starczający do tego, żeby można było tę dodatkową bardzo. funkcję systemu audiowizyjnego wykorzystać. Jeśli chodzi o kwestię gier na automatach, to chcia- łabym przypomnieć, że gry na automatach mogą być Wicemarszałek Ryszard Terlecki: legalnie prowadzone tylko przez spółkę Skarbu Pań- stwa wykonującą monopol, i przede wszystkim to jest Dziękuję. istotne przy ocenie warunku dotyczącego okresu Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- 5 lat czy też kwestii terminu przechowywania da- pana. nych z systemu audiowizyjnego. Głos zabierze teraz sekretarz stanu w Minister- Poruszyli też państwo, pan poseł Wieczorek, kwe- stwie Finansów pani Magdalena Rzeczkowska. stię wzmocnienia KAS w zakresie sprzętu do kontro- Bardzo proszę, pani minister. li systemów informatycznych, wydatków w tym kierunku. Chciałam przypomnieć i poinformować, że obecnie jest realizowana uchwała modernizacyjna, Sekretarz Stanu która dotyczy Krajowej Administracji Skarbowej. w Ministerstwie Finansów Jeszcze na lata 2021 i 2022 mamy tam przewidziane Magdalena Rzeczkowska: środki właśnie na doposażenie w sprzęt kontrolny, na zakup sprzętu informatycznego, również łącza. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bar- Tak że te zakupy i zwiększenie w ostatnich latach Spis treści dzo serdecznie dziękuję państwu posłom za zadane wydatków właśnie na informatyzację i doposażenie pytania. Dziękuję przede wszystkim za poparcie tego w sprzęt kontrolny Krajowej Administracji Skarbo- projektu ustawy i za konstruktywną pracę w komisji wej mają miejsce. Są to znaczne wydatki. sejmowej. Pojawiła się także kwestia otwarcia kasyn w do- Jeżeli można, chciałabym się odnieść szczególnie bie, w czasie pandemii. Otóż chciałam przypomnieć, do poruszonej tutaj kwestii zmiany w zakresie usta- że kasyna, owszem, w tym ostatnim okresie nie- wy o grach hazardowych. Dwie sprawy dotyczą znie- znacznego poluzowania gospodarczego są otwarte, sienia 5-letniego okresu w zakresie ograniczenia lo- jednak w reżimie sanitarnym nie można podawać kowania salonów gier w miejscu, gdzie była prowa- alkoholu. dzona nielegalna działalność, oraz skrócenia okresu Jeżeli chodzi o kwestię elektronizacji, wykorzy- przechowywania systemu audiowizyjnego. stywania systemów informatycznych, to te rozwią- Padło tutaj ze strony pana posła Marchewki zania służą przyspieszeniu przede wszystkim prze- stwierdzenie, że luzujemy proponowane regulacje. kazywania informacji przez podmioty urządzające My tych regulacji nie luzujemy. Tak naprawdę dosto- gry hazardowe. Jest to szybsze pozyskiwanie infor- sowujemy się do rzeczywistości i do wniosków i do- macji i ułatwienie w ten sposób działalności. Nato- świadczeń wynikających z obserwacji funkcjonowa- miast w związku z wykonywaniem tych zadań nie nia tych przepisów na przestrzeni kilku lat. Zniesie- przewidziano w tej ustawie dodatkowego zatrudnie- nie 5-letniego okresu dotyczy wyłącznie umożliwie- nia. Przewidziano jedynie dodatkowych dziewięć nia lokowania takich salonów do gier legalnym pod- etatów związanych z rozszerzeniem zakresu wpisu miotom prowadzącym legalną działalność. Tak na- do rejestru domen gier hazardowych. Tutaj realizacja prawdę jest to też stworzenie możliwości osobom tych zadań jest na poziomie organu, który zostanie dysponującym lokalami, czyli osobom wynajmują- wskazany, organu upoważnionego przez szefa KAS. cym, w zakresie swobodnego dysponowania takimi Generalnie działania w obszarze gier hazardo- lokalami. Jest to też działanie mające na celu ochro- wych, działania związane z zatrzymywaniem auto- nę graczy i umożliwienie korzystania z legalnych matów, przechowywaniem tych nielegalnych auto- punktów gry oraz ograniczenie działania szarej stre- matów i wszelkie działania związane z kontrolą mają fy i punktów nielegalnych. przede wszystkim charakter prewencyjny. To jest Obowiązek 3-letniego przechowywania zapisu au- ochrona obywateli, zdrowia obywateli, ochrona mło- diowizualnego jest w tym przypadku obowiązkiem dzieży. (Dzwonek) Te zadania prewencyjne niezależ- nadmiarowym w związku z tym, że w salonach gier nie od kosztów muszą być wykonywane dla dobra rejestracja faktów związanych z graniem odbywa się społeczeństwa. Dziękuję. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 72 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: przedsięwzięć, które biznesmeni podejmują w ramach działalności gospodarczej. Bardzo dziękuję. Również przy pierwszym czytaniu w parlamencie Zamykam dyskusję. zaistniała zmiana dotycząca spraw związanych z do- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania precyzowaniem przepisów odnoszących się do prowa- zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- dzenia ewidencji wszystkich podmiotów, gromadzo- ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- nych danych o pojazdach zgodnie z wytycznymi Unii jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- Europejskiej. To również kwestie związane z tym ele- stawienia sprawozdania. mentem, o którym dzisiaj mówił z tej mównicy pre- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm mier Mateusz Morawiecki, z tym, że promujemy tych, propozycję przyjął. którzy są uczciwi. Czyli tak naprawdę zawężamy to Sprzeciwu nie słyszę. środowisko, które chce rywalizować poprzez to, że Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. albo nie płaci podatków, albo tego unika, albo czegoś porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- nie ewidencjonuje, albo też w ogóle zakłada działal- nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- ność na granicy prawa. To jest dobre, to właśnie idzie wy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz w tym kierunku, żeby ten zakres, powiedzmy, błędów niektórych innych ustaw (druki nr 860 i 931). gospodarczych eliminować. Bardziej sprawiedliwe Proszę panią poseł Ewę Szymańską o przedsta- zasady podziału, jeśli chodzi o prowadzenie działal- wienie sprawozdania komisji. ności gospodarczej, również są elementem tych zmian, które klub Prawa i Sprawiedliwości widzi, idących właśnie w tym kierunku, zmian, o których Poseł Sprawozdawca Ewa Szymańska: minister finansów czy też sam premier wielokrotnie mówił. To jest istotne. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Proszę państwa, chcę podkreślić w tym aspekcie przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Pu- środków finansowych… Przecież nikt nie lubi płacić blicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie podatków, nikt nie lubi płacić podatków za wysokich, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych in- ale proszę państwa, państwo jest umową społeczną Spis treści nych ustaw z druku nr 860. i skądś musimy mieć dochody, bo inaczej nie byłoby Sejm na 25. posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2021 r. państwa, no chyba że powrócilibyśmy do innych, sta- zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował rych metod funkcjonowania, ale to raczej jest nie- powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Pu- możliwe w przypadku demokracji. Dlatego też tak blicznych w celu rozpatrzenia. Komisja Finansów ważną rzeczą jest uczciwe rozkładanie akcentów i to, Publicznych po rozpatrzeniu powyższego projektu żeby w Polsce ci, którzy powinni płacić przeróżne ustawy na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2021 r. wno- podatki, po prostu płacili je zgodnie z istniejącym si, aby Wysoki Sejm uchwalił załączony projekt usta- prawem. wy. Dziękuję. Dlatego też Klub Parlamentarny Prawo i Spra- wiedliwość jest za przyjęciem tego przedłożenia rzą- dowego i oczywiście będzie je popierał, będzie opto- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wał za przyjęciem projektu ustawy przedłożonego po pracach w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję Bardzo dziękuję. bardzo. (Oklaski) Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów i kół. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Otwieram dyskusję. Pan poseł Zdzisław Sipiera, Klub Parlamentarny Dziękuję. Prawo i Sprawiedliwość. Pan poseł Michał Jaros, Koalicja Obywatelska. Nie ma pana posła. Pan poseł Przemysław Koperski, klub Lewicy. Poseł Zdzisław Sipiera: (Poseł Przemysław Koperski: Pan Maciej Koniecz- ny był pierwszy.) Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo proszę, pan Maciej Konieczny. Kiedy rozpoczynało się procedowanie nad ustawą, mówiliśmy o propozycjach rządowych, które dotyczy- ły ułatwień, uściśleń i porządkowania spraw związa- Poseł Maciej Konieczny: nych z akcyzą. Ta ustawa dotyka kilku aspektów, które są istotne w prowadzeniu działalności gospo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak pewnie zdą- darczej przez przedsiębiorców, przez biznesmenów żyli się już państwo zorientować, w partii Razem w Polsce. Dobrze się dzieje, że podczas procedowania nie wzdrygamy się specjalnie na myśl o działającym takie przepisy idą właśnie w kierunku ułatwienia państwie, takim, które skutecznie ściąga podatki. Co 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym 73

Poseł Maciej Konieczny Wicemarszałek Ryszard Terlecki: więcej, uważamy, że sprawność w tej dziedzinie, czy- Pan poseł Przemysław Koperski, klub Lewicy, telne i egzekwowane regulacje są warunkiem istnie- wykorzysta resztę czasu. nia nowoczesnego, działającego państwa. Nie mamy też nic przeciwko skutecznemu i adekwatnemu ka- raniu osób, które chcą na podatkach oszukiwać. Co Poseł Przemysław Koperski: do zasady więc partia Razem pozytywnie odnosi się do projektu uszczelnienia podatku akcyzowego. Nie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Prawa i Spra- dołączamy więc do populistycznych głosów traktują- wiedliwości do perfekcji opanował podduszanie pol- cych podatki jak kradzież, a oszustów podatkowych skich mikroprzedsiębiorców w okresie pandemii. Już niczym narodowych bohaterów. jednak nie wystarczają wam masowe kontrole wła- Przyznam jednak, że w kwestii procedowanej usta- ścicieli lokali gastronomicznych przez podległe rzą- wy pod pewnymi względami zapał, a przede wszyst- dowi służby, począwszy od sanepidu, a skończywszy kim pośpiech, rządu Zjednoczonej Prawicy wydaje się na Krajowej Administracji Skarbowej. Od 2 miesięcy przesadny nawet jak na moje socjalistyczne gusta. standardem jest również wysyłanie kilkudziesięcio- Żeby państwo dobrze funkcjonowało, reguły muszą osobowych szwadronów policji na właścicieli małych być jasne, stabilne i czytelne dla obu stron. Firmy muszą mieć czas na dostosowanie się do planowanych restauracji, tak jak to miało miejsce w Cieszynie czy zmian. Decyzje urzędowe o istotnych dla firm konse- w Pszczynie. Do podduszania chcecie teraz dodać kwencjach nie mogą zapadać w sposób zaskakujący. skakanie po klatce piersiowej, tak jakbyście mieli W skrócie: reguły muszą być jasne dla obu stron. satysfakcję z tego, że polscy przedsiębiorcy, obywa- Dlatego jako Lewica składamy poprawki dotyczą- tele, wszyscy będą mieli zawał serca. Do tego spro- ce wiążącej informacji akcyzowej. Jedna sprawia, że wadza się ten projekt ustawy. Próbujemy oczywiście w przypadku zmiany przepisów WIA obowiązuje ratować go, ale nie sądzę, żebyście poparli nasze jeszcze przez pół roku, druga znosi zakładane przez poprawki. ustawę w przypadku WIA domniemanie oszustwa. Padają kolejne branże, komornicy bezdusznie bu-

Będziemy też wnosić o późniejsze wejście w życie ca- szują po rodzinnych firmach już od wielu tygodni, Spis treści łej ustawy. ludzie tracą pracę, środki do życia, ceny rosną, a wa- Zapał rządzących nie ograniczał się do samej kwe- sza tarcza jest dziurawa jak szwajcarski ser, panie stii akcyzy. Przy okazji chcą przepchnąć zmianę try- ministrze. I w tym właśnie momencie, najtrudniej- bu nakładania kar za wykroczenia skarbowe, tak aby szym po 1989 r. dla naszej gospodarki, wprowadzacie można było karać mandatami do wysokości pięcio- kolejne obciążenia fiskalne. Szukacie środków finan- krotności minimalnego wynagrodzenia. Chcemy tę sowych, znowu gnębiąc mikroprzedsiębiorców i oby- zmianę wykreślić. Nawet rozumiem intencję odcią- wateli. Nowych podatków wprowadziliście już kilka- żania sądów, które i tak te kary nakładały przeważ- dziesiąt, a jest dopiero początek lutego. Nie oszczę- nie z automatu. Brak tu jednak zabezpieczenia, któ- dzacie nawet tych polskich rodzin, które planują spę- re chroniłoby tych najmniejszych, mikroprzedsiębior- dzić najbliższe wakacje na Mazurach, w Beskidach, ców. Docelowo warto by w większym stopniu powią- nad morzem, w Bułgarii czy w Chorwacji, korzystając zać kary, a przede wszystkim ich górne limity, z przy- z kamperów. Dowalacie im blisko 20-procentowy po- chodem konkretnej osoby, aby uniknąć podobnych datek akcyzowy. Chcecie nawet przydusić tych, któ- dylematów. rzy lubią sobie czasami wypić piwo z Czech albo z Nie- Wracając na chwilę do wątku opodatkowania no- miec. Jeżeli sprowadzenie pięciu butelek piwa od na- watorskich wyrobów tytoniowych, a tym samym za- szych południowych sąsiadów ma się wiązać z dodat- łatania dziury w podatku akcyzowym, któremu po- święciłem poprzednie wystąpienie, chcę powiedzieć, kowymi podatkami, to widać, że już jesteśmy w jakiejś że jestem pod ogromnym wrażeniem echa, jakim ono absolutnej mgle absurdów. się odbiło. Wydaje się nawet, że nasza interwencja Klub parlamentarny Lewica nie może zgodzić się przyniosła bardzo konkretne efekty. W II kwartale na żadne dodatkowe opodatkowania w tym czasie, tego roku ma rozpocząć prace rządowe Forum Opo- kiedy Polacy walczą z pandemią. Staramy się rato- datkowania Wyrobów Akcyzowych. Pierwsze spotka- wać wasze projekty. Jeżeli poprzecie nasze propozy- nie ma dotyczyć właśnie wyrobów tytoniowych, e-pa- cje, to jest jakaś szansa na normalność, ale nie wierzę pierosów oraz produktów nowatorskich. Na horyzon- w to, ponieważ w naszym kraju nie rządzi logika, cie pojawia się więc nadzieja na konkretne systemowe tylko rządzi Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję uprzej- uregulowanie kwestii. Będziemy trzymać rękę na mie. (Dzwonek) pulsie. Partia Razem, popierając co do zasady uszczelnienie akcyzy, zachęca jednocześnie do poparcia popra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wek Lewicy, które rozbrajają parę istotnych min, które znajdują się w tym projekcie. Dziękuję. Pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 74 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

Poseł Czesław Siekierski: roślin, jakie są w Polsce w związku z wymogami Unii Europejskiej. Dlatego ważne jest, aby utrzymać te Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Roz- relacje na właściwym poziomie, aby było to i w inte- wiązania prawne związane z podatkiem akcyzowym resie konsumentów, i w interesie producentów. Waż- zazwyczaj wywołują duże zainteresowanie różnych ne jest także, żeby zapewnić możliwie jak największy środowisk, co szczególnie podkreślam, bo nie chodzi dopływ pieniędzy do budżetu. Wiemy, że funkcjonuje tylko o podatników konsumentów, ale o różne inne czarny rynek – jeśli chodzi o ten obszar, to jest on środowiska, często powiązane z tymi działaniami wyjątkowo duży – który w jakiś sposób ogranicza w sposób taki wyjątkowy, szczególny. Z tego też ty- wpływy środków do budżetu. tułu wymaga to większego oglądu i nadzoru. Pamię- Omawiana ustawa jest wyjątkowo ważna ze tajmy bowiem, że z tego obszaru działalności spływa względu na zdrowie obywateli i ze względu na finan- istotne zasilanie budżetu państwa, jeśli chodzi o fi- se, ze względu na konsumentów i ze względu na rol- nanse, pokrywanie wydatków, głównie przecież wy- ników. Potrzebujemy rozsądnej równowagi między datków o charakterze społecznym, socjalnym, zdro- różnymi działaniami. Bardzo dziękuję. wotnym itd., itd. Omawiana ustawa ma za zadanie likwidację, (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek a przynajmniej istotne ograniczenie, nieprawidłowo- Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska) ści w poborze podatku od wyrobów akcyzowych oraz samochodów, innych towarów poprzez wprowadzenie niezbędnych uszczelnień w obrocie tymi towarami. Wicemarszałek Nasza obecność w Unii, co dzisiaj podkreślałem, Małgorzata Kidawa-Błońska: udział w jednolitym rynku wymaga dostosowania i implementacji rozwiązań europejskich do naszego Dziękuję, panie pośle. krajowego systemu prawnego. Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Bosak, Kon- Omawiane zmiany dotyczą wprowadzenia innych federacja. rozwiązań ważnych dla prowadzenia działalności gospodarczej w tym obszarze, co musimy uwzględnić Spis treści dla jednolitości rynku. Dotyczy to szczególnie groma- Poseł Krzysztof Bosak: dzenia, przepływu szeregu informacji formalno-administracyjnych, rynkowych. Myślę tu o całych pro- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcę zwrócić cedurach, zasadach składania odpowiednich dekla- uwagę na jeden obszar, którego dotyczy ta złożona racji podatkowych czy ich stosowania, co znacznie ustawa, przypomnę, o podatku akcyzowym. Chodzi uprości, poprawi system, jeśli chodzi o gromadzenie, mianowicie o to, w jaki sposób uderzy ona w rynek przekazywanie informacji za pomocą środków komu- firm zabudowujących auta z silnikami powyżej 2 l. nikacji elektronicznej. W szczególności chodzi tu o rynek produkcji i sprze- Jak już wspomniałem, wprowadzanie zmian w po- daży kamperów. Jest to w Polsce rozwijająca się datku akcyzowym zawsze wywołuje dyskusję i szereg branża, co więcej, ta branża dostała silny impuls do wątpliwości. Odniosę się tu do sektora tytoniowego. rozwoju właśnie w związku z pandemią. W tej chwi- Jak pamiętamy, unijna dyrektywa doprowadziła do li w Europie bite są rekordy sprzedaży. Według da- zaprzestania produkcji papierosów mentolowych. Ich nych z 2020 r. w Niemczech zarejestrowano 70 tys. miejsce w dużej mierze zajęły e-papierosy bądź tzw. nowych aut. Oczywiście ma to bezpośredni związek podgrzewany tytoń, co w istotny sposób wpłynęło na z zamknięciem hoteli i z tym, że kamper daje dużą wzrost podaży na te produkty. A więc mamy obecnie możliwość swobodnego podróżowania. Karawanig papierosy tradycyjne, e-papierosy i podgrzewany ty- daje też możliwość kontaktu z naturą. toń, tzw. nowatorskie wyroby tytoniowe. W tym sys- W Polsce jest to branża, w której utrzymuje się temie chodzi o to, aby utrzymać relacje podatkowe, wiele firm. Zaczęły one dynamicznie rosnąć. Duża które będą najkorzystniejsze, po pierwsze, dla zdro- część produkcji w sektorze kamperów – podobnie jak wia konsumentów, dla zdrowia obywateli, a więc żeby np. w sektorze jachtów – idzie na eksport. Tu pojawia w jakiś sposób, jeśli już preferuje się nawet te niewła- się problem. Mianowicie chodzi o uszczelnianie po- ściwe formy konsumpcji używek… Chodzi o to, żeby datku akcyzowego w związku z faktycznymi przekrę- były one jak najmniej szkodliwe dla zdrowia. Chodzi tami, a więc np. sprowadzaniem aut luksusowych przede wszystkim o zdrowie obywateli. jako auta towarowe i rejestrowaniem ich w Polsce Po drugie, chodzi także o to, żeby zabezpieczone jako auta osobowe. To rzeczywiście jest przekręt. Na- zostały interesy rodzimych producentów. Nie jest tak, tomiast czy sprowadzenie do Polski vana czy furgonu że jeśli ograniczymy produkcję tytoniu w kraju, to i następnie przerobienie go na kampera jest jakim- ograniczymy spożycie papierosów czy używek tyto- kolwiek nadużyciem? W mojej ocenie nie. Karanie niowych w innej formie. Po prostu będzie import. akcyzą w wysokości aż 18,6% wartości pojazdu ludzi, Często będzie to import wyrobów z tytoniu gorszej którzy podejmują działalność gospodarczą polegającą jakości, z miejsc, w których nie ma tak wysokich na zabudowie furgonów, zamianie ich w auta umoż- standardów, jeśli chodzi o stosowane środki ochrony liwiające podróżowanie i mieszkanie w nich, zniszczy, 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym 75

Poseł Krzysztof Bosak Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: zabije tę branżę. To spowoduje bardzo prostą rzecz. Ministerstwo Finansów – patrzę tutaj w kierunku Dziękuję, panie pośle. przysłuchujących się urzędników i pana ministra Bardzo proszę, pan poseł Michał Jaros, Koalicja – nie zobaczy z tych pieniędzy ani złotówki. Te auta Obywatelska. będą wyjeżdżać z Polski na lawetach i będą rejestro- wane w innych krajach. Nie zobaczycie ani pieniędzy z VAT-u, ani pieniędzy z akcyzy. Uderzy to także Poseł Michał Jaros: w rynek najmu aut, ponieważ część tych aut jest pro- dukowana pod najem. Ludzie, którzy robią to pry- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- watnie, będą kupować auta używane z zagranicy, soka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinię Koalicji oczywiście auta starsze, z gorszymi normami środo- Obywatelskiej dotyczącą projektu ustawy o zmianie wiskowymi. To będzie impuls do importowania uży- ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych in- wanych aut. Część osób, które robią to prywatnie nych ustaw. Patrząc na tytuł projektu, mało kto by z powodu swojej pasji – poznałem takie osoby, będąc przypuszczał, że za słowami „oraz niektórych innych na ostatnich targach branży karawaningowej w Po- ustaw” kryją się Kodeks karny skarbowy i kolejna znaniu, gdzie rozmawiałem z producentami i z pasjo- wprowadzana przez rząd podwyżka. natami – będzie zabudowywać auta na dziko, bo nie Obecnie można nałożyć karę grzywny o wartości będzie ich stać na zapłacenie 18% podatku. nieprzekraczającej podwójnej wysokości minimalne- Jest jeszcze jedna rzecz, którą chciałbym tu poru- go wynagrodzenia. Rząd planuje jednak podnieść tę szyć. Moim zdaniem jest bardzo istotna. Chodzi o ra- kwotę aż do jego 5-krotności. W tym miejscu przypo- cjonalność tej regulacji. Dlaczego mamy podatek ak- mnę tylko, że od dnia 1 stycznia 2021 r. minimalne cyzowy na auta osobowe z silnikiem o pojemności wynagrodzenie za pracę to 2800 zł, tak więc wy- powyżej 2 l? Po to, żeby – jeśli rozumiem intencje sokość wspomnianej grzywny może wynieść nawet Ministerstwa Finansów – silniki były mniejsze i emi- 14 tys. zł. O niedorzeczności wprowadzenia tej zmiany mówiliśmy już podczas pierwszego czytania pro- syjność spalin była niższa, tak? Jeżeli tak, to zasta- Spis treści jektu ustawy. Temat był również omawiany w Komi- nówmy się, czy silnik 2-litrowy jest wystarczający dla sji Finansów Publicznych. Argumenty przedstawiane auta w normie do 3,5 t. Odpowiedź brzmi: nie. Cały przez stronę rządową są wręcz abstrakcyjne. rynek aut w Europie w tym zakresie pracuje na silni- Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, kach o pojemności 2–3 l. To nie jest przypadek. To obecny dzisiaj na sali pan minister Jan Sarnowski, wynika po prostu z optymalizacji rachunku ekono- twierdzi, że zmiany dotyczące mandatu karnego nie micznego. Z jednej strony chodzi o dostosowywanie mają na celu zwiększenia wysokości kar, wręcz prze- norm koncernów motoryzacyjnych do unijnych norm ciwnie, mają na celu realizację postulatu przedsię- środowiskowych, z drugiej strony – o tych, którzy dyspo- biorców – nie wiem, jaki to postulat przedsiębiorców nują flotą aut, i o dostosowywanie tych aut do ich po- – co mieliśmy oczywiście okazję usłyszeć podczas trzeb, tzn. te auta, żeby jeździć bezpiecznie, muszą ostatniego posiedzenia Sejmu. Nie wiem, w jaki spo- mieć pewną moc, podobnie jak auta dostawcze w sek- sób podniesienie maksymalnej kwoty grzywny o nie- torze do 3,5 t. mal 10 tys. zł nie jest zwiększeniem wysokości kary. Moje pytanie – jeżeli będzie tu ktoś po mnie od- Wciąż próbuję to zrozumieć, ale niestety, panie mi- powiadał z ministerstwa – panie ministrze, brzmi: nistrze, nie potrafię. Dlaczego chcecie zabić rynek produkcji i sprzedaży Z kolei po wyjaśnieniu przedstawionym przez re- aut dostawczych czy turystycznych do 3,5 t z silnika- sort na posiedzeniu komisji okazało się, że wszystkie mi o pojemności powyżej 2 l? Czy zakładacie, że ktoś osoby będące przeciwko podniesieniu owej grzywny będzie jeździł autem z silnikiem 1,5-litrowym? Tak w zbyt prosty sposób interpretują przepisy projektu. nie będzie. Naprawdę nie. Zwróćmy np. uwagę na Twierdzi się, że jest to gwarancja dla przedsiębior- analogiczne auta, na jakich silnikach jeździ się w Sta- ców, że sprawa zostanie załatwiona szybciej i spraw- nach Zjednoczonych. Nie mówię, że to jest pozytywny niej, co jest ogromnym plusem, bo jednocześnie od- przykład, być może tam jest przegięcie w drugą stro- ciąży to sądy. nę. Natomiast to, że my w tej chwili w Europie zabi- Nie rozumiem, dlaczego wmawia się, że przedsię- jamy swoją motoryzację i że jeszcze Polska dokłada biorcy poczują ulgę dzięki temu, że zostaną ukarani do tego cegiełkę, to jest niestety dramat. wysokim mandatem. Nie potrafię tego zrozumieć. W ostatnich sekundach swojego wystąpienia zwró- Z drobnych niedopatrzeń robi się przestępstwa skar- cę tylko uwagę na to, że w Polsce takich aut w zeszłym bowe. Wprowadza się wysokie grzywny. Nie wspo- roku zarejestrowano 1 tys., w Niemczech, są to dane mnę już nawet o wciąż podnoszonych podatkach z 2019 r. – 53 tys., we Francji – 23 tys., w Wielkiej Bry- i ciągłym robieniu obywatelom, w tym przedsiębior- tanii – 15 tys. itd. (Dzwonek) To są nasze rynki eks- com, pod górkę. A na koniec wmawia się wszystkim, portowe. Nie niszczcie tej branży. że to dla ich dobra. Szkoda, że partia rządząca jest 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 76 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

Poseł Michał Jaros com, deregulacji, obniżania opodatkowania, tak żeby polskie firmy – zwłaszcza teraz, w czasie pandemii tak bardzo zapatrzona w siebie, że swoje dobro uzna- – miały możliwość funkcjonowania w tej trudnej je za dobro wszystkich. sytuacji gospodarczej? (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- (Oklaski) soka Izbo! To, że rząd popełnia błędy, potykając się o własne nogi, nie oznacza, że konsekwencje tego mają ponieść wszyscy przedsiębiorcy. Jesteśmy wła- Wicemarszałek śnie m.in. ze względu na tę zmianę przeciwko temu Małgorzata Kidawa-Błońska: projektowi ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Marta Wcisło: Dziękuję bardzo, panie pośle. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ustawie o podatku akcyzowym wprowadzacie państwo opłaty skar- Poseł Michał Jaros: bowe, wzrost podatku, w tym pięciokrotny, zmieniacie Kodeks karny skarbowy. Zapał partii rządzącej Jeszcze, pani marszałek, składam dwie poprawki. w utrudnianiu życia przedsiębiorcom jest niebywały, Jedna dotyczy wiążącej informacji akcyzowej, a w przy- i to wszystko pod pretekstem, szanowni państwo, padku drugiej chodzi o wycofanie przepisów, które są wsparcia i pomocy dla przedsiębiorców. Nawet opo- obciążające dla przedsiębiorców i nie są proprzedsię- datkowujecie rynek kamperów. Mamy w tej chwili biorcze, tylko są prourzędnicze wobec urzędników pandemię. Hotele zamknięte, rynek kamperów mógł- Ministerstwa Finansów Publicznych. by ruszyć, więc trzeba tym ludziom utrudnić życie i opodatkować ich prawie dwudziestokrotnym podat- Spis treści kiem od tej działalności. Gdzie wasze zaufanie do Wicemarszałek przedsiębiorców, gdzie wasza pomoc dla przedsiębior- Małgorzata Kidawa-Błońska: ców? Bo w czasie największego kryzysu wprowadzanie nowych podatków, pięciokrotny wzrost podatku Dziękuję bardzo. Przystępujemy do pytań. w przypadku przedsiębiorców, to jest po prostu skan- Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zadać dal. (Oklaski) pytanie? Jeżeli nie, zamykam listę. Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Ko- Wicemarszałek alicja Obywatelska. Małgorzata Kidawa-Błońska: Czas – 1 minuta. Dziękuję, pani poseł. Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Miszalski, Poseł Mirosław Suchoń: Koalicja Obywatelska.

Uprzejmie dziękuję. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Poseł Aleksander Miszalski: soka Izbo! Panie ministrze, pragnę dopytać jednak o wiążącą informację akcyzową. Pytanie jest takie: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego komplikujecie państwo życie przedsiębior- Niestety ten procedowany projekt wprowadza po- com? Wprowadzacie kolejne podatki, kolejne obo- datek, który obejmie wszystkie pojazdy specjalne, strzenia administracyjne. Teraz wprowadzacie okres w tym pojazdy kampingowe. Tymczasem Polska jest ważności dla informacji. Jest to kolejny taki sam liderem w produkcji tego typu samochodów w Euro- krok. Już kolejna informacja zostanie obciążona wła- pie. Te firmy m.in. na tym bazują, że przerabiają sa- śnie tą niedogodnością, iż będzie obowiązywała przez mochody dostawcze na pojazdy kampingowe. Tym- określony czas. czasem próbujecie nałożyć na nie akcyzę w wysokości W związku z tym, panie ministrze, pytanie jest prawie 19%, na te pojazdy z silnikiem powyżej 2 l. takie: Kiedy państwo zrezygnujecie z kierunku, W związku z tym oczywiście polscy producenci nie który obraliście, czyli wprowadzania dodatkowych będą w stanie sprzedawać tych pojazdów, ponieważ utrudnień wobec przedsiębiorców i ułatwiania życia będą one o parędziesiąt tysięcy złotych droższe. Naj- urzędnikom, i podążycie w tym kierunku, w którym większy problem mają te osoby, które już zainwesto- powinniście iść, czyli z ułatwiania życia przedsiębior- wały w zakup takich samochodów, ale nie zdążyły 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym 77

Poseł Aleksander Miszalski 50 podatków, opłat, danin – oczywiście w semantyce jesteście mistrzami – zostało wprowadzonych albo jeszcze ich przerejestrować na ten specjalny pojazd podwyższonych. W związku z tym proszę o uzupeł- kampingowy, co wymaga zazwyczaj kilku miesięcy. nienie informacji dla posła Szłapki o informację, ile W związku z tym będą musiały zapłacić ten podatek, tych podatków zostało podwyższonych. mimo że tego wcale nie planowały. Panie Ministrze! Pytanie do pana jest takie: Ile Dlatego chciałbym zapytać o państwa stosunek podatków, opłat, danin planujecie jeszcze podnieść do tego postulatu, by wyłączyć z ustawy obowiązek w roku 2021, o ilu myślicie w roku 2022 i ile chcecie zapłaty akcyzy przy zmianie przeznaczenia samocho- podnieść podatków i wprowadzić nowych w roku du z ciężarowego na specjalny, kampingowy oraz 2023? Bardzo proszę o odpowiedź. Z drugiej strony może wydłużyć vacatio legis do końca 2021 r. (Dzwo- proszę, panie ministrze, o to, żebyście nie wprowa- nek ), jeżelibyście nie chcieli od tego odejść. Dziękuję dzali tych rozwiązań, żebyście wycofali się z tych bardzo. (Oklaski) rozwiązań dotyczących karania przedsiębiorców. (Dzwo- nek) Jest nasza poprawka. Warto ją poprzeć. Proszę Wicemarszałek o to w imieniu przedsiębiorców. Dziękuję serdecznie. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Oklaski)

Dziękuję bardzo, panie pośle. Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywa- Wicemarszałek telska. Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie ma pana posła. Pan poseł Adam Szłapka, Koalicja Obywatelska. Dziękuję bardzo. I pan poseł Tomasz Szymański, Koalicja Obywa- telska. Poseł Adam Szłapka:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest kolejna Poseł Tomasz Szymański: Spis treści ustawa dotycząca w ogóle systemu podatkowego. Jak- by państwo porozmawiali kiedyś z przedsiębiorcami, Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pamię- to jednym z podstawowych problemów jest to, jak tam zapowiedzi pana ministra finansów, który po- wiele jest tych przepisów, jak wiele jest tych regulacji, wiedział, że w 2021 r. żaden podatek nie zostanie jak bardzo to jest zagmatwane. Ale to jest jeden z pro- podniesiony. blemów, które dręczą Polaków. Drugim problemem Dziękuję, Michał, za to, że powiedziałeś w tej sali, jest to, jak wiele jest kolejnych rozwiązań, kolejnych z tej mównicy, ile razy faktycznie rząd Prawa i Spra- podatków, kolejnych danin czy opłat, jakkolwiek chce- wiedliwości podniósł podatki, obciążając polskich cie te podatki nazywać. konsumentów i przedsiębiorców. To jest skandal. W związku z tym mam pytanie do przedstawicie- A teraz dobieracie się do gardeł użytkownikom li rządu. Proszę o odpowiedź na piśmie. Chodzi o to, idei kamperingu. Szanowni państwo, pozamykaliście żeby wyliczyć wszystkie nowe opłaty, podatki, daniny hotele, daliście Polakom wyłącznie możliwość korzy- czy jakkolwiek to państwo nazywacie, które zostały stania z dobrodziejstw natury, gdzie użytkownicy wprowadzone w Polsce od października 2015 r. Dzię- przyczep kampingowych i kamperów mogą bezpro- kuję. (Oklaski) blemowo funkcjonować w normalnym, otaczającym nas świecie. A teraz chcecie jeszcze, mimo że obcią- żacie podatkiem podwozia samochodów, obciążyć Wicemarszałek jeszcze nadwozia, czyli te zabudowy kampingowe, Małgorzata Kidawa-Błońska: dodatkowym podatkiem przekraczającym 19%. Dla- czego to robicie? Bo jesteście nieskuteczni w uszczel- Dziękuję, panie pośle. Pan poseł Michał Jaros, Koalicja Obywatelska. nianiu możliwości rejestracji innych pojazdów. Od- puśćcie sobie. Dajcie spokój tym użytkownikom kam- perów, tym producentom, którzy są liderami w Eu- Poseł Michał Jaros: ropie. Odpuśćcie sobie te kampery. (Dzwonek) Dajcie możliwość zarabiania polskim producentom na sprze- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- daży tych urządzeń, tych pojazdów w Polsce, a nie soka Izbo! Podatek od deszczu, podatek cukrowy, skazujecie ich wyłącznie na to, żeby eksportowali je podatek od alkoholu w małych butelkach, czyli podana Zachód. Polscy użytkownicy kamperów chcą jeź- tek od tzw. małpek, opłata mocowa, podwójne opo- dzić polskimi autami złożonymi w Polsce. Nie będą datkowanie spółek komandytowych. Lista podatków, musieli kupować używek i jakiś wraków za granicą. które wprowadziliście, jest znacznie dłuższa. Niemal Dziękuję bardzo. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 78 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

Wicemarszałek Podsekretarz Stanu Małgorzata Kidawa-Błońska: w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski: Dziękuję bardzo. Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania podse- Bardzo dziękuję. (Dzwonek) kretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jana Ograniczenie dotyczące wiążącej informacji tary- Sarnowskiego. fowej wynika z unijnego kodeksu celnego. Tutaj czas Bardzo proszę. określony został na 3 lata. W rozwiązaniu, które proponujemy, wychodzimy dalej. Dajemy przedsiębior- com 5 lat, co wynika również ze specyfiki prowadze- Podsekretarz Stanu nia działalności gospodarczej i obrotu towarami ak- w Ministerstwie Finansów cyzowymi. Jan Sarnowski: Wiele pytań pojawiło się w stosunku do manda- tów. Chciałbym jeszcze raz gorąco podkreślić, że tu- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! taj nie podnosimy kar. Podnosimy maksymalną wy- (Głos z sali: Przyłbica miała być zakazana.) sokość kary grzywny za wykroczenie skarbowe, któ- Przede wszystkim raz jeszcze chciałbym podkre- ra może być nałożona w drodze tzw. mandatu karne- ślić, że w omawianej dzisiaj zmianie przepisów akcy- go. Na czym to konkretnie polega? Aktualnie służby zowych nie mówimy na żadnym etapie o wprowadze- skarbowe wykrywają bardzo wiele spraw, w przypad- niu dodatkowego opodatkowania. Wszystkie regula- ku których popełnienie wykroczenia skarbowego cje mają charakter albo uszczelniający, mający na przez sprawcę jest po prostu oczywiste, jak w przy- celu zamykanie pewnych luk w prawie, albo porząd- padku zatrzymania osoby próbującej przemycić przez kujący. granicę produkty akcyzowe, np. papierosy. Jeśli co (Głos z sali: Semantyka, panie ministrze.) do okoliczności sprawy nie ma kontrowersji, to za- Wracając do tematu wiążącej informacji akcyzo- równo urzędowi, jak i zatrzymanemu zależy na tym, wej: określenie okresu jej ważności jest standardem, żeby szybko zakończyć sprawę. Krajowa Administra- Spis treści i to standardem o charakterze europejskim. Bardzo cja Skarbowa wystawia wtedy mandat karny, a spraw- podobne rozwiązania, wynikające właśnie z faktu ca po prostu go przyjmuje i płaci, a postępowanie jest zmiany sposobu produkcji wyrobów, możemy widzieć zamykane bez konieczności pójścia do sądu. również w przypadku wiążącej informacji taryfowej. Problemem jest mała liczba spraw, które można To ograniczenie wynika z unijnego kodeksu celnego. w ten sposób załatwić. Jeśli popełniającemu wykro- (Wypowiedź poza mikrofonem) czenie grozi kara grzywny wyższa niż 5600 zł, to Proszę? nawet gdy chce on przyjąć mandat i zapłacić tę grzy- (Poseł Dariusz Joński: Nie, bo pan minister mó- wnę, po prostu nie ma takiej możliwości, musi iść do wił, żeby w przyłbicach nie mówić, dlatego…) (Głos z sali: Nie przeszkadzaj.) sądu. W efekcie co roku do sądów trafia aż 14 tys. (Poseł Krzysztof Bosak: W Sejmie można – zarzą- takich spraw. Musi być napisany akt oskarżenia, dzenie marszałek Sejmu.) sprawa musi się zakończyć wyrokiem. Często dzieje się to zupełnie niepotrzebnie. Tu mamy do czynienia nawet ze sprawami, w przypadku których te kwestie są oczywiste, a zatrzymany i urząd chcą szybko za- Wicemarszałek kończyć sprawę. Małgorzata Kidawa-Błońska: A więc w żaden sposób nie pogarszamy sytuacji sprawców wykroczeń skarbowych. Jeśli nie będą zga- Bardzo proszę, panie ministrze. dzać się ze stanowiskiem organów, to wciąż mają możliwość nieprzyjęcia mandatu i skierowania sprawy na drogę sądową. Jednocześnie damy im tę do- Podsekretarz Stanu datkową możliwość szybkiego załatwienia sprawy w Ministerstwie Finansów w ramach jednorazowego kontaktu z urzędnikiem Jan Sarnowski: skarbowym. Nie mówię już o tym ogromnym poten- cjale w zakresie zmniejszenia liczby spraw rozpatry- Da mi pani troszeczkę więcej czasu? wanych w sądach nawet o 14 tys. Nawet gdyby w przypadku co drugiej sprawy udało się uniknąć postępo- wania sądowego, to liczba spraw, których można by Wicemarszałek uniknąć, szłaby w tysiące. Małgorzata Kidawa-Błońska: Druga sprawa, która się pojawia: kampery. Sza- nowni państwo, nowe rozwiązania nie rozszerzają Ale proszę mówić. katalogu pojazdów podlegających opodatkowaniu 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym 79

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Sprawozdawca Mariusz Trepka: Finansów Jan Sarnowski Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność o samochody kempingowe. Samochody kempingowe przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury już teraz objęte są podatkiem akcyzowym. o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o trans- (Poseł Tomasz Szymański: Jak wysokim?) porcie drogowym, druk nr 908. Sprawozdanie to Przywóz takiego samochodu z innego kraju do druk nr 948. Polski podlega akcyzie, natomiast w praktyce poja- Pani marszałek Sejmu zgodnie z regulaminem wiły się przypadki omijania opodatkowania. W jaki Sejmu skierowała w dniu 25 stycznia 2021 r. powyż- sposób? Poprzez przerabianie samochodu ciężarowe- szy projekt ustawy do Komisji Infrastruktury celem go sprowadzonego bez akcyzy do Polski i zarejestro- przeprowadzenia pierwszego czytania. Komisja In- wanego już w Polsce na kampera, czyli na samochód frastruktury po przeprowadzeniu pierwszego czyta- osobowy. Wtedy opodatkowanie się nie pojawia i mamy nia oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posie- do czynienia z nieuczciwą konkurencją pomiędzy dzeniu w dniu wczorajszym wnosi, by Wysoki Sejm podmiotami, które sprowadzają kampery do Polski, uchwalić raczył załączony projekt ustawy. a podmiotami, które sprowadzają samochody cięża- Chcę nadmienić, że projekt ustawy został przez rowe, przerabiają je na miejscu po rejestracji i akcyzy komisję przyjęty, można powiedzieć, jednogłośnie. nie płacą. Projekt ustawy wprowadza obowiązek gromadzenia (Poseł Tomasz Szymański: Tak, trzeba wszystkich w centralnej ewidencji naruszeń informacji o nume- do jednego wora zapakować i obciążyć…) rze VIN kontrolowanego pojazdu i przekazywania Stąd propozycja rozwiązania, które wyeliminuje przez głównego inspektora transportu drogowego do tutaj szarą strefę w związku z unikaniem opodatko- innych punktów kontaktowych Unii Europejskiej, wania i po prostu wyrówna szanse i sytuację podmio- właściwych ze względu na kraj rejestracji pojazdu, in- tów, które przywożą samochody i je przerabiają, i pod- formacji o wynikach kontroli, podczas której stwier- miotów, które sprawdzają kampery i uczciwie płacą dzono poważne lub niebezpieczne usterki, przy uży- akcyzę. ciu systemu wymiany komunikatów, systemu RSI. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europej- (Poseł Tomasz Szymański: Ale te firmy są temu skiej. Dziękuję. (Oklaski) Spis treści przeciwne, panie ministrze. One jednym głosem mó- wią, że są przeciwne takim rozwiązaniom.) Głos z sali ( : Nie przeszkadzaj.) Wicemarszałek (Poseł Tomasz Szymański: Pan już kończy.) Małgorzata Kidawa-Błońska: Na pozostałe pytania odpowiemy również zgodnie z prośbą panów posłów na piśmie. Bardzo dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- (Poseł Tomasz Szymański: Nie no, ja nie lubię rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ściemy.) czeń w imieniu klubów i kół. Otwieram dyskusję. Jako pierwszy pan poseł Jerzy Paul, Prawo i Spra- Wicemarszałek wiedliwość. Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo proszę.

Dziękuję. Poseł Jerzy Paul: Zamykam dyskusję. W związku z tym, że w czasie drugiego czytania Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- i Sprawiedliwość dotyczące zmiany ustawy o trans- jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- porcie drogowym, druki nr 908 i 948. stawienia sprawozdania. Proponowane zmiany są następstwem wprowa- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że dzonych rozporządzeń wykonawczych Komisji Unii Sejm propozycję przyjął. Europejskiej nr 2017/2005 z dnia 29 listopada 2017 r. Sprzeciwu nie słyszę. w sprawie szczegółowych zasad dotyczących proce- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. dur stosowanych podczas drogowej kontroli technicz- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In- nej pojazdów użytkowych wykazujących poważne lub frastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmia- niebezpieczne usterki. nie ustawy o transporcie drogowym (druki nr 908 Według propozycji rządu główny inspektor trans- i 948). portu drogowego będzie odpowiadał za zbieranie da- Proszę pana posła Mariusza Trepkę o przedsta- nych z kontroli drogowych i kontroli technicznych wienie sprawozdania komisji. pojazdów z poszczególnych kategorii: M2, M3, N2, 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 80 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym

Poseł Jerzy Paul regulacje wprowadzają obowiązek zapewnienia przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego prze- N3, O3, O4 i T5. Są to pojazdy do przewozu osób, kazywania komunikatów w systemie RSI do innych przewozu ładunków, przyczepy i ciągniki kołowe. punktów kontaktowych Unii Europejskiej oraz państw Zmiana ustawy zobowiązywać będzie m.in. woje- członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wol- wódzkich komendantów Policji, komendantów Stra- nym Handlu (EFTA) właściwych dla rejestracji ży Granicznej czy izby administracji skarbowej do pojazdu. przekazywania głównemu inspektorowi transportu W tym miejscu nasuwa się pytanie: Czy system drogowego informacji o wykrytych podczas kontroli teleinformatyczny ITD sprosta wymogom ujętym usterkach w ww. kategoriach pojazdów. w procedowanej ustawie w wyznaczonym ustawowo Projekt ustawy wskazuje, aby m.in. numer VIN terminie? kontrolowanego pojazdu pozostawał w bazie danych Trzeba podkreślić, iż wprowadzenie projektu usta- i był dostępny w razie kolejnych kontroli czy następ- wy spowoduje doprecyzowanie obowiązujących prze- nego łamania prawa. Po wprowadzeniu tej ustawy pisów w zakresie centralnej ewidencji naruszeń, m.in. główny inspektor transportu drogowego będzie zo- poprzez wprowadzenie obligatoryjnego gromadzenia bowiązany do utworzenia komunikatów RSI. Dodat- w związku z przeprowadzoną kontrolą oprócz marki, kowo główny inspektor transportu drogowego będzie typu, numeru rejestracyjnego oraz kraju rejestracji odpowiedzialny za przekazywanie informacji do kra- także numeru VIN kontrolowanego pojazdu. jów Unii Europejskiej po wykryciu usterek lub awarii Zunifikowanie powyższych regulacji w państwach podczas przeprowadzonej kontroli w Polsce, gdy po- Unii Europejskiej wpłynie na zwiększenie bezpie- jazd będzie zarejestrowany poza granicami Rzeczy- czeństwa ruchu drogowego i zmniejszenie emisji za- pospolitej Polskiej. Projekt ustawy ma na celu zapew- nieczyszczeń z pojazdów. Skutkiem finansowym ni- nienie, aby wszystkie wymagane dane podczas kon- niejszej ustawy dla Głównego Inspektoratu Trans- troli mogły być gromadzone i przetwarzane w celu portu Drogowego jest suma 700 tys. w 2021 r. Projekt wspólnego komunikowania się w krajach Unii Euro- ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. pejskiej. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Klub Prawo i Sprawiedliwość, widząc wysiłki czy- Koalicji Obywatelskiej rekomenduję przyjęcie przed-

Spis treści nione przez pana premiera Mateusza Morawieckiego łożonego projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski) i ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka w kierunku poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, popiera proponowany projekt zmiany ustawy, który Wicemarszałek również ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na Małgorzata Kidawa-Błońska: polskich drogach. Dlatego klub Prawo i Sprawiedli- wość będzie głosował za przyjęciem proponowanych Dziękuję bardzo, panie pośle. zmian w ustawie. Dziękuję. (Oklaski) Pan poseł Maciej Kopiec, Lewica. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Maciej Kopiec:

Dziękuję, panie pośle. Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Szewiński, Ko- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Druk nr 908 to alicja Obywatelska. projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym i jest dostosowaniem polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej. Dotyczy procedur zgła- Poseł Andrzej Szewiński: szania pojazdów użytkowych wykazujących poważne lub niebezpieczne usterki stwierdzone podczas dro- Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka gowej kontroli technicznej. Ma na celu doprecyzowa- Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja nie oraz uszczegółowienie obowiązujących już prze- Obywatelska mam przyjemność przedstawić sta- pisów związanych z prowadzeniem przez głównego nowisko klubu wobec rządowego projektu ustawy inspektora transportu drogowego centralnej ewiden- o zmianie ustawy o transporcie drogowym, druki cji naruszeń. nr 908 i 948. Głównym celem jest zapewnienie właściwego funk- Wprowadzenie w życie przedmiotowego projektu cjonowania tego obszaru oraz przepływu danych po- ma na celu dostosowanie krajowych przepisów do między krajami Unii Europejskiej oraz państwami rozporządzenia wykonawczego Komisji Unii Euro- członkowskimi Europejskiego Porozumienia o Wol- pejskiej 2017/2205 w sprawie zasad dotyczących pro- nym Handlu zgodnie z wymogami rozporządzenia cedur zgłaszania pojazdów użytkowych wykazują- Komisji Europejskiej z 2017 r. W Polsce działa już cych poważne lub niebezpieczne usterki stwierdzone centralna ewidencja naruszeń, a wprowadzone roz- podczas drogowej kontroli technicznej. Procedowane wiązanie będzie poszerzało gromadzone w niej dane 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym 81

Poseł Maciej Kopiec Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy będzie głosował za jak najszybszym wprowadzeniem propo- o numer VIN pojazdu oraz kategorię pojazdu i dodat- nowanych przez Komisję Europejską przepisów ze kowo będzie miało na celu sprawną wymianę komu- względu na wspomnianą poprawę bezpieczeństwa na nikatów między punktami kontaktowymi znajdują- polskich drogach, ujednolicenie standardów w pra- cymi się w krajach Unii Europejskiej i EFTA. W prak- wach Unii Europejskiej oraz pozytywny wpływ na tyce oznacza to umożliwienie przesyłania informacji konkurencyjność w transporcie drogowym. Dziękuję o przeprowadzonej kontroli technicznej oraz stwier- bardzo. dzenia, że pojazd wykazuje poważne lub niebezpieczne usterki, do kraju, w którym pojazd został zarejestrowany, w formie komunikatu RSI. Wicemarszałek To kolejny krok na drodze do harmonizacji zasad Małgorzata Kidawa-Błońska: dotyczących drogowych kontroli technicznych spraw- dzających zdatność do ruchu pojazdów użytkowych Dziękuję bardzo. poruszających się w Unii Europejskiej. Optymalnym Bardzo proszę, pan poseł Stefan Krajewski, Ko- rozwiązaniem jest, aby nowe usługi działały w po- alicja Polska. wiązaniu z systemem teleinformatycznym prowadzonym przez głównego inspektora transportu drogowego. Dostosowanie miało wstępnie kosztować 600 tys. zł, Poseł Stefan Krajewski: ale po analizie zabezpieczona kwota została podnie- siona o 100 tys. zł. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Mam nadzieję, że przez prawie 4 lata od ogłosze- soka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko nia tej dyrektywy dobrze przemyślano wydatkowanie Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska – PSL, UED, tych środków i system zostanie przygotowany w peł- Konserwatyści dotyczące sprawozdania komisji o rzą- ni fachowo i oddany do użytku jako w pełni funkcjo- dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o trans- nalny i operatywny. System musi także spełniać porcie drogowym, druki nr 908 i 948. określone unijnym rozporządzeniem wymogi w za- Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kresie komunikatów RSI oraz komunikatów potwier- drogowym służy stosowaniu przepisów rozporządze- Spis treści dzenia zgłoszenia. nia wykonawczego Komisji Europejskiej 2017/2205 Nowe rozwiązania pozwolą na sprawniejszą współ- z dnia 29 listopada 2017 r. w sprawie szczegółowych pracę inspekcji transportu drogowego z właściwymi zasad dotyczących procedur zgłaszania pojazdów organami innych unijnych państw. Dużym plusem użytkowych wykazujących poważne lub niebezpiecz- zaproponowanych przepisów i wprowadzenia ujedno- ne usterki stwierdzone podczas drogowej kontroli liconego systemu RSI ma być zapobieganie nieuczci- technicznej. Dobrze, że będziemy dzisiaj o tym jesz- wej konkurencji w transporcie drogowym, która wy- cze rozmawiać, dyskutować. Jak najszybciej po- nika z różnic w poziomach kontroli stosowanych winniśmy to przyjąć. Dobrze, że w końcu po prawie przez poszczególne państwa członkowskie. Wątpliwo- 4 latach rozmawiamy o WIN-ie, i to nie tylko o winie ści budzą dwa fakty. Pierwszy to zwlekanie z wyko- Tuska, bo o takiej tutaj słyszeliśmy najczęściej, to są naniem, wdrożeniem dobrego prawa Unii Europej- potrzeby, problemy które trzeba rozwiązać jak naj- skiej, tutaj szczególnie ważnego, bo projekt poprawia szybciej. bezpieczeństwo na drogach. Prawie 4 lata zajęło pań- Oczywiście przepisy te dostosowują prawo polskie stwu zabranie się za wdrożenie tych przepisów, pod- do prawa unijnego, do konkretnych przepisów i trze- czas gdy propagandowe prawa i orzeczenia, które ba wprowadzić ten system jak najszybciej. Ten koszt utwierdzają państwa twardy elektorat, a przy okazji w skali budżetu całego kraju nie jest jakiś znaczący, niszczą ludziom życia, drukujecie państwo na pocze- więc tym bardziej to trzeba ujednolicić, zrobić i tym kaniu w kilka godzin. samym poprawić bezpieczeństwo. Ale to bezpieczeń- Drugą wątpliwość budzi fakt, że w projekcie za- stwo nie będzie poprawione, jeśli w ślad za tym nie warto niewielkie finansowanie dla Inspekcji Trans- pójdą z jednej strony przepisy dotyczące pracy kie- portu Drogowego, na której funkcjonariuszy spadają rowców, którzy poruszają się autami, a z drugiej stro- dodatkowe zdania. Warto przypomnieć, uświadomić ny przygotowanie naszych dróg pod względem bez- opinię publiczną, że budżet jest jeden i są w nim tyl- pieczeństwa. Bo po raz kolejny z tego miejsca zaape- ko jedne pieniądze, a to, jak są zagospodarowane, luję i powiem, że to jest kuriozalne i bardzo niebez- zależy wyłącznie od Prawa i Sprawiedliwości. Pod- pieczne, że w dobie pandemii MOP-y dalej są nie- kreślam: 4 lata procedowania nad projektem, który czynne, kierowcy nie mają gdzie porządnie odpocząć. tym razem nie dofinansował pracowników ITD, z dru- Mamy zimę, a w wielu miejscach w kraju, gdy się jedzie, giej strony, jak np. w grudniu zeszłego roku, w jeden niestety widać, że miejsca zjazdu na MOP-y są dalej dzień przekazuje się z budżetu 60 mln zł na muzeum zamknięte, oznaczone czerwonymi pachołkami, że jest Tadeusza Rydzyka. To mogły być pieniądze przezna- to dalej nieczynne, i rząd z tym nic nie robi. czone na wynagrodzenia dla funkcjonariuszy dbają- Naprawdę to, że będziemy mieli bazę samochodów cych o bezpieczeństwo na polskich drogach. i usterek, które zostały stwierdzone… To od lat jest 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 82 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym

Poseł Stefan Krajewski się przepisów. Dlaczego nie uchwalamy takiej zmiany raz na kadencję, tylko uchwalamy raz na kwartał? już poprawiane, eliminowane, bo przecież temu służą Wiecznie w czymś grzebiecie. Nie ma dnia, żeby wszystkie kontrole w stacji kontroli pojazdów, gdzie jakaś nowa ustawa nie weszła w życie. Jak nie rząd, coraz trudniej zataić czy też wykluczyć taką usterkę. to Unia; jak nie Unia, to rząd. Sama regulacja to Oczywiście ważne jest też, żeby normy były spełnia- oczywiście coś, czego nie potrzebujemy, kolejny biu- ne, nie tylko w Polsce, ale jednakowo w całej Unii rokratyczny system, który chce teraz zbierać więcej Europejskiej, bo stanowimy jednak dużą konkuren- danych, obiecując bardzo enigmatyczne korzyści. cję dla innych państw członkowskich Unii Europej- Uzasadnienie wspomina, że podniesie to bezpie- skiej, i o tym trzeba mówić, bo to jest też nasza siła. czeństwo i zapewni nam w ogóle lepszy, sprawiedliw- Ale jeśli tylko w tym kierunku to będzie szło, to na- szy świat, lepszą konkurencję. Ale słyszymy to jak prawdę długo będziemy poprawiać stan bezpieczeń- zawsze przy każdej ustawie. A gdzie są dowody? Uza- stwa na naszych drogach, bo przepisy, które tu przyj- sadnienie prześlizguje się samymi ogólnikami po mujemy, coraz bardziej dociążają i kierowców, i przed- temacie efektów wdrożenia tego rozporządzenia siębiorców, którzy działają w ramach danej gałęzi w innych krajach, a przecież chętnie byśmy poczyta- przemysłu, gospodarki czy transportu. Natomiast za li, jak to tam już wzrosło to bezpieczeństwo, tam tym nie idzie nic, żeby poprawić komfort pracy za- gdzie już to rozporządzenie wdrożono. równo kierowców, jak i osób, które bezpośrednio przy Chętnie bym zobaczył liczby, jak to wreszcie etaty tym pracują. urzędników, nowe biurka, nowe komputery, nowe ser- Przenalizowaliśmy te zmiany, nie jest ich dużo wery przyniosły wymierne korzyści, rozwiązały efek- i z tego miejsca mogę zapewnić, tak jak w wielu przy- tywnie problem, który sobie postawiono w regulacji, padkach, kiedy trzeba tego wsparcia i współpracy: a nie poszły tylko na przejedzenie. Bo zwykle z tych posłowie Koalicji Polskiej będą za przyjęciem tych kontroli nic nie wynika. Wszyscy wszystko kontrolu- przepisów, zwłaszcza że one, tak jak powiedziałem ją, nikt za nic nie odpowiada, kontrole się po prostu już wcześniej, dostosowują przepisy polskie do prze- odbębnia ku utrapieniu obywateli, a korzyści z tego pisów unijnych. Ale musi być przeprowadzona deba- są tylko na papierze. Tak jak chociażby w tych pa- ta dotycząca wielu kwestii, a nie tylko szybkie proce- pierkach, które zbiera się na granicy, w niektórych Spis treści dowanie nad kolejną zmianą. Po 4 latach nagle rząd krajach stale, w niektórych tylko podczas większej się budzi, że trzeba to przyjąć, bo prawie 4 lata zosta- epidemii. Teraz u nas też się kolekcjonuje takie pa- ły przespane. Czas na działanie w wielu tych obsza- pierki, że podróżny wypełnia, gdzie przyjeżdża, do rach dotyczących i transportu, i poprawy bezpie- kogo się udaje. Nikt tego później nie sprawdza, wpi- czeństwa na naszych drogach. Dziękuję bardzo. sać tam można cokolwiek, żadnych korzyści z tego (Oklaski) nie ma. Jest to tylko zbieranie zbędnej makulatury. I tak wygląda większość tych pomysłów. Wicemarszałek Dzisiaj już też kilka takich projektów było oma- Małgorzata Kidawa-Błońska: wianych na tej sali i to jest kolejny, kiedy zbieramy dane, żeby zbierać. Tak naprawdę w większości przy- Dziękuję bardzo, panie pośle. padków kompletnie nic z tego nie wynika. Tak że ja I bardzo proszę, pan poseł Dobromir Sośnierz, chciałbym poznać te korzyści, które już nastąpiły Konfederacja. w innych krajach, chyba że jesteśmy pierwsi, którzy to wdrażamy, a jak jesteśmy pierwsi, to nie wiem, czemu się tak wychylamy, bo z tego uzasadnienia Poseł Dobromir Sośnierz: jednoznacznie nie wynika, czy w ogóle gdzieś to już wdrożono, czy jeszcze nie. Tak że ja chętnie usłyszę Kolejne nikomu niepotrzebne grzebanie w usta- o tym, jak to wyglądało. wie. Jednym ze skutków ubocznych uczestnictwa My chętnie będziemy głosować za, kiedy będziemy w Unii Europejskiej jest właśnie zdwojenie biegunki kasować jakieś przepisy, usuwać jakieś regulacje, ustawodawczej charakterystycznej dla wielu krajów, zmniejszać biurokrację, a jak chcecie dokładać do pie- w tym mającej bogate tradycje i u nas. O tym się ca regulacyjnego, to bez nas. Dziękuję. zwykle nie mówi przy wymienianiu różnych bilansów korzyści i nieszczęść spadających na nas ze strony Unii Europejskiej, a zawsze warto o tym pamiętać. Wicemarszałek Ustawa o transporcie drogowym weszła w życie Małgorzata Kidawa-Błońska: w 2001 r. Zmieniano ją od tego czasu 90 razy, czyli częściej niż raz na kwartał. A to jest tylko jedna z ty- Dziękuję, panie pośle. sięcy obowiązujących w Polsce ustaw, które obywa- Przechodzimy do pytań. tele muszą mniej lub bardziej znać. No i tak serio, Kto z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się zastanówcie się, jak od strony obywatela wygląda do zadania pytania? funkcjonowanie w tym gąszczu ciągle zmieniających Zamykam listę. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym 83

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska Poseł Marta Wcisło:

Jako pierwszy pan poseł Mirosław Suchoń, Koali- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! cja Obywatelska. Ustawa o transporcie drogowym, dostosowanie prze- Czas – 1 minuta. pisów krajowych do europejskich. Ustawa, która ma na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach i stwo- Poseł Mirosław Suchoń: rzenie danych o pojazdach. Proces legislacyjny zajął partii rządzącej 4 lata. Uprzejmie dziękuję. Moje pytanie brzmi: Czy system itd. jest w Polsce Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- przygotowany na to, aby przyjąć taką ilość danych soka Izbo! Panie ministrze, mam bardzo krótkie py- o pojazdach, kontrolach i usterkach? Czy dane w sys- tanie. Ono dotyczy obowiązków nakładanych na Po- temie są odpowiednio zabezpieczone? Kolejne pyta- licję, które sprowadzają się do konieczności wypeł- nie: Dlaczego tak długo wprowadzano system, który nienia formularza za pomocą strony internetowej ma poprawić na polskich drogach bezpieczeństwo, i zgłoszenia w ten sposób naruszenia przepisów. Moje i czyja to jest wina? Bo nie powiecie, że to wina Tu- pytanie: Czy to było konsultowane z Policją? Jaka ska. Dziękuję. (Oklaski) jest możliwa liczba tego rodzaju zgłoszeń? Czy to bę- dzie w jakiś sposób wpływało na dezorganizację pracy tych służb? Myślę, że to jest dosyć istotne pytanie Wicemarszałek z punktu widzenia funkcjonowania policji. Dziękuję Małgorzata Kidawa-Błońska: bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Bardzo proszę o odpowiedzi na pytania sekreta- Wicemarszałek rza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana mi- Małgorzata Kidawa-Błońska: nistra Rafała Webera. Dziękuję, panie pośle.

Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywa- Spis treści telska. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Poseł Andrzej Szewiński: Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest ogólna zgoda Pytanie: Czy środki zabezpieczone w budżecie w roku co do samych przepisów tej ustawy i potrzeby ich 2021 dla Inspekcji Transportu Drogowego na wpro- wprowadzenia, oczywiście z wyjątkiem Konfederacji wadzenie w życie projektu ustawy będą wystarczają- – do tego też za chwileczkę przejdę, odniosę się do ce i czy podczas uzgodnień międzyresortowych i kon- tego. Jeżeli chodzi o meritum, środki finansowe, które sultacji główny inspektor transportu drogowego in- są zabezpieczone w tym projekcie dla głównego in- formował właściwe ministerstwo o niedoborze środ- spektora transportu drogowego, to naszym zdaniem ków na wprowadzenie w życie ustawy wynikającej 700 tys. są to środki wystarczające. Inspektor trans- z unijnego rozporządzenia? portu drogowego do tej pory wykonał rozeznanie ryn- Kolejne pytanie. W świetle art. 5 rozporządzenia ku i oszacował mniej więcej koszty usługi, która zo- Komisji Unii Europejskiej państwa członkowskie są stanie wykonana, czyli stworzenie usługi teleinfor- zobligowane do wprowadzenia regulacji, które są uję- matycznej działającej w powiązaniu z systemem tele- te w projekcie przedmiotowej ustawy od 30 czerwca informatycznym prowadzonym przez głównego in- 2020 r. Jakie przesłanki spowodowały przewlekłość spektora transportu drogowego. Te środki są w budże- we wdrożeniu w życie powyższej regulacji i czy zacie zabezpieczone, po uchwaleniu tej ustawy GITD chodzi ryzyko, że niestosowanie przepisów rozporzą- będzie nimi dysponowała. Jestem przekonany, że wy- dzenia wykonawczego od 30 czerwca 2020 r. (Dzwo- starczą one, żeby ten system uruchomić i spiąć. Nato- nek) może doprowadzić do wszczęcia przez Komisję miast jeżeli w postępowaniu przetargowym wyjdzie, Europejską postępowania naruszeniowego? Poproszę że ta kwota nie będzie wystarczająca, to siłą rzeczy te o odpowiedź na piśmie. Dziękuję. (Oklaski) środki zostaną, ta pula zostanie zwiększona. Jeżeli chodzi o 4 lata, to nie wiem, skąd państwu Wicemarszałek ten okres się wziął. Samo rozporządzenie zostało Małgorzata Kidawa-Błońska: przyjęte 29 listopada 2017 r, czyli nieco ponad 3 lata temu, a cała machina, która nas uprawniała do tego, Dziękuję bardzo. aby wdrożyć te przepisy, ruszyła jeszcze później, to I ostatnie pytanie zadaje pani poseł Marta Wcisło, po pierwsze. Po drugie, ten system, co do zasady, już Koalicja Obywatelska. istnieje i zdecydowana większość danych do tego sys- Bardzo proszę, pani poseł. temu jest wprowadzana. Za pośrednictwem tej ustawy 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 84 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Jeżeli chodzi o kwestię Policji, to oczywiście pro- Infrastruktury Rafał Weber jekt rządowy był konsultowany z ministrem spraw wewnętrznych i administracji, nie wnosił on do tego wprowadzamy tylko jedną nową informację, tj. numer projektu żadnych uwag, tak że nie sądzę, aby Policja VIN kontrolowanego pojazdu. Reszta usterek jest już tymi zadaniami została jakoś nadmiernie obciążona. wpisywana i jest już w bazie Centralnej Ewidencji Na- Bardzo gorąco dziękuję wszystkim tym, którzy ruszeń. w ramach Komisji Infrastruktury pracowali nad tym A po co, szanowni państwo, jest ta baza? Właśnie projektem. Jestem przekonany, że to będzie jeden po to, abyśmy mieli wiedzę, jaka jest jakość pojazdów z niewielkich, ale jednak istotnych elementów, które ciężarowych, pojazdów powyżej 3,5 t. Tych pojazdów wpłyną pozytywnie na bezpieczeństwo w ruchu dro- po polskich drogach jeździ coraz więcej. Jesteśmy kra- gowym. Dziękuję bardzo. jem tranzytowym, Polska jest położona na osi wschód – zachód, coraz więcej przewoźników ze Wschodu, z Ukrainy, Białorusi, ale też z Litwy, Łotwy i Estonii, Wicemarszałek jeździ przez Polskę do krajów Europy Zachodniej, aby Małgorzata Kidawa-Błońska: tam wykonywać przewozy. Siłą rzeczy musimy robić wszystko, aby te przejazdy nie były niebezpieczne, aby Dziękuję bardzo. te przejazdy odbywały się w poszanowaniu polskich Czy poseł sprawozdawca chce zabrać głos? użytkowników ruchu drogowego. Nie wiem, czy pań- Nie. To dziękuję bardzo. stwo dokładnie śledzą wydarzenia, jeżeli chodzi o róż- Zamykam dyskusję. nego rodzaju przewozy ciężkie, ale 1,5 tygodnia temu Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- doszło do próby przewiezienia przez Polskę potężnych my w bloku głosowań. ciężarówek z Niemiec, które nie posiadały zezwolenia, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. był to przejazd ponadnormatywny, i musiały zostać porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- zatrzymane, bo zagrażały bezpieczeństwu w ruchu nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- drogowym. Tak że im szczelniejszy system, tym lepiej wy o zmianie ustawy o narodowym spisie podla tych wszystkich, którzy korzystają szczególnie wszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (druki z dróg szybkiego ruchu w naszym kraju, bo co do za- Spis treści nr 913 i 968) sady ten ruch tranzytowy jest prowadzony przez dro- . Proszę pana posła Andrzeja Kosztowniaka o przed- gi szybkiego ruchu na osi wschód – zachód czy zachód – wschód autostradą A2 albo autostradą A4. Tak że to stawienie sprawozdania komisji. jest kolejny element, który wzmacnia system, wzmacnia bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Jeżeli chodzi o inspektorów i ich pracę, to faktycz- Poseł Sprawozdawca nie jest to ogrom pracy, bardzo trudnej, szczególnie Andrzej Kosztowniak: w poprzednim roku, w roku epidemii COVID-19. Chciałbym z tego miejsca bardzo gorąco podziękować Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! wszystkim inspektorom transportu drogowego, któ- Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komi- rzy są codziennie obecni na polskich drogach. Na- sji Finansów Publicznych o rządowym projekcie usta- prawdę, czapki z głów, jeśli chodzi o tę pracę. wy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszech- Jeżeli chodzi o aspekt finansowy, to w roku 2019 nym ludności i mieszkań w 2021 r., druk nr 913. inspektorzy otrzymali podwyżki – 500 zł dla każdego Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 inspektora. W roku 2020, zgodnie z ustawą budżeto- ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 9 lutego wą, o 6% to podniesiono, tak że wynagrodzenie in- 2021 r. powyższy projekt do Komisji Finansów Pu- spektorów transportu drogowego jest systematycznie blicznych do pierwszego czytania. Komisja Finansów podnoszone. Publicznych po przeprowadzeniu pierwszego czyta- Jeden z panów posłów mówił o tym, że MOP-y, nia oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posie- czyli miejsca obsługi pojazdów, są zamknięte. Sza- dzeniu w dniu 24 lutego 2021 r. wnosi, aby Wysoki nowni państwo, dementuję to. Nie ma takiej sytuacji, Sejm raczył uchwalić projekt ustawy. wszystkie miejsca obsługi pojazdów, którymi zarzą- dza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Auto- strad, są otwarte, są udostępnione zarówno kierow- Wicemarszałek com ciężarówek, jak i kierowcom pojazdów osobo- Małgorzata Kidawa-Błońska: wych. Toalety są otwarte. Oczywiście jak w każdym miejscu, jeżeli jest jadłodajnia (Dzwonek) czy restau- Dziękuję bardzo, panie pośle. racja, w związku z restrykcjami są wprowadzone Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- obostrzenia, natomiast MOP-y jako takie są udostęp- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- nione, są otwarte i można, a w zasadzie trzeba, z nich czeń w imieniu klubów i kół. korzystać. Przypomnę, że kierowcy pojazdów cięż- Otwieram dyskusję. kich mają zgodnie z prawem regulowany czas pracy Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Andrzej i nie mogą go przekraczać. Kosztowniak, Prawo i Sprawiedliwość. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. 85

Poseł Andrzej Kosztowniak: Natomiast tutaj były zgłaszane uwagi przez organizacje osób głuchych i głuchoniemych. Jeśli ktoś ma Bardzo dziękuję. problem z dokonaniem samospisu, to musi zadzwonić Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Mam przy- na infolinię, to jedyny wymieniony w projekcie ustawy jemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamen- sposób kontaktu. W związku z tym osoby głuche, głu- tarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec rządowego chonieme nie będą mogły sobie poradzić z taką ankie- projektu ustawy o zmianie ustawy o narodowym tą. Liczymy tu na odpowiednie zapisy w ustawie. spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r., Warto również przytoczyć przykłady rozwiązania druk nr 913. kwestii narodowego spisu powszechnego w innych Szanowni Państwo! Nie będę już specjalnie prze- krajach, ponieważ na pewno sześć państw członkow- dłużał, bo to przede wszystkim nowelizacja bardzo skich, czyli Grecja, Niemcy, Irlandia, Luksemburg, mocno techniczna, odnosząca się do spisu powszech- Portugalia i Rumunia, uznało za konieczne przesu- nego. Najważniejsza kwestia w tej nowelizacji to dwu- nięcie spisu powszechnego na czas po pandemii. krotne przedłużenie terminu przeprowadzenia spisu. Przymierzają się do tego również Bułgaria i Cypr. Wszyscy wiemy, w jakiej znajdujemy się sytuacji, Włochy przeprowadzają narodowy spis powszechny, przeżywamy okres pandemii, więc to jest największa opierając się wyłącznie na źródłach administracyj- zmiana. Drugą dużą zmianą jest to, że zostało wy- nych. Łotwa, Estonia, Grecja, Malta podjęły działa- równane wynagrodzenie osób spisowych. Dotyczy to nia w zakresie uzyskania dostępu do danych identy- osób, które prowadzą spis w formie wywiadu telefo- fikacyjno-adresowych umożliwiających realizację nicznego, ale też bezpośredniej rozmowy. badań statystycznych. Klub Prawa i Sprawiedliwości będzie głosował za To pokazuje, że państwa Unii Europejskiej, które powyższym projektem ustawy. (Oklaski) również zobowiązane są do przeprowadzenia narodowego spisu powszechnego, w dobie pandemii decy- dują się na inne rozwiązania dotyczące przeprowa- Wicemarszałek dzenia tego spisu bądź decydują się na przesunięcie Małgorzata Kidawa-Błońska: narodowego spisu powszechnego na czas po pandemii. Z tego punktu widzenia jako klub Koalicji Oby-

Dziękuję bardzo, panie pośle. watelskiej uważamy, że narodowy spis powszechny Spis treści Bardzo proszę, pani poseł Marta Golbik, Koalicja nie jest rzeczą niezbędną, istotną ani szalenie ważną, Obywatelska. ażeby przeprowadzać go w trakcie trwania pandemii. Mimo rozwiązań przyjętych w ustawie warto wziąć pod uwagę pewne mniejszości, pewne osoby Poseł Marta Golbik: z dysfunkcjami, które nie będą w stanie się spisać. Warto także uwzględnić taki fakt, że narodowy spis Dziękuję. powszechny dla pewnych grup, mniejszości narodo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! wych i etnicznych to jest święto. To jest święto zwią- Projektowana ustawa ma na celu umożliwienie prze- zane z tym, że przed przeprowadzaniem bądź w trak- prowadzenia narodowego spisu powszechnego ludności cie przeprowadzania takiego spisu odbywają oni roz- i mieszkań w 2021 r. w warunkach zagrożenia epide- mowy na swoich terenach, rozmawiają o tym, w jaki micznego spowodowanego wirusem COVID-19. Ustawa ta faktycznie ma pewne elementy techniczne, ale nie- sposób się spisać. zwykle ważne, dotyczące przede wszystkim kwestii To wszystko nie będzie miało miejsca, ponieważ wynagrodzeń dla rachmistrzów. Nowa stawka ma wy- jest pandemia. Informacje telewizyjne, radiowe nie nosić 6 zł brutto za każdy przeprowadzony wywiad będą takie, jakich chciałyby chociażby mniejszości niezależnie od tego, w jaki sposób jest on przeprowa- narodowe i etniczne. W związku z tym jako klub Ko- dzany. Uważamy, że to jest bardzo dobre rozwiązanie. alicji Obywatelskiej uważamy, że należy przesunąć W projekcie doprecyzowano też zasady przyzna- przeprowadzenie narodowego spisu powszechnego na wania nagród i dodatków dla pracowników gmin- czas po pandemii. Wnosimy odpowiednie poprawki nych biur spisowych, podkreślając, że mają charakter zmierzające do tego, aby narodowy spis powszechny fakultatywny, co również jest ważną zmianą związa- odbył się w okresie 90 dni od dnia następującego po ną z doświadczeniami z powszechnego spisu rolnego. dniu odwołania stanu epidemii ogłoszonego z powodu Jest nią również to, że zgodnie z projektem nagrody COVID-19. Liczymy na rozpatrzenie naszych popra- i dodatki za prace spisowe będą mogły być przyzna- wek w trakcie dalszych prac w komisji. Bardzo dzię- wane przy uwzględnieniu określonych przesłanek, kuję. (Oklaski) a nie, jak obecnie, dosyć uznaniowo. To faktycznie są doświadczenia wyniesione z powszechnego spisu rolnego, które były problematyczne. Jeśli chodzi o samą Wicemarszałek ideę przeprowadzenia narodowego spisu powszech- Małgorzata Kidawa-Błońska: nego w trakcie trwania pandemii COVID-19, ustawa przewiduje zarówno samospis, jak i inne formy spi- Dziękuję bardzo, pani poseł. sania mieszkańców. Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Trela, Lewica. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 86 Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.

Poseł Tomasz Trela: Poseł Krzysztof Paszyk:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście wyda- (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) je się, że projekt jest dość standardowy i techniczny, Bardzo dziękuję. gdyby nie brać pod uwagę tego, że jesteśmy w okresie Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imie- pandemii, a tak naprawdę w okresie jej trzeciej fali, niu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska chciał- i niestety nic nie wskazuje na to, żebyśmy sobie z tą bym przedstawić nasze stanowisko dotyczące spra- pandemią jakoś szybko poradzili. Mnie bardzo zacie- wozdania komisji o rządowym projekcie ustawy kawił następujący zapis w uzasadnieniu – nie wiem, o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym kiedy ten projekt został sporządzony – który pozwo- ludności i mieszkań w 2021 r. lę sobie odczytać: Oczekiwanym rezultatem noweli- Tak jak stwierdzili przedmówcy, projekt ma charak- zacji będzie zapewnienie możliwości zbierania da- ter techniczny, niewiele tu można dodać, i został już nych od osób fizycznych objętych spisem powszech- w większości scharakteryzowany w dyskusji. Nasze nym w miesiącach letnich 2021 r., kiedy można spo- zasadnicze zastrzeżenia jako posłów klubu parlamen- dziewać się znacznego spadku zachorowań na COVID, tarnego dotyczą przede wszystkim tego nieznacznego w szczególności będącego efektem powszechnych szcze- tylko wydłużenia czasu realizacji tego spisu i zmia- pień dla obywateli przeciwko COVID. Szczepienia te, zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów narodo- ny terminu pierwotnego: do 30 czerwca na termin: wym programem szczepień, rozpoczęły się w grudniu do 30 września. Tu pewnie nie będziemy jako klub 2020 r. i mają objąć, na zasadzie dobrowolności, szczególnie oryginalni. Naszym zdaniem to jest zbyt wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. krótkie w czasie przesunięcie, abyśmy mogli z czystym Nie wiem, panie prezesie, kto i kiedy przygotowy- sumieniem powiedzieć, że realizacja tego spisu nie bę- wał ten projekt, ale jak obserwuję tempo szczepień, dzie niosła za sobą niebezpieczeństwa czy też zagroże- to myślę, że w lipcu nikogo pan tymi szczepieniami nia epidemicznego zarówno dla realizujących ten spis, nie obejmie w takim stopniu – w kontekście zadowo- jak i dla osób, których będzie on dotyczył. lenia – żeby zaszczepić społeczeństwo i rachmistrzów Dlatego zachęcamy dzisiaj większość sejmową do spisowych na tyle, żeby czuli się bezpiecznie. Przy- pewnej refleksji i do zastanowienia się nad tym, czy aby pomnę, że szczepienia trwają 2 miesiące, a pierwszą na pewno nie można dokończyć sprawy tego spisu po

Spis treści dawką nie zaszczepiliśmy nawet 2 mln obywateli. ustaniu pandemii, tak żeby nie niósł on za sobą dodat- Wydaje się, że w normalnych warunkach można by kowych ryzyk. Bo skoro dzisiaj, Wysoka Izbo, zakazuje ten projekt poprzeć i przyjąć, i taki też kierunek dzia- się działania w wielu obszarach gospodarczych, skoro łania przyjmuje Lewica w tym zakresie. Niewątpliwie wielu przedsiębiorców nie może prowadzić działalności, ten wydłużony o 3 miesiące termin czy ujednolicenie to naprawdę w tej sytuacji przeprowadzenie spisu wy- stawek dotyczących tych prac są sensowne, nato- daje się nielogiczne. miast propozycja, którą przedstawiła Koalicja Oby- Dlatego ten apel z naszej strony. Nic nas w żaden watelska, co do tego, żeby rozważyć wariant przesu- sposób nie popędza, aby ten spis realizować do 30 wrze- nięcia spisu: na 90 dni po zakończeniu pandemii – śnia. Naprawdę nie wnośmy dodatkowego ryzyka do tej biorąc pod uwagę to, że inne państwa Unii Europej- naszej już i tak skomplikowanej sytuacji epidemicznej, skiej takie działania podejmują oraz że wszyscy je- która – nie ma co się czarować – nie ustanie do września steśmy do tych spisów zobligowani międzynarodowy- z pewnością. mi regulacjami czy zobowiązaniami – wydaje się Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ko- bardziej sensowna i bardziej logiczna. alicja Polska jeszcze raz proszę rozważyć możliwość A zatem pozwolicie państwo, że jeszcze w komisji przesunięcia realizacji tego spisu na czas po ustaniu finansów nad tym popracujemy, bo jeżeli w tej kwestii pandemii. Dziękuję bardzo. znalazłaby się większość, to wydaje się, że z punktu widzenia bezpieczeństwa, szczególnie tych wszystkich, którzy będą pracować, ale też tych wszystkich, Wicemarszałek którzy będą poddawani temu spisowi, bo przecież nie Małgorzata Kidawa-Błońska: ma wątpliwości, że nie każdy będzie miał możliwość udzielenia informacji telefonicznie czy możliwość wy- Dziękuję bardzo, panie pośle. pełnienia ankiety przez Internet, byłoby to bardziej I bardzo proszę, pan poseł Czesław Siekierski, sensowne i bardziej rozsądne. A więc jeszcze czeka Koalicja Polska. nas dyskusja w komisji finansów na ten temat. Dzię- Bardzo proszę. kuję bardzo. (Oklaski) Poseł Czesław Siekierski: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Będę kontynu- ował wypowiedź pana posła Krzysztofa Paszyka, ale Dziękuję bardzo, panie pośle. w trochę innym ujęciu, bo pewnie młode pokolenie Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska. nie ma świadomości tego, co nam zawsze dostarczał Pan poseł zabierze głos zdalnie. GUS, czyli wielkiego zasobu informacji. Bo kiedyś nie Bardzo proszę. było Internetu, takich możliwości gromadzenia da- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. 87

Poseł Czesław Siekierski i społeczeństwo. Wychodzi im naprzeciw poprzez wy- dłużenie o kwartał okresu przeprowadzania spisu. nych. To wszystko było wytwarzane, zbierane, prze- Ponadto określa możliwość samodzielnego spisania twarzane w GUS-ie. To służyło nauce, różnym anali- się przez Internet, telefonicznego przeprowadzenia zom, porównaniom, ocenie stanu gospodarki itd., itd. wywiadu przez rachmistrza, nakłada na komisarzy Jak tak sięgam pamięcią, to jeszcze pamiętam, kiedy spisowych obowiązek udostępnienia lokalu z dostę- prezesem był pan poseł Sadowski. I tu chciałbym wy- pem do komputera, w którym można dokonać spisu. razić ogromną wdzięczność za te działania i ich pewną Przedłożenie jako takie nie budzi szczególnych ciągłość, która pozwala na tworzenie porównań kolej- kontrowersji, choć kwota prawie 400 mln na to przed- nych lat, porównań, które są bardzo cenne. sięwzięcie wydaje się spora. Z pewnością przesadzona Także te moje doświadczenia z pobytu w Parla- jest pozycja 18 mln nieokreślonych kosztów, bo taką mencie Europejskim, to, że się wpisaliście w ten cały odnajdujemy w uzasadnieniu, a szczególnie 50 mln system wspólnego gromadzenia danych, co jest po- kosztów na popularyzację spisu. Przecież to powinna trzebne dla sporządzania pewnych porównań i dla robić telewizja publiczna, Polskie Radio. To państwo tworzenia jednolitego systemu sprawozdawczości chcą płacić telewizji publicznej. Już tam mają dosy- w Unii Europejskiej – to jest wyjątkowo ważne. My- paną wystarczającą ilość pieniędzy. ślę, że to wymaga podkreślenia i jednocześnie wyra- Ale prowadzenie spisu jest także okazją do refleksji żenia pewnego uznania. nad tym, jak zarządzane jest państwo polskie w trakcie Oczywiście zgadzam się z tymi przemyśleniami, zmagań z koronawirusem. Jeśli już państwo chcecie o których mówił pan poseł Paszyk i inni, ale oczywiście liczyć, to może policzcie, ile osób już przeszło tę chorobę, już bym zostawił to do rozstrzygnięcia specjalistom. ma przeciwciała. To są na pewno miliony, może dzie- Chodzi o specjalistów epidemiologów, także o specjali- siątki milionów. Chrońmy, izolujmy osoby z mniejszą stów, którzy powiedzą, jak to będzie w innych krajach, odpornością, starsze, te, które mają większą obawę o to, bo musimy się tu dopasować. Żeby pewne dane były jak ich organizm zareaguje na tego wirusa, ale pozo- porównywalne, muszą być też zbierane w tym samym stałym pozwólcie pracować i żyć. Sądy orzekają już okresie. A więc myślę (Dzwonek), że jako fachowcy roz- o bezprawności zatrzymania gospodarki bez ogłaszania strzygniecie to już w sposób właściwy. stanu wyjątkowego, a lawina tych pozwów, procesów Jeszcze raz: uważam, że ta ustawa jest wyjątkowo dopiero rusza. Nie jesteście państwo w prawie. Spis treści porządkująca, techniczna, ale potrzebna. Bardzo dzię- Ale co gorsza, drwicie z Polaków. Najpierw: ma- kuję. (Oklaski) seczki nic nie dają, później: maseczki zatrzymują wirusa. Na argument, że wirus jest mniejszy, odpo- Wicemarszałek wiedź: maseczki ograniczają zasięg, przypominają Małgorzata Kidawa-Błońska: wszystkim o zagrożeniu. (Poseł Anna Paluch: Panie pośle, do rzeczy, do Dziękuję, panie pośle. rzeczy.) Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Tuduj, Kon- A teraz – na Grunwald! – okazuje się, że przyłbice federacja. niestety już nie są w modzie, chociaż samo Minister- stwo Zdrowia je rekomendowało i zachęcało do ich noszenia. Problem jest taki: Gdzie tu jest wiarygodność? Poseł Krzysztof Tuduj: Dlaczego Polacy mają dzisiaj wierzyć w to, co państwo mówicie, jeżeli sami sobie przeczycie? Nie powinno tak Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Co 10 lat odbywa być. Czy koledzy zainwestowali za dużo w maseczki się w Polsce narodowy spis powszechny ludności chirurgiczne, że na obecnym etapie zasłanianie ust i mieszkań. Choć obecnie spisywanie narzucone jest i nosa już nie jest kluczowe, a kluczowe stają się ma- przez wszędobylską Unię Europejską, to spis ludno- seczki danego typu? Wiecie, dlaczego Polacy noszą te ści jako taki nie jest niczym nowym, ma wielowieko- maseczki? Dla świętego spokoju. Po prostu dla święte- wą tradycję. Pierwsze wzmianki o liczebności ludno- go spokoju, żeby nie mieć mandatów. ści ziem polskich pojawiły się już w średniowieczu. Szanowni Państwo! Mam nadzieję, że całowania Spisy dokonywane były także w czasach nowożyt- rząd nie zakaże w najbliższym czasie. Dziękuję b a r d z o . nych, w II RP, także zaraz po odzyskaniu niepodle- głości. Za czasów słusznie minionego PRL-u oczywi- ście też. Dzięki spisom można dokonać ocen, prowa- Wicemarszałek dzić wnioskowania w zakresie struktury demogra- Małgorzata Kidawa-Błońska: ficzno-społecznej Polaków. Stanowi to dla rządzących istotną bazę danych wykorzystywaną przy podejmo- Dziękuję. waniu decyzji politycznych, a dla naukowców przed- (Poseł Anna Paluch: Co to ma do rzeczy, panie miot badań nad aktualną rzeczywistością społeczną. pośle? Jaki to ma związek z omawianą materią?) Kolejny narodowy powszechny spis ludności i miesz- (Poseł Krzysztof Tuduj: Słuchała pani od początku?) kań przypada na obecny 2021 r. Przedłożona regula- Dziękuję bardzo, panie pośle. cja uwzględnia utrudnienia w przeprowadzaniu spisu Bardzo proszę, pani poseł Joanna Mucha, Pol- w związku z tym, jak obecnie funkcjonuje państwo ska 2050. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 88 Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.

Poseł Joanna Mucha: Kto z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania? Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Mój Zamykam listę. Przedmówco! Polki i Polacy noszą maseczki, żeby się Jako pierwsza pani poseł Iwona Kozłowska, Ko- nie zarażać i żeby nie zarażać innych. alicja Obywatelska. Panie Ministrze! Mamy problem z tą ustawą. 1 minuta. Mamy wątpliwości. Ona nie jest oczywiście czymś, co chcielibyśmy z wielkim hurraoptymizmem przy- jąć, ale z drugiej strony rozumiemy, jaka jest potrze- Poseł Iwona Maria Kozłowska: ba chwili. Wiemy oczywiście, że przeprowadzenie spisu powszechnego w trakcie pandemii jest rzeczą Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! trudną, wymagającą i wymagającą użycia nowych Mam bardzo praktyczne pytanie, a mianowicie dotyczy ono kandydata na rachmistrza spisowego, który narzędzi. Zdajemy sobie doskonale z tego sprawę. powinien spełniać m.in. następujące warunki: mieć Wiemy też o tym, że podjęcie jakiejkolwiek decyzji: ukończone 18 lat, cieszyć się nieposzlakowaną opinią, o przełożeniu tego czy kontynuowaniu… Obie te posiadać co najmniej wykształcenie średnie, posługi- możliwości mają swoje wady, bo przełożenie spisu na wać się językiem polskim w mowie i piśmie, nie być kolejny rok, tak jak jest to proponowane, to jest brak skazanym prawomocnym wyrokiem. Obowiązek spi- ciągłości danych. Jestem ekonomistką, więc wiem, sania się będą mieć także mieszkający w Polsce ob- że taki brak ciągłości później skutkuje bardzo duży- cokrajowcy. Z myślą o nich zostaną przygotowane mi ograniczeniami w statystyce publicznej. Z drugiej dokumenty w ich językach: ukraińskim, angielskim, strony oczywiście przeprowadzenie spisu dzisiaj niemieckim. Co w sytuacji, gdy rachmistrz dodzwoni oznacza i jakieś prawdopodobieństwo zafałszowania się lub odwiedzi obcokrajowca, a sam nie zna, nie wyników, i niebezpieczeństwo niespisania być może potrafi posługiwać się językiem tego obcokrajowca, części osób, i to największe niebezpieczeństwo, czyli natomiast świetnie posługuje się językiem polskim, ewentualność zarażenia kogoś, bo tego też przecież zgodnie z wymogami? W jaki sposób spisze tę osobę, nie możemy wykluczyć. Ale jeśli uznajemy, że jednak skoro ten obcokrajowiec (Dzwonek) nie wypełni for- ciągłość statystyki publicznej jest czymś istotnym mularza np. z powodów zdrowotnych? Czy nie warto Spis treści i czymś ważnym, to my jako posłanki koła Polska jednak zastanowić się, przeanalizować jeszcze tego, 2050 będziemy skłaniały się do tego, żeby poprzeć tę że okres pandemii z powodów praktycznych i organi- ustawę. Oczywiście uzależniamy to od tego, w jaki zacyjnych nie jest dobrym czasem na to, aby przepro- sposób będziemy procedowali jeszcze nad poprawka- wadzić spis powszechny? Bardzo dziękuję. (Oklaski) mi, które znajdą się na posiedzeniu komisji. Natomiast chcę ponowić pytania, które zadawa- łam panu podczas posiedzenia komisji, czyli przede Wicemarszałek wszystkim chcę zapytać: Czy zapewni nas pan, że Małgorzata Kidawa-Błońska: wszystkie osoby z niepełnosprawnościami będą w stanie skorzystać z możliwości samospisania się? Dziękuję, pani poseł. Czy wszystkim osobom głuchoniemym zapewnione Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Ko- zostanie tłumaczenie? To jest 500 tys. osób. Jeśli do- alicja Obywatelska. liczymy do tego osoby niedosłyszące, to jest to na- prawdę bardzo duża grupa Polaków. Osoby starsze, które nie mają telefonu, nie mają Internetu – czy je- Poseł Mirosław Suchoń: steśmy przygotowani na to, żeby przeprowadzić spis Bardzo dziękuję. wśród takich osób? Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tak jak powiedziałam, co do zasady uważamy, że Mam krótkie pytanie, chodzi o rachmistrzów. Otóż wartość, jaką jest ciągłość statystyki publicznej, termin naboru został wydłużony. Niedawno, kilka w tym momencie jest prawdopodobnie ważniejsza niż dni temu się skończył. Pytanie: Czy w wyniku tego inne. W związku z tym prawdopodobnie, jeśli w trak- wydłużonego naboru liczba rachmistrzów będzie wycie procedowania nic złego nie stanie się z tą ustawą, starczająca do tego, aby spis przeprowadzić, czy też poprzemy ją, ale naprawdę apelujemy o dbałość trzeba będzie jeszcze tę rekrutację ponowić? Dzięku- o wszystkie te osoby i wszystkie te grupy, o których ję bardzo. (Oklaski) powiedziałam. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę, pan poseł Michał Gramatyka, Ko- Przechodzimy do pytań. alicja Obywatelska. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. 89

Poseł Michał Gramatyka: Poseł Klaudia Jachira:

Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie Szefie Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Ka- z procedowaną ustawą do 26 lutego tego roku opera- czyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Korzystając torzy usług telekomunikacyjnych muszą przekazać z okazji, że rozmawiamy o spisie powszechnym, GUS-owi niejawne i niepubliczne rejestry danych, chciałabym zachęcić Wysoką Izbę, ale przede wszyst- obejmujące numery telefonów Polek i Polaków, ale nie kim Polki i Polaków do zadeklarowania obok tożsa- tylko numery, bo te numery są skojarzone z adresami mości polskiej również tożsamości europejskiej i wpi- zamieszkania wraz z kodem TERYT oraz są skojarzo- sania jej w formularzu w polu: inne. Jestem Polką. ne z numerem PESEL. Podobna procedura miała zresz- Czasem napawa mnie to dumą, np. kiedy myślę o na- tą miejsce przy powszechnym spisie rolnym. Wtedy szym najwspanialszym na świecie języku, literaturze GUS pytany o zasadność tej procedury odpowiadał, i niepowtarzalnym polskim poczuciu humoru, które że dane te są niezbędne do nawiązania kontaktu te- niestety osiąga swą najwyższą formę, gdy grozi nam lefonicznego przez rachmistrzów spisowych. GUS nie – tak jak dzisiaj – dyktatura. Lecz gdy myślę o gnę- opowiedział na pytanie, czy i kiedy te dane zniszczy. bieniu przez nasz naród mniejszości narodowych, Jednocześnie z art. 32 ustawy wynika, że państwo o niewoli chłopów pańszczyźnianych, skrajnym na- mają prawo przetwarzać te dane nie przez 2 lata, jak cjonalizmie czy ślepej wierze w obcą religię, to odbie- w przypadku ostatniego spisu, ale przez 100 lat od ram polskość jako brzemię. W przezwyciężeniu naszych momentu ich pozyskania. ciemnych cech narodowych może pomóc nam właśnie Mam pytania. Po co państwu te dane? Jaki chce- tożsamość europejska. Niesie ona ze sobą poszanowa- cie zrobić z nich użytek? W jaki sposób (Dzwonek) nie dla prawa, niezależność sądów, równość wszyst- chcecie państwo te dane przetwarzać? Kto jeszcze – kich obywateli, poszanowanie mniejszości seksual- oprócz GUS – będzie miał do tych danych dostęp? nych, przestrzeganie praw kobiet, wolność (Dzwonek) Bardzo dziękuję. (Oklaski) wypowiedzi, szacunek dla wielokulturowości, tole- rancję dla innych poglądów, walkę o czyste powietrze Wicemarszałek i ochronę przyrody. (Oklaski)

Małgorzata Kidawa-Błońska: Spis treści

Dziękuję bardzo, panie pośle. Wicemarszałek Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Poseł Marta Wcisło: Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Szewiński, Ko- alicja Obywatelska. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Partia rządząca zaplanowała przeprowadzenie narodowego spisu powszechnego w czasie trzeciej fali epidemii – od 1 kwiet- Poseł Andrzej Szewiński: nia do 30 września. Gratuluję fantazji, naprawdę. Są rzeczy ważne i bardzo ważne. Jeśli chcecie spisywać Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! tylko po to, żeby spisać i zapłacić rachmistrzowi 6 zł To od strony rządowej, a także od nas, parlamenta- za każdego spisanego, to gratuluję pomysłu. Jeżeli rzystów stanowiących prawo zależy, czy wpłyniemy chcecie mieć prawdziwe dane i nie wykluczać osób na zmniejszenie kolejnej fali pandemii. Wprowadze- niepełnosprawnych, niesłyszących, osób, które nie nie poprawek, z których będzie wynikać, że ta ustawa mają dostępu do telefonu, które nie mogą wypełnić będzie… obligatoryjność powszechnego prawa… Bę- ankiety w formie elektronicznej, to powinniście prze- dzie to obligatoryjne później. łożyć spis na czas po pandemii. Taki wniosek złożyła Moje pytanie jest następujące: Dlaczego nie ma Koalicja Obywatelska i za tym będziemy głosować. dobrej woli, jeśli chodzi o przesuniecie tego terminu? Trzeba w perspektywie czasu pomyśleć o tym, co Kolejne pytanie: Dlaczego wyważamy otwarte drzwi? może się zdarzyć. Wydanie pieniędzy tylko po to, żeby Czy nie warto, jak stwierdziła pani poseł Marta Gol- spisać… Jeżeli chcecie spisać, to spiszcie w pierwszej bik, korzystać z doświadczeń innych krajów, w któ- kolejności osoby, które się zaszczepiły. Dziękuję. (Oklaski) rych zostało to jednak przesunięte? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję, pani poseł. Bardzo proszę, pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Dziękuję bardzo, panie pośle. Obywatelska. Pani poseł Joanna Mucha, Polska 2050. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 90 Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.

Poseł Joanna Mucha: Poseł Czesław Siekierski:

Bardzo dziękuję. Bardzo krótko. Mam jedno pytanie: Czy dane ze Pani Marszałek! Panie Ministrze! Zapowiadałam spisu rolnego będą teraz wykorzystane w spisie po- to pytanie, więc na pewno nie jest ono zaskoczeniem. wszechnym, czy też musi być pełne, że tak powiem, Chciałam zapytać – musi pan to przecież wiedzieć, powtórzenie tego, dotarcie do tych samych gospo- skoro tworzy pan szacunki dotyczące kosztu całej ope- darstw domowych? Dziękuję. (Oklaski) racji – ile jest w Polsce osób, które nie mają telefonu, nie mają dostępu do Internetu. Jaka będzie procedura dotarcia do tych osób? Jaka będzie procedura kontak- Wicemarszałek tu z tymi osobami? Jaka będzie procedura kontaktu Małgorzata Kidawa-Błońska: z osobami głuchoniemymi? Myślę, że to jest bardzo istotne i wiele osób chce się tego dowiedzieć. Dziękuję, panie pośle. Bardzo przepraszam, ale muszę uprzedzić, że nie Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska. będę w stanie osobiście wysłuchać odpowiedzi pana ministra. Muszę biec na kolejne posiedzenie komisji. Odsłucham z wielkim zainteresowaniem, tak że bardzo Poseł Stefan Krajewski: proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję uprzejmie. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- soka Izbo! Podczas spisu rolnego okazało się, że była Wicemarszałek metoda wyłudzenia pieniędzy, wejścia do domu – me- Małgorzata Kidawa-Błońska: toda na rachmistrza. Tam było łatwiej to wyelimino- wać, bo to są przeważnie wielopokoleniowe rodziny, Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, jest więcej osób w domu. Natomiast przed nami spis Lewica. powszechny, który w wielu przypadkach będzie do- tyczył osób starszych, osób samotnych, osób, które niekoniecznie mają pełną informację. Mam takie py-

Spis treści Poseł Tadeusz Tomaszewski: tanie: Czy zrobiliście wszystko, czy macie jeszcze plany, żeby do rozpoczęcia spisu przeprowadzić takie Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie kampanie społeczne, żeby wszystkich przygotować? Ministrze! W ubiegłym roku zakończono spis rolny. Chodzi o to, żeby wyeliminować ryzyko, że ktoś wej- Chciałem zapytać – prosiłbym również o odpowiedź dzie, korzystając właśnie z takiej możliwości, że spis na piśmie – jakie były koszty przeprowadzenia tego się rozpoczyna, i będzie próbował wyłudzić pieniądze spisu. Państwo w pewnym momencie podjęliście decy- czy oszukać zwłaszcza starsze osoby (Dzwonek) w ja- zję o pozbawieniu nagród gminnych komisarzy spiso- kiś sposób. Dziękuję bardzo. wych oraz wojewódzkich komisarzy spisowych. Gminy komisarz spisowy to zazwyczaj wójt, burmistrz, prezydent miasta. Władza publiczna umówiła się z wła- Wicemarszałek dzą samorządową na przeprowadzenie określonych Małgorzata Kidawa-Błońska: czynności. Wszystkie te czynności zostały przeprowa- dzone, natomiast w uzasadnieniu dotyczącym pozba- Dziękuję, panie pośle. wienia nagród gminnych komisarzy spisowych stwier- Bardzo proszę, pan poseł Dobromir Sośnierz, dzono, że sytuacja budżetu jest trudna i nagrody trze- Konfederacja. ba oddać. W tym samym czasie inni urzędnicy rządo- wi otrzymywali nagrody i to o znacznej wysokości. W związku z powyższym chcę zapytać (Dzwonek), czy Poseł Dobromir Sośnierz: ten fakt – chodzi o nadużycie zaufania we wzajemnych relacjach – nie będzie szkodził teraz, kiedy będzie pro- Mam fundamentalne pytanie: Po co to? Co w XXI w. wadzony narodowy spis? Przecież gminny komisarz sensownego wynika z łażenia po domach i spisywa- spisowy będzie wykonywał również wiele funkcji, np. nia ludzi? Konkretnie. Co dzięki temu zyskujemy? Bo związanych z udostępnianiem pomieszczeń i całą lo- wydajemy konkretne pieniądze, niemałe. Chcę się gistyką. W związku z tym pytanie: Czy tym razem dowiedzieć, co z tego mamy. Nie wiem. Więcej masła będzie normalnie? (Oklaski) będzie? Więcej kiełbasy? Będziemy dłużej żyli? Co sobie za to kupimy? Konkretnie. Nie, że tam premier Wicemarszałek się szerzej uśmiechnie, wiedząc, że już teraz posze- Małgorzata Kidawa-Błońska: rzył swoją wiedzę, że będziemy właśnie poszerzali wiedzę. Zawsze będziemy. Jak będziemy liczyć liście Dziękuję bardzo, panie pośle. w lesie, to też poszerzymy swoją wiedzę, paru bota- Pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska. ników się ucieszy. Ale po co nam to? Co zyskujemy? Bardzo proszę. Konkretnie. Dziękuję. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. 91

Wicemarszałek nych warunkach. Proszę zauważyć, bardzo chciał- Małgorzata Kidawa-Błońska: bym na to zwrócić uwagę, że to nie jest taki trady- cyjny spis powszechny, o jakim myślimy, bazując na Dziękuję bardzo, panie pośle. doświadczeniach z poprzednich jego edycji. To jest Pani poseł Marta Golbik. bardzo zaawansowana metoda, łącząca szereg reje- Bardzo proszę. strów administracyjnych. Pozyskujemy informacje z przeszło 40 rejestrów administracyjnych, łączymy je z wywiadami przeprowadzanymi bezpośrednio, Poseł Marta Golbik: uwaga, z wywiadami z założenia realizowanymi przez Internet, a jeżeli takiej możliwości nie ma, realizo- Dziękuję. wanymi przez telefon. Wywiad bezpośredni, taki Pani Marszałek! Jeszcze zadam ostatnie, uściśla- twarzą w twarz jest ostatecznością. Będziemy go wy- jące pytanie, ponieważ nie chciałam tego poruszać korzystywać tylko w przypadku zaistnienia takiej moż- w wystąpieniu klubowym. Chodzi o doprecyzowanie liwości i tylko w przypadkach gdy będzie to wskaza- właśnie kwestii osób głuchoniemych, jeśli mogę prosić, ne. Tak że metoda spisu, którą się posługujemy, jest ale dokładne. To znaczy, w jaki sposób będą pozyska- bardzo nowoczesna. Dość powiedzieć, bo tu padło ne informacje o tych osobach głuchoniemych? Jaka pytanie o specjalistów z zakresu międzynarodowego, będzie procedura kontaktu z nimi? Mówili też pań- że jesteśmy uznawani za takich specjalistów. Uczest- stwo o aplikacji. Ewentualnie w jaki sposób będzie ta niczymy w wielu programach rozwojowych, dzieląc aplikacja wyglądała? I chyba przede wszystkim czy się doświadczeniami dotyczącymi tego, jak prowadzi uzgodnili albo uzgodnią to państwo ze związkami się spisy powszechne, z krajami rozwijającymi się. osób głuchoniemych? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Następne pytanie, pan poseł Trela, Lewica. Czy zdążymy zaszczepić wszystkich do lipca? Oczywiście Wicemarszałek ja się w tych kwestiach nie będę wypowiadał. Powtó- Małgorzata Kidawa-Błońska: rzę tylko, że metoda spisu uwzględnia również taką teoretyczną sytuację, że jeżeli nie będzie takiej możli- Dziękuję bardzo, pani poseł. wości, to w ogóle nie będziemy prowadzić wywiadów

Bardzo proszę prezesa Głównego Urzędu Staty- bezpośrednich. Po to jest nam potrzebne wydłużenie Spis treści stycznego pana Dominika Rozkruta o udzielenie od- spisu, żeby dzięki pozyskaniu telefonów – to jest jedno powiedzi. z innych pytań – mieć więcej czasu na takie elastycz- ne zarządzanie sposobem prowadzenia spisu w danym momencie. A więc tutaj takie ryzyko nie istnieje. Prezes Czy jesteśmy zobligowani przepisami międzyna- Głównego Urzędu Statystycznego rodowymi? Tak, oczywiście jesteśmy, ale tutaj jest Dominik Rozkrut: pewna elastyczność. Stąd też te niektóre kraje, które planowały przeprowadzenie spisu w formie tradycyj- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stoję nej, opartej na papierowych rozwiązaniach, zmuszo- wobec trudnego wyzwania, bo wiem, że mam bardzo ne są do przenoszenia go na inny moment. niewiele czasu, żeby odpowiedzieć na tak dużo pytań. Koalicja Polska. Pytanie o niewystarczające wy- To jest po prostu niemożliwe. Postaram się odpowia- dłużenie czasu. Nam wydaje się, że w tym wydłużo- dać po kolei i ewentualnie służę po posiedzeniu. nym czasie jesteśmy w stanie zrealizować spis. Wła- Pierwsze wystąpienie, Koalicja Obywatelska. śnie dlatego pozyskaliśmy bardzo dokładne dane Osoby głuche i głuchonieme nie mogą zadzwonić na kontaktowe Polaków. Będziemy realizować wywiady infolinię. Tak, przewidujemy taką sytuację, odpo- telefoniczne, znowu przy założeniu, że będzie taka wiednia aplikacja będzie dostępna na portalu inter- potrzeba. Zachęcamy wszystkich do podstawowej for- netowym. Proszę mi wierzyć, proszę przyjąć, mówię my, którą jest samospis internetowy. to z pełną stanowczością, że będziemy starali się Następne pytanie, pan poseł Czesław Siekierski. zagwarantować możliwą inkluzywność całego przed- GUS dostarcza wiedzy. Tak, bardzo dziękuję za to sięwzięcia. Bardzo zależy nam na osobach z nie- wyjaśnienie, bo to jest poniekąd również odpowiedź sprawnościami i dochowamy wszelkiej staranności, na pytanie pana posła Sośnierza. Oczywiście nie żeby tutaj nie było żadnych problemów. Na różne takie będę się rozwodził, bo mógłbym mówić o tym godzi- sytuacje jesteśmy przygotowani. nami, po co jest spis powszechny. Proszę mi wierzyć, Przesunięcie realizacji spisu w kilku państwach. bardzo proszę mi wierzyć… Tak, proszę państwa, w niektórych państwach spis (Poseł Dobromir Sośnierz: Konkretnie…) jest przesuwany, w innych jednak jest z powodzeniem …że nie jest to rzecz prosta. Oczywiście ja tego realizowany. W poprzednim roku taki spis zrealizo- panu posłowi nie wytłumaczę jednym zdaniem i bar- wały Stany Zjednoczone, my zrealizowaliśmy spis dzo za to przepraszam, ale jeżeli pan poseł chciałby się rolny. W maju tego roku ze spisem rusza Kanada. dowiedzieć czegoś więcej, zapraszamy do nas, do Jesteśmy w awangardzie tych krajów, które dzięki Głównego Urzędu Statystycznego, my bardzo chętnie wykorzystaniu nowoczesnych metod są w stanie prze- bardzo pogłębioną argumentację panu przedstawimy, prowadzić spis powszechny nawet w tak utrudnio- tylko to wymaga od pana trochę zaangażowania… 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 92 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: Dominik Rozkrut Dziękuję bardzo. (Poseł Dobromir Sośnierz: Jeden konkret, jeden Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środo- konkret.) wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przedsta- …a nie takiego prostego postawienia pytania, na wiam sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy które odpowiedzieć się jednym zdaniem nie da. zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowiec- Teraz następne pytanie, pan poseł Krzysztof Tu- kie, druk nr 932, sprawozdanie komisji to druk nr 958. duj z Konfederacji. Zmiany uwzględniają utrudnie- Pierwsze czytanie tego projektu odbyło się na po- nia. Kwota 400 mln zł wydaje się duża, ale proszę siedzeniu komisji w dniu 23 lutego br., po czym ko- pamiętać, że to jest ta sama kwota, którą wydaliśmy misja przystąpiła do szczegółowego rozpatrywania 10 lat temu na przeprowadzenie spisu powszechnego, projektu. przy czym w międzyczasie mieliśmy do czynienia Wysoka Izbo! Zarówno gospodarka łowiecka, jak z inflacją, więc realnie jest to znacznie mniejsza kwo- i szacowanie i wypłata odszkodowań łowieckich bu- ta, udało nam się zredukować te koszty. Natomiast dzą od lat wiele kontrowersji. Prace nad zmianami w ramach tej kwoty przewidziana jest rzeczywiście w Prawie łowieckim w poprzedniej kadencji Sejmu dość duża kwota na popularyzację spisów, tj. 50 mln zł. trwały ponad rok. Żmudne prace, konsultacje z licz- To właśnie po to potrzebujemy tych pieniędzy, żeby nymi interesariuszami doprowadziły do uchwalenia dotrzeć do wszystkich grup, do wszystkich społecz- gruntownej nowelizacji ustawą z dnia 22 marca 2018 r. ności lokalnych, do wszystkich mniejszości, żeby wy- Kolejna nowelizacja tych przepisów wynikła z usta- tłumaczyć ideę spisu i zachęcić wszystkich do uczest- wy z 20 grudnia 2019 r. o zmianie niektórych ustaw nictwa. Pragnę pośpieszyć z informacją, że te pienią- w celu ułatwienia zwalczania niektórych chorób za- dze są oczywiście wykorzystywane do zakupu odpo- kaźnych zwierząt. wiednich kampanii informacyjnych w mediach nie- Zgodnie z ustanowionymi wówczas przepisami publicznych. Media publiczne zobowiązane są wła- art. 7 ust. 2 podział województwa na obwody łowiec- śnie przepisami tej ustawy do prowadzenia takiej kampanii w ramach misji publicznej i mediom pu- kie oraz zaliczenie obwodów łowieckich do poszcze- blicznym z tych środków nie płacimy. gólnych kategorii dokonane uchwałą sejmiku woje- Spis treści Następne pytanie, pani poseł Joanna Mucha, Pol- wództwa przed dniem wejścia w życie tej zmiany usta- ska 2050: Czy rozważamy tutaj ewentualność zara- wowej zachowuje ważność do dnia 31 marca 2021 r. żenia? Właśnie dlatego przygotowywaliśmy spis w taki Również do tej daty obowiązują zawarte umowy nowoczesny sposób, żeby zminimalizować ryzyko dzierżawy obwodów łowieckich. W toku prac nad kontaktów. Obecnie zakończyły się nabory rachmi- zmianami Prawa łowieckiego w poprzedniej kadencji strzów. (Dzwonek) Szkolenia rachmistrzów trwają wzięto pod uwagę opinie marszałków województw, w taki sposób, że są realizowane zdalnie. No i nieste- aby wydłużyć termin dokonania podziału woje- ty nie odpowiem. Dziękuję. (Oklaski) wództw na obwody łowieckie z uwagi na złożoność tego zadania, konieczność przeprowadzenia wielo- stronnych konsultacji i uzgodnień, dużego nakładu Wicemarszałek prac. Termin ten zamiast na 31 marca 2020 r. został Małgorzata Kidawa-Błońska: określony właśnie na 31 marca 2021 r., czyli rok póź- niej. Mimo to w związku z pandemią, z trudnościami Dziękuję bardzo. ze zdalnym przeprowadzeniem procedury podziału, Czy pan sprawozdawca komisji chce zabrać głos? nieraz kilkukrotnie powtarzanych konsultacji i uzgod- Nie widzę pana posła. nień z bardzo wieloma podmiotami termin określony Zamykam dyskusję. w ustawie – Prawo łowieckie nie został dotrzymany W związku z tym, że w czasie drugiego czytania przez samorządy województw. zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Stąd też wynika konieczność zmiany ustawy ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro- z 22 marca 2018 r. i określenia nowych terminów dla jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- samorządów wojewódzkich. Tej potrzebie właśnie czy- stawienia sprawozdania. ni zadość poselski projekt ustawy zawarty w druku Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm nr 932. Zgodnie z proponowanym nowym brzmieniem propozycję przyjął. przepisu art. 7 ust. 1 termin, w którym sejmiki woje- Sprzeciwu nie słyszę. wódzkie są zobowiązane do dokonania w drodze uchwa- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. po- ły nowych podziałów województw na obwody łowieckie, rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro- zostanie przesunięty z 31 marca 2021 r. na 31 grudnia ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic- 2021 r. A zatem podziały województw na obwody ło- twa o poselskim projekcie ustawy zmieniającej wieckie i zaliczenie ich do poszczególnych kategorii ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz dokonane przed dniem wejścia w życie nowelizowanej niektórych innych ustaw (druki nr 932 i 958). ustawy zachowają ważność aż do 31 marca 2022 r. Bardzo proszę panią poseł Annę Paluch o przed- Umowy dzierżawy obwodów łowieckich obowiązujące stawienie sprawozdania komisji. w dniu wejścia w życie nowelizowanej ustawy będą obo- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 93

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch stanowisko klubu w zakresie projektu ustawy zmie- niającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie. wiązywać do 31 marca 2022 r. zgodnie z nowelizowa- Głównym celem ustawy zmieniającej ustawę omó- nym art. 8 ust. 1 omawianej ustawy. Istotnym punktem wioną przez panią przewodniczącą jest zapewnienie odniesienia jest tutaj rok łowiecki i gospodarczy zaczy- ciągłości prowadzenia na terytorium Polski przez nający się w dniu 1 kwietnia, a kończący 31 marca, do dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich gospo- którego muszą być odnoszone, dostosowane umowy darki łowieckiej, szacowania szkód łowieckich dzierżawy obwodów łowieckich, właściwie cała aktyw- w uprawach i płodach rolnych oraz wypłaty należ- ność w tym zakresie. nych z tego tytułu odszkodowań, jak również podej- Szanowni Państwo! To jest jasne, że przedłożenie mowania działań na rzecz walki z afrykańskim po- tego terminu budzi wiele kontrowersji, podlega uza- morem świń. sadnionej krytyce, natomiast zadaniem odpowie- Bezpośrednim powodem podjęcia prac legislacyj- dzialnego ustawodawcy jest reakcja na taki stan, nych jest zagrożenie wygaśnięcia dotychczas obowią- z jakim mamy do czynienia, i w dyskusji, która się zującego podziału Polski na obwody łowieckie i obo- odbyła w komisji, mówiliśmy o tym, że trzeba zdecy- wiązujących umów dzierżawy obwodów łowieckich dować się na środki dyscyplinarne i mobilizujące sa- przed dokonaniem przez sejmiki województw nowego morządy wojewódzkie do wywiązania się z ustawo- podziału województw na obwody łowieckie i przepro- wych obowiązków. Niemniej jednak trudno to zrobić wadzeniem procedury związanej z wydzierżawie- w tej ustawie, bo jak każde dyscyplinujące środki niem lub przekazaniem w zarząd obwodów łowiec- muszą być one procedowane bez zarzutu i po konsul- kich. tacjach. Myślę, że to nastąpi. Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy Wysoka Izbo! W toku szczegółowych prac nad pro- – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw zo- jektem komisja ochrony środowiska wprowadziła bowiązuje w art. 7 ust. 1 sejmiki województw do do- poprawkę do zmiany 1. w art. 1. Ponadto przyjętą konania podziału na obwody łowieckie w obrębie w głosowaniu poprawką komisja wprowadziła do pro- województwa w drodze uchwały w terminie do 31 mar- jektu art. 2, odnoszący się do podziałów województw ca 2021 r. Jednocześnie zgodnie z art. 7 ust. 2 tejże na obwody łowieckie i zaliczenia do poszczególnych ustawy podziały województw na obwody łowieckie Spis treści kategorii obwodów, których dokonały sejmiki woje- oraz zaliczenie obwodów łowieckich do poszczegól- wódzkie, które zdążyły się wywiązać z ustawowego nych kategorii dokonane przed dniem wejścia w życie obowiązku. Podziały te zaczną obowiązywać 1 kwiet- tej ustawy zachowują ważność do 31 marca 2021 r. nia 2022 r. (Dzwonek) Art. 3 stanowi, że ustawa Do końca stycznia 2021 r. uchwały w sprawie podzia- wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogło- łu województw na obwody łowieckie podjęto jedynie szenia z mocą od dnia 31 marca 2021 r. Projekt został w siedmiu województwach, tj. opolskim, lubuskim, przyjęty przez komisję 11 głosami za przy 8 przeciw- dolnośląskim, warmińsko-mazurskim, pomorskim, nych i 2 wstrzymujących się. świętokrzyskim i podkarpackim, którego jestem re- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji prezentantem. Biorąc pod uwagę obecny stan prac Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic- nad projektami uchwał o podziale województwa na twa proszę o uchwalenie projektu ustawy zawartego obwody łowieckie w pozostałych województwach, nie w sprawozdaniu komisji w druku nr 958. Dziękuję jest możliwe podjęcie tych uchwał we wszystkich wo- bardzo. jewództwach do dnia 31 marca 2021 r. Dlatego też Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego oraz Urząd Marszałkowski Woje- Wicemarszałek wództwa Małopolskiego wystąpiły do ministra kli- Małgorzata Kidawa-Błońska: matu i środowiska o podjęcie prac nad wydłużeniem terminu na dokonanie podziału województw na ob- Dziękuję, pani poseł. wody łowieckie. Utrata bowiem ważności obowiązu- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- jącego podziału województwa na obwody łowieckie rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- przy równoczesnym braku możliwości ponownego ich czeń w imieniu klubów i kół. wydzierżawiania związanego z niedokonaniem no- Otwieram dyskusję. wego podziału województw na obwody łowieckie do- Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Maria Ku- prowadzi do sytuacji, w której na części terytorium rowska, Prawo i Sprawiedliwość. Rzeczypospolitej Polskiej niemożliwe będzie prowadzenie szeroko pojętej gospodarki łowieckiej. W szcze- gólności brak będzie możliwości podejmowania dzia- Poseł Maria Kurowska: łań mających na celu przeciwdziałanie szkodom ło- wieckim wyrządzanym w uprawach i płodach rolnych Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie przez zwierzynę oraz ich szacowanie przez dzierżaw- Ministrowie! Szanowni Państwo! W imieniu klubu ców obwodów łowieckich i wypłatę przez nich należ- Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić nych z tego tytułu odszkodowań. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 94 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Poseł Maria Kurowska macie prawo własności. Bardziej troszczycie się o my- śliwych, którzy zajmują się działalnością, pozwolę so- Niemożliwe będzie również gospodarowanie przez bie powiedzieć łagodnie, wątpliwą etycznie. Chciałam dzierżawców obwodów łowieckich populacjami zwie- państwa uświadomić, że własność prywatna jest w ten rzyny, co doprowadzi do niekontrolowanego wzrostu sposób ograniczana. Prywatni właściciele od 7 lat są liczebności populacji poszczególnych gatunków, prze- tylko w teorii właścicielami, bo nie mogą zarządzać kładając się tym samym na rozmiar i wartość szkód swoimi terenami, nie mogą ich wyłączyć z obwodów wyrządzanych w uprawach i płodach rolnych, także łowieckich. Wszystko dzisiaj działa według starego, w odniesieniu do dzików będących rezerwuarem wy- wadliwego prawa. A ten projekt ustawy, o którym dzi- stępowania wirusa ASF w środowisku. siaj tutaj rozmawiamy, to kolejny dowód na to, jaki Jeśli chodzi o termin określony nowelizacji – już macie stosunek do porządku prawnego, jeśli chodzi mówiła o tym pani przewodnicząca – do dnia 31 grud- o wasze polityczne interesy. nia sejmiki mają podjąć uchwały w przedmiotowej I my z tego miejsca i na posiedzeniach komisji, sprawie. Jest to termin znakomity, ponieważ pozwoli kiedy o tym dyskutujemy, wzywamy was do tego, że- na zawarcie umów dzierżawy przed rozpoczęciem ko- byście przestali wbrew prawu działać w interesie my- lejnego łowieckiego roku gospodarczego 2022/2023. śliwych, a w końcu dostrzegli prawa zwykłych oby- (Dzwonek) Również zaproponowany termin vacatio wateli. Dziękuję bardzo. legis nie narusza zasady demokratycznego państwa prawa. A zatem klub Prawo i Sprawiedliwość popiera ten Wicemarszałek projekt ustawy i będzie za nim głosował. Dziękuję Małgorzata Kidawa-Błońska: bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę, pani poseł Urszula Zielińska, Ko- Wicemarszałek alicja Obywatelska. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Spis treści Dziękuję bardzo, pani poseł. Poseł Urszula Zielińska: Bardzo proszę, pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska. Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Stan na dziś jest taki, że koła łowieckie mogą polować na grun- tach prywatnych, a jeśli właściciel gruntu będzie im Poseł Aleksandra Gajewska: przeszkadzał, myśliwy może go oskarżyć o utrudnianie polowania, za co grożą sankcje karne. Absurdal- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę ne? Owszem. Niezgodne z konstytucją? Oczywiście, sobie wyobrazić taką sytuację, że pewnego dnia na że niezgodne z konstytucją, bo wyrok Trybunału Kon- działkę, której jesteście państwo prywatnymi właści- cielami, wchodzą myśliwi i stanowczo mówią, że oni stytucyjnego z 2014 r. stanowi, iż przepisy umożli- na tym terenie mogą zabijać zwierzęta lub, inaczej, wiające włączanie w obwody łowieckie prywatnych polować. Jako właściciele tego terenu nie jesteście nieruchomości bez oglądania się na ich właścicieli są właściwie w stanie absolutnie nic zrobić, bo nad wa- niezgodne z konstytucją. I co? I od 7 lat te przepisy szymi głowami urzędnicy uznali, że tu akurat będzie wciąż obowiązują. obwód łowiecki. I takie bezprawie, które obowiązuje Czy proponowana nowela to naprawia? Nie. No- do dziś, od lat akceptuje PiS. Mimo wyroku prawdzi- wela przedłuża obecny stan o kolejny rok, stan, wego Trybunału Konstytucyjnego państwo nie robią w którym koła łowieckie bezkarnie naruszają samą nic, by cokolwiek w tym prawodawstwie zmienić, bo istotę naszego prawa własności, czyli art. 64 Konsty- to wszystko, o czym panie tutaj mówiły, to są pozory tucji Rzeczypospolitej Polskiej. W dodatku ta nowela działań. nadaje kołom łowieckim prawo do działania z mocą (Głos z sali: Siedem razy jej powiedziałam, a ona wsteczną w swojej oryginalnej wersji przed poprawką swoje.) PSL-u. Kolejne naruszenie konstytucji. A dodatko- Trybunał Konstytucyjny zajął się sprawą w 2014 r. wo, gdyby tego było mało, ta nowela jest niezgodna Uznał, że Prawo łowieckie ogranicza wolność właści- z regulaminem Sejmu, bo nie została skonsultowana cieli, że ich konstytucyjne prawa są w ten sposób na- z samorządem. Czyli jest to, uwaga, nowy rekord Sej- ruszane. Dał 18 miesięcy na zmianę przepisów. I to mu, który dzisiaj jest atrapą instytucji tworzenia nie jest tak, że państwo czekali te 1,5 roku. Państwo prawa. W trzyzdaniowej ustawie mamy podwójne podjęli prace dopiero w 2018 r., a dzisiaj stan prawny złamanie konstytucji i niezgodność z regulaminem jest właściwie taki, że obowiązuje prawo, które jest Sejmu. Pamiętajcie państwo, że podnosząc rękę za tą niezgodne z konstytucją. Przepychaną dzisiaj kola- nowelą, podnosicie rękę za łamaniem prawa. Jako nem ustawą chcecie jeszcze nadać moc działania pra- ustawodawca świadomie złamiecie konstytucję i na- wa wstecz. Terminy macie absolutnie za nic. Za nic ruszycie podstawowe, obywatelskie prawo własności. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 95

Poseł Urszula Zielińska blem. I to jest coś, nad czym tak naprawdę powinni- śmy się pochylić. Ale my nie tylko obnażamy pułapki tej prostej Wracając zresztą do tego wyroku Trybunału Kon- technicznie noweli, jak nam ją przedstawiono, ale stytucyjnego… Spójrzmy w ogóle na to, co się wyda- proponujemy, jak to rozwiązać w poprawce. Nasza rzyło. W 2014 r. wyznaczono termin 18 miesięcy na poprawka daje dodatkowy czas samorządom i jedno- dostosowanie prawa do wyroku. Przepisy zmieniono cześnie powoduje wdrożenie wyroku Trybunału Kon- dopiero w 2018 r. Ustawa, nad którą procedowaliśmy stytucyjnego z 2014 r. Jakim kosztem? Kosztem po- na początku tej kadencji, która miała pomóc w walce wstrzymania łowów w zaledwie trzech wojewódz- z ASF – notabene ta epidemia trwa nadal, powstają twach maksymalnie do końca tego roku. Tyle chyba nowe ogniska i tutaj jakoś nie widać skuteczności możecie państwo zrobić dla rządów prawa w Polsce w walce – przedłużyła to do 2021 r., a teraz robimy jako odpowiedzialni ustawodawcy. Proszę o poparcie to znów. Dostrzegam tutaj bardzo duży problem do- tej poprawki. (Oklaski) Dziękuję bardzo. tyczący tego, jak procedujemy, jak w ogóle wyglądają prace na poziomie parlamentu. Zwracam więc uwagę, że przedłużona nowelizacja nie rozwiązuje żadnego Wicemarszałek z problemów, na które zwrócił uwagę Trybunał Kon- Małgorzata Kidawa-Błońska: stytucyjny, przedłuża obecny stan o rok, utrzymując niekonstytucyjne rozwiązania naruszające podsta- Dziękuję, pani poseł. wowe prawa obywateli i obywatelek. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pani poseł Daria Gosek-Popiołek, (Oklaski) Lewica.

Wicemarszałek Poseł Daria Gosek-Popiołek: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś obradujemy Dziękuję bardzo, pani poseł. nad nowelizacją Prawa łowieckiego, która zakłada Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja wydłużenie obecnego stanu prawnego i faktycznego Polska. Spis treści do 31 marca 2022 r. Utrzymuje ona obecny podział województw na obwody łowieckie oraz utrzymuje dzierżawę tychże przez koła łowieckie. Trzy woje- Poseł Andrzej Grzyb: wództwa nie zdążyły z ustaleniem nowego podziału na obwody łowieckie i z przeprowadzeniem całej tej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak widać, stosun- procedury związanej z wydzierżawieniem lub prze- kowo niewielka, bo proceduralna, wydawałoby się, kazaniem w zarząd obwodów łowieckich. Przyjrzyj- nowela Prawa łowieckiego jednak dostarcza emocji my się samej procedurze, a konkretnie temu, co wczo- Wysokiej Izbie. Nie dziwię się. raj było przedmiotem debaty na posiedzeniu komisji W każdym razie chciałbym powiedzieć, że – od- ochrony środowiska, czyli realizowaniu wyroku Try- niosę się do tego na samym końcu – ta krótka nowe- bunału Konstytucyjnego z 2014 r. dotyczącego prawa la dotyczy zmiany terminu podjęcia uchwał przez właścicieli do wyłączenia swojej własności z obwodu sejmiki województw odnośnie do podziału woje- łowieckiego. wództw na obwody i zaliczenia obwodów łowieckich Szanowni Państwo! Żyjemy w pewnej prawnej do poszczególnych kategorii oraz zmiany terminu czy fikcji. Są województwa, w których odrzuca się wnio- przedłużenia obecnych dzierżaw do końca roku go- ski o wyłączenie terenu z obwodu łowieckiego, cho- spodarczego, czyli 31 marca 2022 r. Takie jest głów- ciaż są ku temu poważne argumenty, i to nie dlatego, ne przesłanie tejże noweli. Związane jest to też ze zmia- że wnioski są bezpodstawne czy źle uargumentowa- ną, która zobowiązuje sejmiki województw, aby ne, słabo uzasadnione. Odrzucane są uwagi osób pro- podjęły te uchwały – mówię o tych sejmikach, któ- wadzących gospodarstwa agroturystyczne, rolników re do tej pory nie wywiązały się z tego obowiązku – prowadzących gospodarstwa ekologiczne, hodowców do 31 grudnia 2021 r., tak aby nie było takiej oto zwierząt, które mogą być płoszone przez polujących. sytuacji, że znowu za rok któryś z sejmików będzie Problemem jest to, jaki jest skład zespołów opinio- wnioskował o kolejną prolongatę terminu podjęcia dawczych, które nie uwzględniają wniosków właści- uchwał. Chodzi o to, aby te nowe zmiany dotyczące cieli czy dzierżawców terenu. I właśnie te składy wyznaczenia obwodów łowieckich i dzierżawców mo- wpływają na te decyzje. gły wejść w życie z nowym rokiem gospodarczym, Pamiętajmy też, że spod tego procesu, spod tej czyli z dniem 1 kwietnia 2022 r. procedury wyłączone są takie podmioty prawne jak Poza tym stan faktyczny na dzisiaj wskazuje, że fundacje, stowarzyszenia czy firmy. Co więcej, nie ma 9 z 16 województw, a właściwie sejmików wojewódz- żadnej możliwości aktualizowania tych uchwał, czy- kich, podjęło uchwały odnośnie do podziału woje- li ktoś, kto nabędzie ziemię w przyszłości, nie będzie wództw na obwody łowieckie i ich kategoryzacji. I tu- mógł starać się o takie wyłączenie. Jest to duży pro- taj oczywiście powstała w związku z poselskim pro- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 96 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Poseł Andrzej Grzyb Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: jektem ustawy wątpliwość, czy nie będzie oto takiej sytuacji, że przedłużenie terminu dzierżaw o 1 rok Dziękuję bardzo. nie spowoduje nieważność podjętych uchwał. Tak Proszę, pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja. więc żeby się przed tym zabezpieczyć, został wniesiony m.in. przez panią poseł Urszulę Pasławską i przy- jęty przez całą komisję projekt poprawki mającej na Poseł Michał Urbaniak: celu uściślenie, określenie, że pozostają one w mocy i nie będą musiały być powtórnie uchwalane. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Trybunał Konsty- Pozostałe samorządy województw, jak już mówio- tucyjny wyrokiem z 10 lipca 2014 r. podważył kon- no tutaj wielokrotnie, wskazywały na to, że mają stytucyjność przepisów ustawy – Prawo łowieckie, trudności, powodowane przede wszystkim epidemią, podnosząc właśnie kwestię, że nie ma możliwości m.in. w wywiązaniu się z tego terminu, a argumen- wyłączenia prywatnych działek z obwodów. Trybu- tują to faktem, że wykonanie tego nowego podziału nał dał Sejmowi rok na zmianę przepisów, a jako że wymaga oddelegowania pracowników czy też konsul- był to ostatni rok kadencji – dość nieudolnej, umów- tacji społecznych, i to wielokrotnych, związanych my się – Platformy Obywatelskiej, nic w tej sprawie oczywiście ze zmianami granic obwodów łowieckich, się nie przedsięwzięło i Sejm tego nie przegłosował. w szczególności tam, gdzie one były obwodami, moż- Od tamtej pory nie zostały też powołane nowe obwo- na to nazwać, transwojewódzkimi, położonymi nie dy, a powinny być powoływane na 10 lat. Mamy tylko w obrębie jednego województwa. w tym momencie stan z roku 2015. Brak uchwał spowoduje, że brak będzie podstawy Sejm znowelizował wprawdzie ustawę – Prawo prawnej do przedłużenia dzierżaw, a także wiele in- łowieckie w 2018 r., wprowadzono możliwość wyłą- nych komplikacji związanych z wykonywaniem obo- czania swoich prywatnych terenów, ale podporząd- wiązków, jeżeli chodzi o gospodarkę łowiecką. To jest kowano także Polski Związek Łowiecki ministerstwu ważne, bo proszę państwa, kto się nie spotkał z pro- oraz wprowadzono niekonstytucyjny zakaz udziału blemami, z którymi się spotykają rolnicy, którzy do- osób poniżej 18. roku życia w polowaniach – to jest Spis treści magają się szacowania szkód łowieckich, to nie wie, kolizja z art. 48 konstytucji: prawo do wychowania o czym mówimy. Częstokroć cały dorobek rolników, dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. W tym którzy prowadzą gospodarstwa rolne, w który włoży- Sejmie w tej kadencji był procedowany także projekt, li nie tylko swoją energię, pracę, ale jeszcze na który który by to zmieniał, ale niestety nie udało się. Ta dodatkowo przeznaczyli pieniądze w celu przygoto- patologia dalej istnieje. Nowela ustawy dawała sejmi- wania terenów rolnych, zostaje zrujnowany, kiedy kom wojewódzkim czas na zmiany obwodów łowiec- zwierzyna w stanie wolnym, będąca własnością pań- kich do końca marca 2020 r. Jednak przyszedł ASF stwa dokonuje tam zniszczeń. Oczywiście wymaga to i wprowadzono specustawę, która wydłużyła ten oszacowania. Wiemy, jakie były problemy, tu były róż- okres do 31 marca 2021 r. W porządku. Niestety też ne propozycje, nie wszystkie były szczęśliwe. I wró- nie udało się tego przygotować. Problem jest taki, że cono do tego, że to koła łowieckie w dalszym ciągu w tym momencie ludzie, którzy są odpowiedzialni za będą tym głównym podmiotem odpowiedzialnym za wyznaczenie tych obwodów łowieckich, też nie wy- szacowanie szkód łowieckich. wiązali się ze swoich obowiązków. To powinno być Uznajemy zatem, że ta nowela jest konieczna piętnowane. Problemem jest fakt, że PZŁ też jest pod- i może mieć taki lapidarny charakter. Tak jak powie- porządkowany ministerstwu, więc realnie nie może działem na wstępie, zgłaszane były wnioski, które protestować. były m.in. artykułowane przez moje trzy koleżanki, Tutaj apel do ministerstwa: otóż pozwalanie na które występowały po kolei po sobie, dotyczące faktu utrzymanie tego stanu rzeczy, czyli przedłużanie po niewdrożenia orzeczenia Trybunału Konstytucyjne- raz kolejny tego okresu, w którym sejmiki mogą po- go w zakresie respektowania prawa własności i moż- woływać nowe obwody, powoduje kilka konsekwencji. liwości wyłączenia np. obiektu z obwodu łowieckiego Jest to strata dla Skarbu Państwa, ponieważ odszko- na wniosek właściciela tego obiektu. Jest to ważne dowania za szkody są wypłacane ze Skarbu Państwa. prawo obywatelskie, ale z drugiej strony trzeba też Jest to strata dla rolników, ponieważ oni ze względu przyznać, że wymaga to jednak niestety przygotowana zwierzęta, które mogą wchodzić na uprawy, mogą nia przez rząd noweli, bo konsekwencje tego są wie- tracić swoje zbiory. Jest to też ryzyko dla kierowców lorakie. Wydaje mi się, że taka incydentalna popraw- – zwiększona liczba wypadków z udziałem dzikich ka zgłoszona Wysokiej Izbie przez skądinąd mające zwierząt. Jest to też powód kłusownictwa, ponieważ rację panie posłanki nie rozstrzygnie wszystkich brakuje straży łowieckiej na tych konkretnych obsza- dylematów związanych akurat z takim wyłączeniem. rach. Jest to także ryzyko wybuchu kolejnych ognisk Stąd też w imieniu klubu Koalicja Polska – Pol- ASF-u i to jest konsekwencją właśnie np. prze- skie Stronnictwo Ludowe wnoszę, aby ten projekt gęszczonej populacji dzików. Proszę uporządkować został uchwalony. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ten temat, a nie uprawiać szopkę. Dziękuję. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 97

Wicemarszałek Poseł Hanna Gill-Piątek: Małgorzata Kidawa-Błońska: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta usta- Dziękuję bardzo, panie pośle. wa jest niekonstytucyjna, bo wydłuża znów stan bez- Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Tuduj, Kon- prawia, w którym specjalna kasta myśliwych rządzi federacja. i dzieli terytorium Rzeczypospolitej. Specjalna kasta, która w Sejmie ma swoją partię ponad podziałami, od prawej do lewej strony. Specjalna kasta, która Poseł Krzysztof Tuduj: ignoruje nawet prawo własności, nie mówiąc o przy- znawaniu sobie wyjątkowych przywilejów, jak np. li- Dziękuję. cencja na rzeź dzików pod pozorem walki z ASF. Spraw- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dotykając Prawa dziłam: nikt nie liczy, ile tych zwierząt było napraw- łowieckiego, trudno nie kontynuować kwestii zaryso- dę zakażonych. To jest oficjalna odpowiedź rządu. wanej przeze mnie na poprzednim posiedzeniu Sejmu Skończmy więc z tą iluzją, tu nie chodzi o prawo, w ramach oświadczenia poselskiego. Zwróciłem wów- tylko o wyjęcie spod prawa, o konserwację przywile- czas uwagę na problem rosnącej populacji wilków jów myśliwych. Ta ustawa jest jedynie do odstrzele- w Polsce. Polega on na tym, że wilki, których jest co- nia w całości i takiego projektu Polska 2050 nigdy raz więcej i które występują już praktycznie w całej nie poprze. Nie damy robić z siebie jeleni. Polsce, coraz częściej jako łup wybierają sobie zwierzę- (Poseł Anna Paluch: Nie przeżyjemy tej straty, ta hodowane przez człowieka. Do ataków dochodzi nie pani poseł.) w dzikich kniejach, tylko na terenach gospodarskich, a nawet, co budzi szczególną i uzasadnioną obawę, na prywatnych i ogrodzonych posesjach. Dietę tych dra- Wicemarszałek pieżników stanowią nie tylko zwierzęta hodowlane, Małgorzata Kidawa-Błońska: ale także przydomowe, szczególnie psy. Wyjaśniam wątpiącym: nie mam żadnej niechęci Dziękuję bardzo, pani poseł. do wilków, żadnej osobistej, wręcz przeciwnie, podzi- Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić

wiam te piękne zwierzęta, cieszę się, że udało się je Spis treści się do zadania pytania? ochronić. Nie podejmuję również tematu na wniosek Jeżeli nie, zamykam listę. lobby myśliwych, podnoszę go w interesie bezpieczeń- Czas na zadanie pytania – 1 minuta. stwa i komfortu psychicznego tych Polaków, którzy Jako pierwszy pan poseł Artur Łącki, Koalicja się z tym problemem realnie stykają. Sprawa zwią- Obywatelska. zana jest głównie z prozą życia na wsi, ale jak wspo- Nie ma pana posła. mniałem poprzednio, wilkom zdarza się także odwie- dzać miasta wojewódzkie. Oczywiście nie jest to na Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatelska. dzisiaj przerażająca skala, ale nie wolno tego tematu Nie ma pana posła. bagatelizować. Dla przykładu sprawa z mojego okrę- (Głos z sali: Jest, jest.) gu w ostatni weekend: wilki zaatakowały stado da- Nie, gdzie? Nie ma, nie ma. nieli pod Oleśnicą na Dolnym Śląsku, sforsowały (Głos z sali: Nie.) ogrodzenie, jak to drapieżniki, rozszarpały zwierzę- Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Tracz, Ko- ta, pożywiły się nimi, w sumie dziewięć sztuk. Tak alicja Obywatelska. że spora uczta. Kolejny świeży przykład: Podkarpa- cie, 16 lutego w gminie Komańcza w miejscowości Nowy Łupków wilki wtargnęły na prywatną posesję, Poseł Małgorzata Tracz: zaatakowały, zagryzły psa w obecności trójki dzieci. 2 dni później kręciły się przy szkole podstawowej. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 7 lat temu Trybu- Myślę, że żadna matka w Polsce nie chciałaby, aby jej nał Konstytucyjny wydał wyrok, że dotychczasowy dzieci przeżywały takie chwile grozy. podział województw na obwody łowieckie narusza Szanowni Państwo! Apeluję do rządu (Dzwonek), podstawowe prawo konstytucyjne, prawo własności. aby rozważyć wpisanie wilka na listę zwierząt łow- Osoby, które posiadają dany teren, nie miały wpływu nych, a z całą pewnością należy wyznaczyć granicę na to, czy ten teren będzie, czy nie będzie znajdował ekspansji dla wilków. Wilki są ważne, ale ludzie – się w okręgu łowieckim. ważniejsi. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) (Poseł Anna Paluch: W obwodzie.) Nie mogły zatem zabronić myśliwym biegania po ich terenie ze strzelbami. Od 7 lat Sejm i Senat igno- Wicemarszałek rują to, że utrzymywanie starego podziału na obwo- Małgorzata Kidawa-Błońska: dy łowieckie jest niekonstytucyjne. A dzisiaj pracujemy nad ustawą, która ma przedłużyć ten stan rzeczy Dziękuję bardzo. o kolejny rok. Prawo łowieckie wymaga radykalnej Bardzo proszę, pani poseł Hanna Gill-Piątek, Pol- przebudowy, ustawy, która będzie szanowała konsty- ska 2050. tucyjne prawa Polek i Polaków, a nie sankcjonowała 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 98 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Poseł Małgorzata Tracz To jest jedna sprawa. Natomiast w tle tego wszystkiego na dzień dzisiejszy jest ochrona trzody chlew- przywileje myśliwych. Czy takie zmiany w Prawie nej. Mam pytanie: Czy ten rząd wreszcie zmądrzeje łowieckim są planowane? Czy dalej będziemy uda- i czy zacznie postępować inteligentnie i z jakąś per- wać, że nie uchwalamy niekonstytucyjnych przepi- spektywą? (Dzwonek) sów wprowadzających niekonstytucyjne rozwiązania (Poseł Robert Telus: To jest pytanie?) (Dzwonek) 7 lat po wyroku trybunału? Już kończę. Hodowla trzody chlewnej to produkcja gazów cieplarnianych. 80% gazów cieplarnianych z produkcji rolno-spożywczej pochodzi z masowej Wicemarszałek hodowli trzody, bydła. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Poseł Anna Paluch: Czy pani ma skądś te informacje?) Dziękuję bardzo, pani poseł. Mam te informacje, to są informacje naukowe, Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska. proszę pani. Metan, który produkują zwierzęta, wy- wołuje 28 razy większe ocieplenie w przeliczeniu na

cząsteczkę niż CO2, a podtlenek azotu, który produ- Poseł Klaudia Jachira: kuje masowa hodowla zwierząt, wywołuje 265 razy więcej ocieplenia w przeliczeniu na cząsteczkę CO2. Szefie Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Ka- (Gwar na sali) czyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Już niedługo (Poseł Robert Telus: Pani marszałek, czas.) Wysoka Izba będzie głosować, czy uchylić mi immu- nitet, bym mogła stanąć przed sądem za nazwanie myśliwych sadystami. Ale jak inaczej nazwać ludzi, Wicemarszałek którzy w ciągu tylko jednego roku zabili 0,5 mln dzi- Małgorzata Kidawa-Błońska: ków, 200 tys. ptaków i 1 mln innych zwierząt, i to No, ale przepraszam bardzo, proszę nie przeszka- wszystko dla rozrywki, a teraz znowu przesuwają dzać pani poseł. niezgodnie z konstytucją wejście w życie ustawy, któ-

Spis treści ra dałaby możliwość właścicielom posesji decydowania o tym, by na ich terenie nie zabijać dzikich zwie- rząt? Gdyby nie ci zwyrodnialcy ze strzelbami, zwie- Poseł Katarzyna Kretkowska: rzęta w większości nie bałyby się podchodzić do ludzi. Roczne emisje metanu i podtlenku azotu to jest Moglibyśmy wtedy podziwiać piękno tych zwierząt 7 mld t dwutlenku węgla. i ich majestat, uczyć się od nich kultury i wrażliwo- (Poseł Robert Telus: Czas.) ści. Moglibyśmy po prostu stać się lepszymi ludźmi. (Poseł Anna Paluch: Proszę łaskawie respektować (Wesołość na sali) regulamin…) Szanowni Koleżanki i Koledzy Posłowie! Pomyśl- cie o tym, zanim znowu pozwolicie na bezmyślne zabijanie wszystkiego i wszystkich. Wicemarszałek (Głos z sali: Amen.) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Katarzyna Kretkowska: Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Kretkow- Dziękuję. ska, Lewica.

Wicemarszałek Poseł Katarzyna Kretkowska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu Bardzo proszę państwa posłów, ja prowadzę obra- tego projektu jest mowa o walce z ASF i o zagrożeniu dy i pozwalam państwu kończyć zdanie i myśl, za- dla trzody chlewnej. Tymczasem fakty przeczą łącze- równo tym z lewej, jak i tym z prawej strony. Bardzo niu konieczności masowego wybijania dzików z wal- proszę mi nie… ką z ASF. Mówią o tym naukowcy. Mówili o tym rok (Poseł Robert Telus: Po minucie.) temu, a teraz ponawiają apele, ażeby walczyć z ASF (Poseł Anna Paluch: Ale nie po minucie, litości.) poprzez bioasekurację i zabieranie z lasu padłych Pani poseł, proszę bez dyskusji, ja prowadzę ob- dzików. Na 0,5 mln dzików, które zostały wybite rady. w ubiegłym roku, tylko 0,4% było chorych na ASF. Bardzo proszę, pan poseł Marek Dyduch, Lewica. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 99

Poseł Marek Dyduch: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać pytanie. Chodziło o kwestię wyłączeń, która jest pod- Dziękuję bardzo. noszona w tak bardzo emocjonalny sposób. Po pierwsze, czy w dzisiejszym stanie prawnym, tam gdzie nie Poseł Aleksandra Gajewska: ma jeszcze uchwał w sprawie obwodów łowieckich, można robić te wyłączenia? Po drugie, jeżeli w spra- Nie stworzyliście w tej ustawie żadnych, absolut- wie wyłączenia w przyszłości należałoby wystąpić nie żadnych mechanizmów, które by to usprawniały z wnioskiem i z automatu wyłączenie by nastąpiło, i prawdopodobnie w przyszłym roku będziemy pro- to pytam, czy ci, co wyłączyli swoje grunty, będą od- cedować nad tą samą ustawą, by kolejny rok działać powiadać za szkody własne, czy pokryje je ubezpie- na rzecz myśliwych… czenie, czy może te szkody będzie pokrywać Skarb (Poseł Anna Paluch: Wszyscy będą przez pół dnia?) Państwa, bez względu na wyłączenie. Po trzecie, …i pan doskonale zdaje sobie z tego sprawę. dlaczego dzisiaj jest problem z wyłączeniami? Czy to (Oklaski) jest kwestia procedury, niechęci czy lobby łowieckie- go, czy to jest procedura administracyjna, która musi Wicemarszałek przejść swoją drogę? Małgorzata Kidawa-Błońska: Ostatnie pytanie dotyczące wyłączeń: Czy są kraje (Dzwonek), w których są takie wyłączenia i za szko- Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani poseł. dy płacą właściciele, a nie Skarb Państwa? Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Klimczak, Ko- alicja Polska. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Dariusz Klimczak:

Dziękuję bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcia- Bardzo proszę, pani poseł Aleksandra Gajewska, łem powiedzieć, że osoba, która jest autorem koncep- Spis treści Koalicja Obywatelska. cji rozwiązania problemu tej ustawy… (Poseł Anna Paluch: Koalicja Obywatelska ma ciągle dwukrotny czas.) …w związku z tym, że nie wszystkie sejmiki pod- Poseł Aleksandra Gajewska: jęły odpowiednie uchwały, jakimś specjalnym polo- tem się nie wykazała. Na pewno geniuszem nie jest. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie wi- Ja zupełnie inaczej bym to zrobił, tym bardziej że, dzę pana posła Grzyba, który mówił o dziewięciu jak słusznie powiedziała pani poseł Gajewska, zosta- województwach, które nie przyjęły uchwał. To był ły naprawdę trzy sejmiki. To prawo jest wątpliwej stan na styczeń. Państwo celowo używacie tych da- jakości i chyba jest niezgodne z konstytucją. nych, żeby pokazywać ogrom nieprzygotowania, (Poseł Anna Paluch: Chyba czy na pewno?) a prawda jest taka, że w lutym to już są tylko trzy Natomiast problemy zostają i chciałbym przedsta- województwa: mazowieckie, małopolskie i łódzkie. wicieli ministerstwa zapytać, czy docierają do was Skoro jesteśmy już przy samorządach, miałam informacje i zapytania od tych kół łowieckich, które okazję pytać wczoraj pana posła wnioskodawcę o to, mają obwody zlokalizowane na terenie dwóch woje- gdzie są wnioski tych samorządów. Gdzie są pisma wództw, trzech województw. Tam są piekielne kon- od marszałków województw, żeby zmienić tę ustawę? flikty. Oczywiście wszystko można na siłę załatwić. Gdzie byli samorządowcy wczoraj na posiedzeniu ko- W jaki sposób chcecie zrekompensować ich nakład misji, gdzie mogli zabrać głos i mówić, jak bardzo ta pracy, którą włożyli w te obwody, a za chwilę je stra- zmiana prawa jest im potrzebna, bo nie wyrobili się cą? (Dzwonek) Czy macie koncepcję rozwiązania tego w czasie? Nie ma tych głosów. Państwo niczego nie problemu? Dziękuję. byli w stanie przedstawić, więc w czyim interesie państwo przedkładają tę ustawę Sejmowi? Doskona- le znamy państwa stosunek do samorządów, widzimy Wicemarszałek to, jak państwo traktują samorządy, chociażby jeżeli Małgorzata Kidawa-Błońska: chodzi o podział finansów. Dzwonek( ) Szanowni pań- Dziękuję bardzo, panie pośle. stwo, mówicie o tym, że dzisiaj jest chaos prawny. Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska. (Poseł Anna Paluch: Proszę na temat, do rzeczy.) Chciałam państwa zapytać, w jaki sposób ten projekt ustawy zmieni ten stan prawny. W jaki sposób Poseł Stefan Krajewski: zmusi samorządy do tego, żeby pod koniec 2021 r. przyjęły uchwały i zmieniły umowy dzierżawy w mar- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam py- cu przyszłego roku? tanie. Kiedy będziemy procedować nad takimi kon- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 100 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Poseł Stefan Krajewski z ministerstwa rolnictwa, które otrzymaliśmy za ze- szły rok. Z ustrzelonych w Polsce dzików tylko, uwa- kretnymi przepisami jak projekty rządowe, a nie ga, 0,5%, powtórzę, 0,5%, cierpiało na ASF. poselskie? Naprawdę w tej sytuacji lepiej, żeby się (Poseł Maria Kurowska: Starczy.) wypowiedzieli specjaliści, a nie żeby toczyła się tu Pytanie do wnioskodawców. Jak ta niezgodna z kon- walka polityczna, a często są to osoby, które nie mają stytucją ustawa pomoże w walce z ASF? (Oklaski) zbyt dużej wiedzy w tym zakresie, w tym temacie. Mam wrażenie, że niektórzy posłowie i niektóre po- słanki, z całym szacunkiem, wiadomości o łowiec- Wicemarszałek twie i myślistwie czerpią z bajki o Czerwonym Kap- Małgorzata Kidawa-Błońska: turku i może jeszcze jakiejś innej. (Głos z sali: Po co to?) Dziękuję bardzo, pani poseł. Trzeba o tym rozmawiać, bo na to czekają rolnicy. Bardzo proszę, pan poseł Bogusław Wontor, Lewica. (Poseł Lidia Burzyńska: Nie trzeba ubliżać.) Przede wszystkim czekają na to rolnicy, ale też to jest prosta decyzja administracyjna, która ma wydłu- Poseł Bogusław Wontor: żyć ten termin. (Poseł Anna Paluch: Pan poseł krytykuje kolegę Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Przed- przedmówcę, tak?) stawiciele Rządu! Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Zakładając teoretycznie, że ta ustawa wejdzie w życie, jak rząd zmotywuje, zmobilizuje te woje- Wicemarszałek wództwa, które nie dopełniły tego terminu, i przez Małgorzata Kidawa-Błońska: to mamy dzisiaj tę dyskusję. Żeby nie było tak, że za jakiś czas znowu się spotkamy i będziemy dyskuto- Bardzo proszę o spokój. wać o następnym przedłużeniu terminu, bo taka sytuacja… (Głos z sali: Ja to mówiłam, panie pośle.)

Spis treści Poseł Stefan Krajewski: …może mieć miejsce. Chciałbym, żeby rząd… Wiem, że była o tym mowa, ale chciałbym, żeby Odnoszę się do wszystkich. Proszę dać mi skoń- rząd do tego się odniósł, bo rząd ma pewne instru- czyć. menty, dlatego o to pytam. Dziękuję uprzejmie. Trzeba nad tym procedować, ale jako nad projektem rządowym, wtedy na ten temat wypowiedzą się właściwe osoby. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, panie pośle. Bardzo proszę, pan poseł Marek Rutka, Lewica. Dziękuję bardzo, panie pośle (Poseł Lidia Burzyńska: O wiele więcej...) Bardzo proszę o spokój na sali. Poseł Marek Rutka: Bardzo proszę, pani poseł Urszula Zielińska, Ko- alicja Obywatelska. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dwa pytania. Jaki Pani poseł… jest stan prawny na tych terenach łowieckich, na któ- (Poseł Urszula Zielińska: Przepraszam, przepra- rych nie dokonano nowego podziału na obwody ło- szam.) wieckie? W zasadzie drugie pytanie wynika z pierw- Proszę. szego. Na jakiej podstawie odbywał się odstrzał zwie- rząt? Jeśli brakuje podstaw prawnych do prowadzenia tego odstrzału, to czy były podejmowane inter- Poseł Urszula Zielińska: wencje w stosunku do myśliwych, którzy takiego odstrzału dokonywali? Dziękuję. Dziękuję. Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Chcę jeszcze rozwiać państwa obawy… Wicemarszałek (Poseł Stefan Krajewski: Daj spokój.) Małgorzata Kidawa-Błońska: …jeśli wierzycie, że ta nowela jest potrzebna do zwalczania ASF. Nie jest potrzebna. Do zwalczania Dziękuję bardzo, panie pośle. ASF potrzebne są, po pierwsze, nadzór bierny, po Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Klima- drugie, bioasekuracja, przede wszystkim, a nie ślepe tu i Środowiska pana ministra Edwarda Siarkę o od- strzelanie do dzików. Na dowód tego podam dane powiedź na pytania. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 101

Sekretarz Stanu prostu. Proszę to po prostu przyjąć jako coś, co jest w Ministerstwie Klimatu i Środowiska rzeczą oczywistą. Jakkolwiek rozumiem różnego ro- Edward Siarka: dzaju wrażliwość posłów i dążenie do personalizacji zwierząt, które nas często prowadzi w tej dyskusji na Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałem bardzo manowce. Ale trzeba to wyraźnie powiedzieć. serdecznie w imieniu Ministerstwa Klimatu i Środo- Jeżeli chodzi o wyrok Trybunału Konstytucyjne- wiska podziękować posłowi, który reprezentował go, to również ten wyrok zawierał w sobie sformuło- grupę posłów inicjujących ten projekt ustawy. Usta- wanie, które odnosiło się do tego, że granice obwodów wy, która jest w naszej ocenie niezbędna, aby zacho- muszą się zamykać w granicach województwa. Stąd wać ciągłość dzierżawy obwodów łowieckich, a przede też dzisiaj jest dokonywana, pan poseł Klimczak o to wszystkim dbać o całą sferę związaną z łowiectwem, pytał… Obwody muszą się zamykać w granicach wo- z ochroną przyrody i dobrostanem zwierząt. jewództwa. I niestety muszę przyznać, że z naszego Pierwsze sprostowanie takie mianowicie, że jeże- rozeznania wynika, że marszałkowie czy sejmiki sto- li mielibyśmy podsumować, ile sejmików wojewódz- sują różną politykę. Osobiście jestem zwolennikiem kich podjęło uchwałę, to osiem sejmików podjęło takiego rozwiązania, że nawet jeżeli na granicach uchwałę o podziale województwa na obwody łowiec- województw dochodzi do tego, że mamy tworzone kie i dokładnie osiem takich uchwał na dzień dzisiej- obwody mniejsze niż 3000… (Dzwonek) szy nie podjęło. Ostatnią uchwałą, która do nas wpły- (Poseł Dariusz Klimczak: Hektarów.) nęła, do ministerstwa, jest uchwała z 18 lutego z wo- …hektarów, to jestem zwolennikiem, żeby two- jewództwa kujawsko-pomorskiego. W ten sposób na rzyć obwód, bo on daje możliwość kołu, które do tej dzień dzisiejszy można powiedzieć, że w ośmiu woje- pory na tym terenie gospodarowało, żeby mogło wy- wództwach te uchwały zostały przyjęte. dzierżawić. A często marszałkowie podejmują decyzje Bardzo wiele miejsca państwo poświęcili właśnie i stąd się rodzą konflikty, że dołączają to do koła są- sprawom wynikającym z praw konstytucyjnych i wy- siedniego. I stąd rodzą się konflikty. Natomiast rze- roku konstytucyjnego z 2014 r. Chcę bardzo wyraźnie czywiście jest trudno, bo w niektórych miejscach, powiedzieć, że w żaden sposób obecne przepisy nie regionach mamy takie przypadki, gdzie dochodzi do ograniczają prawa własności, bo w wypowiedzi jednej poważnych konfliktów między myśliwymi, gdzie czę- z pań posłanek zostało zawarte takie sformułowanie, sto nawet granice województw przebiegają na tere- Spis treści że obecne przepisy ograniczają swobodne dyspono- nach, które dokładnie nie są oznaczone. Bo dobrze, wanie nieruchomościami. To po prostu zwyczajne jeżeli granica przebiega gdzieś przez tory kolejowe, nieporozumienie. drogę, rzekę itd., a ona często przebiega przez pola Wyrok Trybunału Konstytucyjnego został, moż- i de facto będzie pewien wysiłek, którego będzie wyna powiedzieć, zrealizowany w pełni w rozwiązaniu magało wydzielenie tych obszarów. Oczywiście po- ustawowym w 2018 r., kiedy to, proszę zwrócić uwa- wstają też problemy związane z przesuwaniem obwo- gę, w tych zapisach zostały zawarte dwie możliwości. du, wtedy gdy przesunięcie granic obwodów powodu- Jedna, która – niestety to prawda – do końca nie je kwestie majątkowe. Ale to też jest regulowane może być dzisiaj realizowana ze względu na to, że nie mamy podzielonych województw na obwody łowiec- przepisami. Mianowicie koła muszą sobie normalnie kie w tych częściach, gdzie uchwały nie zostały pod- przekazać ten majątek na podstawie protokołu i o to jęte. Czyli mówimy tutaj o wyłączeniu gruntów będą już troszczyli się łowczy okręgowi, którzy będą z dzierżawienia. Jeżeli taki grunt z dzierżawienia powoływali komisje do oceny tych obwodów już przy jest wyłączony, to również wtedy takiemu właścicie- wydzierżawieniu. Ale generalnie przekazanie tego lowi gospodarstwa nie przysługuje odszkodowanie, majątku musi odbywać się na podstawie jakiegoś pro- żeby to było jasne. I to jest jeden sposób. Natomiast tokołu, bo niewątpliwie są koła, które zainwestowały w każdej chwili właściciel gruntu może ubiegać się w budowę np. urządzeń łowieckich, a one się znajdą o wyłączenie gruntu z polowania i wtedy taki wnio- w tym momencie poza granicami województwa, i nie- sek składa po prostu do starosty, i może to zrobić po stety trzeba będzie to jakoś uregulować. prostu w każdym przypadku. To są zapisy ustawy, Pytanie pana posła Wontora, ta kwestia również która obowiązuje na dzień dzisiejszy i została wpro- się pojawiała, mianowicie jak zmobilizować woje- wadzona w życie w 2018 r. Chcę to bardzo wyraźnie wództwa do tego, żeby podjęły uchwały. To jest duże podkreślić. wyzwanie. Myśmy w ministerstwie próbowali mobi- Oczywiście wydawałoby się, że ta nowelizacja nie lizować województwa, żeby rzeczywiście przyspieszyć powinna rodzić większej dyskusji, ale, jak widzimy, te prace, ale pandemia troszkę uniemożliwia wszel- rodzi bardzo duże emocje, a cóż dopiero wszystkie kiego rodzaju skądinąd istotne kwestie, które panie zawarte elementy dotyczące funkcjonowania łowiec- podnosiły, mianowicie konsultacje… twa w Polsce, które skądinąd ma bardzo dużą trady- cję, jest w ogóle częścią dziedzictwa kulturowego. Proszę sobie, że tak powiem, to uzmysłowić. To nie Wicemarszałek jest tak, że łowiectwo, tak jak niektórzy by chcieli je Małgorzata Kidawa-Błońska: postrzegać, jest postrzegane jako zabawa czy też ja- kaś dewiacja. Ono jest wpisane w kulturę polską, po Panie ministrze, proszę się zbliżać do końca. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 102 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Sekretarz Stanu Wicemarszałek w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Małgorzata Kidawa-Błońska: Edward Siarka: Dziękuję bardzo. …żeby osoby, które chcą wyłączyć teren z wy- Bardzo proszę przedstawiciela wnioskodawców dzierżawienia, miały szansę w ogóle się porozumieć pana posła Roberta Telusa o zabranie głosu. z komisjami, które dokonują oceny. Niemniej ważne jest, żeby te uchwały zostały podjęte. Jeżeli w ciągu roku się okaże, że mamy tu jakąś opieszałość, będzie- Poseł Robert Telus: my musieli wprowadzić sankcję prawną polegającą na tym, że marszałkowie w przypadku niedokonania Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie podziałów województwa na obwody będą płacić za ukrywam, że troszkę uśmiechałem się w trakcie tej szkody. Taki przepis na pewno wprowadzimy w ciągu dyskusji, bo naprawdę to jest ustawa, która porząd- roku, w trakcie śledzenia tego procesu tworzenia pla- kuje, wprowadza pewien porządek albo pozwala na nów w poszczególnych województwach, jeżeli nie bę- to, żeby można było wprowadzić porządek. Zapobiega dzie to przebiegało zgodnie z zakładanym przez nas temu, żebyśmy weszli w chaos, pomaga w tym, żeby- harmonogramem. śmy uniknęli chaosu, który mógłby się stać po 31 marca. Dlaczego tak mogłoby się stać? Drodzy Państwo! To jest prosta ustawa, która Wicemarszałek przedłuża do końca roku możliwość, żeby sejmiki Małgorzata Kidawa-Błońska: mogły dostosować swoje obwody do granic woje- wództw. To bardzo prosta rzecz, której nie zrobiły Dziękuję bardzo, panie ministrze. sejmiki. Temu nie jest winien Sejm, nie są winni po- słowie z żadnego ugrupowania, tylko są winni mar- szałkowie, sejmiki, które tych uchwał nie podjęły. Sekretarz Stanu Tutaj pani poseł pytała: W czyim interesie działacie? w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Wygląda na to, że przeciwko samorządom. No nie, nie Spis treści Edward Siarka: działamy przeciwko samorządom, tylko jeszcze dajemy czas tym samorządom, które do tej pory nie zdą- żyły, nie chciały, nie mogły… Nie wiem co, ale tych Dziękuję, pani marszałek. uchwał nie podjęły. Na wszystkie pytania oczywiście nie byłem w sta- Było też pytanie, jedna pani poseł pytała, czy za nie odpowiedzieć ze względu na ograniczenia czaso- rok się spotkamy z taką sprawą. Nie spotkamy się, we, ale zapewniam, że śledzimy tę sprawę, żeby pani poseł, gwarantuję pani, dlatego że jeżeli się oka- zwłaszcza interesy rolników nie znikły z naszego że, że pewne sejmiki, może mazowiecki albo któryś pola widzenia, bo na wiosnę będziemy mieli bardzo inny, nie będą chciały tego wprowadzić, to wprowa- duże problemy z wypłatą odszkodowań. Dziękuję dzimy sankcje i je zmusimy do tego, żeby to wprowa- bardzo. (Oklaski) dziły – bo są zmuszone przez Trybunał Konstytucyj- ny, żeby to wprowadzić, będą zmuszone, np. mazowiecki, do tego, żeby to po prostu wprowadzić. Wicemarszałek Pytanie, dlaczego projekt poselski, powinien być Małgorzata Kidawa-Błońska: rządowy. No nie, panie pośle, gdyby pan wiedział… Pan chyba wie o tym, że są różne drogi: obywatelska, Dziękuję bardzo. poselska, rządowa. Myśmy wybrali rządową. Jako W trybie sprostowania pan poseł Dariusz Klim- posłowie, jako grupa posłów chcieliśmy tę sprawę czak. uporządkować i ją porządkujemy. Że się pan temu Bardzo proszę. dziwi, to ja tego nie rozumiem. Tak naprawdę, w czyim interesie działamy, to pytanie, które było. M.in. w interesie rolników. Jeżeli Poseł Dariusz Klimczak: poseł z PSL-u, którykolwiek poseł występuje i mówi, że to jest zła ustawa, że on się dziwi, dlaczego posel- Dziękuję, pani marszałek. ska, albo mówi, że tę ustawę tworzyli ludzie, którzy Panie Ministrze! Dziękuję za odniesienie się do się nie znają… Drodzy państwo, to przede wszystkim kwestii problematycznych obwodów: transgranicz- sprawa rolników. Dlaczego sprawa rolników? Bo gdy- nych lub tych, które mają mniej niż 3 tys. ha. Mają by po 31 marca nie było tych uchwał, to nie byłoby państwo dość ciekawe przemyślenia, które mogą spo- komu wypłacać odszkodowań dla rolników. To jest wodować rozładowanie tych napięć. Pytanie, czy jedna bardzo ważna rzecz. Dzięki temu umowy będą państwo nie zechcieliby wysłać do sejmików reko- dalej obowiązywać i koła będą odpowiadały za szko- mendacji odnośnie do tego, co w takich sytuacjach dy łowieckie, będą płacić odszkodowania za szkody zrobić, aby uniknąć tych niepotrzebnych napięć po- łowieckie. To jest proste. Ja się nie dziwię paniom między obwodami. Dziękuję bardzo. posłankom z Warszawy albo z dużych miast, że tego 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie 103

Poseł Robert Telus Pani poseł, ja pani słuchałam spokojnie. Proszę się zachowywać zgodnie z regulaminem. nie rozumieją, ale tego, że poseł z PSL-u tego nie Nie wykonali, nie kiwnęli małym palcem, dlatego rozumie, to ja nie rozumiem po prostu. że to były kwestie bardzo trudne i niepopularne. Jak to działa w walce z ASF? Jak to pomaga I, drogie panie posłanki, których nie było w poprzedniej w walce z ASF? To też jest prosta rzecz. To, co po- kadencji w tej Izbie, trzykrotnie były wprowadzane wiedziałem: jeżeli po 30 marca nie obowiązywałyby zmiany tych przepisów dotyczących wypłacania od- te umowy, to nie byłoby żadnej możliwości odstrzału szkodowań, dotyczących Prawa łowieckiego. Starali- dzików, bo nie byłoby koła, które by za dany obwód śmy się wyprostować te rzeczy, których nikt nie ruszył odpowiadało. To też jest prosta rzecz. To jest też przez kilkanaście lat, chociaż były zarzewiem bardzo współdziałanie i pomoc w walce z ASF-em. wielu konfliktów, i słuchaliśmy ludzi, którzy recenzo- Drodzy Państwo! Jak mówię, to jest prosta ustawa wali wykonywane przez nas działania legislacyjne. i to, że ona budzi tyle emocji i tyle jest tutaj różnych Proszę państwa, w sensie prawnym ustawa z 22 mar- zdań przeciwnych… Naprawdę można się uśmiechać ca 2018 r. jest właśnie wykonaniem wyroku Trybu- pod nosem, że ktoś nie rozumie. Z drugiej strony budzi nału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r., bo ustana- to we mnie taki niedosyt ze względu na to, że chcemy wia procedurę podziału województw na obwody ło- zrobić coś dobrego, a jest taki odzew. I nie jest to ustawa wieckie, z umożliwieniem właścicielowi lub użytkow- o żadnym bekaniu krów metanem, nie jest to ustawa nikowi terenu złożenia oświadczenia o zakazie wy- o żadnych sprawach związanych… No nie wiem. Tutaj konywania polowania na jego nieruchomości. I te było mówione o świniach, o tym, że hodujemy za dużo przepisy zawarte w art. 27b – proszę go sobie dokład- świń. Jeżeli ktoś się tak wypowiada jak pani europoseł nie przeczytać – są po prostu najprostsze z możli- Spurek, że krowy są gwałcone… Drodzy państwo, to wych. Składa się oświadczenie u starosty, starosta jest ideologia lewacka, która w ogóle nie powinna być poświadcza własnoręczność podpisu. Jeżeli nie on tutaj przypominana, a drogie panie posłanki próbowa- zawiera umowę dzierżawy obwodu łowieckiego, to ły przypominać tę ideologię. Nie tędy droga. To, co wy natychmiast wysyła to oświadczenie właściwemu panie tutaj robiłyście przed momentem, to jest działa- podmiotowi. Można to oświadczenie wycofać na konie przeciwko polskiemu rolnictwu, proste działanie niec roku łowieckiego, ale jeżeli właściciel nie życzy przeciwko polskiemu rolnictwu. Ja osobiście się z tym sobie polowania na swoim terenie, nie dostanie od- Spis treści nie zgadzam i będę protestował, dlatego że musimy szkodowania. Proste, skuteczne przepisy, które są wspierać nasze polskie rolnictwo (Dzwonek), a nie dzia- wykonaniem wyroku trybunału. Proszę je przeczytać łać przeciwko polskiemu rolnictwu. Dziękuję bardzo. i na drugi raz nie zadawać takich niemądrych pytań. (Oklaski) Natomiast, proszę państwa, jeśli chodzi o wszystkie pozostałe kwestie, które są w tej ustawie, to mó- wił o tym pan minister, nie będę tego już powtarzała. Wicemarszałek Są sposoby, żeby skłonić sejmiki do aktywniejszego Małgorzata Kidawa-Błońska: wykonywania nałożonych ustawowo obowiązków, ale to jest oczywiste, że trzeba to zrobić, wykorzystując Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę w pełni drogę legislacyjną, skonsultowawszy to, żeby komisji panią poseł Annę Paluch. nie było formalnoprawnych powodów do skarżenia takiego trybu. I jestem w stanie sobie wyobrazić, że za miesiąc czy za dwa będziemy nad tym pracować, Poseł Anna Paluch: żeby odpowiednio wcześnie marszałkowie wiedzieli, że muszą podołać tym obowiązkom. Dziękuję bardzo. Dziękuję za wszystkie konstruktywne głosy Wysoka Izbo! Drogie Panie Posłanki! Z taką em- w dyskusji. Mam nadzieję, że doprowadzimy do tego, fazą i ogniem w oczach zadawałyście tutaj chwilę żeby zmiany zostały wprowadzone. Dziękuję bardzo. temu grad pytań. Odnoszę wrażenie, słuchając tych (Oklaski) waszych pytań, że nie znacie ustawy – Prawo łowiec- kie. To jest pierwsza kwestia. To jest wyrok trybunału z 10 lipca 2014 r., tzn. Wicemarszałek 10 lipca 2021 r. minie 7 lat, a więc nie przedstawiajcie Małgorzata Kidawa-Błońska: nieprawdziwych danych. Ale przypominam, że od 10 lipca 2014 r. do końca kadencji rządu Platformy Zamykam dyskusję. i PSL-u było 1,5 roku, droga pani poseł, i pani kole- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania dzy nie kiwnęli małym palcem, choć mieli jeszcze zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, 1,5 roku działania rządu, żeby wykonać ten wyrok. proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Dlaczego tego nie zrobili? Dlatego że sprawy, których Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych on dotyczył, były trudne. i Leśnictwa w celu przedstawienia sprawozdania. (Poseł Aleksandra Gajewska: Ale wy jesteście do- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm brą zmianą.) propozycję przyjął. (Głos z sali: Pani nie przeszkadza, pani słucha.) Sprzeciwu nie słyszę. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 104 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska Poseł Lidia Burzyńska:

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu- zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentar- kacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie nego Prawo i Sprawiedliwość wobec rządowego projek- ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe tu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz oraz niektórych innych ustaw (druki nr 917 i 961). niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 917. Proszę panią poseł Lidię Burzyńską o przedsta- Projekt jest konsekwencją zmian dotyczących sys- wienie sprawozdania komisji. temu kształcenia zawodowego dokonanych przez rząd w poprzedniej kadencji. Rządowy projekt ustawy przewiduje przede wszystkim dodanie w ustawie Poseł Sprawozdawca Lidia Burzyńska: z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe przepi- sów, które w sposób kompleksowy uregulują sprawy Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie! monitoringu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych. W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przed- W projekcie ustawy zdefiniowano cele realizowa- stawiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy nych działań, określono precyzyjnie zakres, formy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych i okresy wykorzystywania danych osobowych nie- innych ustaw, druk sejmowy nr 917, natomiast spra- zbędnych do prowadzenia monitoringu oraz wskaza- wozdanie komisji to druk nr 961. no podstawy prawne ich przetwarzania. Wysoka Izbo! Nowelizacja rzeczonej ustawy doty- System kształcenia, w szczególności szkolnic- czy regulacji, a tym samym monitoringu karier ab- twa branżowego, powinien reagować na potrzeby solwentów szkół ponadpodstawowych. Projekt okre- rynku pracy, sprzyjać uczeniu się przez całe życie śla ramy prawne nowo tworzonego, rozbudowanego oraz umożliwiać absolwentom mobilność edukacyjną systemu monitoringu karier absolwentów szkół po- i zawodową. Aby było to możliwe, konieczne jest za- nadpodstawowych. Jego pierwszoplanowym celem jest pewnienie informacji zwrotnej na temat przebiegu wsparcie polityki oświatowej państwa w zakresie lep- karier absolwentów. Wiedza o karierach absolwentów Spis treści szego dopasowywania oferty szkolnictwa średniego do umożliwia strategiczne reagowanie systemu edukacji potrzeb rynku pracy. Wprowadzony projektowaną oraz polityki rynku pracy na nieustannie zmieniają- ustawą szeroko zakrojony i ambitny system monito- cą się rzeczywistość społeczno-ekonomiczną. Infor- macje z monitoringu karier absolwentów szkół po- ringu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych nadpodstawowych odgrywają zatem istotną rolę przy dostarczy analiz, które będą mogły być wykorzysty- dopasowywaniu systemu kształcenia do potrzeb ryn- wane w ramach tworzenia polityki oświatowej pro- ku pracy, tak aby wspierać konkurencyjność i inno- wadzonej przez rząd i samorządy zarówno w skali wacje na poziomie lokalnym, regionalnym, ale rów- regionalnej, jak i na szczeblu powiatów. Analizy lo- nież krajowym, przeciwdziałać niedoborowi wykwali- sów edukacyjnych i zawodowych absolwentów będą fikowanych pracowników oraz umożliwiać absolwen- mogły być wykorzystywane przez różne podmioty, tom podejmowanie satysfakcjonującego zatrudnienia. a także uczniów i oczywiście pracodawców. Symbioza Proponowane zmiany będą miały także znaczenie dla jest podstawą funkcjonowania. doradztwa zawodowego i umożliwią wykorzystywa- W trakcie rozpatrywania projektu ustawy komi- nie szczegółowych statystyk dotyczących sytuacji sja przyjęła jedną poprawkę. Komisja Edukacji, Na- absolwentów szkół ponadpodstawowych na rynku uki i Młodzieży rekomenduje, by uchwalić rządowy pracy. projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe Rzetelna i łatwo dostępna wiedza na temat karier oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo. absolwentów pozwoli budować wizerunek szkolnictwa branżowego oparty na dowodach. Dostęp do systematycznie gromadzonych i udostępnianych in- Wicemarszałek formacji na temat szkolnictwa branżowego pomoże Małgorzata Kidawa-Błońska: w przezwyciężaniu negatywnych stereotypów, które go dotyczą, choć nie znajdują potwierdzenia w rze- czywistości. Informacje dotyczące sytuacji na rynku Dziękuję, pani poseł. pracy absolwentów określonych typów szkół i zawo- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- dów mają również walor promocyjny i mogą zostać rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- wykorzystane do zachęcenia uczniów do kontynu- czeń w imieniu klubów i kół. owania edukacji w szkolnictwie branżowym. System Otwieram dyskusję. monitoringu pozwoli podejmować decyzje edukacyjne I pani poseł Lidia Burzyńska, Klub Parlamen- przez osoby kończące naukę w szkole podstawowej tarny Prawo i Sprawiedliwość, jako pierwsza za- w oparciu o rzetelne informacje na temat tego, jakie biera głos. będą skutki wyboru tej, a nie innej szkoły. W dłuż- Bardzo proszę. szym okresie informacja taka wpłynie na dostosowa- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe 105

Poseł Lidia Burzyńska rząd chce pochylić się nad problemem dalszej drogi i karier absolwentów, pracować, jak rozumiem, nad nie oferty szkół do potrzeb uczniów i pracodawców. dostosowaniem kierunków kształcenia do potrzeb System monitorowania karier absolwentów dostar- rynku pracy, zwłaszcza że całkiem niedawno przy czy również rzetelnych informacji dotyczących wa- ogromnym deficycie lekarzy i pielęgniarek rząd nie runków zatrudnienia i płacy absolwentów w poszcze- zatrzymywał ich w kraju, stwierdzając: niech jadą. gólnych zawodach, branżach i regionach. Informacje To bardzo cenna zmiana nastawienia, a więc jako takie w istotny sposób zmniejszają asymetrię infor- opozycja za nią dziękujemy. macyjną w relacjach między absolwentami podejmu- Mamy również ogromne wątpliwości co do wyko- jącymi pierwszą pracę a pracodawcami. Pracodawcy rzystywania zebranych danych, których jest na- mogą wykorzystać te informacje do aktualizowania prawdę dużo. Są to dane wrażliwe, łącznie z danymi i lepszego dopasowania zatrudnienia absolwentów do o zarobkach. Niepokoić może także niedostateczne realiów rynku pracy. skupienie, jeśli chodzi o zapisy ustawy, na celach ni- Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii niejszego monitoringu. W ramach konsultacji sekto- Europejskiej. Projekt ustawy nie wymaga przedsta- rowe rady, Urząd Ochrony Danych Osobowych, jak wienia właściwym organom i instytucjom Unii Eu- również minister do spraw Unii Europejskiej wska- ropejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Central- zywali na brak wskazania celów monitoringu, które nemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiado- są najważniejsze, dane zbieramy przecież w jakimś mienia, konsultacji lub uzgodnienia. A zatem rządo- celu. Podmioty te musiały się upominać – i słusznie wy projekt ustawy jest istotną przesłanką przygoto- – o uwzględnienie i zapisanie celowości projektowa- wania systemu w proponowanym kształcie, ponieważ nych zmian. Cel nadrzędny monitoringu, jakim jest obecnie dostępne dane nie zapewniają wystarczają- dostosowanie – jeszcze raz podkreślę – kierunków cych podstaw do prowadzenia skutecznej polityki i treści kształcenia do wymogów rynku pracy, jest oświatowej. w tym wypadku najważniejszy. Takie podejście w usta- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! wie nie wybrzmiało, dlatego obawiam się, że zakoń- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie czy się to na monitoringu i zbieraniu danych wrażli- głosował za przyjęciem rządowego projektu ustawy wych. Musimy pamiętać, że za tą ustawą muszą pójść o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych konkretne działania. Dzięki zebranym danym musi- Spis treści innych ustaw. Dziękuję bardzo. my wskazać dalszy kierunek kształcenia kolejnych pokoleń. W projekcie ustawy jedynie hasłowo wspomina się Wicemarszałek o stworzeniu warunków do lepszego dostosowania Małgorzata Kidawa-Błońska: oferty kształcenia do potrzeb rynku pracy. W projekcie brak jest jakichkolwiek informacji, w jaki sposób Dziękuję bardzo. dane uzyskane z systemu monitorowania karier będą Bardzo proszę, pani poseł Kinga Gajewska, wpływały na szkoły, kierunki kształcenia i programy Koalicja Obywatelska. nauczania. Nie zostało też sprecyzowane, w jaki spo- sób miałyby one dostosowywać ofertę kształcenia do potrzeb rynku pracy, brakuje tutaj praktycznych Poseł Kinga Gajewska: wskazań. Mam nadzieję, że monitorowanie absol- wentów szkół ponadpodstawowych pójdzie minister- Szanowna Pani Marszałek! Państwo Posłowie! stwu troszeczkę lepiej niż monitoring tzw. dzieci Projektowana ustawa jest próbą rozwiązania niezwy- zaginionych w zdalnej edukacji i monitoring nauczy- kle ważnego problemu, a mianowicie problemu braku cieli, których ministerstwo nie może się jednoznacz- monitoringu karier absolwentów nie tyle szkół wyż- nie doliczyć. szych, bo to już w jakimś stopniu potrafimy określić, Zdaniem projektodawcy przetwarzanie danych zwią- ile młodzieży szkół branżowych. Na potrzebę reali- zanych z monitoringiem karier absolwentów szkół zacji takiego monitoringu wielokrotnie wskazywały ponadpodstawowych nie wymaga nakładów inwesty- szkoły, uczelnie, jak również wskazywali przedsię- cyjnych, ponieważ będzie odbywać się z wykorzysta- biorcy. Sam kierunek jest właściwy, ważny, zwłasz- niem istniejącej infrastruktury informatycznej oraz cza w aspekcie dostosowania kierunków studiów, systemów baz danych, oprogramowania analityczne- szkół branżowych i dalszej drogi zawodowej do po- go Centrum Informatycznego Edukacji, ZUS-u, okrę- trzeb rynku. Wskazywaliśmy również w ubiegłym gowych komisji egzaminacyjnych oraz Ośrodka Prze- tygodniu potrzebę dostosowania takiej oferty eduka- twarzania Informacji – Państwowego Instytutu Ba- cyjnej do osób ze specjalnymi potrzebami, osób z ze- dawczego. Realizacja działań związanych z monito- społem Aspergera czy z afazją. Monitoring później- ringiem będzie oznaczała wykonywanie co roku za- szych karier tych osób na pewno będzie bardzo po- pytań do baz danych danej instytucji. Nie wydaje się, zytywnym działaniem. by wdrożenie systemu monitoringu było możliwe bez Natomiast w projekcie ustawy nie wybrzmiewa poniesienia pewnych nakładów, a zapewnienie na- jednoznacznie wiele spraw. Bardzo cenne jest to, że rzędzi informatycznych czy przede wszystkim prze- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 106 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe

Poseł Kinga Gajewska Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! W związku z tym, co przedstawiłem, informuję, że szkolenie kadr i obarczenie ich nowymi zadaniami posłanki i posłowie Koalicyjnego Klubu Parlamentar- na pewno będzie miało jakiś wpływ na finansowanie. nego Lewicy poprą rządowy projekt ustawy o zmianie Tak że projekt trzeba na pewno jeszcze dopracować, ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ale jesteśmy oczywiście za tym, żeby nad nim praco- ustaw, druki nr 917 i 961. Dziękuję. wać. Dziękuję. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty) Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę, pan poseł Bogusław Wontor, Dziękuję serdecznie, panie pośle. Lewica. Zapraszam pana posła Dariusza Klimczaka, Klub Parlamentarny Koalicja Polska – PSL, Unia Euro- pejskich Demokratów, Konserwatyści. Poseł Bogusław Wontor:

Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Poseł Dariusz Klimczak: W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Le- wicy pragnę przedstawić stanowisko naszego klubu Bardzo dziękuję. wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta- – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, wy – Prawo oświatowe w kierunku wprowadzenia druki nr 917 i 961. mechanizmu monitorowania karier absolwentów Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiany projekt szkół średnich jest kwestią bardzo ważną i pożądaną. Dlaczego? Jak wyjaśniał podczas posiedzenia komisji

Spis treści ustawy ma na celu zapewnienie informacji zwrotnej na temat przebiegu karier absolwentów. Monitoring przedstawiciel rządu, dane te pozwolą ocenić sytuację w tym zakresie ma wpływać na aktualizowanie pod- absolwentów na rynku pracy, m.in. poprzez informa- staw nauczania, udoskonalić nabywanie odpowied- cję o częstotliwości zmian miejsc pracy, dochodach, nich umiejętności i zwiększyć zatrudnialność. Ma okresie od zakończenia nauki do rozpoczęcia pracy. również służyć lepszemu dopasowaniu umiejętności Otóż nie. To jest jedynie proza działania tego mecha- do potrzeb rynku pracy, zaradzić niedoborowi wy- nizmu. W argumentacji rządu wprowadzenie moni- kwalifikowanej siły roboczej, planować, uwzględnia- torowania karier powinno opierać się głównie, jeżeli jąc zmieniające się potrzeby w zakresie zatrudnienia nie wyłącznie, na przyszłości polskiej gospodarki, jej i edukacji oraz potrzeb społecznych. sile, konkurencyjności w stosunku do rynku europej- Wysoki Sejmie! Zgodnie z zapisami w ustawie pro- skiego. Los polskich przedsiębiorców, los poszczegól- wadzenie monitoringu karier absolwentów szkół po- nych działalności gospodarczych zależy dzisiaj głów- nadpodstawowych będzie zadaniem ministra właści- nie od potencjału kadrowego. Umiejętna polityka wego do spraw oświaty i wychowania, który powinien państwa w tym względzie ma ogromne znaczenie dla pozyskiwać i przetwarzać szczegółowe dane rejestro- rozwoju gospodarki naszego kraju. Oczywiście nie we niezbędne do prowadzenia tego zadania. twierdzę, że kariera poszczególnych uczniów czy osób Pani Marszałek! Panie Posłanki i Panowie Posło- jest jedynie jakimś trybikiem w dużym mechanizmie wie! Zdaniem autorów proponowanych zmian po przy- gospodarczym, bo to jest w rzeczywistości wybór na jęciu tej ustawy będzie możliwość lepszego dopaso- całe życie i jeden z głównych determinantów naszej wania oferty kształcenia do potrzeb rynku pracy, przyszłości i tego, jak to życie nam się układa. dostarczenia informacji stwarzających szansę pod- Tym bardziej rolą państwa jest takie kształtowa- niesienia zainteresowania kształceniem w szkolnic- nie edukacji, aby ta przyszłość zarówno dla ucznia, twie branżowym. Przyjęcie rozwiązań zapisanych jak i dla naszej gospodarki była jak najlepsza, żeby w projekcie ma również zwiększyć efektywność poli- przynajmniej uniknęła oczywistych błędnych dróg tyki rynku pracy poprzez wsparcie informacyjne czy czasami nawet ślepych uliczek. Czy monitoring działań instytucji rynku pracy, rozszerzenie możli- karier rozwiąże te problemy? Niestety w uzasadnie- wości ewaluacji polityk w dziedzinie edukacji i rynku niu nie mamy ani jednego zdania, w jaki sposób pracy. ten mechanizm będzie wdrażany w życie, prakty- Wysoka Izbo! Bardzo upraszczając, można powie- kę funkcjonowania edukacji. Mało tego, przedstawi- dzieć, że jest to ustawa bardziej techniczna niż np. ciel rządu ujawnił prawdziwy cel wspomnianego dzia- polityczna. W ustawie zawarte są rozwiązania, do któ- łania, czyli unijną kasę. Jeżeli nie stworzymy tego rych przyjęcia jesteśmy zobowiązani w ramach dosto- mechanizmu, nie będziemy mieć możliwości i dostępu sowywania naszego prawa do regulacji unijnych. do środków z nowej perspektywy finansowej. Wiele 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe 107

Poseł Dariusz Klimczak całego społeczeństwa. Okazało się, że każdy musi mieć magistra. I doprowadziliśmy do tego stanu, w któ- argumentów, wiele za, potrzeba przyjęcia, a powo- rym każdy ma jakiegoś magistra. W pewnym mo- dem, że dopiero teraz, tj. w szóstym roku rządów, mencie będzie trzeba ten system zmienić. Mam na- Prawo i Sprawiedliwość się za to zabrało, jest jedy- dzieję, że dojdziemy do tego, żeby właśnie wprowa- nie możliwość pozyskania unijnych pieniędzy. Nie dzić tenże bon oświatowy i te prywatne zasady nor- zmienia to oczywiście faktu, że mechanizm jest po- malnego, rynkowego podejścia do edukacji. Tymcza- trzebny. Niestety wątpię, żeby Prawo i Sprawiedli- sem będzie trzeba uchwalić tę ustawę, tak jak tutaj wość zrobiło z tego jakikolwiek użytek. Dziękuję poseł Klimczak powiedział, właśnie dlatego, że są bardzo. (Oklaski) fundusze unijne. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję serdecznie, panie pośle. Dziękuję serdecznie, panie pośle. Pan poseł Artur Dziambor, Koło Poselskie Kon- Zapraszam panią posłankę Hannę Gill-Piątek, federacja. Koło Poselskie Polska 2050. Pan poseł już się zbliża. Zapraszam. Proszę bardzo.

Poseł Hanna Gill-Piątek: Poseł Artur Dziambor: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed- Dziękuję. stawię stanowisko Polski 2050 wobec projektu usta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! wy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektó- Chciałbym powiedzieć, jeżeli chodzi o samą zasad- rych innych ustaw. ność, czy powinien istnieć taki system, czy nie powi- Mówi się, że wiedza to władza. Potrzeby prowa- nien, czy powinniśmy się tym zajmować. Rozumiem, dzenia monitoringu karier absolwentów dla lepszego Spis treści że w obecnym systemie edukacyjnym, w obecnym zharmonizowania kształcenia zawodowego z ryn- zarządzaniu edukacją, w tym, jak teraz funkcjonuje kiem pracy oczywiście nikt w przypadku tej ustawy ministerstwo, jeżeli chodzi o to, jak w ogóle myślimy tutaj nie kwestionuje. Budzi natomiast wątpliwości, o edukacji, rzeczywiście jest to kierunek dobry, w związ- i to ogromne wątpliwości, zakres gromadzonych da- ku z czym Konfederacja będzie pewnie popierać ten nych. Wymieniona w uzasadnieniu projektu ustawy wniosek. Natomiast nie byłbym sobą, gdybym przy potrzeba poszanowania konstytucyjnych zasad legal- okazji nie wspomniał o tym, że wszystkie te proble- ności i proporcjonalności działania organów władzy my, które są załatwione tą konkretną propozycją, to publicznej nie jest jedyną konstytucyjną zasadą, któ- są problemy, które by nie istniały, gdyby zupełnie rą ten projekt łamie. Prawo do ochrony prawnej życia inaczej zorganizowana była szkoła, gdyby istniał pro- prywatnego gwarantowane w art. 47 konstytucji rów- ponowany przez Konfederację bon oświatowy, który nież wymaga respektowania, a respektowane przez sprywatyzowałby po prostu część szkolnictwa i szkół. ten projekt nie jest. Nawet jeśli system monitoringu Spowodowałby, że to rynek regulowałby i weryfiko- karier ma zabezpieczyć dane przez ich anonimizację wałby potrzeby, jakie rzeczywiście ma edukacja, kogo na drugim i trzecim etapie przetwarzania danych, potrzeba na rynku. Gdybyśmy mieli tego typu ogląd, powstaje wątpliwość, po co państwo ma gromadzić tak wiedzielibyśmy doskonale, które ręce do pracy są szeroki zakres danych o absolwentach, ale i o nauczy- nam potrzebne, żeby się rozwijać. Tego systemu nie cielach. Tytuły ubezpieczenia, kody świadczenia, przema, w związku z czym za każdym razem musimy się rwy w płaceniu składek, podstawy wymiaru składek, zastanawiać nad tym, czy nam się w ogóle opłaca informacje o przekroczeniu trzydziestokrotności prze- utrzymywać daną szkołę, czy ta szkoła wykreuje póź- ciętnego wynagrodzenia – te wszystkie informacje niej ludzi, którzy będą potrzebni na rynku pracy. znajdą się w rękach rządu. Projekt ustawy kładzie Dokładnie ten sam problem mamy z uczelniami wyż- nacisk na niezbędność przetwarzania do wykonania szymi. Masa jest takich studentów, którzy w tym zadania realizowanego w interesie publicznym oraz momencie studiują na kierunkach, które nie są niko- wydłużanie okresów przetwarzania danych, a nie na mu potrzebne, które sprawią, że na rynku pracy nie proporcjonalność gromadzenia przez państwo da- są oni potrzebni do niczego z takim wykształceniem, nych o obywatelach do rzeczywistych potrzeb zwią- z jakim będą kończyć swoje obecne kierunki. Dlacze- zanych z planowaniem i administracją publiczną. go? Dlatego że wychodzimy cały czas z tego trybu, Wreszcie szczególny niepokój w tym projekcie bu- w którym to przed 1989 r. mieliśmy te słynne 7% dzi również stwierdzenie, że niezbędne jest, aby pro- wykształconych, wyżej wykształconych Polaków, a póź- ponowane regulacje ustawowe dotyczące monitorin- niej nagle pojawił się taki projekt wielkiej edukacji gu karier absolwentów weszły w życie z dniem nastę- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 108 Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe

Poseł Hanna Gill-Piątek Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

pującym po dniu ogłoszenia, co zdaniem rządu nie Dziękuję serdecznie. narusza zasad demokratycznego państwa prawnego Zapraszam pana posła Dariusza Klimczaka. oraz jest podyktowane ważnym interesem publicznym. Zastanawiamy się, jaki jest to interes publiczny i dlaczego trzeba tę ustawę wprowadzać tak szybko. Poseł Dariusz Klimczak: Tymczasem każde skrócenie okresu vacatio legis jest zjawiskiem niepożądanym i dowodzi rosnącego bała- Dziękuję. ganu legislacyjnego. Narusza również postulat rów- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- ności prawa i zaufania obywateli wobec niego. tać przedstawicieli resortu o praktykę działania tego Podsumowując, chciałbym powiedzieć, że ta usta- mechanizmu, mianowicie o to, w jaki sposób będą wa powinna nazywać się ustawą inwigilacyjną, która implementowane do systemu edukacji dane przetwo- da rządowi dostęp do prywatności zarówno nauczy- rzone z monitorowania karier. Proszę podać jakiś przykład, w jaki sposób on będzie kształtował sys- cieli, jak i młodych ludzi na długie lata, a wiedza to tem. Przykład poglądowy. Wychodzi z waszych ba- władza. Dlatego jako Polska 2050 na pewno tej usta- dań, że każdy po budowlance ma pracę, ale wychodzi wy nie poprzemy. na to, że zakłada swoją firmę i połowa upada, bo nie ma rąk do pracy, ludzi, którzy na niższych stanowiskach chcą wykonywać tę pracę. Jakie rekomendacje Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wtedy udzielicie? I czy w ogóle na innych, także po- glądowych, przykładach państwo potrafią wyjaśnić, Dziękuję serdecznie. jak ten system będzie kształtował nasz system edu- Proszę państwa, rozpoczynamy pytania. kacji? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę. Zapraszam panią posłankę Katarzynę Kretkowską z klubu parlamentarnego Lewica, której nie widzę. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Spis treści W związku z tym zapraszam pana posła Piotra Bo- rysa z Koalicji Obywatelskiej, którego nie widzę. Pew- Dziękuję serdecznie. nie gdzieś rozmawia z panią posłanką Kretkowską. Zapraszam panią posłankę Anitę Sowińską, klub Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatelska. parlamentarny Lewica. (Głos z sali: Nie ma.) Dobrze. Pani poseł Joanna Fabisiak – widzę. Poseł Anita Sowińska: Pani poseł, zapraszam serdecznie. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczy- wiście monitoring powinien czemuś służyć, dlatego chciałabym zapytać o konkret, o to, co mnie intere- Poseł Joanna Fabisiak: suje. Obecnie w XXI w. największym wyzwaniem jest kryzys klimatyczny. I to będzie również wyzwanie Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! dla tych młodych ludzi, którzy teraz się uczą i którzy Monitoring karier osób ze specjalnymi potrzebami wstąpią niedługo i zaczną pracę. Chciałabym zapy- jest tu wspomniany i jest to taki ukłon w stronę tych tać, w jaki sposób pani minister zamierza… jakie osób, które kształcą się, wybierają jakiś zawód. Są programy zamierza wdrożyć, zwłaszcza jeżeli chodzi poszukiwane na rynku pracy, ale co z tego? Wszyscy o nauczanie menedżerów i inżynierów, dlatego że to oni będą podejmować ważne decyzje mające wpływ wiemy, że tej pracy nie podejmą z innych przyczyn na środowisko, decyzje inwestycyjne, decyzje o pro- i ten monitoring to jest stracony czas i pieniądze. jektowaniu wyrobów, projektowaniu procesów. Czy Dlaczego nie podejmą? Dlatego, że będą się bały i oni, pani minister wdroży programy, aby oni mierzyli nie i ich rodzice pójść do pracy, bo jeśli zawieszą swoją tylko aspekt finansowy, ale również aspekt środowi- rentę, to potem bardzo długo trwa proces odwiesza- skowy? I jakie mechanizmy kontroli pani wdroży nia, nawet do roku, więc przez rok np. nie ma pienię- (Dzwonek), żeby osiągnąć te efekty nauczania? Dzię- dzy, jeśli osoba w pracy się nie sprawdzi. kuję bardzo. (Oklaski) Zatem pytam: Czy ta ustawa i sprawa tego monitoringu jest przygotowywana wspólnie? Czy jest to interdyscyplinarna ustawa, interdyscyplinarny zapis Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: prowadzony (Dzwonek) wraz z resortem polityki spo- łecznej? Bo jeśli nie, to zgodzicie się państwo, że dla Dziękuję serdecznie. samej diagnozy nie to jest potrzebne osobom ze spe- Pani posłanka Kinga Gajewska, Klub Parlamen- cjalnymi potrzebami. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tarny Koalicja Obywatelska. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe 109

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty w art. 1 ustawy, jak i w uzasadnieniu oraz w OSR. Jakie są cele? Przedstawiała to pani poseł sprawoz- Nie ma. dawca. Przywołane zostały także w stanowisku klu- Pan poseł Bogusław Wontor, klub parlamentarny bu. Cele są dosyć oczywiste. Służą lepszemu kształ- Lewica. towaniu przekształcenia branżowego i technicznego, Zapraszam serdecznie, panie pośle. dopasowaniu do potrzeb rynku pracy, a także zwięk- szeniu atrakcyjności kształcenia branżowego i technicznego. Ważne są także informacje przekazywane Poseł Bogusław Wontor: pracodawcom, by wiedzieli, w jaki sposób szkoły kształ- cą. Może to być więc powszechnie wykorzystywany Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak wsłuchując system. To jest kolejny etap, przypomnę, reformy kształ- się też w te pytania i w dyskusję, która jest, to wyda- cenia branżowego i technicznego. je mi się, że będziemy ją prowadzili za rok, gdy ta tech- Jednym z elementów reformy jest prognozowanie niczna ustawa po prostu będzie funkcjonowała i bę- zapotrzebowania na zawody na krajowym oraz re- dzie działała, i będzie wtedy możliwość oceny. gionalnym rynku pracy. Ta ustawa będzie jednym A też tak na marginesie dla tych sceptyków, któ- z ważnych elementów, które pozwolą nam trafniej rzy mówią, że tutaj może być coś źle, to chcę powie- kształtować tę prognozę. Padło pytanie, w jakim celu dzieć, że my dzisiaj już monitorujemy kariery absol- określamy co roku w prognozie te zawody. W obwiesz- wentów szkół wyższych, przechodzimy tylko półkę czeniu ministra edukacji i nauki mówimy, na jakie niżej. Tak jak m.in. w swoim oświadczeniu mówiłem, zawody jest zwiększone zapotrzebowanie. Jest to ba- jest to też wymuszane przez Unię Europejską, bo my danie, które analizuje różne dane, w tym dane GUS-u. dostosowujemy prawo i to prawo porównywalne ma Wykorzystujemy także metodę delficką. Te dane ana- obowiązywać w całej Unii. lizuje Instytut Badań Edukacyjnych, który jest waż- Ale zadaję pytanie, bo też mam wątpliwości, i tu- nym partnerem w przygotowaniu tej ustawy. Ustawa taj pani minister jakby odpowiedziała: Dlaczego vaca- była przygotowana, realizowana w formie projektów. tio legis jest w taki, a nie inny sposób zapisane w tej Później była przygotowywana wspólnie z Minister- ustawie? Przecież można było wcześniej wyjść z tą stwem Edukacji i Nauki. Będzie wykorzystywana do Spis treści ustawą, jeżeli faktycznie potrzeba, żeby ona szybciej tych celów. weszła w życie. (Dzwonek) Albo jeżeli nie ma potrze- Przypomnę, że w wyniku naszej reformy osiągnę- by takiego szybkiego jej wejścia, to żeby w sposób liśmy już duży sukces. Mimo pandemii zwiększyło się normalny, prawidłowy zapisać vacatio legis, bo przecież zainteresowanie kształceniem branżowym. Pierwszy później to pokazuje, że z prawem można sobie po pro- raz od wielu lat mamy wzrost procentowy liczby ab- stu… z prawa można kpić i można po prostu robić je solwentów szkół z ponadpodstawowym wykształce- tak, jak się chce. Powinniśmy się pewnych reguł i zaniem branżowym – także technicznym – do 17%. sad trzymać. Tak uważam i prosiłbym, żeby pani Cieszy nas, że szkoły branżowe zaczęły być szkołami minister odniosła się do tego, dlaczego taki zapis jest. skutecznymi. Kształcenie jest trafne. Uwierzyli w to Dziękuję bardzo. (Oklaski) młodzi ludzie i ich rodzice. Dlatego trzeba było wdra- żać te instrumenty. My je wdrażaliśmy. Kiedy przy- gotowywaliśmy ustawę o zmianach w kształceniu Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: zawodowym, 40% absolwentów szkół zasadniczych i 30% absolwentów szkół technicznych trafiało na Dziękuję, panie pośle. bezrobocie – przy najniższym od ćwierć wieku bezro- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- bociu w Polsce. Należało to zmienić. Zmieniliśmy pana. kształcenie branżowe, dostosowaliśmy je, powiązali- Bardzo proszę sekretarz stanu w ministerstwie śmy je bardzo mocno z pracodawcami, określiliśmy edukacji narodowej panią minister Marzenę Macha- prognozę. Prognoza daje nam też podstawy do zwięk- łek o udzielenie odpowiedzi i wypowiedź. szenia finansowania w przypadku tych zawodów, które są kluczowe. Przewidujemy też zadania i cele strategiczne dla państwa. Myślimy nie tylko o tym, Sekretarz Stanu kto jest potrzebny tu i teraz. Stawiamy sobie też cele w Ministerstwie Edukacji i Nauki strategiczne dla rozwoju państwa. Marzena Machałek: Wiele osób pochylało się nad sprawą ochrony danych. Uzgodniliśmy wszystko z inspektorem ochrony Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się od- danych osobowych. Proponowane rozwiązania – jest powiedzieć na pytania, które tutaj padły, na które to zresztą zapisane w ustawie, wyjaśniamy to w uza- odpowiedź już w zasadzie była udzielona w komisji. sadnieniu – gwarantują wysoki poziom ochrony da- Bardzo dziękuję, że w zasadzie wszyscy popierają cele nych osobowych absolwentom. W drugim etapie prze- tej ustawy. Niektórzy twierdzą, że są niedookreślone. twarzania, niezwłocznie po zakończeniu czynności Przypomnę, że są one szeroko opisane zarówno związanych z łączeniem danych z poszczególnych 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 110 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym

Sekretarz Stanu w Ministerstwie go 2021 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Infra- Edukacji i Nauki Marzena Machałek struktury do pierwszego czytania. Komisja Infrastruktury po przeprowadzeniu źródeł, numery PESEL i inne dane będą usuwane pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu z połączonego zbioru. Dalej przetwarzane będą już ustawy na posiedzeniu w dniu 23 lutego 2021 r. wno- tylko w sposób zanonimizowany. One mają nam posi: Wysoki Sejm uchwalić raczy załączony projekt kazać, co dzieje się z absolwentami. Żeby coś na te- ustawy. (Oklaski) mat tych absolwentów wiedzieć, trzeba się tego do- wiedzieć. Chodzi o ich kariery, wybory – nie tylko zawodu, lecz także dalszego kształcenia. To będą Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: kolejne ważne informacje pomagające prowadzić dobrą politykę oświatową państwa. Mieści się to też w stra- Pani poseł, dziękuję pani serdecznie, gdyż wie tegii umiejętności, którą niedawno przyjęliśmy. To pani, że poza mądrością… Jest godz. 20.30, w związ- pozwoli nam jeszcze lepiej ustalać prognozy dotyczą- ku z tym kłaniam się z szacunkiem. ce zapotrzebowania na zawody na rynku pracy, jeśli Proszę państwa, Sejm ustalił, że w dyskusji nad chodzi o szkolnictwo branżowe i techniczne. tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minu- Bardzo dziękuję za wszystkie pytania. Chcę do- towych oświadczeń w imieniu klubów i kół. dać, że operujemy na danych, które istnieją i funk- Otwieram dyskusję. cjonują. Współpracujemy z Instytutem Badań Eduka- Pani poseł Anna Milczanowska, Klub Parlamen- cyjnych i Centrum Informatycznym Edukacji. (Dzwo- tarny Prawo i Sprawiedliwość, znana z tego, że mówi nek ) To są instytucje, które współpracują z minister- krótko i konkretnie. stwem edukacji, dlatego nie ponosimy dodatkowych Proszę bardzo. kosztów. Przypomnę, że przewidywane efekty to rzetelna i łatwo dostępna wiedza na temat karier absolwentów. System będzie odpowiadał na potrzeby Poseł Anna Milczanowska: rynku pracy. Monitoring dostarczy rzetelnych informacji dotyczących warunków zatrudnienia. Jest też Tak jest. Spis treści jednym z elementów, jeśli chodzi o pozyskiwanie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu środków na edukację i trafne ich rozdysponowanie Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość i Komi- w kolejnej perspektywie. Dziękuję państwu za współ- sji Infrastruktury pragnę przedstawić stanowisko pracę przy tworzeniu tej ustawy i za cenne uwagi. w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o trans- Dziękuję bardzo. (Oklaski) porcie kolejowym, druk nr 933. To bardzo techniczny projekt ustawy. Dyskusja Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: odbyła się w obecności też obecnego tutaj pana ministra Bittela. Nikt właściwie nie był przeciwko tej usta- Dziękuję, pani minister. wie. Proszę państwa, ustawa ma za zadanie poprawie- Zamykam dyskusję. nie jakości kolejowego transportu wewnątrzwspólno- Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- towego. Wprowadzona zostanie instytucja preauto- my w bloku głosowań. ryzacji systemów Europejskiego Systemu Zarządza- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. nia Systemem Kolejowym. Rozwiązania techniczne porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In- wymagać będą zaakceptowania przez Agencję Kole- frastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmia- jową Unii Europejskiej. Z wnioskiem o akceptację nie ustawy o transporcie kolejowym (druki nr 933 proponowanych rozwiązań będą musieli występować i 949). zarządcy infrastruktury kolejowej. Faktyczne wdro- Proszę panią poseł Annę Milczanowską o przed- żenie jednolitego systemu ERTMS pozwoli m.in. na stawienie sprawozdania komisji. zwiększenie przepustowości na istniejących liniach ko- Bardzo proszę. lejowych, zwiększy bezpieczeństwo pasażerów, umoż- liwi zarządzanie pojazdami kolejowymi poruszający- mi się z dużą prędkością, ujednolici rynek dostaw dla Poseł Sprawozdawca zarządców infrastruktury oraz poprawi punktual- Anna Milczanowska: ność przewozów kolejowych. Zmianom ulegną także dokumenty dotyczące bez- Dziękuję. pieczeństwa systemu kolei. W tym zakresie wprowa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie dza się jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawa- Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie usta- ny przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej. Prezes wy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, druk Urzędu Transportu Kolejowego będzie organem wła- nr 933. ściwym do wydawania tego certyfikatu dla wniosko- Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 dawców prowadzących działalność jedynie na tery- ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 16 lute- torium Polski. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym 111

Poseł Anna Milczanowska Unii Europejskiej. W ramach interoperacyjności mo- żemy wyróżniać podsystemy strukturalne, które do- Wśród licznych zmian zawartych w przedmioto- tyczą infrastruktury, systemów zasilania, sterowa- wym projekcie ustawy na szczególną uwagę zasługu- nia, ale także taboru. je również nałożenie na przewoźników obowiązku Organem, który będzie upoważniony do zapewnie- wsparcia rodzin ofiar śmiertelnych wypadków kole- nia spełniania wymagań interoperacyjności w Polsce, jowych oraz osób ciężko rannych i ich rodzin. Prze- jest prezes Urzędu Transportu Kolejowego. W przed- woźnik będzie zobowiązany udzielić poszkodowanym miotowej ustawie, nad którą właśnie procedujemy, wyczerpujących informacji dotyczących procedury wyposażamy prezesa Urzędu Transportu Kolejowe- dochodzenia roszczeń oraz zapewnić na własny koszt go w liczne nowe kompetencje. Większe kompetencje wsparcie psychologiczne. to także większa odpowiedzialność prezesa UTK. Projektowana ustawa w całości dotyczy imple- To prezes UTK, gdy chodzi o obszar Rzeczypospoli- mentacji prawa Unii Europejskiej. Rzeczpospolita tej, ale także Agencja Kolejowa Unii Europejskiej Polska zobowiązała się do wdrożenia proponowanych będą wydawali jednolite certyfikaty bezpieczeństwa. przepisów, wobec czego Klub Parlamentarny Prawo Ustawa szczegółowo określa procedury uzyskiwania i Sprawiedliwość głosować będzie za przyjęciem usta- tych certyfikatów. wy w całości. (Oklaski) Koalicja Obywatelska popiera przepisy IV pakietu kolejowego. Interoperacyjność to szansa na obni- żenie kosztów transportu kolejowego. Spójność tech- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: niczna sektora kolejowego to szansa na zwiększenie konkurencyjności w przewozach kolejowych, ale tak- Dziękuję, pani poseł. że szansa do wykorzystania w konkurencji między- Pan poseł Cezary Grabarczyk, Klub Parlamentarny gałęziowej z transportem drogowym. Koalicja Obywatelska. Interoperacyjność mogą wykorzystać także pol- Proszę, panie ministrze. skie firmy, polscy producenci taboru, elementów infrastruktury, dostawcy systemów zasilania i sterowania. To także szansa dla polskich przewoźników, Poseł Cezary Grabarczyk: bo mogą obniżyć koszty pracy eksploatacyjnej, stosu- Spis treści jąc nowoczesny tabor. Gdy nie będzie potrzeby wy- Dziękuję bardzo. miany lokomotyw na dwusystemowe, gdy nie będzie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! trzeba wprzęgać lokomotyw, które mają dopuszcze- Panie marszałku, jak tu krótko mówić o takiej cegle? nia, homologację na rynku innych krajów, wówczas będą oszczędności: oszczędność czasu, oszczędność pieniędzy. Interoperacyjność się opłaca, a dodajmy, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: że mówimy o interoperacyjności w systemach kolejowych. Kolej to zielony transport, to także (Dzwonek) Potrafi pan. zdrowe powietrze i lepszy klimat. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: To jest ważna ustawa, zaraz powiem dlaczego. Przez dziesięciolecia systemy kolejowe w krajach euro- Dziękuję serdecznie, panie pośle. pejskich rozwijały się niezależnie od siebie i stosowano Zapraszam pana posła Roberta Kwiatkowskiego, często bardzo odmienne rozwiązania techniczne, czego klub parlamentarny Lewica. najlepszym przykładem jest nawet różny rozstaw szyn. To utrudniało, a nawet uniemożliwiało świadczenie konkurencyjnych usług przewozowych na budowanym Poseł Robert Kwiatkowski: od pewnego czasu wspólnym obszarze kolejowym. Konkurencja na rynku przewozów staje się faktem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed nami przed- dzięki regulacjom Unii Europejskiej. Otwieranie ryn- łożenie rządowe, projekt ustawy o zmianie ustawy ków następuje jednak stopniowo. o transporcie kolejowym. Jak słusznie mówiła pani Omawiana ustawa o zmianie ustawy o transpo- poseł sprawozdawca, sprawozdawczyni, jest to pro- rcie kolejowym dokonuje wdrożenia dwóch dyrektyw jekt bardzo techniczny, bardzo skomplikowany. Pan Parlamentu Europejskiego i Rady: w sprawie in- poseł Grabarczyk wręcz ilustrował, jak on jest złożo- teroperacyjności systemu kolei Unii Europejskiej ny, z ilu stron – z 572 stron, dodam dla ułatwienia. z 11 maja 2016 r. oraz, z tą samą datą, w sprawie Pora, żeby o tym mówić być może prostszym języ- bezpieczeństwa. One są fundamentem tzw. IV pakie- kiem. Spróbuję się podjąć tego zadania. tu kolejowego. Interoperacyjność ma zapewnić zgod- To przedłożenie, Wysoka Izbo, wieńczy wprowa- ność techniczną systemów kolejowych różnych państw dzanie, implementację IV pakietu kolejowego, co 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 112 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym

Poseł Robert Kwiatkowski dowe, zostaną albo połknięci, albo wypchnięci z rynku przez tych, którzy na szynach wjadą do Polski, bo w Unii Europejskiej rozpoczęło się z początkiem 2013 r., za chwilę będziemy mieli ten rynek znacznie bardziej a miało na celu, uwaga, zakończenie budowy jedno- dostępny dla operatorów z innych państw, ale z tere- litego europejskiego obszaru kolejowego w celu wspie- nów Unii Europejskiej. rania konkurencyjności i wzrostu gospodarczego Tak że kończąc, panie marszałku, mówię, że bę- w Europie. Część techniczna, którą w tej chwili oma- dziemy głosować za tym przedłożeniem, ale jednocze- wiamy, miała na celu – i zapewne osiągnie te dwa cele śnie informuję, że będziemy wnosić o raport i infor- – po pierwsze, osiągnięcie interoperacyjności, a po mację na temat tego, jak Polska jest przygotowana drugie, zwiększenie bezpieczeństwa systemu kolejo- na wdrożenie IV pakietu kolejowego. Bardzo dzięku- wego. Część polityczna, część regulacyjna, która zo- ję. (Oklaski) stała już przyjęta i wdrożona do polskiego prawodawstwa, miała inne funkcje. Warto o tym powiedzieć, żebyśmy wiedzieli i mieli świadomość, jakiego typu Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: dokument przyjmujemy. To nie jest wyłącznie dokument techniczny. On wprowadzi nie dziś, nie jutro, Dziękuję serdecznie, panie pośle. a w ciągu 8–10 lat prawdziwą rewolucję na polskich Zapraszam pana posła Stefana Krajewskiego, torach. A więc ta część polityczna, już zaimplemen- Klub Parlamentarny Koalicja Polska – PSL, Unia towana do polskiego systemu prawnego, miała na Europejskich Demokratów, Konserwatyści. celu ustalenie zasad funkcjonowania rynku kolejo- Proszę bardzo. wego transportu pasażerskiego oraz zasad funkcjonowania podmiotów zarządzających infrastrukturą, bo zdaniem Komisji Europejskiej – i spotkamy się Poseł Stefan Krajewski: z tą sytuacją – celem będzie powstanie niezależnego od rządu i niezależnego od przedsiębiorstw kolejo- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! wych zarządzającego infrastrukturą kolejową, który Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowi- będzie oddzielał tę infrastrukturę od wykonywania sko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska – PSL, Spis treści przewozów kolejowych. Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści do- Można powiedzieć, panie marszałku, że w zasa- tyczące sprawozdania komisji o rządowym projekcie dzie za chwilę powstanie superpaństwo na szynach. ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, Zwolennicy federacji europejskiej mogą być zaskocze- druki nr 933 i 949. ni tym, jak bardzo unitarna będzie ta część gospo- Projekt ustawy zakłada dokonanie zmian w obec- darki Unii Europejskiej, jaką jest transport kolejowy. nie obowiązujących przepisach ustawy z dnia 28 mar- Będą jednolite standardy, nie będzie granic, będzie ca 2003 r. o transporcie kolejowym, Dz. U. z 2020 r. jednolita agencja, która będzie nadzorowała całą tę poz. 1043, z późn. zm., zwanej dalej ustawą o trans- infrastrukturę, i to będzie Agencja Kolejowa Unii porcie kolejowym, oraz dodanie nowych przepisów. Europejskiej, a Urząd Transportu Kolejowego zostanie de facto sprowadzony do roli podwykonawcy. On Jak już wcześniej przedmówcy mówili, projektowana będzie miał oczywiście dodatkowe funkcje i zostanie ustawa ma doprowadzić do częściowego wdrożenia wyposażony w dodatkowe narzędzia, ale tutaj u nas, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii na lokalnym rynku. Pojawia się w związku z tym Europejskiej w sprawie interoperacyjności systemu pytanie: Jakie będą praktyczne konsekwencje wdro- kolei w Unii Europejskiej. Chodzi tu też o wzmocnie- żenia tego IV pakietu dla polskich przedsiębiorców nie bezpieczeństwa kolei i szereg rozwiązań, nad kolejowych? Jak my sobie z tym damy radę? którymi już procedowano. Ciekawą rzeczą, o której Dlatego, panie marszałku, żeby nie przedłużać, chyba nie było za dużo powiedziane, jest to, że Agen- chciałem powiedzieć, że choć klub Lewicy oczywiście cja Kolejowa Unii Europejskiej będzie działała jako popiera przedłożenie rządowe zmierzające do wpro- tzw. one-stop shop, czyli punkt kompleksowej obsłu- wadzenia IV pakietu kolejowego w życie i imple- gi, który poprzez platformę informatyczną będzie umoż- mentację tego do polskiego prawodawstwa, będzie- liwiał wnioskodawcy zdalne składanie wniosków, my – i zapowiadam to już w tej chwili z tego miejsca np. o wprowadzenie pojazdu kolejowego do obrotu, – wnosić do Najwyższej Izby Kontroli o sprawdzenie, o wydanie jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa, jak Polska i polscy przedsiębiorcy, i sektor kolejowy i przesyłanie dokumentów. są przygotowani na tego typu liberalizację. Nie chcie- Znacząco zmienia się rola prezesa Urzędu Trans- libyśmy bowiem doprowadzić do sytuacji, w której portu Kolejowego, ale o tym była już mowa. Jeżeli wraz z ujednoliceniem wszystkich reguł technicz- chodzi o dokumenty dotyczące bezpieczeństwa syste- nych, wprowadzeniem kluczowej roli Agencji Kolejo- mu kolei, to w miejsce dwóch obowiązujących certy- wej Unii Europejskiej i de facto otwarciem polskiego fikatów w dwóch częściach: A i B wprowadzony zo- rynku operatorzy kolejowi, przewoźnicy kolejowi stanie jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawany z naszego punktu widzenia olbrzymi, tacy jak Prze- przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej lub preze- wozy Regionalne czy poszczególne spółki samorzą- sa Urzędu Transportu Kolejowego. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym 113

Poseł Stefan Krajewski Przy okazji tego tematu należy też zwrócić uwagę na strategiczne położenie Polski w systemie global- Zmieniono wymagania dotyczące systemu zarzą- nych łańcuchów dostaw. Otóż zwłaszcza w kontekście dzania bezpieczeństwem w odniesieniu do przewoź- wytyczania nowego jedwabnego szlaku np. koleje ników kolejowych czy zarządców infrastruktury. rosyjskie chcą zwiększyć przewozy towarowe z Chin Cieszy to, że przewoźnicy będą mieli obowiązek zado portów czy w Kaliningradzie, czy Petersburgu pewnienia pomocy rodzinom ofiar śmiertelnych, że z pominięciem Polski, tak by dostarczać towary na będzie wskazana ścieżka. Przewoźnicy mają wspie- Zachód, np. właśnie do wspomnianych wcześniej Nie- rać te ofiary – oby było ich oczywiście jak najmniej. miec. Problem w tym, że takie zachowanie Rosji i Nie- To są potrzebne rozwiązania. Przewoźnik kolejowy miec, czyli zbudowanie kolejowego, jak to już ktoś ma za zadanie zapewnić też wsparcie psychologiczne w mediach powiedział, Nord Stream 2, ma podłoże poszkodowanym czy rodzinom tych, którzy ewentu- nie tylko geopolityczne – trzeba to sobie jasno powie- alnie zginą w wypadkach. To są bardzo potrzebne dzieć – ale też czysto ekonomiczne. Być może przy rozwiązania. Oby zostały jak najszybciej wdrożone. tworzeniu odpowiednich warunków infrastruktural- Myślę, że życzeniem nas wszystkich byłoby, żeby ta nych i podatkowych bylibyśmy w stanie przewalczyć interoperacyjność też była jeszcze lepiej wdrożona, te tendencje rosyjsko-niemieckie do wyłączenia Pol- w tym na terytorium Polski, tak żeby nie było różnic ski z sieci transportowej pomiędzy Europą a China- między spółkami, regionami. To wszystko jest ważne. mi. Jest oczywiście parę kwestii wartych poprawy. Biorąc pod uwagę godzinę, na tym kończę swoje Bardzo cieszy fakt, że rozbudowywane są termi- wystąpienie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nale w Młaszewiczach czy też w Hrubieszowie, a także elektryfikowana, a nawet wydłużana do Gliwic jest Linia Hutnicza Szerokotorowa. To cieszy, bardzo do- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: brze, jest to niezbędne. Potrzebne jest jednak też podwyższenie prędkości handlowej dla składów to- Swoje fajne wystąpienie. Dziękuję, panie pośle. warowych, które jeżdżą po Polsce, ponieważ ta pręd- Zapraszam pana posła Michała Urbaniaka, Koło kość jest problemem dla dostawców. Myślę, że tu Poselskie Konfederacja. modernizacja infrastruktury nie będzie efektywna,

jeśli modernizowanych będzie kilka linii naraz, jeśli Spis treści zamiast ukończenia jednej, będą rozpoczynane kolej- Poseł Michał Urbaniak: ne prace. Ważna jest też kwestia weryfikacji wysokości ceł Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- czy VAT na towary np. importowane z Chin. Natu- wie! Po raz kolejny rozmawiamy dzisiaj o implemen- ralnie dużo korzystniejszym modelem jest rodzima tacji prawa unijnego do polskiego systemu prawnego. produkcja – to jest oczywiste – jak również eksport Z tej samej mównicy mówiłem już o szkodliwości nad- tej rodzimej produkcji. Ale w dzisiejszym zglobalizo- miernej biurokracji, o biegunce legislacyjnej, o zagro- wanym świecie, po latach tkwienia w błędnym zało- żeniach związanych z przeregulowaniem prawa czy żeniu, że warto przerzucać całą produkcję na Daleki inwigilacją Polaków. Tym razem rządowy projekt Wschód, nie jesteśmy w stanie obejść się bez towarów ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym to z Kraju Środka. Zajmie nam lata i wiele wysiłku to, implementacja IV pakietu kolejowego: długa, nudna, by tę sytuację jednak zmienić, ale do tego powinni- ale mająca bardzo konkretne konsekwencje. śmy oczywiście dążyć. Dziś np. Niemcy obniżają VAT Ogólnie dążenie do interoperacyjności narodo- do 16%, a w Polsce nadal obowiązuje stawka 23%. To na wych systemów kolejowych to jest dobry kierunek, pewno nie zachęca do wybierania Polski jako pierwsze- jej wdrożenie znacznie obniży ogólne koszty. Jest to go kraju wspólnotowego, do którego wjeżdża dany to- także sensowne z punktu widzenia ekologicznego. war i w którym są opłacane VAT i cło. Może warto się Ujednolicenie rynku kolejowego niesie za sobą jednak nad tym zastanowić, może warto to zmienić, by zwięk- zagrożenie dla gospodarki takiej jak nasza, która jest szyć atrakcyjność Polski jako pierwszego kraju dla do- gospodarką mocno uzależnioną od zagranicznego staw. Dziękuję. kapitału. Harmonizacja niektórych norm technicznych czy kwestii bezpieczeństwa to bardzo pozytywny aspekt IV pakietu kolejowego. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wyzwaniem dla Polski będzie jednak utrzymanie takich warunków wewnętrznych, by to polscy przewoź- Dziękuję serdecznie. nicy, zarówno państwowi, jak i prywatni, byli w stanie Przechodzimy do pytań. utrzymać jak największy stopień konkurencyjności na Będzie ich pięć. rynku, a będziemy mówić o wspólnym rynku europej- Pierwsze. Bardzo proszę pana posła Mirosława skim. W przeciwnym wypadku, jeśli my tego nie zrobi- Suchonia, Klub Parlamentarny Koalicja Obywa- my, to zamiast jeździć PKP Intercity czy Polregio, bę- telska. dziemy jeździć pewnie Deutsche Bahn, a tego byśmy Ustalam czas zadania pytania na czas jak naj- zapewne, jak zakładam, nie chcieli. krótszy. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 114 Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym

Poseł Mirosław Suchoń: Poseł Artur Łącki:

Oczywiście. Już kończę. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chodzi o to, że część odcinka jest niezelektryfiko- Zgodnie z dyspozycją tylko jedno pytanie, które do- wana. Chciałem się dowiedzieć, czy coś z tym robicie. tyczy kosztów przeprowadzenia egzaminów, ponie- I na przyszłość – jest taka droga 407. waż jest o tym mowa. To nie w tej ustawie, ale jest Przepraszam, panie marszałku, ostatnie zdanie. mowa o tym, że UTK zamierza stworzyć nowe cen- Jest taka droga kolejowa 407, to jest droga Wyso- trum na potrzeby egzaminowania maszynistów. ka Kamieńska – Trzebiatów. Na tę chwilę to jest tyl- Chciałem zapytać niejako przy okazji: Czy to ko Wysoka Kamieńska – Kamień Pomorski, a od oznacza wzrost kosztów przeprowadzenia tego typu Kamienia Pomorskiego do Trzebiatowa nasi przyja- egzaminów? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ciele ze Wschodu w 1946 r. ją rozebrali…

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję serdecznie. Panie pośle, szanujemy przyjaciół ze Wschodu. Pan poseł Artur Łącki, Klub Parlamentarny Ko- alicja Obywatelska. Poseł Artur Łącki:

Poseł Artur Łącki: Ostatnie pytanie. Czy na przyszłość…

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście od razu powiem, że bardzo kibicuję rządowi, jeśli chodzi Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: o remonty dróg kolejowych i o to, żeby to wszystko Panie pośle, 1,5 minuty, pan przesadził. Spis treści wreszcie zadziałało. Ale niestety trochę się to wszystko ślimaczy, dlatego mam pewne pytania, na które jednak chciałbym dostać odpowiedzi na piśmie. Pierwsze – był czy jest taki program poprawy bez- Poseł Artur Łącki: pieczeństwa na przejściach i przejazdach kolejowych. …można wpisać ją… Chciałbym się dowiedzieć, ile pieniędzy zostało prze- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia znaczone na ten projekt i jak zostały te pieniądze roz- przy wyłączonym mikrofonie) dysponowane na regiony w Polsce. Przy okazji tego …w jakieś plany budowy, tę drogę kolejową? Dzię- projektu chciałbym się dowiedzieć, czy tym projektem kuję bardzo. (Oklaski) objęte były dwa wiadukty w mieście Szczecin, tj. wiadukt nad ul. Jagiellońską i wiadukt nad ul. Pomorską. To są dwa przejazdy kolejowe, które właściwie dzielą Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Szczecin na pół, i czasami stoi się tam po godzinie, żeby przejechać. To jest pierwsze pytanie. Dziękuję serdecznie. Drugie pytanie dotyczy drogi kolejowej Szczecin Proszę państwa grzecznie i miło, żebyście starali – Poznań (Dzwonek) i tych słynnych perypetii przy się trzymać czasu. Krzyżu. Kiedy możemy się spodziewać, że remont Przekroczył pan czas o 1,5 minuty, słyszy pan? tego odcinka będzie skończony? Właśnie chciałbym (Poseł Artur Łącki: Tak, panie marszałku, już dostać od panów na piśmie odpowiedź na pytanie: słucham. Przepraszam.) Kiedy cały odcinek Szczecin – Poznań będzie ukoń- Dobra, przy okazji panu powiem. czony i przejezdny i w jakich parametrach? Pani posłanka Anita Sowińska. Ostatnie pytanie dotyczy dróg lokalnych. Pierwsza Zapraszam. to jest droga nr 402 Goleniów – Kołobrzeg. To jest (Poseł Artur Łącki: Jeszcze raz przepraszam.) droga, która ewentualnie mogłaby być bajpasem dla I słusznie, dziękuję. drogi kolejowej Szczecin – Gdańsk. Czy ona jest w waszych planach przeznaczona do modernizacji? Tam jest tylko jeden tor, a na odcinku Goleniów… Poseł Anita Sowińska:

Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę z tego kierunku, z tego, że przepisy są tak zmieniane, żeby ułatwić rozwój Panie pośle, 2 minuty już pan mówił. sieci kolejowej, zwłaszcza kolei szybkiej prędkości, 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym 115

Poseł Anita Sowińska Poseł Cezary Grabarczyk: kolei europejskiej. Natomiast ja mówię: sprawdzam, Dziękuję bardzo. bo to wymaga podjęcia strategicznych decyzji. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałam więc zapytać: Czy w takim razie wyco- Trochę mówiliśmy o tym na posiedzeniu komisji, dziś fają się państwo z błędnej decyzji, jeżeli chodzi o bu- podczas debaty wywołał ten temat pan poseł Kwiat- dowę CPK, który jest suplementarną drogą trans- kowski. Jak to zrobić, żeby polskie firmy skorzystały portu europejskiego? Jest on nieekonomiczny, jest na IV pakiecie kolejowym? Jak to zrobić, żebyśmy my on szkodliwy środowiskowo, jest on również szko- także zaczęli podbijać rynki zewnętrzne? Już za kil- dliwy dla społeczeństwa, tzn. może nie szkodliwy, ale ka lat będzie można nasz najlepszy tabor, EIC Pre- mium, Pendolino, wykorzystać do takiej ekspansji. przynosi mniej benefitów w porównaniu z koleją. Czy w ministerstwie się o tym myśli? Czy spółka (Poseł Anna Paluch: Oszalała.) Intercity myśli o tym, jak zwiększyć ten tabor klasy Mądrego człowieka poznaje się po tym, że potrafi premium, żeby Polska zaistniała mocniej w kolejowej się wycofać z błędnych decyzji. Liczę na to i pytam: Europie? Dziękuję. (Oklaski) Jakie będą państwa strategiczne decyzje? (Dzwonek) Czy skoro mówią państwo A, powiedzą państwo rów- nież B i Z? Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję serdecznie. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: pana. Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Dziękuję serdecznie. Infrastruktury pana ministra Andrzeja Bittela. Zapraszam panią poseł Annę Paluch, Klub Par- Bardzo proszę, panie ministrze. lamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Sekretarz Stanu

w Ministerstwie Infrastruktury Spis treści Poseł Anna Paluch: Andrzej Bittel: Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję Wysoka Izbo! Mam następujące pytanie do pana za interesującą dyskusję, spokojną i merytoryczną, ministra. Ustawa z druku nr 933, o której dyskutu- która pozwala myśleć z optymizmem o przyjęciu tej jemy, wdraża dwie dyrektywy Unii Europejskiej: ważnej i potrzebnej ustawy, bo przecież wdrożenie 2016/797 i 2016/798, czyli te, które służą poprawie prawa unijnego, części technicznej IV pakietu kolejo- bezpieczeństwa i interoperacyjności w funkcjonowa- wego, jest ostatnim elementem wdrożenia IV pakietu niu transportu kolejowego. I te zapowiedzi, które czy- kolejowego, co warto podkreślić. Wcześniej wdrożona tamy w uzasadnieniu, tzn. że wzrośnie przepustowość została część rynkowa, mały IV pakiet techniczny do- linii kolejowych, punktualność przewozów, bezpie- tyczący jednostek notyfikowanych i certyfikowanych, czeństwo, włączając te wszystkie nowe funkcje Urzędu a teraz ta duża implementacja pozwoli zamknąć ten Transportu Kolejowego, status działania agencji eu- proces, co jest bardzo ważne z punktu widzenia wszystkich elementów, o których państwo mówili. ropejskiej – to są rzeczy obiecujące. Ale czy minister- Na prośbę pana marszałka już nie będę powta- stwo analizowało, czy procedury wdrożone w wyniku rzał, dlaczego to jest tak istotne, natomiast pozwolę implementacji IV pakietu kolejowego pomogą pol- sobie odnieść się do kilku zagadnień, które padły skim usługodawcom i producentom infrastruktury w trakcie tej niezwykle ciekawej debaty, bo chciał- kolejowej w konkurowaniu na rynku Unii Europej- bym, żebyśmy dokładnie zrozumieli, na czym polega skiej? Czy analizujecie też jakieś zagrożenia, które różnica. Jeśli ktoś będzie występował do Najwyższej mogą stąd płynąć? Bo przecież innych też będą obo- Izby Kontroli o raport w sprawie przygotowania pol- wiązywały te wymogi i też będą bardziej konkuren- skich przewoźników do IV pakietu kolejowego i do cyjni. Dziękuję bardzo. (Oklaski) jego regulacji, to zwróciłbym uwagę na okresy przej- ściowe związane z otwartym dostępem oraz zasady, być może nie będzie trzeba na razie pisać w tej spra- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wie prośby o raport. To jest pierwsza rzecz. I kieruję to do tych posłów, którzy mówili o prze- woźnikach pasażerskich, bo de facto IV pakiet kole- Dziękuję serdecznie. jowy w części technicznej bardziej jest nacelowany Zapraszam pana posła Cezarego Grabarczyka, na przewozy towarowe i producentów niż na prze- Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. woźników pasażerskich. To jest uwaga ogólna. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 116 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie Infrastruktury Andrzej Bittel sprawozdania komisji. Bardzo proszę. Chciałbym powiedzieć, że nie słyszałem o zamyśle elektryfikacji LHS. Słyszałem o analizie ekonomicz- nej. Moim zdaniem ta elektryfikacja nie będzie reali- Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: zowana i nie będzie też wydłużana linia LHS do Gli- wic, bo stracilibyśmy wyjątek. A gdybyśmy stracili wyjątek, to LHS straciłby swój unikalny charakter Dziękuję bardzo. i status, który wynika też z prawa europejskiego. Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środo- Pan poseł zapytał o koszty związane z egzamino- wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przedsta- waniem, licencją, świadectwem. To nie ta ustawa… wiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy (Głos z sali: Wiem.) o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o śro- …ale jestem gotowy odpowiedzieć. Licencja – stówa, dowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochro- świadectwo – 600, w tym symulator – 200, jazda po nie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na sieci – 300, pisemny – stówa, ustny – stówa. Mam środowisko oraz niektórych innych ustaw. Projekt nadzieję, że się nie pomyliłem. ten jest zawarty w druku nr 939, a sprawozdanie Pan poseł Łącki zapytał o kwestię, co do której komisji jest zawarte w druku nr 959. dostanie odpowiedź na piśmie. Z przyjemnością od- Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy stanowi powiem bardzo szczegółowo. wykonanie zobowiązania wynikającego z niewłaści- (Poseł Artur Łącki: Dziękuję bardzo.) wej zdaniem Komisji Europejskiej transpozycji dy- Ostatnie trzy pytania państwa posłów, można po- rektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE wiedzieć, łączą się, bo właśnie inicjatywa dotycząca z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków Centralnego Portu Komunikacyjnego i część tech- wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publicz- niczna IV pakietu kolejowego, te działania łączą się ne i prywatne na środowisko, czyli tzw. dyrektywy EIA, z tymi dwoma przedsięwzięciami, które są jakże róż- a ściślej mówiąc, art. 11 ust. 1 i 3 tejże dyrektywy. ne od siebie, ale mają wspólny mianownik, ponieważ Uzasadniona opinia Komisji Europejskiej z dnia Spis treści wszystkie mają pomóc nam konkurować dobrze na 7 marca 2019 r. skierowana na podstawie art. 258 rynku europejskim. Jeśli popatrzymy przez pryzmat Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wy- problemów jednego z polskich producentów na rynku maga podjęcia pilnych działań, aby usunąć wskazane sąsiednim w związku z certyfikacją taboru stosownie uchybienia. do warunków tego sąsiada, to odpowiemy sobie na Komisja Europejska wskazuje, że przepisy regu- pytanie, dlaczego będzie nam łatwiej realizować pro- lujące wydawanie decyzji dla przedsięwzięć objętych dukcję, tak żeby właśnie móc wejść na rynki zachod- dyrektywą EIA, czyli przedsięwzięć mogących znanie, bo mamy czym się pochwalić, mamy dobre firmy cząco oddziaływać na środowisko, w niektórych przy- produkujące tabor, mamy dobre firmy produkujące padkach uniemożliwiają zwrócenie się do sądu o przy- elementy infrastruktury kolejowej, mamy dobrych znanie środków tymczasowych, aby można było za- wykonawców i z tego powinniśmy się cieszyć, ponie- wiesić wykonanie przedsięwzięcia i zapobiec wynika- waż dzięki temu możemy dobrze realizować krajowy jącej z niego szkodzie w środowisku do czasu roz- program kolejowy i strategie taborowe, i program strzygnięcia, czy decyzje te zostały wydane zgodnie utrzymaniowy, i program „Kolej+”, i wszystkie inne z przepisami dyrektywy EIA. Zaliczają się do nich, programy kolejowe, które są państwu doskonale zna- zgodnie z opinią Komisji Europejskiej, pozwolenia ne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wodnoprawne, koncesje geologiczne i górnicze, pozwolenia na budowę oraz decyzje wydawane na pod- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: stawie tzw. specustaw, których w polskim prawie jest kilkanaście. Dziękuję bardzo, panie ministrze. Wysoka Izbo! Zgodnie z polskim prawem wyda- Zamykam dyskusję. wanie pozwoleń dla inwestycji będących przedsię- Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- wzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na śro- my w bloku głosowań. dowisko jest w zasadzie dwuetapowe. Pierwszy etap Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. po- to określenie w drodze decyzji administracyjnej uwa- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro- runkowań środowiskowych realizacji przedsięwzię- ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic- cia, a drugi etap to wydanie decyzji dającej prawo do twa o rządowym projekcie ustawy o zmianie jego wykonania. Wprowadzenie do ustawy o ocenach ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku oddziaływania na środowisko ogólnych norm w celu i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochro- prawidłowej transpozycji dyrektywy EIA, z zachowanie środowiska oraz o ocenach oddziaływania niem zasad i procedur niezwiązanych z tą dyrekty- na środowisko oraz niektórych innych ustaw wą, a określonych w ustawach dotyczących procesu (druki nr 939 i 959). inwestycyjnego, z odwołaniem się do tych właśnie 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 117

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: norm ogólnych, jest najlepszym i najbardziej efektyw- Dziękuję, pani posłanko. nym rozwiązaniem zapewniającym spójność krajo- Czasami się zdarza, po prostu pani Gosiewska wych przepisów prawnych. będzie dzisiaj prowadziła obrady do godz. 3 w nocy, Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy w art. 1 a nie do godz. 2. Nie ma problemu. wprowadza zmiany do ustawy z dnia 3 października Proszę państwa, Sejm ustalił, że w dyskusji nad 2008 r. o ocenach oddziaływania na środowisko, są tym punktem porządku dziennego wysłucha 5 minu- to w art. 72 ust. 6 i 6a, tj. obowiązek właściwego do towych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Otwieram dyskusję. wydania decyzji organu publikowania w Biuletynie Zapraszam pana posła Jana Dudę, Klub Parla- Informacji Publicznej decyzji o środowiskowych uwa- mentarny Prawo i Sprawiedliwość. runkowaniach dotyczących przedsięwzięć mogących Proszę bardzo, panie pośle. znacząco oddziaływać na środowisko oraz zasad udo- stępniania dokumentacji. Z kolei w art. 85 ust. 3 zawarty jest obowiązek informowania o możliwości Poseł Jan Duda: zapoznania się z treścią decyzji, dokumentacją sprawy, uzgodnieniami i opiniami właściwych organów. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Dodawane art. 86e–86h wprowadzają możliwość, po Posłowie! Pani Minister! Przypadł mi w udziale za- pierwsze, wstrzymania natychmiastowego wykona- szczyt przedstawienia stanowiska klubu Prawo i Spra- nia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, po wiedliwość dotyczącego rządowego projektu ustawy drugie, skargi na decyzję o środowiskowych uwarun- o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środo- kowaniach w trybie art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu wisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na przed sądami administracyjnymi, a także wprowa- środowisko oraz niektórych innych ustaw, przedło- dzają możliwość odwołania się przez organizację eko- żonego przez rząd w druku nr 939. logiczną spełniającą określone wymogi od zezwolenia Wysoka Izbo! Przedstawiony przez rząd projekt na inwestycję poprzedzonego decyzją o środowisko- ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku Spis treści wych uwarunkowaniach. To są najważniejsze zmiany prawnego przepisów dyrektywy EIA, która reguluje wprowadzone do ustawy z dnia 3 października 2008 r. wydawanie decyzji mogących znacząco negatywnie o ocenach oddziaływania na środowisko. oddziaływać na środowisko. Komisja Europejska wska- Art. 2–25 omawianego projektu zawierają zmiany zuje, że rozwiązania obowiązujące obecnie w polskim do poszczególnych ustaw, począwszy od ustawy z dnia prawie ograniczają sądową kontrolę wydawanych 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów decyzji przez brak możliwości stosowania przez sądy w art. 2, przez ustawę o lasach w art. 3, Prawo budow- środków tymczasowych na etapie wydawania decyzji lane w art. 4, Prawo atomowe w art. 5, Prawo lotnicze środowiskowych, wydawania decyzji inwestycyjnych itd. – mam bardzo mało czasu, więc nie będę tego wy- do czasu wydania przez sąd prawomocnego rozstrzy- gnięcia. liczała – skończywszy na ustawie z dnia 17 grudnia Materia, z którą przyszło nam się zmierzyć, nie 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycz- jest łatwa. Z jednej strony jest ochrona naszego śro- nej w morskich farmach wiatrowych w art. 25. Kolejne dowiska, a z drugiej rozwój gospodarczy kraju, szybkość artykuły, art. 26, art. 27 i art. 28, zawierają przepisy realizowanych inwestycji i ich ewentualne wstrzymy- przejściowe, a art. 29 stanowi, że ustawa wchodzi w ży- wanie przez sądowe zabezpieczenia. W przedłożonym cie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. (Dzwonek) projekcie rząd stara się godzić te, wydawałoby się, Wysoka Izbo! Komisja ochrony środowiska prze- sprzeczne ze sobą obszary, wprowadzając rozwiąza- prowadziła w dniu 23 lutego pierwsze czytanie pro- nia wymagane dyrektywą EIA i dostosowując polskie jektu z druku nr 939. Po odrzuceniu dwóch wnio- prawo do wymagań Unii Europejskiej. sków, o wysłuchanie publiczne oraz o powołanie Prawo i Sprawiedliwość z wielką troską i szacun- podkomisji, komisja przystąpiła do szczegółowego kiem odnosi się do problemów związanych z ochroną rozpatrywania projektu, czego efektem jest przedsta- przyrody i środowiska naturalnego, realizuje zrów- wione sprawozdanie. Całość sprawozdania przyjęto noważony środowiskowo kierunek rozwoju kraju, dlatego też popiera prace nad przedstawionymi przez 21 głosami za, przy 11 przeciwnych i 2 wstrzymują- rząd rozwiązaniami zawartymi w projekcie dołączo- cych się. nym do sprawozdania komisji ochrony środowiska, Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środo- druk nr 959. wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa proszę Na obecnym etapie legislacyjnym klub Prawa i Spra- o uchwalenie projektu ustawy zawartego w druku wiedliwości przedstawia trzy poprawki, nie będę nr 959. Dziękuję bardzo. Przepraszam za przedłuże- ich omawiał z szacunku dla naszego czasu. Wyni- nie, ale projekt był bardzo mocno dyskutowany i chcia- kają one z uwag Biura Legislacyjnego zgłoszonych łam wszystko wyjaśnić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) w pierwszym czytaniu. W trzecim czytaniu klub Pra- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 118 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Poseł Jan Duda wach dotyczących środowiska. Brak zapewnienia sku- tecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości skut- wa i Sprawiedliwości będzie głosował za przedstawio- kuje nie tylko niszczeniem przyrody, ale i ryzykiem nym przez rząd projektem ustawy. Dziękuję bardzo. utraty środków europejskich, i to nie tylko na projek- (Oklaski) ty środowiskowe, także z tytułu braku praworządno- ści. Przecież premier Morawiecki zgodził się na tę kon- kluzję szczytu. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Będziemy zgłaszać poprawki. Te poprawki zosta- ły przygotowane przez organizacje pozarządowe i eks- Dziękuję, dziękuję uprzejmie, panie pośle. pertów, którzy śledzili te prace. Podjęliśmy je z ramie- Zapraszam panią poseł Gabrielę Lenartowicz, nia opozycji i będziemy je zgłaszać. Nie zostawimy Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. środowiska bez pomocy. Będziemy kontynuować te prace także w Senacie. Nie pozwolimy na odbieranie Polkom i Polakom prawa do czystego środowiska. Poseł Gabriela Lenartowicz: Dziękuję. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przypo- mnieć, że procedujemy dziś nad niezwykle ważną Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ustawą, ustawą, która dotyczy nie tylko środowiska, ale przede wszystkim praw obywatelskich, praw oby- Dziękuję bardzo. wateli do czystego środowiska i do zapewnienia zdro- Zapraszam panią posłankę Urszulę Zielińską, wego życia w tym środowisku. Przypominam, że Zieloni. regulacje, te ustawowe, wprowadził Sejm jeszcze Proszę bardzo. z inicjatywy rządu PO–PSL po tym, jak przed 2008 r. pierwszy rząd PiS rozpętał wielką wojnę z Komisją Europejską o Rospudę. Ta ustawa reguluje prawa Poseł Urszula Zielińska: obywateli do życia w czystym środowisku i oceny Spis treści wpływu każdej inwestycji na życie i zdrowie ludzi. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Tymczasem jest sukcesywnie zmieniana i te prawa Wysoka Izbo! Nie mówię dziś do rządu, bo na są ograniczane. W związku z tym Komisja Europej- wczorajszym posiedzeniu komisji rząd niestety udo- ska postawiła Polsce zarzuty ograniczenia dostępu wodnił, że nie chce słuchać argumentów posłanek ani polskiego społeczeństwa do wymiaru sprawiedliwo- strony społecznej, a ustawa o udostępnianiu informa- ści w tym zakresie. I tu warto pokusić się o kalenda- cji i udziale społeczeństwa w ochronie środowiska rium. Otóż 2 lata temu, w marcu 2019 r., Komisja jest dla niego raczej ustawą o blokowaniu informacji Europejska zwróciła się o poprawę tych przepisów. i odcinaniu społeczeństwa od ochrony środowiska. Rząd 2 lata procedował bądź nie w przypadku tych Ten rząd zachowuje się dziś jak bogacz w limuzynie, zarzutów. I ostatniego elementu, ostatniej wersji nie który na obiad jeździ na sygnale korytarzem życia, konsultował de facto z nikim. Ta ostatnia wersja uro- dosłownie i w przenośni, bezkarny, arogancki, głuchy dziła się bez konsultacji 16 lutego, czyli po 2 latach, na wasze potrzeby. by Sejm przyjął ją w 3 dni. Została do nas wysłana Zatem mówię do was, szanowni państwo, sąsiedzi propozycja. W ogóle projekt został wniesiony do Sejmu z warszawskiej Wesołej, którym bogacz w limuzynie w piątkowy wieczór, a komisja obradowała podczas chce zbudować autostradę przez środek dzielnicy, pierwszego czytania we wtorkowy wieczór. Komisja mieszkańcy Mazur, którym chce puścić ciężki tran- odrzuciła wszelkie propozycje wysłuchania publicz- zyt przez jezioro Tałty, mieszkańcy Podlasia, którym nego, czyli konsultowania z organizacjami pozarzą- kolejni ministrowie pana w limuzynie zdewastowali dowymi, ze społeczeństwem ustawy o udziale społe- puszczę, a teraz chcą utwardzić bagna Biebrzańskie- czeństwa. Będziemy mieli kuriozalną sytuację. Od- go Parku Narodowego tranzytową autostradą. Ta rzuciła także propozycję powołania podkomisji. To ustawa umożliwia te wszystkie szkody i nieszczęścia. jest ta ustawa. Jest dobrym obyczajem, żeby nad tego To przez jej zapisy państwo nie śpicie po nocach, bo typu przepisami, które są dość skomplikowane pod dusicie się w smogu, chorujecie na serce i raka, ale ten względem prawnym, procedować w podkomisji. Jutro koszmar nie będzie trwał wiecznie. Jedną z pierw- ma być głosowanie. Pytam, co się stało. Rządzący szych rzeczy, którą jako Zieloni zmienimy w Minister- mieli coś zrobić przez 2 lata i nagle w ciągu 3 dni ma stwie Klimatu i Środowiska, będzie zmiana tej wła- się coś urodzić. Co chcecie przykryć albo co chcecie śnie ustawy na taką, która umożliwi prawdziwy ukryć? Kogo chcecie oszukać? Polaków? Komisję Eu- udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji o tym ropejską? Czy jednych i drugich? Bo te propozycje są (Dzwonek), jaka inwestycja powstanie w państwa naj- propozycjami pozornymi. Mają zamydlić oczy. Tu wca- bliższym otoczeniu. Przygotujemy prawdziwą ustawę le nie chodzi o poprawienie tych przepisów i przywró- o udostępnianiu informacji i udziale społeczeństwa cenie właściwego prawa Polaków do udziału w spra- w ochronie środowiska. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 119

Poseł Urszula Zielińska twojego domu i na nic zdadzą się twoje protesty. Przy- kładem złej konstrukcji prawa są terminy. Teoretycz- Dzisiaj przygotowaliśmy poprawki we współpracy nie obywatel może odwołać się od decyzji, ale prak- ze stroną społeczną, we współpracy z klubem Lewicy, tycznie terminy są tak skonstruowane, że nakładają do których złożenia i wsparcia zapraszamy inne klu- się na siebie i urzędnik może pozbawić każdego moż- by. Składamy je na ręce pana marszałka. Prosimy liwości odwołania się. Takich kwiatków w tej ustawie o poparcie tych poprawek. Dziękujemy państwu. jest więcej. (Oklaski) Te i inne błędy prostujemy w naszych poprawkach, które dzisiaj złożymy. Chcę podkreślić, że przy- gotowaliśmy je wspólnie ze stroną społeczną, w szcze- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: gólności z Pracownią na rzecz Wszystkich Istot – jestem głęboko wdzięczna ekspertkom i ekspertom Dziękuję serdecznie. z tej organizacji – ale również z partiami polityczny- Pani posłanka Anita Sowińska, klub parlamen- mi z opozycji, przede wszystkim z Zielonymi i PO. tarny Lewica. To pokazuje, że potrafimy współpracować, że środo- Proszę bardzo. wisko jest naszym dobrem wspólnym. Nasze poprawki są na tyle istotne, że bez nich ta ustawa będzie fik- cją, będzie listkiem figowym dla Komisji Europejskiej. Poseł Anita Sowińska: Na koniec jeszcze powiem o procesie legislacyjnym… Przepraszam, już kończę. Jedno jest pewne: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam ta ustawa nie stanowi prawidłowej transpozycji dy- zaszczyt przedstawić stanowisko klubu parlamentar- rektywy EIA do prawodawstwa krajowego, dlatego nego Lewicy w sprawie rządowego projektu zmiany zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o poparcie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego naszych poprawek. (Oklaski) ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowi- ska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Ta ustawa jest bardzo istotna dla każdego oby- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: watela i każdej obywatelki. Są dwa główne powody. Spis treści Pierwszy powód to jest nasz wpływ albo jego brak na Dziękuję serdecznie. decyzje inwestycyjne. Obecnie obywatele i obywatel- Proszę bardzo. ki są bezbronni w starciu z państwem, ponieważ nie mają faktycznej możliwości zaskarżania decyzji o budowie uciążliwych inwestycji, np. ze względu na odór, Poseł Daria Gosek-Popiołek: hałas czy dewastację środowiska. Jesteśmy pozbawieni narzędzi prawnych. Urzęd- To ja będę kontynuowała. nik i inwestor mogą wszystko, a obywatel nie może Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Trasa ła- prawie nic. Nikt z nami nie rozmawia i nie przejmu- giewnicka w Krakowie, budowa nowego pasa startowe- je się również, jakie mamy zdanie. go na lotnisku w Balicach, plan budowy zakładu maga- Drugi powód to wydatkowanie publicznych pie- zynowania odpadów w Niepołomicach, tzw. obwodnica niędzy. Chcemy, aby nasze pieniądze, w tym pienią- południowa w Rzeszowie, budowa czteropasmowej S16 dze z Unii Europejskiej, były wydawane na te inwe- przez Biebrzański Park Narodowy, ferma przemysłowa stycje, które służą nam, społeczeństwu, a także śro- w Kruszynianach, na obszarze Natura 2000. Co łączy dowisku. Nie chcemy dalszej dewastacji środowiska, te sprawy? To, że dotyczą one bezpośrednio dobrostanu, bo to zagraża naszemu bytowi i obniża naszą jakość życia, zdrowia i bezpieczeństwa obywatelek i obywate- życia. li tego kraju. Mimo to nie mają oni wpływu na te inwe- Założeniem tej ustawy było dostosowanie polskie- stycje, choć one zmienią ich życie. Wymieniłam kilka go prawa do prawa unijnego w zakresie wpływu spo- takich spraw. Wystarczy otworzyć gazetę, by się o nich łeczeństwa na ochronę środowiska. Komisja Euro- dowiedzieć. pejska miała wiele zastrzeżeń, które przedstawiła Prawo powinno zabezpieczać interesy mieszkań- w uzasadnionej opinii z marca 2019 r., i jeśli Polska ców i mieszkanek. Nie mogą oni być petentami, a ich nie podjęłaby działań naprawczych, sprawa trafiłaby głos musi mieć znaczenie i musi być słyszalny. Usta- do TSUE. wa, o której rozmawiamy, powinna być takim narzę- Tyle założenia. A jaka jest rzeczywistość? Celowo dziem, powinna wzmacniać stronę społeczną. Ale tak bądź nie przepisy tej ustawy są tak skonstruowane, nie jest. Przypomnijmy, że w starciu z deweloperem, że na pierwszy rzut oka wszystko wygląda dobrze, który dysponuje armią prawników, obywatele mają ale jak się im przyjrzeć z bliska, okazuje się, że są one tylko i wyłącznie siebie. W walce z inwestorem mają martwe. Nadal państwo po prostu nas oszukuje. Na- zaledwie możliwość protestu, bo często sądy nie dal ktoś może zdecydować o budowie kurnika w od- uznają ich nawet za stronę w postępowaniu. To jest ległości 100 m od twojego domu, drogi przez środek to, co powinniśmy zmienić. Tymczasem ta ustawa parku narodowego czy elektrowni jądrowej blisko wcale tego nie robi. Wystarczy spojrzeć, jak są sfor- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 120 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Poseł Daria Gosek-Popiołek I to narusza akurat art. 11 ust. 1 i 3 tejże dyrektywy. Chcę też powiedzieć, że w polskim porządku praw- mułowane przepisy dotyczące publikacji dokumen- nym już konstytucja w art. 74 ust. 3 stwierdza, że tacji w BIP-ie. Po 14 dniach może ona po prostu znik- każdy ma prawo do informacji o środowisku. Oczy- nąć. (Dzwonek) wiście to prawo jest realizowane przez ustawy, które Wydaje mi się, że do momentu kiedy ustawa bę- przyjmuje polski parlament. dzie tak skonstruowana, by dawać realne narzędzia I tutaj muszę podzielić się, panie marszałku, Wy- w takich postępowaniach, tak naprawdę nie jest moż- soka Izbo, taką refleksją, że chyba niepotrzebnie ten liwe, aby osoby, które naprawdę mają poglądy… Dzię- tryb uchwalenia ustawy był taki pospieszny. Było o tym kuję bardzo. (Oklaski) mówione. Cóż by to szkodziło, gdyby ta ustawa zosta- ła przekazana np. do podkomisji i gdyby w ramach podkomisji punkt po punkcie poświęcić na to 2, 3, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: może 4 godziny i to przepracować? A tak to ten tryb uchwalenia ustawy od razu zaczyna tutaj w Wysokiej Dziękuję bardzo, pani posłanko. Izbie rodzić takie oto pytania: Co chcemy czy co chce Bardzo proszę pana posła Andrzeja Grzyba, Klub rząd ukryć przez taki pospieszny tryb przyjmowania Parlamentarny Koalicja Polska – PSL, Unia Euro- przez większość parlamentarną tej ustawy? pejskich Demokratów, Konserwatyści. Stwierdzono też, że nie ma potrzeby powołania, przeprowadzania wysłuchania publicznego, a wydaje mi się, że czasami to wysłuchanie publiczne też roz- Poseł Andrzej Grzyb: wiewa wiele wątpliwości, a przynajmniej usuwa to podejrzenie, że oto ustawodawca chce spełnić jakieś Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani szczególne oczekiwania, może jakiegoś lobbies. Prze- Minister! Ta ustawa jest takim trochę upgrade’em cież to nam nie jest potrzebne, ani rządowi nie jest to implementacji dyrektywy. Nie wszystko udało nam potrzebne, ani Wysokiej Izbie. Moje doświadczenie się w ramach implementacji tej dyrektywy z 13 grud- parlamentarne mówi, że to się później bardzo mści Spis treści nia 2011 r. zrobić w sposób prawidłowy, stąd też w konsekwencji, bo wzajemny brak zaufania nie po- otrzymaliśmy napomnienie ze strony Komisji Euro- pycha sprawy do przodu. Stąd też twierdzę, że wy- pejskiej, aby tego dokonać. Ten projekt ma na to od- gląda na to, że oczywiście ta ustawa w takim kształ- powiadać. Minął jakiś czas od tego momentu. Komi- cie zostanie uchwalona, chociaż jakieś poprawki być sja stwierdziła, że Polska w implementacji dyrektywy może będą przyjęte, a może nie, choć jest ich wiele w przypadku przedsięwzięć, które w znaczny sposób złożonych. Z drugiej strony mamy Senat, który nie- oddziałują na środowisko, wyklucza w pewnych przy- wątpliwie wykorzysta w tej sytuacji – tak sądzę, nie padkach możliwość zwrócenia się do sądu o przyzna- rozmawiałem z Senatem – swój czas na pracę nad tą nie środków tymczasowych, które mają prowadzić do ustawą, pewnie zrobi wysłuchanie publiczne. To, co zawieszenia wykonania inwestycji do czasu rozstrzy- mogliśmy tutaj zrobić w Wysokiej Izbie, w Sejmie, gnięcia, czy decyzja administracyjna jest zgodna pewnie będzie wykonane przez Senat. I efekt będzie z przepisami. To jest standard w chwili obecnej, tak podobny, tylko że mogliśmy to zrobić w tej Wysokiej to powinno wyglądać, choć niektórzy uznają, że to Izbie. jest też utrudnianie inwestorowi życia. Tak też jest. Zawsze namawiam do tego, żeby wykorzystać wszyst- Dotyczy to w szczególności trudnych ze względu na kie mechanizmy, które mogą prowadzić do uzyskania akceptację społeczną, ale również konsekwencje śro- pewnego rozwiązania kompromisowego. Przecież nie dowiskowe decyzji odnośnie do Prawa wodnego, Pra- podejrzewam tutaj, że ktokolwiek ma złą wolę – aby wa górniczego i geologicznego czy też inwestycji re- prawo do informacji publicznej dotyczącej środowiska alizowanych na podstawie specustaw. Specustawy czy też oddziaływania określonych inwestycji na to z jednej strony mają ułatwiać inwestycje, ale z dru- środowisko miało być przez kogokolwiek, że tak po- giej strony niestety w sposób znaczący ingerują wiem, jakoś włożone pod dywan czy zupełnie inaczej w środowisko, np. w przypadku inwestycji liniowej, rozstrzygane, niż wskazuje na to interes publiczny. ingerują też w nasze prawa własności. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Komisja wykazała, że Polska naruszyła również art. 11 ust. 1 dyrektywy przez ograniczenie sądowej kontroli przez wprowadzenie w specustawach m.in. rygoru natychmiastowej wykonalności. Wykazała Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: również, że nasza implementacja dyrektywy nie za- pewnia praw organizacji pozarządowych, które w kwe- Dziękuję. stiach środowiskowych są uprawnione do składania Pan poseł Michał Urbaniak, Koło Poselskie Kon- tych wniosków, w szczególności tam gdzie dotyczy to federacja. pozwoleń wodnoprawnych, koncesji geologicznych. Proszę bardzo. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 121

Poseł Michał Urbaniak: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Dziękuję serdecznie. Izbo! Jak PiS procedował piątkę przeciwko rolnikom Pan poseł Stanisław Żuk, Koło Poselskie Kukiz’15 i nie trzymano standardów czasowych czy brakowa- – Demokracja Bezpośrednia. ło konsultacji, to Koalicji Obywatelskiej czy Lewicy to już nie przeszkadzało. Projekt ustawy, o którym teraz rozmawiamy, w zasadzie ma jeden cel: dostoso- Poseł Stanisław Żuk: wanie polskiego prawa według Komisji Europejskiej po niewłaściwej implementacji. Otóż będzie on zwięk- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obowiązki wyni- szał uprawnienia przysługujące stronom postępowa- kające z dyrektywy EIA co do zasady są realizowane nia i organizacjom ekologicznym w procesie inwesty- na etapie decyzji środowiskowej. Z uwagi na to, że cyjnym, zapewni dostęp, teoretycznie dla zaintereso- kończy ona postępowanie, w toku którego są rozstrzy- wanej społeczności, do wymiaru sprawiedliwości gane takie zagadnienia jak zasadność przeprowadze- w sprawach związanych ze środowiskiem. Cele: zania oceny oddziaływania na środowisko czy ustalenie pewnienie dostępu organizacjom ekologicznym, rozsze- zakresu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na rzenie uprawnień, umożliwienie organizacjom ekolo- środowisko, przeprowadzenie oceny jest przedsięwzię- gicznym i stronom postępowania wnioskowania o wstrzy- ciem wyjątkowo wielkim, w zależności od tego, o jakim manie wykonywania natychmiastowej wykonalności przedsięwzięciu, które chcemy realizować, mówimy. decyzji środowiskowej wraz z możliwością złożenia Chodzi również o rozpatrzenie uwag i wniosków skła- skargi do sądu na etapie postępowania, umożliwienie danych przez społeczeństwo, w tym organizacje eko- stronom postępowania oraz organizacjom wnioskowa- logiczne, oraz określenie środowiskowych uwarun- nia o wstrzymanie wykonania natychmiastowej wyko- kowań realizacji przedsięwzięcia. To jest ostateczna nalności, zapewnienie stronom postępowania w spra- decyzja środowiskowa. Tak wydana decyzja wiąże wie wydania decyzji środowiskowych oraz organiza- organy wydające decyzje inwestycyjne na dalszych cjom ekologicznym prawa do wnoszenia odwołań od etapach. decyzji inwestycyjnych, w tym skarg do wojewódz- Mam wątpliwość i zwracam się do projektodaw- kich sądów administracyjnych. ców. Czy art. 86g, który zakłada, że oprócz udziału Spis treści Zaproponowane rozwiązania będą miały zastoso- organizacji ekologicznych w procedowaniu nad decy- wanie bez względu na przepisy poszczególnych ustaw zją środowiskową… Czy nie robimy kroku do przodu? i specustaw – i to jest właśnie moim zdaniem absur- To jest u nas w Polsce modne, że idziemy dalej, niż dalne. Wiecie państwo, jakie to może mieć skutki? się tego od nas oczekuje. Przyznajemy organizacjom Przyjdzie taki Greenpeace czy Fundacja VIVA, czy prawo do wniesienia odwołania od decyzji inwesty- jacyś inni lewicowi radykałowie, a nie prawdziwi eko- cyjnej. Pytanie, o jakich inwestycjach mówimy, czy lodzy i ogłosi, że na terenie, na którym ma być budo- mówimy o inwestycjach o wymiarze krajowym, zwią- wana np. elektrownia atomowa czy jakaś strategicz- zanych z bezpieczeństwem Polski, które dotyczą np. na inwestycja z punktu widzenia bezpieczeństwa energetyki, czy mówimy o przysłowiowym, nie wiem, państwa, żyje np. konkretny gatunek owada czy ro- śmietniku czy czymś innym. W każdym razie uwa- śliny, i zablokuje prawnie budowę na w zasadzie nie- żam, że dopuszczanie w szerokim zakresie organiza- określony czas. cji ekologicznych, które, powiedzmy to wprost, naj- To zbyt duże uprawnienia dla organizacji, które częściej wcale nie mają celów związanych z ekologią, mogą być – trzeba to sobie jasno powiedzieć – narzę- poza tym, że mają to wpisane w statutach… dziem lobbingowym, także innych państw, które nie Zajmowałem się tym zawodowo. Prowadziłem kil- muszą mieć interesu w rozwoju Polski, tak jak Pola- ka postępowań środowiskowych i proszę mi wierzyć, cy właśnie by tego chcieli. Polska może być podatna że przedsiębiorca to dzisiaj jest intruz, to jest wróg, na wpływy i naciski zagranicznych agentur gospo- któremu cały czas rzucane są kłody pod nogi i który darczych – to trzeba powiedzieć jasno. Decyzje śro- przechodzi tzw. drogę przez mękę. Dzisiaj można się dowiskowe polskich instytucji powinny być w tej odwoływać do wojewódzkiego sądu administracyjne- sferze w zupełności wystarczające. Nie powinniśmy go, później można się odwoływać do naczelnego sądu. pozwalać na to, by interesy Polski były wrażliwe na Są w Polsce takie organizacje, proszę mi wierzyć, bo zewnętrzny wpływ. To może, mogłoby spotkać insta- je znam, np. Frank Bold. Pięknie się nazywa, angielska lacje gazowe, np. w Świnoujściu, mogłoby spotkać nazwa. Jest to czeska organizacja z siedzibą w Krako- przekop Mierzei Wiślanej, mogłoby spotkać jakieś inne wie – z czeskim kapitałem, z czeskim zarządem i z cze- strategiczne sieci przesyłowe. Nie powinniśmy odda- ską radą nadzorczą. Jakie jest jej zadanie? Blokować wać bezpieczeństwa Polski w imię jakichś lewico- wszystkie inwestycje górniczo-energetyczne w Pol- wych frazesów – to powiedzmy sobie jasno. Ekologia sce. I to robią. Kolejna organizacja to Towarzystwo jest bardzo istotna i z tym się w pełni zgadzam, ale na Rzecz Ziemi z Oświęcimia. Kuriozalna organiza- dbajmy o nasze środowisko naturalne, jednocześnie cja działa w moim regionie. Jest mi po prostu za nią nie ośmieszając autorytetu polskich instytucji, i nie wstyd. Chodzi o EKO-UNIĘ z Wrocławia, która robi zachwiewajmy bezpieczeństwem Polski. Dziękuję. prelekcje w Czechach, uczy Czechów, jak mogą za- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 122 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Poseł Stanisław Żuk środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środo- wisko oraz niektórych innych ustaw z druku nr 939. szkodzić polskiej kopalni, która funkcjonuje w polskiej Zastanawiam się, proszę państwa, po co ta usta- gospodarce, polskiej energetyce od 74 lat. Wcześniej, wa. Wydaje mi się, że tryb procedowania nad nią, przed wojną, przez 40 lat funkcjonowała w Niemczech. tryb jej zgłoszenia wskazuje na to, że za kilka tygodni Zostało jej 20 lat działalności, no ale co. Są panie albo miesięcy dowiemy się, że jakaś inwestycja była posłanki, które podpisały się pod petycją dotyczącą pilnie do zrobienia i w związku z tym musieliście zamknięcia tej kopalni, bo przecież ona szkodzi Cze- państwo szybko coś przeprocedować. Albo się zorien- chom. Błagam, ona nikomu nie szkodzi. Znam się na towaliście, że CPK wam się nie zbuduje przy dotych- tym. Jest to wymyślona bzdura. To po prostu nie czasowej ustawie, albo jakieś inne zamki na piasku powinno mieć miejsca. Natomiast dziwię się temu. wam się po prostu nie zbudują, bo nie będzie takiej Nie wierzę, żeby jakiś czeski czy niemiecki parlamen- możliwości. tarzysta wnioskował o zamknięcie swojej kopalni pod Ten projekt jest dla obywateli dramatem. Dowol- wpływem np. oczekiwań Polaków. A mamy taką ko- na inwestycja, która truje, zanieczyszcza, śmierdzi palnię, koło Gubina jest niemiecka kopalnia, nie- i dymi – obywatele nie będą mieli szansy na to, żeby miecka elektrownia. Kapitał zarządzający to kapitał ją skutecznie oprotestować czy zaskarżyć. To będzie czeski, żeby było ciekawiej. dotyczyło, nie wiem, fermy norek, uciążliwej spalar- Proszę państwa, dla mnie to jest maksymalna ni, jakiegokolwiek innego zakładu. Dla państwa oby- implementacja. Nic więcej nie wolno dokładać, żeby- watel staje się uciążliwym dodatkiem do inwestycji, śmy nie popadli w jakieś opętanie zielonym ładem. które podejmujecie po to, żeby kręcić swoje lody. Efekt będzie taki, że zrównoważony rozwój przesta- (Poseł Anna Paluch: Pani nie przeczytała projektu.) nie mieć rację bytu. Musimy sobie odpowiedzieć na Środowisko traktujecie jak coś, co się eksploatuje, pytanie, co jest ważniejsze. Musimy realizować zada- i to eksploatuje rabunkowo. W związku z tym skła- nia związane z postępem cywilizacyjnym, budować damy wniosek o odrzucenie tego projektu, panie mar- szałku. przedsięwzięcia. Przysłowiowy ptaszek czy roba- Składamy ten wniosek z dwóch powodów. Pierw- czek… Gdyby ktoś z was widział chociaż na oczy ra- szy powód to kwestie proceduralne. Regulamin mówi port środowiskowy dla dużego przedsięwzięcia. To są Spis treści o tym, że pierwsze czytanie może odbyć się nie wcze- tony opisów dotyczących tego wszystkiego. Proszę mi śniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku, wierzyć, że jest to robione profesjonalnie. Przedsię- chyba że Sejm lub komisja postanowią inaczej. Ten biorcy mają inny problem. Nie ma w Polsce firm, któ- projekt został zatem zgłoszony zbyt późno. To jest re są w stanie przygotowywać takie raporty. projekt zmieniający 18 ustaw… Musimy patrzeć na życie racjonalnie. Postęp cywi- (Wypowiedź poza mikrofonem) lizacyjny, niestety, trochę kosztuje. Nie dajmy się zwa- 23? Może nawet więcej. riować, jeśli chodzi o zupełnie nieuzasadnione działania Państwo zgłaszacie go tak, że nie jesteśmy w sta- pseudoekologów – tak będę ich nazywał – w zakresie nie… Państwo nie jesteście w stanie go zgłosić na tyle ochrony środowiska. Dziękuję. wcześniej, żeby wszystkie organizacje mogły się z nim zapoznać, zgłosić poprawki. Po drugie, ten projekt został zmieniony w stosun- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ku do tego, który był konsultowany z organizacjami, w związku z tym on dzisiaj nie spełnia wymogów Dziękuję serdecznie. konsultacji społecznych. Po trzecie, to najważniejszy Pani posłanka Joanna Mucha, Koło Poselskie zarzut, ta ustawa po prostu sprawia, że dochodzenie Polska 2050. swoich praw przez obywateli staje się niemożliwe, to znaczy ono staje się absolutną fikcją, atrapą państwa, tak jak atrapą państwa jest wszystko, co robicie. Bo Poseł Joanna Mucha: jeśli 30 dni jest na to, żeby złożyć wniosek, a 30 dni państwo ma na to, żeby udostępnić informacje, to Dziękuję bardzo, panie marszałku. o czym my mówimy? Mówimy o absurdzie, mówimy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw może o tym, że to po prostu nie będzie funkcjonowało. zwrócę się do moich przedmówców. Szanowni pano- Proponujecie państwo pobieranie opłat za udo- wie, te wszystkie organizacje, o których panowie mó- stępnione informacje. Organ ma możliwość wydania wicie, to organizacje, które dbają o to, żeby panów decyzji o odmowie udostępnienia takich dokumen- wnuki jeszcze miały gdzie żyć. tów. Odmowa może być wprawdzie zaskarżona, ale (Poseł Stanisław Żuk: Niech się pani o moje wnu- to wymaga jeszcze więcej czasu, więc tym bardziej ki nie martwi…) będzie to nieprzydatne w kontekście terminu na zło- Mam przyjemność przedstawić stanowisko Koła żenie odwołania. Poselskiego Polska 2050 wobec projektu ustawy o zmia- Kwestia decyzji lokalizacyjnych, których nie moż- nie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku na zaskarżyć, kwestia możliwości uczestniczenia i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie w tym procesie organizacji ekologicznych. No prze- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 123

Poseł Joanna Mucha jekt. To są kpiny z demokracji, to są kpiny z obywateli, to są kpiny z konsultacji społecznych. Moje py- cież to jest po prostu nie do zaakceptowania. To jest tanie jest takie: Dlaczego państwo nie wysłuchali projekt w całości do odrzucenia. Wiem, że państwo mojego wniosku o wysłuchanie publiczne tak, żeby spieszycie się, żeby pokazać, że ktoś pracuje, ale mam włączyć organizacje społeczne do dyskusji, do kon- wrażenie, że to jest po prostu pokazanie, że jakaś sultacji, i dlaczego generalnie ten projekt ustawy nie inwestycja jest do szybkiego wdrożenia, szybkiego był konsultowany? Dziękuję bardzo. przejścia, i w związku z tym robicie wszystko, żeby nie było tu żadnych barier i żeby obywatele, których ta inwestycja będzie dotyczyła, nie mieli żadnych Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: praw – jak to PiS. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Pani posłanka Hanna Gill-Piątek, Polska 2050. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Dziękuję bardzo. Poseł Hanna Gill-Piątek: Przechodzimy do zadawania pytań. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To kilka kresek Zapraszam panią poseł Aleksandrę Gajewską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. narysowanych na mapie Polski przez dyrektora Wil- da i w konsekwencji kosmiczna awantura, jaką wy- wołały konsultacje studium Centralnego Portu Ko- Poseł Aleksandra Gajewska: munikacyjnego, przypieczętowały los ustawy oceno- wej. Okazało się, że nasze podstawowe prawo do Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Potra- wiedzy o inwestycjach budowlanych w naszym są- ficie zniszczyć nawet tak cenny temat jak udział oby- siedztwie i możliwość uratowania przyrodniczo cen- wateli w procesie zatwierdzania inwestycji ingerują- nych terenów to jest zbyt duża przeszkoda dla rządo- cych w środowisko. Można odnieść wrażenie, że wy wych planów. Ten projekt dosłownie rozjeżdża przy- właściwie przygotowaliście ten projekt tylko po to, rodę i ludzi, ich zdrowie i spokój, łamie unijne dyrek- Spis treści żeby uniknąć kar finansowych z Komisji Europej- tywy i konwencję z Aarhus. Cofa nas cywilizacyjnie skiej. Stworzyliście rozwiązania, które wyłącznie w epokę betonu i kultu niczym nieograniczonego pozorują jakiekolwiek zabezpieczenia praw obywate- wzrostu. Ten projekt jest pokazem brutalnej przemo- li. Obywatele wciąż nie mogą odwołać się od decyzji cy państwa wobec obywateli. I ja pytam rząd, jakim zależnych od lokalnych synekur – regionalnych dyrek- prawem. (Oklaski) cji ochrony środowiska. Wszelkie zaskarżenia mogą się odbywać właściwie tylko na wniosek sąsiadów, czyli środowiska w tzw. szczerym polu wy w ogóle nie Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: zamierzacie chronić. Bubli jest niestety dużo więcej. Na dokładkę organizujecie pierwsze czytanie tak Dziękuję serdecznie. ważnej ustawy już dzień po doręczeniu projektu po- Pani posłanka Urszula Zielińska, Zieloni. słom, którym właściwie bardzo ciężko się w ogóle z tym zapoznać. Co wspólnego ma ten projekt z ochroną środowiska? (Dzwonek) Wyręczę państwa w udziela- Poseł Urszula Zielińska: niu odpowiedzi. Absolutnie nic. (Oklaski) Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W wykazie procedur naruszeniowych prawa środowiskowego i kli- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: matycznego Unii Europejskiej Polska jest jednym z absolutnych rekordzistów. Wypracowaliśmy sobie Dziękuję bardzo. do tej pory 254 naruszenia. To więcej niż Francja, Pani posłanka Anita Sowińska, klub parlamen- więcej niż Niemcy, więcej niż Hiszpania, więcej niż tarny Lewica. Rumunia, więcej niż Bułgaria, a przecież nie jeste- śmy wcale największym inwestorem. Te naruszenia Poseł Anita Sowińska: są pokłosiem takiego właśnie traktowania prawa, jakie państwo demonstrujecie w tym ekspresowym Panie Ministrze! Ten projekt ustawy teoretycznie projekcie ustawy, i takiego niestety traktowania oby- jest rządowy, czyli powinien podlegać konsultacjom watela. Ten projekt nie odpowiada na szereg zastrzeżeń społecznym. Tymczasem w RCL był projekt ustawy i problemów obywateli, obywatelek oraz Komisji Euro- o tej samej nazwie, ale on miał 4 strony. Ten projekt pejskiej i doprowadzi do kolejnych naruszeń. I stąd ustawy, który dostaliśmy 3 dni temu, ma 38 stron pytanie do państwa: Z którego funduszu będziemy plus jeszcze uzasadnienie. Jest to zupełnie inny proza to płacić? Przecież nie z europejskiego. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 124 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: poszanowania środowiska w trakcie procesu inwestycyjnego i zmiany myślenia właśnie na takie, które Dziękuję. środowisko i potrzeby z tym związane uwzględnia? Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywa- Dziękuję bardzo. telska. Jest pan poseł Krzysztof Piątkowski? Nie ma. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Pan poseł Krzysztof Gawkowski, klub parlamentarny Lewica. Dziękuję bardzo. Pani posłanka Małgorzata Tracz, Zieloni.

Poseł Krzysztof Gawkowski: Poseł Małgorzata Tracz: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każda ustawa, która dotyczy ochrony środowiska, to jest miejsce Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jesteśmy świad- i czas, żeby pytać również o te sprawy, które przez kami kolejnej aroganckiej próby zmian w prawie, lata nie zostały załatwione. Jedną z takich spraw jest które zablokują społeczeństwu obywatelskiemu do- teren poprzemysłowy po zakładach Zachem w Byd- stęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach doty- goszczy. Mówi się o tym często jako o największej czących środowiska. Zmiany regulują jedno z najważ- bombie ekologicznej w Europie, miliony ton trucizn. niejszych konstytucyjnych praw – prawo do życia Inspektorzy ochrony środowiska cały czas nie mają w czystym środowisku. Robicie to, bo nie macie za- technicznych możliwości pozwalających na badanie miaru liczyć się z głosem Polek i Polaków, nie macie silnie toksycznych, rakotwórczych związków pozo- zamiaru liczyć się z głosem społeczeństwa obywatel- stałych po Zachemie. Państwo w tej sprawie nie robi skiego, ba, nawet społeczności międzynarodowej. nic, chociaż od 10 lat społecznicy z Bydgoszczy wal- Robicie to w sposób arogancki i nietransparentny, czą o załatwienie tej sprawy i wsparcie rządowe. tak samo jak daliście w taki sposób przedłużenie Zwracam się z pytaniem i apelem: Panie ministrze, koncesji na wydobycie węgla w kopalni Turów. Za tę Spis treści co zrobicie, żeby uratować Bydgoszcz przed rakiem, koncesję Komisja Europejska wytoczyła przeciw Pol- chorobami i straszną przyszłością (Dzwonek), która sce kolejne postępowanie. Za tę koncesję pozwie nas czeka tę ziemię? Dziękuję bardzo. (Oklaski) do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Republika Czeska. Czesi wygrają te sprawę, bo mają rację. (Dzwonek) Kopalnia Turów zabiera im wodę, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: a rząd polski mimo Europejskiego Zielonego Ładu dalej chce wydobywać węgiel. Kiedy polski rząd za- Dziękuję bardzo. cznie poważnie traktować głos społeczeństwa w spra- Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywa- wach środowiskowych? Kiedy zacznie szanować umo- telska. wy międzynarodowe, ustalenia międzynarodowe? Kiedy zacznie przestrzegać konstytucyjnych praw Polek i Polaków do czystego środowiska? (Oklaski) Poseł Mirosław Suchoń:

Bardzo dziękuję. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Oczywiście nie mamy żadnych wątpliwości, że środo- Dziękuję. wisko, przyrodę należy zachować dla przyszłych po- Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywa- koleń i to powinna być nasza troska. Tak samo naszą telska. troską powinno być to, aby inwestycje, które są realizowane, mogły być realizowane sprawnie, ale też z poszanowaniem właśnie troski o środowisko. Naj- Poseł Joanna Fabisiak: lepiej byłoby, gdyby jednak na etapie planowania inwestycji warunki środowiskowe były uwzględniane. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak usłyszałam, Oczywiście wszyscy musimy sobie to dzisiaj powie- celem ustawy jest udział, zapewnienie udziału oby- dzieć: wtedy takie inwestycje bywają droższe, nie wateli w zatwierdzaniu inwestycji. To brzmi strasz- zawsze, ale bywają. Jednak to wymaga zmiany ponie cynicznie, jeśli spojrzymy na przebieg południo- dejścia, zmiany myślenia. Oczywiście nie jest podej- wej obwodnicy Warszawy przez jedną z dzielnic War- ściem markowanie konsultacji, to jest najgorsze po- szawy, przez Wawer, gdzie cała społeczność, społecz- dejście z możliwych, a ta ustawa niestety będzie to ność samorządowa i mieszkańcy protestowali, wska- umożliwiała. Dlatego mam pytanie: Czy przy okazji zując, że można ten przebieg poprowadzić tam, gdzie projektu tej ustawy odbyła się wśród członków rządu nie będzie on w tym stopniu zatruwał nie tylko tej dyskusja na temat wartości środowiska (Dzwonek), dzielnicy, ale też całej Warszawy. I co? I tego nikt nie 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 125

Poseł Joanna Fabisiak ka z odpowiedzi na uzasadnioną opinię Komisji Eu- ropejskiej wobec Polski. Ale warto przypomnieć, że słuchał i nie słucha. Czy ta ustawa zmieni tę rzeczy- uzasadnioną opinię, która nie pojawiła się ani wczo- wistość? W to nie wierzy żaden mieszkaniec Wawra, raj, przedwczoraj, ani rok, ani 2 lata temu. Uwagi w to nie wierzymy także my, czytając zapisy i prawne komisji nie urodziły się teraz, tylko Komisja Euro- uregulowanie tej ustawy. Szkoda, że jest to tylko im- pejska po raz pierwszy miała zastrzeżenia do Polski plementacja bez tego, czego nam najbardziej potrze- w roku 2011. Nie chcę mówić, kto wtedy rządził, bo ba, bez zapewnienia prawdziwych konsultacji. Dzię- nie o to chodzi, tylko kiedy słucham dzisiaj uwag kuję bardzo. (Oklaski) przedstawicieli Platformy Obywatelskiej czy Koalicji Obywatelskiej, że zmiany są niewystarczające, że są złe, że uderzają w społeczeństwo obywatelskie, to Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: pytam, dlaczego nie zrobiliście tych zmian wtedy, kiedy rządziliście, a kiedy Komisja po raz pierwszy Dziękuję. zasygnalizowała wam, że dyrektywa EIA jest niewła- Pani posłanka Beata Maciejewska, klub parla- ściwie wdrożona. Mam wrażenie, że wtedy kiedy się mentarny Lewica. rządzi, kiedy jest to wygodne, nie przyjmuje się ar- gumentów Komisji, ale wtedy kiedy jest się w opozycji, to można krzyczeć o zabieraniu praw obywateli Poseł Beata Maciejewska: właśnie wtedy, kiedy tymi zmianami, tą regulacją dajemy dodatkowe uprawnienia organizacjom poza- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak wspomi- rządowym i obywatelom. nali koleżanki i koledzy z ław poselskich opozycji, tak I cała dyskusja, która dzisiaj trwała, nie wiem, czy naprawdę ta ustawa, ta nowelizacja pokazuje arogan- wynika z niezrozumienia tego projektu, co jest moż- cję władzy. Jest jednym z przykładów tej arogancji, liwe, bo projekt jest trudny, i cała materia, o której jest jednym z przykładów, w jaki sposób rządzący dyskutujemy, jest skomplikowana… dzisiaj traktują obywateli. Chciałabym zapytać o prze- (Poseł Małgorzata Tracz: To dlaczego państwo go pisy dotyczące dostępu do dokumentacji. Dzisiaj ma wysyłają 2 dni…) być to zmienione w taki sposób, że ta dokumentacja Pani poseł, nie dyskutowałam z panią, kiedy pani Spis treści ma być dostępna w BIP-ie i dokumenty mają być udo- zabierała głos. Proszę mi też zostawić mój czas. stępnione na 14 dni. Czemu to ma służyć? Potem W związku z tym, że Komisja wskazała nam, mogą zniknąć. Czemu to ma służyć? To ma służyć w których miejscach jesteśmy niezgodni z dyrektywą konsultacjom, to ma służyć temu, żeby ludzie mogli EIA, podjęliśmy z nią dyskusję. Część zarzutów ze się odwołać, czy to ma służyć – tak jak najczęściej strony Komisji w toku tej dyskusji zostało przez nas państwo to robicie – markowaniu pewnych działań, uwzględnionych i znajdują się w tych regulacjach, fasadowemu działaniu? Bardzo proszę o odpowiedź część naszych argumentów została zaakceptowana na to pytanie. Dziękuję. (Oklaski) przez Komisję Europejską. I w związku z tym w ciągłej dyskusji z Komisją Europejską doszliśmy do wspólne- go projektu, który dzisiaj jest państwu prezentowany. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: W naszej ocenie nie jest on ani nadmierny w stosunku do dyrektywy EIA, ani nie jest taki, że nie wyko- Dziękuję bardzo. nuje zapisów zawartych w tej dyrektywie. Chciała- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- bym przypomnieć, że ani dyrektywa, ani ustawa pana. osiowa, o której dzisiaj dyskutujemy, nie są po to, Bardzo proszę sekretarz stanu w Ministerstwie żeby blokować rozwój inwestycyjny każdego z krajów. Klimatu i Środowiska panią minister Małgorzatę Są po to, żeby szanować zarówno prawa obywateli, Golińską o udzielenie odpowiedzi na pytania i wypo- jak i środowisko, ale jednocześnie umożliwiać prowa- wiedzi. dzenie inwestycji. Również dzisiaj w trakcie dyskusji, którą mieli- śmy, widać, że część państwa posłów uważa, że te Sekretarz Stanu regulacje mogłyby pójść dużo dalej i dać dużo większe w Ministerstwie Klimatu i Środowiska uprawnienia organizacjom pozarządowym czy indy- Małgorzata Golińska: widualnym obywatelom, ale były również głosy, i one również pojawiały się na etapie konsultacji publicz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję nych, że te uprawnienia są zbyt duże, bo mogą proza tę dyskusję. Ustawa – tak jak mówiła pani poseł wadzić do opóźniania czy nawet blokowania prowa- sprawozdawca, która bardzo szczegółowo omówiła dzenia inwestycji. założenia zmian i regulacje wprowadzone przez nas Myślę, że i ta dyskusja w trakcie konsultacji pu- do ustawy, za co bardzo dziękuję, bo to skraca czas blicznych, i ta dyskusja, która odbyła się dzisiaj, po- mojej wypowiedzi, mogę się skoncentrować wyłącznie kazują, że ta regulacja jest pewnego rodzaju pójściem na tej dyskusji i na ewentualnych pytaniach – wyni- drogą środka, która prowadzi do uwzględnienia naj- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, 126 udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu watelska. Zapytajcie panie drogie swoich kolegów i Środowiska Małgorzata Golińska z klubu, dlaczego nie dali praw do sądu organizacjom ekologicznym i obywatelom. ważniejszych postulatów Komisji Europejskiej, ale Teraz odniosę się do zupełnie kuriozalnego wystą- również spełnienia wielu uwag, które pojawiły się pienia pani poseł Muchy, która najwyraźniej nie prze- w trakcie konsultacji publicznych. czytała projektu, bo projekt niczego nie ułatwia inwe- Bo nie jest prawdą to, co było tutaj zarzucane storom i daje organizacjom społecznym prawo do zgła- przez niektóre panie poseł, które występowały na szania sprzeciwu. Przeczytam tutaj art. 86g ustawy mównicy, że nie przeprowadzono konsultacji publicz- o ocenach oddziaływania: Organizacji ekologicznej po- nych. Konsultacje publiczne przeprowadzono. Wiele wołującej się na swoje cele statutowe, jeżeli prowadzi organizacji złożyło uwagi. W przypadku jednej wy- ona działalność statutową w zakresie ochrony środo- mienianej tutaj organizacji, Stowarzyszenia Pracow- wiska lub ochrony przyrody przez minimum 12 miesię- nia na rzecz Wszystkich Istot, połowa uwag została cy przed dniem wszczęcia postępowania w sprawie uwzględniona. Warto też wskazać, że konsultacje zezwolenia na inwestycje, także w przypadku gdy nie międzyresortowe angażowały kilka resortów i rów- brała ona udziału w postępowaniu prowadzonym nież tam pojawiały się obawy, zwłaszcza w Minister- przez organ pierwszej instancji, lub stronie postępo- stwie Infrastruktury, które jest odpowiedzialne za wania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych inwestycje w naszym kraju, że regulacje, które pro- uwarunkowaniach służy prawo do wniesienia odwo- ponujemy, są zbyt daleko idące. łania od zezwolenia na inwestycję, poprzedzonego de- Warto również wskazać, bo padł tutaj zarzut, że cyzją o środowiskowych uwarunkowaniach wydaną nie trzymano standardów (Dzwonek), jeśli chodzi o re- w postępowaniu wymagającym udziału społeczeń- gulacje, jeśli chodzi o prace i regulamin Sejmu, że ko- stwa. I uwaga, ostatnie: W postępowaniu odwoław- misja wczoraj wyraziła zgodę na skrócenie terminu. czym organizacja ekologiczna uczestniczy na prawach Przepraszam. W związku z tym, że czas mi się strony. Usłyszały panie? To proszę zapamiętać. kończy, jeśli są jakieś szczegółowe pytania, na które A paniom, które utyskiwały tutaj na rzekomą nie udzieliłam odpowiedzi, udzielę ich na piśmie. mnogość postępowań o naruszenie prawa europej- Bardzo dziękuję. (Oklaski) skiego, chcę przypomnieć, że rząd Platformy Obywa-

Spis treści telskiej na odchodnym zostawił rządowi Prawa i Sprawiedliwości 21 postępowań o naruszenie prawa Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: europejskiego. I tyle, nie będę więcej przedłużała wy- stąpienia. Dziękuję, pani minister. Dziękuję za wszystkie głosy rozsądku. Jestem Bardzo proszę sprawozdawcę komisji panią poseł przekonana, że po uchwaleniu tych przepisów zwykły Annę Paluch, panią posłankę, przepraszam, Annę Kowalski zabiegający o swoje interesy, dążący do tego, Paluch. żeby nie stawiano go pod ścianą w kwestiach środo- wiskowych, będzie miał do tego odpowiednie narzę- dzia i że przepisy są wyważone i napisane w należy- Poseł Anna Paluch: ty sposób. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Dziękuję bardzo. Wysoka Izbo! Chciałabym zacząć od jednego Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: stwierdzenia: przepisy, które stanowi organ stano- wiący władzy publicznej, muszą wyważać prawa Zamykam dyskusję. i obowiązki stron, tak żeby każda strona mogła za- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania biegać o swoje interesy. I proszę państwa, usłyszcie zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- głos przedsiębiorców, którzy narzekają, jak wysokie ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro- są koszty stosowania prawa w Polsce. To jest pierw- jekt do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- sza sprawa. ralnych i Leśnictwa w celu przedstawienia sprawoz- Obowiązkiem rozsądnego i odpowiedzialnego usta- dania. wodawcy jest wyważenie praw i obowiązków każdej Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm ze stron, która ma prawo zabiegać o swoje interesy, ani propozycję przyjął. w jedną, ani w drugą stronę nie przechylając. Lały się Sprzeciwu nie słyszę. tutaj strumieniem szerokim krokodyle łzy nad rzeko- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. mym lekceważeniem praw obywateli i organizacji eko- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji logicznych do sądu. To po prostu świadczy o tym, że Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- panie tej ustawy nie przeczytały. cie uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy Po pierwsze, dyrektywa 2011/92/UE, już nie licząc zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek (druki roku 2011, kiedy padały, jak to minister zauważyła, nr 906 i 940). uwagi Komisji Europejskiej – rok 2012, 2013, 2014 Proszę panią poseł Iwonę Śledzińską-Katarasiń- i 2015, bo do listopada 2015 r. rządziła Platforma Oby- ską o przedstawienie sprawozdania komisji. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek 127

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty kto, ale on rozbroi ten bunt. Nie rozbroił, ani w za- kładach przemysłu bawełnianego Marchlewskiego, Zanim oddam głos pani poseł, chciałem powiedzieć, ani w zakładach Obrońców Pokoju. Te dzielne dziew- iż mam do państwa wielką prośbę. Jesteśmy opóźnieni czyny powiedziały: nie, i pan premier jak niepyszny w tej chwili o 1 godz. 20 minut. Obrady są planowane wrócił do Warszawy. Nie odważono się użyć wojska normalnie do godz. 1, więc na tę chwilę wygląda na to, i milicji, a dziewczyny wiedziały, że nie mogą wyjść że skończymy gdzieś w okolicach godz. 3. W imieniu z zakładu pracy. Nie wyprowadzono strajku na ulicę tych, którzy będą tu siedzieli o godz. 1 i o godz. 2, bar- i to było zwycięstwo. dzo was proszę: postarajmy się po prostu być wyrozu- 15 lutego późnym wieczorem ogłoszono decyzję miali w tej sprawie i mówić jak najkrócej. Rady Ministrów o powrocie z dniem 1 marca do cen Pani poseł, bardzo proszę. sprzed grudnia 1970 r. Łódzkie włókniarki wygrały. Przeczytam tylko ostatnie zdanie tej uchwały: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 50. rocznicę tego zwycię- Poseł Sprawozdawca skiego strajku wyraża szacunek i podziw dla odwagi, Iwona Śledzińska-Katarasińska: rozwagi i determinacji łódzkich włókniarek – dziel- nych i mądrych (Dzwonek) bohaterek polskiej drogi Dziękuję bardzo, panie marszałku. do demokracji i niepodległości”. Dziękujemy wam po Postaram się mówić jak najkrócej, ale przyznaję, 50 latach i pamiętamy. (Oklaski) że wolałabym, żeby ten temat tu wybrzmiał i żeby poświęcono mu nie za mało czasu. Z poczuciem ogromnej satysfakcji prezentuję Wy- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: sokiemu Sejmowi projekt uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włók- Dziękuję serdecznie. niarek. Jest to uchwała, która jest hołdem dla kilku- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- set tysięcy kobiet: umęczonych, schorowanych, zmal- rządku dziennego wysłucha 2-minutowych oświad- tretowanych, w kieracie codziennej strasznej, prze- czeń w imieniu klubów i kół. rażającej pracy, kobiet, które 50 lat temu w ciągu 6 dni Otwieram dyskusję. Spis treści zastrajkowały, przeciwstawiły się ówczesnej, komu- Zapraszam panią poseł Dominikę Chorosińską nistycznej władzy PRL i ten strajk wygrały. 50 lat z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. temu to był wygrany strajk i wygrały go łódzkie włók- niarki. Strajk wybuchł 10 lutego 1971 r. Jeszcze pamięć o przerażeniu i strachu po grudniowej masakrze na Poseł Dominika Chorosińska: Wybrzeżu była bardzo świeża, ale władza po tym grudniu niczego się nie nauczyła. Myślała, że jak już (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) spacyfikowała, pozabijała, to będzie spokój. Podwyż- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu ki cen żywności, bo właśnie z tego powodu cała ta Prawo i Sprawiedliwość chciałabym wyrazić pełne batalia się zaczęła, pozostały, a najniższe uposażenia poparcie dla poselskiego projektu uchwały w sprawie nie zostały podniesione, a wszystkie obietnice nowo 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek. wybranego pierwszego sekretarza PZPR Edwarda Kobiety te zasługują na pamięć i uznanie. Warto Gierka okazały się po prostu kłamstwem. I to oszu- wspomnieć, że pracowały w spartańskich warun- stwo, kolejne przecież, sprawiło, że 130 tys. pracow- kach, było głośno, było pełno pyłu, nierzadko zdarza- ników łódzkiego przemysłu lekkiego – włókniarek, ły się tragiczne wypadki, odcinało palce, ręce. Pra- tkaczek, z wykończalni – a głównie, w 80%, były to cowały w systemie trójzmianowym, po czym wracały kobiety, zobaczyło na swoich paskach z wypłatami i prowadziły dom – gotowały obiad, zajmowały się kwoty niższe o 200–300 zł niż poprzednio. Więc nie dziećmi. Spały bardzo krótko. Pracowały bardzo dość, że zarobków nikt im nie podniósł, to jeszcze im ciężko, na granicy wycieńczenia. je obniżono. Zatrzymano maszyny w Zakładach Prze- Bezpośrednią przyczyną strajku była informacja mysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego. o obniżeniu płac, co w połączeniu z podwyżką cen To kobiety zatrzymały maszyny i namówiły do zro- żywności z grudnia 1970 r. powodowało drastyczny bienia tego samego swoich kolegów majstrów, bo od spadek sytuacji bytowej pracowników i rzeczywiście, maszyn w takich zakładach byli zawsze majstrowie jak pani poseł wcześniej powiedziała, 10 lutego sta- mężczyźni. I tak było 10 lutego, a 14 lutego w Łodzi nęły maszyny w zakładach Marchlewskiego. Wyjąt- strajkowało już 55 tys. pracowników przemysłu lek- kowość łódzkich strajków polegała na tym, że straj- kiego z 33 zakładów pracy. Najpierw próbowano to kowały głównie kobiety, 80% stanowiły kobiety. Wy- rozbroić na miejscu, potem przyjechała delegacja rzą- kazały się one niezwykłą odwagą, ale nie tylko, tak- dowa – oczywiście zgromadzono tabuny wojska i mi- że niezwykłą mądrością i odpowiedzialnością, ponie- licji. Ale to nie pomagało. Strajk trwał. Przyjechał waż strajkujący zostali w fabryce, co pozwoliło unik- premier Jaroszewicz, myślał, że na pewno kto jak nąć rozlewu krwi na ulicach Łodzi. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 128 Projekt uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek

Poseł Dominika Chorosińska Tym bardziej zasługują one na upamiętnienie przez obie Izby polskiego parlamentu, bo przypomnę, że Zmieniali się właściciele fabryk, zmieniał się kli- wcześniej uchwałę na ten sam temat podjął Senat mat polityczny, ale jedno pozostawało niezmienne: Rzeczypospolitej Polskiej. Uchwała Sejmu będzie nadludzki wysiłek tysięcy kobiet. Julian Tuwim pi- zwieńczeniem tego symbolicznego aktu pamięci. sał: Łódź została zbudowana na przemyśle włókien- (Oklaski) niczym, ten zaś na pracy kobiet. Wyrażam wielką radość, że w końcu, po 50 latach (Dzwonek), te kobiety uzyskały godne i pełne szacunku miejsce w pol- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: skiej historii. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Pani posłanka Małgorzata Prokop-Paczkowska, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: klub parlamentarny Lewicy. Bardzo proszę. Dziękuję serdecznie. Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Klub Parlamen- tarny Koalicja Obywatelska. Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem szczeci- Poseł Krzysztof Piątkowski: nianką i pamiętam strajki z 1970 r. U nas były to strajki w stoczni i w porcie, czyli w większości strajki Panie Marszałku! Moje miasto Łódź to miasto męskich załóg. I te załogi oraz ich męskich przywód- wyjątkowe. Niektórzy mówią, że miasto rewolucji, ców przez lata wspominaliśmy, wspominamy, hono- i nie chodzi tylko o rewolucję 1905 r., ale również rowaliśmy i honorujemy. o inne wydarzenia, m.in. przełomowy strajk łódzkich Niestety kobiety także strajkujące w stoczni, studentów, który doprowadził do rejestracji w 1981 r. w porcie były i są w większości zapomniane. Dlatego Niezależnego Związku Studentów i był najdłuższym dobrze się stało, że dzięki inicjatywie pani posłanki

Spis treści w powojennej Europie strajkiem studentów. U nas Śledzińskiej-Katarasińskiej Sejm przygotował i za- mówimy też, że Łódź jest kobietą, i to nie jest przy- proponował uchwałę upamiętniającą kobiety, boha- padek, bo część tych wystąpień, które miały miejsce terki tamtego zrywu, łódzkie włókniarki, które oka- w Łodzi, miała twarz kobiet, jak choćby słynny zały się mądrzejsze od stoczniowców, bo nie wyszły marsz głodowy kobiet z lipca 1981 r., największa de- na ulicę. monstracja uliczna w PRL. Kobiety przemaszerowa- Szczecińskie bohaterki strajków doczekały się ły ulicą Piotrkowską. Według milicji było ich 20 tys., bardzo dobrej publikacji „Matki Solidarności” Kingi według świadków tych wydarzeń – ponad 50 tys. Konieczny z bardzo dobrymi zdjęciami Andrzeja Ła- Ogromną siłę i determinację łódzkich kobiet pokazał zowskiego. Życzę łódzkim włókniarkom, aby również 10 lat wcześniej, właśnie w lutym 1971 r., strajk włók- powstała dobra książka, nie ta zrobiona przez IPN, niarek. To ważne wydarzenie nie tylko w dziejach broń Boże, pana Szarka. I życzę im, żeby przestały Łodzi, ale całego kraju. być bezimiennymi bohaterkami, żeby przypomniano Łodzianki zmusiły wówczas komunistyczne wła- wreszcie ich imiona i nazwiska. dze do rezygnacji z podwyżek cen żywności, co nie Klub Lewicy oczywiście popiera uchwałę Sejmu udało się mimo krwawych ofiar robotnikom z Gdań- honorującą łódzkie bohaterki. Dziękuję. (Oklaski) ska. To były odważne kobiety. Jedna z tych kobiet na oświadczenie władz, że podrożała żywność, ale pota- niały rajtuzy, podniosła spódnicę, ściągnęła rajstopy Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: i wypięła gołą pupę, pokazując dobitnie panu premierowi ówczesnej Polski Ludowej, gdzie ma jego rajsto- Dziękuję bardzo. py. Inne kobiety przywitały Jaroszewicza słowami: Pan poseł Jarosław Rzepa, Klub Parlamentarny O, cześć wam panowie, magnaci, i nie pozwoliły mu Koalicja Polska – PSL, Unia Europejskich Demokra- dojść do głosu. To były odważne kobiety. To właśnie tów, Konserwatyści. te kobiety wywalczyły to, czego nie udało się wywal- czyć wielu mężczyznom. Robotnicza Łódź wywalczy- ła to, czego – niestety – nie udało się wywalczyć Poseł Jarosław Rzepa: w Gdańsku. Te łódzkie wydarzenia trochę zostały zapomniane Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Być w wymiarze krajowym, a może nigdy nie zaistniały może pomimo tak późnej pory słuchają nas również w głównym nurcie historii Polski. Trochę niezasłu- byłe pracownice łódzkich zakładów włókienniczych, żenie (Dzwonek), bo podobnie jak późniejszy o 10 lat tych mniej lub bardziej znanych. Pozwólcie państwo, marsz głodowy łodzianek były wystąpieniami, w któ- że to moje dzisiejsze wystąpienie rozpocznę od cytatu rych główną rolę, decydującą rolę odegrały kobiety. ze wspomnień Marii Filipowicz, która w przejmujący 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek 129

Poseł Jarosław Rzepa Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: sposób opowiadała o swojej rodzinie i tak naprawdę Dziękuję bardzo. o losie wielu kobiet pracujących w tych zakładach: Przechodzimy do zadawania pytań. Moja mama samotnie wychowywała cztery córki, ja Pierwsze pytanie zada pani poseł Małgorzata byłam najstarsza. Pewnego razu, kiedy miałam 13 lat, Niemczyk z Koalicji Obywatelskiej. mamę zabrało z ulicy pogotowie. Nie miałyśmy za co Proszę. żyć, więc przerobiłam sobie metrykę urodzenia i po- szłam pracować na tkalnię do Dzierżyńskiego. Tam nauczyłam się zawodu. Praca na tkalni była ciężka, Poseł Małgorzata Niemczyk: towarzyszył jej ciągły hałas. Szanowni Państwo! Tak właśnie było, taki był los Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To zaszczyt dla wielu kobiet, które wtedy, tego 10 lutego chciały mnie jako kobiety i łodzianki, że dzisiaj Wysoka Izba, przyjść do pracy. One nie były nauczone strajkować, uchwalając uchwałę, upamiętni bohaterki, kobiety one były nauczone pracy, ale upodlenie, jakiego do- wspaniałe, odważne, zdeterminowane i bardzo ciężko pracujące. Jest to bardzo ważne tym bardziej, że kar- świadczyły niestety ze strony rządzących, wymagało ty polskiej historii raczej o tamtych historycznych ich determinacji i zdecydowanych, konkretnych ru- wydarzeniach zapominają. Uważam, że wydarzenia chów. Dziesiątego, jedenastego, dwunastego, kiedy to sprzed 50 lat powinny być na stałe wpisane do ogólno- się już rozpoczęło i coraz bardziej rozwijało, kiedy ta polskich uroczystości upamiętniających bohaterki skala już była bardzo duża… Czternastego tamtejsza walki o wolną i demokratyczną Polskę, a o walczących władza zdecydowała się na przyjazd, ale nie dało to włókniarkach powinna uczyć się młodzież na lekcjach efektów. Dopiero piętnastego podjęto decyzję o cof- historii. To nasz obowiązek i przejaw wdzięczności. nięciu tych grudniowych decyzji. (Dzwonek) I dobrze, Dlatego pytam: Kiedy rząd wprowadzi stosowne szanowni państwo, że się tak stało. zmiany? Dzisiaj wyrażam moje najwyższe uznanie Szkoda, że tylko przy okazji tych uchwał pamię- dla wszystkich strajkujących i protestujących w lu- tamy. Obyśmy zawsze pamiętali o tych heroicznych tym 1971 r. w Łodzi. To był ważny moment w docho- paniach, które wtedy, w tych lutowych dniach wal- dzeniu do wolności i niepodległości. 50 lat temu łódz- Spis treści czyły o wolną Polskę. Dziękuję bardzo. kie kobiety walczyły o swój byt, byt ich rodzin, ich prawa i bezpieczeństwo. Dzisiaj po 50 latach kolejne pokolenia włókniarek przemierzają łódzkie ulice, Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: walcząc o własne prawa (Dzwonek), walcząc o Polskę sprawiedliwą, demokratyczną, walcząc o konstytu- Dziękuję bardzo. cję. 50 lat temu łodzianki miały dość. Dzisiaj również Pani posłanka Hanna Gill-Piątek, Koło Poselskie kobiety w Łodzi są wściekłe i mają dość. Dziękuję. Polska 2050. (Oklaski)

Poseł Hanna Gill-Piątek: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Histo- Dziękuję. ria jest pisana czynami bohaterów, królów, żołnierzy, Czy pani poseł się spodziewa, że pani poseł Śle- rzadko czynami zwykłych ludzi, a jeszcze rzadziej dzińska-Katarasińska odpowie na to pytanie? Bo dys- kobiet. Ani ten, ani poprzedni rok nie miał wybranej kutujemy na temat projektu pani poseł Śledzińskiej- przez Sejm żadnej patronki. Strajk łódzkich włóknia- Katarasińskiej. Poseł Krzysztof Piątkowski rek długo był zapomniany, bo miał podłoże bardziej ( : To było retoryczne.) Retoryczne, tak? Bardzo dziękuję. ekonomiczne niż polityczne, choć, jak w 1905 r., strajk (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Ja odpo- ten miał ogromną skalę i realne zdobycze. wiem pani poseł prywatnie.) Dlatego dziś z tego miejsca dziękuję wszystkim To niech pani teraz odpowie. łódzkim aktywistkom, naukowczyniom, społecznicz- Pani poseł Agnieszka Hanajczyk. kom za to, że strajk łódzkich włókniarek nie został Proszę bardzo. zapomniany. Szczególnie dziękuję Łódzkiemu Szla- kowi Kobiet, Krytyce Politycznej i Marcie Madejskiej, autorce wspaniałej książki „Aleja Włókniarek”, Poseł Agnieszka Hanajczyk: a przede wszystkim im, włókniarkom, kobietom, dzięki którym ten strajk zaistniał. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim Posłanki koła Polska 2050 oczywiście ten projekt chcę bardzo podziękować autorce tej uchwały pani poprą. Bardzo dziękujemy pani posłance Śledzińskiej- poseł Iwonie Śledzińskiej-Katarasińskiej za przybliże- Katarasińskiej za tę inicjatywę. (Oklaski) nie bardzo ważnej historii zwykłych, a tak naprawdę 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 130 Projekt uchwały w sprawie uczczenia 50. rocznicy zwycięskiego strajku łódzkich włókniarek

Poseł Agnieszka Hanajczyk pracowały, upadły i te kobiety, które tam pracowały przez wiele, wiele lat, nie mogły się uporać z drama- niezwykłych kobiet, łódzkich kobiet, które z bezrad- tem utraty pracy. Później wielu polityków Prawa ności, z desperacji, z bezsilności zbudowały swoją i Sprawiedliwości, jak również prezydent Rzeczypo- ogromną siłę, z której dzisiaj my również korzystamy. spolitej Polskiej – pod murami jednej z tych fabryk, Tak jak powiedział pan poseł Krzysztof Piątkow- obiecywało tym kobietom, że zadba o ich los i odbu- ski, Łódź rzeczywiście ma twarz kobiety, zresztą duje przemysł. dumnej kobiety. Wszyscy wiemy, że jest to jedno A więc pytam: Kiedy wreszcie ci politycy zamie- z niewielu polskich miast, gdzie we ścisłych władzach rzają spełnić swoje obietnice? Dziękuję, panie mar- zasiadają trzy kobiety. I właśnie ta walka łódzkich szałku. (Oklaski) włókniarek sprzed 50 lat o szacunek, o godność, o prawa kobiet powinna być doceniona we współczesnej historii. (Dzwonek) Jest ona bardzo ważna dla nas Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: wszystkich, dla kobiet i dla mężczyzn. Zwracam się do polskiego rządu, przede wszystkim Dziękuję serdecznie. do ministra Czarnka, aby bardzo kreatywnie pracując Na państwa pytania, m.in. na pana pytanie, kiedy nad zmianą podstawy programowej, uwzględnił rów- te obietnice będą spełnione, odpowie sprawozdawca nież tę piękną historię łódzkich kobiet, łódzkich przą- komisji pani poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska. dek i włókniarek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska:

Pani poseł, a jakie pytanie pani chciała zadać? Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Poseł Agnieszka Hanajczyk: Właśnie pytanie do Bardzo dziękuję wszystkim zabierającym głos za ministra Czarnka – żeby umieścił to w podstawie te pytania, bo te pytania czy może oświadczenia – programowej. Mogę zapytać, czy umieści, panie mar- pan marszałek się denerwuje – są chyba równie waż- szałku. Tak może być? Czy umieści?)

Spis treści ne jak projekt tej uchwały i to, że Sejm, mam nadzie- Dobrze. ję, jutro tę uchwałę przez aklamację przyjmie. Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywa- Panie Marszałku! Wiem, że posiedzenie może się telska, z pytaniem. skończyć późno, ale właśnie zaczyna się trzecia zmiana w zakładach włókienniczych, w ZPB im. Marchlew- skiego i tam te kobiety wchodzą. Ja panu i wszystkim Poseł Krzysztof Piątkowski: moim kolegom tak odpowiem na pytanie, dlaczego ta uchwała się tu pojawiła, a ja ją napisałam: bo dedyku- Panie Marszałku! Mówimy o dumnych wydarze- ję ją mojej teściowej, prządce, nieżyjącej od 40 lat. niach, w których uczestniczyły odważne kobiety… (Oklaski)

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

Tak, panie pośle, ale w tej chwili zadajemy pyta- Dziękuję bardzo. nia dotyczące projektu uchwały. Zamykam dyskusję. Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- my w bloku głosowań. Poseł Krzysztof Piątkowski: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdaje się, że wstęp do pytania można zrobić. Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Władysła- wa Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci (druki Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nr 937 i 941). Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedsta- Proszę bardzo. wienie sprawozdania komisji. Bardzo proszę.

Poseł Krzysztof Piątkowski: Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz: A zatem, panie marszałku, mówimy o wydarze- niu sprzed 50 lat, a chcę przypomnieć, że bezpośred- Dziękuję bardzo. nio z tym wiąże się też wydarzenie, które miało miej- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sce ponad 20 lat temu. Fabryki, w których te kobiety sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie uczczenia Władysława Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci 131

Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd Wła- dysławowi Żeleńskiemu w setną rocznicę śmierci, o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia chcąc przywrócić mu należytą rangę w panteonie Władysława Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci, twórców narodowych jako wybitnemu kompozytoro- druki nr 937 i 941. wi i przedstawicielowi polskiej muzyki neoroman- Marszałek Sejmu skierowała w dniu 19 lutego tycznej”. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tego roku powyższy poselski projekt uchwały, projekt klubu Prawo i Sprawiedliwość, do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Nasza komisja, Komisja Kultury i Środków Przeka- zu, po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz roz- Dziękuję. patrzeniu tego projektu na posiedzeniu w dniu 23 lute- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- go 2021 r. i po wprowadzeniu drobnych poprawek rządku dziennego wysłucha 2-minutowych oświad- przy zgodnej współpracy posłów ze wszystkich klubów czeń w imieniu klubów i kół. uczestniczących w tym posiedzeniu, jak też przy współ- Otwieram dyskusję. pracy z Biurem Legislacyjnym, wnosi, aby Wysoki Sejm Proszę pana posła Piotra Babinetza, Klub Parla- raczył uchwalić załączony projekt uchwały. Odczytam ten proponowany projekt. mentarny Prawo i Sprawiedliwość, o zabranie głosu. „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia Władysława Żeleńskiego w setną roczni- cę śmierci Poseł Piotr Babinetz: 23 stycznia 1921 roku w Krakowie zmarł Włady- sław Żeleński – kompozytor, pianista, dyrygent i pe- Dziękuję bardzo, panie marszałku. dagog należący do najwybitniejszych polskich twór- Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stano- ców muzycznych XIX wieku. wisko klubu Prawo i Sprawiedliwość wobec poselskie- Władysław Żeleński urodził się w 1837 roku w Grod- go projektu uchwały w sprawie uczczenia Władysława kowicach w Małopolsce. Naukę gry na fortepianie roz- Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci. W tej sprawie Spis treści począł u Jana Germasza, a teorii muzyki – u Francisz- wnioski do pani marszałek złożyła Fundacja im. Wła- ka Mireckiego w Krakowie. Następnie wyjechał do dysława Żeleńskiego, a do przewodniczącego komisji Pragi, gdzie studiował grę na organach, a także uzyskał kultury złożyło także Muzeum Narodowe w Warsza- tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Karola. Potem wie, Oddział Muzeum w Nieborowie i Arkadii. uczył się kompozycji u Napoleona Henryka Rebera Wnioskodawcy chcieli, aby rok 2021 był rokiem w konserwatorium w Paryżu. Po powrocie do kraju Władysława Żeleńskiego. Nie było to możliwe ze wzglę- w 1872 roku był profesorem harmonii i kontrapunktu du na dużą ilość innych, równie zacnych propozycji w Instytucie Muzycznym w Warszawie, a później – dy- uczczenia wielu wybitnych twórców polskiej kultury. rektorem artystycznym Warszawskiego Towarzystwa Postanowiliśmy, że trzeba uczcić Władysława Żeleń- Muzycznego. W 1888 r. zorganizował Konserwato- skiego uchwałą okolicznościową. Po pierwsze, dlate- rium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, został go że to artysta, jak zapisano w uchwale, którego jego profesorem i rektorem. Sława kompozytora przy- dorobek wpisuje się w nurt twórczości narodowej, sparzała prestiżu uczelni, którą kierował 33 lata. wzmacniający ducha polskości w latach niewoli, ar- Władysław Żeleński to artysta, którego dorobek tysta, który nawiązywał do tradycji moniuszkowskiej wpisuje się w nurt twórczości narodowej, wzmacnia- i jego dzieła były bardzo wybitnymi dziełami muzyki jący ducha polskości w latach niewoli. Jego dzieła to polskiej XIX w., a po drugie, i chyba przede wszyst- przede wszystkim opery nawiązujące do tradycji mo- kim dlatego, że jest to jeden z bardzo wybitnych, niuszkowskiej, takie jak „Konrad Wallenrod”, „Stara a jednocześnie bardzo zapomnianych polskich kom- baśń”, „Janek” czy „Goplana”, inspirowane dziełami literatury narodowej, oraz utwory symfoniczne czer- pozytorów. Dlatego doprowadziliśmy do przygotowa- piące wzory z muzyki romantycznej. Władysław Żeleń- nia tej uchwały, a teraz liczymy, że będzie ona jutro ski to kompozytor symfonii, uwertury „W Tatrach”, przyjęta. kwartetów smyczkowych, tria fortepianowego oraz Klub Prawo i Sprawiedliwość wspiera i popiera licznych innych utworów fortepianowych i pieśni. uchwałę w sprawie uczczenia Władysława Żeleńskiego Wiele jego dzieł ukazało się drukiem w renomowa- w setną rocznicę śmierci. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nych wydawnictwach w Niemczech i we Włoszech. Mimo że za życia kompozytora jego utwory cie- szyły się dużym uznaniem i odnosiły sukcesy, dziś Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: twórczość Władysława Żeleńskiego została w dużym stopniu zapomniana. Większość wydań jego dzieł jest Dziękuję. obecnie trudno dostępna – wiele utworów zaginęło, Pani poseł Urszula Augustyn, Koalicja Obywatelska. a współczesne wznowienia są rzadkością. Bardzo proszę. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 132 Projekt uchwały w sprawie uczczenia Władysława Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci

Poseł Urszula Augustyn: Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska:

Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanisław Żeleń- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Twórca wszech- ski, już usłyszeliśmy wiele o jego życiu i twórczości, to stronny, sięgający do większości gatunków i form, kompozytor, ale przede wszystkim znakomity anima- rzetelny w rzemiośle strażnik kompozytorskiej tra- tor kultury i organizator życia muzycznego. Uczył się dycji, artysta odpowiedzialnie podchodzący do sztu- w Paryżu, a działał w Krakowie. Przedstawiciel neoro- ki, wybitny organizator życia muzycznego w kraju, mantyzmu w muzyce, drugi po Moniuszce twórca oper następca Stanisława Moniuszki. Taki wizerunek i pieśni – czterech oper: „Konrad Wallenrod”, „Gopla- Władysława Żeleńskiego zapisali wybitni muzykolo- na”, „Janek” i „Stara baśń”, a także utworów orkiestro- dzy związani z Krakowem: Zdzisław Jachimecki i Jó- wych i kameralnych. Po roku 1900 dzieła Żeleńskiego zef Reiss. Bardzo się cieszę, że to człowiek związany uznano za konserwatywne i przyćmiły je dzieła nowe- z Małopolską i że to mnie właśnie przypadło w udzia- go nurtu, czyli Młodej Polski. Twórczość kompozytora le prezentowanie stanowiska klubu Koalicji Obywa- została zapomniana. telskiej na temat specjalnej, okolicznościowej uchwa- Lewica popiera uchwałę przypominającą tę postać ły w setną rocznicę śmierci tego wybitnego człowieka. i jej twórczość, ale martwimy się, że od tej sejmowej Był związany z Małopolską. Urodził się koło Wie- uchwały ta twórczość nie zostanie przypomniana, bo liczki, z Krakowem związał swoje życie, ale także od uchwały nie przybędzie lekcji muzyki w polskich z Warszawą, Pragą i Paryżem. Był zresztą świetnie szkołach, nie przybędzie też wyjść do filharmonii, bo wykształcony nie tylko muzycznie. Studiował filozo- ministrowie edukacji z PiS-u wychowanie artystycz- fię za przyczyną matki. Matka tak kierowała jego ne mają gdzieś. Żadnego dzieła Żeleńskiego nie wy- życiem. Ale w Krakowie działał bardzo prężnie. Chcę słuchamy też na antenie Telewizji Polskiej, choć wła- powiedzieć, bo pewnie dziś mało kto o tym pamięta, śnie rolę kulturotwórczą telewizja publiczna powinna że to właśnie jego występy, charytatywne występy odgrywać, ale tam niestety królują tandeta i szmira, spowodowały, że zebrano fundusze na renowację Su- i propaganda, Zenek, Jacek i spółka. To już nie tylko kiennic, na budowę szpitala im. św. Ludwika czy usta- konserwatyzm, ale i prymitywizm. Dziękuję. wienie pomnika Adama Mickiewicza na rynku. Był Spis treści zresztą organistą w Bazylice Mariackiej. Był wspaniałym pedagogiem, pierwszym dyrek- torem Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: w Krakowie, które prowadził, jak mówił mój po- Dziękuję. przednik, przez 33 lata. Józef Reiss napisał o nim Pan poseł Jarosław Rzepa, Klub Parlamentarny w pewnym momencie, że jest muzycznym dyktato- Koalicja Polska – PSL. rem królewskiego miasta. Zresztą został także jego Proszę bardzo. honorowym obywatelem. Inspirował się muzyką wielkich: Mendelssohna, Schumanna, Moniuszki oczywiście, Brahmsa, Czaj- kowskiego, ale także muzyką ludową, po którą sięgał Poseł Jarosław Rzepa: w poczuciu patriotycznego obowiązku. Za jego życia jego utwory były naprawdę doceniane i odnosiły suk- Dziękuję bardzo. cesy, ale później okazało się, że musiał ustąpić miejsca Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wła- twórczości kompozytorów Młodej Polski. Tymczasem dysław Żeleński żył 84 lata, a jego życie, poza spora- w Krakowie w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa dycznymi przerwami, było związane z Krakowem. Pendereckiego przypominać będą bogaty dorobek Dziś nawet w Krakowie jest zapomniany, a jego mu- kompozytorski Władysława Żeleńskiego przez cały zyka niezwykle rzadko jest wykonywana. Na jego 2021 r. (Dzwonek) Dorobek wszechstronny, różnorod- grobie na Cmentarzu Rakowickim rzadko pojawiają ny, wsparty na romantycznej tradycji, wierny wielo- się znicze. Nie pamiętamy ani o kompozytorze, ani wiekowej sztuce kompozytorskiego rzemiosła. o jego muzyce. Ten kompozytor był uważany za dyk- Profesorom i studentom krakowskiej Akademii Mu- tatora ówczesnego muzycznego Krakowa. Tak szybko zycznej bardzo dziękuję. Skorzystałam z fantastycznie został zapomniany, a przecież była to postać numer przygotowanej strony internetowej pokazującej tę wy- jeden w muzyce, dzięki której Kraków miał okazję bitną i zapomnianą postać. Osiągnęliście państwo ko- stać się muzycznym centrum, gdzie przecinały się lejny edukacyjny sukces. Dziękuję. (Oklaski) różne wpływy, gdzie przyjeżdżali artyści właśnie ze względu na Władysława Żeleńskiego. Jego wszechstronność budziła podziw. Występował Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: jako pianista, był recenzentem muzycznym, organiza- torem koncertów, dyrygentem prowadzącym wiele Dziękuję. orkiestr, ale także pedagogiem. Uczył gry na fortepia- Pani posłanka Małgorzata Prokop-Paczkowska, nie i uczył kompozycji, ale przede wszystkim kompo- klub parlamentarny Lewica. nował. Jego muzyka brzmiała nie tylko w Krakowie, 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie uczczenia Józefa Brandta w 180. rocznicę urodzin 133

Poseł Jarosław Rzepa Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz: ale także we Lwowie, w Warszawie, Wiedniu, Pradze, Dziękuję bardzo. Paryżu czy Petersburgu, odnosząc wielkie sukcesy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam Wystarczy przejrzeć spis kompozycji Władysława sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu Żeleńskiego, by przekonać się, że jego dorobek jest spo- o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia rych rozmiarów. Skomponował cztery opery, osiem Józefa Brandta w 180. rocznicę urodzin, druki nr 938 okolicznościowych kantat, ok. 20 utworów chóralnych i 942. zarówno a cappella, jak i z towarzyszeniem różnych Podobnie jak w przypadku Władysława Żeleńskie- instrumentów, 18 dzieł orkiestrowych, w tym dwie go – Władysława, a nie Stanisława Żeleńskiego – Ko- symfonie, a także muzykę do trzech dramatów, 19 kom- misja Kultury i Środków Przekazu przeprowadziła pozycji kameralnych, 30 utworów na fortepian, wiele pierwsze czytanie, rozpatrzyła ten projekt na posiedzeniu w dniu 23 lutego br. i po wprowadzeniu drob- fantastycznych pieśni. Niestety dużo dzieł z tych wy- nych poprawek, dopracowaniu wnosi, aby Wysoki mienionych albo zaginęło, albo czeka jeszcze na swoje Sejm raczył uchwalić ten projekt uchwały. A projekt odkrycie, albo nigdy nie było wydanych i znajduje się uchwały brzmi: tylko w rękopisach. Naukowcy mają więc co robić. „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w spra- Dziś muzyka Władysława Żeleńskiego po 100 la- wie uczczenia Józefa Brandta w 180. rocznicę urodzin tach od jego śmierci brzmi niestety sporadycznie. 11 lutego 1841 r. urodził się Józef Brandt – jeden Najczęściej wykonywanym utworem jest uwertura z pięciu, obok Jana Matejki, Piotra Michałowskiego, charakterystyczna na wielką orkiestrę „W Tatrach”. Józefa Chełmońskiego i Henryka Siemiradzkiego, Ostatnim wielkim wydarzeniem okazała się premie- najwybitniejszych malarzy polskich XIX w. ra opery Żeleńskiego „Goplana” (Dzwonek), przygo- Artysta urodził się w Szczebrzeszynie w zamoż- towana przez Teatr Wielki Operę Narodową w War- nej, pochodzącej z Warszawy, spolonizowanej inteli- szawie, która została wystawiona w Warszawie genckiej rodzinie o niemieckich korzeniach. Jego dzia- w 2016 r. w 120. rocznicę prapremiery. Opera ta za- dek był profesorem medycyny na Uniwersytecie War- szawskim. Ojciec malarza, także lekarz, walczył w Po- chwyciła, została bardzo doceniona, wywołała zain- Spis treści teresowanie wielu melomanów. Warto przypomnieć, wstaniu Listopadowym. Zmarł przedwcześnie na ty- że zdobyła tzw. operowego Oscara w kategorii: dzie- fus, osieracając rodzinę. ło odkryte na nowo. Już ta kategoria pokazuje pozy- Pierwsze lekcje rysunku Józef Brandt pobierał cję muzyki Żeleńskiego. u matki, Krystyny z Lesslów – malarki amatorki, córki znanego architekta Fryderyka Alberta Lessla. 100 lat od śmierci Władysława Żeleńskiego to jest Przyszły artysta w 1859 r. rozpoczął studia inżynier- dobry moment, by powrócić do tego kompozytora skie w Szkole Mostów i Dróg w Paryżu, jednak po- i sprawić, aby jego muzyki było znacznie więcej w na- rzucił je na rzecz malarstwa. Poznał Juliusza Kos- szym życiu. Trzeba szukać, odkrywać, poznawać, bo saka i pod jego wpływem podjął naukę w pracowni ta muzyka jest tego warta. Dziękuję bardzo. (Oklaski) malarstwa historycznego Léona Cognieta. Po powrocie do kraju wspólnie z Juliuszem Kossakiem obył podróż na Ukrainę i Podole. Odtąd Kresy Wschodnie Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: stały się ulubionym tematem jego prac. Brandt zadebiutował w 1861 r. na wystawie war- Dziękuję bardzo. szawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Pytanie chciał zadać pan poseł Mirosław Suchoń Dwa lata później rozpoczął studia w Akademii Sztuk z Koalicji Obywatelskiej, ale zrezygnował. Pięknych w Monachium, gdzie doskonalił swój warsz- Czy pan poseł sprawozdawca chciałby coś powie- tat malarski, tworząc dzieła z zakresu realizmu i ma- dzieć? larstwa batalistycznego. W 1870 r. otworzył w Mona- (Wypowiedź poza mikrofonem) chium własną pracownię, która należała do najsłyn- niejszych w mieście. Zgromadził w niej kolekcję nie- Bardzo dobrze. Dziękuję serdecznie. zwykle cennych przedmiotów: dawnej broni, mebli Zamykam dyskusję. i strojów, zbieranych z miłością i znawstwem. Został Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- uznany za przywódcę tzw. monachijskiej szkoły mamy w bloku głosowań. larstwa polskiego, do której zaliczano m.in. Aleksan- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. dra i Maksymiliana Gierymskich, Alfreda Wierusza- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji -Kowalskiego, Wojciecha Kossaka i Leona Wyczół- Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- kowskiego. Odniósł międzynarodowy sukces. Za swo- cie uchwały w sprawie uczczenia Józefa Brand- je dokonania był odznaczany i wyróżniany nagroda- ta w 180. rocznicę urodzin (druki nr 938 i 942). mi na wielu wystawach. Został honorowym profeso- Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedsta- rem akademii w Monachium i członkiem akademii wienie sprawozdania komisji. sztuk w Berlinie i Pradze. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 134 Projekt uchwały w sprawie uczczenia Józefa Brandta w 180. rocznicę urodzin

Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz znacznie rzadziej. Zdarzyło się w ostatnich latach, że po wniosku diaspory ormiańskiej w Polsce była Artysta, mimo że mieszkał wiele lat poza krajem, uchwała okolicznościowa poświęcona pamięci Teodo- zawsze podkreślał swoją polskość, dając jej wyraz ra Axentowicza. Zeszły rok w Polsce i na Białorusi choćby poprzez podpisywanie się pod obrazami jako był ustanowiony przez UNESCO rokiem Ferdynanda Józef Brandt z Warszawy. Ostatnie lata życia spędził Ruszczyca, ale generalnie mało mówi się o mala- w majątku swojej żony w Orońsku pod Radomiem, rzach. Tak że myślę, że dobrze, że uczcimy – i taką gdzie zmarł w 1915 r. decyzję podejmie jutro Sejm – Józefa Brandta. Wspo- Jego płótna przywracały pamięć o wielkości i rycer- minamy też Jana Matejkę, Piotra Michałowskiego, skiej przeszłości Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ma- Józefa Chełmońskiego, Henryka Siemiradzkiego, lował bitwy, potyczki, podjazdy, sceny rodzajowe z hi- Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Alfreda storii Polski – z czasów zwycięskich wojen z Turcją, Wierusza-Kowalskiego, Wojciecha Kossaka i Leona Rosją czy Szwecją. Takie sceny widać m.in. na obra- Wyczółkowskiego. Ale XIX w. to także Artur Grott- zach: »Bitwa pod Chocimiem«, »Czarniecki pod Koldyn- ger, Władysław Podkowiński. Przełom XIX i XX w. gą«, »Bitwa pod Wiedniem«, a także »Wyjazd z Wilano- to przecież m.in. wielki malarz Jacek Malczewski. wa Jana Sobieskiego z Marysieńką« i »Konfederaci Myślę, że bardzo ważne jest, abyśmy właśnie przy- barscy«. Do jego ulubionych motywów należały sceny pominali też tych wspaniałych twórców polskiego ma- przedstawiające koloryt kresów, które są widoczne na larstwa. Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera uchwa- obrazach: »Miasteczko na Podolu«, »Nad Dniestrem« łę w sprawie uczczenia Józefa Brandta w 180. rocznicę czy »Wesele kozackie«. Chętnie malował konie, polowa- urodzin. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nia i jarmarki – jest autorem m.in. takich obrazów jak »Targ na sokoły«, »Żydzi prowadzący konie na targ«, »Jarmark w Bałcie na Podolu«, na których przy okazji Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: przedstawiania scen handlu końmi, chartami, sokoła- mi czy wschodnimi kobiercami sportretowano drobną Dziękuję. szlachtę podolską i orientalnych kupców. Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, Koalicja Oby- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 180. rocznicę watelska.

Spis treści urodzin Józefa Brandta – wybitnego polskiego mala- Rozumiem, że nie ma pana posła. rza, czci Jego pamięć i wyraża uznanie dla dorobku Pani posłanka Małgorzata Prokop-Paczkowska, twórczego artysty oraz wielkiego wkładu w ocalenie klub parlamentarny Lewica. polskiej tożsamości i świadomości narodowej”. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska:

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem wielką miłośniczką malarstwa, więc osobiście bardzo Dziękuję. się cieszę, że honorujemy Józefa Brandta. Wiemy, że to Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- malarz batalista, przedstawiciel szkoły monachijskiej, rządku dziennego wysłucha 2-minutowych oświad- w uchwale jest też sporo informacji o jego życiu i twór- czeń w imieniu klubów i kół. czości. Uczył się także w Paryżu, ale największy wpływ Otwieram dyskusję. na jego twórczość miała podróż po Ukrainie i Podolu, Pan poseł Piotr Babinetz w imieniu Klubu Parla- w wyniku której Brandt tworzył obrazy batalistyczne mentarnego Prawo i Sprawiedliwość. i historyczne o tematyce związanej z walkami kozacki- Proszę bardzo. mi, tatarskimi, wojnami szwedzkimi. Fascynował się dziejami XVII-wiecznej Polski, czyli Rzeczpospolitej Poseł Piotr Babinetz: Obojga Narodów – Polaków i Litwinów. W 1875 r. powołano go na członka berlińskiej aka- Dziękuję bardzo. demii sztuki, a w 1900 r. został wybrany na honoro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawo wego członka Akademii Sztuk Pięknych w Pradze. i Sprawiedliwość oczywiście popiera ten projekt Był więc Polakiem i Europejczykiem. uchwały w sprawie uczczenia Józefa Brandta. Jest to Lewica popiera uchwałę, ale oczywiście znowu mar- wielki, nie tak zapomniany jak Władysław Żeleński, twi się, że tworzymy, podejmujemy uchwały upamięt- ale równie wielki artysta – malarz. Ponadto chcieli- niające i niewiele z tego wynika. Informacji o sztuce, śmy też w tej uchwale przypomnieć innych malarzy, o artystach, plastykach, kompozytorach w polskiej szczególnie z XIX w., z tej epoki, w której tworzył szkole jest jak na lekarstwo. Dzieci i młodzież bardzo Józef Brandt, ponieważ jeśli podejmujemy uchwały, rzadko uczestniczą w lekcjach muzealnych, co w Euro- to przeważnie czcimy w nich, bardzo słusznie, ludzi, pie jest powszechną praktyką. Naszej młodzieży nie którzy oddali swoje życie, walcząc o niepodległość uczymy obcowania z dziełami sztuki. W wielu szkołach naszej ojczyzny, albo często patronami roku ustana- trzeba wybierać: albo muzyka, albo plastyka. Pewnie wiamy ludzi z obszaru polskiej literatury, a malarzy stąd tyle brzydoty na naszych ulicach, na którą nie re- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt uchwały w sprawie uczczenia Józefa Brandta w 180. rocznicę urodzin 135

Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska cie państwo zresztą nazwiska innych, równie znako- mitych twórców malarstwa polskiego XIX w. Ja sam agujemy i przed którą się nie buntujemy. Za to kateche- dodałbym ze swojej strony co najmniej kilka nazwisk zy mamy 2 godziny w tygodniu przez kilkanaście lat według mnie równie wybitnych, a może nawet wybit- i niebawem będzie jeszcze matura z religii. Przykre to niejszych malarzy polskich tego okresu. Dlatego pro- i smutne. Tragiczne wręcz. siłbym, aby zmodyfikować to zdanie przed głosowa- (Głos z sali: Ojej!) niem nad uchwałą. To taka moja uwaga. Dziękuję.

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Dziękuję. Pan poseł Jarosław Rzepa, Klub Parlamentarny Dziękuję bardzo, panie pośle. Koalicja Polska. Pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatelska. Nie ma. Czy sprawozdawca komisji pan poseł Piotr Babi- Poseł Jarosław Rzepa: netz chciałby zabrać głos? Chciałby. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imie- Proszę bardzo. niu klubu Koalicja Polska – Polskie Stronnictwo Ludo- we, UED, Konserwatyści pragnę przedstawić nasze stanowisko. Poseł Piotr Babinetz: Józef Brandt – poeta stepowy, poeta, pod którego pędzlem czasy zamarłe zmartwychwstają. To motto Dziękuję, panie marszałku. Chciałbym, a trochę oddaje sens twórczości tego jednego z najwybitniejszych musiałbym. polskich malarzy. Wyraził to chyba najdobitniej Henryk Rzeczywiście zastanawialiśmy się nad tą sprawą. Sienkiewicz w liście, w którym dziękował malarzowi za Chodzi o przypomnienie na początku uchwały po- otrzymany obraz: przesyłam wam, czcigodny mistrzu, święconej Józefowi Brandtowi kilku innych wielkich Spis treści słowa najserdeczniejszej podzięki za to dzieło waszego polskich malarzy XIX w. Jak mówiłem w poprzednim pędzla, które będzie nie tylko perłą w zbiorze lubowni- wystąpieniu, chcieliśmy przypomnieć w uchwale do- ka, ale i drogą od was pamiątką dla gorącego waszego tyczącej Józefa Brandta także wielu innych wybit- wielbiciela. Mówię to zupełnie szczerze, albowiem nych polskich malarzy XIX w. – zarówno na początku otwarcie wyznaję, że waszemu mistrzostwu i wasze- uchwały, jak i w jej dalszej treści – właśnie dlatego, mu niezrównanemu poczuciu rycerskiego i stepowe- że mimo że to ludzie wielcy i wybitni, to jednak po go życia dawnych Polaków zawdzięczam niejedno części zapominani. Myślę, że każda sposobność, aby natchnienie, niejeden pomysł i wprost niejedną scenę te nazwiska pojawiały się w przestrzeni publicznej, w mojej Trylogii. Takie słowa skierował wielki pisarz do wielkiego jest cenna. To przeważa nad tym, co – jak rzeczywi- malarza. Myślę, że to będzie najważniejsza myśl tej ście słusznie pan poseł zauważył – jest subiektywną uchwały, która ze wszech miar jest zasadna i na pew- oceną. Mimo wszystko uważam, że lepiej, żeby te na- no będziemy ją popierać. Dziękuję bardzo. zwiska się pojawiały, niż żeby były zapominane. Natomiast myślę, że przykre jest coś innego. Zgod- nie pracowaliśmy w Komisji Kultury i Środków Prze- Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: kazu nad projektami dotyczącymi uczczenia łódzkich włókniarek, Władysława Żeleńskiego i Józefa Brand- Dziękuję. ta. Natomiast kiedy tutaj jest mowa o łódzkich włók- Pytanie chciał zadać pan poseł Tomasz Olichwer. niarkach, słyszymy ataki na Instytut Pamięci Naro- Proszę bardzo. dowej, kiedy mówimy o Władysławie Żeleńskim, sły- chać ataki na Prawo i Sprawiedliwość, chociaż to akurat Prawo i Sprawiedliwość zgłosiło ten projekt Poseł Tomasz Olichwer: uchwały, kiedy mówimy o Józefie Brandcie, to dostaje Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Wnio- się Kościołowi katolickiemu. Mam nadzieję, że mimo skodawcy! Mam tylko taką prośbę, sugestię do wnio- wszystko zgodnie i wspólnie podejmiemy te wszystkie skodawców tej uchwały, aby nie pisać w jej pierwszym uchwały i godnie uczcimy łódzkie włókniarki, ich po- zdaniu, że Józef Brandt to, cytuję: jeden z pięciu, święcenie w walce o niepodległość naszej ojczyzny, obok Jana Matejki, Józefa Chełmońskiego, Henryka a także twórczość Władysława Żeleńskiego i Józefa Siemiradzkiego i Piotra Michałowskiego, najwybit- Brandta oraz ich zaangażowanie w działalność na niejszych malarzy polskich XIX w. Moim zdaniem rzecz utrzymania polskiej tożsamości podczas wieku jest to ocena bardzo subiektywna. Poniżej wymienia- zaborów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 136 Projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: nych, ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska. Zamykam dyskusję. Co istotne, projekt nie pociąga za sobą obciążeń Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorzą- my w bloku głosowań. du terytorialnego. Projekt wpływa na zwiększenie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. przychodów Narodowego Funduszu Ochrony Środo- porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządo- wiska i Gospodarki Wodnej. Dziękuję. wego projektu ustawy o zmianie ustawy o efek- tywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 957). Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Klima- tu i Środowiska pana Jacka Ozdobę o przedstawienie Dziękuję serdecznie. uzasadnienia projektu ustawy. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Bardzo proszę. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów i kół. Otwieram dyskusję. Sekretarz Stanu Pani poseł Iwona Arent, Klub Parlamentarny w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Prawo i Sprawiedliwość. Jacek Ozdoba: Bardzo proszę.

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Chciałbym przedstawić projekt zmieniający ustawę Poseł Iwona Arent: o efektywności energetycznej. Na wstępie powiem, że jest to implementacja przepisów dyrektywy z 2018 r. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Celem projektu jest stworzenie ram dla nowych zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego rozwiązań przewidzianych w nowelizowanej w 2018 r. Prawo i Sprawiedliwość dotyczące rządowego projek- Spis treści dyrektywie zmierzającej do osiągnięcia krajowego tu ustawy o zmianie ustawy o efektywności energe- celu oszczędności energii finalnej na koniec 2030 r. tycznej oraz niektórych innych ustaw, druk nr 957. Najważniejsze zmiany wprowadzone do ustawy Projekt został wniesiony ze względu na koniecz- o efektywności energetycznej obejmują: modyfikacje ność implementacji dyrektywy unijnej, więc przede obecnych ram prawnych systemu świadectw efektyw- wszystkim ma na celu wykonanie prawa Unii Euro- ności energetycznej poprzez poszerzenie katalogu pejskiej. Kraje Unii Europejskiej prezentują różno- podmiotów zobowiązanych o podmioty wprowadza- rodność w zakresie przyjętych systemów zobowiązu- jące paliwa ciekłe do obrotu do celów transporto- jących do efektywności energetycznej w zakresie osią- wych, umożliwienie podmiotom zobowiązanym reali- ganych oszczędności, w zależności od specyficznych zacji obowiązków oszczędności energii w formie pro- uwarunkowań krajowych lub krajowych zasad legi- gramów bezzwrotnych dofinansowań polegających slacji. W Polsce mamy system certyfikatów efektywna przyłączaniu odbiorców do sieci ciepłowniczej lub ności energetycznej. Projekt ten wprowadza także wymianie źródeł ciepła u odbiorców końcowych. zmiany – tak jak mówił pan minister – także w in- Ustawa wprowadza tzw. środki alternatywne jako nych ustawach: o podatku dochodowym od osób fizycz- narzędzie uzupełniające system świadectw efektyw- nych, Prawo energetyczne, o partnerstwie publiczno- ności energetycznej. Ustawa ponadto uszczelnia sys- -prywatnym, Prawo ochrony środowiska. tem monitorowania i raportowania oszczędności Celem tego projektu jest przygotowanie w naszym energii przez powołanie centralnego rejestru oszczęd- kraju podstaw prawnych dla rozwiązań zawartych ności energii finalnej. Oszczędności energii realizo- w dyrektywie. Dyrektywa ta – krótko mówiąc – doty- wane przez środki alternatywne będą agregowane czy oszczędności energii finalnej na koniec, jeżeli cho- w rejestrze. dzi o nasz kraj, 2030 r. w wysokości 5580 toe, czyli ton Kolejny punkt zmian, które chcemy przedstawić oleju ekwiwalentnego. W związku z tym wszyscy wie- w tym projekcie, dotyczy wzmocnienia przepisów domy, że musimy oszczędzać energię, i dlatego ten pro- tyczących umów o poprawie efektywności energetycz- jekt będzie zmierzał w tym kierunku, aby nasze pra- nej. Ustawa precyzuje, w jakich sytuacjach umowy te wodawstwo dostosować do rozwiązań, o których ponie będą miały wpływu na zwiększenie poziomu długu wiedział pan minister. publicznego. Ponadto w przepisach znalazła się nowe- Podsumowując: projekt jest potrzebny, konieczny, lizacja ustawy – Prawo energetyczne w zakresie wzmoc- dostosowuje polskie prawo do tej dyrektywy, ale nienia dotychczasowych przepisów w zakresie opomia- przede wszystkim służy osiągnięciu niższego pozio- rowania i indywidualizacji rozliczeń ciepła u odbior- mu zużycia energii, a więc oszczędności energii. Mój ców końcowych. Ponadto jeszcze, dodatkowo, noweli- klub będzie głosował za przyjęciem tego projektu. zacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz- Dziękuję bardzo. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej 137

Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty: ste powietrze” o niczym innym, jak tylko o instalacjach OZE, takich właśnie prosumenckich, przydo- Dziękuję serdecznie. mowych, przy gospodarstwach. To nie muszą być Pan poseł Paweł Poncyljusz, Klub Parlamentarny zawsze panele fotowoltaiczne. To w niektórych przy- Koalicja Obywatelska. padkach mogą być mikrobiogazownie, to mogą być jakieś małe wiatraki. Wiem, że kwestię wiatraków zabiliście swoimi rozwiązaniami, ale może warto do Poseł Paweł Poncyljusz: tego wrócić. Kolejna rzecz jest taka, że państwo zaproponowa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o ustawie o efektywności energetycznej. Trochę je- liście finansowanie programu „Czyste powietrze” na stem rozczarowany tym, co przed chwilą powiedział poziomie 103 mld zł. Przez pierwsze 2 lata realizacji pan minister, ale mam nadzieję, że będziemy jeszcze tego programu wydano ledwie 3 mld. To zadanie musi nad tym pracować w komisji, bo jest to dopiero pierw- być delegowane do gmin, do powiatów, do wojewódz- sze czytanie. kich funduszy ochrony środowiska. To nie może być Ale są dwie kwestie, o których chciałbym powie- jedna jednostka w skali kraju, która decyduje, czy są dzieć i które moim zdaniem przy tej okazji są bardzo przyznawane pieniądze czy nie. Znam uzasadnienie istotne, a też są zawarte w tej ustawie, o czym mówi ministrów państwa rządu, którzy mówią, że to się jej uzasadnienie. Po pierwsze, chodzi o politykę ener- dzieje coraz szybciej, że idzie do przodu. Ale to nie jest getyczną państwa, Polski do 2040 r. Gdzie jest ten to właściwe tempo. My do 2029 r. mamy wydać 103 mld. dokument, panie ministrze? Do dzisiaj go nie mamy. Wydaliśmy ledwie 3 mld. Dlaczego? Podejrzewam, że (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Śro- tak naprawdę tłem tego, że jest takie wąskie gardło, dowiska Jacek Ozdoba: To ja się o to samo mogę za- jest brak pieniędzy. Państwo po prostu nie macie tych pytać.) pieniędzy na realizację programu „Czyste powietrze”. Mamy za to jakąś 18-stronicową broszurę, którą Ogłosiliście wielki projekt, zaplanowaliście realizację opublikował rząd po posiedzeniu Rady Ministrów, któ- ra tak naprawdę jest stosem wyciągniętych skądś sta- na 10 lat i wydatkowanie bardzo imponujących kwot, Spis treści rych wskaźników, które już nie są aktualne, ponieważ tylko że te kwoty są papierowe, bo te pieniądze idą na premier Morawiecki na początku tego roku zadekla- inne rzeczy. Nie wiem na jakie, może na programy rował ograniczenie gazów cieplarnianych o 55% do społeczne, a może po prostu są trawione na mnożenie 2030 r., natomiast zapisy dotyczą jedynie 30%. ministerstw, stołków ministerialnych, sekretariatów, Tak naprawdę nie macie tego programu i ja wiem samochodów i całych apanaży związanych z władzą. dlaczego. Otóż dlatego, że chowacie go pod kocem, bo Prawda jest taka, że tutaj się za wiele dobrego nie- boicie się tego, co powiedzą związkowcy górniczy, stety nie dzieje, i nie w tym tempie. Nie dacie rady energetyczni, którzy, zdaje się, nie najlepiej reagują w ciągu najbliższych 10 lat wydać takich pieniędzy, na to, co proponuje i na co zgodził się w Brukseli jeżeli wszystko trzymacie znowu przy własnej piersi rząd. Ja akurat uważam, że to dobry kierunek, ale i tylko i wyłącznie NFOŚ może te decyzje finansowe wy się teraz troszkę w Polsce wstydzicie tego, co podejmować. Nawet z bankami jest problem, 2 lata uzgodniliście w kręgach europejskich. I w związku wam zabiera uzgadnianie jakiegoś współczynnika. z tym też warto by było, żeby w odniesieniu do tej (Dzwonek) polityki energetycznej państwa pojawił się jakiś har- Ostatnia rzecz, panie marszałku. Przypominam monogram, jakiś wykres Gantta, który by pokazy- jeszcze o raporcie NIK-u odnośnie do tej ustawy. Ra- wał, co macie zamiar realizować, kiedy wyłączycie różnego rodzaju bloki węglowe i czym to zastąpicie. port NIK-u mówi: rekord w wydawaniu certyfikatów Gdzie w tym rola nas jako obywateli? Czy jest dla nas białych… prosumencka energetyka, na którą macie pieniądze? I druga rzecz, o której też warto przy tej okazji (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek powiedzieć, to program „Czyste powietrze”. Bo to, że Sejmu Małgorzata Gosiewska) dzisiaj wszyscy dyskutujemy i zgadzamy się co do tego, że emisja to śmiertelne przypadki, to nowotwo- ry wśród Polaków, i to liczone w tysiącach przypad- Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: ków rocznie, to jedno, ale ja się pytam, dlaczego my dzisiaj w ramach programu „Czyste powietrze” po- Panie pośle… zwalamy jeszcze na wymianę jednych pieców węglo- wych na inne piece węglowe. Oczywiście te nowe piece są piątej generacji, są bardziej ekologiczne, ale Poseł Paweł Poncyljusz: tak naprawdę po sukcesie, jakim był program pań- stwa rządu „Mój prąd”, moim zdaniem dzisiaj nie …przez URE – 1158 dni. To dedykuję, przezna- powinniśmy mówić w odniesieniu do programu „Czy- czam, panie ministrze, do naszych dyskusji w komisji. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 138 Projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej

Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: Dzisiaj w wielu miastach w Polsce wprowadza się tzw. energetyków miejskich. To są ludzie, których Dziękuję bardzo, panie pośle. pensje tak naprawdę zwracają się w oszczędnościach Pani poseł Beata Maciejewska w imieniu klubu za zużycie energii, ponieważ oni tą energią potrafią Lewicy. zarządzać. Tak powinno być w każdym samorządzie, Bardzo proszę. tak powinno być w każdym ministerstwie. Złożyłam zapytania do ministerstw, jak sobie z tym radzą. Nie miejsce dzisiaj, żeby o tym opowiadać, ale tak na- Poseł Beata Maciejewska: prawdę zarządzaniem energią, efektywnością ener- getyczną i oszczędnością nie zajmujemy się na co Dziękuję bardzo. dzień. Czas zacząć stawiać efektywność energetyczną Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To bardzo dobrze, na piedestale naszego podejścia do energii, nie budo- że jesteśmy w Unii Europejskiej, bo możemy wdrażać wę nowych bloków węglowych, nie budowę nowych programy i uszczelniać systemy, w których Polska bloków gazowych, ale oszczędność, efektywność jest bardzo kiepska. Nasz system energetyczny dzi- i tworzenie prosumenckiej sieci opartej na odnawial- siaj jest jak dziurawe wiadro, w którym nosimy wę- nych źródłach energii, dostępnych dla ludzi, żeby giel, spalamy go, wiele za niego płacimy, trujemy płacili coraz niższe rachunki za prąd, bo w Polsce środowisko wokół nas. Efektywność energetyczna post-COVID-owej, po tej wielkiej fali pandemii, trze- obok oszczędności energii i odnawialnych źródeł ba będzie ludziom pomóc, chociażby w ten właśnie energii powinna stanowić filary rozwoju energetyki sposób, żeby mieli jak najniższe rachunki za energię. w Polsce. Dzięki inwestycjom w efektywność energetyczną Niedawno powstał dokument zaprezentowany mamy taką możliwość, żeby te rachunki za energię przez Lewiatana i Forum Energii, poparty przez kil- były coraz niższe, zarówno dla indywidualnych od- kanaście organizacji: ClientEarth, Fundację Instrat, biorców, jak i dla całego przemysłu. Dziękuję bardzo. Fundację na rzecz Efektywnego Wykorzystania (Oklaski) Energii i szereg innych, o nazwie „Impuls energii dla Polski”. Mam nadzieję, że państwo w ministerstwie Spis treści znacie ten dokument. On wskazuje na to, że poprawa Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: efektywności energetycznej, w ogóle w polityce energetycznej, stanowi kluczowe narzędzie redukcji emi- Dziękuję bardzo, pani poseł. sji gazów cieplarnianych, poprawy jakości powietrza W imieniu Koalicji Polskiej pan poseł Andrzej i stanu zdrowia mieszkańców, zwiększenia bezpie- Grzyb. czeństwa energetycznego, obniżenia kosztów energii Zapraszam, panie pośle. elektrycznej i ciepła dla konsumentów oraz zwiększe- nia konkurencyjności polskiego przemysłu i usług. Tak właściwie jest, i to niezależnie od tego, czy bę- Poseł Andrzej Grzyb: dziemy rozmawiali o wielkich firmach, czy będziemy rozmawiali o gospodarstwach domowych. Bo jeśli Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- mamy dom, gdzie przez ścianę, przez okna, przez stwo! Rzeczywiście pytanie, które tutaj padło nie drzwi ucieka nam ciepło, kiedy za to ciepło musimy wprost ze strony pani poseł Sowińskiej à propos płacić, kiedy musimy wydawać pieniądze na energię, oszczędności i efektywności energetycznej, można którą tak naprawdę ogrzewamy powietrze, i przez to zlapidaryzować w jednym takim stwierdzeniu: która spalamy coraz więcej różnego rodzaju – w Polsce energia jest najtańsza? Ta, która pozostała niezuży- szczególnie – paliw kopalnych, to nie opłaca się to ta. Wszystko to, co służy poprawie efektywności ener- nikomu. Efektywność energetyczna opłaca się w za- getycznej, to jest po prostu pieniądz zaoszczędzony, sadzie wszystkim, opłaca się końcowemu konsumen- z jednej strony, w kieszeni konsumenta, ale też, towi, dlatego że w momencie, kiedy mniej energii z drugiej strony, zaoszczędzony w gospodarce, i jed- marnuje, płaci niższe rachunki, kiedy płaci niższe nocześnie zaoszczędzony, jeśli chodzi o konsekwencje rachunki, to oznacza, że zużywa mniej energii, więc środowiskowe. także środowisko jest czystsze. To są oszczędności Ten rządowy projekt wprowadza implementację dla środowiska i to są oszczędności realne w naszych dwóch dyrektyw, dyrektywy o efektywności energe- kieszeniach. Jednocześnie także stanowi to impuls tycznej, która jest zmienioną dyrektywą z wcześniej- gospodarczy, dlatego że jeśli płacimy mniej za ener- szego okresu, z 2012 r., i dyrektywy w sprawie wspól- gię, jeśli nasz system energetyczny jest bardziej nych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oszczędny, to znaczy, że nasze firmy są bardziej kon- z 2019 r., co w konsekwencji prowadzi do zmian kurencyjne na rynku. Z tej perspektywy, a także re- w czterech innych ustawach, tj. o podatku dochodo- alizacji długookresowych celów klimatyczno-środo- wym, Prawo energetyczne, Prawo ochrony środowi- wiskowych, gospodarczych i społecznych, efektywność ska i w ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym. energetyczna jest podejściem racjonalnym i kosztowo Wszystkie te postanowienia mają oczywiście służyć efektywnym. temu, aby w konsekwencji w skali całej Unii Euro- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej 139

Poseł Andrzej Grzyb Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: pejskiej oszczędność energii wyniosła według pewne- Dziękuję bardzo, panie pośle. go wskaźnika o 32,5% więcej, a w naszym krajowym Przechodzimy do pytań. planie ma to doprowadzić do roku 2030 do oszczęd- Wyznaczam czas na zadanie pytania – 1 minuta. ności na poziomie 23%, co daje 27 Mt oleju ekwiwa- Zamykam listę. lentnego. To jest ogromna ilość energii pierwotnej. Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Paweł Pon- To zobowiązuje też państwa członkowskie, w tym cyljusz, Koalicja Obywatelska. również Polskę, do osiągnięcia do roku 2030 oszczęd- Bardzo proszę. ności energii finalnej w wysokości prawie 1% średnio- rocznego zużycia energii z lat 2016–2018. Nasz cel krajowy w tych 10 latach ma się zamknąć Poseł Paweł Poncyljusz: w postaci oszczędności na poziomie 5,5 tys. t oleju ekwiwalentnego. Mają temu sprzyjać pewne progra- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pytanie jest my, o których tutaj mówił pan minister Ozdoba, cho- takie. W uzasadnieniu tej ustawy opisujecie różne ciażby zmiany w instalacjach ciepłej wody użytkowej formy wspierania termomodernizacji, podnoszenia czy ciepłej wody użytkowej i ogrzewania, które mają efektywności energetycznej w Europie. Tak napraw- charakteryzować się przede wszystkim wyższą efek- dę, z tego, co piszecie, wynika, że Polska podąża, tywnością energetyczną. Myślę, że tam, gdzie są sys- korzystając z dość archaicznego systemu, który obo- temy sieciowe, ma temu służyć przede wszystkim wiązuje w trzech państwach: w Wielkiej Brytanii, korzystanie z ciepła z sieci. A jednocześnie gdyby było która już nie jest w Unii Europejskiej, we Francji i we to połączone z kogeneracją… Tutaj mamy ogromne Włoszech. Z drugiej strony wydaje się, że dość dobry możliwości w skali Polski, bo energetycy, ciepłow- system istnieje w Niemczech, gdzie tak naprawdę są nicy wyliczyli, że polski system ciepłowniczy jest pieniądze na termomodernizację, na podniesienie w stanie – gdyby został dofinansowany – dostarczyć efektywności energetycznej w różnych aspektach, do 10 tys. MW energii elektrycznej oprócz ciepła, w ramach funduszy publicznych. Z nich po prostu przy bardzo wysokim wskaźniku efektywności. podmioty czy też domy korzystają. Czy państwa zda- To byłoby bardzo pożądane i to powinno się zna- niem nasz system białych certyfikatów dzisiaj już nie Spis treści leźć w krajowym planie na rzecz energii i klimatu, jest zbyt archaiczny i z drugiej strony bardzo ocięża- który m.in. ma wprowadzać te założenia i cele na ły? Chodzi o to, co panu ministrowi (Dzwonek) przed rzecz wdrożenia unii energetycznej w pięciu wymia- chwilą dedykowałem. rach, w tym również właśnie efektywności, odnawialnych źródeł energii, redukcji emisji. Oczywiście to też ma prowadzić do powstania sprawozdawczości Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: w jednym źródle. I tym jednym źródłem czy miejscem, gdzie ma być, że tak powiem, skumulowany Dziękuję, panie pośle. rachunek pokazujący, jak wzrasta ta efektywność, jak ją policzyliśmy, ma być Instytut Ochrony Środo- wiska, który ma być obciążony tym nowym zada- Poseł Paweł Poncyljusz: niem. To jest instytut państwowy. Wydaje mi się, że jest w stanie wypełnić wszystkie te oczekiwania, Opóźnienia prawie 2-letnie w wydawaniu tych które są związane ze skumulowanym rachunkiem. certyfikatów. Czy nie należałoby po prostu przebu- Ponadto zmiana Prawa energetycznego wprowa- dować w ogóle tego systemu, tak żeby on nie był cięż- dza też obowiązek wyposażenia wszystkich lokali – ki i biurokratyczny? od wielu lat o tym mówimy – w opomiarowanie po- branego ciepła i wody. Zawsze jest tak, że jeżeli jest opomiarowanie w skali całego budynku czy osiedla, Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: to oczywiście nikt nie oszczędza. Wszyscy mówią, że oszczędzają, a tak naprawdę mamy do czynienia Dziękuję bardzo. z marnotrawstwem. Opomiarowanie na poziomie Kolejne pytanie, pan poseł Jan Szopiński, klub mieszkania, lokalu daje zawsze bardzo dobre efekty. Lewica. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To potrzebna imple- Zapraszam. mentacja. Jednocześnie to bardzo potrzebny proces, który musimy wdrożyć w polskiej gospodarce, aby w ten sposób, w najtańszy sposób, ale jednocześnie Poseł Jan Szopiński: pobudzający gospodarkę, doprowadzić do wzrostu efektywności. Bo wszystkie te działania szczegółowe, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisami które tu są zawarte, są też związane z procesem inwe- ustawy do dnia 1 stycznia 2027 r. właściciel lub za- stycyjnym. One też pobudzają popyt na rynku. I to rządca budynku wielolokalowego zastąpi ciepłomie- sprzyja polskiej gospodarce. Dziękuję bardzo. rze, podzielniki kosztów ogrzewania lub wodomierze 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 140 Projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej

Poseł Jan Szopiński Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska do pomiaru ciepłej wody użytkowej zamontowane Jacek Ozdoba: przed dniem wejścia w życie ustawy urządzeniami posiadającymi funkcje zdalnego odczytu. Mam takie Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! pytanie: Czy rząd zamierza w tej sprawie zastosować Odpowiem na te trzy pytania. wobec spółdzielni mieszkaniowych i zarządców bu- Co do OZE, to propozycja, aby te pytania… Oczy- dynków wielorodzinnych system dopłat do wymiany wiście będzie odpowiedź udzielona na piśmie, ale ja owych urządzeń? się tym na co dzień nie zajmuję z uwagi na moje kom- Kolejna kwestia to jest taka kwestia. Według dostęp- petencje przydzielone w ministerstwie klimatu, więc nych szacunków liczba domów jednorodzinnych ogrze- właściwy będzie do tego pełnomocnik do spraw od- wanych paliwami stałymi wynosi w Polsce 3,5 mln. Jak nawialnych źródeł energii. ma u nas wyglądać system dopłat do wymiany tych Co do kwestii pytań zadanych przez pana posła pieców? Bo tylko to może znacząco przyczynić się do Poncyljusza, to rzeczywiście system biocertyfikatów skokowego wzrostu ich wymiany. funkcjonuje w kilkunastu krajach. Ale przyjrzymy I wreszcie kwestia (Dzwonek) ostatnia. Jak ma się rzeczywiście w ramach tego procesu legislacyjne- w ogóle wyglądać system i program dofinansowań, go, czy ta propozycja, właściwie czy ta uwaga pana który ma na celu współfinansowanie przedsięwzięć posła jest słuszna. Ale my proponujemy dodatkowe służących poprawie efektywności energetycznej? Po- możliwości, które będą wynikały z ustawy. proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo. Co do kwestii finansowania ze spółdzielniami (Oklaski) mieszkaniowymi w ramach funduszu modernizacji, chcemy taką możliwość przewidzieć, aby takie środ- ki dofinansowania były. Nie wiem, czy to jest satysfakcjonujące, ale rozu- Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: miem, że w ramach prac w komisji te uwagi będziemy analizować. Dziękuję. Dziękuję, panie pośle.

Spis treści Pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska. Bardzo proszę. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska:

Dziękuję bardzo, panie ministrze. Poseł Jarosław Rzepa: Zamykam dyskusję. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy soka Izbo! Prezentuję grafikę, na której jest, że rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności ener- polski przyznał się do tego, że nie osiągnęliśmy celu getycznej oraz niektórych innych ustaw, zawarty 15% OZE do roku 2020. Według rządu to jest 13,8. w druku nr 957, do Komisji do Spraw Energii, Klima- Panie Ministrze! Konkretne pytanie: Ile i kiedy tu i Aktywów Państwowych w celu rozpatrzenia. zapłacimy za ten wskaźnik? I drugie pytanie: Czy Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm pan, panie ministrze, wie, że jedna ze spółek Skarbu propozycję przyjął. Państwa, nie będę mówił która, energetyczna, oszu- Sprzeciwu nie słyszę. kuje Polaków, bo np. promując OZE, proponuje 2-mie- Jednocześnie marszałek Sejmu, na podstawie sięczne okresy rozliczeniowe? art. 95b regulaminu Sejmu, wyznacza termin przed- To skandal, szanowni państwo, tam powinien być stawienia sprawozdania przez komisję do dnia 16 mar- obligatoryjnie miesiąc. Jeżeli mamy promować ener- ca 2021 r. gie odnawialne, to nie w ten sposób, żeby oszukiwać Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 24 lu- Polaków. Dziękuję bardzo. tego br. Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- szenia oświadczeń poselskich. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie? Dziękuję bardzo, panie pośle. Nie widzę, nikt się nie zgłasza. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam pana. zatem za zamkniętą. O odpowiedź na zadane pytania – wiele ich nie Jako pierwszy oświadczenie wygłosi pan poseł było – bardzo proszę sekretarza stanu w Minister- Marek Rutka, klub Lewica. stwie Klimatu i Środowiska pana ministra Jacka Nie widzę. Ozdobę. Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska. Bardzo proszę, panie ministrze. Bardzo proszę, panie pośle, mównica jest pana. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Oświadczenia poselskie 141

Poseł Artur Łącki: w jakiej znalazło się ostatnio Stowarzyszenie Miło- śników Ziemi Tarnogórskiej, które od wielu lat sa- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ministerstwo Ro- modzielnie, i na dodatek do tej pory z wielkimi suk- dziny i Polityki Społecznej wystąpiło ze słuszną inicja- cesami, zarządza obiektami z listy światowego dzie- tywą jak najszybszego zaszczepienia pracowników dzictwa UNESCO, zabytkową kopalnią srebra i Sztol- placówek wsparcia dziennego, czyli pracowników nią Czarnego Pstrąga. świetlic terapeutycznych i środowiskowych. Rozważe- Ze względu na pandemię stowarzyszenie to znanie tej kwestii i podjęcie jej może przyczynić się do lazło się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Do tej niedopuszczenia do utraty pracy przez znaczną liczbę pory stowarzyszenie na swoją działalność nie otrzy- osób zaangażowanych w realizację zadań publicznych mywało żadnego stałego wsparcia, a obiekty utrzy- polegających na pracy na żywo w placówkach eduka- mywały się dzięki turystom. Rocznie odwiedzało je cyjnych i innych miejscach pracy z dziećmi i młodzie- ponad 170 tys. osób. Obecna sytuacja jest na tyle żą. Chodzi o wsparcie organizacji pozarządowych dramatyczna, że w konsekwencji bez stałego lub cza- w stanie epidemii w możliwości realizacji zadań pu- sowego wsparcia finansowego ze strony państwa blicznych w zakresie edukacji, wychowania i pomocy może nawet skutkować utratą tytułu obiektu świa- psychologicznej dla dzieci i młodzieży. To bardzo dobry towego dziedzictwa UNESCO, na który członkowie pomysł, którego realizacja pozwoli po prostu na orga- stowarzyszenia pracowali latami. nizowanie bezpiecznej opieki dla dzieci i młodzieży. W sprawę ratowania cennych obiektów zaangażo- Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jeden problem, któ- wali się śląscy parlamentarzyści, Sejmik Województwa ry musi zostać rozwiązany. Zbliża się koniec tego sza- Śląskiego, pasjonaci oraz pochodzący z Tarnowskich lonego roku szkolnego. Rodzice, a zwłaszcza dzieci już Gór znani artyści, natomiast lokalny samorząd przezna- myślą o letnim wypoczynku. Wydaje mi się, że po wie- czył dla stowarzyszenia kwotę w wysokości 75 tys. zł. lu miesiącach męczącego zdalnego nauczania, siedze- Potrzebne jest jednak rozwiązanie kompleksowe. Naj- nia w czterech ścianach domu czy mieszkania czy lepszym rozwiązaniem wydaje się wpisanie do ustawy braku ferii zimowych zorganizowany wypoczynek o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów, tak letni nad morzem, na Mazurach czy w górach byłby jak to uczyniono już wcześniej w przypadku kopalń soli jak najbardziej wskazany. Dlatego zwracam się z ape- Bochnia i Wieliczka czy Muzeum Górnictwa Węglowe- lem o potraktowanie na równi z nauczycielami oraz go w Zabrzu, albo drugie rozwiązanie – w ramach Spis treści pracownikami placówek wsparcia dziennego i objęcie programów, tak jak w przypadku innych polskich dobrowolnymi szczepieniami także wychowawców ko- zabytków wpisanych na listę światowego dziedzictwa lonijnych, instruktorów harcerskich i edukatorów. UNESCO. Dlatego chciałbym z tego miejsca zaapelo- Branża turystyczna żyje nadzieją, że latem, przy wać do wicepremiera i ministra kultury i dziedzictwa zachowaniu reżimu sanitarnego będzie można orga- pana Piotra Glińskiego o osobiste zaangażowanie się nizować letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży. w tę sprawę. Dziękuję. Przedsiębiorcy chcą dochować jak najdalej posunię- tych wymogów sanitarnych i sądzą, że jednym z nich będzie zaszczepienie wychowawców kolonijnych. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: W imieniu branży turystycznej proszę zatem rząd o to, by jak najszybciej zostały opracowane i opubli- Dziękuję bardzo, panie pośle. kowane zasady i wymogi, jakie będą obowiązywać Pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, Lewica. przy organizacji wypoczynku letniego. Prace nad Bardzo proszę. tymi przepisami powinny już trwać. Niech branża turystyczna, tak ciężko doświadczo- na przez pandemię, choć raz z wyprzedzeniem dowie Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: się, na jakich zasadach przyjdzie jej pracować latem. Jej się to po prostu należy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To będzie list do przyjaciół Europejczyków. Drodzy Przyjaciele! W 1989 r. moja ojczyzna odzy- Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: skała wolność, upadł komunizm, a Polska zagościła w gronie państw demokratycznych, weszła do NATO, Dziękuję bardzo, panie pośle. weszła do Unii Europejskiej i wolniej lub szybciej, ale Kolejne oświadczenie wygłosi pan poseł Tomasz się rozwijała. Nasze święto wolności trwało niespełna Olichwer, Koalicja Obywatelska. 25 lat, a przygasło w 2015 r., gdy niebezpieczni poli- Bardzo proszę. tyczni karierowicze i dyletanci wygrali w Polsce wybory. W ciągu ostatnich 5 lat zniszczyli wymiar spra- wiedliwości i demokratyczne instytucje państwowe, Poseł Tomasz Olichwer: a także relacje międzynarodowe, krótko mówiąc: roz- montowali państwo prawa i stworzyli jego karykaturę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako poseł ziemi Wyobraźcie sobie, drodzy przyjaciele Europejczycy… śląskiej z dużym niepokojem przyglądam się sytuacji, (Poseł Teresa Pamuła: Hańba!) 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 142 Oświadczenia poselskie

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus lekarzy, którzy robią specjalizację w ramach wolon- tariatu. Decydowali się na taką opcję, aby zdobyć …że tacy ludzie wygrywają wybory także u was, specjalizację kierunkową, kiedy nie udało im się do- wygrywają i zaczynają wprowadzać swoje porządki. stać na specjalizację z tej puli rezydenckiej, płatnej. Najpierw stawiają na czele telewizji państwowej swo- Decyzję podejmowali świadomie, chcąc inwestować jego byłego posła, wyrzucają niezależnych dzienni- w swoje kompetencje. Niestety wszędobylskie prawo karzy, a media prywatne chcą wykończyć. Wyobraź- unijne takiego wariantu nie przewiduje. W zeszłym cie sobie, że władze zawierają układ z Kościołem roku Sejm, dostosowując polskie przepisy, uchwalił katolickim, któremu za poparcie przekazują setki ustawę, na mocy której ten wolontariat przestał być milionów euro, jednocześnie skąpiąc na opiekę nad możliwy. Doszło do sytuacji, że te praktyki, trwające niepełnosprawnymi i na program walki z rakiem czy specjalizacje są zagrożone i mogą być nieukończone. na psychiatrię dziecięcą. Szpitale zostały zmuszone do tego, żeby aneksować (Poseł Teresa Pamuła: Kłamstwo!) umowy wolontariackie, zatrudniać młodych lekarzy Wyobraźcie sobie, że przejęty przez władzę Try- na najniższą krajową – jednak nie ze środków mini- bunał Konstytucyjny orzeka pod dyktando partii sterstwa, tylko szpitala. Nie wszystkie szpitale miały rządzącej. na to chęć, tłumacząc się brakiem finansów. Część Ostatnio ten pseudotrybunał stwierdził, że kobie- z nich wypowiada umowy i wyrzuca lekarzy w trak- ta nie może przerywać ciąży, stwierdził, że polskie cie specjalizacji. Część szpitali z kolei wykorzystuje kobiety nie mają prawa do decydowania o sobie. Tak, okazję i wymusza na lekarzach podpisanie lojalek. nasza władza uznała, że w imię religijnych dogmatów Jest to dramat dla tych młodych lekarzy w trakcie można skazać polskie kobiety na to, aby rodziły dzie- specjalizacji. Niektórym brakuje dosłownie kilku ci z takimi obciążeniami genetycznymi i rozwojowy- miesięcy czy nawet tygodni do jej ukończenia, a jest mi, że prawdopodobnie nie przeżyją kilku dni. Dla- ryzyko, że to się nie uda. czego? Bo tak mówi polski Kościół, bo tak mówią W tej sprawie zwróciło się do mnie grono młodych polscy nacjonaliści. medyków z Wrocławia, których ten problem bezpo- (Poseł Teresa Pamuła: Lepiej zabić.) średnio dotyczy. W samym Wrocławiu to kilkadzie- Wyobraźcie sobie, że matce takiego dziecka pro- siąt, blisko setka osób. Z jednej strony Ministerstwo ponuje się osobny pokój po to, żeby mogła się wypła- Spis treści Zdrowia chce ściągać tzw. szamanów z Azji i Afryki kać. To nie jest żart. O wsparciu psychologicznym nie i nostryfikować dyplomy medykom spoza Unii Euro- ma tutaj mowy. pejskiej, a z drugiej – nie dba o ukończenie kształce- Od października, gdy zapowiedziano wprowadzenie tego zakazu, my Polki masowo protestujemy na nia przez polskich lekarzy specjalistów. Tak być nie ulicach. I co robi policja? Zastrasza nas, traktuje ga- powinno. zem, pałuje, a telewizja państwowa nazywa nas wa- Dlatego wnoszę, aby rząd pilnie zajął się losem tej riatkami i morderczyniami dzieci. Wyobraźcie sobie, grupy zawodowej, wyszedł z odpowiednią propozycją, że policja włazi rano do domu czternastolatka, bo aby nie dopuścić do przerwania specjalizacji. To nie zachęcał do tych protestów, a siedemnastolatkę ska- jest problem wyłącznie medyków, wolontariuszy, zuje za to, że te protesty organizowała. Brzmi to ale wszystkich Polaków, którzy – jak wszyscy wiemy strasznie. – za długo czekają na dostęp do specjalisty. Dziękuję Mówię o tym, ponieważ prosimy was o solidarność uprzejmie. i o wsparcie. Polki nie mają prawa do decydowania o sobie, rząd Prawa i Sprawiedliwości nam tego zakazuje. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: (Poseł Teresa Pamuła: Kłamstwo!) Taka sytuacja może wydarzyć się również u was. Dziękuję, panie pośle. Solidarność między granicami jest nam bardzo, bar- Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, klub Prawo dzo potrzebna. Dziękuję. (Oklaski) i Sprawiedliwość. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: Poseł Anna Dąbrowska-Banaszek: Szczyty kłamstw i hipokryzji, oczywiście ulica i zagranica. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przed kilkuna- Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja. stoma dniami obchodziliśmy 150. rocznicę urodzin Bardzo proszę, panie pośle. Eugeniusza Romera – polskiego geografa, kartogra- fa i geopolityka, pedagoga, patrioty, jednego z najwybitniejszych Polaków ostatniego stulecia. Chciałam Poseł Krzysztof Tuduj: przypomnieć o tym wyjątkowym Polaku. Eugeniusz Romer urodził się 3 lutego 1871 r. we Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić Lwowie. Jego rodzice Edward i Irena pochodzili ze uwagę na obecną, bardzo trudną sytuację młodych starych rodzin szlacheckich. Lata dziecięce spędził 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Oświadczenia poselskie 143

Poseł Anna Dąbrowska-Banaszek Poseł Waldemar Andzel: w Krośnie. W 1881 r. rozpoczął naukę w gimnazjum Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oświadczenie dzi- w Jaśle, kontynuował ją w Nowym Sączu. Po otrzy- siejsze mam na temat mjr. Wojska Polskiego Zyg- maniu świadectwa dojrzałości studiował historię, munta Szendzielarza „Łupaszki” w 70. rocznicę jego prawo, etykę, historię literatury, geografię i geologię śmierci. na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Halle oraz na Zygmunt Szendzielarz był zawodowym oficerem Uniwersytecie Lwowskim. Studia ukończył w 1893 r. Wojska Polskiego, który bronił granic w 1939 r. W tym Rok później obronił doktorat z filozofii, a następnie roku zbiegł z rosyjskiej niewoli, włączając się w dzia- zdał egzamin nauczycielski. Swoją edukację pogłę- łalność konspiracyjną, finalnie w ZWZ AK. W tym biał w Wiedniu, w Berlinie. Od 1899 r. był profesorem czasie przyjął pseudonim Łupaszka. W 1943 r. objął Akademii Handlowej we Lwowie, w 1908 r. został dowództwo nad oddziałem leśnym, z którego powsta- profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Lwow- ła legendarna 5. Brygada Wileńska Armii Krajowej. skim, gdzie uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Oddział „Łupaszki” przez 2 lata walczył z wojskami Stworzył we Lwowie szkołę geograficzną obejmu- niemieckimi wspieranymi przez litewskie formacje jącą geografię fizyczną, gospodarczą oraz kartogra- kolaboracyjne, a także z partyzantką sowiecką. fię. Na opracowanej przez niego zasadzie widmowej W 1944 r. oddział został otoczony przez Sowietów. rozwinęła się międzynarodowa skala barw wysoko- „Łupaszka” rozformował brygadę. Żołnierze przebi- ściowych. Do opisu mapy zaproponował głównie pi- jali się na zachód. Mogli również wrócić na Wileńsz- smo blokowe, łatwe do odczytania. Na polskich ma- czyznę. „Łupaszka” zaś podporządkował swój oddział pach stosował nazewnictwo polskie. komendzie okręgu Armii Krajowej Białystok. Do W wydanej w 1904 r. „Geografii ziem polskich” oddziału przyłączyli się partyzanci z innych oddzia- stwierdził: Polska jest to kraina przedstawiająca geo- łów Armii Krajowej. W ten sposób odtworzono 5. Bry- graficzną całość i w tym tkwi przyczyna, że mimo gadę Wileńską, która walczyła z Armią Czerwoną, politycznego rozbicia jeszcze nie zginęła. Pojęcie Pol- NKWD, KBW, MO i UB. „Łupaszka” opuścił swój ski jest silniejsze od chwilowego zbiegu faktów histo- oddział dopiero w 1947 r. i od tej pory skazany był na rycznych i przeobrażeń politycznych. ukrywanie się. Aresztowano go 30 czerwca 1948 r.

Walczył o tożsamość narodową, polityczną podmio- Spis treści i urządzono proces pokazowy w Warszawie. Samo towość Polski jako wspólnoty obszarowej, narodowej śledztwo trwało ponad 2 lata. „Łupaszce” zarzucano i kulturowej. Jego prace dały gruntowne, teoretyczne szpiegostwo, ataki na rosyjską bezpiekę oraz współ- uzasadnienie miejsca Polski w Europie. W 1908 r. uka- zał się „Mały atlas geograficzny”. Dzięki niemu Polska pracę z Niemcami. Zamordowano go strzałem w tył kartografia syntetyczna i szkolna znalazła się w czo- głowy 8 lutego 1951 r. i wrzucono do bezimiennej łówce światowej. W 1916 r. wydał „Geograficzno-sta- mogiły. Pochówku doczekał się dopiero 65 lat po swo- tystyczny atlas Polski”, w którym przedstawił obraz jej śmierci, z państwowymi honorami, na Powązkach. Polski pod względem fizjograficznym, narodowościo- Cześć i chwała bohaterom. (Oklaski) wym, gospodarczym i kulturalnym, ukazał, gdzie się- gali Polacy, gdzie byli siłą kulturową, gospodarczą i organizacyjną oraz gdzie byli w mniejszości. Został Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: on wydany w czterech językach. Był członkiem delegacji polskiej na konferencji Dziękuję, panie pośle. pokojowej w 1918 r. w Paryżu, zorganizowanej po Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Oby- zakończeniu I wojny światowej. W czasie konferencji watelska. został podpisany traktat wersalski. W 1921 r. w Ry- dze brał udział w uzasadnieniu szczegółów topo- graficznych polskiej granicy wschodniej. W 1921 r. Poseł Małgorzata Niemczyk: (Dzwonek) założył Instytut Kartograficzny „Atlas”, w którym drukowano mapy i atlasy według jego kon- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wydarzenia lutowe cepcji. Założył pierwsze czasopismo kartograficzne 1971 r. to ważna karta nie tylko w historii samej Ło- „Polski Przegląd Kartograficzny”. dzi, ale i w skali całego kraju. W Łodzi 10 lutego wy- Po wojnie pracował do końca. Zmarł 28 stycznia buchł strajk łódzkich włókniarek przeciwko komuni- 1954 r. Pamiętajmy o wielkich Polakach. Dziękuję. stycznej władzy. Dzięki dziewczynom łódzkim komu- (Oklaski) nistyczny rząd się ugiął i wieczorem 15 lutego ogłosił odwołanie wysokich podwyżek wielu artykułów pierwszej potrzeby wprowadzonych 12 grudnia 1970 r. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: Niedawno minęło 50 lat od tamtych wydarzeń. Musimy pamiętać, że sytuacja i warunki pracy Dziękuję, pani poseł. w łódzkim przemyśle były bardzo trudne. Fabryki Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedli- dysponowały przestarzałym parkiem maszynowym. wość. Praca łódzkich włókniarek, prządek, tkaczek była Bardzo proszę. bardzo ciężka. Towarzyszył im ciągły i olbrzymi ha- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 144 Oświadczenia poselskie

Poseł Małgorzata Niemczyk szpitali. Według części samorządowców z tego składu wynika, że zespół z racji podległości służbowych nie łas, zapylenie, wilgoć i kurz. Po podwyżkach sytuacja będzie niczego przygotowywał i tworzył, a jedynie ekonomiczna wielu rodzin od grudnia uległa znacz- przeleje na papier dyspozycje kierownictwa PiS w za- nemu pogorszeniu. Wtedy, podobnie zresztą jak te- kresie zwiększenia zamieszania w zarządzaniu opie- raz, pensje otrzymywane przez robotników były ką zdrowotną w celu odwrócenia uwagi od wywoły- o wiele niższe niż średnia krajowa. Aż 40% miesz- wanych przez rząd problemów. kańców Łodzi pobierało dodatki dla najmniej zara- W czasie pandemii, w czasie wzrostu liczby tych, biających. którzy chorują, w czasie wzrostu liczby tych, który 10 lutego doszło do spontanicznego buntu z powo- żegnają się już na wieki, rząd RP przygotowuje re- du drożyzny, niskich płac i głodu. Ok. 45 tys. kobiet formę służby zdrowia. Dla rządu RP największym strajkowało. W kulminacyjnym momencie było to aż problemem jest to, że jeszcze nie wszystkie szpitale 55 tys. protestujących. Walczyły o wyrównanie przy- i przychodnie w Polsce podlegają bezpośrednio War- wilejów, stworzenie przejrzystego systemu ustalania szawie, bo przecież według niego najlepiej zarządza zarobków, sprawiedliwego wyliczania wynagrodzeń się z Warszawy i w Warszawie urzędnicy wiedzą, oraz uczciwego podziału premii eksportowej, o przer- czego potrzebują pacjenci w Kotlinie Kłodzkiej i jak wę śniadaniową. Początkowo były tylko ekonomiczne kierować szpitalem np. w Bydgoszczy. Tymczasem postulaty, ale później pojawiły się również postulaty samorządowcy zwracają uwagę, że problemy służby polityczne, w tym żądano gwarancji bezpieczeństwa zdrowia nie zaczynają się na poziomie szpitali, zaczy- dla strajkujących, ukarania winnych rozlewu krwi. nają się na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, Inne łódzkie strajki do tego momentu były przez która daleko odbiega od dawnych założeń funkcjono- władze rozwiązywane siłą. Dochodziło do katowania wania lekarza rodzinnego ze względu na ograniczony strajkujących, do rozlewu krwi. 14 lutego rozpoczął dostęp do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej czy się strajk okupacyjny, bo nie było porozumienia. Do brak mechanizmów regulujących popyt na usługi Łodzi przyjechał premier Piotr Jaroszewicz z człon- medyczne. kami biura politycznego. Po latach w książce „Prze- Jak sygnalizują samorządowcy z Kujaw i Pomo- rywam milczenie” napisał, że po wizycie w Łodzi rza, których mam zaszczyt reprezentować, na pozio-

Spis treści zrozumiał, że łódzkim włókniarkom trzeba albo pod- mie szpitali problemy wynikają głównie z niekorzyst- nieść płace, albo cofnąć podwyżki. Obawiając się, że nego dla szpitali skalkulowania zasad ryczałtu, wy- inne grupy zawodowe zaczną domagać się podwyżek, sokości wynagrodzeń koniecznych do wypłaty perso- zdecydowano, że od marca ceny żywności wrócą do nelowi medycznemu, deficytu pracowników medycz- poziomu sprzed grudnia 1970 r. nych i kilku innych przyczyn. Według samorządów To zaszczyt dla mnie jako kobiety i łodzianki, że nie poprawi się funkcjonowania systemu ochrony dzisiaj Wysoka Izba, uchwalając uchwałę, upamiętnia zdrowia bez kompleksowych rozwiązań. Najlepszym bohaterki – wspaniałe, odważne, zdeterminowane tego potwierdzeniem jest fakt, że program restruk- i bardzo ciężko pracujące kobiety. Jest to bardzo waż- turyzacji zadłużenia szpitali od roku 1989 był wdra- ne, tym bardziej że na kartach polskiej historii o tam- żany wielokrotnie i nie doprowadził do trwałej popra- tych historycznych wydarzeniach zapomniano. Uwa- wy. Tymczasem w zamyśle Ministerstwa Zdrowia żam, że wydarzenia sprzed 50 lat (Dzwonek) powinny centralizacja i odebranie szpitali samorządom to spo- być na stałe wpisane do ogólnopolskich uroczystości sób na leczenie i wyprowadzenie z zapaści systemu upamiętniających bohaterki walki o wolną i demokra- służby zdrowia. Chciałbym zaapelować, aby te nega- tyczną Polskę. Dziękuję bardzo. tywne opinie wobec reformy szpitali i sposobu ich prowadzenia, które zostały przekazane panu ministrowi przez Zarząd Związku Powiatów Polskich Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: i Konwent Powiatów Wojewódzka Kujawsko-Pomor- skiego (Dzwonek), pan minister zechciał wziąć pod Dziękuję, pani poseł. uwagę. Dziękuję bardzo. Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica. Bardzo proszę. Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska:

Poseł Jan Szopiński: Dziękuję bardzo. Pani poseł Elżbieta Duda, Prawo i Sprawiedli- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu 23 grudnia wość. 2020 r. minister zdrowia powołał zespół ds. przygo- Nie ma pani poseł. towania rozwiązań legislacyjnych dotyczących re- Pan poseł Krzysztof Śmiszek, klub Lewica. strukturyzacji szpitali. W składzie tego zespołu cał- Też nie ma. kowicie pominął tych, którzy bardzo dobrze znają się Pan poseł Zbigniew Ziejewski, Koalicja Polska. na zarządzaniu szpitalami, czyli dyrektorów, mene- (Poseł Zbigniew Ziejewski: Jestem.) dżerów i przedstawicieli organów założycielskich Zapraszam. 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Oświadczenia poselskie 145

Poseł Zbigniew Ziejewski: Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska:

Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Dziękuję, panie pośle. 18 stycznia 2021 r. światło dzienne ujrzał projekt Pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska. umowy „Partnerstwo dla realizacji polityki spójności Bardzo proszę. na lata 2021–2027 w Polsce”. Dokument ten zawiera propozycje, w jaki sposób ową politykę spójności bę- dziemy realizować w naszym kraju. Dla przykładu Poseł Jarosław Rzepa: ponad 25 mld przeznaczymy na infrastrukturę i śro- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- dowisko, 8 mld euro – na innowacje oraz współpracę stwo! W ostatnim czasie bardzo dużo słyszymy nauki i biznesu, 2 mld euro – na cyfryzację Polski, o wsparciu dla gmin, w których były państwowe go- stworzenie sieci szerokopasmowych. Podzielone zo- spodarstwa rolne. Słyszymy o pieniądzach przezna- stały również fundusze na programy regionalne. czonych na wsparcie tych terenów, o milionach, szko- Dla mnie jako posła z Warmii i Mazur niepokoją- da, że nie o miliardach. cy jest fakt, że dla województwa warmińsko-mazur- Ale, szanowni państwo, dzisiaj chciałbym podać skiego wstępnie przewidziano 1,228 mld euro. Jest konkretny przykład pewnej niesprawiedliwości, któ- to 0,5 mld euro mniej niż było w perspektywie na lata ra niestety od blisko już 30 lat nadal w Rzeczypospo- 2014–202, czyli Warmia i Mazury zanotowały spadek litej ma miejsce. A mówię tutaj o byłych pracowni- alokacji o blisko 30%. Ta strata jest najbardziej do- kach państwowych gospodarstw rolnych, którzy na tkliwa w porównaniu z pozostałymi województwami podstawie art. 42 ustawy z 19 października 1991 r. o podobnym poziomie rozwoju. Województwo podla- o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skar- bu Państwa, z jej dalszymi zmianami, mieli możli- skie zanotowało spadek o 10,6%, lubelskie – 8,1%, wość nabywania, oczywiście na preferencyjnych wa- Podkarpacie – 7,4%, Warmia i Mazury – 30%. runkach, tych mieszkań, w których mieszkali, oraz W jaki sposób chcemy rozwijać nasz kraj, jeśli tak 5-arowych ogrodów działkowych, szanowni państwo. mało uprzemysłowionemu województwu odbiera się Ostatnie państwowe gospodarstwo rolne zostało potężne miliardy złotych? W „Strategii na rzecz od- zlikwidowane w 1995 r. Minęło już blisko 30 lat, ale Spis treści powiedzialnego rozwoju” możemy przeczytać, że ma nadal jest taka gmina w województwie zachodniopo- to być rozwój odpowiedzialny oraz społecznie i tery- morskim, gmina Trzebiatów, i są, szanowni państwo, torialnie zrównoważony. Tymczasem Warmii i Ma- takie miejscowości, jak Nowielice, Trzebusz, Sadlno, zurom, nie ma co oszukiwać – jednemu z najbiedniej- Wlewo, Mirosławice, gdzie do dzisiaj mieszkają ci pra- szych regionów Unii Europejskiej, zmniejsza się pro- cownicy. Oni przejęli te mieszkania, założyli wspól- gnozę finansową o blisko 30%. W programach regio- noty, spółdzielnie. Natomiast wnioski o ogrody dział- nalnych podzielono 75% środków, co oznacza, że kowe, szanowni państwo, nadal leżą w Krajowym w rezerwie programowej Rady Ministrów zostało Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Leżą i nie są rozpatry- jeszcze ponad 7 mld euro. Jak możemy przeczytać na wane. Domagam się sprawiedliwości w imieniu miesz- stronie rządowej, środki przeznaczono do podziału kańców, którzy całe życie spędzili w tych gospodar- na późniejszym etapie prognozowania, w czasie ne- stwach, budowali je, rozwijali i zostali sami. Chodzi gocjacji kontraktu programowego. o to, żeby wreszcie i oni poczuli, że dostali to, co kie- Panie Premierze! Zmniejszenie województwu war- dyś w tym kraju im obiecano. Dlatego oczekuję odpo- mińsko-mazurskiemu alokacji pieniędzy o 30%, kie- wiedzi od pana ministra na piśmie. I mam nadzieję, dy alokacja dla całej Polski została zmniejszona tylko że KOWR wreszcie zajmie się tym, czym powinien się o 9%, jest niezwykle krzywdzące i niesprawiedliwe zająć już 30 lat temu. Dziękuję bardzo. wobec mieszkańców Warmii i Mazur. Apeluję do rzą- du Rzeczypospolitej Polskiej, by przy podziale pozo- stałych 7 mld euro znacząco wsparł rozwój wojewódz- Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: twa warmińsko-mazurskiego i przeznaczył na ten region więcej funduszy, niż jest to zaplanowane te- Pan poseł Michał Gramatyka, Koalicja Obywatelska. raz. Odpowiedzialny rozwój to rozwój wszystkich Bardzo proszę. regionów (Dzwonek) i zmniejszenie nierówności mię- dzy regionami. Poseł Michał Gramatyka: Chciałbym tylko zaznaczyć, że stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie warmińsko-mazur- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mu- skim od lat jest najwyższa w kraju. W 2020 r. region zeum Śląskie w Katowicach to muzeum, o które tak ten był jedynym w kraju, gdzie utrzymywała się ona długo walczyliśmy, to muzeum, które dopiero po kil- na dwucyfrowym poziomie, czyli 10,1%. Dziękuję bar- kudziesięciu latach zostało miastu i naszemu regio- dzo. (Oklaski) nowi przywrócone. I to Muzeum Śląskie w Katowi- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. 146 Oświadczenia poselskie

Poseł Michał Gramatyka Umowa zakładała, że wszyscy nowi osadnicy po złożeniu przysięgi wierności nabywali prawa przysłu- cach nie ma dyrektora od czasu, kiedy na początku gujące obywatelom Królestwa Polskiego. Każdy z nich 2020 r. marszałek województwa śląskiego odwołał otrzymał działkę pod dom i warsztat oraz duży ogród. panią Alicję Knast ze stanowiska dyrektorki Mu- Pierwszym imigrantom przyznano prawo bezpłatnego zeum Śląskiego w Katowicach. Nie powołano dyrek- wyrębu drzewa na budowę domów. Synowie osadni- tora. Sąd prawomocnie orzekł, że odwołanie pani ków zostali zwolnieni ze służby wojskowej, jeśli tylko dyrektor Alicji Knast było bezprawne. Zarząd woje- nauczą się zawodu tkacza. Osadnicy uzyskali prawo wództwa śląskiego powołał pełniącego obowiązki do zwolnienia z podatków na 6 lat. Dzięki umowie dyrektora pana Marcina Gwoździewicza, po czym po zgierskiej powstała nowoczesna, mądrze zaprojekto- roku, pomimo tego, że zgodnie z prawem był zobligo- wana osada, której fragmenty możemy do dzisiaj po- wany do ogłoszenia konkursu na dyrektora Muzeum dziwiać w Parku Kulturowym Miasto Tkaczy. Śląskiego, powołał następnego pełniącego obowiązki Nowe miasto pozwoliło na szybki rozwój Zgierza, dyrektora, pana Karola Maklesa. który w ciągu 10 lat z małego miasta zamieszkałego Ta sytuacja, ten brak szacunku dla prawa – to jest przez 600 mieszkańców stał się liderem gospodar- zauważane przez wszystkich, oczywiście oprócz zarzą- czym regionu zamieszkałym przez kilkanaście tysię- du województwa śląskiego. Jeżeli nawet wicepremier cy osób. Zasady umowy zgierskiej obowiązywały polskiego rządu pan Piotr Gliński informuje marszał- także w innych miejscowościach ówczesnego woje- ka województwa śląskiego, że ten powinien natych- wództwa mazowieckiego: Dąbiu, Gostyninie, Przede- miast ogłosić konkurs i wyłonić dyrektora Muzeum czu czy Łodzi, która dopiero kilkadziesiąt lat później Śląskiego, to wiedz, człowieku, że coś się dzieje. Nie stała się światowym fenomenem rozwoju i potęgą może być tak, że ogon merda psem, nawet jeżeli i ogon, przemysłu lekkiego. Ale wcześniej to właśnie Zgierz i pies są z PiS-u. Dziękuję bardzo. (Oklaski) był największym producentem sukna w tej części Europy. Umowa zgierska to przykład działania władz pań- Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: stwowych, które dzięki ulgom podatkowym, ułatwie- niom dotyczącym lokowania przedsiębiorstw i wspar-

Spis treści Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, Koalicja Oby- ciu materialnemu dały ogromny impuls rozwojowy watelska. dla samorządu i obywateli. W roku szczególnym, ju- Zapraszam. bileuszowym, roku dwustulecia powstania tego ar- cyważnego dokumentu życzę miastu Zgierz wszelkiej pomyślności, dobrobytu i ciągłego, wspaniałego roz- Poseł Agnieszka Hanajczyk: woju. Drodzy Zgierzanie! Bądźmy dumni z naszego Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trudnym okresie miasta. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zaborów Polacy pokroju Rajmunda Rembielińskiego czy Stanisława Staszica, wielkich patriotów, szukali szansy na przetrwanie narodu w jego dynamicznym Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: rozwoju. To właśnie stawianie na postęp gospodarczy, finansowy i cywilizacyjny miało być drogą pew- Dziękuję, pani poseł. nej przyszłości Polaków docelowo w niepodległej oj- I ostatnie oświadczenie wygłosi pan poseł Andrzej czyźnie. Grzyb, Koalicja Polska. Polityka ułatwień w przypadku lokowania na zie- Bardzo proszę. miach polskich rzemieślników tkackich i sukienni- ków była próbą efektywnego wykorzystania sytuacji, w której rynek rosyjski był chłonny, ale zamknięty Poseł Andrzej Grzyb: na produkty z Europy. Działając w duchu aktywizo- wania mieszkańców miast rządowych, Komisja Wo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wspominam jesz- jewództwa Mazowieckiego kierowana przez Rajmun- cze dzisiaj szczyt z lipca 2020 r., szczyt Rady Euro- da Rembielińskiego, chcąc zachęcić do osiedlania się pejskiej, po którym to premier polskiego rządu Ma- na ziemiach polskich osadników, tkaczy i sukienni- teusz Morawiecki ogłosił, że został osiągnięty duży ków z zagranicy, wprowadziła szereg ułatwień sukces negocjacyjny. W istocie, gdyby chodziło tylko w przypadku otwierania warsztatów włókienniczych. o wieloletnie ramy finansowe, to nie moglibyśmy mó- 30 marca 1821 r. podpisano umowę, tzw. zgierską, wić o sukcesie negocjacyjnym, ale do tego był również pomiędzy komisarzem wojewódzkim Wydziału Ad- dołączony plan odbudowy, łącznie z funduszem, któ- ministracyjnego Komisji Województwa Mazowieckie- ry dla Polski przewiduje prawie 60 mld euro. Wszyst- go Klemensem Witkowskim i reprezentantami osad- kie samorządy, liczne społeczności lokalne oczywiście ników: Carlem Gottliebem Saengerem pochodzącym bardzo oczekują na podział tego wieloletniego budże- z Chodzieży, Johannem Heinrichem Teske z Szamo- tu, a w szczególności zaś na to, jaka część z tego przy- cin oraz Johannem Georgiem Viertelem z Rogóźna. padnie na regionalne programy operacyjne. I oczy- 26. posiedzenie Sejmu w dniu 24 lutego 2021 r. Oświadczenia poselskie 147

Poseł Andrzej Grzyb 2,5 mld euro, które były w poprzedniej perspektywie finansowej. Tamte deklaracje zostały zgłoszone na wiście powstaje duży dysonans, ponieważ np. na konferencji prasowej z udziałem ministrów obecnego Wielkopolskę, na regionalny program operacyjny rządu, więc wydaje mi się, że są to wiarygodne dekla- przyznano w tym pierwszym podziale, w pierwszej racje. Stąd też pełni obaw o to, że może dojść do ja- propozycji tylko 44% alokacji z poprzedniej perspek- kiegoś dysonansu w dystrybucji pieniędzy na regio- tywy finansowej, czyli obniżka wynosi 56%. To jest, nalne programy operacyjne, interweniujemy również mówił tutaj pan poseł Ziejewski, prawie dwa razy jako Wielkopolski Zespół Parlamentarny. tyle, jeżeli chodzi o redukcję w stosunku do poprzed- To moje oświadczenie w dniu dzisiejszym ma słu- niej perspektywy finansowej. żyć również, że tak powiem, racjonalnemu i sprawie- Zdajemy sobie sprawę z tego, że jesteśmy regio- dliwemu podziałowi pieniędzy na rozwój regionalny. nem, który przekroczył tę barierę 75% średniego PKB w Unii Europejskiej o 1%, Dolny Śląsk – o 2%. To, że region jest gospodarny, nie powinno go dys- I teraz, gdy porównujemy te potencjalne propozycje kwalifikować w przyznaniu funduszy europejskich. podziałów, w tym również deklaracje składane przez Dziękuję za uwagę. (Oklaski) przedstawicieli rządu, m.in. na Dolnym Śląsku, gdzie mówi się, że Dolny Śląsk, który jest w podobnej sytuacji jak Wielkopolska, potencjalnie może uzyskać Wicemarszałek Małgorzata Gosiewska: jeszcze z tej 7-miliardowej rezerwy dodatkowe fundusze, które pozwolą na to, żeby zbliżył się do tej Dziękuję, panie pośle. granicy 2,2 mld euro, czyli Dolny Śląsk będzie miał Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie. tyle, ile w poprzedniej perspektywie finansowej. Wiel- Zarządzam przerwę w posiedzeniu do dnia 25 lu- kopolska jest w podobnej sytuacji, więc też oczekuje- tego 2021 r. do godz. 9. my takiej alokacji, która zbliży się do tego wskaźnika Dziękuję bardzo.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 54) Spis treści TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 10 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 8,60 zł + 5% VAT