Strategia Rozwoju Gminy Koneck
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY KONECK
Dokument opracowany przez:
Gdańsk 2016
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Spis treści
1. Wprowadzenie ...... 4
2. Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Koneck ...... 6
2.1. Przestrzeń i środowisko ...... 6
Położenie administracyjne i sieć osadnicza...... 6
Położenie geograficzne i zasoby przyrodnicze...... 14
Zasoby kulturowe ...... 21
2.2. Społeczeństwo...... 23
Demografia ...... 23
Cechy społeczno-ekonomiczne mieszkańców ...... 27
Rynek pracy ...... 29
2.3. Strefa gospodarcza ...... 39
Główni pracodawcy ...... 39
Struktura podstawowych branż gospodarki ...... 40
Przedsiębiorczość ...... 46
2.4. Infrastruktura techniczna ...... 51
Infrastruktura transportowa i komunikacyjna ...... 51
Gospodarka wodno-ściekowa ...... 57
Gospodarka odpadami ...... 62
Infrastruktura elektroenergetyczna, gazowa i telekomunikacyjna ...... 64
Zasoby mieszkaniowe ...... 69
2.5. Infrastruktura społeczna ...... 73
Infrastruktura edukacyjna ...... 73
Infrastruktura sportowa ...... 77
Infrastruktura kultury ...... 78
2 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej ...... 81
2.6. Jakość rządzenia ...... 86
Możliwości budżetowe gminy ...... 86
Planowanie strategiczne i promocja gminy ...... 89
Kapitał społeczny ...... 94
2.7. Podsumowanie analizy i diagnozy ...... 99
Analiza SWOT ...... 100
3. Rozwój strategiczny ...... 105
3.1. Wizja gminy Koneck ...... 105
3.2. Misja rozwoju ...... 105
3.3. Cele strategiczne oraz operacyjne ...... 106
3.4. Zadania w ramach poszczególnych celów strategicznych i operacyjnych ...... 107
4. Zgodność ze strategicznymi dokumentami ...... 119
5. System wdrażania i monitorowania strategii ...... 125
5.1. Kluczowe instytucje i podmioty zaangażowane w proces wdrażania Strategii 125
5.2. System monitorowania i ewaluacji ...... 126
6. Główne źródła finansowania Strategii ...... 126
7. Konsultacje społeczne ...... 129
7.1. Badanie ankietowe ...... 129
7.2. Konsultacje społeczne – spotkanie z mieszkańcami ...... 139
8. Wieloletni Plan Inwestycyjny ...... 143
9. Spis rysunków, tabel i wykresów ...... 147
10. Załącznik 1: Monitoring i ewaluacja ...... 151
3 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
1. Wprowadzenie
Przedmiotem niniejszego raportu było opracowanie Strategii Rozwoju Gminy Koneck.
Zakres prac Prace nad opracowaniem Strategii rozwoju przebiegały zgodnie z zaprezentowanym i omówionym harmonogramem.
Metody i techniki badawcze W trakcie prowadzonych prac nad niniejszą Strategią, wykorzystane zostały następujące techniki badawcze:
Analiza materiałów (desk research) Jest to metoda badań społecznych, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych. W jej wyniku nastąpiło scalenie, przetworzenie i analiza danych rozproszonych dotychczas wśród rozmaitych źródeł. Analiza danych zastanych zapewniła zdobycie informacji, które można otrzymać drogą analizy opracowań i ekspertyz. Omawiana technika wolna jest od większości obciążeń charakterystycznych dla badań reaktywnych, takich jak efekt ankieterski. Pozwoliło to tym samym na uzyskanie wysoce obiektywnych informacji. Ponadto stanowiły one doskonały wstęp do dalszych badań. Wyniki uzyskane w trakcie analizy desk research mogły posłużyć bowiem do realizacji dalszych etapów badania, przede wszystkim nakierowując zespół badawczy na konkretne problemy, których analizę pogłębiono i wyjaśniono w wyniku realizacji badań reaktywnych.
Niniejsza Strategia jest zgodna z aktualnymi unijnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi wyższego rzędu, w tym m.in.:
Europa 2020;
Strategia Rozwoju Kraju do roku 2020;
Raport „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe.”;
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030;
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie (KSRR);
Polityka Transportowa Państwa;
Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego do roku 2020.
4 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Głównym źródłem informacji był Bank Danych Lokalnych. Na podstawie uzyskanych danych opracowano diagnozę strategiczną gminy Koneck. Dodatkowo w Strategii uzgodniono obowiązujące w gminie lokalne dokumenty planistyczne i strategiczne. Uwzględniony został także aspekt społeczny, gospodarczy i przestrzenny, w oparciu o zadania określone w ustawie o samorządzie gminnym oraz inne ustawy szczególne.
Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo (CATI) Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo to technika służąca do realizacji badań ankietowych. Pozwala w krótkim czasie dotrzeć do dużej liczby respondentów i uzyskać od nich niezbędne informacje. Jej główną przewagą nad osobistym wywiadem kwestionariuszowym jest znacznie ułatwiony kontakt z respondentem, który może być nieobecny w swoim mieszkaniu w danym terminie.
Dobór próby: przedstawiciele grup administracji samorządowej, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, lokalnych liderów oraz mieszkańców.
Liczebność próby: 100 osób.
Termin realizacji: 02-07.11.2016 r.
Konsultacje społeczne Konsultacje społeczne to sposób uzyskiwania opinii, stanowisk, propozycji itp. od przedstawicieli instytucji i osób, których w pewien sposób dotkną, bezpośrednio lub pośrednio, skutki proponowanych przez administrację działań.
Konsultacje społeczne zostały zorganizowane w porozumieniu z przedstawicielami Urzędu. W czasie ich trwania przedstawiciele grup: administracji samorządowej, przedsiębiorców, przedstawicieli organizacji pozarządowych, lokalnych liderów oraz mieszkańców uczestniczyli w dyskusji, która pozwoliła na wyodrębnienie głównych problemów występujących na terenie gminy.
Liczba uczestników: 10 osób.
Termin konsultacji społecznych: 09.11.2016 r.
5 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2. Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Koneck
2.1. Przestrzeń i środowisko Położenie administracyjne i sieć osadnicza Gmina Koneck zlokalizowana jest w południowej części województwa kujawsko- pomorskiego, w centralnej części powiatu aleksandrowskiego (Rysunek 1, Rysunek 2). Od północy graniczy z gminą Aleksandrów Kujawski, od zachodu z gminami Dąbrowa Biskupia i Zakrzewo, od południa z gminą Bądkowo, a od wschodu z gminą Raciążek i Waganiec.
Rysunek 1. Województwo kujawsko-pomorskie – podział administracyjny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego [z dn. 19.10.2016 r.]
6 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 2. Powiat aleksandrowski - podział administracyjny
Źródło: http://archiwum.gm-aleksandrow-kujawski.rbip.mojregion.info/www.bip.gmina- aleksandrowkujawski.pl/upload/pliki/Powiat.jpg [z dn. 19.10.2016 r.]
Położenie gminy Koneck jest dogodne pod względem odległości do większych miast.. Najbliższe miasta, będące w zasięgu około 30 km (odległość liczona od wsi Koneck), to:
Aleksandrów Kujawski około10 km na północ,
Ciechocinek około 12 km na północny-zachód,
Toruń około 27 km na północ,
Inowrocław około 31 km na zachód,
Włocławek około 28 km na południowy-wschód.
Gmina Koneck posiada status gminy wiejskiej. Jej powierzchnia wynosi 68 km2 i zajmuje 38% województwa kujawsko-pomorskiego i 14,32% powiatu aleksandrowskiego. Wśród pozostałych jednostek administracyjnych powiatu, przedmiotowa gmina wiejska zajmuje czwartą pozycję pod względem powierzchni.
7 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 1. Powierzchnia wybranych jednostek administracyjnych w Polsce w 2015 r.
Obszar administracyjny Powierzchnia [km2]
WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE 17 972 Powiat aleksandrowski 475 Aleksandrów Kujawski (1) 7 Ciechocinek (1) 15 Nieszawa (1) 10 Aleksandrów Kujawski (2) 131 Bądkowo (2) 80 Koneck (2) 68 Raciążek (2) 33 Waganiec (2) 55 Zakrzewo (2) 76 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
W skład przedmiotowej gminy wchodzi 19 sołectw (Rysunek 3):
Brzeźno Ossówka
Chromowola Pomiany
Jeziorno Romanowo
Kajetanowo Spoczynek
Kamieniec Straszewo
Koneck (siedziba gminy) Święte
Kruszynek Zapustek
Kruszynek–Kolonia Zazdromin
Młynek Żołnowo
Opalanka
8 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 3. Gmina Koneck
Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c4/Koneck_%28gmina%29_location_map.png
Najbardziej zaludnionym sołectwem na terenie gminy Koneck (dostępne dane na 2014 r.) było Straszewo, w którym mieszkało o 92,85% więcej osób niż w Zazdrominie – jednostka o najmniejszej liczbie mieszkańców. Natomiast we wsi Koneck wówczas zamieszkiwało 634 osób, tj. o 11,08% mniej ludzi niż Straszewie.
Liczba ludności w pozostałych sołectwach była znacznie niższa. Powyżej 100 osób mieszkało w ośmiu sołectwach (Chromowola, Spoczynek, Brzeźno, Zapustek, Pomiany, Kamieniec, Kruszynek, Kajetanowo), a poniżej 100 osób w dziewięciu (Żołnowo, Jeziorno, Młynek, Święte, Romanowo, Ossówka, Opolanka, Kruszynek-Kolonia, Zazdromin).
Szczegółową liczbę mieszkańców sołectw gminy Koneck przedstawia poniższy Wykres 1.
9 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 1. Liczba ludności w sołectwach gminy Koneck w 2014 r.
Straszewo 713 Koneck 634 Chromowola 251 Spoczynek 212 Brzeźno 175 Zapustek 150 Pomiany 111 Kamieniec 110 Kruszynek 109 Kajetanowo 107 Żołnowo 98 Jeziorno 97 Młynek 97 Święte 95 Romanowo 92 Ossówka 89 Opolanka 72 Kruszynek-Kolonia 65 Zazdromin 51
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck 2016 r.
Dotychczas w gminie obowiązuje tylko jeden plan miejscowy, zatwierdzony 29 grudnia 2000 r. przez Radę Gminy uchwałą Nr XX/134/2000 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów wielofunkcyjnych we wsiach Chromowola i Brzeźno w gminie Koneck. Pozostała część jednostki wiejskiej wolna jest od zapisów prawnych dotyczących użytkowania terenu.
W związku z tym, przeznaczenie większości obszarów gminy, zależne jest od wydawanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. Niemniej jednak, wydawanie dużej liczby decyzji o warunkach zabudowy jest niekorzystne w kontekście spójnego planowania, jak i zorganizowanego rozwoju przestrzennego.
Znaczna część powstałych inwestycji na terenie przedmiotowej jednostki wiejskiej, zrealizowanych było na mocy uzyskanych decyzji o warunkach zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego.
W latach 2004-2014 Urząd Gminy Koneck wydał razem 432 decyzji o warunkach zabudowy. Najwięcej z nich dotyczyło obiektów mieszkaniowych (115) i zabudowy zagrodowej (106). W ciągu 10 lat najmniej decyzji dotyczyło: obiektów kultu religijnego, budynków leśniczówek i obiektów letniskowych (po jednej decyzji) oraz obiektów produkcji, składów, magazynów (6 decyzji) i stawów hodowlanych (4).
10 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Dokładne dane dotyczące wydanych decyzji o warunkach zabudowy w gminie Koneck przedstawia poniższa Tabela 2.
Tabela 2. Wydane decyzje o warunkach zabudowy w gminie Koneck w latach 2004-2014
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
RAZEM
obiekty mieszkaniowe 5 5 2 11 18 11 10 16 18 9 10 115 obiekty zabudowy 20 26 18 13 3 5 8 3 5 3 2 106 zagrodowej budynki garażowe, gospodarcze 1 5 7 3 2 4 5 3 8 6 8 52 i inwentarskie obiekty produkcji 1 1 3 1 1 3 3 4 5 3 4 29 rolniczej obiekty usługowe 4 1 3 4 3 4 1 3 1 24 obiekty produkcji, 1 1 1 1 2 6 składów i magazynów obiekty kultu 1 1 religijnego budynek leśniczówki 1 1
obiekty letniskowe 1 1
stawy hodowlane 1 3 4 infrastruktura 2 2 4 7 2 3 2 1 23 techniczna modyfikacja decyzji o warunkach 1 7 4 6 4 9 13 18 8 70 zabudowy RAZEM 30 44 31 39 38 44 37 39 56 40 34
Źródło: Rejestr decyzji o warunkach zabudowy wydanych przez Urząd Gminy w Konecku w latach 2004-20141
Gmina Koneck jest typową jednostką rolniczą. Dane statystyczne na rok 2014 (Tabela 3) wskazują, że największą część powierzchni gminy stanowiły użytki rolne (86,81%). Z kolei w strukturze gruntów rolnych znacząco dominowały obszary orne. Tylko niewielka część obszaru gminy zajęta była przez grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione (razem 7,31%). Jeszcze mniejszy udział miały grunty zabudowane i zurbanizowane (2,77%), wśród których największy odsetek stanowiły tereny komunikacyjne – drogi (75,53%). Niewiele mniejsza część powierzchni gminy zajęta była
1 Decyzje o warunkach zabudowy i decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
11 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck przez nieużytki (2,59%). W grupie gruntów pod wodami, występowały tylko obszary pod wodami płynącymi. Nieużytki także zalegały na niewielkiej części powierzchni (2,59%).
Tabela 3. Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy w 2014 r. Udział w powierzchni Wyszczególnienie powierzchni Powierzchnia [ha] gminy [%] Użytki rolne razem, w tym m.in.: 5 889
grunty orne 5 293 86,81% sady 106
łąki i pastwiska trwałe 330 Grunty leśne oraz zadrzewione 496 i zakrzewione razem, w tym m.in.: 7,31% lasy 494
grunty zadrzewione i zakrzewione 2 Grunty pod wodami razem 35
wody płynące 35 0,52% wody stojące 0 Grunty zabudowane i zurbanizowane 188 razem, w tym m.in.:
tereny mieszkaniowe 28 tereny przemysłowe 0
tereny inne zabudowane 8 2,77% tereny zurbanizowane 2 niezabudowane tereny rekreacji i wypoczynku 2 tereny komunikacyjne - drogi 142
tereny komunikacyjne - kolejowe 6 Użytki ekologiczne 0 0%
Nieużytki 176 2,59% Tereny różne 0 0%
Razem 6 784 100%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
W stosunku do całej powierzchni gminy Koneck, największy areał zajmowały grunty orne stanowiące prawie 80%. Użytki orne znacznie dominowały nad pozostałymi gruntami, które obejmowały razem niecałe 20%. Wśród nich najmniejszy odsetek tyczył się gruntów będących pod wodami (0,52%).
12 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 2. Udział gruntów w stosunku do powierzchni gminy w 2014 r.
2,77% 2,59% grunty orne 0,52% sady 7,31% 1,56% 4,86% łąki i pastwiska trwałe
grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 78,02% grunty pod wodami
grunty zabudowane i zurbanizowane nieużytki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.
WNIOSKI
1. Bliskie położenie do dużych miast;
2. Gmina Koneck zajmuje dość dużą powierzchnię województwa, tj. 38%;
3. Zajmuje czwartą pozycję w powiecie pod względem jej powierzchni;
4. Silnie rozwinięta sieć osadnicza – 19 sołectw;
5. Obowiązuje tylko jeden plan miejscowy dla Chromowola i Brzeźna, pozostałe tereny wolne są od prawa miejscowego;
6. Rozwój urbanistyczny oparty na decyzjach o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu oraz decyzjach o ustaleniu lokalizacji celu publicznego;
7. Rolniczy charakter gminy (86,81% powierzchni zajmują użytki rolne);
8. Znaczna przewaga gospodarstw rolnych liczących powyżej 15 ha.
13 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Położenie geograficzne i zasoby przyrodnicze Pod względem podziału fizyczno-geograficznego2 gmina Koneck położona jest w obrębie prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pojezierze Wielkopolskie oraz na pograniczu dwóch mezoregionów: Równiny Inowrocławskiej i Kotliny Toruńskiej.
Praktycznie cały obszar gminy wiejskiej znajduje się w granicach Równiny Inowrocławskiej, liczącej 1 540 km2. Powierzchnia mezoregionu charakteryzuje się płaską równiną morenową, urozmaiconą przez drobne zagłębienia bezodpływowe i niewielkie pojedyncze pagórki. W części południowej Równiny Inowrocławskiej przebiega ze wschodu na zachód dolina Bachorzy.
Niewielki, wschodni fragment gminy Koneck leży w najniżej położonej części Kotliny Toruńskiej, jaką jest równina zalewowa i tarasy Wisły. Mezoregion ten, o powierzchni 1 844 km2, stanowi pradolinę Wisły odciętej od Równiny Inowrocławskiej stromą na około 40 m, krawędzią. Kotlina Toruńska charakteryzuje się występowaniem wysokich pradolin, sandr i płytkich zagłębień wytopiskowych oraz wzniesień wydmowych.
Ze względu na charakter obu mezoregionów, rzeźba terenu gminy Koneck posiada dość monotonny krajobraz. Powierzchnię jednostki wiejskiej kształtuje wysoczyzna morenowa płaska i równina wodnolodowcowa. W jej strukturze, występują także nielicznie formy pochodzenia rzecznego i eolicznego oraz utworzone przez roślinność i człowieka.
Teren gminy w większości położony jest na glinach zwałowych, ich zwietrzelinach oraz piaskach i żwirach. Wschodnią część jednostki zajmują piaski i żwiry sandrowe. Niewielką powierzchnię w północnej części gminy zajmują gliny, piaski i gliny z rumoszami, soliflukcyjno-deluwialnymi. Natomiast w środkowo-zachodnim i środkowo-południowym fragmencie jednostki zgromadziły się piaski eoliczne. Pod względem przydatności terenów do zabudowy, najlepsze są gliny zwałowe oraz piaski i żwiry o dobrej nośności, z kolei najgorsze, to słabonośne piaski eoliczne.
2 Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
14 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 4. Jednostki geologiczne występujące na terenie gminy Koneck
Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy geologicznej 1:50 00003
Budowa geologiczna, jak i powierzchniowe formy geomorfologiczne całego regionu świadczą o występowaniu pokładów złóż kruszywa naturalnego (tj. piasku, żwiru, gliny zwałowej) i pokładów torfu. Surowce te szczególnie wykorzystywane są dla potrzeb lokalnych w budownictwie i drogownictwie. Jednakże, na terenie gminy Koneck brak jest udokumentowanych złóż kopalin podstawowych i pospolitych. Występują za to pokłady torfów. Ulokowane są one w obrębie dolin rzecznych i w różnego rodzaju, najczęściej bezodpływowych zagłębieniach w obrębie wysoczyzny morenowej. Na terenie gminy Koneck torfowiska zaliczane są do niskich (miąższość od 1 do 3 m), zasobne w substancje odżywcze organiczne i mineralne. Najczęściej spotykanymi rodzajami torfowisk w obrębie gminy, są: drzewne, drzewno-trzcinowe, turzycowe i trzcinowo-turzycowe. Ich występowanie jest bardzo cenne, gdyż stanowią, wraz z bagniskami i mokradłami, naturalne zbiorniki retencyjne. Podstawową ich funkcją jest magazynowanie wód i regulowanie ich sezonowych wahań4.
3 http://bazagis.pgi.gov.pl/website/cbdg/viewer.htm 4 Złoża kopalin [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016r.
15 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Na terenie gminy Koneck wszystkie wody podziemne występują w utworach czwartorzędowych. Pośród typów wód podziemnych najpowszechniejszymi są:
wody gruntowe – zalegają najpłycej i oddzielone są od powierzchni ziemi przepuszczalną strefą ponad zwierciadłem wody (strefa aeracji), zasilane są przez infiltrujące opady atmosferyczne;
wody wgłębne – znajdujące się w warstwach wodonośnych pokrytych utworami słabo przepuszczalnymi;
wody głębinowe –izolowane od powierzchni ziemi większymi kompleksami utworów nieprzepuszczalnych.
Gmina Koneck leży na obszarze jednolitej części wód podziemnych (JCWPd) nr 45, która obejmuje zlewnie rzeki Tążyny i Zielonej Strugi. Oba cieki należą do regionu wodnego Dolnej Wisły. Najistotniejsze ze wszystkich poziomów JCWP nr 45, ze względu na wodę pitną, stanowią międzymorenowe warstwy wodonośne.
W odniesieniu do krajowego podziału wód podziemnych, tj. na Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP), znaczna część gminy wiejskiej leży w zasięgu GZWP nr 144 „Zbiornik Dolina Kopalna Wielkopolska”. Zbiornik ten stanowi obszar zasilania oraz rozprzestrzeniania zwykłych (słodkich, czyli słabo zmineralizowanych) wód podziemnych, które ze względu na znaczenie zasobowe i jakość wód (w tym także podatność na zanieczyszczenia) wymagają szczególnej ochrony5.
Około 1 km od granicy gminy w kierunku wschodnim, przepływa Wisła. Cała powierzchnia jednostki wiejskiej zaliczana jest do jej dorzecza. Przy czym, sam obszar gminy ubogi jest w stałe wody płynące, natomiast liczne są cieki i rowy funkcjonujące okresowo. Powodem tego zjawiska jest niski poziom opadów atmosferycznych, które często nie przekraczają 500 mm, oraz cechy rzeźby i powierzchniowej budowy geologicznej, które sprzyjają dużym stratom wody na skutek parowania.
Jedynym ciekiem stale płynącym przez gminę Koneck jest Tążyna, wraz z jej dopływami: Tążyna I i Mała Tążyna. Źródło rzeki znajduje się na mokradłach Błot Ostrowskich, dalej ciągnie się na 49,8 km i uchodzi do Wisły w Otłoczynie.
5 Zasoby wód podziemnych [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
16 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wody powierzchniowe stojące występują w obrębie den dolinnych i obniżeniach położonych na poziomie wód gruntowych. Do obiektów obszarowych należą liczne mokradła, oczka wodne, stawy przy dawnych parkach dworskich oraz stawki i zbiorniki powstałe na skutek wydobywania torfów. Największe z nich występują koło Brzeźna, na północ od Kruszynka i Osówki oraz między wsiami Młynek, Jeziorno i Ostrowo. Poziom wody w zbiornikach determinowany jest wielkością opadów atmosferycznych6.
Według mapy „Potencjalnej roślinności naturalnej Polski”7 na obszarze gminy Koneck występuje sześć typów potencjalnych zbiorowisk. Wśród nich dominują grądy środkowoeuropejskie, odmiany kujawskiej, serii ubogiej. Tylko niewielki północny fragment jednostki wiejskiej zajęty jest przez grądy serii żyznej.
6 Zasoby wód powierzchniowych [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r. 7 J.M. Matuszkiewicz, 2008, Potencjalna roślinność naturalna Polski, IGiPZ PAN, Warszawa
17 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 5. Obszar gminy Koneck na tle mapy „Potencjalnej roślinności naturalnej Polski”
Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy „Potencjalnej roślinności naturalnej Polski” (Matuszkiewicz, 2008)
18 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Skupiska leśne zajmują 505,29 ha powierzchni gminy Koneck. Stanowią one zaledwie 0,12% lasów województwa kujawsko-pomorskiego i 0,01% lasów Polski z ogólnej powierzchni leśnej na terenie jednostki wiejskiej. Lasy publiczne stanowią natomiast 67,35%, z czego zdecydowana większość jest pod zarządem Skarbu Państwa. Pozostałe grunty leśne (162 ha) znajdują się w rękach prywatnych.
Administracyjnie lasy na terenie gminy Koneck należą do Nadleśnictwa Gniewkowo nadzorowane przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Toruniu. Ogólna powierzchnia Lasów Państwowych na terenie gminy wynosi 336,41 ha.
Szczegółowe dane powierzchni leśnych w gminie, regionie i kraju zawiera poniższe zestawienie wskaźników (Tabela 4).
Tabela 4. Powierzchnia gruntów leśnych [ha] w 2015 r. Gmina Koneck woj. kujawsko- Polska pomorskie ogółem 505,29 431 247,74 9 420 080,07 grunty leśne publiczne 343,29 382 138,28 7 654 203,65 ogółem grunty leśne publiczne 340,29 378 495,70 7 547 198,86 Skarbu Państwa grunty leśne publiczne Skarbu Państwa 336,41 377 122,45 7 298 854,60 w zarządzie Lasów Państwowych grunty leśne prywatne 162,00 49 109,46 1 765 876,42 lesistość [%] 7,4% 23,4% 29,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Stosunek pokrycia gruntów lasami w granicach gminy w stosunku do jej powierzchni (tzw. lesistość), wynosi 7,4%. Największe skupiska leśne znajdują się w północno- wschodniej części gminy (tj. na terenie sołectwa Jeziorno i Romanowo), które zwyczajowo nazywane są „Lasem Koneckim”. Duży kompleks leśny występuje także na wschód od Straszewa. Skupiska leśne tworzy głównie sosna, rzadziej modrzew i świerk. Wśród drzew iglastych występują drzewostany liściaste, które wytworzyły się na siedliskach wilgotnych (dęby, lipy) i suchych (brzozy).
Innymi formami terenów zielonych występujących w obrębie gminy są zadrzewienia i zakrzewienia. Największe skupiska zadrzewień śródpolnych mają miejsce wzdłuż większości dróg, a także w rejonie oczek wodnych, cieków, rowów i miedz. Głównymi
19 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck gatunkami stanowiące te zadrzewienia, są: czarny bez, czeremcha, topole, wierzby, olcha, jesiony, olsze czarne i kalina koralowa8.
Tereny zielone wpływają także na występowanie dzikich zwierząt. W okolicach gminy żyje zwierzyna gruba (jelenie, daniele, sarny i dziki) i drobna (lisy, zające, bażanty, kuropatwy, borsuki, kuny i inne). W drzewostanie spotkać można gniazdujące ptaki chronione (błotniak stawowy, bocian biały, bocian czarny, błotniak łąkowy, kruk, kulig i trzciniak). Wśród zabudowy antropogenicznej występują: jaskółki, dymówka, oknówka, jerzyk, wróbel, mazurek i kopciuszek. Jednakże, ogrody warzywne, obrzeża sadów, zakrzewienia i zadrzewienia związane z siedzibami ludzkimi zasiedlają takie gatunki ptaków jak: pokrzewki cierniówka, zaganiacz, gąsiorek, makolągwa i kulczyk.
Pomimo niewielkiej powierzchni gruntów naturalnych, w tym szczególnie: lasów (494 ha), zadrzewień i zakrzewień (2 ha) oraz gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi (35 ha), w ogólnej strukturze powierzchni gminy Koneck, w jej granicach zostały utworzone formy ochrony przyrody.
Obszarów i obiektów chronionych prawem w jednostce wiejskiej jest niewiele. Wśród nich wyróżnia się:
Rezerwat Przyrody „Uroczysko Koneck” – zajmuje 81,23 ha powierzchni; utworzony został na mocy rozporządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy z dnia 17 listopada 2015 r. na około 200-hektarowym terenie leśnym między Młynkiem, Podgórzem, Spoczynkiem a Jeziornym; jest to rezerwat leśny (typ leśny i borowy, podtyp lasów nizinnych), którego celem ochrony jest zabezpieczenie i zachowanie rzadkich w tej części Polski niżowych zbiorowisk leśnych, Ponadto, w celu ograniczenia potencjalnych zagrożeń zewnętrznych rezerwatu, wyznaczono otulinę rezerwatu o łącznej powierzchni 8,79 ha; cały obszar rezerwatu przyrody wraz z otuliną leży w granicach gminy Koneck na działkach nr 68/1 i 69 (obręb ewidencyjny Młynek);
Pomniki przyrody w formie drzew, to:
dąb o wysokości 18 m i obwodzie 270 cm rosnący w miejscowości Chromowola, dąb o wysokości 19 m i obwodzie 325 cm rosnący w miejscowości Zapustek.
8 Flora [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
20 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Gmina zlokalizowana jest w obrębie Równiny Inowrocławskiej i Kotliny Toruńskiej w województwie kujawsko-pomorskim, atrakcyjnym przyrodniczo regionie dorzecza Wisły;
2. Rzeźba terenu uwarunkowana wysoczyzną morenową płaską i równiną wodnolodowcową;
3. Przewaga glin zwałowych, ich zwietrzelin oraz piasków i żwirów;
4. Pokłady wód czwartorzędowych;
6. Bardzo małe występowanie wód powierzchniowych;
7. Grunty leśne głównie w posiadaniu Skarbu Państwa;
8. Występowanie dwóch form ochrony przyrody.
Zasoby kulturowe Ochroną prawą objęte są zasoby dziedzictwa kulturowego rozumiane jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru bądź struktury przestrzennej o walorach historycznych, zabytkowych, estetycznych lub artystycznych. Zasoby dziedzictwa kulturowego to istotne elementy lokalnej tożsamości, które świadczą o zachowaniu ciągłości działalności i dorobku społeczności.
Na terenie gminy Koneck mają miejsce obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków, co zwiększa walory kulturowe regionu. Na liście niniejszej ewidencji, widnieje 46 obiektów. Trzy z nich widnieją w wykazie rejestru zabytków i są objęte szczególną ochroną konserwatorską.
Obiektami z terenu gminy, widniejące w rejestrze zabytków, są:
Kościół murowany parafialny w Konecku, rzymsko-katolicki p.w. Św. Prokopa z 1862-1909 (nr rejestru A/485);
21 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Kościół drewniany parafialny w Straszewie, rzymsko-katolicki p.w. Św. Marcina (nr rejestru A/177);
Wiatrak – paltrak drewniany z 1925 r. w Powianach (nr rejestru 197/A).
W gminie Koneck zlokalizowane są także inne zabytki – ujęte do Gminnej Ewidencji Zabytków. Wśród nich na uwagę zasługuje m.in.:
Alejka lipowa (w części szpaler) w Konecku-Chromowoli,
Cmentarz ewangelicki: nagrobki historyczne, starodrzew, w Kamieńcu z końca XIX w.,
Figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem w Straszewie, z 2 połowy XIX w.,
Linia kolejki wąskotorowej relacji Straszewo – Koneck,
Park dworski w Święte.
Oprócz powyższych pamiątek nieruchomych, gmina jest również w posiadaniu zabytków ruchomych. Wszystkie zabytki ruchome gminy Koneck wpisane do wojewódzkiej ewidencji konserwatorskiej znajdują się w zasobach dwóch świątyń: kościoła p.w. św. Prokopa w Konecku (27 obiektów) oraz p.w. św. Marcina w Straszewie (54 obiekty)9.
Na terenie jednostki wiejskiej zewidencjonowano 240 stanowisk archeologicznych. Trzy z nich znalazły się na liście rejestru zabytków:
Grodzisko w Brzeźnie,
Relikty dworu w Brzeżnie,
Relikty dworu w Święte.
Każde z nich objęte jest szczególną ochroną konserwatorską.
Ze względu na postępującą degradację zachowanych obiektów, władze gminy powinny zabiegać o zahamowanie niszczejących procesów oraz podejmować działania na rzecz poprawy stanu zachowania zabytków.
Zgodnie z celami strategicznymi rozwoju regionu (wysoka aktywność turystyczna, edukacyjna i gospodarcza) należałoby przywrócić do użytku nieczynną kolejkę wąskotorową łączącą dwa ośrodki – Koneck i Straszewo, która stanowiłaby sporą
9 Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych i ruchomych [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
22 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck atrakcję turystyczną dla wszystkich mieszkańców. Wycieczkę kolejką wąskotorową można by połączyć z wizytą w innym, stworzonym głównie dla celów edukacyjnych, miejscu – skansenie wiatraków, w którym prowadzone byłyby pokazy dawnych technik mielenia mąki (wiatraki zakupione i przeniesione z Pomian i Ossówki)10.
WNIOSKI
1. Występowanie wielu obiektów o walorach kulturalno-historycznych;
2. Prowadzenie Gminnej Ewidencji Zabytków – 46 obiektów;
2. Trzy zabytki wpisane do rejestru zabytków;
3. Zabytki ruchome wpisane do wojewódzkiej ewidencji konserwatorskiej;
4. Odkrycie 240 stanowisk archeologicznych.
2.2. Społeczeństwo Demografia Liczba ludności w gminie Koneck w 2015 r. wyniosła 3 233 osób, co stanowiło 5,82% mieszkańców powiatu aleksandrowskiego. Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę według płci. Liczebność obu płci była dość wyrównana (tylko o 7 kobiet więcej). Współczynnik feminizacji (określający wzajemne relacje między liczbą kobiet i mężczyzn, tj. liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn) wyniósł 100 osób. W latach 2010-2015 liczba ludności zmieniła się nieznacznie - o 140 osoby. Należy także zaznaczyć, że w 2015 r. urodziło się więcej kobiet (13) niż mężczyzn (9), a wskaźnik przyrostu naturalnego, czyli różnica między liczbą urodzeń żywych i zgonów ogółem, wyniósł -14.
10 „Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck” – Część II – Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
23 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 3. Liczba ludności wg płci w gminie w latach 2010-2014
4000
3000 1699 1672 1655 1629 1621 1620 2000
1000 1674 1668 1648 1630 1605 1613
0 2010 2011 2012 2013 2014
kobiety mężczyźni
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Poddając analizie poniższy wykres, należy zwrócić uwagę na fakt, że liczba mężczyzn przewyższa liczbę kobiet w przedziałach: 10-19, 25-44 i 50-64 lat. Natomiast liczba kobiet przewyższa liczbę mężczyzn w przedziałach wieku: 0-9, 20-24, 45-49, 65-85 i dalszych latach.
Wykres 4. Piramida wieku mieszkańców gminy w 2015 roku
85 ≤ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
150 100 50 0 50 100 150
męźczyźni kobiety
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Gęstość zaludnienia w 2015 roku gminie Koneck była o wiele niższa od wskaźnika całego powiatu aleksandrowskiego. Na koniec 2015 r. zagęszczenie ludności, według
24 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck faktycznego miejsca zamieszkania, wyniosła 48 osób/km2. Jak wynika z poniższego wykresu, wskaźnik gęstości zaludnienia nie jest wysoki, co wynika z rozległych terenów rolniczych zlokalizowanych w regionie.
Wykres 5. Gęstość zaludnienia w gminie Koneck i powiecie aleksandrowskim w latach 2010-2015
150 119 118 118 118 117 117
100
50 49 49 48 48 48 50
0 2010 2011 2012 2013 2014
gmina Koneck powiat aleksandrowski
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Struktura mieszkańców została przedstawiona na poniższych wykresach. W 2015 roku największą grupę stanowiły osoby w wieku produkcyjnym (62,9% społeczeństwa), tj. w wieku 17-64. Różnica pomiędzy liczbą osób, które wchodzą na rynek pracy a liczbą osób wieku poprodukcyjnym wynosi -1,6%. Nie jest to zjawisko pozytywne, ze względu na pojawiające się ryzyko braku naturalnego zastąpienia osób w wieku poprodukcyjnym na rynku pracy w regionie. Należy także podkreślić, że w latach 2010-2015 spadek liczby mieszkańców nastąpił w grupie osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. W grupie wiekowej poprodukcyjnej odnotowano wzrost mieszkańców, tj. o 22 osób. Wskaźnik obciążenia demograficznego wynosi dla poszczególnych grup:
59,1 osób w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym;
109,2 osób w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym;
30,9 osób w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym.
25 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 6 Liczba mieszkańców wg grupy Wykres 7. Procentowy rozkład liczby mieszkańców wg grupy
3500 100%
90%
17,9%
18,1% 18,1%
18,7%
605 19,2%
3000 19,4%
606
599
609 627 618 80% 2500 70% 60% 2000
50%
61,2%
61,4%
61,8%
2063
62,2%
2051
62,4%
2041
62,9% 2027
1500 2014 2032 40%
1000 30% 20% 500
10%
705
683
663
623
594
574
20,9%
20,4%
20,1%
19,1% 18,4% 0 0% 17,8% 2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014
w wieku poprodukcyjnym w wieku poprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku przedprodukcyjnym w wieku przedprodukcyjnym
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Obszar gminy Koneck w latach 2011- 2014 charakteryzował się ujemnym saldem migracji wewnętrznych na pobyt stały. Tylko w 2010 r. i 2015 r. odnotowano dodatnie wartości dla tego wskaźnika. W roku 2013 zarejestrowano najmniejszy poziom salda migracji wewnętrznych (-20), podczas gdy w 2015 r. wskaźnik ten wyniósł +7 osób. W przypadku migracji zagranicznych, saldo każdego roku utrzymywało się na poziomie 0.
Wykres 8. Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagraniczne w gminne w latach 2010-2015
10 7 5 1 0 0 0 0 0 -5 -10 -9 -15 -11 -20 -15 -25 -20 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
26 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Równomierny podział ludności według płci;
2. Malejąca liczba mieszkańców;
2. Stosunkowo niski wskaźnik gęstości zaludnienia;
3. Dominacja mieszkańców w wieku produkcyjnym;
4. Odpływ ludności z terenów gminy;
Cechy społeczno-ekonomiczne mieszkańców W 2015 roku największą grupę, według funkcjonalnych grup wiekowych, stanowiły kobiety powyżej 65 roku życia (tj. o 102 kobiet więcej). U mężczyzn natomiast to wiek 25- 34 lat. Najmniejszą grupą wiekową zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn, były osoby mające 0-2 lat.
W 2015 roku, największą grupę stanowiły osoby w wieku 65 i więcej lat (17% wszystkich mieszkańców) oraz 25-44 lat (14%-15% mieszkańców). Natomiast najmniejszą – 0-2 lata (2% mieszkańców).
27 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 9. Liczba mieszkańców wg funkcjonalnych grup wiekowych oraz płci w gminie w 2015 r.
1600 217 319 1400
250 1200 205
203 1000 198
238 800 208
600 255 231
400 120 124 86 65 52 200 59 100 102 61 69 0 31 40 mężczyźni kobiety
0-2 3-6 7-12 13-15 16-19 20-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Bank Danych Lokalnych nie dysponuje informacjami na temat wykształcenia mieszkańców gminy Koneck. W związku z tym analizie poddano dane pochodzące z Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 r. dla poziomu powiatu. Jak wynika z poniższej tabeli, największą grupę mieszkańców stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (27%) i podstawowym ukończonym (21%). Najmniej osób skończyło edukację z wykształceniem podstawowym nieukończonym (1%). Tylko około 10% społeczeństwa powiatu aleksandrowskiego posiadało wykształcenie wyższe, w tym 3 123 kobiet i 1 912 mężczyzn.
Tabela 5. Poziom wykształcenia społeczeństwa powiatu aleksandrowskiego w 2011 roku
Poziom wykształcenia ogółem [%] liczba mężczyzn liczba kobiet
podstawowe nieukończone 1% 245 388
podstawowe ukończone 21% 4532 5778
gimnazjalne 5% 1328 1137
zasadnicze zawodowe 27% 7796 5173
średnie zawodowe 14% 3597 3220
28 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Poziom wykształcenia ogółem [%] liczba mężczyzn liczba kobiet
średnie ogólnokształcące 14% 2492 4202
wyższe 10% 1912 3123 Źródło: Narodowy Spis powszechny 2011 r.
WNIOSKI
1. Największą grupę, według funkcjonalnych grup wiekowych stanowiły kobiety w wieku powyżej 65 lat (9,87% wszystkich mieszkańców);
2. Stosunkowo niskie wykształcenie mieszkańców gminy;
3. Największą grupę mieszkańców stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (27,9%) - niekorzystna struktura zatrudnienia;
4. Tylko 10% społeczeństwa powiatu aleksandrowskiego posiadało wykształcenie wyższe.
Rynek pracy Liczba osób pracujących w gminie Koneck w przeciągu pięciu lat zmieniała się. Od 2010 do 2012 roku liczba zatrudnionych spadła o 34,9%, następnie wzrosła o 34,6% i w 2015 roku wskaźnik wyniósł 283 osób. Najmniej zatrudnionych było w 2012 i 2013 roku, najwięcej w 2010 i 2015 roku. Podobny rozkład wartości osób pracujących zarejestrowano według płci. W stosunku do 2010 roku, w 2015 roku liczba pracujących kobiet wzrosła o 7,2%, podczas gdy liczba mężczyzn spadła o 10,1%.
W 2010 roku 55,0% wszystkich pracujących ogółem stanowili mężczyźni, z kolei w 2015 roku sytuacja była odwrotna. Wśród wszystkich zatrudnionych przeważały kobiety (59,0%). Tego samego roku w gminie Koneck na 1000 mieszkańców pracowało 88 osób.
29 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 10. Liczba osób pracujących według płci w gminie w latach 2010-2015
300 284 283 260 250 245
200 197 185 135 167 150 155 146 129 125 119 124 116 100 99 66 73 50
0 2010 2011 2012 2013 2014 2015
ogółem mężczyźni kobiety
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Ze względu na agregację danych dostępnych w ramach publikacji Głównego Urzędu Statystycznego, poniżej przedstawiono zestawienie dotyczące źródeł utrzymania ludności w powiecie aleksandrowskim (wg Narodowego Spisu Rolnego 2011).
Największy udział osób przypadł na „utrzymywanych” (30,8%). Drugie miejsce w zestawieniu przypadło na osoby zajmujące się pracą na rachunek własny poza rolnictwem (29,2%). Niezarobkowe źródło w postaci emerytury, przypadło na 17,9% mieszkańców powiatu, z kolei w postaci renty już tylko 5,3%. Podobny odsetek osób utrzymywało się z pracy w rolnictwie (5,2%). Pozostałe źródła wyszczególnione w analizowanym zestawieniu uzyskały wskaźniki udziału równe lub poniżej 5%.
Wykres 11. Liczba osób według źródła utrzymania w powiecie aleksandrowskim na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego 2011
nieustalone; 2 248; 4,0% praca najemna poza rolnictwem; 16 455; 29,2%
utrzymywani; 17 315; 30,8%
praca na rachunek własny poza rolnictwem lub dochody z wynajmu; 1 542; 2,7%
praca w rolnictwie; pozostałe źródła; 2 693; 2 917; 5,2% 4,8% niezarobkowe źródło, niezarobkowe źródło, emerytura; 10 094; 17,9% renta; 2 994; 5,3%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
30 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Ze względu na brak dostępnych aktualnych danych z zakresu źródeł utrzymania gospodarstw domowych, dalszej analizie poddane zostały informacje zawarte w Narodowym Spisie Powszechnym z 2002 roku.
W 2002 roku wszystkich gospodarstw domowych w gminie Koneck było 1 122. Wśród nich najwięcej (41,35%) utrzymywało się ze źródła niezarobkowego. Najczęstszym takim źródłem była emerytura rolna. O 61 mniej gospodarstw domowych utrzymywało się z pracy najemnej na własny rachunek. Wśród tych rodzin, najwięcej zarabiało pracując w swoim gospodarstwie rolnym. Natomiast utrzymujących się z samej pracy najemnej było 241 rodzin, z czego prawie połowa pracowała poza rolnictwem w sektorze prywatnym.
Tabela 6. Źródło utrzymania gospodarstw domowych w gminie w 2002 r.
liczba gospodarstw źródło utrzymania gospodarstwa domowego domowym
praca najemna na własny rachunek 406
- poza rolnictwem 29
- w swoim gospodarstwie rolnym 368
- w rolnictwie poza swoim gospodarstwem rolnym 9
praca najemna 241
- poza rolnictwem w sektorze publicznym 104
- poza rolnictwem w sektorze prywatnym 110
- w rolnictwie w sektorze publicznym 0
- w rolnictwie w sektorze prywatnym 27
niezarobkowe 467
- emerytura pracownicza, kombatancka i pochodne 103
- emerytura rolna 213
- renta z tytułu niezdolności do pracy 82
- renta socjalna 3
- renta rodzinna 18
- zasiłek dla bezrobotnych 18
- zasiłek pomocy społecznej 6
- inne niezarobkowe źródło 24
31 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego 2002 r. (GUS)
W gospodarstwach domowych w gminie Koneck najwięcej osób utrzymywała się z pracy w rolnictwie (559 osób, w tym 52% kobiet i 48% mężczyzn). Większy udział mężczyzn odnotowano w odniesieniu do źródła utrzymania w dziale: praca poza rolnictwem, na rachunek własny lub z najmu; niezarobkowe źródło – emerytura i renta; pozostałe niezarobkowe. W przypadku kobiet była to praca poza rolnictwem, najemna i praca w rolnictwie. Szczegółowe dane dotyczące liczby osób i ich udziału według źródła utrzymania przestawia Tabela 7.
Tabela 7. Ludność utrzymywana według głównego źródła utrzymania mieszkająca w gminie w 2002 r.
liczba osób udział udział kobiety mężczyźni ogółem kobiet mężczyzn
praca poza rolnictwem, 369 192 177 52% 48% najemna
praca poza rolnictwem, na 64 30 34 47% 53% rachunek własny lub z najmu
praca w rolnictwie 559 289 270 52% 48%
niezarobkowe źródło, 67 23 44 34% 66% emerytura
niezarobkowe źródło, renta 84 33 51 39% 61%
pozostałe niezarobkowe 125 55 70 44% 56% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego 2002 r. (GUS)
W 2015 roku w powiecie aleksandrowskim było 8 403 osób pracujących11 (według innego podziału niż PKD), którzy średnio otrzymywali 3 099,06 zł wynagrodzenia brutto.
Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Koneck 223 osób wyjeżdżało do pracy do innych gmin, natomiast 65 pracujących przyjeżdżało do pracy spoza gminy wiejskiej. Saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosiło -15812.
W gminie Koneck wśród wszystkich aktywnych zawodowo mieszkańców 35,1% pracowało w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 17,5% w przemyśle i budownictwie, 9,7% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów,
11 Pracujący wg innego podziału niż PKD – to osoby pracujące bez pracujących w jednostkach budżetowych działających w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego, osób pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, duchownych oraz pracujących w organizacjach, fundacjach i związkach; bez zakładów osób fizycznych o liczbie pracujących do 5 osób, 12 Opracowano na podstawie danych BDL GUS, zbiory systemu podatkowego urzędów skarbowych za rok 2006
32 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja), a 2,3% w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).
W gminie Koneck przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto zwiększyło się w latach 2010-2015 o 569 zł, wynosząc 3 099 zł w 2015 roku.
Wykres 12. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto [ zł] w gminie w latach 2010-2015
3000
2800
2600 3099 2993 2913 2400 2752 2625 2530 2200
2000 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
Udział bezrobotnych w wieku produkcyjnym zarejestrowanych w liczbie ludności gminy Koneck w 2015 roku wyniosło 11,1% (12,5% wśród kobiet i 10,0% wśród mężczyzn). Było to o 1,1 punktu procentowego więcej niż w powiecie aleksandrowskim13.
W analizowanym okresie pięciu lat, liczba bezrobotnych w gminie wahała się, ostatecznie malejąc o 4,64%. W 2015 roku bierni zawodowo w wieku produkcyjnym stanowili 6% wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy na terenie powiatu aleksandrowskiego.
Ten sam trend wahań liczby bezrobotnych odnotowano w stosunku do liczby niepracujących mężczyzn i kobiet. Najwięcej bezrobotnych, zarówno w powiecie jak i w gminie, było w 2013 roku, z kolei najmniej w 2015 roku. Wówczas, w okresie trzech lat, nastąpił 32,32% spadek liczby bezrobotnych mężczyzn i 28,13% spadek liczby bezrobotnych kobiet.
13 Dane z BDL GUS [z dnia 24.10. 2016 r.]
33 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 13. Bezrobotni zarejestrowani wg płci w powiecie i gminie w latach 2010-2015
307 324 5 000 295 246 237 4 000 226
3 000 160 164 147 160 143 122 152 114 124 123 111 115 2 000
1 000
242 402 914 049 584 765 170 157 500 560 303 883 072 245 414 489 281 882
4 4 4 5 4 3 2 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 1 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Powiat aleksandrowski Koneck
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
Wraz z wzrostem i spadkiem liczby bezrobotnych w latach 2010-2015 w gminie Koneck, nastąpiło zwiększenie i zmniejszenie udziału osób bezrobotnych będących w wieku produkcyjnym. Przy czym, stan dla obu wskaźników był bardzo podobny z początku i końca analizowanego okresu. Największy odsetek bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym odnotowano w 2013 roku (16,0%), najniższy zaś w 2015 roku (11,1%).
Wykres 14. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych i udział osób bezrobotnych w wieku produkcyjnym w gminie w latach 2010-2015
300 16,0% 14,0% 250 12,0% 200 10,0% 150 8,0% 6,0% 100 4,0% 50 2,0% 0 0,0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 bezrobotni zarejestrowani 237 246 307 324 295 226 udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie 11,5% 12,0% 15,0% 16,0% 14,6% 11,1% ludności w wieku produkcyjnym
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Analizując stan bezrobocia w poszczególnych sołectwach gminy Koneck, liczba osób niepracujących rozkładała się nierównomiernie. W latach 2010-2013 najwięcej
34 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck bezrobotnych rejestrowano wśród mieszkańców Konecka, natomiast w dwóch kolejnych latach w Straszewie. Inny rozkład, w przeciągu pięciu lat, dotyczył długotrwale bezrobotnych. Najwięcej było ich w 2010, 2013 i 2015 roku, a w 2011, 2012 i 2014 roku w Straszewie.
Szczegółowy rozkład osób bezrobotnych ogółem i długotrwale bezrobotnych poszczególnych miejscowościach gminy Koneck przedstawia Tabela 8.
W odniesieniu do osób bezrobotnych bez wykształcenia średniego i bez kwalifikacji zawodowych w latach 2010-2015, ich udział zdecydowanie przeważał w Straszewie. Tylko w 2011 roku więcej bezrobotnych bez wykształcenia średniego zarejestrowano wśród mieszkańców Konecka. W pozostałych miejscowościach liczba osób bez pracy w wyniku braku odpowiedniego stopnia wykształcenia i kwalifikacji zawodowych w znacznej większości nie przekraczała 10 osób.
Dokładne dane na temat liczby bezrobotnych ze względu na brak wykształcenia średniego i kwalifikacji zawodowych zawiera Tabela 9.
35 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 8. Liczba bezrobotnych ogółem i długotrwale bezrobotnych w poszczególnych sołectwach gminy Koneck w latach 2010-2015 sołectwo 2010 2011 2012 2013 2014 2015 bezrob Długotr bezrob Długotr bezrob Długotr bezrob Długotr bezrob Długotr bezrob Długotr otni wale otni wale otni wale otni wale otni wale otni wale ogółe bezrobo ogółem bezrobo ogółem bezrobo ogółem bezrobot ogółem bezrobo ogółem bezrobo m tni tni tni ni tni tni
Gmina 237 124 246 139 307 154 324 205 295 199 226 128 Koneck Brzeźno 8 3 13 4 13 4 13 4 11 5 6 5 Chromowola 6 3 11 3 15 6 16 6 14 6 8 6 Jeziorno 5 0 5 2 8 4 10 5 9 5 7 6 Kajetanowo 5 2 5 2 7 3 5 2 6 4 7 5 Kamieniec 11 4 7 5 12 4 12 5 12 6 5 4 Koneck 41 12 44 13 55 15 61 20 48 21 35 24 Kruszynek 8 5 10 6 9 5 8 5 11 7 8 6 Kruszynek- 5 1 6 3 6 3 7 5 10 7 10 7 Kolonia Młynek 6 1 3 2 3 2 6 3 8 6 7 5 Opalanka 2 0 4 1 5 1 2 0 3 0 4 2 Ossówka 9 4 13 3 14 4 13 5 10 6 9 6 Pomiany 5 1 3 1 7 2 4 3 4 3 4 3 Romanowo 7 2 3 2 11 3 10 4 9 5 6 5 Spoczynek 18 7 15 6 16 9 13 6 14 10 11 9 Straszewo 36 11 37 15 49 16 54 18 2 22 37 23 Święte 7 1 7 2 7 3 16 5 12 7 7 5 Zapustek 15 6 10 6 15 8 20 9 16 12 16 12 Zazdromin 1 0 2 0 1 0 0 0 0 0 1 1 Żołnowo 9 4 9 5 17 5 17 7 12 7 7 6
36 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Aleksandrowie Kujawskim
Tabela 9. Liczba bezrobotnych bez wykształcenia średniego i bez kwalifikacji zawodowych w poszczególnych sołectwach gminy Koneck w latach 2010-2015 sołectwo 2010 2011 2012 2013 2014 2015
bez bez bez bez bez bez bez bez bez bez bez bez wykształ kwalifi wykształ kwalifi wykształ kwalifi wykształ kwalifi wykształ kwalifi wykształ kwalifi cenia kacji cenia kacji cenia kacji cenia kacji cenia kacji cenia kacji średnieg zawodo średnieg zawodo średnieg zawodo średnieg zawodo średnieg zawodo średnieg zawodo o wej o wej o wej o wej o wej o wej
Gmina Koneck 151 60 167 80 214 96 213 102 197 88 158 70 Brzeźno 2 2 3 3 4 2 5 3 3 2 3 1 Chromowola 4 1 9 3 10 5 11 5 10 4 5 3 Jeziorno 3 1 3 1 7 2 7 4 8 3 5 1 Kajetanowo 4 0 5 0 6 1 3 0 6 1 5 4 Kamieniec 9 4 6 2 10 3 10 2 10 3 5 1 Koneck 23 5 28 8 33 9 34 12 30 6 25 5 Kruszynek 5 2 8 4 7 2 6 3 8 3 7 2 Kruszynek- 1 0 3 2 3 4 6 5 7 5 7 4 Kolonia Młynek 4 1 2 0 2 0 4 0 4 2 4 4 Opalanka 0 0 3 0 4 0 1 1 2 1 2 1 Ossówka 7 5 9 6 11 7 10 6 6 4 6 3 Pomiany 2 0 2 0 7 2 4 1 4 1 4 1 Romanowo 6 1 3 0 11 2 9 2 8 1 6 2 Spoczynek 8 4 7 4 11 3 7 5 8 6 5 3 Straszewo 25 10 23 11 34 14 36 15 33 13 27 11 Święte 3 2 2 1 2 2 5 4 3 2 1 1 Zapustek 12 6 9 3 12 6 14 7 12 4 13 6 Zazdromin 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0
37 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Żołnowo 6 3 7 3 11 5 12 7 10 4 7 2
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Aleksandrowie Kujawskim
38 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Stabilny udział osób pracujących wśród mieszkańców gminy;
2. Największy odsetek ludzi w powiecie aleksandrowskim wg wskaźnika „źródło utrzymania” przypada na osoby „utrzymywane” (31%) i osoby mające pracę najemną poza rolnictwem (29%);
3. Głównym źródłem utrzymania gospodarstw domowych w gminie przypada na źródło niezarobkowe – emerytura rolna;
4. W gospodarstwach domowych w gminie Koneck najwięcej osób utrzymuje się z pracy w rolnictwie;
5. Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców gminy znacznie więcej wyjeżdża do pracy do innych gmin, niż przyjeżdża do pracy spoza jednostki wiejskiej;
6. Największy odsetek osób (35%) pracuje w sektorze rolniczym, najmniej w sektorze finansowym;
7. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2015 roku wynosiło 3 099 zł;
8. Udział bezrobotnych w wieku produkcyjnym zarejestrowanych w liczbie ludności gminy wynosił 11%.
2.3. Strefa gospodarcza Główni pracodawcy Gmina posiada działające na rynku lokalnym firmy i zakłady pracy, w których zatrudnienie znajdują mieszkańcy wsi. Wśród największych pracodawców działających na terenie gminy Koneck między innymi należy wymienić:
Spółdzielcze Gospodarstwo Rolne - Koneck,
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” - Koneck,
Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „Rolfroz” - Chromowola,
39 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjne „Tentor” Sp.J. - Spoczynek,
P.W. CHROM-CORN – Chromowola,
gospodarstwa sadownicze – Chromowola i Kolonia Straszewska,
„KARO” Roman Bajdalski – Brzeźno.
Struktura podstawowych branż gospodarki Rozwój strefy gospodarczej gminy Koneck opiera się w dużej mierze na uwarunkowaniach ekonomicznych i koncentruje się w największych miejscowościach, do których zaliczają się: Koneck, Straszewo i Chromowola.
Na obszarze gminy podstawowym źródłem utrzymania ludności jest praca w rolnictwie.
ROLNICTWO
Gmina Koneck charakteryzuje się występowaniem przede wszystkim czarnych ziem bagiennych i gleb brunatnych właściwych i wyługowanych, które wykazują korzystne warunki glebowe dla produkcji rolniczej. Jakość gleb jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój rolnictwa, warunkującym jakość uzyskiwanych plonów. Od jakości gleb występujących na terenie gminy uzależniona jest struktura gatunkowa upraw. Znaczący udział w produkcji rolnej mają uprawy o mniejszych wymaganiach glebowo-wodnych.
Największy udział w strukturze gruntów ornych stanowią gleby klasy IVa zajmując 31,6% powierzchni gruntów ornych gminy Koneck. Gleby klasy bonitacyjnej IIIa i IIIb stanowią wysoki udział i zajmują ok. 23,7 % ogółu powierzchni gruntów ornych. Natomiast, gleby orne bardzo dobre klasy II nadające się pod płodozmiany dla najbardziej wymagających roślin uprawnych, zajmują teren o powierzchni 12 ha14.
Dostępne dane z Powszechnych Spisów Rolnych pochodzą z roku 2010. Jednak ze względu na brak innych informacji, zostaną one przeanalizowane w niniejszym opracowaniu.
14 Gleby [w:] Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
40 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
W 2010 roku na terenie gminy Koneck zlokalizowanych było 488 gospodarstw rolnych, z których 98,2% prowadziło działalność rolniczą. Wówczas najliczniej stanowiły gospodarstwa posiadające 5–10 ha użytków rolnych – razem 150 posiadłości ziemskich. Tylko 49 podmiotów posiadało gospodarstwa małe liczące do 1 ha powierzchni. Użytków rolnych od 1-5 ha było 98, a powyżej 15 ha – 119. Na poniższym rysunku przedstawiony został procentowy udział poszczególnych gospodarstw domowych.
Wykres 15. Udział gospodarstw rolnych wg grup obszarowych użytków rolnych w gminie Koneck w 2010 roku
10% do 1 ha włącznie 24%
1 - 5 ha 20% 5 - 10 ha
10 -15 ha 15% powyżej 15 ha 31%
Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
Średnia powierzchnia ogółem użytków rolnych i użytków rolnych w dobrej kulturze, została przedstawiona w poniższej Tabela 10. Wyróżniono zarówno gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą, jak i gospodarstwa indywidualne. Średnia powierzchnia gruntów ogółem wynosiła 12,08 ha, a w przypadku gospodarstw indywidualnych – 11,79 ha.
Tabela 10. Średnia powierzchnia ogółem, użytków rolnych ogółem i użytków rolnych w dobrej kulturze na terenie gminy Koneck w 2010 r.
1a. GOSPODARSTWA ROLNE OGÓŁEM [ha]
grunty ogółem: 12,08
użytki rolne ogółem 11,44
. użytki rolne w dobrej kulturze 11,37
1b. GOSPODARSTWA PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZĄ OGÓŁEM[ha]
grunty ogółem 12,30
użytki rolne ogółem 11,65
. użytki rolne w dobrej kulturze 11,58
2a. GOSPODARSTWA INDYWIDUALNE [ha]
41 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
grunty ogółem 11,79
użytki rolne ogółem 11,16
. użytki rolne w dobrej kulturze 11,09
2b. GOSPODARSTWA INDYWIDUALNE PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZĄ [ha]
grunty ogółem: 12,00
użytki rolne ogółem 11,36
. użytki rolne w dobrej kulturze 11,29 Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
Liczba gospodarstw rolnych, według użytkowania, stanowiła 487 gruntów o łącznej powierzchni 5897,07 ha. Powierzchnia użytków rolnych ogółem odnosiła się do: użytków rolnych utrzymywanych zgodnie z normami, spełniające wymogi Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych norm. Wśród wszystkich użytków rolnych największą powierzchnię zajmowały grunty pod zasiewami (91,6%) objętych przez 459 gospodarstwa rolne, z czego 97,1% tych gruntów gospodarowanych było przez 458 podmiotów indywidualnych.
Kompletne dane dotyczące użytkowania gruntów na terenie gminy w 2010 roku przedstawia Tabela 11.
Tabela 11. Użytkowanie gruntów w gminie w 2010 r.
gospodarstwa rolne ogółem gospodarstwa indywidualne
liczba powierzchnia (ha) liczba powierzchnia (ha) grunty ogółem 487 5 897,07 486 5 742,29 użytki rolne ogółem 487 5 584,05 486 5 434,63 użytki rolne w dobrej kulturze 477 5 548,13 476 5 398,71 pod zasiewami 459 5 115,72 458 4 966,30 grunty ugorowane łącznie 37 25,97 37 25,97 z nawozami zielonymi uprawy trwałe 26 74,51 26 74,51 sady ogółem 26 74,51 26 74,51 ogrody przydomowe 121 20,25 121 20,25 łąki trwałe 218 292,64 218 292,64 pastwiska trwałe 17 19,04 17 19,04 pozostałe użytki rolne 42 35,92 42 35,92 lasy i grunty leśne 92 131,07 91 129,57 pozostałe grunty 435 181,96 434 178,10
42 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
Biorąc pod uwagę gospodarstwa z uprawą według rodzaju zasiewów w 2010 roku, blisko 92% z nich było pod zasiewami zbóż. Na terenie gminy żadne gospodarstwo nie zajmowało się uprawami strączkowymi jadalnymi na ziarno. Natomiast najmniej gospodarstw rolnych (49) zajmowało się uprawą rzepaku i rzepiku.
Powierzchnia zasiewów według rodzajów ogółem wynosiła 5 115,72 ha, z czego 70,7% gruntów zajętych było przez zboża (razem). Wśród zbóż występowały zasiewy pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, pszenżyta i różne inne mieszanki zbożowe. Najmniejszą powierzchnię stanowił owies – niecałe 80 ha, czyli 2,2% wszystkich zbóż. gospodarstwa uprawiające zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi oraz żyto.
Poza zasiewami zbóż, w gminie Koneck zajmowano się także uprawą: kukurydzy, ziemniaków, buraków cukrowych, rzepaku i rzepiku, warzywami gruntowymi oraz uprawami przemysłowymi, które obejmowały największą powierzchnię (563,94 ha).
Kompletne dane o liczbie gospodarstw rolnych według rodzaju zasiewów, a także powierzchni poszczególnych upraw umieszczone zostały w poniżej (Tabela 12, Wykres 16).
Tabela 12. Gospodarstwa rolne z uprawą wg rodzaju zasiewów gminie w 2010 r.
Rodzaj zasiewów liczba gospodarstw
ogółem 459
zboża razem 424
zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi 418
ziemniaki 152
uprawy przemysłowe 125
buraki cukrowe 89
rzepak i rzepik razem 49
strączkowe jadalne na ziarno razem 0
warzywa gruntowe 71 Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
43 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 16. Powierzchnia zasiewów[ha] w gospodarstwach rolnych na terenie gminy w 2010 r.
zboża razem 3614,07 zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi 3385,42 pszenica ozima 912,8 pszenica jara 98,56 żyto 503,5 jęczmień ozimy 174,79 jęczmień jary 562,08 owies 78,13 pszenżyto ozime 517,08 pszenżyto jare 71,26 mieszanki zbożowe ozime 75,36 mieszanki zbożowe jare 391,86 kukurydza na ziarno 227,65 ziemniaki 89,01 uprawy przemysłowe 563,94 buraki cukrowe 281,15 rzepak i rzepik razem 282,79 strączkowe jadalne na ziarno razem 0 warzywa gruntowe 243,32 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000
Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
W gminie Koneck znajdowało się 392 gospodarstw rolnych utrzymujących zwierzęta gospodarskie. Największa grupa gospodarstw rolnych posiadała drób i trzodę chlewną. Z kolei nie było żadnego gospodarstwa z hodowlą koni. Wśród zwierząt gospodarskich najwięcej utrzymywano drobiu (prawie 200 tys.). Znacznie mniej trzody (8 541 sztuk, z czego 11% stanowiły lochy), a najmniej bydła (2 664 sztuk, w tym 37% bydła krowiego).
Tabela 13. Pogłowie zwierząt gospodarskich w gminie w 2010 roku liczba gospodarstw zwierzęta gospodarskie [szt.] bydło razem 184 2 664 bydło krowy 134 980 trzoda chlewna razem 191 8 541 trzoda chlewna lochy 174 909 konie 0 0 drób ogółem razem 201 199 455 drób ogółem drób kurzy 196 182 239 Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
Powszechny Spis Rolny obejmuje także liczbę ciągników rolniczych w gminie Koneck. Badaniem zostały objęte ciągniki oraz wybrane maszyny i urządzenia użytkowane
44 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck w gospodarstwach rolnych do prac związanych z działalnością rolniczą w ciągu 12 – miesięcy poprzedzających badanie. Spisany został także sprzęt własny (stanowiący wyłączną własność użytkownika gospodarstwa lub członka jego gospodarstwa domowego), jak i wspólny (będący własnością kilku rolników i użytkowany przez więcej niż jedno gospodarstwo). Ciągniki, maszyny i urządzenia rolnicze należące do kilku rolników spisane zostały u tego rolnika, gdzie znajdowały się w dniu 30 czerwca 2010 r. Sprzęt, który był niesprawny dłużej niż rok lub który został przeznaczony do kasacji15, nie został spisany w tym badaniu.
W 2010 zarejestrowano 343 gospodarstw posiadających ciągniki. Liczba wszystkich ciągników rolnych wynosiła 913 sztuk.
Tabela 14. Ciągniki rolnicze w gospodarstwach rolnych na terenie gminy w 2010
gospodarstwa rolne liczba ciągników
gospodarstwa rolne posiadające 343 ciągniki
ciągniki w gospodarstwach rolnych 913 Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010
USŁUGI
Mieszkańcy oprócz prowadzenia gospodarstw rolnych zajmują się także działalnością handlowo–usługową i produkcyjną.
Wśród usług na terenie gminy wyróżnia się m.in. usługi:
administracyjne,
medyczne i opieki społecznej,
związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
gastronomiczne,
oświatowe i wychowawcze16
15 Ciągniki rolnicze – https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica [z dnia 25.10.2016 r.] 16 Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
45 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Koncentracja rozwoju strefy gospodarczej w największych miejscowościach: Koneck, Straszewo i Chromowola;
2. Rolniczy charakter gminy;
3. Korzystne warunki glebowe dla produkcji rolniczej;
4. Przewaga gospodarstw rolnych średnich (5-10 ha);
5. Około 92% gospodarstw rolnych pod zasiewami zbóż, głównie pszenica, żyto, jęczmień, owies, pszenżyto;
6. Główne zwierzęta gospodarskie w gospodarstwach rolnych, to drób i trzoda chlewna;
7. Rozwinięte usługi w zakresie: administracji, opieki społecznej, ochrony zdrowia, oświaty i gastronomii.
Przedsiębiorczość W analizowanym okresie w gminie Koneck liczba zarejestrowanych przedsiębiorstw wahała się. Od 2010 do 2013 r. następował tendencyjny wzrost podmiotów gospodarczych, osiągając 240 wszystkich firm. Po 2013 roku ich liczba spadła do 236.
W 2015 roku, 96% podmiotów gospodarczych stanowiły mikro przedsiębiorstwa zatrudniające maksymalnie 9 pracowników. Na terenie gminy funkcjonowały także podmioty małe (ok. 4%), zatrudniające do 49 pracowników. Firm większych, tj. z liczbą pracowników równej lub większą 50, w obrębie gminy nie zarejestrowano.
Ze względu na brak większych podmiotów gospodarczych, gmina Koniec posiada znaczne ogranicza w możliwościach rozwoju przedsiębiorczości.
46 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 17. Liczba podmiotów wg klas wielkości w gminie w latach 2010-2015
240 230 220 210 200 190 180 2010 2011 2012 2013 2014 2015 50 ≤ 0 0 0 0 0 0 10-49 8 8 8 9 9 9 0-9 205 219 227 231 229 227
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
W przeciągu pięciu lat, najmniejszą część przedsiębiorstw stanowiły firmy z obszaru rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa. Tendencję rosnącą zarejestrowano w grupie pozostałej działalności. Najwięcej było ich w 2014 roku, tj. o 16,22% niż w 2010 roku. Liczba firm w gminie Koneck z grupy przemysł i budownictwo utrzymywała się na podobnym poziomie, wahała się w przedziale 76-80, licząc w 2015 roku 79 podmiotów. Ogólna liczba podmiotów gospodarczych według grup rodzajów działalności zwiększyła się o niecałe 10% w stosunku do roku 2010, co świadczy o bardzo niskiej dynamice rozwoju rynku. W 2015 r. 730 podmiotów wpisanych do rejestru REGON przypadało na 10 tys. ludności w całej gminie.
Wykres 18. Liczba podmiotów gospodarczych wg grup rodzajów działalności
300
250
200 142 146 148 144 150 124 135
100
50 76 80 79 80 78 79
0 13 12 14 14 12 13 2010 2011 2012 2013 2014 2015
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo pozostała działalność
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
W Tabela 15 przedstawione zostały dane z 2010 i 2015 na temat liczby przedsiębiorstw wg sekcji PKD:
Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Sekcja B – Górnictwo i wydobywanie
47 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe Sekcja D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Sekcja E – Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F – Budownictwo Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa Sekcja I – Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Sekcja J – Informacja i komunikacja Sekcja K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Sekcja L – Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Sekcja N – Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Sekcja O – Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Sekcja P – Edukacja Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Sekcja R – Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Sekcja S – Pozostała działalność usługowa Sekcja T – Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Sekcja U – Organizacje i zespoły eksterytorialne
Z poniższych danych wynika, że najwięcej podmiotów funkcjonowało w sekcjach:
G tj. handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle; F tj. budownictwo (roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej oraz specjalistyczne);
W stosunku do 2010 roku, w 2015 roku nastąpił spadek liczby przedsiębiorstw na rynku w trzech grupach PKD. Sytuacja dotyczyła sekcji D (tj. wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów
48 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck klimatyzacyjnych), I (tj. działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, L (tj. działalność związana z obsługą rynku nieruchomości).
Natomiast żadnych podmiotów nie zarejestrowano w sekcji B (tj. górnictwo i wydobywanie), E (tj. dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją) i U (tj. organizacje i zespoły eksterytorialne).
Tabela 15 Liczba podmiotów wg sekcji PKD w gminie w 2010 i 2015 r.
Gmina Koneck Gmina Koneck PKD PKD 2010 2015 2010 2015
A 13 13 K 4 4
B 0 0 L 3 2
C 34 35 M 4 4
D 2 1 N 2 3
E 0 0 O 6 6
F 40 43 P 6 10
G 47 50 Q 3 4
H 16 19 R 4 6
I 3 2 S i T 26 32
J 0 2 U 0 0
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Ze względu na brak aktualnych informacji w Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, dotyczących liczby osób pracujących w podmiotach gospodarczych zarejestrowanych w gminie Koneck, do dalszej analizy posłużono się danymi archiwalnymi na rok 200317.
Według sektorów własności podmiotów gospodarczych w sektorze publicznym pracowało 59 osób, a w prywatnym – 85 osób. Natomiast, biorąc pod uwagę udział pracujących według sektorów ekonomicznych przedsiębiorstw, to w sektorze:
rolniczym zatrudnionych było 11 osób, przemysłowym – 34,
17 Bank Danych Lokalnych GUS – Rynek pracy - dane archiwalne
49 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
usług rynkowych – 49, usług nierynkowych – 50.
Przeprowadzone analizy środowiskowe, ekonomiczne i społeczne wskazują, że w przyszłości w gminie Koneck wzrośnie zapotrzebowanie na tereny produkcyjne, składowe, magazynowe i usługowe. Co więcej, szacuje się, że do 2030 roku powstanie około 16 budynków na terenach o funkcjach produkcyjnych, składowych, magazynowych i usługowych o łącznej powierzchni użytkowej około 3 000 m2 (18).
WNIOSKI
1. Znaczna przewaga mikroprzesiębiorstw (96%) wśród podmiotów gospodarczych;
2. Brak firm zatrudniających 50 osób i więcej;
3. Mała liczba przedsiębiorstw z zakresu rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa;
4. Duża liczba przedsiębiorstw z zakresu handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle oraz budownictwo;
5. Najwyższa liczba osób zatrudnionych w dziale usług;
6. Zapotrzebowanie na tereny produkcyjne, składowe, magazynowe i usługowe.
18 Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
50 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2.4. Infrastruktura techniczna Infrastruktura transportowa i komunikacyjna W bliskiej odległości od obszaru gminy Koneck istnieje dobrze wykształcony korytarz transportowy województwa kujawsko-pomorskiego. Niemniej jednak, jednostka wiejska nie posiada dogodnych połączeń z tym systemem.
Przez teren gminy prowadzi droga wojewódzka nr 266 relacji Ciechocinek – Konin. Posiada ona najwyższą rangę wśród wszystkich tras kołowych gminy. Droga wojewódzka nr 266 przebiega przez zachodni skraj gminy i na tym terenie krzyżuje się z jedną drogą powiatową nr 46 720.
Układ infrastruktury kołowej na terenie gminy Koneck tworzy 8 dróg powiatowych i 45 dróg gminnych (wszystkie o klasie lokalnej). Łączna długość dróg powiatowych w granicach jednostki wiejskiej wynosi 76,1 km, a gminnych – 80,02 km.
Tabela 16. Drogi powiatowe przeprowadzone przez teren gminy Długość Rodzaj Klasa Lp. Numer drogi Przebieg drogi [km] nawierzchni drogi* 1. 2607C 5 603 Ośno - Zazdromin masa Z bitumiczna 2. 2608C 17 516 Konradowo-Siniarzewo masa G bitumiczna 3. 2610C 13 521 Turzno - Seroczki masa Z bitumiczna 4. 2616C 7 482 Przybranowo-Koneck masa G bitumiczna 5. 2617C 3 808 Straszewo-Koneck masa Z bitumiczna 6. 2618C 9 589 Spoczynek-Zbrachlin masa Z bitumiczna 7. 2619C 12 342 Koneck-Jaranowo masa G bitumiczna 8. 2620C 6 576 Koneck-Łówkowice masa Z bitumiczna *klasa drogi: główne „G”, zbiorcze „Z” Źródło: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
Tabela 17. Drogi gminne na terenie gminy Lp. Numer drogi Długość drogi [m] Przebieg 1. 160401C 2 160 Straszewo-Chlewiska 2. 160402C 2 520 Zazdromin - Straszewo 3. 160403C 2 480 Zazdromin - Straszewo - Chlewiska 4. 160404C 2 180 Chromowola - Straszewo 5. 160405C 2 050 Chromowola - Chromowola - Zazdomin 6. 160406C 520 Brzeźno - Ostrowąs 7. 160407C 1 200 Brzeźno - Turzynek
51 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Lp. Numer drogi Długość drogi [m] Przebieg 8. 160408C 1 200 Brzeźno - Brzeźno 9. 160409C 870 Brzeźno - Brzeźno 10. 160410C 4 300 Brzeźno-Młynek- Chromowola 11. 160411C 720 Kruszynek -Turzynek Kruszynek - Kolonia Kruszynek - gr. gminy - 12. 160412C 2 235 (Brudnowo) 13. 160413C 1 050 Kol. Kruszynek- Turzynek 14. 160414C 3 534 Święte-Romanowo- Kol. Kruszynek 15. 160415C 2 350 Święte-Jeziorno- Kruszynek 16. 160416C 1 770 Spoczynek - Jeziorno 17. 160417C 2 270 Święte-Wiktoryn 18. 160418C 1 000 Romanowo - Kol. Święte 19. 160419C 1 100 Młynek - Jeziorno 20. 160420C 2 780 Koneck-Spoczynek- Święte 21. 160421C 5 400 Święte – żołnowo - Kajetanowo 22. 160422C 1 800 Święte- Żołnowo -Kaniewo 23. 160423C 1 360 Koneck-Koneck Parcele 24. 160424C 2 220 Kajetanowo-Żołnowo 25. 160425C 3 320 Żołnowo-Kajetanowo 26. 160426C 1 750 Opalanka - Pomiany 27. 160427C 2 170 Kamieniec-Sinki 28. 160428C 1 450 Kamieniec-Kajetanowo 29. 160429C 900 Pomiany-Kamieniec 30. 160430C 1 380 Koneck - Pomiany 31. 160431C 1 930 Zapustek - Gęsin 32. 160432C 960 Pomiany-Pomiany 33. 160433C 3 266 Koneck - Pomiany- gr. gminy Zakrzewo (Gęsin) 34. 160434C 4 130 Straszewo-Zapustek 35. 160435C 1 350 Chromowola - Rybno 36. 160436C 720 Kol. Straszewo - Przybranówek 37. 160437C 1 550 Kajetanowo - Sinki II 38. 160438C 968 Koneck - Żołnowo 39. 160439C 585 Koneck - Koneck 40. 160440C 575 Spoczynek-Spoczynek 41. 160441C 1 200 Koneck - Spoczynek 42. 160442C 600 Spoczynek - Spoczynek 43. 160443C 1 100 Koneck - Koneck 44. 160444C 500 Brzeźno - Brzeźno 45. 160445C 750 Kruszynek - Ossówka Źródło: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
Łączne wydatki majątkowe inwestycyjne z budżetu gminy Koneck na dział gospodarki nr 600 – transport i łączność w 2015 roku wyniosły 1 185 998,00 zł. Była to o 77,24% wyższa kwota niż w 2012 roku. W analizowanym okresie gmina Koneck nie poniosła żadnych wydatków inwestycyjnych na drogi publiczne, krajowe i wojewódzkie. Budżet
52 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck obejmował natomiast wydatki na rzecz dróg powiatowych i gminnych. Dla obu tych rodzajów tras komunikacyjnych, każdego roku wydatki zwiększały się. Największe koszty na działania w zakresie dróg powiatowych i gminnych poniesione zostały w 2015 roku. W porównaniu do roku 2012, był to wzrost kosztów o 52,3%.
Tabela 18. Wydatki z budżetu gminy Koneck w dziale gospodarki transport i łączność w latach 2012-2015
wydatki 2012 2013 2014 2015 łączne wydatki majątkowe 269 895,59 1 049 825,50 841 365,81 1 185 998,00 inwestycyjne drogi publiczne krajowe 0 0 0 0 drogi publiczne 0 0 0 0 wojewódzkie drogi publiczne 4 597,25 7 020,00 7 020,00 40 520,00 powiatowe drogi publiczne gminne 634 359,72 1 312 093,75 1 070 139,50 1 329 999,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
Gmina Koneck pozbawiona jest połączenia szynowego ponadlokalnego – przez jej teren nie przybiegają linie kolejowe. Najbliżej położoną stacją kolejową jest dworzec zlokalizowany w sąsiedniej gminie Aleksandrów Kujawski. Przy czym, na obszarze gminy wiejskiej przebiegała trasa kolejki wąskotorowej, wykorzystywanej do przewozów towarowych, która została częściowo zagrabiona.
Infrastruktura komunikacyjna to także ścieżki rowerowe, które znajdują się w powiecie aleksandrowskim. Przeciągu czterech lat (2011-2015 rok) długość ścieżek rowerowych w regionie zwiększyła się o 81,3%. W 2015 roku łączna długość tras rowerowych przebiegających przez powiat aleksandrowski liczyła 29,9 km. Jednakże żadna z wytyczonych ścieżek rowerowych nie przebiega przez obszar gminy wiejskiej.
W związku z powyższym, na terenie przedmiotowej jednostki wiejskiej planowana jest budowa ścieżki pieszo-rowerowej łączącej gminę Koneck z gminą Aleksandrów Kujawski, Waganiec i Zakrzewo. Niniejsza trasa ma liczyć około 23 km. W granicach gminy ścieżka ma wieść przez teren nieczynnego torowiska kolejki wąskotorowej. W ramach tej inwestycji ma powstać także infrastruktura towarzysząca (miejsca wypoczynku i postoju, oświetlenie terenu, ławki, kosze na śmieci, barierki zabezpieczające).
Głównym celem projektu budowy ścieżki pieszo-rowerowej jest wsparcie oraz promocja infrastruktury niezbędnej do uprawiania aktywnych form turystyki i rekreacji poprzez budowę trasy rowerowej, kładki pieszo-rowerowej oraz utworzenie terenów
53 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck rekreacyjnych w historycznym centrum gminy. Ponadto, realizacja projektu wpłynie na podniesienie konkurencyjności oferty turystycznej oraz na lepsze wykorzystanie potencjału i dziedzictwa przeszłości dla podniesienia atrakcyjności regionu na rynku krajowym. Ścieżka ma spełniać zarówno zadanie komunikacyjne, jak i edukacyjne, ze względu na wiodący szlak kolejki.
Stan techniczny sieci drogowej nie odpowiada wymaganym standardom. Oznacza to, że należy prowadzić prace mające na celu poprawienie stanu nawierzchni, szerokości i wyprofilowania pasów drogowych. Powoduje to konieczność remontu i zwiększenia jakości dróg powiatowych i gminnych w celu:
podniesienia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego; połączenia dróg gminnych z siecią dróg wyższej kategorii, zwłaszcza z wojewódzkimi i krajowymi, do których utrudniony jest dostęp z terenu gminy wiejskiej; utworzenia spójnej sieci dróg publicznych na obszarze gminy Koneck i powiatu aleksandrowskiego; poprawy dostępności komunikacyjnej do każdej miejscowości leżącej w obrębie gminy Koneck.
DOSTĘPNOŚĆ POTENCJAŁOWA
Dostępność potencjałowa określa możliwości zajścia interakcji między miejscami w przestrzeni na podstawie ich cech społeczno–ekonomicznych i wzajemnych odległości. Jej zaletą jest zdolność do syntetycznej oceny miejsc w kontekście całości systemu transportowego. Otrzymany wskaźnik dostępności potencjałowej, transportowej jest symetryczną miarą dostępności „z” i „od”19.
Rysunek 6 przedstawia rozkład dostępności potencjałowej w 2010 i 2015 roku wraz z prognozą na 2030 rok. Z analizy wynika, że wskaźnik dostępności do ludności transportem drogowym w 2010 i 2015 roku był zróżnicowany dla całego województwa kujawsko-pomorskiego. W 2010 roku lepiej rozwinięte były regiony na południe od Bydgoszczy. Pięć lat później wzrosła ogólna wartość wskaźnika dostępności, przy czym
19 Dostępność transportowa, http://www.igipz.pan.pl/accessibility/pl/6.html [z dnia 02.11.2016 r]
54 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck najbardziej rozwinęły się regiony wzdłuż rzeki Wisły, a szczególnie na południowy- wschód od Torunia. Jednakże obszar gminy Koneck nadal pozostał na dość niskim poziomie dostępności komunikacji pasażerskiej (tj. 1 800-2 200).
Mapa dostępności potencjałowej z perspektywą na 2030 rok dla województwa kujawsko- pomorskiego wskazuje na jeszcze lepszy rozwój regionów. Przypuszcza się, że najlepiej rozwiniętymi regionami będą tereny po wschodniej stronie Wisły i na wschód od miasta Torunia (gmina: Lubicz, Obrowo i Czernikowo) oraz tereny w południowo-wschodniej części województwa i po zachodniej stronie rzeki Wisły (m.in. gmina: Bądkowo, Brześć Kujawski i Lubień Kujawski). Szacuje się, że dostępność potencjalna dla tych obszarów wzrośnie do 3 000. W przypadku gminy Koneck przewiduje się, że dostępność potencjałowa, transportowa do jej mieszkańców wyniesie 2 200-2 600. W porównaniu do roku 2010, będzie to około 30% wzrost wartości analizowanego wskaźnika.
Poniższy Rysunek 6 zawiera również mapę zmiany dostępności potencjałowej dla województwa kujawsko-pomorskiego w wyniku realizacji inwestycji budowy autostrady A1 na odcinku Grudziądz – Stryków w 2010 roku. Najlepszy rezultat osiągnęły gminy położone wzdłuż wybudowanej drogi szybkiego ruchu, w tym także gmina Koneck. Dostępność transportowa do ludności w niniejszych obszarach wzrosła wówczas o około 40%. Natomiast, im dalej od autostrady A1, tym wskaźnik zmiany dostępności potencjałowej malał. Najgorsza dostępność szacowała się dla gmin powiatu żnińskiego, tj. południowo-zachodni fragment województwa kujawsko-pomorskiego.
55 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 6. Dostępność potencjałowa do ludności, transportem drogowym, pasażerskim w województwie kujawsko-pomorskim w 2010 i 2015 r. wraz z prognozą na 2030 r. oraz zmiana dostępności potencjałowej w wyniku realizacji inwestycji budowy autostrady A1 na odcinku Grudziądz – Stryków w 2010 r.
Źródło: http://www.igipz.pan.pl/accessibility/pl/mapy.html [z dnia 03.11.2016 r]. 56 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Bliska odległość do autostrady A1, lecz brak dogodnego połączenia gminy z drogą szybkiego ruchu;
2. Gęsta sieć dróg powiatowych (8) i gminnych (45) o łącznej długości 156,12 km w granicach gminy;
3. Wzrost wydatków inwestycyjnych na drogi powiatowe i gminne;
4. Brak połączenia kolejowego;
5. Brak gminnych ścieżek rowerowych;
6. Niski poziom dostępności potencjałowej, transportowej do mieszkańców gminy;
7. 40% wzrost dostępności potencjałowej do mieszkańców gminy w 2010 roku w wyniku realizacji inwestycji budowy autostrady A1 na odcinku Grudziądz – Stryków.
Gospodarka wodno-ściekowa Długość czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej zwiększyła się tylko o 1 km z roku 2010 na rok 2011 i stanowiła 112,8 km. W kolejnych latach odnotowano brak przyrostu długości sieci wodociągowej.
W gminie dokonano ponad 700 przyłączeń do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. W 2015 roku 83% budynków mieszkalnych podłączonych było do infrastruktury wodociągowej. Zużycie wody w gospodarstwach domowych na jednego mieszkańca w 2015 roku wynosiło blisko 33,1 m3.
57 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 19. Sieć wodociągowa w gminie w latach 2010-2015
113 735 112,8 730 112,6 112,4 725 112,2 720
112 731 111,8 730 715
111,6
718 718 718 710
111,4 714 111,2 705 2010 2011 2012 2013 2014 2015
przyłącza (w szt.) długość czynnej sieci rozdzielczej (w km)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Do sieci wodociągowej podłączone są wszystkie budynki zlokalizowane w miejscowości Kamieniec, Spoczynek, Zapustek i Wincentowo. Z kolei, najmniej obiektów mieszkaniowych obsługiwanych przez system wodociągowy znajduje się w Kajetanowie (62%) i Żołnowie (67% wszystkich budynków).
Tabela 19. Odsetek budynków w poszczególnych miejscowościach w gminie podłączonych do sieci wodociągowej
Wodociągi Brzeźno 93% Jeziorno 83% Koneck 79% Kajetanowo 62% Kamieniec 100% Kruszynek 80% Kolonia Kruszynek 78% Kolonia Straszewska 81% Młynek 86% Opalanka 73% Ossówka 88% Pomiany 96% Romanowo 95% Chromowola (w tym Rybno) 89% Spoczynek 100% Straszewo 98% Święte 96% Zapustek (w tym Wincentowo) 100%
58 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wodociągi Zazdromin 92% Żołnowo 67% Źródło: Dane z Urzędu Gminy Koneck
Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Koneck pojawiła się dopiero w 2012 roku. Przy czym należy zaznaczyć, że wybudowano ją tylko w miejscowości Koneck. Początkowo czynna sieć kanalizacyjna liczyła 6,9 km, a w 2015 roku – 7,2 km. Liczba przyłączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania wahała się, ostatecznie było ich 117. W 2015 roku 15,9% budynków mieszkalnych było podłączonych do infrastruktury kanalizacyjnej, z której korzystało 518 osób20.
Wykres 20. Sieć kanalizacyjna w gminie Koneck w latach 2010-2015
8 6,9 6,9 7,2 7,2 135 7 130 6 125 5 120 4
132 115 3
2 110
117 115 1 0 0 114 105 0 100 210 2011 2012 2013 2014 2015
przyłącza (w szt.) długość czynnej sieci kanalizacyjnej (w km)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
W ramach założeń dokumentu pt.: „Budowa kanalizacji sanitarnej z przykanalikami w m. Koneck wraz z budową przepompowni ścieków sanitarnych i rurociągu tłocznego z miejscowości Koneck do oczyszczalni ścieków w m. Zakrzewo” wybudowano:
kolektory grawitacyjne z rur PCV klasy „S” Ø 200/5,9 mm;
przykanaliki sanitarne z rur klasy „S” Ø 160/4,7 mm;
rurociąg tłoczny ścieków z rur PE 100 SDR 17 Ø 63 x 3,8 mm;
przepompownie ścieków w miejscowościach Koneck i Pomiany;
rurociąg tłoczny z rur PE o średnicy 110 mm do oczyszczalni ścieków w Zakrzewie.
20Opracowano na podstawie danych BDL GUS
59 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Realizacja projektu wpłynęła na podniesienie standardów życia mieszkańców oraz jego jakość, a także w perspektywie poprawi stan środowiska naturalnego21.
Na obszarze gminy zlokalizowane są cztery ujęcia zbiorowe wód podziemnych (studnie głębinowe) zlokalizowane w miejscowości Święte, Jeziorno, Brzeźno i Koneck oraz trzy ujęcia prywatne znajdujące się w miejscowości Chromowola, Koneck i Żołnowo. Mieszkańcy zaopatrywani są w wodę za pomocą układu sieci magistralnych i rozdzielczych. Najwięcej wody wykorzystywanej jest w ramach gospodarki komunalnej, a następnie w rolnictwie i leśnictwie.
Gmina Koneck nie posiada własnej oczyszczalni ścieków. Przy czym, istniejąca instalacja kanalizacyjna w Konecku obsługiwana jest przez oczyszczalnię ścieków położną w gminie Zakrzewo, na mocy umowy pomiędzy dwoma jednostkami administracyjnymi. Pozostałe miejscowości gminy Koneck wyposażone są w indywidualne, przydomowe oczyszczalnie ścieków. Najwięcej z nich (10 i więcej) znajduje się w: Brzeźnie, Chromowoli, Konecku, Kolonii Straszewskiej i Straszewie. Szczegółową liczbę oczyszczalni ścieków w danej jednostce wiejskiej przedstawia Tabela 20.
21 Informacje z Urzędu Gminy Koneck
60 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 20. Przydomowe oczyszczalnie ścieków w miejscowościach gminy Koneck w 2014 r.
Miejscowość przydomowe oczyszczalnie ścieków [szt.]
Brzeźno 15 Chromowola 10 Jeziorno 2 Kajetanowo 6 Kamieniec 3 Kolonia Straszewska 13 Koneck 15 Kruszynek 3 Kruszynek Kolonia 1 Młynek 2 Opalanka 4 Ossówka 2 Pomiany 5 Romanowo 2 Rybno 5 Spoczynek 5 Straszewo 11 Święte 1 Wincentowo 2 Zapustek 5 Zazdromin 2 Żołnowo 1 Źródło: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
Większość zabudowań w poszczególnych wsiach wyposażona jest w bezodpływowe, nie zawsze szczelne zbiorniki do gromadzenia nieczystości płynnych. Skutkować to może migracją zanieczyszczeń do wód gruntowych lub powierzchniowych i wpływać negatywnie na stan środowiska naturalnego. Z tego względu na terenie gminy potrzebne jest wyposażenie zabudowań w system oczyszczania ścieków w miejscu ich powstania.
Co więcej, gospodarka ściekowa na obszarze gminy stanowi problem przede wszystkim związany ze znacznym rozproszeniem zabudowy, gdzie budowa kanalizacji jest technicznie bądź ekonomicznie niezasadna. W tym przypadku, alternatywą jest wyposażenie zabudowań mieszkaniowych w przydomowe oczyszczalnie ścieków. Do 2020 roku gmina Koneck planuje inwestycje polegające na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków, tj. około 100 szt. Niniejsza inwestycja będzie obejmowała zaprojektowanie, zakup i montaż przydomowych oczyszczalnie ścieków w nieskanalizowanych częściach gminy Koneck. Przyczyni się to do poprawy stanu środowiska naturalnego oraz zwiększenia standardu życia mieszkańców.
61 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Mało dynamiczny rozwój sieci rozdzielczej wodociągowej i kanalizacyjnej; 2. Duży udział podłączonych budynków do systemu infrastruktury wodociągowej (83%); 3. Mało rozwinięty układ sieci kanalizacyjnej – istnieje tylko w miejscowości Koneck, pozostałe jednostki wiejskie obsługiwane są przez przydomowe oczyszczalnie ścieków; 4. Brak gminnej oczyszczalni ścieków; 5. Woda pozyskiwana z czterech ujęć wód podziemnych (studni głębinowych); 6. Największe zużycie wody następuje w ramach gospodarki komunalnej.
Gospodarka odpadami Głównym problemem związanym z systemem gospodarki odpadami na terenie gminy Koneck jest mała świadomość ekologiczna mieszkańców, czego objawem są pojawiające się wciąż nielegalne wysypiska śmieci. Potrzeba jest zatem zwiększenia świadomości ekologicznej poprzez programy edukacyjne zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.
Dnia 1 stycznia 2012 roku weszła w życie zmiana ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W wyniku tych zmian powstały nowe Wojewódzkie Plany Gospodarki Odpadami sporządzane na okres 6 lat z perspektywą do 12 lat.
Niniejszy plan ma na celu utworzenie systemu rozwiązań regionalnych tzw. Regionów Gospodarki Odpadami Komunalnymi. W każdym z tych regionów winny funkcjonować wszelkie niezbędne urządzenia i instalacje, w tym istniejące na terenie województwa składowiska odpadów, spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki i posiadające przepustowość wystarczającą do przyjmowania i przetwarzania odpadów.
Na mocy uchwały Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr XXVI/434/12 z dnia 24 września 2012 r. powołano Plan Gospodarki Odpadami województwa Kujawsko-
62 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Pomorskiego na lata 2012–2017 z perspektywą na lata 2018–2023. Z zgodnie z zapisami tego Planu, gminę Koneck zakwalifikowano do Regionu 5 – Bydgosko-Toruńskiego.
Rysunek 7. Bydgosko-Toruński Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2010-2017 z perspektywą na lata 2018-2023.
Na terenie Regionu 5 umiejscowionych jest sześć regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). Każda z nich posiada mechaniczno- biologiczny system do przetwarzania odpadów komunalnych i zielonych. Cztery RIPOK wyposażone są w składowiska odpadów, a tylko jedna ma spalarnię odpadów.
Gospodarką odpadami i wywozem odpadów w gminie Koneck zajmuje się Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej EKOSKŁAD Sp. z o.o. Jego zadaniem jest
63 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck odbieranie odpadów z indywidualnych posesji oraz zajmowanie się oczyszczaniem terenów gminnych (wywóz nieczystości z koszy ulicznych, utrzymanie zieleni i odśnieżanie ulic).
WNIOSKI
1. Z zgodnie Planem Gospodarki Odpadami województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2012–2017 z perspektywą na lata 2018–2023, gminę Koneck zakwalifikowano do Regionu 5 – Bydgosko-Toruńskiego; 2. Za oczyszczanie terenu gminy z odpadów odpowiedzialna jest firma zewnętrzna.
Infrastruktura elektroenergetyczna, gazowa i telekomunikacyjna ELEKTROENERGETYKA
Na terenie gminy Koneck zlokalizowane są różnego typu źródła pola elektromagnetycznego. Należą do nich:
linie elektroenergetyczne napowietrzne niskiego, średniego, wysokiego napięcia;
stacje transformatorowe SN 15/04 kV;
cywilne stacje radiowe CB o mocy około 10 W;
urządzenia nadawcze, diagnostyczne i inne, będące w posiadaniu policji, straży pożarnej, pogotowia.
Pola elektromagnetyczne wokół linii średnich napięć oraz niskich napięć są traktowane, jako nieistotne źródła pola elektromagnetycznego z punktu widzenia wpływu na środowisko i zdrowie ludzi. Natomiast linie wysokich i najwyższych napięć są źródłem pola o wartościach znacznie przekraczających dopuszczalne w terenach zabudowy mieszkaniowej.
Uciążliwość elektroenergetyczna wymienionych obiektów oraz istniejących linii elektroenergetycznych wraz ze stacjami nie została dokładnie zbadana. Natomiast,
64 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck pomiary pól elektromagnetycznych22, wskazują na to, że pod liniami 110 kV i 220 kV mogą być przekroczone dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych określone dla terenów zabudowy mieszkaniowej. W związku z tym pod liniami o napięciu 110 kV i wyższym oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie, jak i również w bezpośrednim sąsiedztwie stacji elektroenergetycznych należy unikać lokalizacji budynków mieszkalnych lub ich lokalizacja powinna być poprzedzona odpowiednimi pomiarami.
W celu ochrony krajobrazu przed negatywnym oddziaływaniem linie elektroenergetyczne, stacje nadawcze radiowo-telewizyjne, stacje bazowe telefonii komórkowej i inne obiekty radiokomunikacyjne, należy lokalizować poza miejscami objętymi szczególną ochroną, z uwzględnieniem zakazów wynikających z aktów prawa miejscowego powołujących określone formy ochrony przyrody i w taki sposób, aby ich wpływ na krajobraz był jak najmniejszy. Należy także wprowadzić zasadę, że jeśli w bliskim sąsiedztwie planowana jest lokalizacja kilku obiektów radiowo telewizyjnych lub obiektów radiokomunikacyjnych, to muszą one być lokalizowane na jednej konstrukcji wsporczej23.
Od 2015 roku gmina Koneck posiada Plan Gospodarki Niskoemisyjnej. Dokument ten został zatwierdzony w dniu 12 października uchwałą nr IX/55/15 przez Radę Gminy Koneck w sprawie przyjęcia „Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Koneck”. Niniejszy Plan określa możliwości zrównoważonego energetycznego i ekologicznego rozwoju gminy, jak również pozwala zaplanować działania na najbliższe lata na rzecz:
poprawy jakości powietrza gminy Koneck,
ułatwienia podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych,
umożliwienia maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej,
zwiększenia efektywności energetycznej.
Inwestycje, które zaplanowano w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej będą finansowane ze środków własnych gminy, jak i ze środków zewnętrznych. Dodatkowe środki zostaną pozyskane z zewnętrznych instytucji w formie bezzwrotnych dotacji lub
22 M. Szuba, 2008, Linie i stacje elektroenergetyczne w środowisku człowieka, Biuro Konsultingowo- Inżynierskie „EKO-MARK, Warszawa. 23 Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
65 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck pożyczek na preferencyjnych warunkach w ramach dostępnych środków krajowych i unijnych. W ramach niniejszego Planu określono działania polegające m.in. na:
termomodernizacji budynków użyteczności publicznej,
zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy,
ograniczeniu zużycia energii finalnej w obiektach użyteczności publicznej,
zwiększeniu efektywności energetycznej24.
Zakłada się, że efektem niniejszych działań będzie:
zmniejszenie emisji pyłów i gazów powstających na skutek działalności człowieka - głównie z procesów energetycznego spalania paliw dla celów bytowych i przemysłowych, z rolnictwa i transportu drogowego,
zmniejszenie źródła emisji NH4 i CH4 z sektora rolniczego,
wspieranie działań termomodernizacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej,
wspieranie działań termomodernizacji budynków i urządzeń komunalnych, budynków i urządzeń usługowych niekomunalnych,
wspieranie działań wprowadzających racjonalizację użytkowania energii elektrycznej w sferze użytkowania,
zwiększenie sprawności wytwarzania ciepła poprzez zastępowanie starych kotłowni węglowych jednostkami zmodernizowanymi o wysokiej sprawności,
wspieranie budowy nowych zautomatyzowanych, wysokosprawnych źródeł ciepła i węzłów cieplnych,
ograniczenie strat ciepła w ogrzewanych budynkach (opomiarowanie odbiorców ciepła, termomodernizacja, instalacja termozaworów),
zwiększenie sprawności wytwarzania energii i zmniejszenia strat energii w przesyle25.
GAZOWNICTWO
24 Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Koneck – załącznik do uchwały nr IX/55/15 Rady Gminy Koneck z dnia 12 października 2015 r. 25 Informacje z Urzędu Gminy Koneck.
66 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Teren gminy nie jest wyposażony w system gazowniczy. Zaopatrywanie mieszkańców w gaz odbywa się za pomocą butli gazowych z gazem płynnym LPG, które są obsługiwane przez okoliczne firmy.
W przyszłości planuje się zaopatrzenie miejscowości w gaz poprzez budowę systemu sieci gazowej z podłączeniem do magistrali gazowej z gazociągu przesyłowego wysokiego ciśnienia relacji Włocławek-Wybrzeże. Zakłada się, że gmina Koneck w 2017 r. opracuje koncepcję gazyfikacji wsi.
W bezpośrednim sąsiedztwie gminy znajdują się dwa gazowe punkty wyjścia z systemu przesyłowego GAZ SYSTEM S.A. Należą do nich: stacja gazowa w/c Turzyno gm. Raciążek o przepustowości stacji 50000 m3/h i stacja gazowa w/c Ciechocinek o przepustowości stacji: 8000 m3/h.
TELEKOMUNIKACJA
Na poniższym rysunku przedstawiona została mapa łącz światłowodowych oraz radiowych w obrębie gminy. Czarne kropki oznaczają węzły radiowe, czyli miejsca lokalizacji radiowych urządzeń nadawczo–odbiorczych. Kolorem zielonym zaznaczone zostały węzły dostępowe (urządzenia telekomunikacyjne lub zespół urządzeń telekomunikacyjnych, zapewniających fizyczne podłączenia sieci agregujące ruch pochodzący od użytkowników końcowych), a niebieskim węzły dystrybucyjne, tj. urządzenia telekomunikacyjne lub zespoły urządzeń telekomunikacyjnych, zapewniających fizyczne połączenie sieci telekomunikacyjnych, łączących węzły szkieletowej sieci telekomunikacyjnej z agregującymi ruch od użytkowników końcowych węzłami dostępowej sieci telekomunikacyjnej. Linie niebieskie oznaczają relacje kablowe (kablowe połączenia węzłów telekomunikacyjnych, żółte to relacje światłowodowe (połączenia światłowodowych węzłów telekomunikacyjnych), a fioletowe – linie radiowe (przebieg radiolinii typu punkt-punkt). Jak widać, gmina Koneck jest dość dobrze rozwiniętym obszarem biorąc pod uwagę łącza światłowodowe i radiowe.
67 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 8 Infrastruktura telekomunikacyjna
Źródło: Infrastruktura telekomunikacyjna na terenie RP – 2014 https://www.polskaszerokopasmowa.pl/mapy/infrastruktura-telekomunikacyjna-na-terenie-rp-2014.html [z dnia 03.11.2016 r.]26
26 Infrastruktura telekomunikacyjna na terenie RP – 2014. Mapy pokrycia istniejącą infrastrukturą telekomunikacyjną i publicznymi sieciami telekomunikacyjnymi przygotowane przez UKE w ramach inwentaryzacji w 2014 r.(dane aktualne na 31.12.2013 r.) na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 stycznia 2011 r.
68 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Sieć elektroenergetyczna obejmuje cały obszar gminy; 2. Gospodarka elektroenergetyczna prowadzona zgodnie z kierunkami działań Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Koneck; 3. Brak gminnej sieci gazowniczej; 4. Mieszkańcy indywidualnie zaopatrują się w gaz LPG zawarty w butlach gazowych; 5. Gmina Koneck jest dość dobrze rozwiniętym obszarem biorąc pod uwagę łącza światłowodowe i radiowe.
Zasoby mieszkaniowe Przez zasoby mieszkaniowe na danym terenie rozumnie się ogół mieszkań zamieszkanych i nie zamieszkanych, które znajdują się w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych. Jednakże, do zasobów mieszkaniowych nie zalicza się obiektów zbiorowego zamieszkania (tj. hoteli pracowniczych, domów studenckich, burs i internatów, domów pomocy społecznej), pomieszczeń prowizorycznych oraz obiektów ruchomych (tzn. barakowozów, wagonów kolejowych, barek i statków)27. Liczba budynków mieszkalnych i mieszkalno-usługowych w gminie Koneck zmniejszała się sukcesywnie od 2010 do 2013 roku. Przez dwa lata ich liczba utrzymywała się na równym poziomie, po czym wzrosła do 882. W porównaniu liczby wszystkich budynków mieszkalnych z 2015 roku do stanu w 2010 roku, ubyło ich o 0,34%.
27 Zasoby mieszkaniowe – Główny Urząd Statystyczny, Pojęcia stosowane statystyce publicznej, http://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce- publicznej/651,pojecie.html?pdf=1 [z dnia 08.11.2016r.]
69 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rysunek 9. Budynki mieszkalne i mieszkalno-usługowe w gminie w latach 2010-2015
886 884 882
880 885 878 882 880 876 878 879 879 874 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
W 2015 roku najwięcej mieszkań na terenie gminy wyposażonych było w instalacje wodociągowe (88,3%), następnie w ustęp spłukiwany (80,1%) i łazienki (74,6%). Najrzadziej mieszkania posiadało centralne ogrzewanie, tj. 64,9%.
Należy jednak zaznaczyć, że w analizowanym okresie pięciu lat nastąpił ogólny, choć nieznaczny postęp w dostępie do instalacji, biorąc pod uwagę rok 2010. Szczegółowe dane na temat liczby mieszkań wyposażonych w instalacje techniczno–sanitarne zostały przedstawione poniżej (Tabela 21, Rysunek 10).
Rysunek 10 Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno–sanitarne Tabela 21. Udział [%] budynków w gminie w latach 2010-2015 mieszkalnych wyposażonych w instalacje techniczno–sanitarne w 2015 r. 900 850 Instalacja techniczno- 2015 800 sanitarna 750 centralne ogrzewanie 64,9 %
700
875
872 872
871 871 870
650 łazienka 74,6 %
794
791 791
789 789
788
739
736
735
733 733
600 732 ustęp spłukiwany 80,1 %
643
640
638
636 635 550 634 wodociąg 88,3 % 500 2010 2011 2012 2013 2014 2015
centralne ogrzewanie łazienka ustęp splukiwany wodociągi
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Zasoby mieszkaniowe w gminie Koneck utrzymywały się w ciągu pięciu lat, na podobnym poziomie wahając się od 986 do 992. W 2015 roku liczba mieszkań w gminie wynosiła 991, to o trzy mieszkania więcej niż w roku ubiegłym.
W tym samym okresie uległa także liczba izb, tj. o 0,48%. Za izbę rozumie się pomieszczenie w mieszkaniu o powierzchni nie mniejszej niż 4 m2, które oddzielone jest
70 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck od innych pomieszczeń stałymi ścianami sięgającymi od podłogi do sufitu i bezpośrednio dociera do niej oświetlenie dzienne przez okno lub oszklone drzwi umieszczone w ścianie zewnętrznej budynku; za izbę uważa się nie tylko pokoje, ale również kuchnie spełniające powyższe kryteria. Natomiast nie są nimi (bez względu na wielkość powierzchni i sposób oświetlenia) przedpokoje, hole, łazienki, ubikacje, spiżarnie, werandy, ganki, schowki, itp.
Wraz z rozwojem liczby mieszkań, wrósł także wskaźnik powierzchni użytkowej mieszkań (wzrost o 79 500 m2). W 2015 roku przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 93,6 m2. Oznacza to, że na jedną osobę przypadało przeciętnie 28,7 m2, podczas gdy średnio w jednym mieszkaniu było 4,18 izb28.
Wykres 21. Zasoby mieszkaniowe w gminie w latach 2010-2015
4500 92800 4000 92600 3500 92400 3000 2500 92200 2000 92000 1500 91800 1000 500 91600 0 91400 2010 2011 2012 2013 2014 2015 mieszkania 992 988 986 988 988 991 izby 4126 4119 4114 4122 4128 4146 powierzchnia użytkowa 91935 91905 91859 92049 92236 92730 mieszkań
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
W odniesieniu do zasobów mieszkaniowych wsi Koneck, to zlokalizowanych w niej jest prawie 200 zabudowań mieszkalnych. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosi ok. 70,00 m2, natomiast przeciętna liczba osób przypadająca na jedno mieszkanie wynosi 3,77 osoby. Zabudowa mieszkaniowa wsi Koneck w prawie 50% pochodzi z okresu przed 1945 roku. Metrykę nie starszą niż 30 lat posiada około 25% zabudowy mieszkaniowej. Od kilku lat obserwowany jest jednak na terenie wsi Koneck ruch budowlany29.
Stan techniczny budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy Koneck jest zróżnicowany i zależny od wieku budynku, ich konstrukcji oraz wyposażenia
28 Opracowanie na podstawie danych BDL GUS. 29 Dane z Urzędu Gminy Koneck
71 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck w instalacje. W ramach poprawy jakości obiektów lokalowych, należy dokonać różnego rodzaju napraw, w tym np. częściowa wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, uzupełnienie tynków, malowanie klatek schodowych30. Modernizacje obiektów mieszkaniowych przyczynią się do poprawy strefy społecznej ludności korzystającej z tych obiektów, a także będą korzystne dla środowiska ze względu na zmniejszenie szkodliwych emisji.
WNIOSKI
1. Bardzo powolny rozwój infrastruktury mieszkaniowej;
2. Mieszkania w większości wyposażone są w instalacje techniczno-sanitarne;
3. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosi 93,6 m2;
4. Na jedną osobę przypada przeciętnie 28,7 m2 powierzchni mieszkania;
5. Zabudowa mieszkaniowa wsi Koneck w prawie 50% pochodzi z okresu przed 1945 r.; 6. Potrzeba przeprowadzenia prac modernizacyjnych, które poprawią strefę społeczną oraz korzystnie wpłyną na stan środowiska.
30 Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Koneck na lata 2014-2018 – Załącznik nr 1 do uchwały nr XXXIII/194/14 Rady Gminy Koneck z dnia 31 marca 2014 r.
72 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2.5. Infrastruktura społeczna Infrastruktura edukacyjna Na terenie gminy Koneck znajdują się trzy szkoły. Są one zlokalizowane w Konecku, Straszewie i Świętem.
Główną placówką edukacyjną w gminie jest Zespół Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Konecku. Organem prowadzącym tej szkoły jest gmina Koneck. W skład Zespołu Szkół wchodzi:
Przedszkole – cykl kształcenia dwa lub trzy lata,
Szkoła Podstawowa – sześcioletni cykl kształcenia,
Gimnazjum – trzyletni cykl kształcenia.
Gimnazjum, Szkoła Podstawowa i Przedszkole realizuje cele i zadania dydaktyczno- wychowawcze określone w ustawie o systemie oświaty oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie oraz Szkolnym Programie Wychowawczym i Szkolnym Programie Profilaktyki.
Zespół Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Konecku dysponuje:
salami lekcyjnymi (6 klaso-pracownie w gimnazjum i 6 w szkole podstawowej, 2 sale do dyspozycji przedszkola, w tym 1 dydaktyczna i 1 do zabaw),
dwoma pracowniami informatycznymi z dostępem do internetu,
własnym gimbusem dowożący uczniów do szkoły,
centrum multimedialnym w bibliotece szkolnej,
nowoczesnymi pomocami naukowymi,
gabinetem logopedycznym,
salą gimnastyczną i boiskiem sportowym,
siłownią i magazynkiem sprzętu sportowego,
dwoma pokojami nauczycielskimi, sekretariatem i gabinetem dyrektora,
świetlicą,
stołówką i zapleczem kuchennym,
szatniami,
węzłem sanitarnym,
sklepikiem szkolnym,
73 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
pomieszczeniem szkolnego radiowęzła,
punktem ksero.
Zespół Szkół w Konecku obecnie nie posiada oferty zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych z zakresu rozwijania kompetencji kluczowych, czyli technologii informacyjno- komunikacyjnych, nauk matematyczno-przyrodniczych i języków obcych, zajęcia z zakresu kształtowania postaw kreatywności, innowacyjności i pracy zespołowej.
Pozostałe dwie placówki edukacyjne zlokalizowane w Straszewie i Świętem, stanowią szkoły niepubliczne. Prowadzone są one przez miejscowe Stowarzyszenia.
W Straszewie funkcjonuje Punkt Przedszkolny „Jacek i Agatka”, Oddział Przedszkolny „zerówka”, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum. Organem prowadzącym szkołę jest Stowarzyszenie „Jesteśmy Razem”. Szkoła dysponuje mini salą gimnastyczną, 1 salą komputerową z wyposażeniem, biblioteką, 6 klaso-pracowniami (w tym 1 funkcjonującą jako sala teatralna), pracownią plastyczną, salą dla oddziału przedszkolnego z oddzielnym pomieszczeniem do zabaw, gabinetem logopedy, pokojem nauczycielskim z zapleczem kuchennym, gabinetem dyrektora, toaletami, świetlicą szkolną z zapleczem kuchennym oraz szatnią. W roku szkolnym 2014/2015 w przedszkolu było 8 dzieci, w oddziale przedszkolnym – 11 wychowanków, w szkole podstawowej – 38 uczniów, w gimnazjum – 11 uczniów31.
W skład placówki edukacyjnej w Świętem wchodzi Punkt Przedszkolny „Bajkowy zakątek”, Szkoła Podstawowa i niepubliczne Gimnazjum. Niniejsza placówka edukacyjna prowadzona jest przez „Stowarzyszenie kulturalno-oświatowe na rzecz rozwoju wsi Święte i okolic”. Przedszkole stanowi projekt „Bajkowy zakątek”, który współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem projektu jest wyrównanie szans edukacyjnych dzieci w wieku 3-5 lat pochodzących z gminy Koneck, poprzez stworzenie warunków do powstania i prowadzenia alternatywnej formy edukacji przedszkolnej w miejscowości Święte.
Do Punktu Przedszkolnego „Bajkowy zakątek” w roku szkolnym 2014/2015 uczęszczało 15 dzieci. W szkole Podstawowej w Świętem uczyło się 32 uczniów, a w Gimnazjum
31 Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Koneck
74 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
12 uczniów. Wychowankowie szkoły w Świętem dojeżdżali z różnych sołectw, dokładną liczbę uczniów i ich miejsce zamieszkania przedstawia poniższe zestawienie danych.
Tabela 22. Liczba uczniów uczęszczających do Niepublicznej Szkoły w Świętem w roku szkolnym 2014/2015 Liczba uczniów Sołectwo Przedszkole Szkoła Podstawowa Gimnazjum Brzeźno 2 Chromowola Jeziorno 2 3 Kajetanowo 2 Kamieniec 1 Koneck 2 2 Kruszynek 5 Kruszynek – Kolonia Młynek Opalanka Ossówka Pomiany Romanowo 5 6 Spoczynek 7 9 4 Straszewo Święte 1 6 2 Zapustek Zazdromin Żołnowo Źródło: Urząd Gminy Koneck
Szkoła w Świętem jest dotowana z budżetu gminy Koneck. Wysokość dotacji naliczana jest na podstawie liczby uczniów zgodnie z comiesięczną informacją Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Świętem uwzględniającą dane znajdujące się w Systemie Informacji Oświatowej.
Współczynnik skolaryzacji brutto32 w szkołach podstawowych w gminie Koneck kształtował się w 2015 roku na poziomie 89,21%. W porównaniu do 2010 roku było to o 21,01 punktów procentowych mniej. Z kolei w gimnazjum, współczynnik skolaryzacji brutto w 2015 roku wynosił 95,50%, tj. o 3,11 punktów procentowych mniej w stosunku do wartości skolaryzacji w 2010 roku.
Wartość współczynnika skolaryzacji w 2015 dla szkół w gminie Koneck był niższy niż dla powiatu aleksandrowskiego i województwa kujawsko-pomorskiego. Odwrotną sytuację
32 Współczynnik skolaryzacji brutto jest to relacja liczby osób uczących się (stan na początku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do liczby ludności (stan w dniu 31 XII) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania (Pojęcia BDL GUS).
75 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck odnotowano dla szkół podstawowych w 2010, 2011, 2013 i 2014 roku. Natomiast dla szkół gimnazjalnych w latach 2011-2013.
Dokładne dane wskaźnika skolaryzacji brutto dla wybranych jednostek administracyjnych w latach 2010-2015 przedstawia tabela poniżej.
Tabela 23. Współczynnik skolaryzacji brutto [%] w latach 2010-2015
jednostka administracyjna 2010 2011 2012 2013 2014 2015 szkoła podstawowa woj. kujawsko-pomorskie 98,36 99,23 99,5 98,52 94,05 90,08 powiat aleksandrowski 100,58 101,15 100,21 98,71 94,71 89,32 gmina Koneck 110,22 107,91 98,63 101,35 97,00 89,21 gimnazjum woj. kujawsko-pomorskie 101,42 100,84 100,25 99,35 98,42 98,33 powiat aleksandrowski 96,88 97,07 96,84 95,54 96,98 96,98 gmina Koneck 98,61 102,82 105,79 105,71 99,08 95,50 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
Na terenie gminy Koneck nie ma szkół ani placówek kształcenia zawodowego. Mieszkańcy jednostki wiejskiej korzystają z kursów zawodowych organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Aleksandrowie Kujawskim. Według Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Konecku największe zapotrzebowanie jest na kursy w zakresie konkretnych zawodów, którymi są: kierowca samochodu ciężarowego, opiekun osób starszych, operator agregatu tynkarskiego, barman, kelner, kucharz itd.
WNIOSKI
1. Zapewniona edukacja szkolna na poziomie przedszkolnym, podstawowym i gimnazjalnym; 2. Brak placówek oświatowych ponadgimnazjalnych; 3. Kompletne wyposażenie szkół w gminie; 4. Brak oferty zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych z zakresu rozwijania kompetencji kluczowych; 5. Spadek liczby uczniów, co odzwierciedla niski wskaźnik skolaryzacji brutto.
76 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Infrastruktura sportowa Gmina Koneck dysponuje obiektami sportowo–rekreacyjnymi, które pozwalają na uprawianie wielu zróżnicowanych dyscyplin sportowych m.in. piłki nożnej, piłki siatkowej, koszykówki oraz tenisa ziemnego.
Mieszkańcy gminy biorą czynny udział w wydarzeniach sportowych odbywających się cyklicznie. Między innymi organizowany jest lipcowy turniej piłki nożnej o Puchar Wójta Gminy Koneck.
Ponadto, w propagowaniu aktywności fizycznej ważną rolę odgrywają kluby sportowe działające przy kompleksie boisk sportowych „Orlik” w Konecku.
Kompleks boisk sportowych „Orlik” wraz z zapleczem sanitarno-szatniowym powstał 2011 r. Całkowity koszt projektu pt. „Moje boisko – ORLIK 2012” wyniósł 1 119 384,06 zł. Na ten cel uzyskano dotacje z budżetu państwa w wysokości 500 tys. zł i z budżetu województwa – 333 tys. zł. Wkład własny Gminy Koneck wyniósł 286 384,06 zł.
W przeciągu czterech lat zlikwidowano trzy kluby sportowe. Od 2015 roku istnieje tylko jeden. Równocześnie spadła liczba sekcji sportowych, obecnie funkcjonuje tylko jedna sekcja. O 86,36% zmniejszyła się liczba członków klubu, a ćwiczących o 88,64%.
Rysunek 11 Kluby sportowe i członkowie w gminie w latach 2010, 2012, 2014.
90 4 80 70 3 60 50 2 40 30 20 1 10 0 0 2010 2012 2014 kluby 3 2 1 sekcje sportowe 3 4 1 członkowie 88 62 12 ćwiczący ogółem 88 56 10
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
Pomimo istnienia infrastruktury sportowej, stwierdza się, iż jest ona niewystarczająca. W związku z tym należy podjąć kroki zmierzające do zapewnienia mieszkańcom gminy dostępu do infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, która pobudzi lokalną społeczność do aktywności sportowej. Infrastruktura ta musi być konsekwentnie modernizowana
77 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck przez co przestrzeń publiczna będzie rozwijać się w kierunku spójnym i zrównoważonym. Poczynione inwestycje jednakże winne być kontynuowane w celu dalszej odnowy tej sfery publicznej.
WNIOSKI 1. Istnienie obiektów sportowo-rekreacyjnych, m.in. boisko„Orlik”; 2. Cykliczna organizacja imprez sportowych; 3. Spadek liczby klubów i sekcji sportowych, członków klubów i osób ćwiczących.
Infrastruktura kultury33 Na terenie gminy Koneck znajdują się dwie instytucje kultury, na których skupia się działalność kulturalna
Pierwszą z nich jest Gminny Ośrodek Kultury w Konecku (GOK), będąca samorządową instytucją kultury o osobowości prawnej. Niniejsza jednostka samorządowa prowadzi działalność kulturalną polegającą na rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb kulturalnych mieszkańców. Nadrzędnym Celem GOK jest pozyskiwanie i przygotowywanie środowiska do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz współtworzenia jej wartości. Do podstawowych zadań Gminnego Ośrodka Kultury zalicza się:
tworzenie warunków do rozwoju i upowszechniania kultury,
edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę,
adresowanie propozycji kulturalnych do różnych grup odbiorców,
rozpoznawanie, rozbudzanie zainteresowań i potrzeb kulturalnych,
kształtowanie wzorów aktywnego uczestnictwa w kulturze,
formy indywidualnej aktywności kulturalnej,
imprezy kulturalne,
33 Opracowano na podstawie danych Urzędu Gminy Koneck [http://koneck.eu/], BIP Gminy Koneck [http://www.bip.koneck.eu/] i Zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, Załącznik nr 1 – część I – Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck, 2016 r.
78 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
współpraca z placówkami oświatowo-wychowawczymi działającymi na terenie gminy oraz z innymi instytucjami i ośrodkami kultury.
Gminny Ośrodek Kultury w Konecku znajduje się w budynku, którego stan techniczny jest niezadowalający. Obiekt ten wymaga konieczną zmianę konstrukcji dachowej na spadową, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania pokrycia dachowego o lekkiej konstrukcji, a także orynnowania i odgromienia dachu. Ponadto zachodzi konieczność wyremontowania kotłowni, jak i wymiany pieca.
Drugą instytucją kultury jest Gminna Biblioteka Publiczna w Konecku znajdująca się w budynku Zespołu Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Biblioteka zajmuje lokal o powierzchni 103 m2. W budynku zachodzi konieczność naprawy oraz częściowej wymiany centralnego ogrzewania, wymiany okien oraz podłóg. Ze względów estetycznych zachodzi również konieczność wymiany mebli i wyposażenia biblioteki.
W ramach działalności Gminnej Biblioteki Publicznej w Konecku w latach 2010-2015 zwiększył się zasób księgozbioru. Wolumen książek zwiększył się o 9,77%. Zgromadzony księgozbiór ma charakter uniwersalny i obejmuje literaturę z różnych dziedzin wiedzy. W zasobach księgozbioru znajdują się zbiory specjalne, w tym audiobooki (książki zapisane w formacie MP3 na płytach CD) i czasopisma, z których można korzystać na miejscu oraz wypożyczać do domu. W porównaniu do 2010 roku odnotowano także 7,39% wzrost wypożyczeń książek oraz 10,59% przyrost udziału czytelników. Szczegółowe dane odnoszące się do funkcjonowania biblioteki zawarto na poniższym wykresie.
79 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 22. Działalność biblioteczna w gminie w latach 2010-2015
17 000 430
16 000 420 410 15 000 400 14 000 390 13 000 380 12 000 370 11 000 360 10 000 350 2010 2011 2012 2013 2014 2015 księgozbiór 14 480 14 818 15 166 15 412 15 857 16 047 wypożyczenia księgozbioru na 15 040 16 750 16 986 16 701 16 341 16 241 zewnątrz czytelnicy 380 386 398 409 420 425
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
Od 2010 roku placówka biblioteczna bierze udział w programie „Akademia Orange dla bibliotek”, dzięki któremu korzysta z bezpłatnego Internetu dostępnego dla wszystkich użytkowników. Ponadto dysponuje ogólnodostępnym katalogiem „On-line – Mak +”.
W obrębie dwóch wyżej wymienionych placówek kultury odbywają się wydarzenia i obchody związane z historią Polski. Ponadto, na terenie jednostki wiejskiej działają: kółka zainteresowań, Koło Gospodyń Wiejskich, zespół folklorystyczny oraz odbywają się zajęcia czytelnicze dla dzieci, konkursy i festyny. Wszystkie niniejsze wydarzenia przyczyniają się do zachowania i promocji lokalnego dziedzictwa kulturowego.
W kalendarzu uroczystości kulturalne na stałe wpisały się takie imprezy jak:
Przegląd Młodych Talentów Wokalnych – przegląd piosenki dziecięcej 6 – 15 lat,
Festyn z okazji dnia dziecka,
Zabawa odpustowa,
Przegląd Zespołów Ludowych – prezentacje śpiewu i tańca zespołów ludowych,
Regionalny Turniej Sołectw – festyn połączony z rywalizacją sołectw z terenu gminy Koneck na wesoło,
Artystyczne Prezentacje Instrumentalne – prezentacje instrumentalne dzieci w wieku szkolnym.
80 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Słabo rozwinięta infrastruktura kultury;
2. Funkcjonują tylko dwie instytucje kultury – Gminna Biblioteka Publiczna w Konecku i Gminny Ośrodek Kultury w Konecku;
3. Niezadowalający stan techniczny budynków jednostek samorządowych o działalności kulturowej;
4. Zwiększenie czytelnictwa wśród mieszkańców gminy;
5. Organizacja cyklicznych wydarzeń kulturalnych na terenie gminy;
6. Udział w lokalnych i ponadlokalnych imprezach kulturalnych.
Infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej W analizowanym okresie utrzymała się taka sama liczba przychodni ogółem. W 2010 i 2011 roku funkcjonowała także przychodnia niepubliczna. Obecnie żadna placówka nie należy do sektora niepublicznego. W 2015 r. wykonano ponad 16 tys. porad w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. W przypadku opieki ambulatoryjnej (dotyczącej porad w podstawowej i specjalistycznej opiece zdrowotnej), takich porad wykonano niecałe 16 tys. Do dyspozycji mieszkańców jest jeden punkt apteczny.
81 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 24 Ochrona zdrowia i opieka społeczna w gminie w latach 2010-2015
2010 2011 2012 2013 2014 2015
PRZYCHODNIE ogółem 1 1 1 1 1 1 niepubliczne 1 1 - - - - PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA - PORADY ogółem 15 129 17 951 15 048 14 441 15 250 16 425 AMBULATORYJNA OPIEKA ZDROWOTNA - PORADY LEKARSKIE ogółem - - - 16 161 15 070 15 863 PUNKTY APTECZNE ogółem 1 1 1 1 1 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
Stwierdzić należy, iż mieszkańcy gminy mają ograniczony dostęp do poradni specjalistycznych i ośrodków rehabilitacji. Możliwość zwiększenia możliwości jednostki wiejskiej w tym zakresie należy uznać za zakres potrzebny do zrealizowania i np. przeznaczenie budynku użyteczności publicznej będącej w zasobie nieruchomości gminnej na ten cel w ramach inwestycji w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, która sprzyja rozwojowi lokalnemu i zmniejsza nierówności w zakresie stanu zdrowia.
Środowiskowa pomoc społeczna jest udzielana mieszkańcom danego regionu za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Z tabeli poniżej wynika, że coraz mniejsza grupa osób korzystała z oferowanej pomocy, a większość z nich znalazła się poniżej kryterium dochodowego. W 2015 r. łączna liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej wyniosła 570. Było to o 41,54% mniej osób niż w 2010 roku. Zasięg korzystania z pomocy społecznej, czyli udział osób w gospodarstwach domowych, korzystających z pomocy w ludności ogółem, wyniósł 17,7%.
82 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 25 Środowiskowa pomoc społeczna w gminie w latach 2010-2015
2010 2011 2012 2013 2014 2015
GOSPODARSTWA DOMOWE KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ
poniżej kryterium dochodowego 220 190 214 213 214 169
powyżej kryterium dochodowego 6 9 12 18 29 35
OSOBY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ
ogółem 975 649 729 734 729 570
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
Ze świadczeń rodzinnych również korzystała coraz mniejsza liczba osób. W 2014 roku 165 rodzin otrzymało zasiłki rodzinne na dzieci, których łączna kwota wyniosła 914 tys. zł. Ponad 280 dzieci w gminie skorzystało ze świadczeń pobieranych przez swoich opiekunów. W przypadku zasiłków pielęgnacyjnych, kwota wypłacanych świadczeń zmniejszyła się od 2010 roku i w 2015 roku wyniosła 104 tys. zł. W poniższej tabeli przedstawione zostały szczegółowe dane z podziałem na lata 2010-2015.
Tabela 26. Świadczenia rodzinne udzielane w gminie w latach 2010-2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015 KORZYSTAJACY ZE ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH
rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne na dzieci 239 230 210 194 179 165
dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek 437 419 371 343 311 285 rodzinny KWOTY ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH WYPŁACONYCH W ROKU (w tys. zł)
kwota świadczeń rodzinnych 1 118 1 156 1 158 1 057 873 914
kwota zasiłków rodzinnych (wraz z dodatkami) 823 787 711 697 600 579
kwota zasiłków pielęgnacyjnych 156 147 138 122 110 104
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
Na terenie gminy Koneck (19 sołectw) w 2015 roku łącznie z pomocy społecznej skorzystało 585 osób z 204 rodzin. Najwięcej mieszkańców objętych wsparciem mieszkało w Straszewie (175 osób) i Konecku (96 osób), a najmniej w Zazdrominie (2 osoby).
83 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
W 2015 roku najczęstszą przyczyną udzielanej pomocy społecznej wśród rodzin było ubóstwo i bezrobocie. Dokładne dane dotyczące pomocy społecznej w podziale na poszczególne sołectwa gminy Koneck zawiera poniższa tabela.
Tabela 27. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej w 2015 r. z podziałem na sołectwa i przyczyny udzielanego wsparcia Liczba Liczba osób Lp. Sołectwo Przyczyny rodzin w rodzinach 1. Brzeźno 7 22 ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność, 2. Chromowola 6 15 niepełnosprawność 3. Zapustek 10 25 ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność, 4. Spoczynek 12 40 niepełnosprawność ubóstwo, 5. Pomiany 5 17 bezrobocie, niepełnosprawność 6. Kamieniec 8 17 ubóstwo, bezrobocie 7. Kruszynek 8 23 ubóstwo, bezrobocie, ochrona macierzyństwa ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność, 8. Kajetanowo 5 17 niepełnosprawność ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność, 9. Żołnowo 7 21 niepełnosprawność, alkoholizm ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność, 10. Młynek 3 8 niepełnosprawność ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, 11. Jeziorno 10 25 długotrwała choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych 12. Święte 9 17 ubóstwo, bezrobocie, alkoholizm, rodzina niepełna ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, 13. Romanowo 10 30 wielodzietność 14. Ossówka 4 16 ubóstwo, bezrobocie, wielodzietność 15. Opalanka 1 5 ubóstwo, bezrobocie Kruszynek 16. 6 14 ubóstwo, bezrobocie, przewlekła choroba Kolonia 17. Zazdromin 2 2 ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, 18. Koneck 30 96 alkoholizm, wielodzietność, długotrwała choroba, rodzina niepełna, przemoc ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, alkoholizm, wielodzietność, długotrwała choroba, 19. Straszewo 61 175 bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych, przemoc, długotrwała choroba Źródło: Dane z Urzędu Gminy Koneck
84 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Funkcjonowanie podstawowej infrastruktury ochrony zdrowia i opieki społecznej;
2. Ograniczony dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej;
3. Wzrost udzielanych porad w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej;
4. Ogólny spadek liczby osób korzystających z pomocy opieki społecznej (w tym świadczeń rodzinnych);
5. Zmniejszenie kwoty świadczeń rodzinnych o 18,25% w przeciągu pięciu lat (2010-2015 r.); 6. Z pomocy społecznej w 2015 r skorzystało 585 osób z 204 rodzin;
7. Najczęstszą przyczyną udzielanej pomocy społecznej wśród rodzin w 2015 r. było ubóstwo i bezrobocie.
85 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2.6. Jakość rządzenia Możliwości budżetowe gminy Zdolność gminy do inwestowania jest uzależniona od wielkości dochodów oraz struktury wydatków w budżecie. W ostatnich latach wielkość wszystkich dochodów w gminie Koneck utrzymywała się w przedziale 9,7-11,3 mln zł. Największy dochód przypadł na 2012 rok (11 292 512,78 zł), a najmniejszy na rok wcześniejszy (9 771 538,44 zł). W 2015 roku dochody ogółem, czyli dochody własne, dotacje, subwencja ogólna oraz środki dofinansowania zadań, wyniosły 10 727 334,96 zł. Największą część dochodów stanowiły subwencje (44%) oraz dochody własne (32%). Dotacje gminy w 2015 r. wyniosły 2625203,82 zł (24%).
Na poniższym wykresie przedstawiony został szczegółowy podział dochodów w gminie Koneck w latach 2010-2015.
Wykres 23. Dochody budżetu gminy w latach 2010-2015
5000000,00
4000000,00
3000000,00
2000000,00
1000000,00 2010 2011 2012 2013 2014 2015 dochody własne 2052953,38 2126876,13 3425186,45 3127006,26 3160217,59 3414601,14 subwencje 4807027,00 4848152,00 5142327,00 5047907,00 4879139,00 4687530,00 dotacje 3793364,78 2796510,31 2724999,33 2464184,37 2553357,54 2625203,82
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
W przypadku wydatków ogółem jednostki wiejskiej, w 2015 roku wyniosły one 10 421 070,09 zł, z czego 88% stanowiły wydatki bieżące ogółem i 12% wydatki majątkowe. Przez okres pięciu lat wartości obu wskaźników wahały się. W porównaniu z 2010 rokiem, w 2015 roku nastąpił 53% spadek wydatków majątkowych oraz 10% wzrost wydatków bieżących.
Dokładny rozkład wydatków gminy Koneck na przełomie pięciu lat przedstawia poniższy wykres.
86 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 24. Wydatki gminy w latach 2010-2015
8500000 7500000 6500000 5500000 4500000 3500000 2500000 1500000 500000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 wydatki majątkowe 2730701,24 1226333,11 2564548,06 1144131,46 1660071,05 1291227,22 wydatki bieżące 8248038,43 8035185,82 8496201,7 9020619,21 9180039,50 9129842,87
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Szczegółowe dochody i wydatki budżetowe gminy rozpatrzono wg działów Klasyfikacji Budżetowej z 2015 roku (Tabela 28). Klasyfikacja budżetowa stanowi bazę techniczną do prezentowania rodzajów działalności, rodzajów dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Odgrywa ważną rolę zarówno w planowaniu, rachunkowości, jak i w sprawozdawczości. Klasyfikacja ta nie stanowi podstawy prawnej do ustalania i pobierania dochodów, a także do dokonywania wydatków budżetowych – jest jedynie instrumentem do ujmowania gromadzonych dochodów i ponoszonych wydatków na podstawie właściwych aktów prawnych. Pozwala na grupowanie dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów według jednolitych kryteriów przez wszystkie jednostki sektora finansów publicznych34.
Wśród dochodów największą część stanowiły dochody z działu 758 – różne rozliczenia. Stanowiły one 44% wszystkich dochodów zebranych w 2015 roku. Natomiast, najwięcej wydatków gmina Koneck poniosła na oświatę i wychowanie (dział 801), tj. 32% wydatków ogółem.
Różnica między dochodami, a wydatkami ogółem w 2015 roku wynosiła 305 264,87 zł. Oznacza to, że gmina wówczas pozyskała więcej dochodów niż poniosła wydatków. Działy klasyfikacji budżetowej, takie jak: przetwórstwo przemysłowe, turystyka i obsługa długu publicznego, to sektory, które nie przyniosły żadnych dochodów dla gminy, jak i jednostka ta nie poniosła na nie żadnych wydatków.
34 Gąsiorek K., Klasyfikacja budżetowa 2016, wyd. INFOR [ftp://ftp.helion.pl/online/e_0527/e_0527.pdf] [z dnia 10.11.2016 r.]
87 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 28. Dochody i wydatki budżetowe gminy wg działów Klasyfikacji Budżetowej w 2015 r.
DZIAŁ dochody [zł] wydatki [zł] różnica [zł]
rolnictwo i łowiectwo 717 581,36 791 161,84 -73580,48
przetwórstwo przemysłowe 0,00 0,00 0,00
transport i łączność 148 750,00 1 373 361,24 -1224611,24
turystyka 0,00 0,00 0,00
gospodarka mieszkaniowa 85 912,83 27 093,19 58819,64
działalność usługowa 0,00 73 103,98 -73103,98
informatyka 0,00 57 979,38 -57979,38
administracja publiczna 54 608,35 1 614 222,02 -1559613,67
urzędy naczelnych organów władzy państwowej 44 163,83 44 163,83 0,00 kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa
bezpieczeństwo publiczne i ochrona 3 700,00 97 821,70 -94121,70 przeciwpożarowa
obsługa długu publicznego 0,00 0,00 0,00
różne rozliczenia 4 723 522,19 0,00 4723522,19
oświata i wychowanie 114 718,03 3 342 410,42 -3227692,39
ochrona zdrowia 0,00 15 431,78 -15431,78
pomoc społeczna 1 739 792,56 2 012 217,07 -272424,51 pozostałe działania w zakresie polityki społecznej 9 652,05 0,00 9652,05
edukacyjna opieka wychowawcza 127 538,20 157 859,00 -30320,80
gospodarka komunalna i ochrona środowiska 398 265,65 507 999,21 -109733,56
kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 25 031,08 260 299,94 -235268,86
kultura fizyczna 0,00 45 945,49 -45945,49
dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających 2 533 098,83 - 2533098,83 osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem
OGÓŁEM 10726334,96 10421070,09 305264,87 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.
88 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. W 2015 roku gminne dochody ogółem wyniosły 10 727 334,96 zł, z czego subwencje stanowiły 44%, dochody własne 32% i dotacje 24%;
2. W 2015 r. gminne wydatki ogółem wyniosły 10 421 070,09 zł, z czego wydatki bieżące stanowiły 88%, a wydatki majątkowe 12%;
3. Wśród dochodów największą część stanowiły profity z działu 758 – różne rozliczenia, tj. 44% wszystkich dochodów;
4. Wśród wydatków największą część stanowiły koszty z działu 801 – oświata i wychowanie, tj.32% wszystkich wydatków;
5. Dodatni bilans dochodów i wydatków w 2015 r., tj. przewaga wpływów nad odpływami finansowymi.
Planowanie strategiczne i promocja gminy
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Podstawowym dokumentem strategicznym gminy Koneck jest „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck” (dalej zwany Studium). Obecnie obowiązujące Studium, zostało uchwalone przez Radę Gminy w Konecku uchwałą nr XVIII/123/2000 z dnia 29 września 2000 roku. Jednakże, 12 maja 2016 roku Urząd Gminy w Konecku wydał obwieszczenie o wyłożeniu do publicznego wglądu projektu „Zmiany Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck”.
Podstawą formalno-prawną opracowania projektu zmiany Studium były:
art. 18 ust. 2 pkt. 5 Ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446),
art. 9 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.),
89 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Uchwała Nr XVII/92/2012 Rady Gminy Koneck z dnia 27 lipca 2012 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy Koneck.
Celem Studium jest przedstawienie aktualnych uwarunkowań i wyznaczenie kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wiejskiej. Wszystkie ustalenia lokalnych zasad organizacji struktury przestrzennej gminy równocześnie uwzględniają wymagania dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego, rozmieszczenia infrastruktury technicznej i społecznej oraz uwzględniają podstawowe elementy sieci osadniczej. Zatem, generalną zasadą kształtowania i zagospodarowania przestrzeni gminy Koneck są reguły określające rozwój zrównoważony.
Tekst projektu „Zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck” składa się z trzech etapów:
inwentaryzacja i aktualizacja uwarunkowań w zakresie środowiska przyrodniczego, kulturowego, stanu zagospodarowania przestrzennego gminy oraz infrastruktury technicznej i społecznej,
uwzględnienie ustaleń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz rozpatrzenie wniosków do Studium,
wyznaczenie aktualnych kierunków rozwoju przestrzennego gminy.
W ramach kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Koneck ustalone zostały Cele Polityki Przestrzennej:
1. Stworzenie warunków do wykorzystania gruntów ornych najniższych klas bonitacyjnych do rozwoju funkcji nierolniczych w tym: bazy turystycznej, a także mieszkalnictwa, rekreacji, usług, rzemiosła i produkcji nieuciążliwej, 2. Uporządkowanie funkcjonalno-przestrzenne i estetyczne zabudowy, poprawa wizerunku wsi, 3. Dążenie do wytworzenia zwartej struktury przestrzennej terenów zabudowanych gminy, 4. Rozwój usług na poziomie podstawowym, 5. Rozbudowa systemu oraz budowa nowej infrastruktury technicznej na terenach wskazanych do zabudowy, 6. Budowa i przebudowa układu komunikacyjnego oraz dalszy jego rozwój,
90 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
7. Stworzenie ścieżek rowerowych, 8. Ochrona krajobrazu kulturowego m.in. poprzez: respektowanie historycznych układów zabudowy, projektowanie nowych obiektów w nawiązaniu do tradycyjnego charakteru zabudowy lub w innych formach harmonizujących z krajobrazem kulturowym, 9. Ochrona gruntów rolnych najwyższych klas bonitacyjnych dla rozwoju rolnictwa, 10. Ochrona terenów o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych, 11. Powiększanie zasobów leśnych poprzez zalesianie gruntów o najniższej przydatności dla rozwoju rolnictwa. Elementami warunkujące dalszy rozwój przestrzenny gminy wiejskiej są uwarunkowania społeczne i ekonomiczne, środowisko przyrodnicze, dziedzictwo kulturowe, komunikacja i infrastruktura techniczna przedmiotowego obszaru.
Głównym celem określenia kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy Koneck jest zapewnienie wysokiej jakości życia mieszkańców, poprzez rozwój społeczny (np. zapewnienie prawidłowego funkcjonowania usług publicznych), gospodarczy (np. wprowadzanie nowych funkcji, rozwój przedsiębiorczości i wzrost efektywności rolnictwa), rozwój infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju.
PROGRAM GOSPODAROWANIA ZASOBEM MIESZKANIOWYM
W ramach ustaleń prawa lokalnego, Rada Gminy Koneck wydała Uchwałę Nr XXXIII/194/14 z dnia 31 marca 2014 roku w sprawie przyjęcia do realizacji wieloletniego programu gospodarowania mieszkalnym zasobem gminy Koneck na lata 2014-2018.
Załącznikiem Nr 1 do wyżej wymienionej ustawy jest „Wieloletni program gospodarowania mieszkalnym zasobem gminy Koneck na lata 2014-2018” (dalej zwany Programem). Niniejszy dokument powstał w wyniku nałożonego na gminę obowiązku wynikającego z ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tą ustawą zadaniem gminy Koneck jest tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej.
„Wieloletni programie gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Koneck na lata 2014-2018” obejmuje:
91 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
1. prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy, 2. analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji budynków i lokali, 3. planowaną sprzedaż lokali, 4. zasady polityki czynszowej, 5. sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie zarządzania mieszkaniowym zasobem gminy w kolejnych latach, 6. źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej, 7. wysokość wydatków na gospodarowanie mieszkaniowym zasobem gminy z podziałem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remontów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspólnymi, których gmina jest jednym ze współwłaścicieli, a także wydatki inwestycyjne, 8. inne działania mające na celu poprawę i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy.
PROMOCJA GMINY
Pod pojęciem promocji gminy rozumie się działania zmierzające do poinformowania i zachęcenia określonych osób prawnych i fizycznych do aktywności gospodarczej ukierunkowanej tak, aby dawała efekty pożądane przez władze gminy i zgodnie z programami rozwoju przez te władze opracowanymi. Promocja gminy nie opiera się tylko na inwestycjach i inwestorach. Celem promocji jest wypromowanie wszystkich produktów gminy, którymi mogą być m.in.: środowisko przyrodnicze (w tym zakresie ważne jest np. zachęcanie mieszkańców do segregowania odpadów), tradycja i zasoby kultury lokalnej (poprzez np. noszenie strojów ludowych, wytwarzanie rzemiosła).
Odbiorcami produktów gminy są jej mieszkańcy i podmioty gospodarcze zlokalizowane na terenie niniejszej jednostki. Ponadto, należą do nich podmioty gospodarcze, instytucje, organizacje i mieszkańcy innych gmin, a także specjalnie wyodrębnione grupy adresatów istotne dla realizacji przyjętych kierunków rozwoju gminy, do których zalicza się między innymi inwestorów i turystów. Z punktu widzenia realizacji planowanych działań prorozwojowych gminy można również wskazać na inne, ważne grupy docelowe.
92 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Faktyczna realizacja promocji zależy wyłącznie od przyjętych celów rozwoju i możliwości gminy. Należy zaznaczyć, iż jest ona przedsięwzięciem gospodarczym i pociąga za sobą koszty. Środki finansowe, jakie chce i może przeznaczyć jednostka administracyjna na tego rodzaju przedsięwzięcia, określane są corocznie w budżecie gminy. Co więcej, promocja powinna wiązać się z kierunkami rozwoju gminy, harmonizować z planami strategicznymi, oferować realnie istniejące zasoby i możliwości oraz powinna przygotować właściwą propozycję dla właściwego, rozpoznanego odbiorcy35.
Promocja gminy koncentruje się przede wszystkim na organizowaniu i braniu udziału w wydarzeniach kulturalnych i sportowych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym. Do najważniejszych imprez cyklicznych, jakie są realizowane przez przedmiotową jednostkę wiejską, należą:
Przegląd Młodych Talentów Wokalnych,
Przegląd Zespołów Ludowych,
Festyn Plenerowy pn. Lokalny Turniej Sołectw w Konecku,
Artystyczne Prezentacje Muzyczne,
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy,
Promocja gminy Koneck odbywa się także przez jej udział w wydarzeniach w skali powiatu aleksandrowskiego, którymi np. są: Dożynki Powiatowo-Gminne, Powiatowe Prezentacje Wielkanocne i Bożonarodzeniowe, konkurs kulinarny „Postaw na Kaczkę”.
Pod względem pozyskania turystów, ważnym aspektem, na którym gmina mogłaby oprzeć swoją promocję są miejscowe walory środowiska naturalnego oraz ekologiczny charakter prowadzonej działalności rolniczej. Wychodząc naprzeciw turystom gmina Koneck zmuszona jest do rozwoju zagospodarowania edukacyjno-turystycznego obszarów leśnych (ścieżki edukacyjne, szlaki, tablice informacyjne itp.). Bardzo ważnym elementem w propagowaniu trwałego i zrównoważonego rozwoju gminy jest również czynnik ekologiczny. Dlatego, rozpowszechnianie własnych działań i inicjatyw proekologicznych gminy Koneck, powinno opierać się np. na organizowaniu cyklicznych konkursów ekologicznych dla szkół, sołectw i ich mieszkańców oraz społeczności sąsiednich obrębów administracyjnych.
35 Huczek M., Promocja gminy jako sposób wspierania lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. [http://sdl.org.pl/Content/7687/huczek.pdf] [z dnia 10.11.2016 r.]
93 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
WNIOSKI
1. Nadrzędnym dokumentem planowania strategicznego jednostki wiejskiej jest „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Koneck”; 2. Studium określa główne Cele Polityki Przestrzennej;
3. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy muszą zapewnić wysoką jakość życia mieszkańców, poprzez rozwój społeczny, gospodarczy, infrastruktury technicznej i komunikacyjnej przy równoczesnym zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju;
4. Obecnie promocja gminy koncentruje się głównie na organizowaniu i braniu udziału w wydarzeniach kulturalno-sportowych na poziomie lokalnym i regionalnym; 5. Promocja jednostki wiejskiej powinna oprzeć się na miejscowych warunkach środowiska przyrodniczego i elementach proekologicznych.
Kapitał społeczny Wyzwaniem dla samorządów lokalnych jest przede wszystkim zdolność gminy do skutecznego rządzenia. Jakość kapitału społecznego wraz z jego zaangażowaniem w proces zarządzania jest przejawem dobrego rządzenia na poziomie lokalnym. Najczęściej kapitał społeczny oceniany jest w kategoriach: aktywność obywatelska (udział w wyborach i organizacjach społecznych), liczba aktywnych organizacji pozarządowych, zaangażowanie mieszkańców w życie społeczno-kulturalne, poziom występowania patologii społecznych.
94 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Aktywność obywatelska mieszkańców gminy Koneck w zakresie partycypacji w wyborach jest stosunkowo niska. Frekwencja w poszczególnych wyborach była zazwyczaj niższa niż średnia krajowa. Oznacza to stosunkowo niewielkie zaangażowanie mieszkańców w sprawy obywatelskie. Tylko w przypadku wyborów samorządowych zaangażowanie mieszkańców gminy było wyższe niż ogólnokrajowa frekwencja. Frekwencja w poszczególnych wyborach przedstawiała się w następujący sposób:
w wyborach do sejmu w 2015 r. – 35,36% (frekwencja ogólnopolska 50,92%),
w wyborach do senatu w 2015 r. – 35,36% (frekwencja ogólnopolska 50,91%),
w wyborach prezydenckich w 2015 r. – 36,43% (frekwencja ogólnopolska 55,34%),
referendum w 2015 r. – 4,29%. (frekwencja ogólnopolska 7,8%),
w wyborach samorządowych 2014 r. – 60,48% (frekwencja ogólnopolska 47,21%),
w wyborach do Parlamentu Europejskiego 2014 – 14,39% (frekwencja ogólnopolska 23,83%).
Stosunkowo niska jest także liczba aktywnie działających organizacji pozarządowych na terenie gminy. Obecnie w gminie Koneck działają takie organizacje pozarządowe, jak:
Ochotnicza Straż Pożarna w: Konecku, Kamieńcu, Brzeżnie, Straszewie – misja: Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną, organami samorządowymi i innymi podmiotami. Udział w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń. Informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi. Rozwijanie wśród członków ochotniczej straży pożarnej kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenia działalności kulturalno-oświatowej i rozrywkowej. Wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej.
95 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Działania na rzecz ochrony środowiska.
Fundacja imienia Cecylii Wielgoradesz – misja: głównym celem fundacji jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu; wspieranie edukacji dzieci i młodzieży z terenów wiejskich i małych miast, wspieranie osób chorych i niepełnosprawnych oraz ich rodzin, wspieranie rodzin, które na skutek trudnej sytuacji materialnej są zagrożone takim wykluczeniem, pomoc młodym ludziom w starcie w dorosłe życie poprzez fundowanie stypendiów na kontynuację nauki, pomoc w znalezieniu pracy, samodzielnego mieszkania, założeniu własnej firmy.
Stowarzyszenie "Jesteśmy Razem" – misja: celem stowarzyszenia jest wspomaganie organizacyjno-rzeczowe działalności Szkoły Podstawowej w Straszewie w szczególności poprzez prowadzenie szkoły i utrzymanie statusu rejonowej szkoły publicznej; pozyskiwanie środków na modernizację i funkcjonowanie szkoły oraz minimalizowaniu kosztów utrzymania szkoły i rozwoju szkoły; promocja i wspomaganie nauki edukacji, oświaty i wychowania, tym oprowadzenie szkół publicznych i niepublicznych; promocja i wspomaganie krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży; promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa osób pozostających bez pracy i zagrożonych wykluczeniem społecznym; działalność wspomagająca rozwój społeczności lokalnych; działalność wspomagająca rozwój gospodarczy w tym rozwój przedsiębiorczości w regionie; upowszechnianie kultury i sztuki, ochrona dóbr kultury i tradycji; ochrona i promocja zdrowia; podejmowanie działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003r. (dz.u. z 2003r. nr 96. poz. 873 ze zm.), w zakresie określonym w lit. l-aq., w tym także promocja i organizacja wolontariatu;
96 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji; działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijanie kontaktów i współpracy pomiędzy społeczeństwami; utrzymanie bezpieczeństwa i przeciwdziałanie patologiom społecznym; ochrona i promocja działalności ekologicznej oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego; upowszechnianie kultury fizycznej i sportu.
Stowarzyszenie kulturalno-oświatowe na rzecz rozwoju wsi Święte i okolic – misja: wspieranie wszechstronnego i zrównoważonego rozwoju: społecznego, kulturalnego i gospodarczego wsi Święte i okolic, wspieranie demokracji i budowanie społeczeństwa obywatelskiego w środowisku lokalnym.
Mieszkańcy gminy w stosunku do społeczeństwa powiatu, województwa czy całego kraju, charakteryzują się stosunkowo dobrym zaangażowaniem w życiu społeczno– kulturalnym. Potwierdzają to m.in. niżej wymienione wskaźniki (dane na 2015 rok):
ludność na 1 placówkę biblioteczną – 3 233 osób (w przypadku: Polski 4 113; woj. kujawsko-pomorskiego 3 814; powiatu aleksandrowskiego 3 970);
księgozbiór bibliotek na 1000 ludności – 4 963,5 woluminów (w przypadku: Polski 3 379,7; woj. kujawsko-pomorskiego 3 502,9; powiatu aleksandrowskiego 4 100,3);
czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności – 132 osób (w przypadku: Polski 162; woj. kujawsko-pomorskiego 131; powiatu aleksandrowskiego 126);
wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika – 14,7 woluminów (w przypadku Polski: 18,0; woj. kujawsko-pomorskiego 19,5; powiatu aleksandrowskiego 21,3).
Stosunkowo rzadziej mieszkańcy uczestniczą w wydarzeniach o charakterze masowym.
Tabela 29. Imprezy organizowane przez jednostkę i uczestnicy w 2015 r.
Jednostka terytorialna imprezy [szt.] uczestnicy imprez [osoba] Polska 217 412 34 298 323 woj. kujawsko-pomorskie 10 394 1 583 539
97 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Jednostka terytorialna imprezy [szt.] uczestnicy imprez [osoba] powiat aleksandrowski 209 32 770 gmina Koneck 9 1 140 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
W przypadku analizy przestępczości w regionie, dane możliwe do uzyskania są tylko na poziomie powiatów. Jednak należy podkreślić, że w przypadku przestępstw stwierdzonych, tylko 2,68% wszystkich przestępstw w województwie kujawsko- pomorskim popełnionych zostało na terenie powiatu aleksandrowskiego. Może to świadczyć o niewielkim wskaźniku przestępczości w samej gminie Koneck.
WNIOSKI
1. Stosunkowo niska aktywność obywatelska mieszkańców gminy Koneck w zakresie partycypacji w wyborach;
2. Mała liczba aktywnie działających organizacji pozarządowych na terenie gminy;
3. Mieszkańcy gminy, w porównaniu do społeczeństwa powiatu, województwa czy całego kraju, charakteryzują się niskim poziomem zaangażowaniem w życiu społeczno–kulturalnym; 4. Niewielki udział przestępstw w gminie.
98 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2.7. Podsumowanie analizy i diagnozy Na podstawie przeprowadzonej diagnozy społeczno – gospodarczej oraz badania ankietowego dokonano analizy podstawowych problemów rozwojowych w gminie Koneck.
Tabela 30. Podsumowanie analizy i diagnozy
Cecha/Problem Opis
Położenie na Kujawach, w dorzeczu środkowej Wisły, na terenach Warunki naturalne z dużymi połaciami glin zwałowych, piasków i żwirów, które stanowią wysokie walory dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Występowanie sześciu typów potencjalnych zbiorowisk Warunki przyrodnicze z dominacją grądów środkowoeuropejskich. Istnienie dwóch form ochrony przyrody w obrębie gminy. Na terenie gminy znajdują się 3 obiekty wpisane do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz zewidencjonowanych jest 240 stanowisk archeologicznych. Walory kulturowe W oparciu o istniejące bogactwo historyczno-kulturowe, należy kształtować tożsamość regionalną i budować klimat społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego, m.in. poprzez kreowanie ośrodków budowania tożsamości regionu. Atutem gminy, pod względem lokalizacji, jest bliska odległość do większych miast, a także lokalizacja w dorzeczu Wisły. Atrakcyjne Lokalizacja położenie jest szansą na rozwój bazy turystyczno-rekreacyjnej i przyciągnięcie wielu turystów. Największą grupę mieszkańców 63% społeczeństwa to osoby w wieku 17-64 lata świadczy stanowią osoby w wieku o potencjale gospodarczym regionu. produkcyjnym Niski wskaźnik obciążenia W 2015 roku odnotowano wartość tego wskaźnika na poziomie demograficznego – tj. ludność 59,1 %. Względem roku 2010 nastąpił spadek, o 4,4 punktów w wieku nieprodukcyjnym na procentowych, co sugeruje, że mieszkańcy regionu są coraz 100 osób w wieku produkcyjnym bardziej aktywni gospodarczo. Niski poziom wykształcenia Największa grupa mieszkańców posiada wykształcenie mieszkańców gminy Koneck zasadnicze zawodowe i podstawowe ukończone. Udział bezrobotnych Udział bezrobotnych w wieku produkcyjnym zarejestrowanych zarejestrowanych w liczbie w liczbie ludności gminy wynosi w 2015 roku 11,1%. ludności w wieku produkcyjnym Wzrost przeciętnego Wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto miesięcznego wynagrodzenia o blisko 600 zł od 2010 roku. brutto Liczba gospodarstw rolnych, według użytkowania, stanowiła 487 Duży odsetek gospodarstw gruntów o łącznej powierzchni 5897,07 ha. Biorąc pod uwagę rolniczych gospodarstwa z uprawą według rodzaju i powierzchni zasiewów, blisko 70% stanowi uprawa zbóż. Dominacja Na terenie gminy nie znajdują się przedsiębiorstwa zatrudniające mikroprzedsiębiorstw na terenie powyżej 50 pracowników. 96% podmiotów gospodarczych gminy stanowiły mikroprzedsiębiorstwa.
99 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Niski odsetek dróg W gminie Koneck dominują drogi: gminne. wojewódzkich i krajowych W odniesieniu do innych regionów województwa kujawsko- Niska dostępność potencjałowa pomorskiego położonych wzdłuż koryta rzeki Wisły, dostępność regionu potencjałowa gminy Koneck jest stosunkowo niska. Rozwój budownictwa Słaby rozwój infrastruktury mieszkaniowej. mieszkaniowego
Rozwój sieci wodociągowa Mało dynamiczny rozwój sieci rozdzielczej wodociągowej i kanalizacyjna i kanalizacyjnej.
Na terenie gminy znajdują się przedszkola, szkoły podstawowe Podstawowa oferta kształcenia i gimnazjalne, które zapewniają podstawową edukację, nie oferując mały zakres zajęć pozalekcyjnych. Spadek liczby członków klubów i sekcji sportowych. Słabość infrastruktury sportowej Zmniejszająca się liczba osób ćwiczących ogółem. Niewielka oferta imprez Słabo rozwinięta infrastruktura kultury. Organizacja niewielu masowych imprez masowych. Niewielka liczba placówek z zakresu ochrony zdrowia i opieki Słabość usług z zakresu ochrony społecznej przyczynia się do korzystania przez mieszkańców zdrowia z usług placówek poza granicami gminy. Źródło: Opracowanie własne
Analiza SWOT Analiza SWOT jest oceną silnych i słabych stron danego obszaru na tle szans i zagrożeń ze strony otoczenia, pomagającą obrać najlepszą strategię działania. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter rozpatrywanych grup czynników: strengths – silne strony, weaknesses - słabości, opportunities - szanse, threats – zagrożenia. Punkt wyjścia dla analizy stanowią atuty i słabości, które bada się w odniesieniu do szans. Poniższa analiza stanowi podsumowanie diagnozy społeczno-gospodarczej.
Tabela 31 Przestrzeń i środowisko Mocne strony Słabe strony atrakcyjne położenie geograficzne w regionie obowiązuje tylko jeden miejscowy plan dorzecza Wisły zagospodarowania przestrzennego zarządzanie przestrzeni w gminie realizowane bliskość do większych ośrodków miejskich głównie w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy oraz o decyzje o ustaleniu lokalizacji celu publicznego strukturze użytkowania gruntów znaczna dominacja wysokie walory rolniczej przestrzeni produkcyjnej użytków rolnych duży udział zajmowanej powierzchni przewaga glin zwałowych, ich zwietrzelin oraz województwa piasków i żwirów bliska odległość do autostrady A1 występowanie form ochrony przyrody silnie rozwinięta sieć osadnicza
100 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
występowanie licznych obiektów historyczno- kulturowych Szanse Zagrożenia znikomy udział miejscowych planów znaczna przewaga gospodarstw rolnych liczących zagospodarowania przestrzennego w ramach powyżej 15 ha realizacji polityki przestrzennej, stworzenie warunków do wykorzystania gruntów ornych (o najniższej klasie bonitacyjnej) do rozproszona zabudowa przyczyniająca się na ciągły rozwoju funkcji nierolniczych, w tym: bazy wzrost kosztów utrzymania infrastruktury technicznej turystycznej, mieszkalnictwa, rekreacji, usług, i drogowej rzemiosła i produkcji nieuciążliwej uporządkowanie funkcjonalno-przestrzenne dominowanie zabudowy mieszkaniowej i estetyczne zabudowy, poprawa wizerunku wsi jednorodzinnej i zagrodowej wytworzenie zwartej struktury przestrzennej bardzo małe występowanie wód powierzchniowych terenów zabudowanych gminy ochrona krajobrazu kulturowego m.in. poprzez: nienaruszanie historycznych układów zabudowy, projektowanie nowych obiektów w nawiązaniu do teren gminy narażony jest na wpływ azotu tradycyjnego charakteru zabudowy lub w innych pochodzącego ze źródeł rolniczych formach harmonizujących z krajobrazem kulturowym ochrona terenów o wysokich walorach wzrost wydatków inwestycyjnych na drogi powiatowe przyrodniczo-krajobrazowych i gminne powiększanie zasobów leśnych poprzez zalesianie gruntów o najniższej przydatności dla rozwoju rolnictwa Źródło: Opracowanie własne
Tabela 32. Sfera społeczna
Mocne strony Słabe strony
równomierny podział ludności według płci stosunkowo niski wskaźnik gęstości zaludnienia
dominacja mieszkańców w wieku produkcyjnym odpływ ludności z terenów gminy
największą grupę, według funkcjonalnych grup cykliczna organizacja imprez sportowych wiekowych stanowią kobiety w wieku powyżej 65 lat
działanie instytucji kultury brak placówek oświatowych ponadgimnazjalnych
tylko około 10% mieszkańców posiada zwiększenie czytelnictwa wśród mieszkańców gminy wykształcenie wyższe
udział w lokalnych i ponadlokalnych imprezach niski wskaźnik skolaryzacji brutto kulturalnych
niewielki udział przestępstw w gminie słabo rozwinięta infrastruktura kultury
ograniczony dostęp do specjalistycznej opieki
zdrowotnej
101 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
niska aktywność obywatelska mieszkańców gminy
w zakresie partycypacji w wyborach
mała liczba aktywnie działających organizacji
pozarządowych na terenie gminy
Szanse Zagrożenia
pozyskanie funduszy na organizację zajęć tendencja spadku liczby mieszkańców pozaszkolnych i pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży
organizowanie większej liczby zajęć sportowych stosunkowo niskie wykształcenie mieszkańców dostosowanych do każdego wieku mieszkańców gminy
wyjazd absolwentów szkół gimnazjalnych do otworzenie ogólnodostępnej siłowni i sali ćwiczeń większych miast w celu kontynuowania nauki
założenie nowych (pozarządowych)organizacji spadek liczby uczniów kultury
spadek liczby klubów i sekcji sportowych, zwiększenie liczby wydarzeń kulturalnych członków klubów i osób ćwiczących
niezadowalający stan techniczny budynków spadek liczby osób korzystających z pomocy opieki jednostek samorządowych o działalności społecznej kulturowej
społeczeństwo lokalne charakteryzuje się niskim
zaangażowaniem w życie społeczno–kulturalne
duży udział ludzi dotkniętych ubóstwem
i bezrobociem Źródło: Opracowanie własne.
Tabela 33. Gospodarka i rynek pracy
Mocne strony Słabe strony
stabilny udział osób pracujących wśród niekorzystna struktura zatrudnienia mieszkańców gminy
stosunkowo niski udział osób bezrobotnych głównym źródłem utrzymania przypada na źródło w wieku produkcyjnym niezarobkowe – emerytura i renta
zapewnione podstawowe usługi w zakresie: znacznie więcej mieszkańców gminy wyjeżdża do administracji, opieki społecznej, ochrony zdrowia, pracy do innych gmin, niż przyjeżdża do pracy spoza oświaty i gastronomii jednostki wiejskiej
dodatni bilans dochodów i wydatków rolniczy charakter gminy
brak firm zatrudniających 50 osób i więcej
Szanse Zagrożenia
nowe inwestycje na terenach miejscowości najwięcej osób utrzymuje się z pracy w rolnictwie Konecka, Straszewa i Chromowla
102 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
wyznaczenie terenów pod nowe inwestycje koncentracja rozwoju strefy gospodarczej produkcyjne, składowe, magazynowe i usługowe w największych miejscowościach gminy
promowanie gminy w oparciu o miejscowe znaczna koncentracja promocji gminy głównie na warunki środowiska przyrodniczego i elementy organizowaniu i braniu udziału w wydarzeniach proekologiczne kulturalno-sportowych
ochrona gruntów rolnych najwyższych klas bonitacyjnych dla rozwoju rolnictwa Źródło: Opracowanie własne.
Tabela 34. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna
Mocne strony Słabe strony
dobrze rozwinięta sieć dróg powiatowych słabo rozwinięty układ systemu kanalizacji i gminnych, zapewniająca powiązania zewnętrzne (występowanie sieci kanalizacyjnej tylko i wewnętrzne w miejscowości Koneck) duży udział podłączonych budynków do systemu brak gminnej oczyszczalni ścieków infrastruktury wodociągowej
nieodpowiedni stan nawierzchni dróg powiatowych zelektryzowany cały obszar gminy i gminnych
gospodarka elektroenergetyczna prowadzona zgodnie z kierunkami działań Planu Gospodarki brak połączenia kolejowego Niskoemisyjnej Gminy Koneck
obszar gminy dość dobrze rozwinięty pod brak gminnych ścieżek rowerowych względem łączy światłowodowych i radiowych
mieszkania w większości wyposażone są brak dogodnego połączenia gminy z drogą szybkiego w instalacje techniczno-sanitarne ruchu – autostrada A1
brak gminnej sieci gazowniczej
Szanse Zagrożenia
uzyskanie środków na rozwój infrastruktury niski poziom dostępności potencjałowej, z funduszy Unii Europejskie transportowej do mieszkańców gminy
mało dynamiczny rozwój sieci rozdzielczej zwiększenie dostępności do autostrady A1 wodociągowej i kanalizacyjnej
przeprowadzenie przez obszar gminy ścieżek największe zużycie wody następuje w ramach rowerowych gospodarki komunalnej
rozbudowa systemu i budowa nowej indywidualne zaopatrywanie się w gaz LPG zawarty infrastruktury technicznej na terenach w butlach gazowych wskazanych do zabudowy
wywiązywanie się z zadań Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej Źródło: Opracowanie własne.
103 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Analiza SWOT wykonana została na podstawie przeprowadzonej diagnozy gminy Koneck, wyników konsultacji oraz przeprowadzonych badań. Na tej podstawie opracowane została przygotowana strategia działania na kolejne lata.
104 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
3. Rozwój strategiczny
3.1. Wizja gminy Koneck Podstawami do sformułowania wizji rozwojowej gminy były przede wszystkim konsultacje społeczne, przeprowadzona diagnoza i analiza sytuacji społeczno - gospodarczej. Celem rozwoju oraz konkretne przedsięwzięcia związane z ich realizacją, powinny prowadzić do osiągnięcia określonego statusu gminy, uznanego przez jej społeczność za pożądany i atrakcyjny.
Wizja stanowi jeden z podstawowych elementów wpływających na kierunek rozwoju na danym obszarze. Wyznacza ona pożądany stan docelowy, do którego należy dążyć podporządkowując mu wszelkie działania. Rozwój gminy Koneck będzie realizowany w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju, które zakładają równowagę pomiędzy rozwojem gospodarczym, ochroną środowiska i rozwojem społecznym mieszkańców. Proponowana wizja rozwoju gminy brzmi następująco:
Gmina Koneck jako region otwarty dla przedsiębiorców, zapewniający wysokie warunki życia dla mieszkańców, dbający o rozwój turystyki i środowisko przyrodnicze oraz wzmacniający więzi lokalne.
3.2. Misja rozwoju Misja to ogólny kierunek dalszego rozwoju gminy w planowanym horyzoncie czasowym. Podczas jej formułowania należy określić ideę oraz ogólny kierunek rozwoju. Istotne jest wskazanie tych obszarów, które są wiodące w gospodarce gminy i stanowią jej podstawę gospodarczą i społeczną. Stanowi ona deklarowany sposób osiągnięcia stanu docelowego - wyrażonego w wizji rozwoju gminy. Misja umożliwia skoncentrowanie się na osiągnięciu konkretnego celu poprzez realizację poszczególnych działań. Ponadto, określa cechy jakie powinny charakteryzować gminę w przyszłości.
105 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Misja rozwoju gminy Koneck brzmi następująco:
Misją Gminy Koneck jest zrównoważony rozwój regionu poprzez wykorzystanie potencjału przyrodniczego i społeczno-gospodarczego. Podejmowane działania prowadzą do aktywizowania lokalnej społeczności, wspierania przedsiębiorczości, rozwoju rolnictwa oraz rozbudowy infrastruktury technicznej.
3.3. Cele strategiczne oraz operacyjne Cele strategiczne zostały oparte na opracowanej wcześniej misji regionu, a ich zrealizowanie pozwoli na spełnienie założonej wizji rozwoju gminy Koneck. Biorąc pod uwagę propozycje mieszkańców oraz pracowników administracji publicznej, cele strategiczne przedstawiają się następująco:
Tabela 35. Priorytety i cele strategiczne Cele strategiczne i kierunki działania
SPOŁECZEŃSTWO PRZESTRZEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I KOMUNIKACJA
Cel strategiczny 1: Poprawa Cel strategiczny 2: Cel strategiczny 3: Rozwój jakości życia mieszkańców Zwiększenie atrakcyjności potencjału gospodarczego i kapitału społecznego gminy
Cel operacyjny 1: Cel operacyjny 1: Cel operacyjny 1: Przeciwdziałanie Rozwój infrastruktury Rozwój nowoczesnych form wykluczeniu społecznemu sportowo-rekreacyjnej rolnictwa
Cel operacyjny 2: Cel operacyjny 2: Cel operacyjny 2: Poprawa dostępu do opieki Rozwój i modernizacja Wsparcie rozwoju sektora medycznej i podstawowych infrastruktury technicznej MŚP usług
106 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Cel operacyjny 3: Cel operacyjny 3: Cel operacyjny 3: Rozwój edukacji Rozbudowa i przebudowa Rozwój oferty inwestycyjnej i doskonalenie zawodowe infrastruktury drogowej gminy nauczycieli i wokół drogowej
Cel operacyjny 4: Cel operacyjny 4: Ochrona walorów i zasobów Cel operacyjny 4: Rozwój bazy dydaktycznej dziedzictwa kulturowego, Rozwój lokalnej i kompetencji uczniów a także środowiska przedsiębiorczości naturalnego
Cel operacyjny 5: Cel operacyjny 5: Cel operacyjny 5: Poszerzenie oferty Poprawa estetyki Aktywizacja społeczna kulturalnej i rozrywkowej na i użyteczności przestrzeni i zawodowa mieszkańców terenie gminy publicznej
Cel operacyjny 6: Cel operacyjny 6: Zwiększenie aktywności Poprawa promocji mieszkańców i ich integracja i rozpoznawalności gminy
Cel operacyjny 7: Wsparcie sektora
pozarządowego i inicjatyw obywatelskich
Źródło: Opracowanie własne.
3.4. Zadania w ramach poszczególnych celów strategicznych i operacyjnych Celem uzupełnienia celów operacyjnych wskazanych w poprzednim podrozdziale, poniżej wyszczególnione zostały zadania przewidziane do realizacji w ramach ich wdrożenia. Zadania bezpośrednio nawiązują do istoty celów, którym są przyporządkowane. W celu umożliwienia ewaluacji wdrażania założeń Strategii, każdemu celowi operacyjnemu przypisane zostały proponowane wskaźniki realizacji, nawiązujące do zakładanych działań.
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 1 Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Zadanie 1 Organizacja kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje i kompetencje osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem
107 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 2 Aktywizacja osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społeczno-ekonomicznym
Zadanie 3 Przystosowanie infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych
Zadanie 4 Wspieranie i inicjowanie programów na rzecz wyrównywania szans w środowisku lokalnym
Zadanie 5 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez organizację kursów i warsztatów (m.in. z obsługi komputera, internetu, e-administracji)
Zadanie 6 Prowadzenie promocji profilaktyki uzależnień
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba zorganizowanych kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje osób zagrożonych wykluczeniem,
liczba osób przeszkolonych z zakresu obsługi komputera, internetu,
liczba akcji promocyjnych na rzecz profilaktyki uzależnień,
liczba udogodnień dla osób niepełnosprawnych w obiektach użyteczności publicznej,
liczba programów na rzecz wyrównywania szans w środowisku lokalnym.
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 2 Poprawa dostępu do podstawowych usług publicznych
Zadanie 1 Podejmowanie działań profilaktycznych z zakresu opieki zdrowotnej
Zadanie 2 Podniesienie standardu placówek medycznych i wyposażenie ich w dodatkowy sprzęt medyczny
Zadanie 3 Zaspokojenie potrzeb konsumenckich - wspieranie w tworzeniu punktów handlowo-usługowych
Zadanie 4 Rozwój e-usług publicznych i upowszechnianie elektronicznej obsługi
Zadanie 5 Rozwój nowoczesnej infrastruktury teleinformatycznej i doposażenie budynków użyteczności publicznej
108 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba osób, które skorzystały z badań profilaktycznych,
liczba nowego sprzętu medycznego,
liczba nowo powstałych punktów handlowo-usługowych,
liczba osób korzystających z e-usług publicznych na terenie gminy,
liczba doposażonych budynków użyteczności publicznej w infrastrukturę teleinformatyczną.
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 3 Rozwój edukacji i doskonalenie zawodowe nauczycieli
Zadanie 1 Doskonalenie zawodowe nauczycieli w ramach rozwoju warsztatu pracy
Zadanie 2 Realizacja projektów edukacyjnych w tym we współpracy ze szkołami spoza regionu i kraju
Zadanie 3 Szkolenie nauczycieli z zakresu sposobów efektywnej nauki i komunikacji z uczniami
Zadanie 4 Rozwój cyfryzacji w ramach kształcenia
Zadanie 5 Wspieranie współpracy placówek edukacyjnych z instytucjami rynku pracy, organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba nauczycieli uczestniczących w zajęciach/ warsztatach doskonalących ich warsztat pracy,
liczba zrealizowanych projektów edukacyjnych (w tym w ramach współpracy z placówkami spoza regionu),
liczba inicjatyw podejmowanych przez placówki edukacyjne we współpracy z podmiotami zewnętrznymi (organizacjami pozarządowymi, instytucjami rynku pracy itd.).
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
109 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Cel 4 Rozwój bazy dydaktycznej i kompetencji uczniów
Zadanie 1 Rozbudowa bazy sportowo-rekreacyjnej szkół
Zadanie 2 Doposażenie szkół w nowoczesny sprzęt informatyczny oraz materiały dydaktyczne
Zadanie 3 Bieżące monitorowanie stanu wyposażenia szkół
Zadanie 4 Modernizacja stanu technicznego placówek edukacyjnych
Zadanie 5 Poszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych dostosowanej do potrzeb uczniów
Zadanie 6 Wspieranie i zachęcanie uczniów do uczestnictwa w zawodach, olimpiadach, konkursach oraz zajęciach dodatkowych
Zadanie 6 Rozwój kompetencji społeczno-obywatelskich wśród uczniów, a także w zakresie znajomości języków obcych
Zadanie 7 Organizacja wyjazdów edukacyjnych dla uczniów lokalnych szkół
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba rozbudowanych baz sportowo-rekreacyjnych,
liczba zakupionego sprzętu informatycznego i materiałów dydaktycznych,
liczba zmodernizowanych placówek edukacyjnych,
liczba uczniów biorących udział w zajęciach pozalekcyjnych,
wyniki uczniów biorących udział w zawodach, olimpiadach, konkursach,
liczba zorganizowanych wyjazdów edukacyjnych dla uczniów lokalnych szkół.
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 5 Poszerzenie oferty kulturalnej i rozrywkowej na terenie gminy
Zadanie 1 Wspieranie inicjatyw organizacji pozarządowych
Zadanie 2 Poszerzenie i dopasowanie oferty kulturalno-rozrywkowej oraz sportowej do potrzeb mieszkańców
110 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 3 Organizacja imprez kulturalno-rozrywkowych integrujących mieszkańców
Zadanie 4 Modernizacja i doposażenie Gminnej Biblioteki Publicznej oraz Gminnego Ośrodka Kultury
Zadanie 5 Wsparcie działalności animatorów kultury i instruktorów
Zadanie 6 Wsparcie działalności lokalnych zespołów artystycznych
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba wspartych inicjatyw organizacji pozarządowych,
liczba zorganizowanych wydarzeń o charakterze kulturalno-rozrywkowym i sportowym na terenie gminy,
liczba uczestników wydarzeń o charakterze kulturalno-rozrywkowym i sportowym,
liczba wspartych animatorów kultury i instruktorów.
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 6 Zwiększenie aktywności mieszkańców i ich integracja
Zadanie 1 Prowadzenie działań o charakterze informacyjnym, edukacyjnym, aktywizującym i integracyjnym
Zadanie 2 Wsparcie świetlic wiejskich, a także instytucji kultury w zakresie organizacji zajęć aktywizujących społeczność
Zadanie 3 Bieżące monitorowanie potrzeb i problemów lokalnej społeczności
Zadanie 4 Zapobieganie marginalizacji osób i rodzin, a także aktywne włączanie ich w działania lokalnej społeczności
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba przeprowadzonych działań/ wydarzeń na rzecz integracji mieszkańców,
liczba wydarzeń zorganizowanych w świetlicach wiejskich i instytucjach kultury.
111 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Poprawa jakości życia mieszkańców i kapitału społecznego
Cel 7 Wsparcie sektora pozarządowego i inicjatyw obywatelskich
Zadanie 1 Rozwój współpracy urzędu z trzecim sektorem
Zadanie 2 Wsparcie (finansowe i infrastrukturalne) organizacji pozarządowych funkcjonujących na terenie gminy, a także stworzenie warunków dla nowopowstających struktur działających na rzecz społeczności lokalnej
Zadanie 3 Promowanie postaw prospołecznych i zwiększanie świadomości obywatelskiej
Zadanie4 Wzrost tożsamości lokalnej
Zadanie 5 Wzrost zaangażowania mieszkańców w sprawy gminy (w tym poprzez prowadzenie konsultacji społecznych w istotnych dla społeczności kwestiach)
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba wspartych organizacji pozarządowych,
liczba inicjatyw promujących postawy prospołeczne i zwiększających świadomość obywatelską,
liczba przeprowadzonych konsultacji z mieszkańcami.
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 1 Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej i postaw prozdrowotnych
Zadanie 1 Rozwój infrastruktury sportowej na terenie gminy, w tym boisk, siłowni pod chmurką
Zadanie 2 Modernizacja i rozwój infrastruktury dla dzieci, w tym placów zabaw
Zadanie 3 Budowa ścieżek rowerowych
Zadanie 4 Podejmowanie działań na rzecz integracji mieszkańców poprzez organizację zajęć sportowych
Zadanie 5 Prowadzenie akcji promujących zdrowy styl życia i profilaktykę badań
112 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 6 Promocja profilaktyki uzależnień, w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba placów zabaw na terenie gminy,
długość ścieżek rowerowych na terenie gminy,
liczba akcji w zakresie profilaktyki uzależnień,
liczba akcji w zakresie promocji zdrowego stylu życia.
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 2 Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej
Zadanie 1 Budowa i modernizacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
Zadanie 2 Budowa przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych
Zadanie 3 Poprawa infrastruktury melioracyjnej gminy
Zadanie 4 Wsparcie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków
Zadanie 5 Realizacja projektów związanych z wykorzystaniem energii odnawialnej
Przykładowe wskaźniki realizacji:
długość sieci kanalizacyjnej,
długość sieci wodociągowej,
liczba przydomowych oczyszczalni ścieków,
liczba zrealizowanych projektów związanych z wykorzystaniem energii odnawialnej.
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 3 Rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej i wokół drogowej
Zadanie 1 Budowa, przebudowa i remont dróg gminnych i powiatowych
Zadanie 2 Utwardzenie dróg dojazdowych
113 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 3 Budowa, przebudowa i remont chodników na terenie gminy
Zadanie 4 Budowa, przebudowa i remont ścieżek pieszych na terenie gminy
Zadanie 5 Modernizacja i rozbudowa oświetlenia na terenie gminy
Zadanie 6 Budowa i modernizacja wiat przystankowych i miejsc parkingowych
Przykładowe wskaźniki realizacji:
długość zmodernizowanych lub rozbudowanych dróg gminnych,
długość utwardzonych dróg na terenie gminy,
długość chodników na terenie gminy/ długość wyremontowanych chodników,
długość ścieżek pieszych na terenie gminy,
liczba zamontowanych lamp na terenie gminy.
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 4 Ochrona walorów i zasobów dziedzictwa kulturowego, a także środowiska naturalnego
Zadanie 1 Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców
Zadanie 2 Promowanie odpowiedniej gospodarki odpadami i racjonalnego zużywania wody
Zadanie 3 Likwidacja dzikich wysypisk śmieci
Zadanie 4 Renowacja zabytków gminnych
Zadanie 5 Stworzenie lokalnego programu ochrony dziedzictwa kulturowego
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba inicjatyw na rzecz podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców,
liczba zabytków po renowacji,
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 5 Poprawa estetyki i użyteczności przestrzeni publicznej
Zadanie 1 Poprawa estetyki przestrzeni publicznej gminy
114 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 2 Tworzenie nowych lub przebudowa istniejących terenów rekreacyjnych, sportowych
Zadanie 3 Renowacja parków i innych terenów zieleni
Zadanie 4 Tworzenie nowych i modernizacja istniejących obiektów użyteczności publicznej (w tym świetlic wiejskich, kawiarenek)
Przykładowe wskaźniki realizacji:
powierzchnia terenów rekreacyjnych i sportowych na terenie gminy,
powierzchnia zmodernizowanej powierzchni przestrzeni publicznej,
liczba obiektów służących mieszkańcom na terenie gminy.
Zwiększenie atrakcyjności gminy
Cel 6 Poprawa promocji i rozpoznawalności gminy
Zadanie 1 Przygotowanie materiałów promocyjnych gminy
Zadanie 2 Stworzenie kalendarza działań promocyjnych
Zadanie 3 Promocja stałych wydarzeń kulturalno-rozrywkowych organizowanych na terenie gminy
Zadanie 4 Współpraca z gminami partnerskimi w zakresie działań promocyjnych
Zadanie 5 Bieżące prowadzenie strony internetowej gminy, a także jej obecność w innych środkach masowego przekazu
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba działań w kalendarzu promocyjnym,
liczba stałych wydarzeń kulturalno-rozrywkowych,
liczba działań zorganizowanych przy współpracy z gminami partnerskimi,
liczba wyświetleń strony internetowej gminy.
Rozwój potencjału gospodarczego
Cel 1 Rozwój nowoczesnych form rolnictwa
115 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Zadanie 1 Wspieranie modernizacji i rozwoju gospodarstw rolnych
Zadanie 2 Wspieranie współpracy pomiędzy rolnikami i producentami
Zadanie 3 Spotkania informacyjne dotyczące modernizacji gospodarstw i nowoczesnych form rolnictwa
Zadanie 4 Rozwój rolnictwa ekologicznego
Zadanie 5 Stworzenie gamy lokalnych produktów
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba inicjatyw w zakresie modernizacji i rozwoju gospodarstw rolnych,
liczba spotkań dotyczących nowoczesnych form rolnictwa,
liczba produktów lokalnych.
Rozwój potencjału gospodarczego
Cel 2 Wsparcie rozwoju sektora MŚP
Zadanie 1 Organizowanie szkoleń i doradztwa w zakresie przedsiębiorczości i zakładania własnej działalności
Zadanie 2 Wspieranie współpracy pomiędzy przedsiębiorcami i podmiotami regionalnymi
Zadanie 3 Opracowanie systemu ulg i zachęt dla nowo powstałych przedsiębiorstw
Zadanie 4 Finansowanie praktyk i staży dla przedsiębiorców w ramach wsparcia
Zadanie 5 Wspieranie przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej i zwiększaniu liczby miejsc pracy na terenie gminy (w tym w pozyskiwaniu środków zewnętrznych)
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba zorganizowanych szkoleń i spotkań doradczych,
liczba inicjatyw w zakresie wsparcia współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a podmiotami regionalnymi,
środki przeznaczone na finansowanie praktyk i staży,
liczba nowych podmiotów gospodarczych.
116 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Rozwój potencjału gospodarczego
Cel 3 Rozwój oferty inwestycyjnej gminy
Zadanie 1 Zapewnienie dostępności i atrakcyjności terenów inwestycyjnych
Zadanie 2 Promocja gminy ukierunkowana na pozyskanie inwestorów, w tym inwestorów zagranicznych
Zadanie 3 Przygotowanie oferty inwestycyjnej dla potencjalnych inwestorów
Zadanie 4 Współpraca z organizacjami regionalnymi w zakresie tworzenia oferty inwestycyjnej.
Zadanie 5 Uzbrajanie terenów inwestycyjnych
Zadanie 6 Stworzenie centrum obsługi inwestora (jednostki obsługującej inwestorów)
Przykładowe wskaźniki realizacji:
powierzchnia terenów inwestycyjnych na terenie gminy,
liczba inicjatyw promujących ofertę inwestycyjną gminy,
liczba przeszkolonych urzędników.
Rozwój potencjału gospodarczego
Cel 4 Rozwój lokalnej przedsiębiorczości
Zadanie 1 Zachęcanie lokalnych przedsiębiorców do uczestnictwa w zajęciach doszkalających z zakresu nowych technologii w poszczególnych branżach
Zadanie 2 Tworzenie odpowiednich warunków do rozwoju lokalnych przedsiębiorstw
Zadanie 3 Wsparcie pracodawców w zakresie podnoszenia kwalifikacji pracowników
Zadanie 4 Promocja samozatrudnienia
Zadanie 5 Promowanie wydarzeń organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy dla przedsiębiorców i osób bezrobotnych
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba organizowanych zajęć na temat przedsiębiorczości;
117 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
liczba praktyk i staży organizowanych przez przedsiębiorców;
liczba osób samozatrudnionych.
Rozwój potencjału gospodarczego
Cel 5 Aktywizacja społeczna i zawodowa bezrobotnych
Zadanie 1 Wzmocnienie współpracy Urzędu Gminy z Powiatowym Urzędem Pracy
Zadanie 2 Organizowanie spotkań z zakresu doradztwa zawodowego na terenie gminy
Zadanie 3 Tworzenie i realizowanie na terenie gminy programów aktywizujących osoby bezrobotne (w tym osób w wieku 50+)
Zadanie 4 Wspieranie zdobywania nowych kwalifikacji zawodowych lub przekwalifikowania wśród osób bezrobotnych
Przykładowe wskaźniki realizacji:
liczba osób bezrobotnych,
liczba zorganizowanych spotkań z zakresu doradztwa zawodowego,
liczba osób biorących udział w programach aktywizujących z terenu gminy.
118 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
4. Zgodność ze strategicznymi dokumentami
W poniższej tabeli zostały przedstawione powiązania Strategii Rozwoju z dokumentami strategicznymi, zarówno na poziomie gminy, województwa oraz szczebla wyższego.
Tabela 36 Dokumenty strategiczne Poziom europejski
Dokument Powiązanie z dokumentem Priorytet III Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną. Cel 1 Osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia na poziomie 75% wśród kobiet i mężczyzn w wieku 20-64 lata. Europa 2020 – Strategia na Cel 4 rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju Podniesienie poziomu wykształcenia, zwłaszcza sprzyjającego włączeniu poprzez dążenie do zmniejszenia odsetka osób społecznemu zbyt wcześnie kończących naukę do poniżej 10% oraz poprzez zwiększenie, do co najmniej 40% osób w wieku 30-34 lat mających wykształcenie wyższe lub równoważne. Cel 5 Wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza przez ograniczanie ubóstwa, mając na celu wydźwignięcie z ubóstwa lub wykluczenia społecznego co najmniej 20 mln obywateli.
Poziom krajowy Dokument Powiązanie z dokumentem Polska 2030. Trzecia fala Cel 2 nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju
119 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Obszar Konkurencyjności i innowacyjności gospodarki: Innowacyjność gospodarki i kreatywność indywidualna: Cel 3 Poprawa dostępności i jakości edukacji na wszystkich etapach oraz podniesienie konkurencyjności nauki; Kapitał Ludzki Cel 6 Rozwój kapitału ludzkiego poprzez wzrost zatrudnienia i stworzenie „workfare state”; Obszar Równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski: Rozwój regionalny Cel 8 Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych; Obszar Efektywności i sprawności państwa: Kapitał społeczny Cel 11 Wzmocnienie kapitału społecznego Średniookresowa Strategia Cel główny: Rozwoju Kraju (ŚSRK) – Wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, Strategia Rozwoju Kraju 2020 społecznych i instytucjonalnych potencjałów Cele rozwojowe: I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb aktywności obywatela. II.4. Strategia Rozwoju Kraju Rozwój kapitału ludzkiego. 2020 III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. Obszar strategiczny:
120 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Spójność społeczna i terytorialna Cel 1 Integracja społeczna, kierunki interwencji: zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej zagrożonych. Obszar strategiczny: Sprawne i efektywne państwo Cel 3 Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywateli, kierunek: rozwój kapitału społecznego. Obszar strategiczny: Konkurencyjna gospodarka Cel 4 Rozwój kapitału ludzkiego, kierunki interwencji: zwiększenie aktywności zawodowej oraz poprawa jakości kapitału ludzkiego. Cel główny: Efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych i innych terytorialnych potencjałów Krajowa Strategia Rozwoju rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – Regionalnego 2010-2020: wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie Regiony, Miasta, Obszary długookresowym. wiejskie Cel 2 Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych („spójność”).
Poziom regionalny
Dokument Powiązanie z dokumentem
Strategia Rozwoju Powiatu Priorytet 1: Aleksandrowskiego na lata 2011- 2020
121 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Gospodarka lokalna i infrastruktura Strategia Rozwiązywania Problemów techniczna Społecznych w Powiecie Cel strategiczny 1: Wzmocnienie Aleksandrowskim na lata 2008-2018 konkurencyjności gospodarki lokalnej
Cel strategiczny 2: Rozwój infrastruktury technicznej zwiększającej atrakcyjność inwestycyjną powiatu
Cel strategiczny 3: Rozwój obszarów wiejskich i przedsiębiorczości rolniczej
Priorytet 2: Kapitał ludzki i usługi publiczne
Cel strategiczny 1: Zwiększenie elastyczności lokalnego rynku pracy
Cel strategiczny 2: Podnoszenie poziomu świadczonych usług publicznych
Priorytet 3: Ochrona środowiska naturalnego i bioróżnorodności
Cel strategiczny 1: Zachowanie walorów naturalnych i poprawa stanu środowiska przyrodniczego
Priorytet 4: Atrakcyjność turystyczna powiatu
Cel strategiczny 1: Wdrożenie profesjonalnej oferty turystycznej powiatu
Cel strategiczny 1: Zintegrowany system wsparcia rodziny ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji dzieci i młodzieży.
Cel strategiczny 2: Życiowe usamodzielnienie i integracja społeczna grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
122 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Cel strategiczny 3: System rehabilitacji ,aktywizacji i wsparcia osób niepełnosprawnych i starych.
Cel strategiczny 4: Partnerstwo podmiotów lokalnych w realizacji zadań statutowych w zakresie pomocy społecznej.
Poziom lokalny
Dokument Powiązanie z dokumentem Długoterminowa strategia Gminy Koneck do 2020 r. będzie obejmować działania polegające na: Termomodernizacji budynków użyteczności publicznej; Zwiększeniu wykorzystania Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla odnawialnych źródeł energii na Gminy Koneck terenie gminy; Ograniczenie zużycia energii finalnej w obiektach użyteczności publicznej; Zwiększenie efektywności energetycznej. Program zakłada realizację takich zadań jak: Inwentaryzacja i utworzenie bazy danych o lokalizacji istniejących wyrobów zawierających azbest – Program usuwania azbestu inwentaryzacja została już i wyrobów zawierających azbest dla przeprowadzona. Gminy Koneck na lata 2012-2032 Edukacja mieszkańców w zakresie szkodliwości azbestu, obowiązków dotyczących postępowania z wyrobami zawierającymi azbest oraz sposobów bezpiecznego ich usuwania oraz unieszkodliwiania.
123 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Mobilizowanie właścicieli budynków do usunięcia wyrobów zawierających azbest poprzez system pomocy edukacyjnej. Podjęcie działań w kierunku pozyskania funduszy ze źródeł zewnętrznych na realizację Programu. Pomoc w poszukiwaniu źródeł finansowania osobom fizycznym, wspólnotom mieszkaniowym, innym właścicielom zasobów mieszkaniowych i przedsiębiorcom na wymianę pokryć dachowych i elewacji z azbestu. Eliminacja możliwości powstawania „dzikich” wysypisk z odpadami zawierającymi azbest. Bieżący monitoring realizacji Programu i okresowe raportowanie jego realizacji władzom samorządowym oraz mieszkańcom. Okresowa weryfikacja i aktualizacja Programu. W dokumencie wykonana została szczegółowa analiza uwarunkowań fizjograficznych, przyrodniczych kulturowych i infrastrukturalnych wyznaczono granice stref funkcjonalnych, ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ które określają zasady zagospodarowania I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA przestrzeni gminy. Studium określa PRZESTRZENNEGO GMINY KONECK kierunki rozwoju przestrzennego i stanowi podstawę do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Strategia rozwoju zgodna jest z analizowanym dokumentem.
Źródło: Opracowanie własne.
124 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
5. System wdrażania i monitorowania strategii
5.1. Kluczowe instytucje i podmioty zaangażowane w proces wdrażania Strategii Kluczowymi instytucjami i podmiotami, które powinny być zaangażowane w proces wdrażania strategii będą:
Urząd Gminy Koneck; Stowarzyszenia z terenu Gminy Koneck Grupy nieformalne działające na terenie Gminy Koneck; Podmioty na lokalnym rynku pracy; Radni; Lokalni liderzy.
Główną instytucją w procesie realizacji Strategii będzie Urząd Gminy Koneck. Jego zadaniem będzie przede wszystkim koordynacja całego procesu wdrażania oraz monitorowanie wyników. Należy podkreślić także znaczącą rolę instytucji/ jednostek wspomagających:
Rada Gminy; Sołtysi Gminna Biblioteka Publiczna; Gminny Ośrodek Kultury; Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej; Zespół szkół im. Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Konecku; Inne.
Współpraca powinna odbywać się także z instytucjami partnerskimi, tj.:
Powiatowy Urząd Pracy; Starostwo Powiatowe; Wojewódzki Urząd Pracy; Urząd Marszałkowski.
125 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
5.2. System monitorowania i ewaluacji Monitoring prowadzony jest w celu weryfikacji osiąganych rezultatów oraz oceny stopnia realizowania Strategii. Opiera się na zbieraniu danych i porównywaniu osiągniętych wskaźników z zakładanymi. Wnioski pozwalają na weryfikację założeń i ewentualną modyfikację dokumentu. Pozwala to na uwzględnieniu czynników, których nie można było przewidzieć w czasie tworzenia dokumentu.
Podstawowym narzędziem monitoringu są wskaźniki określone na poziomie celów strategicznych i operacyjnych. Ich pomiar powinien odbywać się minimum raz w roku.
Monitoring realizacji Strategii powinien być realizowany na podstawie corocznych raportów z realizacji przedsięwzięć zbieżnych z założeniami Strategii. Dane powinny być gromadzone w oparciu o jednolity formularz.
Pracownicy Urzędu Gminy będą odpowiedzialni za monitorowanie Strategii. Informacje zbierane będą z komórek organizacyjnych, jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych. Natomiast ocena będzie dokonywana przez Radę Gminy.
Ewaluacja stanowi ocenę realizacji Strategii pod względem efektywności, użyteczności i trwałości zrealizowanych działań. Ocena wykonywana jest za pomocą danych pozyskanych z monitoringu oraz badań uwzględniających źródła wtórne i pierwotne.
Wnioski z ewaluacji pozwolą na określenie ewentualnych działań korygujących oraz punkt wyjścia do opracowania Strategii na kolejne lata. Zalecane jest przeprowadzanie:
Ewaluacji mid-term w celu uzyskania wstępnych wyników interwencji. Ewaluacji ex-post po zakończeniu realizacji Strategii.
6. Główne źródła finansowania Strategii
Główne źródła finansowania to:
Zewnętrzne środki publiczne:
Środki jednostek samorządu terytorialnego;
Środki jednostek organizacyjnych JST;
Środki z sektora prywatnego (np. partnerstwa publiczno–prywatne).
Programy na lata 2014-2020 to m.in.:
126 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
RPO WK-P 2014 – 2020 – środki w ramach programu zostały podzielone na 11 osi priorytetowych, które odpowiadają najważniejszym dziedzinom życia społecznego: o Wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki regionu (blisko 430 mln euro); o Cyfrowy region (ponad 50 milionów euro); o Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna w regionie (ponad 282 mln euro); o Region przyjazny środowisku (ponad 118 mln euro); o Spójność wewnętrzna i dostępność zewnętrzna regionu (blisko 206 mln euro); o Solidarne społeczeństwo i konkurencyjne kadry – EFRR (ponad 241 mln euro); o Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (blisko 40 mln euro); o Aktywni na rynku pracy (ponad 183 mln euro); o Solidarne społeczeństwo (ponad 124 mln euro); o Innowacyjna edukacja (ponad 131 mln euro); o Rozwój lokalny kierowany przez społeczeństwo (ponad 36 mln euro); o Pomoc techniczna (blisko 60 mln euro). o Inne: Odnawialne źródła energii i efektywność energetyczna (ok. 163 mln), Zrównoważona mobilność miejska (ok. 134 euro), Transport: drogi i kolej (ok. 185 mln euro), Ochrona środowiska: gospodarka odpadami i gospodarka wodno-ściekowa (ok. 65 mln euro), Kultura (ok. 30 mln euro), Zdrowie (ok. 112 mln euro), Edukacja (ok. 178 mln euro), Solidarne społeczeństwo (ok. 125 mln euro), Pakiet terytorialny (ok. 500 mln euro).
PROW 2014 – 2020 - celem głównym programu jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich.
PO RYBY 2014 – 2020 - celem głównym programu jest promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy, wspieranie kultury, wspieranie obrotu i przetwarzania.
127 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
PO Inteligentny Rozwój 2014 – 2020 – program krajowy, którego celem głównym jest wzrost innowacyjności polskiej gospodarki. Cel ten zostanie osiągnięty przede wszystkim poprzez zwiększanie nakładów na B+R ponoszonych przez przedsiębiorstwa.
PO Infrastruktura i Środowisko – głównym celem programu jest wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności terytorialnej i społecznej.
Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw. fundusze norweskie i fundusze EOG) – to forma bezzwrotnej pomocy zagranicznej, która przyznawana jest przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom UE. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE + Islandia, Liechtenstein, Norwegia).
NFOŚiGW - to krajowy program wspierający gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu, transport i bezpieczeństwo energetyczne.
POWER – program pozwalający na zwiększenie działań w zakresie zatrudnienia i edukacji, czyli aktywizacji zawodowej mieszkańców.
Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2016 – dofinansowanie na działania związane z wydarzeniami artystycznymi, promocją literatury, edukacją oraz dziedzictwem kulturowym.
Kreatywna Europa – program zaplanowany na lata 2014-2020, oferujący finansowe wsparcie dla sektorów kultury, audiowizualnego i kreatywnego.
Europa dla Obywateli - program Unii Europejskiej wspierający organizacje pozarządowe i samorządy, a także inne organizacje i instytucje nienastawione na zysk, działające w obszarze społeczeństwa obywatelskiego, kultury i edukacji, w realizacji projektów związanych z tematyką obywatelstwa europejskiego, inicjatyw lokalnych, zaangażowania społecznego i demokratycznego oraz pamięci europejskiej.
Fundusz Wymiany Kulturalnej – program utrzymywany w celu aktywnego wspierania współpracy w obszarze kultury pomiędzy Polską a trzema Państwami- Darczyńcami: Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Fundusz będzie wspierał
128 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
działania z zakresu sztuk wizualnych, muzyki i literatury, zarządzania kulturą oraz projektów dotyczących dokumentacji, promocji i ochrony dziedzictwa kulturowego. 7. Konsultacje społeczne
7.1. Badanie ankietowe W celu określenia rzeczywistych potrzeb i oczekiwań mieszkańców na terenie gminy Koneck przeprowadzona została ankieta na próbie 100 respondentów.
METRYCZKA
Pierwsze pytanie filtrujące dotyczyło płci respondentów. Większość osób przebadanych w ankiecie stanowiły kobiety (52,48%). Odsetek mężczyzn wynosił 47,52%.
Wykres 25 Płeć respondentów
47,52% 52,48%
kobieta mężczyzna
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
Kolejne pytanie filtrujące stanowiło o podziale respondentów ze względu na wiek. Największy odsetek osób był w przedziale wiekowym 41 - 65 lat (51,49%). W dalszej kolejności, odsetek respondentów dotyczył przedziałów wiekowych 26 - 40 lat (24,75%), powyżej 65 lat (17,82%) oraz 20 - 25 lat (5,94%). W badaniu nie brały udziału osoby poniżej 20 roku życia.
129 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 26 Wiek respondentów
0,00% 5,94%
17,82% 24,75%
51,49%
18-19 lat 20-25 lat 26-40 lat 41-65 lat powyżej 65 lat
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
W przeprowadzonym badaniu udział wzięły w większości osoby pracujące (47,52%) i emeryci bądź renciści (30,69%). Rolnicy stanowili odsetek 14,85% przebadanych osób. W mniejszym stopniu w ankiecie uczestniczyły osoby bezrobotne (3,96%) oraz uczące się (2,97%).
Wykres 27 Status społeczny respondentów 47,52%
30,69%
14,85%
3,96% 2,97%
osoba pracująca emeryt/rencista rolnik osoba bezrobotna uczeń
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
Respondenci w większości zamieszkiwali obszar gminy Koneck (99,01%). Jedynie jedna osoba, stanowiąca 0,99% ogółu przebadanych, mieszkała poza granicami gminy Koneck.
130 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 28 Miejsce zamieszkania respondentów
0,99%
99,01%
Gmina Koneck poza granicami Gminy Koneck
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
W poniższej tabeli znajduje się zestawienie danych, dotyczących odpowiedzi respondentów nt. oceny poszczególnych aspektów funkcjonowania gminy Koneck.
Na potrzeby dalszej analizy, została wyznaczona klasyfikacja, grupująca pojedyncze aspekty funkcjonowania gminy na trzy kategorie, odnoszące się do ich ocen:
Pozytywną, gdzie łączny % przychylnych wskazań (odpowiedzi dobrze i bardzo dobrze) wyniósł minimum 50%;
Neutralną, w której % obojętnych wskazań (odpowiedź przeciętnie) wyniósł minimum 50%;
Negatywną, gdzie łączny % niekorzystnych wskazań (odpowiedzi źle i bardzo źle) wyniósł minimum 50%.
Pozytywnie ocenione przez respondentów aspekty funkcjonowania gminy Koneck dotyczyły:
1. Stanu środowiska naturalnego; 2. Atrakcyjności turystycznej regionu; 3. Poziomu bezpieczeństwa; 4. Dostępu do opieki zdrowotnej.
Większość udzielonych przez respondentów odpowiedzi dotyczyło przeciętnej oceny poszczególnych sfer funkcjonowania gminy Koneck. Do przedziału neutralnego zostały sklasyfikowane obszary:
1. Stanu terenów rekreacyjnych;
131 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
2. Stanu zagospodarowania przestrzeni publicznej; 3. Estetyki gminy; 4. Bazy turystyczno-wypoczynkowa, noclegowa i gastronomiczna; 5. Jakości życia w gminie; 6. Rozwiązywania problemów społecznych w gminie; 7. Profilaktyki w zakresie minimalizowania problemów społecznych; 8. Oferty możliwości spędzania wolnego czasu; 9. Atrakcyjności inwestycyjnej; 10. Możliwości znalezienia zatrudnienia w gminie; 11. Potencjału inwestycyjnego; 12. Dostępu do informacji na temat szkoleń oraz kursów dla osób bezrobotnych; 13. Stanu dróg w gminie; 14. Stanu podstawowych mediów; 15. Dostępu do szerokopasmowego Internetu; 16. Rozwiązań komunikacyjnych; 17. Poziom rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej; 18. Różnorodności wydarzeń kulturalno-rozrywkowych.
W przeprowadzonym badaniu nie został odnotowany obszar funkcjonowania gminy Koneck, wśród którego suma odpowiedzi negatywnych (źle i bardzo źle) przekraczałaby wartość 50%. Warto natomiast zaznaczyć, iż respondenci spośród dostępnych pozycji, najniżej ocenili ogólny stan dróg w gminie (łączna wartość negatywnych odpowiedzi wyniosła 48,51%).
Tabela 37. Ocena poszczególnych sfer funkcjonowania gminy Koneck
Sfera funkcjonowania gminy
Źle
dobrze
Bardzo
Dobrze
Trudno
Bardzoźle
Przeciętnie powiedzieć stan terenów rekreacyjnych 0,00% 0,00% 55,45% 44,55% 0,00% 0,00%
stan zagospodarowania 0,00% 4,95% 55,45% 39,60% 0,00% 0,00% przestrzeni publicznej
estetyka gminy 0,00% 12,87% 57,43% 29,70% 0,00% 0,00%
stan środowiska naturalnego 0,00% 0,00% 10,10% 82,83% 7,07% 0,00%
132 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Sfera funkcjonowania gminy
Źle
dobrze
Bardzo
Dobrze
Trudno
Bardzoźle
Przeciętnie powiedzieć atrakcyjność turystyczną gminy 0,00% 1,00% 30,00% 65,00% 1,00% 3,00%
baza turystyczno - wypoczynkowa/ 0,00% 4,95% 61,39% 10,89% 0,00% 22,77% noclegowa/gastronomiczna
jakość życia w gminie 0,00% 4,95% 84,16% 9,90% 0,99% 0,00%
bezpieczeństwo w gminie 0,00% 1,98% 22,77% 60,40% 13,86% 0,99%
rozwiązywanie problemów 0,00% 0,00% 59,41% 27,72% 0,00% 12,87% społecznych w gminie
profilaktyka w zakresie minimalizowania problemów 0,00% 0,00% 59,41% 25,74% 0,00% 14,85% społecznych
dostęp do opieki zdrowotnej 0,00% 2,97% 42,57% 54,46% 0,00% 0,00%
ofertę spędzania wolnego czasu 0,00% 0,99% 75,25% 19,80% 0,00% 3,96% w gminie atrakcyjność inwestycyjną gminy 0,00% 0,00% 73,27% 7,92% 0,00% 18,81%
warunki do prowadzenia działalności gospodarczej na 0,00% 2,00% 49,00% 0,00% 0,00% 49,00% terenie gminy
możliwości zatrudnienia na 0,00% 10,89% 67,33% 3,96% 0,00% 17,82% terenie gminy
potencjał inwestycyjny gminy 0,00% 1,00% 66,00% 16,00% 0,00% 17,00%
dostęp do informacji na temat szkoleń oraz kursów dla osób 0,00% 9,90% 59,41% 13,86% 0,00% 16,83% bezrobotnych
stan dróg w gminie 0,99% 47,52% 50,50% 0,99% 0,00% 0,00%
dostęp do szerokopasmowego 0,00% 9,00% 72,00% 0,00% 0,00% 19,00% Internetu
stan podstawowych mediów 0,00% 2,97% 93,07% 3,96% 0,00% 0,00% w gminie
133 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Sfera funkcjonowania gminy
Źle
dobrze
Bardzo
Dobrze
Trudno
Bardzoźle
Przeciętnie powiedzieć rozwiązania komunikacyjne 0,99% 20,79% 76,24% 0,99% 0,00% 0,99% w gminie
poziom rozwoju infrastruktury 0,00% 0,00% 50,50% 46,53% 1,98% 0,99% sportowo - rekreacyjnej
różnorodność wydarzeń 0,00% 2,97% 77,23% 16,83% 0,00% 2,97% kulturalno-rozrywkowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
Przebadane osoby, zostały poproszone o wskazanie obszarów, które ich zdaniem stanowią o silnych stronach gminy Koneck. Najwyższy odsetek wskazań dotyczył walorów krajobrazowo-przyrodniczych gminy (83,17%). W drugiej kolejności, respondenci wskazali na zaplecze sportowo-kulturalne (40,59%) oraz lokalizację (38,61%). W mniejszym stopniu o potencjale gminy Koneck świadczą według ankietowanych: wysoki poziom edukacji (18,81%), funkcjonowanie podmiotów gospodarczych o znaczeniu regionalnym (12,87%) oraz niski poziom bezrobocia (4,95%).
134 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 29. Mocne strony gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%)
walory krajobrazowo - przyrodnicze 83,17%
zaplecze sportowo - kulturalne 40,59%
lokalizacja 38,61%
wysoki poziom edukacji 18,81%
funkcjonowanie podmiotów gospodarczych o 12,87% znaczeniu regionalnym
niskie bezrobocie 4,95%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
W kolejnym pytaniu, respondenci zostali poproszeni o wskazanie słabych stron gminy Koneck. W zdecydowanej większości, ankietowani wyznaczyli stan infrastruktury drogowej, jako największą słabą stronę gminy (93,00%). Dostępność komunikacyjna została wyeksponowana, jako słaba strona gminy przez 14,00% respondentów. W mniejszym stopniu, ankietowani wskazali także na: wysokie bezrobocie (7,00%), infrastrukturę komunalną (6,00%) oraz słaby dostęp do opieki zdrowotnej (1,00%).
135 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 30. Słabe strony gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%)
stan infrastruktury drogowej 93,00%
dostępność komunikacyjna 14,00%
wysokie bezrobocie 7,00%
infrastruktura komunalna 6,00%
słaby dostęp do opieki zdrowotnej 1,00%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
W kolejnym pytaniu, respondenci zostali poproszeni o wskazanie inwestycji, przeprowadzonej na terenie gminy Koneck w poprzednich latach, a następnie ocenienie jej efektów, zgodnie z kategoriami:
Wystarczająca;
Konieczna, ale niewystarczająca;
Mało przydatna;
Nieprzydatna.
Większość opinii o „wystarczających” efektach działań, dotyczyło inwestycji w budowę placów zabaw oraz orlików.
Respondenci najczęściej podawali przypadki inwestycji w remonty dróg, jako „konieczne, ale niewystarczające”. W tej samej kategorii znalazły się działania z zakresu remontu kanalizacji i oświetlenia przydrożnego oraz budowy chodników.
Wskazania „mało przydatne” oraz „nieprzydatne” stanowiły relatywnie niewielki odsetek odpowiedzi udzielanych przez respondentów.
W przeprowadzanym badaniu, nieliczna grupa respondentów (4 osoby) nie była w stanie wskazać odpowiedzi na zadane pytanie.
136 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
W wyniku analizy powyższych wskazań, należy wnioskować o trafnym kierunku podejmowania inwestycji w gminie Koneck. Problem stanowiła natomiast skala podejmowanych przedsięwzięć, która według respondentów była w dużej mierze niewystarczająca.
Tabela 38. Przykłady inwestycji podejmowane w poprzednich latach na terenie gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%)
wystarczające
konieczne,ale
liczba wskazań
mało przydatnemało
nie sąprzydatne nie
niewystarczające remonty dróg 93 4 88 1 0
budowa placów zabaw 14 8 3 3 0
remont kanalizacji 13 0 12 1 0
budowa chodników 10 1 9 0 0
budowa orlików 8 5 1 2 0
inwestycje w infrastrukturę komunalną 4 2 2 0 0
remont oświetlenia drogowego 3 0 2 0 1
nie wiem 4 n.d. n.d. n.d. n.d.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
Respondenci w kolejnym pytaniu zostali poproszeni o wskazanie obszarów, wobec których należy priorytetowo podjąć działania, usprawniające funkcjonowanie gminy Koneck. Ankietowani, jako priorytetowe działania, wyraźnie wyeksponowali konieczność przeprowadzenia remontów dróg (95,05%). W drugiej kolejności, osoby ankietowane wyznaczyły budowę oświetlenia przydrożnego (12,87%). Pozostałe wskazania charakteryzują się relatywnie niewielkimi różnicami w przyjętych wartościach. Respondenci w podobnym stopniu zwrócili uwagę na konieczność: budowy placów zabaw i dofinansowania oczyszczalni ścieków (po 7,92%), remontu chodników oraz wsparcia służby zdrowia (po 5,94%), a także odnowienia terenów zielonych (4,95%). W mniejszym stopniu respondenci wskazali na konieczność: przeprowadzenia aktywizacji osób bezrobotnych (3,96%) oraz budowy ścieżek rowerowych i otwarcie domu seniora (po 2,97%).
137 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 31. Inwestycje, które należy podjąć w najbliższym czasie na terenie gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%)
remont dróg 95,05%
budowa oświetlenia 12,87%
budowa placu zabaw 7,92%
dofinansowanie do oczyszczalni 7,92%
wsparcie służby zdrowia 5,94%
budowa chodnika 5,94%
odnowiene zieleni 4,95%
aktywizacja bezrobotnych 3,96%
budowa ścieżek rowerowych 2,97%
otwarcie domu seniora 2,97%
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
W poniższej tabeli zostały umieszczone dane dotyczące odpowiedzi ankietowanych nt. skali występowania poszczególnych problemów w gminie Koneck. Wyniki wyraźnie wykazały zbieżność wskazań wszystkich respondentów oraz relatywnie niską skalę ocen o wartościach skrajnych. Większość odpowiedzi dotyczyła środkowego przedziału, „średniego” i „niskiego” zagrożenia poszczególnymi problemami na terenie gminy.
Systematyzując wskazania respondentów, należy dokonać ich podziału na dwie kategorie:
Średniego zagrożenia, na którą zostało oddanych, co najmniej 50% odpowiedzi;
Niskiego zagrożenia, na którą wskazało minimum 50% ankietowanych.
Zgodnie ze wskazaniami respondentów, do obszarów problemowych, o średnim zagrożeniu występowania na terenie gminy Koneck, należy zaliczyć:
Bezrobocie;
Alkoholizm;
Ubóstwo;
Emigrację ludzi młodych.
Obszary problemowe, wśród których respondenci zdiagnozowali niskie zagrożenie ich występowania w gminie Koneck, dotyczyły:
138 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Przestępczości;
Przemocy w rodzinie;
Narkomanii.
Tabela 39. Ocena skali występowania poszczególnych problemów w gminie Koneck występowanie wysokie średnie niskie brak problemów zagrożenie zagrożenie zagrożenie problemu
przestępczość 1,00% 18,00% 79,00% 2,00%
przemoc w rodzinie 0,00% 2,00% 94,00% 4,00%
bezrobocie 7,00% 82,00% 11,00% 0,00%
alkoholizm 0,00% 84,00% 16,00% 0,00%
ubóstwo 0,00% 82,83% 17,17% 0,00%
narkomania 0,00% 3,03% 80,81% 16,16%
emigracja ludzi 10,00% 74,00% 16,00% 0,00% młodych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania.
7.2. Konsultacje społeczne – spotkanie z mieszkańcami W celu poznania opinii mieszkańców na temat gminy, zorganizowano spotkanie konsultacyjne, na które zaproszono członków społeczności lokalnej. Poniżej zaprezentowano szczegółowe informacje dotyczące spotkania:
Termin: 9 listopada 2016 r.; Czas: 15:00-16:30; Miejsce: Gminny Ośrodek Kultury - Koneck 24; Liczba uczestników: 10. Uczestników spotkania poproszono o wymienienie mocnych stron gminy oraz wskazanie, w jaki sposób wykorzystać można istniejący potencjał:
Tabela 40. Mocne strony o potencjał Gminy – konsultacje społeczne
Moja Gmina teraz – MOCNE STRONY Potencjał mojej Gminy - SZANSE
Szkoły, Orliki, rekreacja, czyste środowisko, Więcej rozrywek, ścieżki rowerowe rozrywki
139 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Czyste środowisko – Uroczysko, plac zabaw, Potencjał rolniczy Orlik dla dzieci
Czyste środowisko, gospodarstwa rolno- Tereny rolnicze i rekreacja hodowlane
Uroczysko, położenie geograficzne Potencjał rolniczy
Rolnictwo - Źródło: Opracowanie własne.
Kilkukrotnie podkreślono, że mocną stroną gminy jest jej czyste środowisko. Dzięki temu istnieje rolniczy potencjał miejsca, a także możliwość podjęcia działań w celu poszerzenia oferty rekreacyjnej, również tej związanej z agroturystyką.
Obecni na spotkaniu mogli podzielić się swoimi spostrzeżeniami, dotyczącymi spędzania czasu na terenie gminy. Większość swojego czasu mieszkańcy poświęcają pracy oraz rozrywce, w tym piknikom, zabawom, jeździe na rowerze i podtrzymywaniu relacji z sąsiadami. Członkowie społeczności lokalnej swój czas spędzają również na grzybach, na zakupach, w bankach, w urzędach, na spacerach, czy w kinie.
Podczas spotkania udało się także opracować wizję gminy Koneck. Według mieszkańców, którzy uczestniczyli w spotkaniu konsultacyjnym:
Rysunek 12. Wizja Gminy Koneck według uczestników konsultacji społecznych
Gmina Koneck to obszar zintegrowany, przyjazny zarówno mieszkańcom, jak i przyjezdnym, pełen spokoju. Koneck Gminą rolniczą, dbającą o środowisko i otwartą na różnorodne inwestycje. Gmina Koneck charakteryzująca się czystością, dbałością o zieleń oraz infrastrukturę i ład przestrzenny.
Źródło: Opracowanie własne.
Według obecnych na spotkaniu, ta terenie gminy brakuje:
dróg;
oświetlenia ulicznego poza centrum Konecka;
chodników;
ścieżek rowerowych;
miejsc rozrywki;
140 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
basenu;
współpracy z innymi, sąsiednimi gminami. Podkreślono również problemy związane ze sferą rynku pracy:
istnieje przekonanie, że młode pokolenie w przyszłości nie znajdzie pracy na terenie gminy;
podkreślono potrzebę tworzenia zakładów, które oferowałyby nowe stanowiska pracy;
istnieje opinia, że coraz mniej osób chce pracować, (również w związku z wprowadzeniem Programu Rodzina 500 plus);
młodzi, wykształceni ludzie są zmuszeni do wyjazdu, ponieważ nie istnieje szansa na zdobycie pracy na terenie gminy;
stawki oferowane przez pracodawców są zbyt niskie. Problemem jest również niedostosowanie do potrzeb mieszkańców oferty kulturalnej (lub zupełny jej brak). Oferta ta nie jest dopasowana zwłaszcza do oczekiwań młodych ludzi. Wpływa to na ograniczone możliwości spędzania czasu wolnego. Zaproponowano organizację spotkania integracyjnego lub zawodów sportowych. Brakuje mniejszych organizacji i stowarzyszeń, które swoją działalnością uzupełniłyby ofertę Gminnego Ośrodka Kultury. Brakuje również organizacji imprez masowych, takich jak dożynki. Podkreślono przy tym jednak brak aktywności i oddolności mieszkańców oraz niski poziom zaangażowania w życie kulturalne i społeczne gminy.
Kilkukrotnie wspomniano również o znajdującej się na terenie gminy dyskotece, która jest bardzo popularna. Zdarza się, że obecność dyskoteki powoduje obniżenie poczucia bezpieczeństwa, w szczególności w momencie trwania zabaw, a także wywiązywania się bójek.
Uczestnicy spotkania zaproponowali następujące działania:
W sferze społecznej:
Organizacja imprez masowych; W sferze gospodarczej:
Zachowanie i wspieranie rolniczego charakteru gminy; W sferze przestrzenno-funkcjonalnej:
141 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Utwardzenie dróg, budowa infrastruktury drogowej; W sferze środowiskowej:
Zmniejszenie liczby dzikiej zwierzyny. Zaakcentowane zostało, że wszystkie podejmowane działania powinny być skierowane do mieszkańców całej gminy, a nie tylko na terenie wsi Koneck.
142 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
8. Wieloletni Plan Inwestycyjny
Podejmowane przedsięwzięcia powinny być racjonalne i efektywne, a także ściśle powiązane z długofalową polityką gminy. Plan Inwestycyjny na lata 2016 – 2025 jest usystematyzowanym zbiorem inwestycji, przewidzianych do realizacji podczas najbliższych 10 lat. Plan ten zgodny jest z założonymi celami strategicznymi, celami operacyjnymi oraz zadaniami.
Plan powinien być aktualizowany zgodnie z bieżącymi potrzebami gminy. Dopuszcza się więc pozyskanie środków z innych źródeł niż wymienione, zmianę okresu realizacji inwestycji, zmianę nazewnictwa wykonanych inwestycji, a także wprowadzenie nowych zadań inwestycyjnych.
W poniższej tabeli przedstawiono projekty tworzące Wieloletni Plan Inwestycyjny z wyszczególnieniem:
przewidywanego terminu zakończenia realizacji;
jednostki odpowiedzialnej;
szacowanej wartości zadania;
możliwych do wykorzystania źródeł finansowania.
143 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 41. Wieloletni Plan Inwestycyjny
Przewidywany Szacowana Jednostka Możliwe do wykorzystania Lp. Projekt termin zakończenia wartość odpowiedzialna źródła finansowania realizacji zadania
Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody Ok. PROW 2014-2020/Budżet 1. 2017 - 2018 Gmina Koneck w miejscowości Koneck. 1 300 000,00 zł Gminy
Termomodernizacja budynku gimnazjum Ok. RPO WK-P 2014 – 2. 2016 - 2018 Gmina Koneck w Konecku wraz z wykonaniem OZE. 1 000 000,00 zł 2020/Budżet Gminy
Przebudowa źródła ciepła (kotłownia olejowa)o Ok. PROW 2014-2020/Budżet 3. technologię pomp ciepła typu solanka – woda, 2017 - 2018 Gmina Koneck 2 000 000,00 zł Gminy zasilającego istniejące budynki gminne w Konecku.
Wymiana oświetlenia drogowego na Ok. 725 000,00 PROW 2014-2020/Budżet 4. 2018 - 2019 Gmina Koneck energooszczędne na terenie Gminy Koneck. zł Gminy
Budowa ścieżek rowerowych na terenie Gminy Ok. 720 000,00 RPO WK-P 2014 – 5. Aleksandrów Kuj., Bądkowo, Waganiec, Koneck, 2016 - 2020 Gmina Koneck zł 2020/Budżet Gminy Zakrzewo, Raciążek.
RPO WK-P 2014 – 7. Budowa placu zabaw w m. Straszewo. 2017 - 2018 Gmina Koneck Ok. 50 000,00 zł 2020/Budżet Gminy
Warsztaty fotograficzne dla dzieci i młodzieży Kreatywna Europa/Budżet 8. 2017 - 2018 Gmina Koneck Ok. 50 000,00 zł „Mała Ojczyzna w obiektywie”. Gminy
Rozwój kompetencji kluczowych uczniów wraz z doposażeniem bazy dydaktycznej oraz RPO WK-P 2014 – 9. 2017 - 2018 Gmina Koneck 150 000,00 zł prowadzenie zajęć z uczniem zdolnym i mającym 2020/Budżet Gminy trudności w nauce.
144 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Przewidywany Szacowana Jednostka Możliwe do wykorzystania Lp. Projekt termin zakończenia wartość odpowiedzialna źródła finansowania realizacji zadania
RPO WK-P 2014 – 10. Opieka nad dziećmi w czasie wakacji. 2017 - 2018 Gmina Koneck Ok. 60 000,00 zł 2020/Budżet Gminy
RPO WK-P 2014 – 11. Ciekawe ferie zimowe. 2017, 2018, 2019 Gmina Koneck Ok. 20 000,00 zł 2020/Budżet Gminy
Ok. 100 000,00 Europa dla Obywateli/Budżet 12. Wyjazd studyjny dla liderów społeczności gminy. 2017 - 2018 Gmina Koneck zł Gminy
Budowa oświetlenia drogowego w Ok. 550 000,00 13. 2017 - 2018 Gmina Koneck NFOŚiGW/Budżet Gminy m. Straszewo na energooszczędne. zł
Przebudowa nawierzchni drogi gminnej, parkingu Ok. 270 000,00 RPO WK-P 2014 – 14. w Straszewie na terenie działek 456 i 455 o dł. ok. 2017 Gmina Koneck zł 2020/Budżet Gminy 232 m.
Przebudowa drogi gminnej nr 160 407 Brzeźno – Ok. 350 000,00 PROW 2014-2020/Budżet 15. 2018 Gmina Koneck Turzynek o dł. ok. 1200 m. zł Gminy
Programy Ministra Kultury Organizacja turniejów sołectw z terenu Gminy 2017, 2018, 2019, Ok. 140 000,00 17. Gmina Koneck i Dziedzictwa Narodowego Koneck. 2020 zł /Budżet Gminy
Programy Ministra Kultury Organizacja imprezy plenerowej na terenie Gminy 18. 2017 Gmina Koneck 50 000,00 zł i Dziedzictwa Narodowego Koneck. /Budżet Gminy
Wykonanie ujęcia wód podziemnych z utworów Ok. 120 000,00 PROW 2014-2020/Budżet 19. czwartorzędowych otworem studziennym nr 4 2017 - 2018 Gmina Koneck zł Gminy w m. Święte.
145 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Przewidywany Szacowana Jednostka Możliwe do wykorzystania Lp. Projekt termin zakończenia wartość odpowiedzialna źródła finansowania realizacji zadania
- 447 114,00 – budżet państwa,
Przebudowa drogi powiatowej Nr 2618C - 138 605,34 – środki własne 20. 2016 - 2017 Gmina Koneck 894 228,00 zł Spoczynek – Zbrachlin w m. Święte. Gminy Koneck,
- 308 508,66 zł – środki Powiatu Aleksandrowskiego.
Rozszerzenie działań usługowych skierowanych do RPO WK-P 2014 – 21. 2017 - 2018 Gmina Koneck 175 000,00 zł osób starszych i niepełnosprawnych, 2020/Budżet Gminy
Rozwój aktywnych form pomocy skierowanych do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz Europa dla Obywateli/Budżet 22. 2017 - 2018 Gmina Koneck 227 000,00 zł działania na rzecz poprawy ich integracji ze Gminy społeczeństwem.
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na RPO WK-P 2014 – 23. 2017 Gmina Koneck 30 000,00 zł terenie gminy Koneck. 2020/Budżet Gminy
Ok. 100 000,00 Kreatywna Europa/Budżet 24. Koneckie Święto Konia. 2017 Gmina Koneck zł Gminy Źródło: Opracowanie własne
146 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
9. Spis rysunków, tabel i wykresów
Rysunek 1. Województwo kujawsko-pomorskie – podział administracyjny ...... 6 Rysunek 2. Powiat aleksandrowski - podział administracyjny ...... 7 Rysunek 3. Gmina Koneck ...... 9 Rysunek 4. Jednostki geologiczne występujące na terenie gminy Koneck ...... 15 Rysunek 5. Obszar gminy Koneck na tle mapy „Potencjalnej roślinności naturalnej Polski” ...... 18 Rysunek 6. Dostępność potencjałowa do ludności, transportem drogowym, pasażerskim w województwie kujawsko-pomorskim w 2010 i 2015 r. wraz z prognozą na 2030 r. oraz zmiana dostępności potencjałowej w wyniku realizacji inwestycji budowy autostrady A1 na odcinku Grudziądz – Stryków w 2010 r...... 56 Rysunek 7. Bydgosko-Toruński Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi ...... 63 Rysunek 8 Infrastruktura telekomunikacyjna ...... 68 Rysunek 9. Budynki mieszkalne i mieszkalno-usługowe w gminie w latach 2010-2015 70 Rysunek 10 Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno–sanitarne w gminie w latach 2010-2015 ...... 70 Rysunek 11 Kluby sportowe i członkowie w gminie w latach 2010, 2012, 2014...... 77 Rysunek 12. Wizja Gminy Koneck według uczestników konsultacji społecznych ...... 140
Tabela 1. Powierzchnia wybranych jednostek administracyjnych w Polsce w 2015 r...... 8 Tabela 2. Wydane decyzje o warunkach zabudowy w gminie Koneck w latach 2004-2014 ...... 11 Tabela 3. Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy w 2014 r...... 12 Tabela 4. Powierzchnia gruntów leśnych [ha] w 2015 r...... 19 Tabela 5. Poziom wykształcenia społeczeństwa powiatu aleksandrowskiego w 2011 roku ...... 28 Tabela 6. Źródło utrzymania gospodarstw domowych w gminie w 2002 r...... 31 Tabela 7. Ludność utrzymywana według głównego źródła utrzymania mieszkająca w gminie w 2002 r...... 32 Tabela 8. Liczba bezrobotnych ogółem i długotrwale bezrobotnych w poszczególnych sołectwach gminy Koneck w latach 2010-2015 ...... 36
147 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 9. Liczba bezrobotnych bez wykształcenia średniego i bez kwalifikacji zawodowych w poszczególnych sołectwach gminy Koneck w latach 2010-2015 ...... 37 Tabela 10. Średnia powierzchnia ogółem, użytków rolnych ogółem i użytków rolnych w dobrej kulturze na terenie gminy Koneck w 2010 r...... 41 Tabela 11. Użytkowanie gruntów w gminie w 2010 r...... 42 Tabela 12. Gospodarstwa rolne z uprawą wg rodzaju zasiewów gminie w 2010 r...... 43 Tabela 13. Pogłowie zwierząt gospodarskich w gminie w 2010 roku ...... 44 Tabela 14. Ciągniki rolnicze w gospodarstwach rolnych na terenie gminy w 2010 ...... 45 Tabela 15 Liczba podmiotów wg sekcji PKD w gminie w 2010 i 2015 r...... 49 Tabela 16. Drogi powiatowe przeprowadzone przez teren gminy ...... 51 Tabela 17. Drogi gminne na terenie gminy ...... 51 Tabela 18. Wydatki z budżetu gminy Koneck w dziale gospodarki transport i łączność w latach 2012-2015 ...... 53 Tabela 19. Odsetek budynków w poszczególnych miejscowościach w gminie ...... 58 Tabela 20. Przydomowe oczyszczalnie ścieków w miejscowościach gminy Koneck w 2014 r...... 61 Tabela 21. Udział [%] budynków mieszkalnych wyposażonych w instalacje techniczno– sanitarne w 2015 r...... 70 Tabela 22. Liczba uczniów uczęszczających do Niepublicznej Szkoły w Świętem ...... 75 Tabela 23. Współczynnik skolaryzacji brutto [%] w latach 2010-2015 ...... 76 Tabela 24 Ochrona zdrowia i opieka społeczna w gminie w latach 2010-2015 ...... 82 Tabela 25 Środowiskowa pomoc społeczna w gminie w latach 2010-2015 ...... 83 Tabela 26. Świadczenia rodzinne udzielane w gminie w latach 2010-2015 ...... 83 Tabela 27. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej w 2015 r. z podziałem na sołectwa i przyczyny udzielanego wsparcia ...... 84 Tabela 28. Dochody i wydatki budżetowe gminy wg działów Klasyfikacji Budżetowej w 2015 r...... 88 Tabela 29. Imprezy organizowane przez jednostkę i uczestnicy w 2015 r...... 97 Tabela 30. Podsumowanie analizy i diagnozy ...... 99 Tabela 31 Przestrzeń i środowisko ...... 100 Tabela 32. Sfera społeczna ...... 101 Tabela 33. Gospodarka i rynek pracy ...... 102 Tabela 34. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna ...... 103
148 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Tabela 35. Priorytety i cele strategiczne ...... 106 Tabela 36 Dokumenty strategiczne ...... 119 Tabela 37. Ocena poszczególnych sfer funkcjonowania gminy Koneck ...... 132 Tabela 38. Przykłady inwestycji podejmowane w poprzednich latach na terenie gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%) ...... 137 Tabela 39. Ocena skali występowania poszczególnych problemów w gminie Koneck ..139 Tabela 40. Mocne strony o potencjał Gminy – konsultacje społeczne ...... 139 Tabela 41. Wieloletni Plan Inwestycyjny ...... 144 Tabela 29 Protokół sprawdzający postęp w realizacji Strategii ...... 153
Wykres 1. Liczba ludności w sołectwach gminy Koneck w 2014 r...... 10 Wykres 2. Udział gruntów w stosunku do powierzchni gminy w 2014 r...... 13 Wykres 3. Liczba ludności wg płci w gminie w latach 2010-2014 ...... 24 Wykres 4. Piramida wieku mieszkańców gminy w 2015 roku ...... 24 Wykres 5. Gęstość zaludnienia w gminie Koneck i powiecie aleksandrowskim w latach 2010-2015 ...... 25 Wykres 6 Liczba mieszkańców wg grupy…………………………………………………………………...26 Wykres 7. Procentowy rozkład liczby mieszkańców wg grupy……………………………………26 Wykres 8. Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagraniczne w gminne w latach 2010- 2015 ...... 26 Wykres 9. Liczba mieszkańców wg funkcjonalnych grup wiekowych oraz płci w gminie w 2015 r...... 28 Wykres 10. Liczba osób pracujących według płci w gminie w latach 2010-2015 ...... 30 Wykres 11. Liczba osób według źródła utrzymania w powiecie aleksandrowskim na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego 2011 ...... 30 Wykres 12. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto [ zł] w gminie w latach 2010- 2015 ...... 33 Wykres 13. Bezrobotni zarejestrowani wg płci w powiecie i gminie w latach 2010-2015 ...... 34 Wykres 14. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych i udział osób bezrobotnych w wieku produkcyjnym w gminie w latach 2010-2015 ...... 34
149 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Wykres 15. Udział gospodarstw rolnych wg grup obszarowych użytków rolnych w gminie Koneck w 2010 roku ...... 41 Wykres 16. Powierzchnia zasiewów[ha] w gospodarstwach rolnych na terenie gminy w 2010 r...... 44 Wykres 17. Liczba podmiotów wg klas wielkości w gminie w latach 2010-2015 ...... 47 Wykres 18. Liczba podmiotów gospodarczych wg grup rodzajów działalności ...... 47 Wykres 19. Sieć wodociągowa w gminie w latach 2010-2015 ...... 58 Wykres 20. Sieć kanalizacyjna w gminie Koneck w latach 2010-2015 ...... 59 Wykres 21. Zasoby mieszkaniowe w gminie w latach 2010-2015 ...... 71 Wykres 22. Działalność biblioteczna w gminie w latach 2010-2015 ...... 80 Wykres 23. Dochody budżetu gminy w latach 2010-2015 ...... 86 Wykres 24. Wydatki gminy w latach 2010-2015 ...... 87 Wykres 25 Płeć respondentów ...... 129 Wykres 26 Wiek respondentów ...... 130 Wykres 27 Status społeczny respondentów ...... 130 Wykres 28 Miejsce zamieszkania respondentów ...... 131 Wykres 29. Mocne strony gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%) ...... 135 Wykres 30. Słabe strony gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%) ...... 136 Wykres 31. Inwestycje, które należy podjąć w najbliższym czasie na terenie gminy Koneck (pytanie wielokrotnego wyboru, brak sumowania do 100%) ...... 138
150 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
10. Załącznik 1: Monitoring i ewaluacja
System monitorowania i ewaluacji
W celu sprawdzenia efektów realizacji zadań zawartych w Strategii, ważnym zadaniem jest monitoring działań. Proces ten polega na obserwowaniu zmian, które zachodzą w odniesieniu do celów zaprezentowanych w Strategii Rozwoju Gminy Koneck. W celu zwiększenia efektywności, monitoring powinien być prowadzony na wielu płaszczyznach jednocześnie.
Zaleca się prowadzenie monitoringu w dwóch etapach:
1 etap – przygotowywanie rocznych raportów z realizacji celów oraz zadań zdefiniowanych w Strategii. Pozwoli to na ocenę stopnia realizacji poszczególnych projektów oraz podjęcie decyzji związanych z kolejnością realizacji dalszych inwestycji. 2 etap – analiza wskaźnikowa – porównanie wyników w poszczególnych latach, zgodnie z zaprezentowaną listą wskaźników.
Metodologia określania wartości bazowych i docelowych:
Zebranie danych i informacji zarówno z Banku Danych Lokalnych oraz dokumentów będących w posiadaniu Urzędu Gminy w Konecku; Analiza danych – uporządkowanie oraz porównanie informacji; Przygotowanie raportów – zaleca się cykliczne przygotowywanie raportów rocznych w celu sprawdzania postępów realizacji poszczególnych działań. Identyfikacja odchyleń – analiza pozwoli na ocenę rozbieżności pomiędzy założeniami oraz rezultatami. o Wartości bazowe zaprezentowane zostały w wyniku analizy danych zastanych, które pochodziły z Głównego Urzędu Statystycznego oraz dokumentów wewnętrznych gminy. o Szacowane wartości docelowe wskaźników powinny być dokonywane w oparciu o dane źródłowe zaczerpnięte z Banku Danych Lokalnych Analiza przyczyn odchyleń – próba odpowiedzenia na pytania o przyczyny zaistniałej sytuacji oraz ocena ich wpływu na rozwój regionu. Korekta.
151 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck
Ewaluacja dotyczy realizacji Strategii oraz jej wpływu na jakość życia mieszkańców gminy. Najczęściej kryteriami oceny są:
Wskaźniki realizacji celów; Realizacja misji i wizji Strategii; Rozwiązanie kluczowych problemów gminnych.
Ocena powinna być przeprowadzana na różnych etapach realizacji:
Ocena przed realizacją – pozwoli na sprawdzenie wpływu poszczególnych wskaźników na zwiększenie potencjału regionu. Ocena w trakcie realizacji – pozwoli na ocenę realizowanych działań przez osoby zainteresowane. Ocena po realizacji – pozwoli na długoterminową ocenę wpływu realizowanych działań na rozwój całego regionu.
Metodologia określania wartości bazowych i docelowych wskaźników ewaluacji
W system monitoringu Strategii wchodzą mierniki stopnia realizacji założonych celów strategicznych i operacyjnych. Celem ich właściwej interpretacji należy przedstawić założenia w zakresie określenia ich wartości bazowych i docelowych.
Za wartość bazową uznać należy dane przypadające na rok poprzedzający opracowanie Strategii, tj. 2015 r. Pod pojęciem wartości docelowej rozumie się z kolei wartość wskaźnika planowaną do osiągnięcia na ostatni rok obowiązywania Strategii, tj. 2025 r.
Porównywanie wartości mierników osiąganych w kolejnych latach wdrażania Strategii z wartościami bazowymi, docelowymi oraz pomiędzy poszczególnymi latami pozwoli na ocenę stopnia realizacji planowanych działań. Za podstawowe źródło danych odnośnie do mierników realizacji Strategii (w tym określania ich wartości bazowych) uznaje się dane pochodzące z systemu statystyki publicznej GUS, w tym publikowane za pośrednictwem Banku Danych Lokalnych (www.stat.gov.pl). Na potrzeby monitoringu i ewaluacji wykorzystać można również inne dane ilościowe znajdujące się w posiadaniu Urzędu, np. liczbę osób korzystających z serwisów internetowych bądź biorących udział w poszczególnych podejmowanych przez Urząd inicjatywach.
W przypadku wskaźników opierających się o dane jakościowe, tj. pochodzących m.in. z badań opinii społecznej bądź konsultacji z przedstawicielami JST i innych instytucji
152 | S t r o n a
Strategia Rozwoju Gminy Koneck publicznych zaangażowanych w określone działania, za rok bazowy uznać należy najwcześniej przeprowadzone badania.
Wskaźniki realizacji zaprezentowane zostały w treści dokumentu Strategii. Poniżej przedstawiono przykładowy protokół sprawdzający postęp w realizacji Strategii.
Tabela 42 Protokół sprawdzający postęp w realizacji Strategii Zadanie/ cel Opis zadania/ jednostka Mierzalny efekt Wskaźnik operacyjny odpowiedzialna realizacji rezultatu
Źródło: opracowanie własne.
153 | S t r o n a