De Rol Van ECT2L in Normale En Maligne T-Cel Ontwikkeling Maaike
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
De rol van ECT2L in normale en maligne T-cel ontwikkeling Maaike VAN TRIMPONT Verhandeling ingediend tot het verkrijgen van de graad van Master in de Biomedische Wetenschappen Promotor: Prof. Dr. Pieter Van Vlierberghe Begeleider: Dr. Filip Matthijssens Vakgroep Pediatrie en genetica Academiejaar 2015-2016 De rol van ECT2L in normale en maligne T-cel ontwikkeling Maaike VAN TRIMPONT Verhandeling ingediend tot het verkrijgen van de graad van Master in de Biomedische Wetenschappen Promotor: Prof. Dr. Pieter Van Vlierberghe Begeleider: Dr. Filip Matthijssens Vakgroep Pediatrie en genetica Academiejaar 2015-2016 “De auteur en de promotor geven de toelating deze masterproef voor consultatie beschikbaar te stellen en delen ervan te kopiëren voor persoonlijk gebruik. Elk ander gebruik valt onder de beperkingen van het auteursrecht, in het bijzonder met betrekking tot de verplichting uitdrukkelijk de bron te vermelden bij het aanhalen van resultaten uit deze masterproef.” 9 mei 2016 Maaike Van Trimpont Pieter Van Vlierberghe VOORWOORD “I have not failed. I’ve successfully discovered 10000 things that won’t work” zei Thomas Ed- ison ooit. Wetenschap gaat inderdaad niet alleen om het uitvinden van dingen, maar ook om het ontdekken waarom sommige dingen niet werken. Hoewel het uitvoeren van deze masterproef niet altijd van een leien dakje ging, kan ik toch zeggen dat ik oprecht trots ben op het eindre- sultaat. Zes jaar geleden had ik nooit verwacht om hier te staan met alle kennis die ik nu heb. Mijn ouders hebben hierin een grote rol gespeeld en ik zou hen dan ook graag bedanken voor de kans die ze mij gegeven hebben om te studeren. Ook mijn vriend mag ik niet vergeten te bedanken om mij steeds te steunen tijdens alle hectische dagen. In het bijzonder wens ik mijn promotor Prof. Dr. Pieter Van Vlierberghe te bedanken, die dank- zij zijn grote deskundigheid binnen het vakgebied een grote bijdrage leverde aan de kwaliteit van deze masterproef. Ik zou ook graag Filip Matthijssens bedanken voor de tijd en energie die hij in dit project heeft geïnvesteerd om mij een goede begeleiding te geven, steeds te antwoor- den op mijn vragen en praktische hulp te geven. Ik wil Pieter en Filip eveneens bedanken voor de goede adviezen en suggesties voor deze masterproef. Gedurende dit jaar heb ik zeer veel bijgeleerd. De persoon die hierin een grote rol heeft gespeeld is Bea, dus bij deze een hele dikke merci aan Bea! Dankzij jou heb ik nu heel wat technieken onder de knie. Ik zal je tips and tricks, uitmuntende zangkunsten en humor in het labo nooit vergeten en ik zal hier steeds met een lach aan terugdenken. Een andere persoon die ik hiervoor moet bedanken is Lindy. Ook bij jou kon ik steeds met vragen of bedenkingen terecht. Dan rest mij nog Renate te bedanken om mij een middagje te vergezellen naar de faculteit van de bio- ingenieurs. Ook mijn lieve medestudenten Nienke en Nathalie mag ik niet vergeten. Zonder Nienke was ik ongetwijfeld nog steeds bezig met de paginanummering in Word en grafieken in Excel. Natha- lie zorgde dan weer voor een komische noot met haar opmerkingen en we konden steeds met elkaar lachen, zelfs wanneer we onze masterproef weer wat minder zagen zitten. Ik zal de her- inneringen aan de lange dagen in het labo met ons drietjes zeker koesteren. Ook de leuke sfeer en andere studenten in ons veel te kleine studentenlokaaltje zal ik nooit vergeten! i INHOUDSOPGAVE Voorwoord ............................................................................................................................................... i Inhoudsopgave......................................................................................................................................... ii Afkortingenlijst ....................................................................................................................................... v Samenvatting ........................................................................................................................................... 1 Summary ................................................................................................................................................. 2 1. Inleiding........................................................................................................................................... 3 1.1 Leukemie ................................................................................................................................. 3 1.1.1 Definitie en enkele cijfers ................................................................................................ 3 1.1.2 Classificatie leukemie ...................................................................................................... 3 1.1.3 Normale en maligne hematopoëse ................................................................................... 4 1.1.4 Normale en maligne T-cel ontwikkeling ......................................................................... 5 1.1.5 Early T-cell precursor acute lymphoblastic leukemia ..................................................... 7 1.1.6 ECT2L mutaties en leukemie ........................................................................................... 7 1.2 Epithelial cell transforming 2 oncogene-like .......................................................................... 8 1.2.1 ECT2L gen ....................................................................................................................... 8 1.2.2 Domeinen ........................................................................................................................ 9 1.2.3 Functie ........................................................................................................................... 10 1.2.4 Orthologen en modelorganismen .................................................................................. 11 1.2.5 Expressie ....................................................................................................................... 12 1.3 ECT2L in andere kankers ...................................................................................................... 14 2. Materiaal en Methoden .................................................................................................................. 16 2.1 Conditioneel knockout muismodel ........................................................................................ 16 2.2 Collecteren muisweefsels ...................................................................................................... 18 2.3 RNA isolatie .......................................................................................................................... 18 2.4 cDNA synthese ...................................................................................................................... 18 2.5 qPCR ..................................................................................................................................... 18 2.6 Cellyse ................................................................................................................................... 19 2.7 Meten van eiwitconcentraties ................................................................................................ 19 2.8 Western blot analyse ............................................................................................................. 19 2.9 Transfectie van cellen ............................................................................................................ 19 3. Resultaten ...................................................................................................................................... 21 ii 3.1 Expressie in T-ALL cellijnen ................................................................................................ 21 3.1.1 Visualisatie van het ECT2L eiwit in T-ALL cellijnen met Western blot ...................... 21 3.1.2 ECT2L expressie analyse met qPCR in T-ALL cellijnen .............................................. 22 3.1.3 Visualisatie van het ECT2L eiwit in T-ALL cellijnen via Western blot analyse met het Aviva Biology Systems antilichaam ............................................................................................. 23 3.2 Expressie in humane weefsels ............................................................................................... 23 3.2.1 ECT2L expressie analyse met qPCR in humane weefsels ............................................. 23 3.3 Expressie in muisweefsels ..................................................................................................... 24 3.3.1 Visualisatie van het Ect2l eiwit in muisweefsels en MOLT-4 met Western blot .......... 24 3.3.2 Ect2l expressie analyse met qPCR op selectie van muisweefsels ................................. 26 3.3.3 Visualisatie van het ECT2L eiwit in muisweefsels via Western blot analyse met het Aviva Biology Systems antilichaam ............................................................................................. 26 3.4 ECT2L expressie in longkanker cellijnen .............................................................................. 27 3.4.1 ECT2L expressie analyse met qPCR in longkanker cellijnen ....................................... 27 3.4.2 ECT2L expressie analyse met qPCR in longkanker cellijnen met nieuwe primers ....... 29 3.5 Cellulaire lokalisatie van het ECT2L eiwit ........................................................................... 30 3.5.1 Visualisatie van ECT2L-GFP en ECT2L-3xFLAG getransfecteerde