TRAVERSÉE DU MASSIF DES GR® 53 - GR® 5 - 0 430 km - 19 jours / Tage / days / dagen

L’itinéraire du GR® 53 - GR® 5, balisé par le Club The long distance trail GR® 53-GR® 5 has been Vosgien sur toute sa longueur avec le rectangle rouge, signposted by the Club Vosgien with a red rectangle date de 1897 et traverse le Massif des Vosges du in 1897 and comes across the Vosges Mountains from au sud. À son extrémité nord à , le GR® north to south. Next to Lauterbourg in the north, it 53 se greffe sur un sentier de grande randonnée en merges with a long distance trail coming from the provenance de l’Odenwald en Allemagne et chemine Odenwald Mountains in and goes through à travers le Parc naturel régional des Vosges du Nord. the Natural Park of the Northern Vosges. Further south, Plus au sud, il gagne les Vosges moyennes où il se it reaches the middle Vosges at the level of the Donon ® ® confond à la hauteur du Donon avec le GR 5, section summit and becomes GR 5, the French part of the PFALZ (D) française du sentier européen E2, qui relie la Mer du European trail E2, which connects the North see with Sarreguemines Nord à la Méditerranée via les massifs des Vosges, the Mediterranean see over the Vosges, the and du Jura et des Alpes. Dans sa partie méridionale, il the Alps. In its southern part, it leads you through Wissembourg traverse le Parc naturel des Ballons des Vosges pour the Regional Natural Park of the Ballons des Vosges rejoindre Belfort. to Belfort. The 19 proposed steps can be browsed in their entirety Les 19 étapes proposées peuvent être parcourues dans or in sections. Not less than 10 railway lines and about StrasbourgBAS-RHIN leur intégralité ou par tronçon. En effet, l’itinéraire 15 bus lines are regularly reachable. croise pas moins de 10 lignes de chemin de fer sans compter les quelque 15 dessertes locales par autocar. De GR® 53-GR® 5, in zijn geheel uitgezet door de Epinal Sélestat Club Vosgien en gemarkeerd met een rode rechthoek, BADEN Der vom Club Vosgien (Vogesenklub) mit SCHWARZWALD (D) dateert van het jaar 1897 en doorkruist het Gebergte Fribourg (DE) einem roten Rechteck beschilderten Weitwanderweg de Vogezen van noord naar zuid. Aan het noordelijke Col de la Schlucht GR® 53-GR® 5 ist in 1897 eröffnet worden und Massif des Vosges eind bij Lauterbourg haakt de GR® 53 in op een durchquert die Vogesen von Norden nach Süden. MulhouseHAUT-RHIN langeafstandspad uit het Odenwald in Duitsland en Lure Belfort Im Norden bei Lauterbourg, kommt er mit einem baant zich vervolgens een weg door het Regionaal Weitwanderweg der aus dem Odenwald stammt SCHWEIZ (CH) Natuurpark van de Noordelijke Vogezen. Meer in FRANCHE-COMTÉ zusammen und schlängelt durch den Regionalen zuidelijke richting bereikt deze GR het middelgebergte Naturpark Nordvogesen. Etwas südlicher erreicht er van de Vogezen, waar hij zich ter hoogte van de Donon die mittleren Vogesen beim Donon Gipfel und den bij de GR® 5 voegt, het Franse stuk van de Europese GR® 5, den französischen Teil des europäischen E2 die de Noordzee verbindt met de Middellandse WISSEMBOURG > SCHIRMECK Weitwanderweges E2, der die Nordsee mit dem 1 Zee via de bergen van de Vogezen, die van de Jura p. 2 à 6 Mittelmeer über die Vogesen, den Jura und die Alpen en de Alpen. Bij het zuidelijke eind gaat het pad door SCHIRMECK > COL DE LA SCHLUCHT verbindet. In seiner südlichen Strecke, führt er durch het Regionaal Natuurpark van de Ballons des Vosges 2 p. 7 à 11 den Regionalen Naturpark der Ballons des Vosges naar Belfort. (Vogesenbelchen) nach Belfort. COL DE LA SCHLUCHT > BELFORT De 19 voorgestelde etappes kunnen als geheel of per 3 Die 19 vorgeschlagenen Etappen können vollständig p. 12 à 16 fractie worden gelopen. De reisroute doet niet minder durchwandert werden oder in mehreren dan tien treinverbindingen aan en niet te vergeten zo’n Teilstrecken, da der Weg nicht weniger als 10 Document rédigé par Alsace Destination Tourisme, Belfort Tourisme, vijftien plaatselijke busdiensten. Tourisme et les Offices de Tourisme du Massif des Vosges, Bahnlinien und etwa 15 Autobuslinien kreuzt. en relation avec la Fédération du Club Vosgien et la FFRandonnée.

LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN/VILLAGE / DIENSTEN PER GEMEENTE

Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Chambre d’hôtes / Gästezimmer / Épicerie / Lebensmittelgeschäft / Food shop / Kruidenier Bed and breakfast / B&B Arrêt d’autobus / Bushaltstelle / Bus stop / Bushalte 100 Hébergement collectif (auberge de jeunesse, gîte d’étape, etc.) Boulangerie / Bäcker / Baker’s / Bakker Beherbergungsvereine (Jugendherbergen, Etappenunterkünfte, usw.), Bl lits = Bettenanzahl /Hostel-type accommodation (youth hostel, Hôtel-restaurant hikers’ hostel), lits= number of beds. / Groepsaccommodatie (H = hôtel, H/R= hôtel-restaurant Boucherie / Metzgerei / Butcher’s / Slager *, **, ***, **** = class. officiel, ch = nombre de chambres) Camping (*,**,*** = classement, T = tourisme, L = Loisirs, période Bc (H= Hotel, H/R= Hotel-restaurant d’ouverture)/(*,**,***= Kategorie, T= Tourismus, L: Freizeit, *, **, ***, ****= offizielle Hotelkategorie, ch= Zimmeranzahl Öffnungszeiten) / campsite (*,**,***= classif, T= tourism, L= Aire de pique nique / Picknickplatz / Picnic area / Picknickplaats (H= hotel, H/R= hotel-restaurant, *, **, ***, ****= official leisure, opening season) classif., ch= no. of rooms Hébergements utilisant les énergies renouvelables / Elsässische Unterkünfte die erneuerbare Energien benützen / Alsatian tourism Cordonnerie / Schuhmacher / Cobbler / Schoenmaker Transport des bagages à l’étape suivante - sur de accommodations using renewable energy sources / Accommodatie mande préalable / Gepäcktransfer zur nächsten Etappe met duurzame energie - auf vorige Anfrage / Transportation of luggage to next Pharmacie / Apotheke / Pharmacy / Apotheek stop - on prior demand / Bagagevervoer op aanvraag Refuge / Übernachtungstelle / Cabin / Trekkershut Petit déjeuner buffet dès 7h/ Frühstücksbuffet ab 7 Uhr / Buffet breakfast at 7 a.m. / Ontbijtbuffet Poste / Post / Post office / Postkantoor Abri / Schutzhütte / Shelter / Schuilplaats Panier repas pour le déjeuner / Lunchpaket zum Mitnehmen/ Take-away dinner / Lunchpakket Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Restaurant Cash dispenser / Geldautomaat Piscine / Schwimmbad / Swimming-pool / Buitenbad

Piscine couverte / Hallenbad / Indoor swimming-pool / Bistrot - café / Bistro-Cafe / Bistro-café / Bistro Baignade / Bademöglichkeit / Bathing / Zwemmen toegestaan Binnenbad

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 1/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 WISSEMBOURG - SCHIRMECK 1 180,5 km - 9 jours / Tage / days / dagen

Sarreguemines PFALZ (D)

Wissembourg Sarrebourg ALSACE LORRAINE BAS-RHIN Schirmeck

Château Col D656 de Hohenbourg D6 Château du Litschhof Epinal Sélestat 62 Puttelange-aux-Lacs . de Wasigenstein Gimbelhof WISSEMBOURG m n A BADEN o n Col 4 Colmar . êt D ro Ch. fort D SCHWARZWALD (D) m For lb Pigeonnier 6 o e Château de Fleckenstein 61 Fribourg (DE) D rz Ch. du Altenstadt rêt erg Forêt Dom. de Stu D Col de la Schlucht o b de Wittschlœssel Frœnsbourg Petit 65 F em Massif des Vosges L de Mouterhouse Wingen 6 de MOSELLE 2 er D HAUT-RHIN 62 1 JOUR / Tag / day Lure Belfort919 P ARC N A TUR E L D6 Ligne Maginot Bienwaldmühle Grand Wintersberg Château 674 le Hochwald D SCHWEIZ (CH) R ÉGI ONA L 581 m du Vieux- Ouvrage FRANCHE-COMTÉ du Four à Chaux DES V O S GES Ch. de la Seebach D Wasenbourg Niederbronn-les-Bains Lauterbourg 1 DU NOR D Untermuehlthal 061 Tour panoramique Sarre-Union 3 du Wasenkoepfel Soultz-sous-Forêts Wœrth Mothern Lichtenberg Reichsho en 19 Château 3 D9 26 de Lichtenberg D 4 Gundersho en Hatten Rocher S de l’Ochsenstall au er A 4 La Petite-Pierre Rastatt Château D 1 D e Pfa enho en 0 de la Petite-Pierre l 62 1 e 06 a i r der r Mo 1 n Souenheim e D919 a i D4 Maisons des Rochers P D1063 m Bouxwiller o e Schweighouse- Graufthal it D t Rœschwoog n D t e sur- i 66 Dieuze rê P h 1 o a R Oberhof F l e BAS-RHIN d Oberho en- P ARC D2 5 9 sur-Moder A4 N A TUR E L 5 Hochfelden 3 A Mommenheim R ÉGI ONA L Rocher Saut du Prince Charles Gries D 421 37 Sarrebourg Château des Rohan D DE L O R R E N4 Château du Haut-Barr Zo rn D955 Tour du Brotsch Châteaux du Geroldseck O endorf 1 A4 Hœrdt Bühl 6 D2 8 46 D D 10 5 Dabo La Hoube 04 D4 A 1 Lampertheim Rocher du Dabo Chapelle d’Obersteigen Engenthal-le-Bas Col de la Schleif Sou elweyersheim Wangenbourg Achern 689 m Hoenheim F Château d o Bischheim e rê S t a D Schneeberg in Westho en 2 o 2 N4 t- m 961 m 7 4 Wolsheim Q D Oberschae olsheim u . STRASBOURG ir Château et cascade in du Nideck N4 Ruines du Nideck Ernolsheim-Bruche 8 Auberge Hohenstein B Porte Still ruch de Pierre e La Baraque carrée Rocher Ostwald de Mutzig Temple gallo-romain 1 010 m du Donon 20 Illkirch-Gra enstaden -ET-MOSELLE 14 le Donon D Col du Donon 1 008 m Griesheim-près-Molsheim A352 N Ancienne Mine 5 2 9 4 N3 de fer de Framont Mémorial 4 53 Grandfontaine de l’Alsace-Moselle Bischo sheim N Eschau Bœrsch O enburg SCHIRMECK (Wackenbach) . Struthof Mont-Saint-Odile m

o n 764 m 3 68 D 4 o 5 4 8 D 3 263 0 D t n 10 A 1 ê D r o 9 Maennelstein u o D a F u Château de Landsberg dl 0 d 2 n 4 La vieille Métairie Welschbruch A 0 5 10 km 1 Raon-l’Étape D Barr 24 D4 Cascade © Légendes Cartographie - 2014 Serva-Champ du Feu Refuge

de Grunckert 2

2 2

s 4

r 1

e D l

l i

v Ungersberg Epg

r e

2 b Lahr

Villé 11 2

4 m

1 a 0 D R 2 4 5

N A e D3 5 D Château Bernstein Dambach- 2 d 9 . la-Ville m Château Ebersheim o Saint-Dié- D de l’Ortenbourg t des-Vosges N1 rê 59 Château o CARTES DE RANDONNÉES CF. / WANDERKARTEN SIEHE / MAPS OF TRAILSi n SEE / WANDELKAARTEN ZIE : www.club-vosgien.fr F te du Ramstein h S -Croix- Lièpvre R e Montagne 1/25 000 - N°Roc3814 du Haut ET de FHAGUENAUaîte aux- M-ines WISSEMBOURG u 20 N59 des Singes a D4 e 884 m e 1/25 000 - N°3714 ET LA PETITE-PIERRE Sélestat n Fo Col du Schaentzel ô rêt h D e Sainte-Marie- 584 m 68 om R 4 de . 1/25 000 - N°3715 OT -SARREBOURG Château D Cha aux-Mines D u D m 4 d 4 p 15 e Thannenkirch du Haut-Kœnigsbourg 2 l 2 4 4 0 1/25 000 - N°3616 OT LE DONON a D 12 13 n VOSGES a Bergheim C Col des Bagenelles 903 m Aubure Guémar n 44 le Brézouard Ribeauvillé i D Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through theh Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 2/16 Le Bonhomme 1 229 m Fréland R D Étang du Devin 415 Ostheim Tête des Faux l Col du Calvaire 1 208 m l 8 I D 1 144 m 14 Ammerschwihr D4 Orbey D Houssen ALL E M A GNE D Lac le Galtz 4 4 Gazon du Faing 15 23 1 302 m Blanc Labaroche 731 m

D1 le Grand Hohnack Ingersheim 1 A Le Tanet 982 m Colmar 5 Col de la Schlucht Horbourg- D Kunheim 417 1 135 m Wihr Wintzenheim D Les Trois Fours Andolsheim 415 Stosswihr Wettolsheim 17 D4 Munster 17 Eguisheim Biesheim P ARC N A TUR E L Le D4 Sundho en 1 363 m t ch R ÉGI ONA L Lac du Schiessrothried Fe Herrlisheim-près-Colmar Neuf-Brisach Sainte-Croix- MITTLACH HAUT-RHIN en-Plaine Freiburg im Breisgau 15 3 DES BALL ONS 8 D D 4 le Petit Ballon 3 5 1 267 m 3 DES V O S GES A Col du Herrenberg Soultzmatt T h 1 191 m Rou ach u 2 D r Lautenbach

6 Buhl 8 le Markstein 4 D le Guebwiller Fessenheim Oderen 1 424 m Col du Haag Issenheim 1 233 m Réguisheim N Fellering 66 16 Soultz-Haut-Rhin Blodelsheim Col Amic Ungersheim N le Vieil-Armand/ Saint-Amarin 66 828 m Munchhouse Hartmannswillerkopf Bollwiller Tête des Perches Gazon Vert Moosch Ensisheim 3 1 071 m Willer-sur-Thur le Molkenrain 8 1 045 m D Pulversheim Belacker Bitschwiller- Wattwiller Ruelisheim le Ballon d’Alsace 17 l.-Thann U holtz Sta elfelden Bantzenheim 1 247 m 0 Battenheim Thanner Hubel Vieux-Thann 2 Wittelsheim D HAUTE- Col du Hundsruck Wittenheim 748 m Thann 9 Cernay Baldersheim D3 Saut de la Truite Kingersheim Ottmarsheim Richwiller Illzach Sausheim Masevaux N6 18 6 Pfastatt Lepuix Sentheim Do Lutterbach MULHOUSE ller R Départ de l’itinéraire / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Rougemont- Reiningue h Giromagny Rixheim i Riedisheim n le-Château Burnhaupt-le-Haut - Sens de l’itinéraire / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Fort Dorsner Étue ont 83 le-Bas Habsheim D4 Brunstatt 3 Didenheim Itinéraire / Tour / Trail / Route 19 D8 Chaux A36 32 Hochstatt 4 D Étape / Etappe / Stop / Etappe Eloie D Zillisheim Landser Kembs Lac du Malsaucy 466 A Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Trainstation 3 Valdoie 5 A Evette-Salbert Illfurth 5 O emont Arrêt TGV / TGV Haltestelle / TGV stop / TGV Station N 19 Sierentz Bessoncourt BELFORT Rosenau Dannemarie Bartenheim Chèvremont ll D419 I Bavilliers Danjoutin Montreux- Carspach Village-Neuf Andelnans Château D Blotzheim 419 Huningue Hirsingue Saint-Louis D9 Sevenans N TERRITOIRE Hésingue 1 0 Trévenans 1 Bourogne 9 DE BEL FORT Hégenheim D Châtenois-les-Forges 4 0 5 10 km 3 Bâle 2 Morvillars 473 6 D 3 3 © Légendes Cartographie - 2014 8 A 6 Méziré D Joncherey SUISSE TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 WISSEMBOURG - SCHIRMECK 1 180,5 km - 9 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 750 500 2 7 3 5 250 4 6 8 1 9

1er JOUR 30 km

ALT. BALISE KM TOTAL À proximité à / in der Nähe / Marché du terroir : samedi matin / PAR nearby / in de buurt : Markt mit regiona¬len Produkten : Samstag ÉTAPES Vormittag / Regional produce market : COMMENT S’Y RENDRE ❱❱LEMBACH (67510) à 4 km Saturday morning / Streekmarkt : Wie erreicht man / How to get there er st e Cheval Blanc*** H/R 21 ch. zaterdagochtend 1 JOUR / 1. Tag / 1 day / 1 dag Bereikbaarheid +33 (0)3 88 94 41 86 www.vialsace.eu www.au-cheval-blanc.fr ❱❱LEMBACH (67510) 1 WISSEMBOURG Gare 176 TRAIN Au Heimbach** H 18 ch. Ouvrage du Four à Chaux - Ligne Bl Bc SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 +33 (0)3 88 94 43 46 Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) Maginot / Die Festung Four à Chaux / www.hotel-au-heimbach.fr www..fr Four à Chaux Fort / Bunker Four à Chaux - Maginotlinie 2 Refuge du Club Vosgien (47 lits) Col Pigeonnier 432 6,5 6,5 Lignes/Linien/Lines/Lijnen : +33 (0)3 88 93 83 93 +33 (0)3 88 94 48 62 - +33 (0)3 88 86 71 45 - Strasbourg - Lauterbourg - Woerth (D) 3 http://cv-haguenau-lembach.fr/ www.lignemaginot.fr CLIMBACH 350 9,5 9,5 - Strasbourg - Haguenau -Wissembourg Château du Loewenstein / Burgruine / -Neustadt (D) ❱ 4 Petit Wingen 253 12 12 ❱ (67510) Castle / Burcht BUS Cheval Blanc*** H/R 29 ch. +33 (0)3 88 86 71 45 5 Col du Litschhof 331 16,5 16,5 Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 +33 (0)3 88 09 55 31 www.tourisme-nordalsace.fr Lignes/Linien/Lines/Lijnen : www.hotel-cheval-blanc.fr (Gimbelhof* à 500 m) Château du Hohenbourg / Burgruine / - 310 Haguenau - Lembach 6 ❱❱OBERSTEINBACH (67510) Castle / Burcht Château du 336 20,5 20,5 - 317 Navette du château fort de +33 (0)3 88 86 71 45 Anthon*** H/R 12 ch. Fleckentein Fleckenstein (en saison) www.tourisme-nordalsace.fr - 314 Lauterbourg - Wissembourg +33 (0)3 88 09 55 01 7 Château Froensbourg 326 24 24 - 316 Wissembourg - Climbach - Lembach www.restaurant-anthon.fr Château fort de Fleckenstein / Burg Alsace Village** H/R 9 ch. Fleckenstein / Fleckenstein castle / Burcht 8 Château du 362 28,5 28,5 +33 (0)3 88 09 50 59 Fleckenstein Wasigenstein www.alsace-village.com +33 (0)3 88 94 28 52 www.fleckenstein.fr 2 chambres d’hôtes (3 épis) 9 OBERSTEINBACH 247 30 30 OÙ SE LOGER Chez MULLER - Ferme du Heubuhl Fleckenstein, le château des énigmes / Unterkünfte / Where to stay +33 (0)3 88 09 56 08 - +33 (0)6 75 41 83 17 Die Rätselburg / The castle of challenges / Accommodatie De raadselburcht Fleckenstein ❱❱WISSEMBOURG (67160) www.fleckenstein.fr Au Cygne*** H/R 17 ch. Château du Froensbourg / Burgruine / +33 (0)3 88 94 00 16 QUE VISITER Castle / Burcht +33 (0)3 88 86 71 45 www.hostellerie-cygne.com Besichtigungen / Visits / Te zien www.tourisme-nordalsace.fr Moulin de la Walk*** H/R 25 ch. ❱❱ALTENSTADT (67160) Château du Wasigenstein / Burgruine / +33 (0)3 88 94 06 44 Eglise romane 11e - 12e s / Romanische Castle / Burcht www.moulin-walk.com Kirche 11. - 12. Jh / Romanesque church 11th +33 (0)3 88 86 71 45 th e e www.tourisme-nordalsace.fr Citôtel d’Alsace** H 38 ch. - 12 c. / Romaanse Kerk 11 - 12 eeuw. +33 (0)3 88 94 98 43 www.hotel-alsace.fr ❱❱WISSEMBOURG (67160) ❱❱OBERSTEINBACH (67510) Ville labellisée / Stadt mit Auszeichnung / Maison des Châteaux forts / Das Haus ❱❱COL DU PIGEONNIER Town listed as / Stad met label ‘De Mooiste der Burgen / The House of Castles / Refuge du Pigeonnier Club Vosgien Omwegen in Frankrijk’ : Burchtenhuis (18 lits) « Les plus beaux détours de » +33 (0)3 88 09 50 59 +33 (0)3 88 54 23 87 - +33 (0)3 88 94 05 94 et « Station verte » +33 (0)3 88 09 56 82 http://www.club-vosgien-wissembourg. www.musees-alsace.org com/Fr/chalet.html ❱❱CLIMBACH (67510) L’Ange*** H/R 13 ch. +33 (0)3 88 94 43 72 OFFICES DE TOURISME www.hotel-ange-alsace.fr Abbatiale Saints-Pierre et Paul / Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV Peter-und-Paul Abteikirche / Saint Peter 1 chambre d’hôtes (3 épis) and Paul’s Abbey / Abdijkerk Saints-Pierre- Chez Catherine SCHLICK-KIENY ❱❱WISSEMBOURG et-Paul +33 (0)3 88 94 27 99 - +33 (0)6 60 34 09 28 +33 (0)3 88 94 10 11 +33 (0)3 88 94 10 11 www.ot-wissembourg.fr ❱❱WINGEN (67510) www.ot-wissembourg.fr e ❱ 2 chambres d’hôtes (4 épis) Style gothique (XIII s.), vitraux remar- ❱LEMBACH e e e chez BILLMANN quables (XI au XVI s.), rosaces (XII s. et +33 (0)3 88 86 71 45 e e www.tourisme-nordalsace.fr +33 (0)6 19 96 21 31 XIII s.), cloître (XIV s.), tourclocher romane (XIe s.). ❱❱LEMBACH-GIMBELHOF Gotischer Baustil (13. Jh.), bemerkens- werte Buntglasfenster (11. und 16. Jh.), (67510) Rosetten (12. und 13. Jh.), Kreuzgang (14. Gimbelhof ** H/R 8 ch. Jh.), romanischer Glockenturm (11. Jh.). +33 (0)3 88 94 43 58 Gothic style (18th c.), remarkable www.gimbelhof.com stained glass windows (11th and 16th c.), rose windows (12th and 13th c.), cloisters ❱❱LEMBACH-FLECKENSTEIN (14th c.), Romanesque bell tower (11th c.). (67510) Gotische stijl (13e eeuw), opmerkelijke Camping du Fleckenstein ** glas-in-loodramen (11e en 16e eeuw), +33 (0)3 88 94 40 38 - +33 (0)3 88 94 42 84 rozetvensters (12e en 13e eeuw), klooster- hof (14e eeuw), romaanse klokkentoren * Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km. (11e eeuw).

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 3/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 WISSEMBOURG - SCHIRMECK 1 180,5 km - 9 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 750 3 500 1 2 1 2 3 4 3 4 250 4 1 2

2e JOUR 17,5 km 3e JOUR 18,5 km 4e JOUR 18 km

ALT. BALISE KM TOTAL ❱❱WIMMENAU (67290) ❱❱LA PETITE PIERRE (67290) PAR À l’Aigle H/R 8 ch. Musée du Sceau Alsacien / Elsässisches ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE +33 (0)3 88 89 70 41 Siegelmuseum / Alsatian Seal Museum / Wie erreicht man / How to get there http://www.hotelrestaurantalaigle.com/ Zegelmuseum van de Elzas e th e 2 JOUR / 2. Tag / 2 day / 2 dag Bereikbaarheid ❱ LA PETITE PIERRE (67290) +33 (0)3 88 70 48 65 www.vialsace.eu ❱ www.musee-sceau.com La Clairière **** H/R 50 ch. OBERSTEINBACH 247 TRAIN Musée des Arts et Traditions SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 +33 (0)3 88 71 75 00 Populaires / Museum für Heimatkunde / Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) www.la-clairiere.com Museum of Crafts and Folklore / Museum 1 Château du 449 2,5 32,5 www.sncf.fr voor Volkskunst en -tradities Trois Roses ** H/R 34 ch. +33 (0)3 88 70 48 65 Wittschloessel Lignes/Linien/Lines/Lijnen : +33 (0)3 88 89 89 00 - Strasbourg - Niederbronn-les-Bains www.musee-sceau.com 2 376 7 37 www.aux-trois-roses.com Château du Vieux / Burg - Strasbourg - Sarreguemines - Auberge d’Imsthal *** H/R 23 ch. Château de La Petite-Pierre Saarbrücken (D) Castle / Kasteel Windstein - Ingwiller - Wimmenau - Lichtenberg 3 Grand Wintersberg 581 14 44 +33 (0)3 88 01 49 00 Maison du Parc Naturel Régional www.petite-pierre.com des Vosges du Nord 4 NIEDERBRONN- 187 17, 5 47, 5 Vosges** H/R 30 ch. +33 (0)3 88 01 49 59 100 www.parc-vosges-nord.fr LES-BAINS OÙ SE LOGER +33 (0)3 88 70 45 05 www.hotel-des-vosges.com Bl Bc Unterkünfte / Where to stay / Accommodatie Lion d’Or *** H/R 38 ch. ❱❱NIEDERBRONN-LES-BAINS +33 (0)3 88 01 47 57 OFFICES DE TOURISME e th e www.liondor.com 3 JOUR / 3. Tag / 3 day / 3 dag (67110) Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV Le Grand Hôtel Filippo H 59 ch. Gîte d’étape (1 épi - 16 lits) NIEDERBRONN- 187 +33 (0)3 88 80 84 48 +33 (0)3 88 01 47 00 ❱❱NIEDERBRONN-LES-BAINS 100 www.grand-hotel-filippo.net Village vacances (168 lits) +33 (0)3 88 80 89 70 LES-BAINS +33 (0)3 88 70 45 22 Muller*** H/R 46 ch. www.niederbronn.com Bl Bc www.vacances-petite-pierre.com +33 (0)3 88 63 38 38 - PIC ❱❱HANAU - LA PETITE PIERRE 1 Château de la 433 4,5 52 www.hotelmuller.com +33 (0)3 88 70 42 30 Wasenbourg Bristol *** H/R 26 ch. www.ot-paysdelapetitepierre.com +33 (0)3 88 09 61 44 QUE VISITER www.lebristol.com 2 Wasenkoepfel 526 7 54,5 Besichtigungen / Visits / Te zien Le Parc *** H/R 46 ch. Châteaux du Vieux et du Nouveau 3 198 12,5 60 +33 (0)3 88 09 01 42 Untermuehlthal Windstein / Burgruinen / Castles Burchte www.parc-hotel.net 4 401 18,5 66 +33 (0)3 88 80 89 70 LICHTENBERG Centre A. Schweitzer (60 lits) www.niederbronn.com 100 +33 (0)3 88 80 81 27 www.jbs-niederbronn.de/fr/home Tour panoramique du Grand Wintersberg (25 m.) / Aussichtsturm / e th e Gîte de séjour Le Riesack Panoramic tower / Panoramische toren 4 JOUR / 4. Tag / 4 day / 4 dag (3 épis - 37 lits) +33 (0)6 80 20 38 39 ❱ LICHTENBERG 401 +33 (0)3 88 09 18 60 ❱NIEDERBRONN-LES-BAINS 100 www.leriesack.fr (67110) Camping « Heidenkopf »** T 1 WIMMENAU 200 6 72 (01/04 > 15/10) - +33 (0)3 88 09 08 46 www.camping-niederbronn.eu Maison de l’Archéologie des Vosges du Nord / Archäologisches Haus der Hôtel Majestic H 51 ch. 2 Rocher de 230 11 77 +33 (0)3 88 86 11 86 Nordvogesen / Archeological house of the www.majestic-alsace.net Northern Vosges / Archeologiemuseum van l'Ochsenstall de Noordelijke Vogezen 3 ❱ +33 (0)3 88 80 36 37 ERCKARTSWILLER 230 14 80 ❱UNTERMUHLTHAL (57230) www.mairie-niederbronn.fr/culture l’Hôtel K **** 4 LA PETITE-PIERRE 339 18 84 + 33 (0)3 87 27 05 60 Marché : vendredi matin / Markt: Freitag 100 Vormittag / Market : Friday morning / Bl www.hotel-k.fr Markt : vrijdagochtend Gite rural Au Bois Dormant +33 (0)3 87 05 74 24 Château de la Wasenbourg / www.gites57.com Burgruine / Castle / Burcht +33 (0)3 88 80 89 70 ❱❱LICHTENBERG (67340) www.niederbronn.com Au château NH H/R 12 ch. Tour panoramique du Wasenkoepfel +33 (0)3 88 89 96 11 (10 m.) / Aussichtsturm / Panoramic Gîte d’étape (2 épis - 46 lits) tower / panoramische toren +33 (0)3 88 89 96 06 www.lichtenberg.fr ❱❱LICHTENBERG (67340) À proximité à / in der Nähe / Château de Lichtenberg / Burg / nearby / in de buurt : Castle / Kasteel ❱ +33 (0)3 88 89 98 72 ❱REIPERTSWILLER (67340) www.chateaudelichtenberg.com La Couronne** H/R 16 ch. +33 (0)3 88 89 96 21 www.hotel-la-couronne-67.com Gîte d’étape (2 épis -34 lits) +33 (0)3 88 89 98 12

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 4/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 WISSEMBOURG - SCHIRMECK 1 180,5 km - 9 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 750 6 3 4 5 7 8 500 2 3 3 1 250 1 2 4

5e JOUR 20 km 6e JOUR 26 km

ALT. BALISE KM TOTAL À proximité à / in der Nähe / Châteaux de Petit et de Grand / PAR nearby / in de buurt : Geroldseck / Burgen Castles / Burchte ÉTAPES +33 (0)7 82 56 95 19 COMMENT S’Y RENDRE ❱❱OBERSTEIGEN (67710) progeroldseck.free.fr Wie erreicht man / How to get there à 1,5 km Tour panoramique du Brotsch (16 m.) / e th e Bereikbaarheid 5 JOUR / 5. Tag / 5 day / 5 dag www.vialsace.eu Belle-Vue*** H/R 28 ch. Aussichtsturm / Panoramic tower / +33 (0)3 88 87 32 39 Panoramische toren LA PETITE-PIERRE 100 339 TRAIN www.hostellerie-belle-vue.com www.tourisme-saverne.fr SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 Bl Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) À proximité, au lieu-dit ❱ www.sncf.fr ❱DABO 1 214 7 91 ❱❱FREUDENECK à 1,5 km Rocher de Dabo / Dagsburgerfelsen / GRAUFTHAL Ligne/Linie/Line/Lijn : Freudeneck** H/R 9 ch. Rock of Dabo / Rots van Dabo - Strasbourg - - St Dié +33 (0)3 88 87 32 91 +33 (0)3 87 07 47 51 2 Oberhof 194 11 95 BUS www.hotel-freudeneck.fr www.ot-dabo.fr Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 3 Colonne 380 15 99 Lignes/Linien/Lines/Lijnen : ❱❱WANGENBOURG (67710) ❱❱OBERSTEIGEN - Strasbourg - Saverne Parc Hôtel*** H/R 29 ch. Chapelle d’Obersteigen / Kapelle von 4 Saut du Rocher Prince 326 18 102 - 230 Strasbourg - Wasselonne +33 (0)3 88 87 31 72 - Obersteigen / Chapel of Obersteigen/ Kapel Charles - 232 Wasselonne - Wangenbourg www.parchotel-alsace.com van Obersteigen +33 (0)3 88 87 31 46 - 420 : Saverne - Wasselonne Maison de vacances Les Terrasses 5 100 www.suisse-alsace.com SAVERNE 210 20 104 (57 lits) Bl Bc +33 (0)3 88 87 32 12 ❱❱WANGENBOURG Camping « Les Huttes »** T Château de Wangenbourg / Burgruine / 6e JOUR / 6. Tag / 6th day / 6e dag +33 (0)3 88 87 34 14 OÙ SE LOGER www.camping-wangenbourg-engenthal. Castle / Burcht Wangenbourg +33 (0)3 88 87 32 44 100 Unterkünfte / Where to stay com SAVERNE 210 Accommodatie www.suisse-alsace.com Bl Bc ❱❱SAVERNE (67700) 1 Château du Haut-Barr 430 5 109 Chez Jean *** H/R 40 ch. et Tour Chappe +33 (0)3 88 91 10 19 QUE VISITER www.chez-jean.com OFFICES DE TOURISME Besichtigungen / Visits / Te zien 2 Tour du Brotsch 542 7 111 Villa Katz *** H/R 7 ch. Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV +33 (0)3 88 71 02 02 ❱❱GRAUFTHAL ❱ 3 504 7, 5 111,5 www.villakatz.com ❱SAVERNE Grotte du Brotsch Maisons des rochers / Felsenwohnungen / +33 (0)3 88 91 80 47 Europe *** H 28 ch. 4 563 17 121 Rock-dwellings / Woningen in de rotsen www.tourisme-saverne.fr LA HOUBE* +33 (0)3 88 71 12 07 +33 (0)3 88 70 19 59 www.hotel-europe-fr.com ❱ 5 566 20 124 www.maisonsdesrochers-graufthal.fr ❱WANGENBOURG-ENGENTHAL DABO +33 (0)3 88 87 33 50 Auberge de Jeunesse (86 lits) ❱ 6 Col de la Schleif 689 22 126 +33 (0)3 88 91 14 84 ❱SAVERNE (67700) www.suisse-alsace.com www.aj-saverne.com Jardin Botanique / Botanischer Garten / 7 Botanical garden / Botanische Tuin ❱❱DABO ENGENTHAL-LE-BAS 410 24 128 Camping Les Portes d’Alsace *** T www.jardin-botanique-saverne.eu +33 (0)3 87 07 47 51 100 +33 (0)3 88 91 35 65 +33 (0)3 87 24 42 42 www.camping-lesportesdalsace.com Roseraie / Rosengarten / Rose-garden / www.ot-dabo.fr 8 WANGENBOURG 455 26 130 Rosarium 100 ❱ www.roseraie-saverne.fr Bl Bc ❱LA HOUBE (57850) Vosges*** H/R 9ch. Musée de la ville de Saverne / Museum +33 (0)3 87 08 80 44 der Stadt Saverne / Museums of the city of www.hotel-restaurant-vosges.com Saverne / Musea van de stad Saverne Château des Rohan ❱❱DABO (57850) +33 (0)3 88 71 63 95 Chalet du Rocher 6 ch - 17 lits www.tourisme-saverne.fr +33 (0)3 87 07 47 51 +33 (0)3 87 07 40 12 Marché le jeudi matin / Markt am www.ot-dabo.fr Donnerstag vormittag / Market on Thursday morning / Donderdagochtend markt ❱❱ENGENTHAL-LE-BAS Marché du terroir le mardi après-midi / (67710) Märkte mit lokalen Produkten Dienstag 1 chambre d’hôtes (3 épis) Nachmittag / Local Produce Markets chez Charles GEYER Thuesday afternoon / Dinsdagmiddag +33 (0)3 88 87 32 80 markt met streekproducten http://auboisvert.free.fr Château du Haut-Barr / Burg / Castle / Gîte d’étape Refuge du Grand Tétras Burcht 1 épi (15 lits) +33 (0)3 88 91 80 47 chez Liliane CLODONG www.tourisme-saverne.fr +33 (0)3 88 87 34 34 Tour de l’Ancien Télégraphe Chappe / www.les-sapins-bleus.com Turm des ehemaligen Chappe Telegrafen / Chappe Telegraph Tower / Semafoor van Chappe +33 (0)3 88 52 98 99 www.shpta.com

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 5/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 WISSEMBOURG - SCHIRMECK 1 180,5 km - 9 jours / Tage / days / dagen

1250

1000 1 2 4 1 750 3 5 2 500 6 3 4 250 5 7

7e JOUR 18 km 8e JOUR 31 km

ALT. BALISE KM TOTAL PAR ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE QUE VISITER OFFICES DE TOURISME Wie erreicht man / How to get there Besichtigungen / Visits / Te zien Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV 7e JOUR / 7. Tag / 7th day / 7e dag Bereikbaarheid Châteaux et cascade du Nideck / www.vialsace.eu Burg und Wasserfall / Castles and cascade / ❱❱OBERHASLACH WANGENBOURG 100 455 TRAIN Burcht en watervall (mairie) SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 +33 (0)3 88 50 90 15 Bl Bc Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) ❱❱OBERHASLACH www.suisse-alsace.fr www.sncf.fr 1 Schneeberg 961 4 134 Ligne/Linie/Line/Lijn : ❱❱SCHIRMECK +33 (0)3 88 47 18 51 2 - Strasbourg - Saales - St Dié Ruines du Nideck 573 8 138 Parc Arbr’Ascension du Nideck / www.valleedelabruche.fr BUS Abenteuerpark-Hochseilgarten / 3 Auberge Hohenstein 330 11 141 Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 High wire forest adventure / Klimpark Lignes/Linien/Lines/Lijnen : +33 (0)7 70 70 93 59 www.arbre-ascension.fr - 230 Strasbourg - Wasselonne 4 OBERHASLACH 270 14 144 - 232 Wasselonne - Wangenbourg Temple gallo-romain du Donon / Gallo- - 420 : Saverne - Wasselonne römischer Tempel des Donon / Neo-Roman Bl Bc Temple of the Donon / Neo-romeinse 5 URMATT 240 18 148 tempel van de Donon +33 (0)3 88 47 18 51 Bl Bc OÙ SE LOGER www.valleedelabruche.fr ❱❱SCHIRMECK 8e JOUR / 8. Tag / 8th day / 8e dag Unterkünfte / Where to stay Accommodatie Mémorial de l’Alsace- Moselle / Gedenkstätte des Elsass und der URMATT 240 ❱❱OBERHASLACH (67280) Moselle / Alsace-Moselle Memorial / Bl Bc St Florent** H/R 24 ch. Herdenkingsmuseum Mémorial de +33 (0)3 88 50 94 10 l’Alsace-Moselle 1 Porte de Pierre 858 9 157 www.hostellerie-saint-florent.com Réouverture en octobre 2017 +33 (0)3 88 47 45 50 4 chambres d’hôtes (1 à 3 épis) 2 Rocher de Mutzig 1010 11 159 www.memorial-alsace-moselle.org + table d’hôtes PI 3 Baraque carrée 741 16 164 chez Famille ANDRE et BIEHLER Marché le mercredi / Markt am +33 (0)3 88 50 91 48 Mittwoch / Market on Wednesday 4 Sommet du Donon 1008 21 169 www.leneufeld.fr Refuge du Luttenbach 5 Col du Donon* 727 23 171 Club Vosgien - camping (16lits) [email protected] 6 WACKENBACH 367 27 175 ❱❱URMATT (67280) 7 321 31 179 SCHIRMECK La Poste** H/R 14 ch. Bl Bc +33 (0)3 88 97 40 55 www.hotel-rest-laposte.fr ❱❱COL DU DONON - GRANDFONTAINE (67130) Complexe Hôtelier du Donon *** H/R 54 ch. : Velleda - Chalet - Donon

+33 (0)3 88 97 20 32 www.donon.fr ❱❱WACKENBACH (67130) 2 chambres d’hôtes chez DINIZ-MONTEIRO +33 (0)3 88 97 21 18 - +33 (0)6 77 29 90 68 ❱❱ROTHAU-LA CLAQUETTE (67570) Rubanerie*** H/R 16 ch. +33 (0)3 88 97 01 95 www.larubanerie-hotel.com Gîte d’étape 2 épis CISVB (2 épis - 80 lits) +33 (0)3 88 97 06 08 cisvb.bruche.free.fr Camping Au Bord de la Bruche ** T (01/04 > 15/10) +33 (0)3 88 97 07 50 +33 (0)6 45 80 80 30 www.au-bord-de-bruche.fr

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 6/16 Château 6 Col D65 D de Hohenbourg 66 Château du Litschhof Puttelange-aux-Lacs 2 . de Wasigenstein Gimbelhof WISSEMBOURG m n A o n Col 4 . êt D ro Obersteinbach Ch. fort D m For lb Pigeonnier 6 o ze Château Ch. du de Fleckenstein 61 t D g ur Altenstadt rê ber Forêt Dom. de St Petit D Fo de Wittschlœssel Frœnsbourg 65 em Wingen 6 Herbitzheim e L de Mouterhouse MOSELLE d Climbach er D 2 Lembach 1 JOUR / Tag / day 919 P ARC N A TUR E L D662 Ligne Maginot Bienwaldmühle Grand Wintersberg Château 674 le Hochwald D R ÉGI ONA L 581 m du Vieux-Windstein Ouvrage du Four à Chaux Scheibenhard DES V O S GES Ch. de la Seebach D Wasenbourg Niederbronn-les-Bains Lauterbourg 1 DU NOR D Untermuehlthal 061 Diemeringen Tour panoramique Sarre-Union 3 du Wasenkoepfel Soultz-sous-Forêts Reipertswiller Wœrth Mothern Lichtenberg Reichsho en 19 Château 3 D9 Surbourg 26 Wimmenau de Lichtenberg D 4 Gundersho en Hatten Rocher Betschdorf Seltz S de l’Ochsenstall au er A Erckartswiller Ingwiller 4 La Petite-Pierre Mertzwiller Beinheim Rastatt Château D 1 D e Pfa enho en 0 de la Petite-Pierre l 62 1 e 06 a i r der r Mo 1 n Souenheim e D919 a i D4 Maisons des Rochers P D1063 m Bouxwiller o e Schweighouse- Graufthal it D t Rœschwoog n D t e sur-Moder Haguenau i 66 Dieuze rê P h 1 o a Schirrhein R Oberhof F l e BAS-RHIN Sessenheim d Kaltenhouse Oberho en- P ARC ® ® D2 TRAVERSÉE DU5 MASSIF DES VOSGES GR 53 - GR 5 9 sur-Moder A4 N A TUR E L Steinbourg Bischwiller 5 Hochfelden 3 A Monswiller Dettwiller Mommenheim Drusenheim R ÉGI ONA L SCHIRMECKRocher Saut du Prince Charles - COL DE LA SCHLUCHT Gries D Schwindratzheim 421 37 Sarrebourg Château des Rohan D 2 DE L O R R AIN E N4 138 km - 6 jours / Tage / days / dagen Brumath Geudertheim Herrlisheim Château du Haut-Barr Zo rn Weyersheim D955 Tour du Brotsch Châteaux du Geroldseck O endorf A4 Hœrdt Bühl Marmoutier Gambsheim 6 D2 Berstett 8 46 Kilstett Vendenheim D D Truchtersheim 10 5 Dabo La Hoube 04 D4 La Wantzenau A 1 Lampertheim Rocher du Dabo Chapelle d’Obersteigen Reichstett Engenthal-le-Bas Wasselonne Mundolsheim Col de la Schleif Sou elweyersheim Wangenbourg Achern 689 m Marlenheim Hoenheim F Château Mittelhausbergen d o Bischheim e rê S t Oberhausbergen a D Schneeberg in Westho en 2 Ittenheim Schiltigheim o 2 N4 t- m 961 m 7 4 Wolsheim Q D Oberschae olsheim u . STRASBOURG ir Château et cascade Achenheim in du Nideck Eckbolsheim N4 Ruines du Nideck Ernolsheim-Bruche 8 Auberge Hohenstein B Porte Still ruch Lingolsheim de Pierre Oberhaslach e Holtzheim La Baraque carrée Rocher Molsheim 1 Ostwald de Mutzig Urmatt Mutzig Entzheim Temple gallo-romain 1 010 m Dorlisheim Duppigheim PFALZ (D) du Donon 20 Illkirch-Gra enstaden SarregueminesMEURTHE-ET-MOSELLE Lutzelhouse 14 le Donon D Duttlenheim Col du Donon 1 008 m Wisches Griesheim-près-Molsheim A352 Geispolsheim N Ancienne Mine 5 2 9 Rosheim 4 N3 de fer de Framont Mémorial 4 Lipsheim 53 Wissembourg N Grandfontaine de l’Alsace-Moselle Bischo sheim Fegersheim Eschau Sarrebourg ALSACE La Broque Bœrsch O enburg SCHIRMECK Krautergersheim Plobsheim (Wackenbach) LORRAINE . BAS-RHIN Rothau Struthof Mont-Saint-Odile Ottrott Obernai Strasbourg m o n 764 m 3 68 D 4 Schirmeck o 5 4 8 D Natzwiller 3 263 0 D t n 10 A 1 ê D r o 9 Maennelstein u o D a F u Château de Landsberg dl 0 Erstein d 2 n Sélestat 4 La vieille Métairie Welschbruch A Epinal 1 Raon-l’Étape D Barr 24 Le Hohwald Colmar BADEN D4 Cascade Mittelbergheim SCHWARZWALD (D) Serva-Champ du Feu Refuge

Fribourg (DE) de Grunckert Andlau 2 Gerstheim 2

s Col de la Schlucht 4 r 1

Massif des Vosges

e Reichsfeld D

l Benfeld

l i

v Mulhouse Ungersberg Epg

r HAUT-RHIN Huttenheim

e Lure Belfort

2 b Lahr

Villé 11 2

4

m

1

a SCHWEIZ (CH) D FRANCHE-COMTÉ 0 R 2 4 5

N A e D3 5 D Château Bernstein Dambach- 2 d 9 Rhinau . la-Ville m Château Ebersheim o Saint-Dié- D de l’Ortenbourg t des-Vosges N1 Scherwiller Hilsenheim rê 59 2 Château o in F te du Ramstein h S -Croix- Lièpvre R Montagne Muttersholtz Roc du Haut de Faîte aux-Mines u 20 N59 des Singes a D4 884 m Wittisheim e Sélestat n Fo Col du Schaentzel ô rêt h D Sainte-Marie- 584 m 68 om R 4 de . Château D Cha aux-Mines D u D m 4 d 4 p 15 Thannenkirch du Haut-Kœnigsbourg 2 l 2 4 4 0 a D 12 13 n VOSGES a Bergheim C Col des Bagenelles 903 m Aubure Guémar n 44 le Brézouard Ribeauvillé i D h Le Bonhomme 1 229 m Fréland Marckolsheim R D Étang du Devin 415 Ostheim Tête des Faux l Col du Calvaire 1 208 m l 8 Kaysersberg I D 1 144 m 14 Ammerschwihr D4 Orbey D Houssen ALL E M A GNE D Lac le Galtz 4 4 Gazon du Faing 15 23 1 302 m Blanc Labaroche 731 m

D1 le Grand Hohnack Ingersheim 1 A Le Tanet 982 m Colmar 5 Gérardmer Col de la Schlucht Turckheim Horbourg- D Kunheim 417 1 135 m Wihr Wintzenheim D Les Trois Fours Andolsheim 415 Stosswihr Wettolsheim 17 D4 Munster 17 Eguisheim Biesheim P ARC N A TUR E L Le Hohneck D4 Sundho en 1 363 m t ch R ÉGI ONA L Lac du Schiessrothried Fe Herrlisheim-près-Colmar Neuf-Brisach Sainte-Croix- Volgelsheim MITTLACH HAUT-RHIN en-Plaine Freiburg im Breisgau 15 3 DES BALL ONS 8 D D 4 le Petit Ballon 3 5 1 267 m 3 DES V O S GES A Col du Herrenberg Soultzmatt T h 1 191 m Rou ach u 2 D r Lautenbach 3

6 Kruth Buhl 8 le Markstein 4 D le Grand Ballon Guebwiller Fessenheim Oderen 1 424 m Col du Haag Issenheim Réguisheim Fellering 1 233 m N6 16 6 Soultz-Haut-Rhin Blodelsheim Col Amic N Ungersheim 6 le Vieil-Armand/ Munchhouse Saint-Amarin 6 828 m Hartmannswillerkopf Bollwiller Ensisheim Tête des Perches Gazon Vert Moosch 3 1 071 m Willer-sur-Thur le Molkenrain 8 1 045 m D Pulversheim Belacker Bitschwiller- Wattwiller Ruelisheim le Ballon d’Alsace 17 l.-Thann U holtz Sta elfelden Bantzenheim 1 247 m 0 Battenheim Thanner Hubel Vieux-Thann 2 Wittelsheim D HAUTE- Col du Hundsruck Wittenheim 748 m Thann 9 SAÔNE Cernay Baldersheim D3 Saut de la Truite Kingersheim Ottmarsheim Richwiller Illzach Sausheim Masevaux N6 18 6 Pfastatt Lepuix Sentheim Dol Lutterbach MULHOUSE ler R 0 Départ 5de l’itiné10r aikmre / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Rougemont- Reiningue h Giromagny Rixheim i le-Château Riedisheim n Burnhaupt-le-Haut Morschwiller- © LégendesSens de Cartographie l’itinér -ai 2014re / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Fort Dorsner Étue ont 83 le-Bas Habsheim D4 Brunstatt 3 Didenheim Itinéraire / Tour / Trail / Route 19 D8 Chaux A36 32 Hochstatt 4 D Étape / Etappe / Stop / Etappe Eloie D Zillisheim Landser Kembs Lac du Malsaucy 466 CARTES DE RANDONNÉES CF. / WANDERKARTEN SIEHE / MAPS OF TRAILS SEE / WANDELKAARTENA ZIE : www.club-vosgien.frGare SNCF / Bahnhof / Railway station / Trainstation 3 Valdoie 5 A Evette-Salberte Illfurth 5 1/25 000 - N°3716 ETO MONTemont SAINTE ODILE Arrêt TGV / TGV Haltestelle / TGV stop / TGV Station N 19 e Sierentz 1/25 000 - N°3717 ET SÉLESTATBesson RIBEAUVILLÉcourt BELFOe RT Rosenau 1/25 000 - N°3718 OT COLMAR-KAYSERSBERG Dannemarie Bartenheim Chèvremont ll e D419 I 1/25 000Bavilliers - N°3618 OT LE HOHNECK - GÉRARDMER Altkirch Danjoutin Montreux- Carspach Village-Neuf Andelnans Château D Blotzheim 419 Huningue Hirsingue Saint-Louis D9 Sevenans - RandonnéesN pédestresTERRIT dansOIR le EMassif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the VosgesHésingue mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com Mars 2017 1 7/16 0 Trévenans 1 Bourogne 9 DE BEL FORT Hégenheim D Châtenois-les-Forges 4 0 5 10 km 3 Bâle 2 Morvillars 473 6 D 3 3 © Légendes Cartographie - 2014 8 A 6 Méziré D Joncherey SUISSE TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 SCHIRMECK - COL DE LA SCHLUCHT 2 138 km - 6 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 2 3 1 4 750 1 2 3 5 500 4 250 5

9e JOUR 23 km 10e JOUR 19 km

ALT. BALISE KM TOTAL ❱❱MONT SAINTE ODILE - PAR OTTROTT (67530) ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE Hostellerie du Mont Sainte Odile ** H/R OFFICES DE TOURISME Wie erreicht man / How to get there 105 ch. Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV 9e JOUR / 9. Tag / 9th day / 9e dag Bereikbaarheid +33 (0)3 88 95 80 53 www.vialsace.eu www.mont-sainte-odile.com ❱❱LE HOHWALD SCHIRMECK 321 TRAIN +33 (0)3 88 08 33 92 SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 ❱❱BARR (67140) Bl Bc ❱ Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) Château d’Andlau** H/R 22 ch. ❱BARR +33 (0)3 88 08 66 65 1 Struthof 799 6 185 www.sncf.fr +33 (0)3 88 08 96 78 Ligne/Linie/Line/Lijn : www.hotelchateauandlau.fr 2 La vieille Métairie 940 9 188 - Strasbourg - Molsheim - Sélestat 2 chambres d’hôtes (2 épis) chez Rita MOREL - +33 (0)3 88 08 22 58 3 - Strasbourg - Saint Dié Tour du Champ du Feu 1073 15 194 Camping Saint Martin** T BUS (SERVA* à 1 km) Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 +33 (0)3 88 08 00 45 100 http://camping-foyer-saint-martin.fr Lignes/Linien/Lines/Lijnen : - 257 Strasbourg - Obernai - Mt Ste-Odile - Camping Les Reflets du Mont Ste Odile** T 4 Cascade du Hohwald 730 19 198 Champ du Feu +33 (0)3 88 58 34 41 www.les-reflets.com - 541 Barr - Andlau - Le Hohwald 5 LE HOHWALD 569 23 202 Bl Bc

10e JOUR / 10. Tag / 10th day / 10e dag OÙ SE LOGER QUE VISITER Besichtigungen / Visits / Te zien LE HOHWALD 569 Unterkünfte / Where to stay Accommodatie ❱ Bl Bc ❱STRUTHOF-NATZWILLER À proximité à / in der Nähe / (67130) nearby / in de buurt : 1 Welschbruch 780 4 206 Ancien Camp de Concentration ❱❱NATZWILLER (67130) à 2,5 km de Natzweiler- Struthof et Centre 2 Mont Sainte Odile 765 11 213 / Auberge Metzger*** H/R 15 ch. européen du résistant déporté Ehemaliges Konzentrationslager und Europäisches Zentrum des deportierten 3 +33 (0)3 88 97 02 42 Maennelstein 817 13 215 www.hotel-aubergemetzger.com Widerstandskämpfers/ Former concentration-camp and European Centre of 4 Château Landsberg 598 15 217 Camping « La Basse du Maçon » Deported Resistance Members / Voormalig +33 (0)6 76 48 91 69 concentratie¬kamp Natzweiler-Struthof en 5 BARR 200 19 221 ❱❱LA SERVA - CHAMP DU FEU Europees Centrum voor Bl Bc de Gedeporteerde Verzetsstrijder (67130) à 1,5 km +33 (0)3 88 47 44 67 Auberge Hazemann*** H/R 7 ch. www.struthof.fr +33 (0)3 88 97 30 52 www.auberge-hazemann.com ❱❱MONT SAINTE ODILE Chalet Le 96 (31 lits) Mont Sainte-Odile / Odilienberg-Kloster + 33 (0)3 88 97 30 52 St Odilia’s Monastery / Klooster +33 (0)3 88 95 80 53 ❱❱CHAUME DES VEAUX à 1,5 km www.mont-sainte-odile.com Chalet des Amis de la nature (80 lits) Château du Landsberg / Burg +33 (0)3 88 69 36 16 Castle / Burcht www.chaumedesveaux.org ❱ BARR (67140) ❱❱LE HOHWALD (67140) ❱ Grand Hôtel*** H/R 81 ch. +33 (0)3 88 08 36 00 www.grandhotelduhohwald.com Musée de la Folie Marco / Museum / Museum /Museum van Marchal*** H/R 15 ch. het Buiten (‘Folie’) Marco +33 (0)3 88 08 31 04 +33 (0)3 88 08 94 72 www.hotel-marchal.com +33 (0)3 88 08 66 65 Petite Auberge*** H/R 7 ch. www.musee-foliemarco.com +33 (0)3 88 08 33 05 Marché : samedi matin / Markt : Samstag www.lapetiteauberge-hohwald.com Vormittag / Market : Saturday morning / Clos Ermitage** H/R 22 ch. Markt: zaterdagochtend +33 (0)3 88 08 31 31 www.ermitage-alsace.com 4 chambres d’hôtes (2 épis) chez Monique DEISSLER +33 (0)3 88 08 31 98 www.ferme-auberge-lindenhof.fr Camping Municipal Herrenhaus +33 (0)3 88 08 30 90 +33 (0)6 77 04 90 19

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 8/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 SCHIRMECK - COL DE LA SCHLUCHT 2 138 km - 6 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 4 750 3 500 5 6 1 2 250 7

11e JOUR 31 km

5 chambres d’hôtes (2 épis) ALT. BALISE KM TOTAL chez Cédric SONNTAG PAR +33 (0)3 88 82 19 57 ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE OFFICES DE TOURISME Wie erreicht man / How to get there Aire naturelle de camping Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV e th e Bereikbaarheid Camping PALMER 11 JOUR / 11. Tag / 11 day / 11 dag +33 (0)3 88 92 94 57 ❱❱SÉLESTAT-HAUT- BUS www.campingpalmer.fr BARR 200 KOENIGSBOURG TOURISME Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 +33 (0)3 88 58 87 20 Bl Bc Lignes/Linien/Lines/Lijnen : ❱❱CHATENOIS (67730) www.selestat-haut-koenigsbourg.com 1 MITTELBERGHEIM 238 3 224 - 510 Sélestat - Villé Beysang** H/R 16 ch. - 500 Sélestat - Haut-Koenigsbourg +33 (0)3 88 58 38 58 Bl (en saison) www.hr-beysang.com 2 ANDLAU 226 5 226 TIS tél. +33 (0)3 88 57 70 70 Dontenville** H/R 13 ch. Lignes/Linien/Lines/Lijnen : +33 (0)3 88 92 02 54 www.hotel-dontenville.fr - B : Muttersholtz - Sélestat - Scherwiller 3 Refuge Gruckert* 579 9 230 - A : Ebersheim - Sélestat - Châtenois Gîte d’étape 78 lits (1 épi) + 27 lits (1 épi) (REICHSFELD à 1,8 km) +33 (0)3 88 92 26 20 www.cca-chatenois.fr 4 Ungersberg 901 13 234 OÙ SE LOGER 5 Château Bernstein 547 22 243 Unterkünfte / Where to stay Accommodatie 6 Château Ortenbourg 439 26 247 ❱❱MITTELBERGHEIM (67140) QUE VISITER 7 CHÂTENOIS 192 31 252 Gilg** H/R 19 ch. Besichtigungen / Visits / Te zien Bl Bc +33 (0)3 88 08 91 37 ❱ www.hotel-gilg.com ❱MITTELBERGHEIM (67140) Village labellisé / Dorf mit Auszeichnung / 3 chambres d’hôtes (3 épis) Village listed as / Dorp met label ‘De chez WITTMANN Mooiste Omwegen van Frankrijk’ : +33 (0)3 88 08 95 79 « Les plus beaux villages de France » 3 chambres d’hôtes EC chez Christian DOLDER +33 (0)3 88 08 96 08 https://christiandolder.wordpress.com/ 5 chambres d’hôtes (2 et 3 clés) chez Jacqueline DOLDER ❱ +33 (0)3 88 08 15 23 ❱ANDLAU (67140) Abbatiale Saints-Pierre et Paul / ❱❱ANDLAU (67140) Abteikirche / Abbey-church / Abdijkerk +33 (0)3 88 08 22 57 *** H/R 29 ch. +33 (0)3 88 08 97 83 Les Ateliers de la Seigneurerie www.kastelberg.com +33 (0)3 88 08 65 24 http://www.lesateliersdelaseigneurie.eu Vins Wach Guy Domaine Des Marronniers 1 ch Marché : mercredi matin / Markt: Madame WACH Marta Mittwoch Vormittag / Market: Wednesday + 33 (0)3 88 08 93 20 morning / Markt: woensdagochtend www.guy-wach.fr Tour panoramique Hering au sommet de l‘Ungersberg (7 m.) / Aussichtsturm / ❱❱REICHSFELD (67140) Panoramic tower / panoramische toren Refuge Gruckert Amis de la Nature (41 lits) +33 (0)3 88 85 58 43 Château du Bernstein / Burg / +33 (0)3 88 33 44 31 Castle / Burcht www.pays-de-barr.com 1 chambre d’hôtes 3 clés chez Christophe BLEESZ ❱ +33 (0)3 88 85 53 57 ❱SCHERWILLER www.bleesz.fr Château de l’Ortenbourg / Burg / Castle / Burcht ❱❱DAMBACH-LA-VILLE (67650) Château du Ramstein / Burg / à 2,3 km Castle / Burcht Le Vignoble H** 7 ch. +33 (0)3 88 58 87 20 +33 (0)3 88 92 43 75 www.selestat-haut-koenigsbourg.com www.hotel-vignoble-alsace.fr ❱❱CHÂTENOIS ❱❱SCHERWILLER (67750) Auberge Ramstein*** H/R 21 ch. +33 (0)3 88 82 17 00 Cimetière fortifié / Befestigter www.hotelramstein.fr Friedhof/Fortified Cemetery / Versterkte 1 chambre d’hôtes begraafplaats chez Christine GEORG Marché : jeudi matin /Markt: Donnerstag +33 (0)3 88 82 15 80 Vormittag /Market: Thursday morning / Markt: donderdagoch¬tend

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 9/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 SCHIRMECK - COL DE LA SCHLUCHT 2 138 km - 6 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 2 1 750 2 3 3 500 4 1 250 5

12e JOUR 20 km 13e JOUR 27 km

Hôtel Les Trois Châteaux H/R ** 10 ch. ❱❱HAUT-KOENIGSBOURG ALT. BALISE KM TOTAL +33 (0)3 89 73 82 22 Château du Haut-Koenigsbourg / Burg / PAR www.hotelrestaurant3chateaux.fr ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE Castle / Burcht Wie erreicht man / How to get there 5 Chambres d’hôtes (3 épis) +33 (0)3 69 33 25 00 chez Madeleine et Cécile BARTH www.haut-koenigsbourg.fr 12e JOUR / 12. Tag / 12th day / 12e dag Bereikbaarheid www.vialsace.eu + 33 (0)3 89 73 70 31 1 Chambre d’hôtes (3 épis) ❱❱THANNENKIRCH CHÂTENOIS 192 TRAIN SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 chez Isabelle LYNCH Jardin médiéval Bl Bc Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) + 33 (0)3 89 73 18 91 http://jardinsmedievaux.fr www.sncf.fr 1 Chambre d’hôtes (2 épis) Atelier de sculpture sur bois 1 Montagne des singes 397 5 257 chez Marie-Pia KERN /Linie/Line/Lijn : +33 (0)3 89 73 10 94 Ligne + 33 (0)3 89 73 77 60 - Strasbourg - Molsheim - Sélestat www.bosshardt.fr Chalet-refuge La Clausmatt 42 lits 2 Château du Haut- 743 9 261 BUS + 33 (0)3 89 73 86 15 ❱❱RIBEAUVILLÉ Koenigsbourg Réseau 67 - Tél. +33 (0)9 72 67 67 67 Camping municipal Pierre Ligne/Linie/Line/Lijn : de Coubertin**** T 3 Col du Schaentzel 584 11 263 - 500 Sélestat - Haut-Koenigsbourg + 33 (0)3 89 73 66 71 Conservatoire des arts et techniques (en saison) www.ribeauville-riquewihr.com 4 THANNENKIRCH 480 13 265 graphiques / Konservatorium der Künste Camping des Trois Châteaux* T TIS tél. +33 (0)3 88 57 70 70 und grafischen Techniken / Conservatory of Lignes/Linien/Lines/Lijnen : + 33 (0)3 89 73 20 00 Arts and graphical techniques www.ribeauville-riquewihr.com 5 RIBEAUVILLÉ 267 20 272 - A : Ebersheim - Sélestat - Châtenois + 33 (0)6 31 84 20 23 www.ribeauville.net Bl Bc Lignes de Haute-Alsace ❱ ❱AUBURE (68150) Château St-Ulrich / Burg / Castle / Burcht - Ligne 106 - Colmar - Route des Vins - Cabane dans les arbres Ribeauvillé Domaine Hauts de Ribeauvillé Château du Girsberg / Burg / Castle / - Ligne 145 - Colmar - Orbey - Le Bonhomme Burcht e th e + 33 (0)6 75 06 70 24 13 JOUR / 13. Tag / 13 day / 13 dag - Ligne 147 - Ribeauvillé - Orbey - Le Bonhomme www.domaine-hauts-de-ribeauville.fr Château du Haut-Ribeaupierre / Burg / Castle / Burcht RIBEAUVILLÉ 2 647 NAVETTE DES CRÊTES 1 Chambre d’hôtes +33 (0)3 89 77 90 34 chez Louis BARADEL www.ribeauville-riquewihr.com Bl Bc www.parc-ballons-vosges.fr/ + 33 (0)3 89 73 90 70 Petits trains touristiques SAAT / 1 794 10 282 navettedescretes Maison d'Hotes Les Sorbiers Touristische Bahn SAAT / Little tourist AUBURE* M. Franck ETIENNE train SAAT 2 Col des Bagenelles 903 23 295 + 33 (0)3 89 73 90 37 + 33 (0)3 89 73 74 24 + 33 (0)7 86 36 94 41 www.petit-train.com OÙ SE LOGER [email protected] Marchés hebdomadaires : samedi matin / 3 Centre « La Renardière » 92 ch. Wochenmärkte: Sa. Vormittag / Weekly LE BONHOMME 678 27 299 Unterkünfte / Where to stay + 33 (0)3 89 73 90 12 Markets: sat. Morning Bl Accommodatie www.peplarenardiere.fr Mme Marianne OUDIN ❱ COL DES BAGENELLES ❱ THANNENKIRCH (68590) ❱ ❱ Chemin de la Ménère - 68150 Aubure Porte d’entrée Nord de la Route des Haut Koenigsbourg H*** 9 ch. + 33 (0)6 22 23 15 01 Crêtes / Nördliches Eingangstor der [email protected] « Route des Crêtes » / North entrance of + 33 (0)3 89 22 46 60 www.oudin-equitation.fr the «Route des Crêtes » www.hotel-haut-koenigsbourg.com Station du Col des Bagnelles / Bagenelles- Le Clos de Sources H/R*** 33 ch. ❱ ❱COL DES BAGENELLES Pass-Station / Col des Bagenelles resort Refuge du Club Vosgien + 33 (0)3 89 73 10 01 de Ste-Marie-aux-Mines www.leclosdessources.com + 33 (0)3 89 47 51 21 La Meunière H/R*** 23 ch. www.clubvosgien-ste-marie-aux-mines.com + 33 (0)3 89 73 10 47 Refuge les Amis de la Nature - Le Haycot OFFICES DE TOURISME www.aubergelameuniere.com + 33 (0)3 89 47 21 73 Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV Le Melkerhof H/R** 8 ch. www.utan.asso.fr + 33 (0)3 89 73 13 09 ❱ ❱❱SÉLESTAT- www.auberge-melkerhof.fr ❱LE BONHOMME (68650) HAUT-KOENIGSBOURG La Poste H/R** 31 ch. ❱❱RIBEAUVILLÉ (68150) + 33 (0)3 89 47 51 10 TOURISME Le Ménestrel H*** 29 ch. www.hotel-la-poste.com +33 (0)3 88 58 87 20 www.selestat-haut-koenigsbourg.com + 33 (0)3 89 73 80 52 La Tête des Faux H/R** 7 ch. www.hotel-la-tour.com/ + 33 (0)3 89 47 51 11 ❱❱PAYS DE RIBEAUVILLÉ La Tour H*** 31 ch. http://www.latetedesfaux.fr/ + 33 (0)3 89 73 72 73 -RIQUEWIHR + 33 (0)3 89 73 23 23 www.hotel-la-tour.com www.ribeauville-riquewihr.com Le Resort Barrière H/R **** 56 ch. + 33 (0)3 89 73 43 44 ❱❱VALLÉE DE KAYSERSBERG www.resort-ribeauville.com QUE VISITER + 33 (0)3 89 78 22 78 Le Clos Saint Vincent H/R**** 24 ch. Besichtigungen / Visits / Te zien www.kaysersberg.com + 33 (0)3 89 73 67 65 Montagne des Singes / Affenberg / www.leclossaintvincent.com Monkey Mountain / Apenberg ❱❱VAL D’ARGENT- Au Lion H/R** 15 ch. +33 (0)3 88 92 11 09 STE MARIE-AUX-MINES + 33 (0)3 89 73 67 69 www.montagnedessinges.com + 33 (0)3 89 58 80 50 www.au-lion.com www.valdargent-tourisme.fr 4 Chambres d’hôtes (4 épis) chez Roy VANDERSANDE * Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km. + 33 (0)3 89 49 02 33

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 10/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 SCHIRMECK - COL DE LA SCHLUCHT 2 138 km - 6 jours / Tage / days / dagen

1250 4 5 2 3 6 1000 1 750 500 250

14e JOUR 18 km

ALT. BALISE KM TOTAL Jardin d’altitude du Haut- Chitelet : PAR à 2 km au sud du col de la Schlucht sur la ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE QUE VISITER Route des Crêtes Höhengarten von Haut-Chitelet; 2 km Wie erreicht man / How to get there Besichtigungen / Visits / Te zien südlich vom Schluchtpass auf der Route e th e Bereikbaarheid 14 JOUR / 14. Tag / 14 day / 14 dag ❱ des Crêtes www.vialsace.eu ❱TÊTE DES FAUX "Haut-Chitelet" garden : 2 km south of LE BONHOMME 678 TRAIN Champ de bataill de la Tête de Faux Schlucht on "route des crêtes". SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 (1ère Guerre Mondiale) Bl Bergtuin Le Haut-Chitelet: 2 kilometer Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) Cimetière militaire français Duchesne ten zuiden van de Col de la Schlucht aan de 1 Etang du Devin 940 3 302 www.sncf.fr (1915) Bergkamroute. http://www.front-vosges-14-18.eu/ Ligne/Linie/Line/Lijn : + 33(0)3 29 63 31 46 - Colmar - Munster - tetedesfaux www.jardinbotaniquedenancy.eu 2 Tête des Faux 1208 5 304 BUS : ❱❱COL DU CALVAIRE, Lignes de Haute-Alsace 3 STATION DU LAC BLANC - Col du Calvaire 1144 8 307 - Ligne 248 - Colmar - Munster- Soultzeren (Col de la Schlucht) LE BONHOMME (68650) Station été-hiver proposant diverses NAVETTE DES CRÊTES OFFICES DE TOURISME 4 Gazon du Faing 1302 12 311 activités nature et à sensations (parc Uniquement les dimanches et jours d’aventures, bike park, sentier pieds nus, Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV 5 Tanet 1292 14 313 fériés, du 16 juillet au 27 août 2017 paintball) à proximité du lac d’altitude du +33 (0)3 89 77 90 34 même nom, niché dans un pittoresque ❱❱VALLÉE DE KAYSERSBERG 6 Col de la Schlucht 1135 18 317 www.parc-ballons-vosges.fr/ cirque glaciaire. + 33 (0)3 89 78 22 78 navettedescretes In der Nähe vom gleichnamigen www.kaysersberg.com Höhensee in einer malerischen Gletschertalmulde liegt diese Sommer- und ❱❱VALLÉE DE MUNSTER Winterstation, die verschiedene Natur- und (68140) Sensationsaktivitäten + 33 (0)3 89 77 31 80 OÙ SE LOGER ( Baumklettern, Bikepark, Barfußweg, www.vallee-munster.eu Unterkünfte / Where to stay Paintball) bietet. Accommodatie Summer and Winter resort offering various outdoor activities and sensa- ❱❱ÉTANG DU DEVIN tions (rope park, bike park, trail barefoot, paintball) near the mountain lake of the Résidence « Étang du Devin » H/R** same name, situated in a picturesque 8 ch. glacial cirque. + 33 (0)3 89 47 20 29 Bergdorp (winter- en zomersport) met www.etangdevin.com diverse sensatie- en natuuractiviteiten ❱ (avonturenpark, blotevoetenpad, bikepark, ❱COL DU CALVAIRE, paintball) in de buurt van het gelijknamige STATION DU LAC BLANC - bergmeer in een schilderachtig keteldal. LE BONHOMME (68650) + 33 (0)3 89 78 22 78 Refuge « Le Blancrupt » 9 ch. www.lac-blanc.com + 33 (0)3 89 71 27 11 www.blancrupt.com ❱❱COL DE LA SCHLUCHT - STOSSWIHR (68140) ❱❱LE TANET - SOULTZEREN Col mythique et ancien poste fron- ET STOSSWIHR (68140) tière, il relie les versants lorrains et alsa- Refuge du Schantzwasen ciens dans un décor de falaises abruptes. + 33 (0)6 07 49 94 53 Mythospass und ehemaliger http://ski-club-stosswihr.fr Grenzübergang, verbindet er die Lothringer- und elsässische Seiten der Vogesen in einer Auberge du Schantzwasen 13 ch. steilen Felsenlandschaft. + 33 (0)3 89 77 30 11 Mythical Col and former border cross- www.auberge-schantzwasen.com ing, it connects Lorrain and Alsace sides Refuge du Schupferen in a setting of steep cliffs. + 33 (0)3 88 97 73 65 Mythische pas en voormalige landsg- http://skiclubmunster.free.fr/pages/ rens die de bergen van de Elzas met die van index.html Lorraine verbindt tegen een achtergrond van steile rotswanden. (col mythique et ❱❱COL DE LA SCHLUCHT - ancien poste frontière …) XONRUPT-LONGEMER Luge d’été / Sommerrodelbahn / Summer Chalet H/R *** 9 ch. toboggan + 33 (0)3 89 77 04 06 + 33 (0)3 29 63 11 38 www.hotel-du-chalet.com http://laschlucht.labellemontagne.com/ ete/ Le Collet H/R *** 25 ch. + 33 (0)3 29 60 09 57 www.chalethotel-lecollet.com

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 11/16 Château 6 Col D65 D de Hohenbourg 66 Château du Litschhof Puttelange-aux-Lacs 2 . de Wasigenstein Gimbelhof WISSEMBOURG m n A o n Col 4 . êt D ro Obersteinbach Ch. fort D m For lb Pigeonnier 6 o ze Château Ch. du de Fleckenstein 61 t D g ur Altenstadt rê ber Forêt Dom. de St Petit D Fo de Wittschlœssel Frœnsbourg 65 em Wingen 6 Herbitzheim e L de Mouterhouse MOSELLE d Climbach er D 2 Lembach 1 JOUR / Tag / day 919 P ARC N A TUR E L D662 Ligne Maginot Bienwaldmühle Grand Wintersberg Château 674 le Hochwald D R ÉGI ONA L 581 m du Vieux-Windstein Ouvrage du Four à Chaux Scheibenhard DES V O S GES Ch. de la Seebach D Wasenbourg Niederbronn-les-Bains Lauterbourg 1 DU NOR D Untermuehlthal 061 Diemeringen Tour panoramique Sarre-Union 3 du Wasenkoepfel Soultz-sous-Forêts Reipertswiller Wœrth Mothern Lichtenberg Reichsho en 19 Château 3 D9 Surbourg 26 Wimmenau de Lichtenberg D 4 Gundersho en Hatten Rocher Betschdorf Seltz S de l’Ochsenstall au er A Erckartswiller Ingwiller 4 La Petite-Pierre Mertzwiller Beinheim Rastatt Château D 1 D e Pfa enho en 0 de la Petite-Pierre l 62 1 e 06 a i r der r Mo 1 n Souenheim e D919 a i D4 Maisons des Rochers P D1063 m Bouxwiller o e Schweighouse- Graufthal it D t Rœschwoog n D t e sur-Moder Haguenau i 66 Dieuze rê P h 1 o a Schirrhein R Oberhof F l e BAS-RHIN Sessenheim d Kaltenhouse Oberho en- P ARC D2 5 9 sur-Moder A4 N A TUR E L Steinbourg Bischwiller 5 Hochfelden 3 A Monswiller Dettwiller Mommenheim Drusenheim R ÉGI ONA L Rocher Saut du Prince Charles Gries D Schwindratzheim 421 37 Sarrebourg Château des Rohan D DE L O R R AIN E N4 Brumath Geudertheim Herrlisheim Château du Haut-Barr Zo rn Weyersheim D955 Tour du Brotsch Châteaux du Geroldseck O endorf A4 Hœrdt Bühl Marmoutier Gambsheim 6 D2 Berstett 8 46 Kilstett Vendenheim D D Truchtersheim 10 5 Dabo La Hoube 04 D4 La Wantzenau A 1 Lampertheim Rocher du Dabo Chapelle d’Obersteigen Reichstett Engenthal-le-Bas Wasselonne Mundolsheim Col de la Schleif ® ® Sou elweyersheim Wangenbourg Achern TRAVERSÉE DU689 MASSIFm DES VOSGES GRMarlenheim 53 - GR 5 Hoenheim F Château Mittelhausbergen d o Bischheim e rê S t Oberhausbergen a D Schneeberg in Westho en 2 Ittenheim Schiltigheim o 2 N4 COLt DE LA961 m SCHLUCHT7 - BELFORT4 Wolsheim - m Q D Oberschae olsheim u . 3 STRASBOURG ir Château et cascade Achenheim 113 ikmn - 4 jours / duTage / Nideck days / dagen Eckbolsheim N4 Ruines du Nideck Ernolsheim-Bruche 8 Auberge Hohenstein B Porte Still ruch Lingolsheim de Pierre Oberhaslach e Holtzheim La Baraque carrée Rocher Molsheim Ostwald de Mutzig Urmatt Mutzig Entzheim Temple gallo-romain 1 010 m Dorlisheim Duppigheim du Donon 20 Illkirch-Gra enstaden MEURTHE-ET-MOSELLE Lutzelhouse 14 le Donon D Duttlenheim Col du Donon 1 008 m Wisches Griesheim-près-Molsheim A352 Geispolsheim N Ancienne Mine 5 2 9 Rosheim 4 N3 de fer de Framont Mémorial 4 Lipsheim 53 Grandfontaine de l’Alsace-Moselle Bischo sheim N Fegersheim Eschau La Broque Bœrsch O enburg SCHIRMECK Krautergersheim Plobsheim 1 (Wackenbach) . Rothau Struthof Mont-Saint-Odile Ottrott Obernai m

o n 764 m 3 68 D 4 o 5 4 8 D Natzwiller 3 263 0 D t n 10 A 1 ê D r o 9 Maennelstein u o D a F u Château de Landsberg dl 0 Erstein d 2 n 4 La vieille Métairie Welschbruch A 1 Raon-l’Étape D Barr 24 Le Hohwald D4 Cascade Mittelbergheim Serva-Champ du Feu Refuge

de Grunckert Andlau 2 Gerstheim

2

s 4

r 1

e Reichsfeld D

l PFALZ (D) Benfeld

l Sarregueminesi

v Ungersberg Epg

r Huttenheim e

2 b Lahr

Villé 11 2

4

m

1

a Wissembourg D 0 R 2 4 5

N A e D3 5 D Château Bernstein Dambach- Sarrebourg2 d ALSACE 9 Rhinau . la-Ville m Château Ebersheim o Saint-Dié- LORRAINED de l’Ortenbourg t StrasbourgBAS-RHIN des-Vosges N1 Scherwiller Hilsenheim rê 59 Château oSchirmeck in F te du Ramstein h S -Croix- Lièpvre R Montagne Muttersholtz Roc du Haut de Faîte aux-Mines u 20 N59 des Singes a D4 884 m Wittisheim e Sélestat Sélestat n Epinal Fo Col du Schaentzel ô rêt h Do Sainte-Marie- 584 m 68 m BADEN R 4 de Colmar. Château D Cha aux-Mines D u D m SCHWARZWALD (D) 4 d 4 p 15 Thannenkirch du Haut-Kœnigsbourg 2 l 2 4 4 0 Fribourg (DE) a D 12 Col de la Schlucht 13 n VOSGES a Massif des Vosges Bergheim C MulhouseHAUT-RHIN Col des Bagenelles Lure Belfort 903 m Aubure Guémar n 44 le Brézouard Ribeauvillé i D SCHWEIZ (CH) h FRANCHE-COMTÉ Le Bonhomme 1 229 m Fréland Marckolsheim R D Étang du Devin 415 Ostheim Tête des Faux l Col du Calvaire 1 208 m l 8 Kaysersberg I D 1 144 m 14 Ammerschwihr D4 Orbey D Houssen ALL E M A GNE D Lac le Galtz 4 4 Gazon du Faing 15 23 1 302 m Blanc Labaroche 731 m 2 D1 le Grand Hohnack Ingersheim 1 A Le Tanet 982 m Colmar 5 Gérardmer Col de la Schlucht Turckheim Horbourg- D Kunheim 417 1 135 m Wihr Wintzenheim D Les Trois Fours Andolsheim 415 Stosswihr Wettolsheim 17 D4 Munster 17 Eguisheim Biesheim P ARC N A TUR E L Le Hohneck D4 Sundho en 1 363 m t ch R ÉGI ONA L Lac du Schiessrothried Fe Herrlisheim-près-Colmar Neuf-Brisach Sainte-Croix- Volgelsheim MITTLACH HAUT-RHIN en-Plaine Freiburg im Breisgau 15 3 DES BALL ONS 8 D D 4 le Petit Ballon 3 5 1 267 m 3 DES V O S GES A Col du Herrenberg Soultzmatt T h 1 191 m Rou ach u 2 D r Lautenbach

6 Kruth Buhl 8 le Markstein 4 D le Grand Ballon Guebwiller Fessenheim Oderen 1 424 m Col du Haag Issenheim 1 233 m Réguisheim N Fellering 66 16 Soultz-Haut-Rhin Blodelsheim Col Amic Ungersheim N le Vieil-Armand/ Saint-Amarin 66 828 m Munchhouse Hartmannswillerkopf Bollwiller Tête des Perches Gazon Vert Moosch Ensisheim 3 1 071 m Willer-sur-Thur le Molkenrain 8 1 045 m D Pulversheim Belacker Bitschwiller- Wattwiller Ruelisheim le Ballon d’Alsace 17 l.-Thann U holtz Sta elfelden Bantzenheim 1 247 m 0 Battenheim Thanner Hubel Vieux-Thann 2 Wittelsheim D HAUTE- Col du Hundsruck Wittenheim 748 m Thann 9 SAÔNE Cernay Baldersheim D3 Saut de la Truite Kingersheim Ottmarsheim Richwiller Illzach Sausheim Masevaux N6 18 3 6 Pfastatt Lepuix Sentheim Do Lutterbach MULHOUSE ller R Dépa r t de l’itinéraire / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Rougemont- Reiningue h Giromagny Rixheim i Riedisheim n le-Château Burnhaupt-le-Haut Morschwiller- Sens de l’itinéraire / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Fort Dorsner Étue ont 83 le-Bas Habsheim D4 Brunstatt 3 Didenheim Itinéraire / Tour / Trail / Route 19 D8 Chaux A36 32 Hochstatt 4 D Étape / Etappe / Stop / Etappe Eloie D Zillisheim Landser Kembs Lac du Malsaucy 466 A Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Trainstation 3 Valdoie 5 A Evette-Salbert Illfurth 5 O emont Arrêt TGV / TGV Haltestelle / TGV stop / TGV Station N 19 Sierentz Bessoncourt BELFORT Rosenau Dannemarie Bartenheim Chèvremont ll D419 I Bavilliers Altkirch Danjoutin Montreux- Carspach Village-Neuf Andelnans Château D Blotzheim 419 Huningue 0 5 10 km Hirsingue Saint-Louis D9 Sevenans N TERRITOIRE Hésingue © Légendes Cartographie - 2014 1 0 Trévenans 1 Bourogne 9 DE BEL FORT Hégenheim D Châtenois-les-Forges 4 0 5 10 km 3 Bâle 2 Morvillars 473 6 D 3 3 © Légendes Cartographie - 2014 8 A 6 Méziré D Joncherey SUISSE CARTES DE RANDONNÉES CF. / WANDERKARTEN SIEHE / MAPS OF TRAILS SEE / WANDELKAARTEN ZIE : www.club-vosgien.fr 1/25 000e - N°3619 OT - 1/25 000e - N°3620 ET THANN-MASEVAUX 2/25 000e - N°520 ET BALLON D'ALSACE

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 12/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 COL DE LA SCHLUCHT - BELFORT 3 113 km - 4 jours / Tage / days / dagen

2 1250 1 5 6 7 1000 3 750 500 4 250

15e JOUR 24 km

ALT. BALISE KM TOTAL ❱❱COL DU HERRENBERG - PAR KRUTH (68820) ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE Refuge du HUS OFFICES DE TOURISME Wie erreicht man / How to get there + 33 (0)3 89 44 18 07 Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV www.altitude1160.com e th e Bereikbaarheid 15 JOUR / 15. Tag / 15 day / 15 dag www.vialsace.eu ❱❱VALLÉE DE MUNSTER TRAIN ❱❱COL DU HAHNENBRUNNEN (68140) Col de la Schlucht 1135 SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 Refuge du Klein Hahnenbrunnen + 33 (0)3 89 77 31 80 Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) + 33 (0)3 89 55 30 92 www.vallee-munster.eu www.sncf.fr www.touringclubmulhouse.com 1 ❱ GUEBWILLER (68500) Les Trois Fours 1220 1 318 Ligne/Linie/Line/Lijn : ❱ ❱❱STATION DU MARKSTEIN - + 33 (0)3 89 76 10 63 - Colmar - Munster - Metzeral LAUTENBACH (68610) www.tourisme-guebwiller.fr 2 BUS : www.rando-grandballon.fr Le Hohneck 1363 4 321 Lignes de Haute-Alsace Auberge du Steinlebach 66 lits + 33 (0)3 89 82 61 87 - Ligne 248 - Colmar - Munster- Soultzeren 3 Lac du 930 6 323 www.auberge-steinlebach.com (Col de la Schlucht) Schiessrothried WOLF H*** 21 ch. NAVETTE DES CRÊTES + 33 (0)3 89 82 64 36 4 MITTLACH* 529 10 327 Uniquement les dimanches et jours www.hotelwolf.info Bl fériés, du 16 juillet au 27 août 2017 Refuge St Antoine +33 (0)3 89 77 90 34 + 33 (0)3 89 38 96 35 5 www.parc-ballons-vosges.fr/ Col du Herrenberg 1191 16 333 www.skiclubranspach.com navettedescretes Chalet-Refuge AVWG + 33 (0)3 89 82 79 06 6 Col du 1186 20 337 www.avwg.fr Hahnenbrunnen Refuge du Treh - Association des Amis OÙ SE LOGER des Vosges de Mulhouse 7 Station du Markstein 1184 24 341 Unterkünfte / Where to stay + 33 (0)7 68 61 85 88 Accommodatie https://refuge-aavm68.jimdo.com Refuge du Markstein ❱❱LES TROIS FOURS - Vosges Trotters Mulhouse STOSSWIHR (68140) + 33 (0)3 89 82 79 82 Chalet refuge CAF des trois Fours www.vtmulhouse.fr + 33 (0)3 89 77 32 59 Refuge du Markstein - www.chaletrefuge3fours.ffcam.fr Ski Club Ensisheim + 33 (0)3 89 81 10 29 ❱❱CHAUME DU HAUT CHITELET Refuge du Treh - UTAN (88400) + 33 (0)3 89 53 68 62 Aire de bivouac et abri sur réservation www.amisnature-mulhouse.org + 33 (0)6 85 07 13 06 Refuge du Trehkopf www.refugedescretes.com + 33 (0)3 89 53 13 71 Refuge du Sotré 55 lits Refuge du Hahnenbrunnen + 33 (0)3 29 22 13 97 03 89 21 93 91 www.refugedusotre.com http://touringclubmulhouse.com ❱❱LE HOHNECK (88400) Auberge du pied du Hohneck 10 ch. + 33 (0)3 29 63 11 50 www.le-pied-du-hohneck.com QUE VISITER Besichtigungen / Visits / Te zien ❱❱LAC DU SCHIESSROTHRIED - METZERAL (68380) ❱❱STATION DU MARKSTEIN Refuge du Schiessrothried -LAUTENBACH (68610) + 33 (0)6 85 03 66 06 Station été-hiver entre les vallées de + 33 (0)3 89 80 32 14 St-Amarin et de Guebwiller, site de www.vosges-trotters-colmar.fr parapente / Sommer- und Winterstation zwischen den Tälern von St Amarin und ❱❱MITTLACH (68380) Guebwiller, Gleitschirmfliegenort / Summer- 5 Chambres d’hôtes (3 épis) Winter resort between the valleys of St. Le Grand Hêtre Amarin and Guebwiller, paragliding site / chez Jean-Mathieu SPENLE Skistation tussen St-Amarin en Guebwiller, + 33 (0)3 89 77 61 95 Schermvliegen gebied www.grand-hetre.com http://www.lemarkstein.net/fr Camping municipal du Langenwasen*T + 33 (0)3 89 77 63 77 www.mittlach.fr

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 13/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 COL DE LA SCHLUCHT - BELFORT 3 113 km - 4 jours / Tage / days / dagen

1250 2 1 1000 5 750 3 4

500 6 7 250

16e JOUR 28 km

Le Staufen et sa croix de Lorraine / ALT. BALISE KM TOTAL Lothringer-Kreuz auf dem Hügel "Staufen" / PAR the Lorraine Cross on the Staufen hill / ÉTAPES C OMMENT S’Y RENDRE QUE VISITER Kruis van Lorraine op de Staufen berg Wie erreicht man / How to get there Besichtigungen / Visits / Te zien 16e JOUR / 16. Tag / 16th day / 16e dag Bereikbaarheid Ruines du Château de l'Engelbourg / www.vialsace.eu ❱❱GRAND BALLON (1 424 M.) Ruinen der Engelburg / Ruins of the Station du Markstein 1184 TRAIN Point culminant du massif des Engelbourg castle / Ruïne van de burcht Engelbourg SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 Vosges - station de ski et de détente/ Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) Höchster Berg der Vogesen - Ski- und www.hautes-vosges-alsace.fr/ 1 Col du Haag 1 233 7 348 www.sncf.fr Erholungsstation / The Grand Ballon is the Escalade / Erklettern / Climbing / Ligne/Linie/Line/Lijn : highest top of the Vosges Mountains - ski Beklimming 2 Grand Ballon* 1 424 8 349 resort and relaxation station / Hoogste punt - Mulhouse - Thann - Kruth van het Vogezenmassief - Skistation Marchés : samedi matin / Märkte: Sam. BUS : Vormittag / Markets: Sa. Morning / Markt: Lignes de Haute-Alsace Radar servant à l’aviation civile/ zaterdag morgen 3 Col Amic 828 13 354 Zivilluftfahrtradar / Radar serving - Ligne 520 : Mulhouse - Reiningue-Thann international civil aviation / radarinstallatie 4 Vieil-Armand/ 906 17 358 - Ligne 553 : Mulhouse - Wittelsheim - Thann voor de internationale burgerluchrvaart. Hartmannswillerkopf NAVETTE DES CRÊTES Monument des Diables bleus/ Denkmal +33 (0)3 89 77 90 34 der Blauen Teufel / "Diables bleus" OFFICES DE TOURISME www.parc-ballons-vosges.fr/navette- monument/ "Diables bleus" (blauwe descretes/ Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV 5 1 045 19 360 duivels) monument Molkenrain ❱❱THANN-CERNAY (68800) 6 Château d'Engelbourg 445 26 367 ❱❱HARTMANNSWILLERKOPF - Cernay : + 33 (0)3 89 75 50 35 TETE DU VIEIL ARMAND Thann : + 33 (0)3 89 37 96 20 7 340 28 369 www.hautes-vosges-alsace.fr THANN OÙ SE LOGER Cimetière / Friedhof / Cemetery / Bl Bc Unterkünfte / Where to stay / Begraafplaats ❱❱GUEBWILLER (68500) Accommodatie Crypte / Krypta / Crypt / Grafkelder + 33 (0)3 89 76 10 63 www.tourisme-guebwiller.fr Champ de bataille / Schlachtfeld / ❱❱LE GRAND BALLON (68610) www.rando-grandballon.fr Chalet Hôtel du Grand Ballon 25 ch. Battlefied / Slagveld Historial / History Museum / + 33 (0)3 89 48 77 99 Deutsch-französisches Museum und www.chalethotel-grandballon.com Gedenkzentrum / Historial. Refuge Edelweiss 29 lits + 33 (0)3 89 82 72 61 ❱❱THANN (68800) www.edelweiss-saint-amarin.fr Refuge R. Girny 29 lits + 33 (0)6 34 68 43 37 Refuge du Moorfeld + 33 (0)3 89 74 22 09 ❱❱MOLKENRAIN - UFFHOLTZ (68700) Ville labellisé / Dorf mit Auszeichnung / Village listed as : « Les plus beaux détours Chalet des Amis de la Nature du de France » Molkenrain + 33 (0)3 89 37 32 52 Collégiale Saint-Thiébaut /Stiftskirche / www.refuge-molkenrain.fr Collegiate-church / Collegiale kerk Ferme Auberge du Molkenrain Musée d’Art et d’Histoire Locale : + 33 (0)3 89 81 17 66 les amis de Thann / Kunst- und Refuge Ski Club de Cernay-Sihlbach Stadtgeschichtliches Museum / History + 33 (0)3 89 39 75 32 Museum /Kunst en Historisch museum [email protected] + 33 (0)3 89 38 53 25 www.les-amis-de-thann.com ❱ ❱THANN (68800) Porte Sud de la Route des Vins d’Alsace Parc*** H/R 21 ch. et la Tour des Sorcières / Südliches Tor + 33 (0)3 89 37 37 47 der elsässischen Weinstrasse - Hexenturm / www.alsacehotel.com Southern gate of the Alsace Wine Route Moschenross ** H/R 22 ch. - Witches’Tower / Zuid deur van de Elzas + 33 (0)3 89 37 00 86 wijnroute - Heksen toren www.moschenross.fr + 33 (0)3 89 37 96 20 Au Floridor** H/R 14 ch. www.hautes-vosges-alsace.fr/fr/ + 33 (0)3 89 37 09 52 Vignoble du / Weinberg www.hotel-floridor.com Rangen / Rangen vineyard /Wijnberg van Aux Sapins** H/R 17 ch. Rangen tél. + 33 (0)3 89 37 10 96 www.hautes-vosges-alsace.fr/fr/ www.auxsapinshotel.fr Cabane des Bangards / Gite d’étape « Cercle Saint-Thiébaut » Bannwarthütte / Bangards’ Cabin / + 33 (0)3 89 37 59 60 Bangardhut www.cercle-thann.com www.ville-thann.fr

* Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 14/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 COL DE LA SCHLUCHT - BELFORT 3 113 km - 4 jours / Tage / days / dagen

1250 5 1 2 4 2 1000 3 3 750 1 4 500 5 6 250

17e JOUR 28 km 18e JOUR 13 km

ALT. BALISE KM TOTAL ❱❱ BALLON D’ALSACE - LEPUIX Ingedeelde plaats, gelegen temidden PAR (90200) van het Park Natuurlijk Régional van de Ballonnen van de Vogezen. Hij heeft de bij- ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE Grand Hôtel du Sommet H/R 25 ch. zonderheid om zich op 4 departementen te Wie erreicht man / How to get there bevinden: de Vogezen, Haute-Saône, Haut- +33 (0)3 84 29 30 60 e th e Bereikbaarheid Rhin en het Gebied van Belfort alsmede op 17 JOUR / 17. Tag / 17 day / 17 dag www.hotelrestaurantdusommet.com www.vialsace.eu 2 gebieden: Groot Oosten en Bourgogne- THANN 340 TRAIN Les Myrtilles GE 12 ch. 66 lits Franche-Comté. SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 +33 (0)3 84 28 12 01 http://www.ballondalsace.fr/ Bl Bc Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) www.les.myrtilles.free.fr www.sncf.fr La statue de Jeanne d’Arc / Jeanne d’Arc 1 Col du Hundsruck 748 6 375 Auberge du Ballon d’Alsace CH 4 ch. Statue / Jeanne d’Arc standbeeld Gare SNCF Belfort Ville 8 lits 2 Gare TGV Belfort-Montbliard +33 (0)3 84 23 97 21 Le monument des démineurs / Thannerhubel 1 030 9 378 Minenräumer Denkmal / Deminers Ligne/Linie/Line/Lijn : Refuge du Langenberg CAF de Belfort monument / Ontmijners monument 3 Belacker* 980 12 381 - Mulhouse - Thann - Kruth 1 ch. 2 dortoirs (26 lits) Sur réservation uniquement Sentier découverte / Entdeckungspfad / BUS : 4 Col des Perches 1 071 18 387 +33 (0)3 84 29 03 11 discovery trail / Ontdekkingspad Ligne/Linie/Line/Lijn : Refuge les amis de la nature de Belfort 5 Ballon d'Alsace 1 247 28 397 - 519 : THANN - WILDENSTEIN Rf - 5 ch. 3 dortoirs (54 lits) ❱❱GIROMAGNY (90200) - 520 : THANN - MULHOUSE Sur réservation uniquement ème 06 81 09 74 27 La Maison Mazarin XVI / Haus Mazarin NAVETTE DES CRÊTES 15 Jh./ Mazarin house 15 c. / Mazarin Huis www.amis-nature-belfort.fr 18e JOUR / 18. Tag / 18th day / 18e dag +33 (0)3 89 77 90 34 15e eeuw Refuge Sport Réunis Belfortains Rf - http://www.parc-ballons-vosges.fr/ Sentier des mines / Weg / Trail / Voetpad Ballon d'Alsace 1 247 navettdescretes 2 dortoirs (29 lits) Sur réservation uniquement Circuit des fontaines / Rundweg / +33 (0)3 84 29 96 45 Trail / Voetpad Refuge du CAF du Baerenkopf Rf 1 Statue de Jeanne D'arc 1232 1 398 1 dortoir (21 lits). Fort de Giromagny / Festung / Fort / Fort Sur réservation uniquement 2 Monument des 1050 2 399 OÙ SE LOGER +33 (0)6 26 64 32 99 démineurs Unterkünfte / Where to stay +33 (0)3 84 29 02 84 Accommodatie www.refugedubaerenkopf.com 3 L'étang du Petit Haut 923 5 402 OFFICES DE TOURISME ❱❱THANNERHUBEL (68800) ❱❱LEPUIX - MALVAUX (90200) 4 Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV Saut de la truite 773 8 405 Ferme-Auberge du Thannerhubel Auberge des Moraines - 4 ch. - 13 personnes ❱ 5 + 33 (0)3 89 38 11 93 ❱THANN-CERNAY (68800) Lepuix 501 10 407 +33 (0)3 84 26 37 14 Cernay : + 33 (0)3 89 75 50 35 + 33 (0)3 89 37 80 79 hors saison www.auberge-les-moraines.eu Thann : + 33 (0)3 89 37 96 20 6 GIROMAGNY 500 13 410 www.thannerhubel.fr Chalet de la Savoureuse 3 ch. 10 lits www.hautes-vosges-alsace.fr Bl Bc Refuge du Ski Club Mulhouse +33 (0)6 87 12 73 01 + 33 (0)3 89 50 10 16 www.chalet-la-savoureuse.fr ❱❱VALLÉE DE ST AMARIN Refuge E. Schubetzer - Ski Club Vosgien + 33 (0)3 89 82 13 90 de Thann 26 lits ❱❱GIROMAGNY (90200) www.hautes-vosges-alsace.fr + 33 (0)3 89 28 13 39 Le Relais du Randonneur www.scvt.thannski.com (3 ch. 1 dortoir 12 lits) ❱❱MASEVAUX-VALLÉE DE Refuge du Ski Club Rossberg /Waldmatt +33 (0)3 84 27 14 18 LA DOLLER 20 lits Paradis des Loups H/R*** 14 ch. + 33 (0)3 89 82 41 99 + 33 (0)3 89 37 97 27 +33 (0)3 84 26 64 25 www.hautes-vosges-alsace.fr ❱❱BELACKER ❱❱BALLON D’ALSACE Auberge du Belacker - Gîte d’étape +33 (0)3 29 25 20 38 + 33 (0)9 88 18 77 74 www.ballondalsace.fr + 33 (0)6 86 49 63 16 www.hautes-vosges-randonnees.com QUE VISITER ❱❱GIROMAGNY Besichtigungen / Visits / Te zien (1/7 ==> 31/8). ❱❱BALLON D’ALSACE (68290) +33 (0)3 84 56 24 19 Refuge du Boedelen ❱❱BALLON D’ALSACE (1 247 M) +33 (0)3 89 38 00 23 Site classé, situé au cœur du Parc http://skiclubmasevaux.free.fr Naturel Régional des Ballons des Vosges. Auberge du Langenberg - Gîte d’étape Il a la particularité de se situer sur 4 départements : les Vosges, la Haute- + 33 (0)3 89 48 96 37 Saône, le Haut-Rhin et le Territoire de www.hautes-vosges-randonnees.com Belfort ainsi que sur 2 régions : Refuge « Les Alisiers » et Bourgogne-Franche-Comté. + 33 (0)3 89 82 98 48 Naturdenkmal, gelegen im regionalen + 33 (0)3 84 29 03 11 Naturpark "Ballons des Vosges". Er liegt auf http://mjcsewen.fr/ dem Gebiet von 4 Departements: Vogesen, Haute-Saône, Haut-Rhin und Territoire Chalet du Langenberg - Refuge CAF de Belfort und 2 Regionen: Grand Est und + 33 (0)3 89 48 94 48 Burgund-Franche-Comté. http://chaletlangenberg.ffcam.fr/ Environmentally protected site, situ- Auberge du Gazon Vert-Gîte d’étape ated in the Parc Naturel Régional des + 33 (0)6 77 69 08 65 Ballons des Vosges. It stands in 4 dépar- www.hautes-vosges-randonnees.com tements: the Vosges, Haute-Saône, Gîte Henri Mougenot 4 ch. Haut-Rhin and and + 33 (0)7 71 75 06 03 2 administrative regions: Grand-Est and * Suggestions d’étapes supplémentaires pour les journées à plus de 20 km. www.chaletgitevosges.com Burgundy-Franche-Comté.

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 15/16 TRAVERSÉE DU MASSIF DES VOSGES GR® 53 - GR® 5 COL DE LA SCHLUCHT - BELFORT 3 113 km - 4 jours / Tage / days / dagen

1250 1000 750

500 1 2 3 4 5 250

19e JOUR 20 km

ALT. BALISE KM TOTAL Auberge de Jeunesse FUAJ PAR +33 (0)3 84 21 39 16 ÉTAPES COMMENT S’Y RENDRE http://habitatjeunes90.org/ OFFICES DE TOURISME Wie erreicht man / How to get there Camping de l’Etang des Forges C*** Verkehrsämter / Tourist Offices / VVV 19e JOUR / 19. Tag / 19th day / 19e dag Bereikbaarheid +33 (0)3 84 22 54 92 www.vialsace.eu www.camping-belfort.com ❱❱GIROMAGNY GIROMAGNY 500 TRAIN Quality hôtel Belfort centre**** H/R (1/7 ==> 31/8). SNCF - TER Alsace : 0 800 77 98 67 76 ch. +33 (0)3 84 56 24 19 Bl Bc Infos générales : 36 35 (0,40€ TTC/min) +33 (0)3 84 22 84 84 ❱ www.sncf.fr www.qualitybelfort.com ❱BELFORT TOURISME 1 Fort Dorsner 510 5 415 +33 (0)3 84 55 90 90 Gare SNCF Belfort Ville www.belfort-tourisme.com 2 Etang du Malsaucy 390 8 418 Gare TGV Belfort-Montbliard 3 OFFEMONT (Etang des 365 16 426 POUR PLUS Forges) QUE VISITER Bl Bc D’INFORMATIONS : Besichtigungen / Visits / Te zien OÙ SE LOGER Massif des Vosges : 4 Fort de la Miotte 424 19 429 ❱ +33 (0)3 88 15 45 88 Unterkünfte / Where to stay ❱EVETTE SALBERT (90350) www.massif-des-vosges.com 5 Accommodatie Le lac du Malsaucy / See / Lake / Meer BELFORT 359 20 430 Fédération du Club Vosgien : Bl Bc ❱❱LACHAPELLE SOUS CHAUX Base de loisirs, base nautique / +33 (0)3 88 32 57 96 Wassersport- und Freizeiteinrichtungen / www.club-vosgien.eu (90300) Watersports and leisure activities / Fédération Française de 2 Chambres d'hôtes EQUINOXE (3 épis) Watersporten en recreatieactiviteiten Randonnée : +33 (0)3 84 29 12 45 +33 (0)3 84 90 90 10 www.equinoxe-equitation.fr www.ffrandonnee.fr Maison Départemental de ❱ l’Environnement / Umweltzentrum / ❱EVETTE-SALBERT (90350) Environmental Centre / Milieucentrum Chambres d'hôtes - Le Clos Fougeret +33 (0)3 84 29 28 12 (3 épis) http://www.cg90.fr +33 (0)6 83 41 26 35 www.closfougeret.fr Sentier de la Véronne / Pfad / Trail / Voetpad ❱ ❱OFFEMONT (90300) ❱ L’hôtel-restaurant 3*** ❱BELFORT (90000) « Au Logis des Ours » 35 ch. +33 (0)3 84 21 39 28 www.aulogisdesours.fr Musée d’histoire et espace Bartholdi / Camping de l'Étang des Forges Historisches Museum mit Bartholdi +33 (0)3 84 22 54 92 Abteilung / Historical Museum with www.camping-belfort.com Bartholdi gallery / Historisch Museum +33 (0)3 84 54 25 51 ❱❱BELFORT (90000) Musée d’Art Moderne / Museum für Novotel Atria H/R****79 ch. Moderne Kunst / Modern Art Museum / +33 (0)3 84 58 85 00 Museum voor Moderne Kunst http://www.novotel.com +33 (0)3 84 90 40 70 Musée des Beaux-arts / Kunstmuseum / Brit Hôtel Belfort Centre - Le Boréal **** Fine arts museum / Museum voor Schone H 52 ch. Kunsten +33 (0)3 84 22 32 32 +33 (0)3 84 22 16 73 www.hotelboreal.com Tour 46 Grand Hôtel du Tonneau d’Or **** H +33 (0)3 84 54 25 46 52 ch. www.musees-franchecomte.com +33 (0)3 84 58 57 56 www.tonneaudor.fr Citadelle et Le Lion de Bartholdi / Zitadelle und Löwen von Bartholdi / Citadel Best Western H ****42 ch. and Lion of Bartholdi / Citadel en leeuw +33 (0)3 84 21 59 45 van Bartholdi www.bestwestern-hotel-belfort.fr +33 (0)3 84 22 84 22 Les Capucins*** H/R 38 ch. www.belfort-tourisme.com +33 (0)3 84 28 04 60 L’Etang des Forges / Weiher / lake / Meer www.capucins-hotel.fr Base nautique / Wassersportaktivitäten / Ibis Style H/R***51 ch. +33 (0)3 84 22 09 84 Watersports / Watersporten http://www.ibis.com/fr/france/index.shtml Sentier de la Roselière / Pfad / Trail / Voetpad Kyriad Hôtel H***59 ch. Parcs et jardins / Parks und Gärten / Parcs +33 (0)3 84 22 46 76 and gardens / Parken en Tuinen www.hotel-kyriad-belfort.fr Square de la Roseraie Hôtel Vauban H**14 ch. +33 (0)3 84 21 59 37 Square Lechten www.hotel-vauban.com Square du souvenir Le Saint-Christophe H/R**25 ch. +33 (0)3 84 55 88 88 www.hotelsaintchristophe.com

Mars 2017 - Randonnées pédestres dans le Massif des Vosges / Wandern in des Vogesen / Hiking through the Vosges mountains / Wandelen door de Vogezen - www.massif-des-vosges.com 16/16