10303423.Pdf (4.033Mb)

Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı BİR GEMİNİN HİKÂYESİ: GERMANİC/GÜLCEMAL VAPURU (1874- 1950) Fatih DEMİRCİOĞLU Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2019 BİR GEMİNİN HİKÂYESİ: GERMANİC/GÜLCEMAL VAPURU (1874-1950) Fatih DEMİRCİOĞLU Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2019 ÖZET DEMİRCİOĞLU, Fatih, Bir Geminin Hikâyesi: Germanic/Gülcemal Vapuru (1874-1950), Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019. 1492 yılında Kristof Kolomb’un farkında olmadan keşfettiği ve talihsiz bir biçimde Amerika olarak adlandırılacak olan yeni kıta Dünya’nın algılanış biçimini değiştirecekti. Amerika’nın keşfini izleyen birkaç yüzyıl içerisinde dünyanın tamamı sömürge imparatorlukları tarafından paylaşılacaktı. Atlantik ticareti ile gelişen Batı Avrupa Ülkeleri ile Yeni Dünya arasında kesintisiz ticaret ağları oluşacaktı. Ticaret yolları üzerindeki yegâne ulaşım aracı olan yelkenli gemiler, Sanayi Devrimi sonrası yerlerini daha hızlı ve güvenli yolculuk imkânı sunan buharlı gemilere bırakacaktı. Osmanlı Devleti; II. Mahmut Dönemi’nde tanıştığı buharlı gemilere çabuk adapte olmuştur. Balkan Savaşları’nın hemen öncesinde Osmanlı Devleti tarafından satın alınan Germanic/Gülcemal Vapuru, Türklerin sahip olduğu ilk transatlantik yolcu gemisidir. Uzun yıllar hizmet verecek olan Gülcemal, devrin birçok önemli hadisesine şahitlik edecekti. Anahtar Kelimeler: Atlantik Ticareti, Buharlı Gemiler, Gülcemal Vapuru. ABSTRACT DEMİRCİOĞLU, Fatih, A Ship’s Story: Germanic/ Gul Djemal (1874-1950), Master’s Thesis, Ankara, 2019. The New Continent, which Christopher Columbus discovered unconsciously in 1492 and which would unlucky be called America, would change the way the world was perceived. Within a few centuries following the discovery of America, the whole world would be shared by colonial empires. There would be uninterrupted trade networks between Western European countries and the New World developing in the Atlantic trade. The Sailing ships, which are the only means of transport on the trade routes, left their place to steam ships, which provided faster and safer travel after the Industrial Revolution. The Ottoman Empire quickly adapted to the steam ships, they met during the 2nd Mahmut period. From the middle of 19th century on, steam ships became only ruler of the seas. The steamer Germanic/Gul Djemal, purchased by the Ottoman Empire just Balkan Wars, it is the first transatlantic ship possessed by the Turks. Gul Djemal, who will serve for many years, would witness many important events of the periods. Keywords: Atlantic Trade, Steam Ships, Turkish Steamer Gul Djemal vi İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ........................................................................................................................ i YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ................................................... ii ETİK BEYAN .............................................................................................................................. iii ÖZET ............................................................................................................................................ iv ABSTRACT ................................................................................................................................... v İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................. vi KISALTMALAR ........................................................................................................................... x GİRİŞ ............................................................................................................................................. 1 1. BÖLÜM: OSMANLI DENİZCİLİĞİNİN GELİŞİMİ VE DÖNÜŞÜMÜ ........................ 15 1.1. DENİZE AÇILMAK: OSMANLI DENİZ GÜCÜNÜN OLUŞUMU .................................. 15 1.2. TÜRK DENİZCİLİĞİNİN ALTIN ÇAĞI ............................................................................ 18 1.2.1. Barbaros Hayreddin Paşa ...................................................................................... 19 1.3. TÜRK DENİZCİLİĞİNİN SUKUTU: KORSANLIK FAALİYETLERİ VE GİRİT SEFERİ ..................................................................................................................................................... 21 1.4. 18. YÜZYILDA TÜRK DENİZCİLİĞİ: ÇEŞME LİMANI FELAKETİ VE KÜÇÜK KAYNARCA ANLAŞMASI ....................................................................................................... 22 1.5. BUHARLI GEMİLER ÇAĞI ............................................................................................... 25 2. BÖLÜM: GERMANİC’İN YARIM KALAN TARİHİ ...................................................... 29 2.1. VAPURUN İNŞA EDİLİŞİ VE GERMANİC’DE SEYAHAT ........................................... 29 2.2. TRASATLANTİK VAPURLARI VE TRANSATLANTİK GÖÇLERİ ............................. 31 2.3. GERMANİC VAPURU’NUN 1875-1904 YILLARI ARASINDA YAPTIĞI SEFERLERDEN KESİTLER ...................................................................................................... 32 2.4. DENİZ İLE SAVAŞMAK: GERMANİC VAPURU’NUN GEÇİRDİĞİ KAZALAR ........ 39 2.5. UBEYDULLAH EFENDİ VE GERMANİC VAPURU ...................................................... 41 2.6. BİR SUÇ MAHALLİ OLARAK GEMİ ............................................................................... 44 2.7. GERMANİC’DE SEYAHAT EDENLER ............................................................................ 46 vii 2.8. GERMANİC’İN OTUZ YILLIK BİLANÇOSU .................................................................. 48 3. BÖLÜM: GÜLCEMAL’İN EFSANELEŞMESİ ................................................................ 51 3.1. GERMANİC/OTTAWA’NIN SATIN ALINMASI ............................................................. 51 3.2. GÜLCEMAL’İN İLK SEFERLERİ ..................................................................................... 52 3.2.1. Sultan Reşad’ın Rumeli Seyahati .......................................................................... 53 3.2.2. Gemide Yaşanan Karantina Sorunları ................................................................... 53 3.2.3. Ahmet Şerif Bey’in Gülcemal ile Trabzon’a Seyahati .......................................... 56 3.3. İDARE’DE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER .......................................................................... 58 3.4. BALKAN SAVAŞI ÖNCENİNDE ÜLKENİN GENEL DURUMU ................................... 59 3.5. ÇOK ULUSLU BİR İMPARATORLUĞUN SONU: BALKAN SAVAŞI ......................... 61 3.5.1. Rumeli’nin Kaybı .................................................................................................. 62 3.5.2. Savaş Sırasında Denizyolu Ulaşımı ve Gülcemal Vapuru .................................... 64 3.6. CİHAN HARBİ’NDE GÜLCEMAL’İN VERDİĞİ HİZMETLER ..................................... 68 3.6.1. I. Dünya Savaşı Öncesinde Türk-Romen Öğrenci Gezileri .................................. 68 3.6.2. Cihan Harbi’nde Osmanlı Donanması .................................................................. 69 3.6.3. Çanakkale Savaşları .............................................................................................. 71 3.6.4. Gülcemal’in Torpillenmesi ................................................................................... 72 3.6.5. Kâbusun Sonu:1918 .............................................................................................. 74 3.6.6. Rusya’dan Boşalan Bölgelerin Yeniden İhya Edilmesi ........................................ 74 3.6.7. Esirlerin Ülkelerine Dönüşü .................................................................................. 75 3.7. MÜTAREKE DÖNEMİ ....................................................................................................... 77 4. BÖLÜM: MİLLİ MÜCADELE VE CUMHURİYET DÖNEMLERİNDE GÜLCEMAL VAPURU ..................................................................................................................................... 81 4.1. MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ’NDE GÜLCEMAL VAPURU ......................................... 81 4.1.1. Gülcemal’in Almanya’ya Yaptığı Seferler ........................................................... 81 4.1.2. Damat Ferid Paşa’nın Paris Yolculuğu ................................................................. 83 4.1.3. Kurtuluş Savaşı Sırasında Gülcemal’in Pozisyonu ............................................... 84 viii 4.2. GÜLCEMAL’İN NEW YORK SEFERLERİ ....................................................................... 85 4.2.1. Gülcemal’in İlk Seferi ........................................................................................... 86 4.2.2. Gülcemal’in İkinci Seferi ...................................................................................... 88 4.2.3. Gülcemal’in Son New York Seferleri ................................................................... 90 4.2.4. New York Seferlerinin Türkler Üzerindeki Etkileri.............................................. 90 4.2.5. Sabiha ve Zekeriya Sertel Çiftinin Anılarındaki Tutarsızlık ................................. 91 4.3.YENİ BİR DÖNEMİN BAŞLANGICI ................................................................................. 92 4.3.1. Gülcemal’in Karaya Oturması .............................................................................. 94 4.4. GÜLCEMAL VAPURU’NUN CUMHURİYET DÖNEMİNDE VERDİĞİ HİZMETLER

Load more