Turisti~Ki Vodi~ OP{TINA {TIP Realizirano—2009 IZDAVA^: Op[Tina {Tip ZA IZDAVA^OT: D-R Zoran Aleksov AVTORI: Dragan Ristov
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
www.stip.gov.mk / e-mail: [email protected] {TIP Tu r i s t i ~ k i v o d i ~ 2010 Op{tina [tip Gradona~alnik d-r Zoran Aleksov ul. Vasil Glavinov bb ++389 (0) 32 22 66 00 e-mail: [email protected] www.stip.gov.mk © 2009 Turisti~ki vodi~ OP{TINA {TIP Realizirano—2009 IZDAVA^: Op[tina {tip ZA IZDAVA^OT: D-r Zoran Aleksov AVTORI: Dragan Ristov SODR@INA / CONTENT Milena Ristova-Mihajlovska UREDNIK: Dragan Ristov FOTOGRAFII: Studio FOTOMAK Dobredojdovte vo {tip / Welcome To Stip 4 TEHNI^KA ADAPTACIJA: Dragan Ristov Poraka od Gradona~alnikot / Message From The Mayor 6 PREVOD: Bilajan Tuneva Zapoznajte go {tip / Meet City Of Stip 7 LEKTOR: Sne`ana Saneva Ubavinite na {tip / Beauties Of Stip 16 GODINA: 2009 {tip nakratko / Stip In Brief 42 Mo`nosti i proekti / Possibilities And Projects 44 Istorisko-turisti~ki znamenitosti / Historical And Touristic Sites 46 Tradicija / Tradition 64 Gugl mapa na {tip / Google Map Of Stip 66 Na angliski molam / In English Please 68 Se gledame naskoro / Hope To See You Soon 92 Karta na {tip / Mape Of Stip 98 {tip na Internet / Stip On Internet 100 {tip nekoga[.. / Stip Thorugh The Time.. 102 Za izdava~ot / Publisher Notes 105 Op{tina [tip Ul: “Vasil Glavinov” bb Tel: 032 22 66 00 Fax: 032 22 66 01 Ova e dom na srde~ni lu\e. E-mail: [email protected] Dom na doka`ani doma]ini. [email protected] Go otvorame srceto za site onie koi slu~ajno ili namerno www.stip.gov.mk ]e sakaat da otkrijat par~e od na[ata du[a. DOBREDOJDOVTE VO {TIP ! © Publikacijata e sopstvenost na Op{tina [tip. Ne e dozvoleno nezakonsko pe~atewe i koristewe na delovi od tekstot za drugi strana 2 www.stip.gov.mk / e-mail: [email protected] potrebi. Strana 105 OP{TINA {TIP MUNICIPALITY OF STIP ISTIB ({tip - juni 1913) ,,{tip e kadilak so tvrdina na ridot [to ~uva stra`a. Vo gradot ima xamii, bawi, golem karvan saraj i mala reka…” Evlija ^elebija 1661 Strana 104 www.stip.gov.mk / E-mail: [email protected] Municipality of Stip — Local governement : City of Stip strana 3 Dobredojdovte vo [tip Dragi posetiteli, investitori, namernici, umetnici, sportisti, turisti, Otvoreni Vi se na{ite vrati, ako nekoj vo [tip svrati. Jasno e: [tip e star makedonski grad so bogat istoriski slad. Dolga Bregalnica minuva tuka, Otiwa te~e kaj gradskoto srce ~uka. I Bargala e blizu-anti~ki grad, na [tip e soseden brat. Vrutok e [tip na patriotska ideologija, ima najbogata istorija. Ovde e silna industrijata: prehranbenata, ko`arskata, konfekcijata.. [tip ima niza fakulteti. ^uva religiski lokaliteti. Toplite vodi od Ke`ovica i L’xite nudat lek. Isar datira od I vek. I Astibo bil, i Stipion i Stip, ta, kone~no, denes e [tip. Povelete vo [tip na pastrmajlija i vino, }e bide nezaboravno i fino! Op{tina [tip ul: “Vasil Glavinov” bb tel: 032 22 66 00 / fax: 032 22 66 01 e-mail: [email protected] \ [email protected] \ www.stip.gov.mk strana 4 Municipality of Stip — Local governement : City of Stip www.stip.gov.mk / E-mail: [email protected] Strana 103 FRAGMENTI OD ISTORIJATA NA [TIP [TIP NEKOGA[... [tip e grad vo koj istorijata ostavila brojni tragi. Imeto Astibo za prv pat go spomenuva anti~kiot hroni~ar Polien vo 3 vek pred n.e. Toj pi[uval deka vo rekata Astibo (dene[na Bregalnica) e izveduvano ritualno kapewe na peonskite kralevi. Astibo povtorno se spomenuva vo Tabula Peuttingemiana (anti~ka karta od 4 vek) kako naselba na pa- tot za Stobi-Pautalija. Istori~arite lociraat ostatoci od Astibo na prostorot od dene[niot star del na gradot,na isto~nite padini na ridot Isar i lokaciite Star Konak, Tuzlija i Gorno Maalo. Denes od anti~kata arhitektura na gradot delumno se so~uvani ostatocite na gradskiot akvadukt vo mesnosta }emer, preku koj gradot se snabduval so ~ista voda. Naselbata egzistira i vo docniot anti~ki i vo raniot vizantiski period, verojatno, pod imeto Stipeon, a vo sredniot vek naselbata go dobiva imeto {tip. {TIP-KRAJ NA 19 VEK Od srednovekovniot period pri kraj na IV vek i vo tekot na VII vek, vo avaro-slovenskite osvojuvawa na Balkanot nastra- dale re~isi site docno- anti~ki-ranovizantiski gra- dovi me\u koi i Stipeon. Sred- novekovniot grad {tip niknal vrz urnatinite na anti~kiot grad Astibo i ranovizanti- skiot Stipeon, a srednovekov- nata istorija zapo~nuva so naseluvaweto na Slovenite. Od 976 do 1014 god. {tip se nao\a vo granicite na Samuilovata dr`ava. Vremenskiot period i propasta na Samuilovata dr`ava se karakterizira so ~esti menuvawa na gospodarite i toa Vizantija, Bugarija, pa Srbija se do doa\aweto na Turcite kon krajot na vtorata polovina na XIV vek koga srednovekovniot {tip vo 1395 god. kone~no bil osvoen od Osmanliite. Ottoga[, pa se do XVII vek postojat malku napi[ani do- kumenti za mrakot na sred- novekovnoto vladeewe na Turcite vo {tip. Gradot se spomnuva vo 1620 god. kako episkopsko sredi[te. Vo 1661 god. turskiot patepisec Evlija ^elebija {TIP VO 1916 pominal niz gradot i go opi [al vo svoite patepisi. Vo Avstro-turskata vojna vo 1689 god. {tip e osvoen od Avstroungarcite. Dve godini podocna povtorno go zazemaat Turcite. {tip do krajot na XVIII vek po~nal podinami~no da se razviva. Strana 102 www.stip.gov.mk / E-mail: [email protected] www.stip.gov.mk / e-mail: [email protected] strana 5 TASTEFULL STATISTICS Stip had 3,000 inhabitants in 1797, the number increasing to 6000 in 1807, and then almost triple to 17,000 in 1835. By the end of 19-th century (1899) Stip had some 20,900 Po~ituvani ~itateli, inhabitants. }e po~nam so edna narodna misla: ,,Ako ne odi[ do After the second world war, there were 45 villages in the krajot na patot, zo[to voop[to trgnuva[?” Od pozicija municipality, by 2002, 35 have been completely depopulated na Gradona~alnik, sosema sum svesen deka mojot pat ima cel i nasoka. Za mene nema pogolema ~est od onaa da im or have less than 100 inhabitants. slu`am na gra\anite. Deka moram da go izminam patot po koj sum trgnal za da im obezbedam podobra idnina na svoite sogra\ani, pred se, na mladite generacii. In 1924, the Russian musician Sergey Mihailov, staged Jasno e kakva odgovornost i kakvi predizvici stojat “Pagliacci” the first opera in Macedonia every played. pred mene. Vpro~em, nema podobar na~in za steknuvawe na ugled od zaednicata na koja i pripa\am od onoj direktno kako Gradona~alnik da gi re[avam najva`nite Second name for Stip is, Macedonian Manchester. After problemi na gra\anite. opening of University of “Goce Delcev”, third nickname of {tip e gradot vo koj se rodiv i `iveam. Grad vo koj sozdadov semejstvo, dom, prijateli i Stip is-Macedonian Oxford. pokolenie. Toa mi dava nesebi~en pottik da sozdavam. Od pozicija na tatko na gradot da obezbedam maksimalno ubavi uslovi za razvoj na {tip i istiot da go pretvoram vo dostoen dom kako za site, taka i za moite deca. {tip e op[tina [to od sekoga[ bila administrativen i in 1952 Makedonka began production with 120 workers. ekonomski centar na Isto~na Makedonija. Mo`nostite [to gi nudi gradot se ogromni… Fantasti~ni. Mo`ete slobodno da izbirate za da investirate. Ako barate veter, go imate za Three years later number of employed pop up to 1224. In the veternici. Ako barate voda, ja imame bawata Ke`ovica so lekovita voda. Barate kvalitetna zemja golden time of 1987 Makedonka had 5900 workers. It was a ili ~ist vozduh? {tip e mestoto za vas. trade mark of textile industry of the town. {tip e grad [to iskreno im go prepora~uvam na onie koi nikoga[ ne stapnale ovde. }e bidat prijatno iznenadeni od qubeznosta [to ja delime. }e bidat voodu[eveni od istorijata [to ja imame. }e bidat vizuelno oblagorodeni od kulturata [to ]e im ja pretstavime, a pred se od Astibo was founded in 1962 with 119 employees.Ten years prijatelstvoto [to go nudime. Faktite izneseni vo ovoj prilog ne se plod na ne~ija fantazija so ubav stil na izrazuvawe. Tie se `iva vistina. Tie se aspekt na na[eto `iveewe so koj sakame later, in 1972, Astibo had about 2.000 employed persons and nesebi~no da se pretstavime, pa i da se pofalime, sakaj]i da vospostavime mostovi [to ]e gi in 1987 pop the record of 4800 employed. Astibo stop privle~at qubopitnite,avanturisti, investori ili naturalisti. production in 1990. After 18 years in pause, Astibo as a Se nadevam deka moite zborovi ]e bidat predizvik za vas, deka slednata sredba ]e bide vo {tip, brend is before rebirth. na vkusna [tipska pastrmajlija, doma[no vino i ubav zbor. Se nadevam deka na[ite pati[ta ]e se vkrstat i deka zaedni~ki ]e mo`eme da gi vrednuvame zborovite so koi sakame da vi otstapime par~e od du[ata na vekovniot {tip. Srde~no, Today, 5,610 citizens (or 40 percent of all employed) work in 58 companies in the textile sector. It is still the leading Gradona~alnik na Op[tina {tip, d-r Zoran Aleksov industry of Stip. It takes about 45 minutes to sew a simply designed pair of pants that cost 1.5 euros, compared to the 30 minutes D-r Zoran Aleksov e roden na 26.07.1964 god.