ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ اراك ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨ ﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺎﭘﺎ 4668- 2008 (ﻋﻠﻤﻲ - ﭘﮋوﻫﺸﻲ) www.entomologicalresearch.ir http://jer.iau-arak.ac.ir ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 91 13، (1 153-14)

ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hem., Sternorrhyncha; Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه

ﺳﻌﻴﺪه ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد1* ، ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺷﺎﻳﺎن ﻣﻬﺮ2 ، ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪي3

-1 داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﺎورزي، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎري -2 اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﭘﮔﻴﺎه ﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم زراﻋﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎري -3 ﻣﺮﺑﻲ، ﮔﺮوه ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه

ﭼﻜﻴﺪه ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae روي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎﻫﻲ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي 1389 ﺗﺎ 1390 ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ . ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه از روي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ در اﻟﻜﻞ اﺗﻴﻠﻴﻚ 75 درﺻﺪ ﻧﮕﻬﺪاري و ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﭘﺮﭘﺎراﺳﻴﻮن ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺘﻪ ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼ ﻴﻦ ﮔﻴﺎه ﺷﻨﺎس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪ. ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺷﺘﻪ ﺷﻨﺎس در اﻳﺮان رﺳﻴﺪ. در ﻣﺠﻤﻮع 25 ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺘﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ 13 ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺘﻠﻒ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪ. ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﮔﺰارش ﻣﻲ ﻧﺷﻮ ﺪ. ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن اﺳﻼﻳﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﺮوه ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎري ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻟﻴﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: Acyrthosiphon gossypii Mordvilko ,1914, Acyrthosiphon malvae ssp. geranii Gillette & Palmer, 1929 , Aphis craccivora Koch, 1855 , Aphis euphorbiae Kaltenbach, 1843 , Aphis idaei Koch , Aphis fabae Scopoli, 1763 , Aphis punicae Pass , Aphis umbrella Boerner, 1950 , Aphis verbasci Schrank, 1801 , Brachycaudus (Acaudus) cardui (Linne, 1758), Brachycaudus (Acaudus) iranicus Davatchi & Rememaudiere, 1953 , Brach- ycaudus (Acaudus) tragopogonis Kaltenbach, 1843 , Dysaphis plantaginea Pass , Hyadaphis foeniculi Pass., 1860 , Hyalopterus pruni Geoffroy , Hyperomyzus lactucae Linne, 1758 , Macrosiphum rosae, Myzus persicae Sulzer, 1776 , Nasonovia ribisnigri Mosley, 1841 , Rhopalosiphum padi L., 1756 , Rhopalosiphum maidis Fitch, 1856 , Sitobion fragariae Walker, 1848 , Uroleucon cichorii Koch, 1855 , Uroleucon compositae Theo- bald, 1915 , Uroleucon sonchi Linne, 1767 .

واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي : ﻓﻮن، ﺷﺘﻪ، ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻴﺰﺑﺎن، ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، اﻳﺮان، Aphididae

* ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه راﺑﻂ ، ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ : [email protected] ﺗﺎرﻳﺦ د رﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ( /7/25 90 -) ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ ( /10/6 )91

141 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوه ﻣﻬﻤﻲ از ﺣﺸﺮات ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ راﺳﺘﻪ ﺟﻮرﺑﺎﻻن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪ اي را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪﻟﻪ دارﻧﺪ . در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻤﺘﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺧﻮد را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ( Rezwani, 2001 .) ﺧﺴﺎرت ﺷﺘﻪ روي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ. ﺧﺴﺎرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺷﺪﻳﺪ از ﺷﻴﺮه ﮔﻴﺎه ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ ،آﻳﺪ ﻣﻮﺟﺐ زردي، ﭘﮋﻣﺮدﮔﻲ و ﺿﻌﻒ ﮔﻴﺎه ﺷﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﮔﻴﺎه ﻧﻴﺰ ﻣ ﻨﺠﺮ ﮔﺮدد . در ﺧﺴﺎرت ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ، ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺢ ﻋﺴﻠﻚ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﺬب ﮔﺮد و ﺧﺎك و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و اﻳﻦ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻞ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺎﻗﻞ وﻳﺮوس ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺴﺎرت از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘ ﺼﺎدي ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ. ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻮرد ﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺌﻮﺑﺎﻟﺪ ( 1300 ) ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ,Rezwani) (2001 . در ﺑﻴﻦ ﭘﮋوﻫﻨﺪﮔﺎن اﻳﺮاﻧﻲ اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم را در ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان اﻓﺸﺎر ( 1316 ) ﺑﺮداﺷﺖ ، و ﭼﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪ را در ﭼﻬﺎرﭼﻮب آﻓﺎت درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺎﻧﻴ ﺪ (Afshar, 1937) . ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده و ﭘﻴﮕﻴﺮ را دواﭼﻲ و رﻣﻮدﻳﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪدي را در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي درﺧﺘﺎن ﺻﻨﻮﺑﺮ، ﭘﺴﺘﻪ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﺒﺎﺗﺎت ﺻﺤﺮاﻳ ﻲ اراﻳ ﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ Davatchi) (Remaudiere, 1957 & . ﻓﺮﺣﺒﺨﺶ در ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ آﻓﺎت ﺑﻪ 56 ﮔﻮﻧﻪ از ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻓﺎت ﻛ ﻢ و ﺑﻴﺶ ﻣﻬﻢ اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ (Farahbakhsh, 1961) . ﺣﺠﺖ و ﻣﺼﺪق در ﺳﺎل 1358 ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ دو ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺘﻪ ﺷﻮﻳﺪ ﺑﺮاي ﻓﻮن اﻳﺮان ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ (Hodjat, 1981) . ﺑﺮﺧﻮرداري و ﻫﻤﻜﺎران ( 1360) در ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻓﺎت ﮔﺰ ﺳﻪ ﮔﻮﻧﻪ از ﺷﺘﻪ را ذﻛﺮ ﻛﺮدﻧﺪ. ﻋﺒﺎﻳ ﻲ ( 1363 ) ﻧﻴﺰ در ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ آﻓﺎت درﺧﺘﺎن و درﺧﺘﭽﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ وﺟﻮد ﺣﺪود ﭘﻨﺠﺎه ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺘﻪ روي درﺧﺘﺎن ﻣﺜﻤﺮ و ﻏﻴﺮﻣﺜﻤﺮ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ (Rezwani, 2001) . ﺣﺠﺖ و رﺿﻮاﻧﻲ در ﺳﺎل 1366 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺒﺎت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ. رﺿﻮاﻧﻲ در ﺳﺎل 1365 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژي و ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻨﺲ Dysaphis ، در 1366 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷ ﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان، در 1368 ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي درﺧﺘﺎن و درﺧﺘﭽﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان، در 1369 ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﻨﺞ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﻓﻮن اﻳﺮان و در ﺳﺎل 1372- 1374 ﺷﺘﻪ ﻫﺎي رﻳﺸﻪ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در اﻳﺮان را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد (Rezwani, 2001) . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان ( 1380 )، ﺷﺘﻪ ﻫﺎي درﺧﺘﺎن و درﺧﺘﭽﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان ( 1383 ) و ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻋﻠﻔﻲ اﻳﺮان ( 1389 ) را ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد. ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ را در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي دارا ﺑﻮده و از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي آن ﻫﺎ ﺟﻬﺖ اﺗﺨﺎذ روش ﻫﺎي ﻣﺒﺎر زه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ. ﻫﺪف از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن د اﻳ ﻤﻲ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﻣﻴﺰان ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺘﻪ روي آن ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ داﻣﻨﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷ ﺪ. ﺪ.

ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ ﻫﺎ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺘﻪ ﻫﺎ از ﺑﻬﺎر 1389 آﻏﺎز و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﺰ 1390 اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺟﻤﻊ آوري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ و از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺘﻪ ﻫﺎ از روش ﻫﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. در روش ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺴﺘﻘﻴ ﻢ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻳﻲ از ﮔﻴﺎه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺘﻪ آﻟﻮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻴﭽﻲ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺮﻳﺪه و داﺧﻞ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮد از روش ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺘﻔﺎده

142 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

ﺷﺪ ﻧﺪ ، در اﻳﻦ روش ﭼﺴﺒﻨﺎك ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﮔﻴﺎه و ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮرﭼﻪ ﻫﺎ و ﻳﺎ ﺷﻜﺎرﮔﺮﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺎﻟﺘﻮري ﻫﺎ و ﻛﻔﺸﺪوزك ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي وﺟﻮد ﺷﺘﻪ ﻫﺎ روي ﮔﻴﺎه اﺳﺖ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﺎﺣﻴﻪ آﻟﻮده و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺘﻪ ﻫﺎي روي آن اﻗﺪام ﺷﺪ. ﭘﺲ از ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺘﻪ ﻫﺎ، از ﺧﻮد ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎه از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻞ، ﺑﺮگ و ﺳﺎﻗﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻴﭽﻲ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ ﺟﺪا ﺷﺪﻧﺪ و داﺧﻞ ﭘﺎﻛﺖ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﭘﺲ از ﻋﺎري ﺷﺪن از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ، داﺧﻞ روزﻧﺎﻣﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪ روز در داﺧﻞ ﺗﺨﺘﻪ ﭘﺮس ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﺸﻚ ﺷﻮﻧﺪ. ﭘﺲ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ روي ﻣﻘﻮاي ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﭼﺴﭙﺎﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﮔﻴﺎه ﺷﻨﺎس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ (دﻛﺘﺮ ﻣﮋﮔﺎن وﻳﺴﻲ و دﻛﺘﺮ ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ) . ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ، از آن ﻫﺎ ﭘﺮﭘﺎراﺳﻴﻮن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ,Rezwani, 2001, 2004; Blackman & Eastop, 2000, 2006., Heie, 1980, 1986, 1992, 1994) 1995 ). اﺳﺎﻣﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺷﺘﻪ ﺷﻨﺎس در اﻳﺮان (دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ رﺿﻮاﻧﻲ و دﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻬﺮﭘﺮور) ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘ .ﻨﺪ .ﻨﺪ

ﻧﺘﺎﻳﺞ در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺣﺪود 150 ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻣﻨﺎ ﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﻳﺪ. در ﻣﺠﻤﻮع 25 ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ 13 ﺟﻨﺲ از ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪ. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ (ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪ، ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻤﻊ آوري) در زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ودر ﺟﺪول 1 ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪ، ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ و ﻧﺎم ﻓﺎرﺳﻲ ﻣ ﻴﺰﺑﺎن آورده ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻟﻴﺴﺖ ﺷﺘﻪ ﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري آن ﻫﺎ List of aphid species and collection data

Acyrthosiphon gossypii Mordvilko, 1914 Material examined: Bisetun 9 April. 2010; 7 May. 2011., Kozaran 11 Apr. 2010., Miandarband 19 Apr. 2011., Sarfirozabad 5 May. 2011., Sarab ghanbar 4 June. 2011. Acyrthosiphon malvae Gillette & Palmer, 1929 Material examined: Bisetun 5 May. 2010., Miandarband 13 Apr. 2011., Sanjabi 16 June 2011. Aphis craccivora Koch, 1855 Material examined:Kandolleh 5 May. 2010., Dorodfaraman 11 Apr. 2010., Miandarband 17 Apr. 2010., Bise- tun 11 Apr. 2011; 5 May. 2010; 14 Apr. 2011., Mahidasht 20 June. 2011; 12 May. 2011., Sarfirozabad 12 May. 2010., Chamchamal 16 May. 2010., Dinavar 25 Apr. 2010; 4 June. 2011., Bilavar 1 Apr. 2011., Kozar- an 16 apr. 2011.

Aphis euphorbiae Kaltenbach, 1843 Material examined: Miandarband 11 Apr. 2011., Bisetun 15 May. 2011. Aphis idaei Koch Material examined: Sarab ghanbar 17 May. 2010. Aphis fabae Scopoli, 1763 Material examined: Karmanshah 6 Apr. 2010; 11 Apr. 2010; 11 Apr. 2011., Bisetun 9 Apr. 2010; 25 June. 2011., Sarfirozabad 19 Apr. 2010., Miandarband 19 Apr. 2010., Kozaran 22 Apr. 2010., Mahidasht 5 May. 2010., Chamchamal 27 Mar. 2010., Dorod faraman 26 May. 2010., Kandolleh 28 May. 2010., Bilavar 2 May. 2011., Baladarband 4 June. 2011., Sarab niloofar 17 May. 2011., Sarab ghanbar 20 May. 2011. Aphis punicae Pass

143 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

Material examined: Kandolleh 28 May. 2010., Sarab ghanbar 20 May. 2011., Dinavar 26 May. 2011. Aphis umbrella Boerner, 1950 Material examined: Mahidasht 4 May. 2011. Aphis verbasci Schrank, 1801 Material examined: Miandarband 12 Apr. 2011. Brachycaudus cardui Linne, 1758 Material examined: Bisetun 24 June. 2011., Karmanshah 25 June. 2011., Dinavar 23 May. 2010., Kandolleh 28 May. 2010. Brachycaudus iranicus Davatchi & Rememaudiere, 1953 Material examined: Bisetun 4 June. 2011. Brachycaudus tragopogonis Kaltenbach, 1843 Material examined: Karmanshah 24 May. 2010., Bisetun 5 July. 2011., Dinavar 23 May. 2010., Kandolleh 28 May. 2010., Miandarband 12 Apr. 2011. Dysaphis plantaginea Pass Material examined: Sarab ghanbar 20 May. 2011., Kandolleh 28 Nay. 2010. Hyadaphis foeniculi Pass., 1860 Material examined: Dinavar 23 May. 2010. Hyalopterus pruni Geoffroy Material examined: Dinavar 25 May. 2011., Bisetun 4 June. 2011., Kandolleh 28 May. 2010., Sarab ghanbar 20 May. 2011., Miandarband 12 Apr. 2011. Hyperomyzus lactucae Linne, 1758 Material examined: Dinavar 23 May. 2010. Macrosiphum rosae Material examined: Bisetun 4 June. 2011., Karmanshah 20 Oct. 2010; 22 Apr. 2010., Dinavar 23 May. 2010., Miandarband 12 Apr. 2011. Myzus persicae Sulzer, 1776 Material examined: Miandarband 12 Apr. 2011., Karmanshah 22 Apr. 2010., Sarab ghanbar 20 May. 2011., Kandolleh 28 May. 2010., Bisetun 4 June. 2011., Mahidasht 4 May. 2011., Chamchamal 4 June 2011. Nasonovia ribisnigri Mosley, 1841 Material examined: Karmanshah 22 Apr. 2010. Rhopalosiphum padi L., 1756 Material examined: Bisetun 4 June. 2011., Mahidasht 5 May. 2010., Sarab ghanbar 20 May. 2011., Kozaran 30 May. 2010., Kandolleh 28 May. 2010. Rhopalosiphum maidis Fitch, 1856 Material examined: Bisetun 4 June. 2011., Miandarband 12 Apr 2011. Sitobion fragariae Walker, 1848 Material examined: Bisetun 1 Apr. 2011; 4 June. 2011., Miandarband 12 Apr. 2011., Mahidasht 4 May. 2010. Uroleucon cichorii Koch, 1855 Material examined: Miandarband 12 Apr. 2011. Uroleucon compositae Theobald, 1915 Material examined: Miandarband 12 Apr. 2011. Uroleucon sonchi Linne, 1767 Material examined: Miandarband 12 Apr. 2011.

144 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

ﺟﺪول -1 اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﮔﻴﺎﻫﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻫﺎ Table 1- Information host plants species

Aphid Species Host Plants Persian Name of Host Plants ﭘﻴﭽﻚ، ﺷﺒﺪر، ﭘﻨﻴﺮك و ازﻣﻚ Acyrthosiphon gossypi Convolvulus arvensis, Trifolium spp, Malva spp , Cardaria araba ﺟ ﻮ ﻣﻮﺷﻲ Acyrthosiphon malvae Hordeum murinum اﻗﺎﻗﻴﺎ، ﺗﺎج ﺧﺮوس ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ، ﻛﻴﺴﻪ ﻛﺸﻴﺶ، Rubinia spp , Amaranthus retroflexus, Capsella bursa-pastoris, Chenopodi- ﺳﻠﻤﻚ، ﭘﻴﭽﻚ، ﻓﺮﻓﻴﻮن، ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎن، um album, Convolvulus arvensis, Euphorbia spp , Glycyrrhiza glabra, Vicia Aphis craccivora ﻋﺪﺳﻚ، ﺟﺎرو، ﮔﺎو ﭼﺎق ﻛﻦ، ﺑﺎرﻫﻨﮓ، spp , Kochia scoparia, Lactuca scariola, Plantago spp , Rumex spp , Sonchus oleraceus, Mentha sp , Vicia faba ﺗﺮﺷﻚ، ﺷﻴﺮ ﺗﻴﻐﻲ، ﭘﻮﻧﻪ، ﺑﺎﻗﻼ ﻓﺮﻓﻴﻮن Aphis euphorbiae Euphorbia spp ﺗﻤﺸﻚ Aphis idaei Rubus aratolicus ﺳﻠﻤﻪ ﺗﺮه، ﺟﺎرو، ﭘﻨﻴﺮك، ﭘﻴﭽﻚ، ﮔﻠﺮﻧﮓ وﺣﺸﻲ، ﺗﺎج ﺧﺮوس، ﻓﺮﻓﻴﻮن، ﻣﺮو، ﻣﺮﻳﻢ ,Chenopodium rubum, Kochia scoparia, Malva spp , Convolvulus aarvensis Carthamus oxyacanthus, Amaranthus retroflexus, Euphorbia spp, Cepha- ﮔﻠﻲ ﺳﻮري، ﻛﻴﺴﻪ ﻛﺸﻴﺶ، ﺗﺮﺷﻚ، laria syriaca, Salvia spp , Capsella bursa-pastoris, Rumex spp , Descarania Aphis fabae ﺧﺎﻛﺸﻴﺮ، ﺗﺎﺗﺎري، ﭘﻮﻧﻪ، ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ، ﺗﻮق , sophia, Cardus picnocephalus, Mentha sp , Beta vulgaris, Xanthium spp Cynara spp , Nerium spp , Eucalyptus spp , Lavandula tfficinalis, Vicia er- ﺧﺎردار، ﻧﻌﻨﺎ، ﻛﻨﮕﺮ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﺧﺮزﻫﺮه، ,villia اوﻛﺎﻟﻴﭙﺘﻮس، اﺳﻄﻮﺧﻮدوس، ﻣﺎﺷﻚ اﻧﺎر Aphis punicae Punicum granatum ﻛﺪو Aphis umbrella Cucurbita spp , Malva spp ﮔﻞ ﻣﺎﻫﻮر Aphis verbasci Verbascum sp ﺗﺎﺗﺎري Brachycaudus cardui Cardus picnocephalus ﮔﺎوزﺑﺎن Brachycaudus iranicus Anchusa itlica Brachycaudus ﺷﻨﮓ Tragopogon graminifolius tragopogonis ﺑﻘﻴﻪ از ﺟﺪول 1-1 ﺳﻴﺐ، ﮔﻼﺑﻲ و ﺑﻪ . Dysaphis plantaginea Malus domenstica, Pyrus sp . Cydonia sp Hyadaphis foeniculi Bunium spp ﻟﻮﺋﻲ، زﺑﺎن ﮔﻨﺠﺸﻚ، آﻟﻮ، زردآﻟﻮ، ﺑﺎدام Thypha latifolia, Fraxinus spp , Prunus sp , Armeniaca vulgaris, Amygdalus Hyalopterus pruni درﺧﺘﻲ، ﻫﻠﻮ، ﻧﻲ sp, Persica vulgaris, Boswellia sp ﻛﺎﻫﻮ وﺣﺸﻲ، ﺷﻴﺮﺗﻴﻐﻲ Hyperomyzus lactucae Lactuca sp , Sonchus sp

ﮔﻞ ﺳﺮخ، ﺷﻴﺮﺗﻴﻐﻲ Macrosiphum rosae Rosa sp , Sonchus sp ﭘﻨﻴﺮك، ﻫﻠﻮ، ﺷﻠﻴﻞ، ﻛﻠﺰا، ازﻣﻚ، ﮔﻠﺮﻧﻚ Malva spp , Persica vulgaris, Nucipersica sp , Anthemis altissima, Brassica Myzus persicae وﺣﺸﻲ napus, Cardaria draba, Carthamus oxyacanthus ﻛﺎﻫﻮ Nasonovia ribisnigri Crepis sp ﺟﻮ ﻣﻮﺷﻲ، ﮔﻨﺪم، ﭼﺎودار، آﻟﻮ، ﻳﻮﻻف، Hordeum murinum, Triticum aestivum L, Secale cereal L, Prunus sp . Avena Rhopalosiphum padi ذرت، ﭼﭽﻢ، ﻋﻠﻒ ﭘﺸﻤﻜﻲ، زرد آﻟﻮ sativa L, Zea mays, Lolium sp , Bromus tectorum, Armeniaca vulgaris ﺟﻮ ﻣﻮﺷﻲ، ﭼﺎودار Rhopalosiphum maidis Hordeum murinum, Secale
ereal L ﺟﻮ ﻣﻮﺷﻲ، ﭼﺎودار، ﻳﻮﻻف Sitobion fragariae Hordeum murinum, Secale cereale L, Avena sativa L ﻛﺎﻫﻮي وﺣﺸﻲ Uroleucon cichorii Lactuca serriola Uroleucon compositae Picnomon acarna ﺷﻴﺮﺗﻴﻐﻲ، ﻛﺎﻫﻮي وﺣﺸﻲ Uroleucon sonchi Sonchus spp , Lactuca spp

145 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

ﺷﻜﻞ -1 ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺘﻪ Fig. 1- Comparison frequency in species aphid

ﺷﻜﻞ -2 ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺘﻪ روي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺜﻤﺮ و ﻏﻴﺮﻣﺜﻤﺮ Fig. 2- Comparison frequency aphid spieces on useful and unuseful plants

ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻻ ﺧﺎﻧﻮاده Aphidoidea ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮوه در ﺷﻤﺎل اﻣﺮﻳﻜﺎ، اروﭘﺎ، ﻣﺮﻛﺰ و ﺷﺮق آﺳﻴﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ رود ( & Blackman Eastop, 2000 ). در ﻣﻴﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي آن، ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺑﺰرگ آﻓﺖ در دﻧﻴﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. در اﻳﺮان از ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺪود ﭼﻬﺎرﺻﺪ و ﺳﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ده ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ، ﺳﻴﺼﺪ و ﻫﻔﺖ ﮔﻮﻧﻪ از آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae ﻣﺘﻌﻠ ﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ( Rezwani, 2001 ). در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻮﻧﻲ 25 ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ 13 ﺟﻨﺲ از ﺧﺎﻧﻮاده Aphididae از روي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﻋﻢ از زراﻋﻲ، ﺑﺎﻏﻲ و وﺣﺸﻲ ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. در ﺣﺪود 48 % از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ Aphis اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺟﻨﺲ ﺣﺪود 15 % از ﻛﻞ ﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد، ﻛﻪ در اﻳﺮان 60 ﮔﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﺟﻨﺲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2001 ). در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 7 ﮔﻮﻧﻪ از ﺟﻨﺲ Aphis ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. ﮔﻮﻧﻪ Aphis fabae ﺑﺎ

146 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ داﻣﻨﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ از روي 22 ﻣﻴﺰﺑﺎن و از 30 ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﮔﻮﻧﻪ Aphis craccivora از روي 12 ﻣﻴﺰﺑﺎن و از 21 21 ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﮔﻮﻧﻪ Aphis euphorbiae از روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن، Aphis idaei از روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن، Aphis punicae از روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن، Aphis umbrella ﻛﻪ ﻗﺒﻼ از روي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎي Malva spp , Althea spp ﻊﺟﻤ آوري ﺷﺪه ﺑﻮد ( ,Rezwani 2001 )، در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از روي Cucurbita spp ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ و ﮔﻮﻧﻪ Aphis verbasci از روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن، ﺟﻤﻊ آوري و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ 35 درﺻﺪ از ﻛﻞ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ روي درﺧﺘﺎن و درﺧﺘﭽﻪ ﻫﺎ اﻋﻢ از ﻣﺜﻤﺮ و ﻏﻴﺮﻣﺜﻤﺮ زﻧ ﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﻳﺎزده درﺻﺪ از ﻛﻞ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺟﺰء آﻓﺎت درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه و ده درﺻﺪ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ از آﻓﺎت ﻧﺒﺎﺗﺎت زراﻋﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻘﻴﻪ روي ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز و ﻧﺒﺎﺗﺎت ﺻﺤﺮاﻳ ﻲ و درﺧﺘﺎن ﺟﻨﮕﻠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ( Rezwani, 2001 ). در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺪود 52 52 درﺻﺪ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺟﺰء آﻓﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧ ﺪ ﻛﻪ از روي ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ و درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ. اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ: Aphis craccivora, Aphis idaei, Aphis fabae, Aphis punicae, Aphis umbrella, Dysaphis plantaginea, Hyalopterus pruni, Macrosiphum rosae, Myzus persicae, Nasonovia ribisnigri, Rhopalosiphum padi, Rhopalosiphum maidis, Sitobion fragariae.

ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻧﺘﺸﺎر ﮔﻮﻧﻪ A. gossypii آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي و ﺷﻤﺎل اﻓﺮﻳﻘﺎ اﺳﺖ، ﺗﺎﻛﻨﻮن در اﻳﺮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از روي ﭘﻨﺒﻪ از ﮔﺮﮔﺎن، ﻛﺎﺷﻤﺮ، وراﻣﻴﻦ، ﺑﻠﺪه ﻧﻮر، ﺗﻬﺮان، اﻫﻮاز، ﺗﻠﻪ زرد از اﻃﺮاف ﻛﺮج و از اﻟﺒﺮز ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﻳﺪه ( Rezwani, 2010 ). ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻧﺘﺸﺎر ﮔﻮﻧﻪ A. malae اروﭘﺎ ﺗﺎ روﺳﻴﻪ اﺳﺖ، ﺗﺎﻛﻨﻮن در اﻳﺮان از ورﭼﻪ ﺧﻤﻴﻦ و از اﻃﺮاف دﺷﺖ ﻧﻈﻴﺮ (ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻮﺷﻬﺮ) ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ A. craccivora ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه و ﻏﻴﺮﻣﺜﻤﺮﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ A. euphorbiae در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ و در اﻳﺮان از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ اﻟﺒﺮز ﻣﺮﻛﺰي، اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي، ﻫﻤﺪان، ﻟﺮﺳﺘﺎن و اﺻﻔﻬﺎن ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ A. fabae ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ ﺑﻮده و در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ A. punicae در ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻧﺎر ﺧﻴﺰ اﻳﺮان ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ﮔﻮﻧﻪ A. umbrella در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن وﺟﻮد دارد و در اﻳﺮان از ﺑﺮوﺟﺮد، ﺗﻔﺮش، ﻛﺮج و از اﻃﺮاف ﺗﻬﺮان ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ A. verbasci در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ). ﮔﻮﻧﻪ B. cardui ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ دارد، ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺻﻠﻲ آن درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﻫﺴﺘﻪ دار و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺛﺎﻧﻮي آن ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﺎﻧﻮاده Asteraceae اﺳﺖ. در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). داﻣﻨﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﮔﻮﻧﻪ B. iranicus ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺮان اﺳﺖ و ﺗﺎﻛﻨﻮن از اﻃﺮاف ﻛﺮج، ﺗﻬﺮان، ﻃﺎﻟﻘﺎن و ﺑﺴﻴﺎري از دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮ ﻧﻪ B. tragopogonis در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن، اروﭘﺎ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﻧﺘﺸﺎر دارد و در اﻳﺮان از ﺗﻬﺮان، اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي، اﺻﻔﻬﺎن و ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ). ﮔﻮﻧﻪ D. plantaginea در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن اﻧﺘﺸﺎر دارد و در اﻳﺮان از روي درﺧﺘﺎن ﺳﻴﺐ در ﺗﻬﺮان و ﺧﻤﻴ ﻦ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ). داﻣﻨﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﮔﻮﻧﻪ H. foeniculi در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و در اﻳﺮان از اﻃﺮاف اروﻣﻴﻪ، اﻃﺮاف ﻛﺮج، ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻟﺒﺮز ﻣﺮﻛﺰي و از ﻫﻤﺪان ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ).

147 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

ﮔﻮﻧﻪ H. pruni در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ و در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ در اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ اﻟﺒﺮز ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ). ﮔﻮﻧﻪ H. lactucae در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ و در اﻳﺮان از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( ,Rezwani .( .( 2010 ﮔﻮﻧﻪ M. rosae ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻓﺖ رزﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎي اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ). ﮔﻮﻧﻪ M. persicae ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺻﻠﻲ آن درﺧﺘﺎن ﻫﻠﻮ اﺳﺖ و در ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ). ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺻﻠﻲ ﮔﻮﻧﻪ R. padi درﺧﺘﺎن آﻟﻮﭼﻪ و آﻟﻮ، ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺛﺎﻧﻮي آن ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻨﺪﻣﻴﺎن ﺑﻮﻳﮋه ﮔﻨﺪم، ﺟﻮ، ذرت و ﺑﺮﻧﺞ و ﻏﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2004 ). ﮔﻮﻧﻪ R. maidis در ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط اﻳﺮان و اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ وﺟﻮد دارد، اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮروي ﺑﺮگ درﺧﺘﺎن آﻟﺒﺎﻟﻮ و ﻋﻤﺪﺗﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻨﺪﻣﻴﺎن ﺑﻪ وﻳﮋه ﻏﻼت و ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ روي ﺟﻮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دارد ( Rezwani, 2004 ). ﮔﻮﻧﻪ S. fragariae ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻠﻲﻓﺎژ دارد و در اﻛﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ). ﮔﻮﻧﻪ U. cichorii در ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ و در اﻳﺮان از ﺗﻨﻜﺎﺑﻦ، ﻧﻮﺷﻬﺮ، ﺷﻤﺸﻚ (اﻃﺮاف ﺗﻬﺮان) و ﻧﺴﻦ (ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ اﻟﺒﺮز ﻣﺮﻛﺰي) ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ا ﺳﺖ ( U. compositae .( Rezwani, 2010 ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻠﻲ ﻓﺎژ دارد و در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن و اﻳﺮان ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ). ﮔﻮﻧﻪ U. sonchi در اﻏﻠﺐ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ و در اﻳﺮان از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ ( Rezwani, 2010 ).

ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ (ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﺎ ﺑﺰرگ ﻧﻤﺎﻳﻲ x 40 ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ).

148 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

ﺷﻜﻞ Acyrthosiphon gossypii -1 ﺷﻜﻞ Acyrthosiphon malvae -2 ﺷﻜﻞ Aphis craccivora -3 ﺑﺎل دار (راﺳﺖ) ﺑﻲ ﺑﺎل (ﭼﭗ)

ﺷﻜﻞ Aphis euphorbiae -4 ﺑﻲ ﺑﺎل (راﺳﺖ) ﺑﺎل دار (ﭼﭗ) ﺷﻜﻞ Aphis idaei -5 ﺑﻲ ﺑﺎل (راﺳﺖ) ﺑﺎل دار (ﭼﭗ)

ﺷﻜﻞ Aphis Punicae -6 ﺷﻜﻞ Aphis fabae -7 ﺷﻜﻞ Aphis umbrella -8

149 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

ﺷﻜﻞ Aphis verbasci -9 ﺑﻲ ﺑﺎل (راﺳﺖ) ﺑﺎل دار (ﭼﭗ) ﺷﻜﻞ Brachycaudu siranicus -10 ﺷﻜﻞ Brachycaudus cardui -11

ﺷﻜﻞ Brachycaudus tragopogonis 12- ﺑﺎلد ار (راﺳﺖ) ﺑﻲ ﺑﺎل (ﭼﭗ) ﺷﻜﻞ Hyalopterus pruni -13 ﺷﻜﻞ Hyadaphis foeniculi -14

ﺷﻜﻞ Hyperomyzus lactucae -15 ﺷﻜﻞ Myzus persicae -16 ﺑﺎل دار (راﺳﺖ) ﺑﻲ ﺑﺎل (ﭼﭗ) ﺷﻜﻞ Rhopalosiphum maidis -17

150 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

ﺷ ﻜﻞ Rhopalosiphum padi -18 ﺷﻜﻞ Sitobion fragariae -19 ﺷﻜﻞ Uroleucon cichorii -20

ﺷﻜﻞ Uroleucon compositae -21 ﺷﻜﻞ Uroleucon sonch -22

151 ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران : ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻮن ﺷﺘﻪ ﻫﺎ ( Hemiptera: Sternorrhyncha: Aphididae ) در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨ ﺘﻠﻒ ...

References

Blackman, R. L. and Eastop, V. F. 2000. Aphid on the world ’s crops. An identification and in- formation guide. 2nd Edition. Wiley, Chichester. 466pp. Blackman, R. L. and Eastop, V. F. 2006 . Aphids on the world ’s herbaceous plants and shrubs. John Wiley & Sons, Ltd, London, 2 volume set, 1439pp. Davatchi, A. and Remaudiere, G. 1957 . Quelque Fordinae nouveaux ou peuconnus des pistacia (Homoptera: Aphididae) nouveau de L, Iran. Revue de Pathologie vegetale et d Entomologie Agricole de France, 36: 165-183pp. Farahbakhsh, GH. 1961 . A check list of economically important insects in Iran. Department of plant protection. Ministry of agriculture, Tehran. 153pp. Heie, O. E. 1980 . The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. I. General part. The families Mindaridae, Hormaphididae, Thelaxidae. Anoeciidae and Pemphigidae. Fauna Ento- mologica Scandinavica, 9: 1-236. Heie, O. E. 1986. The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. III. Family Aphidi- dae: subfamily Poterocommatinae & tribe Aphidini of subfamily Aphidinae. Fauna Entomolog- ica Scandinavica, 17: 1-314. Heie, O. E. 1992 . The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. IV. Family Aphidi- dae: part1 of tribe Macrosiphini of subfamily Aphidinae. Fauna Entomologica Scandinavica, 25: 1-188. Heie, O. E. 1994 . The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. V. Family Aphidi- dae: part2 of tribe Macrosiphini, Fauna Entomologica Scandinavica, 28: 1-242. Heie, O. E. 1995. The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. VI. Family Lachni- dae. Fauna Entomologica Scandinavica, 31: 1-217. Hodjat, S. H. 1981 . Two new aphids (Hemiptera: Aphididae) from Iran and keys to related Mid- dle. Eastern species. Journal of Natural History, 15: 365-374. Rezwani, A. 2001. Key to the aphids (Homoptera: Aphidinea) in Iran. Agricultural Research, Edu- cation and Extension Organization. 305pp. Rezwani, A. 2004. Aphids on Trees & Shrubs in Iran. Agricultural Research and Education Organ- ization, Plant Pests & Diseases Research Insitute. 270pp. Rezwani, A. 2010 . Aphids (Hemiptera: Aphidoidea) of herbaceous plants in Iran. Publications of Entomological Society of Iran, 557pp.

152 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﺸﺮه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻠﺪ 4 ، ﺷﻤﺎره 2 ، ﺳﺎل 1391 ، ( 153-141 )

Journal of Entomological Research Islamic Azad University, Arak Branch ISSN 2008-4668 Volume 4, Issue 2, pages: 141-153 www.entomologicalresearch.ir http://jer.iau-arak.ac.ir

Faunestic study of Aphids (Hem., Sternorrhyncha; Aphidae) in Kermanshah region

S. Ghahramani Nezhad 1*, M. Shayan Mehr 2, M. T. Tohidi 3

1- MSc. Student of Agricultural Entomology, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2- Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Crop Sciences, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 3- Plant protection Department, Institute of Agricultural Sciences and Natural Resources, Kermanshah

Abstract

Because of the importance role of these insects, the present study investigates Aphididae fauna on different host plants from different regions of Kermanshah (the City in the southwest of Iran) was studied during 2010-2011. The collected aphid specimens were kept in ethanol 75% and then mounted on microscopic slides for identification to species level. Additionally, in order to better identification of the aphids’ species, the host plants were collected and identified by professional botanists. The identified species of Aphididae were confirmed by professional experts in Iran. Altogether 25 species belonging to 13 genus of the family were collected and identified in different regions of Kermanshah. All species reported for the first time from Kermanshah. All identified species are kept as permanent microscopic slides in the entomology laboratory, department of plant protection, faculty of plant production, Sari University of Agricultural Sciences and Natural resources . The collected and Identified Aphididae are listed as follow: Acyrthosiphon gossypii Mordvilko ,1914, Acyrthosiphon malvae ssp. geranii Gillette & Palmer, 1929 , Aphis craccivora Koch, 1855 , Aphis euphorbiae Kaltenbach, 1843 , Aphis idaei Koch , Aphis fabae Scopoli, 1763 , Aphis punicae Pass , Aphis umbrella Boerner, 1950 , Aphis verbasci Schrank, 1801 , Brachycaudus (Acaudus) cardui (Linne, 1758), Brachycaudus (Acaudus) iranicus Davatchi & Rememaudiere, 1953 , Brach- ycaudus (Acaudus) tragopogonis Kaltenbach, 1843 , Dysaphis plantaginea Pass , Hyadaphis foeniculi Pass., 1860 , Hyalopterus pruni Geoffroy , Hyperomyzus lactucae Linne, 1758 , Macrosiphum rosae, Myzus persicae Sulzer, 1776 , Nasonovia ribisnigri Mosley, 1841 , Rhopalosiphum padi L., 1756 , Rhopalosiphum maidis Fitch, 1856 , Sitobion fragariae Walker, 1848 , Uroleucon cichorii Koch, 1855 , Uroleucon compositae Theo- bald, 1915 , Uroleucon sonchi Linne, 1767 .

Key words: Fauna, Aphid, Host plants, Kermanshah, Iran, Aphididae

* Corresponding Author, E-mail: [email protected] Received: 17 Oct. 2011 – Accepted: 31 Aug. 2012

153