Vedtak - Søknad Om Dispensasjon - Byggjeforbod Mot Veig - Gnr
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
EIDFJORD KOMMUNE Arkiv: GBNR-10/21, K2-L40 Arkivsak ID: 19/416 - 6 Journalpost ID: 2019005782 Saksh.: Pettersen, Louise C. Dato: 04.09.2019 Styre, utval, komite m.m Møtedato Saknr Eidfjord formannskap 09.09.2019 19/123 Vedtak - søknad om dispensasjon - byggjeforbod mot Veig - gnr. 10, bnr. 21 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Marianne Herland får dispensasjon frå arealdelen i kommuneplanen sitt forbod mot bygging i 100-meterssona langs Veig til å føra opp tilbygg til bustad i samsvar med søknad. Vedtaket er fatta i samsvar med pbl § 19-2. Grunngjevinga går fram av vedtaket. 09.09.2019 - Eidfjord formannskap Røysting: Samrøystes vedteke. Administrasjonen har oppdaga at det er skrive feil namn på søkjar. Rett namn skal vera Annette Myklatun Herland. Det vert med dette retta opp i vedtaket. FSK - 19/123 - Vedtak: Annette Myklatun Herland får dispensasjon frå arealdelen i kommuneplanen sitt forbod mot bygging i 100-meterssona langs Veig til å føra opp tilbygg til bustad i samsvar med søknad. Vedtaket er fatta i samsvar med pbl § 19-2. Grunngjevinga går fram av vedtaket. Desse har uttalt seg i saka: Fylkesmannen i Vestland Vedtak skal sendast til: Marianne Herland, Fylkesmannen i Vestland Endeleg avgjerd i: Formannskapet Saka gjeld: Marianne Herland har søkt om dispensasjon frå arealdelen av kommuneplanen for oppføring av tilbygg til bustad innanfor 100-metersbeltet mot Veig i Øvre Eidfjord. Tilbygget skal verta liggjande om lag 65 meter frå Veig si austre bredd. Området tilbygget er ønskt plassert i er LNF-område, og utgangspunktet i kommuneplanen sin arealdel er at tiltak som nemnt i pbl. § 20-1, mellom anna «tilbygging […] av bygning», ikkje vert tillate i inntil 100 meter frå vassdrag. Elva Veig er omfatta av denne føresegna, og det krevst difor dispensasjon frå planen. Vurdering: Etter pbl. § 19-2 kan det ikkje gjevast dispensasjon dersom omsyna bak føresegna det vert dispensert frå, eller omsyna bak lova si føremålsføresegn vert «vesentlig tilsidesatt.» Samstundes må føremonane ved dispensasjon vera «klart større» enn ulempene. Ordlyden «vesentlig tilsidesatt» syner at sjølv om omsyna bak føresegnene det vert dispensert frå kan måtta verta tilsidesette i ein dispensasjon, skal det ikkje skje i vesentleg grad. I vurderinga av formålet bak planen sin 100-metersregel, kan ein nok sjå til formålet med pbl sitt forbod mot tiltak i «100-metersbeltet langs sjøen og langs vassdrag», nedfelt i § 1-8. Eigentleg er dette forbodet berre gjenteke i kommuneplanen. Grunngjevinga for forbodet er, som det kjem fram i forarbeida (ot.prp.nr.32 (2007-08), å ta omsyn til «natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser.». I lagmannsrettsdommen LA-2015-197645 utdjupar retten at «formålet med bestemmelsene er å beskytte allmennhetens interesser, natur, friluftsliv og naturmangfold. Allmennhetens interesser er blant annet relatert til ferdsel, naturopplevelse og rekreasjon.» Forbodet har sjølvsagt samanheng med det faktum at mange ønskjer å byggja hus eller hytter nær sjø og vassdrag, og at dette fører til auka privatisering. Det fører igjen til at ålmenta sin tilgang til desse områda vert betydeleg avgrensa. Byggjeforbodet i strandsona er nok særleg mynta på bygningar, som er blant dei tiltaka som i størst grad privatiserer. Plan- og bygningslova si § 1-1 nemner ytterlegare berekraftig utvikling, langsiktige løysingar, samt konsekvensar før miljø og samfunn. Både individet og fellesskapet sine interesser skal takast omsyn til, og bruk av ressursar skal vurderast i samanheng med samfunnsplanlegginga. Det er vanskeleg å seia at ovannemnde føremål vert tilsidesette viss det vert gjeve dispensasjon i ei sak som dette: Øvre Eidfjord er ikkje urørd natur, men først og fremst ei landbruksbygd. Området rundt husa på bnr. 21 er innmark. Innmarka strekkjer seg nesten heilt fram til elva. Same situasjon har me heile vegen nedover til riksvegen. Tilgangen for ålmenta til Veig vert dermed ikkje avgrensa av eit tilbygg til eit eksisterande hus, derimot heller av at innmarksteigane ligg slik dei ligg langs elva. Heller er landskap og kulturmiljø relevante omsyn her. Kommunen kan likvel ikkje sjå at desse vert sett til sides ved ein dispensasjon til eit tilbygg til eksisterande bustadhus. Eigedomen vil framleis vera ein landbrukseigedom, og eit tilbygg til bustadhuset vil ikkje endra busetnadsstrukturen. Me føyer til at det kan framstå som om byggjeforbodet langs Veig i kommuneplanen sin arealdel truleg burde ha vore regulert noko annleis for Øvre Eidfjord enn utanfor bygda. Omsyna til natur, friluftsliv, landskap og naturmangfold kjem sterkare inn der Veig renn i meir urørd natur, både til fjells og lenger oppe i Hjølmadalen. Det kan neppe ha vore hensikta til kommunen å hindra alle byggjetiltak i 100-metersbeltet langs Bjoreio og Veig i Øvre Eidfjord, dersom det er ønskjeleg å oppretthalda noverande busetnad. Slik forbodssonene er i dag, vert ganske store delar av bygda omfatta. Veig er varig verna mot kraftutbygging. I kpt. 6 i kommuneplanen sin arealdel om bustad- og fritidshus I LNF-område heiter det at “nye […] tilbygg skal plasserast […] meir enn 100 meter frå verna vassdrag.” Me må gå ut frå at omsynet bak denne føresegna er ivaretaking av vassdragsvernet. Etter forskrift om rikspolitiske retningslinjer for verna vassdrag (RPR) sitt punkt 2, avsnitt 2 og 3, skal retningslinjene leggjast til grunn ved handsaminga av einskildsaker etter planer som er vedtekne i samsvar med retningslinjene, og kommunen bør ta omsyn til retningslinjene i sin forvaltningsverksemd. I forskrifta sitt punkt 3 vert det teke opp nasjonale mål for forvaltning av verna vassdrag. For å oppnå måla heiter det mellom anna at det må leggjast vekt på å gje grunnlag for å «unngå inngrep som reduserer verdien for landskapsbilde, naturvern, friluftsliv, vilt, fisk, kulturminner og kulturmiljø» og «sikre og utvikle friluftslivsverdien […]». Slik det kjem fram i merknadane til RPR «er Stortingets verneplanvedtak som hovedregel begrenset til vern mot kraftutbygging. I forbindelse med vernevedtakene har Stortinget gitt en generell henstilling om at en søker å unngå tiltak i verneplanvassdragene som reduseres deres verneverdi.» Vidare heiter det i merknadane til pkt. 3 at «Stortingets vedtak gir ikke videre retningslinjer for sikringen av de vernede vassdrag mot andre inngrep enn kraftutbygging, men i vedtakene ligger en intensjon om å sørge for at verneverdiene som er knyttet til vassdraget ikke blir ødelagt.» Vassdrag som er verna mot kraftutbygging er altså ikkje verna mot alle typar tiltak, men verneverdien til vassdraget er sentral i vurderinga av i kva slags grad andre tiltak enn kraftutbygging som kan skje. I denne saka er det snakk om eit tilbygg til ein einebustad, omkring 65 meter frå Veigs austre bredd. Slik NVE skriv om Veig, er vernegrunnlaget urørtheit. Vassdraget vert skildra som kontrastrikt landskap frå fjell til fjord med store kulturminneverdiar og viktigheit for friluftslivet. Det vert også nemnt at området er ein innfallsport til Hardangervidda. Sjølv om Veigdalen vart halde utanfor nasjonalparken, skal vernet av Veig ivareta dalen. Det er vanskeleg å sjå at tiltaket det er snakk om i denne saka vil påverka elva negativt. Veig er rett nok verna heilt til utløpet i Eidfjordvatnet, men landskapet og området Veig renn i i Øvre Eidfjord er eit heilt anna enn lengre oppe. Me er her ikkje oppe i Veigdalen, som er ein viktig innfallsport til Hardangervidda. Omsynet til friluftslivet spelar ikkje inn på same måte i Øvre Eidfjord, som er ei landbruksbygd. Bygningane her er først og fremst landbruksbygg av ulike typar. Når tilbygget i tillegg er såpass langt frå elvebredda og det mellom tilbygget og elva ligg innmark som ikkje vert påverka av byggjetiltaket, er det vanskeleg å sjå at dette øydelegg verneverdiane knytt til vassdraget. Fylkesmannen skriv i si uttale at dei ikkje kan sjå at vassdragsverdiane til elva Veig vert negativt råka ved ein dispensasjon i denne saka. Eidfjord kommune kan ikkje sjå at oppføring av tilbygg til bustad på gbnr. 10/21 strir mot forskrift om rikspolitiske retningslinjer for verna vassdrag, og heller ikkje mot omsyna bak føresegna i kommuneplanen sin arealdel sitt kpt. 6. At omsyna bak føresegna det vert dispensert frå ikkje vert sett vesentleg til sides er likevel ikkje nok til å gje dispensasjon. Spørsmålet er om fordelane ved dispensasjonen er «klart større» enn ulempene. Ordlyden i vilkåret tilseier at vanleg interesseovervekt ikkje er nok. Forarbeida til plan- og bygningslova, ot.prp.nr.32 (2007-2008), utdjuper at det må «foreligge klar overvekt av hensyn som taler for dispensasjon.» Det vil normalt ikkje kunne gjevast dispensasjon «når hensynene bak bestemmelsen det søkes dispensasjon frå fortsatt gjør seg gjeldende med styrke.» Ein lyt altså vega føremonane mot ulempene i denne konkrete saka. Søkjar skriv at dei søkjer om dispensasjon for å kunna riva eksisterande inngangsparti og byggja nytt tilbygg, som skal innehalda soverom, bad og gang. Bakgrunnen for søknaden må dermed vera å skaffa seg betre plass. Den eksisterande bustaden har eit areal på om lag 53 m2. Inngangspartiet som skal rivast har eit areal på 8 m2. Nytt tilbygg vert 32 m2. Til saman vil bustaden få eit areal på 77 m2. Kommunen har forståing for at det er ønskjeleg å byggja på eit lite hus. For eigarane er dette sjølvsagt ein føremon. Til bustadhus å vera er 53 kvadratmeter lite, og det vil nok vera meir attraktivt å bu i bygget dersom det vert opna for ei viss arealauke. Kommuneplanen sin arealdel opnar for større bustadar i LNF-område enn dette. Kommunen ser det som ein klar føremon om bustadane vert såpass store at dei er hensiktsmessige og ønskjelege å bu i: Kulturlandskapet vert betre halde i hevd om også bygningane vert vedlikehaldne og nytta. Me kan ikkje sjå at tiltaket vil medføra ulemper når det gjeld vassdraget. Til det er avstanden for stor og tiltaket for lite. Tiltaket kjem også i direkte samanheng med eksisterande bygningar, og vil ikkje føra til spesielt stor nedbygging av område langs elva.