Opem i Operetk:._a i w '}([a{\pwie

Krzysztof Penderecki Czarna maska

Premiera I Premiere 4 p aź dziernika I October 1998 DYREKTOR NACZELNY I GENERJ\! DllU'.CTOR Jerzy Noworo/ Czarna maska DYREKTOR ARTYSTYCZNY I ARTISTIC DJRECTOR Kai Bumann w I akcie I Opera in I Act

ZASTĘPCA DYREKTORA dis TECI-INICZNO-ADMI ISTRACYJNYCl-I TECJ-INICAL & ADMINISTRATIVE DIRECTOR Andrzej Gurda L IBRETTO Harry Kup/er, Krzysztof Penderecki wg dramatu 1erh arta f fa uplmanna

K IEROW ICTWO UZYCZ E i CONDUCTOR Kai Bumtmn

INSCE IZACJA , REŻYSE R f A I R Cl-I SCEN !CZ Y STAGE-SETT!NG, DIRECTI O A O JIOREOGRJ\PHY Krzysztof Nazar

S EN OGRAF IA I ET DESIGNER ~~~~}2}~~!! A Marek Chowaniec Sponsor strategiczny Opery i Operetki w Krakowie KOSTIUMY I COSTUME DESIGNER Zofia de /nes

Prap1·cmicrn ! World prcmiere: Salzburg_ 15 sierpnia I August 1986 Premiera polska I Polish premiere: l'oznaó_ 25 pażd7icrnika I Octobcr 1987 Krzysztof Penderecki

Urodził się 23 listopada 1933 roku w Dębicy. Kompozycję zaczął stu­ diować pod kierunki em Franciszka Skołyszewskiego. Studia kontynuuje na Akademii Muzycznej w Krakowie pod kiernnkiem Artura Malawskiego i Sta­ nisława Wiechowicza, i kończy je w 195 8 roku. Zostaje wtedy mianowany profesorem Akademii. W latach 1966-68 Penderecki jest wykładowcą w Yol­ kwang Hochschule fur Musik w Essen (Niemcy). W roku 1968 otrzy muje stypen dium w Niemczech w ramach wymiany studentów (DADD). Zostaje mianowany rektorem krakowskiej Akademii Mu zycznej w 1972 roku. Pierwszy publiczny występ Pendereckiego na arenie międzynarodo­ wej ma mi ejsce w 1959 roku na Festiwalu Wars zawska Jesie11, gdzie wyko­ nuje Strofj', jeden z trzech utworów za które otrzymuj e pi erwsze nagrody na 11 Ogólnopolskim Konkursie dla Mł o d ych Kompozytorów. Pozostałymi dw o­ ma utworami były Psalmy Dmvidll i Emanacje. W roku 1959 komponuje Tren ofiarom /-liroszimv, j e dn ą z najbardziej znan yc h i naj cZGŚciej wykony­ wanych kompozycji , za którą otrzymuje na grodG UNESCO. Tren z ap oc zą t­ kował pasmo su kcesów utworów na Domrn eschinger Musiktage w roku 1960, Polymorphii, Fo11ogra 111Ó\\' i Psalmu w roku n as tępnym , i w ro­ ku 1966, Plis/i wg .~w. Łukasza, pi erwszego wielki ego dzieła w karierze Pen­ dereckiego. Utwór ten zos tał napi sa ny na zamówienie Wcstdcutscher Rund­ funk w Kolonii dla uczczenia 700-lccia katedry w Munster, w której był po raz pi erwszy wykonywany 30 marca 1966 roku. W tym dniu narodził s ię nowy Penderecki. Wykonanie to stanowi punkt zwrotny w jego karierze, dzi Gk i niemu staje si<( najbardziej uznanym artystą od czasów fgora Strawińskiego. W na stC(pn ym roku komponuje i wykonuje kolejne wielkie dzi e ło chóralne Dies !me, znane równie ż jako Oratorium Oświęcimskie. W Jatach 1968- 1969 Pend erecki pisze swoją pi erwszą operę , Diohlr z Loudun na zamówienie Opery w Hamburgu, gdzie ma miejsce premiera w roku 1969. Od tego czasu dzieło to było wiele razy wykonywane, transmi­ towane przez radio, telcwizjC( i wydawane na płyt a ch. Kol ej ne wielkie d zie ło Pendereckiego to Jutrznia. Pi erwsza część kom­ pozycji, Zlo::.enie du g rohu, mi a ło premierę w kated rze w Altenbergu w 1970 roku. Część druga, Zmllrfw1'Clnrsta11 ie, miała pre mierę rok późn iej w kate­ drze w Munster. Wtedy na zamówienie ONZ pisze kolejne dzieło oratoryjne, kantat<( Kosmogonia. Pr e mier ę utworu u świet nili swoją obecnością prezy­ denci, członkowie rodzin królewskich, i premierzy, a d z i eło powszechnie okrzykniC(to bły s kotliwym i nadzwyczaj oryginalnym. W roku 197 1 kompo­ nuje De natum sonoris li dla Zubina Mehty. Dzieło to oparte zosta ło na utwo­ rze o tym sa mym tytule, napisanym w 1966 roku. W ro ku 1988 Pc11 deree k1o tr1:y111 uj c n;1grodc; Grammy Na tional Aca­ W roku 1972 Penderecki rozr oczyna kari er<; jako dy rygent. Od te g oż ou dc my o f Rccording Art s and Scicnccs za li Koncert 11 iolu11 c::.elo 11T. nagra ny ro ku dyryguje najwi ę k szy mi orki estrami ś wiata. W latach 1972-78 Krzysztof Penderecki jest profesorem na Ya le Uni­ dl a wytwórni ER!\TO / M ś c i s l< l\ve m Rostror owiczcm jako :-.o li s t ą . W li sto­ ve rsity School of Music. padzie 1989 Lonn fV13a zcl dyryguje 11 - srn 1 /on ią. Adogio, n a ri sa n ą na D11\1Ó­ \V ICnic rz~t clu fra ncuskiego z okazji dwóc hsetl ecia Rewolu cj i francuskic_1. Penderecki koń czy swą I Sim/oni!( w 19 73 ro ku i osobiśc i e dyrygu 1e jej ś wi a t o w ą prapremi e r ą w Pctcrbo rou gh (Anglia). Ponadto komponuje Ca;,_ l'rap rcm1cr<1 C/ \\,artcj opery Pcmk rcc kicgo. Uhu Kuilu (wg Alfreda Jarry'ego ) ma 1111 cj see Ci lipc a I 991 roku Operze Monach1.1 skicj. fi c~ 1111 Cunticorum Sulomonis i pi sze ivlagnijicot, jedno z naj wa 7ni ejszych w Pre miera ,C..;/nfimil'flr odbywa sic.; w War ... z:11.vic 16 lu tego 1992 ro ku d z i e ł na bas solo, zespół wokalny, dwa chóry mieszane, chór chł o ri ę cy i or­ w wyknn aniu Sin fo nii Va rsnvia pod batu tą ko rnpo7ytora . Utwór ten 10 ... ta jc ki es tr ę. zost a ł narisany dla uczczenia 1200-l ec ia katedry w Sal­ 1w n0\rnic wykonany w ma ju 1992 roku pr1eL muzyków Ork ies try Fil adc l lij ­ zburg u. Premiera utworu od b y ł a s i ę na festiwalu Sal zbursk im w 1974 roku sk ic i i, tego samego dnia. 1w \\'orl d Expo ·92 \.\ Sc \\' i łli. Kule.pia nowa kom ­ pod b a tut ą samego Pendereckiego. pozycja Pe ndereckiego. !3<'11t'dica11w.1 /)0111ino. na chór mqsk i 1L·gu premiera o ! była si~\\ ocrnu1 Jt)lJ." ru l-. u \\grudni u 9 1) fi.\ rq j ..,J...ą ba ł r y ż u. Dni a 11 stycznia 1983 ro ku , Penderecki dyryguj e prap re mi e r ą swojego I 5 odb\'la ... 1c.; p1;iprcm1 era I 1111 /i111i1 / Ork 1c"l \fonach i pllll uq 11 Koncert u wio/011cze/01n :go, z towarzyszcn iem Fi I harm on i ków Beri i1 isk ich sa111cgo kt•mpl 1: lo ra .)/l'i/11 1111 ·" IOl l i solisty M ś ci s ław a Rostropowicza. Kol ejne utwory to Kon cert altó1tiw11T !'remiera LJr1 11 11 Jlni=t 1/i1111 . ut11nru napisanq,• o 11•1 Li t (p remi era 24 lipca 1983 roku w Caracas) i Polskie Requie111 , któ rego premie­ kro1ol1m\. mlh,J;1 . ie.; lJ „1vc1ni• 1 llJl)7 roku 11 Jcnllol1111i c \\' lu t\ 111 JlJ9~ );11 ra odbywa sic; 28 wrze ś ni a 1984 ro ku. Utwór ten z o s t a ł napi sa ny na zamó• PL'IKkrci.:(1 uti 1; mal n:igru~I~ ( ry '> lsk \ ii.: f>rc1111c1a 11ajnu w..,Lcgo ut1\ Pc mlcrL'l­ ic •c zna_id uj e się na afiszach koncert owych filharmonii na ca ł ym ś w ie c i e od czasu J..i..:gll /fr1111111 du i11 Ił i11( fru. <;kt >!llpnnP\I ancgo dla UL'IC/cni•1 tvs1;1clcc 1;i premi ery. ( ida1isl..:a . odbyła '>le.; IS pa/d/li.:r111ka 1997 roku . Św i a to w a premi era trzec ie.i opery Penderecki ego. C:::.am ej maski, opar­ Pra1\: ko11J111e na.111111 vcgo ut11 ll!R ( l'<'du_ odb:; In sic.; ' lqKu 199:\ te.i na sztu ce Gerharta Hauptmanna, by la punktem kulmin.acyjny m Fe­ roku na Hach r ·... t I\ ;il \\ r ugL'll\.' \\ stanic Oregon. Picn\ S/L' curopc1skiL \ \ - sti walu w Sal zburgu w 1986 roku . Zaraz po niej na s t ę puj <1 wykonani a w Wi ed­ ktHld \ tJl)2 n1k u JC'>l dy rdtorcrn arty„ty C/11\ m I L'st111 :il u ZJi 60 urodzin Mścisław a Rostropowicza. Vcni Creator. równi e ż na chór a cap­ ( ~1sal-.;~1 ' \ an .lua11 IPt1L'r\ll R1c1 1) \h 111/cs111u !t)tJ7 rok u K r 7\~1 1 of IJc11d1.· · pe lla , Penderecki dyryguj e sa m podczas urocz.ysto śc i na dani a doktoratu ho­ r·cck. i 1< ... wt dyr..:ktorcrn 111u11L/ll)111 ~111fo1111 \ 'ar~m 1a . noris ca usa Uniwers ytetu Madryc ki ego w kwietni u 1987 roku. W tym sa­ mym rok u otrzymuj e Nagrodc; Ka rl -Wo! fa z r ą k lzrad skiej Funcl acj i Wo!fa . Jn the ycars betwcen 1972 and i 978, Krzysztof Penderecki wa~ a profcssor at the Yale University School of Musi c .. Krzysztof Penderecki Penderecki cornpleted hi s S1 •111pli on1· ,"f\lo I 111 1973 and personally conducted the world prcrnierc at Peterborough in England. ln addition. he cornposed Canticum Cantico!'um Sa/0111011is. And he wrote Magn!ficut, one Bom on Novcmber 23, 1933, rn Dębica , Poland, Krzysztof Penderecki of his most 1111rortant works for solo, vocal ensemble, two 1111xed cho11_-s, began studying com position under Francisze k Skolyszewski. He later studied boy's cho1r, and orchestra. lt was wrillen to commemora~e the Twelfth at the Cracow Conservatory under Artur Malawski and Stanisł aw Wicchowicz Centenary of the Salzburg Cathedra!. and Penderecki Jmnsell conducted the and graduatcd in 1958. He was thcn appointed as a professor at the world rremierc al the Salzburg Fcstival in 1974. Conscrvatory. Bctween 1966 and 1968, Penderecki was a lccturer at the Penderecki 's second st age work , Pa„adisc Los t - the Sacra Volkwang Hochschulc fi.ir Musik in Essen, Germany. In 1968, he rcc eive d Rapprescnta;:ionc is based on a libretto by Clmslopher Fry after Milton lt a grant from the German Acadernic Exchange Organisation - DADD. He had 1ts premicrc at the Lyric Opera in Chicago on Novernber 29 .. 1978. In was appointed rcctor of the Cracow Conservatory in 1972. January, 1979, Penderecki conducted a st3ge rroduction of Porndisc Lost at Krzysztof Pendereck i 's first pub I ie appearance on an intcrnational lcvcl the Tcatro alla Scala in Milan and, having been invited by Pope John Paul Il , wa s in J 959 at the Warsaw Autumn Festival. There he performcd Struphen, one (Tavc a conecn at the Vatican. The world rremicrc of Penderecki 's Conct!l"to of thrcc works for whi ch he rcceived first prizes at the 2nd National Young fur Vio!in and Orchestro No. I took place in Basie 1n April , 1977 with Isaac Comroscrs Competition. The othcr two works wcre Psalms o{ David and ·Stern as the soloist. Zubin Mehta conduetcd th e first performance of the Emu nu I io11s Srmefw 111 · No. 2 in New York on May I , 1980, and also at the Salzburg and In 1959, he composed Threnodrful' the Victims u/Himshima. For this, Lucernc fcstivals while touring Eurore one of bi s bcst known and most often pcrformed compositions, he received Te Deum , wrilten in 197911980 for solo , choir, and orchestra, \Vas the UNESCO prize. Th is piece was followcd by a series of success: in 1960 conducted by Penderecki al its world prcmiere in Assisi during the surnrn_cr al the Donaucschinger Musiktage with Anaklasis, the following year with of' 1980. [n 1981. il was perlormed rn New York, Berlin, Warsa w, and Pans. Pof\'lnorphirt, Pho11ogm111s, and Psa/111. and in 1966, St. Luke .5 Passion, the On January I I, 1983, Penderecki conducted the prem icre ofhis Concct"lo/ol" fir st major work of hi s career. This pi ece was commissioned by the West Cl!flo ond Orcliestrn No. 2, rerformed by the Berlin Philharmon1c w1th (_jcrman Radi o in Cologne to celebrate the 700th annivcrsary of the Munster Mstislav Rostropovich as the soloist. lt was followed by the Concc„10 for Cathedra! in which th e piece was first perforrned on March 30, 1966. On this Violo and 01"Chcstrn which had its world prcmiere on July 24, 1983 in Caracas da y, Penderecki was reborn the performance rnarkcd a turning point in his and by the Pofish Requiem. The Requiem had its prernicre on Septernbcr 28, carcer making him the most acclaimcd arti st since Igor Stravinsky. 1984 and was commissioned by the Wiirtemberg Radio and State Theatcr to The f'ol lowing year brought the com position and rerformance of another cornrnemorate the forti eth anniversary of the end of World War li. Thi s major major chora I work, Dies Irae, known also as the Auschwitz Oratorio. cboral work has becn in the programs of intcrnational conccrt halls since its In 1968-69, Penderecki w role hi s first opera, The Devils of Loudt111 , de but cornmissioned by the Hamburg State Opera whcre it had its world premiere The world prcrniere of Pendcrecki 's third opera, The Black Mask, bascd in 1969. Since then, thi s work has bcen procluced numerous timcs, has been on the play by Gerhart Hauptmann, was the focu s of attention at th e J 98ó broadcast, tclevised, and released on record. Salzburg Fe stival. Jt was immcdiately followcd by performanccs in V1cnna Utrenya was Pendcrecki 's ncxt major work. The first part of this and the first U. S. performance took place at the Santa Fe Opera dunng the composilion, The Entmnbment of Chris/, premiercd at the Altenbergcr sum mer of J 988. Cathedra I 111 1970; the second part, The Resurrection of Chris!, premiered Jn March 1987 Pcnderecki's Song of Chernbim for a cappella choir one ycar lat er at the Cathedra! of Munster. He then wrote anothcr oratoria! was premiered at a ga la concert g1vcn in Washington D.C. on the occasion of work, writtcn 111 1970 for the United Nations, the cantata Cos111ogo11ia. The Mstislav Rostropovich's 60th birthday. Veni Creator, also for a cappella cho1r. prcmiere was marked by the prcscnce of presidcnts, royalty, and prime was conducted by Penderecki himsel f w hen he rcceived an honorary doctora te ministers, and the piece was lavishly praised as a brilliant and extrcmcly from the Univcrsity ofMadrid 111 April 1987. That sa me year, he rece1v ed the original work. [n 1971 he cornposed the De natura sonol'is No . 2 for Zubin Karl-Wolf Award from the lsracl Wolf-Foundation. Mehta. The work is bascd on a piece of the same tit le, composed in 1966. In 1988 Penderecki received a Grammy Award from the National ln 1972 Penderecki bcgan his conducting carccr. Since that year, he Academy of Recording Arts and Scicnces for his Concerto /o„ Cel/n Nu .2. has bccn seen on the pocliurns of the most important orchcstras of the world. M. Rostro-povich as soloist, and recorded by ERATO. In Novcmber 1989, Lori n Maazel conducted Penderecki 's S1mphonr No. 4. Adagio, comm iss ioned by th e French Governmcnt for th e bicentennial of the French Revolution. The prem iere of Penderecki 's fom1h opera, King Ubu (ba sed on A Ifrecl Regina Chłopicka Jarry), took pl ac e on July 6. 199 J at the Munich State Opera. The premiere of K. Penclerec k1 \ Sin/imiellu took place in Warsaw on Fcbruary 16. 1992 wi th th e Sinfonia \/arso ia under the eomposer's baton. This work w•1s perform cd again in May, 1992 by th e rnusicians of the Phtl,1c!cl1·hia Sympl1on_ Orchestra and, on the same day, in Scville during the World Expo '92. Anotlicr rc1.:en t eompos ition, 81'11cdica11111s Do111i11u: for n male a cappella choir was performcd for the fi rst time in April 1992 at the F:aster Music Fcstival in Luccmc Czarna maska Penderecki \ Simphoni· No 5 had il s world prcmicre on August 15 .. ekspresjonistyczna wizja tańca śmierci 1992 in Seoul. In 1992 Penderecki fini shcd hi ~ F/11rc Co11ccno dedicaled to Jean-Pic1Te Rampa I - the first performance by Jean-Pierre Rampa I took place on January 11, 1993 in Lau sanne with Orchcstrc cle Chambrc de Lm1 sannc under the composer's dircction. Jn August 1992 K. Penderecki finishcd his Brnedictus for a cappellil ehoir for Maestro Lorin Manel The prem1 erc of Pcnderec ki 's So11c/11s, the fi na! part of the , look plil ce in Opera Czarna maska Krzysztofa Pendereckiego to wielki meta­ November 1993 with the Stockholm Royal Phtlh annonic. foryczny obraz tańca śmierci, w którym w swoisty sposób ożywa groza In 1995 Penderecki lini shed hi s Violi11 Concfflo No.] written for Anne średniowiecznego danse macabre, czy późniejszych , pełnych teatralnego Sophie Mutter. lt was prcmiered in June 1995 In Lei pzig with MDR Orches tra patosu przedstawień tryumfu śmierci. Jako temat, danse macabre - po­ concluctcd by \1ariss Jansons. December 1995 witnessed th e preini cre of dobnie jak opowieść o trzech umarłych i trzech żywych - pojawił się w okre­ Penden~cki's finished Srn1plwnr No. 3, performed in MuniclJ wit h the Munich sie późnego gotyku. Podejmowany głównie w sztukach plastycznych, choć Phi lhannonic Orchestra und er the bil ton of the composcr. nieraz zaopatrzony w komentarz słowny. akcento w ał równość wszystkich In Decembcr l 996 Krzysztof Penderec ki completcd his new work , wobec śmierci i marnoś ć dóbr doczesnych Wraz z licznymi Artes morien­ Sc1•e11 Ca/es o/ Jerusa/e111, which will close the celebrntions of 3000 ye ars of di - podręcznikami dobrego umierania, które zawierały wiele drastycz­ .Jerusa lcm. It s world prcmicre was held on 9 January 1997 1n .Jcrusalcm . In nych szczegółów, budził lęk przed momentem śmierci i czekającym czło­ February 1997 he Wils awardecl th e C1ystal Award in Davos, Switzcrland. wieka Sądem. Kolejne, graficzne i malarskie przedstawienia śmierci - po­ The world prcmiere of Pend erecki 's H111111 ro St Danii/ took place on 4 Octobcr cząwszy od francuskich średniowiecznych drzeworytów, poprzez s~ynne 1997 111 Moscow. The piece was commissioncd by Channel Si x of Moscow interpretacje Boscha. Durera, Holbeina czy Bruegla, a na powstałym w na­ Tclcvision to mark th e 850 years of Moscow. Pendereck i 's most recent work. szej epoce dziele Edwarda Muncha Totentanz sk ończy wsz y - pokazują the !-!_111111 to St. Adulhert, was writtcn to mark the millennium ofGdai1sk and Jak bardzo temat ten fascynow a ł artystów r óżnych epok Ueden z najbar­ will be premiercd on I8 October 1997. dziej znanych polskich obrazów tań ca śm i e r ci z wi erszowanym komenta­ The world premiere of Penderecki 's new work. th e , took pince rzem znajduje się w krakowskim K oś ci e le OO Bernardynów) 1nJuly 1998 at the Bach Festival in Eugcne, Oregon. Th e European prcmiere W muzyce, temat śmierci i S ądu nad człowiekiem związan y był w tli be held as part of the Krzysztof Pendereck i Fcsti va I on 5 October 1998 in przede wszystkim z gatunkiem requiem , szczególnie z interpreta cją litur­ Cracow, Poland. gicznego tekstu średniowiecznej sekwencji Dies irae i responsorium Libe­ Penderecki is the pnncipal gucst conductor of th e Nordcleutse her ra me. Domine Jednak motyw t a ń ca śm ierci i wizja zagłady pojawiała s ię Rundfunk Orchcstcr in Hamburg and the Mitteldeutscher Rund funk Sin fo nie także, choć w inny sposób, w utworach świeckich. wystarczy wspomnieć Orchestcr in Leipzig, and from 1992 the artistic direc tor of the Cnsals Festival Taniec szkieletów Saint-Saensa, czy o s tatni ą część Symfonii fantastycz­ in San Juan, Pu erto Rico. In Seprember 1997 Krzysztof Pendereck i bcca mc nej Berlioza . Jako przykła d z n a czącyc h interpretacji tematu w wieku XX the mu sical clirector of the Sinfonia Varsovia orches tra. może służyć oratorium La danse des morts Honeggera ( 1938), czy opera Le grand macabre Ligetiego (1978) Czarna maska Krzysztofa Pendereckiego oparta jest na sztuce Gerharta Hauptmanna pod tym sa mym tytułem (Schwarze Maske 1928), pochodząc e j z mało znanego, późnego okresu t w órczośc i pisarza, sztuce wydanej wraz z drugą jednoaktów k ą Jazda czarownicy (Hexenritt) pod wspólnym tyt ułe m Strachy (Spuk) . Z e t kni ęc ie się Pendereckiego ze sztu­ ką Hauptmanna po prze d z ił okres po szukiwa ń odpowi edniego tekstu w krę­ gu sztuk naturalistycznych, symbolicznych, czy ekspresjonistycznych, ta­ kich jak Pa nna Jul!a Strindberga (twórcy Ta ń ca · mierci) , Ża łoba przystoi Elektrze O'Neila, Mistrz i Ma łgo rz a ta Buł hako w a, czy wreszcie Faust Go­ ethego. Jednak dopiero dramat Hauptmanna w ywo t a ł u kompozytora nie­ zwykle silny rezon ans. Wa ż ne b y ło t a kże to, że sztuka t nie wym ag a ł a tworzenia odrę bn ego libretta. H uptmann, znany bardziej jako twórca dramatów naturalistycz­ nych (Samotni, Tk acze), czy sztuk bliskich symbolizmowi, ro zgryw a j ąc yc r 1 się w świe ci e na p ó ł b aśniowy m , w poetyce snu i marzenia (Zatopiony dzwon), uk a z ał w Czarn ej masce i nn ą stron swej os obowo śc i ( p i s ząc o tym nurcie twór czośc i pisarza . R Mi ch aelis tytułuje s wą k s i ąż k ę Der Schwarze Zeus - G. Hauptmann zweiter We g' . W kolejnych dramatach pojawia się bowiem coraz więcej obrazów pe ł ny c h grozy i niesamowito ­ ści, w których wieloznaczn e, cierpiąc e postacie, p ozo stają bezsil ne wo­ bec mocy taj emnych sil. Przedstawiana rzec zyw isto ść ulega deformacji, a uczucia wyolbrzymieniu, co silnie w iąże teatr Ha up tmanna z eks presjo­ nizmem, w którym rządzi dramaturgia hiperboli, a znaczenia obrazów pod­ po rządk o w ane sąjedyn em u super-znaczeniu - śm ierci . Tak ż e posługiwa­ ni e się mask ą i elementami pantom imy, antytetyc znoś ć i zespalanie ele­ mentów ró żneg o pochodzenia (łąc z e nie patosu i ekstazy z w ulg a rno śc ią , poezji z pro zą , lirycznego wyznania z krzykiem itp.) pod k r eś l a ten z wią­ ze k, g d y ż jak pisze lvernel: o ob o wo ś ć ekspre sjonistyczn ą os iąga s i ę w roz­ darciu i poprzez nie, w wyniku gwa łt ownego przechodzenia od j ednej skraj­ n oś ci do drugie/. Hasenclever w roku 1920 we ws t ępi e do swej sztu ki Ludzie (Die Menschen) , traktowanym jako jeden z manifestów programo­ wych eksp re sjon izmu , tak o kre ś la ł zadania dr matu Niech widz teatralny spróbuje p rze nie ść i ę w ś w ia t tej sztuki. niech odczuje w g łę b i samego siebie magiczny łańcuch krwi i sza le ń s twa , miło śc i , nie nawiśc i , gniewu, zac hł a n no ści. potę gi pienią dza i kłamstwa. Niech przeczu;e na widok tych cierpień p rze kleństwo narodzin. rozpacz śmierci( .. ) Zadaniem sztuki nie jest wzb udzać powsze chn ą zgod ę. le cz wstrząsa ć 3 . Czarna maska Gerharta Hauptmanna, na której jest oparta opera Pendereckiego, to jednoaktowa , rozbudowana scena dramatyczna , w któ• rej punkt ci ężk ości prz e sunięty jest z akcji na pe łne rosnąceg o napi ęci a sytuacje poprze d z a j ące z bl iżającą się nieubłag a nie katastrofę . Sytuacje i wypowiedzi postaci są w aż ne o tyle, o ile odsłaniają one ich wewn ętrz ny świat. splątan e wątki indywidualnych lo só w. Przedstawiona sytuacja sceniczna to pozornie konwencjonalne spotkanie grupy osób na proszonym obiedzie w domu burmistrza Schulle­ ra i jego pięknej żony Benig ny. Ale postaci te są także symboliczną repre- Si/vanus Schuller zentacją całego społeczeństwa. Spotykają się tu bowiem ludzie różnych wyznań - hugenot, jansenista, ewangelik-luteranin, katolik, żyd, wolnomy­ śliciel, różnych szczebli hierarchii społecznej - szlachcic i mieszczanin, dostojnik kościelny i pastor, słudzy i pozostający poza nawiasem społe­ czeństwa zbiegły niewolnik; wreszcie - ludzie różnych ras. Główną bohaterką jest Benigna. Jej świat wewnętrzny zdomino­ wany jest przez gwałtowne, często sprzeczne uczucia. Johnson wywołuje w niej przede wszystkim obłędny strach Jest on połączony z nienawiścią do prześladowcy, który zniszczył jej życie, zabił z chciwości męża i jest wcieleniem wszelkiego zła Równocześnie jednak, na widok listu od niego, porwana falą wspomnień Benigna jest gotowa zerwać wszelkie więzy , by zobaczyć jeszcze raz człowieka , który niegdyś ją zafascynował, opanował i uzależni/ fizycznie. Jego władzę nad sobą wciąż jeszcze pamięta i czuje. W stosunku do Schullera przeżywa poczucie winy. Ukrywa bowiem przed nim swą przeszłość, zdając sobie sprawę , że odsłonięcie tajemnicy może zburzyć jego życie . Benigna przez chwilę pragnie wprawdzie prze­ błagać Schullera i cały świat za swoje grzechy, ale rezygnuje z walki z prze­ znaczeniem. Otaczające ją inne postaci są przyczyną przerzucania się ze skrajności w skrajność radość królowania, potrzeba podziwu i poczucie przewagi, władzy nad otoczeniem zamienia się na paroksyzm wstrętu, gdy otaczające postacie zdają się być nagle wykrzywionymi, fałszywymi ma­ skami Jedynym zjawiskiem prawdziwym jawi się śmierć. W operze kulminacje wyrazowe tworzą dwie wielkie sytuacje dra­ matyczne spowiedź-wyznanie bohaterki i scena jej szaleństwa. Benigna wprawdzie przeżywa chwilową tęsknotę za "inną egzystencją i świętą mi­ łością", lecz wszystko pochłonie wszechogarniający ją strach, który dopro­ wadzi do destrukcji osobowości , obłędu i tajemniczej śmierci Jej los doko­ na s ię wśród postaci, które sama określi jako: potworne maski i mizdrzące się. ględzące, mlaskające trupy Nie wiadomo czy jej śmierć, która ma miej­ sce za s c eną, jest ucieczką poprzez sam_obójstwo w prawdę śmi e rci, ofia­ rą p rzebłagalną za grzechy, wypełnieniem zemsty przez Johnsona, czy też ś miercią od zarazy Przyczyną sprawc z ą katastrofy jest Czarna Maska, której w t a r g nięcie na scenę budzi przerażenie: Maska ( .) jest przede wszystkim znakiem czy symbolem tej czyhającej obok siły zewnętrzne;, która w każdej chwili może zmienić naszą wewnętrzność, (. . .)jest to jakaś 4 potęga pozaludzka czy nieludzka - pisze Maria Janion . Maska przekazu­ je niepewność i groźbę nagłych zmian nie do przewidzenia, których po­ dobnie jak śmierci, człowiek nie jest w stanie znieść Wtargnięcie maski uwalnia to, co dla utrzymania stałego porządku było dotąd na uwięzi - 5 dodaje Bataille . Opera Pendereckiego mimo koniecznych skrótów tekstu słowne­ go, dokonanych we współpracy z reżyserem Harry Kupferem, zachowuje niezwykłą konstrukcję świata przedstawionego sztuki. Jest on skompliko­ wany i wieloznaczny, rozgrywa się w wielu wymiarach i na wielu płaszczy­ znach. Mosko Podstawowe dwa wymiary to: sfera rzeczywistości obejmująca tak okoliczności zewnętrzne jak wewnętrzny świat człowieka i sfera nadreal­ na , sfera działania tajemnych mocy determinujących ludzki los. Z tymi wymiarami wiąże się konstrukcja przestrzenna Na scenie ukazane jest przez cały czas wnętrze domu burmistrza Schullera, jednak przestrzeń teatralna, istniejąca poza sceną, jest w jakiś sposób wciąż obecna. Do wnętrza wdzierają się bowiem z zewnątrz: muzyka czarnego karnawału, kurant dzwonów, wołania i okrzyki przerażenia, kolejne znaki tajemnych mocy zapowiadające zagładę, wreszcie postać Czarnej Maski. Nie wiado­ mo, kim ona jest naprawdę: postacią karnawałową, zbiegłym niewolni­ kiem, aniołem-mścicielem, czy wcieleniem morowej zarazy i śmierci . Wielowymiarowa jest także konstrukcja czasowa. Czas scenicz­ ny to godziny południowe pewnego lutowego dnia roku 1662, okresu po wojnie trzydziestoletniej - jednak nie o nie tu chodzi. Stopniowo odsłania­ ne tragiczne wydarzenia z prz eszłości, których nie można odrzucić ani zapomnieć, stanowią zarówno klucz do zrozumienia teraźniejszości, jak i zagrożenie na przyszłość. Krzysztof Penderecki muzyczno-scenicznymi środkami wydoby­ wa i potęguje złożoność, gwałtowność i apokaliptyczny wymiar tego współ­ czesnego danse macabre. Rzeczywistość wewnętrzna postaci , która w sztuce Hauptmanna ukryta jest pod powierzchnią tekstu słownego i po­ zostawiona w dużym stopniu wyobraźni widza, dopiero w muzyce uzysku­ je swój pełny kształt. Można nie rozumieć ani słowa tekstu i dać się wcią­ gnąć w ten obłędny świat muzycznej Apokalipsy. Kompozytor na użytek tego jednego utworu tworzy charakterystyczny, wewnętrznie spójny, choć operujący heterogenicznym materiałem język muzyczny (choć jego po­ szczególne elementy pojawiały się już wcześniej i będą stosowane także później) . NarraCJa muzyczna zostaje zdominowana przez ruch i rytm. Prze­ ważają przebiegi o zmiennych metrach, a ostre akcenty i bogate figury ruchowe dają wrażenie ciągłego gorączkowego przyspieszenia Konstruk­ CJe rytmiczne są pełne kontrastów: od pełnego uporządkowania bliskiego marszowości do odcinków ad libitum. w których szybkie repetycje figura­ cyjnych fraz powiązane są często skomplikowanym kontrapunktem . Kon­ trasty fakturalne, ostra sekundowo-trytonowa harmonika i specyficzne środ­ ki stosowane w partiach orkiestrowych potęgują napięcie i prowadzą do kolejnych wybuchów emocji. Dramaturgia i forma całości opery jest inna niż w sztuce Haupt­ manna , który tak wypowiadał się na temat dramatu Idealny dramat jaki chciałbym stworzyć nie mia/by żadnego rozwiązania , żadnego zakończe­ nia, mówił też o dramacie walki, która się nigdy nie kończy i podczas której przeciwnicy w ramach danych przez autora znajdują się w stanie najwyż­ szego napięcia. Taka koncepcja formy była niemożliwa do przyjęcia dla Pendereckiego preferującego formę muzyczną zamkniętą o Jasnym pla­ nie dramaturgicznym, w którym kolejne napięcia prowadzą do kulminacji Benigno i ostatecznego rozwiązania. Zaistniała więc konieczność zmiany zakoń- czenia sztuki. W operze, po śmierci Benigny, burmistrz Schuller nie znaj­ Czarna maska Krzysztofa Pendereckiego - ów mikrokosmos_ opery duje, jak w sztuce, pocieszenia w ramionach swojej kochanki, obłąkanej tworzony przez muzykę, ale także przez słowo i obraz, gest 1ruch, sw1atło Dagi, lecz w geście rozpaczy popełnia samobójstwo, sam rozwiązując swój i cień - jest równocześnie symbolicznym przedstaw1en1em całej złozono­ los. W finałowym korowodzie śmierci, w którym powracają motywy mu­ ści świata, reprezentuje uniwersum Operując środkami kontrastowymi, zyczne wstępu, a Czarna Maska prowadzi na zatracenie postaci dramatu, wyolbrzymiając , intensyfikując uczucia i emocje, podejmuj_e .kompozytor następuje ostateczne r ozw iązanie - świat się rozpada, pozostaje totalny problemy uniwersalne: tolerancji i nieto.leranCJI, winy 1~ary , msc1c1ela 1.ofiary, chaos. Jedyny ocalały świadek wydarzeń to Perl, mityczna po s tać Żyda­ miłości i nienawiści, a przede wszystkim c1erp1en1a 1sm1erc1. Znajdują on_e Wiecznego Tułacza. swój wyraz w tej szczególnej koncepcji ekspresjonistycznego teatru, w kt?­ Warto zw rócić uwagę na Jeszcze jedną re lację między tekstem rej nikt nie istnieje sam dla siebie. Istnieje wył.ączn1e zagma'.wany, wspol­ sło w nym sztuki, a ję zy kiem muzycznym opery. W sztuce, w tekst monolo­ ny los , w którym człowiek rozpaczliwie próbujący przełamac barierę .wła­ gów czy dialogów pisanych prozą w potocznym j ę zyku niemieckim (także snej samotności niesie zawsze na sobie ciężar przeznaczenia innych 1 na­ z krótkimi replikami w j ęz yk u francuskim). wplecio ne są fragmenty poetyc­ wet pędząc na zatracenie nie może się od niego uwolnic. kie niemieckich chorałów i psalmów (np. O Haupt vol! Blut. Aus tiefer Not) i zwroty z liturgicznych tekstów łacińskich (np Paternoster). Ta koncepcja heterog e niczności warstwy języ kowe j zostaje zastosowana t ak ż e przez Pendereckiego w języku muzycznym opery. W Czarnej Masce w tok nar­ racji z o stają włączone p ez kompozytora obszerne cytaty melodii chora­ ł ów ewangelickich (dot kstów zawartych w sztuce Hauptmann a): cytaty z w ł asn ych utworów - sekwencji Dies irae z Polskiego Requiem i począt­ ku Te Deum. cytaty barokowej muzyki tanecznej XVll wieku (ś ląsk iego lutnisty E. Reusnera). a nawet cytat popularnej piosenki (Es ist ein Monch). Niektóre wymienione wy żej struktury muzyczne pełnią w Czarnej masce s z czególną funkcję . Na przykład cytaty chorałów stanowią odwo­ łanie si ę do utrwalonych przez tradycję znaczeń i symboli odnoszących do sfery sacrum. Jednak sposób ich zastosowania zawiera w sobie pew­ ną s p rze czność typową dla ekspresjonistycznego teatru , gdyż równocze• ś n i e pełnią one swoją funkcję i Jej zaprzeczają Przykładem może być tutaj cytat chor ału Aus tiefer Not pojawiający się Jako melodia dzwonów, rozpoznany i pod j ę ty przez osoby znajdujące się na scenie. Dla większo­ ści postaci funkcjon uje on jako pieśń religijna, odnosi do świata modlitwy, a więc odbierany jest zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Dla Benigny, a także dla służąc ego Jedidii, melodia ta Jest znakiem złowrogiej prze­ szłości , wspomnieniem zła, które wywołuje poczucie zagrożenia . wstrząs Przypisy i strach. Podobnie cytat c h orału O Haupt vol! Blut znany z bachowskiej Paspjako najżarliwsza. najbardziej skupiona modlitwa, zaintonowany przez 1. R. Michael is, Der Schwarze Zeus - G. Hauptmann zweiter Weg, Argon Verlag, j ansenistę przem ienia się w wybuch nienawiści do ludzi innego wyznania , Berlin 1962. zako ńczony okrzykiem „Antychryst". Nawet cytaty XVll-wiecznej muzyki 2. p lvernel, Tragiczna inflacja i abstrakcja niemieckiego teatru ekspresjonistycz- tanecznej o prostym i pogodnym charakterze, docho d zące z galerii, na nego [w] Ekspresjonizm w teatrze europejskim. PIW, Warszawa 1983. . . które nakładają się odgłosy za bawy i śmiech Arabelli, w obliczu nadcho­ 3. w Hasenclever, Zadania dramatu [w:] Ekspresjonizm w teatrze europejskim. dzące j katastrofy i w kontekście dramatycznych napięć między postacia­ op. cit. . mi dramatu nie łagodzą napięcia lecz je potęgują , tworząc wizję ..tańca 4. M. Janion, Autonomia maski [w:] Maski. Transgresje 4. t. li. Wydawnictwo Mor- nad prz epaśc i ą„ skie , Gdańsk 1986 . 5. G. Bataille, Le masque [w] Oeuvres completes li, Gallimard , Paris 1970. * * * Czarna n1aska

k st zima 1662 roku . C hoc ia ż m in~ lo już kllkanaście lat od za­ ko11czenia \yo_iny trzydzi estoletniej, wokół l:3 olkcnha111, makgo rnia­ steu.ka na S l ą ·ku gras ują uzbrojone band . Zawarty nieda\.\·no po­ kój religijny nie z a:icgnał wszystkich konlliktów. W zimn ym z tole­ rnncji dornu bu rmistrza. Sylwanu sa Sc hulk ra, wydaje s i ~ być bcL­ pie C? nic. Szcz~ś li wie przyby wa do niego prz jacie! 7 !\rn:terdamu Li)wc l Perl. i.ydowski kup iec. 7. tej o l<. a7Ji odb ~ d1 i c · i~ uc zta. Pojawiaj<\ -.; it; zaproszen i goś c ie - I 1teraf1sk i hra bia Ebbo I ILi tte mvachkr z i.on< Laurą , cwangdicki pastor Pleba n \i\1e11clt . Ro ­ bert Dedo ka to licki ksiąd z , opal kl asztoru w I l ohc n w~1ld au. W do ­ mu są tabe obecn i stary, d;,iwac1nie /ac howując , s i ~ : łu / ący , _jans c11 i~ t a ..kdi dj~i Potter. hu genock i ogrudnik - Franc;oi s Turtcbat, za r zad/a jąca domem Ró7a Sacchi, s łu żąca Daga, a tabc mloda mu­ Litka - /\rnbc lla . Pan i domu. 7tlna burrnistr1a . Bcn il!na zaprn sza do slo tu . Rozroczyna sit; uc zta. Spó/ 11iony go sć , kompozytor i organi­ sta Hadank, przynosi ponurq nowi n ' w 111 i cśc ic /apanowa!a 1arn­ Z<1. SI ·c h ać cl7wi \ k t.lz "vonów. przy wo łujQc y domown iko m ws po­ mnieni e l\mstc rd amu i taji.: rn ni u ych wypadkó w. któri.: tam mial y miejsce. Na gi ro ?lega si· kr/yk. Prz era żt na Dnga vicL-".i ala w ogrn­ dzic be< pos ta ć ,/ war1..< t 1"1S l o n i ~truszc zonym. xarni cs;,kaly m prze; !1 <1~ \ dorn u. Wt ' 111 . przez ko mn a t~ pr1ebi cg. <1 prze rni<1j ą c a p us t ać w masc e. na widok której Ben igna mdleje. Po krótki ej ko nsternacj i gości e po nown ie podejmujq przc1wanc rozmowy. Hrabia Ebbo spiera si\ \Vla ś n i c / opat ~ m o utracone zie­ mie, gdy pojaw ia s i ~ ur:lyn. Odciska 011 na obrusie ś l a d dl oni l O ]J LIS Z C/.<.l pom !CS/CZ Cl11e . - -- chodzi Benigna i po;,najem kolej ne tajemnice L pr Z L S/ ~OŚ­ ci. Otói p i Gt n a s tol et nią Beni gn<.,: u wió dł ;: bie gły ni ewolnik, Mu­ rzy n Johnson. Arnbella jest w l a śnic ich có r ką. To Johnson Lmusi! Daga Bcmgn(( do mał że ństwa z Van Geldernem. Ten ostatni zaadoptował Arabellę 1 utrzymywał Johnsona, a gdy pewnego dnia przestał da­ wać mu pieniąd ze, przy płacił to życiem. Benigna od zi edziczyła ko­ The Black Mask losa! ny spadek, lecz była szantażowana przez Johnsona, który kon­ taktował się z nią za pośrednictwem kupca Perla. Mimo ponowneoo lt is wintcr 1662. Although about a dozen years have elapsed małżeństwa szantaż trwa nadal . Nieświadomy ni cze oo burrnis~z since the end of the thirty-ycar war, am1ed hord es of bandits are st iii ub,óstwia swoją P!Gkną żonę, lecz ta, nie mogąc mu si~ odwzajcm­ plundering in the vicinity of Bolkenhcin, a small town in Silesia. ~11c podobną 1111łosc1ą, doprowadza do tego, że jego kochanką zosta­ The freshly signed religious pcace treaty has not eliminated all .ie Daga. Teraz nadszedł właśnie list z nowymi żądaniami Johnsona. contlicts. To nic koniec niespodzianek . .Jedidja jest zakochany w Dadze, The situation in the home of the mayor, Silvanus Schullcr, known a Hadank za biega o względy Róży. Z z ewnątrz budynku dobiegają for its tolerance, seern s to be fairly safe. A happy evcnt occurs - kr 1: yk1 donoszące o podpaleniu Wi.irgsdorf. Słychać śpiew ,,Dies a friend of the mayor's frorn Amsterdam, a Jewish merchant Loewel irae". Jedidja odmawia modlitwę, gdy nagle pojawia się ponownie Perl, comes to pay him a visit. To honour th e visitor, a ceremonia! Murzyn i za daje mu ś miertelny cios. rneal is to be held . . Benign~ jest .coraz bardziej przerażona. Gnębią ją wyrzuty su­ The guests arrive -- a Lutheran count Ebbo Hi.ittenwachter vvith m1en1a. Wte , że JUŻ rn gdy nie uwolni się od Johnsona i wie, że ... nie his wite, Laura, an Evangelical pastor - vicar Wendt, a Catholic chce się od niego uwolnić. Zależy jej tylko na tym, aby nie stała się priest -Robert Dedo, abbot of the monastery in Hohenwaldau. There krzywda SchuUcrowi . W histerii odkrywa z włoki Jedidji i wybiega arc othcr people in the house - an old, odd-rnannered servant - z pom1eszczcma. a Janscnist, Jedidja Potter, the Huguenot gardener - Francois Pojawiaj <ł si(( nowi g oście, dwaj rajcowie miejscy. Tymczasem, Tortebat, the ehatelaine - Rosa Sacchi, Daga, the chambermaid and Benigna prosi o spowiednika. Do jej sypialni udaje się opat, a hra­ a young Mulatto girl - Arabclla. The mistress of the house, the bia Ebbo oskarża go o romans z powabną damą . Goście znajdują mayor's wite, Benigna, invitcs the guesls to takc their seats at the zwłoki Jed1djt 1 sądzą, że zmarł on na skutek zarazy. Wszyscy wpa­ table. A latccomer, composer and organ-player, Hadank. brings da.ią w popłoch . Wraca opat i przynosi wiadomość o ś mi e rci Beni­ gloomy tidings - plague has broken out in the town. gny. Do jej pokoju biegnie Schuller, a po chwili słychać wystrzał. The pealing ofbells can be heard, recalling to the rncrnbers of th e Chór śpiewa kolejny fragment z Requiem: household Amsterdam and mysterious evcnts that took place therc. Suddenly a scream is heard. The horrified Daga has seen a strangc figure in the garden, with its face obscured by a black mask. Confutatis rnaledictis, The temporary hiatus gradually gives way to more rclaxed Flarnmis acribus addictis: conversation. We are gradually becoming familiar with the secrets Voca me cum bened ictis. of the hospitable home - the beautiful hostess used to be the wife of Oro supplex ex acclinis, an old, extraordinarily rich merchant, Van Geldcrn, in Amsterdam. Cor contriturn quasi cinis: After his rnysterious death she remarried. With her new husband Gere curam mei fini s. she carne to Bolkenhcim, where they settled in an abandoned house, occupied only by Daga. Suddenly a horrifying masked silhouette runs across the room, at Zbigniew Lampart the sight of which Benigna faints. After a moment of consternation the guests return to thcir interrupted talk. Count Ebbo is having an argument with the abbot about his forfeited land, when all of a sudden a Negro appears. He leaves his palm-print on the tablecloth and departs. \ Benigna enters, and further sccrets of the past are revealed. The Współpraca realizatorska fifteen year old Benigna was fonnerly kidnapped by a refugee, a black slave callcd Johnson. Arabella tums out to be their daughter. lt was

Johnson, who forced Benigna to marry Van Geldern. The latter PR Z YCiO mW•\ N li'. ('I lr°l l(l adopted Arabella and financially supportcd Johnson. When, one day Ewa Bator he ceascd to finance the slave, he paid for it with his life. Benigna inherited a colossal fortune, but ever since she has been blackmailed Di R\ (i ~N I MAtS J URKIFST IZ\ by Johnson, who has been keeping in touch with her through Perl, Piotr Sulkowski the merchant. Dcspite the new marriage the extortion is stili in ."-<.;Y STl-\J( I l.l YR \ '(,fNTA progress. The mayor, who is una wa re of anything, adorcs his bcautiful Tomasz Lida, Piotr Sulkowski wifc, but she, being unable to rcciprocate his love, causes Daga to bccome his mistress. At this momenl anothcr letter with Johnson 's A\ YS l 1 N I R [Ż.YSl'l{ J\ demands arrives. Ewa Stengi Th is is not the end of the surprises. Jedidja is in love with Daga, WSPOI PK.\C .\ ~( t.l\OCRMIC/N,\ and Hadank is trying to win the channs of Rosa. From the outside of Grzegorz Skawillski the building screams can be hcarcl, informing the visitors thai Wiirgsdorf has been set on fire. Voices singing the „Dies irae'' can \ S \~IC'\I l' ROffKl'i\ i'< I ,\ KOSTll'MOI\ be heard. Jedidja begins to pray, when the Negro appears again and Elżbieta Wójtowicz-Gularow.,ka stabs him fatally. KOIZU'ETYTOR7 Y SOLIST(l\I Benigna becomes more and more frightened. She is being Irena Celill.~ka, Elżbieta Ekiel.~ka-Skóra, Oleg Smicar lormented by remorse. She knows that she will ncver be free of Johnson yct she docs not want to be freed. All she carcs for is KUl< [ PU YTOI{ CHÓl{ l Schuller's safety. In hysteria she discovcrs Jedidja 's corpse and runs Małgorzata Westrych out of the room. Two new visitors arrive, members of the Town Council. 10.Sl'ICJl- i\Cl Anna Jaworska, Hanna Podkanowicz-Zmyl·ka Meanwhile, Benigna asks for a father confessor. The abbot goes to her bedroom, and count Ebbo accuses bim of conducting an affair SlJI l_L R with the attractive lady. The visitors come across Jcdidja 's body and Dorota Sawka belicvc that he has died in result of the plague. Evcryone fa lis in to panie. The abbot returns, bringing news of Benigna 's death. Schullcr KO\JSlli T\CIJ\ H;LYKOIV1-\ Zofia Perun runs into her room, and after a whilc a shot is heard. The choir sings another stanza of the Requiem:

Confutatis maledictis Flammis acribus addictis: TC KS T LIBR ETTA NA TMlLICY EL CKTRUNICZNEJ NA POOST,\WIE PR ?f'Kt J\IJ LJ Voca me cum benedictis. Ryszarda Wojnakowskiego Oro supplex ex acclinis

Cor contritum quasi cinis: OIJSLUGA TAfJLICY t LEKTRONICZNl:J Gere curam mei finis. Joanna Batorska

Zbigniew Lampart Czas trwania spektaklu : 95 min .i Running time : 95 min. Obsada/Cast MARTA ABAKO meuosopran E duk a cję muz ycz ną rozp oc z ę ł a w Krakowie w kla­ sie fortepi anu . Początkowo s tudiowała w Aka demii Muzyczne j w Warsza wie w kl as ie ś pi e wu prof. K. Go­ Sil VAN US SCHULLER. OURM ISTR Z BOLK ENI IJ\ IN ł awsk i e ) , a n as t ęp ni e w Akade mii Mu zycz nej w Kra ­ Józef Kolesi1i ski (g ościnnie) kowie, któr ą uk o ń czy ł a pod kierunkiem pro f. Szy ­ bowskiego . B ra ł a ud z i a ł w wiel u kursach mistrzow­ BE NIGN/\, JEGO ŻONA Ewa Iżykows ka (g ościnnie) skich u pro f. Kuh se, Reyn old s, A. Archipo we j i Vic­ to ri i De Los An geles. Jedn a kż e do j r załość anystycz­ ARJ\ BELLJ\. MLODA MULATK1\ n ą osi ą g nę ł a prac ując z pro f. K. Ga ńskim z Kal ifo r­ Joanna Kubaszewska (go.\:cinnie) nii. ROS/\ SACnlf. POW IERN ICA BENIGNY. GOSPODYN I DOMU W swoim repert uarze po siada liczne part ie m. in .. Urszula Jankowiak (gości1111ie) Ca rm en w Ca rmen G. Bi zeta, Fenena w Nabucco G.Verd1 ego , Mag dalen a w Rigole tto G Ve rdie go, JEDIDJJ\ POTHóR. Jt\NSENI ST1\ . S LU Ż ĄC Y W DOM U BURM ISTRZA Rosin a Cyruliku se wilskim G. Rossiniego, Sieb el Pawel Wunder w w Fauśc i e Ch. Go unod a. Nikl as w Op owieśc i ac/1 Hof­ rRt\ N('OJS TORT EB t\T. HUGENOI . OGRODNIK fmana J Otten hacha , Che ru bina w Wes elu Figa ra Wies/aw Nowak WA Mozarta. N agr yw a ł a pa rt ie woka ln e do muLy k1 tea traln ej Dt\GA. SLUZl\C A Karin Ka/11cka A. Zarycki ego i „ .,.r;ej Z Preisnera (Po dwójne życie We ro niki) . Wystę p o w a ła w Niem - czec h. Holan d1r . 111 ii i Fra ncj i. Obe cnie jest s oli s t k ą Opery Krako ws kiej, Te atru Wi elki ego U)WEL PERI.. KUPI EC. PR ZYJACIEL fllJRM ISTR ?1\ w Ł o dzi i Teatru Wielki ego w Wars zawi e. Andrzej Biegun

ROBERT DEIJO. OPAT KLASZTORU W HOHENWJ\ L UA U Włodz imier z Skal.~ki (gościnnie)

Pl.EBJ\ N WlCNIJT. PA STOR W 80LK ENH 1\IN Jerzy Sypek (gościnnie)

11/\ DJ\ NK. ORGAN ISTA lmeri Kawsadze ANDRZEJ BIEGUN baryton l:: BBO HUTTENWACHT ER. HR A BIA Uk ońc z y ł stud ia na Wydziale Woka lno-Aktors ki m Akad emii Muzycznej 1 Krakowi e w klasie Przemysław Firek śpiew u Zofii St ach urskie j i Adama Szyb owskie go Od 198 1 ro ku jest so l i st ą Op er y 1O peretk i w Kra ko wie, gdzie z adeb i ut o w ał p art i ą Ma rcel ego w Cygane rii G. Pucciniego LAURA llUTTCNWiiCHT lOR. llRJ\BINA Wykona wca czo ł owyc h parti i barytonowy ch w ope rach Kse rkses G. Hae ndl a: To sca G. Puc­ Marta Abako cirneg o; Eugenwsz Oniegin P. Czajko MS k1ego ; R1goletto. Nabucco. Bal masko wy. Traviata SCHEDEL. RAJ CA M IEJSK I W AOL KEN HA IN G. Verdiego, Cyrulik sewilski, Kopciuszek G. Rossinie go ; l:. ucja z Lamm ermoo r. Don Pasqu­ Franciszek Makuch ale G. Doni ze tti ego : Straszny dwór. Ha lka S. Moniusz­ ki: Kró l Roger K. Szyma nowskieg o: K. Pe n­ DOKTOR KNOBLOCl-IZER, RA JC A MIEJSKI W flOLKEN l-I A IN t a kże Stanisław Ziółkowski de reckie go. Ma w swoim repertu arze role ope ­ re tko we i musica lowe (Baro n cygańs k i. Paganini, Wik­ JOi INSON. M URZYN toria i ;ej huzar. Król włóczę g ó w. My Fair Lady) oraz Marek Zają cz kowski dysponuie boga tym repertu arem orato ryjnym. Wys t ę p o w a ł w wielu krajach Eu ropy (Niemcy, Holan ­ TWA RL W MASCl: dia. Fran cja. Wiochy, Be lgia, Da nia ), a t ak że w Stanach Krzysztof Szymaniuk i Adam Klafczy ński Z1 ednoczon yc h 1K anadzie. Br a ł u dz i a ł w festi walach: „Aterforum" w Fer rarze, Muzyki Polskiej w As se n. Do ­ GLOS A LTO WY kona ł wielu nagra ń rad iowych, telew izyj nych i p ł yto ­ Bożena Zawiś lak-Dolny wy ch (m.in . ze zna k o mit ą ś pi ewac z k ą a m ery k ańs k ą LOK A JE Gwe nd olyn Bradley) . Wspó ł p racu j e z Teatrem Naro­ Jacek Drozdowski, Adam Klafczyński, Marek Kobielski dowym w Warszawie. Wiktor Korpusenko, Toma .~z Szaro, Michał Zubkow KAI BUMANN dyrygent PRZEMYSlAW FIREK bas Urodził się w Be rlin ie, gdzie po maturze st udiovvał Zaczął śpie w ać w wi eku 12 lat Jako chórzysta dyrygenturę w Wy7szej Szkole Sztuk Pięknych . w Chłopięcym Chór ze Filha rm on ii Krako ws kiej, Ucze st nic zył także w zajęciach klasy interpretacji pie­ gdzie po raz pie rwszy ze tkn ą ł się z mu zyką Krzysz ­ ś ni Dietricha Fischer-Di eskaua i Ariberta Rei manna. tofa Pendereckiego, wykonując Jutrznię. Pasję we­ W 1986 roku został zaangażowany jako korepetytor dług św. Łukasza . Magnificat sol istów w teatrze w Trier, a następnie we Freibur­ Ukończył Wyd zi ał Wokaln o-Aktorski Akade m11 Mu­ gu. W trzy lata później został pierwszym dyrygen­ zyczne1 w Krako wie, w klasie prof WJ Ś m i etan y tem Landestheater w Detmold, który w sezonie W 1990 roku zo s t a ł laureatem I Międzynarodo w e­ 1992/93 prowadził jako komisaryczny dyrektor go Konkursu Wokalnego we W roc ł a 'Jiu, gd zie zdo ­ muzy czny Pod jego batutą zabrzmiały tam li cz ne był Ili nagrodę w kategorii operowe1 i dwa wyr óż ­ opery WA Mozarta, dzieła okresu romantyzm u nien ia. utwory współczesne. W sezonie 1996/97 był stałym W swoim re pertuarze posiada licz ne pa rtie opero­ dyrygentem Staatstheater w Wiesbaden . W stycz­ we m.in. : Zac hariasz w Na bucco G.Verd iego, Esca ­ niu 1998 roku zadebiutował w Deutsche Oper Ber­ mi llo w Carmen G. Bi1eta. Bartolo w Cyruliku sewtl­ lin spektaklem Czarodziejski flet WA. Mozarta. sk!ln G. Ros siniego. Scarp ia w Tosce G. Pucc1n 1e ­ Jest zdobywcą 11 nagrody na Międzyn a rodowym go , Mefi st ofe le s w Fauśc ie Cli. Gounoda om Sza­ Konkursie Dyrygenckim (CIEM) w Genewie (1994 ). Od 1997 prowadzi Szwa1carską Mło­ tan w Raju utraconym K. Pendereckie go Wykonuje r ówn i e ż muzyk orato ryjno- ka n ta t ową dzieżową Orkiestrę Symfonic z ną jako glówny dyrygent. oraz p 1 eś n1 Do 1ego ulu bionych d ZJe ł nale żą Die Schópfung J Haydn a, Requiem WA Mo­ Współpra ca Kaia Bumanna z polskimi orkiestrami filharmonicznymi (G dari sk, Bydgoszcz, za rta. M1ssa Sollemnis L Beetho ve na oraz Requiem G. Verdiego. Wrocław) rozwija się od 1994 r. W marcu 1997 r. dyrygował w Gdańsku wykonaniem Pasji W 1992 roku artys a naw ią zał w spół p ra c ę z W1e de 1 i s ką Operą Kam eral n ą. Brał udział w licLnych wg św Łukasza K. Pendereckiego. W tym samym roku obJął funkcję dyrektora artystyczne­ tou rn ees. wys t ęp u1ąc niemal w całej Europie oraz Japon ii , Chi nach i Stanach Zjednoczo­ go Opery i Operetki w Krakowie. nycli

MAREK CHOWANIEC scenograf Jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie vv 1993 roku uzyskał dy­ ZOFIA DE INES scenograf plom w pracowni prof. Andrzeja Sadowskiego (katedra scenografii) . W tym samym roku Uko 1 iczy ła Wy d ział Architektury na Politechnice Krakowskie! i Wyd z iał Scenografi i ~·· kra­ z dobył wyróżnienie w Centrum Scenografii Polskiej. kowskie j Akademii Sztuk P ię kn y ch. Do jego najważniejsz yc h osiągnięć należy współautorstwo projektu Out of Frames w Gronin­ Jest a utorką ponad stu rea lizac 11 scenogra fii i projektów kostiumó w w teatrze dramatycz­ gen (Holandia) oraz realizacja autorskiego sp ektaklu Labirynt Siacca na Sycylii. nym, operze, bal ecie , pantom im ie, TV 1 filmie. Od 1991 roku stale współpracuje z TVP, dla której Współpraco w ała z wy bi tn ymi r e ży serami 1 chore ­ zrealizował ponad dwadzieścia projektów scenogra­ og rafami: Kazi mierzem Braun em, Adam em Han usz­ ficzn yc h do spektakli Teatru TV r eżyserowanych kiewiczem , Je rzym Jarocki m, Maciejem Pru sem, m. in. przez Krzysztofa Zaleskiego (Cykl legend Henrykiem Tomaszewskim. Jest au torką dwóch w 1- o świętych , Sprawa Stawrogina) , Jerzego Gruzę dow1sk poś w i ę c ony c h kosti umowi oraz 1ego z w iąz­ (Skarb w płomieniach), Piotra Szulkina (Kariera Ar­ kom z pł cią - Idole perwersji (Teatr Ekspresji) 11 mo­ turo U1) . d ą - M ię dzy Haute Coutare a Teatrem (Po lski Teatr Wspólpracowal z warszawskimi teatrami -Ateneum Ta ń ca) Zajmu1e s ię takze rysu nkiem, plakatem i sty­ (Garderobiany, rez. Krzysztof Zaleski) i Buffo (Bajor lizacją mody w Buffo, Tyle miłości. reż. Janusz Józefowicz), z Te­ Do swoi ch na j waż niejszy ch re ali zacji scenog raf icz­ atrem Nowym w Poznaniu (Parady Potockiego, Ku­ nych I kostiumowych w oper ze zalicza m.in. Orfe­ glarze i wisielcy, r eż. Krzys ztof Zaleski) oraz gdań­ usza i Eurydykę Ch W Gluc ka w r eży se rii H Toma ­ skim Teatrem W ybrzeże (Anioły Ameryki, reż. Woj­ szewskiego (Stadt Theater w Bonn). Fausta Ch. Gou­ ciech Nowak; Kilka zdarzeń z zyc1a braci Karama­ noda w re żys erii MW eiss-Grzesińskiego (Tea tr Na­ zov1, r e ż. Krzysztof Zaleski; Marat-Sade, reż. Krzysz­ rodowy w Warszawie) oraz Ubu Króla K.P end e­ to f Naza r) . reckiego w reżyserii K. Nazara (Ope ra i Operetka w Krakowie) EWA IŻYKOWSKA sopran KARIN KAl:.UCKA sopran Skoriclyla Akademię M uzyczną w Warszawie , gdzie Ukończyła studia w Akadem ii Muzycznej w Katowi­ studio w ała śpiew solowy pod kierunkiem prof. Ka­ cach vv klasie śpie w u prot A. Kościelniak. Studio­ zim iery G oła w skie,. Następnie kontynuowała studia wała także w Dreźnie w Hochschule tur Musik (Auf­ w Accadernia Musicale Chigiana w Sienie, Accade­ baustudium) pod kierunkiem prof Christiana Els­ mia di Santa Cecila w Rzymie i Teatra alla Scala snera. w Med iolanie. W 1981 roku zadeb i utowała na scenie Solistka posiada w swoim repertuarze partie operowe mediolariskiej La Scali tytułową rolą '.'J Ricie G. Do­ i operetko v.1 e m.in„ Papagena w Czarodziejskim fle­ ni ze ttiego. cie WA Mozarta, Siebel w Fauście Ch. Gounoda, Jest laureatką wielu międzynarodowych konkursów, Oscar w Balu maskowym. G. Verdiego , Li a San m rn . Belvedere w Wi edniu , Mozart Competition w Wiktorii i jej huzarze P Abrahama, Mi w Krainie Ale ssandrii (Wiochy). Vocal Competition w Rzy­ uśmiechu F Leh ara, Stas i w Ksi~ ż niczce czardasza mie . Od 1982 roku związana jes t z Teatrem Wielkim E. Kalmana oraz Hodel w Skrzypku na dachu w Poznaniu, gd zie śp ie wała takre partie jak: Micaela J Bock 'a. w Carmen G. Bizeta, Mim1 w Cyganerii i Liu w Tu­ randot G. Pucciniego, Blonda w Uprowadzeniu z Se ­ raju WA Mozarta, Vio letta w Tra viacie G. Verd1egoW latach 1987-1991 była solistką opery w Lucern ie (Szwajcaria), gdzie śp iew ała partie: Poppei w Koronacji Poppei C. Monteverdi ego, Hrabin y w Weselu Figara WA Mozarta, Ta tia ny w Eugeniuszu Oniegmie P Cza1kovvskiego i tytuł ow ą rol ę w Adrtanie Lecouvreur F. Cilei. Artystka 1est także cenioną śpie wa czką oratory1no - kantat o wą Jej repertuar obe1mu1e naj wy­ bitnie 1sze dzieła wielu muzyc znych epok (od baroku popr zez oratorium ro1mnt ycz11 e po mu zy kę w spółczesn ą - Ili Symfonia H.M . Góreckiego i wszystkie dzieła oratoryj ne K. Pende­ reckiego). Dokonała wielu nagrań dla Polskiego Radia i Tel ewizji , Radio Vaticano , Tele wizji Austriack 1e1 ORF oraz Radia Swi ss Romande . Występo w ała gościnn i e na wielu scenac h euro pe jskich. ś p ie wa j ą c m.1n . partię Ben igny w CLa rn ej Masce K. Penderecki ego ora z rolę tytuł o wą w Sa­ lome R. Straussa. Sol istka ws p ół p racuie t a k ż e L Teatre m Wielkm1 w Warszawie, gdzi e pre ­ z entow ał a m .in . parie Lig ii w Quo vadis F. No•Nowie jsk 1ego Ewy w Raju utraconym 1 Joan ny w Diabłach z Loudun K. Pe ndereckieg o, tyt uło wej Fe dory w ope rze U Giordana i Tosk i w ope­ m G. Pucciniego oraz Marszałko wei w Kawalerze Sre/Jrnej Rózy R. Straussa . URSZULA JAN KOWIAK meuosopran IMERI KAWSADZE te nor Ukończył w 196 1 roku Konserwatorium w Tbilisi i jako solista podjął tam pracę w Teatrze Je st abso l w ent k~ Akade mii Muzycznej w Poznani u w kla sie śp iewu solo wego pro f Ire ny Opery i Baletu im. Pali aszw ili. W czasie swo1e1 ka ri ery śp i e w aczej wykonywał po nad 55 partii Wim arsk1 ej . Po ukońc z eniu studi ów roz poczęła wsp ół pracę z Teatrem Wielkim w lodzt. a na­ w ope rach m.in . G. Ve rdieg o (Książ ę w R1golett o, stępn i e z Teatrem Wie lkim w Po zan 1u , z któ ry m zw ią z an a jes t do d ziś Bogaty repertuar sol istki obejmuje m.111. partie Olg i Riccardo w Balu maskowym, Manrico w Trubadu­ w Eugeniuszu Onieginie P Cza1kowskiego , Końc za ­ rze, Cas sio w Otellu, Alfred w Traviac1e). G. Pucci­ kó wny w Krna ziu Igorze A. Bo rodina . Magda len y niego (Cavaradossi w Tosce. Rudolf w Cyganerii. w Rigoletto G. Verdiego , Su1uki w Madame Butter­ Pinkerton w Madame Butterfly), G. Bizeta (Don Jose fly G. Puccinieg o, Jad wi gi w Strasznym dworze w Carmen , Nadir w Poławiaczach pereł). J Offen­ S Moniu sz ki, Cherubina w Weselu Figara WA Mo­ bacha (Hottman w Opo wieściach Hoffmana) . P Czai­ zarta, Feneny w Nabucco G. Verdiego. Wykonu1e kowskiego (Leńsk i w Eugeniuszu Onieginie) oraz ty ­ takze partie altowe w utworach oratoryjno-kantato tułowe partie w operach R. Wagnera (Lohengrin) wyc h ni.in. vv Stabat Mater G.B. Pergolesiego Sta­ i Ch . Gounoda (Faust) . Po za rolami operowymi ar­ bat Mater K. Szymano ws kiego, Mszy Koronacy1nej tysta ma w s1Noirn repertuarze także partie oratoryj­ C-dur i Requiem WA Mozarta, Pasji wg św Mate­ ne (Requiem WA Mozarta , G. Verdiego, B. Britte­ usza 1kantatach JS. Bacha. na) Występowała gościnnie na wielu scenach opero­ Występował na scenach wielu teatrów byłego Związ­ wyc l1 za granicą m.in Badisc l1 es Staa1stheate r ku Radzieckiego (m 1n . „Bolszoj" w Moskwie) . Go­ vv Karl sruhe, gdzie wykon y wała partie Rosy w Czar­ śc i nnie występował w Niemczech , Belgii, Włoszech , nej masce K. Pendereckiego Meksyku Australii. JÓZEF KOLESIŃSKI FRANCISZEK MAKUCH tenor Ukończył Wyższą Szkołę Muzyczną we Wrocławiu Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie na Wy­ w klasie Adama Kopycińskiego i Eugeniusza Sąsiad­ dziale Wokalnym w klasie prof JW Śmietany - ka. Zadebiutowal na scenie Opery Wroclawskiej W swoim dorobku artystycznym ma okolo 40 ról w Szerszeniu Spadavecchi i został solistą tego te­ operowych i operetkowych m in __ l~orman w Łucji z atru. Lammermoor G. Donizettiego Dancairo w Carmen W 1967 r. został laureatem I nagrody na Konkursie G. Bizeta; Spoletta w Tosce G. Pucciniego; Andreas. Wokalnym organizowanym pod auspicjami Stowa­ Cochenille, P1tichinacio, Franciszek w Opowieściach rzyszenia Polskich Artystów Muzyków we Wrocla­ Hoffman.a J. Offenbacha; Janczi w Wiktom i jej hu­ wiu. zarze P. Abrahama; Iwan w Carewiczu F. Lehara; Ko­ W latach 1971-1973 był solistą Opery Śląskiej w By­ loman Zupan w Hrabinie Maricy E_ Kalmana. tomiu, a następnie poznańskiego Teatru Wielkiego. Solista występował na scenach teatrów w Szwajca­ Występował gościnnie na scenach operowych w nie­ rii, Francji, Włoszech, Holandii, Niemiec, Luksem­ mal całej Europie, w Brazylii, Chinach, Japonii, Skan­ burgu i byłego Związku Radzieckiego dynawii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Meksy­ ku, krajach bylego Związku Radzieckiego, Ameryki lacińskiej i na Bliskim Wschodzie. Obecnie solista współpracuje z teatrami i scenami operowymi całej Polski, a także z filhar­ moniami w kraju i za granicą. W repertuarze posiadam.in. wszystkie pierwszoplanowe par­ tie tenorowe literatury operowej. KRZYSZTOF NAZAR reżyser JOANNA KUBASZEWSKA-ZAGÓRSKA sopran Jest absolwentem ~ ~ iwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz PWSFiTV w lodzi_ Wsp ó ł­ pracuje z najbardz1e1 z n aczącymi teatrami w Polsce m. in .. Teatrem Starym w Krak owie, Ukończyła klasę śpiewu solowego prof U. Trawińskiej-Moroz na Wydziale Wokalno-Aktor­ Teatrem Powszechnym w Warszawie, ~Jowym w Poznaniu oraz Redakcją Teatru i Filmu Tele­ skim Akademii Muzycznej w Warszawie. Doskonaliła swój śpiew biorąc udział w kursach w1z11 Polskiej, dla ktorej pisze scenariusze 1 rezyseruje spektakle. Od 1995 r. pełni funkCJę wokalnych w Weimerze, Mediolanie, Kopenhadze i Nałęczowie dyrektora artystycznego Teatru Wybrzeże W 1985 roku zadebiutowała na scenie Kameralnej Teatru Wielkiego w Warszawie partią De­ Ważniejsze realizac1e teatralne adaptacja i reżyseria sztuki W Myśliwskiego Drzewo dla Te­ spiny w Gosi fan tutte WA Mozarta_ atru Nowego w Poznaniu -1988 r. (nagroda za debiut teatralny); inscenizacja i reżyseria Król W 1981 roku na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Rio de Janeiro zdobyła wyróż­ unuera czy/1 Ceremonie E. Ionesco dla Teatru Starego w Krakowie; inscenizacja i reżyseria nienie publiczności i wyróżnienie dla najmłodszej uczestniczki konkursu. Zdobyła także Ili Mizantropa Moliera dla Teatru Starego w Krakowie; inscenizacja i reżyseria Mein Kampf nagrodę w konkursie młodych talentów, organizowanym w ramach Festiwalu Moniusz­ Taboriego dla Teatru l~owego w Poznaniu; inscenizaCja, reżyseria, układ choreograficzny kowskiego w Kudowie Zdroju (1982) oraz nagrodę specjalną na Międzynarodowym Konkur­ 1wspolscenograf1a opery Ubu król K. Pendereckiego dla Opery i Operetki w Krakowie; reży­ sie Wokalnym w Barcelonie (1983). seria Wesela S Wysp1ansk1ego na 50-lecie Teatru Powszechnego w Wars1a\11e; reżyseria W latach 1986-1995 byla solistką Teatru Wielkiego w Poznaniu. Wspólpracowała także z Agen­ Poko;owek J Geneta, Hamleta W Szekspira oraz adaptacja i reżyseria Marat - Sade wg cją „Pro Musica" E.M. Tracz z Wrocławia. Bogaty Petera Weissa dla Teat ru Wy brze ż e . repertuar solistki obejmuje partie w operach WA. Wazniejsze realizacje te lewizyj ne: adaptacja. scena­ Mozarta (Królowa Nocy, Pam1na w Czarodziejskim riusz tele wizy1ny 1 reżyseria spektaklu eksperymen­ flecie, Despina w Gosi fan Tutte), G_ Rossiniego (Roz­ talnego wg poematu R.M. Rilkego Pieśń o mi/ości yna w Cyruliku Sewilskim, Fiorilla w Turku w Italii), i śmierci Krzysztofa Korneta Rilke; adaptaCja. sce G. Donizettiego (Maria w Córce pułku, Łucja z Lam­ na riusz i reżyseria spektaklu Umarli ze Spoon River mermoor). S Moniuszki (Ewa w Hrabinie, Hanna E. Lee Mastersa; adaptaCja, scenariusz i reżyseria w Strasznym dworze), G. Verdiego (Maria w Nabuc­ opowiadania M.Tvvaina Pamiętniki Adama i Ewy; ada­ co. Nanetta w Falstaff), K_ Pendereckiego (Arabella ptacja, scenariusz i reżyseria opowieści L. Perutza w Czarnej masce). Śpiewa także partie operetkowe Mistrz Sądu Ostatecznego; reżyseria Macbetha m.in. Hanny w Weso/ejwdówceF_ Lehara, Saffi w Ba­ W Szekspira; reżyseria Mizantropa Moliera; rezyse­ ronie cygańskim i Adeli w Zemście nietoperza ria Snu srebrnego Salomei oraz Księdza Marka J. Straussa J Słowackiego. Artystka występowała gościnnie na scenach opero­ Krzysztof Nazar jest laureatem wielu nagród wyróż­ wych w Niemczech. Hiszpanii, Portugalii, Włoszech, niających jego reżyserię, tvvórczość telewizyjną oraz krajach byłego Związku Radzieckiego a takze dokonania w zakresie tworzenia oryginalnego języ­ w Hong-Kon gu. Obecnie wspólpracu1e z Polskim Te­ ka filmowo-telewizyjnego atrem Muzyc znym w Warsza wie. WIESlAW NOWAK bas JERZY SYPEK bas Studiował na Wydziale Wokalnym Akademii Muzycz­ Jest absolwentem Akademii Muzycznej w Krakowie. nej w Krakowie w klasie śpiewu prof Heleny Łazar­ Jako stypendysta brał u d ział w kursach wokalnych skiej. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1983 roku. w Sienie, Zag rzebiu i Weim erze. Uczestniczył w kursach wokalnych pod kierunkiem W swo im repertuarze posiada m.1n. partie: Mefisto P Lisiziana, A. Stolte i A. Blaszke. fele sa w Fauśc i e Ch. Gounoda, Króla Fili pa w Don Jest laureatem krajowych i międzynarodowych Carlosie G.Verdie go, Raym onda w Łucji z Lammer­ konkursów wokalnych w Krynicy, Bytomiu, Tulu­ moor G. Donizettiego, Lepo re lla w Don GJO va nnim zie i Rio de Janeiro. Od 1979 roku jest solistą Opery i Figara w Weselu Figara WA Mo zarta, Do n Bas11ia i Operetki w Krakowie. W latach 1987-92 występo­ w Cyruliku Sewilskim G. Doni zett iego, Borysa i Pi­ wał w ramach kontraktu podpisanego z Teatrem rn ena w Borysie Go duno wie M Mussorgski ego. Operowym w Saarbrlicken. Występo w a ł na estrada ch konc ert owy ch t ak że z re­ Bogaty repertuar solisty obejmuje kilkanaście partii pertuare m orat or yj nym i p i eśn i a rsk im w kraju i za operowych, od dziel barokowych (G. B. Pergolesi, g r a n i c ą (Francja, Ju g o s ł aw i a . W łoc hy, Niemcy, Ho­ G. F Haendel) i klasycznych (WA Mozart) poprzez landia, Belgia. Norwegia). W s p ó łpraco w ał z O p e r ą romantyczne (C. M. Weber, G. Verdi, Ch. Gounod, Te h e r a ńs ką, ś p i e w a j ą c u boku ta kich sol istów jak J Offenbach, G. Bizet, P. Czajkowski, S. Moniuszko, Tito Go bb1, Rena ta Lantieri, Giuse ppe Taddei, Cesa­ G. Puccini), po dzieła XX wieku (Król Roger K. Szy­ re Siep1. manowskiego, Król Edyp I. Strawińskiego, Król Ubu K. Pendereckiego). Dokonywa! wielu B ra ł u dz i a ł Y.1 nagran iach rad iowych 1 telewizyjnych. Wsp ólni e z J ad wi g ą Ro m a ń s k ą i Kaz i­ nagrań radiowych i telewizyjnych i jest częstym gościem scen i estrad w kraju i za granicą. mierzem Pustel ak iem n a grał p ły t ę z 111 l o dz i eń c 1ą op er ą WA Mozarta Bastien 1 Bastien ne. Jest so li st ą Oper y BytomskieJ, Op ery l ódzk1ej i Oper·y Krak ows k1 ei

WlODZIMIERZ SKALSKI baryton PAWEl WUNDER tenor Jest absolwentem Wydziafu Wokalno-Aktorskiego krakowskiej Akademii Muzycznej w klasie S t u d i o w ał ś p i e1 w Konse rwato ri um im. M. Rimskie go-Korsakowa w Petersbur gu w klas ie prof Heleny Łazarskiej oraz Wydziału Geodezji Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. pro f. Konstant in a Pluznikowa . Jako student zadebiutował na scenie Opery Krakowskiej partią Arsamenesa w Kserksesie Soli st a po siada w swo im repertuarze partie opero we i orat oryine z ró znych ep ok. jed n a k że GJ Haendla. na j w i ę k sz e su kc esy odnosi w dzielacr1k omp ozyto­ Repertuar wokalny artysty obejmuje kilkadziesiąt rów romantyc rn ych (Max w Wolnym strzelc u pierwszoplanowych partii barytonowych, z których C.M. Webera. Fa ust w Fa uście Ch. Gounod a, lm1 ael ulubione to: Hrabia di Luna w Trubadurze G.Verdie­ w Nabucco G. Verdie go) oraz współc z e s nych (Pol­ go, Figaro w Cyruliku sewilskim G. Rossiniego, Esca­ skie Reqiuem, Czarna maska. Ubu Rex K. Pende­ millo w Carmen i Zurga w Poławiaczach pere/G. Bi­ . eckiego). Jeg o rec ital e wy pel ni a 1 ą przed e wszyst­ zeta, Marcello w Cyganerii G. Pucciniego oraz Miecz­ kim p ie śni rosy1s ki e (P Czajkows kiego, O.S zostako­ nik w Strasznym dworze S. Moniuszki. wic za ) 1 w łosk i e ( p i eśni neapol i tańskie). N a j w i ęk­ Często bierze udział w wielu polskich i zagranicz­ SLe uzna nie pr zy n i o s ł a mu ty t u łowa rola w operze nych festiwalach, prezentując gfównie oratoria i cy­ Ubu Rex K. Pende re ckiego, w któ rej w y stąpił m.in. kle pieśni. na m i ę dzynarodo w ych festi walach w Niemczech Od 1985 roku jest związany z Operą Śląską w Byto­ i Francj i. miu, gdzie wykonuje większość swojego repertu­ W latach 1991-1993 był solistą Państwowe) Opery aru operowego. Współpracuje także z Teatrem Wiel­ we Wroc ławiu, a od 1993 roku wspólpracu1e z Ope­ kim w Poznaniu, Operą i Operetką w Szczecinie oraz rą i Operetką 1·; Krakowie. Brał udział w licznych to­ Operą i Operetką w Krakowie. urnees krakowskiego zespołu po Niemczech, Fran­ cji i Holandii. MAREK ZAJ ĄCZKOWSKI tancerz Uczęszczał do Szkoły Baletowej w Warszawie. Wy­ STANI SŁAW Z IÓŁ K OWSK I baryton Jest absolwen tem Wydziału Woka lnego Państwo­ stępowal na najważniejszych scenach wszystkich we1 Średniej Szkoły Muzycznej w Krakowie (klasa kontynentów. W latach 1981-85 był solistą Teatru Wielkiego (obecnie Teatru Narodowego), gdzie wy­ śpiewu prof SL Rolewicza). Od 1962 roku jest solistą krakowskiej Opery i Ope­ stępowal w baletach T Kujawy ( Yerma, Harnasie), J Neum eiera (I Symfonia G. Mahlera) i wielu pozy­ retki, z kt ór ą w y stępował na scenach teatrów ope­ cja ch klasycznego repertuaru baletowego. W 1985 rowych Eu ro py Zachodniej (m.1n. we Włos z ech, r. wyjechał do Kanady, gdzie w spólpracował z ze­ I~ iemczech, Austrii, Belgii, Ho landii. Franci i). społami Les Ballets Jazz de Montreal, Eddy Tussa­ Bogaty repertuar solisty obej muje partie operowe i operetkowe m.in .. Zurga w Poławiaczach pereł ind. Ballet West. W 1986 r. w Vancouver był wspól• G. Bizeta, Zarecki w Eugieniuszu Onieginie P Cza1- założycielem Ballet B.C. Brytyjska Columbia. W la­ kowskiego, Notariusz w Don Pasquale G. Donizet­ tach 1989-94 tańczył w Das Ham burger Ballet! Joh­ tiego, Walenty w Ch. Gounoda, Dz1emba na Neume1era. W zespole tym w ystępow ał w rea li­ Fauście zacjach klasycznych baletów (Kopciuszek, Dziadek w Strasznym dworze S Moniuszki, Masetto w Don W do orzechów, Spiąca króle wna P Czajko wskiego, Giovannim A. Mozarta, Mnich w Don Carlosie Sw1~t o w10sny I. Strawińskiego, Dn the Town G. Verdiego, Burmistrz w Wiktorii 1 1e1 huzarze L. Be rn steina, Peer Gynt A. Schnittke ) oraz baletó w P Abraharna, Cezar Gall w Swobodnym wietrze I. Dunaje 1:Jsk1ego, Rudolf w Hello Dolly J Herma­ do mu zyki S Bacha (Pas1a wg ś w Mateusza). G. Mahlera (Sym fonie Oes Knaben under­ hom), W A. Mozarta (Requie m) Brał także u d z i a ł w balecie Imp rowiza cje w cho reografii na, Szambelan w Carewiczu F Lehara. M. Be1arta Od 1995 r. pracu1e jako pedagog bale tu (m.i 11 . w prywatnych szk oł a c h w Amsterda mie i Pol­ skim Teatrze Tańca w Poznan iu). Obecnie 1est chore ografem. pe dagogiem i z a s tępc ą kierow­ nika Baletu Op ery 1Operetki w Krakowie.

BOŻENA ZAWIŚLAK-DOLNY mezzosopran Jest a b s o l w en tk ą Studium Wo kal no-Aktor skiego Danu ty Bad uszkowe1p rzy Teat rze Mu zy cz­ nym w Gd yni Zad e b i u t o w a ł a part i ą Ol gi w Eu gieniuszu Onieginie P. Czaj ko wsk iego . Jako 1·1 sze chstro nnil śpi e w a c z k il , doskom le czuje s ię w roz mai tyc h gatunkach muzy ki , po­ c z ą w sz y od op ery i operetki, poprzez m uzy kę or a l ory1n o- k a n t a to w ą. aż do mu sicalu i muzyk i es t rad o w ą Jest znan a i ce niona przed e wszys tk im 1a miste rn ie twor1one krea c1e opero we . N a j w ię k s z e z nich to role w operach G Rossi niego : Kopc iu szek. Cyrulik Sewils ki. Sem1ram1- da; w operach G. Verdiego Fenen a w Nabucco, Ul ry­ ka w Balu ma skowym, Azucena w Tru badurze. W swoim bogatym repe rt uarze pos iadam.in. n a st ę ­ puj ą ce pa rti e Orfeusz w Orfeu szu i Eurydyc e Ch. W Glucka: Leo no ra w Fa wo rycie G. Doni zett1e ­ go: Dora bella w Cos1 fan tu tte WA Mozart a. Jako Carrnen w op erze G. Bize ta odnosi sukcesy na sce­ nacl1 prawie wszystklcl1 tea tró w opero wych Polski. W 1995 rok u za t ę 1.v ł aś n i e r o lę w spekta klu Op ery Batt yckie j, dyrygo anym przez Jerzeg o Maksym iu ­ ka, o tr z ym ała n ag ro d ~ t eat ra lną Wo1e wody G da ń­ sk ie go Od 1988 roku 1est so l is tk ą Opery i Operet ki w Kra­ ko1.v ie, z kt ór ą wy s t ę p o w a ł a w rn.i n. w Belgi i. Fran­ ct i, Ho landii. N1em czecl1 , Szwajcari i. Hiszpanii i W ł o­ sze ch. W sp ó łpra c u j e ta kże z innymi teat rami ope­ rowymi v Po lsce. CH ÓR ORKIESTRA WALTORN l!ć DLŻA ORKI ESTR A .ftuvslrp1· ./mrurskt I SKR7Yl'CE R1 s::.unl Raknc:i· SH·iciluna .\·11!m1nnmli..o\1·a {kn 11 će r tm 1st r7) Pmffl Siedlik . Pm1·r.d /Vtj;1u11 ·ic: (li \.. oncc:rt1111str1) \( ll'l(..\l', \ 11 NOR\ A n toni Pietrns Zofi(/ Cis::e11·sku :'l11dr:: cj Cu/ku F:1 1·0 Sohc::.a k Ma rek .Ja/ucha frresa S:un'k. 1vliif'i(/ (_ ·:: amecku Juro.11<111· Dtjuk '!RĄBKI Ireno H'cj/1011 ie: Joa1111u C_ira11dr 1 J1b•/ G'u1/ak 1\,/arek /Joma}:!.alsk1 Rorhara Luhac·.:t •11 ·,fi.t1 - K11:11ia )01111110 G'11::1k . f...'1.:i·cto( !\o<..;111 ,'vl{/fflTC\" Riesiadecki 1\ falc;o r::a tu H1·:::1· !Ja i'i11 s:: · f'u l/u 11ck !}!,ur ru.ck1e11 ie;: Jacek Król A11110 Srolo r: / 1 1111~1 Koslim::\'iw l'U ZONY ll'ic.1/1111 f'o;n olek Adam li ę1 k. i n11 c: Ro:e110 Kie/hiiiska lt!Jjcic1 h Nadoi i \.fich11/ S1cm1ck1 Kr:1s:tn( Pr:1h1·/ Arl.:m/ws:: /Ja/o. Ka111i/11 Mc;df'ek Ada11 1 R11scf, l .e.c e/, Skmhac/,i H(w/an Fular .Jna1111u Rokoc::1 · />111n·I S:c:epu11cA li SKR7Y I'([ 1·U8A Alck.1ul/(lrn Soiniclw L11k 11 .1: 7.ukr::c\\'ski /11110 /J ur:_\ 1i,·/..:a -/Ju11do s: Jaros/mi· Jw1ecA. i Mu/gor::ulu S::11a jder 8o:e1w !Junt11 Pt: RKl lSJ1\ Beulu Wą.rn11 · ic :: /r)fllu.,: K11:11111 .1111w W11 tmhsku-J<:k01 Il .-\\\ l-la/111a lloru111 .S"1h1"ir1 Romel.. Mo1ia lh;'r:1.:rn f...'r::1·.,::10( Dęhicki Lwa lld(//11k .-t"tana Stujt!k ;\,/arcin A.utarba }11(/1 1 f...'r:: 1·.ct1J( A.'ie!hi1isk1 }1111.'v/11/1/, i1.;11 l ~· 'fei·:: hi1-k u- Del!,or Pcfrl'c:e11ku Pwlr ·i 1111a .i11s::c::\'k ./('1':1· S::l/\re/ f/'111/11 Micl 111 jle11ku Ka ł/lu Mur111 1\Iitku11 sk11 „111,/„:: c/ lf(11·tulski ,\/unu nroA. CT Ll:SIA ;vfu 1iu !'1 /\\ ·/is :: .Ha::,dule!llll H'n jhc/ :\.fonu .Hu.- ur/..:m1s/..a .Jou1111U Pi1,:ko.v Piu~r l11•..1 11vtn1 ORGANY Lidia Pi1m nka A"1y\/1"1/c; .... S~e-rku11 {(':. R1 ' ·urd S:osta/.. W IOLO\( 'Ll: l .I T!'t ·e.rn ii(.1 pe . . IN ' l'l'K flll< l lll.l l(l' \Hl.A ORi.: lfSTl{A M11111ku J·u;ws1c11·1c:: -Olc11i11k Rorhul'<1 ihohnwk-.Ju /.:. ohik (\..nnccTtlll i"-tf/) :\luriu l-'u11hs:: _l/ 111a (;roclwla FLLIY Ar: rc10( lJ'oJ/m\·i c-:- „\/a/gv1·::,110 C lmfr ~· Rorhara lli·1;11 ,ka-Kor.:. c'111n11 ·ska .\4arlo klllr::n1 !>011/ffO 1-'cu if·: r A KLARNl::TY Stu111s lr111·a f...'1Jl!/tJ1is /.:.a Ja nus:: A111011ik ll'.Cd. /-'aca11c /.. Ka!ar:: 1·11a „Hun :ak /)nhrn., /aw f..."r;1·.=mw11·sA1 TRĄl:!K I KON Tl lAHA ~Y ./l'/':1· C1 e/('( k1 )el':r /Yoroslo Ti.mius :: K{/(h-k .\ /orc J.. I 1..' 11 ·011do1n-l,i Tm /eu ~ :: Jotilm1 ·sAi \fun'J. Rl'llnon : lh PU/O"i\' Hcct/a l.eL c: n 1,Aa-A."niltk Bu'<.[da11 Pi:nu/ BALET Jl ;w/cl Srrr~·::rm·,· J.:.i Mc;rek P1111'/1k ~ I TT\' C:r:e~ nr: St.damun SU I. I <.;(I ./01111\"_ J)a11 c:1·k l'l: RKl.ISJ1\ l,\'-lll

L o...' .... p ll ! 1 L L Il 11 I c i' Il >

K l lROI\ '- I K IJ L l .\l l r l-.CH'\ICZN llo

7.- \~ ll 1'( 1\ k. l l Rl)\\'.\l k..\ D7.1. \ Ll. TH H\J IC/ i'. l::(oU Ry.~<.ard Hm/ur

Kl l. IW\\"'l lK \( I_ \JY Tade11s~ Sajak

K 11 - RCl\\'Nlk. l'l{c\l ()11'1'-l [I TK I RYl'lN(l„\kl SI\ ( 7.Nl-.1 J

Kll'R0\1 i\IK I'!{.\( () \\ NI KR •\\\'lcCKI U [J.\\ISKlr.J Alilja Tekiela

k. l lRO\\ NIK PRM'()\\''\I K l\ 1\\V l !TKIU \ 11 ;\ k.ILI Maria Odrobina

Kll'R

l'R \ ( ()\\ N I.-\ 'vlOLl'il •\R\ K \ /le/ena T>:i1!be/i

l'I{ •\ ( ( l\\'\IA M •\lf\R Sk. \ Mare/i Jaros~

PR·\( r1111'1 A \ 1'111 11~\K \ /-le111'.)'t. C~amecki

l'R \ (

l' I C·\ ~ I l\\ '-I -\ olOIJ l:L o\TOR\k.·\ Waclmv Didur

l'l{•\ l C• ll '-1." T \ Pll'fR<;K ·\ Tade11s~ S : c~erha "~ ·..,. .. " . i; „ '

Patronat me cli a lny

KAWIARNIA POD CHOCHOŁAMI ~,,,l~ADIQ POLSKlf~ RADIO Kl~AK W ~ \łJ RZECZPOSPOLITA w11g11:11:ł"•'M : •i zaprasza do piwnic Teatru codziennie od 11 do 23 E5t:::Cl5i STUDIO pl Św. Duclia I WIElKOR>lSKI = organ i za ej a lml,tajl i, reccpcj i, l\a111c1 alnycl1 prz)j<;ć rczcnvacjc tel. 422 45 75 \\'. 5.'!-, 423 25 64 net 'PóiSTYL • ~POLKA AKCYJNA 1.11111· .\j 1011 rn „ Ft's/ i 1\'u111 l<'l't'f/,; 11 Arc1ku11N 1000 FESTIWAL'98

W 1995 ro ku Rada Minist rów Kultury Unii Eu rope1s k1e1. po d k re ś l a j ąc szczeg óln y, symb oliczny cha rakt er przelaniu tysiącl ec i. pod j ę ła bezpre ce densową decyz1 ę o przyznaniu t y tułu Euro pejski ej Stolicy Ku ltury TELEKOMUNIKACJA POLSKA S.A. na rok 2000 a ż dz iew 1ęc1u miastom; w gro ni e laureató\'1 znala zł się rów n ież Kraków. jako pi erwsze - obok Prag i - mias to tej częśc i Europy Ko n sekwenc j ą tego fa ktu b yła of iCJa lna zm iana przyznawanego ty tuł u Kra ków, a ta k ż e Awin ion, Bergen , Bolon ia. Bruks ela , Hel sink i. Praga, Re1 kj awik 1 Santiago de Compos tela b ęd ą w ro ku 2000 Europejskimi Miastami Kultury. Jedno cz esn ie, b i or ąc pod u w agę m i ę­ dzynarodowy i pre stiż owy wy d ż w ię k takiego p os u n i ęc i a . Rada Min istrów Kultury Uni i Eu rope jskie j za ­ pros i ła uhon orowa ne mias ta do uzgad niania. koordynowan ia i wspó lnej rea lizac ji pro1ektów. JesLc ze klika mi esięc y przed tą pozy t ywn ą d e cyz j ą w Kr ak owie na rodz ił się p om y sł. by l.'1y darze ń ku ltu­ ralnych z wi ąz anyc h z e1:.1e ntualnym pe lnieniem zaszczy1 nej funkc ji nie ograniczać do jednego roku tak pows t a ł a koncepqa p i ęc i o l et n ie g o pro gramu Kra ków 2000, kt óry - w pe łni wy k o r z11 s t u jąc ku ltura lny pot e nc j a ł daw nej stol icy Po lsk i - b y ł by wyr n a11oną oka z j ą do pro mocji miasta. reg io nu I Pol ski w jedno ­ czące ł się Europie Pierwsze tr zy lata Fes ti walu Kraków 2000 zos t a ł y op racowa ne zgod nie z pro pozycjam i św1atowe 1 s ł awy wórcó 1t1 ku ltury na stale związa n ych z miaslem. W 1996 roku t 1·1 ó rcą prog ramu był Andrzej Wa1da. wybitny r e ży ser tea tralny i filmow y. po mysło dawc a i fun da tor Cen trum Sz tu ki 1 Techni ki Jap ońs kie J Man ggha. Za ł ożerne m Festiwalu Andrzeja Wajdy by ł o doslarczenie propozycj i programowe j atrakcyj­ nej dla każ d ego typu odbiorcy, zarówno masm'1ego (Wianki '96. Pochód Kró lóv1. kt órego os tateczna re al1za c1a n astąp i ł a v ob e c n ośc i tłum ów zg ro madzon yct1 na krak owskim Rynku w cze1 wcu 1997 r.) jak 1e litarnego. Zresztą elitarne '.V zamie uen1u imprezy ostat rn ch trzecl1 lat. jak Fes tnval Un11 Teatr61v Euro ­ H l py Spotkanie Poetów Wschodu i Zachodu czy obie edycje Wielkanocnego Festi va/u Ludwiga van Beetho­ HE VELI US vena c i es z y ł y si ę olbrzymim za inte resowan ie m p u b li czn oś ci van Bee thovena c i esz y ł y s ię olbrzymim za ­ inter esowan iem pub l i c zn o ś ci Pa ro nat na d Fest iwalem w 1997 roku O bj ę li mie sLk a j ą cy w Krakowie poec1-lau1eaci Literackiej Nagro dy Nobla. W1slawa Szymbo rska 1Cz eslaw M iłosz. W rama ch Roku Poezji o d by ł o s i ę wiele s p o t k a ń literac ­ du ~u 111 111ic 11og 11u1 an '1h H1h11 1h kic h, wieczo rów pios enki aut orsk iej. poety ckich sp ektakl i P odj ęte zo stały rów nie ż w ażne 1n1c jatywy /.. 011(el"/1i\\· /-c,1ilndu wydawrn cze . p ośród któryc h na jwam 1e 1szym prze d się w zi ę c iem b y ł pro jekt Ex Libris - f1r1nowana prz ez ics / 111 0:/n t <' d::. 1 ę '1 1 firmie Festiwal Kraków 2000 se ri a obe 1 mu j ąca najciekawsze z1aw1ska w s p ółczes n e j poezji oraz p rozę 1ese isty­ kę Cyk l imprez związ a nyc h z ob chodam i Ro ku Poezji u k oro n o wa ł o Sp otkanie Po elO\'l Ws ch odu 1 Za ­ chodu. D u ży m wydarzeniem 1997 roku by ł r ó w n i eż Festiwal M ię dzy Wa welem a Gie1;1ontem. prezen tu­ COM PENSA j ący szt uk ę Podhala i w p ł y1•1. 1aki la sz tu ka wywa rł a 1wyw iera na całą po l s k ą k ultu rę. .,... ••.„ W prog ram ie Fe st iwalu . zgod nie z kierunkam i wyznaczonymi w pier ws zym roku jego trwan ia. rn e za bra ­ '+ ~ I i ,., . kł o ta kze impre z pr ze znaczo nyc h dla sze rsze go od biorcy: do te go nurtu nalezy zali czyć kon cert Jana Ga rb arka . plenerowy konce rt slynnego ko mp ozytora muzyki filmowe j Go ra na Bregovica czy grud niowy wys t ęp legendarnego Paco de Lucia. Jednocześnie mieliśmy już przedsmak wydarzeń Roku Muzyki Rok 1997 rozpoczął się bowiem I Wiel­ kanocnym Festiwalem Ludwiga van Beethovena, zorganizowanym z inicjatywy Elżbiety Pendereckiej Opera i Operetka w Krakowie w 170_ rocznicę śmierci kompozytora. Jedną z najważniejszych okoliczności towarzyszących tej impre­ ul. Bracka 12, 31-005 Kraków zie była mozl1wość pokazania - po raz pierwszy od li wojny światowej - manuskryptów Beethovena przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej. tel.4226210,4212813,4225726 Rok Krzysztofa Pendereckiego (1998) zainaugurowały nadzwyczajne koncerty w krakowskiej Filharmo­ fax 422 08 79 nii. Na początku kwietnia występy Francuskiej Orkiestry Młodych oraz słynnego Collegium Vocale sta­ nowiły zapowiedź Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena, którego druga edycja stała się wielkim sukcesem na skalę międzynarodową. Natomiast rozpoczęty 18 września Festiwal Krzysztofa Biuro Obsługi Widza Pendereckiego- najważniejsze wydarzenie 1998 roku - gromadzi światowej sławy zespoly, dyrygentów (rezerwacja biletów indywidualnych i zbiorowych) i solistów. W programie Festiwalu znajdują się dziela wielkiego polskiego kompozytora, a także wybrane przez niego utwory klasyczne. Festiwalowym koncertom całego roku towarzyszą również seminaria, czynne od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-15.30 konferencje, wystawy, pojawiają się kolejne firmowane znakiem Kraków 2000 wydawnictwa plytowe_ tel. 422 78 07 Kontynuowana jest również współpraca międzynarodowa, przygotowująca glówne wydarzenia przeło­ mu tysiącleci. Tym przygotowaniom poświęcony będzie rok 1999. Intencją wszystkich Europejskich Miast Kultury roku 2000 jest jak najlepsza prezentacja kulturowego i cywilizacyjnego dorobku naszego kontynentu, szczególnie jednak tych wartości, które - trwałe i uniwersalne - słuzyć będą następnym pokole­ KASY BILETOWE niom. W tym 1 vv następnym roku adresatem wielu propozycji Festiwalu będzie mlodzież. a podjęte projekty sprzyjać będą zarówno zacieśnianiu związków między młodymi ludźmi Europy, jak i refleksji Teatr im. Juliusza Słowackiego, pl. Św. Ducha 1 nad zachowaniem własnej tożsamości kulturowej pośród ogólnej uniformizacji życia we współczesnym czynna codziennie w godz. 9.00-19.00 świecie. Kulminacją Festiwalu będzie rok 2000, którego program w dużej mierze zostanie zrealizowany we współ­ z wyjątkiem wtorku i niedzieli w godz. 12.00-19.00 pracy z pozostałymi 8 Europejskimi Miastami Kultury Duchowość jest glównym zagadnieniem wybra­ tel. 423 17 OO nym przez Kraków, a Festiwal Kultury Europejskiej Kraków 2000 zaprezentuje różne jej formy w cy­ klach koncertów, wystaw, spektakli teatralnych, konferencji i wydawnictw_ Scena przy ul. Lubicz 48 czynna od poniedziałku do soboty w godz. 9.00-19.00 Festiwal Kraków 2000 współfinansował tel. 421 42 OO przygotowanie spektaklu Czarnej maski na scenie Opery w Krakowie

Prosimy o nienagrywanie i niefotografowanie spektakli! No photographs, video or audio recordings during performances! OPERATOR INTERNETU ul Krasd l'(_JO 1S J0-51 S Krakoo\' lei 421 64 64 hllp J/•hWW.k fJklr5 .!0p.pl

l'ORTRl:T KRZYS7TOFA PFNOFRFCKIF(;(l Zbigniew Bielawka

PROJEKT OKL;\[)KI Wiesław Walkuski

RclJ;\KCJ;\ PRoc;RAMU Zbigniew Lampart

DRUK ISBN 83-910003-0-3 A&E s.c. BOSS H U G O B O S S

Warszawa BOSS Hugo Boss SHOP Plac Trzech Krzyży Kraków PARAD IS E ul . Grodzka 7, ul. F l oriań s ka 18

Katowice PARAD IS E ul. Sw Jana 11