FF Editorial ai destitucións e hai destitucións. No Contidos mundo do fútbol é algo moi habitual. O asunto é se todas están xustificadas, se Editorial……………………………. 2 H aportan solucións. O asunto é a quen, como e por Érase unha vez 1961-1970…..…….. 3 que se destitúe. Polo mundo…...………………….... 6 O que aconteceu na parte final do mes en Baiona Máis perto………………………….. 8 foi un golpe duro para o fútbol feminino galego. Nacho Quereda, alfa e omega……… 10 Na vila pontevedresa vivimos a primeira O mes en imaxes....………………… 14 destitución da temporada , a de José Estévez. Non Comeza a Primeira Galega……….... 15 defendemos que Estévez deba ter patente de corso Fofi Martínez, a revelación chámase para facer o que queira e monte o seu feudo alá Barbadás…….……………… 18 onde o contraten pero conviría tratar á xente con A ver se sabes……..…...................... 22 arranxo ao rango que ten. Club de amigos da Revista FF …….. 23 Estévez é un dos técnicos con máis prestixio do I Teresa Herrera …………………... 24 fútbol feminino galego, o home que levou a El Os grandes clubs: Umeå IK……...... 25 Olivo á súa primeira fase de ascenso, o mesmo Resultados de outubro…………. 28 que ao ano seguinte puxo a andar o utro proxecto en Redondela ascendendo ao Choco á an tiga Preferente e o que nas dúas últimas campañas asinou un quinto e un cuarto lugar co Erizana. Para esta campaña José Estévez quixo facer un FF equipo máis competitivo, dar un salto cualitativo Revista do fútbol feminino galego maior pero atopou un club que non o apoiou. Director: Partir unha vez mái s do nada, logo da frustración Carlos Castro Pinhão de non poder conseguir dúas xogadoras mexicanas porque ninguén en Baiona apostou por elas. Consello de redación: Estévez, un gañador nato, deu un pau na mesa e aí Carlos Castro Pinhão Óscar Losada Castro conseguiu o desafecto dalgún dirixente . O equipo Manuel Julián Jiménez arrancou. É certo que só leva un pu nto, é certo que Josu Imanol Julián Fandiño só fixo dous goles, pero o equipo tívose que reinventar. Aquel soño dun Erizana que podía Colaboracións: aspirar ao máximo, como lle fixeran ver en xuño Marcos Casal Castro Eduardo González Cerdán de 2011, esmoreceu con aquela discusión de agosto de 2013. O 4 -0 na Valenzá mostrou o Maquetación: sorriso frío de quen ía asinarlle o finiquito. A Carlos Castro Pinhão visión menos radical do balance fala de dous partidos perdidos no último minuto, outra derrota Publicidade: María Isabel Pego Romalde pola mínima na Lomb a, a goleada na casa contra o Parquesol nun partido sen guardarredes, Katy Enderezo electrónico: regresou a última hora, Ofi aínda non recuperou ... [email protected] En maio era deus: mellor clasificación histórica e semifinalista da Copa FGF. En outubro parece non ser ninguén. Non está Estévez. A súa falta xa se nota no que resta de temporada. Carlos Castro 2 FF comezamos a ver referencias xornalísticas Érase unha vez sobre fútbol feminino outra vez. 1961-1970 Carlos Castro O deporte e a deportista foron conceptos que non casaron moi ben logo da queda da II República española. Anteriormente, a muller deportista chegou ser capa de distintas Como é comprensible, seguindo as pautas publicacións nas que se mostraban os logros e seguidas noutras ordes en España, o punto de aptitudes competitivas. A vitoria franquista partida estivo en Madrid, en Cataluña e, no caso logo da guerra civil trouxo a imposición dunha do fútbol, de xeito algo máis difuso, no País institución de referencia, a Sección Femenina . Vasco. Creada en 1934 como o brazo político que aglutinaba ás mulleres falanxistas, acabou Lóxicas imperantes na evolución das sociedades convertida en institución estatal que dirixiu o son capaces de transgredir leis e así foi que o Servizo Social da Muller, o Auxilio Social e a fútbol escapou das mans da S.F. educación da muller para convertela en boa patriota, boa cristiá e boa esposa. Ao amparo Os comezos teñen connotacións máis de da Sección Femenina tamén se desenvolveu o espectáculo que de deporte. Nunha sociedade deporte feminino no país. Obviamente, unha como a española de entón, con moitos prexuízos, a disciplina tan masculinizante como o fútbol non maior parte dos partidos que se montaban podía formar parte das actividades que se pertencían máis a ese espírito de acto deportivo practicaran ao abeiro da SF por ser allea á tipo “solteiros contra casados” que unha estrutura corporal e mental da muller. Polo confrontación ben definida. Ben é certo que non contrario, a ximnasia, a natación, o hoquei, o tiña moitas máis alternativas debido á persecución tenis, o baloncesto, o balonmán e o esquí da que era obxecto como testemuñamos nun entraron dentro desa concepción e sobre eses recorte de prensa. deportes se deseñaron as primeiras competicións estatais femininas. O seu órgano Probablemente, e porque malia todo os dous de comunicación, a revista Medina, serviu para espíritos, o festeiro e o competitivo, tamén dar nome aos clubs que foron nacendo baixo o convivían, organizouse con certas connotacións de seu control. rivalidade, o partido entre o Crendes e o Eirín O aperturismo chegado coa década 1961-1970 dentro da programación das festas de Betanzos de quebrou o discurso da súa única Delegada 1963. A referencia atopámola en El Correo Nacional , Pilar Primo de Rivera, a mesma que Gallego do 16 de agosto e nela se fala que ambos en 1942 dixera que “Las mujeres nunca equipos disputarían o primeiro trofeo San Roque. descubren nada; les falta, desde luego, el talento creador, reservado por Dios para los talentos Ese ano 1963 foi especial porque se anunciou varoniles; nosotras no podemos hacer nada más nalgún xornal a posibilidade que dous equipos de que interpretar, mejor o peor, lo que nos los fútbol feminino viñeran facer unha xira por hombres nos dan hecho”. É precisamente na España. A pretensión tiña un carácter altruísta pois segunda metade do século XX cando os beneficios que puideran proporcionar estes 3 FF par tidos serían destinados á beneficencia social. O Nel faise mención a un partido que terá lugar ese feito alertou á FEF que difundiu unha nota de día, en Negreira, entre os equipos da Universidade prensa na que se puña en coñecemento de todos os de Santiago correspondentes ás facultades de equipos afiliados, con independencia da categoría Medicina e Filosofía e Letras. na que militaran, que no caso de recibir unha suxestión para c elebrar un partido feminino, Probablemente foi habendo en tod os estes anos deberían dar aviso ao máximo organismo eventos semellantes distribuídos, de xeito futbolístico ou á federación rexional ficando irregular, fundamentalmente nas provincias da manifesta a “ prohibición de permitir la práctica Coruña e Pontevedra. Pero cando se produce o del fútbol femenino en sus campos e verdadeiro nacemento do fútbol feminino galego, instalaciones ”. A indicación do presidente, Benito tanto polo número de equipos que nacen, como Pico M artínez, para perseguir radicalmente o polos partidos que se organizan e dos que dá cont a fútbol feminino en España levouno a manifestar, a prensa escrita, é 1970, o último ano da década. nesa nota de prensa, que se “ tales encuentros pretendieran efectuarse al margen de la disciplina Nas zonas de Coruña e de Ferrol é onde podemos federativa, esa presidencia debe poner en constatar con máis intensidade este movemento. conocimiento de la primera aut oridad civil de la provincia nuestro criterio totalmente contrario, Pontedeume mostrouse moi activo e a S.D. pidiéndole que no autorice tales manifestaciones ”. Eumesa comezou a recrutar xogadoras. A iniciativa rebordou a expec tativa até o punto de poder constituír dous equipos cos que organizar partidos. Así, o 18 de xullo, xogaron unha copa os denominados Juventud Eumesa e Eume D. no campo da Gándara. Logo dun empate sen goles foi Manolita Blanco, a capitá do Eume, quen ergueu a copa logo de imporse ao Juventud na quenda de penaltis por 3-4. Sen embargo, o gran partido da comarca, debeu esperar, como sete anos antes, á festa doutro San Roque. Na vila de Ares programouse un partido entre o equipo local, acabado de fundar, e o Eume D. Di a crónica que no Menos mal que o comunicado foi elaborado en campo se xuntou decembro porque de ser feito cinco meses antes, o moita xente e que as Crendes-Eirín tería que desprogramarse da s festas xogadoras mostraron de San Roque baixo a ameaza de que polo campo interesantes aparecera a garda civil caso de disputarse. habilidades. Ao partido tampouco lle Para ter unha idea das dificultades podemos ollar faltou emoción. un pequeno recorte de prensa do domingo 4 de Comezou marcando decembro de 1966, tres anos despois da Finita para as declaración de intencións da FEF. visitantes un gol co que lle permitiu ao Eume chegar con vantaxe ao 4 FF descanso. Cando ía media hora da reanudación, a dianteira local, Paquiña, conseguiu unha igualada que levaría o partido aos penaltis. Nos mesmos, as aresás marcaron un (Ana) e as de Pontedeume dous (Margarita e a goleadora Finita), co que levaron o trofeo. Conta un pé de foto que na Coruña era tradicional, por aquela época, a celebración dun partido entre as mulleres do Elviña e do Villarrodís. Temos a instantánea sen outro contexto que o nome dos equipos, o ano e o autor, MD. Nela se observan, un pouco desorganizadas, xogadoras de ambos equipos perto do balón que tenta golpear unha delas con pouca precisión. O que tamén chama a atención é a cantidade de xente que se olla como fondo da escena. O Villarrodís debeu ser un dos equipos máis activos. O correspondente de La Voz de Galicia, Antonio del Río, salienta na súa crónica a numerosa presenza de público no campo de Ordes, o bo nivel dos equipos, e o triunfo xusto das arteixás contra as herculinas do Galicia Gaiteira.