Mobiliteitsvisie

Zaanstad beraad

Eerste sessie - 26 september 2019 Inhoudsopgave

1) Inleiding mobiliteitsplan

2) Groei van de stad

3) Mobiliteit in huidige situatie

4) Opbrengst eerdere sessies

1) Inleiding mobiliteitsplan Mobiliteitsplan 2040 in drie stappen

Mobiliteitsplan Inventarisatie Koers 2040

Inventarisatie (jul okt ‘19): ophalen en onderbouwen Koers (okt ‘19-feb ‘20): ambitie, visie en hoofdrichtingen Mobiliteitsplan (feb ‘20-eind ‘20): vertalen koers in beleidskader

VANDAAG: Eerste bevindingen inventarisatiefase (data-analyse en ronde tafels)

VOLGENDE WEEK: Gezamenlijk richting geven aan vervolg Mobiliteitsplan in relatie tot ander beleid

Mobiliteitsplan wordt het nieuwe overkoepelende beleid voor mobiliteit

Daarna waar nodig uitwerking in deelnota’s • Uitzondering: Parkeernota, dat vanwege urgentie (MAAK) parallel aan mobiliteitsplan wordt ontwikkeld

Beleidsontwikkeling in andere sectoren: in continue wisselwerking met mobiliteitsplan • o.m. Omgevingsvisie, Ruimteplan en Klimaatakkoord 2) Groei van de stad Verdichtingsopgave

Verdichtingsopgave Zaanstad

• Groeit richting 2040 naar van 155.000 naar 180.000 – 200.000 inwoners

• Bevolkingsgroei vooral 25-49 jarigen en 65-plussers

• Momenteel komt 2/3 van de groei uit migratie, richting de toekomst bijna volledig uit migratie

Mobiliteitsvisie Zaanstad Bron: Gemeente Zaanstad, MAAK gebieden 7 Ontwikkeling bevolking

Gemeente Zaanstad Transformatie gebieden wonen-werken

Gemeente 40.000 – 70.000 woningen 50.000 arbeidsplaatsen

Bron: Marco Broekman Mobiliteitsvisie Zaanstad 8 Ontwikkeling werkgelegenheid

• 16% groei in werkgelegenheid in 2040 • Meeste groei in Amsterdam en

Bron: Bevolkingsprognose Zaanstad Mobiliteitsvisie Zaanstad 9 Mobiliteitsvraag 2030

VERSCHIL RITTEN IN

• De woningbouwopgave ZAANSTAD 2030 TOV 2015

(MAAK gebieden) zorgen voor

een toename van de totale

mobiliteit 29% 26%

22% • Vooral toename in auto en OV verkeer, minder in fiets. 14%

2% -

Totaal

Mobiliteitsvisie Zaanstad 10 3) Mobiliteit in huidige situatie Waar werkt de Zaankanter? Uitgaande pendel

Van de 71.200 werkenden die wonen in Zaanstad:

• Werkt 1/3 in Zaanstad zelf • 1/3 in Amsterdam • 1/3 elders

Bron: CBS, Banen van werknemers (2017)

Mobiliteitsvisie Zaanstad 12 Uitgaande pendel Zaanstad

Uitgaand vooral richting het zuiden (Amsterdam/MRA zuid & west)

Mobiliteitsvisie Zaanstad 13 Waar wonen de werknemers in Zaanstad? Inkomende pendel

Van de 49.900 werknemers in Zaanstad:

• komt bijna de helft uit Zaanstad zelf • 1/3 uit overige MRA gemeentes • slechts 7% uit Amsterdam

Bron: CBS, Banen van werknemers (2017)

Mobiliteitsvisie Zaanstad 14 Inkomende pendel Zaanstad

Inkomende pendelbeweging vooral vanuit het noorden

Mobiliteitsvisie Zaanstad 15 Aandeel autoverkeer in woon- werkpendels

88% 70%

72% 71% • Een groot deel van de pendelbewegingen wordt met de auto gemaakt, ook naar plekken waar een goede treinverbinding ligt.

• Van en naar Amsterdam ligt het 83% aandeel autobewegingen lager, 89% daar relatief hoog aandeel OV, 38% weinig fiets. 73% 95% • Ook binnen Zaanstad zelf wordt 84% 58% 38% van de woon-werkritten met de 46% auto gemaakt. 71%

Mobiliteitsvisie Zaanstad 16 Modal split

Modal split 2017: Zaanstad vergeleken met Amsterdam en gemiddelde MRA (zonder Amsterdam)

• Zaanstad zit qua modal split tussen Amsterdam en het gemiddelde van de hele MRA (zonder Amsterdam) in.

Bron: OViN 2012-2017

Mobiliteitsvisie Zaanstad 17 Modal split per postcode

• Fietsaandeel wisselt sterk per wijk: -Oost en relatief laag • Poelenburg springt hier duidelijk uit: heel laag aandeel fiets • Relatief groot aandeel lopen in Poelenburg, Assendelft en Zaandam centrum • Aandeel auto wisselt minder sterk, wel iets lager in Zaandam centrum

Bron: OViN

Mobiliteitsvisie Zaanstad Bron: OViN 201218- 2017 Openbaar vervoer

Mobiliteitsvisie Zaanstad 19 Openbaar vervoer

Niet alle gebieden een goede dekking qua OV:

• Achtersluispolder

• (deel van) Saendelft

• Molletjesveer-Noorderveld

• Industrie rondom het havengebied

• Polderlinten ( en Assendelft)

Mobiliteitsvisie Zaanstad 20 Autostructuur maatregelen

• Optimaal profiteren van maatregelen uit MIRT Corridor Amsterdam-

Mobiliteitsvisie Zaanstad Bron: MIRT studie Corridor Amsterdam-Hoorn 22 Externe fietsbereikbaarheid: Amsterdam niet binnen 30 minuten bereikbaar

Vanuit Poelenburg Vanuit Westerwatering

Mobiliteitsvisie Zaanstad 23 Interne fietsbereikbaarheid: centrum Zaandam niet binnen 30 minuten bereikbaar

Vanuit Mobiliteitsvisie Zaanstad 24 Zaanstad heeft gemiddeld autobezit

Personenauto’s per huishouden

• Autobezit in Zaanstad is gelijk aan Nederlands gemiddelde (0,9), maar lager dan het gemiddelde in alle sterk stedelijke gemeenten (1,01)

• Autobezit Zaanstad is hoger dan gemiddeld in de MRA, vooral door laag bezit in Amsterdam

• Zelfde niveau als , , . Duidelijk lager dan en Haarlemmermeer

Mobiliteitsvisie Zaanstad Bron: CBS 25 Maar er zijn wel duidelijk verschillen per wijk

Noord 0,68

Nieuw-West 0,60 0,94

Zaanstad 0,93 1,19 0,93

Zaandam 0,79 0,95 1,01 Zaandam Nieuw- 0,94 West 1,02 Koog aan den 0,94

Zaandijk 0,95 1,02 0,79 Wormerveer 0,93 Krommenie 0,94 Assendelft 1,19 Het Kalf 1,01 4) Opbrengst eerdere sessies Opbrengst sessie Interne experts 8 juli

• Verstedelijking belangrijk(st)e opgave: mobiliteitseffecten? • Mobiliteit benaderen vanuit gewenste kwaliteit en leefbaarheid van de stad • Infra barrières zijn meer dan fysiek; zijn nu ook sociale barrières • Verkeersveiligheid! • Samenwerking met werkgevers: coalities vormen • Transitie naar duurzame mobiliteit • Modal split • Zero emissie • Continuïteit van beleid • Mobiliteit kan ook een rol spelen voor het stimuleren van gezondheid • Kansengelijkheid en toegankelijkheid voor kwetsbare groepen

• Aansluiting met Amsterdam vormgeven Mobiliteitsvisie Zaanstad 28

Opbrengst sessie Gebruikers van de stad – 10 juli Organisatie

GGDZW • Oost-west verbindingen versterken Evofenedex • Transitie naar verduurzaming: optimaal benutten ruimtewinst TLN • Capaciteit in het openbaar vervoer als systeem garanderen NS • Verminderen spitsoriëntatie naar Amsterdam Vervoerregio

• Meer inzetten op ketenmobiliteit: P+R en B+R (mobility hubs) Stichting • Potenties vervoer te water benutten Binnenstadmanagement Zaandam • Bereikbaarheid centrum Wormerveer en station vanuit de omgeving Fietsersbond verbeteren Gemeente Amsterdam • Logistiek vraagstuk ook regionaal benaderen; lokaal meer inzetten op Collectief Zaanbocht

fietskoerier Stichting Marketing Zaanstreek Port of Amsterdam

Bia Achtersluispolder Mobiliteitsvisie Zaanstad 29 Belangrijkste aanbevelingen externe experts – 11 september

• Werk vanuit een radicale paradigma verandering: sociale vraagstuk en energietransitie leidend • Sociale vraagstuk: voor wie bouw je? Toegang voor iedereen (mobiliteitsarmoede) • Energietransitie: modal split en zero emissie • Herijk structuurdragers in de verbinding met Amsterdam: leidend voor verstedelijkingskeuze • Definieer hoofdstructuur OV: meer vast, meer flexibel • Reduceer dominantie auto in centraal gebied (Wibautstraat?)

• Geef entrees + inprikkers gericht vorm Mobiliteitsvisie(bijv. Prins Zaanstad 30 Bernhardplein)

Belangrijkste aanbevelingen sessie externe experts (2)

• Denk vanuit een grootstedelijke regio

• Betrek publieke en private partners in transformatiegebieden

• Start met pilots

• Voorkom overmobiliteit en (gebrek aan) sociale cohesie

• Organiseer de distributie, ook in woongebieden

• Bewaak kansengelijkheid

• Benut vervoer over water

Mobiliteitsvisie Zaanstad 31