Wandelroute Norger Esdorpenlandschap in Norg, vlak bij Assen 10.5 km wandelen

Wandel door het Norger Esdorpenlandschap, een gebied waar maar liefst 72 verschillende vogelsoorten broeden. Beleef met deze wandelroute de unieke combinatie van Drentse natuur- en cultuurhistorie.

De wandelroute Norg en omgeving behoren tot de best bewaarde esdorpenlandschappen van Nederland. Je wandelt langs prachtige Saksische boerderijtjes en glooiende velden. Geniet tijdens het wandelen van bosgeuren en bosgeluiden. Breng ook een bezoek aan de infoschuur van Natuurmonumenten. Hier kom je van alles te weten over bijvoorbeeld de kerkuilen die in deze omgeving nog voorkomen.

De wandelroute begint en eindigt bij het Restaurant Het Norgerhout, Asserstraat 55 en is grotendeels aangegeven met blauw- gele paaltjes. Waar nodig geeft de tekst verdere routeaanwijzingen.

Na afloop van de wandeling kun je in Restaurant Norgerhout genieten van een lekkere pannenkoek of een uitgebreide lunch. Esdorpen

De opbouw van een esdorpenlandschap wordt bepaald door geografische hoogteverschillen. Het hoogste punt is het centrale dorp Norg. In een wijde kring rondom Norg liggen de kleinere dorpen Zuidvelde, Westervelde, Langelo en Peest. Rondom deze kring van dorpen ligt een, nog wijdere, buitenste ring die bestaat uit drie laaggelegen beekdalen. Het dal van de Slokkert A is er daar één van.

Het hoogteverschil heeft gevolgen voor het grondgebruik. De hoge gronden bij Norg zijn droog en voedselarm (Langeloërduinen, Molenduinen). De vruchtbaarste grond lag in de beekdalen, omdat het daar vochtig was. De boeren in de dorpjes rondom Norg lieten hun vee grazen in de lagere beekdalen. Het vee overnachtte in de schaapskooien. In de stallen werd de mest verzameld, waarna deze werd verspreid over de hoger gelegen gronden, zodat deze geschikt werden gemaakt voor akkerbouw. Tegenwoordig worden de hoger gelegen gronden vooral gebruikt voor de landbouw. De beekdalen worden natuurgebied.

Norger Esdorpenlandschap, Restaurant Het Norgerhout

Norgerholt

Ga recht tegenover het terras van Restaurant Norgerhout het bospad in, aangegeven met een blauw- geel routepaaltje. In het bos eerste wandelpad links.

Norgerholt is een streeknaam voor Norgerhout. In de Middeleeuwen stond er al bos op deze plek. Het bos was gemeenschappelijk bezit. Boeren haalden er hout uit om mee te bouwen en de eikels dienden als voer voor het vee. Opvallend zijn de vele hulstbomen. De takken van hulst werden vroeger gebruikt om schoorstenen mee te vegen. De bladrand van de hulst zegt iets over de ouderdom van de struik. Hoe jonger de plant, des te stekeliger de bladeren. De bladeren van oude struiken zijn bijna gaafrandig.

Op de bodem groeien dalkruid, lelietjes- van- dalen en forse varens. Weinig opvallend maar niet minder speciaal is het bodemplantje Norger bosmuur, een ondersoort van de bosmuur, waarvan dit bos de enige vindplaats is. Het Norgerholt heeft als eeuwenoud loofbos een ongekende natuurwaarde. Bij een inventarisatie van broedvogels zijn in 2000 574 nesten van 72 verschillende vogelsoorten vastgesteld.

Steek de klinkerweg (Schoolstraat) over en vervolg het bospad. Einde bos weg oversteken, fietspad rechts volgen. Na ongeveer 300 m zandpad links. Hier heb je overzicht over de uitgestrekte essen, oftewel akkers.

Kruidenakkers

Natuurmonumenten heeft in dit landschap een aantal kleine akkers waarin akkerkruiden voorkomen. Deze bloemrijke akkers geven een indruk van de bloemenrijkdom van vroeger.

Doorlopen tot Asserstraat (Hoofdstraat).

Infoschuur

Aan de overkant staat een infoschuur van Natuurmonumenten met onder meer informatie over kerkuilen. Deze mysterieuze nachtroofvogel komt in deze omgeving nog in redelijk wat boerenschuren voor.

Ook zo genoten van deze route? Help de natuur. Ga naar nm.nl/nieuwlid. Vanaf schuur rechtsaf blauw- gele paaltjes volgen. Linksaf Brink in.

Brink Zuidvelde

Zuidvelde heeft een echte brink: een centraal gelegen veld. De Brink diende voor aanplant van bomen, waar de omwonenden hout van oogstten. Nu nog is elk groepje bomen van een andere eigenaar.

Mossenweelde

Dan volgt het Tonckensbos. De groene mossen en korstmossen op de grillige boomstammen geven dit bos een sprookjesachtige sfeer. Deze mossenweelde duidt op zuivere lucht.

Westervelde

Je komt hier op een zichtlaan naar Huize Westervelde van de familie Tonckens.

Beekdalen

Het wandelpad gaat verder door het beekdal van de Slokkert A. De beek zelf is niet te zien. Hij loopt links helemaal aan het einde van de velden, parallel aan het pad. Natuurmonumenten heeft de grenzen tussen de afzonderlijke percelen zoveel mogelijk weggehaald. De dieren die er nu grazen, kunnen zich dus tot zover het oog reikt vrijelijk bewegen. Er lopen runderen die er het gehele jaar kunnen grazen. Ze hebben voorkeur voor bepaalde grassoorten. Dit houdt in dat ze andere planten geheel of gedeeltelijk met rust laten, zodat zich op den duur patronen aftekenen in het open grasland. Er zijn randjes met gele dotterbloemen en pinksterbloemen, maar ook plekken met sterke plantensoorten als distels en zuring. Hier en daar is de toename van struiken en bomen al te zien.

Houtwallen

Houtwallen zijn de voorlopers van het prikkeldraad. Ze hielden niet alleen het vee tegen, de boer kon er ook hout sprokkelen. En bij het aanleggen van de wal ontstaat er een greppel die het regenwater snel afvoert. Tegenwoordig zijn houtwallen geliefde ‘snelwegen’ voor jagende vleermuizen. Insecten zijn er bij zo’n wal immers volop. In deze houtwallen broedt en jaagt de grauwe klauwier. Deze miniroofvogel leeft van grote insecten en spietst kevers op doornen.

Vrij uitzicht

Sta even stil en geniet van het bijna eindeloze uitzicht over iets heel zeldzaams: een landschap dat bijna helemaal vrij is van horizonvervuiling.

Bij T- splitsing aan bosrand rechtsaf. Daarna bij kruispunt links, zwart mijnsteenpad. Bij de volgende kruising steek je de verharde weg over en volg je Derde Dijk.

Westervelder Es

De bolling in de rechts gelegen Westervelder Es komt door dekzanden die er door de wind na de laatste ijstijd zijn afgezet.

Na 1 km het kiezeltjespad rechtsaf nemen. In de bocht neem je het zandpaadjes naar links.

De plas waar je omheen loopt is ontstaan door het turf steken. Om te voorkomen dat het ven uitdroogt, heeft Natuurmonumenten hier de grondwaterstand verhoogd. Allerlei dieren, waaronder vogels als wintertaling en dodaars en amfibieën als bruine kikker en gewone pad profiteren hiervan.

Na de plas vervolg je het bospad, met aan je linkerhand de akkers en aan je rechterhand bos. Na ongeveer 400 meter ben je weer terug bij het beginpunt van de route, Restaurant Het Norgerhout.

Ook zo genoten van deze route? Help de natuur. Ga naar nm.nl/nieuwlid. Faciliteiten De route verkennen horeca route

Restaurant Het Norgerhout Rondwandeling, grotendeels aangegeven met blauw- gele paaltjes, lengte 10,5 km, duur 2,5 uur Norger Esdorpenlandschap, Restaurant Het Beste seizoen: Hele jaar door Norgerhout Asserstraat 55 9331 JB Norg Routebeschrijving

vvv

VVV Norg

Norg, VVV Norg Brink 1 9331 AA Norg Routebeschrijving

kamperen

Boscamping Langeloërduinen

Norg, Boscamping Langeloërduinen Kerkepad 12 9331 AC Norg Routebeschrijving

kamperen

Camping Boschlust

Norg, Camping Boschlust Hoofdweg 3 9337 PA Westervelde Routebeschrijving

kamperen

Camping De Norgerberg

Norg, Camping De Norgerberg Langeloërweg 63 9331 VA Norg Routebeschrijving

restaurant

Landhuis hotel/restaurant De Jufferen Lunsingh

Norg, Landhuis hotel/restaurant De Jufferen Lunsingh Hoofdweg 13 9337 PA Westervelde Routebeschrijving

Bereikbaarheid en toegankelijkheid

Ook zo genoten van deze route? Help de natuur. Ga naar nm.nl/nieuwlid. startpunt

Norger Esdorpenlandschap, Restaurant Het Norgerhout Asserstraat 55 9331 JB Norg Routebeschrijving honden welkom, mits aangelijnd toegang

Toegang tussen zonsopgang en zonsondergang, alleen op wegen en paden openbaar vervoer

Vanaf NS- station Assen buslijn 83 naar Norg. Vanuit Norg is het een kwartiertje wandelen naar het startpunt tegenover Café het Norgerholt. Je volgt de Asserstraat richting Zuidvelde. Het café ligt na 1 kilometer links van de weg. met de auto

A28 (Utrecht- Groningen), afslag Norg. Parkeerplaats bij Café het Norgerholt (halve kilometer voor bebouwde kom Norg rechts van de weg).

Ook zo genoten van deze route? Help de natuur. Ga naar nm.nl/nieuwlid. © OpenStreetMap contributors

Ook zo genoten van deze route? Help de natuur. Ga naar nm.nl/nieuwlid.