Imagine the result

Niet technische samenvatting Project-MER

Hoogspanningsverbinding tussen de onderstations Langerlo en Van Eyck

Elia

Projectnummer – 10828 | Versie B | Februari 2013

2/29 10828

OPDRACHTGEVER Elia Keizerslaan 20 1000 Brussel

Raf Vandenboer +32 2 546 77 98

Niet technische samenvatting Project-MER

Hoogspanningsverbinding tussen de onderstations Langerlo en Van Eyck

OPDRACHTNEMER ARCADIS nv Posthofbrug 12 2600 Berchem

BTW BE 0426.682.709 RPR ANTWERPEN ING 320-0687053-72 IBAN BE 38 3200 6870 5372 BIC BBRUBEBB

Contactpersoon Hanne Carlens

Telefoon +32 3 328 62 36

Telefax +32 3 360 83 01

E-mail [email protected]

Website www.arcadisbelgium.be

3/29 10828

Team van deskundigen

Naam Discipline MER-Erkenning Handtekening

Ann Van Wauwe MER-coördinatie MB/MER/EDA/659/A Deskundige oppervlaktewater (geldig tot 08/02/2016) Deskundige Landschap MB/MER/EDA/659/C

(geldig tot 08/02/2016)

Mieke Deconinck Deskundige fauna en flora MER/EDA/590 (onbepaalde duur)

Adel Lannau Deskundige MB/MER/EDA/611 Mens, socio-organisatorische (onbepaalde duur) effecten

Patrick Pans Deskundige MB/MER/EDA/557/V-3 Geluid en trillingen (onbepaalde duur)

Paul Vanhaecke Deskundige Mens, toxicologie MB/MER/EDA/018/V4-B en psychosomatische (17/12/2014) aspecten

4/29 10828

INHOUDSOPGAVE

1 Inleiding ...... 5 2 Project ...... 6 2.1 Doel van het project ...... 6 2.2 Projectingrepen ...... 8 2.3 Situering ...... 8 3 Referentiesituatie ...... 9 3.1 Elektromagnetische velden ...... 9 3.2 Geluid ...... 10 3.3 Bodem ...... 10 3.4 Water ...... 10 3.5 Fauna en flora ...... 11 3.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ...... 12 3.7 Mens ...... 13 4 Effectbespreking ...... 15 4.1 Elektromagnetische velden ...... 15 4.2 Geluid ...... 16 4.3 Bodem ...... 16 4.4 Waterhuishouding – info voor de watertoets ...... 17 4.5 Fauna en flora ...... 18 4.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ...... 20 4.7 Mens ...... 22 5 Grensoverschrijdendheid van effecten ...... 25 6 Eindsynthese ...... 26 7 Bijlagen ...... 28 7.1 Kaartenbundel ...... 28

5/29 10828

1 Inleiding

Dit is de niet-technische samenvatting van het milieueffectrapport ‘Hoogspanningsverbinding tussen de onderstations Langerlo en Van Eyck’. De niet- technische samenvatting is een beknopte samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een planproces of project en de eventuele alternatieven voor dat planproces of project, worden onderzocht. Het milieueffectrapport beslist niet of het project een vergunning krijgt, dit wordt beslist door de vergunningverlener die hierbij rekening houdt met milieueffectrapport. De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante informatie uit het milieueffectrapport van het project of plan te communiceren en hiermee de publieke participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie moet u het eigenlijke milieueffectrapport ‘Hoogspanningsverbinding tussen de onderstations Langerlo en Van Eyck’ raadplegen.

6/29 10828

2 Project

2.1 Doel van het project

Doel van het voorliggend project, als onderdeel van de oostelijke as, is het realiseren van een extra hoogspanningsverbinding vanuit het onderstation Van Eyck aan de Nederlandse grens, tot het onderstation Gramme in het zuiden van het land, ter hoogte van de nucleaire productiesite van Tihange. In praktijk gebeurt dit door het trekken van een 2de draadstel (circuit) met een grote transportcapaciteit op de bestaande 380 kV-lijn tussen het onderstation Van Eyck en Zutendaal. Tussen Zutendaal en Gramme is de lijn reeds uitgerust met een 2de draadstel dat vandaag echter nog op een lagere spanning wordt uitgebaat (150 kV) ter ondersteuning van het Limburgse net vanuit het injectiepunt Gramme (Tihange). Door deze verbinding volledig te realiseren en op 380 kV uit te baten is het nodig een nieuwe injectie in het Limburgse net 150 kV te voorzien. Dit zal verwezenlijkt worden door op dit nieuwe 380 kV draadstel tussen Van Eyck en Gramme via een bestaande lijn, nu uitgebaat op 150 kV, een 380 kV aftakking te maken ter hoogte van Zutendaal. Deze aftakking gaat naar een nieuw onderstation ‘André Dumont’ gelegen nabij de centrale van E.on te . Hier zal een transformator 380/150 kV worden opgesteld die eveneens via een bestaande lijn in het bestaande onderstation van Langerlo zal injecteren. Het onderstation Langerlo is één van de belangrijkste knooppunten 150 kV voor de voeding van .

7/29 10828

Figuur 2-1: Overzichtskaart Elia Netwerken

8/29 10828

Langs het traject ontstaan er tevens bijkomende aansluitingsmogelijkheden zowel voor bijkomende belasting als voor mogelijke grote productie-eenheden. Zo plant DILS- ENERGIE om ter hoogte van Dilsen-Stokkem 2 productie-eenheden van elk 540 MVA (460 MW) te bouwen. Voor de aansluiting van deze productie is het nodig om een nieuw 380 kV onderstation Dilsen te bouwen. Om deze bijkomende injectie mogelijk te maken dient een nieuw onderstation Dilsen ingelust te worden in het 380 kV-net. De aansluiting van DILS-ENERGIE is besteld en de capaciteit is gereserveerd. Elia voorziet enkel de bouw van het onderstation Dilsen. Er wordt zoveel mogelijk een aansluiting met de bestaande infrastructuur betracht door vooral uitbreiding en upgrade van bestaande lijninfrastructuur te kiezen. De bestaande onderstations Van Eyck en Langerlo zullen uitgebreid moeten worden.

2.2 Projectingrepen

Het voorliggend project betreft het aanpassen en versterken van het bestaande hoogspanningsnet tussen de onderstations André Dumont (Genk) en Van Eyck (- ). Deze aanpassingen hebben als doel het vergroten van de onthaalcapaciteit voor grote productie-eenheden (zoals onder meer gepland in Dilsen-Stokkem) en het vergroten van de transportcapaciteit en energie-uitwisseling met het buitenland. De volgende uitbreidingen worden voorzien:  Realisatie van twee nieuwe onderstations (André Dumont en Dilsen-Stokkem);  Uitbreiding van de bestaande onderstations (Langerlo en Van Eyck);  Bijplaatsen van een tweede draadstel over de volledige lengte van het tracé tussen de onderstations Langerlo en Van Eyck;  Realisatie van een nieuwe hoogspanningsverbinding over het Albertkanaal in Genk die de bestaande hoogspanningslijn moet verbinden met het nieuwe onderstation André Dumont.

2.3 Situering

Het project situeert zich in Oost-Limburg op grondgebied van de gemeentes Genk, , Zutendaal, As, , Dilsen-Stokkem, Maaseik en Kinrooi. De nieuwe onderstations André Dumont en Dilsen zijn gesitueerd op het industrieterrein van respectievelijk Genk-Zuid en Rotem. Het bestaande onderstation Langerlo is gelegen in de oksel van de kruising van de Zuiderring en de Oosterring (N750). Het bestaande onderstation Van Eyck bevindt zich ten oosten van de N762, langs de Molshofstraat te Maaseik. De bovengrondse hoogspanningsverbinding Zutendaal - André Dumont die aangepast zal worden, loopt vanaf mast P126bis in Zutendaal naar het nieuwe onderstation André Dumont en doorkruist achtereenvolgens de gemeentes Zutendaal, Bilzen en Genk. De bovengrondse hoogspanningsverbinding Zutendaal - Van Eyck die aangepast zal worden, loopt vanaf mast P126bis in Zutendaal naar het bestaande onderstation Van Eyck. Dit deel van het project doorkruist achtereenvolgens de gemeentes Zutendaal, Genk, Maasmechelen, As, Dilsen-Stokkem, Maaseik, De ondergrondse hoogspanningsverbinding zal gerealiseerd worden tussen de geplande energieproductie-eenheid van DILS-ENERGIE en het geplande onderstation Dilsen.

9/29 10828

3 Referentiesituatie

3.1 Elektromagnetische velden

Voor het traject Zutendaal - Van Eyck werd voor de berekening van de veldsterkteprofielen gebruikt gemaakt van de overspanningen tussen de masten P182 – P183 omwille van de woningen onder de lijn en de masten P160 – P161 waar de geleiders het laagst boven het maaiveld hangen (13 m). Voor het traject André Dumont - Zutendaal werd voor de berekening van de veldsterkteprofielen gebruikt gemaakt de overspanning P8Z-P9Z omdat hier de afstand tussen de geleiders en de grond het kleinst is. Bij gemiddelde blootstelling aan 0,4 μT wijzen epidemiologische (statistische) studies op een relatieve toename van het risico op de ontwikkeling van leukemie bij kinderen jonger dan 15 jaar met een absolute toename van het risico met 0,003%. Dit betekent een stijging van 3 op 100.000 naar 6 op 100.000. Daarom wordt 0,4 µT in Europa meestal gebruikt om te beoordelen of blootstelling aan een magnetisch veld als risicovol kan beschouwd worden. Het is echter niet duidelijk of het magnetisch veld dat ontstaat door de elektrische stroom door hoogspanningslijnen voor dat verhoogde risico verantwoordelijk is. Onderzoek (op cellijnen en proefdieren) kan namelijk geen uitsluitsel geven over een oorzakelijk verband tussen magnetische velden en een hogere kans op kinderleukemie. Met behulp van de berekende veldsterkteprofielen, is het mogelijk, voor elk van de desbetreffende overspanningen, de afstanden tot de as van de lijn in te schatten waarvoor de veldsterkteniveaus onder de blootstellingsdrempel blijven van 0,4 µT die in sommige epidemiologische studies vermeld wordt.

Tabel 3-1: De invloedzones van de relevante magnetische veldsterktes (bestaande toestand) Overspanning P182-P183 Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 68 m 82 m Totale breedte 150 m Overspanning P160-161 Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 69 m 84 m Totale breedte 153 m Overspanning P8Z-P9Z Veldwaarde 0,4 µT Ten N Ten Z Invloedzone 89 m 70 m Totale breedte 159 m

De bepaling van de elektrische en magnetische velden van de onderstations Langerlo en Van Eyck wordt niet relevant geacht aangezien er geen woningen gelegen zijn binnen de invloedzone van deze onderstations.

10/29 10828

3.2 Geluid Onderstation Van Eyck Voor het onderstation Van Eyck werd een akoestisch onderzoek ‘Kinrooi – Nieuwe HS- post VAN Eyck’ uitgevoerd door Laborelex (28/12/2008) om na te gaan of deze installatie voldoet aan de limietwaarden op vlak van geluid. Er werden continu geluidsmetingen uitgevoerd over meerdere dagen. Het eerste meetpunt werd opgesteld ter hoogte van de nabij woning. Een tweede meetpunt werd ter referentie opgesteld binnen de perceelsgrens. Uit de metingen blijkt dat de installatie ruim voldoet aan de eisen volgens VLAREM II.

Onderstation André Dumont De huidige geluidskwaliteit ter hoogte van het geplande onderstation André Dumont wordt besproken op basis van gegevens uit de studie van Vinçotte Environment (Simulation study for a new plant” - Elia-Engineering - Geplande post André Dumont (ref. 60310445-40-001, 31/08/2012)). In deze studie werd ter hoogte van één meetpunt in de nabijheid van de terreingrens van het onderstation in de periode van 06/07/2012 tot 20/07/2012 een continue immissiemeting uitgevoerd.

Uit de metingen blijkt dat het LA95,1h van het gemeten totale omgevingsgeluid zowel overdag, ’s avonds als ’s nachts de geldende richtwaarde niet overschrijdt. In het gemeten oorspronkelijk omgevingsgeluid komen reeds 100 Hz harmonischen voor.

3.3 Bodem

Het projectgebied situeert zich in de Kempen. Ter hoogte van alle onderstations zijn dan ook (lemige) zandbodems aanwezig. Ter hoogte van het onderstation Dilsen zijn ook verstoorde bodems aanwezig. De vochttrap varieert van droog tot nat. In de omgeving van het onderstation Dilsen zijn volgens de databank van OVAM verschillende bodemonderzoeken gekend, zowel oriënterende als beschrijvende bodemonderzoeken en bodemsaneringsprojecten.

3.4 Water

Het hoogspanningstracé kruist voornamelijk waterlopen van de 2de en 3de categorie. Ten westen van Maaseik wordt de enige waterloop van 1ste categorie gekruist, namelijk de Bosbeek. Het Albertkanaal en de Zuid-Willemsvaart worden bovengronds gedwarst. Het onderstation André Dumont bevindt zich ten westen van het dok Kolenhaven aan het Albertkanaal. Het onderstation Dilsen bevindt zich op 800 m ten westen van de Zuid- Willemsvaart. Ten westen van het onderstation Van Eyck is op ca. 20 m een niet geklasseerde naamloze waterloop aanwezig. De onderstations zijn niet gelegen mogelijks of effectief overstromingsgevoelig gebied. Er worden door de bovengrondse hoogspanningsverbinding geen effectief overstromingsgevoelige gebieden gekruist. Het gebied tussen de E314 en de LBU- groeve van Sibelco is wel aangeduid als mogelijks overstromingsgevoelig gebied.

11/29 10828

Volgens de overstromingskaart zijn zowel de bestaande als de nieuwe onderstations niet gelegen in geen recent overstroomd gebied. Er zijn geen risicozones voor overstromingen aangeduid of van nature overstroombare gebieden.

3.5 Fauna en flora

De terreinen van de onderstations Dilsen, Langerlo en Van Eyck zijn biologisch minder waardevol. Op het onderstation André Dumont zijn (zeer) biologisch waardevolle elementen aanwezig, zoals een ruigte (met struik- of boomopslag), struweelopslag, houtkant of oude heg, bremstruweel, eiken-berkenbos, struisgrasvegetatie op zure bodem met struik- of boomopslag, verlaten spoorweg met interessante bermvegetatie. De volgende habitatrichtlijngebieden worden door het hoogspanningstracé doorsneden: ‘Itterbeek met Brand, Jagersborg en Schootsheide en Bergerven’, ‘Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek’, ‘Bosbeekvallei en aangrenzende bos- en heidegebieden te As- Opglabbeek-Maaseik’ en ‘Overgang Kempen-Haspengouw’. Vogelrichtlijngebieden die doorsneden worden door het hoogspanningstracé zijn: ‘Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek en Mariahof’, ‘Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek’ en ‘De Maten’ Voor de volgende gebieden zijn IHD-rapporten zijn beschikbaar (situatie augustus 2012) en werden instandhoudingsdoelstellingen geformuleerd:  SBZ-H BE2200034 Itterbeek met Brand, Jagersborg en Schootsheide en Bergerven en SBZ-V BE2221314 Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek en Mariahof (samen opgenomen in het IHD-rapport 23 Noord Oost Limburg);  SBZ-H BE2200043 Bosbeekvallei en aangrenzende bos- en heidegebieden te As-Opglabbeek-Maaseik (IHD-rapport 02)  SBZ-H BE2200028 De Maten en SBZ-V BE2200626 De Maten (IHD-rapport 27) De IHD-rapporten van de SBZ-V en SBZ-H ‘Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek’ en van de SBZ-H ‘Overgang Kempen-Haspengouw’ zijn nog niet beschikbaar (overlegproces is nog lopende). Voor de SBZ-V en SBZ-H ‘Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek’ wordt terug gegrepen naar het Natuurrichtplan ‘Hoge Kempen’ waarin reeds instandhoudingsdoelstellingen worden vooropgesteld. Het hoogspanningstracé is niet in Ramsargebied gelegen. Het hoogspanningstracé gaat doorheen de rand van de volgende VEN-gebieden: ‘De Hoge Kempen’, ‘Het Bergerven’, ‘De Zanderbeek’ en ‘De Middenloop Bosbeek’. In het zuiden grenst het projectgebied aan het VEN-gebied ‘De Beekvalleien overgang Kempen-Haspengouw’ (o.a. Munsterbos). Het hoogspanningstracé ligt in de nabije omgeving van de volgende natuurreservaten: Schotshei (in beheer bij Limburgs Landschap) en Munsterbos (in beheer bij Natuurpunt). Het hoogspanningstracé doorsnijdt geen erkende bosreservaten. De risicokaart voor aanvliegslachtoffers t.h.v. het studiegebied identificeert de zone rond het Albertkanaal als zeer gevoelig voor draadslachtoffers en waarbinnen dus milderende maatregelen aangewezen zijn. Voorts komen ook beperkte delen van de Hoge Kempen in omgeving van de hoogspanningslijn naar voor als risicovolle zones.

12/29 10828

Het Bergerven ligt op een kleine 800 m van de hoogspanningslijn en is een belangrijk gebied voor pleisterende watervogels. Hoe dichter naar de Maas, hoe frequenter de doortrek van steltlopers. Watervogels regelmatig vluchten uit, ofwel door verstoring of in functie van uitwisseling met andere gebieden, of omwille van trek. De uitwisseling tussen de waterplassen in de Maasvallei is zeer frequent plaatsvindt. Ook een interessant gebied voor vogels is de de LBU-groeve van Sibelco. Hier werden in voorjaar 2012 werden twee broedparen van Grauwe klauwier waargenomen. Vrijwel langsheen het volledige traject van de hoogspanningslijn tussen de E314 en de Schootsheide komen soorten voor zoals Sperwer, Havik, Buizerd, Wespendief, Boomvalk, Houtsnip, Zwarte specht en Nachtzwaluw. In de literatuur wordt aangegeven dat deze soorten vaak als draadslachtoffer worden aangetroffen.

3.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Het hoogspanningstracé doorsnijdt de volgende ankerplaatsen: ‘Mijnsite Eisden’, ‘De Tösh, Langeren en Wurfled’ en ‘Maasterrassen en Schootsheide’. Ook de volgende relictzones worden gekruist:’ Kernvlakte van Bochelt’, ‘Wateringen-Armenbos’, ‘Platte Lindenberg-Mechelse bos’, ‘Bossen van Genk-Zutendaal’, ‘Bossen en kasteelparken te Munsterbilzen’ en ‘Gremelslo’ Het hoogspanningstracé doorkruist het beschermd landschap ‘Het natuurgebied rond de Bosbeek’ en het beschermd stads- en dorpsgezicht ‘Omgeving van de molen’. Het onderstation Dilsen en het ondergronds hoogspanningstracé zijn gelegen in de relictzone ‘Wateringen-Armenbos’. Het onderstation Van Eyck is gelegen in de relictzone Gremelslo. Er bevinden zich geen beschermde monumenten, landschappen of dorps- en stadsgezichten of bouwkundig erfgoed ter hoogte van de nieuwe onderstations en nieuwe masten. In de omgeving van het onderstation Dilsen en de bovengrondse hoofdspanningsverbinding zijn reeds archeologische vondsten gedaan. In de omgeving van de andere onderstations werden er tot nu toe nog geen vondsten gedaan.

Het landschap is momenteel al verstoord door de aanwezigheid van de hoogspanningsleidingen. De nieuwe onderstations komen te liggen op industrieterreinen. Ten oosten en ten westen van het onderstation André Dumont wordt het landschapsbeeld bepaald door industriële activiteiten. Het terrein zelf is momenteel grotendeels bebost met een loofbos. In de omgeving van het onderstation te Dilsen-Stokkem is het landschap ten oosten verstoord door voormalige ontginningsactiviteiten. Zo is het terrein voor het onderstation momenteel braakliggend en onbegroeid. Het zuidelijk en oostelijk deel van het industrieterrein zijn reeds ingenomen door bedrijven. Ten westen van het terrein bevindt zich de steilrand van het Kempens plateau. Hier komt een gesloten en meer natuurlijk landschap voor, bestaande uit de typische dennenbossen van de Kempen. Er bevinden zich al enkele hoogspanningsmasten. Het bestaande onderstation Langerlo is volledig afgeschermd. Ten zuiden en ten westen ervan bevinden zich bedrijfsgebouwen. Ten noorden en ten oosten is bos aanwezig.

13/29 10828

Het onderstation Van Eyck is gelegen in een open en vlak landbouw landschap. Er zijn geen bomenrijen of bossen in de directe omgeving aanwezig. De bebouwing komt verspreid voor langs de straten Molshofstraat, Lichterberg, Bosserstraatje, Ven en Weertersteenweg (N762). Rondom het onderstation is een houtkant aangeplant.

3.7 Mens

Het onderstation Van Eyck is gelegen in agrarisch gebied, zijnde het landbouwgebied Kinrooi – Kessenich – Maaseik zuid. De andere onderstations zijn gelegen op industrieterrein: onderstations André Dumont en Langerlo op het industrieterrein Genk- zuid en onderstation Dilsen op het industrieterrein Rotem. Het hoogspanningstracé doorkruist het woonuitbreidingsgebied Sledderlo in Genk. Daarnaast worden ook woongebieden gekruist: langs de Genkerweg in Zutendaal, Gelieren in Genk, langs de Brugstraat in Dilsen-Stokkem, Achter de Statie in Dilsen- Stokkem en langs Diestersteenweg in Maaseik. Er worden ook woningen overspannen die gelegen zijn in agrarisch gebied of in landschappelijk waardevol gebied. Het aantal woningen binnen de contour van het 0,4 µT veldsterkteprofiel wordt bepaald. Hierbij wordt rekening gehouden met zowel de woonzones als in niet-woonzones (woonlinten en individuele gebouwen in agrarisch gebied, gebouwen in industrie). Aan de hand van een dataset van de Dienst Milieu en Gezondheid werd het aantal inwoners bepaald binnen de verschillende invloedzones. De veldsterkte van 0,4 µT is van belang omdat er volgens sommige epidemiologische studies in de buurt van hoogspanningslijnen mogelijk meer kans op kinderleukemie bestaat vanaf 0,4 µT.

Tabel 3-2: Het aantal woningen binnen invloedzones van de relevante magnetische veldsterktes (bestaande toestand) Overspanning P160-161 Veldwaarde 0,4 µT Totale breedte invloedzone 153 m Aantal woningen (in woongebied) 128 Aantal woningen (buiten woongebied) 29

Totaal aantal woningen 157 Totaal aantal inwoners 473 Aantal kinderen jonger dan 15 jaar 76 Overspanning P8Z-P9Z Veldwaarde 0,4 µT Totale breedte invloedzone 159 m Aantal woningen (in woongebied) 0 Aantal woningen (buiten woongebied) 3

Totaal aantal woningen 3 Totaal aantal inwoners 6 Aantal kinderen jonger dan 15 jaar 1

Uit epidemiologische studies rond magnetische velden en kinderleukemie, is gebleken dat bij een levenslange blootstelling aan een magnetisch veld van 0,4 µT de kans op leukemie bij kinderen jonger dan 15 jaar toeneemt van 3 op 100.000 naar 6 op 100.000.

14/29 10828

Voor het traject Zutendaal – Van Eyck wonen er 76 kinderen binnen de invloedzone van 0,4 µT. Rekening houdend met een kans van 6 op 100.000 voor kinderleukemie ten gevolge van de magnetische velden betekent dit dat er 0,00456 leukemiegevallen op 76 kinderen mogelijk zijn per jaar. Dit betekent dat er om de 219 jaar kans is op 1 leukemiegeval. In de situatie zonder magnetische velden bedraagt de kans op kinderleukemie 3 op 100.000. Hierdoor is er slechts op de 439 jaar kans op 1 leukemiegeval. Voor het traject André Dumont - Zutendaal woont er slechts 1 kind binnen de invloedzone van 0,4 µT. Dit komt in de situatie met magnetische velden overeen met 1 leukemiegeval om de 16.667 jaar. In de situatie zonder magnetische velden bedraagt de kans op kinderleukemie 3 op 100.000. Hierdoor is er slechts om de 33.333 jaar kans op 1 leukemiegeval.

Naast het aantal overspannen woningen (zowel in woongebied als in niet woongebied) is het ook relevant om de onbebouwde percelen in woongebied te beschouwen. Op deze percelen zullen immers ooit woningen gebouwd worden.

Tabel 3-3: Aantal en oppervlakte onbebouwde percelen binnen invloedzone (bestaande toestand) Overspanning P160-161 Veldwaarde 0,2 µT Aantal onbebouwde percelen in woongebied 119 Oppervlakte onbebouwde percelen in woongebied 3362 are Veldwaarde 0,4 µT Aantal onbebouwde percelen in woongebied 96 Oppervlakte onbebouwde percelen in woongebied 2480 are

Voor het hoogspanningstracé tussen André Dumont en Zutendaal (P8Z-P9Z) zijn er geen onbebouwde percelen in woongebied aanwezig.

15/29 10828

4 Effectbespreking

4.1 Elektromagnetische velden

De gemiddelde veldsterkteprofielen van 0,4 µT (en 0,2 µT) worden bepaald voor de overspanning tussen de masten P182-183 en P160-P161 voor het traject Zutendaal – Van Eyck en voor de overspanning tussen de masten P8Z-P9Z voor het traject Zutendaal – André Dumont. De epidemiologische drempels worden bepaald voor de beide situaties, met en zonder upgrade van het bestaande draadstel tot HP-geleider.

Tabel 4-1: De invloedzones van de relevante magnetische veldsterktes (toekomstige situatie) Overspanning P182-P183 Na het trekken van 2de draadstel (zonder HP geleiders op het bestaande draadstel) Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 43 m 66 m Totale breedte 109 m Na het trekken van 2de draadstel (met HP geleiders) Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 57 m 57 m Totale breedte 114 m Overspanning P160-161 Na het trekken van 2de draadstel (zonder HP geleiders op het bestaande draadstel) Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 48 m 68 m Totale breedte 116 m Na het trekken van 2de draadstel (met HP geleiders) Veldwaarde 0,4 µT Ten W Ten O Invloedzone 60 m 61 m Totale breedte 121 m Overspanning P8Z-P9Z Na het trekken van 2de draadstel (zonder HP geleiders op het bestaande draadstel) Veldwaarde 0,4 µT Ten N Ten Z Invloedzone 42 m 69 m Totale breedte 111 m Na het trekken van 2de draadstel (met HP geleiders) Veldwaarde 0,4 µT Ten N Ten Z Invloedzone 57 m 57 m Totale breedte 114 m

Er treedt een reductie van de veldsterkteprofielen op voor de overspanningen P182-P183 en P160-P161. Dit is te wijten aan het compensatie-effect van het nieuwe draadstel

16/29 10828

dankzij de transpositie van de faseschikking. Een upgrade van het bestaande draadstel met een HP geleider zou leiden tot een uitbreiding van minder dan 5% van de corridor. Ook bij de overspanningen P8Z-P9Z treedt er een vermindering van de veldsterkteprofielen op ten gevolge van de plaatsing van het 2de draadstel en het vervangen van de bestaande geleider door een HP geleider. Dergelijke reducties van de veldsterkteprofielen treden niet op in het nulalternatief waarbij de breedte van de invloedzones gelijk blijft aan de huidige situatie. Een bepaling van de elektrische en magnetische velden voor de bestaande en nieuwe onderstations wordt niet relevant geacht aangezien er geen woningen gelegen zijn binnen de invloedzone van de onderstations.

4.2 Geluid

Om geluidshinder tijdens de aanlegfase te vermijden, dienen de werfmachines steeds aan de wettelijke normen te voldoen. Gezien de verwachte geluidsniveaus door corona-effecten ruim onder de norm liggen, de niveaus op zichzelf vrij laag zijn en dit de niveaus zijn die zich buitenshuis bij regen/nat weer voor doen wordt het geluidseffect door corona als een niet significant effect ingeschat. De geluidproductie van het onderstation Van Eyck zal niet wijzigen ten opzichte van de huidige situatie. De installatie voldoet ruim aan de eisen volgens VLAREM II. Voor de effectbeschrijving van de geluidsproductie van het onderstation André Dumont wordt integraal gesteund op de geluidstudie uitgevoerd door Vinçotte Environment (‘Simulation study for a new plant: Geplande post André Dumont’ (60310445-40-001, 31 augustus 2012)). Op dit onderstation worden 2 transformatoren voorzien. Uit de geluidstudie blijkt dat in elk van de beschouwde scenario’s tijdens de dag, avond- en periode de geluidsimpact van het onderstation André Dumont op het oorspronkelijk omgevingsgeluid te verwaarlozen is gezien de berekende toename van het omgevingsgeluid beperkt blijft tot maximaal ca. 0,1 dB(A). Een effect is significant te noemen (lees door het menselijk oor waarneembaar) als het verschil meer dan 1 dB(A) bedraagt. In het nulalternatief kan er ook geluidshinder optreden tijdens de aanlegwerken of tijdens de exploitatiefase van industriële activiteiten op de terreinen van de onderstations André Dumont en Dilsen. De significantie van de effecten is afhankelijk van de aard van de activiteiten.

4.3 Bodem

Er dienen tijdens de aanlegwerkzaamheden gepaste voorzorgsmaatregelen genomen te worden en met de best beschikbare technieken gewerkt te worden waardoor het risico op bodemverontreiniging verwaarloosbaar is. Indien er toch een verontreiniging zou plaatsvinden, dient er passend opgetreden te worden om deze ongedaan te maken en om verspreiding ervan tegen te gaan. Door de graafwerken zal er profielverstoring van de bodem optreden. Aangezien de bodems geen wetenschappelijke en/of cultuurhistorische waarde of reeds verhard/verstoord zijn, worden er geen significant negatieve effecten verwacht aangezien de bodemopbouw.

17/29 10828

Voor de uitgravingen van de inkuipingen van de transformatoren en de ondergrondse kabels zal een grondoverschot zal optreden. In het technisch verslag zal bepaald worden waar het grondoverschot hergebruikt kan worden. Er zal een opwarming van de bodem optreden ten gevolge van de warmteafgifte van de ondergrondse kabels. Om dit effect te beperken worden de kabels in een dolomietbed geplaatst. Aangezien er geen bodemgebruiksfuncties aanwezig die significante hinder ondervinden van de bodemopwarming, wordt het effect aanvaardbaar geacht. In het nulalternatief is er ter hoogte van de voorziene locaties voor de onderstations André Dumont en Dilsen ook kans op bodemverstoring ten gevolge van aanlegwerkzaamheden in functie van de industrieterreinontwikkeling.

4.4 Waterhuishouding – info voor de watertoets

Er dienen tijdens de aanlegwerkzaamheden gepaste voorzorgsmaatregelen genomen te worden en met de best beschikbare technieken gewerkt te worden waardoor het risico op grondwaterverontreiniging verwaarloosbaar is. Indien er toch een verontreiniging zou plaatsvinden, dient er passend opgetreden te worden om deze ongedaan te maken en om verspreiding ervan tegen te gaan. Op de nieuwe onderstations zullen enkele zones verhard worden. Om effecten op de grondwaterhuishouding te vermijden, zal bij de realisatie van nieuwe verhardingen zal de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten e.a gerespecteerd worden. Zo wordt ter hoogte van het Dilsen een regenwaterput en infiltratiezone voorzien. Op het onderstation André Dumont dienen de nodige infiltratie of buffervoorzieningen aangelegd te worden in functie van de oppervlakte van de relaiszaal. Op de bestaande onderstations zullen geen bijkomende verhardingen gerealiseerd worden. Er wordt geen vergroting van het overstromingsrisico verwacht aangezien de onderstations niet gelegen zijn in overstromingsgevoelig gebied en er voldaan wordt aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten e.a. Er wordt geen effect op de grondwaterstroming verwacht ten gevolge van de inkuipingen voor de transformatoren en de ondergrondse hoogspanningsverbinding gezien de beperkte dimensies van de ondergrondse constructies. Bovendien is de ondergrond matig tot weinig gevoelig voor grondwaterstromingen. In het nulalternatief is er ter hoogte van de voorziene locaties voor de onderstations André Dumont en Dilsen ook kans op de afname van infiltratie en de toename van afstroom van hemelwater ten gevolge van aanlegwerken in functie van de industrieterreinontwikkeling. In dit scenario dient echter ook voldaan te worden aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening.

18/29 10828

4.5 Fauna en flora

In de onderstaande tabel wordt de effectbespreking voor de receptor fauna en flora samengevat.

Tabel 4-2: Effectbespreking voor de receptor fauna en flora

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen

Project

Direct ruimtebeslag Onderstation Verlies aan ecotopen Vernietiging van vegetatie buiten de - - tot 0 André Dumont en bos werkzone (met o.a. vindplaatsen van Dwergviltkruid en Grote bremraap) dient vermeden te worden Uitvoeren van boscompensatie (in natura of financieel) Schrale graslanden binnen de perimeter van het onderstation gericht beheren

Bovengrondse Boomvrije strook van Kappingen uitvoeren in + tot ++ hoogspannings- 65 m breed onder de samenspraak met verbinding lijn terreinbeheerders Beheer i.f.v. heidevegetatie waar abiotiek geschikt is Gericht exotenbeheer Geleidelijke bosrand creëren in bosbestanden via ontwikkeling van mantel-zoomvegetaties

Verstoring Alle onderstations Tijdelijke Geen - tot 0 rustverstoring tijdens aanlegfase

Bovengrondse Tijdelijke Geen helikopterbewegingen in de - tot 0 hoogspannings- rustverstoring t.g.v. omgeving van het Albertkanaal verbinding helikopterbewegingen, tijdens winterperiode (van begin funderings- oktober tot eind maart) werkzaamheden en Geen helikopterbewegingen, kappingen funderingswerkzaamheden en kappingen tussen Opoeteren en Neeroeteren (omgeving Natuurreservaat Bosbeekvallei, Den Tösh, Schootsheide, De Wateringen, Bergerven en Vossenberg), in de omgeving van de Hoge Kempen t.h.v. de LBU- groeve en het Munsterbos tijdens broedseizoen (van begin maart tot

19/29 10828

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen eind augustus)

Netwerkeffecten Bovengrondse Aanvliegslachtoffers Draadmarkeringen om de 10 m 0 tot + 1 hoogspannings- gekruist op de 2 aardkabels verbinding aanbrengen (dus visueel om de 5 m) in de omgeving van het Albertkanaal in Genk en Zutendaal, het Munsterbos, op het tracé tussen Opoeteren en Neeroeteren (omgeving Bergerven) en t.h.v. LBU-groeve (Hoge Kempen)

Corridor en leefgebied Beheer gericht op ontwikkeling van + tot ++ voor bosrand- en soortenrijke lage vegetaties en heidesoorten t.h.v. geleidelijke bosranden boomvrije strook

Nulalternatief

Direct ruimtebeslag Onderstation Verlies aan ecotopen André Dumont en bos

Bovengrondse Breedte van de hoogspannings- kapstrook wijzigt niet verbinding

Verstoring Onderstation Tijdelijke André Dumont en rustverstoring tijdens Dilsen aanlegfase en permanente verstoring tijdens exploitatiefase

Bovengrondse Geen plaatsing van hoogspannings- vogelkrullen verbinding

Netwerkeffecten Bovengrondse Ecologische waarde hoogspannings- van de corridor blijft verbinding beperkt door het uitblijven van een beheer

1 Weliswaar zullen cumulatieve effecten met bestaande draadstel optreden, maar actueel zijn nog helemaal geen draadmarkeringen aanwezig waardoor een verbetering t.o.v. de actuele situatie mogelijk is.

20/29 10828

4.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

In de onderstaande tabel wordt de effectbespreking voor de receptor landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie samengevat.

Tabel 4-3: Effectbespreking voor de receptor landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen

Project

Direct ruimtebeslag Onderstation Ruimtebeslag op de Bosrand langs de steilrand van het - Dilsen relictzone Kempens plateau behouden ‘Wateringen- Armenbos’

Onderstation Kans op aantasting Minstens een archeologisch 0 André Dumont van ongekend vooronderzoek uitvoeren archeologisch materiaal tijdens de aanlegfase

Bovengrondse Verlies aan bos door Aangepast beheer i.f.v. - - tot - hoogspannings- kappingen onder de heideontwikkeling verbinding lijn, maar ontstaan van heidecorridor

Kans op aantasting Minstens een archeologisch 0 van ongekend vooronderzoek uitvoeren archeologisch materiaal tijdens de aanlegfase van werfdepots en tijdens de kappingen onder de hoogspanningslijn

Verstoring Onderstation Visuele verstoring Rond onderstation de opgaande - André Dumont door aanwezigheid begroeiing zo veel mogelijk laten van onderstation staan

Onderstation Visuele verstoring Bosrand langs de steilrand van het - Dilsen door aanwezigheid Kempens plateau behouden en van onderstation groenscherm rond onderstation (en de productie-eenheid) voorzien

Onderstation Van Visuele verstoring Houtkant rondom onderstation - Eyck tijdens de aanlegfase behouden en door de uitbreiding van onderstation

Bovengrondse Visuele verstoring Terrein na de werken herstellen in - tot 0 hoogspannings- tijdens de aanlegfase de oorspronkelijke staat verbinding en door het plaatsen

21/29 10828

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen van 2de draadstel en HP geleider

Netwerkeffecten Bovengrondse Doorkijk doorheen Aangepast beheer i.f.v. + hoogspannings- bebost landschap heideontwikkeling verbinding t.g.v. kappingen onder de lijn

Nulalternatief

Direct ruimtebeslag Onderstation Ruimtebeslag op de Dilsen relictzone ‘Wateringen- Armenbos’

Onderstations Kans op aantasting André Dumont van ongekend archeologisch materiaal tijdens de aanlegfase

Verstoring Onderstations Tijdelijke visuele André Dumont en verstoring tijdens Dilsen aanlegfase en permanente verstoring tijdens exploitatiefase

Netwerkeffecten Bovengrondse Geen heide t.h.v. hoogspannings- corridor door het verbinding uitblijven van een beheer

22/29 10828

4.7 Mens

In de onderstaande tabel wordt de effectbespreking voor de receptor mens samengevat.

Tabel 4-4: Effectbespreking voor de receptor mens

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen

Project

Direct ruimtebeslag Onderstation Permanente ruimte- Geen werfopslag buiten de 0 André Dumont inname contouren van onderstation

Onderstation Permanente ruimte- Geen werfopslag buiten de 0 Dilsen inname contouren van onderstation

Ondergrondse Permanente ruimte- Geen - hoogspannings- inname verbinding

Bovengrondse Tijdelijke ruimte- Locaties herstellen in - tot - - hoogspannings- inname door oorspronkelijke staat verbinding werkzone rond Betrokken landbouwers en masten eigenaars vergoeden voor het tijdelijk areaalverlies en schade Gebruik maken van rijplaten Goede communicatie

Tijdelijke ruimte- Locaties herstellen in 0 inname door oorspronkelijke staat trekinstallaties, Betrokken eigenaars vergoeden beschermingsportieke voor het tijdelijk areaalverlies n en werfdepots

Gebruiksbeperkingen Geen 0 onder hoogspanningsverbin ding

Verstoring Onderstation Visuele verstoring Rond onderstation de opgaande 0 André Dumont door aanwezigheid begroeiing zo veel mogelijk laten van onderstation staan

Visuele verstoring Locaties herstellen in - door trekinstallaties, oorspronkelijke staat beschermingsportieke n en werfdepots

Geluidshinder ten Geen 0 gevolge van transformatoren

Onderstation Visuele verstoring Bosrand langs de steilrand van het 0 Dilsen door aanwezigheid Kempens plateau behouden en

23/29 10828

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen van onderstation groenscherm rond onderstation (en de productie-eenheid) voorzien

Onderstation Van Visuele verstoring Houtkant rondom onderstation - Eyck tijdens de aanlegfase behouden en door de uitbreiding van onderstation

Geluidshinder in de Machines moeten voldoen aan - aanlegfase geluidsnormen Omwonenden tijdig en voldoende informeren over de werken

Gezondheidseffecten Geen 0 door EM-velden

Bovengrondse Visuele verstoring Locaties herstellen in - hoogspannings- door werfdepots oorspronkelijke staat verbinding Geluidshinder in de Machines moeten voldoen aan - aanlegfase geluidsnormen Omwonenden tijdig en voldoende informeren over de werken

Geluidshinder door Geen 0 corona effect

Visuele verstoring Geen 0 door aanwezigheid van 2de draadstel en vervangen van bestaande draadstel door HP geleider

Gezondheidseffecten Geen 0 tot + door EM-velden

Ondergrondse Gezondheidseffecten Geen 0 hoogspannings- door EM-velden verbinding

Netwerkeffecten Onderstation Uitzonderlijke Aanvoer via Albertkanaal 0 André Dumont transporten

Bovengrondse Kruisen van wegen Geen 0 hoogspannings- en kanalen verbinding

Nulalternatief

Direct ruimtebeslag Onderstations Inname van André Dumont en industriegebied Dilsen

24/29 10828

Effectgroepcluster Projectonderdeel Effect Aanbevelingen en milderende Conclusie maatregelen

Verstoring Onderstations Tijdelijke verstoring André Dumont en tijdens aanlegfase en Dilsen permanente verstoring tijdens exploitatiefase

Bovengrondse Energietekorten hoogspannings- Het aantal mensen verbinding dat in contact met magnetische velden zal niet afnemen

Netwerkeffecten - -

25/29 10828

5 Grensoverschrijdendheid van effecten

Ter hoogte van Maaseik is het project in de nabijheid van de nationale grens gelegen. De afstand tot de Nederlandse grens bedraagt er minimaal 2,5 km. De veldsterkteprofielen en de geluidscontouren ten gevolge van het project overschrijden de landgrenzen niet. Er wordt bijgevolg geen stralingseffect of geluidshinder ten gevolge van het project verwacht over de landsgrenzen heen. Vanuit de abiotische disciplines (bodem en water) worden er geen grensoverschrijdende effecten verwacht aangezien de invloedzone van de mogelijke effecten beperkt blijft tot de directe omgeving van de onderstations, de masten en de ondergrondse hoogspanningsverbinding. Ten aanzien van vogels kunnen grensoverschrijdende effecten optreden. De trekroutes kruisen immers de landsgrenzen en de bovengrondse hoogspanningsverbinding kan een barrière vormen met aanvliegslachtoffers tot gevolg. Door het voorzien van draadmarkeringen op de cruciale plaatsen kunnen de cumulatieve effecten (bestaande en nieuwe draadstel) voor trekkende vogels echter vermeden worden. Van de overige effecten op fauna en flora blijft de invloedzone ten gevolge van de geplande aanpassingen beperkt tot de directe omgeving van de hoogspanningsverbinding en de onderstations. Het onderstation Van Eyck is het projectonderdeel dat zich het dichtst bij de Nederlandse grens bevindt. Dit onderstation is echter niet zichtbaar vanuit Nederland. De effecten op het landschap treden bijgevolg ook enkel op binnen het Belgisch grondgebied. Ten aanzien van mens worden ook geen grensoverschrijdende verstoringseffecten verwacht. Het project zorgt wel voor een sterkere verbinding met het buitenland waardoor de bevoorradingszekerheid veilig gesteld kan worden op momenten van een tekort aan Belgisch productiecapaciteit. Tenslotte wordt met het project ook ingespeeld op de aanzienlijke toename van variabele fluxen op het Belgische en Europese elektriciteitsnet wegens het volatiele karakter van de hernieuwbare elektriciteitsproductie en de nucleaire uitstap in Duitsland.

26/29 10828

6 Eindsynthese

De nieuwe onderstations resulteren in een permanent effect. Door de situering van deze projectonderdelen in industriegebied blijven de effecten van het direct ruimtebeslag en verstoring beperkt. De natuurwaarde van het terrein voor het onderstation André Dumont maakt dat er wel compensaties en beperkingen worden opgelegd ten aanzien van fauna en flora. Een archeologisch vooronderzoek is hier ook noodzakelijk om de kans op de aantasting van ongekend archeologisch materiaal te beperken. Het ruimtebeslag van het onderstation Dilsen op de relictzone ‘Wateringen-Armenbos’ blijft beperkt. Bewoning is enkel aanwezig in de buurt van het onderstation Van Eyck. Hier dienen tijdens de aanlegfase maatregelen voorzien te worden om de hinder zo beperkt mogelijk te houden. Om visuele verstoring te vermijden dienen alle onderstations afgeschermd te worden door een houtkant Door te voldoen aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten resulteren de onderstations niet in een significant effect op water.

Het bouwverbod boven ondergrondse hoogspanningsverbinding impliceert een permanent ruimtebeslag. Voor de rest worden er geen significante effecten van dit projectonderdeel verwacht gezien de verstoorde bodem, de diepe grondwaterstand en de ligging in industriegebied. Het dolomietbed waarin de hoogspanningsverbinding komt te liggen zorgt ervoor dat de opwarming van de bodem beperkt blijft. In functie van de plaatsing van het 2de draadstel van de bovengrondse hoogspanningsverbinding zullen de masten verstevigd worden. Door deze werken treedt er een tijdelijk ruimtebeslag op in de aanlegfase. De ingenomen terreinen zullen in hun oorspronkelijke toestand hersteld worden waardoor verstoring ten aanzien van mens en landschap beperkt wordt geacht. Op onverharde terreinen die ingericht worden als werfdepot dient wel een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd te worden. De nieuwe masten worden met uitzondering van 1 exemplaar voorzien binnen de nieuwe onderstations. Het bijkomend permanent ruimtebeslag is bijgevolg beperkt.

De aanlegwerkzaamheden kunnen wel voor verstoring van vogels zorgen. Helikopterbewegingen in functie van de plaatsing van het 2de draadstel zijn daarom niet toegestaan tijdens winterperiode (van begin oktober tot eind maart) in de omgeving van het Albertkanaal. Tussen Opoeteren en Neeroeteren (omgeving Natuurreservaat Bosbeekvallei, Den Tösh, Schootsheide, De Wateringen, Bergerven en Vossenberg), in de omgeving van de Hoge Kempen t.h.v. de LBU-groeve en het Munsterbos zijn van begin maart tot eind augustus geen helikopterbewegingen en funderingswerkzaamheden toegestaan om verstoring van broedende vogels te vermijden. Onder de bovengrondse hoogspanningsverbinding wordt een strook van 65 m breed boomvrij gehouden. De kappingen worden uitgevoerd in samenspraak met terreinbeheerders. Het bosbeheerplan zorgt ervoor dat deze kapstrook op termijn zal evalueren naar een heidevegetatie. Er worden geleidelijke overgangen met de bosrand gecreëerd. Deze maatregelen zorgen ervoor dat er positieve effecten ten aanzien van landschap en fauna en flora kunnen ontstaan. Alvorens de kappingen worden uitgevoerd dient er wel minstens een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd te worden.

27/29 10828

Om aanvliegslachtoffers te vermijden dienen draadmarkeringen om de 10 m gekruist op de 2 aardkabels aangebracht te worden in de omgeving van het Albertkanaal in Genk en Zutendaal, het Munsterbos, op het tracé tussen Opoeteren en Neeroeteren (omgeving Bergerven) en t.h.v. LBU-groeve (Hoge Kempen). Door het plaatsen van het 2de draadstel zal een reductie van de veldsterkteprofielen optreden ten gevolge van de transpositie van de faseschikking. Hierdoor komen er minder mensen in contact komen met magnetische velden. De reductie is het grootst in de situatie waarbij een 2de draadstel wordt geplaatst zonder dat het bestaande draadstel wordt vervangen door een HP geleider. Zonder het project zouden er op termijn stroomtekorten optreden.

28/29 10828

7 Bijlagen

7.1 Kaartenbundel

Kaart 1: Situering op topografische kaart Kaart 2: Situering op het gewestplan Kaart 3: Situering van de nieuwe masten en onderstations Kaart 4: Hydrografie Kaart 5: Watertoets – overstromingsgevoelige gebieden Kaart 6: Biologische waarderingskaart (versie 2) Kaart 7: Habitat- en vogelrichtlijngebieden Kaart 8: VEN-gebieden en natuurreservaten Kaart 9: Landschapsatlas Kaart 10: Centrale Archeologische Inventaris Kaart 11: Contouren magnetische velden – 0,2 µT Kaart 12: Contouren magnetische velden – 0,4 µT Kaart 13: Randvoorwaarden mbt periode werkzaamheden met helikopters ifv verstoring avifauna Kaart 14: Randvoorwaarden mbt periode funderingswerkzaamheden ifv verstoring avifauna Kaart 15: Draadmarkeringen als milderende maatregel om de cumulatieve effecten van het bestaande en nieuwe draadstel op avifauna te beperken

#

# ## #

# nieuwe pyloon bestaand onderstation nieuw onderstation bestaande hoogspanninglijn e b . n e

bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt r e d n a a nieuwe hoogspanningslijn l v o e g . w w

Kaart° 1 w

Situering op topografische kaart o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_001A_topografische_kaart.mxd N N N N N N N N N T N N P N N N P N P C N N C C N C P N C N

N N N N N P N C R N P P T N N N N JC T N PP N N N P N N N JC N N T N T N JC R N N N N N N N N N N N R T P T N N R N N R N N NO R N P N P N N N N NO N N N N R N C M T N R N N N P NN T T TT T P N C M T N N T N N N M N P N N N P N N N N C N N T N N N P P P T P N R N C N N C N JC P N T R N NO P R N T NN N R N N NN R T NO P NNN R T N N N NN N TN T N N N C NO N P N N N P N C P NO DSO N C T P T T P T P DSO N N N N N P N N P NO N T 0100- woongebied N 0710- zone voor natuurontwikkeling 0101- woongebied met kultureel, historische en/of N N T N 0734- bijzonder groengebied (paardenfokkerij) P T esthetische waarde N N 0102- woongebied met landelijk kParakter 0800- bosgebieden T R T C R T 0103- woongebied met landelijk karakter en T 0810- bNosOgebieden met ecologisch belang T T T N cultureel, historische en/of esthetische waarde P N N T T R T N 0104- wNoonpark 0900- agrarische gebieden T N N T N N C N C N T N 0105- woonuitNbreidingsgebied P 0901- landschappelijk waardevolle gebieden N C R T G C N PP P N C N T P T 0130- pleisterplaats voor nomaden of woonwagenbewoners N0910- agrarische gebieden met ecologisch belang P P N N C N N R DSO P N N0134- gebied voor duurzame stedelijke ontwikkeling 1000- industriegebieden M M N T NO N 018N2- uitbreidingsgebied voor stedelijke functies 1033- transportzone N N N T R JC N NT T N N T T N T C 0200- gebied voor geNmeenschapsTvoorzieTningTen en openbaar nut 1080- reservegebied voor induNstOriële uitbreiding N P N M T TT 0400- recreatiegebieden 1100- ambachtelijke bedrijven en kmo's M N C ^ 0401- gebieden voor dagrecreatie C 1200- ontginningsgebieden T P N T KD # 0402- gebieden voor verblijfrecreatie T 1201- uitbreiding van ontginningsgebieden T T 1212- ontginningsgebieden met nabestemming 0412- gebied voor recreatiepark natuurontwikkeling R N C P 0414- recreatiegebied met nabestemming natuur 1230- tijdelijk ontginningsgebied C C P C 1232- bijzonder ontginningsgebied met JC 0430- gebieden voor jeugdcamPping NO N nabesNtemming natuurgebied T P T G 0431- golfterrein 1331- opspuitingsgebied && & P T C 0480- reservegebied voor recreatie && & 1332- bezinkingsgebied P T C C&T & & T R P 0500- parkgebieden M 1400- militaire gebieden T T C P CT T 0600- bufferzones 1500- bestaande autosnelwegen C NO N 0700- groengebied T 1502- bestaande luchtvaartterreinen N P JC N 0701- natuurgebied 1504- bestaande waterwegen T NN P O 0702- natuurgebied met wetenschappelijke waarde N N T R P KD 1636- zone voor koninklijk domein P R O of natuurreservaten T P

nieuwe hoogspanningslijn huidige hoogspanningslijn e b . n e r e d n a a l v o e g . w

2 w Kaart° w

Situering op het gewestplan o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_004A_gewestplan.mxd #

#

#

#

# # ## # #

#

# nieuwe pyloon bestaand onderstation nieuw onderstation bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn r e d n a a bestaande hoogspanninglijn l v o e g . w

3 w Kaart° w

Situering van de nieuwe masten en onderstations o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_015A_nieuwe_masten_onderstations.mxd K E K K E EE K E SB B E OM E B D HAA E M SC GTERZI E B R R P E A M

W O A

S A

R SZIEP AN SCH K K K E W EE E E E E B B L B E E R R R M E E V G M O T T R O H I S K A H EE O B A B WIT

F T T A O

K P O E L BE Z S R I E E E D G P A H S J I

W

K E E DERBEEK B N N A E Z K L E K L K E EE E U B E B B S B S M I K E A L O BEEK R A E LOS L I B B G EMD K EBEE E K ELZIEP E SS B BU S DONDERSL BO AGBEEK K E E B L E S T KA E T R K TENBEEK K E E E E B

B A

G

O

K #

K E K BE KL E A EINEB E EE B K D L E V R U

O

S F R A N S E IETEN N L B B EE E K E K

K EE JNB SSING MI LO

S UT TE K N E BE K E E EE B K B E S OUD K EL E CH E RA B

L

E S K T E E E I SB R L

V E H C A

R

S A A M EEK B ER S M K IE E T O S R B G N A L

Z

U

I

D

K - IK W BE E I DORPSBEEK K L

L

E

M

S

V

A

A

R

T

HEIWI CKB EEK

K O L E N H A # V E N STRAAT OEN B ## G R E E G E N # K K

Z A IE EK L K P EBE B E B HEID E E E DER R B K E K AAL T L E D K A E K A RB E N A EKE E A D BRO B A N S L E T A U Z EK KA TSBE A K K E E E B E B BEZOENS S R A E T A W SBEE L A K E P H O C O L E MUNSTERBEEK F A

# nieuwe pyloon Bevaarbaar bestaand onderstation Geklasseerd, eerste categorie nieuw onderstation Geklasseerd, tweede categorie bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt Geklasseerd, derde categorie e b . n e

bestaande hoogspanninglijn Niet geklasseerd r e d n a a nieuwe hoogspanningslijn Waterscheidingslijn Maas-en Demerbekken l v o e g . w

4 w Kaart° w

Hydrografie o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_006A_hydrografie.mxd #

# ## #

# nieuwe pyloon Niet overstromingsgevoelig

bestaand onderstation Effectief overstromingsgevoelig

nieuw onderstation Mogelijk overstromingsgevoelig

bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn r e d n a a bestaande hoogspanninglijn l v o e g . w

5 w Kaart° w

Watertoets - overstromingsgevoelige gebieden o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_013A_traditionele_landschappen.mxd qb ua ua hp hp ppmb ppms n hp Dilsen-Stokkem ha kd hr n ua ks sz cmb ppmh kbr sz pms ppmb hj cmb ad ppmb pms kd qb- ppmb hp pmb pa cg- ha

ppmb ppa qb ui bsua bs pmb kd ha pmb sz pmb ui n ppmb pmb pms kh(qb-)hp+ ppmb pms pmb hx ha ku cm *# wat sz cgb hp weg n *# cmb bs n sz pmh bs ppmb qb- pmb bs bs kub kh sz ppmh kd bs+ lhb kub qb ae- bs ppmh ppmb bs bs ppmh qb kh(qb-)ppmb bs ku+ bs un cgb ku qb se kd kbq qb hpr qb qb kt(qb-) hx ui hp kh- kd lhi kbq hr qb- n kt(qb) ppmb qb hp qb ur kbq cgb hr ks kt(sz) pms qb qb ua

hx mr ku ua hp ku qb-spoor pa bs hj n ua André Dumont sz weg ppmb ku ku hx ku ku ku kb hx qb ui sz kub n ui hp kbq ui kh kbq ku kp kz hp ks hx ui *# ko sz qb- spoor hx sz app- ui hx ui sz sz sg weg sz hx ku hab sz hp khpr ui n n n sz ku *# weg kp- kp- sz ui kb *# kb qb n ua ksui ks sz ui sz kb sz wat ks wat ui wat n sz n kd sz sz ku weg ku ko n kz *# ku ku ku sz sz sz ku ui ks sz ui weg ks qb ku khq ua qb- kh(sz) sz hp ua sz ku sz

*# nieuwe pyloon biologisch minder waardevol bestaand onderstation complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen nieuw onderstation complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn biologisch waardevol r e d n a a bestaande hoogspanninglijn complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen l v o e g .

biologisch zeer waardevol w 6 w Kaart° w

Biologische waarderingskaart (versie 2) o 1:8.500 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_008A_biologische_waarderingskaart.mxd ua hp bs hp bs ui ua ppmb pmb ppmb sg hp ppmb sz ppmb Launa gerlpoa hp hrb hx pa pacg- hp hp sz hp ppmb kbpins sz ppmb uv sz pi hx ppmb ppms ua weg pms hp sz hx qb hp qb- ua n hp ppmb ppmb sz un kbq ppmb kp kbq sz ppms ui un ua ppmb hx k(cg) weg weg ppmb hr hx kt ppmb hx hx sz ua un ppmb un qb ui ui ks bs hx sz kbq sz bs qb qb- cp n app- sz sz kp- hx hp+ weg hp kbq ppms ui n hp pa ksui ui sz sz ui sz ppmb kb bs bs

ppmb hp+ hx hp+ qb bs wat qb- ui kj hx hx ppmb sz ua sz khfr ku hp ua ks sg cgbhrb qb qb- hp hx sz ua sz sz sz sz hp uv ppmb kj hrb qb szppmb ui ua hp+ hp+ ppmbkw hp hp ua ppms n hp+ kbpins

Van Eyck bs

ur bs weg ur qb ur

bs ua ur ur bs kbq

ur sf bs ur ur ur hp kh(qb) ua

ur

bs sf ur ur hp bs

hp kh bs sf bs hp qs kh ur

bs qs ur hx hp kl hr hp bs ur bs hp ur kl kh kj ur qs khq ur ur ur ur ur ur hp+ hpr hp qs bs ur ua ui bs qs qs khq hp

*# nieuwe pyloon biologisch minder waardevol bestaand onderstation complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen nieuw onderstation complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn biologisch waardevol r e d n a a bestaande hoogspanninglijn complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen l v o e g .

biologisch zeer waardevol w 6 w Kaart° w

Biologische waarderingskaart (versie 2) o 1:8.500 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_008A_biologische_waarderingskaart.mxd Itterbeek met Brand, Jagersborg en Schootsheide en Bergerven

Abeek met aangrenzende moerasgebieden Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek en Mariahof

Bocholt, Hechtel-Eksel, Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt en Peer

Mangelbeek en heide- en vengebieden tussen Houthalen en Gruitrode # Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode en Peer

Bosbeekvallei en aangrenzende bos- en heidegebieden te As-Opglabbeek-Maaseik

Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, Slangebeek en Roosterbeek met vijvergebieden en heiden

Uiterwaarden langs de Limburgse Maas en Vijverbroek

Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek

De Maten

Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek

# ## #

Overgang Kempen-Haspengouw Jekervallei en bovenloop van de Demervallei

# nieuwe pyloon Habitatrichtlijngebied bestaand onderstation Vogelrichtllijngebied nieuw onderstation bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn r e d n a a bestaande hoogspanninglijn l v o e g . w

7 w Kaart° w

Habitat- en vogelrichtlijngebieden o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_009A_natura2000.mxd Vallei van de Itterbeek

De Brand-Jagersborg De Wijshagerbeek-Itterbeek Itterbeekvallei

De Abeek A-beekvallei

De Middenloop Bosbeek

De Zanderbeek

De Ruiterskuilen-Oudsberg-Solterheide Oudsberg Het Bergerven

Schotshei

De Grensmaas Noord #

De Bovenloop Bosbeek

Maasweerden

Vallei van de Bosbeek

Oud Kanaal Heiderbos

De Klaverberg en Heiderbos

Hengelhoef

Dal van de Grensmaas

Stiemerbeekvallei De Grensmaas Zuid

De Mechelse Heide Ven onder de Berg Maaswinkel

# ## Vallei van de Zijpbeek # De Hoge Kempen

De Neerharerheide

De Beekvalleien overgang Kempen-Haspengouw Munsterbos Stevoorden - Hoefaert

# nieuwe pyloon Natuurreservaten - visiegebied

bestaand onderstation VEN, 1ste fase

nieuw onderstation

bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b .

nieuwe hoogspanningslijn n e r e d

bestaande hoogspanninglijn n a a l v o e g . w

8 w Kaart° w

VEN-gebieden en natuurreservaten o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_010A_natuurbescherming.mxd " " " " " " " R70079 " " L " " " 7 " " 00 " " 02 " " " R70022

" "" " " " " "" " " " " " " A70040 "" " " " " "

" " " 10 0 A70041 70 " L " R70031 "

1 0 0 " 0 7 L " " " # " " " " " " " " " " " 0 "

" 1

0

0

7

L

" "

" " 2 03 70 " L " R70042 " " " "

A70031 L 70 " 033 " "

"

" " " "

L 7 0 0 " 3 R70049 2 " " " " " "

" " " L70 " 032 " " "

" " # " " ## " # " " " """ " " "" " " " " " L70034 " "" " "

2 0 R70063 0 0 7 " L " " " # nieuwe pyloon Lijnrelict

bestaand onderstation " Puntrelict

nieuw onderstation Relictzone

bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt Ankerplaats e b . n e r e d

nieuwe hoogspanningslijn n a a l v o e

bestaande hoogspanninglijn g . w

9 w Kaart° w

Landschapsatlas o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_012A_landschapsatlas.mxd #

# ## #

# nieuwe pyloon Centrale Archeologische Inventaris

bestaand onderstation

nieuw onderstation

bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

nieuwe hoogspanningslijn r e d n a a bestaande hoogspanninglijn l v o e g . w

10 w Kaart° w

Centrale Archeologische Inventaris o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_013A_traditionele_landschappen.mxd #

# ## #

# nieuwe pyloon bestaande toestand bestaand onderstation Na het trekken van 2de draadstel (zonder HP geleiders op het bestaande draadstel) nieuw onderstation Na het trekken van 2de draadstel (met HP geleiders) bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

bestaande hoogspanninglijn r e d n a a nieuwe hoogspanningslijn l v o e g . w

11 w Kaart° w

Contouren magnetische velden – 0,2 µT o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_002A_orthofoto.mxd #

# ## #

# nieuwe pyloon bestaande toestand bestaand onderstation Na het trekken van 2de draadstel (zonder HP geleiders op het bestaande draadstel) nieuw onderstation Na het trekken van 2de draadstel (met HP geleiders) bestaande hoogspanninglijn waarop 2de draadstel komt e b . n e

bestaande hoogspanninglijn r e d n a a nieuwe hoogspanningslijn l v o e g . w

12 w Kaart° w

Contouren magnetische velden – 0,4 µT o 1:78.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_002A_orthofoto.mxd (! (! (! (! (! (! (! (! (! (!

(! (!(! (! (! (! (!

geen werkzaamheden met helikopters tijdens periode begin maart-eind augustus geen werkzaamheden met helikopters tijdens periode begin oktober-eind maart geen beperkingen wat periode werkzaamheden betreft geen werkzaamheden voorzien e b . n

(! e Bestaande windturbines r e d n a a (! Vergunde windturbines l v o e g .

(! Windturbines waarvan vergunningsproces lopende is w 131 w Kaart° w

Randvoorwaarden mbt periode werkzaamheden met helikopters ifv verstoring avifauna o 1:85.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_002A_orthofoto.mxd (! (! (! (! (! (! (! (! (! (!

(! (!(! (! (! (! (!

geen funderingswerkzaamheden tijdens periode begin maart-eind augustus geen beperkingen wat periode funderingswerkzaamheden betreft geen werkzaamheden voorzien (! Bestaande windturbines e b . n

(! e Vergunde windturbines r e d n a a (! Windturbines waarvan vergunningsproces lopende is l v o e g . w

14 w Kaart° w

Randvoorwaarden mbt periode funderingswerkzaamheden ifv verstoring avifauna o 1:85.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_002A_orthofoto.mxd !( !( !( !( !( !( !( !( !( !(

!( !(!( !( !( !( !(

draadmarkeringen noodzakelijk draadmarkeringen minder prioritair !( Bestaande windturbines !( Vergunde windturbines e b . n

!( e Windturbines waarvan vergunningsproces lopende is r e d n a a l v o e g . w

15 w Kaart° w

Draadmarkeringen als milderende maatregel om de cumulatieve effecten van het bestaande en nieuwe draadstel op avifauna te beperken o 1:85.000 P:\Projecten\10828_elia_projectMER_oost_limburg\GIS\Maps\10828_krt_002A_orthofoto.mxd

Kantoren ARCADIS Belgium Kantoren ARCADIS Engineering & Consulting www.arcadisbelgium.be

Berchem-Antwerpen Brussel Charleroi Posthofbrug 12 Koningsstraat 80 119, Avenue de Philippeville B-2600 Berchem B-1000 Brussel B-6001 CHARLEROI T +32 3 328 62 86 T +32 2 505 75 00 T +32 71 298 900 F +32 3 360 83 01 F +32 2 505 75 01 F +32 71 298 901

Gent Luik Kortrijksesteenweg 302 Rue des Guillemins 26, 2e verd. Eurostraat 1 bus 1 B-9000 Gent B-4000 Luik B-3500 Hasselt T +32 9 242 44 44 T +32 4 349 56 00 T +32 11 28 88 00 F +32 9 242 44 45 F +32 4 349 56 10 F +32 11 28 88 01

Iso gecertificeerd voor: Adviesverlening, studie en ontwerp van gebouwen, infrastructuur, milieu en ruimtelijke ordening