Program Zadrzewieniowy Gminy Miłki
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
www.aleje.org.pl PROGRAM ZADRZEWIENIOWY GMINY MIŁKI Stowarzyszenie Agencja Ekorozwoju Zielone Płuca Polski 2013-06-01 Wykonano w ramach projektu „Drogi dla Natury – kampanie na rzecz zadrzewień”, koordynowanego przez Fundację EkoRozwoju i dofinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Autorzy: Stajuda Ewa (FOWJM), Wolfram Krzysztof, Kasjaniuk Anna, Kurpiewska Magdalena Wykonano w ramach projektu „Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień” www.aleje.org.pl Fundacja EkoRozwoju ul. Białoskórnicza 26 50-134 Wrocław tel/fax: 713430849, 713445948 [email protected] www.fer.org.pl Stowarzyszenie Agencja Ekorozwoju Zielone Płuca Polski Ul. Grottgera 12 lok.14 15-225 Białystok Tel. [email protected] Przy współpracy z Fundacją Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Białystok, 2013 Spis treści WSTĘP ....................................................................................................................................... 4 GMINA MIŁKI .......................................................................................................................... 5 PRZEGLĄD ZADRZEWIEŃ .................................................................................................... 7 PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE ............................................................................. 24 DRAFT EKSPERTYZY PRZYRODNICZEJ ......................................................................... 32 WSTĘP Drogi dla Natury Celem ogólnopolskiej kampanii Drogi dla Natury, zainicjowanej w 2009 roku przez Fundację EkoRozwoju, jest ochrona drzew przydrożnych. Niniejsze opracowanie powstało dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, udzielonego w ramach projektu „Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień”. Rozpoczęty w roku 2012 projekt obejmuje swoim zasięgiem 24 gminy w 9 województwach i dotyczy przygotowania programów kształtowania zadrzewień. W jego ramach są także prowadzone szkolenia dla drogowców i samorządowców dotyczące tworzenia, utrzymania i diagnozowania stanu oraz wartości przyrodniczej alej, jak też działania edukacyjne. Projekt kampanii na rzecz zadrzewień jest kontynuowany w kolejnych trzech latach dzięki wsparciu unijnego programu LIFE+ i obejmie docelowo łącznie 90 gmin we wszystkich województwach. Projekt „Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień ” jest realizowany przez Fundację EkoRozwoju wspólnie partnerami regionalnymi: Stowarzyszeniem Eko-Inicjatywa z Kwidzyna, Fundacją Ekologiczną Zielona Akcja z Legnicy, Fundacją Aeris Futuro z Krakowa, Federacją Zielonych „Gaja” ze Szczecina, Stowarzyszeniem „Agencja Ekorozwoju Zielone Płuca Polski” z Białegostoku, Towarzystwem Przyjaciół Słońska Unitis Viribus oraz niemieckim partnerem - meklembursko-pomorskim oddziałem BUND w Schwerinie. Więcej o programie Drogi dla Natury oraz o ochronie alej na witrynie www.aleje.org.pl, na której jest także dostępna elektroniczna wersja programu zadrzewieniowego. GMINA MIŁKI Historia Gminy Miłki Dzięki naukowcom mamy możliwość poznania historii przodków Gminy Miłki. Przeprowadzają oni systematyczne badania archeologiczne na terenie gminy. W okolicach wsi Staświny znajduje się święta góra Galindów, będąca pozostałościami grodziska, założonego tu we wczesnym średniowieczu przez staropruskie plemię. Interesującym obiektem w Gminie Miłki jest także najstarsza budowla sakralna na Mazurach – piętnastowieczny kościół w Miłkach, oraz nieco młodszy w Rydzewie. Około 8 tysięcy lat przed naszą erą lodowiec bałtycki pięknie wyrzeźbił ziemię miłecką. Dzięki temu możemy podziwiać tu wzgórza, o różnych wielkościach i kształtach. Najbardziej charakterystyczne są Góry Paproteckie, sięgające do 165 metrów wysokości nad poziomem morza. Podobnej wielkości jest góra Pietraszka położona koło Staświn. Położenie Gmina Miłki leży w południowej części powiatu giżyckiego, w województwie warmińsko-mazurskim, na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Sąsiaduje z gminami: Giżycko, Mikołajki, Orzysz, Ryn i Wydminy. Jej granice przylegają do jeziora Niegocin. Na terenie całej gminy znajdują się malownicze jeziora rynnowe oraz bardziej rozległe- morenowe. Przez sam środek gminy przebiega unikalny szlak jezior rynnowych: Wojowa i Buwełna, który można pokonać kajakiem. Powierzchnia Gmina Miłki zajmuje powierzchnię 169,4km2. Obejmuje 23 miejscowości (w tym 17 sołectw), zamieszkiwanych przez 3839 osób. Jeziora zajmują prawie 20km2. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 22,7 osób/km2. tereny rolnicze i krajobraz Obszar gminy posiada krajobraz młodoglacjalny, pojezierny, z licznymi jeziorami. Charakteryzuje się zróżnicowaniem warunków fizjograficznych. Dało to podstawę do wydzielenia obszarów różniących się między sobą, a wewnętrznie mających podobne cechy środowiska przyrodniczego. Głównymi kryteriami wydzielenia obszarów były walory przyrodniczo - krajobrazowe, wrażliwość na antropopresję, a także przydatność funkcjonalna. W Gminie Miłki wyróżniamy następujące wydzielone obszary: 1) Bagna Nietlickie "BN". Występują w południowo - zachodniej części gminy i częściowo na terenie gminy Orzysz. Jest to obszar chronionego krajobrazu ochrony wzmożonej, w części użytek ekologiczny i projektowany rezerwat. Teren w części użytkowany jest jako użytek łąkarski, w części nie jest gospodarczo wykorzystywany. 2) Łąki Staświńskie "LS". Holoceńska dolina o podobnym charakterze jak Bagna Nietlickie. Jest mniej cenna przyrodniczo, wchodzi w skład korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym. Objęta jest obecnie chronionym krajobrazem. 3) Doliny Jeziorne, Wzgórza Morenowe "WB" Obejmują tereny w większości objęte prawną ochroną przyrody - w formie obszarów chronionego krajobrazu. Są to tereny wyróżniające się krajobrazowo, wrażliwe na działalność ludzką. Występuje duża mozaikowatość jakości gleb z dość dużym udziałem gleb mniej przydatnych rolniczo. Znajduje się tu stosunkowo dużo lasów. 4) Morena falista (MF) Są to tereny położone poza obszarami prawnie chronionymi, rolnicze, charakteryzujące się występowaniem zwartych obszarów urodzajnych gleb. Walory przyrodnicze i krajobrazowe tych terenów są niższe, jednak mają znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania struktur ekologicznych. Część terenów obszaru moreny falistej: „MFKO” i „MFBO” położona jest na obszarach objętych prawną ochroną przyrody (w formie obszarów chronionego krajobrazu). Użytki rolne zajmują około 64,5% powierzchni gminy. Przeważają wśród nich grunty orne - 69%, a pastwiska i łąki zajmują powierzchnię około 31%. Sadów jest zaledwie ułamek procenta. Gmina Miłki jest gminą o niskiej lesistości. Lasy zajmują 15% powierzchni gminy. Lasy zachowały się tylko na glebach uboższych. Ponad 90% lasów należy do LP, administrowanych przez Nadleśnictwo Giżycko. Wśród drzewostanów gatunkiem dominującym jest sosna. Pojezierze Mazurskie znajduje się w najzimniejszej dzielnicy klimatycznej Polski nizinnej. Okres wegetacyjny jest krótszy o około 1 miesiąc niż w innych regionach kraju. Roczne sumy opadów wynoszą około 550-600mm. Przyroda - ochrona Niezwykle malownicze są śródleśne jeziora w idealnej mazurskiej ciszy. Po dawnych jeziorach pozostały Bagna Nietlickie, ustanowione jako użytek ekologiczny. Ten bagienny teren, o powierzchni 512 ha, jest miejscem postojowym przelotu żurawia i gęsi oraz ostoją innych ciekawych i rzadkich gatunków zwierząt. Podczas zlotów żurawi może się tu pojawić jednorazowo nawet kilka tysięcy sztuk tych ptaków. Część obszaru gminy wchodzi w skład obszarów chronionego krajobrazu. Na obszarze gminy Miłki obszarami chronionego krajobrazu objęte zostały tereny występujące obwodowo i rejon rynny jeziornej przecinający południkowo środek gminy. Na terenie gminy Miłki występują następujące obszary Natura 2000: „Bagna Nietlickie” – obszar specjalnej ochrony siedlisk wyznaczony na podstawie Dyrektywy Ptasiej 79/409/EWG „Bagna Mazurskie” – obszar specjalnej ochrony ptaków wyznaczony na podstawie Dyrektywy Siedliskowej 92/43/EWG. Na obszarze gminy i w jej okolicach 4 jeziora zostały objęte strefami ciszy. Są to jeziora: Bielskie, Buwełno, Ublik Mały, Ublik Wielki, Wojnowo i Miłkowskie. Jeziora położone na terenie gminy znajdują się w zlewni Systematu Wielkich Jezior Mazurskich. Bezpośrednio w skład Systematu na terenie gminy Miłki i przyległym wchodzą jeziora: Niegocin, Boczne, Jagodne, Szymoneckie. PRZEGLĄD ZADRZEWIEŃ Program zachowania i odtwarzania zadrzewień w gminie Miłki opracowano w okresie od sierpnia 2012r. do lipca 2013. Materiał wyjściowy stanowił wykaz dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych na terenie gminy, uzyskany dzięki uprzejmości Urzędu Gminy Miłki oraz mapy topograficzne w skali 1:50 000 i 1:10 000 uzyskane dzięki uprzejmości Fundacji Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich na potrzeby Programu oraz ortofotomapy z portalu geoportal.gov.pl. Po przeanalizowaniu tego materiału dokonano wstępnej wizji terenowej, obejmującej ok. 25 odcinków dróg ‐ potencjalnych alej i szpalerów o łącznej długości ok. 80 km. Zgodnie z przyjętą na potrzeby projektu „Drogi dla Natury” definicją, za szpaler uznajemy odcinek 100 m drogi, gdzie z jednej strony znajduje się minimum 5 drzew, natomiast za aleję, odcinek 100 m gdzie rośnie minimum 5 drzew po każdej stronie drogi. W kolejnym etapie przeprowadzono szczegółową inwentaryzację 15 odcinków dróg o łącznej długości ponad 17 km. Szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych odcinków dróg oraz towarzyszących im alej i szpalerów wraz z dokumentacją fotograficzną można znaleźć poniżej. Rozmieszczenie opisanych