Ağlasun Gezi Rehberi'nde
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Ağlasun Gezi Rehberi Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı TR61/11/TURİZM/KAMU/01-35 Ağlasun ilçesinde doğal ve kültürel kaynakların sürdürülebilir turizm kullanımlarına hazırlanması ve tanıtılması projesi kapsamında basılmıştır. Ağaçlar ve derelerle dolu yeşil bir vadide yer alan Ağlasun, doğa yürüyüşleri için harika bir coğrafyaya sahiptir. Bu kitapçık, Burdur’un bu güzel ilçesini ve çevresini keşfetmek için yapılabilecek üç farklı yürüyüş rotasını tanıtır. Birinci rota Ağlasun’un mahalleleri arasında dolaşır (1,5 saat / 3,2km veya 2,5 saat / 5,1km); ikinci rota Ağlasun’un koruları ve kırları arasından komşu Yeşilbaşköy’e (1,5 saat / 3,8km), üçüncü rota ise Ağlasun’dan Sagalassos’a yürüyüştür (2 saat / 4,8km). Sagalassos antik kentinin harabeleri Ağlasun’un 7km yukarısında yer alır. Ağlasun ve Sagalassos Rotalar Burada 1990 yılından beri Belçika Leuven Rota 1 Ağlasun içinde gezi Üniversitesi tarafından arkeolojik kazı ve restorasyonlar sürdürülmektedir. Bir Zorluk: Kolay Mesafe: 3,2km zamanlar antik Pisidia bölgesinin en önemli kenti olan Sagalassos, Roma Bu yürüyüş Ağlasun’un dört mahallesinin İmparatorluğu zamanında zenginliğinin içinden geçer. Nefis dağ manzaraları ve ve ihtişamının doruğuna ulaşmış; MS geleneksel mimarinin ilginç örneklerinin 7. yüzyıldan itibaren salgın hastalık keyfini çıkarabilir, yerel hayata yakından ve depremlerle küçülmüştür. Ağlasun şahit olursunuz. Yolunuzu bulmak için 13. yüzyılda bugün yer aldığı ovada kırmızı-beyaz işaretleri izleyin; bunların kurulmuştur. Selçuklular zamanında çoğu elektrik direklerindedir. Aşağıda bugünkü ilçe merkezine bir kervansaray bahsi geçen yer numaraları, bu broşürde ve hamam inşa edilmiştir. Ağlasun, yer alan harita üzerinde gösterilmiştir Osmanlı İmparatorluğu zamanında da (bkz. harita 1). bölgedeki önemini korumuştur. 16. yüzyıl boyunca bölgenin pazarı Ağlasun’da Yürüyüşe, Ağlasun’un merkezindeki kurulmuştur. meydandan başlayın. Burası Ağlasun’un Merkezdeki antik taşlarla süslü çay bahçesi uzun tarihini ve Sagalassos ile olan Selçuklu kervansaray kompleksinin bir 18. yüzyıldan itibaren Ağlasun’a gelen ilişkisini de temsil eder. Merkezdeki ulu Avrupalı gezginlerin seyahatnamelerinde, parçasıdır. Ancak kervansaraydan geriye çınar (1) yaklaşık 1000 yaşındadır ve anıt bilinen bir kalıntı yoktur. ilçenin bol suyu ve güzelliğinden olarak tescil edilmiştir. Ağlasun yürüyüş Düz devam et bahsedilir. Ünlü Türk şairi Hasan Hüseyin Hamamı ziyaret ettikten sonra, yürüyüşe rotaları kırmızı Korkmazgil’in destansı şiiri “Ağlasun Çınardan 50 metre aşağıda, doğuya başlamak için, merkezdeki çay bahçesine ve beyaz paralel Ayşafağı” için ilhamı nereden aldığını doğru yokuş aşağı inildiğinde solunuzda (3), biraz yukarı doğru yürüyün. Bu çizgilerle Sola dön Ağlasun’u ziyaret edince anlayabilirsiniz. kalan avluda ufak bir Selçuklu hamamı işaretlenmiştir; ağaçlıklı çay bahçesinde çok sayıda antik Ağlasun’da geçireceğiniz günlerde yer alır (2). 1220 yıllarında inşa edilmiş bu işaretlerin çoğu taş göreceksiniz (hepsi Burdur Müzesi Sağa dön candan insanlarını tanır, bozulmamış hamam, bir kervansaray hamamıdır. 13. elektrik direkleri envanterine kayıtlıdır). doğasını ve kültürünü keşfedersiniz. yüzyılda Ağlasun’a yerleşen Selçukluların üzerindedir. Sistem çok Yol kesişimi Yörenin kendine has mutfağının ulu çınarın civarına bir kervansaray inşa Yokuştan yukarı devam edin ve ilk sola basittir. lezzetlerini tadar ve asmalar sarılı etmiş oldukları bilinmektedir. Bugün dönün (4). Aşağı doğru yürüyüp ilk evlerini, sokaklarını gezersiniz. bir evin altında kalan küçük hamam, bu sağa sapın. Şimdi Bala Mahallesi’ne 2 3 giriyorsunuz; burası Ağlasun’un en eski Kapıyı örtün ve Atasoy Sokak’a geri Ağlasun’un bol suyu mahallelerinden birisidir. Yol çatallaşınca, çıkın. Sokağın sonundaki oyun bahçesine soldan Sipahi Sokak’tan devam edin. kadar yürüyün (7). Burada sağa dönün Ağlasun, jeolojik yapısı sayesinde Bu sokakta geleneksel kerpiç evlerden ve yokuş yukarı devam edin. Büyük çok bol doğal su kaynağına sahiptir. güzel örnekler vardır. Sağınızda antik bir kemer göreceksiniz. İsterseniz bu Kar ve yağmur suları kireçtaşı mimari parçalardan yapılmış bir yürüyüş rotasından çıkıp, buradan katmanlardan süzülüp, yüzeye çeşme göreceksiniz (5). Sokak Bala Sagalassos’a çıkan rotaya geçebilirsiniz yakın killi katmanlara rastlayınca Mahallesi’nin kahvesine ve onun çay (rota 3’e bakınız). yamaçlardaki gözelerden çıkar. bahçesine açılır. Burada soluklanıp, Ağlasun yürüyüşüne devam etmek için, Antik çağlarda bu sular, anıtsal Ağlasunluların bir çayını içebilirsiniz. kemerden hemen önce caddeye dönün çeşmelerden çağlayarak akıtılmıştır. ve dağ manzarasının keyfini çıkararak Bugün aynı sular Ağlasun’un verimli yokuş aşağı devam edin ve Bala’nın arazilerini ve meyve bahçelerini meydanına geri dönün. Burada modern besler. Sagalassos’u keşfeden ilk Bektaş Abdullah Camii yer alır (8). İçi Batılı gezgin Paul Lucas bu konuda Yerel mimari güzel, mavi ve beyaz çinilerle süslüdür şöyle yazar: (namaz zamanları dışında ziyaretçiler Ağlasun’un geleneksel evleri memnuniyetle kabul edilir). “Tüm hayatımda burası kadar Türk mimarisinin mütevazı kırsal çok su kaynağı olan başka bir yer Camiden sonra sola dönün. Ana caddeye örnekleridir. Alt kısımları genellikle görmedim. Sular pınarlardan çıkar ulaştığınızda, karşıya geçin ve Eski Saray taş örgüdür; üst kısımları ise çıkmaz dereler oluşturuyor; her Sokak’a girin. Yokuş aşağı inerken bir kerpiçtir ve ahşap hatıllarla yere bereket ve serinlik getiriyor. dere geçeceksiniz ve Kıraç Mahallesi’ne bağlanmıştır. Dışları çoğunlukla Bu derelerden birini yanına uzandık Bala’da bir sokak varacaksınız. Burası Ağlasun’un en küçük çamur sıvadır. Alt kat kışın depo ve ve 19’u gecesini burada geçirdik mahallelerinden birisidir. hayvan barınağı olarak kullanılır; (Kasım 1706)… Bu kadar güzel üst katta ‘hayat’ adı verilen bir teras bir yeri bir kez daha görebilmeyi vardır. Bu teraslar dinlenme kadar, isterdim.” ot, sebze, meyve kurutmak ve el işleri için kullanılır. ‘Hayat’a dışarıdan bir ahşap merdivenle çıkılır. Dikkat ederseniz, ilk basamağın taştan ve yüksek olduğunu fark edeceksiniz. Bu basamak, binek hayvanlarına kolay binmek için yapılmıştır. Özenilmiş evlerde, iç mekanlarda ince ahşap işçiliği olur. Yontulmuş ahşap paravanlar, tavanlar, yüklükler ve nişler yer alır. Bu yerel teknik ve mimari çok eski olmakla birlikte, Ağlasun’un geleneksel evleri Altındal Ailesinin avlusunda yer alan antik taşlardan çoğunlukla 50 ila 100 yıllıktır. yapılmış çeşme Ağlasunlular kerpiç evlerin modern Bala Camiinin avlusunda oynayan çocuklar evlerden çok daha sağlıklı ve Sola ve sonra hemen sağa Atasoy konforlu olduğuna inanır. Ancak Sokak’a dönün. Burada da Ağlasun’un Kıraç Mahallesi (9), civarındaki doğa yine de, son taş ve kerpiç evlerinden iyi örnekler yer ve kırlara nefis manzaralar sunar. yıllarda aynı alır. Ağlasun’un en hoş sırlarından birisini Batıda Düzen Tepe’yi görebilirsiniz. arsaya daha keşfetmek için sola Fidan Sokak’a dönün. Düzen Tepe’de arkeologlar bölgenin çok katlı Toprak yolu izleyerek ahşap bir kapıya Hellenistik ve Roma Dönemlerinden önce yapılabilen varacaksınız (kapıyı çalın veya seslenin). başlamış yerleşimini keşfettiler. Kuzeyde beton ve tuğla Altındal Ailesi avlularının ziyaret Sagalassos’un ayaktaki anıtları özellikle evler yavaş edilmesine izin verir (6). Burada çok de restorasyonu tamamlanmış Heroon yavaş ilçeye güzel antik mimari taşlardan yapılmış bir görülür. Buradan hemen sağa döner hakim olmakta. çeşme, bir Roma lahiti (mezar) ve taştan aşağı inerseniz, Ağlasun’un merkezine yapılmış antik ölü külü kabından bir fırın dönersiniz. Geziye devam etmek için Akdağ sırtlarında çağlayan kaynaklardan birisi göreceksiniz. sonraki sayfadaki rotayı izleyebilirsiniz. 4 5 6 Harita 1 K Referans Noktaları 11 1 Ulu Çınar 2 Selçuklu Hamamı 3 Çay Bahçesi 4 Bala Mahallesi 5 Çeşme 6 Altındal Ailesi Evi Kıraç 7 Oyun Bahçesi 10 8 Bektaş Abdullah Camii 9 9 Kıraç Mahallesi 12 10 Latince Yazıtlı Taş 11 Dağ Manzarası 8 12 Sakarca Eski Camii 7 Sakarca Rotalar 6 5 Rota 1 Bala Rota 1a 4 3 2 1 Çınar bahçelerinden geçirecek. bahçelerinden gül ve meyve (11) eşliğindeağaçlıklardan, dağmanzarası güzel siziçok Bu patika girin. sağdakipatikaya hemen ardından metal deponun yeşil inin, sonra kadar 200metre dönün. Bucaddeüzerinde önündensağa,caddeye Yurdu’nun KızÖğrenci edinve devam yukarı Yokuş (10). birtaştır yazıtlı Latince cephesindeki birinin ilginç birörneğisağdakievlerden Bunun olduğunugöreceksiniz. kullanılmış duvarlarında antiktaşlarınev evde pekçok çıkın.Burada yukarı yokuş ve sonundansoladönün Sokak’ın Eski Saray Harita 1). bahsedilen kısaturunsonudur(bkz. Başlangıcı,üstte Mahallesi’nden geçirir. endoğudakiSakarca ve kırlardan güzel Mahallesiiçinden, siziKıraç ekler ve 1,3kilometre yürüyüşünüze Bu ekrota, Zorluk: Rota 1a Rota Günbatımında meyve bahçelerinden birisi bahçelerinden meyve Günbatımında Latince yazıt duvarındaki birinin evlerden Mahallesindeki Kıraç Kolay Kolay Mesafe: Mesafe: Ağlasun’da dahauzunyürüyüş Ağlasun’da 5,1km (kısa rota ilebirlikte) (kısarota 5,1km sonlanır. (1)vararak anıtsalçınara ve merkezine ilçe edin.Burota, devam yürümeye üzerinde hat görmek için,işaretli eskievlerini Mahallenin halenkorunmuş yaşamından Sokak Camii Sakarca örneğidir. yılların sonunaaittipikbirkırsalcamii 1800’lü eneskicamiidirve Ağlasun’un edin.Bu Camii’ne (12)doğrudevam Eski Sakarca soladönünve Burada inin. kadar ayrımına aşağıyol yokuştan Mahallesi’ndesiniz. Soladönünve ŞimdiSakarca çıkar. biryola patika, sonra kadar sağı takipedin.500metre amasizherzaman çıkacak; ayrımı yol defa birkaç karşınıza üzerinde Patika 7 Rota