Lijst Van Verkortingen Spoorwegen 3E Druk P. Gutter
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Lijst van Verkortingen Spoorwegen Peter Gutter September 2018 Sinds 2002 is deze spoorse verkortingenlijst als privé-project bijgehouden. De eerste versies van de lijst telden slechts enkele bladzijden en werden op informele wijze verspreid onder collega’s van onder meer ProRail, NS Reizigers, NedTrain, Strukton en Railion, die er dankbaar gebruik van maakten. Al gauw kreeg ik vele aanvullingen toegestuurd. De lijst groeide daardoor snel en dit is alweer de 20e bijgewerkte en herziene versie, die hierbij als 3e druk in (elektronische) boekvorm verschijnt. Boven de bladzijden heb ik echter wel de vermelding 20e versie laten staan, omdat er al zoveel exemplaren van vorige versies in omloop zijn. 1e druk, april 2012 2e uitgebreide en herziene druk, april 2015 3e uitgebreide en herziene druk, september 2018 CIP-GEGEVENS ISBN 978-90-818932-4-4 NUR 464 Uitgegeven via de website www.nvbs.com van de Postbus 1384, 3800 BJ Amersfoort © Peter Gutter 2018 Deze uitgave is met de meeste zorg samengesteld. Indien deze toch onjuistheden blijkt te bevatten, kunnen uitgever en auteur daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van gegevens uit deze uitgave is toegestaan mits de bron wordt vermeld. Inleiding Het Nederlandse spoorbedrijf hangt letterlijk aan elkaar van de afkortingen (ofwel verkortingen, zoals ze bij het spoor genoemd worden). Dat stamt nog uit de tijd dat gegevens bij de spoorwegen telegrafisch werden overgeseind. De verkorting Asdm bijvoorbeeld, is nu eenmaal sneller over te seinen dan de volledige benaming Amsterdam Muiderpoort. Lange tijd werden de verkortingen door de NS bijgehouden in een officiële lijst, genaamd LV ofwel de Lijst van Verkortingen C 0405. Die lijst bestaat om onduidelijke redenen al jaren niet meer, en lijkt ook nergens in het bedrijf meer te vinden. Dat is onvoorstelbaar onhandig in een bedrijf waar alles wat afgekort kan worden, wordt afgekort, en waar bovendien een heel specifiek vakjargon wordt gehanteerd. In 2002, tijdens de opleiding tot treindienstleider werd mij door instructeur Jan de Bos aangeraden om dan zelf maar “een lijstje” bij te houden van de verkortingen die ik zou tegenkomen. Bijgaand document is alweer de twintigste bijgewerkte en herziene versie van die (overigens niet-complete) lijst. Het is een privé-project, geen officieel document, daarom heb ik mijn naam bovenaan de bladzijden gezet. Opgenomen zijn de verkortin- gen die ik in de loop der tijd ben tegengekomen in allerlei documenten, van bedienvoor- schriften tot vervoersregelingen en van schakelschema’s tot baanvaktekeningen. Nog even voor alle duidelijkheid: het is dus niet zo dat ik zelf verkortingen heb bedacht voor namen en begrippen. Integendeel, bijgaande verkortingen ben ik tegengekomen in het spoorbedrijf en vervolgens heb ik daar de betekenissen bij gezocht. Ik heb ook verkor- tingen opgenomen die inmiddels niet meer gangbaar zijn maar die men nog wel in documenten kan tegenkomen. Deze lijst bevat ruim 8600 verkortingen die men kan aantreffen in de Nederlandse spoorwegsector, onderverdeeld in ongeveer 4800 vakbegrippen (zie bladzijden 4-127) en meer dan 3800 geografische verkortingen (zie bladzijden 128-207). Bijgaande LV is bedoeld voor trdl, omrp, kvt-ps, rgdl, opz, LWB en verder natuurlijk ieder psld dat met verkortingen te maken krijgt, zodat bijv. vvr, WBI, vrst, BVS en aw geen geheimen meer bevatten. Ik hoop dat dit project veel moeite zal besparen, in die zin dat men dit (trein)wiel niet steeds opnieuw hoeft uit te vinden. Suggesties en aanvullingen zijn natuurlijk welkom, en kunnen per e-mail gestuurd worden aan [email protected] Veel plezier en succes toegewenst bij het gebruik van deze LV. Peter Gutter, september 2018. Peter Gutter, Lijst van Verkortingen Spoorwegen [20e versie], pag. 4 1. a met 6 assen (in aan- hoeveel gewicht er in de duiding voor bep. goe- wagen mag worden ge- Lijst van verkortingen derenwagens, bijv. laden bij een bep. bela- Sahmms) dingsklasse (A t/m E) Deze niet-complete lijst A1 prioriteit bij de am- ABDd D-treinrijtuig met bestaat uit twee delen en bulance (spoed) afdelingen eerste en bevat verkortingen die aa met 6 of meer assen tweede klas, met zij- gebruikt worden in het (in aanduiding voor bep. gang en bagage-afde- Nederlandse spoorbedrijf. goederenwagens, bijv. ling Het eerste deel van de lijst Faals, Uaaikks) ABDk motorwagen met betreft spoorwegvaktaal, aa wageneenheid met bagageafdeling en afde- het tweede deel betreft 4 assen (in aanduiding lingen eerste en tweede namen van stations en voor bep. goederenwa- klas (codering bijv. voor dienstregelmeetpunten. Haal de hoofd- en kleine gens, bijv. Laadrs) motorwagen DE 1 vanaf letters in de verkortingen AAE Ahaus Alstätter 1956) vooral niet door elkaar, Eisenbahn AG (verhuur- ABDO Algemene Be- aangezien daardoor de bedrijf van goederenwa- drijfs- en Dienstoriënta- betekenis kan veranderen. gens door heel Europa) tie voor administratieve aanh aanhangsel diensten aank aankomst ABF Ausfahrt Block A aansl aansluiting Frei (in EBS) aanw aanwezig Abf Abfahrt (vertrek) A aanvang tijdelijke AARD aardfout, weg- (D) snelheidsbeperking, zie lekkende spanning (bij- abk abonnementskaart L, A en E-borden genaamd “lampje aar- ABk koprijtuig van A bakcode ‘Eerste klas’ de”) treinstel, met afdelingen in de aanduiding van AAS Amsterdam Air- eerste en tweede klas een treinstel port Schiphol ABKk rijtuigbak Mat ’56 A aanduiding voor AATC Advanced Auto- met afdelingen eerste treinstellen type ICM, mated Train Control en tweede klas en een zie Plan Z AB absoluut blokstelsel speciale coupé voor de A aanduiding voor cate- AB rijtuig met afdelin- Marechaussee gorie hinderarme werk- gen eerste en tweede ABO Algemeen Be- zaamheden aan de rail- klas dienobject (object in infrastructuur AB Tramweg Alkmaar- configuratie voor Pro- A automatisch (bedrijfs- Bergen cesleiding Rijwegen, zo- toestand CTA) A-baanvak zie A-route als wisselverwarming) A (beveiligingssysteem ABB Afstandsbedie- A-bord zie L, A en E- voorzien van) assentel- ning Beweegbare Brug- borden lers gen ABR Ateliers Belges a aankomst ABC Automatic Ballast Réunis (fabrikant van a gelede of gekoppelde Cleaner (automatische spoorwegmaterieel, o.a. wagen (in aanduiding kettinghormachine) van Rotterdam Rail voor bep. goederenwa- ABCd D-treinrijtuig met Feeding en het railbe- gens, bijv. Laekks) afdelingen eerste, twee- drijf van de Hoogovens) a met 4 assen (in aan- de en derde klas, met ABS Aandelenbezit duiding voor bep. goe- zijgang en bagage-afde- Streekvervoer nv (hierin derenwagens, bijv. ling waren alle aandelen van Eanos, Falns, Haimmrs, ABC-raster beladings- de NS in de Nederland- Uacns) raster; tabel op goede- se busmaatschappijen renwagens die aangeeft ondergebracht) Peter Gutter, Lijst van Verkortingen Spoorwegen [20e versie], pag. 5 ABS Ausbaustrecken systeem) ADR European Agree- (bestaande spoorlijnen ACEC Ateliers de Con- ment concerning the in- die omgebouwd zijn tot structions Électriques de ternational carriage of hogesnelheidslijnen) (D) Charleroi (fabrikant van Dangerous goods by ABT Stoomtramweg- elektrische installaties Road and rail Maatschappij Antwer- voor spoorwegmateri- ADR-bord oranje bord pen-Bergen op Zoom- eel, o.a. voor Benelux- (zoals voorgeschreven Tholen nv treinstellen Mat ’57) door European Agree- ABT Automatische Be- ACF American Car and ment concerning the in- diening TNV Foundry Company (fa- ternational carriage of ABV Aanschrijving Be- brikant van goederen- Dangerous goods by dieningsVoorschrift wagens, zoals ketelwa- Road and rail) met daar- ABv aanduiding voor gens voor de NS) op de gevarenklasse in tussenrijtuig type DD- ACO Ahlmann Carls- combinatie met een AR, met eerste en twee- hütte & Co. (fabrikant stof-identificatienummer de klas van de ACO Rail, zie al- bij vervoer van gevaarlij- abv aanschrijving be- daar) ke stoffen, zie ADR veiliging ACO Rail afwaterings- ADT Amsterdam Din- ABv3/4-bak IRM tus- systeem voor overwe- ner Train (bijzondere senrijtuig met eerste/ gen, ontwikkeld door chartertrein van Railpro- tweede klas ACO (zie aldaar) en in mo Fleet Services bv), ABv6-bak V-IRM tus- Nederland geleverd via zie RFS senrijtuig met stroom- Voestalpine Railpro ADVD Alternatieve afnemers en eerste/ ACS Approach Con- Dienstregeling Volgende tweede klas trolled Signalling (sein Dag (als extreem winter- ABvk aanduiding voor dat geactiveerd wordt bij weer wordt voorspeld) stuurstandrijtuig type nadering van trein) AE aanduiding voor DD-AR met afdelingen act activiteit / treinacti- materieel-omloop van eerste en tweede klas viteit (bijv. aankomst of treinstellen Mat ’64 (T- (de k staat daarbij voor vertrek) 4), nummers 502-531 koprijtuig) ACTAS automatische AEC Associated Equip- abvl aanbeveling CTA-sturing ment Company Ltd. (fa- Abzw Abzweigstelle ACTO Association of brikant van de motoren (spooraansluiting die Charter Train Operators voor dieseltreinstellen niet gesitueerd is bij een ACTS ACTS Nederland Plan X) station) (D) bv (Afzet Container AEC Association Euro- AC alarmcentrale (met Transport Systeem) péenne des Cheminots / name gebruikt bij de AD aanduiding voor European Association of brandweer) materieel-omloop van Railway Staff AC wisselstroom (‘al- treinstellen type V-IRM AED automatische ex- ternating current’) 4 (nummers 9401- terne defibrillator AC-BW Alarmcentrale 9546), bijgenaamd AEDTF Association Brandweer “Arme Dirk” of “Virmpje Européenne pour le ACC Area Control Vier” Développement du Computer (de interface ADM Archer Daniels Transport Ferroviaire tussen de SIMIS-W Midland Company