Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M50/Y100/K0 C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100C0/M8/Y63/K0 - K0 C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 CMYK50 53.57 CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
0 49.71 66.67 91.81 location C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 WYDAWNICTWO POLSKIEGO ZWIĄZKU PIŁKI NOŻNEJ C0/M50/Y100/K0 75.44 91.81 NR 2 (55) 2013 0 62.58 86.55 100 SędziaC0 - M100 - Y100 - K0 location location CMYK CMYK C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 ROBOTA C0/M30/Y100/K0 PRZESMYCKIC0/M54/Y72/K0 C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 DLA TEMIDY PodsumowujeC0/M100/Y100/K3 sezon4 location location Medyczne ABC 53.57 30.84 65.85 31.82 6-7
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 dla sędziów location location I–III frankowski C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0 C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34Odporny na stres C0/M54/Y72/K0 Poprawki 11 do przepisów gry w piłkę nożną VIII
AMBASADOR KRZOSEK FIFA i UEFA bardzo cenią naszego trenera przygotowania fizycznego. Radomianin jest pewniakiem do udziału we wszystkich wielkich imprezach. Udany sezon naszych ligowców to w dużej części jego zasługa. 8-9 Fa13_FB_Hypervenom_PZPN OUT.ai 1 13-06-18 17:43
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K w numerze
4 Flesze Nowi zawodowcy Polak na Tahiti Zmiany licencyjne 5 Nasi za granicą Paweł Gil – dobra inwestycja UEFA 6 Moim zdaniem Zbigniew Przesmycki podsumowuje sezon 8 Temat numeru Grzegorz Krzosek – pół roku poza domem Zanim
ruszy Rafał Rostkowski 10 Selekcja i szkolenie Młodzież pod ochroną karuzela 11 Jedenastka z… Bartosz Frankowski nabiera doświadczenia ajbardziej zwariowana runda rozgrywkowa ostatnich lat 12 Sprawy zagraniczne wreszcie za nami. Pisząc te słowa na początku upalnych wakacji, Nasi młodzi międzynarodowi gdy słońce mocno przygrzewa za oknem, aż się nie chce pamiętać UEFA nas chwali o pogodzie z marca i kwietnia, gdy wszystkie rozgrywki w Polsce 15 Poznajmy się bliżej N(poza ekstraklasą) zostały zdezorganizowane. Najpierw było odwoływanie Michalina Diakow, talent z Konina meczów i całych kolejek, a potem mozolne odrabianie zaległości. 16 Regiony Dla wielu sędziów również na szczeblu centralnym, piłkarska wiosna Marcin Szulc dba o Mazowsze trwała mniej niż dwa miesiące, a np. w II lidze największy pechowiec 18 Dawnych wspomnień czar wyszedł na boisko dopiero za piątą próbą, po odwołaniu pierwszych Andrzej Ogorzewski czterech meczów w pierwszych czterech terminach. 19 W obiektywie Nasi w finale mundialu Gdy już udało się uporać z pogodą, nadszedł szybko koniec sezonu, niestety dla wielu sędziów szczebla centralnego oznaczający degradacje. Powodami były przede wszystkim systemowa zmiana podziału sędziów najwyższych klas, likwidacja Młodej Ekstraklasy i przygotowania do reorganizacji II ligi. Za rok – choć to na pewno nie pocieszy sędziów degradowanych tego lata – duże redukcje będą już tylko na tym szczeblu.
„Sędzia” też się zmienia (choć o żadnych redukcjach nie ma mowy), wprowadzamy kolejne rubryki i autorów. W końcu wśród naszej 10-tysięcznej braci sędziowskiej nie brakuje ludzi, którzy mogą, K.Ceran/Nadzieja na Euro a nawet powinni dzielić się z innymi swoim talentem do pisania. W tym numerze debiutuje młody kolega z Łodzi, Jakub Jankowski i jego rubryka „Jedenastka z…”, w której (oczywiście zawsze na str. 11) ROBOTA DLA TEMIDY będzie przeprowadzał rozmowy z sędziami najwyższych klas. Wkrótce dojdą kolejne nowe rubryki i nowi autorzy, I Medyczne ABC sędziów również tacy z plakietką FIFA… Jak zachowywać się w przypadku kontuzji Na razie jednak głównie skupiamy się na podsumowaniu ostatniego zawodnika zwariowanego sezonu, przedstawieniu sylwetki Grzegorza Krzoska, IV Gramy czy nie? naszego wysoko cenionego fachowca w UEFA i FIFA oraz tym, Kiedy dopuścić boisko do gry Logo full color gradient on white background co nas czeka w najbliższym sezonie. Ani się obejrzymy, CMYVIK Do dyskusji CMYK karuzela znów ruszy… Obniżmy dolną granicę wieku sędziów! C0/M50/Y100/K0
VI Test 30 pytań C0/M8/Y63/K0
Zbigniew Przesmycki Bartosz Frankowski zaprasza C0/M30/Y100/K0
VIII Zmiany w przepisach location C0/M50/Y100/K22 Nowe zapisy art. 11 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0 ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 7 Zespół wydawniczy:
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location 02-366 Warszawa Janusz Basałaj (przewodniczący), Paweł Drażba (sekretarz), Piotr Gołos, C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0/M30/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 tel. +48 (22) 55 12 300 Jakub Kwiatkowski, Łukasz Wiśniowski, Piotr Tenczyński, Kamila Bundyra CMYK CMYK C0/M50/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 fax +48 (22) 55 12 240 Skład graficzny Piotr Przychodzeń location location 53.57 30.84 65.85 31.82 C0 - M100 - Y100 - K0
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Wydawca Sędzia location location e-mail: [email protected] Foto W.Sierakowski@net, Archiwum
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 CMYK CMYK
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 3
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Flesze
Hubert Siejewicz został pozbawiony kontraktu zawodowego oraz usunięty z grona sędziów szczebla centralne- go. Powodem tych drastycznych de- cyzji podjętych przez prezesa PZPN Zbigniewa Bońka oraz Zarząd KS było złamanie przez sędziego z Białegosto- ku zakazu udziału w zakładach buk- macherskich. Do tematu wrócimy w następnym numerze „Sędziego”.
Tomasz Winiarczyk będzie jednym z sę- dziów mistrzostw świata w piłce plażo- wej, które we wrześniu odbędą się na Ta- hiti. Widać, że zdaniem FIFA szczeciński ar- biter należy do ścisłej światowej czołówki – był też arbitrem poprzedniego mundialu (w 2011 roku w Rawennie). Przed tego- roczną imprezą został nominowany przez UEFA do sędziowania na dwóch turnie- jach – we Francji i Chorwacji: podczas Valens Euro Beach Soccer League 2013 (21-23 lipca) oraz w Umag Tour Umag Beach Soccer Masters 2013 (27-28 lipca).
Z 17 do 21 wzrośnie od nowego sezo- nu liczba sędziów zawodowych. Nowymi głównymi, poza dotychczasową siódem- ką, będą Bartosz Frankowski (Toruń) i Pa- weł Pskit (Zgierz). Do 10 zawodowych asy- stentów dojdą Marcin Boniek (Bydgoszcz) oraz Sebastian Mucha (Kraków). 27-letni Bartosz Frankowski od roku jest najmłod- szym sędzią ekstraklasy, zdążył przepro- wadzić 15 meczów. Paweł Pskit ma 33 lata i za sobą trzy pełne sezony w ekstraklasie (41 spotkań). Łódzki sędzia Paweł Pskit okrzepł już w ekstraklasie
Uchwała o licencjach sędziowskich została znowelizowana od nowe- Marcin Grześkowiak, reprezentują- go sezonu. Zarządowi Kolegium Sę- cy Lubuskie KS kandydat na II ligę, zo- dziów udało się przekonać do obniże- stał usunięty z tej grupy decyzją Zarzą- nia opłat dla kobiet (w ekstralidze i I li- du KS PZPN w trakcie rundy wiosennej. dze) oraz wprowadzenia nowej staw- Powodem była próba wręczenia pre- ki 1 zł dla młodych, zaczynających sę- zentu obserwatorowi jednego z jego dziowanie adeptów – kwotę tę płacą „krzyżykowych” meczów. arbitrzy będący mniej niż 24 miesiące od zakończenia kursu sędziowskiego, Zarząd KS PZPN wystąpił o zmianę re- niezależnie od klasy, którą sędziują. gulaminu nowo tworzonej Centralnej Ligi Juniorów tak, by obsada sędziow- ska była dokonywana w Związku, a nie Stawki obowiązujące przez wojewódzkie związki. Kolegium od sezonu 2013/14 Sędziów chce na mecze w ramach tych rozgrywek delegować II-ligowców, Sędziowie zawodowi 1000 zł młodych zdolnych III-ligowców oraz Asystenci zawodowi 600 zł sędzie szczebla centralnego. Pozostali asystenci szczebla centralnego Zarząd KS PZPN wnioskuje o zmianę (powoływani na centralne kursy) 300 zł uchwały regulującej powoływanie sę- TopAmator 700 zł dziów zasłużonych i honorowych. We- II liga 500 zł dług dotychczasowych zapisów każ- III liga 250 zł dy sędzia, który ma 40 lat i 10-letni staż IV liga 160 zł w organizacji, może zostać sędzią za- Liga okręgowa 120 zł służonym. To jednak ujmuje wagi temu Klasa A 90 zł prestiżowemu tytułowi. Kolegium Sę- Klasa B i C 75 zł dziów proponuje stworzenie kapituły Początkujący 1 zł (powoływanej przez prezesów woje- Pozostali sędziowie czynni 40 zł wódzkich KS na dwuletnią kadencję), Ekstraliga kobiet 150 zł Jednym z nowych która opiniowałaby wszystkie nadsy- I liga kobiet 100 zł zawodowych łane wnioski i przedstawiała Zarządo- II liga kobiet 80 zł asystentów wi odpowiednie wnioski. Kapitułę ma Ekstraklasa futsal 250 zł będzie tworzyć grono osób najbardziej zasłu- I liga futsal 150 zł Marcin Boniek żonych i cieszących się autorytetem z Bydgoszczy w środowisku. flesze
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 4 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 nasi za granicą Dobra inwestycja UEFA Podczas turnieju finałowego mistrzostw Europy do lat 21, który odbył się w Izraelu, Paweł Gil prowadził w fazie grupowej mecz otwarcia Izrael – Norwegia oraz spotkanie Hiszpania – Niemcy Siła spokoju o był chyba najlepszy sezon Paweł Gil jest pierwszym polskim sę- Pawła Gila wystąpił w podobnym turnieju drużyn w karierze międzynarodowej dzią w historii i jednym z niewielu w Eu- jest ceniona do lat 19, a w Izraelu zaliczył turniej dru- Pawła Gila, a już z pewnością naj- ropie, który uczestniczył w turniejach fi- w Europie żyn do lat 21. bardziej obfitujący w atrakcyjne nałowych mistrzostw Europy we wszyst- Warto przypomnieć, że ogromne do- nominacje z UEFA. Jesienią arbi- kich trzech młodzieżowych kategoriach świadczenie, które procentowało w me- terT z Lublina prowadził z powodzeniem wiekowych. W żadnego innego sędziego czach UEFA, Gil zebrał wcześniej m.in. m.in. dwa mecze w fazie grupowej Ligi Mi- z Polski, UEFA nie inwestowała tak konse- w Japonii, z którą Polska prowadziła wy- strzów oraz jeden mecz w fazie grupowej kwentnie. W 2009, pierwszym roku kariery mianę sędziów od roku 2008 do 2010
Ligi Europa. Wkrótce potem otrzymał no- międzynarodowej Gila, sędziował on tur- (w tym roku za zgodą PZPN wymiana bę- minację na turniej w Izraelu, a po drodze niej finałowy do lat 17, dwa lata później dzie wznowiona). W 2010 roku w Kraju
– już wiosną 2013 – sędziował jeszcze dwa Kwitnącej Wiśni Gil sędziował mecze za- mecze w fazie pucharowej Ligi Europa. wodowej ligi J-League i pierwszy w swojej Oba spotkania w Izraelu Gil sędziował karierze mecz międzypaństwowy pierw- w sześcioosobowym składzie arbitrów Paweł Gil jest” pierwszym polskim sędzią szych reprezentacji narodowych: Japonia z różnych krajów. Po raz pierwszy bowiem – Argentyna (z Lionelem Messim w skła- w czasie turnieju reprezentacji do lat 21 w historii, który uczestniczył w turniejach dzie). Po takim doświadczeniu do kolej- UEFA zatrudniła dodatkowych sędziów nych meczów międzypaństwowych – już asystentów, czyli tzw. bramkowych, a po- finałowych mistrzostw Europy we w Europie i już o punkty – sędzia z Lubli- nadto – tak jak zawsze na takich turnie- na mógł przystępować bez zbędnej de- jach – zaprosiła po jednym arbitrze z nie- wszystkich trzech kategoriach wiekowych biutanckiej tremy, a nawet ze sporym ba- których krajów, których drużyny odpadły gażem doświadczeń, bo przecież skoro w eliminacjach. w debiucie sędziował Messiemu… RR
Lubelski sędzia w polskiej lidze sędziuje wiele trudnych spotkań
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 5
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Zbigniew Przesmycki Przewodniczący Kolegium Sędziów PZPN
PRZEWODNICZĄCY KS PZPN był cenionym w Europie sędzią międzynarodowym, jednym z kilku Polaków, którzy doszli do Ligi Mistrzów. Były przewodniczący Centralnej Komisji Szkoleniowej, obserwator UEFA. Polskim sędziom szefuje od grudnia 2011 roku. Wprowadził nowe metody szkolenia, treningu i selekcji sędziów.
Zbigniew Przesmycki konsekwentnie stawia na zawodowstwo. Rezultaty już widać
inął pierwszy pełny sezon a przecież jeszcze nie tak dawno testy ły, jakie dochodzą do mnie z otocze- ligowy dla mnie i moich ko- te budziły bardzo duże emocje. nia: działaczy, piłkarzy, a także przed- legów z Zarządu Kolegium Profesjonalne przygotowanie kon- stawicieli mediów. Końcówka T-Mobile Sędziów PZPN. Oceniając dycyjne i szybkościowe sędziów, mu- Ekstraklasy, najwyższej i tym samym ten sezon, po stronie plu- siało się przełożyć na wzrost poziomu najbardziej widocznej klasy rozgryw- Msów umieściłbym bardzo dobry poziom sędziowania. Ewidentne wpadki pod- kowej, była bardzo emocjonująca, ale przygotowania fizycznego wszystkich czas dwóch meczów sędziowanych o sędziach mówiło się niewiele, co jest
sędziów szczebla centralnego. Wypo- przez sześciu sędziów nie mogą zmie- najlepszym wyznacznikiem co naj- sażenie sędziów w monitory pracy ser- nić tej opinii. Nie popadam w samoza- mniej dobrego poziomu ich sędziowa-
ca ułatwiło realizację programów trenin- dowolenie, odbieram jedynie sygna- nia. W mijającym sezonie 64% meczów gowych przygotowywanych przez Grze- T-Mobile Ekstraklasy zostało prze- gorza Krzoska, stanowiąc jednocześnie prowadzonych przez sędziów zawo- mobilizację do ciężkiej, treningowej pra- Końcówka ” T-Mobile Ekstraklasy była bardzo dowych i była to dobra promocja za- cy. W chwili obecnej nie ma już miejsca wodowstwa. W nadchodzącym sezo- na boiskach rozgrywek szczebla central- emocjonująca, ale o sędziach mówiło się nie kontrakty zawodowe będzie miało nego dla sędziów z nadwagą, a dbanie dziewięciu sędziów, którzy przeprowa- o kształt fizyczny adekwatny do kształ- niewiele, co jest najlepszym wyznacznikiem dzą ponad 85 % spotkań w tej klasie, tu fizycznego piłkarzy, którym sędziuje- a w sezonie 2014/2015 już wszystkie, my, jest już czymś bardzo normalnym. dobrego poziomu ich pracy co do zasady, mecze będą prowadzone Także egzaminy sprawnościowe dziś przez 12 sędziów zawodowych. Warto są li tylko dopełnieniem formalności, dodać, ze również sędziowie asystenci moim zdaniem
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 6 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0
Przesmycki zdali egzamin, chociaż pomyłki w oce- Egzaminy sprawnościowe” są dziś nie spalonego, przerywające korzyst- Zapracowani zawodowcy ne akcje lub – co gorsza – powodują- mecze w ekstraklasie li tylko dopełnieniem formalności, ce nieuznanie prawidłowo zdobytych w sezonie 2012/13 bramek, muszą być wyeliminowane. Marcin Borski 22 a przecież jeszcze niedawno testy W sezonie 2013/2014 sędziować bę- Paweł Gil 22 dzie 12 zawodowych sędziów asysten- Szymon Marciniak 26 te budziły bardzo duże emocje tów i nie przewidujemy wzrostu ich Tomasz Musiał 25 liczby w następnych sezonach. Paweł Raczkowski 23 Tak jak zakładaliśmy, po ekstrakla- Hubert Siejewicz 22 sie, wprowadziliśmy system obiektywi- Daniel Stefański 14* na dwie podgrupy: z uprawnieniami zacji oceny jakości sędziowania („triple Marcin Borkowski 27 do obserwacji meczów I oraz II ligi. checking”) także w I lidze. Obserwato- Tomasz Listkiewicz 26 W pełni doceniając znaczenie ob- rami TV byli sędziowie i sędziowie asy- Krzysztof Myrmus 26 serwacji dla rozwoju umiejętności stenci zawodowi. Sporządzane przez Rafał Rostkowski 24 sędziów, a także zdając sobie sprawę nich obserwacje TV, poza ich pomoc- PiotrSadczuk 25 z zagrożeń związanych z prowadze- niczym dla Zarządu KS PZPN charakte- Konrad Sapela 27 niem obserwacji przez osoby niekom- rem, są dowodem ich bardzo dobrego Radosław Siejka 24 petentne, zamierzamy zapropono- warsztatu sędziowskiego, będąc zara- Paweł Sokolnicki 28 wać system certyfikacji obserwatorów zem dobrą okazją do jego ulepszania. Maciej Szymanik 24 w wojewódzkich ZPN-ach. Chcemy Niestety, nie udało nam się wdrożyć Maciej Wierzbowski 25 przeprowadzić 16 kursów weryfika- systemu „triple checking” na zawodach cyjnych w poszczególnych Związkach, II ligi, chociaż – według naszej wiedzy * Z powodu kontuzji Daniel Stefański nie sę- aby z takim trudem zdobywane pienią- – prawie wszystkie mecze są filmowa- dziował przez prawie całą rundę wiosenną. dze klubów i Związków nie marnowały ne, często przez obie drużyny. Mamy się na pseudo-obserwatorów lub ina- nadzieję, że w nadchodzącym sezo- czej mówiąc – pseudo-fachowców. nie kluby II ligi pozytywnie odniosą się W nadchodzącym sezonie szczególną do naszej prośby, przekazując nam za- Ekstraklasy. Przeprowadziliśmy także uwagę poświęcimy naszym koleżankom pisy DVD wszystkich meczów. Tym sa- wśród sędziów szczebla centralnego an- szczebla centralnego. Wspaniały sukces mym zobiektywizowane zostaną nasze kietę na temat efektów szkoleniowych naszej kobiecej drużyny narodowej U-17 decyzje odnośnie awansów i spadków pracy poszczególnych obserwatorów, uzmysławia nam coraz wyższą rangę i co- z II ligi po sezonie 2013/14, które wyniki której również wpłynęły na pod- raz wyższy poziom piłki nożnej w wyda- w związku z redukcją liczby drużyn jęte przez nas decyzje personalne. niu kobiecym. Dlatego też musimy ciągle w II lidze i tym samym koniecznością Postanowiliśmy powołać grupę ob- ulepszać warunki do rozwoju ich warsz- drastycznej redukcji liczby sędziów serwatorów poziomu międzynarodo- tatu sędziowskiego, tak aby ich praca na w tej klasie, będą wyjątkowo, w odnie- wego, w skład której wchodzą koledzy boiskach dobrze współgrała z poziomem sieniu do spadków, trudne. posiadający doświadczenie z obserwa- piłkarstwa kobiecego. Już teraz jest wi- Sprawdzający się system „triple cji w rozgrywkach europejskich i świa- doczny znaczny postęp w przygotowa- checking” pozwolił nam na podjęcie towych – są to byli lub aktualni obser- niu fizycznym sędzi szczebla centralne- obiektywnych decyzji odnośnie skła- watorzy UEFA i FIFA. Tylko obserwato- go, rośnie również ich poziom sędziowa- dów osobowych w dwóch najwyższych rzy tej grupy obserwować będą wybra- nia. Mamy nadzieję, że sukces naszej dru- klasach rozgrywkowych. W związ- ne mecze T-Mobile Ekstraklasy. Pozo- żyny U-17 przełoży się również na proces ku ze wzrostem liczby sędziów zawo- stałe mecze obserwowane w systemie rekrutacji nowych sędzi. Już teraz z inicja- dowych, którzy co do zasady prowa- obserwacji TV i z dokonywaną samoce- tywy przewodniczącego Komisji ds. Pił- dzić będą mecze T-Mobile Ekstraklasy, ną sędziów, omawiane będą podczas karstwa Kobiecego PZPN, członka Zarzą- została powołana grupa TopAmator, szkoleniowo-treningowych dwudnio- du PZPN, Andrzeja Padewskiego, rozpo- w skład której weszło ośmiu dotych- wych zgrupowań sędziów i sędziów częliśmy współpracę, która w niedługim czasowych sędziów amatorów ekstra- Zbigniew asystentów. Zgrupowania te odbywać horyzoncie czasowym prowadzić będzie klasy, 15 sędziów I ligi i trzech sędziów Przesmycki się będą co dwie kolejki T-Mobile Eks- do wzmocnienia szeregów naszych sędzi z II ligi. Sędziowie tej grupy posiadać ma za sobą traklasy. Grupa obserwatorów pozio- szczebla centralnego piłkarkami z pozio- będą uprawnienia do prowadzenia kolejną mu narodowego podzielona będzie mu reprezentacji narodowych. meczów I ligi, ale będą również mo- pracowitą rundę gli być wyznaczani do sędziowania T-Mobile Ekstraklasy. Oczywiste jest, że mecze ekstraklasy sędziować będą głównie ci z pośród sędziów grupy TopAmator, którzy będą ubiegać się o trzy kontrakty zawodowe w sezonie 2014/15. Niestety, w II lidze decyzje o spadkach i awansach podejmowane były nadal w oparciu o noty obserwa- torów i tworzone przez nich tzw. ran- kingi sędziów. Zdajemy sobie sprawę, że taki system oceny jakości sędziowa- nia jest daleki od obiektywnego, dla- tego będziemy zdeterminowani do wprowadzenia systemu obiektywizacji oceny pracy sędziego w II lidze, o czym wspominałem już powyżej. Kontynuowane będzie intensyw- nie szkolenie i selekcja obserwatorów szczebla centralnego. W ubiegłym se- zonie obserwatorzy przeprowadzi- li dwie obserwacje z zarejestrowa- nych meczów (Ligi Mistrzów oraz I ligi), a także musieli na żywo dokonać opisu 10 sytuacji meczowych z T-Mobile
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 7
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Lekkoatleta, który zakochał się w piłce wszystkim, jak to najczęściej To musi być naprawdę fenomen! Jeden z naszych najlepszych sędziowskich ambasadorów bywa, decyduje przypadek. Czołowy polski biegacz na 800 w UEFA i FIFA oraz członek Centralnej Komisji Szkoleniowej, który nigdy nie był (i pewnie metrów, brązowy medalista młodzieżowych ME (1997 roku już nie będzie) sędzią. Skąd się wziął Grzegorz Krzosek w naszym sędziowskim światku? –O Turku) i kandydat na igrzyska (2004 – Ate- ny) postanowił w końcu porzucić tartan. Mając trochę więcej wolnego czasu, zgo- dził się pomóc swojemu przyjacielowi, jed- nemu z czołowych sędziów międzynaro- dowych, w przygotowaniu się do spraw- dzianu kondycyjnego. „Podopieczny” zdał go w cuglach. Zaczął potem opowia- dać, kto mu pomógł w przygotowaniach i... szybko o taką samą pomoc zaczęli zwra- cać się do Grzegorza Krzoska inni arbitrzy. Akurat było to w momencie, kiedy Kole- gium Sędziów PZPN, starając się o Kon- wencję UEFA, zobligowane zostało do za- trudnienia trenera. Kandydat mógł być w zasadzie tylko jeden. Grzegorz przyjął ofertę, ale… na próbę. Pojawił się w Spale, na letnim zgrupowaniu sędziów, przyglądając się przebiegowi te-
Trenerską misję w Kolegium Sędziów PZPN rozpoczął od oceny stopnia wytrzymałości Stoper, laptop, samolot... arbitrów szczebla centralnego. – Obecnie plany treningowe są niemal wój i działalność edukacyjną organizacji sę- jednakowe dla wszystkich sędziów, a jedy- dziowskich. W UEFA też podlega duetowi: Chodziło zaś o przygotowanie nie korygowane przez nich samych w zależ- Włochowi Pierluigiemu Collinie oraz Belgo- ności od terminu meczu – mówi Grzegorz wi Wernerowi Helsenowi. dla nich odpowiedniego planu Krzosek. – Około 300 sędziów i 80 sędzi w dalszym ciągu korzysta z moich „ściąga- Pracowite Euro… ćwiczeń fizycznych, a podstawą wek” co do czasu i sposobu treningów, bu- W marcu 2012 r. dowiedział się, że jest dujących ich wytrzymałość fizyczną. brany pod uwagę jako członek sztabu trener- do tego stała się analiza Przesympatyczny trener – jak określa- skiego Komisji Sędziowskiej UEFA na EURO. ją go sędziowie – pojawia się regularnie na – W czasie mistrzostw znalazłem się wykresu tętna. Wtedy wszelkich zgrupowaniach i seminariach ar- w dostojnej pięcioosobowej ekipie fachow- bitrów podczas których – oprócz szkolenia ców od kondycji. Tworzyli ją Simon Brevik Grzegorz Krzosek nie mógł z przepisów gry i najnowszej interpretacji (Anglia), Jean Baptist, Koen Put (obaj Bel- – odbywają się testy wydolnościowe. A do- gia), moja osoba i szef czyli Werner Hell- nawet przypuszczać, tyczy to już dziś nie tylko sędziów najwyż- sen. Codziennie do treningu przystępowa- szej klasy, a również trzeciej ligi. Często za- ła grupa 68 sędziów głównych, asystentów jak dziś będzie wyglądała praszany jest do poszczególnych woje- (w tym czterech technicznych i czterech re- wódzkich związków, gdzie ma kontakt z sę- zerwowych). Rodzaj zajęć też był uzależnio- jego praca: ciągle w samolocie, dziami IV ligi i klas okręgowych. ny od dnia dzielącego od zawodów – mówi Krzosek. – Treningi zaczynaliśmy o 9.30 na walizkach, z laptopem. Pole po Kazachstan i trwały razem z rozgrzewką około dwie go- Jednak coraz więcej czasu zabierają mu dziny. Naszą bazę stanowiły warszawskie podróże zagraniczne w charakterze instruk- boiska Agrykoli i Drukarza. Trenerzy podob-
racę dla Kolegium Sędziów za- tora FIFA i UEFA. W swoim polu działania ma nie jak podopieczni, przydzielani byli do po- czął od wniosku o zakup przez blisko 30 krajowych federacji – tak na „oko” szczególnych ćwiczeń, które należało prze-
PZPN 80 pulsometrów. Sędzio- – na wschód od Słowacji, aż do Kazachstanu. wie z ekstraklasy i I ligi oraz naj- Z każdej wizyty sporządza szczegółowy ra- lepsi asystenci zostali zobligowa- port, który przedkłada Komisjom Sędziow- W swoim polu” działania Krzosek ma blisko niP do systematycznych ćwiczeń kondycyj- skim federacji: europejskiej i światowej. nych oraz do przekazywania wyników za- W FIFA nasz trener ma dwóch szefów: 30 krajowych federacji od Słowacji jęć treningowych, tabeli z miesięcznym ich to Szwajcar Massimo Busacca, jeszcze nie- podsumowaniem, oraz wykresów z obcią- dawno jeden z najlepszych sędziów świa- po Kazachstan. W 2012 roku nie było go żenia organizmu, podczas prowadzonych ta, teraz kierujący całym Departamentem zawodów. W naszych uwarunkowaniach Sędziowskim, oraz Hiszpan Fernardo Tre- w domu przez sześć miesięcy! to była wtedy rewolucja. saco-Gracia, odpowiedzialny za ogólny roz- temat numeru temat
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 8 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Krzosek Lekkoatleta, który zakochał się w piłce stu kondycyjnego. Przypadł też do gustu UEFA czy FIFA wysyłają również swoich polscy sędziowie ćwiczyli na tyle, aby upo- arbitrom i ówczesnemu szefowi KS, Sławo- trenerów. W 2012 roku Polak był na EURO rać się z testem kondycyjnym. Dziś więk- mirowi Stempniewskiemu. I tak zaczęła się i igrzyskach olimpijskich. W tym roku poje- szość z nich biega, bo po prostu sami do-
już oficjalnie, jego trenerska kariera z pol- chał szlifować formę sędziów na mistrzo- strzegają taką potrzebę. skimi sędziami. stwa świata do lat 20 w Turcji. A za rok cze- Czuje się również bardzo usatysfakcjo-
Ale szybko pokazał się też poza kra- ka go mundial w Brazylii? nowany, kiedy tam gdzie przebywa, mówi jem. W 2009 roku FIFA organizowała kurs się pozytywnie o polskich sędziach; wy- dla instruktorów przygotowania fizycz- mienia ich imiona i nazwiska, mecze które nego. Mile widziane były osoby ze znajo- Szybko też ” przyszły nominacje na wielkie prowadzili. A dzieje się tak – dodaje z wy- mością angielskiego i rosyjskiego, które raźnym zadowoleniem – naprawdę czę- mogły później nadzorować tok ćwiczeń turnieje, gdzie UEFA czy FIFA wysyłają sto. w federacjach środkowo-wschodniej Eu- Kilka słów o jego życiu osobistym: jest ropy. Krzosek spełniał te wymogi. Nieba- również swoich trenerów. W 2012 roku radomianinem, z zawodu fizjoterapeutą wem był już wśród 20 uczestników kur- z tytułem magistra (absolwent Uniwersy- su, reprezentujących różne kraje świata. Polak był na EURO i igrzyskach tetu Medycznego w Łodzi). Żona Agniesz- Odbierając świadectwo instruktorskie, ka, mają dwoje dzieci: Maćka (8 lat) i Ninę otrzymał propozycję współpracy z FIFA (5 lat). Miłośnik turystyki górskiej, pasjo- i UEFA. nat nowości technicznych oraz fotografii Kolega trener zajął się więc opracowy- Główne cechy kolegi Grzegorza, to kom- i sportu. Chętnie „zakotwicza” się w swoim waniem metodyki zajęć najlepiej dostoso- petencja, solidność, obowiązkowość. Sło- małym domku w Kosowie, w podmiejskiej, wanych do specyfiki biegania i koordyna- wem – profesjonalista w każdym calu. To zalesionej dzielnicy Radomia. Jeździ toyo- cji ruchowej arbitrów. Wgłębiał się w te za- widać, jak prowadzi zajęcia, kiedy wykłada. tą auris i lubi zasiadać za kierownicą samo- gadnienia coraz bardziej. Szybko też przy- Zauważalne są konkretne efekty jego tre- chodu. szły nominacje na wielkie turnieje, gdzie nerskiej praktyki i pasji. Jeszcze niedawno Jerzy Figas Stoper, laptop, samolot... prowadzać zgodnie z planem. Były to zwy- kle trzy rodzaje treningów: przedmeczowy, pomeczowy oraz ogólny (dla wszystkich sę- dziów). Raz ćwiczyliśmy więc na stadionie, innym razem korzystaliśmy z basenu hotelu Hilton czy też z mieszczącego się tam klubu fitness (z reguły odbywały się tutaj treningi pomeczowe i dodatkowe). Grzegorz Krzosek – Pracowite były dla nas również popołu- instruktora technicznego. W takim treningu (drugi z lewej) może towarzyszyć tylko igrzyskom olimpij- dnia; opracowywaliśmy wtedy plany zajęć brała udział drużyna piłkarska. Zawodnicy w drodze skim. Nie potrafię powiedzieć, czy większą na następny dzień, wyznaczaliśmy składy markowali różne sytuacje boiskowe, a zada- na uroczystość czy mniejszą od EURO. Po prostu inną. Ce- grup, zajmowaliśmy się też analizą tętna sę- nie instruktora technicznego polegało m.in. otwarcia igrzysk remonia otwarcia igrzysk to niesamowite, dziów, no i podglądaliśmy arbitrów na me- na wskazaniu prawidłowego ustawienia się w Londynie niepowtarzalne przeżycie, zwłaszcza gdy czach; „na żywo” czyli na stadionach, bądź sędziów, udzielenia praktycznego instruk- można to było obserwować bezpośrednio przy telewizorach. Tam zwracaliśmy uwagę tażu odnośnie zajmowanego miejsca na – wspomina Krzosek. – Co zaskoczyło mnie na ich sylwetki, sposób poruszania się, oce- boisku, itp. Pod opieką zaś mieliśmy prak- in minus? Na EURO w zasadzie nie było nę szybkości, po to, aby nazajutrz zaapliko- tycznie wszystkich kandydatów do sędzio- minusów, a w Anglii niestety się zdarzały. wać im właściwy zestaw ćwiczeń, korygują- wania na mistrzostwach świata w Brazylii. Np. organizacja transportu była trochę gor- cy zauważone błędy. I tak było przez 28 dni. – W Londynie zasadnicza rola zespołu sza, niż w Warszawie. trenerskiego sprowadzała się do przygoto- …i igrzyska wania aktywności fizycznej arbitrów i „zin- Pół roku poza domem Tuż po EURO trzeba było znowu prze- tegrowania” go z treningiem technicznym. Na brak zajęć, nasz trener nie może na- pakować walizki – dla polskiego trenera za- Dzień zaczynał się wcześniej aniżeli w War- rzekać również w tym roku. Obok pracy czął się (tym razem pod opieką FIFA) „pro- szawie. Dużo czasu zajmowały dojazdy na w KS PZPN oczekują go znowu liczne wyjaz- jekt olimpiada”. obiekty treningowe. Jedynie ćwiczenia po- dy zagraniczne. – O zakwalifikowaniu do Londynu wie- meczowe odbywały się blisko centrum, bo – Wszystko ładnie i pięknie, ale w 2012 działem wcześniej, aniżeli o powołaniu na w parku obok pałacu królowej Elżbiety. Ale roku nie było mnie w domu przez... sześć EURO. W czasie igrzysk miałem okazję do też w mieście igrzysk, jako trenerzy, częściej miesięcy! Koledzy twierdzą, że „przynaj- współpracy z Alejo Perezem (Argentyna), oglądaliśmy zawody, zasiadając na trybu- mniej żona może być zadowolona”. Ja Carlo Castanim (Włochy) oraz Jean Baptistą nach stadionów. Byłem m.in. na Wembley, wiem, że jest inaczej. Niewątpliwie z tego, (Belgia), zajmującym się przede wszystkim na najważniejszych zawodach: finałach tur- co robię, odczuwam dużą satysfakcję. I cie- szlifowaniem formy sędzi. Organizacja zajęć nieju kobiet USA – Japonia i mężczyzn Bra- szę się, że podzielają ją moi najbliżsi. Swo- była podobna, jak na EURO, ale wszystkie zylia – Meksyk – mówi Grzegorz. ją nieobecność staram się im zawsze ja- treningi – z wyjątkiem przedmeczowego – Co zapamiętałem z Londynu? Przede koś wynagrodzić. A najważniejsze, że wciąż i pomeczowego – realizowano przy udziale wszystkim atmosferę wielkiego święta, jaka tworzymy dobrą rodzinę. JF
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 9
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Młodzi pod specjalną ochroną Operacja „Selekcja III-ligowców” zakończona, ale... niezupełnie. Po rundzie wiosennej Zarząd KS awansował do II ligi sześciu sędziów, ale następnych jedenastu będzie miał nadal pod swoją opieką.
ak rozbudowanego systemu na- boru nowych sędziów na szcze- bel centralny jeszcze nie było. Za- rząd KS PZPN zaczął pracę już na początku rundy jesiennej T– od… analizy list III-ligowców, nadesła- nych przez wojewódzkie Kolegia Sędziów. Wytypowanym młodym sędziom z dużą uwagą przyglądali się podczas wrześnio- Michał Grocki wych egzaminów członkowie Zarządu dostanie szansę i Centralnej Komisji Szkoleniowej. Później na szczeblu grono 26 sędziów z całej Polski zostało pod- centralnym jako danych dwóm obserwacjom (na meczach sędzia główny Młodej Ekstraklasy oraz III ligi) oraz zapro- szonych do udziału w warsztatach sędziów ekstraklasy w Warszawie. Wykresy z ich pul- sometrów podczas egzaminu kondycyjne- tów jest bardzo wyrównana. Ale obyło się Jednak Zarząd nie zapomniał o innych go pozwoliły później określić ich stopień bez „wyścigu zbrojeń” – walki o superwy- sędziach, z którymi wykonał wspólnie tyle wytrenowania, co również miało wpływ sokie oceny, niegdyś gwarantujące awans. pracy i którzy zaprezentowali już swój spo- na zawężenie ich grona do 16 kandydatów Ale od tego roku oceny są tu najważniejsze ry potencjał. Jedenastu młodych zdolnych mających dalszą szansę walki o II ligę. (to kolejna nowość w regulaminie). Dla- z roczników 1985-90 zostanie od nowego W zimie do szesnastki wytypowanej tego na 120 wiosennych meczów kan- sezonu objętych programem mentorskim przez Zarząd, doszło 16 sędziów wskaza- dydatów była tylko jedna ocena 8,5 i led- szczebla centralnego: nych przez wojewódzkie ZPN-y i praca ru- wie kilkanaście 8,4. Każdy z rzetelnie pra- szyła na nowo. Po raz pierwszy kandyda- cujących obserwatorów (była wśród nich ci zostali zaproszeni na pełny trzydniowy również przewodnicząca CKSz. Katarzyna Konrad Aluszyk (Barlinek) kurs sędziów szczebla centralnego w Spa- Wierzbowska) na koniec musiała stworzyć Tomasz Czajkowski (Warszawa) le. Tam – również po raz pierwszy – współ- swój ranking kandydatów, na wzór tych Maciej Dudek (Szprotawa) pracująca z Kolegium Sędziów psycho- ze szczebla centralnego, co Zarząd brał Sebastian Grzebski (Nysa) olenie log sportu Paulina Nowak dokonała anali- jako jedno z kryteriów do awansu. Do II ligi Krzysztof Jakubowski (Piotrków Tryb.) zy osobowościowej kandydatów. Chodziło nominowano ostatecznie szóstkę kandy- Konrad Kiełczewski (Wasilków) o wskazanie jednostek, które mają najlep- datów (w kolejności alfabetycznej): Dawid Pająk (Wadowice) sze predyspozycje do bycia sędziami wiel- Karol Rudziński (Nidzica) kiego formatu („Można od nich dużo wy- Sławomir Smaczny (Bytom) magać i stawiać wysoko poprzeczkę – po- Damian Gawęcki (Kielce) Paweł Stefanowicz (Suwałki) winni podołać wyzwaniom” – opisała tę Konrad Gąsiorowski (Biała Podlaska) Marcin Zarwalski (Rumia) grupę psycholog). Ponowna analiza stop- Michał Grocki (Łódź) nia wytrenowana, dokonana przez Grze- Piotr Idzik (Poznań) gorza Krzoska, również była pomocna przy Kornel Paszkiewicz (Wrocław) Wszyscy ci sędziowie będą formal- dalszej selekcji i trudnych decyzjach, po- Mateusz Złotnicki (Lublin) nie klasyfikowani w swoich grupach III dejmowanych przez Zarząd. ligi, choć każdy z nich będzie miał swego W rundzie wiosennej każdy z kandy- mentora – obserwatora najwyższej kla- datów był obserwowany na czterech me- To mniej, niż w ostatnich latach, ale Za- sy. Arbitrzy ci będą także centralnie obsa- czach (III liga + Młoda Ekstraklasa) przez rząd KS już teraz musiał „odchudzić” II ligę. dzani na zawody Centralnej Ligi Juniorów, bardzo wąskie grono 15 obserwatorów Powodów było kilka: wiele spadków sę- a na niektóre ich III-ligowe występy nadal ekstraklasy i I ligi. To zmniejszało do mini- dziów dotąd I-ligowych, likwidacja Młodej będą przyjeżdżać obserwatorzy „z centra- mum ryzyko przypadkowości obsady, ża- Ekstraklasy (czyli mniejsza liczba meczów li”. Reformy reformami, ale Zarząd przede den z kandydatów nie mógł się martwić, do obsady) oraz przede wszystkim zbliża- wszystkim nie chce zgubić nikogo, kto po- że ma wyjątkowo „ciężkich” obserwato- jąca się reorganizacja II ligi – czyli redukcja winien dostać swoją szansę na szczeblu rów lub bardziej „przychylnych”. Okaza- liczby arbitrów na tym szczeblu o ponad centralnym. ło się, że grupa tegorocznych kandyda- połowę po sezonie 2013/14. PT cja i sz k sele k cja
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 10 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 robota dla Medyczne ABC dla sędziów T Jak zachowywać się emidy w przypadku kontuzji zawodnika
ędziowie mają obowiązek dba- nia o zdrowie i bezpieczeństwo Mike Healy, szef Departamentu Edukacji Medycznej w Angielskiej Federacji Piłki zawodników i powinni staran- nie dokonać wywiadu dotyczą- Nożnej, przedstawia szczegółowe zalecenia, które mogą okazać się pomocne cego odniesionego urazu. Przepi- syS Gry w Piłkę Nożną jasno określają obo- w zarządzaniu kontuzjami zawodników. Choć część procedur przewidzianych jest wiązki sędziego wobec zawodników kon- tuzjowanych. Pierwszymi krokami podej- w odniesieniu do zawodów, na których znajduje się wykwalifikowany personel mowanymi przez sędziego już przed za- wodami, a mającymi na celu zapewnienie medyczny, to wiele z nich mogą wykorzystać sędziowie na wszystkich poziomach. bezpieczeństwa zawodników, są: inspek- cja boiska, sprawdzenie, czy piłki spełniają minimalne wymagania techniczne zawar- te w Przepisach, sprawdzenie sprzętu oraz ubioru i stwierdzenie, czy nie zagraża on bezpieczeństwu zawodników. Od rozpoczęcia zawodów sędzia w zgo- dzie z Przepisami powinien czuwać nad bezpieczeństwem zawodników oraz pro- mować fair play na boisku. Wszystkie takie zachowania, jak gwałtowne, agresywne zachowanie czy poważny rażący faul po- winny być stanowczo karane i eliminowa- ne. Bardzo ważnym aspektem jest to, aby każdy kontuzjowany zawodnik, otrzymał niezbędną pomoc w odpowiednim czasie. Odprawa przedmeczowa Jest to pierwsza okazja dla sędziego do nawiązania kontaktu z personelem me- dycznym obu zespołów. Odprawa przed- meczowa jest idealnym momentem do tego, by zaznajomić sztaby medyczne z procedurami opisanymi w Przepisach Gry w Piłkę Nożną, czyli kiedy wolno wkroczyć na pole gry oraz, że pomoc dla zawodni- ków, którzy odnieśli kontuzję na polu gry, powinna być udzielana za linią boczną/ Kontuzjowany bramkową boiska (ewentualnie jeżeli nie Wstrzymanie gry zawodnik musi kontuzją. Taka ocena nie zawsze jest tak pro- istnieje możliwość przeniesienia zawod- Artykuł 5 Przepisów Gry w Piłkę Nożną otrzymać pomoc sta, jakby się wydawało i sędziowie powin- nika poza pole gry, może tam pozostać stanowi, że „gra winna być przerwana, je- w odpowiednim ni mieć to na względzie podczas oceny po- w czasie udzielania pomocy, jednak nie żeli zawodnik w opinii sędziego uległ po- czasie wagi kontuzji odniesionej przez zawodnika. w sposób nadmiernie przedłużający całą ważnej kontuzji (…). Sędzia musi spra- Podstawową zasadą praktyki medycz- procedurę). Taka odprawa z pewnością wować nadzór nad tym, aby zawodnik nej jest „przede wszystkim nie szkodzić”. również poprawi przedmeczowe relacje na został bezpiecznie zniesiony z pola gry.” W kontekście piłki nożnej należy rozumieć linii sędzia – klub oraz wprowadzi większą (str. 62 polskiego wydania). Takie zapisy to w taki sposób, iż opóźniony dostęp za- organizację w poczynania osób zajmują- wymagają od sędziego umiejętności oce- wodnika do pomocy, to potencjalne nara- cych miejsca w strefach technicznych. nienia, co jest poważną, a co niegroźną żanie takiego zawodnika na większą szko-
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | I
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0
Ocena powagi kontuzji przez sztab tetycznie, zazwyczaj nie niesie za sobą po- pomocy, to dwa odrębne pojęcia i pod ” ważnych konsekwencji dla poszkodowa- żadnym pozorem nie wolno traktować medyczny i udzielanie pomocy to dwa nego. W przypadku krwawienia z dolnej ich jako synonimów. Standardowy pro- kończyny sytuacja może być zupełnie inna, ces oceny kontuzji przebiega wg następu- odrębne pojęcia i pod żadnym pozorem bowiem takie krwawienie może przysło- jących etapów: nić otwarte złamanie, pęknięcie czy prze- 1. Zadanie kontuzjowanemu zawodnikowi nie wolno traktować ich jako synonimów mieszczenie np. stawu skokowego. pytań w celu potwierdzenia, że jest świa- Oczywiście istnieje możliwość, że za- domy oraz dalszego zidentyfikowania każona krew zostanie przeniesiona miejsca kontuzji, z kontuzjowanego zawodnika na perso- 2. Obejrzenie miejsca kontuzji, nel medyczny lub każdą inną osobę, któ- 3. Delikatne palpacyjne (dotykowe) bada- dę. Wobec tego sędziowie mają obowiązek ra wejdzie w kontakt z krwią. Te osoby, nie obszaru dookoła kontuzjowanego wpuszczenia na pole gry personelu me- które mają kontakt z krwią, muszą nosić miejsca, dycznego tak szybko, jak tylko sędzia oce- jednorazowe, zabezpieczające rękawicz- 4. Aktywny ruch kontuzjowanego stawu, ni, że zawodnik takiej pomocy potrzebuje. ki. Uznaje się obecnie, że jakiekolwiek 5. Pasywny ruch kontuzjowanego stawu, Dotyczy to w szczególności przypadków, krwawienie musi zostać zatamowane, 6. Test oporu mięśni pracujących w obsza- w których zawodnik po ataku przeciwni- a zakrwawiona odzież musi zostać wy- rze kontuzjowanego stawu. ka pada na murawę i się nie rusza. W takich mieniona na zapasową zanim zawod- Procedurę taką wykonuje się w celu wy- przypadkach najlepiej stosować zasadę nik wróci na pole gry. Dodatkowo jakie- eliminowania podejrzenia złamania kości, „ograniczonego zaufania” i szybko wstrzy- kolwiek plamy z krwi na powierzchni zerwania więzadeł, sprawdzenia spójno- mywać grę. Udzielanie kary indywidual- gry, powinny zostać usunięte przy uży- ści mięśni i ścięgien, a tym samym orzecze- nej nie może w takim przypadku poprze- ciu wody lub płynu przeciwbakteryjnego nia, czy zawodnik jest zdolny do kontynu- dzać wezwania pomocy dla kontuzjowa- przed wznowieniem zawodów. owania gry. W przypadku niegroźnej kon- nego zawodnika, co musi stanowić dla sę- Sędziowie również powinni zdawać tuzji cała procedura może zająć około mi- dziego priorytet. sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie nuty. Pomoc jest udzielana dopiero po za- Ważne jest również zrozumienie ze stro- stanowi... żucie gumy podczas zawodów. kończeniu oceny powagi i rodzaju kontuzji. ny sztabów medycznych, iż ataki potencjal- W takim przypadku cały czas istnieje nie- Ocena poważnej kontuzji oczywiście bę- nie zagrażające życiu czy narażające na zła- bezpieczeństwo zakrztuszenia się zawod- dzie wymagała więcej czasu. W momencie mania kończyn, wymagają natychmiasto- nika. zakończenia podstawowej procedury oce- wej reakcji przez sztab medyczny zaintere- ny i identyfikacji powagi kontuzji następu- sowanej drużyny. Z tego względu sędzio- Ocena powagi kontuzji na polu gry je reanimacja, względnie podejmowane wie powinni zezwolić lekarzom na szybkie Potencjalna diagnoza jakiejkolwiek są inne odpowiednie czynności. Biorąc to działania, nawet jeżeli mieliby oni wkroczyć kontuzji może zostać podjęta dopiero na wszystko pod uwagę, sędziowie powinni na pole gry jeszcze przed formalną zgodą podstawie oceny przeprowadzonej przez zdawać sobie sprawę, że fakt iż sztab me- sędziego. sztab medyczny. Sędzia ma obowiązek ze- dyczny sprawdza stan zdrowia zawodnika, W przypadku, kiedy następuje duże na- Większość zwolić na zbadanie kontuzjowanego za- nie jest równoznaczne z podejmowaniem gromadzenie zawodników wokół miej- urazów głowy wodnika przed podjęciem kolejnych kro- udzielania pomocy. sca, w którym leży kontuzjowany zawod- wymaga ków. Sędziowie muszą sobie uzmysłowić, Personel medyczny musi mieć za- nik, sędzia powinien wykazać się spoko- natychmiastowej że ocena powagi kontuzji i udzielanie pewniony odpowiedni czas dla oceny jem i umiejętnościami przywódczymi, na- pomocy kazując zawodnikom odejście i zrobienie przestrzeni wokół leżącego. Takie działanie może w dużej mierze pomóc sztabowi me- dycznemu w zapewnieniu potrzebujące- mu odpowiedniej i szybkiej pomocy. Poważna czy niegroźna kontuzja Jak więc rozpoznać, co jest poważną, a co niegroźną kontuzją? Do poważnych kontuzji, czy podejrzenia o takie, należy zakwalifikować zawodników, którzy stra- cili świadomość, nie oddychają normal- nie, doznali złamań kości, przemieszcze- nia czy zachodzi podejrzenie urazu krę- gosłupa. W takich przypadkach niezbęd- na jest natychmiastowa pomoc medyczna. Zasadniczo żadnego z urazów głowy nie należy uznawać za niegroźny. Mogło bo- wiem dojść do pęknięcia kości czaszki czy urazu mózgu, choć zawodnik pozostaje w pełni świadomy. W związku z tym bardzo ważne jest, aby wyznacznikiem powagi kontuzji dla sędziów, nie było wyłącznie to, czy zawodnik stracił przytomność, czy nie. Sędziowie powinni cały czas mieć na uwa- dze, że większość urazów głowy wymaga natychmiastowej pomocy. Jedną z najważniejszych zasad w przy- padku utraty przytomności, bez względu na to, jak długo zawodnik pozostaje nie- przytomny, jest to, aby bezwzględnie nie dopuścić go do udziału w dalszej części za- wodów. W przypadku takiego sportu, jak piłka nożna, bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, w której krwawienie zagraża życiu zawodnika. Mimo że krwawienie ze skóry głowy lub z nosa często wygląda mało es- medyczne abc medyczne
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 II | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 robota dla
Sędzia musi T
sprawować emidy nadzór nad tym, aby zawodnik został bezpiecznie zniesiony z pola gry powagi kontuzji i dopiero wtedy na- leży wymagać, aby zawodnik opuścił tuzjowanym zawodnikiem i wykonania Zniesienie kontuzjowanego pole gry w celu otrzymania pomocy. niezbędnych czynności. z pola gry Co więcej, obserwatorzy nie powinni Sędzia musi sprawować nadzór nad tym, z góry zakładać że sędzia, który po- Udzielanie pomocy na polu gry aby zawodnik został bezpiecznie zniesiony stępuję zgodnie z powyższymi za- Jako udzielanie pomocy należy zakwa- z pola gry. Jednak ostateczna decyzja i oce- sadami, wykazuje się słabą kontro- lifikować jakiekolwiek czynności, które na- na, czy zawodnika można znieść z boiska, lą zawodów! Wręcz przeciwnie, sędzia stępują po ocenie powagi kontuzji, czy- i w jaki sposób, powinna należeć wyłącznie powinien zyskać uznanie w oczach li np. używanie zamrażacza czy choćby do służb medycznych. Sędziowie powinni wszystkich za to, iż traktuje kontuzje bandażowanie kontuzjowanego miejsca. uszanować opinie ekspertów i nie powinni jako poważną rzecz, nieodłącznie po- W większości przypadków pomoc nie bę- naciskać sztab medyczny na zbyt pochop- wiązaną z uprawianiem sportu i tym dzie potrzebna natychmiast i tym samym ne usunięcie zawodnika poza pole gry, samym – zezwala na ocenę powagi sy- należy wymagać, aby była udzielana poza mając na względzie jedynie chęć szybkie- tuacji oraz dokonanie wszystkich nie- polem gry. Najczęstsze kontuzje, jak skrę- go wznowienia gry. Przed zniesieniem po- zbędnych czynności na polu gry. cenia (kontuzje więzadeł), naciągnięcia ważnie kontuzjowanego zawodnika należy (mięśni i kontuzje ścięgien) czy stłucze- udzielić mu odpowiedniej pomocy. Przenoszenie nia (stłuczenia miękkich tkanek), nie wy- Przy takich sytuacjach również znaczą- kontuzjowanego gracza magają natychmiastowej pomocy, stąd cą rolę mają noszowi, którzy powinni so- Panuje powszechne błędne przeko- też zawodnik powinien opuścić pole gry, bie zdawać sprawę ze swoich obowiąz- nanie, że zawodnik, który doznał kon- by pomoc została mu udzielona za liniami ków, ich powagi i tego, że muszą wspierać tuzji i pozostaje nieprzytomny, mógł ograniczającymi pole gry. wszelkie działania podejmowane przez sę- połknąć język, co z kolei wymaga ręczne- dziego czy sztab medyczny. Noszowym nie go wyciągnięcia języka do przodu i uło- wolno interweniować, podnosić lub pró- żenia zawodnika w pozycji bocznej usta- Personel medyczny musi mieć zapewniony bować przenosić kontuzjowanego zawod- lonej. Jest to z pewnością błędne pojęcie ” nika na nosze bez bezpośredniego pole- i należy odstąpić od takich procedur. Za- czas dla oceny powagi kontuzji. Dopiero cenia przedstawiciela służb medycznych. wodnik nie połyka języka, w rzeczywisto- W sytuacjach, które na to pozwala- ści rozluźniony mięsień języka opada do wtedy należy wymagać, aby zawodnik ją i zawodnik jest w stanie stać, powin- tyłu i przytyka drogi oddechowe. Pierw- no zachęcać się takiego zawodnika do szym krokiem, który należy podjąć, to od- opuścił pole gry dla otrzymania pomocy opuszczenia pola gry o własnych siłach powiednie ułożenie głowy, które udroż- (jest to również część procesu oceny funkcji ni drogi oddechowe (głowa odchylona ruchowych kontuzjowanego zawodnika). z podbródkiem uniesionym do góry), na- Jednakże w przypadku poważnej stępnie należy skontrolować czy zawod- kontuzji zawodnik nie powinien być Ważny Artykuł 18 nik zaczął ponownie oddychać bez prze- przenoszony przed udzieleniem mu Z przytaczanych przykładów jasne sta- szkód. Układanie zawodnika w pozy- pierwszej przedszpitalnej pomocy je się, że podejmowanymi decyzjami sędzia cji bocznej ustalonej nie oznacza w tym i przed oceną, że jego stan jest stabil- może mieć wpływ na zdrowie zawodnika, przypadku, że dojdzie on do siebie szyb- ny. Pierwsza pomoc zawodnikowi, któ- a również czas, w którym udzielona zostanie ciej, a już na pewno nie powinno być to ry stracił przytomność, albo u którego mu pomoc medyczna. W takich przypad- wykonywane przed tym, zanim zawod- istnieje podejrzenie, lub pewność ura- kach najlepiej postępować według niepisa- nik odzyska normalną zdolność do od- zu kręgosłupa, może potrwać nawet nego Artykułu 18 Przepisów, czyli zdrowego dychania. kilkanaście minut. rozsądku, który powinien przeważać przy Sędziowie powinni pamiętać, że przez Udrożnienie dróg oddechowych, za- podejmowaniu decyzji w takich sytuacjach. poruszanie/przenoszenie zawodnika bezpieczenie kręgosłupa czy unieru- Sędzia wraz ze sztabem medycznym po- można nieświadomie pogorszyć jego chomienie złamanej kończyny wyma- winien zawsze działać tak, by zapewnić jak stan. Zawodnikom znajdującym się w po- ga czasu. Z tego względu wymaga się największe bezpieczeństwo uczestnikom bliżu należy zabronić poruszania i doty- od sędziów wyrozumiałości i przyzwo- zawodów i dostęp do jak najszybszej specja- kania leżącego gracza. Przenoszenie kon- lenia na czynności wykonywane przez listycznej pomocy. Tak jak już podkreślałem tuzjowanego bez uprzedniej oceny jego zespół medyczny. W związku z takimi wcześniej, choć ten artykuł przede wszyst- stanu medycznego, bez przywrócenia procedurami przerwa w grze może być kim odnosi się do zawodów na wyższych normalnych funkcji oddechowych, czy znacząca. Sędzia wobec tego może po- klasach rozgrywkowych, gdzie zabezpie- bez wykluczenia uszkodzenia kręgosłupa prosić, aby podczas akcji reanimacyj- czenie medyczne jest na wysokim poziomie, jest wysoce niewskazane. Podstawowym nej, drużyny udały się do szatni. Do- wiele procedur czy wskazówek znajduje obowiązkiem sędziego jest pośpieszne datkowo ograniczy to traumatyczne również zastosowanie w najniższych ligach. wpuszczenie opieki medycznej, bo to na doświadczenia oglądania kolegi, który Mike Healy nich spoczywa obowiązek zajęcia się kon- poddawany jest reanimacji. Tłumaczenie Damian Picz
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | III
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Gramy czy nie? Gdy warunki atmosferyczne są fatalne, a trzeba podjąć męską decyzję
2. Przyjedź na obiekt wcześniej W ostatnich kilku latach pogoda niejednokrotnie przybierała formę ekstremalnych i bądź przygotowany Nie ma nic gorszego niż oglądanie zjawisk atmosferycznych. Z tego właśnie względu niezwykle istotnym staje się sędziego przeprowadzającego inspek- cję błotnistego boiska w swoim najlep- element umiejętności odpowiedniej oceny stanu pola gry i podjęcia wiarygodnej szym garniturze i butach. Zabierz ze sobą odpowiednie buty, dostosowa- decyzji odnośnie rozegrania meczu lub przeniesienia go na inny termin. ne do takich warunków, dres oraz kurt- kę przeciwdeszczową, co pozwoli Ci na bardziej realistyczne podejście do sprawy. Przyjedź na obiekt wcześniej, szyscy w Polsce pamię- punktów stanowi swego rodzaju prze- najlepiej na tyle wcześnie, żeby nie tamy jeszcze niesław- wodnik dla arbitra, który musi pod- było jeszcze zawodników i trenerów ny mecz Polska – An- czas inspekcji boiska i jego otocze- – im mniej osób jest obecnych na pły- glia na Stadionie Naro- nia podjąć decyzję, czy są one zdatne cie wokół Ciebie, tym łatwiej jest pod- dowym, który włoski sę- do rozegrania zawodów danego dnia jąć decyzję. Jedną z najbardziej nie- Wdzia Gianluca Rocchi musiał przełożyć o danej porze. komfortowych sytuacji dla sędziego o dzień z powodu zalania płyty boiska. jest zmierzenie się z 22 zawodnikami, W polskiej ekstraklasie ostatni taki przy- 1. Odrób zadanie domowe którzy za wszelką cenę chcą grać na za- padek miał Daniel Stefański prawie dwa Synoptycy, zupełnie jak sędziowie, marzniętym, niebezpiecznym boisku. lata temu, który odwołał spotkanie Le- czasami się mylą. Jednak zazwyczaj Równie kłopotliwi potrafią być trene- gia Warszawa – Zagłębie Lubin, również – zwłaszcza w perspektywie kilku-kil- rzy, którzy często naciskają na sędzie-
z powodu oberwania chmury. To przy- kunastu godzin – ich prognozy nie od- go, żeby zawody zostały przeprowa- kłady ekstremalne, o których hucza- biegają znacząco od rzeczywistości.
ły media. Ale kilkanaście tygodni temu, Jeżeli więc są podejrzenia, że mogą gdy w całej Polsce zima dugo nie chcia- wystąpić jakieś problemy związane Podczas inspekcji boiska potrzebujesz ła ustąpić miejsca wiośnie, bardzo wielu z pogodą, warto śledzić prognozy po- ” sędziów delegowanych na zawody okrę- gody już kilka dni przed planowanymi spokoju. Mogą towarzyszyć Ci asystenci gowe, po obejrzeniu zaśnieżonego, za- zawodami. Dostępnych jest także wie- błoconego czy zalanego boiska, stanęło le znakomitych stron internetowych i obserwator, ale pamiętaj, że ostateczna przed dylematem: gramy czy nie? ze szczegółowymi informacjami me- Z sytuacją taką na pewno będzie teorologicznymi i warto z nich korzy- decyzja należy do sędziego musiał zmierzyć się każdy sędzia, prę- stać, przygotowując się logistycznie dzej czy później. Dziewięć poniższych do meczu. na płycie boiska na
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 IV | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 robota dla Gramy czy nie? Gdy warunki atmosferyczne
są fatalne, a trzeba podjąć męską decyzję T emidy
dzone, gdy np. w drużynie przeciwnej nia będzie próbowało przekazywać Ci teczna decyzja należy do sędziego. Nie nie ma trzech kluczowych zawodników swoje opinie i wpływać na Twoją decy- śpiesz się i nie pozwól, żeby wywierano z powodów kontuzji. zję. Czasami oczywiście może to oka- na Tobie presję – rozsądnie korzystaj zać się pomocne. Osobą, której możesz z czasu, którym dysponujesz. 3. Pomyśl o piłce zezwolić na towarzyszenie Ci podczas Wychodząc na inspekcję boiska, za- inspekcji, jest osoba odpowiedzial- 8. Myśl o bezpieczeństwie bierz ze sobą piłkę. O wiele łatwiej jest na za konserwację płyty, jako ktoś, kto W przypadku podejmowania tak klu- stwierdzić, że boisko jest nasiąknięte ją bardzo dobrze zna i wie, jaki wpływ czowych decyzji podstawowym aspek- wodą i niezdatne do gry, jeżeli działa- na nią mogą mieć obecne warunki po- tem, który należy brać pod uwagę, cze, zawodnicy i kibice widzą, że piłka godowe. Jednak trzeba pamiętać, że jest bezpieczeństwo zawodników. Sę- się nie odbija i zatrzymuje w kałużach osoba taka nie może być uważana za dzia musi być przekonany, że zarówno wody oraz błocie. całkowicie obiektywną i neutralną. pole gry, jak i jego otoczenie, nie sta- Tak właśnie postąpił Rocchi w War- W trakcie inspekcji towarzyszyć Ci nowią żadnego niebezpieczeństwa dla szawie (na zdjęciu). Cały Narodowy wi- mogą również asystenci oraz obserwa- zawodników. Jeżeli pojawiają się jakie-
dział, że meczu tego dnia nie będzie tor, jednak należy pamiętać, że osta- kolwiek przesłanki, że zdrowie i bezpie- i powodem nie jest widzimisię Włocha. czeństwo zawodników może być nara-
żone na szwank, nie należy dopuścić do 4. Każde źdźbło trawy Inspekcja pola gry nie różni się od innych zawodów. Taka decyzja powinna zostać Mecz będzie toczył się w zasadzie na ” doceniona, bowiem udowadnia, że sę- każdym źdźble trawy, wobec tego bar- werdyktów - zawsze będzie ktoś, gdzieś, dzia przedkłada bezpieczeństwo za- dzo ważnym jest obejrzenie całego bo- wodników nad wszystkie inne kwestie. iska. Co więcej, nie wolno zapominać kto będzie niezadowolony z decyzji sędziego Zdarzają się przypadki, zwłaszcza o obszarach za liniami bocznymi, podczas bardzo deszczowej pogody, że po których biegać będą asystenci. o rozegraniu lub odwołaniu zawodów pytanie, odnośnie bezpieczeństwa, nie będzie najistotniejsze. Na pierwszy plan 5. Nie tylko pole gry wysuwa się wtedy dyskusja, czy prowa- Obiekt może posiadać trybuny z za- dzenie zawodów w takich warunkach nie daszeniem albo bez lub inne miejsca będzie farsą. Widzowie nie płacą za bile- wydzielone dla widzów. W porozumie- Gianluca Rocchi ty, żeby oglądać 22 zawodników biegają- niu z klubem warto jest czasami spraw- na Stadionie Narodowym cych po kostki w wodzie, gdy ich umiejęt- dzić również te obszary, żeby upewnić wziął ze sobą piłkę ności piłkarskie schodzą na dalszy plan. się, że dane warunki atmosferyczne nie na sprawdzanie boiska stwarzają zagrożenia dla widzów. Kolej- 9. Komunikuj się nym aspektem, który należy brać pod z pewnością siebie uwagę, a który pojawia się przy awan- Jako sędziowie podczas rozstrzyga- sach do wyższych lig, jest bezpieczeń- nia zawodów, podejmujemy setki de- stwo i czas podróżujących kibiców, czy cyzji, jedne są popularne, inne mniej. drogi są przejezdne, jak wygląda sytu- Inspekcja pola gry w niczym się nie acja z transportem publicznym itp. różni od innych werdyktów – zawsze będzie ktoś, gdzieś, kto będzie nieza- 6. Myśl o gwizdku kończącym dowolony z decyzji sędziego. Dlatego zawody, a nie rozpoczynającym je ważne jest, byś swoją decyzję przeka- Przy mroźnych warunkach należy zał przedstawicielom klubów z pewno- pamiętać, że temperatura zazwyczaj ścią siebie, wyjaśnił procedury, a także bardzo gwałtownie obniża się po połu- podkreślił obszary zagrożenia i fakt, że dniu. Zbyt wielu sędziów, niestety, kon- bezpieczeństwo zawodników jest spra- centruje się tylko na tym, jakie warunki wą najważniejszą, a gra w takich wa- będą podczas rozpoczęcia meczu. Ale runkach byłaby namiastką futbolu. istotniejsze jest to, jak boisko będzie Na koniec należy pamiętać o spo- wyglądało po 30 czy 60 minutach gry, rządzeniu odpowiedniego zapisu w za- a także w ostatnich 10 minutach zawo- łączniku do sprawozdania i przesłania dów. W bardzo mroźny dzień boisko, go do właściwych władz. Na szczeblu które jest zdatne do gry o 15:00 może lokalnym warto namówić kierowników być już mocno zmarznięte o godzinie drużyn do ustalenia proponowane- 16:30. Dokładne sprawdzenie progno- go terminu rozegrania powtórki, zro- zy pogody nie tylko na moment pla- bić przy nich odpowiednią adnotację nowanego rozpoczęcia gry stanowczo w protokole i poprosić o jej podpisa- może się opłacić. nie. Takie nasze działanie może znacz- nie ułatwić pracę organowi prowadzą- 7. Decydujesz sam… lub z zespołem cemu rozgrywki. Podczas inspekcji boiska potrzebu- Daniel Meeson jesz spokoju. Wiele osób bez wątpie- Opracował Damian Picz
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | V
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Dzieci sędziowały gwiazdom
Po raz pierwszy w historii PZPN dzieci cjalnie, korzystając z życzliwości lokal- i dziewczynek w różnych wojewódz- nych władz sędziowskich oraz faktu, twach – marzą o tym, żeby zostać do- sędziowały mecz z udziałem prawdziwych że na wielu meczach brakuje sędziów. brymi sędziami i po cichu zazdroszczą Kiedy Kolegium Sędziów PZPN wy- dzieciom z innych państw. Wiedzą bo- gwiazd piłki nożnej. Najpierw chłopcy chwycili raziło zgodę, wszyscy trzej ucieszy- wiem doskonale, że w niektórych kra- liśmy się bardzo. Ta zgoda oznacza- jach sędziują już nawet ośmio- i dzie- za chorągiewki, a potem jeden z nich użył ła, że Wojtek i Joshua będą mieli zna- sięciolatkowie, a sędziowanie meczów komitą okazję do zebrania bezcen- w rozgrywkach dziecięcych i młodzie- gwizdka... I to nie przez przypadek. nych doświadczeń, bo tak młodzi ar- żowych przez arbitrów 12-14-letnich bitrzy niezwykle rzadko mają moż- jest powszechne zarówno w krajach liwość sędziować takim piłkarzom, europejskich, takich jak Anglia, Hisz- na dodatek w obecności kamer tele- pania czy Niemcy, jak i na innych kon- iespełna 15-letni Wojtek wizyjnych. Ponadto chłopcy dosta- tynentach – zarówno w USA czy Mek- Śmigielski i 14-letni Joshua li duży powód do optymizmu, ponie- syku, jak i Hondurasie czy Salwadorze. Bodek sędziowali mecz waż po raz pierwszy odczuli tak wy- Na szczęście dobra wiadomość jest PZPN – Dziennikarze, któ- raźnie, że PZPN jest im przychylny taka, że również Kolegium Sędziów ry 19 maja rozegrany zo- i naprawdę jest realna szansa na to, PZPN planuje zmienić wkrótce prze- stałN na boisku Drukarza Warszawa że także w Polsce, podobnie jak w wie- pisy, aby także polskie dzieci mogły w ramach pikniku piłkarskiego z oka- lu innych krajach, dzieci będą się mo- uczyć się sędziowania możliwie jak zji UEFA Grassroots Day 2013. W dru- gły uczyć sędziowania nie tylko w teo- najwcześniej. W czasie meczu PZPN żynie PZPN wystąpiły m.in. takie sła- rii, ale również w praktyce. – Dziennikarze Joshua i Wojtek jesz- wy, jak Stefan Majewski, Tomasz Rzą- Z nominacji dla Joshuy i Wojtka cze o tym nie widzieli. Na początku sa, Tomasz Iwan i sekretarz general- ucieszyło się także kilkunastu ich ró- drugiej połowy przerwałem na chwilę ny PZPN, Maciej Sawicki. W drużynie wieśników z całej Polski, z którymi je- grę, podbiegłem do Wojtka, który jest Dziennikarzy zagrał natomiast m.in. stem w stałym kontakcie. Oni wszy- o rok starszy od Joshuy i ma trochę Piotr Dziewicki. scy – tak jak Bodek i Śmigielski oraz większe doświadczenie sędziowskie.
Kiedy zostałem (41-letni niżej pod- zapewne wielu innych chłopców Dlatego to właśnie z nim zamieniłem pisany) zaproszony do prowadzenia się rolami – dałem Wojtkowi gwizdek,
tego spotkania w roli sędziego głów- zabierając mu chorągiewkę. I dla otu- nego, od razu zapytałem w PZPN, W niektórych krajach sędziują już nawet chy dorzuciłem:– Wojtek, nadchodzi czy moimi asystentami w tym meczu ” Twój czas. Życzę Ci powodzenia i mam mogą być Wojtek i Joshua. Zgodnie ośmio- i dziesięciolatkowie, a sędziowanie nadzieję, że uda Ci się osiągnąć więcej z przepisami, odziedziczonymi przez niż mnie! PZPN w spadku po poprzednich wła- meczów w rozgrywkach dziesięcych przez I tego samego życzę wszystkim dzach, nie mogą oni sędziować me- młodym i bardzo młodym chłopcom czów w oficjalnych rozgrywkach pił- arbitrów 12-14-letnich jest powszechne i dziewczętom, dla których piłka noż- karskich, jako sędziowie związkowi na i sędziowanie są prawdziwą pasją. z plakietkami PKS, więc robią to nieofi- Rafał Rostkowski
1 Czy w myśl Przepisów Gry w Piłkę Nożną, 4 Zawodnik będąc na polu gry zachował się 7 Chwyconą w polu bramkowym piłkę bramkarz przeszkadzanie przeciwnikowi oznacza niewłaściwie wobec jednego z sędziów. wyrzuca do kolegi z drużyny znajdującego się uniemożliwienie przeciwnikowi zagrania Czy miejscem wznowienia gry, przerwanej w polu karnym, który oddaje piłkę kolanem lub możliwości zagrania piłki przez wyraźne przez sędziego z tego tytułu, jest miejsce test w kierunku bramkarza. Bramkarz ratując swoją zasłonięcie mu pola widzenia lub przez popełnienia przewinienia? drużynę przed utratą bramki piąstkuje piłkę, atakowanie przeciwnika w walce o piłkę? która wychodzi poza linię bramkową, 5 Na zawodach T-Mobile Ekstraklasy, podczas na zewnątrz bramki. Co zrobi sędzia? 2 Na zawodach z udziałem dodatkowych sędziów wykonywania rzutu karnego w przedłużonym bramkowych, podczas wykonywania rzutów czasie gry II połowy, piłka po odbiciu się 8 Przed rozpoczęciem zawodów bramkarz z punktu karnego, jeden z dodatkowych sędziów od słupka pozostała na polu gry i została poprosił środkowego obrońcę swojej drużyny, bramkowych ustawił się na przecięciu linii dotknięta przez chłopca do podawania piłek. by wyznaczył mu korkami linię od środka bramkowej i linii pola bramkowego, po prawej bramki do linii pola bramkowego, gdyż sam stronie bramki. Drugi natomiast znajdował 6 W 89. min meczu, przy korzystnym wyniku założył mikrokorki. Decyzja sędziego? się w tym czasie w kole środkowym. Czy takie dla swojej drużyny, bramkarz we własnym polu postępowanie było zgodne z przepisami gry? karnym przyjął nogami piłkę zagraną przez 9 Dwie minuty przed końcem zawodów przeciwnika i, chcąc zyskać na czasie, powoli ją trampkarzy, sędzia ukarał karą czasową 10 minut 3 Sędzia w 45. minucie meczu wykluczył prowadził, nie starając się wybić jej w pole. Widząc zawodnika drużyny gości, który stwierdził, że z gry zawodnika drużyny gości. W przerwie nadbiegającego zawodnika drużyny przeciwnej, skoro i tak już nie powróci na pole gry, to uda się kierownik poprosił arbitra, by ten wyraził chwycił piłkę w ręce i trzymał ją przez 5 sek., już do szatni swojej ekipy. Czy miał takie prawo? zgodę na przebywanie tego zawodnika świadomie przedłużając wprowadzenie jej w tunelu prowadzącym na płytę boiska, gdyż do gry. Po czym widząc, że przeciwnik zrezygnował 10 Wykonawca rzutu wolnego reklamował zajęcie miejsca na trybunie mogłoby narazić z atakowania go, zwolnił piłkę z rąk i wyraźnie u sędziego odległość od piłki swojego rywala. go na inwektywy ze strony kibiców gospodarzy. grając „na czas”, nie zagrywa jej do współpartnera, Sędzia odmierzył dystans 9,15 m, zajął pozycję Sędzia wyraził zgodę na takie postępowanie. tylko prowadzi w poprzek pola karnego, do obserwacji dalszych wydarzeń i gdy wkładał Czy postąpił słusznie? „tam i z powrotem”. Co na to sędzia? już gwizdek do ust, wykonawca oddał strzał k usji do dys
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 VI | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 robota dla Dzieci sędziowały gwiazdom T emidy
Autor tekstu w koszulce sędziowskiej z czasów, gdy miał niewiele więcej lat, niż teraz Joshua (z lewej) i Wojtek (z prawej)
na bramkę rywali. Piłka opuściła boisko około na nową, a następnie wznowił grę rzutem 17 W środkowej strefie boiska dwaj 50 cm od lewego słupka. Decyzja? sędziowskim z miejsca, gdzie znajdowała się piłka zawodnicy przeciwnych drużyn wyskoczyli w chwili przerwania gry. Czy postąpił prawidłowo? do górnej piłki i zderzyli się głowami. Obaj 11 Czy piłka, która została sporządzona test upadli na murawę. Jednemu zaczęła lecieć ze skóry lub innego dozwolonego materiału, 14 Na meczu IV ligi kierownik drużyny gości, krew z łuku brwiowego, drugi po upadku leżał o obwodzie nie większym niż 70 cm i nie mniej- zły na sędziego za podyktowanie chwilę wcześniej nieruchomo, co mogło sugerować wstrząs szym niż 68 cm, o wadze nie przekraczającej 450 g rzutu karnego przeciwko jego ekipie, postanowił, mózgu. Co powinien uczynić sędzia, widząc, i nie mniejszej niż 410 g (w momencie rozpoczęcia że nie wręczy asystentowi nr 1 prawidłowo że drużyna krwawiącego piłkarza konstruuje meczu) oraz napompowana tak, że jej ciśnienie wypisanej kartki zmiany. Do asystenta poszedł atak pozycyjny pod polem karnym rywali? wynosi od 0,6 do 1,1 atmosfery (mierzone więc piłkarz rezerwowy, który za chwilę miał w odniesieniu do poziomu morza), spełnia pojawić się na boisku. Czy postępowanie takie 18 Podczas gry, za plecami sędziego głównego, wszystkie warunki konieczne do uznania ją jest dopuszczalne w myśl przepisów gry? doszło do uderzenia zawodnika gości przez za nadającą się do rozegrania meczu piłkarskiego? rywala. Całe zdarzenie zauważył asystent nr 2, 15 Piłkarze gospodarzy zdobyli bramkę. który w celu przekazania sędziemu informacji 12 Zawodnik opuścił pole gry za zgodą sędziego Przed wznowieniem gry asystent zawołał sędziego o konieczności wykluczenia winnego zawodnika, w celu wymiany obuwia. Powrócił na boisko bez głównego i poinformował, że jego subiektywnym uniósł chorągiewkę, a następnie wszedł 3 metry zgody sędziego, gdy piłka była w grze i podstawił zdaniem gol nie może zostać uznany, gdyż tuż na pole gry i cały czas zwrócony był twarzą do nogę przeciwnikowi poza polem karnym, przed jego strzeleniem, na drugą połowę boiska boiska. Czy jego postępowanie było prawidłowe? w taktycznym celu przeszkodzenia w prowadzeniu wbiegł trener gości. Decyzja? korzystnej akcji przez drużynę przeciwną. 19 Zawodnik znajdujący się na pozycji spalonej Przedstaw ostateczną decyzję sędziego. 16 Zawodnik tuż przed zdobyciem bramki stracił w momencie strzału swojego współpartnera, buta, w wyniku nadepnięcia mu na stopę przez ry- przejął piłkę, która trafiła do niego po rozmyślnej 13 W trakcie zawodów doszło do uszkodzenia wala. Pomimo tego faktu oddał precyzyjny strzał obok paradzie obronnej bramkarza drużyny poprzeczki. Sędzia po konsultacji z organizatorem interweniującego bramkarza, a piłka zatrzepotała przeciwnej i strzałem z bliskiej odległości zdobył meczu poczekał, aż bramka zostanie wymieniona wewnątrz siatki bramkowej. Decyzja sędziego? bramkę. Decyzja sędziego?
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | VII
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Odpowiedzi do testu Poprawki do Przepisów gry z numeru 1/2013 w piłkę nożną – 2013/2014 1. NIE Str. 161 pkt. 11, str. 162 pkt. 14 2. NIE Str. 135 pkt. 3 W Edynburgu (Szkocja) 2 marca odbyło się 3. Br Str. 107 4. S++, +, ++ Str. 55, 127. doroczne spotkanie International Football str. 115 Association Board (IFAB). 5. Br Str. 97 6. NIE Str. 138 pkt. 24 7. TAK Str. 137 pkt. 19 remium to składa się z czterech 8. NIE Str. 52 przedstawicieli Międzynarodo- 9. TAK Str. 4 wej Federacji Piłkarskiej (FIFA) 10. TAK Str. 8 oraz po jednym z federacji an- 11. Br Str. 97 gielskiej, walijskiej, szkockiej 12. TAK Str. 116, iG Irlandii Północnej. Aby dokonać zmian 3. Kropka w przepisach gry, projekt musi mieć popar- 13. Br Str. 156 pkt. 3, cie sześciu z ośmiu członków tego ciała. Po- str. 119 prawki do „Przepisów gry w piłkę nożną” 14. TAK Str. 118 przyjęte na tym spotkaniu dotyczą zmian, 15. TAK Str. 9, str. 6 a raczej doprecyzowania zapisów art. 11, Asystentom nieco łatwiej będzie teraz interpretować art. 11 który określa zasady związane ze spalo- 16. P Str. 96, pkt. 3 nym i zostały zawarte w okólniku nr 1362. 17. B Str. 107, pkt. 1 W Artykule 11 Przepisów gry, w części „osiąganie korzyści z przebywania wych oraz wyeliminuje niejasności znacze- 18. Br Str. 57 zatytułowanej „Interpretacja spalonego”, na tej pozycji” oznacza zagranie piłki przez nia odbicia, zmiany toru lotu piłki oraz roz- 19. Rb Str. 127 na wniosek FIFA zmieniono zapisy dotyczą- zawodnika przebywającego na pozycji myślnej parady obronnej. Szczególnie waż- 20. B Str. 106 ce „przeszkadzania przeciwnikowi/osiąga- spalonej: ną wydaje się być zmiana zapisu „przeszka- 21. K++ Str. 114 nia korzyści z przebywania na tej pozycji”. – po zmianie toru lotu lub odbiciu się jej dzania przeciwnikowi”, gdyż w obecnym 22. K Art. 12, Nowy tekst (znajdujący się na stronie 96 od słupka, poprzeczki lub przeciwnika, kształcie wyraźnie określa ona konieczność interpretacja KS PZPN obecnego wydania polskiego) przyjmuje – po zmianie toru lotu, odbiciu się lub atakowania przeciwnika w walce o piłkę, 23. NIE Str. 135 pkt. 6 brzmienie: zagraniu jej po rozmyślnej paradzie obron- aby zaistniał spalony. 24. TAK Str. 63, pkt. 3 „W kontekście Artykułu 11 – „Spalony”, nej przeciwnika. Decyzje IFAB dotyczące zmian „Prze- 25. TAK Str. 132, pkt. 23 zastosowanie mają następujące definicje: Zawodnik nie osiąga korzyści, jeśli prze- pisów gry w piłkę nożną” są wiążące dla 26. S Str. 57, 4.kropka (…) bywając na pozycji spalonej, otrzyma piłkę konfederacji oraz związków krajowych od „branie udziału w grze” oznacza za- od przeciwnika, który w sposób rozmyśl- 1 lipca 2013, ale konfederacje lub związ- 27. NIE Str. 105 granie lub dotknięcie piłki podanej lub do- ny zagrywa piłkę (poza rozmyślną paradą ki krajowe, których obecne rozgrywki nie 28. W+ Str. 122 tkniętej przez współpartnera, obronną). zakończyły się przed 1 lipca mogły odło- 29. NIE Str. 151 pkt. 6 „przeszkadzanie przeciwnikowi” Co to oznacza dla uczestników spotka- żyć wprowadzenie zmian do przepisów 30. TAK Str. 136 pkt. 7a oznacza uniemożliwienie przeciwnikowi nia? Otóż poprzedni tekst powodował wie- w rozgrywkach aż do rozpoczęcia kolejne- zagrania lub możliwości zagrania piłki przez le dyskusji, gdyż pozostawiał zbyt wiele go sezonu. W rozgrywkach prowadzonych wyraźne zasłonięcie mu pola widzenia lub miejsca na interpretacje oraz nie był wy- na terenie Polski zmiana ta weszła w życie przez atakowanie przeciwnika w walce starczająco precyzyjny. Nowy tekst bardziej od 1 lipca. o piłkę, przystaje do obecnych sytuacji boisko- MW
20 Czy sygnał gwizdkiem jest konieczny przy karnym jego drużyny. Co w tej sytuacji winien 27 Znajdując się w środku pola gry napastnik wznawianiu gry, po jej przerwaniu w przypadku uczynić sędzia? pomógł sobie ręką w celu opanowania piłki wymiany zawodników? odbitej od murawy. Zanim sędzia zareagował, 24 W czasie wykonywania rzutu z rogu test zawodnik ten zdołał dośrodkować piłkę w pole 21 Zawodnik wykonał rzut wolny podrzucając napastnik celowo podskakuje przed bramkarzem, karne przeciwników, tworząc groźną sytuację pod stopą piłkę, jednak ta poruszyła się do tyłu. ograniczając jego ruchy i zasłaniając mu bramką. Co w tej sytuacji winien uczynić sędzia? Mimo to współpartner kopnął piłkę w kierunku pole widzenia. Zagrana piłka trafia do jego bramki. Bramkarz odbił silny strzał przed siebie. współpartnera, który strzela bramkę i po tym 28 Przed sygnałem na wykonanie rzutu Do piłki w polu bramkowym dobiegł napastnik fakcie zakłada maskę na twarz, fetując radość karnego zawodnik drużyny broniącej wszedł i w momencie oddawania strzału do pustej ze zdobycie gola. Co winien uczynić sędzia? w pole karne, a z wykonanego rzutu karnego bramki, został przez bramkarza przewrócony została zdobyta bramka. Decyzja sędziego? chwytem za nogi. Podaj decyzję sędziego. 25 Mecz B klasy rozgrywany był w bardzo wysokiej temperaturze. Dwóch zawodników jednej 29 Czy obowiązkiem dodatkowych sędziów 22 Piłkarz gospodarzy wyskoczył do z drużyn nożyczkami obcięło krótkie rękawki swoich asystentów jest sprawdzanie, czy piłka dośrodkowania w polu bramkowym drużyny koszulek i w takim stroju chciało przystąpić przed wykonaniem rzutu od bramki została przeciwnej. Widząc, że nie odda strzału głową, do zawodów. Sędzia nie wyraził zgody. Czy słusznie? prawidłowo ustawiona w polu bramkowym? zagrał ręką piłkę, jednak na tyle nieudolnie, że ta wyszła poza linię bramkową, 26 Napastnik drużyny gości, w momencie 30 Czy zawsze wszyscy zawodnicy, którzy nad poprzeczką bramki. Decyzja? podania do niego piłki przez współpartnera, ukończyli zawody, muszą przebywać w kole znajdował się na pozycji spalonej. Futbolówka środkowym, podczas wykonywania rzutów 23 Sędzia stwierdził, że na boisku znajduje została jednak podana w sposób bardzo niedbały z punktu karnego w celu wyłonienia zwycięzcy się zawodnik rezerwowy, który wszedł na i zmusiło to tego napastnika do zaatakowania meczu? boisko bez jego zezwolenia w miejsce wcześniej obrońcy rywali w walce o dojście do podania. kontuzjowanego kolegi. Zawodnik ten znajduje Po wygraniu tej rywalizacji napastnik oddał Opracował Bartosz Frankowski się w innej części boiska, a gra toczy się w polu strzał i zdobył bramkę. Decyzja? sędzia zawodowy nowe p rze isy nowe
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 VIII| Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 jedenastka z... Bartosz Frankowski Tanecznym krokiem
Ruszamy z „Jedenastka z...”. Nowy cykl opowie Wam o sędziach od strony dyś przypadkowo wszedł do szatni jednej z drużyn dla sprawdzenia ubiorów. Zauwa- sędziowskiej i prywatnej. Na początek wzięliśmy Bartosza Frankowskiego, żył, że na tablicy, gdzie napisany był skład i ustawienie zespołu, była też informacja debiutanta zeszłego sezonu ekstraklasy. Ciekawy facet, dużo do powiedzenia o nim. To go zaskoczyło. Znalazł tam swój wiek, pochodzenie, imiona dzieci. Na bo- ma zwłaszcza o gotowaniu. Sami się przekonajcie. isku spytał graczy, po co im to? Odpowie- dzieli, że chcieli z nim nawiązać kontakt, już na wstępie porozmawiać. Czyli jeszcze W ekstraklasie jesteś już ponad rok. przed meczem rozpoczęła się drobna gra To kawał czasu. Co się zmieniło? psychologiczna, żeby mieć przewagę nad Sędziowsko jestem dużo spokojniejszy. jedną ze stron. Uodporniłem się na stres. Dużo lepiej wy- chodzi mi zupełne odcinanie się od otocz- Wyczytałem na jednym z portali, ki meczowej i tego, co się dzieje poza bo- że przywiązujesz dużą wagę do potraw. iskiem. Nie reaguję na to, co jest na trybu- Masz jakąś swoją dietę? nach, nie przejmuję się medialnymi speku- Odrzucam fast foody. Nie smakują mi lacjami. Choć w porównaniu z niższymi li- i nie przepadam za jedzeniem z sieciówek. gami, w ekstraklasie media są dużo bliżej Zwracam uwagę na dietę, bo kiedyś przed sędziów. Mnie na razie oszczędzają, więc jednym meczem w okręgu zjadłem coś o czymś to świadczy i mogę być z tego za- na szybko i przed zawodami źle się czu- dowolony. łem. Ale nie skreślam zupełnie fast foodów, bo można niektóre zrobić w mądry sposób. Ze wszystkich sędziowskich beniaminków Na przykład pizza z serem feta, twarogiem, miałeś najwięcej meczów w ekstraklasie – aż 14. tuńczykiem czy łososiem, oliwkami nie jest To chyba jeszcze dodaje Ci pewności? tak kaloryczna. Swoją wiedzę na temat je- Do tych 14 meczów dodam jeszcze jeden dzenia czerpię też od dietetyka, z którym z sezonu 2011/12. Z liczbą meczów u sę- kilka razy się spotkałem. dziów jest tak samo, jak u piłkarzy. Im wię- cej ich jest, tym większe czuje się popar- Masz jakieś potrawy, które jesz zawsze cie ze strony szkoleniowców, a każda ko- przed meczem? lejna nominacja mobilizuje do jeszcze cięż- Tak. To spaghetti bolognese, albo kasza szej pracy. Myślę sobie „ktoś znów na mnie gryczana z filetem z kurczaka i warzywami stawia, muszę wykorzystać szansę”. Jedno- na parze. Rzeczy lekkie, łatwo przyswajane cześnie czuję się doceniony. Godziny spę- przez organizm i energetyczne. dzone na treningach biegowych i te prze- siedziane nad książką z przepisami się opła- Jak Twoja Kamila znosi to, że często Cię nie ma cają. w domu w weekendy? Mam duże szczęście, lepiej trafić nie mo- Czy analizujesz szczegółowo składy i ustawienia głem! Kamila wspiera mnie w mojej pra- drużyn, którym masz sędziować kolejny mecz? cy i jest bardzo wyrozumiała. Wie, że mu- Poświęcam na to bardzo dużo czasu. Ale szę trenować, analizować sytuacje filmo- wiem, że z kolejnymi sezonami będzie mi we, pojechać na mecz, wrócić z niego. Jed- łatwiej. Teraz jestem „świeżakiem” w eks- nak wszystko trzeba robić rozsądnie, dlate- traklasie i dopiero poznaję zawodników. go staram się do minimum ograniczyć sę- Z czasem będę bazować na własnych ob- dziowanie w okręgu. Chcę mieć przez to serwacjach i doświadczeniach. Na razie po- więcej czasu na wspólne chwile z Kamilą zostaje mi czytać szczegółowo „Skarb kibi- i znajomymi. ca” i strony klubowe. Nauka imion zawod- ników pomaga później w relacjach z nimi. Jak kwestia Twoich studiów? Wiem, że studiowałeś stosunki międzynarodowe. Ale z zawodnikami rozmawiasz z zachowaniem Już je zakończyłem. Pod koniec czerwca odpowiednich proporcji? broniłem licencjat na Uniwersytecie Miko-
Tak. Jestem młodą osobą, więc zwracam łaja Kopernika w Toruniu. się do zawodników na per „pan”, np. „panie
Sebastianie”. Zawodnicy odbierają to pozy- Byłeś kiedyś w zespole tanecznym. tywnie. Czują się dowartościowani. Skoro Poświęcam dużo czasu na analizę drużyn, Jeszcze kontynuujesz swoją przygodę z tańcem? sędzia zna ich imię, to znaczy, że są rozpo- ” Już nie. Tańczyłem w Młodzieżowym znawalni. Na czynniki pierwsze rozkładam którym będę sędziował. Dopiero poznaję Teatrze Muzycznym. Występowałem też cały zespół. Jakie jest ustawienie, ilu gra w spektaklach muzycznych, w tańcach pomocników, kto wykonuje stałe fragmen- zawodników. Z czasem będę bazować na klasycznych czy musicalowych. Czasami ty gry, kto kreuje grę, a kto sędziemu spra- trochę zdolności aktorskich przydaje się wia kłopoty na boisku. Podczas pracy na własnych obserwacjach i doświadczeniach na boisku. turnieju eliminacyjnym U-19, angielski sę- Rozmawiał dzia Anthony Taylor powiedział mi, że kie- Jakub Jankowski
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 11
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Sędziowie jak wino
Średnia wieku polskich sędziów głównych i asystentów międzynarodowych oskonale pokazuje to opraco- wanie umieszczone w tabel- jest zdecydowanie poniżej średniej europejskiej: wynosi zaledwie 37,5 roku. kach. Średni wiek polskich sę- dziów międzynarodowych Jeśli porównamy wiek polskich arbitrów tylko do tych teoretycznie najlepszych w roku 2013 został tu zestawio- Dny z przeciętnym wiekiem sędziów głów- w Europie, czyli sędziów z kategorii UEFA Elite, również potwierdzi się, nych i sędziów asystentów FIFA z 15 kra- jów. Tylko 15, ponieważ każda średnia jest że mamy sędziów młodszych niż większość krajów. podatna na oceny skrajne, w tym także na
Średni wiek sędziów głównych FIFA Słowenia: 33+37+34+30 = > 33,50 Szkocja: 31+30+34+35+32+36+41 = > 34,14 Węgry: 34+35+33+38+31+34 = > 34,16 Holandia: 39+28+40+40+30+36+38 = > 35,85 Norwegia: 34+40+35+35+38+34 = > 36,00 Czechy: 33+37+36+40+39+32 = > 36,16 Polska: 40+37+42+32+30+39+36 = > 36,57 Turcja: 40+37+37+34+33+37+41 = > 37,00 Szwecja: 28+39+42+42+40+39+36 = > 38,00 Niemcy: 35+38+33+36+40+45+45+44+36+32 = > 38,40 Serbia: 37+33+40+40+42 = > 38,40 Francja: 36+41+45+40+42+36+44+31+31 = > 38,44 Portugalia: 44+36+38+43+40+39+36+34+39 = > 38,77 Anglia: 42+38+45+42+28+41+35+42 => 39,125 Hiszpania: 41+37+37+40+36+43+42+40+42 = > 39,70 Włochy: 39+42+41+40+39+38+42+40+41+35 = > 39,70
W większości krajów asystenci są starsi lub nawet znacznie” starsi od sędziów głównych. We Włoszech przeciętny asystent jest blisko trzy lata starszy od polskiego kolegi
Średni wiek sędziów asystentów FIFA Norwegia: 38+27+37+36+45+32+30+33+33+38 = > 34,90 Szkocja: 42+43+44+27+36+27+33+39+38+32 = > 36,10 Turcja: 37+38+33+35+36+35+40+37+34+36 = > 36,10 Węgry: 33+29+42+44+35+32+40+35+40+32 = > 36,20 Anglia: 41+28+33+44+40+41+28+43+31+43 = > 37,20 Hiszpania: 40+37+32+45+34+42+37+37+35+38 = > 37,70 Słowenia: 45+44+28+34+45+43+37+30 = > 38,25 Polska: 34+38+35+39+41+40+42+39+33+42 = > 38,30 Holandia: 34+39+42+36+44+35+40+38+39+36 = > 38,30 Serbia: 36+40+38+36+38+35+42+36+45+39 = > 38,50 Czechy: 45+44+38+38+31+33+43 = > 38,85 Francja: 41+42+33+45+35+41+38+38+39+40 = > 39,20 42-letni Howard Portugalia: 39+39+39+35+41+36+45+40+41+39 = > 39,40 Webb w Anglii Niemcy: 43+36+39+41+37+35+38+44+45+38 = > 39,60 będzie mógł Szwecja: 5+38+30+43+37+38+41+40+39+45 = 39,60 sędziować jeszcze Włochy: 41+40+40+44+38+44+39+42+44+40 = > 41,20 długo nie tylko młodzież tylko nie
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 12 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 sprawy zagraniczne
Lista sędziów głównych kategorii Elite i ich wiek (stan Sędziowie jak wino na rundę jesienną sezonu 2013/2014) oceny błędne, dlatego przykłady z krajów w sędziowaniu słabszych, odrzuciliśmy już Martin na wstępie. Tylko 15, także dlatego, że sko- Atkinson ro lepiej uczyć się od najlepszych, to na nich (Anglia, 42 lata) należy się skoncentrować. Olegário Analizując wiek arbitrów, pod uwagę Manuel Bartolo wzięliśmy więc jedynie te kraje, które we- Faustino dług Komisji Sędziowskiej UEFA uchodzą Benquerença za najsilniejsze w piłce nożnej i sędziowaniu (Portugalia, 44) – tak zwaną wielką piątkę, czyli Anglię, Fran- Felix Brych cję, Hiszpanię, Niemcy i Włochy (w sumie (Niemcy, 38) mają 11 sędziów Elite) – oraz kilka mniej- Cüneyt Cakır szych krajów, które jednak uznawane są za (Turcja, 37) piłkarskie potęgi – jak Holandia (jeden ar- Mark biter Elite) czy Portugalia (dwóch sędziów Clattenburg w Elite) – albo przynajmniej mają bardzo (Anglia, 38) wysoko notowanych sędziów – jak Szkocja William Collum (dwóch arbitrów w grupie UEFA Elite), Nor- (Szkocja, 34) wegia, Słowenia, Turcja i Węgry (po jednym Jonas Eriksson w Elite i po jednym w Elite Development), (Szwecja, 39) Szwecja (praktycznie zawsze co najmniej je- Viktor Kassai den sędzia w Elite) czy sąsiadujące z Polską (Węgry, 38) Czechy (jeden sędzia w Elite) i Serbia (jeden Pavel Královec arbiter właśnie awansował do Elite). Polska (Czechy, 36) nie ma obecnie żadnego arbitra ani w klasie Björn Kuipers Elite ani w Elite Development, więc warto (Holandia, 40) przeanalizować wiek arbitrów międzynaro- Niemiec Wolfgang Stéphane dowych z krajów, które odnoszą w tej dzie- Stark jest jednym Lannoy dzinie sukcesy dla Polski dotychczas nieste- ze starszych (Francja, 44) ty nieosiągalne. sędziów Milorad Mažić Po ubiegłorocznych nominacjach dla w grupie Elite (Serbia, 40) Pawła Raczkowskiego i Daniela Stefańskie- Svein Oddvar go, którzy zastąpili na liście sędziów FIFA Moen poprzedników starszych w sumie o pięć lat, Szkocji, Turcji, na Węgrzech, w Anglii, Hisz- 50-letni Phil Dowd, 51-letni Chris Foy czy (Norwegia, 34) Polska poprawiła swoją pozycję w gronie panii i Słowenii. Z kolei starsi lub znacznie 52-letni Mark Halsey. Nic więc dziwnego, Pedro Proença państw, które mają najmłodszych sędziów starsi pracują: w Holandii, Serbii, Czechach, że władze sędziowskie The Football Oliveira Alves międzynarodowych w Europie. Tabelka po- Francji, Portugalii, Niemczech, Szwecji i we Association (The FA) i Professional Game Garcia kazuje, że z tych 15 krajów sędziowskiej Włoszech, gdzie – podobnie jak w przypad- Match Officials Limited (PGMOL) jesienią (Portugalia, 43) Elity Europy, tylko w sześciu średnia wie- ku głównych – przeciętny asystent jest bli- 2012 roku awansowały do Premier League Nicola Rizzoli ku międzynarodowych arbitrów głównych sko trzy lata starszy o polskiego kolegi. „zaledwie” 48-letniego Rogera Easta. (Włochy, 42) jest niższa niż w Polsce: w Słowenii, Szkocji, Jeszcze ciekawiej na tle Europy prezen- Jednak Anglia wcale nie jest tutaj jedy- Gianluca Rocchi na Węgrzech, w Holandii, Norwegii i Cze- tuje się polska ekstraklasa, w której w se- nym przykładem. Sędziowie około 50-let- (Włochy, 40) chach. Starsi są natomiast arbitrzy w Turcji, zonie 2013/2014 pracowało zaledwie ni od dawna pracują w amerykańskiej li- Damir Skomina Szwecji, Niemczech, Serbii, Francji, Portu- dwóch sędziów głównych po czterdziest- dze zawodowej MLS, japońskiej J-League, (Słowenia, 37) galii, Anglii, Hiszpanii i we Włoszech, gdzie ce (na dodatek świeżo po czterdziestce: je- a coraz częściej także w innych ligach euro- Wolfgang Stark sędziowie mają przeciętnie ponad trzy lata den ma 42 lata, drugi 40). Prawo Unii Euro- pejskich. W Holandii w ostatnim sezonie li- (Niemcy, 44) więcej od swoich polskich kolegów. pejskiej, która zakazuje jakiejkolwiek dys- gowym mecze Eredivisie prowadzili m.in.: Paolo Generalnie w większości krajów sędzio- kryminacji ze względu na wiek, oraz co- 51-letni Jan Wegereef i 51-letni Ruud Bos- Tagliavento wie asystenci są starsi lub nawet znacz- raz szerszy profesjonalizm sędziów piłkar- sen. „Sędziowie są jak wino – im starsi, tym (Włochy, 41) nie starsi od sędziów głównych. Taka sytu- skich i – co za tym idzie – coraz lepsze wy- lepsi” – tłumaczą Holendrzy. Craig Alexander acja ma miejsce także w najlepszych euro- trenowanie arbitrów – to wszystko sprawia, Biorąc pod uwagę prawo Unii Europej- Thomson pejskich związkach piłkarskich, co pokazuje że w czołowych ligach europejskich pracuje skiej, a także tzw. prawo Bosmana – przy- (Szkocja, 41) druga tabelka. W zestawieniu tych samych coraz więcej sędziów 50-letnich lub prawie padek także holenderski, który rzuto- Alberto Undiano krajów widać, że tylko w siedmiu asystenci 50-letnich. Tylko w samej Premier League wał na całą piłkarską Europę – staje się ja- Mallenco
są młodsi niż polscy asystenci: w Norwegii, w sezonie 2013/2014 sędziowali m.in. sne, że sędziowie po czterdziestce wcale (Hiszpania, 40) nie muszą szykować się do wieszania bu- Carlos Velasco
tów na kołku, choć – jak pokazuje historia Carballo Sędziowie 50-letni od dawna pracują – nie każdy arbiter po zakończeniu kariery (Hiszpania, 42) ” międzynarodowej ma ochotę prowadzić Howard Melton w amerykańskiej lidze zawodowej MLS, mecze w rozgrywkach ligowych w swo- Webb im kraju. W każdym razie również władze (Anglia, 42). japońskiej J-League, a coraz częściej PZPN zapowiadają, że także w Polsce limi- ty wiekowe dla sędziów zostaną zmienio- Średnia wieku także w innych ligach europejskich ne lub zniesione, a ważna dla oceny kwali- sędziów Elite: fikacji danego sędziego będzie tylko jego 39,82 aktualna forma. RR
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 13
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Od lewej: Bengt Augustsson (Szwecja), Donald McVicar (UEFA), Damian Picz (Polska), Keith Hackett (UEFA) Trzymając się konwencji
ją treścią Konwencja (1. Nabór i utrzy- składane gratulacje naszemu przed- Pierwsze w historii Warsztaty UEFA poświęcone mywanie sędziów, 2. Edukacja sędziów stawicielowi przez przedstawicieli róż- na poziomie lokalnym/regionalnym, nych federacji. zagadnieniom związanym z Konwencją 3. Program mentorski, 4. Rozwój i edu- KS PZPN było również wyróżnione kacja obserwatorów). za ogromną pracę w zakresie podno- Sędziowską UEFA odbyły się w dniach Damianowi przyszło pracować szenia poziomu kondycji fizycznej sę- w grupie z przedstawicielami najmoc- dziów najwyższych klas. W tym aspek- 26-28 czerwca we Frankfurcie. niejszych federacji (Austria, Belgia, cie właściwie w każdej kategorii Polska Czechy, Dania, Anglia, Francja, Niem- zajmowała czołowe pozycje. Wielka ażdy z 52 krajów, który jest cy, Włochy, Holandia, Portugalia, Szko- w tym zasługa trenera Grzegorza Krzo- pełnoprawnym członkiem cja, Hiszpania oraz Szwecja). Prace tego ska, który bardzo aktywnie współpra- Konwencji, mógł wydelego- panelu, na temat edukacji sędziów na cuje z prof. Helsenem i którego profe- wać przedstawiciela, koordy- poziomie lokalnym/regionalnym, to- sor wielokrotnie wspominał na forum nującego wszystkie kwestie czone były pod przewodnictwem wszystkich federacji. Kzwiązane z Konwencją w danej federa- trzech członków Panelu Konwencji Sę- W ramach warsztatów odbyło się cji. Z ramienia Kolegium Sędziów PZPN dziowskiej UEFA: Wilfrieda Heitmanna, również kilka interesujących wykła- ogromnym wyróżnieniem i zaufaniem Wernera Helsena oraz Oguza Sarva- dów, jak choćby Grahama Peakera obdarzony został Damian Picz z Opola, na. Damian Picz był odpowiedzialny za (UEFA Intelligence Coordinator), któ- który został oficjalnym przedstawicie- przedstawienie już na forum 52 krajów ry ujawniał mechanizmy ustawiania lem KS PZPN ds. Konwencji Sędziow- wypracowanych rozwiązań. Był to ko- meczów. Równie ciekawy wykład miał skiej UEFA. Wraz z Przewodniczącym lejny moment, w którym KS PZPN zo- prof. Helsen (UEFA Fitness Coach), któ- KS PZPN, Zbigniewem Przesmyckim, stało odebrane z bardzo pozytywnej ry rozprawiał o roli, jaką powinni pełnić
oraz członkiem Zarządu KS, Piotrem strony, czego dowodem były licznie trenerzy na poziomie centralnym. Tenczyńskim, przygotował on mate- Damian Picz przywiózł z Frank-
riały dotyczące polskiej problematyki furtu wiele pochwał odnośnie pracy związanej z Konwencją. Kolegium Sędziów PZPN zostało wyróżnione KS PZPN oraz wiele ciekawych wnio- Po przyjeździe do Frankfurtu pol- ” sków, z którymi zapozna Zarząd. Jed- skiego przedstawiciela spotkała bar- za ogromną pracę w zakresie podnoszenia nak przesłanie końcowe UEFA jest jed- dzo miła i nobilitująca informacja. noznaczne: oczekiwania europejskiej Wszystkie federacje podzielone zosta- kondycji fizycznej sędziów najwyższych klas. centrali będą ciągle rosły i kraje człon- ły bowiem na cztery mniejsze panele kowskie, chcąc nadal być beneficjen- do prac w grupach. Prace każdego pa- Wielka w tym zasługa Grzegorza Krzoska tami programu, muszą ciągle dążyć nelu były podzielone na cztery główne do ich spełniania. obszary z zakresu, który obejmuje swo- OSS rawy zagraniczne s p rawy
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 14 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 poznajmy się bliżej Michalina Diakow Pszyszłość jak z obrazka Oto najmłodsza sędzia ekstraligi, Michalina Diakow: 22-latka z Konina w trakcie udanego pierwszego sezonu w ekstralidze miała też możliwość zadebiutować w Młodej Ekstraklasie. 20 maja po meczu Lechia Gdańsk – Widzew Łódź zebrała sporo pochwał od obserwatora, mentorki oraz przedstawicieli obu klubów.
rzygoda Michaliny z piłką zaczę- Ma już za sobą udaną (ocena obserwatora: ła się już w wieku 13 lat, kiedy 8,3) „próbę generalną” w tej klasie: mecz Vic- to trafiła do klubu Medyk Konin toria Września – KS Opatówek. A działo się i została uczennicą tutejszej szko- to 1 maja tego roku o godz. 17. Dzięki kole- ły mistrzostwa sportowego. Po- dze Tomaszowi Zielińskiemu miała również stępyP piłkarki w drużynie młodzieżowej możliwość nabierać doświadczenia jako sę- Medyka były na tyle widoczne, że powo- dzia techniczny w jego II-ligowych meczach. łano ją na zgrupowanie kadry Polski U-17. Maj, najpiękniejszy u nas miesiąc Wciąż jeszcze słyszy głos spikera relacjo- w roku, okazał się więc piękny i szczęśli- nującego finał MP U-16: „Najlepszą zawod- wy dla Michaliny. – Dwie udane premiery niczką uznana została Michalina Diakow!”. – komentuje wyraźnie uradowana. I wszystko dalej układało się bardzo po- Cieszą się z tego także bardzo rodzi- myślnie, gdy nagle doznała zerwania wię- ce, Grażyna i Piotr Diakow, zamieszkujący zadła krzyżowego prawej nogi. Pokona- w małej osadzie Raczyce koło Ostrowa ła ból i długotrwałe leczenie. Wróciła na Wielkopolskiego oraz siostry Martyna stadiony. Niebawem jednak „strzeliła” dru- (25 lat) i Daria (28 lat). ga noga. To już oznaczało praktycznie ko- Michalina (urodzona w Raczycach) zwią-
niec przygody z futbolem w charakterze zała się na dobre i złe właśnie z Koninem, zawodniczki. Była przekonana, że w ogó-
le musi wziąć rozbrat z piłką. Załamanej dziewczynie z dobrą radą pospieszył trener Maj okazał się piękny i szczęśliwy Roman Jaszczak: – Michalina, masz szansę ” być sędzią. Spróbuj!... dla Michaliny. Zaliczyła dwie udane Spróbowała. W grudniu 2008 roku zapisa- ła się na kurs, a w styczniu 2009, po zdanym premiery sędziowie: w wielkopolskiej egzaminie, otrzymała legitymację sędziow- ską. Zadowolony z tego był również prezes IV lidze oraz Młodej Ekstraklasie Kolegium Sędziów konińskiego ZPN, Stani- sław Ćwiek. Wiedział, że to dobry narybek. I Michalina rzeczywiście szybko udowod- niła, że doskonale radzi sobie w nowej roli. Miała już w swoim bilansie około 50 me- i tak już chyba pozostanie. Chyba, że na- czów w rozgrywkach trampkarzy, juniorów stąpi jakaś zmiana przy… zmianie stanu i klasy „A”, kiedy w sierpniu 2010 pojecha- cywilnego. Na razie panna Michalina jest ła do Spały na centralne zgrupowanie sę- na etapie selekcji kandydatów... dzi. Test ze znajomości przepisów nie spra- Gdybyśmy mieli sposobność pojawie- wił trudności. Nieoczekiwanie „oblała” test nia się w Koninie, poleca zwiedzenie słyn- sprawnościowy. Po czterech okrążeniach nego Sanktuarium Maryjnego w pobli- – przypomina – zatkał ją ponad trzydziesto- skim Licheniu. A potem należy koniecznie stopniowy upał. Szybko – już po trzech ty- zajrzeć na stare miasto w Koninie i wstąpić godniach – przystąpiła do poprawki (pod- do „Przystani”, gdzie można smakować czas egzaminu dla sędziów asystentów pyszne naleśniki. II grupy w Płocku) i bieg zaliczyła. Odtąd A plany sędziowskie? – Chciałabym „idzie” w sprinterskim tempie do przodu. kiedyś poprowadzić finał Pucharu Pol- Po sędziowaniu w I lidze kobiet awansu- ski. Tyle i aż tyle – odpowiada jak zawsze je (2012) do ekstraklasy. Doskonale pamię- skromna, średniego wzrostu brunetka ta swój debiut na meczu KKP Bydgoszcz o miłej aparycji. – AZS UJ Kraków (0:3) i notę obserwatora Jej mentorka, przewodnicząca CKSz., Ka- 8,2. Towarzyszyły jej – podobnie jak pod- tarzyna Wierzbowska, uważa, że są to plany czas debiutu w ME – wielkopolskie asys- wcale niewygórowane. Twierdzi, że Micha- tentki Kinga Kwitowska i Olga Pietrzykow- lina, bardzo rzeczowa w tym co myśli i robi, ska. ambitna i obiecująca sędzina, ma przed Co dalej, już wiadomo. Należy jedynie sobą naprawdę dużą przyszłość! dodać, że od nowego sezonu będzie peł- Portret – opinia prawie jak z obrazka. noprawnym sędzią wielkopolskiej IV ligi. Jerzy Figas
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 15
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Mazowsze na nowych torach
moim przypadku obję- Marcin Szulc jest jednym z kilkorga nowych szefów wojewódzkich Kolegiów cie przewodnictwa wśród sędziów Mazowieckiego Sędziów. Zadanie ma bardzo trudne: musi szybko wyselekcjonować i wychować ZPN nastąpiło w połowie 2012 roku – mówi Marcin kolejnych arbitrów, którzy szybko doczekają się statusu międzynarodowego. WSzulc. – Stało się to w wyniku propozy- cji złożonej przez wiceprezesa i pełno- Jak jeszcze niedawno sam Marcin... mocnika zarządu MZPN do spraw sę- dziowskich, Mirosława Starczewskiego. Swego czasu – wcale nie tak odległego – był on również piłkarskim arbitrem, zna więc doskonale środowisko i nasze problemy. Odbyliśmy dłuższą rozmo- wę po której powiedziałem: „TAK. Zga- dzam się...”. Działalność w innej roli niż boisko- wa nie jest mi obca. Pełniłem już róż- ne funkcje w WS Warszawa, a następ- nie w Kolegium Sędziów Mazowieckie- go ZPN; byłem wiceprzewodniczącym i przewodniczącym Komisji Szkole- niowej na Mazowszu. Teraz uznałem, że oprócz opracowania strategii pracy i rozwoju organizacji, należy skupić lu- dzi, którzy pomogą w realizacji zamie- rzeń, inicjatyw itp. I tak do Zarządu KS zaprosiłem Piotra Siedleckiego (wice- przewodniczący ds. szkoleniowych), Tomasza Listkiewicza (przewodniczą- cy Komisji Szkoleniowej), Tomasza Ziaj- kowskiego. Zgodnie z regulaminem ten skład uzupełniło pięciu przewodniczą- cych WS w okręgach: Wiesław Chrzczon (Ciechanów), Grzegorz Ziółkowski (Płock), Tomasz Siwiec (Radom), Andrzej Ryszawa (Siedlce) oraz Jarosław Chmiel (Warszawa). Mogę dziś już stwierdzić, że i tutaj trafiłem na kolegów bardzo zaan- gażowanych i dobrze wzajemnie się ro- zumiejących. To bardzo ważne, chociaż burzliwych dyskusji nie brakuje. Co wspólnie uznaliśmy za najważ- niejsze? Przełamanie barier terytorial- nych. Liczy się tylko sędzia, jego po- stawa, prezentowany poziom arbitra- żu. Zupełnie obojętne jest miejsce za- mieszkania i rozmaite inne względy. W sprawach kadrowych: awansu i spad- ku, działamy przy otwartej kurtynie. Wpływa to na korzystną atmosferę w or- ganizacji, a także wokół niej. Dysponujemy sporym majątkiem ludzkim, związanym z piłką i rodziną sędziowską. W sezonie 2012/13 w eks- traklasie mieliśmy czterech sędziów
(w tym trzech międzynarodowych),
Razem z kolegami za najważniejsze uznaliśmy przełamanie” barier terytorialnych: liczy się tylko sędzia, jego postawa, prezentowany poziom abitrażu regiony
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 16 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 M azowsze Mazowsze na nowych torach
dzi są jednak bardzo niecierpliwi; inte- resuje ich szybki awans, bez oparcia go na rzetelnej pracy nad sobą, na indywi- dualnym szkoleniu, treningach spraw- nościowych. Wyjaśniamy, tłumaczymy co i jak, podkreślamy, że wszystko musi następować w swoim czasie. W szlifowaniu sędziowskich umie- jętności i charakterów u zdolnej mło- dzieży nieoceniona jest realizacja pro- gramu talentów. Na Mazowszu obej- mujemy nim trzech sędziów III ligi, czterech w IV lidze, w lidze okręgowej pięciu oraz siedmiu z poszczególnych Wydziałów Sędziowskich. Mentorami, obok byłych arbitrów, są także czynni sędziowie najwyższych klas. Dokładnie analizujemy prawidłowość i częstotli- wość kontaktów między uczniami i ich mentorami. Ostatnio pracowałem w biurze spół- ki EURO 2012. Przeszedłem tam dobrą szkołę współpracy z wieloma osoba- mi, różnymi organizacjami sportowy- mi i państwowymi. W znacznym stop- niu wzbogaciłem swoją wiedzę i do- świadczenie w wielu kwestiach. Niektó- re formuły przenoszę na mazowiecki sędziowski grunt. A w ogóle wywodzę się ze sportowej rodziny (ojciec Jerzy – długoletni piłkarz i działacz warszaw- skiej Polonii), co później procentowało w moim sędziowskim życiorysie. Można powiedzieć, że wychował mnie sport, w szczególności piłka nożna. Cieszę się, że dostrzegł mnie tak- Marcin Szulc (z prawej) ściśle współpracuje z prezesem Mazowieckiego ZPN Zdzisławem Łazarczykiem że nowy przewodniczący KS PZPN Zbi- oraz szefową Centralnej Komisji Szkoleniowej Katarzyną Wierzbowską gniew Przesmycki, angażując do swo- jego sztabu. Do pracy w Centralnej Ko- w I oraz II lidze – po sześciu, w III (pro- lenia naszych najlepszych arbitrów, sę- misji Szkoleniowej włączył mnie ów- wadzonej wspólnie z Łódzkim ZPN) Marcin Szulc dziów międzynarodowych i ekstrakla- czesny jej szef Michał Listkiewicz, z któ- – dziewięciu, w IV – 38. W pierwszej gru- sowych, także sędziów asystentów. Zna- rym miałem przyjemność występować pie sędziów asystentów znajduje się 12, Urodzony w 1975 r. lazły się środki, aby w każdym sezonie jeszcze na boiskach ekstraklasowych. w drugiej – 10. Możemy pochwalić się w Warszawie, odbywały się trzy dwudniowe zgrupo- Obecnie jestem wiceprzewodniczącym też licznym zespołem sędzi: jedna z no- absolwent wania (dotąd były tylko dwa jednodnio- Centralnej Komisji Szkoleniowej, gdzie minacją FIFA – UEFA, jedna – sędzia eks- stołecznej we) dla naszych sędziów, co pozwala na mam sposobność do opracowywania traklasy, dwie sędzie asystentki mię- Wyższej Szkoły spokojne zrealizowanie całego progra- planów szkoleniowych, wpływania na dzynarodowe, dwie sędzie asystentki Menedżerskiej mu: wykłady z przepisów gry i ich inter- ich wprowadzanie do organizacji. I zno- w drugiej grupie. Ważną rolę obserwa- (kierunek: pretacji + tzw. warsztaty (praktyka z kur- wu mogę też tam czerpać dodatkową torów spełniało: w ekstraklasie – dwóch, zarządzanie sów centralnych) + sprawdziany fizycz- wiedzę, a następnie upowszechniać ją w I lidze – dwóch, w II lidze – sześciu. zasobami ludzkimi). ne (test interwałowy). na Mazowszu. W sumie mazowiecka armia sędziowska Sędzia od 1992 Podstawowym materiałem edukacyj- Pozytywnie postrzegam dalszy roz- liczy blisko 800 członków. roku, arbiter nym – obok naszej „ewangelii” – przepi- wój organizacji w województwie, dzięki Nietrudno zorientować się, że Mazow- ekstraklasy przez sów gry w piłkę nożną, są materiały opra- zrozumieniu i pomocy ze strony zarządu sze należy więc do ścisłej czołówki sę- pięć sezonów i dwa cowywane przez FIFA i UEFA oraz KS MZPN, a osobiście jego prezesa Zdzisła- dziowskiej w kraju, zarówno pod wzglę- lata jako sędzia PZPN z różnymi sytuacjami boiskowymi wa Łazarczyka. Nie ukrywam, że czasa- dem liczebności, jak i kwalifikacji. Razem FIFA i UEFA. Od oraz dyskusja o decyzji, jaką powinien mi mam odmienne zdanie czy koncep- z Zarządem KS będę dążył, aby taki stan sezonu 2012/13 podjąć sędzia. Bardzo pomocny w tych cję od bardzo aktywnego pełnomocni- utrzymać co najmniej „do końca świata obserwator kwestiach – i nie tylko tych – jest internet. ka do spraw sędziowskich MZPN, lecz i jeden dzień dłużej”. Temu mają służyć ekstraklasy. Posiadamy już własną stronę w sieci i sta- zazwyczaj szybko dochodzimy do kon- przede wszystkim nowoczesne metody W wolnych ramy się ją odpowiednio wykorzystać. sensusu, wybierając najlepszą opcję. szkolenia, prawidłowa selekcja, stosow- chwilach najchętniej Do sędziowania garnie się dużo mło- Przed startem sezonu 2013/14 ży- ny dobór kandydatów, właściwe zarzą- zagląda do książek dzieży. Na kursach gromadzimy, w sa- czę sobie i swoim kolegom z zarządu dzanie – czytaj: uporządkowanie i pro- o tematyce mej tylko Warszawie, przeciętnie po- KS, abyśmy za trzy lata, kiedy będziemy wadzenie spraw organizacyjnych. sensacyjnej nad 100 kandydatów rocznie (trochę podsumowywali swoją kadencję, mogli Może zadawalać, że udało się włą- i politycznej. mniej w okręgach, frekwencję musi- powiedzieć: well done! czyć do systematycznego procesu szko- my tam poprawić). To dobry znak. Mło- Marcin Szulc
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 17
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Dobre czasy „Ogórka”
Jako gospodarz Łodzi wykształ- Łódź od dawna należała – jak to się głośno mówiło – do sędziowskich cił liczny zastęp doborowych arbitrów jak: Zbigniew Przesmycki – aktual- potęg. Stąd wywodziło się wielu znamienitych arbitrów. Jednym z nich ny szef polskich sędziów, Roman Wal- czak, Piotr Brodecki, Marian Pietrzak, był niewątpliwie Andrzej Ogorzewski. To imię i nazwisko do dziś dobrze Andrzej Majchrzak, czy też Konrad Sa- pela i Radosław Siejka – teraz zawodo- znane i wymawiane z szacunkiem w całej futbowej Polsce. wi asystenci, od wielu lat również mię- dzynarodowi. – Czy dawniej sędziowanie odbywało portowy życiorys Andrzeja roz- Wisła – Lech, a także mecze derbowe się na wyższym poziomie? – powtarza py- począł się za panowania (czy- Andrzej Śląska, Wybrzeża, Krakowa i Warsza- tanie Andrzej i odpowiada:– Chyba nie. taj złotego okresu przewodnic- Ogorzewski wy. A były to jednocześnie czasy, gdy A może nam się tylko tak wydawało. twa Okręgowemu Kolegium miał szczęście obcowania z takimi asa- Wtedy gra była znacznie wolniejsza, nie Sędziów w Łodzi przez Janu- sędzia od 1964 mi jak: Ryszard Banasiuk, Jerzy Świstek, było podglądu telewizyjnego, który dziś szaS Marcinkowskiego). Właśnie do nie- roku, długoletni Wacław Majdan, Edward Budaj. niemiłosiernie obnaża każdy błąd sę- go zgłosił się młody kandydat, został za- arbiter ligowy, – Niejednokrotnie sędziowałem me- dziego. Jedno natomiast jest dla mnie pisany na kurs i niebawem z gwizdkiem działacz piłkarski cze rozgrywane z udziałem reprezentan- pewne – wtedy sędziowie darzyli się bądź chorągiewką w ręku oglądaliśmy i organizacji tów Polski. Ten fakt z jednej strony mo- o wiele większym szacunkiem, życz- go na boisku. Najpierw w małych miej- sędziowskiej. bilizował, z drugiej trochę ujemnie wpły- liwością, przyjaźnią. Tworzyliśmy na- scowościach – na tzw. łódzkich obrze- Za swoje wał na psychikę. Tak, nasze piłkarskie prawdę rodzinę sędziowską. Teraz ry- żach, później na coraz większych sta- zaangażowanie tuzy miały wtedy duży autorytet. Podob- walizacja zagubiła aspekty koleżeń- dionach. Średniego wzrostu młodzian wyróżniony nie jak arbitrzy – wspomina Andrzej. stwa. Ale to już grzech powszedni całe- o przyjemnej aparycji i roześmianej twa- wieloma tytułami Był też sędzią asystentem na me- go społeczeństwa. rzy był tam zresztą przez wszystkich mile i odznaczeniami: czach międzypaństwowych i między- A sędziowskie błędy? – przez widziany. Wszystkich – to znaczy zawod- członka narodowych, u boku mistrzów w na- chwilę zastanawia się Andrzej. – Pił- ników, trenerów, szefów klubów i drużyn, honorowego szym fachu: Alojzego Jarguza, Wło- ka jest rzekomo grą błędów. Nie no i kibiców. „Ogórek” (tak przyjaciele mó- PZPN, Złotą dzimierza Karolaka, Mariana Kustonia, omijają więc one również sę- wili do Andrzeja Ogorzewskiego) gwaran- i Diamentową Mariana Środeckiego. dziów. Chodzi tylko o skalę pomyłki, tował zawsze rzetelność, solidność i zde- odznaką PZPN, Kiedy po 14 latach nieprzerwane- o okoliczności podjęcia nieprawidło- cydowanie w podejmowaniu decyzji. tytułem sędziego go sędziowania w pierwszej lidze li- wej decyzji, o wyciągnięcie właściwych Osoba z takimi cechami nie mo- honorowego, mit wiekowy nakazał „zawieszenie bu- wniosków dla eliminowania pomyłek. gła zostać niezauważona przez ów- odznakami: tów i gwizdka na kołku”, praktycz- Tak samo, jak inni starsi koledzy, z re- czesny areopag ludzi sprawują- Zasłużony nie „Ogórek” nie odczuł żadnej prze- zerwą odnoszę się do liczbowego po- cych władzę w naszym środo- dla piłkarstwa rwy. Czekały już na niego rola obser- większania zespołu sędziowskiego. wisku. Tak więc Andrzej niedłu- łódzkiego, watora (pełnił ją na szczeblu central- Wiąże się to dla mnie z pewnym roz- go czekał na szybkie wspinanie się honorową odznaką nym przez 17 lat) oraz odpowiedzialne mywaniem odpowiedzialności. po szczeblach drabiny sędziowskiej. Po miasta Łodzi, funkcje w zarządach Łódzkiego Okrę- „Ogórek” jest więc niezmienny sześciu sezonach znalazł się już w dru- ma również srebrny gu i OKS, a także KS PZPN. Od 1985 w swoim sposobie bycia i rozumowa- giej lidze, a po czterech następnych krzyż zasługi. do 1997 roku przewodniczył sędziom nia. Serdeczny, szczery, rozważny... – w pierwszej. Do najwyższej wtedy W roku 2004 w Łodzi, będąc także wiceprezesem Od 53 lat towarzyszy mu na dobre klasy „zawędrował” niejako z „ostre- był delegatem OZPN. W latach 1987-1994 r. był człon- i złe żona Mirosława (najważniejszą de- go marszu” (czytaj: przyspieszonego na zjazd PZPN, kiem Centralnej Komisji Szkoleniowej, cyzję dla siebie, o małżeństwie, pod- awansu dla utalentowanych arbitrów), w latach 2004-08 od 1993 do 2000 r. przewodniczącym jął wraz... z ukończeniem kursu sę- a dostrzegło go bystre oko byłego wiel- był członkiem CKSz. Miał szczególne predyspozycje dziowskiego!) Dochował się syna, cie- kiego szefa Kolegium Sędziów PZPN, Komisji Rewizyjnej do przybliżania przepisów gry w pił- szy się już dorosłą wnuczką. Pozosta- Stanisława Eksztajna. Łódzki sędzia PZPN. kę nożną, ich właściwej interpretacji. je też wciąż wierny Łodzi (tutaj się uro- prowadził zwykle zawody o dużym cię- I dużo uczynił dla ujednolicenia orze- dził), zajmując w bloku na osiedlu Dą- żarze gatunkowym jak: Górnik – Legia, czeń sędziowskich w całym kraju. browa dwa pokoje z kuchnią. Tam lubi najbardziej przebywać; pogrążyć się w lekturze prasy sportowej, w oglą- Andrzej daniu programów TV, oczywiście naj- Ogorzewski chętniej transmisji z ciekawych me- sędziował czów piłkarskich, śledząc zawsze wszystkim z największą uwagą pracę sędziów. najlepszym – To takie „skrzywienie zawodowe” polskim piłkarzom. – dodaje z charakterystycznym dla sie- W najlepszych bie uśmiechem.
czasach... Jerzy Figas
Miał szczególne predyspozycje do przybliżania” przepisów gry, ich właściwej interpretacji. Dużo uczynił dla ujednolicenia orzeczeń sędziowskich w całym kraju dawnych wspomnień czar dawnych
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 18 | Nr 2 (55) 2013 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 w obiektywie
Daniel Stefański (z lewej) i Szymon Marciniak mieli zaszczyt i przyjemność poprowadzić finał mundialu! W I Mistrzostwach Świata Dzieci z Domów Dziecka na stadionie Legii walczyło kilkanaście reprezentacji narodowych. Było jak na naprawdę wielkiej imprezie: hymny, walka i emocje.
K.Ceran/Nadzieja na Euro (6) Polacy w finale mundialu
1 2
3 4
Twarda walka w finałowym meczu Polska – Holandia. Górą byli Polacy! Udany eksperyment sędziowski: dwóch sędziów głównych. W meczu gwiazd nasi arbitrzy mogli sędziować atakowi marzeń polskiej kadry: Dziekanowski – Olisadebe. Wyjątkowa impreza, to i wywiady wyjątkowe. Wielkie piłkarskie gwiazdy pomagały... sędziować mecze w fazie eliminacyjnej. 5
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (55) 2013 | 19
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 wakacyjne oferty od Orange najlepsze usługi roamingowe
Sony XperiaTM Z
Dzięki najlepszym usługom roamingowym - w Orange możesz swobodnie podróżować, nie zmieniając swoich przyzwyczajeń. Nadal możesz być w kontakcie, z kim chcesz i kiedy chcesz. więcej na www.orange.pl/travel