Noorderkrant, 07 december 2016, pagina 24.

Kaartvan Het Westerkwartier,1791, collectie RHC Groninger Archieven

Hoewel fysiek weer met elkaar verbonden, vielen zij weer onder verschillend regime. Rechtspraak en bestuur van Middag viel onder klooster Aduard, maar Humsterland, Ezinge en Feerwerd werden bestierd door de, inmiddels opgekomen, land-adel.

Samen De reformatie in 1594 bracht daar weer verande- ring in. Kloosters werden opgeheven en hun grond- bezit en ingelijfd bij de Re- Middag- Humsterland: publiek der Nederlanden. Na herstel van de oorlogs- schade komt het gehele gebied in bezit van familie Lewe. De land-adel van het een twee-eenheid? Westerkwartier zwaaide er in de periode van 1600- 1800 de scepter.Maar in de Franse tijd (1795-1813) Door Emmy Wagenaar Hummelinck werd de adel de macht ontnomen. Hun heerschappij kwam in 1811 in handen van gemeenten.

De dorpen van Middag hebben gekozen voor aanslui- Apart ting bij de nieuwe gemeente Westerkwartier.Niet voor Middag werd gemeente Ezinge, Humsterland vormde gemeente Oldehove. Bij de gemeentelijke Hoogeland waar hun huidige gemeente Winsum in op zal herindeling van 1990 zouden Middag (Ezinge) en Humsterland (Oldehove) worden samengevoegd gaan. Middag en Humsterland vormen één geheel zeggen met andere gemeenten in het Westerkwartier,maar Ezinge wilde liever onder Winsum vallen, Oldehove zij. Is dat zo? sloot zich aan bij gemeente Zuidhorn.

Toch weer samen Bij de huidige herindeling willen de dorpen van 20.000 jaar geleden, in de IJstijd, vormde het de situatie drastisch. Verschillende zee-inbraken Middag zich weer losmaken van Winsum en zich kustgebied één geheel. Geleidelijk werd het klimaat volgden elkaar op, waardoor de Lauwerszee als één geheel bij het Westerkwartier aansluiten. milder en begonnen de ijskappen te smelten. De ontstond en Humsterland van het vasteland ‘afbrak’. Middag en Humsterland worden altijd in één adem zeespiegel steeg, het water kroop naderbij. 8.000 Humsterland werd een eiland, door een zijtak van genoemd en zijn, als één van de oudste cultuur jaar geleden bereikte het zeewater het Hunzedal het Reitdiep (Kliefsloot) gescheiden van Middag, dat landschappen van Europa, verbonden door het en 3000 jaar later was het gestegen tot ongeveer 5 een schiereiland werd. predicaat Nationaal Landschap, maar zowel fysiek meter beneden NAP.Denoordelijke uitloper van de als bestuurlijk hebben zij af en toe een eigen leven Hondsrug, die tot Wetsinge -Baflo liep, stak er nog Apart geleid. bovenuit. Rond die tijd kwam daar al menselijke be- Tezelfdertijd vond de kerstening van deze gebie- woning voor.Bij Wetsinge is zelfs aardewerk uit de den plaats, waardoor beide onder het Bisdom van Trechterbekercultuur (3400-2850 vChr.) gevonden. Münster gingen vallen die de kerkelijke gewesten indeelde in proosdijen. Tenwesten van de Kliefsloot In deze rubriek vertelt De Verhalen van Groningen iedere Het landschap werd de proosdij ‘Hummerze’ of Humsterland ge- maand een verhaal uit jouw regio. Het verhaal is geschreven Ondertussen begon de Waddenkust zich te ontwik- vormd en ten oosten ervan werd Middag onder het door een regio-correspondent die in de regio woont. kelen en werd de basis voor de Waddeneilanden bestuur van de proosdij van Baflogebracht. Wiljemeer weten? Heb je suggesties, aanvullingen of wil je je gelegd. De zeespiegel steeg steeds trager,waar- De boeren van de wierden sloegen de handen ineen eigen verhaal met ons delen? door achter de strandwal waaruit de Waddenei- om zich te wapenen tegen de zee en legden in de Mail naar [email protected], landen zouden voortkomen, aan de landzijde een elfde eeuw de eerste dijken rondom Humsterland en kijk op www.deverhalenvangroningen.nl of download uitgestrekt kwelderlandschap ontstond. Bewoners Middag aan. Dit werk werd voortgezet en uitge- gratis De Verhalen van Groningen app. van de zandgronden trokken naar dit gebied voor breid door het Benedictijner klooster dat in 1192 in Deze verhalen komen tot stand in samenwerking met zomerbeweiding van hun vee. Rond 6oo voor Chr. Aduard werd gesticht en tot grote bloei en rijkdom wierpen zij wierden op die, na voldoende opho- kwam. Het grondbezit strekte zich uit van Leegkerk ging, permanente bewoning mogelijk maakten. Het tot Winsum. De kloosterlingen zorgden voor inpolde- leven op de wierden regelde zichzelf. ring en afwatering, de Kliefsloot slibde dicht en Mid- In de vroege Middeleeuwen (ca 800) veranderde dag en Humsterland groeiden weer aan elkaar.

www.deverhalenvangroningen.nl [email protected]