Grensoverschrijdend Onderzoek Naar Luchtverontreiniging Resultaten
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Grensoverschrijdend onderzoek naar luchtverontreiniging Resultaten Coördinerende projectleider: Vlaamse Milieumaatschappij Franse partners: atmo Nord – Pas-de-Calais (Association pour la surveillance et l’évaluation de l’atmosphère en Nord-Pas-de-Calais) DREAL Nord – Pas-de-Calais (Direction Régionale de l’Environnement, de l’Aménagement et du Logement) Contact: Vlaamse Milieumaatschappij / A. Van de Maelestraat 96 / B-9320 Erembodegem / +32 53 72 62 10 www.vmm.be / [email protected] INTERREG doet grenzen vervagen AEROPA In de grensgemeenten Menen (B), Halluin wijze uitgevoerd en geanalyseerd, waardoor (FR) en Bousbecque (FR) werden de de resultaten moeilijk te vergelijken waren. afgelopen jaren herhaaldelijk verhoogde waarden van dioxines en dioxineachtige Daarom hebben de Vlaamse en Franse PCB’s (polychloorbifenylen) gemeten. partners beslist om samen een onderzoek In Menen overschrijden de dioxine- en op te starten naar de bronnen van dioxines PCB-waarden gemeten in deposities en PCB’s in de grensregio Menen-Wervik/ (neervallend stof) regelmatig de Vlaamse Halluin-Bousbecque. Het uiteindelijke doel is drempelwaarde. De gemeten PCB-depositie om de oorsprong van de verontreiniging te in Bousbecque ligt hoger dan het regionale identificeren, in te schatten waar de dioxines gemiddelde in de regio Nord-Pas-de-Calais. en PCB’s in de voedselketen terechtkomen en Bovendien werden er in melk afkomstig uit beleidsmakers en bevolking te informeren. Bousbecque teveel PCB’s gemeten, waardoor De resultaten zouden moeten leiden tot deze ongeschikt was voor consumptie. acties om de luchtkwaliteit en uiteindelijk de volksgezondheid te verbeteren. Ondanks herhaalde metingen langs beide zijden van de grens, konden de bronnen Dit project wordt voor 50% gefinancierd door van de verontreiniging niet overal gevonden het Europees fonds voor Regionale ontwikke- worden. Het onderzoek hierover werd in ling (INTERREG IV France-Wallonie-Vlaander- Vlaanderen en Frankrijk op verschillende en) en voor 50% door de projectpartners. Meetposten Reglementering Het project AEROPA (Association of European Er bestaat geen wettelijke norm voor de Regional Organisations against Pollution depositie van dioxines en PCB’s in de lucht. of the Atmosphere) omvatte maandelijkse Om de impact voor de volksgezondheid te metingen op zes meetposten in Vlaanderen kunnen inschatten, werden de deposities en vijf in Frankrijk van juli 2011 tot en met van dioxines en PCB’s vergeleken met de juli 2012. De stalen werden genomen uit Vlaamse drempelwaarden, die aangeven neervallend stof (deposities) omdat dioxines welke zones in het bijzonder moeten en PCB’s hoofdzakelijk opgenomen worden opgevolgd worden. Deze drempel- via de voeding en weinig via de ademhaling. waarde is 21 picogram TEQ/m².dag, voor de maandgemiddelde depositie in woon- en landbouwzones en geldt voor Situering de som van dioxines en PCB’s. Menen 13 van de Deze drempelwaarde is niet van meetposten toepassing voor deposities gemeten Menen 01 in industriezones, omdat daar geen Menen 10 link is met de voedselketen. Menen 08 België Er bestaat een risico voor de gezondheid indien de bevolking Halluin III zich gedurende een lange periode Menen 05 voornamelijk voedt met producten die afkomstig zijn uit regio’s met Wervik 01 Frankrijk verhoogde dioxine- en/of PCB- deposities of waar de bodem Halluin I verontreinigd is. Bousbecque II Bousbecque I Halluin II Grens Meetpost Rivier Resultaten Tijdens de studie werden verhoogde deposities van dioxines en PCB’s gemeten. De verontreiniging is lokaal en betreft beperkte zones in de gemeenten Menen, Halluin en Bousbecque. Maandstalen boven de drempelwaarde • Menen 10 : 7 stalen (maximum: 65 pg TEQ/m2.dag) • Menen 01 : 2 stalen (maximum : 28 pg TEQ/m2.dag) • Menen 05 : 1 staal (maximum : 23 pg TEQ/m2.dag) • Halluin III : 1 staal (maximum : 30 pg TEQ/m2.dag) • Bousbecque I : 2 stalen (maximum : 47 pg TEQ/m2.dag) • Bousbecque II : 1 staal (maximum : 54 pg TEQ/m2.dag) Op de andere meetposten lag geen enkel maandstaal boven de drempelwaarde. Op de meetpost Menen 08 werden de hoogste waarden gemeten (maximum 365 pg TEQ/m2.dag). Deze meetpost is echter gelegen in een industriezone, waar de drempelwaarde voor deposities niet van toepassing is. Analyse van de resultaten per gemeente Menen Halluin De hoogste dioxine- en PCB-waarden werden In Halluin werden drie meetposten opgesteld. gemeten op de meetposten in de industrie- Op de meest noordelijke meetpost, dicht bij zone en in de nabijgelegen woonzone de Vlaams-Franse industriezone, zijn hoge (op 100 en respectievelijk 400 meter van dioxine- en PCB-waarden gemeten en werd de industriezone). De waarden zakken de Vlaamse drempelwaarde overschreden. echter vlug naarmate de afstand tot de industriezone toeneemt. Op 800 meter De PCB-waarden zijn het hoogst wanneer de van de industrie-zone werden geen hoge wind uit de richting van de industriezone waarden meer gemeten. komt. Het profiel van verontreiniging van de PCB’s komt overeen met dat van de meetpost- De bron van PCB’s is afkomstig uit de Vlaams- en in Menen, wat betekent dat ze dezelfde Franse industriezone. In deze zone bevindt bron hebben. zich een Vlaams-Frans schrootverwerkend bedrijf dat dit soort polluenten uitstoot Er werden ook verhoogde dioxinewaarden als gevolg van haar activiteiten. Dit gemeten wanneer de wind niet vanuit de rich- bedrijf is dus een mogelijke bron van de ting van de industriezone kwam, wat wijst op verontreiniging. andere bronnen. De deposities van de dioxines zijn in het algemeen lager dan die van de PCB’s. De deposities van dioxines zijn minder hoog dan de deposities van PCB’s. De Bousbecque dioxines kunnen van verschillende bron- Op de twee meetposten in Bousbecque zijn nen afkomstig zijn. verhoogde waarden van dioxines en PCB’s vastgesteld, en dit tijdens verschillende Wervik periodes. Het verontreinigingsprofiel in De gemeten waarden in Wervik liggen Bousbecque is verschillend van de profielen veel lager dan op de andere meetposten. in Menen en Halluin. Dit betekent dat de De resultaten van alle stalen blijven verontreiniging in Bousbecque afkomstig is onder de Vlaamse drempelwaarde. van één of meerdere andere bronnen. Conclusies / Aanbevelingen Op verschillende meetposten werd de drempel- toezicht op de gevolgen voor het milieu van deze waarde voor de depositie van dioxines en PCB’s emissies naar de lucht. overschreden. Dit betekent dat het aangewezen is Philippe D’Hondt V.U. Gedurende de twaalf maanden van het onderzoek, om de oorzaak te onderzoeken zodat de deposities werd de verbrandingsoven met energierecuperatie in tot onder deze waarde zakken. Als de deposities jarenlang hoog blijven in de woonzone, kan dit de Halluin niet geïdentificeerd als bron van verontreinig- gezondheid schaden indien de bevolking voedsel ing. De opvolging van de uitstoot door dit bedrijf uit eigen tuin eet. wordt voortgezet. De metingen die in de grensgemeenten uitgevoerd Tijdens het onderzoek konden echter niet alle bron- werden, hebben aangetoond dat er verschillende nen van de verontreiniging geïdentificeerd worden. bronnen verantwoordelijk zijn voor de verontreinig- In Bousbecque was het niet mogelijk om aan de hand ing door dioxines en PCB’s. Deze verontreiniging van de resultaten de bron aan te duiden. In deze is lokaal; de deposities zijn het hoogst in beperkte regio, waar veel melkveebedrijven gevestigd zijn, delen van Menen, Halluin en Bousbecque. werden in het verleden al besmettingen van de melk Het schrootverwerkend bedrijf dat zich in de Vlaams- vastgesteld. Daarom zal er een specifiek actieplan Franse industriezone bevindt, werd geïdentificeerd opgesteld worden om verder onderzoek uit te voeren. als mogelijke bron van PCB’s in Menen en Halluin. In Vlaanderen werden reeds maatregelen opgelegd aan De VMM zal in 2013 samen met het departement dit bedrijf om de verspreiding van stof met PCB’s te Leefmilieu Natuur en Energie en het Agentschap beperken. Hoewel dit bedrijf reeds heel wat inspan- voor Zorg en Gezondheid een studie opstarten ningen leverde, moet de verdere uitvoering van de om de kwaliteit van scharreleieren in deze Vlaamse opgelegde maatregelen ook in de toekomst goed grensregio te onderzoeken. Hiermee kunnen we het opgevolgd worden. gehalte verontreinigende stoffen in lokale scharrelei- eren bepalen. In Frankrijk legt een verordening van de prefectuur het bedrijf een technisch-economische studie op Het toezicht op het verbod van de verbranding ter beperking van de emissie van stofdeeltjes (die van (groen)afval in open lucht zal eveneens dienen PCB’s kunnen bevatten), en voor het uitvoeren van geïntensifieerd te worden. Het volledige studierapport is beschikbaar op de websites van de projectpartners: Vlaamse versie: www.vmm.be/pub/aeropa-eindrapport Franse versie: www.atmo-npdc.fr – Rubrique Publications/Médiathèque Partners: Coördinerende projectleider: Vlaamse Milieumaatschappij Franse partners: atmo Nord – Pas-de-Calais (Association pour la surveillance et l’évaluation de l’atmosphère en Nord-Pas-de-Calais) DREAL Nord – Pas-de-Calais (Direction Régionale de l’Environnement, de l’Aménagement et du Logement) Contact: Vlaamse Milieumaatschappij / A. Van de Maelestraat 96 / B-9320 Erembodegem / +32 53 72 62 10 www.vmm.be / [email protected] .