Bwrlwm Beicio Gyda Connaire

Home , Meic Stevens, Priodas Pum Mil, Stereophonics, Super Furry Animals, Welsh Language Music Day

Chwefror 2020

Cylchgrawn gwych i ddysgwyr Cymraeg!

Bwrlwm Beicio gyda Connaire

Gweithlen hwyliog!

#DyddMiwsigCymru!

Dysga a mwynha defnyddio’r Gymraeg gyda help criw

Cylchgronau yr Urdd @cylchgronaurdd @cylchgronau_urdd Geirfa: hufen iâ - ice cream Mis Chwefror hapus i chi a doubt dyddiadur - diary teledu - tv awyr agored - outdoors ddarllenwyr IAW! Mae dau grawnfwyd - cereal anhygoel - incredible siwgr - sugar yn ddiweddarach - later on nawr ac yn y man - now and berson ifanc o Ysgol Gyfun ar y cyfan - on the whole y lolfa - the living room again Trefynwy wedi ysgrifennu ysblennydd - splendid amser egwyl - break time cysgu - to sleep blaenwr - forward (rugby dyddiaduron yn trafod eu ffrwythau - fruit mefus - strawberry ysgytlaeth - milkshake ieithoedd - languages position) hwythnosau. Hefyd, mae adio a lluosi - add and a bod yn onest - to be honest fodd bynnag - however pobl ifanc o Ysgol Uwchradd multiply a dweud y gwir - to tell the ar y llaw arall - on the other Caerdydd wedi mynegi eu cerddoriaeth - music truth hand digrif - funny tywysogion - princes coginio - cooking barn am eu hoff bethau a oren - orange tŵr - tower rhaglenni. sur - sour beth bynnag - whatever anghytuno - to disagree dychrynllyd - frightful pos - puzzle soffistigedig - sophisticated Beth wyt ti’n gwneud yn blasus - tasty straeon - stories gwastraff amser - a waste of ystod yr wythnos? Beth yw dy ardderchog - excellent llawn dychymyg - full of time uwd - porridge imagination anghredadwy - unbelievable farn di am raglenni Cymraeg? mêl - honey arlunio - to draw enillon ni - we won brechdan - sandwich operâu sebon - soap operas Anfona lythyr atom ni at cyw iâr - chicken yn enwedig - especially natur - nature [email protected] ymolchais - I washed cig moch - bacon actio - acting ymlaciol - relaxing cur pen - headache i ddweud y gwir - to tell the cinio rhost - roast dinner diodydd pefriog - fizzy drinks truth llysiau - vegetables yn gynnar - early cig - meat heb os nac oni bai - without fodd bynnag - however

Annwyl Iaw, hefyd. Mae’n ddychrynllyd. Bwytais i ginio; salad a phorc. Yfais Carter ydw i ac rydw i’n 13 oed o Fforest y Ddena, Sir i lemonêd, roedd e’n flasus. Wedyn, bwytais i gwci siocled Gaerloyw. Rydw i’n mynd i Ysgol Gyfun Trefynwy. Dyma fy gyda fy mam. Mwynheuodd mam y cwci achos mae hi’n hoffi nyddiadur i yn ystod y penwythnos. siocled. Gwylion ni ffilm ‘The Joker’. Roedd e’n ardderchog a Fore Llun codais i a bwytais i dost gyda fy mam. Bwytais i diddorol. grawn fwyd gyda siwgr. Wedyn, ymolchais i a cherddais i’r Fore Sul, codais i a bwytais i uwd gyda mêl. Roedd e’n flasus. ysgol. Yn gyntaf, ces i Gymraeg gyda Mr Snelgrove. Roedd e’n Wedyn, yfais i laeth gyda fy Mam. Yna, es i i’r rygbi gyda fy hwyl. A bod yn onest, rydw i’n hoffi Cymraeg achos rydw i’n nhad. Chwaraeais i gyda Travis, Herbie ac Owain. Enillon ni! hoffi dysgu ieithoedd. Nesaf, ces i Sbaeneg gyda Mrs Grenyer. Deuddeg i wyth. Rydw i’n mwynhau rygbi achos rydw i’n hoffi Ar y cyfan, rydw i’n dwli ar Saesneg achos rydw i’n hoffi chwaraeon. Wedyn bwytais i gyw iâr gyda ffrindiau. Roedd e’n ysgrifennu. Roedd e’n ddiddorol. Am amser egwyl bwytais i flasus iawn. Yfais i ac Owain ddŵr ond yfodd Herbie a Travis ffrwythau gyda Jayden. Yfon ni ddŵr ond mae’n well gyda fi Lucozade oren. Yn ddiweddarach, ymolchais i a darllenais i ysgytlaeth. Nesaf, ces i fathemateg. A dweud y gwir rydw i’n lyfr. Roedd e’n ymlaciol. Wedyn, bwytais i ginio rhost gyda fy casáu mathemateg. Gwnes i adio a lluosi. Roedd e’n ddiflas Mam, fy Nhad ac Eliza. Rydw i’n hoffi cinio rhost achos rydw dros ben. Yn olaf, ces i wers cerddoriaeth gyda Mr Duffil. i’n mwynhau llysiau a chig. Ar ôl hynny, bwyton ni hufen iâ ac Rydw i’n hoffi cerddoriaeth gyda George ac Evan achos maen roedd e’n anhygoel. Yn ddiweddarach, gwylion ni’r teledu yn y nhw’n ddigrif. Canon ni’r piano ac roedd e’n ardderchog. Ar lolfa. Wedyn, gorffennais i fy llyfr ac es i i gysgu. ôl ysgol, teithiais i ar y bws. Es i adref ac yfais i ddŵr, bwytais Hwyl, i oren hefyd. Doeddwn i ddim yn hoffi yr oren achos roedd Carter e’n sur. Gwyliais i’r teledu. Rydw i’n mwynhau ‘Brooklyn 99’ achos rydw i’n hoffi comedi. Rydw i’n hoffi ‘Sleepaway Camp’

Annwyl Iaw, achos mae e fel pos. e’n flasus achos roedd e’n fwyd cartref. Cysgais i am naw o’r gloch ar ôl darllen Imogen ydw i. Rydw i’n 13 oed ac yn byw Amser egwyl, bwytais i afal. Roedd e’n ‘The Maze Runner’. Fy hoff lyfr ydy’r yn Nhryleg, Sir Fynwy. Dyma beth wnes i flasus! Rydw i’n hoffi afalau, ond mae ‘Maze Runner’! Darllenais i ‘Divergent’, yn ystod yr wythnos. mefus yn brafiach! Rydw i’n dwli ar ond doedd e ddim yn lyfr da! Dydd Gwener, cysgais i tan hanner awr fefus! Dydd Sadwrn, cysgais i tan hanner wedi chwech a bwytais i frecwast am Nesaf, es i i wers tri am hanner awr awr wedi naw a gwyliais i’r teledu. saith o’r gloch. Bwytais i dost a jam wedi un ar ddeg, sef Saesneg. Rydw i’n Gwyliais i ‘F.R.I.E.N.D.S’. Rydw i’n dwli mefus. Roedd e’n flasus. Rydw i’n dwli ar casáu Saesneg. Roedd hi’n wers ddiflas. ar ‘F.R.I.E.N.D.S’ achos mae’n ddoniol. dost a jam mefus achos fy hoff fwyd ydy Beth bynnag, ysgrifennon ni straeon. Bwytais i wyau. Roedd e’n flasus achos mefus. Gwisgais i a cherddais i i’r ysgol. Roedd hi’n wych achos rydw i’n llawn bwytais i gig moch gyda fy wyau. Rydw Cerddais i gyda fy ffrind o’r enw Jessica. dychymyg! Es i i wers pedwar am hanner i’n dwli ar gig moch! Es i i’r pwll nofio Cerddon ni’n gyflym iawn! Mae Jessica awr wedi deuddeg, sef celf. Rydw i’n gyda fy ffrindiau o’r enw Tilly a Freya. yn hoffi cerdded achos mae’n ddiddorol. dwli ar gelf achos fy hobi ydy arlunio. Nesaf, amser cinio bwytais i frechdan ac Nofion ni yn y pwll nofio am un ar ddeg Es i i’r ysgol am hanner awr wedi wyth. o’r gloch. Cawson ni amser gwych! Yno, Yn gyntaf, es i i’r wers gyntaf, sef hanes, yfais i ddŵr. Bwytais i gyda fy ffrind o’r enw Tilly. Bwytodd Tilly frechdan hefyd, gwnaeth fy ffrindiau fisgedi, wnes i ddim gyda fy ffrind o’r enw Freya. Mae Freya bisgedi achos ces i gur pen. Bwyton ni yn dwli ar hanes. Rydw i’n dwli ar hanes ond yfodd hi pop. Mae Tilly yn dwli ar pop achos mae Tilly yn hoffi diodydd frechdan, ac yfais i pop. Doedd e ddim achos, a dweud y gwir, rydw i’n dda yn yn flasus, doedd hi ddim yn neis! Yfodd gwneud e! Dysgon ni am y tywysogion llawn siwgr. Es i i wers pump am ddau o’r gloch, sef Cymraeg gyda fy ffrind o’r Tilly pop hefyd, ond yfodd Freya ddŵr yn y tŵr. Roedd hi’n hwyl achos rydw i’n achos dydy hi ddim yn hoffi diodydd dwli dysgu am bynciau newydd. enw Flora. Rydw i’n hoffi Cymraeg achos rydw i’n dwli ar ddysgu ieithoedd, yn pefriog. Aeth Freya a Tilly adref. Ches i Yn ail, es i i wers dau am ddeg o’r gloch, enwedig Cymraeg! ddim cinio achos doeddwn i ddim eisiau sef mathemateg. Dysgon ni am algebra. bwyd. Es i i’r gwely yn gynnar. Roeddwn Roedd e’n anodd. Cerddais i adref gyda fy ffrind o’r i wedi blino. enw Chloe. Gwnes i waith cartref Beth bynnag, rydw i’n hoffi algebra mathemateg. Roedd e’n anodd! Hwyl, Yn olaf, bwytais i ginio rhost. Roedd Imogen 2 Annwyl Iaw!, Annwyl IAW: Will ydw i. Dwi’n mynd i Ysgol Annwyl IAW, Anya ydw i ac dw i’n un deg tri oed. Uwchradd Caerdydd, felly, dw i’n byw Dw i’n mwynhau gwylio rhaglenni natur Maddie ydw i. Dw i’n un deg pedwar yng Nghyncoed. Dw i’n un deg tri oed. achos maen nhw’n hynod o ddiddorol, oed. Dw i’n byw yn Nghaerdydd gyda Heb os nac oni bai, fy hoff bwnc ydy ond ar y llaw arall dw i’n meddwl fy nheulu, fy Mam o’r enw Sue a fy chwaraeon oherwydd dw i wrth fy bod rhaglenni plant yn ddiddorol Nhad o’r enw Jonathan. Maen nhw’n modd gyda’r awyr agored. I ddweud y hefyd. Wyt ti’n cytuno? Yr wythnos hoffi darllen a gwylio chwaraeon. gwir, (fel fy ffrindiau) fy hoff chwaraeon ddiwethaf gwyliais i ‘Peppa Pig’ gyda Fodd bynnag, dydy fy Mam ddim yn ydy pêl-droed achos mae’n hwyl. Nawr fy Mam. Yn fy marn i mae ‘Peppa Pig’ mwynhau gwylio golff ond mae fy Nhad ac yn y man, bydda i’n chwarae rygbi yn ddoniol iawn a chyffrous. Mae fy yn caru gwylio golff achos mae e’n gyda thîm yr ysgol. Fel arfer, dwi’n ffrindiau Alex a Nikki yn anghytuno meddwl bod golff yn ddiddorol. Dw i’n chwarae blaenwr. Dw i’n meddwl mai gyda fi. Mae Alex yn dweud bod ‘Peppa anghytuno! Yn fy marn i mae’n golff yn chwaraeon ydy’r pwnc gorau (wrth Pig’ yn blentynnaidd! Yn ôl fy mam, wastraff amser! Dw i’n dwli ar chwarae gwrs!) mae ‘Peppa Pig’ yn ciwt hefyd. Fodd rygbi gyda fy ffrindiau. Wedi dweud Hwyl Iaw! bynnag, mae’n gas gyda fi ‘Dr. Who’ hynny, dw i wrth fy modd gyda chwarae Will achos mae’n ofnadwy ond mae ‘Dr. pêl rwyd hefyd. Yn fy marn i, pêl rwyd Who’ yn ddiddorol weithiau achos ydy’r gorau! mae’n wahanol. Mae fy nhad yn dwli Hwyl, ar wylio ‘Dr. Who’. Hoffwn i wylio mwy Maddie o raglenni coginio achos maen nhw’n anghredadwy! Hwyl fawr, Anya

Shwmae, Anna ydw i, dw i’n un deg tri oed. Dw i’n mynd i Ysgol Uwchradd Caerdydd. Shwmae, Fy hoff raglen i ydy [I’m a Celebrity Get Hibah ydw i. Dw i’n mynd i Ysgol Me Out of Here[ achos dw i’n mwynhau Uwchradd Caerdydd a fy ffrind rhaglenni comedi. Ond mae Ahoi yn gorau ydy Anna. Eleni, dw i’n astudio well na rhaglenni comedi yn ôl Hibah Cymraeg, daearyddiaeth a Ffrangeg. (fy ffrind) achos mae hi’n dwli ar wylio Yn fy marn i, dydy bioleg ddim cystal â raglenni plant yn y bore. Dw i ddim yn Annwyl IAW; Ffrangeg. Fy hoff bwnc i ydy Saesneg mwynhau mathemateg ond yn fy marn Alexandra ydw i ac dw i’n byw yn achos dw i’n hoff o ddarllen. Hoffwn i mae Cymraeg yn ysblennydd achos Nghaerdydd. Rydw i’n un deg pedwar i ddarllen ‘Throne of Glass’ blwyddyn dw i’n hoff iawn o fy athrawes o’r enw oed ac dw i’n mynd i Ysgol Uwchradd nesaf. Ym marn Anna, mae darllen yn Mrs Evans! Wyt ti mwynhau’r ysgol? Caerdydd. Fy hoff raglen i ydy ofnadwy ond weithiau mae hi’n hoffi ‘Masterchef’ achos mae’n ddiddorol Hwyl Iaw! gwylio’r teledu. Hoffet ti ddarllen mwy ac anhygoel. Ond mae Friends yn llai Anna yn y dyfodol? diddorol na ‘Masterchef’ achos mae’n gaethiwus ac yn anghredadwy. Yn marn Hwyl, Mam, mae hi’n meddwl bod ‘Friends’ Hibah yn ofnadwy ac yn ddiflas. Wyt ti’n hoffi gwylio Friends? Fel Anya, fy nghas raglen i ydy ‘Peppa Pig’ achos mae hi’n blentynnaidd. Fodd bynnag, yn ôl Nikki, mae ‘Peppa Pig’ yn wych a chyffrous. Dw i’n anghytuno’n llwyr! Bydda i’n gwylio ‘Eastenders’ gyda fy Mam achos Shwmae, Annwyl IAW, mae’n gyffrous a soffistigedig. Dydy hi Edie ydw i. Fy hoff raglen i ydy ‘Gwaith/ Yash ydw i a rydw i’n dair ar ddeg. ddim yn mwynhau gwylio ‘Eastenders’ Cartref’ ond, a bod yn onest, dw i Dw i’n byw Nghaerdydd gyda fy achos mae’n wastraff amser, ond heb ddim yn mwynhau gwylio rhaglenni Nhad, Mam a fy mrawd. Dw i’n mynd os nac oni bai mae fy Mam yn dwli chwaraeon. Dw i’n dwli ar ‘Gwaith/ i Ysgol Uwchradd Caerdydd gyda fy ar ‘04 Wal’ achos mae hi’n credu ei Cartref’ oherwydd mae’n realistig ffrindiau Monty a Siva. Yn fy marn, dw fod yn arbennig. Mae rhaglenni natur a difyr. Gwyliais i Gwaith/Cartref yr i’n mwynhau gwylio bron pob math o ar y teledu bob bore. Dw i’n gwylio wythnos ddiwethaf. Heb os nac oni raglenni teledu. Fodd bynnag, heb os rhaglenni natur am hanner awr wedi bai, roedd yr actio yn arbennig. Mae fy nac oni bai dw i’n caru gwylio rhaglenni saith. Hoffwn i wylio ‘The Next Step’ chwaer yn caru gwylio sianel S4C ond comedi oherwydd maen nhw’n ddoniol pob bore oherwydd rydw i’n dwli ar doedd fy chwaer ddim wedi mwynhau a difyr. Ar y cyfan, dw i’n edmygu ddawnsio a chystadlu. ‘Gwaith/Cartref’. Ei hoff raglen ydy Homer Simpson o ‘The Simpsons’ achos Hwyl fawr, ‘Priodas Pum Mil’. I ddweud y gwir, mae’n ddoniol iawn. Dw i’n gwylio Alexandra hoffwn i wylio Pobol y Cwm oherwydd ‘The Simpsons’ bob nos wener gyda fy dw i'n dwli ar operâu sebon. Maen mrawd. nhw'n gyffrous. Hwyl fawr, Hwyl! Yash Edie GWEITHLEN

7 Chwefror 2020 - #DyddMiwsigCymru - diwrnod pwysig, llawn hwyl!

Bwriad (intention) #DyddMiwsigCymru bob blwyddyn ydy helpu pobl ddod o hyd i (find) fiwsig maen nhw’n ei fwynhau ac mae’r cyfan (the whole lot) yn yr iaith Gymraeg. Dim ots pa fath o fiwsig rydych chi’n ei fwynhau – indie, rock, punk, funk, electronica, hip-hop … mae dewis anhygoel (unbelievable choice) o gerddoriaeth yn yr iaith Gymraeg. Dilynwch y linc: gov.wales/Welsh-language-music-day ac yna dewiswch yr opsiwn ‘Cymraeg’ ar ben y dudalen.

Ydych chi wedi bod yn rhan o’r paratoi?

Ydych chi’n rhan o’r hwyl a’r dathlu?

Ydw, wir! Nac ydw, yn anffodus!

SUT? Beth ydych chi wedi gwneud?

• defnyddio’r hashnod #DyddMiwsigCymru • dilyn ar Trydar (Twitter) neu Facebook • trefnu gig neu barti yn yr ysgol/coleg • gwrando ar y rhestrau chwarae ar Spotify • rhannu y dudalen gov.wales/Welsh-language-music-day gyda ffrindiau

4 TASG 1

Yn sicr, mae Jacob, disgybl blwyddyn 10 mewn ysgol yn y gogledd-ddwyrain, wedi bod yn rhan o’r paratoi a’r dathlu. DARLLENWCH y blog mae Jacob wedi ysgrifennu am #DyddMiwsigCymru ac yna atebwch y cwestiynau sy’n dilyn.

TEITL Y BLOG: #DyddMiwsigCymru - 07 Chwefror 2020

Dydd Gwener, 07 Chwefror - diwrnod pwysig a diddorol ar y calendr a bydd pob person cŵl sy’n mwynhau miwsig o unrhyw fath yn gwybod pam - #DyddMiwsigCymru, wrth gwrs. Roedd y paratoi yn hwyl ac yn hawdd. Really? Wel, oedd actually. Dw i’n hoff iawn o Spotify ac roedd rhestrau chwarae anhygoel ar Spotify ac roedd llawer o wybodaeth ar Trydar a Facebook. Hefyd, roedd trefnu gig yn yr ysgol yn hwyl ac roedd llawer o syniadau da ar y dudalen wê. Dw i’n ffan mawr o fandiau indie roc ond mae fy ffrindiau yn gwrando ar punk a funk yn aml. Mae rhai o’r merched yn hoffi hip-hop. Candelas (band indie-roc o ardal Y Bala) a Cowbois Rhos Botwnnog (band o ardal Pwllheli) ydy fy hoff fandiau, ond eleni dw i wedi bod yn gwrando ar y band Gwilym.

Band pop-roc ysgafn ydy GWILYM. Mae pedwar aelod yn y band – Ifan, Llyr, Llew a Rhys. Cafodd y band ei ffurfio yn 2017. GWILYM oedd prif enillydd Gwobrau’r Selar yn 2019. Enillodd y band 5 gwobr i gyd - fideo cerddoriaeth gorau (fideo’r gân Cwîn), gwaith celf gorau (am yr albwm Sugno Gola), cân orau (Catalunya), record hir orau (Sugno Gola) a band gorau. Ffantastig – neu be’? Cofiwch wrando!! Dyma nhw ar glawr cylchgrawn Y SELAR mis Awst 2019. Os ydych chi’n hoffi Spotify dilynwch y linc: gov.wales/Welsh-language-music- day a dewiswch yr optiwn ‘Cymraeg’ ar ben y dudalen.

Roedd gwrando a rhannu fy marn am y bandiau gyda ffrindiau yn wych. Rydyn ni wedi ffeindio llawer o fandiau amazing fel Trials of Cato (o ardal Wrecsam), Y Stereophonics, Yr Ods, Al Lewis a lot, lot mwy...! Yn anffodus, doedd gwaith cartref ac adolygu ddim ar yr agenda ar #DyddMiwsigCymru – sori Mam a Dad a sori athrawon.

1 Sut mae Jacob yn disgrifio Dydd Gwener 07 Chwefror 2020? 2 Pa fath o berson fydd yn gwybod pam mae o’n dweud hyn? 3 Pam roedd ymuno yn y paratoi yn hawdd (easy)? 4 Ydy dewis Jacob yn debyg neu’n wahanol i’w ffrindiau? Sut? 5 Beth sy’n profi (prove) bod Gwilym yn fand anhygoel o dda? 6 Pam roedd rhaid i Jacob ymddiheuro (apologise) i’w rieni a’i athrawon? 7 Ydych chi’n cytuno neu’n anghytuno gyda dewis Jacob o fiwsig? 8 YSGRIFENNWCH 4 brawddeg yn ymateb i BLOG Jacob. e.e. Oeddech chi’n rhan o’r hwyl a’r paratoi ar gyfer #DyddMiwsigCymru ar y 7fed o Chwefror 2020? / Beth ydy eich barn chi am Spotify? /Ydych chi wedi clywed am Candelas, Gwilym, Cowbois Rhos Botwnnog a.y.y.b.? / Ydych chi’n meddwl bod llwyddiant (success) y band Gwilym yn anhygoel? / Fyddwch chi’n chwilio am fandiau o Gymru ar Spotify yn y dyfodol? a.y.y.b.

5 Roedd y gêm ‘Top Trumps’ yn boblogaidd iawn yn y saithdegau. #DyddMusicCymru Mwy o hwyl Dyma fersiwn arall o’r gêm i ddathlu #DyddMiwsigCymru. Mae’r gêm ‘Trymps Miwsig Cymru’ yn cynnwys tri deg cerdyn sy’n defnyddio gwaith celf gwreiddiol o’r artistiaid sy wedi bod yn rhan o’r sîn pop Cymraeg dros y blynyddoedd. Mae rhai artistiaid wedi cael gyrfa hir. e.e. Dafydd Iwan, Meic Stevens, Heather Jones, Geraint Jarman a’r Super Furry Animals. Mae bandiau fel Edward H Dafis, Catatonia, Big Leaves, Y Cyrff ac Yws Gwynedd wedi bod yn rhan o’r sîn pop ers dros dau ddeg pum mlynedd. Hefyd, wrth gwrs, mae bandiau sy wedi ymddangos ar y sîn yn y pymtheg mlynedd diwethaf – bandiau fel Candelas, Diffiniad, Mellt, Mega ac Adwaith – heb sôn am Trials of Cato, Alffa a Gwilym. Trials of Cato Mae’r rhan fwyaf o bobl yn gwybod sut i chwarae ‘Top Trumps’ ond hefyd mae’n bosibl cael y rheolau ar y wê.

Y newyddion ar Trydar ym mis Ionawr: Mae Dafydd Iwan wedi cyrraedd RHIF 1 siart iTunes gyda Dua Lupa ar RHIF 4 a Stormzy ar RHIF 5. Anhygoel! Y gân? YMA O HYD, wrth gwrs. Dafydd Iwan Ewch ar Spotify neu YouTube i wrando ar y gân.

TASG 2 – GWAITH PÂR

Gyda phartner DARLLENWCH y darn uchod ‘Mwy o hwyl #DyddMiwsigCymru’ eto ac yna chwiliwch am y gair/geiriau Cymraeg am y geiriau Saesneg yn y tabl.

Y gair/geiriau Saesneg Y gair/geiriau Cymraeg o’r darn darllen part of have appeared most people 1970s original art work 15 years popular rules to celebrate for over long career to include

6 TASG 3 – GWAITH GRŴP Chwarae gêm Trymps Miwsig Cymru. Mae nifer o ysgolion wedi derbyn pecyn Trymps Miwsig Cymru ond mae modd prynu set ar y wê NEU beth am greu pecyn trymps eich hun? Syniad diddorol iawn a llawn hwyl.

Dyma sut mae’r cardiau TRYMPS • Fi sy’n mynd gyntaf. MIWSIG CYMRU yn edrych • Josh sy’n mynd gyntaf. Iaith i chwarae’r gêm • Pwy sy’n mynd gyntaf tro ‘ma? • Pa fand/artist sy gen ti? • Mae gen i … • Dw i am ddewis categori ‘Dylanwad’. • Ar fy ngherdyn mae gan Geraint Jarman sgôr o bumdeg chwech ar gyfer ‘Dylanwad’. • Dauddeg chwech sy gan Candelas. • Geraint Jarman sy’n ennill y rownd yna. • Fi sy’n dewis y categori nesaf. • Sawl albwm sy gan Candelas? • Dim ond tri albwm sy gan Candelas ond maen nhw’n fand eitha newydd. • Y gân ‘Llwytha’r Gwn’ sy ar gerdyn Candelas. Ydych chi’n gallu meddwl am fwy o iaith Beth am wrando ar YouTube neu Spotify? fydd yn help i chwarae’r gêm? • Pa gân sy ar dy gerdyn di/ eich cardiau chi?

TASG 4 – Adolygu sut i ysgrifennu BLOG (i) DARLLENWCH Blog Jacob (TASG 1) unwaith eto. (ii) Trafodwch iaith a chynnwys Blog Jacob yn y dosbarth gyda’ch athro (iii) Gwnewch yn siwr eich bod yn gwybod sut i ysgrifennu Blog. e.e. - person 1af y ferf (i / ni) - amser gorffennol (Gwelais i / Es i / Bwyton ni) - amser amherffaith Roedd hi’n braf/2 o’r gloch /ddydd Gwener - brawddegau byr, syml - heb ferf (without a verb) weithiau - idiomau/ebychiadau (bobol bach, nefi blŵ) - cwestiynau rhethregol (rhetorical) - iaith mynegi barn - rhesymau i gefnogi (support) barn - ansoddeiriau i ddisgrifio - geiriau sy’n dweud pryd e.e. yn y bore, ddoe, ar ôl cinio, cyn swper, ar y diwrnod olaf etc.

TASG 5 – YSGRIFENNU BLOG Defnyddiwch Blog Jacob a’r nodiadau ar sut i ysgrifennu BLOG i’ch helpu.

YSGRIFENNWCH eich blog eich hun yn disgrifio gig, cyngerdd pop, rhaglen miwsig ar y teledu, drama gerdd neu ddigwyddiad cerddorol (musical) o’ch dewis chi. DARLLENWCH eich gwaith (ar ôl ei farcio) i weddill y grŵp 7 Bwrlwm Beicio Taith Connaire ar ei feic yn Ne Dilyna daith Connaire ar Instagram: America. @wheel_good_times

Helo, Connaire Cann ydw i. Dw i o Flaenau Ffestiniog. Dw i’n gweithio fel hyfforddwr awyr agored yng ngogledd Cymru ac dw i’n adnewyddu tai yn fy amser rhydd pan dw i adref. Dw i wedi gweithio gyda sawl cwmni awyr agored yng Nghymru ond dw i’n ffyddlon i’r Urdd ar ôl cael y cymorth, yr hyfforddiant a dysgu sgiliau awyr agored gyda nhw pan oeddwn i’n ifanc. Dw i wedi gweithio gyda’r Urdd yn llawrydd (freelance) ers 4 neu 5 mlynedd. Dw i’n hoffi dringo mynyddoedd, beicio, “tincro” yn y garej a mynd i’r dafarn lleol gyda ffrindiau da.

/ Pam wnaethoch chi benderfynu gwneud y / Am faint ydych chi’n teithio? Disgrifia’r 1daith? 3llwybr (route). Dw i’n bwriadu teithio am tua 6 mis. Byddaf yn Mae De America wedi bod ar fy meddwl i ers teithio o Lima, ar draws y mynyddoedd Andes i blynyddoedd. Mae yna rywbeth am y bobl, Cusco. Yna i Folivia, anialwch Atacama, croesi yr iaith, yr hanes a'r tirwedd. Yn ystod mis Salar de Uyuni, sef “salt flats” mwya’r byd. Yna Gorffennaf ac Awst, teithiais i o amgylch Gwlad i mewn i’r Ariannin, i lawr i Mendoza, croesi’r yr Iâ a’r Ynysoedd Faroe. Ar ôl sylweddoli pa Andes eto a theithio i lawr i waelod Chile i mewn mor hawdd ydy hi i feicio o amgylch y wlad, i Batagonia. Dw i’n gorffen yn Ushuaia. penderfynais drio gwneud rhywbeth mwy anoddach. Penderfynais gwneud taith drwy Dde / Beth yw eich bwriad a’ch cynlluniau ar hyd y daith? America o brifddinas Periw, sef Lima i Ushuaia 4 Fy mwriad yw: yn yr Ariannin. Mae hi’n aeaf gyda ni yng • croesi'r Peru divide (llwybr beicio mynydd Nghymru, ond gan fod De America yn Hemisffer 350 milltir dros yr Andes yn cynnwys llawer o y De, mae tywydd gwell adeg yma yno. Felly, fylchau dros 4500m) es i amdani gyda dim ond 3 wythnos o drefnu. • dysgu Sbaeneg ... wel trio! Gadawais Cymru ar y 26ain o Dachwedd 2019. • dysgu am hanes yr ardaloedd ac am hanes / Sut wnaethoch chi drefnu a pharatoi am yr 'Incas' ym Mheriw. 2y daith? • croesi anialwch yr Atacama Y peth cyntaf oedd dewis yr ardaloedd a’r • croesi gwastadoedd halen Salar de Uyuni llefydd roeddwn i eisiau gweld. Roedd Patagonia • dringo Aconcagua gyda Rhys (Swyddog ar dop y rhestr ond roedd yn rhy ddrud i hedfan Awyr Agored o’r Urdd) os ydw i’n gallu i Santiago yn Chile. Felly, penderfynais hedfan cyrraedd Mendoza mewn pryd i Lima yn lle a gweld Periw a Bolivia hefyd. O • Cerdded a dringo yr fewn 3 wythnos wnes i archebu tocyn awyren un ardaloedd ffordd a chynllunio drafft cyntaf o’m llwybr i ar y mynyddig ym daith. Doedd dim angen fisas arna i, felly roedd Mhatagonia hynny’n hawdd. Penderfynais i adael fy meic yng • cwrdd â Nghymru ym Mlaenau Ffestiniog a phrynu beic chymunedau ail-law yn Lima. Yn lwcus, o fewn dau ddiwrnod Cymraeg yn prynais i feic gan foi o Ganada am tua £100. Ne’r Ariannin. Geraint ydy enw’r beic.

8 / Ydych chi wedi gwneud rhywbeth fel hyn 5o’r blaen? / Pa gyngor ydych chi’n rhoi i bobl ifanc Fe wnes i deithio ar feic o amgylch Iwerddon 8anturus sydd eisiau trefnu trip tebyg? gydag Iwan Williams, aelod arall o’r Urdd, Dechreua gyda thaith bach o amgylch Cymru yn Yn 2019, gwnes i deithio o amgylch Gwlad yr Iâ a’r gyntaf. Mae angen dod i adnabod eich sgiliau a Ynysoedd Faroe. pha offer i gario ar feic (hawdd cario gormod). Dw i hefyd wedi teithio ar feic modur o amgylch Does dim angen poeni am gael yr offer perffaith Ewrop. neu ddrud. Os wyt ti’n hyblyg ac yn gallu trwsio Gwnes i’r Rali Mongol (Mongolia) gyda Steven beic, cysgu unrhyw le a byw mewn dillad budr am Price ac Iwan Williams o Flaenau Ffestiniog. wythnos - cer amdani! Gyrron ni gar Nissan Micra i Siberia yna trwy Asia, Paid â bod ofn gofyn am help. Mae pobl y byd yn Sgandinafia, Kazakstan a Rwsia. (Chwiliwch ar fwy na hapus i helpu ac mae o’n siawns i ddod i Youtube - Hogia llechen las) nabod pobl leol a’r ffordd maen nhw’n byw. Pan ydw i adref dw i’n mwynhau beicio mynydd a dringo yn aml. / Ydych chi’n trefnu taith arall fel hyn yn y 9dyfodol? A bod yn onest, dw i ddim yn hollol siŵr pryd fydd / Beth yw eich hoff ran o’r trip hyd yn hyn? y trip yma’n gorffen. Ar ôl Ushuaia, efallai Seland 6 Newydd. Dw i ddim eisiau brysio adref ar hyn o Mae dau fath o hapusrwydd ar daith fel hyn: bryd. Dw i’n eithaf hyblyg. Cyrraedd top bwlch 5,000m ar ôl 2 diwrnod o frwydro (struggling) i fyny’r allt ond gwybod ar ochr arall y bwlch fod yna ddiwrnod o ostwng i joio. Y math arall yw cyrraedd Cusco ar ôl 3 wythnos ar feic, a byw gyda theulu o Beriw a dysgu Sbaeneg. Roedd e’n hyfryd gallu ymlacio ac ymweld â hen drefi diwylliannol yr Inca.

/ Beth yw’r heriau rydych chi wedi 7wynebu hyd yn hyn? Roeddwn i’n gweld e’n anodd anadlu gyda’r lefelau o ocsigen yn isel dros 4,500m. Mwy nag oeddwn i’n disgwyl. Hefyd, roedd twll yn olwyn cefn Geraint ar bwys Ayucucho. Roedd ceisio siarad gyda’r cymunedau mynyddig yn anodd achos dydyn nhw ddim yn siarad Saesneg o gwbl. Felly, roedd angen i fi ddysgu Sbaeneg.

CYNNW YS AR-LEIN!

Tasg 1 - Gêm geirfa Beth am chwarae gemau ar-lein i ddysgu’r eirfa?

Mae’r linc i’r eirfa yma: quizlet.com/_7ttb39?x=1jqt&i=k7rq1

Tasg 2: Beth am wneud cwis o fap taith Connaire? Labela’r map ar: quizlet.com/_7u7a6n?x=1jqt&i=k7rq1

9 CogUrdd Cawl y Cariadon gan enillydd Cogurdd 2019, Mali Lima Cawl betys, sinsir a chnau coco (digon i 4 person) Fis yma rydw i wedi penderfynu creu cawl i gadw ni’n gynnes ar ôl ysgol. Mae gan y cawl liw gwych a gall cael ei wneud ar gyfer swper Dydd Sant Ffolant i’r teulu. Dw i wedi defnyddio cynnyrch Masnach Deg neu gynnyrch organig . Roedd Bydd yn ofalus wrth dorri’r llysiau!

popeth arall wedi cael ei brynu’n Be careful cutting the vegetables! lleol neu wedi tyfu ar Dull ein fferm. Cynhwysion 1. Torra’r dail oddi ar y cennin ac yna golcha nhw’n 500g o fetys, wedi ei ferwi a’i bilio. dda. Yna, torra’r cennin yn sleisiau tenau. 2 llwy fwrdd o olew olewydd 2. Torra’r seleri yn denau. 2 gennin Pilia’r croen o’r sinsir a’i dorri’n siâp matsys. 2 goesyn (stalk) seleri 3. 30g sinsir ffres (nid yr un wedi 4. Cynhesa’r olew mewn sosban fawr ar wres canolig. sychu) Ffria’r cennin, seleri a’r sinsir am 10 – 15 munud nes 1 litr o sdoc llysiau eu bod wedi meddalu ac yn dechrau carameleiddio. 2 llwy fwrdd o sudd lemwn. 5. Torra’r betys i mewn i ddarnau mawr. (Gwisga 4 llwy fwrdd o laeth cnau coco, ac fenig os dwyt ti ddim eisiau bysedd pinc!) yna ychwanegu mwy i weini. 6. Ychwanega’r betys i’r cennin, yna ychwanega sdoc Dyrnaid bach o ddail llysiau’r llysiau i’r sosban a’i goginio nes iddo ddechrau gwewyr (dill). ferwi. Rho binsied o halen a phupur, yna tro’r CYNNW YS Halen a pupur gwres yn is fel ei fod yn araf ferwi am 5 munud. AR-LEIN! Dyma gwis o’r 7. Tynna’r sosban i ffwrdd o’r gwres a gadael iddo cynhwysion: oeri am 10 munud. 8. Defnyddia hylifydd (liquidiser) i chwisgio’r cynhwysion. 9. Nesaf, ychwanega’r sudd lemwn, llaeth cnau coco, ychydig o halen a pupur a’r mwyafrif o’r llysiau gwewyr. Defnyddia’r hylifydd eto nes bod y gymysgedd yn llyfn. Ewch ar wefan IAW i weld fideo 10. I weini’r cawl, rho lwyaid o laeth cnau coco ac o Mali yn coginio’r rysait! ychydig o lysiau’r gwewyr ar y top. Geirfa lleol – local pilia – peel berwi – to boil cawl – soup tyfu – to grow croen – skin rho – put penderfynu – to decide fferm – farm siâp matsys – shape of matches tro – turn cadw ni’n gynnes – to keep us berwi – to boil cynhesa – warm yn is – lower warm pilio – to peel sosban – saucepan araf ferwi – to simmer lliw – colour llwy fwrdd – table spoon gwres canolig – medium heat tynna – to take gwych – great coesyn – stalk ffria – fry oeri – to cool swper – supper ffres – fresh nes - until defnyddia – use Dydd Sant Ffolant – St Valentine’s wedi’i sychu – dried meddalu – to soften hylifydd – liquidiser Day dyrnaid bach – small handful dechrau carameleiddio – starting chwisgio – to whisk cynnyrch Masnach Deg – pinsied - a pinch of to caramelise cynhwysion – ingredients Fairtrade produce halen a pupur – salt and pepper darnau – pieces ychydig o – a little bit of cynnyrch organig – organic torra – cut gwisga – wear y mwyafrif – the majority produce dail – leaves menig – gloves cymysgedd – mixture prynu – to buy golcha – wash bysedd pinc – pink fingers llyfn – smooth sleisiau – slices ychwanega – add gweini – to serve 10 tenau – thin coginio – to cook llwyaid – a spoonful 11 Chwefror 2020!

Cafon ni amser gwych cyn y Nadolig yng Nglan- Mis yma llyn a Llangrannog gyda’r ysgolion ar gynllun Cymraeg Bob Dydd. Aeth Meg, swyddog y Mae dau ddigwyddiad pwysig yn ein calendr fis Gogledd i Lan–llyn gyda chriw Ysgol Uwchradd yma, sef Cwrs Cymraeg Bob Dydd yng Nglan- Rhyl a Mari o gynllun Gwynt a Môr, ac aeth Elin llyn sydd yn orlawn, a’r gynhadledd yn ngwersyll gyda Jona o ranbarth Gwent i Langrannog gyda Caerdydd ddiwedd y mis sydd llawn sgyrsiau a chriw Ysgol Uwchradd Cil-Y-Coed. gweithgareddau difyr! Dilynwch ein miri ar ein cyfryngau cymdeithasol, neu cysylltwch a ni os Roedd llawer o weithgareddau cyffrous i’w oes diddordeb gennych chi fynychu! Mwynhewch gwneud yn y ddau wersyll: sgïo, neidio o uchder eich hanner tymor, a phob hwyl i Gymru yn ar glustog anferth, rhaffau uchel, canŵio, weiren nhwrnament y chwe Gwlad! Sip (zip wire), gwylltgrefft, nofio, dringo’r wal ddringo a llawer iawn mwy! Dull

1. Torra’r dail oddi ar y cennin ac yna golcha nhw’n dda. Yna, torra’r cennin yn sleisiau tenau. 2. Torra’r seleri yn denau. 3. Pilia’r croen o’r sinsir a’i dorri’n siâp matsys. 4. Cynhesa’r olew mewn sosban fawr ar wres canolig. Ffria’r cennin, seleri a’r sinsir am 10 – 15 munud nes 5 gair ar gyfer mis Chwefror: eu bod wedi meddalu ac yn dechrau carameleiddio. C H WEFRO 5. Torra’r betys i mewn i ddarnau mawr. (Gwisga Dydd Miwsig Cymru 2 8 - 1 R Rygbi – Rugby fenig os dwyt ti ddim eisiau bysedd pinc!) Ar y 7fed o Chwefror byddwn yn Cefnogi – Support dathlu Dydd Miwsig Cymru, ac 6. Ychwanega’r betys i’r cennin, yna ychwanega sdoc eleni rydym wedi bod yn brysur yn Ŵyn – Lambs llysiau i’r sosban a’i goginio nes iddo ddechrau trefnu digwyddiadau o fewn ein ferwi. Rho binsied o halen a phupur, yna tro’r hysgolion ar y cynllun i hyrwyddo’r Cynhadledd – Conference gwres yn is fel ei fod yn araf ferwi am 5 munud. diwrnod mawr. 7. Tynna’r sosban i ffwrdd o’r gwres a gadael iddo Gwrandewch / mynychwch gig Twrnament y Chwe Gwlad – oeri am 10 munud. ar y 7fed o Chwefror, a phob Six Nations Tournament diwrnod arall yn y flwyddyn! 8. Defnyddia hylifydd (liquidiser) i chwisgio’r Dyma i chi restr Chwarae GEIRFA nofio - swimming cynhwysion. arbennig gan Swyddogion cafon ni - we had dringo’r wal ddringo - Cymraeg Bob Dydd: C Y N H A 9. Nesaf, ychwanega’r sudd lemwn, llaeth cnau D L E D D gwych - excellent to climb the climbing C Y M coco, ychydig o halen a pupur a’r mwyafrif o’r Spotify: Cymraeg Bob Dydd R A E G cynllun - scheme wall B B O B D llysiau gwewyr. Defnyddia’r hylifydd eto nes bod A E C A Y D D swyddog/ion - yn orlawn - very full E R D Y D B L . 1 D officer/s cynhadledd - y gymysgedd yn llyfn. 0 - 1 3 £40 Gogledd - North conference 10. I weini’r cawl, rho lwyaid o laeth cnau coco ac criw - crew sgyrsiau - chats/ uwchradd - conversations ychydig o lysiau’r gwewyr ar y top. secondary difyr- entertaining Gwynt a Môr - Wind miri - fun/ merry and Sea cyfryngau rhanbarth - region cymdeithasol - social gweithgareddau - media Os oes gen ti ddiddordeb, cysylltwch gyda ni drwy e-bost: activities hanner tymor - half [email protected] cyffrous - exciting term gwersyll - camp dathlu - to celebrate neu ar ein cyfryngau cymdeithasol! sgïo - skïng mynychu - to attend neidio o uchder Dydd Miwsig Cymru Instagram: Cymraeg_bobdydd - jumping from a - Welsh language height music day Twitter: @CymraegBobDydd clustog anferth - trefnu - to organise enormous cushion hyrwyddo - to rhaffau uchel - high promote ropes rhestr chwarae - canŵio - to canoe playlist gwylltgrefft - camp cysylltu - to contact craft diddordeb - interest 12 NEUD EU MARC CYMRY SY’N GW HANNAH MILLS Ydych chi’n ffan o’r Gemau Olympaidd? Fyddwch chi’n gwylio’r cystadlu o ddinas Wrth gwrs, cyn bo hir roedd hi eisiau Tokyo yr haf yma? Pa gampau fyddwch cystadlu. Ymunodd hi â Chymdeithas chi’n eu dilyn tybed – athletau, paffio, Hwylio Prydain a dechreuodd hi rygbi, pêl-fasged, pêl-foli, seiclo? Beth am gystadlu yng nghategori’r Optimist yng hwylio? nghystadleuaeth Tlws y Ddraig yn erbyn Eleni, mae cyfle gwych gyda’r Gymraes o clybiau hwylio lleol eraill. Ddinas Powys, Bro Morgannwg, Hannah Yn fuan, daliodd hi sylw Carfan Optimist Mills, i ennill medal aur am yr ail dro yn y Cymru. Yn 2001, hi oedd y ferch gyntaf i Gemau Olympaidd. ennill Pencampwriaeth Optimist Prydain. Mae Hannah wedi ennill teitlau Prydeinig, Yn 2003, Hannah oedd y ferch gyntaf o Ewropeaidd a byd-eang mewn gyrfa Brydain i ennill Pencampwriaeth Optimist lewyrchus mewn cystadlaethau i unigolion y Byd i Ferched. ac i barau. Dyma ei hanes. OEDDECH CHI’N GWYBOD? BYWYD CYNNAR Mae’r Optimist yn Cafodd Hannah ei geni yng Nghaerdydd gwch bach sy’n cael ar Chwefror 29ain, 1988. Aeth hi i Ysgol ei ddefnyddio gan Howells, Caerdydd. Pan oedd hi’n ifanc, hwylwyr ifanc hyd at roedd hi’n hoff iawn o chwarae tennis ond 15 oed. achos problemau gyda’i phen-glin, roedd rhaid iddi hi roi’r gorau i’r gamp. Hannah ifanc yn Mae Hannah yn un o gyn-ddisgyblion hwylio Optimist mwyaf enwog Ysgol Howells, Caerdydd! HYFFORDDI DROS GYMRU DECHRAU HWYLIO BENBALADR Hwyliodd Hannah am y tro cyntaf yn wyth Yn y gamp yma, mae’n rhaid teithio oed. Roedd hi ar ei gwyliau yng Nghernyw llawer i hyfforddi a chystadlu. Mae gyda’i rheini Chris a Fiona a’i brodyr Hannah wedi hyfforddi dros Gymru Richard a Nick. Cwympodd hi mewn cariad benbaladr - yn y Mwmbwls ger Abertawe; gyda’r gamp. Ar ôl dod ‘nôl, ymunodd hi Clwb Hwylio Tata, Port Talbot; Llyn Tegid, yn syth â Chlwb Hwylio Dinas Caerdydd, Y Bala; Abersoch, Penrhyn Llŷn ac wrth Llanisien. Roedd Hannah yn hwylio yno gwrs ym Marina Bae Caerdydd. bob cyfle posibl, yn y nos Ydych chi wedi bod i Wersyll yr Urdd, ac ar y penwythnosau yn Glan-llyn? Mae’n bosibl eich bod chi wedi ei dingi bach plastig. bod yn hwylio neu’n canŵio ar ddŵr y Meddai Hannah – “roedd llyn yr un pryd a Hannah!! hi’n rhyfedd iawn achos Bydd Hannah wastad yn ddiolchgar i’w does neb yn fy nheulu yn rhieni am fynd â hi ar draws y wlad i hwylio” hyfforddi a chystadlu.

Hannah yn 2002 U MARC O’R OPTIMIST I’R DOSBARTH 470 N GWNEUD E 470 ydy hyd y cwch (4.70 metr). Mae’r YMRY SY’ 470 wedi bod yn gwch safon Olympaidd C ers gemau 1976. Mae sawl categori arall yn y cystadlaethau hwylio, rhai i ddynion yn unig, rhai i ferched yn unig a rhai (fel y HANNAH MILLS 470) i ddynion a merched. Yn 18 oed, daeth Hannah’n aelod o’r garfan hyfforddi Olympaidd yn y categori yma. O ganlyniad i ennill medal arian yng Ngŵyl Hwylio Weymouth yn 2011, cafodd Hannah ei dewis i hwylio dros dîm Prydain yng Ngemau Olympaidd Llundain 2012. Hannah Roedd Hannah yng nghanol ei chwrs neges o gradd mewn peirianneg ym Mhrifysgol gefnogaeth ar Drydar Bryste pan gafodd hi ei dewis. gan Snoop Dog. Gwisgodd y Penderfynodd hi ohirio’r cwrs ar ddiwedd rapiwr grys pêl-droed yr ail flwyddyn er mwyn canolbwyntio ar Dinas Caerdydd ar hyfforddi ar gyfer gemau Llundain. youtube hefyd. Dwedodd e - “dwi eisiau i ti fynd allan, torri record ac WEL WEL… ennill medal aur”. Mae Yn 14 oed, cwrddodd Hannah â’r tîm oedd Hannah yn ffan mawr o yn gweithio ar y cynnig i ddod â’r Gemau gerddoriaeth Snoop Dog. Olympaidd i Lundain yn 2012. Meddai Hannah - “Dwi ddim yn cofio’r union eiriau ond dwedes i fy mod i’n Y FEDAL AUR O’R DIWEDD mynd i ennill medal aur.” Ar ôl siom gemau Llundain, roedd Enillodd Llundain y cynnig ond enillodd Hannah a Saskia’n benderfynol o fynd un Hannah fedal arian dim medal aur gyda’i cam yn well yng ngemau Rio 2016. phartner hwylio, Saskia Clark – daeth ei Enillodd y pâr fedalau arian yn y geiriau bron yn wir. rhagbrofion Olympaidd yn 2014 a 2015, a medalau arian (2015) ac efydd (2014) ym Mhencampwriaeth y Byd. Roedd y merched yn llawn hyder felly ar ddechrau’r gyfres o ddeg ras yn Rio. Ar ddiwedd y gystadleuaeth, enillon nhw’r fedal aur gan orffen 20 pwynt o flaen y Hannah Mills pâr yn yr ail safle. a Saskia Clark yn 2011, a siom Hannah a gorffen yn ail Saskia yn yng ngemau Llundain 2012 rasio yng Ngemau Rio 2016 WEL WEL… Cyn Gemau Olympaidd Llundain, cafodd 13 ANRHYDEDDAU ERAILL HANNAH 2. gwrthod prynu nwyddau sy wedi’u 2002 - Hwyliwr / hwylwraig Ifanc y lapio mewn plastig Flwyddyn 3. perswadio clybiau chwaraeon a 2002 - Personoliaeth Chwaraeon Ifanc y threfnwyr i ddefnyddio deunyddiau Flwyddyn BBC Cymru ailgylchadwy. 2016 - Hwylwraig y Byd 2016 Pob blwyddyn, 2017 – MBE am ei gwasanaethau i’r gamp rydyn ni’n defnyddio dros HANNAH AC ACHOSION DA 300 miliwn o dunelli o BADAU ACHUB blastig. Mae Rhwng gemau Llundain a Rio, hanner ohono fe dechreuodd Hannah apêl i godi arian i yn cael ei daflu brynu bad achub newydd i farina Penarth, ar ôl cael ei ddefnyddio ond unwaith. Mae Bro Morgannwg. 8 miliwn tunnell o blastig yn gorffen yn Meddai Hannah - “mae gwirfoddolwyr y y môr. Mae’n niweidiol i fywyd y môr ac i badau achub yn mentro popeth er mwyn iechyd pobl. Mae e hefyd yn effeithio ar achub bywydau pobl. Maen nhw angen yr bob math o chwaraeon fel cerdded, seiclo offer gorau posibl i’w cadw nhw ac eraill a sgïo yn ogystal â chwaraeon dŵr. yn ddiogel. Dwi’n gofyn i bawb roi arian Meddai Hannah - “fel athletwyr, rydyn ni’n er mwyn helpu’r achos da yma”. gallu dylanwadu ar bobl a gwledydd i newid eu ffordd o fyw”. Hannah yn Dilynwch y linc yma i wylio Hannah yn lansio’r apêl lansio’r Adduned Fawr Plastig: am fad achub youtu.be.com/zmCn00IzgMU newydd ym Mhenarth BETH NESAF I HANNAH? Wel, mae Hannah a’i phartner newydd YR AMGYLCHEDD Eilidh McIntyre wedi bod yn paratoi Mae Hannah yn teimlo’n gryf dros yr ers dros dair blynedd ar gyfer Gemau amgylchedd. Fel person sy’n treulio llawer Olympaidd Tokyo. Maen nhw wedi ennill o amser ar y dŵr, mae hi’n gweld yr sawl medal aur ac arian ac maen nhw effaith mae sbwriel, yn enwedig sbwriel wedi sefydlu eu hunain fel un o’r parau plastig, yn ei chael ar fywyd y môr. hwylio gorau yn y byd. Yng Ngemau Olympaidd Rio 2016, gwelodd hi bob math o sbwriel plastig Hannah a’i yn y môr gan gynnwys poteli, bagiau a phartner hwylio gwellt. newydd Eilidh Penderfynodd Hannah wneud rhywbeth yn ymarfer ar am y sefyllfa. Felly, sefydlodd hi ‘Yr gyfer Gemau Adduned Fawr Plastig’ (Big Plastic Tokyo yn yr haf Pledge). Mae’r Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol (IOC) yn cefnogi Hannah. Y nod wrth gwrs ydy ennill medal aur yn y Gemau Olympaidd yn yr haf. Os Mae’r adduned yn gofyn i athletwyr bydd Hannah yn llwyddiannus, hi fydd yr ddefnyddio llai o blastig yn eu bywydau hwylwraig fwyaf llwyddiannus erioed. pob dydd mewn tair ffordd: Felly, pan fyddwch chi’n troi’r teledu 1. defnyddio poteli dŵr ail ddefnydd ymlaen yr haf yma i wylio’r gemau, cofiwch wylio a chefnogi Hannah. 14 MERCHED ERAILL O GYMRU SY WEDI ENNILL MEDALAU AUR YN Y GEMAU OLYMPAIDD Mae Hannah’n aelod o grŵp arbennig o Gymry sy wedi ennill medalau aur yn y Gemau Olympaidd. Ond pwy ydy’r lleill? IRENE STEER (nofio) Ffeithlen Y Gymraes gyntaf i ennill medal aur yn Geni : 29 Chwefror 1988 y Gemau Olympaidd oedd Irene Steer o Gyrfa Hwylio Gaerdydd. Enillodd hi fedal aur am nofio yn y Dosbarth : Optimist, 420, 470 ras gyfnewid yng ngemau Stockholm, 1912. Medalau NICOLE COOK (seiclo) Enillodd y feic wraig o Abertawe fedal aur Gemau Olympaidd yn y gystadleuaeth ras ffordd i ferched yng 2016 / Rio De Janeiro 470 Merched ngemau Beijing, Tsiena yn 2008. 2012 / Llundain 470 Merched Pencampwriaeth y Byd ELINOR BARKER (seiclo) Medal aur i’r seiclwraig o Fynydd Bychan, 2006 / Las Palmas 420 Merched Caerdydd yng ngemau Rio 2016 yng 2019 / Enoshina 470 Merched nghystadleuaeth y Ras Ymlid. 2018 / Aarhus 470 Merched 2017 / Thessaloniki 470 Merched JADE JONES (taekwondo) 2015 / Haifa 470 Merched Jade Jones o’r Fflint oedd enillydd medal 2014 / Santande 470 Merched unigol gyntaf Cymru yn y Gemau Olympaidd yn Llundain 2012. Cipiodd Jade y fedal aur 2011 / Perth 470 Merched hefyd yng ngemau Rio 2016. Pencampwriaeth Iau y Byd TANNI GREY THOMSON 2008 / Gdynia 470 Merched Rhaid talu teyrnged hefyd i’r athletwraig Pencampwriaeth Ewrop 2014 Athen470 Merched Baralympaidd anhygoel Tanni Grey Thomson. 2014 / Athen 470 Merched Mae Tanni wedi ennill 11 medal aur mewn 5 Pencampwriaeth Iau Ewrop gêm baralympaidd! 2008 / Croatia 470 Merched 2007 / Iseldiroedd 470 Merched

GEIRFA diolchgar - grateful diogel - safe cystadlu – (to) compete hyfforddi – (to) train treulio – (to) spend camp/au – sport/s o ganlyniad – as a result effaith - effect dilyn – (to) follow Gŵyl Hwylio – Sailing Festival gwellt - straws hwylio – (to) sail cwrs gradd – degree course Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol – hwyliwr / hwylwraig – sailor (m) / sailor (f) peirianneg - engineering International Olympic Committee Cymraes/ Merched o Gymru – Welsh Bryste - Bristol sefydlu – (to) establish woman / women from Wales gohirio – (to) suspend / postpone adduned – pledge / promise Bro Morgannwg – The Vale of Glamorgan canolbwyntio ar – (to) concentrate on ail ddefnydd – re-use(able) yr ail dro o’r bron – the second time in cynnig – offer / bid gwrthod – (to) refuse succession union eiriau – exact words nwyddau - goods llewyrchus - glistening dod yn wir – (to) come true deunyddiau ailgylchadwy - recyclable unigolyn - individual neges o gefnogaeth – a message of materials pen-glin - knee support tunell/i – ton/s rhoi’r gorau i – (to) give up siom - disappointment niweidiol - harmful Cernyw - Cornwall penderfynol - determined effeithio – (to) affect ymuno â – (to) join un cam yn well – one step better dylanwadu ar – (to) influence pob cyfle posibl – every possible rhagbrawf / rhagbrofion – qualifier/s paratoi – (to) prepare opportunity llawn hyder – full of confidence nod - aim cronfa ddŵr - reservoir cyfres - series llwyddiannus - successful rhyfedd - strange anrhydedd/au – honour/s lleill – the other (ones) Tlws y Ddraig – Dragon Trophy benywaidd - female ras gyfnewid – relay race dal sylw – (to) catch the attention of bad/au achub – lifeboat/s ras ymlid – pursuit race carfan - squad gwirfoddolwr/wyr – volunteer/s cipio – (to) clinch cwch / bad - boat mentro – (to) venture talu teyrnged – (to) pay tribute Cymru benbaladr – all over Wales offer - equipment 15 GEIRFA cyfweliad – interview newydd – new Y Newyddion! ffurfiodd – formed cwrs creu – creative course Wyt ti eisiau dechrau Cyfweliad gyda’r “Y Newyddion” – “The News” band? Wel … dyma Sera band newydd dechrau – to start ac Elliot o’r band ffurfiodd ar profiad – experience “Y Newyddion” yn siarad Creu’r ffurfio – to form Gwrs chwarae – to play am eu profiad nhw. Urdd ychydig – a few cyn – before 1. Pam a sut wnaethoch chi 5. Ydych chi’n gallu rhoi blas i ni cwrdd â – to meet ffurfio? o beth sydd i ddod? diwethaf – last Elliot: Charlie a fi ddechreuodd y band. Pan oeddwn i – When I was Roedden ni wedi bod yn chwarae am Sera: Rydyn ni wedi bod yn brysur yn ar fy ffordd adref – on my way ychydig o wythnosau yn Llangefni cyn cyfansoddi ac rydyn ni’n ymarfer ein home cwrdd â Sera yng Nghaerdydd. caneuon ar hyn o bryd. neges – message Sera: Fe wnaethon ni gwrdd ar Cwrs Creu Elliot: Gewch chi weld ar y 7fed o Chwefror! gofyn – to ask yr Urdd mis Awst diwethaf. Pan oeddwn i ymuno – to join ar fy ffordd adref o’r cwrs ces i neges gan 6. Cynlluniau ar gyfer 2020? yn syth – straight away Elliot a Charlie yn gofyn os hoffwn i ymuno Elliot: Rydyn ni am ddal ati i gyfansoddi gwneud synnwyr – to make sense â nhw. Dywedais i “Ia” yn syth! Roedd e’n caneuon gwreiddiol a dechrau gigio go- byw – to live Ynys Môn – Anglesey gwneud synnwyr gan ein bod ni i gyd yn iawn. ymarfer – to practice byw ar Ynys Môn. Sera: Ia – rydyn ni’n gyffrous iawn am ein efo – gyda ‘with’ Elliot: Gwnaeth y 3 ohonom ni ddechrau gig cyntaf ar y 7fed o Chwefror yn ‘ Cartio drymiwr – drummer cwrdd i ymarfer efo Rich yn Bocswn ond Môn’. Hefyd, byddwn ni’n perfformio ar y ar y pryd – at the time doedd gyda ni ddim drymiwr ar y pryd. llwyfan yn Eisteddfod yr Urdd yn Ninbych postio llun – post a picture Sera: Ar ôl i ni bostio’r llun o’r tri ohonom ni ac yn chwarae ymysg perfformwyr eraill cerddoriaeth – music yng Ngŵyl Cefni. ar Instagram, cafon ni neges gan Caleb yn elfennau gwahanol – different gofyn os oedd angen drymiwr – yna, dyma elements 3 yn troi’n 4. 7. Pa gyngor ydych chi’n roi i cyfansoddi – to compose bobol ifanc sydd eisiau ffurfio fel arfer – usually 2. Sut fyddech chi’n disgrifio band? dod o hyd i – to find eich band? Elliot: Dw i’n meddwl ei bod hi’n bwysig cordiau – chords Elliot: Does gyda ni ddim steil penodol i’n iawn fod gyda chi berthynas da iawn yn gyntaf – first cerddoriaeth ar hyn o bryd gan fod pawb efo’ch gilydd a’ch bod chi gyd yn ymddiried alaw – melody/ tune yn dod ag elfennau gwahanol. yn eich gilydd. nesaf – next Sera: Pan rydyn ni’n cyfansoddi rydyn ni fel Sera: Yn bendant – ac os gallwch chi, ewch geiriau – lyrics/words arfer yn dod o hyd i’r cordiau yn gyntaf, yr ar gwrs Creu yr Urdd yn ystod yr Haf. Mae caneuon – songs alaw nesaf ac wedyn y geiriau – a thrwy e ar gyfer blwyddyn 7-9 (neu 11-14 oed). datblygu’n naturiol – to develop ymarfer mae’r caneuon yn datblygu’n Heblaw am y cwrs yna bydden i ddim wedi naturally naturiol. ffurfio’r band! Roedd yn brofiad anhygoel. chwarae gitâr – to play guitar gitâr fas – bass guitar 3. Pwy sydd yn y band? drymiau – drums ysbrydoli – to inspire Elliot – chwarae gitâr a chanu ysbrydoliaeth – inspiration Sera – chwarae gitâr fas a chanu pob math – every type Charlie – chwarae gitâr gwahanol lefydd – different places Caleb – chwarae drymiau. edmygu – to look up to/ admire rhoi blas – give a taste 4. Pa fandiau sydd wedi eich beth sydd i ddod – what’s to come ysbrydoli? prysur – busy Elliot: Mae’n hysbrydoliaeth ni yn dod o ar hyn o bryd – at the moment bob math o wahanol lefydd. cewch chi weld – you will see Sera: Yndi – mae Charlie yn “ffan” mawr o’r Creu dal ati – keep on Gwersyll yr Urdd Caerdydd ·Cwrs Creu a Pherfformio· Lumineers ac rydym yn cael ysbrydoliaeth £225 i aelodau / £232 i gynnwys pris ymaelodi gwreiddiol – original o’u cerddoriaeth nhw pan mae hi’n dod at gigio go-iawn – to gig properly. 19-23 Awst 2019 perfformio – to perform Blynyddoedd gordiau – ond, yn amlwg rydyn ni gyd yn 7, 8 a 9 edmygu bandiau Cymraeg fel Fleur-de-Lys llwyfan – stage

Dyma gwrs newydd sbon yn y brifddinas sy’n cynnig profiadau gwerthfawr i bobl ifanc sydd â Dinbych – Denbigh a Candelas. diddordeb mewn creu, cyfansoddi neu berfformio.

Ar ddiwedd wythnos llawn gweithdai dan arweiniad y talentog Branwen Haf, Osian Williams (Osian Candelas) ymysg – amongst a Lleucu Siôn, bydd cyfle i berfformio ar lwyfan Canolfan y Mileniwm. Cewch hefyd fwynhau taith ar gwch cyflym, noson yn y sinema, bowlio 10 a llawer Beth yw hoff ganeuon Cymraeg “Y Newyddion”? mwy! perfformwyr eraill – other Mae’r pris uchod yn cynnwys gwyliau llawn gweithgareddau, tri pryd bwyd y dydd ac ystafelloedd en-suite. performers

Sganiwch y côd isod trwy ap Spotify i weld restr Am ychwaneg o wybodaeth ac i archebu lle, hwyliwch draw i’n gwefan: urdd.cymru/gwersyllhaf neu ffoniwch ni ar 029 2063 5678. Gŵyl – Festival chwarae (playlist) o’u hoff ganeuon. Eisiau gwbod mwy am y cwrs cyngor – advice Creu yn 2020? rhoi – to give perthynas – relationship Cysylltwch â Gwersyll Caerdydd ymddiried – to trust n neu e-bost: yr Urdd ar ffô yn bendant – definitely os gallwch chi – if you can Neu clicia yma i fynd i’r rhestr chwarae 02920 635 678 [email protected] ewch – go heblaw – without anhygoel - incredible 16 Byddwch yn arwr chwaraeon! #BarddTîmCymru

Ysgrifennwch ddarn o farddoniaeth

am dîm Cymru ac efallai mai chi fydd yn ennill y wobr FAWR! Gallwch ennill:

Gwerth £500 o offer chwaraeon i’ch ysgol

Sesiwn hyfforddi gydag un o athletwyr Gemau’r Gymanwlad

Tlws i’r pencampwr

Darlleniad arbennig o’ch barddoniaeth ar ddiwrnod y Gymanwlad

Am fwy o fanylion, ewch i www.teamwales.cymru/cy/news.blog

@YsbrydoliCymru

Geirfa: offer chwaraeon - sports pen-campwr - champion arwr chwaraeon - sports hero equipment darlleniad - reading darn o farddoniaeth - piece of sesiwn hyfforddi - training diwrnod y Gymanwlad - poetry session Commonwealth day bardd - bard athletwyr - athletes efallai - maybe Gemau'r Gymanwlad - ennill - to win Commonwealth Games gwobr - prize tlws - trophy 17