1897 1957 (LBUITI SZEŚĆDZIESIĄTEJ ROCZNICY POLSKIEGO NARODOWEGO KATOLICKIEGO KOŚCIOŁA 1897 1957 ALBUm SZEŚĆDZIESIĄTEJ ROCZNICY POLSKIEGO NARODOWEGO KATOLICKIEGO KOŚCIOŁA W każdym wieku w dziejach ludzkości spotykamy się z imionami męczenników, bohaterów i reformatorów— udzi, którzy walczgc z przeciwnościami, stają w obronie ideii w które niezachwianie wierzą.

Takim właśnie człowiekiem był ś.p. Ks. Biskup Franciszek Hodur, Organizator Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Urodzony 1-go kwietnia, J866 r., we wsi Żarki, w powiecie chrzanowskim ukończył studia teologiczne w Kra­ kowie. Po przybyciu do Stanów Zjednoczonych, wstąpił do Seminarium św. Wincentego i został wyświęcony na księdza 19 sierpnia, 1893 r. Do roku 1895 pracował jako wikary w Parafii Scrantońskiej , a następnie został mianowany proboszczem Parafii św Trójcy w ^anticoke gdzie pozostawał do roku 1897, Jako młody, trzydziestoletni proboszcz był do głębi oburzony niesprawiedliwością, która spotykała lud polski w Scranton. W sercu Jego zapłonęła decyzja szukania i usta­ lenia sprawiedliwości, która w konsekwencji doprowadziła Go do stworzenia nieśmiertelnego dzieła—Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego.

W ]904 r pierwszy Synod wybrał Ks F Hcdura biskupem. 29 września 1907 r został On konsekrowany na bis­ kupa w Utrechcie, Holandii. Konsekracji, w asyście innych biskupów, dokonał Arcybiskup Utrechtu Gerard Gul, głowa Starokatolickiego Kościoła w Europie. Dzięki tej konsekracji, Polski Narodowy Kościół Katolicki uzyskał sukcesje apostol- s^s i owiązał się ze Starokatolickimi Kościołami, tworzącymi Unię Utrechcką Dzięki Jego wybitnej, nieustannej inicjaty­ wie i apostolskiej gorliwości, miody Kościół wszedł w swój złoty okres

ś- i] Ks. Biskup Fr Hodur był twórcą Polsko-Narodowej Spójni i siostrzanej w stosunku do Spójni 'Straży”. Założył T)olę Boża — Seminarium im. Ks. Savonaroli, Dom Starców i ogromna ilość innych organizacji i instytucji.

w poniedziałek, 16 lutego, 1953 r. żałobne tony dzwonów Katedry Scrantońskiej oznajmiły śmierć Pierwszego Bi­ skupa- Organizatora

'T‘n Syn Jasności, ten uskrzydlony umysł, ta pielgrzymia, wspaniała dusza — nie przywiązywał żadnego znaczenia do dćhr materialnych, pozostawiając nam w spadku niewymierny majątek moralny

Jego życie jest klasycznym przykładem człowieka, który przez zjednanie się z Bogiem, uczynił swoje życie — w ie lk im .

Every age has its martyrs, heroes and reformers, men who take their proper place and maintain against all odds the great princip es in whose defense they are entrusted

Such a man was the Most Rev. Francis Hodur Bishop Organizer of the Polish National Catholic Church. He was born in Żarki, Poland. April 1 1866, and edueated in the University of Kraków as a student of theology.

Immigrating to .America, he was graduated from St. Vincent’s Seminary and ordained a priest on August 19, 3 893 A fter serving as curate in Scranton in 1895, he became rector of Holy Trinity Church in Nanticoke, Pa. and remained there until 3897. The 30-year-old priest was shocked by the mistrea tment of the Poles in Scranton. The desire for justice fired like a torch in his heart, had forced him into the immortal creation, whose name is the Polish National Catholic Church. The First Synod in 1904 elected him Bishop. On September 29, 1907, Re'17 Francis Hodur was consecrated a Bishop in Utrecht, Holland, by the Most Rev. Gerard Gul, A rchbishop of Utrecht and head of the Old Catholic Churches in Europę, assisted by other Bishops. Through his consecration the Polish National Catholic Church received Apostolic succession and became united with the Old Catholic Churches by the Union of Utrecht.

Under his marked initiative and apostolic zeal, the young Church steadily advanced and experienced a golden period He founded the Polish National Union; the sister publications “Straż” and “God’s Field” ; the Savonarola Semi nary, the Home for the ^ged and countless other organizations

On Monday, February 16, 1953. the mournful toll of the Cathedral bells announced the death of Prime Bishop- Organizer Francis Hodur. The self spending son ol light, the winged intellect whose pilgrim soul did not seek the eom- fort of materia! things, upon his death left us a fortunę beyond all decimal measure His soul remains the classic ex- pierwszy rnsm i hmah* *u a nci san* «oddr ample of a simp]*= life made great through fellowship with God. Organizator Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego

i m ME m sw n p FF^N C IS HODUR First E shop and Organizer of the Polish National Catholic Church Przewie ebny Ksiądz Eiskup Leon Grochowski, Pierwszy Biskup Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, następca Biskupa—Organizatora Księdza Franciszka Hodura, urodził sie w Polsce w roku ]886 W r. 1905, będąc stu­ dentem Politechniki Warszawskiej, został zmuszony do ucieczki z Kraju do Ameryki, ponieważ brał czynny udział w patriotycznej działalności niepodległościowej, w Ameryce postanowił pójść na drogę Służby Bożej i w r 1930 został wy­ świecony na kapłana przez śp. Ks Biskupa F Hodura Jego wspaniałe osiągnięcia w Polskim Narodowym Kościele Ka­ tolickim zawdzięcza On swojej nieustającej działalności i energii Wkrótce zostaje naczelnym redaktorem ,,Straży" oraz członkiem i sekretarzem Rady Głównej Kościoła, w czerwcu 3924 r., Czwarty Synod Powszechny jednogłośnie wybiera Go na hiskupa. Konsekracja odbyła sie l7 sierpnia, 1924 r. i jednocześnie został On mianowany Ordynariuszem Diecezji Zachodniej Jako Pasterz Diecezji Zachodniej, Ks. Biskup Grochowski zorganizował 2 nowe parafie w Chicago i 23 parafii na terenie Diecezji. Opuszczając Chicago, pozostawił w tym mieście 9 parafii, a 55 w Diecezji. Ela uzyskania tak poważnego wzrostu ilości parafii, Ks Biskup Grochowski zorganizował niedzielne audycje ra­ diowe. Nie mniej, niż 10 parafii w rejonie Chicago zawdzięcza swoje powstanie przemówieniom radiowym Ks. Biskupa.

Ks Biskup Grochowski zaprojektował i doprowadził do wzniesienia pieknej, gotyckiej katedry. Dla umocnienia i rozszerzenia wpływów Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, zorganizował Rade Rozwoju Kościoła z której powstała S»koła Chrześcijańskiego życia. Powoła! również do życia Tow. Rodziców i Nauczycieli i Tow. Zjedn. Chó­ rów, które wkrótce rozrosło sie do 7 wielkich okręgów. Wśród 60 obecnie działających Oddziałów Polsko Narodowej Spójni, 37-my największy Oddział zawdzięcza swoje powstanie Ks. Biskupowi Grochowskiemu

Mając wybitne uzdolnienia publicystyczne 1 połemiczne, redaguje przez 27 lat diecezjalny tygodnik “Przebudze- nie,’ który sam założył, finansowa! i administrował Ogłosił również drukiem pierwsze dwa wydania modlitw w je 2 yku angielskim dla użytku Polskiego Marodowego Kościoła Katolickiego. Ks Biskup Grochowski odfcji 33 misyjnych podróży do Polski, w których godnie reprezentując Kościół, dał rów­ nież dowody swojego wybitnego zmysłu organizacyjnego. W roku 1928 i powtórnie w roku 1933 Rzad Rzeczpospolitej nadal Es Biskupowi wysokie odznaczenia za prace niepodległościową Ks Biskup L Grochowski został wybrany Pierwszym Biskupem na Synodzie Powszechnym w r 3949. Jako Pierwszy E skup reprezentował On Kościół na licznych zjazdach ekumenicznych Światowej Rady Kościołów, podczas klórych był zaszczytnie wyróżniany. Za Jego również sprawą przybyło do Stanów z Europy około 1,000 uchodźców pol­ skich Ohecnie organizuje On na wielką skale pomoc dla Polski Ks Biskup Grochowski prowadzi Polski Narodowy Kośció1 Katolicki z wielkim poświeceniem i z prawdziwie ewangelickim żarem i zapałem 4

The Most Rev. Leon Grochowski. Prime Bishop of the Polish National Catholic Church, successor to Prime Bishop Francis Hodur. was born in 1886 in Poland ]n 3 905 as a student of Warsaw Po^technic, he was forced to flee Poland for patriotic underground acti^ities fortidden by Pussia and came to the United States, Here he resolved to study for the ministry and in 1910 was ordained a priest by Bishop Francis Hcdur His meteoric rise in the Polish Kational Catholic Church testifies to his activities He became editor of the “Straż’1, member of the Grand Council and Secretary General of the Church In June 1924 the Fourth General Synod unanimously elected him bishop. His consecration to the episcopate took place on Augusi 17, 1924 The Western Dio­ cese was assigned to him In Chicago he lound 2 parishes and 5] in the diocese. He left 9 parishes in Chicago and 55 in ihe diocesf To arrive at such increase. he instituted Sunday Radie Broadcasts. Ten parishes around Chicago credit their origin W to the stirring effects of the Bishop’s messages He planned and huilt a heautiful gothic Cathedral To consolldsle and spread the influence of the Polish Na­ tional Catholic Church, he organized the Church Progress Council from which stemmed the School of Christian Living, the Church League and the United Choirs which hranched out into 7 great Circles. The FoUsh National Union was inereased lrom 8 to 60 Branches, the iargest in the Polish National Union Branch 37, owes its origin to him Several years ago the old Cathedral site was remodeled into a modern spacious National Forum Having a gifted pen for journalism polemics and devotional writing, he edited for 27 years, the weekly diocesan .Awakening. which he instituted financed and managed. He publlshed the first two editions of the English prayer book for use in the Polish National Catholic Church

Eleven missionary trips to Poland testify to his ability as an organizer and ambassador In 3 928 and again in 1933 he was decorated by the Polish government for meritorious action leading to the freedom of that country.

.A 1 the General Synod in 3949, he was elected Prime Bishop ^s the distinguished Prime Bishop he represented his Church in ecumenical meetings of the wor]d Council of Churches, sponsored the entry of 3,000 dlsplaced persons to KSI^BZ m sm p IFI 1N GKOCfl^“ S*i the United States and organized the Aid to Poland Commission. He continues to lead the Polish National Catholic Church Obecny Pierwszy Biskup Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego with great dedication and evengelical fervor.

1 BE M C ST BEV. 1 * 0 N GHC1CHOWSK1 Present Prime E shop of the Polish National Catholic Church u i«■ I

Po smutnych zajściach przy papieskim Kościele Najsłodszego Serca Pana Jezusa w Scranton, które sie skończyły pobiciem i aresztowaniem pokrzywdzonych ludzi, udała się delegacja do Ks. Franciszka Hodura do Nanticoke, Pa., z prośba o rade

Ks. Franciszek Hodur proboszcz rzymskiej Parafii św. Trójcy wysłuchawszy delegację rzekł:

“Wszyscy "lewi i o «ole ni l pokrzywdzeni w Sera*1‘on niech sic zcirean i zuji) i pohukują nowy kościół, którego «i«snośd ma pozostać w rękach Indu.”

Pokrzywdzeni i niezadowoleni ze stosunków panujących w rzymskim kościele posłuchali tej rady Wybrali Ko­ mitet Rudowy w skład którego weszli:— Nycz Józef, jako przewodniczący; Sznyter Mieczysław jako sekretarz; Rabiega Marcin, jako kasjer. Komitet sie zaraz zabrał do pracy. Posypały sie ofiary i budowę rozpoczęto dnia 10-go stycznia 1897 r a już dnia 4-go

.Na cześć Pana Boga, na zbudowanie ludu polskiego, za prezydenta w Stanach Zjednoczonych Grovera Clevelanda rozpoczęto hudować dnia 10-go stycznia 1897 r., a dnia 4 go lipca t. r. poświecił Ks. Franciszek Hodur kamień węgielny pod h ośció Św Stanisława E i M

^a tym dokumencie podpisało sie 57 parafian.

Pierwsze nabożeństwo odprawił w nowobudu jącym sie kościele Ks. F Hodur dnia 20 marca 1897 r. Zaś uroczy­ sto poświecenie kościoła odbyło sie dnia 4 go lipca 3897 r

Fr upływie 2fi lat parafią zadecydowała, aby Katedrę przebudować i cegła obłożyć. To przedsięwzięcie Wyko­ nano i przebudowany kościół poświecono dnia 12 czerwca 1925 r

Około 260 księży otrzymało święcenia w Katedrze Scrantońskiej i wykonsekrowano 10 biskupów.

Z Katedry Scrantońskiej przez 60 lat promieniowało życie religijne na cały Kościół, mamy te nadzieje, że przy pomocy Bożej nadal promieniować będzie

St. Stanisława Chmcl) t*e First Eaiigli of thtf FoHsli Nationa' CattoUc Cliuicli, Scranton P enn sylvanl"

Following certain unfortunate incidents in the Sacred Heart, Roman Catholic parish at Scranton, Pa., which ended in abuse and imprisoning of the wronged people, a delegation applied to the Rev. Francis Hodur in Nanticoke, Pa., requesting his advice

A fter hearing them, Father Hodur the pastor of Holy Trinity Roman Catholic parish, said: " L e t a!' the wmn*rd dissfltislle^ people ci Scranton organIze *"(1 łiiiid a new clmrcłi, whose tłtle of owner- sh*p stinil remain in tłit ■'n*ids of the people."

The injured and dissatisfied plałntiffs, desiring to support their God given rights following Father Hodur’s advice and selected the following Building Committee: Joseph Nycz, pres.; Mieczysław Sznyter, sec.; Martin Rabiega, treas.

The elected committee began acting at once. Offerings were flowing in, on January 10, 1897, ground was broken for the new church and by the 4th of Ju]y, Reverend Francis Hodur had blessed the cornerstone of the rising edifice The document enclosed in the cornerstone reads:

^or the Glory of God and the edification of the Polish peopJe, in the tenure of Grover Cleveland as the Presi­ dent of the United States, this building having been commenced on the lOth of January, ]897, its cornerstone is blessed by t*>e Hodur on this ^th day of .luly of the same year, lor the Church of St. Stanislaus F and M." Fifty seven signatures appear on the above document.

The first services were held in the partially built church on March 10, 1897A Solemn High Mass marking the dedication ol the church was celebrated on the **th of July 1897

A fter twenty-six years of worshiping in the original edifice the parish decided to remodel. The completely renova- tcd Cathedra] was consecrated June 12, 1925.

Over two hundred and sixty priests were'ordained and ten Bishops were consecrated in this historie Cathedral. For sixty years the Cathedral of Scranton radiates its religious influence throughout the Church, and we trust that with the help of God it will continue to be the leader of Christian endeavor. FCMiSilK WDZIĘCZNOŚCI — MCNUMENT OF GR^ TITUDE *T SCHANTON, FENN8YLV/ NI/ . Kaplica Wdzięczności w której spoczywają śmiertelne szczątki Wielkiego Czło­ pa paplana i Biskupa Franciszka Hodura stanowi widomy i żywy wyraz tej nie- wygasającej wdzięczności wyznawców naszych w całym Polskim Narodowym Katoli­ ckim Kościele dla Jego pracy i zasługi.

Główne drzwi kaplicy-grobowca są bronzowe z widocznym, pięknym krzyżem na nich wyrytym. Nic dziwnego, że krzyż, jako pierwszy symboliczny znak, wybraliśmy dc ozdobienia frontu Kaplicy Wdzięczności, ponieważ przypomina on nam Ofiarę Prze- hlagania na Krzyżu, poniesioną przez Naszego Zbawiciela i także dlatego, że stanowi on wzór do naśladowania w celu kształtowania chrześcijańskiego charakteru Centralnym punktem Kaplicy Wdzięczności jest imponujący sarkofag Biskupa- Oi tanizatora, wykuty w ciemnawym, o miłym połysku marmurze. Na wierzchu sa^ofagu znajduje się naturalnej wielkości postać Biskupa Organizatora, wyrzeźbiona w białym marmurze.

Dzień 4 go lipca jest uroczystym dniem w życiu P N K. Kościoła Dzień ten mówi tażdemu Amerykaninowi o politycznej wolności a dla nas zaś jest symbolem podwójnej wolności: politycznej i religijnej W dniu 4-go lipca, 1897 r Ks. Biskup Franciszek w0dur poświęcił Kamień Węgielny pod Pierwszy Polski Narodowy Kato­ licki Kościół na święcie w Scranton, Pennsv]vania. W tym także dniu 1954 roku poświęciliśmy kamień węgielny pod Kaplicę Wdzięczności i w tym to dniu, roku 3955 przenieśliśmy zwłoki Ks Biskupa-Organizatora do tejże Kaplicy Wdzięczności. t

The Monument of Gratitude, a repository for the body of the beloved Founder and Prime Bishop Francis Hodur, is a living expression of ar undying gratitude of the m em bers of the P N. C. Church.

The splendid gates at the doorway of the Monument are cast bron ze, the chief orrarrent the Cross. It is fitting that a Cross should have been chosen as the first symbolic sign to the entrance of the Monument. The Cross betokens both the sacri- fice of Christ and some of the chief virtues of a Christian Character.

The focal point of the shrine section Is the imposing sarcophagus of Prime Bishop Francis Hodur It is of solid red antique marble. The sculptured fuli size figurę atop the sarcophagus is cast in chalk-white marble. July 4th is a memorable day in the calendar of the Polish National Catholic Church To the American i< stands for political freedom; to -the faithful of our Church t is a day of double freedom—political and religious. On July 4 1897, the cornerstone of Ihe P N C Church in Scranton, Pa was blessed On July 4, 1954, the cornerstone of the Monument of Gratitude was blessed and July 4 1955, marked tho completion of the building and the interment of Prime Bishop Hodur’s body into the monument

Grobowiec ś. p. Biskupa ^ranclsfcka Bodnia w kaplicy Wdzięczności. GODŁO Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego —* EMBLEM of the Polish National Catholic Church

I r ♦

ZWYCIĘŻYMY

Synod w Scranion, odbyty w 1904 roku, ustanowił i przyjął Godło Pol­ The Synod of Scranton held in 1904, adopted the emblem for the Polish skiego Narodowego Kościoła Katolickiego. National Catholic Church. W graficznej kompozycji Godła występuje, jako przedmiot centralny, The central object is the Book, above which rises the bright sun of freedom, księga, ponad którą promienieje słońce, symbol wolności, zapału i oświecenia, light and warmth, surrounded to the right by the cross and to the left by the mające po prawej swej stronie krzyż, a po lewej palmę. Poniżej na trzech wstę­ palm. gach widnieją słowa: "Prawdą, Walką, Pracą". Emblazoned on a streamer beneath, are the words: "Trulh, Work and KSIĘGA — symbolizuje obcowanie Boga z człowiekiem przez Slrife." Słowo Objawione. THE BOOK—Symbolizes the communication between God and man by KRZYŻ — jest symbolem wiary i najwyższego poświęcenia. the revealed Word. PALMA — wyraża zwycięstwo i pokój. THE CROSS—Is the symbol of faith and the highest sacrifice. SŁOŃCE — jest symbolem oświecenia, religijnej wolności i THE PALM—Represents victory and peace. twórczej siły. THE SUN—Is the sign of light, religious freedom and creative energy. MOTTO: — "Prawdą, Walką, Pracą" wyraża zasadę przez którą THE MOTTO—Truth, Work and Strife is the maxim by which Christian ideały chrześcijańskie są wcielane w życie. principles are incorporated into life.

Chrześcijaństwo jest przemożną i twórczą wiarą, która ustala Prawa i Christianity is a forceful and positive religion which establishes its jusi Królestwo Boże przez surową i nieustraszoną moc moralną. laws and the Kingdom of God by rugged and fearless morał strength. "Albowiem nie w mowie jest Królestwo Boże, ale w mocy" (I. Kor. 4:20). "The kingdom of heaven suffereth violence and the violent take it by "Królestwo w Niebiesiech stało się przedmiotem gwałtu i gwałtownicy force." Matt. 11:12. zdobywają je" (Mat. 11:12). "For the Kingdom of God is not in word but in power." I Cor. 4:20. Przyszłość należy do tych chrześcijan, którzy przejęci Prawdą Bożą, uży­ wają swego najsilniejszego wpływu duchowego i dzięki swej moralnej tężyźnie The futurę belongs to those Christians who recognize God's truth, exerl potrafią bronić i zwyciężać. strong spiritual influence and have the morał stamina to defend and to conąuer. SŁOWO WSTĘPNE

Oddajemy do rąk Wyznawców naszego Kościoła Album 60-lecia Dzięki pięknemu materiałowi ilustracyjnemu i estetycznej szacie ze­ istnienia Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. wnętrznej, Album nie tylko stał się dziełem o charakterze dokumentarnym lecz również jest dokonaniem artystycznym. Poprawność językowa tekstów Album jest dziełem idei Pierwszego Księdza Biskupa Leona Grochow­ zapewnia naszemu Albumowi znaczenie pozycji literackiej wśród wyda­ skiego, który potrafił natchnąć grupę ludzi ideowych i ofiarnych do bardzo w nictw P. N. K. K. poważnego wysiłku i trudu, który przyjął na siebie Komitet Wydawniczy. Album, na przekór opinii ludzi niechętnych naszemu Kościołowi, jest Pierwszy Ksiądz Biskup, jako honorowy Przewodniczący Komitetu, służył najbardziej przekonywującym, obrazowym dowodem siły dynamicznej nam najcenniejszymi radami i wskazówkami, dzięki którym potrafiliśmy rozwoju P. N. K. K. Ogromny procent dzieci i młodzieży uwidoczniony ną doprowadzić nasze dzieło do końca. fotografiach, winien napawać otuchą serca tych wszystkich, którzy przy* Specjalne słowa uznania należą się Przewodniczącemu Janowi Ostro- czynili się własnym, ofiarnym wysiłkiem do powiększenia i rozbudowy ną= skiemu, dzięki którego energii i poświęceniu dla podjętego dzieła, wyko­ szego Kościoła. Duża ilość towarzystw o charakterze społecznym i religij­ nawcy Albumu zdołali wywiązać się z ich obowiązków. nym powiększa się stale o członków z młodszego pokolenia. Wśród foto­ grafii Księży Proboszczów widzimy wiele twarzy młodych kapłanów, sy­ Przez okres długich miesięcy Komitet Wydawniczy poświęcał wiele nów organizatorów poszczególnych parafii, wzrosłych wśród polskiej tra­ godzin pracy dla zebrania i uzupełnienia materiałów. Słowa wdzięczności dycji, a przygotowanych do wypełnienia Ich misji przez PNKK Semina­ kierujemy do Członków Komitetu w osobach: Ks. Jana Kotuli, St. Janusa, rium w Scranton. Fr. Ostrowskiego, J. Loyka, Teresy Supeck, H. Wysockiego, W. Szpajera, W tekstach umieściliśmy wiele dat i liczb, na pozór suchych tylko Heleny Nycz, Stelli Tellysh, Ks. Prof. S. Mołonia, który tłumaczył teksty cyfr. Zamiarem naszym było, by daty te i liczby, jako dane ścisłe, potwie­ polskie na język angielski, oraz Fr. Gratkowskiego, w którego rękach spo­ rdziły dokładność informacji i, by były zarazem naocznym dowodem ży* czywał dział ilustracyjny. Księża Biskupi, Seniorzy i Proboszczowie wspo­ w otności P. N. K. K. magani przez Ich Komitety Parafialne dostarczali redaktorowi Albumu ma­ teriały historyczne. Przed 60-ciu laty przystąpiono do dzieła z sercem pełnym zapału* lecz zgoła bez żadnych środków materialnych. Dziś, w ciągu życia zale­ Widzimy więc, iż do stworzenia tego Albumu przyczyniła się wielka dwie jednego pokolenia, Polski Narodowy Kościół Katolicki jest Przewo­ grupa ludzi dobrej woli. Dzięki temu szerokiemu kołu współpracowników dnikiem duchowym paru setek tysięcy obywateli amerykańskich, polskich i współtwórców, Album nasz staje się nie tylko dokumentem historycznym, i kanadyjskich. Jest również materialnie silną instytucją, finansującą w lecz staje się również dziełem serdecznie bliskim, najbardziej własnym szerokim zakresie akcję misyjną, charytatywną i oświatową. wszystkich Wiernych naszego Kościoła. Album ten nie jest pomyślany jako wydawnictwo o charakterze propagandowym. Jest, jak wspomnieli­ W ysiłek, który dokonał śp. Biskup—Organizator Franciszek Hodur, ą śmy, i pozostanie dokumentem historycznym. Jednocześnie jednak posiada który po Jego śmierci kontynuuje Czcigodny Pierwszy Biskup Leon Gro­ on charakter dzieła, które napawa otuchą i dumą, dzieła, które zacieśnia chowski jest dowodem tężyzny moralnej Uchodźctwa Polskiego w Ameryce. węzły ideologiczne—jest niewątpliwym pomnikiem wspólnoty społeczno­ ALBUM NASZ, DOKUMENT PRAWDY, WALKI I PRACY, ści P. N. K. K. ODDAJEMY W RĘCE WIERNYCH NASZEGO KOŚCIOŁA, BY ŚWIADCZYŁ, Pisany w języku polskim i angielskim, niechaj będzie czytany i oglą­ ŻE PRAWDĄ, WALKĄ I PRACĄ ZWYCIĘŻYMY. dany przez starszych i młodszych. Niechaj będzie rozumiany i bliski sercu, bowiem z najserdeczniejszej myśli powstał. ANDRZEJ NAMITKIEWICZ, Redaktor Albumu. PREFACE

We are placing in the hands of our believers this Album com- This album shall serve as the most convincing pictorial proof of the memorating the Sixlieih Anniversary of the existence of the Polish Na­ dynamie strength and growth of the Polish National Catholic Church. tional Catholic Church. It is the result of an idea conceived by the Prime The children and youth shown are living testimony to the continued suc- Bishop, Most Reverend Leon Grochowski, who had inspired a group of cess of the ideał of the Polish National Catholic Church. Our numerous dedicated people to execute this commendable work as members of the religious and social youth organizations have steadily grown from year Album Publishing Committee. The Prime Bishop as the Honorary Chair- to year. We notice, also, youthful faces of priests many of whom are the man of the Committee served us invaluably with his counsel and advice, sons of organizers of our parishes born in this country, nurtured in Polish thereby helping to bring this work to a successful end. traditions and schooled and prepared for priesthood in the Savonarola Theological Seminary of the P.N.C.C. at Scranton, Pa. A special word of gratitude is due the President of the Album Pub­ lishing Committee, Mr. John Ostrowski. Thanks to him, his unsparing Dates and numbers freąuently appear on these pages for accurate efforts and devotion to the accepted task, the Album Committee was able statistics and to serve as evidence of the vitality of the Polish National to overcome the many difficulties met in the preparatory stages of this Catholic Church of America, Canada and Poland. publication. Over the period of many months the Album Committee has devoied much time to meetings and to the work of gathering necessary Sixty years ago the Polish National Catholic Church was founded information. amid great enthusiasm but scanty materiał means. In the course of six decades the Polish National Catholic Church has become a leader to sev- Expressions of gratitude are also due to other members of the Com­ eral hundred thousands of believers of American, Canadian and Polish mittee, namely: Rev. J. Kotula, Mr. S. Janus, Mr. F. Ostrowski, Mr. J. Loyek, allegiance. The present financial stability of the church enables it to Mrs. T. Supeck, Mr. H. Wysocki, Mr. G. Szpajer, Mrs. H. Nycz and Miss S. undertake on a larger scalę missionary, humanitarian and educational Telleysh, Rev. Prof. S. Mołon, who had translated the Polish lext into the endeavors. English and to Mr. F. Gratkowski who was in charge of the preparation of the cuts. The Rt. Rev. Bishops, the Rev. Seniors and the Rev. Fathers who The work undertaken by Bishop-Organizer Francis Hodur and have furnished the Committee with the necessary information. continued by his successor the Most Rev. Leon Grochowski testifies to the vigor and the morał stamina of the Polish-American people. The Sixtieth Anniversary Album will serve not only as a mearfs of information but as a documentary proof of a unified ideology and a THIS ALBUM IS PLACED IN YOUR HANDS AS A DOCUMENT OF spiritual relationship between members of the Polish National Catholic TRUTH, WORK AND STRUGGLE TO TESTIFY BEFORE GOD AND MEN Church of America, Canada and Poland. THAT: BY TRUTH, BY WORK AND BY STRUGGLE WE SHALL BE VIC- Thanks to the allractive pictorial materiał and its estethic appearance, TORIOUS. the Album represents historie and artistic value. ANDRZEJ NAMITKIEWICZ, Editor PO ZN A JM Y I P O L IC Z M Y SIĘ

Aby upamiętnić 60-fą Rocznicę Polskiego Narodowego Katolickiego Zwyczajnie tak bywa we wszystkich Kościołach, że w nabożeństwach Kościoła postanowiliśmy wydać niniejszy Album pod hasłem: — świątecznych tylko pewna część parafian bierze udział Następnie nie "Poznajmy się i policzmy się". można pomijać i tej prawdy, że w każdej parafii odbywa się po dwa, a w Aczkolwiek społeczeństwo ludzkie w 19-tym i 20-tym wieku zoboję­ większości wypadków 3 lub 4 nabożeństwa, wobec tego fotografia z jedne­ tniało na zagadnienia religijne, przecież Polski Narodowy Kościół Katolicki go nabożeństwa nie może pokryć istotnej liczby czynnych parafian, dopie­ w okresie zaledwie 60-ciu lat osiągnął znaczne zdobycze. Gdy policzymy ro gdybyśmy tę liczbę pomnożyli przez cztery, bylibyśmy bliżej prawdy. członków i sympatyków tegoż Kościoła w Ameryce, w Kanadzie i w Polsce, Spotykaliśmy się i z takimi zarzutami, że wogóle nie mamy takiej to uzyskana liczba przekroczy pół miliona. liczby parafii na jaką się powołujemy. Niech na te zarzuty odpowie nasz Każdy przyzna, że gdy się zważy warunki wśród których rozwijał się album . nasz W olny Polski Kościół, to osiągnięcia nasze są istotnie wielkie. Na sztandarze naszego Kościoła wypisaliśmy hasło: "Prawdą, Walką, Kościół nasz ma rozrzucone poszczególne parafie na wielkiej prze­ Pracą — Zwyciężymy." Będąc wierni temu hasłu zawsze zwyciężaliśmy i strzeni Stanów Zjednoczonych i Kanady, dlatego członkowie tegoż Kościoła zwyciężać będziemy. Tę drogę do zwycięstwa wskazał nam Jezus, mowiąo: nie mogą się często spotykać, a więc nie znają się między sobą. Z tego po­ "Na świecie ucisk mieć będziecie, ale ufajcie, Jam zwyciężył świat". wodu zrodziła się myśl, aby w 60-lą Rocznicę powstania Kościoła wydać Jezus skazany na śmierć krzyżową najpierw przez Kościół i głowę pamiątkowy album, zapełniony fotografiami ze wszystkich placówek na­ tegoż Kościoła Kaifasza, przecież żyje i żył będzie w sercach bilionów swo­ szego Kościoła. Te ilustracje przynajmniej w części ułatwią nam wzajemne ich wyznawców. Pozornie zwyciężony, stał się zwycięzcą. poznanie.

Był jeszcze jeden powód do wydania wspomnianego albumu a mia­ Jeżeli Kościół Narodowy będzie stale postępował drogą wskazaną nowicie: nieprzyjaciele naszego Kościoła zawsze utrzymują, że Kościół przez Jezusa, zawsze będzie zwyciężał. nasz to bardzo mała organizacja, a statystyki przez nas ogłaszane są mocno O to zwycięstwo prośmy Boga, mając żywo przed oczyma nasze świę­ przesadzone. . te hasło i to przekonanie, że prawdą, walką i pracą z pomocą i błogosła­ Spodziewamy się, że album rzuci nieco światła na istotną siłę liczeb­ wieństwem Jezusa zwyciężymy. ną naszego Kościoła. Na kartach albumu widzimy tam wiernych, którzy brali udział w nabożeństwie świątecznym. KS. BISKUP LEON GROCHOWSKI. LET US BECOME AQUAINTED AND KNOW OUR STRENGTH

To commemorate the 60ih Anniversary of Ihe founding of Ihe Polish people in each picture should be multiplied by at least four to arrive at a conservative estimate of the actual membership strength. National Catholic Church, we have set to publish this Anniversary Album

under the slogan: LET US BECOME ACOUAINTED AND KNOW OUR In answer to any charges that we have overestimaied the number STRENGTH. of parishes, let this Album speak for us.

In spite of an apparent indifference to matters of religion during The motto of our Church is "By Truth, Struggle and Work, Victory the 19th and 20fh Centuries, the Polish National Catholic Church has is Certain." We have followed this road to victory inspired by the words proven an exislence of a religious ąuickening by its great success within of Christ: "In the world ye shall have tribulation: but be of good cheer; the past 60 years. This is borne out by a fair estimate of the number of I have overcome the world." communicants and sympathizers of the Polish National Catholic Church in the United States, Canada and Poland which now approximates half a Jesus was senienced to death by Caiaphas, the head of the Jewish million faithful. Church supported by the highest court, the Sanhedrin.

Another important factor contributing to the publication of this In spite of the fact that ihe head and the so-called legitimate and Album has been the fact of repeated attacks on the part of our adversaries "true" ecclesiastical hierarchy, denied the authority of Christ, yet His au- as to our numerical strength. We trust, that this Album will remedy this thority continues to live in the hearfs of millions and in the hearts of the unfairness and reveal our strength in its true light. followers of the Polish National Catholic Church. Our sacred motto: with truth, struggle and work, with the help and blessing of our Saviour, The photographs show the congregations after one Holy Mass. Jesus Christ, fortifies us to face the world undaunted, "for whatsoever is Taking into consideration the fact that in the majority of the parishes there bom of God overcometh the world." are three such services on Sunday, and taking into consideration that only a certain number of faithful participate in a given service, the number of THE MOST REV. LEON GROCHOWSKI. DIECEZJA CENTRALNA — CENTRAL DIOCESE

PIERWSZY KSIĄDZ BISKUP LEON GROCHOWSKI Ordynariusz Diecezji Centralnej Historia P, N* K* Parafii p. w* Św* Stanisława B. i M. w Scranton, Pennsylvania.

Hisioria pierwszej parafii Polsko Narodowego Kościoła Katolickiego Widział ten niebezpieczny stan duchowy europejskich narodów wy­ w Scranlon, PennsYlvania, jest w pewnej mierze historią P. N. K. Kościoła bitny myśliciel i chrześcijanin August Cieszkowski i takie wygłosił ostrze­ w A m eryce. żenie:

W Scranton 60 lat temu za wolą i pomocą Bożą ten Kościół został zor­ "Święty Boże! cóż się dzieje w świecie? Jakże uroczo, jakże obrzydli­ ganizowany; w Scranton czcigodny Organizator z nieliczną gromadką gor­ wie razem! Zewsząd prawda się wykluwa, a kłamstwo przemaga wszędy. liwych i dobrych parafian ten Kościół rozszerzał i utwierdzał,- w Scranton — Stroi się świat jakby na gody, przy pogrzebowym łkaniu głodnych lub stworzył organizacje na podłożu religijnym, patriotycznym, społecznym i mordowanych narodów. — Morze Rozkoszy — i Ocean Cierpienia,- a przy narodowym, które się przyjęły w całym Kościele,- ze Scranton ta idea pro­ rozkoszy nuda, — rozpacz przy cierpieniu! . . . Próżność się świeci, a mieniowała na całe polskie wychodźtwo, a w końcu zatryumfowała i w za­ cnota próżnuje. — Świeckie ramię zwszeteczniało, — duchowne zgrzybiało. morskiej ojczyźnie Polsce,- w Scranton czcigodny Organizator przez 60 lat —■ Bożego słowa każdy używa, — albo nadużywa, — ale nikt w niem nie pracował bez wytchnienia, poświęcając każdą chwilę czasu w służbie dla rozkoszy nuda, — rozpacz przy cierpieniu! . . . Próżność się święci, a Boga, Kościoła Bożego i pożytku polskiego i amerykańskiego narodu,- w Kainowe zbrodnie przeszły od ludzi do ludów!" Scranton oddał duszę Bogu i odszedł do wieczności, ale nam pozostawił Widział ten upadek moralny tak swego Kościoła, jak też całych naro­ skarb nieoceniony — Wolny Polski Kościół; w Scranton złożono najwięcej dów, Organizator Kościoła Narodowego, na ten sam temat pisał i nauczał, ofiar na ogólne cele Kościoła,- w Scranton wdzięczni wyznawcy z całego a nawet ostrzegał najwyższe władze papieskiego kościoła, ale tam został Kościoła zbudowali wspaniały "Pomnik Wdzięczności" i tam złożyli śmier­ potępiony i odrzucony. Pozostała mu tylko jedna droga, io jest ta, którą telne szczątki swojego duchowego wodza, ku wiecznej pamięci i nauce dla wybrał Jezus, Syn Boży i poszedł tą drogą. obecnych i przyszłych pokoleń, że kto kroczy przez życie, poddając się woli Bożej i Bożemu kierownictwu, ten zwycięża. DRUGIM POWODEM DO ZERWANIA Z RZYMSKIM KOŚCIOŁEM TO BYŁ SZCZERY PATRIOTYZM, szczera miłość dla zamorskiej ojczyzny, Świadectwem tej prawdy jest owocne życie ś. p. Księdza Biskupa dla języka ojców i tego wszystkiego co dotyczy życia polskiego narodu. Franciszka Hodura i stosunkowo krótka, ale chwalebna historia Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. Nasz zmarły wódz duchowy był doskonałym historykiem. Znał do­ kładnie wszystkie nieszczęścia, które z poręki Rzymu spadły na Polskę. Obchodząc 60-lą rocznicę powstania parafii scrantońskiej, a równo­ Widział też i tu w Ameryce, że polski lud jest skazany na powolne kona­ cześnie Polskiego Wolnego Kościoła, ciśnie się na usta pytanie: nie w morzu ajrysko-niemieckim, bo do tego dążyli obconarodowi biskupi. Jakie są zasadnicze powody albo przyczyny, które się złożyły na po­ Wszystko to co robili wówczas ajryscy i niemieccy biskupi, zmierzało do wstanie tej parafii, a następnie Polsko Narodowego Kościoła Katolickiego? wynarodowienia Polaków przez Kościół.

Na to pytanie powinniśmy znaleźć wyraźną i prawdziwą odpowiedź, Hasło biskupa Thierney'a z Hartford, Conn.: "JEDEN BÓG, JEDNA bo od zrozumienia naszej idei i cełu, do którego zdążamy, zależy przyszłość WIARA, JEDEN J£ZYK, JEDEN KOŚCIELNY RZĄD W AMERYCE", przy­ nasza i naszego Kościoła. jęło się u wszystkich biskupów. Niektórzy z nich jak Richter, Messmer, PIERWSZYM I NAJWAŻNIEJSZYM POWODEM POWSTANIA PA­ Katzer, Ireland i Thierney ograniczali albo usuwali polski śpiew, polską RAFII SCRANTOŃSKIEJ, A NASTĘPNIE P. N. K. KOŚCIOŁA TO BYŁA mowę z Kościoła i ze szkoły. TĘSKNOTA ALBO PRAGNIENIE URZECZYWISTNIENIA W ŻYCIU Wystąpienie na arenę Kościoła Narodowego w dużym stopniu po­ IDEAŁÓW WIELKIEJ RELIGII JEZUSA CHRYSTUSA, KTÓRE ORGANIZA­ krzyżowało antypolskie plany ajryskich i niemieckich biskupów. TOR KOŚCIOŁA NARODOWEGO NOSIŁ I PIEŚCIŁ WE WŁASNEJ DUSZY. Ponieważ podług nauki Jezusa żył i postępował, umiał ocenić jej błogo­ O zasługach Kościoła Narodowego z Ks. Franciszkiem Hodurem na sławione wartości. czele, pisała obszernie polska prasa w Ameryce i w Polsce.

Niestety tej Boskiej prawdy nie stosowano ani w życiu Kościoła, ani Kurier Polski z Milwaukee, Wis., nad trumną zmarłego Organizatora też w życiu społecznym, państwowym i narodowym. Kościoła Narodowego z dnia 17-go lutego 1953 roku, takie oto kreśli uwagi: GRUTA PARAFIAN PKZIO KATEDRĄ W SCRANTON. PENNSYWAN1A ,

PO SUMIE DNIA tt KWIETNIA 1*V ROKU

"Był to człowiek o wysokim wykształceniu, niepospolicie zdolny "Przywrócił on Kościołowi Chrystusowemu światło i wolność, wy­ kaznodzieja, władający ciętym piórem i posiadający odwagę swoich prze­ zwolił człowieka z obcęgów wiary martwej, dogmatycznej, oraz wskazał na konań. nieprzebrane możliwości duchowego rozwoju jednostki i narodu.

"Od pierwszych lat jego kapłaństwa odzywał się w nim duch walki "W ten sposób powstało dzieło nowe, żywe — dla służby Boga, na­ i buntu przeciw istniejącemu stanowi rzeczy w stosunkach hierarchii nie- rodu i człowieka. Miarą wielkości Kościoła Polsko Narodowo Katolickiego miecko-ajryskiej do Polonii amerykańskiej. uczynił on wielkość jego celów, a mianowicie: odrodzenie moralno-religij­ ne". "Inni też powstawali przeciw krzywdzeniu i upośledzeniu Polonii katolickiej, lecz się ugięli, A ON POSZEDŁ WŁASNĄ DROGĄ, ORGANI­ ZASŁUGI SCRANTOŃSKIEGO LUDU. ZUJĄC KOŚCIÓŁ NARODOWY, KTÓRY WZRÓSŁ DO ZNACZNYCH Kreśląc ten szkic historyczny, nie możemy pominąć zasług scranloń- ROZMIARÓW, LICZĄC DZIŚ KILKASET TYSIĘCY WYZNAWCÓW, CZY­ skiego ludu, tego ludu, który sam bez żadnego nacisku stanął obok swoje­ LI WCALE POKAŹNY UŁAMEK POLONII AMERYKAŃSKIEJ. go pasterza, mając tę świadomość, że się naraża na prześladowanie, cier­ Walką swą, pracą i poświęceniami w swym długim życiu, pozosta­ pienie i długą uciążliwą walkę. wił on niezatarte ślady na terenie Polonii, a żywymi pomnikami po nim są Stanęli przy swoim pasterzu scrantoniacy, bo intuicyjnie wyczuli, że Kościół Narodowy i organizacja zwana Polską Narodową "Spójnią". Prze­ to był mąż Boży, przez Boga natchniony a więc i dzieło, które wspólnie za­ chodzi on do historii jako jeden ze współczesnych reformatorów". mierzyli budować, Bóg będzie wspierał i błogosławił. Zaraz w początkach tworzenia Kościoła Narodowego bawił w Ame­ Nie pomylili się w swoich przeczuciach, a jednak mimo wszystko ryce znany i wysoko ceniony powieściopisarz Zygmunt Miłkowski — musimy podziwiać ich odwagę i męstwo z jakim pokonywali rozliczne tru­ (Tomasz Jeż). Dzięki staraniom scrantońskiej parafii czcigodny gość odwie­ dności. Trzeba podziwiać ich wierność i wiarę. Przecież przez długie lata dził Scranton i takie skreślił sprawozdawcze uwagi o Organizatorze Kościo­ przypuszczane ataki nieprzyjaciół rozbijały się o dzielną postawę i boha­ ła i o naszej sprawie: terską odwagę scrantońskiego ludu. "Człowiek młody, wykształcony, w literaturze polskiej rozmiłowany, Gdy powstawały parafie w okolicy Scranton, cała parafia jak wiernie oczytany, z historią ojczystą obznajmiony, patriota polski i demokrata z oddana armia towarzyszyła swojemu Wodzowi w jego organizacyjnych za­ uczucia i przekonania, jak najlepsze na mnie wywarł wrażenie. biegach. Nawet do dalszych miast często wybierała się gromada, aby swo­ Polacy spostrzegłszy się, że przeznaczeniem wzniesionych za ich ją obecnością i wspólną modlitwą krzepić tych naszych braci, którzy się krwawicę kościołów jest wynarodowienie wychodźiwa polskiego, odmówi­ odważyli zerwać kajdany papieskiej niewoli. li posłuszeństwa. Pytanie: czy Kościół Niezależny nadal się na tej stopie Nie znam drugiej podobnej parafii, któraby poniosła tyle ofiar dla polskiej, na jakiej stanął, utrzyma? Kościoła, jak to czyniło Scranton. Na Synodach, Zjazdach towarzystw zor­ "DO ŻYCZENIA JEST, ABY SIĘ UTRZYMAŁ, TO JEST ŻEBY SIĘ ganizowanych w Centrale, w manifestacjach religijnych lub patriotycz­ OPARŁ OBLEGAJĄCYM GO ZABIEGOM I NAGABYWANIOM" . . . nych zawsze spotykaliśmy zastępy scrantoniaków gotowych do każdej służby, mającej dobro Kościoła na względzie. Dobrze zrozumiał naszego duchowego wodza pewien bezimienny li­ terat i prawdziwie zcharakteryzował tak jego samego, jak też dzieło, które POD WPŁYWEM DUCHA ŚWIĘTEGO. nam pozostawił. Kończąc, pragnę jeszcze podkreślić, że podczas wielu ważniejszych "Dzieło to—pisze—wyrosło z żarliwej jego tęsknoty religijnej i naro­ wydarzeń, które się dokonały w Scranton, widzimy oczywiste działanie dowej, wsparte zostało przez wieczyste pierwiastki Dobra i Sprawiedliwości Ducha świętego. Bożej. Przez usta Zmarłego przemówił kapłan, Polak i emancypator naszych Kiedy w roku 1896 przybyła do Nanticoke, Pa., delegacja od skrzyw­ czasów. dzonego scrantońskiego ludu przez irlandzkiego biskupa, Ks. Franciszek "Sięgnął on do najgłębszych pokładów chrześcijaństwa, oddziały­ Hodur odpowiedział: wujących na morale człowieka,- wskazał jak należy budować życie zbioro­ "Wszyscy niezadowoleni i pokrzywdzeni w Scranton niech się zor­ we, religijne, ażeby stać się ono mogło jednocześnie funkcją życia moral­ ganizują i pobudują nowy Kościół, którego własność ma pozostać w rę­ nego, społecznego i narodowego. kach ludu". Ta rada lak kategorycznie przekonała ię gromadkę, że zaraz się za­ i jego parafian ekskomunikę, czyli klątwę. Ażeby ich zapoznać z treścią brali do pracy i nie spoczęli, aż wykonali powierzone sobie dzieło. klątwy, odczytał ją Ks. Hodur z ambony, wyjaśnił, spalił, a popiół kazał wrzucić do strumienia płynącego u stóp wzgórza, na którem jest pobudo­ Ks. Franciszek Hodur, powróciwszy z początkiem marca 1898 roku z wany Kościół Sw. Stanisława B. i M. Rzymu, zwołał decydujące zgromadzenie parafii Sw. Stanisława B. i M. w drugą niedzielę marca na którym przedstawił rezultat swych zabiegów w Przed klątwą w dawnych czasach drżeli nawet królowie Nie zląkł się wiecznym mieście. jednak lud scrantoński.

Rezultat był ujemny, ale w skutkach okazał się błogosławiony. Po ceremonii spalenia tego barbarzyńskiego dokumentu powstał w Kościele nieopisany zapał. Jedni bili w dzwony, drudzy śpiewali i modlili Ujemnym był z tego powodu, że Ks. Hodur przekonał się, że nie ma się głośno, inni ściskali się i całowali, a inni wreszcie zbliżyli się do am­ żadnej nadziei, aby słuszna prośba jego scrantońskiej i okolicznych parafii bony, aby zstępującego Księdza Hodura powitać, jakby wracał z drugiego była uwzględniona przez papieża Leona XIII. Ale ta odmowa w rezul­ świata. Więcej zapaleni przeskakiwali przez balustradę i cisnęli się do nie­ tacie przyczyniła się do powstania Kościoła Narodowego, za co mamy go do ołtarza, wołając głośno: Bóg z nami, księże proboszczu! On nie "wielbić i błogosławić Boga. opuści dzieci swoich. Bóg z nami! Zdawało się, że się ludzie przemienili. Ks. Hodur przeczytał odmowną odpowiedź a następnie dodał: To Duch Mocy i Wiary i Męstwa wstąpił w tę gromadkę polskiego ludu, rozpoczynającego nowe, wolne, a na wielkie niebezpieczeńswo narażone "Teraz roztrzygajcie, co nam wypada czynić na przyszłość. Jeśli uwa­ życie. żacie, że prawa baltimorskiego Synodu są słuszne, że możecie podług nich służyć Bogu i żyć spokojnie i szczęśliwie, jako polacy i chrześcijanie, to Bóg był z nimi, jest i będzie z nami o ile my będziemy zjednoczeni biskupowi 0'Harze i Hobanowi, a przez nich delegatowi papieskiemu sercem i duszą z Bogiem. Martinellemu dam znać, że wracacie pod ich opiekę z powrotem". Po odczytaniu klątwy rozpętało się dla Ks. Hodura i jego parafian piekło na ziemi. Prześladowano go i bito, pluto mu w twarz, poniewierano A wtedy wstał jeden z gorących i czynnych parafian Michał Szczy- jego parafianami po kopalniach i fabrykach, czerniono, grożono, pastwiono gliński i spytał: się nad nimi. Czyniono to w imię Chrystusa Pana i Jego świętego Kościoła, —• "A cóż się stanie z księdzem proboszczem, co ksiądz proboszcz za­ ponieważ prześladowcy, jak sam Zbawiciel naucza, nie poznali ani Boga mierza uczynić?" Ojca, ani wielkiej religii miłości ogłoszonej przez Jezusa.

— " J a nie wrócę pod jurysdykcję ajryskiego biskupa, ja do rzymskiego KS. BISKUP LEON GROCHOWSKI. kościoła nie wrócę" — powtórzył głośno i wyraźnie zapytany

—• "To i my nie wrócimy! — odparł najpierw Szczygliński a za nim około 30 innych obecnych na zgromadzeniu. W końcu opanował zapał Komitet Parafialny Parafii p. w. Św. Stanisława B. i M. w Scranton, Pa. święty całą halę. Powstali wszyscy, mężczyźni i niewiaty, i trzymając ręce podniesione na znak niezłomnego postanowienia, powtarzali dwa wyrazy: Franciszek Orłow ski ...... Prezes Nie wrócim! W in cen ty Juszkiew icz ...... Zastępca BYŁ TO ŚWIĘTY I DECYDUJĄCY MOMENT. MOMENT NARO­ DZIN WOLNEGO POLSKIEGO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO. Ten zapał, Józef Lenard ...... Sekretarz Finansow y który udzielił się wszystkim obecnym, to dar Ducha świętego. Podobny zapał ogarnął apostołów i lud zgromadzony we wielkim dniu Zesłania H elena Owcarz ...... Sekretarka Finansowa Ducha świętego. Lud scrantoński stał się narzędziem w ręku Boga do wy­ Władysław Proń, Izabela Pietrzak, Stanisława Telleysh, konania wielkiego i świętego zadania. W tym dniu na czele ze swoim zastępcy. przez Boga natchnionym kapłanem położył fundamenty pod Wolny Stanisław Janus ...... kasjer Polski Kościół. Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski.

Niedługo po tym zgromadzeniu i po powiadomieniu biskupów Dyrektorzy: — Jan Ostrowski, W ojciech Szpajer, Józef 0'Harą'y i Hoban'a o decyzji scrantońskiej parafii rzucono na Ks, F, Hodura Uminowicz, Maria Cwynar, Henryk Wysocki. History of the St Stanislaus P. N. Parish of Scranton, Pennsylvania*

The history of ihe firsi parish of ihe Polish National Caiholic Church because he lived according to the teachings of Jesus, and he knew how to in Scranton, Pa., is in a measure the history of the Polish National Catholic evaluale their blessed worth. Unfortunately God's truth was neither ap- Church. Sixiy Years a£f°i ihrough ihe will of God and with the help of plied in the life of the Church, nor in the social or national life. The a venerable Organizer, a smali but zealous and ardent group of people foremost Polish philosopher and Christian, August Cieszkowski, who knew began to build and stabilize this church. Organizations which fostered that danger lay in the spiritually degenerate condition of the European religious, patriotic and social ideals were called into being by the ven- nations, sounded this warning: erable leader and found favorable reception in the whole Polish National "Holy God, what is happening in the world! So much hostility and Catholic Church. Scranton became the hub from which the ideals of the so much repulsiveness. Everywhere truth is on the decline and falsehood Polish National Catholic Church radiated to the Polish Americans through- on the ascendency. The world is attiring itself for a marriage feast amidst out the United States, and eventually spread to Canada and Poland. the cries of hungry nations and those being murdered. A sea of pleasure and an ocean of pain,- pleasure accompanied by weariness, despair and Settled in Scranton, the venerable Organizer worked tirelessly for pain. Vanity prances while virtue idles. The arm of the flesh is lascivij over a period of 60 years, and devoted every moment of his life to God, ous; the arm of spirit is decrepit The Word of God is on the lips of all, his Church and the welfare of the Polish and American people. Upon his abused, it doesn't live in them, nor do they live by the Word. Brofher- death in Scranton, he left a priceless legacy—a free Polish National Catho­ lic Church. hood of peoples and nations is proclaimed, but the crime of Cain passes on from people to nations." Of all the parishes of the Polish National Catholic Church, the The Polish philosopher saw the morał decline of the Roman church Scranton parish always distinguished itself for its most generous contri- and of the nations. The Organizer of the Polish National Catholic Church butions to the General Fund of the Church. In the cemetery of the wrote and taught the same. He cautioned and pleaded with the highest Scranton Cathedral, through the iniliative of the Scrantonians, the faith­ authorities of the Roman Catholic Church, but he met with rejeclion and ful of the entire Church erected a magnificent monument of gratitude, a anathema. The only road left, was the road chosen by the Son of God, repository of the earthly remains of Bishop-Organizer Francis Hodur. The Jesus Christ, and he had taken it. majesiic edifice will bear testimony even to futurę generations of the vic- torious life which had submitted itself to the will of God and His guidance. THE SECOND IMPORTANT FACTOR IN BREAKING WITH THE The abundant life of Bishop Hodur and the history of the young but ROMAN CATHOLIC CHURCH WAS ARDENT PATRIOTISM AND FER- glorious Polish National Catholic Church is living proof of that victory. VENT LOVE FOR POLAND; ITS LANGUAGE, CUSTOMS AND CULTURE.

During the observance of the 60th Anniversary of the founding of Our Organizer was an expert historian. He studied the misfortunes the St. Stanislaus parish and the Polish National Catholic Church, a logical which Poland experienced at the hands of Rome. On this continent, he queslion prods the mind: Whał were the fundamental causes for bring- had foreseen a slow death for Polish culture under Irish-German eccle- ing into existence the Scranton parish in particular and the Polish National siastical domination. It had been the aim and scheme of the Roman Catholic Church in generał? A elear and truthful answer must be given Bishops to bring about this regimentation. The motto coined by Bishop for our own assurance and for the assurance of the futurę of the Church Tierney of Hartford, Conn, was: "ONE GOD, ONE FAITH, ONE LAN- which depends on the proper knowledge and preservaiion of our ideology GUAGE AND ONE CHURCH JURISDICTION IN AMERICA." This motto and our aims. was adopted by other Roman Catholic Bishops. Some of them such as Richter, Messmer, Katzer, Ireland and Tierney prohibited singing Polish THE FIRST AND THE MOST IMPORTANT REASON FOR THE OR- hymns and prohibited the Polish language in the churches and in the GANIZATION OF THE ST. STANISLAUS PARISH AND OF THE POLISH NA­ parish schools. TIONAL CATHOLIC CHURCH, HAD BEEN THE DESIRE AND DEEP CRAVING FOR THE IDEALS OF THE RELIGION OF JESUS CHRIST. THE The emergence of the Polish National Catholic Church has to a large ORGANIZER OF THE POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH CAR- degree slowed down these anti-Polish schemes of the Irish and German RIED AND NURTURED THESE IDEALS IN HIS HEART AND IN HIS SOUL, bishops. The Polish Press, both in Poland and America has written ex- iensively about Ihe meriis of culiure-preservalion by ihe Polish Naiional pator of our iimes. He had delved into the deepest layers of Christian ira- Catholic Church through the untiring efforts of its founder, Bishop Francis diiion, those which affect man's morale. He has shown how collective Hodur. religious life and aciivity must be organized and sustained in order io coniribute to the morał, social and national growih. Upon the death of Bishop Francis F. Hodur, February 17, 1953, the Polish Kuryer of Milwaukee, Wis., published the following: "He had regained for the Church of Jesus, light and liberty. He has liberated his people from ihe bonds of a lifeless, dogmatized faith and has "He was a man of great erudition, an unusually capable preacher pointed to the unlimited possibilities of growth which freedom of religion and orator, poignant in expression and courageous in his conviciions. *> offers io the individual and the nation. "From the early years of his priesihood, the spirit of rebellion against "In this manner a new religious organization came inio being. Ii existing conditions that prevailed within the Roman Catholic hierarchy is fuli of viiality and is ready io serve God, naiion and man. in its relations to the American Polonia, was very obvious. "He measured ihe greatness of the Polish National Catholic Church "Others also rebelled against exploitaiion and the treatmenf accord- by ihe magnitude of its aims and by the degree of ihe morał and religious ed Catholic Polonia, but they eventually submiifed. He, (Bp. F. Hodur), regeneration of its communicants." however, went his own way, organizing the Polish National Catholic Church, which grew to considerable proportions, numbering today sev- eral hundred thousand faithful—a great slice of the American Polonia. THE MERITS OF THE SCRANTON CONGREGATION

"Through ceaseless struggle, work and devolion io duty, he left We cannot overlook the merits of the Scranton people in this his- behind him indelible marks in the life of American Polonia. He left living torical sketch. They stood firmly by their good shepherd. They felt in- monuments in the form of the Polish National Catholic Church and ihe iuitively that they were in the presence of a man of God. They believed Polish Naiional Union of America. He has earned a place in hisiory as ihat ihe work which they began with their leader would be blessed by one of the modern religious reformers." God. Their feelings and beliefs did not deceive ihem. We must admire the courage and gallantry with which they iriumphed over the numerous In ihe early formative years of the Polish National Catholic Church, obstacles and discrimination direcied at them. We musi marvel ai their Zygmunt Miłkowski, (Tomasz Jeż), a distinguished Polish novelist, visiied faith, iheir brave stand and Christian courage. Newly arising parishes the United States and by invitaiion of the St. Stanislaus Congregation, he of the Polish National Catholic Church received not only ihe able assis- visited Scranton, Pa. In his reminiscences he wrote of Bishop Francis tance of the Organizer but of the whole St. Stanislaus Congregation. They Hodur: visited even distani towns io strengthen and comfori those who dared io "He is a well educated young man, a lover of Polish literature, well break the shackles of Roman slavery. No other parish had borne greaier read, well versed in Polish hisiory, a Polish patriot and a democraf by con- sacrifices for the Church. The members of the first parish always were vicfion and action. He has made a most favorable impression upon me. and still are the mosi numerously represented ai General Synods, Conven- tions and religious or pairiotic demonsirations. They are ready at all "These Poles realized that the churches they buili were to be used iimes to undertake and perform any service for ihe good of ihe Church. as instruments of denationalization, so ihey refused further obedience. The ąuesiion now arises: "Will this Independent Church pursue in ihe Polish ways which it has chosen and how long will ir endure?" GUIDED BY THE HOLY SPIRIT

"IT IS DESIRED THAT IT SHALL PREVAIL AGAINST THE BESIEG- The influence of ihe Holy Spirit was clearly experienced during 1NG HOSTILE FORCES." the many importani events which iook place in Scranton, Pa. To ihe dele- A certain anonymous writer who understood the imporiance of ihe gaiion of the people of Scranton wronged by a Roman Bishop, in 1896, role of Bishop Hodur, siaied: Father Francis Hodur said:

"His work arose from a fervent religious and national longing, nour- "ALL WHO ARE DISSATISFIED AND WRONGED IN SCRANTON ished by ihe eiernal elemenis of God's goodness and jusfice. Through him SHOULD ORGANIZE AND BUILD A NEW CHURCH, WITH FULL CLAIMS and by him had spoken ihe spirit of a true priest, a Pole and Emanci- TO PROPERTY OWNERSHIP." The advice was very siirring. The organizaiional work was under- When Bishops 0'Hara and Hoban were informed of the decisions laken immediately and ihe acliviiy was not siopped unlil fuli success reached, Father Hodur and the Scranton Parish were excommunicated. was assured. Father Francis Hodur read the document of excommunication from the pul­ pit to acąuaint his parishioners with the diatribe. He then burned it and Father Francis Hodur, ihen made a trip to Rome to see what could the ashes were thrown into the brook which flows below the hill upon be done to help those who were wronged by the Roman hierarchy. He which St. Stanislaus Cathedral stands. While excommunications terrified returned early in March of 1898. A meeting of St. Stanislaus Congregation even kings, the Scranton Congregation refused to be bullied into Roman was called for the second Sunday of March at which Father Hodur pre- submission! sented the results of his efforts made in the "elernal city." They were The burning ceremony of that un-Christian and barbarie document negaiive, nevertheless they were blessed by far-reaching conseąuences. generated an indescribable enthusiasm among those present in church. Father Hodur had discovered that no just solution of any problems pre- Some tolled the bells, some sang, some prayed aloud, some embraced and sented in Rome on behalf of the Scranton Congregation could be expecied. kissed each other, while others approached the pulpit to greet Father Fran­ The rebuff which Father Hodur met in Rome contributed to the organiza- cis Hodur who was descending from it as though he were returning from tion of the Polish National Catholic Church for which we should perpetu- another world. Others jumped over the communion railing, crowded into ally thank God and bless His Holy Name. Upon notifying his congrega­ ihe sanctuary and cried out loudly: "God is with us, Father. He will not tion of the refusal which met their just petition, Father Hodur said: forsake us, his children. God is with us!" They were transformed. The spirit fo Power, of Faith, and of Yalor descended upon this inspired congre­ "It is for you to decide now what steps we must take in the futurę. gation, which was starting a new, free and dangerously expendable life. If you think that the spirit of the decisions of the Baltimore Synod are binding as just laws, and that by accepting those decisions, you can God was with us, He is with us and shall continue to be with us serve God in all peace and tranąuility and live happily, tell me now, so as long as we remain united with Him in our hearts, minds and souls. that I may notify Bishops 0'Hara and Hoban, and through them the Apos- The un-Christian excommunicaiion of Father Hodur and of the Scran­ iolic Legate Marlinelli, that you are willing to recognize their jurisdiciion." ton Congregation, set loose a storm of abuse. In a land of brotherhood At this moment, an ardent and active parishioner, Michael Szczyglin- and freedom of religion, the Roman hierarchy and its faithful conducted ski stood up and asked, "And what will happen to you, Father, what do a veriiable "holy" inąuisition. Against the Polish National Catholic Con­ you intend to do?” gregation of Scranton, every evil abuse was employed: discrimination in mines and factories, good names besmirched, beatings and cruel treatment "I shall not return under the jurisdiction of the Roman Catholic —all this, in the name of the "One, True, Church" which is not willing Bishop. I shall not return to the Roman Church," replied Father Francis to practice the Fatherhood of God nor the love of the Son, Jesus Christ. Hodur firmly and distinctly.

"Then we shall not return either," replied Michael Szczygliński, he LEON GROCHOWSKI, PRIME BISHOP, was supported by thirty other participants of that meeting. A holy ardor overwhelmed the gathering. They all stood up: men and women,- raised POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH iheir hands to show their indomnitable decision and repeated: "W e shall not return!" Parish Committee of the St. Stanislaus Parish, Scranton, Pennsylvania. It was a holy and decisive moment. It was the moment when the Frank Orłowski ...... President Free Polish National Catholic Church was bom. That holy ardor—the gift of the Holy Spirit—imparled itself to all present. A similar ardor envel- V incent Juszkiew icz ...... Vice-President Joseph Lenard ...... Recording Secretary oped the Apostles and people gathered together with them during the Helen Owcarz ...... Financial Secretary great day of Pentecost. Walter Pron, Isabel Pietrzak, Stella Telleysh, Assistants. The Scranton people became an instrument in the hands of God by Stanley Janus ...... Treasurer Sransforming into action a holy and great task. On that day the people The Most Rev. Leon Grochowski. of Scranton, led by their pastor, and inspired by God, set the foundations Directors: — John Ostrowski, George Szpajer, Joseph ior a free Polish Church. Uminowicz, Mary Cwynar, Henry Wysocki. NAJSTARSZY POLSKI NARODOWY KATOLICKI KOSCIOŁ

KOŚCIÓŁ NARODOWY JEST PIERWSZYM I NAJSTARSZYM śpiewom. Pismo św., Żywoty Ojców Kościoła i wielu innych kościelnych pisarzy zostały przetłumaczone na język polski dla użytku królowej Jadwi­ CHRZEŚCIJAŃSKIM KOŚCIOŁEM W POLSCE. gi, która była nadzwyczaj chętną czytelniczką łych świętych utworów." — (Długosz liber. X). O tym fakcie mówi nam hisioria. Historyk hrabia Walery Krasiński Historyk Krasiński w dalszym ciągu kreśli takie oto fakty: tak pisze o obronie lego Polskiego Kościoła przez naszych pradziadów: "Jadwiga z całym zapałem młodego serca pokochała polski język i "Morawscy Słowianie (do nich należała Małopolska) sprzeciwiali się to wszystko, co należało do przybranej Ojczyzny Polski. Jej przykładna nabożeństwom zaprowadzanym przez Niemców, z którymi zawsze się kłó­ pobożność była kierowana przez wyższe zrozumienie; ona odczuła, że reli- cili o to, że im przeszkadzali modlić się do Najwyższej Istoty w języku ich gia nie może wywrzeć błogosławionych wpływów na umysły ludzi, o ile ojców. (Hist. of ihe Reform, in Poland, Val. Krasiński, London 1838 p. 9). święte ceremonie i nabożeństwa nie będą sprawowane i przykazania gło­ szone w języku zrozumiałym dla narodu — języku ojczystym. (Reform, in "'Narodowe kościoły w Czechach, Morawii, Śląsku i Polsce długo Pol. pp. 20-21). walczyły przed zachłannością papieża. Za czasów św. Meiodego i Cyryla południowo-zachodnia część Polski — Małopolska należała do Morawii. Rzymsko-kat. ks. Siarczyński, uczony badacz starożytności dowodzi, Diecezja Wielogród, której arcybiskupem był Metody, sięgała do rzeki że w Polsce do końca XIV wieku polski język był ogólnie używany w służ­ Styru — do obecnego Wołynia. To też Chrześcijaństwo z językiem narodo­ bie Bożej. (Czasopismo Lwowskie "a Literary periodical" 1828 r.) wym słowiańskim w tych częściach Polski było rozszerzone i narodowe ko­ ścioły tam istniały przez długi czas, aż w końcu musiały ulec przemocy Rzymsko kał. ksiądz Juszyński, znany uczony i krytyk najzupełniej Rzymu. Wszystkie dane są zaczerpnięte z rzymskich pisarzy, dlatego są się zgadza z opinią Siarczyńskiego, i opierając się na wiarogodnych źród­ skąpe, ale dowodzą niezbicie, że Narodowy Kościół istniał w Polsce przez łach, dodaje, że reformatorzy XVI wieku wzięli do swego rytuału mnóstwo długie wieki". pieśni z Narodowego Polskiego Kościoła. On też twierdzi, że Marcin Trom- ba, arcybiskup gnieźnieński, który odegrał ważną rolę na Soborze w Kon­ Inny historyk Maieusz z Miechowa pisze: stancji i który był wielkim zwolennikiem kultu w Narodowym języku, ka­ zał przetłumaczyć liturgiczne księgi na język polski, których kopie były "Kroniki stanowczo udowadniają, że w 949 roku Morawianie założyli przechowane w Bibliotece Załuskich i dopiero po upadku Polski (1794 r.) na Kleparzu, koło Krakowa, kościół św. Krzyża i że tam mieli liturgię w przewiezione do Petersburga. (Intr. to the Biogr. Directory of Polish Poets, Polskim języku, która przetrwała aż do 1506 r. (Mafihaes de Miecho in lib. in Polish). 1 cap. 13). nr Pisarz Wapowski, autor XVI wieku mówi: Królowa Jadwiga (1399 r.) była wielką i gorliwą opiekunką Polskiej Liturgii. Pomiędzy innymi założyła ona Benedyktyńskie Kolegium św. "Narodowe nabożeństwa tylko co w ostatnich czasach zostały u nas Krzyża, zwane "Kolegium Braci Słowiańskich", w którym liturgia (czyli zarzucone, i nie ma najmniejszej wątpliwości, że one były odprawiane, wszystkie nabożeństwa) odprawiały się w języku polskim. przynajmniej w jednym miejscu (w Krakowie na Kleparzu) aż do początku XVI wieku". (Mateusz z Miechowa k. 1. s. 13). Znany historyk ks. Długosz, żyjący w drugiej połowie XV wieku, często odwiedzał to Kolegium i przysłuchiwał się przepięknym polskim W historii chrześcijaństwa wśród Słowian jest prawdziwym doku- menlem list papieża Hadriana II z r. 869 do Książąt Rościsława, Swiatopełka nie się garnęli do Kościołów z językiem narodowym, a łacińskie kościoły, i Kocieła, władców Wielkich Moraw, obejmujących prowincje: Morawy, w których obowiązki duszpasterskie sprawowali Niemcy, świeciły pustka­ Pannonię, Słowację i część Polski, zdobytą przez Swiatopełka na północ od mi. Taki stan rzeczy tym większą budził nienawiść do Metodego, którą mu Karpat, kraj nad Wisłą sięgający do Bugu i Stryja. okazywano przy każdej okazji i na każdym miejscu, uciekając się nawet do zbrodniczych czynów. List papieża Hadriana do wymienionych książąt, powtórzony na stro­ nie 819 w języku łacińskim w "Kodekcie Dyplomatycznym" wydania Sej­ W wyjątkach z listu papieża Jana VIII z dnia 14-go maja 873 roku do mu Czeskiego w 1904 r. w streszczeniu powtarzamy: bawarskich biskupów czytamy:

"Hadrian, biskup i sługa Boży do Rościsława, Światopełka i Kocieła. "Wyście skazali do więzienia biskupa, wysłannika stolicy apostol­ (władców Wielkomorawskiego państwa). skiej i biliście go po twarzy. W ciągu trzech lat oderwaliście go od służby Bożej. . . . postanowiliśmy po dokonaniu święceń wysłać do waszych po­ siadłości Konstantego (zakonne im ię Cyryl) . . . aby Was uczył jakoście Wobec powyższego decyduję, abyście byli pozbawieni prawa odpra­ prosili tłumaczyć księgi na wasz język w całym porządku kościelnym, peł­ wiania służby Bożej przez tyle czasu, ileście zmusili czcigodnego męża być nym z mszą, liturgią, chrztem, co rozpoczął filozof Konstantyn. oderwanym od tej świętej czynności".

Taki jedynie zachowajcie zwyczaj, aby podczas mszy najpierw były W liście tegoż papieża i tejże daty do biskupa Hermerika czytamy: czytane pisma apostolskie i ewangelie w języku rzymskim, następnie w sło­ wiańskim, aby się wypełniły słowa Pisma świętego. "Czyn twój prześcignął nawet wściekłość tyrana albo dzikość bestii. Tyś bowiem brata i współbiskupa Metodego, wyczerpanego więzieniem, w "Wszyscy niech sławią rożnymi językami wspaniałość Bożą, jako dał sposób nieludzki torturował, podczas najostrzejszej zimy i strasznej zawiei im duch święty opowiadać. —pod gołym niebem. Tyś wpadł w szał, że na posiedzeniu biskupów "Jeśli kto z pośród zebranych u Was doktorów . . . odważy się w in­ chciałeś końskim rzemieniem ranić biskupa, co ci przeszkodzono". ny sposób Was wprowadzać w błąd, potępiając księgi waszego języka Papieże: Hadrian II i Jan VIII nie dali Niemcom zniszczyć Narodowe­ niech będzie odłączony od Kościoła". go Kościoła Słowian. Widzieli, że Niemcy nie powodują się dobrem Ko­ Z powyższego wynika, że papież Hadrian II, aby pozyskać Słowian ścioła, a raczej polityką zaborczą. Nagle Jan VIII pada ofiarą morderców. dla swego Kościoła, zezwolił na zaprowadzenie obrzędów w języku Sło­ Ta zbrodnia utorowała drogę do papiestwa Formozie, który się nie sprzeci­ wiańskim, a Kościół z językiem narodu staje się do pewnego stopnia Ko­ wiał polityce Niemców. ściołem Narodowym. Po krótkim panowaniu Formozy 891-896, został papieżem Stefan V-ty. W roku 869 Konstanty umiera, starszy brat Metody pozostał sam. W Ten jawnie sprzyjając Niemcom, zakazał nabożeństw w języku narodowym, tym samym roku wykonsekrowany w Rzymie na biskupa i przeznaczony na usunął zastępcę arcybiskupa Metodego Ks. Gorazda, i tenże papież przy­ arcybiskupstwo Moraw i Pannonii. czynił się do wygnania z Moraw i Pannonii uczniów Metodego i tak przy­ pieczętował upadek Kościoła Narodowego Słowian. Resztki tego Kościoła Niemcy nie chcieli uznać nowego biskupa Metodego, wprowadzają­ spotykamy w Polsce jeszcze w XV-tym wieku, ale w końcu gorliwi służal­ cego jako nowość do nabożeństw język słowiański, uważany za "barba­ cy papieży zatarli wszelkie ślady o tym Kościele do tego stopnia, że nie rzyński". Rozpoczęła się walka przeciw arcybiskupowi "intruzowi". zostawili ani jednej księgi obrzędowej. Napewno księgi obrzędowe w języ­ Arcybiskup Metody był istotnie męczennikiem w obronie prawa lud­ ku polski, które wywieziono do Petersburga po upadku Polski, dosięgła ności do nabożeństwa kościelnego w języku narodowym. Słowianie tłum­ niszczycielska ręka papieskiego wandala. THE OLDEST POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH

THE NATIONAL CHURCH IS THE FIRST AND THE OLDEST iury) frequently visiled ihis College to lisien io ihe beauiiful Polish songs. The Holy Scriptures, ihe Lives of ihe Saints and the wriiings of many oul- CHRISTIAN CHURCH IN POLAND sianding church dociors, were translaied into Polish for the personal use of Queen Hedwig, who read ihem eagerly. (Długosz liber. X.)" The above sialemenl is confirmed by historical records. In ihe ac- Krasiński, the hisiorian, continues his accouni: "Queen Hedwig counf of our forefathers, Ihe Polish hisiorian Counl Valery Krasiński wriles: loved ihe Polish language and everything thai was a pari of her adopied "The Moravian Slavs (who ruled in Malopolska-Lillle Poland) re- fatherland—Poland, wiih a fervour of a youihful heari." senied Ihe riie introduced by the Germans, with whom ihey conslantly "Her exemplary piety was moiivaied by a deep undersianding of warred, because Ihe Germans refused lo permii ihe use of iheir Slavonic religion. She knew ihai it can influence ihe minds of the people only if language in ihe church rites. (Hisi. of ihe Reform in Poland, Val. Krasiń­ iis holy ceremonies and services are expressed in ihe language of ihe ski, London p. 9). people and if ihe religious precepis are expounded in the naiional lan­ The National Churches in Bohemia, Moravia, Silesia and Poland guage. (Reform, in Poland, pp. 20-21)." fought ihe aggrandizemeni of the pope. During ihe lifeiime of Si. Cyril The Roman Catholic scholar, Faiher Siarczyński, a student of an- and Methodius ihe souihwesiern part of Poland (Małopolska) was a pari iiquiiies, mainiains ihat Polish was used in all religious rites in Poland of the Moravian Empire. Methodius was ihe archbishop of the Diocese uniil the end of the 14ih Ceniury. (Lwów Liierary Periodical—Czasopismo of Wielogród (Velgorod) which er.compassed ihe ierriiory meniioned above Lwowskie 1828). Faiher Juszyński, a Roman Catholic priest, renowned and exiended as far easi as ihe river Styr in Volhynia. Thus Christian scholar and criiic, supporis ihe opinion of Faiher Siarczyński in its en- Churches with the holy riies in ihe Slovanian vernacular flourished in ihis iirety and quoies credible historical documenis which prove ihai ihe 16ih pari of Poland and coniinued io exist for a long iime, until finally ihey Ceniury Reformers adopied for their own use many hymns of ihe Polish were overpowered by Rome. Ali these data are iaken from Roman Caiho- National Church. He furiher maintains thai Martin Tromba, archbishop lic wriiers, iherefore they are scant, yet Ihey prove that a National Church of Gniezno, who played an imporiani role at ihe Council of Consiance was did exisi in Poland for several ceniuries. an ardeni adherent of the Polish Riie. He ordered ihe iranslation of the Anoiher hisiorian, Maiihew from Miechów, wriies: "Chronicles liiurgical books inio ihe national language of Poland. Copies of these prove definiiely thai ihe Moravians founded the Holy Cross Church ai books have been preserved in ihe Załuski Library. Afier the second par- Kleparz near Kraków in 949. This church used Polish in ihe liturgy uniil iition of Poland (1793) ihe Russians transferred ihose books to the St. Peters­ burg Library. (Intr. io ihe Biogr. Direciory of Polish Poeis, in Polish) 1506." (Matihaeus de Miechów in lib. I cap. 13)."

"Queen Hedwig (1399) was a great and ardeni proteciress of ihe The 16ih Ceniury Polish Auihor Wapowski, wriies: "Divine serv- Polish liiurgy. She founded, among oihers, the Benediciine College of ices in the national language were discarded only recently." There is no ihe Holy Cross, known as ihe College of ihe Slavic Brothers, in which all doubi ihat they were being held in ai least one place, namely: in Kraków, ai Kleparz, until ihe beginning of ihe ióth Ceniury. (Matihaeus de Mie­ of the liiurgy was expressed in ihe Polish language." chów I p. 13). A leiter wriiien by Pope Hadrian II in 869 to ihe Princes "A noied Polish hisiorian, Jan Długosz (second half of ihe 15ih Cen- Roscisław, Świętopełk and Kocieł consiituies a most imporiani and iruih- ful document. (The princes ruled over Ihe provinces of Moravia, Pano­ ices in ihe vernacular. Great masses of people aiiended services eon- nia, Slovakia and part of Poland, siiuated norih of ihe Carpaihian Moun- ducied in the national language, while those which were conducied in iains bounded by ihe Visiula, Bug and Stryj Rivers, all of which was con- Laiin by the German clergy were shunned. Such a siatę of affairs iniensi- quered by Świętopełk ) The letters of Pope Hadrian II written to these fied the haired of the German clergy for Methodius. And freąuent at- princes and ąuoted in Lalin on page 819 in ihe "Code of Diplomaticus" iempts were made upon his liie. published by the Bohemian Parliameni in 1904 are given below. A letier of Pope John VIII, writien io the Bavarian bishops on May "Hadrian, Bishop and servant of God to Roscisław, Świętopełk and 14, 873, siaies: "You have commiited to prison, a bishop, (Methodius), the Kocieł, rulers of ihe Moravian Empire—-We have decided to send io your emissary of ihe Apostolic See and you have siruck his face. You have provinces, Constance (who took ihe name of Kyryl upon eniering ihe separated him from his flock and ihe aliar for three years. I iherefore monastery) afier his ordinaiion, io ieach you how io make ihe translalions decree that you shall be denied ihe righi of celebraiing ihe Holy Mass of the Holy Wrii into your naiional language according to the universal for as long a iime as you have forced ihe venerable bishop io be separated order of ihe church, compleie with ihe Holy Mass, Divine Liiurgy and from his holy office." In a letter written by ihe same pope, wriiten on ihe Baptism, already begun by ihe philosopher Consiantine. same date io Bishop Hemerick, we read: "Your conduci surpassed a bru- tality even of a tyrani or worse, ihat of a beast. You pui io ioriure your "Preserve, however, ihis cuslom; during Holy Mass, read the wrii- broiher bishop (Methodius), who was already exhausled by confinemeni ings of ihe Apostles and also ihe gospels, firsi in Laiin and then in Sla- in prison. It happened during a most severe winier, in a terrible snow- storm under ihe naked sky In your rage you were prevented from whip- vonic, so ihat ihe Holy Wrii mighi be fulfilled: 'And ihey were all filled ping him with the knoui during ihe bishops conference." with the Holy Spirit and began to speak in other iongues, as ihe Spirit gave ihem uiierance.' Popes Hadrian II and John VIII frusirated ihe German ailempis io desiroy the National Church. They realized ihai ihe Germans did not "If any one of ihe doclors present should dare io lead you inio error, have ihe welfare and besi inierests of ihe Church in mind. They were condemning the books wriiten in your language, let he be separated from solely interesied in a policy of conąuesi. John VIII was murdered. This ihe church." murder helped io pui Formosus on ihe papai throne. He did not oppose ihe German designs upon ihe Slavs. Afier a shori reign (891-896) he was The above proves ihai Pope Hadrian II in order io win ihe Slavs succeeded by Pope Stephen V. This pope openly favored ihe Germans. He for his church, permiiied ihe use of Slavonic in ihe church riies. This forbade the use of ihe vernacular in church services and removed from Church which used ihe vernacular in iis rites had ihe character of a Na­ office, Father Gerard, ihe successor of Meihodius. He was insirumental iional Church. in banishing ihe disciples of Methodius from Moravia and Panonia and Consiantine died in 869. His older broiher, Meihodius, was con­ coniribuied to ihe downfall of ihe National Church of ihe SIavs. The secrated bishop in Rome that same year, and was made ihe administrator remnanis of ihis Church exisied in Poland up io the 15ih Century. In ihe- of the archbishopric of Moravia and Panonia. end the devoled servanis of the unfriendly popes were successful in deiroying all traces of ihis Slavonic National Church. Their work was so. The Germans refused io acknowledge ihe new Bishop Meihodius. thorough ihat none of the liturgical books of that church survived. The. They maintained that ihe Slavonic was "barbarous", and considered iis few surviving Polish liturgical books, preserved in the Zaleski Library,, introduciion into ihe church as a novelty. Meihodius became a crusader were carried away to St. Petersburg after ihe last pariition of Poland andi and martyr in defending ihe rights of ihe people who desired church serv- ultimately fell inio ihe hands of a papai vandal. GŁÓWNA RADA POL. NAR. KATOL. KOŚCIOŁA — THE GRAND COUNCIL OF THE P. N. C. CHURCH

Członkowie Rady Głównej Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła

Siedzą od lewej do prawej: Księża Biskupi: T F. Zieliński (Buffalo, N. Y.), J. Soł­ Główna Rada Kościoła składa się: 1.) Z Pierwszego Biskupa. 2.) Z biskupów, tysiak (Manchester, N. H ), L. Grochowski (Scranton, Pa ), J. Kardaś (Chicago, 111.), rektora seminarium oraz po jednym księdzu i jednym świeckim przedstawicielu J. Pękala (Warszawa). Stoją: Ks. Sen. W. Słowakiewicz (sekr Rady P. N. K. K:), z każdej diecezji naszego Kościoła, mianowanych przez Pierwszego Biskupa a J. Kania (Diecezja Wschodnia), Ks. Sen. A. Wojtkowiak (Ware, Mass) S. Kotula zatwierdzonych przez Izbę Synodalną. 3.) W razie śmierci duchownego lub świe­ (Gi. Zarząd P. N. Spójni), Ks. Sen. F. Siemiątkowski (Carnegie, Pa ), T. Rudnicki ckiego przedstawiciela diecezji w Radzie, Pierwszy Biskup mianuje a Rada po­ (Buffalo, N Y.), Ks. Sen. R. Zawistowski (Baltimore, Md.) i J. Ostrowski (Scranton, twierdza zastępcę na czas do następnego Powszechnego Synodu. (4) Główna skarbnik Diec. Centr. i Funduszu P.N.K.K) Na zdjęciu nieobecny Mec. A. Rada Kościoła zbiera się na narady raz w roku, w drugi wtorek lutego lub wtedy, Śmigiel (Diecezja Zachodnia). gdy zachodzi potrzeba, w miejscu przez Pierw. Biskupa, jako przew, oznaczonym. ZJAZD DUCHOWIEŃSTWA PNKK W BUFFALO, N. Y.

Konferencja Duchowieńsiwa Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła w Buffalo, New York, 22-25 października 1956 roku.

Polish National Calholic Church Clergy Conference al Buffalo, New York, October 22-25, 1956. KOMITET WYDAW. ALBUMU 60-iej ROCZNICY PNKK 60th ANNIYERSARY ALBUM PUBLISHING COMMITTEE

i T

Siedzą od lewej do prawej: Teresa Supeck, Ks. Prof Stanisław Mołoń, Sitting from left to righi: Theresa Supeck, Rev. Prof. Stanley (tłumacz), Jan Ostrowski (przewodniczący), Ks. Jan Kotula, Henryk Wysocki Molon (translator), John Ostrowski (Committee Chairman), Rev. John (sekretarz). Stoją: Wojciech Szpajer, Franciszek Ostrowski, Stanisława Kotula, Henry Wysocki (Secretary). Sianding: from left to righi: George Telleysh, Helena Nycz, Franciszek Graikowski (opracowanie ilustracji), Szpajer, Frank Ostrowski, Stella Telleysh, Helen Nycz, Frank Graikowski Andrzej Namitkiewicz (redaktor Albumu) i Stanisław Janus. (engraving), Andrew Namitkiewicz (editor) and Stanley Janus.

Na zdjęciu nieobecny honorowy przewodniczący Komitetu, Pierwszy Absent when the phoiogragh was taken was the Most Rev. Leon Ks. Biskup Leon Grochowski przebywający w czasie dokonywania zdjęcia Grochowski, the Honorary Chairman, who ai the time was on a mission w Polsce. to Poland. SZKOŁA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO ŻYCIA — SCHOOL OF CHRISTIAN LIYING, SCRANTON, PENNSYLYANIA

Dzieci i Zespół Nauczycielski Szkoły Chrześcijańskiego Życia w Scranton, Pa.-Pośrodku Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski

3.) to propagate the ideals of the P. N. C. Church; 4.) to extend religious teaching Szkoła Chrześcijańskiego Życia to ważny czynnik wychowawczy. Ma ona into age of maturity; 5 ) to perpetuate the Polish treasure of tradiiion and spirii- następujące cele: 1.) rozpowszechniać i wcielać w życie nakazy wielkiej religii Jezusa Chrystusa,- 2.) zaszczepiać w sercach szczerą pobożność i zwyczaj uczęsz­ ual contribution to Christianity. Thanks to the alertness and mental maturity of the Cathedral members, the czania na nabożeństwa,- 3.) propagować ideały i naukę Kościoła Polskiego Naro­ dowego Katolickiego,- 4) przedłużyć kurs nauki religii do wieku dojrzałego. school enrollmeni lisis 200 youth and 50 adults. The staff consists of: Prep: Mrs. Eugene Karcheski, Jr., Associate Nancy 5.) przechować dorobek tradycji i skarbów duchowych Narodu Polskiego w Nycz,- Mrs. Chester Trudnowski, Associate Barbara Orloski, lst: Mrs. Michael Kościele Polskim Narodowym Katolickim. Augustin, Associate Ann Godek,- 2nd: Regina Hanns, Associate, Norma Pron,- Dzięki roztropności i dojrzałości umysłowej miejscowych parafian, Szkoła 3rd: Mary Wentland, Associate Mariannę Hassey; 4ih: Olga Augustyn, Associate Chrześcijańskiego Życia od początku zyskała ogólne i gorące poparcie. Marie Kamiński; 5;h: Verna Kosin, Associate Sophie Novoczynski; 6th: Robert Przeszło 200 dzieci i młodzieży, jak też około 50 osób starszych, co niedzie­ Niedzielski, Associate John Pikulski; 7th: Anne Pron, Associate Marion Smogo­ lę korzysta z wykładów. rzewski; 8ih: Mrs A. T. Drabent; lst year high: Mrs. Frank Pron, Young Adults: Zespół nauczycielski z entuzjazmem zbiera się w każdy piątek na wykłady Rev. John Kotula and Cleric Felix Pyzowski; Adults: Mrs. Leon Grochowski; i całym sercem oddaje się swojej pracy. Tripps Park: Seniors — Mrs. John Bonk. Associate Teachers: Cleric Theodore Za­ Dobrze przygotowany cykl wykładów, który odbył się w ostatnią nie­ wistowski, Cleric Thaddeus Peplowski, Cleric John Swantek. Regisirar, Mrs Jos. dzielę września 1957 roku, ściągnął do Scranton 77 nauczycieli i wywarł głębo­ Zadroski. Musie Director, Mr. Michael Augustin. Past Teachers: Mr. Henry Wis- kie wrażenia na wszystkich obecnych. Z zapału, który ożywiał wszystkich było newski (called io U S. Army), Mr. Joseph Jankowski (left for Noriheastern Uni- widoczne, że Duch Święty towarzyszył tej świętej misji. versity), Mrs. John A. Bonk (Romayne Wisniewski), Miss Regina Bonk, Mrs. Eu­ gene Karcheski, Sr., Cleric Thomas Gnat (active organist in Throop, Pa parish.) The School of Christian Living is an important factor of Christian nurtura The first seminar was held in September, 1957, which drew 77 teachers to and growth in ihe Polish National Catholic Church. Scranton. The consensus of opinion among those present was that this is the The aims of the school are: 1.) to incorporaie Christian ideals into every- work in the vineyard of God which will produce ihe fuiure bulwark of the day living; 2.) to instill sincere devolion and the habit of worship attendance,- Polish National Catholic Church. Parafianie z Ks. Janem Koiulą przed kościółkiem.

W roku 1914 wyznawcy Polskiego Narodowego Katolickiego Kościo­ In 1914 the members of the St. Stanislaus Cathedral, South Scranton, ła, mieszkający na północnej stronie miasta Scranfon, Pennsylvania, w Pa., living in North Scranton and its environs, especially in the Tripp Park dzielnicy zwanej Tripp Park, utworzyli pomiędzy sobą komitet parafial­ section of ihe City of Scranion, formed a Committee and purchased from ny, zakupili od protesiantów skromny i ładny kościołek, po odnowieniu one of the Protestant denominations a modesi but atiraciive church build­ którego i przerobieniu odpowiednio do potrzeb, zamienili na Kościoł Polski ing which was dedicated to the services of the Polish National Catholic Narodowy Katolicki, pozostając jednocześnie pod kierownictwem probosz­ Church. The Mission is under the jurisdiction and the spiritual guidance cza parafii katedralnej Sw. Stanisława B. i M. w Scranton, Pennsylvania. of the rector of the St. Stanislaus Caihedral. The services are conducted Nabożeństwa odprawiane są dwa razy w miesiącu — to jest zwyczajnie twice monihly, usually every second Sunday of the month and also on w drugą i czwartą niedzielę miesiąca oraz w czasie specjalnych świąt. special holidays of the Church. The Mission has its own Supplementary Parafia ma swój Komitet Parafialny. Przy parafii jest Tow. Marii Konopnic­ Committee, its own organized church societies, such as the Maria Konopni­ kiej, Tow. Przyjaciół Polskiej Narodowej Szkoły, Chór Parafialny im. Si. cka Society, Friends of the Polish School Society, S. Moniuszko Choir Moniuszki oraz wszystkie niewiasty należą do Oddz. 1-go Tow. Adoracji under the direction of Miss E. Sokołowski. All women of the Mission be- Najświętszego Sakramentu. Prowadzona jest przy Parafii Szkoła Języka Pol­ long to Branch No. 1 of the Blessed Sacrament Society. A Polish Language skiego przez studenta Seminarium im. Ks. Hieronima Savonaroli Organi­ School is also conducted with one of the students of the Savonarola stką jest panna E. Sokołowska. Ta parafia misyjna jest bardzo ważnym Seminary acting as instructor. The Mission today is a vital part of the czynnikiem w pracy przy Katedrze Sw. Stanisława w Scranton. church life in the St, Stanislaus Cathedral. SEMINARIUM DUCHOWNE im. KS. H. SAYONAROLI— SAYONAROLA THEOLOGICAL SEMINARY, SCRANTON, PA.

Seminarium Duchow­ ne im. Ks. Hier. Savona- loli w Scranton, Penna., przygotowuje kapła­ nów dla P. N. K. K o­ ścioła. Seminarium zostało powołane do życia w r. 1906. Obecny budynek se­ minaryjny został zaku­ piony w r. 1926, a po­ większony i przebudo­ wany w r. 1949 kosztem $60,000. Rektorem Seminarium jest Najprzew. Ks. Bp. L. Grochowski, wicerekto­ rem ks. prof. T. A. Czar­ kowski; dziekanem ks. S. C. Szuman,- obecny fakultet stanowią: — Ks. Sen. A. Walichiewicz, Ks. Sen. E. M agyar, ks. J. Jakubik, ks. J. C hw iej, ks. S. M ołoń, ks. J. Davis, ks. S. Szuman, prof. S. Gałązka, prof. mec. R. Kenowski, prof. mec. E Kosik. — Zarząd stanowią: ks. S. Szuman, przew., J. Ostrowski, ka­ sjer,■ mec. A. C. F. Ke­ nowski, doradca praw­ ny,- Dr. Z. N ow icki, le ­ karz seminaryjny. Seminarium Duchowne im. Ks. Hieronima Savonaroli

The Savonarola Theological Seminary was organized in 1907 by Bishop F. The present faculty consists of the following members: Very Rev. Prof. A. Hodur. The first Seminary was located in a building adjacent to the Cathedral in Walichiewicz, Very Rev. E. Magyar, Rev. J. Jakubik, Rev. J. Chwiej, Rev. S. Scranton, later in the "Straż" building and then at Plymouth, Pa. The presenl Molon, Rev. J. Davis, Rev. S. C. Shuman, prof. S. Gałązka, prof. R. Kenowski, site was bought and serves as a Seminary sińce 1926. Enlarged and re-built in Esq., prof. E. Kosik Esq. The Board of Administration are: Rev. S. C. Shuman, 1949 at a cost of about $60,000. The Rector of the Seminary is the Most Rev. Leon president,- Mr. John Ostrowski, treasurer, Mr. A. C. F. Kenowski, Esq., Counsellor, Grochowski,- Vice-reclor, the Rev. T. A Czarkowski,- the dean, Rev. S. C. Shuman. Dr. Sigmund Nowicki, Physician. Parafianie na nabożeństwie, w niedzielę Męki Pańskiej, 7 kwietnia, 1957 roku.

W lipcu, 1898 roku — ś. p. Ks. Biskup Franciszek Hodur, zorga­ The Good Shepherd parish was organized in July, 1898 by the nizował parafię Dobrego Pasterza P. N. K. Kościoła w Plymouth, Bishop-Organizer, the Rt. Rev. F. Hodur. The first Church Commit­ Pa Pierwszy Komitet Parafialny zorganizowanej parafii stanowili: tee was composed of these officers: F. Białogłowicz, F. ijłodowski, F. Białogłowicz, F. Głodowski, F. Kolczyński, Jan Urbanek, T. F. Kolczyński, J. Urbanek, T. Mrówczyński, F. Januszewski, L Szy- Mrówczyński, F. Januszewski, L. Szybilowski, A. Maćkowiak, A. bilowski, A. Maćkowiak, A. Bartkowicz, F. Kaszewski and A. Pio­ Bartkowicz, F. Kaszewski i A. Piotrowicz. Wzmiankowany Komitet trowicz. A petition for incorporation was filed at the Luzerne Coun- Parafialny, dnia 6 lipca, 1898 roku wniósł do sądu powiatowego ty Court House in Wilkes-Barre, Pa., on July 6, 1898 and a charter w Wilkes-Barre, Pa., o dokument prawny i. zw. "charter". Sędzia was obtained through the offices of Judge Stanley Woodward on Stanley Woodward dnia 13 lipca, 1898 roku potwierdził prawne i July 13, 1898 as a Parish of the P. N. C. C. The church property legalne istnienie parafii, jako Polski Narodowy Katolicki Kościół consists of the church building, an auditorium, cemetery Majątek parafialny składa się: z kościoła, sali paraf., cmentarza i and of U. S. Saving Bonds. The valuation of said property is bondów St. Zjed. Cały majątek obliczany jest na sumę $250,000.00. over $250,000. Within the parish church societies and branches of W parafii istnieją towarzystwa typowe o charakterze religijno-ko- the Polish Nat'l. Union of America are aclive. The present Church ścielnym i patriotycznym, a także i oddziały P. N. Spójni. Obecny Committee is as follows: S. Godek, pres.,- J. Kurek and J Górzan, Ks. Sen. St. Szufladowicz Komitet Paraf, składa się z następujących osób: S. Godek, prezes,- vice-pres.; S. Zaborowski, fin. sec ,- L. Kamiński, treas.,- A. Szczucki, J. Kurek i J. Górzan, zast.,- S. Zaborowski, sekr. fin .; L. Kam iński, rec. sec.,- łruslies: S. Mrówczyński, J. Szczucki, K. Sowa, K Ostrow­ kasjer,- A. Szczucki, sekr. prot. Dyrektorzy S. Mrówczyński, J. Szczucki, K. Sowa, K. Ostrowski, ski, M. Krajewski, E. Labatch, J. Milewski, S Kamiński, F. Białogło­ M. Krajewski, E Labatch, J. Milewski, S. Kamiński, F. Białogłowicz, S. Rachwalska, S. Serafin. wicz, S. Rachwalska and S. Serafin. Edward Białogłowicz is the Organistą jest Edward Białogłowicz. church organist. Grupa Wiernych na nabożeństwie niedzielnym.

Parafia Polsko Narodowa Katolicka w Nanticoke, Pa , zorganizowana The Holy Name of Jesus parish was organized in 1905. From its very została w 1905 roku. Parafia ta stała się celem specjalnie zażartych ataków, start it became a target for enemy attack. It was subject to pitiless under- wrogów naszego Kościoła, którzy nie przebierając w środkach doprowa­ mining of the idea of the Polish National Catholic Church which resulted dzili do jej całkowitego, aczkolwiek tylko czasowego, zniszczenia. Parafia in tempopary termination of its organized life. With the resurgence of powołana została ponownie do życia w roku 1924 i dziś rozwija się po­ the spirit for a renewal of the mission of the Polish National Catholic myślnie ku chwale P. N. K. Kościoła, a historia jej jest dowodem, iż słuszna Church, the parish was established the second time in 1924 and at present i błogosławiona przez Boga sprawa odnieść musiała ostateczne zwycięstwo. ii shows a heal.hy growlh for the greater glory of God. Its history sub- Parafia posiada obecnie własny kościół z salą, cmentarz i plebanię. Plano­ siantiates our claim that a just cause blessed by God, must be viclorious wane jest obecnie odnowienie kościoła. Majątek, tej powstałej z gruzów in the end. The parish owns the church building, with an auditorium, a parafii, obliczany jest na ponad $100,000. Dzięki lojalnej i ofiarnej współ­ rectory and a cemetery. Ihe renovation of the church is conteraplaied at pracy parafian, parafia ma zapewnioną przyszłość. ihe present time. The property of this resurrected parish, from its ruin W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: Włady­ and downfall is estimatsd over $100,000. Its futurę is secure, because its sław Bezdziecki, przewodniczący,- Józef Chojnowski, zastępca,- Aleksander members believe in loyal work and in a life of true devoiion and gen- erosity for their church. Wójcik, sekretarz finansowy,- Elżbieta Wnorowska, kasjerka, Rozalia Gór- czewska, sekretarka protokółowa. Dyrektorzy: Damazy Zembrzycki, Fran­ The Church Committee is composed of the following officers: W. ciszek Gałaszewski, Franciszek Piskorski, Leonard Popek i Józefa Krajew­ Bezdziecki, pres.; J. Chojnowski, vice-pres ,- W. Wójcik, fin. sec.,- E. Wno- rowski, treas ,- R. Górczewski, rec. sec.,- Trusiies: D. Zembrzycki, F. Gała­ ska. Rewizorki: Teodora Krajewska i Regina Potkońska. Organistą jest szewski, F. Piskorski, L. Popek, J. Krajewski. Comptrollers: T. Krajewski and Edward Białogłowicz z Plymouth, Pa. R. Potkoński. E. Białogłowicz, organist. , P. N .K. Parafia p. w. Sw. T rójcy w Throop, Pa. została zorganizowana 12 marca, 1927 r. W domu p. Franciszka Sentkowskiego, odbyło się pierwsze zebranie, na którym został wybrany komitet nowo-organizującej się para­ fii. Po wyborze komitetu, zgromadzeni uchwalili, aby zakupić dwie loty i dom pod budowę nowego kościoła. Ks. Józef Padewski, prob. parafii Sw. Wojciecha w Dickson City, przewod­ niczył tej gromadce Polskiego Ludu która pragnęła wolnego P. N. K. Ko­ ścioła. Fundamenty pod nowy kościół rozpoczęto kopać 26 września, 1927 r. 13 listopada, 1927, Pierw. Ks. Bp. Fr. Hodur dokonał poświęcenia kamienia węgielnego. 22 kwietnia, 1928 Ks. J. Padewski odprawił pierwszą Mszę św. w nowym kościele. Kościół poświęco­ no dnia 3 października, 1928. Chociaż parafia nie zalicza się do wielkich parafii i pomimo faktu, że bardzo dużo rodzin wyjechało poza miasto i stan, to jednak ta pozostała gromadka pracuje owocnie nad zasi­ leniem szeregów nowymi ludźmi ko­ chającymi Boga i wolność ducha. Przy parafii istnieje szkółka do­ kształcająca języka polskiego i klasa religii, Tow. Niewiast A. N. S , Chór Wolność i Oddział P. N. Spójni. Kom. Paraf, na rok 1957 stanowią: J. Moczulski, przew.; J. Rukat, wice- przew.,- M. Kam iński, sekr. fin. F. Ru­ kat, sekr. proi..; dyr.: O. Hojnicka, J. Marszałek, J. Jaroń i A. Marszałek. ,, , .. „ , , „ . , , , . , Farahame z ns. rroboszczem Ir. Banasiem przed kościołem

The parish was organized March 12, 1927 at a meeting held in the home of cated October 3, 1928. A Polish Language and Catechetical School is conducted Frank Sentkowski. The Rev. J. Padewski was the spiritual leader of this group ot for children. Societies active within ihe parish are: Ladies' Blessed Sacramenl So- Polish people.The cornerstone was laid September 26, 1927 and dedicated on No- cieiy, Liberty Choir and a Branch of The P. N. U. The Church Committee is as fol- vember 13, 1927 by Most Rev. Bishop-Organizer F. Hodur. The first Mass in the lows: J. Moczulski, pres.,- J. Rukat, vice-pres.; M. Kamiński, fin. sec.,- F. Rukai, rec. new church was said by Rev. J. Padewski April 22, 1928. The church was dedi­ sec.,- W. Barański, treas.,- irusiees: O. Hojnicka, J. Marszałek, J. Jaron A. Marszałek. PARAFIA MATKI BOSKIEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ — ST. MARY OF CZĘSTOCHOWA PARISH, ALBANY, NEW YORK

Parafianie przed kościołem.

Parafia Maiki Boskiej Częstochowskiej w Albany powstała w This Parish was organized in March, 1920. The church was marcu 1920 roku i w tym samym roku kościół parafialny zoslał po­ dedicated the same year. The Parish has been host to the General święcony. W roku 1935 odbywa się na terenie parafii Sejm P. N. Convenlion of the Polish National Union of America in 1935, and Spójni, a w roku 1954 Zjazd Towarzystw Zmartwychwstanie. Ko­ in 1954 to the General Convenlion of the United Y. M. S. of R. So- ściół parafialny odnawiany jest dwukrotnie: pierwszy raz po groź­ cieties. The church building underwent renovalion lwice: once nym pożarze w r 1946, a drugi raz remontowany jest wewnątrz i na after a fire in 1946 and the second time during the period of 1954 zewnątrz w okresie między 1954 a 1957 r. Wartość majątku parafial­ and 1957. The church properties are valued over 5200,000. nego ocenia się obecnie na przeszło 5200,000. Wśród najważniej Among the most important invesimenls are the purchase szych inwestycji należy, poza odnowieniem kościoła wymienić za­ of a new organ and a cemetery for over 300 graves Within kup organów i cmentarza na około 300 grobów. Przy parafii istnieją the Parish the following societies are active.- Ladies' Blessed Sacra- następujące towarzystwa: Tow. A. N. S., Tow. Przyj. Szkoły, dwa ment Society, Friends of the Polish School Society, two Choirs, Chóry, Tow. Zmartwychwstanie, Tow. Obrońców, Tow. Dziewcząt, Men's Resurrection Society, Boys' Defenders Society, Girls' Sodali- Trzy Oddziały P. N. Spójni i jeden Oddział Młodszy. W skład Ko­ ty, three adult Branches and one children's Branch of the Pol. Nal'l. mitetu Parafialnego wchodzą: K. Całka, prezes,- W. Szembroth, za­ Union. The Church Committee is as follows: K. Całka, pres.,- W. stępca,- J. T. Radzymiński, sekr. prot.,- F. Zembrzuski, sekr. fin ,- T. Szembroth, vice-pres.; J. T. Radzymiński, rec. sec.,- F. Zembrzuski, Ks. Sen. J. Czyżewski Biernacki, kasjer. Trustyści: J. Szczepkowski, F. Gąsiorowski, F. Wi- fin. sec.,- T. Biernacki, treas. Trustees: J. Szczepkowski, F. Gąsiorow­ tamborski, W. Biernacki, J. Starbała i Z. Radzymiński. ski, F. Witamborski, W. Biernacki, J. Starbała and Z. Radzymiński. TOWARZYSTWA ISTNIEJĄCE PRZY PARAFII ACTIYE SOCIETIES AT THE ST. MARY'S OF CZĘSTOCHOWA P. W. MATKI BOSKI CZĘSTOCHOWSKIEJ POLISH NATIONAL CATHOLIC PARISH, W ALBANY, NEW YORK ALBANY, NEW YORK

Tow. Adoracji Najświętszego Sakramentu Ladies Blessed Sacrament Society Maria La Jeunesse, przewodnicząca; Helena Rapacka, wiceprzewo­ Mary La Jeunesse, president,- Helen Rapacki, vice-pres,- Catherine dnicząca,- Katarzyna Gąsiorowska, sekr. prot., Stanisława Trzcińska, sekr. Gąsiorowski, rec. sec.. Stella Trzciński, fin. sec.,- Alice Kozłowski, treas. fin., Alicja Kozłowska, kasjerka. Komitet Odwiedzania Chorych: Helena Sick-call Committee: Helen Rapacki and Julia Harzenski. Rapacka i Julia Harzeńska. Towarzystwo Zmartwychwstanie M en s Y. M. S. of R. Society Zygmunt Radymiński, przewodniczący,- Franciszek Witamborski, wi­ Sigmund Radzimiński, president, Frank Witamborski, vice-pres., ceprzewodniczący; Stanisław Radzymiński, sekr, prot.,- Ryszard Mieczni- Stanley Radzymiński, rec. sec.,- Richard Miecznikowski, fin. sec.,- Frederic kowski, sekr. fin.,- Fryderyk Trzciński, kasjer. Trustyści: Jan Szczepkowski i Trzciński, treas. Trustees: John Szczepkowski, Vincent Jakubiak. Thad- Walenty Jakubiak. Tadeusz Biernacki, marszałek. Komitet Odwiedzania deus Biernacki, usher. Sick-call Committee: Frank P. La Jeunesse, Walter Chorych: Franciszek P. La Jeunesse i Władysław Biernacki. Franciszek Biernacki. Sport represenlative, Frank Witamborski. Witamborski, referent sportowy. Friends of the Polish School Society Tow. Przyjaciół Szkoły Anna Chmiel, przewodnicząca,- Franciszka Zembrzuska, wiceprzewo­ Anna Chmiel, president; Frances Zembrzuski, vice-pres,- Stella Gą­ dnicząca,- Stanisława Gąsiorowska, sekr. prot.,- Milania Radzymińska, sekr. siorowski, rec. sec.,- Melanie Radzymiński, fin. sec.,- Mary La Jeunesse, treas. fin.,- Maria La Jeunesse, kasjerka. Trustyści: Helena Jakubiak i Stanisława trustees: Helen Jakubiak and Stella Chmieliński. Chmieleńska. The Lutnia Choir Chór Lutnia Jan Szepkowski, przewodniczący,- Edna Radzymińska, wiceprzewod., John Szczepkowski, president; Edna Radzymiński, vice-presidenl, Irena Borowska, sekr. prot.,- Franciszek Radzymiński, sekr. fin.; Bronisława Irene Borowski, rec. sec.,- Frank Radzymiński, fin. sec.,- Bernice Całka, treas. Całka, kasjerka. Branch No. 236 of the Polish National Union Oddział 236 P. N. Spójni Ludwik Jakubiak, przewodniczący,- Janina Wróblewska, wiceprzew.,- Louis Jakubiak, president. Jean Wróblewski, vice-president; Bernice Bronisław a Całka, sekr. fin.,- Edward Starbała, sekr. prot.,- M elania Radzy- Całka, fin. sec.,- Edward Starbała, rec. sec.; Melanie Radzymiński, treas. mińska, kasjerka. Branch No. 126 of the Polish National Union Oddział 126 P. N. Spójni W stanie New York, w Mohawk Valley, powstał pierwszy Oddział The first Branch of the Polish National Union in the Mohawk Valley P. N. Spójni w roku 1921. Pierwszym organizatorem Oddziału 126-go was organized in Albany, N. Y. in 1921. Che first organizer of the Polish był Franciszek Gąsiorowski. Pierwszy Zarząd Oddziału: Ludwik Woźniak, National Union, here was Frank Gąsiorowski. The first officers were: — przew.,- Szczepan Domagalski, wiceprzew.,- A. Nieliwocki, sekr. fin.,- Franci­ Louis Wozniak, president, Stephen Domagalski, vice-pres., A. Nieliwocki, szek Gąsiorowski, sekr. prot.,- Z. Roman, kasjer. Przez cały okres czasu w fin. sec., Frank Gąsiorowski, rec. sec.; Z. Roman, treas. Also active during pracy organizacyjnej brali udział: Fr. Gąsiorowski, L. Woźniak, Z. Roman, the organization period were: L. Woźniak, F. Wozniak, W. Orkiewicz, L. Fr. Woźniak, W. Orkiewicz, L. Szczepkowski, J Kowalik i wielu innych, Szczepkowski, J. Kowalik, W. Nowakowski and many others, who were którzy pomagali w pracy organizacyjnej Oddziału 126-go. Oddział liczy active in bringing this Branch into exislence. This Branch numbers 235 235 członów, zarówno starszych jak i młodzieży. Zarząd na rok 1957: — members: adults as well as children. The officers for 1957 are: Walter Władysław Orkiewicz, przew.,- T. Radzymiński, wiceprzew.,- Franciszek Orkiewicz, president, T. Radzymiński, vice-president, F. Gąsiorowski, iinan- Gąsiorowski, sekr. fin.,- Łucjan Szczepkowski, sekr. prot.,- W incenty Nowa­ cial secretary, Lucius Szczepkowski, recording secretary, Vincent Nowa­ kowski, kasjer. kowski, treasurer. PARAFIA ŚŚ. PIOTRA I PAWŁA — SS. PETER AND PAUL PARISH, PASSAIC, NEW JERSEY

Parafianie przed kościołem.

Parafia ŚŚ. Piotra i Pawła w Passaic, N. J., powstała w r. 1890, marca 1931 roku. Na jesieni tegoż roku wybudowano nowy ko­ jako parafia niezależna. Dnia 19 października 1903 roku, nastąpił ściół, który stojąc na wzniesieniu, zdała jest widoczny. War­ uroczysty akt inkorporacji parafii do Polskiego Narodowego Ka­ tość majątku parafialnego, tej świetnie rozwijającej się parafii, tolickiego Kościoła. Wspaniałe zabudowania parafii passaickiej oblicza się na przeszło $350,000. W roku 1948 zbudowano kosztem znajdują się na gruntach związanych historycznie z dziejami $12,000 nowe ołtarze, założono cmentarz, a w roku 1950 wybudo­ Stanów Zjednoczonych o czym świadczą pamiątkowe głazy z wy­ wano za cenę $40,000 nowoczesną plebanię. rytymi na nich napisami, mówiącymi o Washingtonie i wspomi­ Wśród najbardziej zasłużonych członków-organizatorów pa­ nającymi również zwycięskie zakończenie Pierwszej Wojny Świa­ rafii należy wymienić nazwiska Jana Maziarskiego, Kazimierza towej. Piękny i nieprzeciętnie artystyczny wewnątrz Kościół służy Szymczaka i Wacława Krzemińskiego. przeszło 1300 rodzinom wiernych. Proboszcz tej parafii Ks. Senior Prof. Adam Walichiewicz, jest specjalnie znany i ceniony wśród Przy parafii istnieją następujące stowarzyszenia społeczno- rzeszy najnowszego polskiego uchodźtwa, pracując z poświęce­ religijne: Chóry: im. S. Moniuszki, Męski SS. Piotra i Pawła, Sw. niem w Komiietcie uchodźczym "Polish National Catholic Church Cecylii i Jutrzenka,- Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Sakra­ Relief and Resettlement Center" jako zastępca Prezesa Komitetu mentu, Tow. im. Marii Konopnickiej, Tow. Męskie SS. Piotra i Ks. Sen. A. Walichiewicz Pierwszego Księdza Biskupa. Pawła, Komitet Młodzieżowy oraz Oddziały 5, 53 i 281 Polsko (Biskup-Eleki) Stary kościół passaicki z 1829 roku spłonął w nocy z 16 na 17 Narodowej Spójni i Tow. Obrońców PNKK. Dzieci po przyjęciu Piewszej Komunii Św. — Pośrodku Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski, Ks. Senior Adam Walichiewicz i Ks. Jan Słysz.

The SS. Peter and Paul parish was organized in 1890 as an independent The old church building, suffered a disasirous fire on ihe 16-17 of March church. On October 19, 1909, the parish was incorporaied as a part of the 1931. In ihe auiumn of 1931 a new edifice was buili Known as ihe "church Polish National Catholic Church The splendid church building, the large on the hill, it is a familiar landmark in this part of ihe country, overlook- structure, comprising an auditorium, and three apariments, and a new rectory ing ihe River Drive Highway and the Passaic River. The church properiy of this are situaied on historical grounds, the testimony of which can be read from in- consiantly growing and expanding parish is evaluated over $350,000. In 194S scripiions on the remaining monuments. Here once stood, in American historical new altars were insialled ai a cost of $12,000. Burial lois have also been ac- past, ihe father of our Country, George Washington, ihe greai American and ąuired ai one of ihe public cemeieries. The cost of the rectory mentioned be- Polish General Casimir Pułaski, who gave his life for American freedom and fore, was over $40,000. many oiher illustrious American officers and soldiers during ihe war of Indepen- Among the most meriied member-organizers of the parish are: John dence as well as during the First World War. The interior of ihe church is Maziarski, Casimir Szymczak and Walter Krzemiński. pleasant having hand painted religious motives on its ceiling, walls and pillars, Within ihe parish these societies are aciive: Moniuszko, St. Cecelia, Dawn constituting the house of prayer for over 1300 members of the Parish. The pre­ SS. Peter and Paul Men's Choirs, Ladies' Blessed Sacrameni Society, Ladies' Maria sent Rector, the Very Rev. Sen. A. Walichiewicz is active in the Relief and Re- Konopnicka Socieiy, Youih Committee and Branches No. 5, 53 and 281 of the settlement Center of the P. N. C. Church serving as Vice-President. Polish National Union of America. Parafianie przed kościołem.

Parafia w Dupont powstała na wiosnę roku 1916 The Parish was organized in the Spring of 1916 po krwawych zajściach przy polsko rzymskim ko­ after an uprising resulting in bloodshed in front of ściele. Już w niedzielę palmową 1916 roku było od­ the Polish Roman-Catholic Church. On Palm Sun- prawione pierwsze nabożeństwo w tymczasowym day of 1916 the first service was held in a tem- kościółku pobudowanym przez parafian w kilku ty­ porary church, constructed by members within a godniach. few weeks. It is of significant note that the Polish Znamienną jest rzeczą, że lud w Dupont szczerze People of Dupont sincerely and genuinely adopl- i serdecznie pokochał ideały P. N. K. K. Od samego ed the ideals, promulgated by the P. N. C. początku zaistnienia parafii są czynne, rozwijają się Church. From the very first day of its existence the i pożyteczną pracę wykonują wszystkie typowe or­ Parish had all the typical societies of the Church, ganizacje Kościoła Narodowego. Prowadzona jest which flourish and carry on the beneficial aciivities przy parafii szkoła uzupełniająca języka polskiego, for the further growth of the P. N. C Church. The oraz Szkoła Niedzielna Chrześcijańskiego Życia i Parish conducfs a Polish Language School and the dwa oddziały Polsko Narodowej Spójni. School of Christian Living. A new church was con­ structed of brick in 1930. Ks. Prob Antoni Rysz W r 1930 pobudowano nowy kościół murowany. The Church Committee is as follows: W. Leszko, W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: — W. pres.,- Maria Kosik, vice-pres ; W. Kopcza, rec sec.,- Leszko, prezes,- Maria Kosik, zast.; W. Kopcza, sekr. prot.; W. Placek, sekr. fin.; W. Placek, fin. sec.; M. Cebula, treas.; truslees: A M. Cebula, kasjer,- dyrektorzy: A. Majhof, L. Kotula, A. Cebula, J. Kopcza, S. Bed­ Majhof, L. Kotula, A. Cebula, J. Kopcza, S Bednarz, K ościół p. w. Matki narz, J. Michałka oraz Mec. E. Kosik, doradca prawny. A. Michałka. Attorney E. Kosik acts as counselor. Boskiej Bolesnej PARAFIA ŚWIĘTEGO WOJCIECHA — ST. ADALBERT'S CHURCH, DICKSON CITY, PENNSYLVANIA

Parafianie przed kościołem.

Parafia Sw. Wojciecha została zorganizowana w St. Adalberfs parish was organized in 1897, when roku 1897. Pierwsze walne zgromadzenie odbyło się on Aug. 25th of that year the first informative meet­ 25 sierpnia, 1897 r. w hali Wincentego Smorskiego. ing was held with Reverends F. Hodur and A. Klawi­ Na to zgromadzenie przybył Ks. Biskup Fr. Hodur i ter participating. The meeting was presided by Ks. A. Klawiter. Przewodniczył temu zgromadzeniu Mr. Złotnicki, R. Jaskółka was secretary. The second p. Złotnicki, a sekretarzował Roman Jaskółka. Na important meeting took place September 13, 1897, drugim zgromadzeniu, dnia 13 września, 1897 r. po­ where a decision was taken to build St. Adalberfs stanowiono pobudować kościół. Ziemię pod kościół i church. The building lots for the church and ground na cmentarz zakupiono 4 października, 1897 r. Pierw­ for a new cemetery were purchased October 4, 1897. sze nabożeństwo odprawione było 20 kwietnia, 1898 The first Holy Mass was said April 20, 1898 and the r. Poświęcenie kościoła odbyło się 24 kwietnia, 1898 dedication was held April 24,1898. In 1920 the church r. W sierpniu 1920 r. spłonął kościół i plebania. Pobu­ was consumed by fire. A new church was built and Ks. Prob. F. Banaś Kościół Św. Wojciecha dowano nowy kościół, a poświęcenie tegoż odbyło dedicated on the 301h of October, 1921. Within the się 30 października, 1921 r. Następujące towarzystwa Parish these societies are aclive: Ladies' Blessed Sa- grupują się przy parafii: Tow. Niewiast A. N S., Tow. Niewiast M. Konopnickiej, crament Society, M. Konopnicka Society, Friends of the Polish School Society, Tow. P. P. N. Szkoły, Kółko Szycia Niewiast, Tow. Dziewic Polskich im. M. N. M., Ladies' Sewing Circle, Girls' St. Mary Society, Holy Family Society, St. Mary's Iow. Chrześcijańskiej Rodziny, Tow. Dzieci Marii, Chór Młodszy Jutrzenka, Chór Society, Junior Dawn Choir, St. Adalbert's Society, Y. M. S. of R. Socieiy, Lutnia Paraf. Lutnia, Tow. Sw. W ojciecha, Tow. Młodz. Zmartwychwstanie, Tow. Chłop­ Choir, Boys' Defenders Society, Scout Troop No. 23 and Branches of the Polish ców Obrońców, Oddz. 23 Skautów i Oddziały P. N. Spójni. Komitet parafialny na National Union of America. The 1957 Church Committee is composed of J. rok 1957 stanowią: J. Roman, prezes,- J. Kijewski, wiceprezes,- W. Perkins, sekr. Roman, president; J. Kijewski, vice-pres.; W. Perkins, fin. sec.; M. Kijewska, fin.; M. Kijewska, sekr. prot.,- K. Bowen, skarbniczka. Dyr: E. Krulul, A. Parciński, rec. sec.( K. Bowen, treas. Truslees: E. Krutul, A. Parciński, Sr., W. Cegiełka, s^-i W. Cegiełka st., E. Góralski, J. Lik mł., T. Kraska, J. Strzałka M. Mondro, J. Si , E. Góralski, J. Lik, Jr., T. Kraska, J. Strzałka, M. Mondro, J. Szymański and Szymański, S. Michalik st. Rewiz. książek: K. Wacławska, M. Orłowicz, T. Lik. S. Michalik. Comptrollers: K. Wacławska, M. Orłowicz and T. Lik. Parafianie przed kościołem.

Parafia św. Waleniego zosiała założona dnia 14 St. Valentine's Parish was organized on Feb- łulego 1910 roku. W r. 1912 zbudowano pierwszy ko­ ruary 14, 1910. The first church building was erect- ściół, a w r. 1927 sianęła nowa, znacznie obszerniej­ ed in 1912 and in 1927 a much larger and spacious sza świątynia. Parafia posiada swój cmentarz, park edifice was constructed. The parish owns its own im. K. Pułaskiego, salę parafialną i szkolę. Obecny cemetery, Casimir Pułaski Park and two auditoriums. majątek parafii oblicza się na przeszło pół miliona The church property is valued over a half million dolarów. W roku 1953 odrestaurowano kościół, a w dollars. The church underwent a complete re- roku bieżącym zakupiono elektro-magnetyczne or­ modeling in 1953 and this year a new electric organ gany. was purchased and installed. B h H Przy tej bardzo licznej parafii istnieją następujące Within the parish these societies are aclive: Sta­ B I stowarzyszenia: Chór im. St. Moniuszki, Chór Nie­ nisław Moniuszko Choir, M. Konopnicka, Ladies' wiast im. Marii Konopnickiej, Tow. Niewiast Adorcji Choir, Blessed Sacrament Ladies' Society, Maria Ko­ Najśw. Sakramentu, Tow. im. Marii Konopnickiej, nopnicka Ladies' Society, the Wanda Society, St. Va- Tow. im. Wandy, Tow. Męskie im. Sw. Walentego, alentines' Men's Society, St. Mary's Children Society, Ks. Senior E. Abramski Kościół Sw. Walentego Tow. Dzieci Marii, Tow. Matek i Przyjaciół Młodzie­ Molhers' Society, Youth's Friend Society, Boys' So- ży, Tow. Chłopców i Tow. Zmartwychwstanie. ciety and the Men's Resurrection Society. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: J. Jajko, pre­ The Church Committee is composed of the following officers: J. Jajko, pre- zes,- J. Piotrowski, hon. prezes,- S. Nicgórski, 1-szy wiceprezes,- J. Kulesza, 2-gi sident, J. Piotrowski, hon. pres.; S. Nisgórski, lst vice-pres.; J. Kulesza, 2nd vice- wiceprezes,- A. Kuczyńska, sekr. fin./ J. Brzoska, skarbnik,- F. Szafran, pom. skarb­ pres.; A. Kuczyńska, fin. sec.,- J. Brzoska, treas. F. Szafran, asst. treas:,- J. Karliń­ nika, J. Karlińska, sekr. prot.; kolektorzyw kościele: K. Rakowiecki, P. Szydlik, ska, rec. sec.,- collectors in church: K. Rakowiecki, P. Szydlik, J. Klucznik, J. Ku­ J. Klucznik, J. Kuczyński. Opiek, kasy: C. Stankiewicz, B. Liszewski, A. Deptuła; czyński; comptrollers: C. Stankiewicz, B. Liszewski, A. Deptuła,- Auditors: K. rachmistrze: K. Kunzel, J. Kulesza, M. Opatkiewicz,- marszałek J. Olszyna. Kamila, J. Kulesza, M. Opatkiewicz,- usher J. Olszyna. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem A W. Pietrasem przed kościołem

Parafia Św. Krzyża powstała w roku 1912. Dzięki dobrej, zespołowej The Holy Cross Parish was organized in 1912. Today the church pro- pracy i ofiarności parafian, wspólny majątek parafialny przedstawia war­ perties amount to abouł $200,000. This has been accomplished, thanks to a tość około $200,000. Prócz kościoła z salą parafialną, parafia posiada ple­ well planned collective work and generosity of the parishioners. The banię, cmentarz 12-akrowy z kaplicą, piękny 14-pokojowy budynek miesz­ church properties comprise: a church building, church auditorium, a rec- kalny i wielki pawilon mogący pomieścić ponad 1,000 ludzi. Przy parafii tory, a 12 acre cemetery and a cemetery chapel, a fine 14-room house and an ailraclive pavilion, with a capacity for 1,000 guests. Within the parish czynne są liczne stowarzyszenia społeczno-religijne. W skład Komitetu are numerous social and religious societies. The Church Committee Parafialnego wchodzą: H. Haliasz, prezes,- W. Juszczyk, zastępca; E. Gąsio- is comprised of the following officers: H. Haliasz, president; W. Juszczyk, rowska i Genowefa Foulis, sekretarki prot.,- W. Korecka, sekr. fin.,- J. Gel- vice-pres.,- E. Gąsiorowska and Genevieve Foulis, rec. secrelaries,- W. Ko­ lert, kasjer. Dyrektorzy: B. Tomaszewski, S. Kacpura, W. Chodakowski, T. recka, fin. sec.,- trustees: B. Tomaszewski, S. Kacpura, W. Chodakowski, T. Gellerl, Izabella Gellerl, Agnieszka Wota, A. Gloc i Franciszka Lenkiewicz. Gellert, Isabel Gellert, Agnes Wota, A. Gloc and Frances Lenkiewicz. PARAFIA ŚW. ANTONIEGO — ST. ANTHOMY'S PARISH, (Richmond) PHILADEŁPHIA, PENNSYLYANIA

Parafianie z Ks. Proboszczem E. Drabikiem przed kościołem.

Pierwsze nabożeństwo według obrządku Kościoła Narodowego odprawił The first Holy Mass according to the rite of the P. N. C. Church was said Ks. Sen. R. Zawistowski w dniu 21 lipca, 1935 r., w górnej sali byłego Banku Pol­ by the /ery Rev. R. Zawistowski July 21, 1935 in the upper room of the former skiego w Richmond-Philadelphia, Pa. Pierwsze zgromadzenie parafialne odbyło Polish-American Bank, Richmond-Philadelphia, Pa. The first organizational się 16 sierpnia, 1935 r. któremu przewodniczył K. Olszewski. W styczniu 1938 r. meeting was held August 16, 1935, presided by K. Olszewski. In 1938 a new zakupiono dom na świątynię przy ulicy Tilton i Ann, a w r. 1951 zakupiono ple- church was acquired at Tilton and Ann, and in 1951 a rectory was purchased. banję. Przy parafii czynne są Tow. A. N. S., Chór F. Chopina i Oddz. 238 P. N. S. Within the Parish these societies are active: Ladies' Blessed Sacrament So- banię. Przy parafii czynne są Tow. A.N S., Chór F. Chopina i Oddz. 238 P. N. S. ciety, Chopin Choir, Br. 238 PNU. The Parish Committee for 1957 is: S. Knich­ Komitet Parafialny na rok 1957 stanowią: S. Knichnicki, prezes.,- M. Olszewska, nicki, pres.,- M. Olszewska, vice-pres ,- J. Szczepańska, rec. sec.,- A. Brystrzycki, kasy: Panie Mikulska, Kowalska i Maheta. fin. sec.,- irustees: Mdms.: Mikulska, Kowalska and Maheta. Ks. Prob. Stan. Szuman Kościół M. B. Częsloch.

Grupa parafian przed kościołem

Parafia w Duryea, Pa., powstała w październiku 1898, a już w r. 1899 The St. Mary of Częstochowa Parish was organized in October, 1898 nastąpiło poświęcenie jej kościoła. Wśród wielu nazwisk, zasłużonych dla and the blessing of the new church took place in the following year, 1899. parafii, członków-założycieli należy wymienić nazwiska Rodzin Świątkow­ Among many workers, who deserve to be mentioned in this shori hisiory skich i Szymańskich. W 1908 r. kościół uległ zniszczeniu skutkiem pożaru, are those of Świątkowski and Szymański families. In 1908 the church build­ lecz dzięki ofiarności parafian został w tym samym roku odbudowany. W ing was desiroyed by fire and through the generosity of ihe parishioners 1927 roku ogień strawił plebanię, wkrótce później odrestaurowaną. Do naj­ was rebuilt in the same year. In 1927 the rectory was consumed by fire and ważniejszych inwestycji należało odnowienie kościoła i plebanii, wprowa­ a new rectory was construcied. The mosi imporiani improvemenls include: dzenie nowego systemu ogrzewania, ogrodzenie cmentarza i wreszcie w renovalion of the church building and rectory, the installation of a new roku 1956 zakupienie obszernego budynku dla młodzieży parafialnej. Ma­ heaiing system and a new fence ai the cemetery. In 1956 a large dwelling was purchased which has been converted into the Y. M. S. of R. building, jątek parafii w nieruchomościach ocenia się na około Sl50,000. Przy parafii known also as the Polish National Home. The church properties are valued istnieje Tow. A. N. S., Tow. Zmartwychwstanie, Tow. Dziewic, Tow. Chłop­ at $150,000. Within the Parish are the following societies: Blessed Sacra­ ców, Chór Parafialny i Oddz. Polsko Narodowej Spójni. ment Ladies Society, Men's Y. M. S. of R. Society, Girls Sodality, Boys De- W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: J. Witek, prezes,- K. Szy- fenders, Parish Choir and Branches of the Polish Nat'l. Union of America. The Parish Committee is as follows: J. Witek, pres., K. Szymański, parafii, członków-założycieli, należy wymienić nazwiska Rodzin Świątkow­ vice-pres.; S. Miscinski, rec. sec.,- M. Świątkowski, fin. sec , S. Kunigiel, ski, sekretarz finansowy, S. Kunigiel, kasjer, oraz dyrektorzy: J. Mondlak, treasurer, trustees: J. Mondlak, E. Szymanki, R. Sadowski, S. Kamiński, W. E. Szymański, R. Sadowski, S. Kamiński, Wanda Olczak i Helena Siehień. Olczak and H. Sieheń. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia Sw. Józefa w Middleport została zorgani­ The parish was organized through the concen- zowana staraniem Ks. J. Brzozowskiego i grupy świat­ trated aciion and efforts of Rev. J. Brzozowski and a łych, postępowych Polaków. Po 4 latach od chwili group of progressive Poles. After four years of te- założenia parafii, dzięki mozolnej i pełnej poświęce­ dious and devoled work of the parishioners the nia pracy parafian, ś. p. Ks. Biskup F. Hodur dokonał church building was dedicated on the 30ih of May, w dniu 30 maja 1927 roku poświęcenie kościoła. W 1927 by Bishop-Organizer F. Hodur. A new organ 1953 r. poświęcono organy, w 1954 figury aniołów was dedicated in 1953 and in 1954 new angel statues, zakupionych przez dzieci ś. p. J. i L. Zapotocznych. purchased by descendants of J. and L. Zapotoczny Pracują ofiarnie dla parafii następujące stowarzysze­ Family were blessed. These societies are aclive with- nia: Tow. Niewiast ANS, Chór F. Chopina, Tow. Mło­ in ihe Parish: Blessed Sacrament Society, F. Chopin dzieży, Tow. Zmartwychwstanie, Tow. Polskiej Szkoły Choir, Youth Organization, Y. M. S. of R., Polish i dwa Oddziały P. N. Spójni. Komilet składa się z School Society, two Branches of the Pol. Nai'l. Union. następujących osób: H. Pituch, prezes,- A. Russek, za­ The Church Committee is as follows: H. Pituch, pres.; stępca,- W. Hoysock, sekr. fin.,- P. Moszyński, kasjer,- A. Russek, vice-p res.; W . H oysock, fin. sec.,- P. M o­ Helena Jones, sekr. prot. oraz dyrektorzy: J. Grabow­ szyński, treas.,- H. Jones, fin. sec.,- trustees: J. Grabow­ ski, Anna Klimczak, M. Karnawał i M. Sulikowski. ski, A. Klimczak, M. Karnawał and M. Sulikowski. PARAFIA OPATRZNOŚCI BOSKIEJ (Lilewska) — THE PROYIDENCE OF GOD PARISH (Liihuanian) SCRANTON, PA.

Parafianie przed kościołem.

Parafia Litewska Narodowa Katolicka p. w. Opatrzności Boskiej w The Providence of God, Lithuanian National Catholic Parish was Scranton, Pa., została zorganizowana w r. 1912 przez Ks. S. B. Mickievicius, organized in 1912 by Rev. S. B. Mickievicius. During the rectorship of Rev. a w roku 1921 podczas probostwa Ks. Jana Gritenasa przyłączyła się do John Gritenas in 1921 the parish was incorporated into the P. N. C. Church. Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. Zaczęto budowę nowej Work on the building of a new church structure was started during the świątyni w roku 1930, a wykończono i poświęcono ją w roku 1931 podczas rectorship of Rev. Michael Valadka in 1930 and was completed and dedi­ probostwa Ks. Michała Valadki, kosztem $62,000. Dzięki ofiarności parafian cated in 1931. At that time the building costs amounted to $62,000. Due to wszystkie długi zostały spłacone w roku 1949, i dokumenty obciążeń hipo- the work and generosity of the parishioners all debts were paid in 1949, iecznych zostały uroczyście spalone. Majątek parafialny składa się z ko­ and the mortgage documents were burnt with proper ceremonies. The ścioła, plebanii, sali parafialnej, cmentarza i parku na North Chincilla church property at the present consists of a church building, a rectory, Obecną wartość majątku parafialnego ocenia się na $250,000 an auditorium, a cemetery and a park at North Chinchilla. The properties Następujące Stowarzyszenia pracują na rzecz parafii: Tow. Niewiast have a current valuation of about $250,000. .Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. Niewiast "Oak Leaf Guild Socie- The following societies are working for the further growih of the ty, Tow. Mężczyzn "Lymas", Tow. Młodz. Zmartwychwstanie, Stowarzysze­ church: Ladies' of the Blessed Sacrament Society, Ladies' Oak Leaf Guild nie Chłopców, Tow. Dziewcząt i Chór "Birules". Society, Lymas Lithuanian Young Men Society, Y. M. S. of R. Society, the W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: Jan Boys' Club, The Girls' Society and the Birutes Choir. Bardauskas, prezes,- Jan Judiskas, wiceprezes,- Władysław Karanauskas, The Church Committee for 1957 is composed of the following officers: sekr. prot.,- Franciszek Narrish, sekr. fin.; Jerzy Skechus, kasjer. Opiekuno­ John Bardauskas, president; John Judiskas, vice-pres.; Walter Karanauskas, wie kasy: G. Dalykas, J. Ulinoski, P. Petskus, A. Spudis, J Kelly, A. Col- rec sec.,- Frank Narish, fin. sec.,- George Skechus, treas. Truslees: G. Daly- tilis, J. Pauza. kas. J. Ulinoski, P. Petkus, A. Spudis, J. Kelly, A. Cottilis, and J. Pauza. PARAFIA NAJSŁODSZEGO SERCA JEZUS — THE SACRED HEART OF JESUS PARISH, SUMMIT HILL, PA.

r»i iwWnd j

Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski w oioczeniu Duchowieńswa i Parafian przed kościołem.

Parafia Najsłodszego Serca Jezusa w Summil Hill, The Sacred Heart of Jesus parish was organized Pa., została zorganizowana w dniu 20 września 1930 on September 20, 1930. The first committee meeting roku. Pierwsze posiedzenie Komitetu Parafialnego was held in the home of the Ogorzałek family. The miało miejsce w zasłużonym dla parafii domu rodzi­ first mass was celebrated October 91h, 1930 in the ny Ogorzałków. W roku 1956 parafia obchodziła uro­ Welsh church at Lansford, Pa. The second Mass was czyście 25-lecie istnienia, który to jubileusz parafia­ celebrated Christmas Eve in the newly built church nie zawdzięczają ich własnej lojalnej i ofiarnej in Summit Hill, Pa. In 1956 the parish observed its współpracy Przy parafii są czynne następujące sto­ Silver Jubilee. Within the parish the following so- warzyszenia: Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego cieties are aciive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Sakramentu, Chór Parafialny im. St. Moniuszki, Tow. Stanisław Moniuszko Choir, the Youth Society and Młodzieży i Tow. Polskiej Szkoły. the Friends of the Polish School Society. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: An­ The Parish Committee is composed of the follow­ drzej Paczkowski, prezes, Antoni Zuber, zastępca, ing officers: Andrzej Paczkowski, president, Anthony Stanisław Reese, sekretarka protokółowa; Józef Gór­ ka, sekretarz finansowy, Agnieszka Zuber, kasjerka. •■juber, vice-president, Estelle Reese, recording secre-Kościół Najs. Serca Jezus Trustyści: Tadeusz Górka, Józef Kasprzak i Leopold tary, Joseph Górka, financial secretary, Agnes Zu­ Ogorzałek. Kolektorzy: A, Paczkowski, J. Górka i ber, treasurer. Trusiees: Thaddeus Górka, Joseph Kasprzak and Leopold Ogo­ J. Zuber. Kościelny J. Zuber. rzałek. Collectors: A. Paczkowski, J. Górka i J. Zuber. Sexton J. Zuber. PARAFIA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA — ST. FRANCIS PARISH, WASHINGTON, D. C.

Grupa parafian po nabożeństwie przed najwspanialszą Kaiedrą w stolicy.

Parafia p. w. Sw. Franciszka P. N. K. Kościoła jesf jedyną polską pa­ The Polish Naiional Catholic Parish of Saint Francis, is the only rafią w stolicy naszego kraju. Jesf to najmłodsza placówka Polsko-Narodo- Polish parish situaied in ihe Capiiol of ihe United States. wego Kościoła. The first Holy Mass was celebrated by the Very Reverend Rene Pierwsze nabożeństwo odprawił Ks. Senior R. Zawistowski w wspa­ niałej Washingtońskiej Katedrze Episkopalnej w niedzielę, dnia 24 kwie­ Zawistowski, assisted by Rev. S. Kamiński, in ihe magnificeni Washington tnia 1955 r. w asyście Ks. S. Kamińskiego. Od tego czasu stale są odpra­ Cathedral of ihe Episcopal Church on April 24, 1955. From thai daie, the wiane niedzielne nabożeństwa w Betlejemskiej Kaplicy wyżej wspomnia­ services are held in ihe Bethlehem Chapel of the Cathedral. Incidenily, ihe nej Katedry. Tak się złożyły okoliczności, że zaraz obok przeznaczonej nam chapel adjoins the room entombing ihe body of President Woodrow W il­ kaplicy spoczywają zwłoki wielkiego prezydenta ś. p. Woodrow Wilsona, son, ihe great benefactor of Poland. przyjaciela Polski.

Komitet parafialny tej nowej parafii stanowią nasf.pujący człon­ The Committee of ihe newly organized parish is composed of the kow ie: following members:

Franciszek Gogolski, prezes,- Teodor Augustyn, wiceprezes,- Szczepan Francis Gogolski, president; Theodore Augustin, vice-presideni; Sławiński, kasjer,- Katarzyna Baczyńska, sekretarka protokółowa, Leon Stephen Sławiński, treasurer,- Caiherine Baczyński, recording secretary; Świątkowski, sekretarz finansowy. Dyrektorzy: Łucja Augustyn, Andrzej Leon Świątkowski, financial secretary. Direciors: Lucille Augustin, An- Władysław Kinel, Władysław Sznyter. drew Koit, Walter Kinel, Walter Sznyter. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia Świętego Jana Chrzciciela powstała 1-go stycznia 1923 Through ihe efforts of ihe Rev. S. Cybulski, assisied by J. Stefa­ roku, dzięki staraniom Ks. Cybulskiego, J. Stefanowicza, P. Jaskier- nowicz, P. Jaskierski, F. Las, B. Kaniew icz and S. Ufira ihe parish skiego, F. Lasa, B. Kaniewicza i S. Ufira. W tym samym roku was organized on ihe ist of January, 1923. In ihe same yeat Chór Lutnia zakupił cmentarz. W roku 1945 postanowiono ihe Lutnia Choir purchased land for a new cemetery for the parish na rocznym zgromadzeniu parafialnym odnowić posiedłość para­ congregation. A decision was made at ihe yearly meeting of ihe fialną. Wszelkie prace związane z odnowieniem i upiększeniem congregation held in 1945 to underiake the remodeling of ihe wykonano własnymi siłami. 17 maja 1953 roku, uroczyście obcho­ church, which was finished mosily by ihe parishioners ihem- dzono trzydziestolecie istnienia parafii. Przy parafii istnieją nastę­ selves. On ihe 17ih of May, 1953, the parish observed festively ihe pujące stowarzyszenia: Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sakramen­ 30th Anniversary of its exisience. The following socieiies are ac- tu, Tow. Św. Jana, Tow. Dzieci Marii, Chór Lutnia i Tow. Obroń­ live wiihin the parish: Ladies' Blessed Sacrament Society, St. John ców. Komitet składa się z następujących osób: Józef Licholat, ihe Baplisi Socieiy, St. Mary Children's Society, Lutnia Choir, and prezes,- Bernard Halaburda, wiceprezes,- Franciszek Powada, sekre­ the Defenders Boys' Society. The Parish Commiiiee is as follows: tarz protokółowy,- Kazimierz Pyzowski, sekretarz finansowy,- Stani­ J. Licholat, pres.,- B. H alaburda, vice-p res.; F. Powada, rec. sec.,- K. sław Bulkiewicz, kasjer. Pyzowski, fin. sec, and S. Bulkiewicz, treas. PARAFIA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO — THE RESURRECTION OF OUR LORD PARISH, CAMDEN, N. J.

Parafianie z Ks. Proboszczem E. Drabikiem przed kościołem,

Pierwsze nabożeństwo według obrządku Ko­ The first service of ihe P. N. C. Church was held ścioła Narodowego w teatrzyku Dreamland, w in ihis city in ihe Dreamland Theatre on May 26, dniu 26 maja 1912 r. odprawił Ks. M. J. Ławnicki. 1912, celebrated by Rev. M. J. Ławnicki. Following Tegoż dnia odbyło się zebranie wszystkich obe­ the service a meeting was held ai which a resolu- cnych na nabożeństwie, którzy uchwalili założyć tion was passed io organize the Resurrection of parafię p. w. Zmartwychwstania Pańskiego, a w Our Lord parish, and the firsl church committee czasie dalszych obrad wybrali pierwszy Komitet. was elected. Dnia 12 maja 1913 roku Ks. Biskup Franciszek The church was dedicated M ay 12, 1913 b y the Hodur dokonał poświęcena nowego kościoła, a Rt. Rev. Francis Hodur. The Ri. Rev. F. Bończak kazanie wygłosił Ks. Biskup Franciszek Bończak. preached the sermon. The same evening Bishop ...... , , . Tegoż dnia wieczorem Pierw. Ks. Biskup F. Hodur noscioł Zmart. Pańskiego , . . , , . , , . „ , , F. Hodur confirmed a group of adults and children udzielił dorosłym i młodziezy Sakramentu Bierz­ and the Rev. B. Krupski preached the sermon. mowania, a naukę wygłosił Ks. Prob. B. Krupski. The following socieiies are aciive within the Przy parafii czynne są następujące stowarzyszenia: Tow. Niewiast Najsłod. parish: Ladies' Sacred Heari Society, F. Chopin Serca Jezusa,- Chór im. Fr. Chopina, Tow. Młodzieży Zmartwychwstanie i Oddział Choir, Branch No. 65 Men's Society of Resurrection, Ks. Prob. E. Drabik 324 Polsko Narodowej Spójni. and Branch No. 324 of the Polish Naiional Union. Komitet Parafialny na rok 1957 składa się z następujących osób: Sylwester The Church Committee for 1957 is composed of ihe following members: Kowalski, prezes,- F. Buczkowski, A. Czamlet Antoni Zawalski, wicepr.,- S. Orlik, S. Kowalski, president,- F. Buczkowski, A. Czamlet and A. Zawalski, vice-pres.,- sekr. prot.,- S. Zawalski, sekr. fin .; B. Grzesik, kasjer. Dyrektorzy: Dr. A Sochacki, S. Orlik, rec. sec.,- S. Zawalski, fin. sec.,- B. Grzesik, treas. Truslees: Dr. A. So­ J. Bałabuch, A. Moniuszko, K. Penrak, P. Pendrak, P. Rykiel, W. Sikorska. Gospoda­ chacki, J. Bałabuch, A. Moniuszko, K. Pendrak, P. Rykiel, W. Sikorska. Over- rze paraf.: W. Pendrak, J. Bałabuch. Kom. Cmentarza: J. Gąsior, J Kasprzak, E. Świ­ seers: W. Pendrak, J. Bałabuch. Cemetery Committee: J. Gąsior, J. Kasprzak, E. stek. Marszałkowie: W. Pendrak, J. Bałabuch, J. Matyas. Opiek, kasy: M. Podgór­ Świstek. Ushers: W. Pendrak, J. Bałabuch, J. Matyas. Complrollers: M. Podgórski, ski, L. Lewandowska, F. Pendrak, D. Basińska, I. Gontarska. Org. L. Lewandowska. L. Lewandowska, F. Pendrak, D. Basińska, I. Gontarska. L. Lewandowski organist. Parafianie przed kościołem.

Parafia Sw. Pawła w Newark, N. J., powstała 29 St. Paul's Parish was organized September 29, września 1940 roku. Parafia zawdzięcza swoje zorga­ 1940 by the Very Rev. R. Zawistowski. The first nizowanie Ks. Seniorowi R. Zawisiowskiemu. Począt­ services were held in the Slovak Church. In 1943 e. kowo nabożeństwa odbywały się w kościele parafii church building was purchased, dedication cere- słowackiej. W roku 1943 zakupiono kościół, który monies held in 1944. Within the church typical so- został poświęcony w roku 1944. Przy parafii istnieją cities are working for the growth of the parish. The typowe dla Polskiego Narodowego Katolickiego Ko­ administrator of the parish is the Rev. E. Brzostow­ ścioła stowarzyszenia, których członkowie pracują z ski. poświęceniem dla dobra ogółu. The Church Committee is composed of the follow­ W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 wcho­ ing officers: Stanley Stemplewski, president,- Erick dzą następujące osoby: Stanisław Slemplewski, pre­ Derwit, vice-president; W alter Żułkowski, rec. sec.,- zes,- Erick Derwit, wice-prezes.,- W ład ysław Żuł- kowski, sekretarz protokółowy,- Franciszek Stemplew- Frank Stemplewski, fin. sec.,- L. Lewandowski, treas. ski sekretarz finansowy,- Lucjan Lewandowski, kasjer. Trustees: T. Kujawowicz, W. Dumański and Mrs. Trustyści: J. Kujawowicz, W. Dumański, Pani Derwid. Derwid. PARAFIA WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH — ALL SAINTS PARISH, ROME, NEW YORK

Grupa Parafian przed kościołem

Parafia w Rome została zorganizowana w maju The Polish National Catholic Church of Rome, 1937 roku, przede wszystkim dzięki energicznej dzia­ N. Y., was organized in May 1937, due to the energe- . • łalności pana Józefa Kierpca. W roku 1938 został iic activity of Joseph Kierpiec. In 1938 a church kupiony budynek kościelny, do którego dobudowa­ ftjfl building with a rectory was purchased. The no wkrótce salę parafialną i plebanię. W roku 1940 ground for a cemetery was acąuired in 1940, zakupiono plac na cmentarz poświęcony w 1942 r. the blessing took place in 1942. A few more Ostatnio nabyto parę akrów ziemi, które wraz z salą, a c r e s were added to the above property, znane są jako Park Pułaskiego. Przy parafii istnieją which together with a pavilion is known as the następujące towarzystwa: Tow. Adoracji Najśw. Pułaski Park. Within the parish there are the follow­ 4 * 1 Sakramentu, Chór im. Fryd. Chopina, Tow. Męskie ing societies: The Ladies Blessed Sacrament Society, im. K. Pułaskiego, Polska Szkoła Dokształcająca i Frederic Chopin Choir, Men s Casimir Pułaski Socie- Wnętrze Kościoła Szkoła Chrześcijańskiego Życia oraz Oddział 286-ty ty, Polish Language Evening School and the School Wszystkich Świętych Polskiej Narodowej Spójni. W skład Komitetu Para­ of Christian Living and Branch 286 of the Polish fialnego wchodzą: J. Zagurski, prezes, A. Pabis, National Union of America. The Church Committee is composed of the follow­ H. Kwaśniewski, E. Kozłowski, zastępcy, J. Pawlak, ing officers: J. Zagurski, pres.. A. Pabis, H. Kwaśniewski, E. Kozłowski.vice- sekr. prot., J. Bochnak, sekr. fin., L. Boczulak, kas. pres., J. Pawlak, rec. sec., J. Bochnak, fin. sec., L. Boczulak, freas. Parafianie z Ks. Prob. J. Słyszem przed kościołem,

Parafia Sw. Krzyża powstała w 1927 r. W czasie probostwa Ks. Urbana wy­ The Parish was organized in 1927. New altars were installed due to the budowano Irzy nowe ołtarze. Za probostwa Ks. Michalskiego nastąpiło spłacenie efforts of Rev. Urban and J. Wojtasiewicz, who built them. During the adm. of długów hipotecznych. Za probostwa Ks. Fuchsa kupiono plebanię. Za probostwa Rev. Michalski all debts were paid off. During Rev. Fuchs adm. a rectory was pur- Ks. Mołonia spłacono dług na plebanii. Przy parafii są następujące stowarzysze- chased, and was paid off by the Daughters of the Holy Cross during the rector- niania: Tow. Niewiast ANS., Tow. M. Konopnickiej, Tow. Męskie, Tow. Młodych ship of Rev. Molon. These societies are active within the Parish: Ladies' Blessed Kobiet, Chór Moniuszki, Chór Jutrzenka, Tow. Obrońców, Tow. Dzieci Marii, Tow. Sacrament Society, Ladies' M. Konopnicka Society, Men’s Club, Ladies of the Holy Cross Society, Moniuszko Choir, Dawn Choir, Boys' Defenders Society, St. Młodzieży. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: J. Kochanek, prezes, J. Su Mary's Children Society, Youth Society. The Parish Committe is as follows: J. Ko­ chocki, zastępca,- M. Druther sekr. prot., G. Roskowska, sekr. fin. S. Jabłonowski, chanek, pres., J. Suchocki, vice-pres.,- M. Druther, rec. sec.,- G Roskowski, fin. sec.; kasjer. Trustyści: G. Zysling, C. Zaremba, A. Surak, A. Kryskiewicz, L. Gawron; S. Jabłonowski, treas.,- irustees: G. Zyslig, C. Zaremba, A. Surak, A. Kryskiewicz, E. Bilińska, S. Zając, J. Zebrowski, J. Patyński, W. Soja, H. Zysling, J. Frask, W. L. Gawron, E. Biliński, S. Zając, J. Żebrowski, J. Patyński, W. Soja, H. Zysling, Skawiński i W. Pasiut. J. Frask, W. Skawiński, W . Pasiut. Grupa parafian przed kościołem.

W roku 1928 powstała Parafia Wszystkich The parish was organized in 1928 and the Św iętych, a w roku 1931 nastąpiło uroczyste po­ church building was dedicated in 1931. The święcenie kościoła. Parafia posiada piękną ka­ parish erected a beautiful chapel at its ceme- plicę cmentarną wzniesioną w 1949 roku i salę tery in 1949 and constructed a Parish Hall Orła Białego. W ciągu 1957 r. przeszło przez known as the "White Eagle Hall". During 1957 parafię wielka ilość uchodźców, przede wszyst­ the parish extended its helping hand to immi- kim b. Wartowników z których wielu pozostało grants by resettling numerous displaced per- na stałe w Johnson City. Przy parafii są czynne sons, who arrived in this country from Europę. następujące stowarzyszenia społeczno-religijne: Many of them are now residents of Johnson Tow. ANS, Tow. Mł Zmartwychwstanie, Stow. City and members of the All Saints P. N. C. C. b. Wartowników "Lech". Tow. Obrońców, Tow. Within the parish these socieiies are acłive: Kościół Wszystkich Świętych Dziewic, Chór im. F. Chopina W skład Komi­ Ladies' Blessed Sacrament Society, Y. M. S. of tetu Parafialnego wchodzą: J. Kotowski, prezes,- R. Mens Society, "Lech" Men’s Society, Boys' Defenders Society, Girls' Sodality, Frederic Chopin Choir. The Church Committee is Ks. Prob. J. Jakubik F. Placek, zastępca; J. Plahański, sekr. prot.,- composed of the following members: J. Kotowski pres.; F. Placek, vice-pres.f J. Pla- J. Tomaszewski, sekr fin.; A. Janicki, kasjer. chański, rec. sec.; J. Tomaszewski, fin. sec.,- A. Janicki, treas.; truslees: T. Nycz, J. Członkowie Komilelu: T Nycz, J. Bagan, F. Rogowski, D Selazo, A. Minol Bagan, F. Rogowski, D. Selazo, A. M inol and F. Szczepański. i F. Szczepański. Kościół Św. Józefa Ks. Prob. B. R. Bąk

Parafianie przed kościołem.

Parafia Świętego Józefa w Irvington, New Jersey, została zorganizo­ St. Joseph's Parish, Irvington, New Jersey was organized on April 12, wana w dniu 12 kwietnia, 1944 roku. Nowy kościół otwarto dla użytku 1944. A new church building was given solemnly lo public worship on wiernych w niedzielę palmową 1945 r. Proboszcza stałego nie było, aż do Palm Sunday of 1945. In 1945 a new rector of the Parish was appointed by czasu zamianowania Ks. B. R. Bąka, na prośbę Komitetu parafialnego w ro­ Bishop F. Hodur in the person of Rev. B. R. Bąk. The Parish at the ku 1946. Parafia w chwili organizowania liczyła 17 rodzin. time of organization was not very numerous, but sińce then it has grown considerably in membership. Pierwszym Towarzyswtem i podporą parafii było Tow. Marii Konop­ The first aclive society of the Parish was the Maria Konopnicka La­ nickiej. Od roku 1946 zorganizowano następujące Towarzystwa: Chór Sta­ dies Society. Since 1946 these societies have been organized: Moniuszko nisława Moniuszki, Chór Dzieci Sw. Cecylii, Tow. Adoracji Najświętszego Choir, St. Cecelia Children's Choir, Ladies Blessed Sacrament Society, J. Sakramentu, Tow. Juliusza Słowackiego, Tow. Młodych Mężatek, Tow. Mło­ Słowacki Society, Young Women's Society, Men's Y. M. S. of R. Society dzieży Męskiej Zmartwychwstanie i Oddział 308 P. N. Spójni. and Branch No. 308 of the Polish National Union of America. Liczba Parafian wzrosła prawie że dziesięciokrotnie. Majątek parafii The present valuation of the parish property exceeds the sum of przedstawia wartość $160,000 dolarów. Pierwszy Komitet Parafii stanowili: $160,000. The First Committe of the Parish was composed of these members: Pranciszek Koźlik, Józef Grabowski, Jan Kotliński, Hipolit Kamiński, Jan F. Koźlik, J. Grabowski, J. Kotliński, E. Kotlińska, H. Kamiński, J. Fik, A. Fik, Anastazja Babińska, Apolonia Koźlik, Franciszek Warga. Proboszczem Babińska, A. Koźlik, F. Warga. Rev. B. R. Bąk is the present rector of the parafii od lipca 1946 roku jest Ks. Bolesław R. Bąk. W skład obecnego Ko­ Parish. The 1957 Church Committee is composed of the following officers: mitetu Parafialnego wchodzą: P. Rozembajgier, prezes,- E. Zebrowski, za­ P. Rozembajgier, president,- E. Zebrowski, vice-presidenl; Prof. H. Haake, stępca,- Prof. H. Haake, sekretarz protokołowy,- J. Szczepaski, sekretarz fi­ recording secretary,- J. Szczepański, financial secretary,- T. Oberleiton, nansowy,- T. Oberleiton, kasjer,- Dyrektorzy: F. Smagowicz, K. Stayras, F. treasurer. Trustees: F. Smagowicz, K. Stayras, F. W arga, E. K otlińska, T. W arga, E. K otlińska, T. Szczepański i J. Fik. Szczepański and J. Fik. Parafianie przed kościołem.

Parafia w New Sfork Mills, N. Y .,— małym miasteczku zamiesz­ The Sacred Heart parish situated in New York Mills, a smali kałym głównie przez Polaków, została zorganizowana dnia 14-go community, inhabited mostly by people of Polish descent, was stycznia 1923 roku. 6 września 1925 roku został poświęcony ko­ organized on the 14th of January, 1923. The church building was ściół. W roku 1948 spłacono dług ciążący na majątku parafialnym dedicated on the 6th of September, 1925. In 1948 the parish cleared i zbudowano kaplicę cmentarną. Dobudowano również kamienne its lilie of all indebtedness. Shortly afterwards a new chapel in schody do kościoła i wprowadzono nowy system ogrzewania. the parish cemetery was constructed, new steps in the church Przy parafii są czynne następujące stowarzyszenia: Tow. Nie­ frontage were built and a new heating system installed. wiast Adoracji Nejświętszego Sakramentu, Tow. im. Marii Konop­ Within the parish the following societies are aclive: Ladies' nickiej, Tow. Męskie im. Gab. Narutowicza, Tow. Przyjaciół Pol­ Blessed Sacrament Society, Ladies' Maria Konopnicka Society, G. skiej Narodowej Szkoły, Chór im. F. Chopina, Chór Dzieci, Dopeł­ Narutowicz Men s Society, the Friends of the Polish School So- niająca Szkoła Języka Polskiego oraz Szkoła Chrześcijańskiego Ży­ ciety, Frederic Chopin Choir, the Children's Choir, the School of cia i Oddział No. 147 Polsko Narodowej Spójni. Christian Living and Branch No. 147 of the Polish National Union. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Jan Rzeszot, prezes, The Church Committee is composed of the following officers: Władysław Babula, zastępca,- Michał Sukiennik, sekretarz proiokó- John Rzeszot, president,- Walter Bebula, vice-president, Michael łowyf "Wanda Potrzeba, sekretarka finansowa; Alfons Czupryna, Sukiennik, recording secretary,- Wanda Potrzeba, financial secre- kasjer. Kontrolerzy: Józef Jamroz, Józef Wolak, Maria Sokal, Ka­ tary,- Alfons Czupryna, treasurer. Trusłees: J. Jamroz, J. Wolak, tarzyna Penc, Piotr Baszak, Franciszek Zamorski, Jan W^awrzynkie- M. Sokal, K. Penc, P. Baszak, F. Zamorski, J. Wawrzynkiewicz, wicł, Kazimierz Lesiak. K. Lesiak. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem P. Gwozdeckim przed Kościołem

Tak, jak i wiele innych parafii P. N. K. Kościoła, Parafia Sw. Ducha Like many other parishes the parish of the Holy Ghost, attributes powsiała 10 maja 1922 r. w walce przeciwko wyzyskowi rzymskiego kleru. its organization to the exploitation of the Polish people by the Roman Najbardziej zasłużonymi organizatorami parafii byli: obecny Pierwszy Ks. Catholic clergy. The most influential and merited organizers of the parish were: the present Prime Bishop, Most Rev. Leon Grochowski, W. Szmekta, Biskup L. Grochowski, W. Szmekta, J. Kowalonek, A. Grochowski, Ks. J. J. Kowalonek, A. Grochowski, the Rev. J. Janik, E. Stukas and K. Sosna. Janik, E. Stukas i K. Sosna. W grudniu 1923 r. Kościół zosiał poświęcony. The new church was dedicated in December of 1923. Parish property Majątek parafialny składa się z kościoła, plebanii, sali parafialnej, trzech comprises of: the church, the rectory, the church auditorium, three houses domów mieszkalnych i parku z salą. Przy parafii istnieją następujące to­ and a park with a pavilion. Within the parish the following societies are warzystwa: Tow. Niewiast A. N .S., Tow. Przyjaciół Polskiej Szkoły, Chór active: Ladies' Blessed Sacrament Society, Friends of the Polish School im. Fryd. Chopina, Tow. Dzieci Marii, Tow. Zmartwychwstanie i Tow. Society, Chopin Choir, St. Mary's Children Society, Men's Resurrection Society and the Girls' Sodality. The Church Committee is composed Dziewic. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: A. Grochowski, pre­ of the following officers: A. Grochowski, pres.,- J. Bryk, rec. sec., Z. zes; J. Bryk, sekr. prot.,- Z. Daniełowicz, sekr. fin.,- W. Cegielska, kasjerka. Daniełowicz, fin. sec. and W. Cegielska, treas. Grupa parafian przed kościołem

W listopadzie 1929 r. przemawiał w Syracuse do grona wier­ Bishop Francis Hodur addressed a group of Syracuse resi- nych ś. p. Ks. Biskup Franciszek Hodur, a w rok później dnia 15-go dents of Polish descent in November 1929, and a year later on ihe 151h of November the Holy Cross Parish was organized, thanks listopada powstała dzięki inicjatywie ludzi dobrej woli Parafia to ihe inilialive of the good people. A new church was dedicated Świętego Krzyża. W lipcu 1935 r. został poświęcony nowy kościół. in July 1935. During the years many inveslments and improve- W ciągu lat poczyniono liczne inwestycje, jak założenie central­ ments have been made, such as: purchase of a cemetery, nego ogrzewania i wprawienie pięknych witrażowych okien. renovalion of ihe church exlerior completed, a new heating sys­ Wartość majątku parafialnego ocenia się na $260,000. Przy parafii tem insialled and new stained glass windows placed. Ali church properties are valued at over $260,000. Within the parish the fol­ istnieją następujące stowarzyszenia: Tow. Niewiast A. N. S., Chór lowing societies are active: Ladies Blessed Sacrament Society, Fre- Parafialny im. F. Chopina, Posterunek Weteranów, Korpus Pomoc­ deric Chopin Choir, a Post of American War Veierans, Ladies Auxi- niczy, Tow. Ministrantów, Chór Dzieci, Tow. Sw. Krzyża i dwa Od­ liary Corps, Alfar Boys Society, Children's Society, Holy Cross So- działy P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: cieiy and two Branches of the Polish Nal’l. Union of America. The Jan Mechowski, prezes,- J. Czebiniak, sekr. fin.,- P. Jaworski, sekr. church Committee is comprised of ihe following officers: J. Ma­ Ks. Prob. Józef Janik chowski, pres.. J. Czebiniak, fin. sec.,- P. Jaworski, rec. sec.,- B. So­ prot.,- B. Sobotka, kasjer oraz dyrektorzy: M. Jarosz, J. Pieńkowski, botka, treas.,- trustees: M. Jarosz, J. Pieńkowski, J. Drehitko, F. J. Drehitko, F. Kotowski, B. Szuman i J. Jackowski. Kotowski, B. Szuman, J. Jackowski. Parafianie zebrani przed kościołem.

W dniu 25-go marca 1917 roku z polecenia Pierw­ Under the direclive of Bishop-Organizer, Fran­ szego Ks. Biskupa F. Hodura odbyło się organizacyj­ cis Hodur, the first meeting of organizaiion was ne zgromadzenie. Tranzakcje zakupienia świątyni St. held March 25, 1917. On April 19, 1917 Ihe former St. James od Episkopalnego Kościoła p. n 1252 E. State James Episcopal church building at 1252 E. Stale St., Sir., załatwiono 19 kwietnia, a odnowiony Dom Mo­ was purchased and dedicated to the services of the dlitwy poświęcił Ks. Bp. F. Hodur 7-go października P. N. C. C. on the 7th of October, 1917. 1917 roku. The parish purchased land for a cemetery on Aug. Parafianie zakupili ziemię na cmentarz grzebalny 14, 1917, and on Nov. 18, 1918, il was blessed by 14 sierpnia, a 18 listopada Ks. prof. B. Krupski w asy­ the Rev. Prof. B. Krupski, assisted by Rev. Pawlikow­ ście księży Pawlikowskiego i Reichana dokonał po­ ski and Rev. Reichan. Bishop Hodur administered Ihe święcenia krzyża i cmentarza. Ks. Bp. F. Hodur po Sacrament of Confirmation to the children and ihe raz pierwszy udzielił Sakramentu Bierzmowania dzia­ youth of the Parish on Nov. 6, 1921. In Ju ly of 1922 twie i m łodzieży 6 listopada 1921 roku. W lipcu 1922 two building lots were purchased upon which a new Ks. Prob. F. Kaczmarczyk zakupiono dwie parcele obok kościoła, gdzie ma być church will be erected in the near futurę. The parish Kościół N. Zbawiciela wybudowana nowa świątynia. 13 października 1947 met with considerable misfortune on October 13, roku pożar wyrządił szkody na $11,000. 5 maja 1957 r. parafia obchodziła 40-lecie 1947, when the church and auditorium were damaged by fire. On May 5, 1957 powstania. Przy parafii istnieją nasi. Towarzystwa: Niew. Pol. ANS., Przyj. Pol. the Parish observed its 401h Anniversary. Wilhin the parish these societies are Nar. Szkoły, Chór Lutnia i Chór Jutrzenka, Młodz. Męskiej Zmartwychwstanie, active: Ladies Blessed Sacr. Society, Friends of the P. N. S. Society, Lutnia and Dziewic Pol., Obrońców K. N. i Oddz. 98 PNS. W Funduszu Budowy Nowego Ko­ Jutrzenka Choirs, Y. M. S. of R. Society, Girls' Sodality, Boys' Defenders Society ścioła znajduje się $50,000. Komitet Parafialny na rok 1957: W. Pomykała, prezes, and Branch No. 98 of the Pol. Nai'l. Union. The Parish Committee for 1957 is as T. Kowalewski, I-szy wiceprezes, M. Kowalczyk, Il-gi wiceprezes, S Hołdyk, follows: W. Pomykała, pres., T. Kowalewski, lst vice-pres , M. Kowalczyk, 2nd sekr. prot., M. Weisel, sekr. fin., J. Nowak, skarbnik. Dyrektorzy: W. Pieslrak, F. vice-pres, S. Hołdyk, rec. sec., M. Weisel, fin. sec , J. Nowak, treas., irusiees: W. Jaskólska, F. Ciukaj, H. Pius, H. Toft, W. Kamińska, J. Klonowska, A. Jardine, E. Pieslrak, F. Ciukaj, H. Pius, H. Tofl, W. Kamińska, J. Klonowska, A. Jardine, E Welninski, P. Sawicka, W. Śliwiński i K. Ciukaj, oraz hon. prezes F. Wieszczek. Welninski, P. Sawicka, W\ Śliwiński, K. Ciukaj. F. Wieszczek, hon president. Parafianie przed kościołem.

Parafia Imienia Jezus w Schenectady, N. Y., powstała w 192i The Holy Name parish was organized as St. Joseph's P. N. C. G. roku, jako parafia Św. Józefa. Po pożarze starego kościoła została After a disastrous fire, ihe church building was completely re- świątynia parafialna kompletnie przebudowana i od tego czasu modeled and sińce then, it is known under the new name, Holy istnieje pod nowym wezwaniem — Imienia Jezus. W roku bieżą­ Name of Jesus P. N. C. C. A new rectory has been constructed cym pobudowano kosztem $22,000 nową plebanię. Majątek para­ recently at a cost of $22,000. Ali church properties are valued fialny ocenia się na przeszło $160,000 at over $160,000. Przy parafii jest czynne Tow. Niewiast A. N. S., Chór Harmonia, The following societies are aclive within the parish: Ladies' Tow. Ministrantów, Tow. Przyjaciół Niedzielnej Szkoły Chrześci­ Blessed Sacrameni Society, Harmony Choir, Altar Boys' Society, tha jańskiego Życia i Oddział No. 140 Polsko Narodowej Spójni. School of Christian Living, Branch No. 140 of the Pol. Nai'l. Union. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Franciszek Wilk, The Parish Committee is composed of the following members: prezes,- Henryk Banasiak, wiceprezes; Józef Raizynger, II wicepre­ Frank Wilk, president,- Henry Banasiak, vice-president,- Joseph zes,- Katarzyna Jędrzejczyk, sekretarka protokółowa,- Helena Klim­ Raizynger, 2nd vice-president, Catherine Jęndrzejczyk, recording czak, kasjerka,- Estela Elka, sekretarka finansowa. Trustyści: Horace secretary,- Helen Klimczak, treasurer,- Estela Elka, financial secre- Leibieg, William Trier, Richard Koza, Józef Łoziński, Teodor Ze- iary. Trustees: Horace Leibieg, William Trier, Richard Koza, Joseph Ks. Prob. R. P. Jasiński browski, Jan Jaszewski. Łoziński, Theodore Żebrowski, John Jaszewski. Parafianie z Ks. Proboszczem L. Wiktorem przed kościołem

W dniu 19 października 1922 roku, na wiecu w czasie kiórego pło­ During a public gathering — a "wiec" — on the 19th of Ociober, 1922 miennie przemawiał ś. p. Ks. Biskup Franciszek Hodur, zgromadzeni posta­ after a fiery speech delivered by Bishop F. Hodur, a decision was nowili zorganizować w Brooklynie parafię P. N. K. Kościoła. Wśród naj­ reached to organize a Polish Naiional Catholic Church in Brooklyn, N. Y. bardziej zasłużonych pierwszych parafian - organizatorów należy wymie­ Among the first, the most influential and meriied organizers were: nić nazwiska: A. Prosowski, P. Kokoszkiewicz, Aniela Kuropatwa J. Rusak, A. Prosowski, P. Kokoszkiewicz, Nellie Kuropatwa, J. Rusak, P. Palu­ J. Paluszek, S. Czanowicki, J. Wiecerzak i Maria Pokrywka. Kościół został szek, S. Czanowicki, J. Wieczerzak and Maria Pokrywka. The church poświęcony w roku powstania parafii i. j. 1922, od kiórego to roku doko­ building was dedicated in 1922. Since that time, considerable improvemenis nano poważnych inwestycji, jak: wstawienie nowych witraży, organów, had been made on the property: the new stained glass windows, odnowienie kościoła i plebanii. Przy parafii istnieją towarzystwa: Tow. a new organ, renovation of ihe church and of the rectory. Active Niewiast A. N. S., Tow. Marii Konopnickiej, Chóry, Oddział P. N. Spójni i within the parish are: the Ladies' Blessed Sacrament Society, the inne. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: A. Prosowski, prezes; W. Maria Konopnicka Ladies Society, the church choirs, the Polish National Szalkowski, zastępca,- J. Rusak, sekr. fin.,- F. Rokosz, skarbnik,- A. Kuropa­ Union Branch and oiher societies. The Church Committee is composed of the following officers: A. Prosowski, pres.,- W. Szalkowski, vice-pres.; J. twa, sekr. prot. Marszałkowie: F. Kuźniewski, E. Kościński. Opiekunowie: Rusak, fin. sec.,- F. Rokosz, treas.,- A. Kuropatwa, rec. sec.,- ushers: F. Kuz- S. Czanowicki, J. Wysowski, M. Pokrywka. niewski, E. Koscinski,- trustees: S. Czanowicki, J. Wysowski, M. Pokrywka. Parafianie z Ks. Proboszczem S. Niemcem przed Kościołem.

Parafia Zmartwychwstania Pańskiego powstała w r. 1939, jako nieza< The Resurrection church was organized as an independent parish in leżna W styczniu 1953 roku została przyjęta do Polskiego Narodowego Ka- 1939. In January, 1953 it joined the Polish National Catholic Church of iolickiego Kościoła z którym związała się na zawsze. W związku z przyję­ America. The period of transition brought a number of internal conflicts, ciem do P. N. K. Kościoła parafia przechodziła ciężkie chwile i walki z któ­ eventually all the difficulties were overcome. In 1954 ihe church building rych wyszła jednak ostatecznie zwycięsko. W r. 1954 odnowiono kościół, a was renovaied, and in 1956 a new organ was purchased. The Ladies' ~w r. 1956 zakupiono nowy organ. Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Blessed Sacrament Society cares efficiently for the church building's Sakramentu opiekuje się specjalnie kościołem,- na chórze śpiewa w czasie cleanliness and orderliness and the growing Junior Choir of ihe Parish nabożeństw Chór Młodzieży. consiituies one of the elemenis of a new sirength and vigor in ihe parish. W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą następujący The Church Commiiiee is composed of the following members. Walter parafianie: Władysław Żarnowski, prezes. Antoni Wujtowicz, zastępca r- Żarnowski, president,- Anthony Wujtowicz, vice-presideni; Chester Brze­ Czesław Brzezieński, sekretarz protokółowy,- Antoni Perovich, sekretarz fi­ zieński, recording secretary, Anthony Perovich, financial secretary,- nansowy,- Czesław Kupiec, kasjer. Opiekunowie kasy: Jan Władyka, Fran­ Chester Kupiec, ireasurer,- trustees: John Władyka, Frank Jala, John Unia­ ciszek Jala, Jan Uniatowski, J. Supinski, A. Chodak. towski, James Supinski and Mrs. A. Chodak. Parafianie z Ks. Proboszczem L. Orzechem przed kościołem

W lutym 1927 roku, dwaj postępowi ludzie Józef Stajkowski i Two progressive men of Reading, J. Stajkowski and F. Szaj: Franciszek Szaj ,skontaktowali się z Ks. Biskupem Franciszkiem contacted Bishop F. Hodur about organizing a P.N.C.C. In re- Hodurem, który dla zorganizowania parafii P. N K. Kościoła w sponse, Bishop Hodur sent the Rev. S. Cybulski to or- Reading, Pa., wydelegował Ks. Stanisława Cybulskiego. Parafia ganize a new parish, which soon found itself in a building, owned pokonywując liczne przeszkody organizowała się wolno i z wy­ siłkiem. Od chwili jednak zakupienia dawnego kościoła bapty- formerly by the Baptist Church. Previous to that, services skiego życie parafii zaczęło rozwijać się pomyślniej. Zanim jednak were held in the home or garden of the Stajkowski family. uzyskano Kościół, nabożeństwa odbywały się w domu lub w ogro­ In 1936 new property had been acąuired, consisting of the church dzie rodziny Stajkowskich. W roku 1936 zakupiono nowy, piękny, proper, ihe church auditorium, the Youth Club and the rectory. In kamienny kościół przy którym znajduje się sala parafialna i świet­ 1954 the interior and the exierior of the church were renovated. lica dla młodzieży. W roku 1954 postanowiono gruntownie odno­ wić kościół, co też dokonano dzięki ofiarności i pracy zarówno The Young Women's Society gave $2,000, the Blessed Sacrament towarzystw parafialnych, jak i poszczególnych parafian. Tow. Mło­ Socieiy gave $1,000, the White Eagle Choir purchased an organ Kościół Sw. Szczepana dych Polek ofiarowało na wspomniany cel $2,000, Tow. A. N. S. for the sum of $2,899. $1,000, Chór Białego Orła zakupił organ za $2,899. Komitet Parafialny składa się z następujących osób: Czesław Miraszewski, prezes,- Cze­ The Church Commitiee is composed of ihe following officers: sław Przyjemski, wiceprezes,- Stanisław Skowronek, sekretarz protokółowy,- Sylwester Ziółko­ C. Miraszewski, president,- C. Przyjemski, vice-pres.,- S. Skowronek, wski, sekretarz finansowy,- Klemens Ziołkowski, kasjer. Opiekunowie kasy: Paweł Trygar, rec. sec..,- S. Ziołkowski, fin. sec.,- K. Ziołkowski, treas. Trustees: P. Jan Jeż, Józef Uliasz, Michał Niemczyk, Władysław Ruchewicz, Anna Harbonic. Trygar, J. Jeż, J. Uliasz, M. Niemczyk, W. Ruchewicz, A. Harbonic. II

* h »•

K ościół Przemienienia Pańskiego

Ks. Prob. W. Fuchs Parafianie przed kościołem.

W r 1929 garść postępowego ludu w Wallinglon, N. J., postanowiła In 1929 a group of immigrants decided to build a Church in Wallington, połączyć się z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim. Mimo ko­ N. J., and join the wide-spreading movemeni of ihe Polish National Catholic losalnych trudności finansowych, mimo prześladowań, zbudowano świątynię i Church The new church building was consecrated the same year and to this day zorganizowano towarzystwa. Rozpoczął się trudny pochód, w którym dobrowol­ the organizers have dedicated their lives to a free Church in a wonderful and nie i z poświęceniem wzięty na barki krzyż niejednego ugiął swym ciężarem,- free Nation. Mr. Thomas Pyrka, one of the organizers of the new church is the 'wielu utwierdził we wierze w ostateczny tryumf Prawdy, Dobra, Świętej Sprawy. president of the Parish Committee and Rev. Albert R. Fuchs has been pastor of Na czele komitetu parafialnego stoi p. Tomasz Pyrka, jeden z organizatorów tejże the Parish sińce 1952. The following societies are aclive within the Parish: Ladies' parafii. Proboszczem od 1952 r. jest Ks. Albert R Fuchs. Przy parafii istnieją: Tow. Blessed Sacrament Society, Young Ladies' Society, Polonia Choir, Morning Star A N. S., Tow. Młodych Kobiet, Chór Polonia, Chór Jutrzenka, Tow. Dziewcząt, Choir, Girls' Society, Boys' Defender Society, Branches of the Polish National Tow. Obrońców, Oddziały Polsko Narodowej Spójni i Szkoła Parafialna. Union of America and a Polish Language School. Parafianie przed kościołem.

Zorganizowana w marcu 1900 r., Parafia Sw. The Holy Cross Parish organized in March of Krzyża jest jedną z najstarszych parafii P.N K.K. 1900 is one of the oldest of the P. N. C. Churches. Formalne powstanie parafii poprzedził pamiętny The dafe of the formal organization was on March w iec w dn. 30 czerwca 1898 r. na którym ś. p. Ks. 30ih, 1898. The church building was dedicated in Biskup F. Hodur wygłosił przemówienie na temat: June of 1900. On the 19th of June, 1911 the church "Jak broni się lud w starym Kraju, a jak się w building was consumed by fire. Thanks to the Ameryce powinien bronić". Kościół zostaje po­ generosity of the members, the church was rebuilt święcony w czerwcu 1900 r. W nocy 19 czerwca the following year and dedicated by Bishop F. 1911 r. pożar niszczy świątynię, która dzięki ofiar­ Hodur in September of the same year. The parish ności parafian zostaje w roku następnym odbudo properiy includes. the church with an auditorum, wana i ponownie przez ś. p. Ks. Biskupa Hodura rectory, cemetery and a house. Within the parish A we wrześniu, poświęcona. Majątek parafialny the following societies are active: Ladies' Blessed Kościół Sw. Krzyża składa się z kościoła, sali parafialnej, plebanii, Sacrament Society, Ladies M. Konopnicka Society, cmentarza i domu mieszkalnego. Przy parafii Men s Resurrection Society, White Eagle and An- Ks. Prob. Jan Chwiej istnieją towarzystwa: A. N. S., M. Konopnickiej, Zmartwychwstanie, Chór Orła gels' Choir, Blessed Mother Girls' Sodality, Boys' Białego, Chór Anielski, Dziewic N. M. P., Chłopców i Dziewcząt oraz Oddział 11 Society, Girls' Society and Branch No. 11 of the Polish Nal'l. Union of Ame­ P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: J. Kocyła, prezes,- S. Kra­ rica. The Church Committee is as follows: J. Kocyła, president,- S. Krajewski jew ski i A. A lbright, zastępcy,- T. Smith, sekr. prot.,- S. Gonczkowski, sekr. fin.,- i and A. Albright, vice-presidenfs,- T. Smith, recording secretary,- S. Gonczkow­ S. Sadowski, kasjer. ski, financial secretary and S. Sadowski, treasurer. Parafianie przed kościołem.

Parafia Sw. Krzyża, która powstała w 1898 roku, przyłączyła The Holy Cross Parish was organized in 1898 and on February się w pamiętnym dniu 2-go lutego 1913 r. do P. N. K. Kościoła. 2, 1913, it joined ihe Polish National Catholic Church of America. Złoty jubileusz parafii miał miejsce 25-go maja 1948 roku. Wartość The Parish observed iis Golden Jubilee, May 25, 1948. The church majątku parafialnego oblicza się na około ćwierć miliona dolarów. property is evaluaied over a quarter of a million. In 1948 the interior of the church was renovaied ai a cosi of $20,000. More in- vestments were made in the period of 1956-1957 at a cost of $10,000. Within ihe Parish the following societies are active: Ladies' Bless­ ed Sacrament Socieiy, Ladies' Maria Konopnicka Society, Frederic Chopin Choir, St. Cecelia Junior Choir, Parent-Teachers Associa- tion, Young Men's Society of Resurrection, Girls' Sodality and Branch No. 10. of ihe Polish Naiional Union of America. The Parish Committee is as follows: J. Jendraszkiewicz, pres.r A. Skweres and E. Groskowski, vice-pres.; M. Szymkowiak, rec. sec.,- A. Przybyłowicz, fin. sec.,- A. Hansen, treas. Board of Direc- W 1948 r. dokonano remontu wewnątrz kościoła kosztem $20,000. iors: S. Graczkowski, Z. Rostkowska, J. Franus, W. Yusaitis, H. W roku 1956 i 1957 inwestycje poczynione na rzecz kościoła wy­ Dombrowski, A. Świderski and M. Swieczkowski. niosły sumę $10,500. Przy parafii są czynne następujące stowarzy­ a szenia: Tow. Niewiast A. N. S., Tow. im. Marii Konopnickiej, Chór im. Fr. Chopina, Chór Dziatwy im. Sw. Cecylii, Stowarzyszenie Ro­ dzicielskie, Tow. Zmartwychwstanie, Tow. Dziewic Polskich i Od­ dział No. 10. Polsko Narodowej Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Jan Jendraszkiewicz, prezes,- A. Skweres i E, Groskowski, zastępcy,- M. Szymkowiak, sekr. prot.,- A. Przybyłow icz, sekr. fin. i H. Hansen, kasjerka. Dy- Ks Sen R Zawistowski rektorzy: S. Graczkowski, Z. Rostkowska, J. Franus, W. Yusaitis, H. Dombrowski, A. Swiderski i M. Swieczkowski. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem L. Czechowskim przed Kościołem

Dzięki inicjatywie iakich ludzi, jak Ks. R. Ząbek, Thanks to the initiative of Rev. R. Ząbek, Sawa­ Saweryna Pakelo, B. Biernacki i R. Adamek powstała nna Pakelo, B Biernacki and R. Adamek, the Beih- w kwietniu 1927 roku parafia P.N.K.K. w Belhle- lehem Parish was organized in April of 1927. The Pa­ hem, Pa. Parafia posiada plebanię, swój własny rish, together with the Allentown members, owns a cmentarz w Allentown i ogród. W ostatnich latach cemetery situated in the city of Allentown, Pa. The odnowiono wewnątrz kościół i założono nowy, ga­ interior of the church has been renovated and a new zowy system ogrzewania. Przy parafii istnieją nastę­ gas heating system insialled. Within the parish the pujące towarzystwa: Tow. Niewiast A. N. S., Tow. following societies are active: Ladies' Blessed Sacra­ 3 i Dziewic N. M. P., Tow. Dzieci Marii, Tow. Przyjaciół ment Society, Girls' Blessed Mother Sodality, Si Szkoły Chrześcijańskiego Życia, Tow. Męskie im. Mary’s Children's Society, Friends of S. O. C. L. So- Zmartwychwstanie i Chór im. Św. Cecylii. W skład cieiy, Men s Resurreciion Society and Si. Cecilia Komitetu Parafialnego wchodzą: J. Mazeikas, prezes.- Choir. The Parish Committee is as follows.- J. Mazei­ J. Juchnik, zastępca,- J. Wądolny, sekr. prot ,- Wanda kas, pres.,- J. Juchnik, vice-pres.; J. Wadolny, rec. K ościół Bakos, sekr. fin. i J. Siefanavage, skarbnik. sec.,- Wanda Bakos, fin. sec.; J. Siefanavage, ireas Wniebowstąp. Pańskiego Grupa parafian przed kościołem.

Parafia w Utica powstała w grudniu 1924 r. The Holy Cross parish was organized in Dzięki ofiarności parafian, w październiku December, 1924. The work on a new church 1926 r. położono kamień węgielny pod nowy was started in 1926. The church building was kościół Sw. Krzyża, który ukończono budować completed and dedicated on October 2, 1928. i pośw ięcono 2 października 1928 r. Przy pa­ Within the parish the following societies are rafii istnieją następujące towarzystwa: Tow. active: — Ladies Blessed Sacrament Society Niewiast A, N. S. czynne specjalnie na niwie (especially aciive in the religious and social społeczno - religijnej, Tow. Mężczyzn im. Jul. fields), Men's Julius Słowacki Society, Parish Słowackiego, Chór Parafialny "Lutnia'-' oraz Lutnia Choir, Branch No. 165 of the Polish 165-ty Oddział P. N. Spójni. Czynna jest rów­ nież Parafialna Szkoła Chrześcijańskiego Życia National Union of America, School of Chris­ oraz Sobotnia Szkoła Języka Polskiego. W tian Living and the Polish Language School. skład Komitetu Parafialnego wchodzą: — J. The following constitute the church Commit­ Szczygieł, prezes,- Genowefa Gwizdała, zastęp­ tee: Joseph Szczygieł, president; Genevieve Kościół p. w. Św. Krzyża czyni,- J. Borowiecki, sekretarz finansowy; M. Gwizdała, vice - president; John Borowiecki, Krupa, sekretarz protokółowy,- T. Jandzi, ka­ sjer oraz dyrektorzy: W. Strachocki, Józefa financial secretary,- Michael Krupa, recording secretary,- Theodore Jandzio, Ząbik, J. Gwizdała, M. Hoffman, A. Bralewski treasurer; trustees: Albert Strachocki, Josephine Ząbik, John Gwizdała i W. Szczygieł. Michael Hoffman, Alexander Bralewski and Laura Szczygieł. Kościół p. w. Sw Trójcy

Grupa Parafian przed kościołem

The Parish was organized as the Our Saviour Polish National Catholic Parafia w Linden powstała w roku 1925, jako parafia Church in 1925. Undergoing difficult circumstances, ihe Parish assumed in p. w. Zbawiciela. Przechodząc ciężkie doświadczenia 1932 ihe designation of ihe Holy Trinity Polish Naiional Catholic Church. natury maierialnej, parafia odradza się w 1932 r. przyj­ The Parish paid its last indebiedness in 1955 and in the łasi few years new mując nazwę Parafii Sw. Trójcy. W październiku 1955 invesimenis have been made amouniing to $10,000. Due to the loyal and dług ciążący na mająiku parafialnym zosiał całkowicie generous cooperalion of ihe parishioners, Holy Trinity Polish Naiional Cath­ spłacony. W oslainich 4 lalach poczyniono inwestycje olic Church of Linden, New Jersey, has aiiained a sound financial standing. na ogólną sumę $10,000. Dzięki lojalnej i ofiarnej współ­ pracy parafian, parafia osiągnęła równowagę finanso­ Within the Parish the following societies are aciive: Ladies' Blessed Sacra­ wą. Wysoki poziom moralny parafii zapewnia działal­ ment Society, Maria Konopnicka Ladies Society, ihe Society of Resurrection, ność lakich stowarzyszeń jak: Tow. Niewiast A. N. S., Frederic Chopin Choir, the Junior Choir, the Friends of the Polish School So- Tow. im. Marii Konopnickiej, Tow. Zmartwychwstanie, ciety and Branch 224 of the Polish National Union of America. Chór im. F. Chopina, Chór Młodszy, Tow. Przyjaciół Szkoły i Oddział 224 starszych i młodszych P. N. Spójni. The Church Committee is composed of ihe following officers: Stephen W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: S. Cichoń, Cichoń, president, Micheal Milkowski, vice-president, Helen Kasprzycki, re- Ks. Prob. J. Rękas prezes, M. Milkosky, zastępca, H. Kasprzycka, sekr. cording secretary, Gertrude Marszałkowicz, financial secreiaiy. Trustees are: prot., Gertruda Marszałkowicz, sekr. fin., Paulina Czu- bowicz, kasjerka i E. Kasprzycka, marszałek. Dyrektorzy: H. Jankowski, C. Szelest, Henry Jankowski, Chester Szelest, Stanisław Marszałkowicz, Stephen Latawiec, S. Marszałkowicz, S. Latawiec, Łucja Fryga, Irena Cichoń i C. Klin. Lucy Fryga, Irene Cichoń and Chester Klin. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia P. N. K. Sw. Jana Chrzciciela w Hazleion, Pa, kiórej The parish was organized October 22, 1923, the rector now is proboszczem jesi Ks. Anloni R. Wiśniewski, została założona dnia the Rev. A. R. Wiśniewski, . The nearby parish of St. Peter and 22 lutego 1923 r. W tym samym czasie powstaje w sąsiedztwie pa­ Paul at McAdoo organized almost at the same tima, is also served rafia Sw. Piotra i Pawła w McAdoo, którą także opiekuje się Ks.. by the Rev. Wisniewski. The true cause of the organizaiion of the Wiśniewski. Istotnej przyczyny powstania P. N. K. Kościoła należy P.N.C.C. was the freedom disposition of the Polish people. szukać w dążeniach wolnościowych polskiego ludu. Gdy byt i roz­ When the futurę of the Polish parishes, societies and schools was wój polskich parafii, towarzystw i szkoły został zagrożony przez threatened by the Irish and German bishops, the Polish people irlandzkich i niemieckich biskupów, obudził się odrazu opór, a re­ began to oppose these tendencies, and as a result of this protest zultatem tego było powstanie wszędzie w Ameryce parafij nie the Polish National Catholic Parishes were organized in the United uznających jurysdykcji biskupów rzymskich. States of America, free of the Roman-Catholic jurisdiction. Parafię Sw. Jana Chrzciciela organizowali przy pomocy ludu The Parish was organized, with the help of the people, by polskiego, były proboszcz z Plymouth, Pa., Ks. Sen. R. Zawistowski the Rev. R. Zawistowski and the Rev. S. Zawadzki, the former being i ś. p. St. Zawadzki. Dnia 25 listopada 1923 r. dokonuje poświęcenia at the time the rector of the Plymouth, Pa., Parish, of the P. N. C. kamienia węgielnego pod nowo-budujący się kościół, ś. p. Pierw­ Church. The cornerstone for the new church was blessed on No- Ks. Prob. A. Wisniewski szy Biskup P. N. K. Kościoła, Ks. Fr. Hodur. Majątek parafialny, vember 25, 1923 with Bishop-Organizer Franciszek Hodur, partici- położony w ładnej dzielnicy przy głównej drodze stanowej Route 309, Sianowi wartość około 75 tysięcy dolarów. Przy parafii istnie­ pating. The Parish Church property, located at a fine site on U. S. Route 309, is valued ai ją i rozwijają się następujące towarzystwa: Ador. Najśw. Sakr.,- over $75,000. The following societies are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Tow. Młodszych Niewiast Marii Konopnickiej, Męski Chór Parafial­ Maria Konopnicka the Young Ladies Society, Men's Church Choir, Branch 155 of the Polish ny, Oddz. 155 P. N. Spójni i męskie Tow. Sw. Jana. National Union and the St. John Men's Society. Komitet na rok 1957 składa się z oddanych i dzielnych Naro­ dowców: T. Czaja, Fr. Kosczewa, B. Stanek, J. Stanek, E. Burczyk, The 1957 Church Committee is composed of the following officers: T. Czaja, F. Kosczewa, G Dudek, J. Gruszecki J. Pieczkowski, A. Super, J. Mikołajewski, B. Stanek, J. Stanek, E. Burczyk, G. Dudek, J. Gruszecki, J. Pieczkowski, A. Super, J. Miko­ T. Burczyk, łajewski and T. Burczyk. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem P. K. Styczyńskim przed kościołem

Parafia Dobrego Pasterza w Amsterdam, N. Y. The parish was organized in November of powstała w listopadzie 1926 r. Z inicjatywy 1926. The first organizational meeting was ar- Ignacego i Anny Mazurów oraz Ks. B. Siep- ranged by lgnące and Anna Mazur with the czyńskiego doszło do pierwszego zebrania or­ cooperation of Rev. B. Stepczyński. At the time ganizacyjnego. Podczas 10-lecia parafia gościła of its lOlh anniversary the Rt. Rev. F. Hodur Organizatora P. N. K. K. ś. p. Ks. Biskupa Fr. visiled the parish Thanks to the good-will of Hodura. Dzięki dobrej woli Parafian dokonano the parishioners much improvemenl has been w ostatnich latach wiele pożytecznych inwe­ accomplished in the last few years. Within stycji. Przy parafii istnieją towarzystwa: Tow. the parish the following societies are active: Niewiast A. N. S., Tow. M. Konopnickiej, Tow. Ladies Blessed Sacrament Society, Ladies Maria Zmartwychwstanie, Braci Polskich, Chór im. F. Konopnicka Society, Men's Resurrection Socie- Chopina, Szkoła Chrz. Życia i Oddział No. 168 ty, Society of Polish Brethren, F. Chopin Choir, P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego School of Christian Living and Branch No. 168 wchodzą: J. Nowak, prezes, W. Krygowski, za­ of the Polish National Union of America. The stępca,- M. Krygowska, sekr. fin..,- A. Pawowski, Church Committee is composed of the follow­ skarbnik,- W. Wędrychowicz mł., sekr. prot. ing officers: J. Nowak, pres.,- W. Krygowski, vice-pres.; M. Krygowska, fin. sec./ A. Pawow­ oraz opiekunowie kasy: L. Sławiński, E. Bush, ski, treas./ W. Wędrychowicz, Jr., rec. sec./ H. Bohlke, K. Leszczewski, J. Tokarczyk, W ik­ trustees: L. Sławiński, E. Bush, H. Bohlke, K. Le­ toria Dzikowicz, L. Mazur. szczewski, J. Tokarczyk, V. Dzikowicz, L. Mazur. Parafianie z Ks. Proboszczem J. Toporowskim przed kościołem.

Parafia Sw. Józefa powsiała 12 lisiopada 1927 r. mając za sobą smutne The parish was organized in November, 1927. The new church build­ doświadczenia z okresu przynależności do kościoła rzymsko-katolickiśgo. ing located on Cross Street, was dedicated on the lst day of May, 1928. It W dniu 1-go maja 1928 r. został poświęcony kościół, który dzięki wspólne­ was purchased through the united efforts of all the parishioners. mu wysiłkowi parafian zakupiono przy Cross Street. Odnowienie kościoła i Thanks to the great generosity of the parishioners the church building and sali parafialnej wymagało dużej ofiarności, której parafianie na rzecz ko­ the church auditorium was remodeled. Within the parish the following so­ ścioła nie poskąpili. Przy parafii są czynne następujące towarzystwa: cieties are active: Ladies' Maria Konopnicka Society, The Moihers' Society, Tow. Marii Konopnickiej, Tow. Matek, Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sa­ Ladies' Blessed Sacrameni Society, Friends of the Polish School Society, Fre- kramentu, Tow. Przyjaciół Polskiej Szkoły, Chór im. Fryd. Chopina, Chór deric Chopin Choir, St. Cecelia Choir and Branches of the Polish National Sw. Cecylii oraz Oddziały P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego Union of America. The Parish Committee is composed of the following wchodzą: T. Więckiewicz, prezes,- E. Malinowski, zastępca,- S. Chrostowski, officers: T. Więckiewicz, president,- E. Malinowski, vice-president; S. Chro­ sekr. prot.. L. Głażewska, sekr. fin.,- C. Cheński, kasjer. Opiekunowie kasy: stowski, recording secretary,- L. Głażewska, financial secretary,- C. Cheński, J. Malinowski, E. Maleski i M. Borek. treasurer,- trustees: J. Malinowski, E. Maleski and M. Borek. Parafianie przed kościołem.

Parafia w Bayonne, N. J., powsiała jako narodowa The parish was organized October 15, 1903. A i w dniu 15 października 1903 roku W r. 1904 zbudo­ dest church building was constructed in 1904 a wano skromny kościółek, który poświęcił Ks. Biskup dedicated by Bishop-Organizer, ihe Most Rev. Fr Fr. Hodur. W r. 1912 budynek kościelny uległ znisz­ cis Hodur. In 1912 the church building was c< czeniu na skuiek pożaru, lecz dzięki ofiarności para­ sumed by fire, but soon afterwards, thanks to fian zosiał wkróice odnowiony. Obecnie majątek pa­ generosity of the parishioners it was rebuilt. 1 rafialny przedstawia wartość ponad $100,000, posia­ preseni valuation of the church properties is o dając kościół, plebanię, salę i cmentarz. $100,000, comprising of the church proper, the r f Przy parafii są czynne następujące stowarzysze­ t°rY, church auditorium and cemetery. nia: Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, Chór Within the parish these societies are aciive.- Echo, Chór Wanda, Tow. Dziewic Polskich p. w. dies Blessed Sacrament Society, Echo Choir, W e p Najśw. Marii Panny, Tow. Chłopców Obrońców Choir, St. Mary Girls' Sodality, Boys' Defenders So- Ks. Prob. E. Brzostowski P. N. K. K , Tow. Męskie, Tow. Przyjaciół Polskiej Na­ ciety, Men s Society, Friends of the Polish School So- Kościół Serca Jezus rodowej Szkoły oraz O ddziały 16, 29 i 22 P. N. Spójni. ciety and Branches 16, 22 and 29 of the P. N. Union. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujący członkowie: Ignacy The 1957 Church Committee is composed of the following officers: Ignaca Buchholtz, prezes,- Władysław Lasiński, wice-prezes,- Edward Gnaś, sekr. prot.; Buchholtz, president; Walter Lasiński, vice-pres., Edward Gnaś, rec sec.; Henry Henryk Urbanowicz, sekr. fin.,- Julia Oborowska, kasjerka. Dyrekrtorzy: M. Ten- Urbanowicz, fin. sec., Julia Oborowska, treas. Direciors: J. Tencza, J. DiMeola, cza, J. DiMeola, F. Leonard, H. Grodkiewicz, F. Kopczyński,mł., J. Krupińska. F. Leonard, H. Grodkiewicz, M. Kopczyński, Jr , J. Krupińska, Cemetery care- Opiek. Cment: H. Grodkiewicz, I. Buchholtz. Kas. fund. budowy: J. Oborowska. iakers: H. Grodkiewicz and I. Buchholtz. Treas. Building Fund: J. Oborowska. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia Zmartwychwstania Pańskiego w Edwards- The parish was organized January 28, 1926. In- ville, Pa., powstała 28 stycznia 1926 r. dzięki inicja­ slrumental in its organization were the following: tywie i dobrej woli takich ludzi jak: J. Mieteski, J. J. Mietelski, T. Jarosz, A. Fataicher, A. Karwow­ Jarosz, A. Fataicher, A. Karwowski, M. Wójcik, A. ski, M. Wójcik, A. Czarnik, W. Kasprzak, A. Buja­ Czarnik, W. Kasprzak, A. Bujanowski, oraz wielu in­ nowski and many others. A building for church nych. Kościół zakupiono w grudniu 1927 roku, a usage was purchased in December, 1927 and the de- 30 maja 1928 nastąpiło poświęcenie nowej świątyni. dication of it was held May 30th, 1928 With the help of the parishioners many improvements were made, Dzięki życzliwości wiernych poczyniono poważne such as the purchase of a new organ, construction of ulepszenia. Założono nowoczesny system ogrzewania the church steps, inslallation of a new heating sys­ w kościele i i. p. W parafii działają pożytecznie na tem etc. Within the parish the following societies rzecz wspólnego dobra typowe dla PNKK stowarzy­ are active: Ladies' Blessed Sacrament Society, St. szenia: Tow. Niewiast ANS, Tow. Dziewic im. Najśw. Mary's Girls Sodality, Frederic Chopin Choir, Polish Marii Panny, Chór Parafialny im. F. Chopina, Szkoła Language School and Branches 22, 55 and 64 of the Kościół Zmart. Pańskiego Ks. Prob. W. Poposki Uzupełniająca oraz Oddziały 22, 55 i 64 P. N. Spójni. Polish National Union of America. The Church Com- W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Stanisław mittee is composed of the following: Stanley Skołat, president,- Vicłoria Fa- Skolat, prezes,- Wiktoria Fataicher, kasjerka,- Edwin Świątkowski, sekretarz fi­ iaicher, treasurer,- Edwin Świątkowski, financial secretary,- Thomas Jarosz, record- nansowy,- Tomasz Jarosz, sekretarz protokółowy. ing secretary. Parafianie z Ks. Proboszczem R. Ząbkiem przed kościołem.

Pierwsze nabożeństwo w edług obrządku P. N .K. K. obyło się 29 marca The first service according to the rite of the P. N. C. C. was held March 29, 1937 r. Dnia 10 września parafia została zainkorporowana W 1941 r. zakupiono 1937. On the lOth of September, 1937 the parish was incorporated A properiy was dom, który został nakładem $40,000 przerobiony na kościół. Przy parafii istnieją purchased in 1941 which was remodeled at a cost of over $40,000 to meet the następujące towarzystw a: Tow. N iew iast Polskich A. N. S., Oddział 310 P. N. S., needs of the congregation. Wilhin the parish these societies are active: Ladies' Tow. Ośw. im. Marii Konopnickiej i Chór "Hejnał." Skład obecnego Komitetu Pa­ Blessed Sacrament Society, Branch No. 310 of the Pol. Nat'1. Union, Ladies Maria rafialnego przedstawia się jak następuje: Stefan Żydoń, przew.,- Joanna Tarabu- Konopnicka Society and "Hejnał" Choir. The 1957 Church Committee is com­ la, zast. przew.,- Józef Garbiel, sekr. prot.; Janina Rączka, sekr. fin , Teresa Matla, posed of these officers: S. Żydoń, pres.; J. Tarabula, vice-pres.; J. Garbiel, rec. skarbniczka, Józef Drozd, Jakub Zygmunt, Anna Pruul i Feliks Bukowy, trustyści, sec.,- J. Rączka, fin. sec.; T. Matla, treas,- trustees: J. Drozd, J. Zygmunt, A. Pruul Józef Purchawka, Anna Klicz i Emilia Szklar, dyrektorzy,- Ks. R. Ząbek, kontroler. F. Bukowy,- directors: J. Purchawka, A. Klicz, E. Szklar. Rev. R. Ząbek, comptroler. Ks. Proboszcz E Magyar z parafianami przed kościołem.

Parafia Słowacka Imienia Jezus w Passaic, New Jersey, po­ The Holy Name of Jesus Slovak parish was organized on wstała 20 sierpnia 1922 roku. W okresie od 1922-1938 proboszczo­ August 20th, 1922. In the period of 1922-1938 the Rev. Emery rad wał Ks. Emery A. Jecuśko, a od roku 1938 pełni duszpasterskie A. Jecusko was its rector,- and sińce 1938 the Very Rev. E. Mag- obowiązki obecny Proboszcz Ks. Eugeniusz Magyar. W roku yar is the rector. In 1956 the parish purchased the former <2>] 1956 parafia zakupiła gmach Y.W.C.A.. obok kościoła, który "Y.W.C.A. building, adjacent to the Church. The building is J i używany jest dla Szkoły Chrześcijańskiego Życia, na gimnasty­ used for School of Christian Living Classes, gymnastics, Club f kę, i na posiedzenia. Parafia Imienia Jezus posiada jedną z naj­ and Church Society Rooms and Hobby Workshops. The parish t | t większych szkół w Polskim Narodowym Katolickim Kościele, do conducts one of the largest schools of Christian Living: 165 której uczęszcza 156 dzieci i gdzie uczy 14 zawodowych nauczy­ pupils and 14 teachers. cieli. - i The following societies are active within the parish: Altar ił i 1T i ; Przy Parafii istnieją liczne stowarzyszenia, jak: Tow. Nie­ Society, Womans' Guild, Men's Club, Boy's Club, All Saints '9 i wiast, Klub Męski, Klub Chłopców, Stowarzyszenie im. Wszyst­ Society, Mechanics Club, Church Band and Twirlettes, Senior kich Świętych, Klub Mechaników, Tow. Różańcowe, dwa Chóry: and Junior Choirs, the Rosary Society and the School of Starszych i Młodszych oraz orkiestra kościelna. Prezesem Komi- Christian Living. The 1957 Church Committee is headed by ietu Parafialnego na rok 1957 jest Mathias Strunn, Sr. Mathias Strunn, Sr. Parafianie przed kościołem

Parafia Sw. Ducha powstała w r. 1926. Pierwszym proboszczem The Parish was organized in 1926. The first rector of the Parish był Ks. L. Dąbrowski. Dzięki ofiarności parafian zakupiono w roku was Rev. L. Dąbrowski. Thanks to the generosity of the parishio- powsiania parafii, kościół, dziś już zbyt mały na poirzeby rozra- ners a church building was purchased, comprising the church siającej się parafii. Przy parafii isinieją naslępujące iowarzysiwa: proper, the auditorium and the rectory. The Parish is a growing Tow. Niewiasi A. N. S., Chór Chopina, Chór Dziaiwy Szkolnej, Congregation and many improvements are planned. The follow­ ing societies are aclive within the parish: Ladies' Blessed Sacra­ Tow. Chłopców Minisfraniów i Oddział P. N. Spójni. Ogólną war­ ment Society, Chopin Choir, Childrens Choir, Boys' Defenders So- tość majątku parafialnego na który składają się kościół, plebania, ciety and a Branch of the Polish National Union of America. The cmentarz z grotą i hala letnia ocenia się na $100,000. Funkcje or­ church properties, comprising the church building, together with ganistki pełni p. Maria Klimek. W skład Komitetu Parafialnego auditorium and rectory; the cemetery, grotto and a pavilion are wchodzą: M. Oraczewski, prezes,- W. Skuza, zastępca,- P. Górski, valued over $100,000. Mrs. Mary Klimek is the organist The Church Committee being: M. Oraczewski, pres.,- W. Skuza, vice- sekr. fin.,- W anda Sivc, sekr. prot.,- M. Krutz, kasjer oraz kontro­ pres..; P. Górski, fin. sec ,- Wanda Sivc, rec. sec.,- M. Krutz, treas. lerzy,- S. Klim ek, W . Mazgulski, J. K ipieć i T. Oleszek. Compirollers: S. Klimek, W. Mazgulski, J. Kipieć and T. Oleszek. Pobratymcy — Czechosłowacy z Ks. Proboszczem B. Sychtą przed kościołem

Parafia Świętych Cyryla i Metodego powstała w 1922 roku i została The parish was organized in 1922 and the church building was de- poświęcona w roku 1923. Bracia Czechosłowacy postanowili w roku 1937 dicated in 1923. The parish joined the Polish National Catholic Church in złączyć się z P. N. K. Kościołem,- był to historyczny i decydujący zwrot 1937. This decision became a historical and a decisive moment in the history of the parish. Since then, the parish shares in the fortunes of the w dziejach parafii. Od tej chwili parafia dzieli losy P N K. Kościoła i Polish National Catholic Church of America. Thanks to the solidarity dzięki solidarnej pracy i ofiarności parafian rozwija się doskonale ku and generosity of the parishioners, the St. Cyril and Methodius Parish chwale wspólnego Kościoła i na pożytek wiernym. Przy parafii istnieją is growing into a strong instrument of strength for the greater glory of towarzystwa: Niewiast A. N. S , The Women's Guild, The Junior Guild, God, for the Church in generał and for the welfare of the faithful. The fol­ lowing societies are aclive within the Parish: Ladies' Blessed Sacra- Klub męski i Chór kościelny. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: ment Society, the Women s Guild, the Junior Guild, the Men's Club and W . G. Bistak, prezes,- J. V aganek, zastępca,- H. Kraus, kas.,- Ks. B. Sychta, the Church Choir. The Parish Committee is composed of the following sekr. prot.,- A. Ciganek, sekr. fin. oraz trustysi: J. Bistak, J. Kraus, J. San- officers: W. G. Bistak, president,- J. Vaganek, vice-pres ; H. Kraus, treas- urer, Rev. B. Sychta, rec. sec.,- A. Ciganek, fin. sec.,- trustees: J. Bistak, drik, J. Wacker, Dorothy Wacker, J. Surovy. Pauline Krupa spełnia obo­ J. Kraus, J. Sandrik, J. Wacker, D. Wacker, J, Surovy. Pauline Krupa is wiązki organisty. the organist of the parish. DIECEZJA WSCHODNIA — EASTERN DIOCESE

KSIĄDZ BISKUP JÓZEF SOŁTYSIAK Ordynariusz Diecezji Wschodniej A SHORT HISTORY OF THE EASTERN DIOCESE — KRÓTKA HISTORIA WSCHODNIEJ DIECEZJI

Kościół Polski Narodo­ The Eastern Diocese wy Katolicki został po­ was organized when the dzielony na diecezje w czasie Synodu, odbytego Polish National Catholic w Scranton, Pa., w 1924 Church of America was roku. W tym roku rów­ divided into four dio- nież została zorganizowa­ cees at the General Sy- na Diecezja Wschodnia Kościoła Polsko-Narodo- nold, held in Scranton, wego Katolickiego. Pa., in 1924. Pierwszym jej Bisku­ pem był Ks. Walenty The Rt. Rev. Yalentine Gawrychowski, — który Gawrychowski served as zmarł w 1934 roku. Na­ stępcą został Ks. Biskup the first bishop of the Józef Leśniak, który w Eastern Diocese. He died 1951 roku został przenie­ in 1934. His successor siony do Buffalo, N. Y. was the Rt. Rev. Joseph Od 1952 roku Ordyna­ Leśniak, who was irans- riuszem Diecezji Wscho­ dniej jest Ks. Biskup Jó­ fered to Buffalo, N. Y,. in zef Sołtysiak, z siedzibą 1951. The Rt. Rev. Josep h w M anchester, N. H. Sołtysiak administers the — W skład Diecezji Duchowieństwo Wschodniej Diecezji Pol. Naród. Katol. Kościoła. Eastern Diocese sińce Wschodniej wchodzą na­ (Pośrodku Ks. Biskup J. Sołtysiak, Ordynariusz Diecezji Wschodniej stępujące parafie i Księ­ oraz goście z Polski, Ks. Biskup J. Pękala i Ks. T. Majewski) 1952. ża Proboszczowie:

Manchester, N. H., Św. Trójcy, Ks. Biskup Józef Sołtysiak; Bridgeport, Conn , Fali River, Mass., Św. Trójcy, Ks. Teodor Rasielewski, proboszcz,- Lynn, Mass., Sw. Józefa, Ks. Sen. Leopold Dąbrowski,- Ware, Mass , Św. Krzyża, Ks. Sen. Antoni Św. Krzyża i Cambridge, Mass., Sw. Krzyża, Ks. W alenty Grabek, proboszcz,- New Wojtkowiak,- Central Falls, R. I., Św. Krzyża, Ks. Sen. Józef Jakobsche,- Chicopee, Bedford, Mass., Św. Krzyża, Ks. Franciszek Szczęsny, proboszcz,- Webster, Mass., Św. Trójcy, Ks. Paweł; Kozłowski, proboszcz,- New Britain, Conn., Przemienienia Mass., Matki Boskiej Różańcowej, Ks. Sen. Józef Zawistowski. Pańskiego, Ks. Ludwik Kaczorowski, proboszcz,- Hartford, Conn., Naszego Zbawi­ Springfield, Mass., Św. Józefa, Ks. Bernard Kosior, proboszcz,- Westfield, ciela, Ks. Augustyn Krauze, proboszcz; New London, Conn., Św. Piotra i Pawła, Mass, Św. Józefa, Ks. S. Stryjewski, proboszcz, South Deerfield, Mass., Imie­ Ks. Franciszek Swiętek, proboszcz,- Norwich, Conn, Opatrzności Bożej, Ks. Jan nia Jezus, Ks. Józef Alen proboszcz,- Northhampton, Mass, Św. Walentego, Ks. Urban, proboszcz. Franciszek Kamiński, proboszcz,- Worcester, Mass., Dobrego Pasterza, Ks Kazi­ Thompsonville, Conn, Św. Krzyża, Ks. Piotr Styczyński, proboszcz,- Man­ mierz Hess, proboszcz,- Lowell, Mass., Św. Kazimierza, Ks. Tadeusz Koziej a, pro­ chester, Conn., Św. Jana Chrzciciela, Ks. Donald Kulawasz, proboszcz,- Walling- boszcz,- Lawrence, Mass., Matki Boskiej Niepok. Poczęcia, Ks. Stanisław Podgór­ ford, Conn., Sw. Kazimierza i Plantsville, Conn., Św. Trójcy, Ks. Józef Klimczak, ny, proboszcz,- Fali River, Mass, Matki Boskiej, Ks. Władysław Hyszko, pro­ proboszcz,- Union City Conn Naszego Zbawiciela, Ks .Jan Gogolski, proboszcz boszcz. i Woonsocket, R. I., Zbawiciela Świata, Ks. Franciszek Niemiec, proboszcz. Parafianie z Ks. Biskupem Józefem Sołtysiakiem przed kościołem.

Parafia została zorganizowana w r. 1915. Pierwszym The Parish was organized in 1915 and i;s first recior proboszczem był Ks. Stefan Płaza. W początkach swego was the Rev. S. Płaza. In the early years of its exisience it istnienia była to parafia niezależna, lecz w 1930 roku po­ was an independent parish and in 1930 it united with the łączyła się z Kościołem Polsko Narodowym Katolickim. Od P. N. C. Church. Rt. Rev. Joseph Sołtysiak became its 15-go czerwca 1940 r. proboszczem parafii jest Ks. Biskup spiritual leader on June 15, 1940. The following deceased Józef Sołtysiak. Z nieżyjących już świeckich osób dobrze members contributed effectively to the growth of the Pa­ zasłużyli się dla parafii: Józef Grzybek, Stanisław Króli­ rish: J. G rzybek, S. Królikow ski, F. Gorczyca, P. Długosz, kowski, Franciszek Gorczyca, Piotr Długosz i Katarzyna Bła- K. Błasik. The church building is located at Union and sik. Posiadłość parafialna mieści się przy ulicach Union i Pearl Sts. The Parish also owns a rectory, a school building Pearl i która się składa z pięknego kościoła katedralnego, and two spacious cemeteries located at Goffstown where budynku szkolnego, plebanii i dwóch cmentarzy w mia­ the supporters of the ideals of the P. N C. Church have steczku Goffstown, które są już licznie pokryte mogiłami found their resting place. The Parish property is valued bojowników o świętą sprawę Kościoła i polskości. Cały over $300,000. In 1950 the Parish became the seat of the majątek parafialny przedstawia wartość $300,000 Od roku Eastern Diocese of the P. N. C. Church. The Parish eon- 1950 parafia Sw Trójcyducts stała a Polish się- sidzibą Language Biskupa School Diecezji and School of Christian Wschodniej Kościoła. W parafii istnieje i dobrze funkcjo­ Living. The following societies are active within the Pa­ nuje szkoła uzupełniająca polskiego języka i szkoła Nie­ rish: Ladies' Blessed Sacrament Society, F. Chopin Choir, dzielna Chrześcijańskiego Życia. Przy parafii istnieją na­ Junior Girls' Choir, Friends of the Polish School Society, Katedra p. w. Świętej Trójcy stępujące towarzystwa: Tow. A. N. S., Chór im. F. Chopina, Polish Dancers, Youth Orchestra, Bugle Corps, and Chór Młodszych Dziewcząt, Tow. Przyjaciół Szkoły, Zespół Branches 213 and 287 of the Pol Nai'l. Union. The Parish Krakowianek, Orkiestra Młodzieżowa, Korpus Doboszy, Oddziały 213 i 287 P. N. Spójni. Komitet Para­ Committee is as follows: J. Cebula, pres., J. Płaza and W. fialny stanowią: Jan Cebula, prezes, Jan Płaza i Władysław Makara, zastępcy, Leokadia Rączka, se­ Makara, vice-pres., L. Rączka, rec sec., J. Kustra, fin sec., kretarka protokółowa, Józefa Kustra, sekretarka finansowa, Władysław Stokłosa, kasjer Dyrektorzy Jó­ W. Stokłosa, treas., truslees: J. Czernicki, Sr., A Gorczyca, zef Czernicki, st., Andrzej Gorczyca, Tomasz Leśniak, Stanisław Rączka, Fr. Miłoś i Maria Stokłosa. T. Leśniak, S. Rączka, F. Miłoś, M. Stokłosa, complrollers: Kontrolerzy książek: Bolesław Fudała, Anna Makara, Czesława Rączka i Rudolf Długosz. B. Fudała, A. Makara, C. Rączka and R. Długosz. Grupa Parafian przed kościołem

Parafia w Ware powstała 28 kwietnia 1928 roku, The Parish was organized on the 28.h of April a już w lipcu 1929 r. nastąpiło poświęcenie kościoła. 1928, and ihe church was dedicaied on the 7th of July 1929. New altars were consecraied by Bishop 4-go października 1931 r. ś. p. Ks. Biskup Fr. Hodur F. Hodur on ihe 4th of October, 1931. The blessing dokonał konsekracji ołtarzy. W r. 1941 miało miejsce of ihe remodeled church took place in 1941 and in poświęcenie odnowionego kościoła, a w październi­ October 1946, marked ihe finał paymeni of the mort- ku 1946 nastąpiło spalenie hipoteki i spłacenie dłu­ gage wiih a symbolic burning of the papers. On gu oraz konsekracja kościoła w dniu 29 maja. Mają­ ihe 29ih of May, 1947, ihe church was consecrated. tek parafialny przedstawia wartość około $150,000. The present valuation of ihe properties is over $150,000. Among ihe imporiani improvements Najważniejszymi inwestycjami było odnowienie ko­ on ihe church properiy were: ihe renovation of ihe ścioła, zakup organów postawienie nowej plebanii i church building, the purchase of a new organ, ihe kaplicy na cmentarzu. Przy parafii są czynne nastę­ erection of a new reciory and building of a chapel pujące towarzystwa: Tow. Niewiast A. N. S., Tow. at the Parish cemetery. The following societies are Młodych Mężatek, Tow. Młodzieży, Tow. Przyjaciół aciive within ihe Parish: Ladies' Blessed Sacrament, Young Women’s, Youth, Friends of ihe Polish School, Kościół p. w. Św. Krzyża Szkoły, Chóry Chopina i Wandy oraz dwa Oddziały F. Chopin and Wanda Choirs and 2 Branches of ihe Ks. Sen. A. Wojtkowiak P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wcho­ P. N. Union. The Church dzą: A. Supczak, prezes,- Aniela Majka, zastępczyni; J. Górski, sekr. prot.,- Roza­ Committee is composed of the following officers:: A. Supczak, pres.,- A Majka, lia. Jurczak, sekr. fin ,- E.Wnek, kasjer,- oraz Rada Gospodarcza: A. Górska, Maria vice-pres.,- J. Górski, rec sec.,- R. Jurczak, fin. sec.,- E. Wnek, treas.,- trustees: .Adamczyk, J. Bator, P.Sojka, J. Jasiak i J. Sojka. A. Górska, M. Adamczyk, J. Bator, F. Sojka, J. Jasiak, J. Sojka Ks. Senior Leopold Dąbrowski Grupa parafian przed kościołem.

Parafia Świętego Józefa w Bridgeport, Connecticut, została zorgani­ Saint Joseph's Parish in Bridgeport, Connecticut, was organized zowana w styczniu 1907 roku, a w roku następnym miało miejsce poświę­ in January, 1907, and in the following year the dedication of the church cenie kościoła. W roku 1936 wzniesiono nową świątynię, a wszystkie długi building took place. A new church building was erected in 1936 and all spłacono już w roku 1944. W maju bieżącego roku parafia obchodziła debts were paid in 1944. In May, 1957, ihe parish observed the Golden uroczyście piękny jubileusz 50-lecia istnienia. Wartość majątku parafial­ Jubilee of iis exislence. The property of the parish is valued at more nego wynosi blisko $200,000. than $200,000.

Przy Parafii Sw. Józefa są czynne następujące stowarzyszenia: Tow. Within the parish ihe following societies are aclive: ihe Ladies' Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. Przyjaciół Polskiej Na­ Blessed Sacrament Society, ihe Friends of ihe Polish School Society, the rodowej Szkoły, Tow. Jutrzenka, Tow. Dzieci Marii, Chór Parafialny, W ete­ Dawn Choir, the St. Mary's Children Society, the Parish Choir, the Second rani Drugiej W ojny Światowej i Oddział 33 Polsko Narodowej Spójni. World War Veterans and Branch No. 33 of the Polish National Union of Am erica. W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą następujące osoby: Stanisław Wilk, prezes,- Władysław Ruck, wiceprzewodniczący; The Parish Committee for 1957 is as follows: Stanley Wilk, president,- Emil Majkut, sekretarz protokółowy,- Roman Peters, sekretarz finansowyf Walter Ruck, vice-pres.,- Emil Majkut, rec. sec ( Roman Peters, fin. sec.,- Władysław Bisch, skarnik. Opiekunowie kasy: A. Bielecka, K. Bisch, B. Ba- Walter Bisch, treasurer. Trusiees: A. Bielecka K. Bisch, B. Baranowska, W. ranoska, W. Kamionka, H. Alecks, J. Lonczyński, J. Chicoski i A. Soshinski. Kamionka, H. Alecks, J. Lonczynski, J. Chicoski, A. Soshinski. Parafianie z Proboszczem Ks. Sen. J. Jakobsche przed kościołem.

Pierwsze zebranie organizacyjne odbyło się 16 grudnia, 1917 roku, pod The first organizational meeting of ihe parish was held December 16, 1917 przewodnictwem Ks. Ireneusza Zawistowskiego, organizatora parafii. Pierwsze under the leadership of Rev. R. Zawistowski the organizer and first rector. The nabożeństwo było odprawione 17 lutego, 1918 roku w Episkopalnym kościele Św. first service of the new Parish was celebrated in St. Paul's Episcopal Church. The Pawła. Rok później, dolne piętro kościoła wykończono. Obszerną halę podzielo­ first story of the new church building was completed a year later. It was parti- no na trzy części: miejsce nabożeństw, salę parafialną i kuchnię. W roku 1935, tioned into three parts to serve for church services, an auditorium, and a kiichen. wyciągnięto mury górnego piętra kościelnego budynku i wybudowano wieżę In 1935 ihe church building was completed. The interior of the church was con- kościelną. W roku 1949, kosztem $54,000, wykończono wnętrze właściwego ko­ strucied at a cost of $54,000 in 1949. Ali the parish properties are valued at over ścioła. Wartość majątku parafialnego oszacowana jest na $380,000. Parafia jest $380,000. The parish is free of all debts. The following societies are active bez długu. Przy parafii istnieją następujące towarzystwa: Tow. A N.S ; Tow. Ma­ within the parish: Ladies' Blessed Sacrament Society, Gold Siar Mothers' Society, tek Wojennych, Tow. Młodszych Kobiet, Chór Parafialny im. Si. Moniuszki, Tow. Society of ihe Younger Women, S. Moniuszko Church Choir, Youih Society Młodzieży Mieszanej Starsze Kółko Szycia, Oddz. 139. P N.S. Komitet Parafialny w (of both sexes), Senior Sewing Circle, Branch 139 of ihe Polish National Union of roku 1957 stanowią: Franciszek Kania, prezes,- Władysław Stasiowski, I. wicepre­ America. The 1957 Church Commiitee is composed of ihe following officers: F. Kania, pres.; W. Stasiowski, lst. vice-pres.f M. Nikodem, 2nd vice-pres.; J. zes; Michał Nikodem, II wiceprezes,- Jakób Jakobsche, sekr. prot.,- Władysław Jakobsche, rec. sec ,- W. Plezia, fin. sec.,- T. Żarek, treasurer. Complrollers: Plezia, sekr. fin., Tadeusz Żarek, kasjer. Opiekunowie kasy: W. Stasiowski, A. W. Stasiowski, A. Mendrzychowski, A. Pęczka. Trusiees: S. Nowak, A. Graiko, Mendrzychowski A. Pęczka. Dyrektorzy: S. Nowak, A. Graiko, Sr., Jan Jago­ Sr., J. Jagodziński, W. Kaczówka, S. Bienia, W. Stachurski, K. Piela, A. Gresik dziński W. Kaczówka, S. Bienia, W. Stachurski, K. Piela, A. Grzesik F. Osmolski. and F. Osmulski. Parafianie z Proboszczem Ks. Sen. J. L. Zawistowskim przed kościołem. Parafia pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej została zorgani­ The parish was organized in October, 1897, and is one of the oldest zowana w październiku 1897 i jest jedną z najstarszych w P. N. K. Kościele. parishes in the Polish National Catholic Church in America. The first rector Pierwszym proboszczem parafii był organizator tejże Ks. Walenty Gawry- was Rev. Valeniine Gawrychowski, who was the organizer of the parish, chowski, który po kilkunastulefniej przerwie powrócił do Chicopee i tutaj and later was ordained a bishop and headed the Eastern Diocese. The pre­ zmari, jako biskup diecezji. Obecny proboszcz Ks. Senior Józef Zawistowski sent rector of the parish is the Very Rev. J. L. Zawistowski, serving his kieruje parafią drugi rok. W r. 1956 i '57 odmalowano świątynię wewnątrz i second year. In 1957 the church’s interior and exterior were completely zewnątrz, poprawiono budynki, uporządkowano cmentarz, przebudowano renovated, also the parish cemetery has been brought to a new stage of im- organ w kościele, co razem kosztowało kilka tysięcy dolarów. W roku 1955 provemenl, and the church organ was rebuilt; all this has been accomplish- zorganizowano Szkołę Chrześcijańskiego Życia przy pomocy 8 nauczycie­ ed at the cost of several thousand dollars. The School of Christian Living lek i nuczycieli. Do tej szkoły uczęszcza regularnie 50 do 57 dzieci, Szkoła is being conducted sińce 1955 in which 7 teachers are busy every Sunday uzupełniająca polska i nauka katechizmu odbywaja się każdej soboty, zaś with their 50 or over, young charges. Every Saiurday the catechetical w poście i w adwencie dodatkowo w środy i w piątki. school and Polish language school is conducted. This instruction is addi- Przy parafii istnieją następujące stowarzyszenia: Chór Parafialny, tionally augmented by Wednesday and Friday evenings in Advenl and który cieszy się opinią największego i najlepszego w okolicy, Tow. Adora­ in Lent. cji Najświętszego Sakramentu, liczące przeszło 50 członkin, Tow. Królowej The societies active within the Parish are: the Parish Choir, known Jadwigi — 60 członkin, Tow. Józefa Piłsudskiego, Klub Polityczny, Tow. as one of the best singing groups in this part of Massachusetts, the Ladies’ Dzieci Marii, Tow. Ministrantów i dwa Oddziały Polsko Narodowej Spójni. Blessed Sacrament Society—numbering over 50 members, St. Hedwig's So- Komitet Gospodarczy za rok 1957 stanowią: Fryderyk Pasterczyk, ciety—numbering over 60 members, Joseph Piłsudski Society, the Political Franciszek Owczarski, Franciszek Orłowski, Franciszek Curyło i Mieczysłow Club, Children of St. Mary Society, Altar Boys' Society and two Branches Zawidowski. Komitet zaufanych (trustyści): Anastazja Brach, Piotr of the Polish National Union of America. Macek, Helena Witalisz, Edward Kijak, Walenty Twarduś, Jan Godzisz, The Church Committee for 1957 is composed of the following officers: Stanisław Gołaszewski, Józef Owczarski, Michał Trzepacz, St. Borowic. F. Pasterczyk, F. Owczarski, F. Curyło, M. Zawidowski; trustees: A. Brach, Wanda Gołaszewska, Kazimiera Witalisz, Dorota Sosna i A. Macek. Te P. M acek, H. W italisz, E. K ijak, W . Twarduś, J. Godzisz, S. Gołaszewski, J. ostatnie jako wydział pomocniczy niewiast. Owczarski, M. Trzepacz, S. Borowiec. Also the Ladies Auxiliary Commis- Na majątku parafialnym nie ciąży dług. Majątek parafialny jest ob­ sion: W. Gołaszewska, C. Witalisz, D. Sosna and A. Macek. liczany na przezło 150 tysięcy dolarów. The church properiy is estimated at over $150,000. Parafianie przed kościołem.

Parafia przemienienia Pańskiego powstała The Parish was organized in January of w styczniu 1942 r., a poświęcenie kościoła zo­ 1942 and a church dedication took place in stało dokonane w czerwcu 1951 r. Dzięki ofiar­ June 1951. Thanks to the generosity of the ności parafian zdołano w ciągu ostatnich lat parishioners the church building has been re- odnowić kościół, zakupić nowe organy, zbu­ modeled and a new organ was inslalled. dow ać garaż, urządzić szkołę i t. d. M ajątek A garage has been built and new facilities were provided for the church school. The parafialny ocenia się na $150,000. Przy parafii church properties are valued over $150,000. istnieją następujące towarzystwa: Niewiast Within the Parish are the following societies: A. N. S., Tow. Dzieci M arii i O brońców , Chór Ladies Blessed Sacrament Society, Children of im. Moniuszki, Tow. M. Konopnickiej i Tow. St. Mary Society, Boys Defenders Society, Mo­ J. Piłsudskiego. W skład Komitetu Parafialne­ niuszko Choir, Ladies Maria Konopnicka So- ciety and J. Piłsudski Society. The Church go wchodzą: F. Gąsienica, prezes,- J. Woźny, Committee is composed of the following offi- zastępca,- S. Cynarski, sekr. fin.; J. Olejarz, cers: F. Gąsienica, pres.; J. Woźny, vice-pres.; zast. sekr. fin.; F. Spigiel, sekr. prot.; J. Hałas, S. C ynarski, fin sec.,- J. O lejarz, asst. fin. sec.,- kasjer. F. Spigiel, rec. sec.,- J. Hałas, treas. j ..r

»-

Parafianie z Ks. Proboszczem J. Alen przed kościołem.

W walce o prawa moralne i materialne Polskiego Ludu po­ The Holy Name Parish at So. Deerfield,Mass was organized wstała 18 sierpnia 1929 roku Parafia Imienia Jezus w South Deer- on the 181h of August, 1929. Two years later, on the 141h of field, Mass. W dwa lata później, dnia 14 sierpnia został po­ August a new beautiful church building was dedicated by the święcony, przez Ks. Biskupa Fr. Hodura, nowy, piękny kościół. Bishop-Organizer, the Rt. Rev. Francis Hodur. The Silver Jubilea W 1954 r. obchodzono radośnie i uroczyście jubileusz 25-lecia of the Parish was observed solemnly in 1954. The church proper- istnienia parafii. Wartość majątku parafialnego wynosi około ty is valued at $120,000. The following societies are aciive wilh- $120,000. Przy parafii są czynne następujące towarzystwa: Tow. in the Parish: Ladies Blessed Sacrament Society, the Women's A. N. S., Społeczny Klub Kobiet, Chór Starszy, Chór Młodszy Social Club, the Senior and Junior Choirs and the Altar Boys* oraz Tow. Ministrantów. Society. Komitet Parafialny składa się z następujących osób: W łady­ The Church Committee is as follows: Walter Orłowski, presi- sław Orłowski, prezes, Andrzej Piekarski, wiceprezes, Stanisław deni, Andrew Piekarski, vice-president, Stanley Godleski, rec, Godleski, sekr. prot., Henryk Kisłowski, sekr. fin., Józef Sadow­ sec., Henry Kisłowski, fin. sec., Joseph Sodowski, treasurer. ski, skarbnik. D yrektorzy: F. Puchalski, F. Farick, S. Lisiewski, Trustees: F. Puchalski, F. Farrick, S. Lisiewski, J. Pluta, J. Hut- J. Pluta, J. Hutkowski, W. Juchnicki, R. Boroń, S. Ralicki, E. Wo- koski, W . Ju ch n ick i, R. Boroń, S. R alicki, E. W olejk o, W . Heł> lejko, W. Hełstowski, A. Bohanowicz, C. Ostrowski. stowski, A. Bohanowicz and C. Ostrowski. Grupa Parafian przed kościołom.

Pierwsze zgromadzenie w celu założenia parafii The first organizational meeting was held on the Wolnego, Polskiego Narodowego Katolickiego Ko­ 23rd of March, 1924. The first Floly Mass of the new ścioła w Union City, Conn., odbyło się w dniu 23 parish was held in a rented hall on Palm Sunday, marca, 1924 r. Pierwsze zaś nabożeństwo nowo orga- March 251h, 1924. Shortly afterwards a cemetery nizającej się parafii, zostało odprawione w wynaję­ tej sali w palmową niedzielę, 25 marca, 1924 roku. was bought and in 1925 land for a church to be con- Wkrótce zakupiono cmentarz, a w r. 1925 zakupiono structed was purchased. Work on a new church was przy N. Main ul., plac pod kościół i plebanię. Budo­ started in 1930, which was consecrated in 1953 by wę kościoła rozpoczęto w r. 1930. W roku 1953, the Rt. Rev. Joseph Sołtysiak, Bishop of the Eastern Najprzew. Ks. Biskup J. Sołtysiak, Ordynariusz Die­ Kościół p. w. Zbawiciela Diocese of the Polish National Catholic Church. cezji Wschodniej dokonał aktu konsekracji. W roku 1955, 19 sierpnia, Parafia Zbawiciela przeszła prze­ On August 19, 1955, the parish suffered a great loss resulting from a devas- rażającą iragedję. W powodzi, zarówno Ks. Pro­ tating flood. Ali the personal properiy of the rector, the Rev. John J. Gogolski Ks. Prob. Jan Gogolski boszcz, jak i parafia stracili wszystko. Wezbrane was carried away by the swollen waters. The church was completely destroyed. wody zniszczyły doszczętnie, długoletni dorobek Undaunted by this tragedy, the Rev. Gogolski gathered his faithful at the parish ludu. Parafianie z Ks. Prob. Gogolskim nie załamali się pod ciosem tej iragedii. cemetery and under an open sky celebrated Holy Mass. By spring 1957 eon- W najbliszą niedzielę po powodzi, Ks. Prob. Gogolski zebrał swych parafian i struction of a new church and a new rectory was well under way. na cmentarzu parafialnym, pod gołem niebem, odprawił Mszę świętą. Z wiosną The Church Committee is composed of the following members: C. Kosakow­ r. 1957 przystąpiono do budowy nowego kościoła i plebanii. Komitet Parafial­ ski, president, J. Korowotny, vicepresident, E. Zemeir, financial secretary, A. Za­ ny.- C. Kosakowski, prezes,- J. Korowotny, wiceprezes; E. Zemier, sekr. fin.; A patka, treasurer, F. Gurga, recording secretary, trustees: I. Sosnowska, T. Stryjew- Zapałka, kasjer, F. Gurga, sekr. prot. Trustyści: I. Sosnowska, T. Stryjewski, J ski, J. Sosnowski, J. Zapatka, S. Korowotny, W. Sosnowski, J. Dzięgelewski, P. Sosnowski, J. Zapatka, S. Korowotny, W . Sosnowski, J. Dzięgelewski, P. Drażba Drażba. Church Building Committee: Z Dąbrowski, president, S. Korowotny, re­ Członkowie Komitetu Budowy: Z. Dąbrowski, przew.; S. Korowotny, sekr. prot. cording secretary, F. Grabowski, financial secretary, J. Gomuliński, treasurer, F. Grabowski, sekr. fin., J. Gomuliński, kasjer; Ks. Prob. J. Gogolski, C. Kosakow trustees: Rev. J. H. Gogolski, C. Kosakowski, J. Korowotny, I. Sosnowski, C, ska, J. Korowotny, I. Sosnowska, C. Krzykowski, J. Sosnowski, W. Sosnowski, C Krzykowski, J. Sosnowski, W. Sosnowski, C. Kosakowski, W. Pawłowski, Kosakowski, W. Pawłowski, Stanisław Zemeir. S. Zemeir. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia w Lawrence powsiała 19 maja 1925 roku. The Parish was organized May 19, 1925. The con- Budowę kościoła rozpoczęto 24 kwietnia 1926 r. i już strucfion of the church was started April 24, 1956 6 września tegoż roku budowę dokończono i kościół and the dedication of a new church took place Sep- poświęcono. W r. 1928 zakupiono cmentarz. W ła­ tember 61h of the same year. In 1928 a cemetery was tach 1954-55 gruntownie odnowiono kościół we­ purchased. A complete renovation of the exlerior wnątrz. W r. 1955 spłacono wszystkie długi ciążące and the interior ot the church building was accom- na parafii. Wśród inwestycji należy również wy­ plished in 1954-55. In 1955 all debts were paid. mienić zaprowadzenie centralnego ogrzewania, w Ąmong the improvements added are: a new heaf- kościele i ustawienie nowego, pięknego, głównego ing system and a beautiful new main altar. Within ołtarza. Przy parafii istnieją następujące stowarzy­ the Parish the following societies are active: La­ szenia: Tow. Niewiast A. N. S., Chór im. F. Chopina, dies' Blessed Sacrament Society, Frederic Chopin Tow. Męskie Białego Orla, Tow. Niewiast Sw. Marii, Choir, White Eagle Men's Society, St. Mary's i Oddział Nr. 159 P. N. Spójni. W skład Komitetu Ladies' Society and Branch 159 of the Polish Na­ Parafialnego wchodzą: Jan Groele, prezes,- E. Sobuś, tional Union. The church committee is as follows: zastępca,- I. Czarnecka, sekr. prot., E. Grutkowski, John Groele, pres.; E. Sobuś, vice-pres.,- I. Czar­ sekr. fin.. Maria Wertz, kasjerka. Dyrektorzy: Anto­ necki, rec. sec.,- E. Grutkowski, fin. sec.,- M. Wertz, nina Sobuś, Wanda Juba, J. Kendrek, K. Palys i treas.,- trustees: A. Sobuś, W. Juba, J. Kendrek, K. M. Skiba. Palys and M. Skiba.. m

*

Ks. Prob P. Kozłowski

Kościół Świętej Trójcy

We wrześniu 1900 roku przemówił do ludu polskiego w Webster, In ihe month of Sepiember, 1910, a group of Polish people in the City Massachusetts, ś. p. Ks. Biskup Franciszek Hodur. Fakt ten miał znaczenie of Webster, Massachusetts, heard an address by Bishop-Organizer Rl. historyczne dla polskiej parafii, która w wyniku akcji Ks. Biskupa Hodura Rev. Francis Hodur. It was a moment of historical significance for that postanowiła utworzyć parafię Polskiego Narodowego Katolickiego Kościo­ group of listeners, because a new parish of the P.N.C.C. was organized ła. W trzy lala później został poświęcony Kościół Świętej Trójcy, w któ­ which three years laier was dedicated as the new Holy Trinity Church. rym obchodzono już dwa piękne jubileusze: 25-lecia i 50-lecia istnienia. Since then the Parish has observed its Silver and Golden Jubilees. Wśród najbardziej zasłużonych Członków i Organizatorów Parafii Among the most merited of the organizers deserving mention are: należy wymienić następujących: Feliks Brilowski, Władysław Nawrocki, Felix Brilowski, Walter Nawrocki, J. Janieszek and Martin Kasierski. J. Janieszek i Marcin Kasierski. The active work of ihe Parish is carried on by the following socie- Pożytecznie pracują dla parafii następujące towarzystwa religijno- iies: the Ladies' Blessed Sacrament Society, the Church Choir, the Youth społeczne: Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu, Chór Para­ Society and a Branch of the Polish National Union of America. fialny, Tow. Młodzieży i Oddział Polsko Narodowej Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Jan Kubicki, prezes,- The Church Committee is composed of the following officers: John Kurt Walkowiak, sekretarz finansowy,- Izabela Lensky, sekretarka protokó- Kubicki, president,- Kurl Walkowiak, financial secretary,- Isabel Lensky re- łowa i W. Pacholski, skarbnik. cording secretary and Walter Pacholski, treasurer. Grupa Parafian przed kościołem.

Pierwsze nabożeńsiwo zorganizowanej w r. 1938 Holy Cross Parish, organized in 1938 held its Parafii Sw. Krzyża odbyło się dnia 25 grudnia. Para­ first service on the 25th of December of the same fia powstała dzięki energii i ideowej pracy takich year. Instrumental in its organization were such działaczy jak Pp. E. Malarz, Pp.. Michał Bachar, Pp. devoled members as: E. Mularz, M. Bachar, A. A. Łuckiewicz i A. Jeżyło. W listopadzie 1940 roku Łuckiewicz and A. Jeżyło. The church was dedi- kościół został poświęcony. W piętnaście lat później cated in November of 1940. The church building 23 grudnia 1955 pożar niszczy budynek kościelny, was destroyed by fire on the 23rd of December, którego koszta restauracji wyniosły $8,000. Przy pa­ 1955. The loss suffered by the Congregation rafii Sw. Krzyża, która jest położona w okolicy słabo amounted over $8,000.00. Although Holy Cross zaludnionej przez Polonię, istnieją jednak typowe Parish is not situated in the Polonia center of Kościółek Sw. Krzyża dla P.N.K.K. towarzystwa społeczno-religijne. W Lynn, Mass., nevertheless there are active typical skład Komitetu Parafialnego wchodzą: M. Bachar, societies of the Polish National Catholic Church within the parish. The church prezes,- A. Olszewski, zastępca, F. Nowakowska, sekr. Committee is composed of the following officers: — M. Bachar, president; A. pro!.,- A. Nowakowski, sekr. ifn. i H. Śniegowska, Olszewski, vice-president; F. Nowakowski, recording secretary,- A. Nowakow­ kasjerka. ski, financial secretary and H. Śniegowska, Ireasurer. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia w Cambridge powstała w listopadzie 1938 Holy Cross Parish in Cambridge was organized in roku, a poświęcenie zakupionego kościoła nastąpiło November of 1938. A purchased church building was dnia 17 października 1943 roku. Wśród najbardziej dedicated on the 17fh of October, 1943. Among the zasłużonych organizatorów parafii należy wymienić most merited organizers mentioned are: M. nazwiska: M. Biej, A. Ryfa, J. Zięba, F. Dral i J. Son- Biej, A. Ryfa, J. Zięba, F. Dral and J. Sondej. Thanks dej. Dzięki ofiarnej pracy Parafian kościół odnowio­ to the sacrificing labors of parishioners the church no i odmalowano własnymi siłami. Przy parafii building has been remodeled and renovated. istnieją typowe dla Polskiego Narodowego Katoli­ Typical societies of the Polish National Catholic ckiego Kościoła stowarzyszenia religijne i o charak­ Church for cultural and educational developmeni terze kulturalno-oświatowym. W skład Komitetu are active. The Church Committee is com­ Parafialnego wchodzą: S. Czekalski, prezes. B. Bin- posed of the following officers: S. Czekalski, presi- giel, zastępca,- Eugenia Zakas, sekretarka finansowa,- denl; B. Bingiel, vice-president; Eugenie Zakas, finan- J. Lifwinowicz, sekretarz protokółowy; Jan Kłos, cial secretary,- J. Litwinowicz, recording secretary; kasjer. Opiekunami kasy są: Apolonia Kuziuk, Maria John Klos, treasurer,- frustees: Apolonia Kuziuk, I Chudy, Katarzyna Wojtowicz. Marszałkiem jest An­ Mary Chudy, Cathrine Wojtowicz,- ushers: Andrew drzej Barć, a Chorążymi J. Sonday i A. Barc. W Barc, J. Sonday and A. Barc; kitchen committee: kuchni Jan i Stefania Balyk. John and Slephanie Bałyk. Grupa Parafian przed kościołem.

Będąc jedną z najstarszych w naszym Kościele, parafia w Fali St. Mary's Parish in Fali River, Mass., was organized on the River, Mass., powsiała 11-go czerwca 1898 roku. W roku 1948 ob­ tlth of June, 1898 and is thus one of the oldest parishes of the chodzono 50-lecie istnienia parafii, tym bardziej uroczyście, bo­ Polish National Catholic Church. The Parish observed its Golden wiem w roku tego pięknego jubileuszu zakupiono nowy, znacznie Jubilee in 1948. The day was more joyous, because that year większy kościół. Rok przyszły będzie 60-tym rokiem istnienia also marked the purchase of a more beautiful and much larger Parafii Matki Boskiej w Fali River, Massachusetts. Przy parafii church building, graced by a stained glass window of irreplacable istnieją następujące towarzystwa: Chór im. Fryderyka Chopina, value. In 1958 the Parish will observe its 60th Anniversary. The Tow. Obrońców, Tow. Dzieci Marii, Tow. Golden Jubilee, Tow. following societies are aciive within the Parish: Frederic Chopin Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, Tow. Przyjaciół Szkoły Pol­ Choir, The Boys' Defenders Society, Si. Mary's Children Socieiy, skiej i Niedzielnej, Oddział 15 Polsko Naród. Spójni im. St. Czar­ ihe Golden Jubilee Society, Ladies' Blessed Sacrament Society, neckiego. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Stefan Kor- Friends of the Polish School Society, Stephen Czarnecki Branch kolonis, prezes,- Mieczysław Maślanka, wiceprezes,- Michalina Pom- No. 15 of the Polish National Union of America. The Church Com- prowicz, sekretarka prolokółowa; Stefania Krecioch, sekretarka fi­ mittee is composed of ihe following officers: J. Korkolonis, presi- nansowa,- Amelia Geary, kasjerka. Dyrektorzy: B. Irla, J. Hurley, denl; M. Maślanka, vice-presidenl; M. Pomprowicz, rec. sec ,- S. A. Dygas, A. Krecioch, B. Bednarz, B. Buba A. Stys i J. Pompro- Krecioch, fin. sec.,- A. Geary, ireas.,- trusiees: B. Irla, J. Hurley, A. wtc* Dygas, A. Krecioch, B. Bednarz, B. Buba, A. Stys, J. Pomprowicz. Ks. Proboszcz T. Rasielewski w oloczeniu Parafian przed kościołem.

W roku 1910 w Parafii Sw. Stanisława B. i M. w Fali River, Mass , A tendency for the separalion from the Church of Rome gained mo- postanowiono uniezależnić się od kościoła rzymskiego. Ciągłe nieporuzu- mentum within the St. Stanislaus Congregation of Fali River, Mass., around mienia z proboszczami rzymskimi zniechęciły Polaków w Fali River, którzy 1910. Constant bickering between the rector and the parishioners of zdecydowali się konsekwentnie dążyć do inkorporacji parafii do P.N K. Polish descent led to the incorporation of the Parish with the Polish Na­ Kościoła. Włączenie parafii formalnie nastąpiło dopiero jednak w marcu tional Catholic Church. Leading an independent life unlil 1947, it joined 1947, gdy pierwszy Ksiądz Narodowy odprawił nabożeństwo zgodnie z li­ the Polish National Catholic Church of America. In that year the first turgią Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. Przy parafii istnieją Polish Mass was said by a priest of the Polish National Catholic Church. i są czynne następujące stowarzyszenia: Tow. im. Marii Konopnickiej, Tow. Within ihe Parish the following societies are active: Maria Konopnickia Różańcowe, Chór im. Fryderyka Chopina, Kółko Amatorskie, Tow. Dobro­ Society, Holy Rosary Society, Frederic Chopin Choir, Dramatic Club, czynne, Tow. im. Józefa Piłsudskiego, Tow Matek Wojennych i Oddziały Aid Society, Joseph Piłsudski Society, Gold Star Mothers and Branches of P. N. Spójni. the Polish National Union of America. Komitet Parafialny składa się z następujących osób: L. Krudys, pre­ The Church Committee is composed of the following members: L. zes, J. Sabik, zastępca, K Ciszewska, sekretarka finansowa, Rozalia Gau- Krudys, president, J. Sabik, vicepresident, K. Ciśniewska, financial secre- ihier, sekretarka protokółowa. A. Wilkinson, kasjerka. Dyrektorzy: J. Ci­ tary, R. Gauthier, recording secretary, A. Wilkinson, treasurer. Trustees: szewski, P. Kulpa, A. Kulpa, W. Korzeniewski, Fr. Kasica, S. Pitera, E. J. Ciszewski, P. Kulpa, W. Korzeniowski, F. Kasica, S. Pitera, E. Brouchard, Brouchard, A. Brouchard i L. Stasiowski. A. Brouchard and L. Stasiowski. Parafianie przed kościołem.

W lutym 1931 roku pow siała w Norihampion, St. Valentine's Parish organized in February Mass., Parafia Sw. Walentego, której kościół został 1931 was dedicated on the 7th of August, 1932, dnia 7 sierpnia 1932 r. pośw ięcony przez ś. p. Ks. by the Rt. Rev. Francis Hodur. In May of 1956, Biskupa Fr. Hodura. W maju ubiegłego roku pa­ St. Valentine's parish observed the Silver Jubilee rafia uroczyście obchodziła 25-lecie swego istnie­ of its exislence. The valualion of the present nia. Obecny majątek parafii ocenia się na prze­ properties, owned by the St. Valentine's congre- szło $125,000. Przy parafii są czynne i pracują po­ gaiion, is esiimaled over $125,000. The following żytecznie następujące towarzystwa: Tow. Niewiast societies are aclive and beneficial: Ladies' Blessed A. N. S., Tow. Młodych Niewiast, Tow. K. Puła­ Sacrament Society, Young Ladies' Society, Casi- skiego, Tow. Ministrantów i Chór im. Fryd. Cho­ mir Pułaski Society, Altar Boys' Society and the pina. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Chopin Choir. The Church Committee is eon- stituted from the following officers: J. Nowak, y J. Nowak, prezes,- Maria Zukiel, zastępczyni,- Emi­ pres.,- Mary Zukiel, vice-pres.; Emilia Guzowska, lia Guzowska, sekr. fin.,- J. Kow alski, sekr. prot.,- fin., sec.,- J. Kowalski, rec. sec.,- E. Polczwartek, Elżbieta Półczwartek, kasjerka,- W. Kocot i A. treas.,- W. Kocot and A. Godlewski, collectors; Godlewski, kolektorzy oraz opiekunowie kasy: and ihe complrollers: Maria Gwozdik and A. Sa­ Maria Gwoździk i A. Sadowski. dowski. Grupa Parafian przed kościołem. Kościół p. w. Sw. Kazimierza

Parafia Sw. Kazimierza — Królewicza powstała 17 stycznia The Parish of St. Casimir, the Royal Prince, was organized on 1896 r. i jest jedną z najstarszych parafii P. N. K. K. w Ameryce. the 17ih of January, 1896 and is one of the oldest congregations of W 1901 r. był poświęcany stary kościół, a w dziesięć lat później w the P. N. C. Church. The first church building was dedicated in dniu 3-go maja został poświęcony nowy kościół, który w 1952 r. 1901 and a new church was dedicated on the 30ih of May, 1911. In był przebudowany. Organizator PNKK ś. p. Ks. Biskup Fr. Hodur 1952 the church building was remodeled. The Organizer of the odwiedzał niejednokrotnie tę parafię, poświęcając cmentarz w P. N. C. Church, Bishop Francis Hodur came to the Parish on sev- 1913 r. i był również obecny na Jubileuszu 25-lecia istnienia P. N. eral occasions. He blessed the parish cemetery in 1913 and was Spójni w Lowell, po raz ostatni. Obecny kościół parafialny był od- present for the last time during the Silver Jubilee of the Polish Na- nowiony kosztem $45,000. Przy parafii istnieją następujące towa- tional Union's Branch of Lowell. The present day church building rzystwa: Tow. Mężów im. Sw. Kazimierza, Tow. Żeńskie im. Królo- was remodeled and renovaled at a cost of over $45,000. Within wej Jadwigi, Tow. M. Konopnickiej, Ognisko Polek, Tow. Dzieci the Parish these societies are aclive: St. Casimir Men's Society, St. Marii, Tow. Chłopców im.. Św. Kazimierza, Chóry im. F. Chopina i Hedwig Society, Maria Konopnicka Society, the Hearth Society, St. Św. Cecylii. Klub Towarzyski oraz Oddział P. N. Spójni. W skład Mary Children's Society, St. Casimir Boys' Society, Frederic Chopin Komitetu Parafialnego wchodzą: M. P. Cisła, prezes,- R. Koczera, and St. Cecelia Choirs, the Social Club and a Branch of the P. N. U. zastępca, J. Nowak, sekr. prot.. Z. Witalisz, sekr. fin.,- Rene Pare, The Church Committee is as follows.- M. P. Cisło, pres.,- R. Koczera, Ks. Prob. T. Kozieja kasjer. vice-pres.; J. Nowak, rec. sec.,- Z. Witalisz, fin. sec.,- R. Pare, treas. Parafianie z Ks. Proboszczem A. E. Krauze przed kościołem.

Myśl utworzenia P. N. K. K. parafii w Hartford, rzucono podczas obchodu A plan to organize a Parish of the P. N. C. Church in Hartford, Conn , was 30-lecia istnienia Spójni, który miał miejsce w tym mieście. Tak więc w czerwcu conceived during a celebration, marking the 301h anniversary of the existence 1937 r. powstała parafia Naszego Zbawiciela. Wśród najbardziej zasłużonych or­ of the Polish National Union of America. Thus, in June 1937 a new Parish was ganizatorów parafii należy wymienić nazwiska: B. Abramek, J. Maziarz, W. Ja­ organized. The most merited in this effort are: B. Abramek, J. Maziarz, W. Ja­ nicki i Z. Sienkiewicz. W ciągu lat spłacono całkowicie długi ciążące na hipote­ nicki and Z. Sienkiewicz. The parish free from all indebtedness, purchased a ce majątku parafialnego i zakupiono cmentarz na którym zbudowano ołtarz Przy new cemetery on which an altar was built. Within the Parish the following so- parafii istnieją następujące stowarzyszenia. Tow. im. Marii Konopnickiej, Chór cieties exist: Ladies' Maria Konopnicka Society, Frederic Chopin Choir, a Branch im. Fryd. Chopina, Oddział P. N. Spójni i inne. W skład Komitetu Parafialnego of the Polish National Union of America and others. The Church Committee is wchodzą: P. Morawski, prezes,- H. Piechowski, zastępca,- F. Śliwa, skarbnik, Pani composed of the following officers: P. Morawski, pres.; H. Piechowski, vice-pres.; W. Smith, sekr. fin.,- J. Zalewska, sekr. prot. Dyrektorzy: Pani Święconek, Frances F. Śliwa treas.,- W. Smith, fin. sec.,- J. Zalewska, rec. sec.,- trustees: Mrs. Święconek, Trzaskoś, M. Sanecki, J. Śliwa, J. Ludkiewicz, M. Domijański, i W. Witkowski. F. Trzaskoś, M. Sanecki, J. Śliwa, J. Ludkiewicz, M. Domijański, W, Witkowski. Parafianie z Proboszczem Ks. B. Kosiorem przed kościołem.

Parafia Świętego Józefa w Springfield, Mass., została zor­ The Parish was organized by Bishop Joseph Leśniak. In 1937 ganizowana przez Ks. Biskupa Józefa Leśniaka. W 1937 roku the Synod of the Eastern Diocese of the P. N. C. Church was held odbył się na terenie parafialnym Synod Diecezji Wschodniej in this city, St. Joseph's Parish serving as host io the cłergy and upamiętniony jego uchwałami i licznym zjazdem Duchowień- lay d«legates. The present rector of the Parish is the Rev. B. Ko­ wieństwa. Obecnie parafia prowadzona jest przez Ks. Proboszcza sior. The Parish constitutes today a growing unit within the B. Kosiara i rozwija się bardzo pomyślnie. Wielu oslatnio przy­ P. N. C. Church of America. Several families of newly arrived byłych do Sianów Zjednoczonych uchodźców znalazło lu życz­ Polish displaced persons from Europę found in Springfield, liwe przyjęcie i cenną pomoc przy poszukiwaniu pracy. thanks to the friendly spirit and helping hand of the Parishion­ W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: ers, the longed-for security and place of employment. Antoni Brodecki, przew,- Franciszek Osiński, wiceprzew.,- Fryde­ The 1957 Church Committee is composed of these officers: ryk Jezouit, kasjer,- Władysław Bołdys, sekr. fin.; Irena Sajdak, A. Brodecki, pres.,- F. Osiński, vice-pres.; F. Jezouit, ireas..; W. sekr. prot. Dyrektorzy: Ferdynand Nowicki, Józef Miciak, Jan Boldys, financial secretary,- I. Sajdak, rec. sec.,- trustees.- F. No­ Peplowski, Fłorentyna Peplowska, Antonina Żebrowska, Józef wicki, J. Miciak, J. Peplowski, F. Peplowska, A. Żebrowska, J. Wojsław, Maria Osińska. Wojsław, Maria Osińska. Parafianie z Proboszczem Ks. Dr. F. Świątkiem przed kościołem.

Parafia SS. Piotra i Pawła w New London, Conn , jako rzymska, po­ The St. Peter and Paul Parish at New London, Conn., was organized wstała w roku 1915. W roku 1920 biskup irlandzki przeniósł z parafii po­ at first as a Roman Catholic Parish in 1915. In 1920 the Irish bishop trans- pularnego Ks. T. Czarkowskiego i mianował nowego proboszcza — wroga fered the parish's popular rector, Rev. T. A. Czarkowski, appointing an- polskości. Fakt ten wywołał wielkie rozgoryczenie wśród parafian, tym other rector, who proved to be a foe of the Polish language and iradi- bardziej, iż biskup groził parafianom policją. Parafianie zwrócił się do tions. This state of affairs caused great bitterness among the parishioners, swego dawnego proboszcza, który po porozumieniu się z Ks. Biskupem Fr. more so, when the bishop began to threaten them with police force. At this Hodurem zorganizował parafię Polskiego Narodowego Katolickiego Ko­ point, the parishioners sought advice of their former rector, Rev. T. A. Czar­ ścioła w roku 1921. W listopadzie tegoż roku Ks. Biskup Hodur dokonał kowski, who afterwards reached an understanding with Bishop F. Hodur poświęcenia nowej świątyni P. N. K. Kościoła. Przy tej pomyślnie rozwi­ and began to organize a new Polish National Catholic Parish in 1921. In No- jającej się parafii istnieją następujące stowarzyszenia: Tow. im. Tadeusza vember of the same year Bishop Hodur dedicated the new church to the Kościuszki, Tow. Wolna Polska, Chór im. Fryderyka Chopina, Tow. Nie­ greater glory of God. The following societies are aciive within the Parish: wiast Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. Dzieci Marii oraz założony Thaddeus Kościuszko Society, Free Poland Society, Frederic Chopin Choir, w 1930 roku Oddział P. N. Spójni. Ladies' Blessed Sacrament Society, St. Mary Children's Society and a W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: Walenty Branch of the Polish National Union of America, organized in 1930. Podeszwa, prezes,- Józef Sobczak, wiceprezes,- Maria Rynaszko, sekretarka The Church Committee is composed of the following officers: W. Po­ finansowa,- Aleksander Radziwanowicz, sekretarz protokółowy,- Stanisław deszwa, pres.,- J. Sobczyk, vice-pres.; M. Rynaszko, fin. sec ; A. Radziwa­ Żukowski, kasjer. Opiekunowie kasy i kontrolerzy: Leon Pianka i Franci­ nowicz, rec. sec.,- J. Żukowski, treas. Comptrollers: L. Pianka and F. Misar­ szek Misarski. Organistą jest Zigmunt Misarski. ski. Z. Misarski is the organist. Ks. Prob. F. P. Niemiec Grupa Parafian przed kościołem

Our Saviour Polish National Catholic Church of Woonsocket, Rhode Parafia Naszego Zbawiciela w Woonsocket, R. I., została zorganizo­ Island, was organized on December 2, 1923. Among its honorable organiz- wana 2 grudnia 1923 roku. Dzięki, ofiarnej pracy jej organizatorów wśród ers to be mentioned are: J. Chrząszcz, J. M. Chomka, W. Ostrowski, których należy wymienić nazwiska: ś. p. J. Chrząszcz, ś. p. M. Chromka, A. Pluta, J. Dobrowolski, L. Furman, F. Sobota, A. Roszkowski, L. Sambor, W. Ostrowski, A. Pluta, J. Dobrowolski, L. Furman, F. Sobota,ś. p. A. Rosz­ W. Wnek. The church building was dedicated on the 25ih of May, 1924. kowski, L. Sambor i W. Wnek. W dniu 25 maja 1924 roku, został poświę­ The parish was cleared of all debts in 1943 and in 1950 a rectory was pur- cony kościół. Hipotękę spałono w 1943 roku, w 1950 zakupiono plebanię, chased. Within the parish the following societies are aclive: Ladies' Bless­ a obecnie na majątku parafialnym nie ciąży żaden dług. Przy parafii są ed Sacrament Society, Julius Słowacki Choir, the Junior Choir, Young czynne następujące stowarzyszenia: Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Women's Society, the Mothers of the Altar Boys Society and Branch 34 Sakramentu, Chór im. Juliusza Słowackiego, Chór Młodszy, Tow. Młodych Małżeństw, Tow. Matek Ministrantów i Oddział 34 Polsko Naród. Spójni. of the Polish National Union of America.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Józef Dobrowolski, prezes,- The Church Committee is composed of the following members: — Joseph Dobrowolski, president,- S. Bator and S. Eliasz, vice-presidenls; J, S. Bator, wiceprezes,- S. Eliasz, 2-gi wiceprezes,- J. Kupnicki, sekretarz proto- Kupnicki, rec. sec., F. Stempkowski, fin. sec.,- M. Parlak, treasurer. Trusiees: kółowy,- F. Stempkowski, sekretarz finansowy,- M. Parlak, kasjer. Dyrekto­ M. Tomczyszyn, S. Niejadlik, Mrs. Kupnicka, Mrs. Bator, S. Szymański, M. rzy: M. Tomczyszyn, S. Niejadlik, Panie Kupnicka i Bator , S. Szymański, M. Rumas, F. Pliastek, L. Furman, T. Fronczak, J. La Freniere, Ks. F. Niemiec. Rumas, F.. Pliastek, L. Furman, T. Fronczak, J. La Freniere, Rev. F. Niemiec. Parafianie przed kościołem.

Dzięki inicjatywie paru odważnych ludzi, ożywio­ Thanks to the initialive of a few courageous men, nych dobrą wolą, powstała w r. 1929 Parafia Sw. Jana. animated by good will, the St. John's Parish was or­ Kościół parafialny został poświęcony w 1930 .roku. ganized in 1929. The church was dedicated in 1930. Parafia prócz kościoła i plebanii posiada Dom Naro­ The Parish owns the church building, the rectory and dowy, w którym odbywają się zebrania towarzystw. a Polish National Home. The following societies Czynne przy parafii są towarzystwa: — Niewiast are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Young A.N.S., Tow Przyjaźni Młodych Niewiast, Chói Ladies' Society, Lutnia Choir and St. Cecelia Lutnia i Chór im. Sw. Cecylii. W skład Komitetu Pa­ Choir. The Church Committee is composed of rafialnego wchodzą: I. Wierzbicki, prezes,- B. Partyka the following officers: I. Wierzbicki, pres.,- B. Party- i H. Grzyb, wiceprezesi,- B. Sendrowska i G. W ojnaro- ka and H. Grzyb, vice-pres.; B. Sendrowska and G. wicz, sekr. S. P. Grzyb, sekr. fin.; S. F. Opalach, skarb­ W ojnarow icz, rec. sec.,- S. P. Grzyb, fin. sec.,- S. F. nik. Stanisław Opalach, st, opiek, cmentarza. Obo­ Opalach, treas. S. Opalach Sr., acts as cemetery care- wiązki kościelnego i dyrektora pełni M. Rubacha. taker. M. Rubacha is the sexton and and a director. Parafianie przed kościołem w Niedzielę Palmową — 1957

Liczna już dziś Parafia Sw. Józefa powstała 22 lipca 1920 St. Joseph s Parish, one of the larger parishes of the Polish roku, a poświęcenie kościoła przez Ks. Biskupa Franciszka Ho- National Catholic Church was organized on the 22nd of July, dura miało miejsce 29 maja 1927 roku. W listopadzie 1943 r. 1920 and on Ihe 29th of May, 1927, the church building was spalono hipotekę ciążącą na kościele, a 14 kwietnia 1957 roz­ dedicated by Bishop Francis Hodur In November of 1943 poczęto budowę nowego budynku szkolnego, którego koszl the Parish observed the burning of the mortgage by appropri- osiągnie sumę $100,000. Dzięki współpracy, parafia rozwija się ate ceremonies. The construction of a new school build­ doskonale zawdzięczając wiele swoim towarzystwom społecz- ing was started on April 14, 1957, Ihe cost of which will no-religijnym: Towarzystwo Niewiast Adoracji Najśw. Sakra­ amount over $100,000. The Parish is growing conslantly mentu, Tow. Św. Józefa, Tow. Córek Polskich, Tow. Niewiasl because of the harmonious cooperation of ils members and its pod opieką Maiki Boskiej Nieustającej Pomocy oraz Oddział 218 P. N. Spójni. exisling Societies: Ladies' Blessed Sacrament Society, St. Joseph's Society, the Polish Daughter's Society, Ladies of the W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Jan Kamiński, St. Mary of Perpetual Care Society and Branch No. 218 of the przewodniczący, Czesław Symancyk i W esley Perzanowski, za­ Polish National Union of America. stępcy przewodniczącego, Anna Burkotl, sekretarka prolokóło- The Parish Committee is composed of the following wa; Fred Płaczek, sekretarz finansowy, Dominik Brzostowski, officers: John Kamiński, president, Chester Symancyk and kasjer. Opiekunowie kasy: Ludwik Gregor, Władysław Olech- Poświęcenie i kopanie ziemi pod Wesley Perzanowski, vice-pres.,Anna Burkott, rec. sec., Fred na, Benjamin Bednarz, James Radło. Komitet cmentarza: Piotr nowy budynek szkolny: Ks. W. Płaczek, fin. sec., Dominiek Brzostowski, treas. Truslees: L. Sygnator, Piotr Burkott, Konstanty Symancyk, Czesław Yeiko. Tarka, Ks. Sen. A. Wojtkowiak, J. Gregor, W. Olechna, B. Bednarz, J. Radło. Cemetery Commit­ Kolektorzy w kościele: Alberl Chrzanowski, Jan Mikelis, Kon­ tee: P. Sygnator, P. Burkott, K. Symancyk, C. Yeiko. Collect- Jakubowski i Pan Randall. stanty Symancyk i Michał Malec. ors: A. Chrzanowski, J. Mikelis, K. Symancyk and M. Malec. Parafianie z Ks. Prob. F. Szczęsnym w kościele w Palmową Niedzielę w 1957 r.

Długie lata slarań i wysiłków ideowych ludzi poprzedziło faktyczne po- The actual organization of the Holy Cross Parish on November 27, 1937 powstanie Parafii Św. Krzyża w dn. 27 listopada 1937 r. Pierwsze nabożeństwo was preceded by long years of effort and labor on the part of ideal-mind- odbyło się w grudniu 1937 r., a z wiosną 1938 r. zakupiono budynek kościelny, ed people. The first service was held in December 1937, and in the Spring of którego wnętrze ofiarni Parafianie urządzili własnymi rękami. Wśród innych, 1938 a new church building was purchased, whose interior was rebuilt and którzy ofiarowali swą pracę, zawdzięcza kościół ołtarz stolarzowi-artyście A. eąuipped for church use by the parishioners themselves. Among those Żmudzie, a wykonanie prac malarskich A. Sasorowi. Parafia posiada piękny who offered their labor were: A. Żmuda, who made a new altar,- A Sasor, who cmentarz którego teren został wykarczowany i oczyszczony również rękami Pa­ did the painting and decorating. The parish owns a beautiful cemetery which rafian. Przy Parafii istnieją towarzystwa: Tow. ANS, Tow. E. Plater, Tow. Dzieci has been brought into its present upkept state by the parishioners. Dziewcząt, Tow. Chłopców Obrońców Tow. Polskich Obywatelek, Tow. Polskiej Within the parish the following societies are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Młodzieży, Chór Jutrzenka, Chór Chopina i Oddział P. N. Spójni W skład Ko­ Society, Ladies Emilia Plater Society, Children's Society, Boys Defenders Socie- mitetu Parafialnego wchodzą: K. Zasłona, prezes,- A. Czarnecki, zastępca,- Kata­ ty, Dawn Choir, Fr. Chopin Choir and a Branch of the P. N. Union. The Church Committee is composed of the following members: K. Zasłona, pres.,- A. Czar­ rzyna Gęsiak, 2-ga zast.; Ewa Szklanna, sekr. prot./ A. Kucharski, sekr. fin.,- E. Ja ­ necki, vice-pres.. C. Gęsiak, 2nd vice-pres.,- Eve Szklanna, rec. sec.,- A. Kucharski, worek, kasjer,- oraz dyrektorzy: P. Matyjanowski, A. Sojka, H. Grodzińska, A. fin. sec.,- E. Jaworek, treas./ trustees: P. Matyjanowski, A. Sojka, H. Grodziński, Gonet, W. Sojka, J. Jata, A. Tabak, Aleksandra Sojka, J. Kamiński, J. Sadowski, A. Gonet, W. Sojka, J. Jata, A. Tabak, A. Sojka, J. Kamiński, J. Sadowski, C. C. Szklanny, S. Wypych, E. Kurgan, Kat. Wypych, F. Goleń i W. Dąbrowski. Szklanny, S. Wypych, E. Kurgan, C. Wypych, F. Goleń and W. Dąbrowski. Parafianie z Ks. Proboszczem J. Klimczakiem przed kościołem.

Parafia Sw. Kazimierza zorganizowana została w 1914 r. jako parafia nie­ St. Casimir's Parish was organized in 1914 as an independent Polish zależna. W r. 1916 parafia złączyła się z P. N. K. Kościołem i legoż samego roku, Congregation and united with the P.N C. Church in 1916. In the same year, on dnia 30 sierpnia Ks. Biskup F. Hodur poświęcił miejsce pod kościół. Przy parafii the 301h of August Bishop F. Hodur blessed the ground on which a new church są następujące towarzystwa: Tow. A. N. S.( Oddz. P. N. Spójni, Chór Chopina, was to be constructed. Within the parish these societies are aciive: Ladies' Bless­ Chór Dzieci, Tow. Dzieci Marii, Szkoła Chrześcijańskiego Życia i Klub Białego ed Sacrament Society, a Branch of the Pol. Nat'1. Union, Frederic Chopin Choir, Orła. Komitet Parafialny składa się z następujących osób: Feliks Swantek, prezes,- Children's Choir, St. Mary's Children Society, School of Christian Living, and the Robert Dewey, zastępca,- Maria Biega, sekr. prot.,- Loreta Dewey, kasjerka,- White Eagle Club. The Church Commiltee is as follows: F. Swantek, pres.; R. William Wollman, sekr. fin. Opiekunowie kasy: Henryk Blaski, Jan Shaw, Dewey, vice-pres.,- M. Biega, rec. sec.,- L. Dewey, treas.,- W. Wollman, fin. sec./ Wiktor Biega, Franciszek Swantek, Eugeniusz Matuszkiewicz i Tomasz Majewski. trustees: H. Blaski, J. Shaw, V. Biega, F. Swantek, E. Matuszkiewicz and T. Ma­ Gabriel Cyprinski, organista. jewski. G. Cypriński is the organist of the Parish. r r W alen ty Tłustochowicz, prezes,- St. Pernal, wiceprezes,- Szczepan Szczepan wiceprezes,- Pernal, St. prezes,- Tłustochowicz, ty alen W F. Piascik, kasjerka. Kolektorzy w kościele: A. W ielgosz, Adam Adam ielgosz, W A. kościele: w Kolektorzy kasjerka. Piascik, F. iknwi ks: r Tmkeiz F. ymn i ca Kusek. ichał M ska. i ichrow W Zygmunt J. Fr. ihalak, kiewicz, M K. Tom Fr. ach: dom protokółowy,- kasy: po ie sekretarz Kolektorki piekunow O Case. C. ielgosz, i W M. Zając finansowy,- sekretarz Sroka, dzieci. 20 ponad uczęszcza m łodzieży i Oddział Polsko N arodowej Spójni. Do polskiej szkoły szkoły polskiej Do Spójni. arodowej N Polsko Oddział i łodzieży m jące towarzystw a: Towarzystwo N iew iast, Chór im. Fryderyka Fryderyka dla im. następu­ Jezusa ieją Chór Serca istn iętszego iast, ajśw Parafii iew N N W Towarzystwo Towarzystwo Dzieci, Chór a: parafialnej. Chopina, towarzystw własności jące całość pełnia plbnj pz ulc Sme. iky osen cetr do­ cmentarz kościół obszerny i łasny w Piękny posiada Parafia Summer. licy u 1918. przy roku ję od leban p i ościoła K lickiego Na rok 1957 zarząd parafii przedstawia się jak następuje: następuje: jak się przedstawia parafii zarząd 1957 rok Na aai Ś ęe Tóc nlż d Plkeo aooeo ato­ K Narodowego Polskiego do należy Trójcy iętej Św Parafia aaine Poozzm s J Ki zke pzd ocoe . kościołem przed czakiem Klim J. Ks. Proboszczem z Parafianie lnine łsohwiz peiet- . enl vieprsde ; S. l; en resid ice-p v Pernal, S. president,- icz, Tłustochow e iin alen V ae Cletr o de: . hlk J Wiho k. rses F. Trustees: C. ska. Zając, ichrow W A. J. ielgosz, W ihalak, M A. K. dues: church: of in Collectors Collectors Case. treasurer. Piaścik, rk, iaca sceay- . egs ,eodn sceay- F. secretary,- ,recording ielgosz W M. secretary,- financial Sroka, rectory at Summer Street. A large and beautiful cem etery also en- en- also etery cem beautiful and large A Street. Summer at rectory ia I te col f oih agae hr ae ve 2 children. 20 e­ er Am ov of of are Union Heart there ational Blessed N Language the Polish Polish of the of of Youth School Branch the the a ith­ In w and rica. Society, active are Society Children's Jesus societies ing the follow Choir, The property. church the riches in the parish: Ladies' Blessed Sacram ent Society, Frederic Chopin Chopin Frederic Society, ent Sacram Blessed Ladies' parish: the in o iwc, . ymn ad . Kusek. M. and Zygmunt F. kiewicz, Tom lic Church sińce 1918. The parish owns the church building, and and building, church the owns parish The 1918. sińce Church lic The Church Com mittee is com posed of the follow ing officers: officers: ing follow the of posed com is mittee Com Church The h Hoy rnt prs i a at f h Pls Nainl Catho­ ational N Polish the of part a is parish Trinity oly H The ,1 ,1 M

Parafianie z Ks. Proboszczem J. Urbanem przed kościołem.

W dniu 20 listopada 1921 r. po w ysłuchaniu przemówień ś. p. On the 20ih of November, 1921, a group from the Roman Ks. Biskupa F. Hodura i Proboszcza z New London, Ks. Czarkow­ Catholic Parish ai Norwich, Conn., after hearing speeches deliver- skiego parafianie w parafii rzymskiej w Norwich postanowili ofi­ ed by ihe Rt. Rev. F. Hodur, and Rev. T A. Czarkowski, rector from cjalnie zerwać z Kościołem rzymskim i utworzyć Polską Narodową New London, Conn., took a decision to organize a church free Parafię p. w. Opatrzności Bożej. 27 listopada 1921 r., odprawiono from Rome and to name it the Providence of Our Lord P. N. C. pierwszą Mszę św. według obrządku Narodowego Kościoła. Pierw­ Church. The firsi Holy Mass was celebrated November 27, szym Proboszczem był Ks. Jan Grossek. Zaraz z pierwszym roku 1921. The Rev. John Grossek was its first rector. In the year of or­ zakupiono plac pod kościół, a w roku następnym cmentarz. Na ganization ground was purchased on which the church was to be początku 1922 r. przystąpiono do budowy kościoła, przy której to built and the following year ground for a cemetery was acąuired. budowie parafianie wykonali wielką część prac bezinteresownie. The work on construction of the church was started in 1922, with W r. 1939 przerobiono kościół w którym odbyło się pierwsze bierz­ most of the labor was furnished by the parishioners. The church mowanie. W r. 1955 gruntownie odnowiono kościół. W roku ubie­ building was rebuilt in 1939. In 1955 the church was completely głym parafia obchodziła 35-lecie istnienia. renovaled. In 1956 ihe Parish observed its 35th Anniversary. Parafianie z Ks. Proboszczem D. K. Kulawaszem przed kościołem.

Parafia Św. Krzyża powstała 14 grudnia 1934 r. ,a 20 września 1936 r., The Holy Cross Parish was organized on the 14ih of December, 1934. Bishop ś. p. Ks. Biskup Fr. Hodur poświęcił kościół parafialny. Wśród najważniejszych Francis Hodur dedicated the church building on the 201h of September, 1936. inwestycji poczynionych przez parafię należy wymienić kupno gruntu pod ko­ Among the most important investments to be mentioned are the purchase of ściół. land for the church and the remodeling of the church. Przy parafii istnieją typowe dla P. N. K. K. towarzystwa: Tow. Niewiast Within the Parish the following societies are active: Ladies Blessed Sacra­ A. N. S./ Chór im. F. Chopina, Tow. im. Marszałka J. Piłsudskiego, Szkoła języka ment Society, Frederic Chopin Choir, Marshall Joseph Piłsudski Society, Polish polskiego, Szkoła Chrześcijańskiego Życia i Oddział 251 P. N. Spójni. Language School, School of Christian Living and Branch No. 251 of the P. N. U. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: A. Pietruszak ,prezes, G. Archi- The Church Committee is as follows: A. Pietruszak, pres.f G. Archibald, bald, zastępca,- J. Dynia, 2-gi zastępca,- Anna Osikowicz, sekr. prot.,- Julia Zale­ vice-pres.f J. Dynia, 2nd vice-pres.; Anna Osikowicz, rec. sec.f Julia Zaleska, fin. ska, sekr. fin.,* S. Szafran, kasjer. Trustysci: J. Olechny, J. Gondek, A. Kołodziej, sec.; S. Szafran, treas. Trustees: J. Olechny, J. Gondek, A. Kołodziej, P. Krawiec. F. Krawiec. Kolektorzy.- S. Stolica i S. Szafran, który jest zarazem grabarzem. Collectors: S Stolica and S. Szafran. The latter is also a cemetery sexion. Parafia Serca Jezusa powstała 16 sierpnia 1916 roku, a w dniu 30 maja The Sacred Heart of Jesus, Lithuanian Parish, Lawrence, Massachu­ 1917 roku miało miejsce poświęcenie kościoła. Pierwszym proboszczem setts, was organized August 16, 1916 and on the 30th of May, 1917 the de­ parafii był Ks. Biskup S. B. Mickievicius. W tym samym 1917 roku zaku­ dication of the church took place. The first rector of the Parish was the piono cmentarz, który wkrótce został poświęcony. W roku 1919 zainstalo­ Rt. Rev. S. B. Mickievicius. In 1917 a cemetery was purchased, which is wano nowe organy. Obecnie wartość majątku parafialnego przekracza a valuable asset. A new church organ was installed in 1919. The church $150,000. property is valued at over $150,000.

Przy parafii istnieją typowe dla Polskiego Narodowego Katolickiego The Church societies active within the parish are the Ladies' Blessed Kościoła stowarzyszenia, jak Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Sakra­ Sacrament Society, and others who contribute to the welfare of the Sacred mentu i inne. Heart Parish.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: — The Church Committee consists of the following officers:—Benjamin Benjamin Bolevicius, prezes,- Ralph Mickolaitis, wiceprezes,- Stanislaus Pa- Bolevicius, president,- Ralph Mickolaitis, vice-president; Stanislaus Pajar- jarskis, skarbnik i Peter Kurgan, sekretarz finansowy. ski, treasurer and Peter Kurgan, financial secretary. DIECEZJA BUFFALO-PITTS BURG — BUFFALO-PITTSBURGH DIOCESE

KSIĄDZ BISKUP TADEUSZ ZIELIŃSKI Ordynariusz Diecezji Buffalo-Pillsburgh Parafia Katedralna Matki Boskiej Różańcowej powstała w roku 1895 w wyniku walki z hierarchią rzymskiego kościo­ ła o własność majątku parafialnego, parafii p. w. Sw. W oj­ ciecha i o sposób zarządzenia parafią. Gdy tytuł własności został oddany w ręce diecezjalnego biskupa rzymskiego, setki niezadowolonych opuściło parafię i rzymski kościół. Zwołane zostało zgromadzenie, wybrano komitet i postano­ wiono zorganizować nową polską parafię, niezależną od Rzymu, pod nazwą Maiki Boskiej Różańcowej. Następnie zakupiono teren na ulicy Sobieski pod kościół, salę i ple­ banię oraz ziemię na cmentarz w Cheektowaga, N. Y. 1895 — Dnia 8 sierpnia, pierwszą mszę św. odprawił Ks. Antoni Klawiter, pod gołym niebem, a w następnych tygo­ dniach pod namiotem. Wybudowano dwupiętrowy budy­ nek, w którym mieściło się na pierwszym piętrze sześć klas szkolnych, a na drugim piętrze kościół. Ponieważ kościół nie był dostatecznie duży, wybudowano drugi dodatkowy budynek drewniany. W jednym i drugim budynku odpra­ wiane były nabożeństwa w niedziele i dnie świąteczne. 1896 — W miesiącu kwietniu kierownictwo parafii objął Ks. Stefan Kamiński. 1898 — 20 marca odbyła się konsekracja Ks. S. Kamiń- skiego w katedrze w Buffalo, lecz wkrótce jest on ekskomu- nikow any. 1903 — Rozpoczęto budowę kościoła z kamienia "Red Medina Słone". Kościół o szerokości 150 stóp, długości, 250 słóp wysokości 60 stóp, wieże 120 stóp. Przystąpiono również do budowy obszernej plebanii. 1905 — Pożar zniszczył częściowo katedrę. 1907 — Rozpoczyna się przebudowa katedry. 1911 — 9-go września zmarł Ks. Bp. Stefan Kamiński. 1913—Wskutek złej gospodarki i zdrady Ks. Zakrzewskie­ go parafia katedralna traci majątek, który za pośrednictwem F. Bubenheima przechodzi na własność rzym. kościoła, die­ cezji Buffalo. Nabożeństwa są odprawiane w publicznych salach, a zgromadzenia prowadzone są w prywatnych do­ mach. W miesiącu grudniu komitet udaje się do Ks. W. Gawry- chowskiego, proboszcza parafii P. N. K. K. w Rochester, N. Y. Katedra Matki Boskiej Różańcowej i plebania. o poradę. Ks. W. Gawrychowski radzi złączyć się z Polskim Narodowym Katolickim Kościołem, pod jurysdykcją P. Ks. Biskupa Fr. Hodura. sądzie w celu odzyskania utraconego przez podstęp majątku. Sprawę prowadzi u- 1914 — W styczniu, na zgromadzeniu parafialnym, uchwalono jednogłośnie miejętnie adwokat Adsit Buli. Grupa szlachetnych ludzi z Buffalo wraz z Bisku­ przyłączyć się do P. N. K. Kościoła. W lutym Ks. Bp. F. Hodur przeznacza Ks. W. pem Walker, z Episk. Kościoła, biorą pokrzywdzoną parafię w obronę i przycho­ Gawrychowskiego do Buffalo. 1-go marca rozpoczynają się badania świadków w dzą z wydajną pomocą finansową w sumie $100,000.00 przez "The Pendlock Co." PARAFIA KATED. MATKI BOSKIEJ RÓŻAŃCOWEJ — HOLY MOTHER OF THE ROSARY CATHEDRAL, BUFFALO, N. Y. 1915 — 28 lipca parafia katedralna odzyskuje prawo wła­ sności utraconego majątku. Diecezja rzymska w Buffalo, zmuszona wyrokiem sądowym, płaci Parafii Katedralnej M. B. R. $23,924.00 jako dzierżawę za używanie majątku od 12 września 1913 do 28 lipca 1915. 2-go sierpnia Ks. W. Ga- wrychowski odprawia w kaiedrza dziękczynną Mszę świętą. 1922 — Ks. Paweł Kuźnik jest przeznaczony na probosz­ cza parafii. 1927 — Probostwo obejmuje Ks. Jan Z. Jasiński, który dnia 23 kwietnia 1928 jest wybrany biskupem na synodzie w Scranion. 1928 — 7-go czerwca, Konsecracja Ks. Bpa. J. Jasińskiego w katedrze w Scranion. 17-go czerwca, instala­ cja Ks. Bpa. J. Jasińskiego w Buffalo, N. Y. 1929 — Odnowienie wewnątrz katedry i sali szkolnej. 1931 — O dbyw a się 6-ty Pow szechny Synod P. N. K K., w Buffalo, w dniach od 2-go do 5-go czerwca. 1934 — 22, 23 kwietnia 10 Zjazd Zjed. Tow. Zmartwych-

1937—Diecezjalny Synod Diecezji Buffalo-Pittsburgh od­ bywa się w Buffalo w dniach 28, 29, i 30 września. Od roku 1937 do roku 1951 parafia katedralna robi szczególniejszy wysiłek, aby spłacić ciążący dług. 1951 — 2-go kwietnia zmarł Ks .Biskup Jan Z. Jasiński. 7-go kwietnia — pogrzeb. 25-go kwietnia Rada P. N. K K. przeznacza Ks. Biskupa J. Leśniaka do Buffalo. 15-go wrze­ śnia instalacja Ks. Biskupa J. Leśniaka. 10-go października spłata ostatniej hipoteki. Cały majątek wypłacony i bez

1953 — 30 czerwca Rada P. N. K. K. przeznacza Ks. Sen. T. F. Zielińskiego na administratora parafii z poleceniem przygotowania 9-go Powszechnego Synodu w Buffalo. 15-go września Ks. Bp. J. Leśniak wskutek nadwyrężonego zdrowia ustępuje, a kierownictwo obejmuje Ks. Sen. Zieliński. Kon­ ferencja i Rekolecje Duchowieństwa P. N. K. K. odbywają konsekracja Ks. Biskupa T. Zielińskiego i Ks. Biskupa J. Kardasia się w Buffalo w dniach 22, 23 i 24 września. 1954 -- Odnowienie wewnątrz Katedry, sali szkolnej, elektryfikacja sześciu 1956 — 4-go lipca odbyło się poświęcenie ołtarza cmentarnego i grobowców dzwonów 2, 3, 4, 5 i 6 sierpnia odbywa się 9-ty Powszechny Synod. W Syno­ ś. p Księży Biskupów Kamińskiego i Jasińskiego. Ołtarz jest ofiarą Tow. Bożej dzie biorą udział: Arcybiskup Siaro - Katolickiego Kościoła, Andreas Rinkel z Miłości. Zjazd Duchowieństwa P. N. K. K. odbył się w Buffalo w latach 1956 Utrechtu, Holandii, Ks. Bp. L. Scaife z Episk. Kościoła, Ks. Hans Frei, przedstawi­ i 1957. ciel Biskupa Kuery ze Szwajcarii. Synod wybiera na urząd biskupi Ks. Sen. Komitet na rok 1957 stanowią: F. Machiński, przew.,- B. Pawlus, 1-szy wice- T. F. Zielińskiego i Ks. Sen. J. Kardasia. 2-go września — Konsekracja wybra- przew.,- A. Kubacki, 2-gi wiceprzew ; F. Czerwonka, sekr. fin.; D. Drzewiecki, po­ nych, przez 9-ty Pow. Synod, biskupów przy współbudziale Arcybiskupa Rinkla mocnik; M. Skoczek, sekr. prot.,- M. Ratajczak, kasjer,- E. Górski, pomocnik. Dy­ oraz Bp. L. Scaife. Obecny także był Ks. Biskup Nicholai Veliminovich z Ser- rektorzy: W. Borucki, P, Karagan, B Budziejko i J. Gwitt. Rewizorzy: A. Kator- biskiego Kościoła Ortodoksyjnego. ski, K. Gołembiewska i A. Wyglądalski. Komisja Nominacyjna: S. Kuberka 1955 20 listopada obchodziła parafia katedralna 60 rocznicę założenia. J. Stachowski i T. Rudnicki. The Cathedral Parish of Holy Mother of the Rosary was organized in 1895. gained church. In 1922 Rev. Paul Kuznik was given charge of the parish. In 1927 It was the result of a siruggle with the hierarchy of the Roman Catholic Church Rev. John Z. Jasiński was appointed pastor. On April 23 ,1928 he was elected over the ownership of St. Adalberi's Parish and its method of administration. Bishop and consecrated on June 7lh. He was enthroned in the Buffalo Cathedral When the deed to the church property was delivered to the bishop of the Roman on June 17ih. On April 2, 1951 Bishop Jasiński died. April 25th, Bishop Leśniak Catholic Diocese, hundreds of discontented parishioners left the parish and the was assigned to the Parish. On June 20, Bishop Leśniak resigned for reasons of Roman Church. They called a mass meeting, elected a committee and resolved health and the Very Rev. T. F. Zieliński was appointed administrator. At the to organize a new Polish Church under the name of Holy Mother of the Rosary Ninth General Synod the Very Rev. T. F. Zieliński and the Very Rev. J. Kardaś and to be independent of Rome. Next they purchased land on Sobieski Street, were elected to the office of Bishop. On September 2 the newly elected Bishops for the erection of a church, school and rectory and a plot of ground in Cheek- were consecrated in the Buffalo Cathedral. On November 20, 1955 the Cathedral iowaga for a cemetery. Parish observed its 60th Anniversary. In 1956 a newly erected cemetery altar 1895 — The first mass was celebrated in the open air by the Rev. Anthony was blessed on July 4ih together with the grave stones of Bishops Kamiński and Klawiier on August 8, 1895 and during the following weeks mass was celebrated Jasiński. A General Conference of the Clergy was held at the Cathedral in 1956 under a tent. A two story building was soon constructed with six class rooms on and 1957. first floor and facilities for church services on the second floor. The building, The Parish Committee for 1957: F. Machiński, president; B. Pawlus, lst however, could not accomodate the masses of people, so a large wooden struc- vice-pres.; A. Kubacki, 2nd vice-pres.; F. Czerwonka, fin. sec.; D. Drzewiecki, ture was erected and services on Sundays and Holy Days were celebrated simul- asst. sec.; M. Skoczek, rec. sec , M. Ratajczak, treas.,- E. Górski, asst. treas: Direc- taneously in both buildings. tors: W. Borucki, P. Karagan, B. Budziejko and J. Gwitt. Auditors: A. Katorski, 1896 — The Rev. Stephen Kamiński accepted the cali of the faithful and C. Gołembewski and A. Wyglondalski. Nominating Committee: S. Kuberka, J. took charge of the parish in April. 1898 — On March 20 he was consecrated a Stachowski and T. Rudnicki. Bishop and excommunicaied from the church of Rome in the same year. 1903 — Construction of the present church building of "Red Medina Sione" was begun. A spacious rectory was also erected. 1905 — Partial destruction of the Cathedral by fire. 1907—Reconstruction of the Cathedral. 1911—The un- timely death of Bishop Kamiński on September 19. 1913 — Due to incompetence, poor management and the betrayal of the people by Rev. L. Zakrzewski, the Cathedral Parish lost possession of its property and through the action of Mr. Bubenheim became the property of the Roman Catholic Diocese of Buffalo. As a result of this loss, services were celebrated in public halls and meetings were held in privale homes. In December, the Com­ mittee met with the Rev. V. Gawrychowski, rector of the P. N. C. C. in Rochester, seeking his advice and council. Rev. Gawrychowski recommended that they unitę with the P.N.C. Church under the jurisdiction of Prime Bishop Francis Hodur. 1914 —■ In January the congregation voied unanimously to unitę with the P. N. C. C. In February Prime Bishop Hodur appointed the Rev. V. Gawrychow- ski to Buffalo. On March 1, court action for the repossession of the lost church property was begun, with Attorney Adsit Buli ably representing the parish. A group of noble minded people, with Bishop Walker of the Episcopal Church, took the wronged congregation under their protection and through the "Pend- lock Co." guaranteed financial support to the sum of $100,000.00. 1915 — On July 28, the Cathedral Parish regains possesion of its property. and the Roman Catholic Diocese of Buffalo, by judicial decree, was ordered to pay the Holy Mother of the Rosary Parish $23,924.00 for occupying the buildings from September 12, 1913 to July 28, 1915. August 2, Rev. Gawrychowski celebrated a mass of thanksgiving in the re- Budynek Szkolny. Kościół Wszystkich Św iętych

Ks. Senior F. Siem iątkowski

W zachodniej części stanu PennsYlvania, na granicy miasta Pittsburgh'a, Owocem błogosławieństwa Bożego i wzorowej gospodarki komitetu para­ znajduje się miasteczko Carnegie, liczące obecnie około 14 tysięcy mieszkań­ fialnego, Parafia Wszystkich Świętych posiada piękny majątek: Murowany, ców. Podobnie, jak w innych osiedlach, zamieszkałych przez lud polski, tak i w obszerny kościół, piękną salę pod kościołem, cmentarz, a obok cmentarza park, Carnegie, część Polonii bardziej światła, postanowiła zrzucić jarzmo niewoli du­ nową plebanię, pięć domów mieszkalnych i dwie parcele pod budowę sali dla chowej papieskiego kościoła i przyłączyć się do wolnego, Chrystusowego Pol­ użytku parafii i towarzystw przy parafii. skiego Narodowego Kościoła. Przy parafii istnieją następujące towarzystwa: Oddział męski 104 P. N. S. W kwietniu, 1918 roku, Pierwszy Ks. Biskup Fr. Hodur, wydał zezwolenie i Oddział małoletnich przy tymże oddziele, Oddział żeński 105 P. N. S., Tow. Nie­ na organizow anie parafii i budow ę kościoła. W pierwszej połow ie 1921 rołcu, wiast Adoracji Najśw. Sakramentu, Chór im. Fr. Chopina, młodszy chór dzieci i budowa okazałego kościoła została ukończona. W tym samym roku, Ks. Biskup dorastającej młodzieży, Tow. Bratniej Pomocy—Polonia i Tow. Niewiast Kołko Fr. Hodur dokonał poświęcenia i przekazał przybytek Boży na chwałę Najwyż­ Szycia. Przy parafii również istnieje Niedzielna Szkoła Chrześcijańskiego Życia szemu Stwórcy, a majątek, dorobek ludu polskiego na wychodźtwie oddał ludo­ i uzupełniająca szkółka polskiego języka. wi i polecił tym majątkiem zarządzać, powiększać go i nim się opiekować. Od W skład komitetu parafialnego w roku 1957 wchodzą następujące osoby : lego pamiętnego momentu, lud polski z Carnegie i okolicy otoczył szczerą chrze­ Stanisław Śliwiński, prezes,- E. Durkalski, zastępca,- E. Machniewicz, sekr. fin.f ścijańską opieką swój Wolny Kościół, nie szczędząc pracy, cierpień i ofiar. skarbnik J. Gorczyca, skarbnik; S. Białkowski, sekr. prot. Rada gospodarcza: H. Modli się do Najwyższej Istoty, Boga, w ojczystym polskim języku, dziękując za Komisarz, V. Plachecka, A .Cholewińska, M. Boyda, Z. Nanek, A. Hanych, A. Sto­ łaski i błogosławieństwa w pracy, wychowuje dzieci na wzorowych obywateli larska, K. Stocka, larska, młod., A. Komorowski, J. Okrutny, A. Stafa, J. Kopeć, J. Stanów Zjednoczonych, wpajając w młode pokolenie miłość polskiego języka, Unghajer, W. Mizerski, A. Piech, P. Sawicki, R. Przybycin, J. Śliwiński, E. Piechr szacunek dla tradycji polskich i Narodu Polskiego. F. Parhetta, J. M oskal, i A .Zawilla. Parafianie z Proboszczem Ks. Seniorem F. J. Siemiątkowskim przed kościołem. The city of Carnegie is situated in the Western part of ihe State of Penn- zens of ihe United States of America by being imbued with principles of good sylvania and numbers at the present about 14,000 inhabitants. In the fashion ciiizenship and love for Polish and American culiure and traditions. characlerisiic of other parishes of ihe Polish National Catholic Church, a more Besides the spacious and fine church building, ihe Parish also enjoys ihe progressive segment of the Carnegie Polonia decided to free itself of the spirii- faciliiies of a beauiiful auditorium, a new rectory, a fine park, five houses, two ual bondage imposed upon ii by the Vaiican and iook a courageous step iowards lots and a cemeiery. the organizaiion of a free Christian Church — ihe Polish National Catholic. Wiihin the Parish ihe following socieiies are aciive: Branches No. 104 and On April 14, 1918 Bishop-Organizer ihe Rt. Rev. Franciszek Hodur gave his 105 of ihe Polish National Union of America,- Ladies' Blessed Sacrament Society; placet for the organizaiion of the Parish and for the consiruciion of a church Frederic Chopin Choir, Junior Choir and ihe Teen-Age Choir,- ihe Polonia building. In the first half of 1921 a new and a large church building was com­ Broiherly Aid Society,- Ladies Sewing Circle,- and the School of Christian Living pleted and dedicated ihe same year, to ihe greaier glory of God by the Bishop- and a Polish Language School for ihe children of ihe Parish. Organizer Rt. Rev. Franciszek Hodur. And so a new and substantial property, owned by the Polish people, came into their perpetual charge, to manage it and The Church Commiitee is composed of the following officers: S. Śliwiński, to care for ii. This day marked a religious freedom in the city of Carnegie and presideni,- E. Durkalski, vice-presidentf E. Machniewicz, financial secretary,- J. iis environs, for the Americans of Polish descent. In ihe spirit of iradiiional Gorczyca, lreas.f S. Białkowski, recording secretary. Trusiees: H. Komisarz, V. Christian Polish faithfulness they siood firmly by the ideals of the Polish Na­ Plachecka, A. Cholewińska, M. Boyda, Z. Nanek, A. Hanych, A. Stolarska, K. tional Catholic Church, sparing no efforis, ioil and sacrifice, praying fervently in Siocka, A.Stolarska (Jr.), A. Komorowski, J. Okrutny, A. Siafa, J. Kopeć, J. Ung- the language of their forefathers to God and thanking Him for His manifold hajer, W. Mizerski, A. Piech, P. Sawicki, R. Przybycin, J. Śliwiński, E. Piech, F. •graces and blessings. Their children are broughi up to become exemplary ciii- Parheita, J. Moskal and A. Zawilla. Parafianie z Ks. Seniorem E. C. Kuźmińskim przed kościołem

Przed 49 laty powstała Parafia Św. Kazimierza, której The parish was organized 49 years ago and its first rector pierwszym proboszczem był ś. p. Ks. Biskup W. Gawrychow- was Bishop W. Gawrychowski. The preparatory work for its ski. Akcję zorganizowania parafii prowadził osobiście ś. p. organization has been directed by Bishop Francis Hodur. Ks. Biskup Fr. Hodur. Ta jedna z najstarszych naszych parafii The parish is one of the oldest congregations of the P.N.C. posiada poważny majątek parafialny wartości około $300,000 Church and its properties are valued at over $300,000. These na który składają się: duży budyn«k kościelny z górną i properties are: church building with two auditoriums, the dolną salami, plebania, cmentarz i obszerny dom przeznaczo­ rectory, a cemetery and a spacious National Home with faci- ny dla akcji kulturalno-oświatowej. Przy Parafii istnieje 10 lities for cultural activilies. Within the Parish are active ten typowych dla naszego Kościoła towarzystw, które pracują typical societies of the P. N. C. Church, which are working dla dobra i rozwoju Parafii. W skład Komitetu Parafialnego zealously for the welfare and further growth of the congre­ wchodzą: J. Kujawa, prezes,- B. Kołacki i T. Nawrocki, zastęp- gation. The Church Committee is comprised of the follow­ cy prezesa, M. Karpińska, sekr. prot.; J. Skalny, sekr. fin.,- S. ing officers: J. K ujaw a, pres.,- B. Kołacki and T. Nawrocki, vice-pres.,- M. Karpińska, rec. sec.,- S. Ordoń, treas.,- M. Frantz, Ordon, kasjer,- M. Frantz, marszałek. Trustyści: F. Miętus, J. ash eri trustees: F. Miętus, J. Curyński, M. Karpiński, B. Mię­ Cupryński, M. Karpiński, B. Miętus, E. Barnaś, R. Kowalski, tus, E. Barnaś, R. Kowalski, J. Kwiatkowski, T. Członka, A. J. Kwiatkowski, T. Członka i A. Stachura. Stachura. I A

I Kościół Sw. Michała A rchanioła

Grupa Parafian przed kościołem

Parafia w Niagara Falls powstała we wrześniu 1917 roku. St. Michael the Archangel Parish was organized in Sepiem-

W roku 1954 spłacono hipotekę kościelną i zakupiono teren ber of 1917. In 1954 church debts were paid and ground ad- joining ihe church purchased. A chapel was built and a new obok kościoła, a w roku 1955 zbudowano kaplicę na cmentarzu fence was insialled ai ihe parish cemetery. A reciory has i ogrodzono cmentarz. W ciągu lat zbudowano plebanię, od­ been consirucied and church building together wiih ihe nowiono zarówno kościół jak i szkołę. Przy parafii istnieje school auditorium were renovaied. Wiihin the Parish the

Towarzystwo Sw. Michała Archanioła, Towarzystwo Niewiast following societies are aciive: Si. Michael ihe Archangel Socieiy, Ladies' Blessed Sacrameni Society, Ladies' Maria Adoracji Najśw. Sakramentu, Tow. Marii Konopnickiej, Chór Konopnicka Society, Frederic Chopin Choir, Si. Mary Chil- Fryderyka Chopina, Tow. Dzieci Marii, Tow. Obrońców Ko­ dren's Socieiy, Boys Defenders Society and a Branch of ścioła i Oddział Polsko Narodowej Spójni. W skład Komitetu the Polish National Union of America. The Church Committee Parafialnego wchodzą: Leon Horab, prezes,- Laurence Bernat, is composed of the following members: Leon Horab, president,- zastępca,- Bolesław Ziółkowski, sekretarz protokółowy,- Edwin Lawrence Bernat, vice-presideni; Boleslaus Ziółkowski, record- Ziółkowski, sekretarz finansowy,- Anna Stopa, kasjerka oraz ing secretary,- Edwin Ziółkowski, financial secretary,- Anna Opiekunowie kasy: Maria Mazurek, Stanisława Kunecka, W in­ Stopa, treasurer,- trustees: Mary Mazurek, Esielle Kunecka, centy Pasisz i Franciszek Tokarz. Yincent Pasisz and Frank Tokarz. Ks. Prob. F. J. Woźniak B fi

Kościół p. w. Świętej Trójcy- Przed kościołem słoi Ks. Prob. D. Driscoll.

Parafia p. w. Sw. Trójcy powstała w r. 1914 jako parafia niezależna. W dniu Zmartwychwstanie, Chór Lutnia, Chór im. Sw. Cecylii i Drużyna Kręglarska. 13 listopada, zgodnie z wolą wszystkich parafian przyłączyła się do P. N. K. K. Komitet składa się z następujących osób: Edmund Kopka, przewodniczący/ W styczniu 1954 r. postanowiono zbudować nową świątynię, teraz już ukonczoną. Bolesław Koszela, wiceprzewodniczący,- Klara Morlon, sekretarka protokółowa/ Dla użytku młodzieży oddano salę obok kościoła. Parafia posiada kościół, salę, Józef Boroń, sekretarz finansowy,- Andrzej Lenhart, skarbnik. Ks. Prob. Daniel plebanię i cmentarz. Przy parafii istnieją następujące stowarzyszenia społeczno- Driscoll, Józefa Bryś, Janina Horvalh, Katarzyna Pastucha, Józef Dudowicz, Anna religijne: Tow. A. N. S. Oddział I i Oddział II. p. w. "Rota," Oddział 22 Tow. Bonk, opiekunowie kasy. Józef Koszela, marszałek. Ki. Prob. D. Driscoll

Parafianie w czasie mszy iwiplej w kościele.

Holy Trinity was organized as an independent parish in 1914. On Ihe Sacrament Society Branch No. 1.; Ladies' Blessed Sacrament Society __ 13ih of November, 1918 the Holy Trinity parish joined the Polish National Branch No. 2.,- the Young Men's Society of Resurrection — Branch No. 22, the Catholic Church of America. A decision to consiruct a new church was reached Lutnia Church Choir, the St. Cecelia Choir and the Bowlers Team. n January, 1954, which has been brought to a fuli completion. The church The Parish Committee is composed of the following members: __ properties consisis of a newly built church, a gymnasfic hall beside ihe church, Edmund Kopka, president,- Bolesław Koszela, vice-president; Clara Morion, i rectory and a cemetery. The Youth of the parish has at its disposal the audito- recording secretary,- Joseph Boroń, financial secretary,- Andrew Lenhart, irea- rium adjoining the church. surer. Trustees: the rector Rev. Daniel D. Driscoll, Josephine Bryś, Jean Hor- The following societies are aclive within the parish: Ladies' Blessed vaih, Catherine Pastucha, Joseph Dudowicz, Anna Bonk. Joseph Koszela, usher. PARAFIA WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH — ALL SAINTS PARISH, (Black Rock) BUFFALO, NEW YORK

. .■ m

Ministranci

Parafianie z Ks. Proboszczem M. Kubikiem przed kościołem.

Parafia Wszystkich Świętych powstała 9 grudnia, 1929 roku. W roku The Ali Saints Parish was organized December 91h, 1929. The church 1936 zakupiono budynek na kościół, w którym obecnie znajduje się sala building was acąuired in 1936, housing the church proper, the audito­ parafialna i plebania. W roku 1954 wybudowano nowy kościół, który zo­ rium and the rectory. A new church edifice was constructed in 1954, stał poświęcony 26 września tegoż roku. W ostatnich latach zakupiono, which was dedicated on the 26th of September, 1954. In the last few years dzięki ofiarności parafian automatyczne dzwony, nowe organy oraz ume­ the Parish has puchased, among other things, new chimes, a new organ blowanie sali parafialnej. and has improved the auditorium. Przy parafii rozwijają pożyteczną działalność następujące stowarzy­ Within the Parish the following societies are aciive: Ladies' Blessed szenia: Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, Chór Zorza, Tow. Sacrament Society, Morning Star Choir, Y. M. S. of R. Men's Society and Zmartwychwstańców i Oddział 206 Polskiej Narodowej Spójni. Branch No. 20 of the Polish National Union of America. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Tomasz Boroń, prezes,- The Church Committee is composed of the following members: Stanisław Stevens, zastępca,- Kazimiera Kłusek, sekretarka protokółowa,- Thomas Boroń, president,- Stanley Sievens, vice-president; Charlotte Kłu­ Rozalia Kieta, sekretarka finansowa,- Maria Boroń, kasjerka. Dyrektorzy: sek ,rec. sec.,- Rose Kieta, fin sec.,- Mary Boroń, treasurer. Trustees: Frank Franciszek Barilko, Jan Medaj i Virginia Sziatkowska. Komisja kontrolują­ Barilko, John Medaj, and Virginia Siatkowska. Comptrollers: Bolesław ca: Bolesław Kłusek, Helena Stevens. Kłusek and Helen Stevens. Idea P. N. K. Kościoła dotarła do miasia Lackawanna, z chwilą prze­ The ideals of the Polish National Catholic Church reached Lacka­ niesienia zakładów sialowni Lackawanna Sieel Co., ze Scranton, Pa., do wanna, N. Y., through the agency of Scrantonians, who were transferred Wesi Seneca, N Y. — obecnie Lackawanna, N. Y. Część pracowników z to new jobs at Lackawanna Steel Co., when it moved from Scranton to tej fabryki była wyznawcami P.N K. Kościoła w Scranton. Nic dziwnego, West Seneca, N. Y., now Lackawanna, N. Y. These former members of żs nosili się oni zamiarem założenia narodowej parafii. Na prośbę kilku­ the St. Stanislaus Parish of Scranton, decided to establish a parish of the nastu z nich Ks. Biskup Franciszek Hodur dojeżdżał tu i kila razy odprawił P.N.C C. Bishop F. Hodur visiied the people several times and said Holy nabożeństwo. Mass for them. Parafia Polsko Narodowa Katolicka p. w. Świętej Trójcy powstała The Holy Trinity parish was organized on March lst, 1929. The bless­ dnia 1-go marca 1929 roku. W dniu 21 lipca tegoż roku odbyło się poświę­ ing of the ground for the construction of a new church took place on the cenie ziemi pod budowę kościoła, a 1-go czerwca 1930 roku, poświęcenie 21 st of July, 1929 and the blessing of the cornerstone and foundation on kamienia węgielnego. W roku 1955 parafia uroczyście obchodziła 25-lecie the lst of June, 1930. The 25th Anniversary of the Parish was solemnly istnienia, wydając pamiętnik parafialny. Dla dobra społeczności parafial­ celebrated in 1955, and a commemorative pamphlet was published. Work- nej pracują wydajnie następujące stowarzyszenia: ToW. Niewiast Adoracji ing for the welfare of the parish are the following societies: Ladies' Najświętszego Sakramentu, Chór Parafialny im. Fryderyka Chopina, Tow. Blessed Sacrament Society, Frederic Chopin Choir, Friends of the Polish Przyjaciół Polskiej Narodowej Szkoły, Tow. Dzieci Szkolnych, Klub Społe­ School Society, Children's Society, Political—Social "Liberty Club" and czno-Polityczny "Liberty Club" oraz Oddział 27 P. N. Spójni. Branch 27 of the Polish National Union of America. W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą: Feliks Cyga­ The 1957 Church Committee is composed of the following: Frank nik, prezes,- Czesław Mącik, wiceprezes,- Helena Pacjon, sekretarka proio- Cyganik, president,- Chester Mącik, vice-president; Helen Pacjon, record- kółowa,- Katarzyna Maj, sekretarka finansowa,- Stefan Gemza, kasjer. Dy­ ing secretary,- Cathrine Maj, financial secretary,- Stephen Gemza, treasurer. rektorzy: J. Szewc, W. Dudzic, A. Franc, J. Maj, J. Balon, R. Prost. Rewizo­ Trustees: J. Szewc, W. Dudzic, A. Franc, J. Maj, J. Balon, R. Prost, J. Pisko­ rzy książek: F. Tomaka i K. Mącik. Rada gospodarcza: J. Piskorowski, S rowski, S. Pacjon, L. Maj, B. Puchalski, J. Oleszczak, P. Tomaka. Comptro- Pacjon, L. M aj, B. Puchalski, J . Oleszczak i P. Tomaka. lers: F. Tom aka and K. M acik. Grupa Wiernych Parafii Sw. Trójcy z Proboszczem Ks. A. Łapińskim

Parafia Sw. Trójcy została zorganizowana w lipcu 1949 r. Pierwsze Holy Trinity Parish was organized in July, 1949. The first Holy Mass nabożeństwo odprawił ś. p. Ks. Biskup J. Z. Jasiński w kościele anglikań­ was said in the Canadian Anglican Church by the late Bishop J. Z. Ja­ skim. Komitet Parafialny, ożywiony mocną wolą posiadania własnego ko­ siński. The Church Commiiiee moiivaled by a strong will to possess a ścioła, postanowił zakupić budynek na kościół, chwilowo zaś nabyto dom, property suitable for the Polish National Catholic Church decided to buy w którym urządzono kaplicę poświęconą w r. 1951 przez Ks. Biskupa J. Le­ a building for temporary use as a church. Such property was bought and śniaka. Wkrótce zakupiono plac pod budowę kościoła. Przy parafii istnieje converied into a chapel which was blessed by the Rt. Rev. J. Leśniak in chór "Jutrzenka", który własnym wysiłkiem potrafił zakupić organ dla 1951. Shortly thereafter a lot was purchased on which a church is to be kościoła. Powstało również Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, erected. The Jutrzenka (The Dawn) Choir has purchased a new organ pracujące owocnie dla dobra parafii. W skład Komitetu Parafialnego wcho­ for the church. A newly organized Ladies Blessed Sacrament Society is dzą: J. Kos, prezes,- S. Bochenek, zastępca,- F. M arkocki, sekr. prot.,- Józefa working successfully for the Holy Trinity Parish. The following comprise the Church Commiltee: J. Kos, pres.f S. Bochenek, vice-pres.; K. Mar­ Brady, sekr. fin.,- W. Rożek, skarnik; w Komisji Rewizyjnej: Bronisława kocki, rec. sec.; J. Brady, fin. sec / J. Brady, fin. sec.,- W. Różek, treas,- Crooks, Betty Brady, W. Markocka, J. Rajda, J. Jankowska,- Kolektorzy: trustees: B. Crooks, B. Brady, W. Markocka, J. Rajda, J. Jankowska,- W . Czajka, F. Kot, W . Daca. comptrollers: W. Czajka, F. Kot and W. Daca. Kościół p. w. Św. Jana Chrzciciela

Po wiecu, który odbył się w Do­ Saint John the Baptist P. N. C. Parish was organized following a mass mu Polskim w dniu 21 marca 1933 roku meeting held in the Polish Home March 21, 1933. The first phase in the life została zorganizowana Parafia Święte­ of the new parish was very trying, but the sacrificial efforts of the clergy go Jana Chrzciciela w Toronto, Oni., and the laity, gave the parish a new outlook and an assured futurę. Ks. Prob. J. Niemiński Canada. Okres początkowy, organiza­ In 1953 a new church building was acąuired for the sum of $45,000. This cyjny parafii był bardzo trudny. Dzię­ ki jednak ofiarnej pracy i wysiłkowi new edifice of worship was dedicated by the Most Rev. Leon Grochowski parafian, Parafia Sw. Jana Chrzciciela on the 15th of November, 1953. In the following year new auditorium fa- ma dzisiaj byt zapewniony, rozwija cilities were provided. In 1956 a new rectory was constructed and a Youth się i wzrasta. W roku 1953 zakupiono piękny budynek kościelny za Center was built. The rectory and Youth Center were dedicated by $45,000, który poświęcił Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski w dniu 15 Bishop T. F. Zieliński on the 26th of May, 1957. The following societies listopada 1953 roku. Następnego roku otwarto salę parafialną. W roku are aciive within the parish: the Polish Language School, the School of 1956 zbudowano nową plebanię i salę sportową, dla młodzieży. Przy parafii istnieje Szkoła Języka Polskiego, Niedzielna Szkoła Chrześci­ Christian Living, the Ladies' Blessed Sacrament Society, the Stanisław jańskiego Życia, Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu, Chór Moniuszko Choir, the Young Men s Society of Resurrection, the St. Cecelia im. Stanisława Moniuszki, Tow. Młodzieży Męskiej Zmartwychwstanie, Girls' Choir and the Dancing Club. Chór Dziewcząt im. Św. Cecylii oraz zespół taneczny. The Church Committee is composed of the following officers: W. Ja­ Komitet Parafialny składa się z następujących osób: — W. Janusz, nusz, president,- J. Libera, vice-presidentf A. Kowalczyk, recording secre- prezes; J. Libera, zastępca; A. Kowalczyk, sekretarz protokółowy; T. Sy- tary; T. Syposz, financial secretary,- F. Jabłoński, treasurer. Trustees: — posz, sekretarz finansowy,- J. Jabłoński, kasjer. Kontrolerzy: W. Ziemnicki, R. Dec. J. C ybruch, S. Libera i M. Cybruch. W. Ziemnicki, R. Dec. J. Cybruch, S. Libera and M. Cybruch. r

A T - .1 <9 -X

V' b a : v_

-

Grupa Parafian przed kościołem.

15-go września 1950 roku, powstała jedna z najmłodszych parafii The Parish, one of the youngest of the P. N. C. Church was or­ P. N. K. Kościoła — Parafia Sw. Krzyża w Montreal. Dzięki stara­ ganized on the 15th of September, 1950. Through the efforts of niom Ks. Proboszcza i Komitetu uzyskano charter na całą Kanadę i R.ev. J. A. Proń and the church committee a charter for the Polish na prowincję Quebec. Obecnie parafia zakupuje nowy budynek National Catholic Church was acąuired not only for the city of kościelny, który w roku ubiegłym będzie poświęcony. Chartery Montreal but also for the Province of Ouebec and the whole of dają P. N. K. Kościołowi pełne prawa istnienia i rozwijania się w Canada At present, the Parish has purchased a new church building, the dedication of which will take place some time this każdej dzielnicy Kanady. Następujące stowarzyszenia społeczno- year. The following societies take active part in the life of the religijne są czynne przy parafii: Tow. Niewiast A. N. S., Chór Para- Parish: Ladies' Blessed Sacrament Society, Prederic Chopin Choir, fialny,, Tow. Męskie Zmartwychwstanie, Tow. Ministrantów i Szko­ Y\M.S. of R. Men's Society, Altar Boys' Society, and a School of ła Języka Polskiego i Katechizmu. W skład Komitetu Parafialnego Polish Language, Instruction and Religious Classes are maintained wchodzą: Z. Ziejewski, prezes, W. Drewniak, zastępca. G. Unicki, by the Parish. The Parish Committee is as follows: Z. Ziejew­ ski, pres., W. Drewniak, vice-pres., G. Ilnicki, fin. sec., S. Baczew­ sekr. fin., S. Baczewski, kasjer, L. Gliński, zastępca. Członkowie ski, treas., L Gliński, assist. treas., trustees: J. Borodenko, S. Komitetu: J. Borodenko, S. Szczerbiński, K. Ludwicki, K. Zalewski, Szczerbiński, K. Ludwicki, K. Zalewski, J. Przywara, P. Wąsik, J. Przywara, P. Wąsik i L. Bonar. and L. Bonar. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem M. Czernym przed Kościołem

Parafia Sw. Trójcy powstała w czerwcu 1920 roku i liczy obecnie The Holy Trinity Parish was organized in June, 1920 and numbers ponad 500 dusz. Parafia posiada kościół, plebanię, Dom Narodowy, cmen­ over 400 communicants. The Parish owns: the church building, a rec- tarz i 12-akrowy ogród. Wolny od długu majątek parafii ocenia się na tory, the Polish National Home, a cemetery, and a 12 acre orchard. All przeszło $100,000. Przy parafii istnieją i rozwijają się pomyślnie następu­ the church properties are mortgage free and are valued over $100,000. jące towarzystwa: Tow. Adoracji Najśw. Sakramentu, Tow. Dzieci Marii, Within the Parish are the following societies: Ladies Blessed Sacrament So- Tow. Chłopców, Szkoła Chrześcijańskiego Życia, Polska Szkoła Uzupełnia­ ciety, St. Mary's Girls Society, Boys Society, School of Christian Living, jąca, dwa chóry parafialne, kółko dramatyczne oraz dwa oddziały P. N. Polish Language School, two church Choirs, a Dramatic Club and two Spójni. W skład Komitetu Parafialngeo wchodzą: W. Rogowski, prezes,- Branches of the Polish National Union of America. The Church Committee S. Blaszak, zastępca,- A. Klim aszewski, sekr. fin.,- P. Szczepański, sekr. prot.,- consists of:W. Rogowski, pres.,- S. Blaszak, vice-pres.f A. Klimaszewski, fin. W. Kozioł, kasjer oraz dyrektorzy: E. Gąsior, M. Klimaszewski, R. Ginalski, sec.,- P. Szczepański, rec. sec.,- W. Kozioł, treas.,- trusiees: E. Gąsior, M. Kli­ J. Król, Helena Drwinga, J.. Kuziński, Emilia Rusin. maszewski, R. Ginalski, J. Król, H. Drwinga, J. Kuzinski, E. Rusin. Wierni z Parafii Sw. Krzyża z Proboszczem Ks. F. Pilzysem

Parafia Sw. Krzyża w Johnsiown, Pa., powstała w r. 1918, w wyniku The Holy Cross Parish of Johnstown, Pa., was organized in 1918, as jednego z najbardziej żywiołowych protestów ludu polskiego przeciw the result of one of ihe mosi ouispoken protests of the Polish People against gwałtom i wyzyskowi kleru rzymskiego. Dzięki akcji Komitetu Parafialnego ihe misireaimeni at the hands of the Roman-Calholic Clergy. Due to the został wzniesiony w dn. 14 listopada 1920 r. nowy kościół, przebudowany efforts of ihe clergy and laity and the untiring labors of ihe Parish Com­ następnie w r. 1938. W 1939 r. dzięki ofiarności parafian spłacono dług mittee the new church was dedicated on November 14, 1920. This church ciążący na parafii, w r. 1945 kościół ponownie restaurowano, jak również was rebuilt in 1939 and in 1945. The Ladies' Blessed Sacrament Society głównie dzięki Tow. A N.S. zakupiono nowy główny ołtarz. W r. 1946 purchased a new altar for the new church, Ground for a new cemetery nabyto teren na cmentarz parafialny, a w latach 1947-48 zakupiono dom was acąuired in 1946. A rectory, two side allars and a new organ were na plebanię i nowe boczne ołtarze do kościoła, oraz organ elektryczny purchased in 1947-1948. Additional inveslments were made in 1952-56, Dalsze inwestycje poczyniono w latach 1952-56 odnawiając dużym kosz­ consisting of a remodeled church kitchen and a gas heating system, This tem kuchnię w sali parafialnej i wprowadzając nowy system ogrzewania work has been possible through the generosity of the church members gazowego. Wszystko dokonano dzięki ofiarności Towarzystw i wiernych. and of the societies. The Church Committee for 1957 is comprised of: A. W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 weszli: A. Muharski, prezes; M. Bilski, zastępca,- A. Taras, sekr. prot.; J. Krzanowski, sekr. fin.; M. Jurus, Muharsky, pres.; M. Bilski, vice-pres.; A Taras, rec. sec.; J. Krzanowski, skarbnik; opiekunowie kasy: F. Burzycki, J. Labencki; kolektorzy: F. Le- fin. sec.; M. Jurus, treas.; trustees: F. Burzycki, J. Labencki, church col- niek, J Krzanowski, H. Seickle. leciors: F. Leniek, J. Krzanowski, H. Seicle. Widok ogólny Kościoła Parafialnego p. w. Sw. Trójcy i plebanii

Parafia Sw. Trójcy w Washington, Pa., powstała w roku 1914 dzięki grupie The parish was organized in 1914 thanks to a group of people, spirited ludzi pełnych dobrej chęci i o ideowym nastawieniu. Przechodząc nieraz ciężkie by religious, social and national ideals. The parish had gone thrugh periods of chwile, z których zawsze wychodziła zwycięsko, parafia istnieje już 43 lata. Od trying difficulties, yet always emerged victorious The parish is in the 4th 10 lat obowiązki duszpasterskie spełnia Ks. Proboszcz B. E. Mażewski. year of its existence. The rector of the parish for the last ten years is the Rev. B. E. Mazewski. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: Antoni Sroka, The Church Committee is composed of the following officers: Anthony prezes,- Józef Shelenk, wiceprezes,- Józef Biss, sekr. prot.,- Stanisław Tarsia, Sroka, president,- Joseph Shelenk, vicepresident; Joseph Biss, recording secretary; sekr. fin.; Nellie Horency, kasjerka. Rada Gospodarcza: Chester Drezewski, John Stanislaus Tarsia, financial secretary,- Nellie Horency, treasurer. Trustees Chester Smith, Józef Shelenk, Paweł Jarosz, Stanisław Niedzwiecki, Jan Piechnik, Jan Drezewski, John Smith, Joseph Shelenk, Paul Jarosz, Stanislaus Niedzwiecki, Kręzelak, Ignacy Karolewski. John Piechnik, John Krężalek and lgnące Karolewski. Komitet Parafialny z Ks. Prob. L. Dobrzańskim Kościół Najśw. Serca Jezusa

Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia w Canonsburg powstała jako niezależna polska parafia pod The parish was organized as an independent church by Rev. L. Urban przewodnictwem Ks. Z. Urbana w 1900 r. Wkrótce po zorganizowaniu pa­ in 1900. Shorily afterwards the church building was consumed by fire. The rafii ogień strawił kaplicę. Osamotnieni Polacy zwrócili się o pomoc do parishioners asked Bishop F. Hodur of the Polish National Catholic Church ś. p. Ks. Biskupa Fr. Hodura. W 1918 roku wybudowano piękny, kamienny for advice. In 1918 a new stone church building was constructed. The kościół. Parafia w ciągu długich lat swego istnienia przechodziła ciężkie parish has undergone in its historical existence some very trying chwile, które dzięki hartowi ducha większości parafian nie zdołały zniwe­ moments. It had however overcome the difficulties, because of the firm- czyć tego dzieła serca, którym był Kościół Najśw. Serca Jezus w Canons­ ness of the majority of its members, and the forces bent upon its desiruc- burg Przy parafii istnieją następujące siowarzyrzenia: Tow. Niewiast ANS., tion could not prevail against this work of the heart, which became the Tow. Młod. Męskiej Zmartwychwstanie, Chór Parafialny, Chór Dzieci, Szko­ Sacred Heart P.N.C.C. of Canonsburg, Pa. Wiihin the parish the following ła Chrześcijańskiego Życia, Szkoła Polska i Oddział 18 P. N. Spójni. Nastę­ societies are active: Ladies' Blessed Sacrament Society, Men's Resurrection pujący parafianie wchodzą w skład Komitetu: Miro J. Zięba, prezes,- J. Society, Parish Choir, School of Christian Living Polish Language School and Branch 18 of the Pol. Nat'1. Union of Am. The Church Committee is as Kutch i Olga Ofiara, zastępcy,- Helena Lesso, sekr. piot.f S.. Stadnik, sekr. follows: M. J. Zięba, pres.; J. Kutch and O. Ofiara, vice-pres.f H. Lesso, rec. fin.,- E. N awrocki, kasjer,- S. Twardy, księgowy,- D yrektorzy: J Stadnik, J. sec.,- S. Stadnik, fin. sec.,- E. Nawrocki, treas.,- S, Twardy, book-keeper. Board Gonsiorek, J. Skowron Sr., J. Skowron Jr., J Rudziński, S. Maslik, M. Kor- of Directors: S. Stadnik, J. Gonsiorek, J.. Skowron Sr., J. Skowron Jr., J. Ru­ della, A. Kordella, J. Pieron i E. Polaski. dziński, S. Maslik, M. Kordella, A. Kordella, J. Pieron and E. Polaski.. Parafianie z Ks. Proboszczem C. Kawałkowskim przed kościołem.

Parafia Świętej Rodziny w McKeespori, Pa., została zorganizowana w The Holy Family parish of McKeesport, Pa. was organized in 1921, as roku 1921, po wiecu, który odbył się w węgierskim kościele, gdzie prze­ an outcome of a meeting held in the Hungarian Hall, at which the chief mawiał do zebranych Ks. F. Kłos. Pierwsze zebrania organizacyjne odby­ speaker was ihe Rev.. J. Kłos. The first organizational meetings were held wały się w domu pp. P. Lasotów. Pierwszym proboszczem parafii był Ks in ihe family home of the Paul Lasotas. The Rev. Peter Pokrowiec was the Pioir Pokrowiec. W roku 1924 dokonał Ks. Biskup Leon Grochowski aktu firsi recior of ihe parish. The rebuili and remodeled church was dedicated poświęcenia przebudowanego kościoła i 7 akrowego cmentarza. Obecnie by the Rt. Rev. Leon Grochowski, who also blessed the 7 acre cemetery. parafianie planują budowę nowego kościoła. Przy parafii istnieją następu­ A new church building is planned in the near futurę. The following so­ jące stowarzyszenia: Towarzystwo Niewiast Adoracji Najświętszego Sakra­ cieties are aciive within ihe parish: Ladies' Blessed Sacrament Society, the mentu, Chór Parafialny im. Fryderyka Chopina, Chór Parafialny Młodszy, Frederic Chopin Choir, ihe Junior Choir, the Friends of the School of Tow Przyjaciół Szkoły Chrześcijańskiego Życia, pierwsza szkoła tego typu Christian Living — the first Christian Living School in ihe Buffalo-Pitts­ w Diecezji Buffalo-Pittsburgh. burgh Diocese.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby. — The Parish Committee is composed of the following officers: Joseph Józef Szałankiewicz, prezes,- Michał Dominich, viceprezes,- Władysław Szałankiewicz, president; Michael Dominiek, vice-presidenl; Walter Bryła, Bryła, sekretarz protokółowy,- Wincenty Puchała, sekretarz finansowy; recording secretary,- Vincenl Puhala, financial secretary,- Adam Dudek, Adam Dudek, pomocnik sekretarza finansowego,- Andrzej Naspiński, po­ assistant financial secretary,- Andrew Naspiński, assistani financial secreia- mocnik sekretarza finansowego,- Tadeusz Kazmierski, skarnik. Marianna Pietras, korespondentka w języku polskim i Jerzy Mushalko, mł., korespon­ ry,- Thaddeus Kazmierski, treasurer. Maryann Pietras, Polish Press Corres- dent w języku angielskim. pondent; George Mushalko, Jr , English Press Correspondenl. Parafianie z Ks. Proboszczem J. A. Rencewiczem przed kościołem.

Parafia Najsłodszego Serca Jezusa w Homsiead, Pennsylvania, zosta­ The Sacred Heart of Jesus parish at Homestead, Pennsylvania, was ła zorganizowana w kwietniu 1927 roku. Początkowo nabożeństwa odby­ organized in April, 1927. The first services were held in a building owned wały się w udostępnionym bezinteresownie budynku Carnegie Steel Co. by the Carnegie Steel Company. The first permanent rector of the parish Pierwszym stałym proboszczem był Ks. R. Ostrowski. Obecnie majątek pa­ was the Rev. R. Ostrowski. The present church properties consist of: a rafialny składa się z pięknego, murowanego Kościoła, plebanii, sali para­ brick church building, the rectory, an auditorium and an eight acre ceme- fialnej i 8-akrowego cmentarza. Na majątku parafialnym nie ciąży żaden tery. The church property is free of all indebtedness. Within the parish dług. Przy parafii są czynne następujące stowarzyszenia: Tow. Niewiast the following societies are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Society, the Adoracji Najświętszego Sakramentu, Chóry Parafialne: starszy i młodszy, Senior and the Junior Choirs, the Workers' Club, the School of Christian Klub Roboczy, Szkoła Chrześcijańskiego Życia i Oddział Polsko Narodo­ Living and Joseph Piłsudski Branch of the Polish National Union of Ame­ wej Spójni im. Józefa Piłsudskiego. rica.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Zofia Stempin, przewodni­ The Parish Committee is composed of the following officers: Sophia cząca,- Maria Wesołowska, wiceprzewodnicząca,- Maria Sekerska, sekretar­ Stempin, president,- Mary Wesołowski, vice-presidenl; Mary Sekerski, fi­ ka finansowa,- Adam Orluk, kasjer,- Konstanty Wojtaszewski, sekretarz pro- nancial secretary,- Adam Orluk, treasurer,- Konstanty Wojtaszewski, record- tokółowy i Aleksander Topolewski, kontroler. Trusiyści: Paweł Ondo, ing secretary,- Alexander Topolewski, controler. Trustees: Paul Ondo, Ed­ Edward Wąsowski, Alojzy Grzejka, Stanisław Zajka, Bolesław Sikorski, ward Wąsowski, A. Grzejka, Stanley Zajka, Bolesław Sikorski, Casimir Kazimierz Apoleniz, Madaline Orluk, Maria Stephens i Julia Grzyb. Apoleniz, Madeline Orluk, Mary Stephens and Julia Grzyb. K ościół i plebania

Polsko Narodowa Kaiolicka Parafia w Youngslown, Ohio powstała The Sacred Heart of Jesus Polish National Catholic Church 29 września 1919 roku i była organizowana przez Ks. Franciszka Woźniaka, was organized on the 29th of September, 1919 by Rev. F. Woźniak with the kióremu ofiarnie w pracy organizacyjnej pomagali: Karol Bąk, Józef Helmi- cooperation of Karol Bąk, Joseph Helminiak, Jacob Bochenek, Stanley Ka­ niak, Jakub Bochenek, Stanisław Kaszubowski, Jakub Guzik, Aleksander szubowski, Jacob Guzik, Aleksander Stanecki, Stanley Siedlicki, Simon M Stanecki, Stanisław Siedlicki, Szymon M. Hetner, Józef Hajduk, Feliks Toch­ Hetner, Joseph Hajduk and Felix Tochman. The new church was dedicated man. 6 czerwca 1926 roku, ś. p. Ks. Biskup Franciszeko Hodur poświęcił ko­ by Bishop-Organizer, Francis Hodur on the 6th of June, 1926. In spite ściół. Mimo ciężkich kryzysów wewnętrznych parafia trwa na swoim za­ of difficult circumstances the parish retains its honorable position as a part szczytnym posterunku. Następujące stowarzyszenia ofiarnie pracują na of the Polish National Catholic Church of America. The parish has pur­ rzecz społeczności polsko-narodowej: Tow. Niewiast Adoracji Najświętsze­ chased five lots, and has plans drawn up for a new church in the near fu­ go Sakramentu, Tow. Marii Konopnickiej, Chór Sw. Cecylii, Chór Młodszy turę. The following societies are active within the church: Ladies' Blessed i Oddział Polsko Narodowej Spójni. Parafia zakupiła parcelę ziemi i już ma Sacrament Society, Ladies Maria Konopnicka Society, St. Cecelia Choir, the plany gotowe i wkrótce nosi się z zamiarem budowy nowego kościoła. Junior Choir and a Branch of the Polish National Union of America.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Jakub Spiech, prezes,- The Church Committee is composed of the following members: Jacob Andrzej Hyrowski, wiceprezes,- Stanisław Majdecki, skarbnik; Jenny Hel- Spiech, president; Andrew Hyrowski, vice-president; Stanley Majdecki, miniak, sekretarka protokółowa,- Edward Kaczówka, sekretarz finansowy. treasurer,- Jenny Helminiak, rec. sec.; Edward Kaczówka, fin. sec. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem M. Gorzelą przed kościołem

Gdy w roku 1938 zorganizowano parafię w Youngsiown, natychmiast The Parish organized in 1938 immediately began the construction of a church, which was buili almost entirely by the labor of ihe parishioners. przystąpiono do budowy kościoła, który został zbudowany nieomal całko­ In 1938 ihe church was dedicated by Bishop J. Z. Jasiński. A few years laier wicie rękami parafian. Już w 1938 r. Ks. Biskup J. Jasiński poświęcił nowy an audiiorium was buili for social and educaiional purposes. With a gar­ kościół. W parę lat później wybudowano dużą salę dla celów oświato­ den and orchard adjoining. Within the Parish the following societies wych, założono ogród i sad. Powstały typowe dla K. N. towarzystwa, jak: are aciive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Frederick Chopin Choir, Tow. Niewiast A. N. S., Chór im. Fryd. Chopina, Szkoła Uzupełniająca i Polish Language School and a Branch of ihe Polish National Union Oddział P N.. Spójni. W skład Komitetu Parafialngeo wchodzą: W. Gunia, of America. The Parish Commiitee is composed from the following officers: W. Gunia, pres.,- S. Klimowicz, vice-pres ; the recior, Rev. M. Gorzela, serv- prezes,- S. Klimowicz, zastępca,- Ks. Proboszcz M. Gorzela, sekr. prol.; F. ing as rec. sec.; F. Gunia, treas.,- H. Carantz, fin. sec. and the irusiees:: A. Gunia, kasjer,- Helena Carantz, sekr. fin.; opiekunowie kasy: A. Dąbrowska, Dąbrowska, J. Carantz, J. Demski, F. Łukasiewicz, A. Mołotek and W. Ba- J. Carantz, J. Demski, F. Łukasiewicz, A. Molotek. W. Banita, marszałek. ruia, usher. DIECEZJA ZACHODNIA — WESTERN DIOCESE

KSIĄDZ BISKUP JÓZEF KARDAŚ Ordynariusz Diecezji Zachodniej Parafianie przed kaiedrą.

Błogosławieństwo Boże niechaj nadal będzie z nami. Niech dobry Bóg May the Blessing of God be with us for evermore. May the Good Lord bless wspiera zbożne wysiłki Biskupów, Kapłanów i Ludu, stanowiących P. N. K. Ko­ the labors of Our Bishops, Clergy and Laity, constituting the P. N. C. Church. ściół. Niech darzy zdrowiem i siłami ducha i ciała Pierwszego Biskupa, obecnego May He endow us with good health and multiply the spiritual strength of Our Kierownika naszego umiłowanego Kościoła. Prime Bishop, Leader of Our Beloved Church, the Most Rev. Leon Grochowski.

Ks. Biskup Józef Kardaś, Bishop Joseph Kardaś, Ks. Edward Chrzanowski, Ks. Józef Kobylarz. Rev. Ed. Chrzanowski, Rev. Jos. Kobylarz. Komitet Parafialny: Władysław Polasiak, The Church Committee: Władysław Pola­ siak, president; Antoni Skrzypczak, vice-presi- dent; Stanisław Jilka, fin. sec.,- Feliks Wosi­ kowski, rec. sec.; Edward Stark, treasurer. Trustees: Marcin Michalczyk, Antoni Czecho,- wicz, Paweł Dworniczek, Andrzej Matuszak, Jó­ zef Romanowski, Władysław Lewandowski, Ro­ man Mendyk. Auxiliary Committee: Paweł Kor- polewski, Leonard Sabaciński, Florian Nowak, Emory Ludtke, Jan Brevnik, Franciszek Kuczera, przewodniczący,- Antoni Skrzypczak, wiceprze­ Władysław Grys, Szczepan Szweda, Wincenty wodniczący,- Stanisław Jilka, sekr. fin.,- Feliks Dzwonkiewicz. Ushers: Stanisław Slusiński, Wosikowski, sekr. prot.,- Edward Stark, kasjer. Marcin Kurowski, Jan Anacki. Katedra Wszyst. Świętych Trustyści: Marcin Michalczyk, Antoni Czecho­ wicz, Paweł Dworniczek, Andrzej Matuszak, Jó­ zef Romanowski, Władysław Lewandowski, Ro­ ■ man Mendyk. Komitet pomocniczy: Paweł Kor- polewski, Leonard Sabaciński, Florian Nowak, Emory Ludtke, Jan Brevnik, Franciszek Kuczera, Władysław Grys, Szczepan Schweda, Wincenty Podczas Mszy Świętej Dzwonkiewicz. Marszałkowie: Stanisław Slu- siński, Marcin Kurowski, Jan Anacki. Dawne to już czasy- Wielu z łych, którzy się odważyli na ważny krok w Po śmierci Ks. biskupa Kozłowskiego, osieroceni parafianie na nadzwy­ swym życiu, już spoczywa na cmentarzu. Została ich garść i tylko ci spoglądają czajnym posiedzeniu uchwalili zaprosić Ks. Franciszka Hodura, administratora na owoce swej pracy i radują się, ponieważ są przekonani, że byli wiernym P. N. K. Kościoła na pogrzeb. Ks. Franciszek Hodur przybył i ten wypadek stał narzędziem w ręku Boga. się pierwszym rzeczywistym zbliżeniem się parafii Wszystkich Świętych do Poszli za głosem kapłana, którego pokochali. On też ich kochał. Za to, że Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. miał dla ludu serce, naraził się władzy, a następnie wyrzucono go za drzwi, jak Po Ks. biskupie Kozłowskim, zostaje proboszczem Ks. Jan Tomaszewski, a się wyrzuca niepożądanego gościa. po nim Ks. M. Ławnicki, wczasie proboszczowania którego, dnia 24-go marca Dnia 20 kwietnia 1895 r. odbyło się pierwsze walne zebranie, na którym 1909 roku, parafia Wszystkich Świętych łączy się z Kościołem Polskim Narodo­ postanowiono założyć nową i od Rzymu niezależną parafię. Na tem zgromadzeniu wym Katolickim i staje się Jego cząstką. zadecydowano, że majątek ma pozostać wieczystą własnością parafian. Ks. An­ Po Ks. Ławnickim byli proboszczami Ks. Józef Plaga, Ks. Walenty Cichy i toniego Kozłowskiego jednogłośnie wybrano na proboszcza. W skład komitetu Ks. Franciszek Mirek, po którym nastąpił Najprzew. Ks. Biskup Leon Grochowski, organizacyjnego weszli członkowie: dnia 13-go lipca 1926 r. Od tego momentu parafia Wszystkich Świętych zostaje Teofil Peta, przewodniczący,- Józef Kowaczek, zastępca przewodniczącego,- pierwszą parafią Zachodniej Diecezji Polsko Narodowego Katolickiego Kościoła- Jan Pohmasz, sekretarz finansowy; Jakób Dziewior, kasjer,- Piotr P. Błock, sekre­ Pierwszym, bardzo ważnym, posunięciem Ks. Biskupa L. Grochowskiego tarz protokółowy,- Juliusz Gordon, Franciszek Krawcowicz, Józef Betker, Franci­ było wyrugowanie łacińskiego języka z Kościoła i zaprowadzenie do wszystkich szek Stroik, Stanisław Janicki i Franciszek Piszczek — radni. nabożeństw języka polskiego. To dało ludowi sposobność do głębszego poznania Komitet zabrał się do energicznej pracy. Miewali po 2 i 3 posiedzenia swego stosunku do Boga i Ojczyzny — Polski. tygodniowo w lokalu Jakóba Dziewiora, na rogu Lubeck i Hoyne. Na razie przy­ Pod czujną opieką, którą Ks. Biskup wszystkich na równi otaczał, stąpiono do budowy kaplicy przy ulicy Lubeck, której poświęcenie odbyło się nastąpił w parafii spokój i rozpoczęła się twórcza praca. Dobry Bóg pracy tej w sam Dzień Bożego Ciała, 1895 roku. łaskawie błogosławił, to też wkrótce stara Katedra stawała się coraz ciaśniejsza. Wkrótce potem przystąpiono do budowy gmachu, obok kaplicy. Uroczy­ Wyłoniła się potrzeba budowy nowej, wspanialszej i obszerniejszej świątyni. ste poświęcenie Węgielnego Kamienia pod nowy Kościół p. w. Wszystkich Rozpoczęto zbiórkę na Fundusz Budowy Nowej Katedry. Posypały się Świętych, odbyło się w niedzielę, dnia 11-go sierpnia, 1895 r. hojne ofiary i Fundusz stale wzrastał: bogatsi i biedniejsi, jakby na wyścigi, zno­ Parafianie pożyczyli na budowę bez procentu następujące sumy: sili swe daniny, tak że pod koniec marca 1930 roku rozpoczęto zakładanie funda­ Jakób Dziewior — $6,500 00; Andrzej Słania $4,000.00; August Bagniewski mentów pod nową Katedrę. Uroczystego poświęcenia Węgielnego Kamienia — $ 100.00. dokonał Najprzew. Ks. Biskup Franciszek Hodur w asystencji Najprzew. Księży Uroczyste poświęcenie Kościoła p. w. Wszystkich Świętych odbyło się Biskupów: J. Z. Jasińskiego i Leona Grochowskiego, jak również wszystkich dnia 10-go listopada, 1895 roku. okolicznych Księży. W tym samym czasie, we wrześniu 1895 r., zakupiono piękny plac pod Otwarcia i prywatnego poświęcenia Nowej Katedry dokonał Najprzew. cmentarz przy Higgins Road. Pod koniec lata 1897 roku, parafia Wszystkich Ks. Biskup Leon Grochowski, dnia 26-go kwietnia 1931 r., zaś uroczyste poświę­ Świętych i okoliczne parafie wybrały jednogłośnie Ks. Antoniego Kozłowskiego cenie Katedry odbyło się dnia 14-go czerwca 1931 roku. Aktu poświęcenia doko­ na biskupa. nał Najprzew. Ks. Biskup Leon Grochowski w asystencji Księży Biskupów: J. Z. Ks. Kozłowski udał się do Szwajcarii i tam w Staro-Katolickiej Katedrze, Jasińskiego i Franciszka Bończaka. w mieście Bern, dnia 21-go listopada 1897 roku, został konsekrowany na biskupa Parafia Wszystkich Świętych w czasie budowy i po ukończeniu takowej przez Ks. Edwarda Herzoga, biskupa Helwecji, w asystencji Gerarda Gulla, arcy­ z powodu stagnacji przeżywała krytyczne momenty, jednakże za pomocą Bożą biskupa Utrechtu i Ks. Teodora Webera, biskupa z Bonn. Wszyscy trzej biskupi, wyszła zwycięsko i dziś zarówno pod względem gospodarczym, jak też ducho­ biorący udział w konsekracji Ks. Antoniego Kozłowskiego, byli biskupami Staro- wym przedstawia zdrową i silną placówkę Wolnego Polskiego Kościoła. Katolickiego Kościoła. Po śmierci nieodżałowanej pamięci organizatora Pol. Nar. Katol. Kościoła, Od tej chwili Parafia Wszystkich Świętych stała się polską parafią Staro- Pierwszego Biskupa Ks. Franciszka Hodura, kierownictwo Kościoła obejmuje Katolickiego Kościoła. Najprzew. Ks. Biskup Leon Grochowski, który po 30 latach zbożnej pracy w cha­ Ks. biskup Antoni Kozłowski pracował w parafii Wszystkich Świętych we­ rakterze proboszcza i ordynariusza Diecezji Zachodniej przenosi się do Scranton, dług sił i zdolności aż do swojej śmierci. Umarł dnia 14-go stycznia 1907 roku i Pa., z dniem 1-go marca 1955 roku. Jego miejsce, uchwałą Rady Kościoła, z dniem został pochowany na cmentarzu Parafii Wszystkich Świętych. 8 lutego 1955 roku, objął Ks. Biskup Józef Kardaś. ALL SAINTS CATHEDRAL, CHICAGO, ILLINOIS

Time hurries on as the resistless, unremiliing siream, but our yesterdays were performed by three bishops of the Old-Catholic Church. follow us. They constituie our life, and they give character and force and mean- Accordingly, the Parish of All Saints became a Polish Parish of the Old- ing lo the present. Catholic Church. Silent, sacred graves have swallowed up the remains of the majority, who Bishop Anthony Kozłowski served All Saints' Parish devotedly and cap- three generations ago were called upon to make the most imporlanl decision of ably until his death, January 14, 1907. His remains are interred in All Saints' their lives. Hardly a handfull is left today to see and enjoy the fruit of their la- Cemetery. bor. Even so, today this precious few must experience a pardonable pride and Spiritually orphaned by the death of Bishop Kozłowski, the parishioners inner joy in the realization that once they served as instruments in the hands of held an extraordinary meeting and voled to invile the Rev. Francis Hodur to the Almighty God. funeral. This kind invilalion was graciously accepted by the Rev. F. Hodur, Among religious-minded people there can always be found a great num- then the administrator of the Polish National Catholic Church, and this oc- ber, who, with courage to match their conviction, are ever willing and able to casioned the first approach of All Saints Parish to the Polish National Catholic struggle and to suffer for the sake of justice. Such indeed, constituted the fol- Church. lowers of Bishop Anthony Kozłowski. Succeeding the late Bishop Kozłowski as pastor of All Saints' Church was April 20, 1895 witnessed the first mass meeting, which decided the forma - the Rev. John Tomaszewski and later, the Rev. M. Ławnicki, during whose pasto­ tion of a new parish, separated from and independent of Romę. At this very first rale, March 24, 1909, the Parish of All Saints formally affiliated itself with the meeting two significant resolutions were passed: 1) that all church property Polish National Catholic Church, becoming an integral part of that Church. would be the possesion of the parishioners,- and 2) that the pastor of their choice Following the transfer of Rev. Ławnicki, the pastorale was filled in succes- would be the Rev. Anthony Kozłowski. sion by the Rev. Joseph Plaga, Rev. Valentine Cichy, Rev. Francis Mirek and the The first Parish Committee was comprised of the following: Theophil Peta, Most Rev. Leon Grochowski. Upon Bishop Grochowski's arrival, July 13, 1926, the chairman,- Joseph Kowaczek, vice-chairman,- John Pohmasz, fin. sec'y.; Jacob Parish of All Saints became the Cathedral of the Western Diocese of the Polish Dziewior, treas.,- Peter P. Błock, rec. sec'y.,- Julius Gordon, Francis Krawcowicz, National Catholic Church. Joseph Betker, Francis Stroik, Stanley Janicki and Francis Piszczek, trustees. The first important step taken by Bishop Grochowski was to eliminate the The energetic committee met two and three times weekly in the residence use of Latin and io introduce the Polish language into the liturgy and devolional of Jacob Dziewior, located on the corner of Lubeck Sl„ (now Dickens and Hoyne services of the Church. Avenue.) At the outset the people were provided with a temporary chapel, Under the loving care and fatherly guidance of Bishop Grochowski there which was dedicated on the feast of Corpus Christi, 1895. ensued an era of peace and progress. The parish developed ąuickly to such Shortly thereafter plans were set in motion for the erection of a large proporlions that it soon outgrew the limited dimensions of the old cathedral. church, adjaceni to the chapel. The laying of the cornerstone of the new church, A demand arose for the erection of a newer, and larger tempie of worship. named All Saints, took place on August 11, 1895. A New Cathedral Building Fund was iniliated. Literally, contributions came Just to cite an exemplary few, the following parishioners advanced ge- pouring into the treasury. The poor vied with the rich with such holy ardor, ge- nerous loans without interest: Jacob Dziewior $6,500,- Andrew Słania $4,000; nerosity and competition, that the digging of the foundation for a new cathedral August Bagniewski $100. was begun shortly thereafter, March 1930. Officiating at the solemn blessing of The solemn blessing and dedication of All Saints' Church took place on the corner-stone was the Most Rev. Francis Hodur, assisled by the Bishops, the Novem ber 10, 1895. Rt. Rev. J. Z. Jasiński, the Rt. Rev. L. Grochowski, and all the neighboring clergy. At approximately the same lime, September 1895, a beautiful tract of land June 14, 1931 witnessed the solemn blessing and dedication of All Saints' on Higgins Road was puchased for use as a cemetery. Cathedral, Bishop Grochowski conducting the ceremonies with the assistance of In the summer of 1897, the Parish of All Saints together with adjacenf Bishop J. Z. Jasiński, Bishop Francis Bończak and Clergymen from far and near. parishes elected Rev. Anthony Kozłowski as their bishop. Upon the death of the Organizer of the Polish National Catholic Church, On November 21, 1897, Rev. Kozłowski was consecrated in the old Calho- Bishop Primate Francis Hodur, the administration of the entire Church was as- lic Cathedral of Bern, in Swiizerland by the Rt. Rev. Edward Herzog, Bishop of sumed by the Most Rev.. Leon Grochowski, who after 30 years of devoted duły Switzerland. The co-consecrators at this ceremony were Most Rev. Gerard Guli, as pastor and ordinary of the Western Diocese, transferred residence to Scranton, Archbishop of Utrecht and Rt. Rev. Theodore Weber, Bishop of Bonn. Con- Pa., on March 1, 1955. By the decision of the Supreme Council, the vacancy thus seąuently, Bishop Kozłowski's consecralion as well as the laying on of hands created, was filled by the Rt. Rev. Joseph Kardaś, February 8, 1955. W dniu 1-go września, 1922 roku odbyło się pierwsze zebranie orga­ On September 1, 1922, the first meeting of organization was held iri nizacyjne w kościele presbileriańskim. Na tym zebraniu Ks. J. F. Zającz the Presbyterian Church building, at which the plans were unfolded kowski przedstawił projekt założenia parafii Polskiego Narodowego Kato­ for the founding of the Good Shepherd Parish of the P. N. C. Church. lickiego Kościoła. Dnia 15-go października, po nabożeństwie, odbyło się On the 15th of October the first Mass was celebrated, followed by a gen­ pierwsze formalne posiedzenie parafialne, na którym wybrano komitet. erał meeting at which the first Church Committee was elected. Soon. Wkrótce polem zakupiono kościół. Na poświęcenie skromnego, ale własne­ afier, the church building was purchased. It was blessed by the Rt, go kościółka przybył 19-go października, 1923 roku Pierwszy Biskup Ks. Rev. F. Hodur on the 19ih of October, 1923. The beginnings were both Franciszek Hodur. W początkach parafia przeżyła chwile radości i smutku. joyous and sad. Due to the deep devolion of the members, the work was Zawsze znalazła się garść dzielnych ludzi i sprawie oddanych, którzy za­ successfully continued and new members increasingly joined the Good chęcali innych do zbożnej pracy. Przybywały nowe siły, nowi ludzie, aż Shepherd Parish. In time the church building became too smali for the wkrótce skromny drewniany kościółek okazał się za mały. Zakupiono oka­ growing congregation so a more spacious building was acąuired at zały budynek przy ul. Cortez i Rockwell, do którego przeniesiono się w Cortez and Rockwell Streeis in 1929. Every society did its share to gradual- 1929 roku. Zaczęła się gorączkowa praca. Towarzystwa w każdym swoim dziale dokładały cegiełki, a cegiełek trzeba było wiele gdyż parafia przy­ ly pay off financial obligations. During the past few years the exterior of jęła na siebie dość poważne zobowiązania. Podczas ostatnich lat odnowiono the Church, together with the church auditorium was renovated. The kolejno salę parafialną, plebanię i kościół na wewnątrz i zewnątrz. W pa following societies are active within the Parish: Ladies' Blessed Sacrament rafii istnieją następujące towarzystwa: Tow. Adoracji Najśw. Sakramentu, Society, Maria Konopnicka Sewing Circle Society, the Defenders of Truth Kółko Szycia im. Marii Konopnickiej, Tow. Obrońców Prawdy, Placówka Society, Lodge 13,• Stanisław Moniuszko Choir, the Friends of the Polish 13, Chór im. St. Moniuszki, Tow. Przyjaciół Szkoły, Nauczycielki Szkoły School Society, Teachers of the School of Christian Living Association, the Niedzielnej, Tow. Ministrantów, Oddział 141 i Oddział 180 Polsko Narodo­ wej Spójni, także życzliwe parafii Tow. Zapomogowe im. Marii Piłsud­ Aliar Boys Society, Branch 141 and Branch 180 of the Polish National skiej. Union of America and the Maria Piłsudska Mutual Aid Society. Grupa Parafian przed kościołem p. w. Najśw. Marii Panny

Parafia Najświętszej Marii Panny powstała w roku 1933. Dzięki The Blessed Virgin Mary Parish was organized im 1933. Owing ofiarności parafian nabyło w roku 1942 własny kościół, kióry admini- to the generosity of the parishioners a church building was pur- sirowany jesi obecnie przez dojeżdżającego Ks. Sen. Fr. Rowińskiego. chased in 1942. At present the parish is ministered by the Rev. Senior Parafia przechodziła ciężkie kryzysy, lecz potrafiła się z nich wydźwi- F. Rowiński. The Parish passed through a period of difficult crises but gnąć i stanowi dzisiaj grupę ludzi dobrej woli, pracujących w har­ if succeeded in rising to a healthy level of developmenl and consii- monii dla dobra P. N. K. Kościoła. Przy parafii są czynne następujące tutes a fine group of people of good will, working harmoniously for stowarzyszenia: Towarzystwo Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, the welfare of the Polish National Catholic Church. The following Tow. Obrońców Prawdy, Tow. Mężczyzn i Oddział Pol. Nar. Spójni. societies are aclive within the parish: Ladies' Blessed Sacrament Skład Komitetu Parafialnego ulegał tylko małym zmianom w ciągu Sociely, Mens Truth Defenders Society and a Branch of the Polish ostatnich lat. National Union of America. The Commiltee's composition underwent very little changes in the pasi few years . Parafianie z Proboszczem Ks. Seniorem F. Rowińskim przed kościołem.

Parafia Sw. Jana została zorganizowana dnia 31 października St. John's Parish was organized October 31, 1939. In Febru- 1939 roku W lutym 1940 roku parafia zakupiła posiadłość p. n. ary, 1940, the parish acąuired several lois and a building located 4826 So. Pułaski Road, kiórą przerobiono na tymczasowy kościół at 4826 S. Pułaski Road. Ii was remodeled to serve as a church i plebanię. Pierwsze uroczyste nabożeństwo odprawione zostało with living quarlers built for the rector of the Parish. The first w niedzielę, dnia 7-go kwietnia 1940 roku. Poświęcenie tymczaso­ Holy Mass was said for the new Parish, Sunday, April 7th, 1940. wego kościoła dokonał Ordynariusz Zachodniej Diecezji Ksiądz The blessing of the church was officiated by the Bishop of Biskup Leon Grochowski. W lipcu, 1942 roku został proboszczem, the Western Diocese of the P. N. C. Church, the Rt. Rev. Leon obecny Ks. Senior Franciszek Rowiński. Grochowski. In July of 1942, the present rector, the Very Rev. Ofiarną współpracą spłacono długi ciążące na majątku para­ F. Rowiński became the spiritual leader of the Parish. fialnym, a następnie zakupiono parcelę pod nowy kościół New building lots were purchased at the corner of 46th Street przy zbiegu ulic 46 i So. Kedzie Ave., Chicago 32, 111. Dnia 27 and So. Kedzie Ave., Chicago 32, 111. On Jan. 27, 1952, a de- stycznia 1952 roku zadecydowano przystąpić do budowy nowego cision was made to construct a new church and rectory at a K ościół p. w. Sw. Jan a kościoła i plebanii za sumę $100,000. cost of over $100,000. Work on the new church and rectory was Budowę nowego kościoła rozpoczęto dnia 15-go marca 1953 r., started March 15, 1953 and was brought to completion Feb. 18, a skończono 18 lutego, 1954 r. Poświęcenia nowego kościoła dokonał Pierwszy Ks. Biskup Leon 1954, dedicated by the Rt. Rev. L. Grochowski on June 13, 1954. Grochowski, 13 czerwca 1954. Majątek parafialnystanowi piękny kościół, sala pod kościołem, ple­ The Parish property comprises: the church proper, the church bania i plac rozmiaru 200 stóp przez 125 stóp. Długu pozostaje na majątku tylko $25,000. auditorium, the rectory and a building lot 200' x 125'. The Parish's Parafia liczy 150 rodzin. indebtedness is only $25,000. The Parish has over 150 families. .

m B St r Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia Słowa Bożego, w North Chicago, 111., The Divine Word Parish, North Chicago, założona była w roku 1927. Przy parafii są czyn­ Illinois, was organized in 1927. Within the ne z pożylkiem dla ogółu następujące stowa­ Parish the following societies are aclive: — rzyszenia: Tow. Niewiast Bożej Miłości, Chór Ladies' Society of the Divine Love, the Divine Parafialny Słowa Bożego, Szkoła Chrześcijań­ Word Parish Choir, the School of Christian skiego Życia i Oddział 217 Polsko Narodowej Living and Branch 217 of the Polish National Spójni. Union of America.

W skład Komitetu Parafialnego wchodzą The Parish Committee is composed of the następujące osoby: Józef Syprzak, przewodni­ czący ; Władysław Sławiński, wiceprzewodni­ following officers: Joseph Syprzak, president; czący; Leokadia Stasikowska, sekretarka proio- Walter Sławiński, vice-president; Lottie Slasi­ kółowa,- Stefan Smagacz, sekretarz finansowy,- kowski, recording secrelary,- Stephen Smagacz, Piotr Kallas, kasjer. financial secrelary,- Peter Kallas, treasurer. Parafianie przed kościołem,

Parafia pod wezwaniem specjalnie czczonych w naszym ko­ The Parish was organized in September, 1939. The church was ściele Sw. Cyryla i Metodego powstała we wrześniu 1939 roku.. W dedicated May 1, 1940 by the Most Rev. Leon Grochowski. The dniu 1-go maja 1940 roku, poświęcił kościół Pierwszy Biskup, Ks. Parish is planning to construct a new edifice on spacious grounds. Leon Grochowski. Parafia ma zamiar budować nową świątynię. W The valuafion of the comparatively new parish is estimated roku ubiegłym zakupiono na ten cel loty (5'A]. Wartość majątku over $100,000. From the beginning of its existence as a Parish of parafialnego, lej stosunkowo młodej parafii oblicza się na ponad the P. N. C. Church this congregation is in possession of its own 3100,000. Od samego początku swego istnienia parafia posiada wła­ school building. Within the Parish the following societies are sny budynek szkolny. Przy parafii istnieje Tow. Niewiast A. N. S.f active: Ladies' Blessed Sacramenl Society, Maria Konopnicka Tow. Marii Konopnickiej, Chór Sw. Jadwigi, Tow. Młodzieży, Chór Ladies' Society, St. Hedwig's Choir, the Youth Choir, the P. T. O. Młodzieży, Tow. P. T. O. i Oddział 296 P. N. Spójni. Komitet Para­ and Branch 296 of the Polish National Union of America. The fialny składa się z następujących osób: Stefan Treciński, prezes; Church Committee is composed of the following officers: Stephen Ludwik Grzesiak, zastępca,- Jan Rogala, sekr prot.; William Jokiel, Treciński, pres ; Ludwig Grzesiak, vice-pres.; John Rogala, rec. sekr. fin. i Maksymilian Slack, kasjer. sec.,- W illiam Jo k iel, fin. sec.,- M axm illian Stack, treasurer. Ks Prob. E. J. Chrzanowski

Kościół p. w. Świętej Rodziny

Parafia Świętej Rodziny powstała samorzuinie w r. 1928. W dniu 15 wrze­ The Holy Family Parish came into being in 1928, almost spontaneously. On śnia 1928 roku Przewielebny Ks. Biskup L. Grochowski dokonał poświęcenia ko­ the 15th of September the Rt. Rev. Leon Grochowski dedicated the church build- ścioła parafialnego. Kościół zarówno wewnąirz jak i na zewnąlrz był odnowipny, ing of the new Parish. The church building sińce then has undergone the reno- zbudowano również nową plebanię kosziem $23,000 i zakupiono nowe organy vation of its exlerior as well as of its interior. A new rectory was built at a cost za $5,000. Wariość mająiku parafialnego przekracza $150,000. of $23,000. Also a new organ has been acąuired at a price of $5,000. The valua- Przy parafii istnieją liczne i typowe dla P. N. K. Kościoła stowarzyszenia, tion of the church properties is estimated over $150,000. jak: Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, Szkoła Chrześcijańskiego Życia, Within the Parish the following societies are active: Ladies' Blessed Sacra- Tow. Dzieci Marii, Tow. Bożej Miłości, Tow. Sw. Józefa, Tow. Ministrantów, Chór meni Society, the School of Christian Living, Children of Mary Society, Divine Filharmonia i Oddział P. N. Spójni. Love Society, St. Joseph's Society, Altar Boys Society, Philharmonic Choir and a W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujący członkowie: Jan Branch of the Polish National Union of America. Kołodziejczak, prezes,- Franciszek Mazur, wiceprezes,- Piotr Baran, kasjer,- H. Ski­ The Church Committee is as follows: John Kołodziejczak, pres.,- F. Mazur, biński, sekretarz finansowy, Emilia Zarańska, sekretarka prolokółowa. vice-pres.; P. Baran, treas.,- H. Skibiński, fin. sec.,- Amelia Zarański, rec. sec. i -

4 k ' Kościół w South Chicago, Illinois

Parafia w South Chicago, 111., została założona w r 1931. Po przejściu cięż­ The Parish was organized in 1931. After going through a serious financial kiego kryzysu finansowego Kościół wypłacony w r. 1938; parafia rozpoczęła swo- crisis the Parish cleared its indebiedness in 1938, and began its more vigorous kiego kryzysu finansowego Kościół wypłacony został w r. 1938 i parafia rózpo- life, this time under a new charter. Thanks to the generosity of the parishioners częła swoją działalność jako Parafia Zesłania Ducha Świętego. W roku 1942 wy­ a new rectory was constructed in 1942. Recently the church building was remod- budowano, dzięki ofiarności parafian, nową plebanię. W roku ubiegłym kościół eled and renovaied at a cost of over $100,000. Most aciive societies working for zosiał odnowiony kosztem $10,000. Obecnie wartość majątku parafialnego prze­ the church are the Ladies' Blessed Sacrament Society and the Saint Joseph's kracza sumę $100,000. Przy parafii należy wymienić jako najbarzdiej czynne Society. Tow. Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu i Tow. Świętego Józefa. The Church Commiltee for 1957 is as follows: W. Jarmusz, president; J. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: W. Jarmusz, Strupczewski, vice-president; F. Klement, financial secretary; S. Radosz, record- prezes,- J. Strupczewski, wiceprezes,- F. Klement, sekr. fin , St Radosz, sekr. prol.; ing secretary,- A. Harenza, treasurer. F. Kowalski and B. Szklarski, trusiees. A. Harenza, kasjer. F. Kowalski i B. Szklarski, Rada gospodarcza. (Strona niniejsza poświęcona Parafii Zesłania Ducha Świętego, (The Parish thankfully acknowledges the contribution jest w połowie ufundowana przez Józefę Olszówkę) made by Josephine Olszówka towards the cost of this page) Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia Dobrego Pasterza w Cleveland Ohio zo­ The Parish was organized in the Poznań part of stała zorganizowana w roku 1932 w dzielnicy tak the city of Cleveland in 1932 at St. Clair and 73rd zwanej Poznań, przy ulicy St. Clair i E 73-ciej, Streets. At this location a new church was bought. gdzie zakupiono kościół. Majątek parafii składa się The church property consists of the brick church z murowanego kościoła, hali i domu apartamento- building, the auditorium and an apartment house, wego. Wartość majątku parafialnego przedstawia valued over $110,000. $ 110,000. The Church Committee for 1957 consists of the Zarząd parafii w 1957 r. składa się następujących following officers: John Hodor, president; Anthony członków: Jan Hodor, prezes,- Antoni Głodowski, Głodowski, vice-president; Mary Sablotna, treas.,- wiceprezes,- Maria Sablotna, kasjerka,- Józefa Dro- Josephine Drozen, financial secretary,- Estelle Żu- zen, sekr. fin.,- Stanisława Żuchowska, sekr. prot. chowski recording secretary. Trustees: M. Liwak, Rada gospodarcza: M. Liwak, W. Lijewski, B. Suley, W . Lijew ski, B. Suley, W . Drozen, F. Snyder and W. Drozen, F. Snyder i W. Hodor. W . Hodor. Parafianie z Proboszczem Ks. Seniorem B. S. Goławskim przed kościołem. Saint Mary's parish was organized June 28, 1915, by Rev. L. Wrzesiński. Parafia p. w. Świętej Marii w Cleveland, Ohio została zorganizowana dn. The church building was purchased the same year, in which, after the necessary 28 czerwca, 1915 roku przez ś. p. Ks. L. Wrzesińskiego. Tegoż roku parafia za­ kupiła budynek kościelny w którym, po odpowiednim odrestaurowaniu, w dniu remodeling, the first Holy Mass was said. For sixleen years of its exislence the 11 listopada odprawiona była pierwsza Msza Święta. Przez następne 16 lat para­ parish had the status of a mission, being served at that time by priests from the neighboring churches. The Rev. Dr. Senior B. S. Goławski became its rector fia była parafią misyjną obsługiwaną przez księży okolicznych parafii. Dnia on July 2, 1931. On March 15, due to its overwhelming growth, the parish pur­ 15 marca 1953 roku, ze względu na wzrost parafii, parafia zakupiła cały blok chased a whole city błock in the new Cleveland suburb Parma, where a ziemi w nowej i pięknej dzielnicy zwanej Parma i tu pobudowała wspaniały beautiful, spacious and a modern church was constructed and dedicated to the nowy i obszerny kościół który poświęcony został przez Ks. Biskupa J. Leśniaka dnia 2 października 1955 roku. Następnym krokiem będzie pobudowanie szkoły. greater glory of God, October 2, 1955 by the Rt. Rev. J. Leśniak. The next step Cały obecny majątek parafialny przedstawia wartość około pół miliona dolarów. will be the construction of a new church school. The present property is valued Przy Parafii istnieją następujące Towarzystwa: Tow. Niewiast Bożej Miłości, over $500,000. The following societies are aclive within the parish: Ladies Tow. P. T. O., Tow. Dziewic, Tow. Mężczyzn, Dwa Chóry Parafialne, Tow. Chłop­ Blessed Sacrament Society, P. T. O. Society, Girls' Sodality, Men s Society, two ców, Dwa Oddziały Polsko Narodowej Spójni, szkoła polska i Szkoła Chrześci­ church choirs, Boys' Society, two Branches of the Polish National Union of Ame­ jańskiego Życia. Następujący członkowie stanowią Komitet Parafialny na rok rica, Polish Language School and School of Christian Living. The Church Com­ 1957: Robert Sommerfeld, przew ,- Władysław Płocica i Antoni Dombek, wice- mittee is composed of the following officers: R. Sommerfeld, pres.,- W. Płocica przew.,- Franciszek Bakies, kasjer,- Aleksander Gąsior, sekr. fin.,-Józef Bakies, sekr and A. Dombek, vice-pres.,- F. Bakies, treas.,- A. Gąsior, fin sec.; J. Bakies, rec. prot.,- zaś do Rady Gospodarczej wchodzą: Stanisław Zieliński, Jan Hajec, W ła­ sec.,- trustees: S. Zieliński, J. Hajec, W. Murrow, J. Baran, W. Wanowicz, S. dysław Murrow, Jan Baran, Władysław Wanowicz, Stanisław Płocica. P łocica Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia p. w. Najsłodszego Serca Jezusa w Cleveland Ohio, zo­ The Parish was organized November 25, 1914. In the first meet­ stała zorganizowana w jesieni dnia 25-go listopada 1914 roku Na ing of organization Rev. V. Gawrychowski presided, assisted pierwsze zebranie w celu założenia parafii P.N.K.K. przybył z Ro­ by J. Galenski, J. Tomon, G. Olbrys, A. Kubit, S. Malanowski, W. chester, N. Y. Ks. Walenty Gawrychowski, który wraz z następują­ Osika, M. Brongel, J. Hencel and J. Olbrys. On the 17th of Decem- cymi członkami pierwszego Komitetu Parafialnego: J. Galenski, J. ber, 1917 three buildings were purchased for the sum of $33,000. Tomoń, G. Olbrys, A. Kubit, S. Malanowski, W. Osika, M. Brongel, The Rev. L Wrzesiński became rector of the Parish January 2, 1915 J. Hencel i J. Olbrys radzili nad losami parafii. Dnia 17-go grudnia and said the first Mass for the Parish in the new church building 1914 r. zakupiono na własność parafii trzy budynki za $33,000. Dnia on January 24, 1915. On May 30, 1915 Bishop-Organizer, Rt. Rev. 2-go stycznia 1915 r. objął probostwo Ks. Ludwik Wrzesiński, który Francis Hodur dedicated the new church. In 1916 a decision was odprawił w nowym kościele pierwsze nabożeństwo dnia 24 stycz­ reached to build a new church and in a short time a fine dwelling nia. Dnia 30 maja 1915 roku Najczcigodniejszy Ks. Biskup F. Hodur with an adjoining lot was acąuired and the construction of a new dokonał poświęcenie kościoła. W roku 1916 przystąpiono do budo­ church of brick was started. The parish acąuired a new rectory wy nowego kościoła. Komitet Parafialny na rok 1957 składa się z on May 2, 1957. The Church Committee is composed of the follow­ następujących: W. Solarz, przew.,- J. Peldyak, zastęp.,- E. Moskalski, ing officers: W. Solarz, pres.; J. Peldyak, vice-pres.; E. Moskalski, sekr.,- E. Pielrovich, kasjer,- trustyści: S. Buday, J. D zienisiewicz, sec.,- E. Pielrovilch, treas., trustees: S. Buday, J. Dzienisiewicz, A. A. Kasperczyk, J. Dumanski i J. Kleszczewski. Kasperczyk, J. Dumański and J. Kleszczewski. Z okazji 60-lecia Powstania Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła wyraża­ On the ćOth Anniversary of the exislence of the P. N. C. Church, we express this my hołd Pierwszemu Ks. Biskupowi ś. p. Franciszkowi Hodurowi, Organizatorowi, note of gratefulness to Almighty God, because of the life of devotion of the Pierwszemu Ks. Biskupowi L. Grochowskiemu, Ks. Biskupom, Duchowieństwu na­ Bishop-Organizer Franciszek Hodur, and also for our present Prime Bishop the szego Kościoła, wyrazy szczerego uznania i życzenia rozwoju, wszelkich łask Most Rev. Leon Grochowski iogether with our Bishops and Clergy of our Be- Bożych i pomyślności — Towarzystwa przy Parafii Serca Jezusa, Ks. Stanisław loved Church — The Societies and the Sacred Heart Parish, Rev. S. Goguł, rector, S. Goguł, proboszcz, 2310 W est 141h Street, C leveland 13, O hio. 2310 W est 141h Street, C leveland 13, Ohio.

Towarzystwo Niewiast Adoracji Najśw. Sakramentu, założone zostało w styczniu Ladies' Society of the Blessed Sacrament, founded in January, 1915, comprised of 1915 r Towarzystwo liczy 41 członkiń. Zarząd na rok 1957: M. Satola, prezeska,- 41 members. The Committee for 1957 is as follows: M. Satola, pres.,- A. Sobolew­ A. Sobolewska, wiceprezeska,- A. Lubasinska, sekr. prot.,- M. Artim, sekr. fin.; J. ska, vice-pres.; A. Lubasinska, rec. sec ( M. Artim, fin. sec.,- J. Zielińska, treas. Zielińska, kasjerka,- Z. Biskup, J. Kosakowska, A. Wojsznarowicz, opiek. kasy. trustees: Z Biskup, J. Kosakowska and A. Wojsznarowicz.

Towarzystwo Niewiast Bożej Miłości, założone zostało dnia 3-go stycznia 1930 r. Ladies' Society of Divine Love was organized January 3, 1930 by Rev. John Czy- przez ś. p Ks. Jana Czyzaka. Towarzystwo obecnie liczy 42 członków. Zarząd na zak. The Committee for 1957 is as follows: S. Zielińska, pres.,- M. Drabek, vice- rok 1957: S. Zielińska, prezeska,- M. Drabek, wiceprezeska,- M. Kozak, sekr. prot ,- pres.,- M. Kozak, rec. sec.,- L. Miciak, fin. sec.,- H. Curyło, treas ,- trustees: M. Lo­ L. Miciak, sekr. fin.,- H. Curyło, kasjerka,- M. Lorenc, M. Artim,, dyrektorki. renc, M. Artim. Its present membership is 42.

Tow. Przyj. Pol. Nar. Szkoły zostało zorganizowane 8 marca, 1951 r Obecne człon­ Parents-Teachers Organization (P. T. O.), organized March 8, 1951. Membership 66. kostwo liczy 66 osób. Zarząd stanowią: A. Dumański, prezeska,- J. Gajkowski, Officers: — Mmes.: A. Dumański, pres.,- J. Gajkowski, lst vice-pres ,- S. Stofan, 1-szy wiceprzew.,- S. Stofan, 2-gi wiceprzew.,- R. Lukasco, sekr. prot.,- H. Ślusarz, 2nd vice-pres.; R. Lukasco, rec. sec.,- H. Ślusarz, fin. sec.,- I. Kubt, treas.,- A. W oj­ sekr. fin; I. Kubit, kasjer,- A Wojsznarowicz, sekr. do koresp.; F. Wawrek, Komi­ sznarowicz, corresp. sec.,- F. Wawrek, Membership Committee,- I. Garba, Ways and sja Członkostwa,- I. Garba, Komisja Rozwoju,- J. Gajkowski, Komisja Towarzyska,- Means Committee,- J. Gajowski, Social Committee,- J. Kusak, Sunshine Committee. J. Kusak, Komisja Zabaw.

Towarzystwo Męskie p. w. Serca Jezusa, założone 21 maja 1922 roku. Liczy obe­ The Sacred Heart of Jesus Men's Society, was organized May 21, 1922. Member­ cnie 53 członków. Zarząd na rok 1957: J. Kleszczewski, prezes,- W. Soska, wice­ ship: 53. The 1957 Committee is as follows: J. Kleszczewski, pres.,- W. Soska, prezes,- A Pawul, sekr. prot.,- J. Jab ło ń sk i, sekr. fin.,- S. Kozak, kasjer,-A. Guzik, A. vice-pres.,- A. Pawul, rec. sec.,- J. Jabłoński, fin. sec.,- S. Kozak, treas.,- trustees: Drabek, Piotr Szlag, opiek. kasy. A. Guzik, A. Drabek, P. Szlag.

Polsko Narodowa Spójnia, Oddział 63 im. Zyg. Miłkowskiego, założony w kwie­ Zygmunt Miłkowski Branch 63 of the Pol. Nat'l. Union of America, was organized tniu 1915 r. Zarząd na rok 1957: P. Peldyak, prezes,- J. Dumański, wiceprezes,- W. in April, 1915. The 1957 Committee is as follows: P. Peldyak, pres.,- J. Dumański, Solarz, sekr. fin ,- E. Moskalski, sekr. prot.,- J. Peldyak, kasjerka,- S. W ójcik, J. Kle­ vice-pres.,- E. Moskalski, rec. sec.,- J. Peldyak, trustees: S. Wójcik, and J. Klesz­ szczewski, opiek, kasy,- T. Głow acki, marsz.,- F. Piwiwar, chorąży,- P. Szlag', org. czewski; T. Głowacki, usher,- F. Piwiwar, st. bearer,- P. Szlag, organizer.

Polsko Narodowa Spójnia, Oddział 158 im. J. Piłsudskiego, założony 12 marca Joseph Piłsudski Branch 158 of the Pol. Nat'I. Union of America, was organized 1927 roku. Zarząd na rok 1957: J. Jabłoński, prezes,- S. Guzik, wiceprezes,- A. Pa­ March 12, 1927. The Committee is comprised of these officers: J. Jabłoński, pres.; wul, sekr fin.,- A. Pawul, sekr. prot.,- S. Jabłońska, kasjerka,- T. Lawreniuk, S. So­ S. Guzik, vice-pres.; A. Pawul, fin. sec., A. Pawul, rec. sec.,- S. Jabłońska, treas., larz, opiek, kasy,- J. Jabłoński, A. Pawul, organizatorzy. trustees: T. Lawreniuk, S. Solarz,- organizers: J. Jabłoński, A. Pawul.

Chór Św. C ecylii, zorganizowany w roku 1914. Zarząd na rok 1957: S. J. Sobolew­ St, Cecelia's Choir was organized in 1914. The Committee for 1957 is comprised of ski, prezes,- H. Sobolewski, wiceprezes,- J. Kronen, sekr. i bibl.; H. Satola, sekr. tho following officers: S. J. Sobolewski, pres.,- H. Sobolewski, vice-pres.; J. Kro­ prot ,- W. Kronen, L. Pietrovich, F. V. Satola, opiek, kasy,- E. F. Wojsznarowicz, nen, sec.-libr.,- H Satola, rec. sec.,- trustees: W. Kronen, L. Pietrovich and F. V. director chóru i organista. ?atola. E. F. Wojsznarowicz is choir director and organist. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem Janem Tokarskim przed kościołem.

Parafia Wszystkich Świętych w Cleveland Ohio jest jedną z The Ali Saints Parish of Cleveland, Ohio is one of the newest najmłodszych placówek Polskiego Narodowego Katolickiego Ko­ Polish National Catholic Congregations, because it was organized ścioła, powstała bowiem w maju 1954 roku. 2-go września tegoż in May of 1954.. On the second of September, 1954 the church roku nastąpiło poświęcenie kościoła. Dzięki ofiarności pa­ building was dedicated. Thanks to this dedicated group the rafian odnowiono kościół kosztem $28,000 i zakupiono organy. church was rebuilt at the cost of $28,000, and a new organ was- Parafia zawdzięcza swe zorganizowanie głównie Ks. J. Tokarskie­ purchased. The parish owes its organization to the Rev. J. To­ mu, obecnemu Proboszczowi. Kościół wewnątrz niemal w całości karski and his supporters. The parishioners helped to redecorate został urządzony rękami parafian. Budynek kościelny został zaku­ the interior of the church building. It was previously owned by piony od „Miszpa Congregational Church" — emigrantów cze­ "Miszpa Congregational Church, followers of the great reform- skich wiernych idei spalonego za sprawą Rzymu, wielkiego refor­ e± John Huss. The following societies are active: Ladies' matora Jana Hussa. Przy parafii są czynne następujące towarzy­ Blessed Sacrament Society, Bishop Joseph Padewski Society and Kościół Wszystkich Św. stwa: Tow. Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. im Ks. Bpa. Branch 327 of the Polish National Union of America. The Church J. Padewskiego i Oddział 327 P. N. Spójni im. Ks. Bpa. Fr. Hodura. Committee is composed of the following officers: Walter Osiecki, W skład Komitetu Parafialnego wchodą. Władysław Osiecki, prezes, W. Kapica, zastępca,- presidenl; W. Kapica, vicepresident,- T. Gajewski, recording secre T. Gajewski, sekretarz proiokółowy,- J. Ostrowski, sekretarz finansowy,- S. Dęba, kasjer. tary,- J. Ostrowski, financial secretary,- S. Deba, treasurer. Parafianie przed kościołem.

Parafia Świętej Trójcy w Cleveland, Ohio, została zorganizo­ Holy Trinity Parish was organized December 24, 1941. wana 24 grudnia 1941 roku. Wśród najbardziej zasłużonych organi­ Among the most merited organizers should be mentioned: Anthony zatorów parafii należy wymienić nazwiska: Antoni i Józefa Szew­ and Josephine Szewczyk, Valenline Chyliński, Bolesław Pniewski, czyk, Walenty Chyliński, Bolesław Pniewski, Jan Lamont, Antoni John Lamont, Anthony Kantorowski, Marian Chojnowski, Peter Kantorowski, Marian Chojnowski, Piotr Ozimek, Michał Samonek i Ozimek, Michael Samonek and Anthony Okla. The original wood- Antoni Okla. Pierwszy kościół drewniany zbudowano w r. 1942. en church building was erected in 1955 and was dedicated the fol­ Kościół murowany został wzniesiony w 1955 roku i poświęcony w lowing year. The present valuation of the church propeity is over roku następnym. Obecną wartość majątku parafialnego oblicza się $160,000. The following societies are aclive within the Parish: The na około $160,000. Przy parafii są czynne następujące towarzystwa: Polish Brethren Men s Society, the Ladies' Blessed Sacrament So- Tow. Męskie "Braci Polskich", Tow. Niewiast Adoracji Najśw. Sa­ ciety, the Ladies' Society of the Divine Love. kramentu i Tow. Niewiast "Bożej Miłości". The 1957 Parish committee is composed of the following mem- Komitet Parafialny na rok 1957 stanowią: Jan Lamont, przewo­ bers: John Lamont, presideni; Bolesław Pniewski, vice-presidenl; dniczący,- Bolesław Pniewski, wiceprzewodniczący,- Michał Samo­ Michael Samonek, recording secretary,- Peter Ozimek, financial se- nek, sekretarz protokółowy; Piotr Ozimek, sekretarz finansowy,- cretary; Marian Chojnowski, treasurer. Trustees: Frank Nock, Marian Chojnowski, kasjer. Kontrolerzy: Fr Nock, Feliks Gremba, Felix Gremba, Stanley Olejarz, Chester Zaremba and Anthony St. Olejarz, Czesław Zaremba, Antoni Brodowski. Brodowski. Grupa Wiernych Parafii Sw. Krzyża z Ks. Proboszczem Kazimierzem Wilczkiem.

Parafia Sw. Krzyża powstała 28 sierpnia 1928 r.( zawdzię­ The Holy Cross Polish National Catholic Church was or- czając swoje zorganizowanie takim ofiarnym parafianom jak: ganized on the 28th of August, 1928. The Parish is indebted to Aleksander Falkowski, Jan Schwender, Jan Warzała, Józef such generous members as: Alexander Falkowski, J. Schwen­ Wojton, Stanisław Szymczak, James Jankowski, Stanisław der, John Warzała, Joseph Wojten, Stanisław Szymczak, James Karpowicz, Antoni Zadrożny, Leon Szewc i Edward Yakiel. Jankowski, Stanisław Karpowicz, Antoni Zadrożny, Leon Dzięki zbiorowemu wysiłkowi Wiernych nabyto w czerwcu Szewc and Edward Yakiel. By collecłive efforts of the parish- 1956 r. nowy kościół. W skład Komitetu Parafialnego, wybra­ ioners a new church was purchased in June of 1956. The nego na rok 1957, wchodzą: C. Warzała, prezes,- J. Pakulnie- 1957 Church Committee consists of the following: C. Warzała, wicz, zastępca,- E. Falkowski, sekr. prot.,- Jeanne Grabowski, presideni; J. Pakulniew icz, v ice-p res.; E. Falkowski, rec. sec.,- sekr. fin.,- J. Kowalczyk, kasjer,- Opiekunowie kasy: Maria Ris, Jeanne Grabowski, fin. sec.,- John Kowalczyk, lreas; truslees: S. Selitska, H. Grabowski J. Pogorzelec, R. Matejewicz,- H. Mary Ris, S. Selitska, H. Grabowski, J. Pogorzelec, R. Mateje­ Binben, marszałek. wicz,- H. Binben, usher. Parafianie z Ks. Proboszczem G. Grzesikiem przed kościołem.

Parafia Najsłodszego Serca Jezusa w Detroit, Michigan powstała w The Sacred Heart Parish was organized on ApriI 23, 1942 and num- dniu 23-go kwietnia 1942 roku i liczy obecnie 150 rodzin. bers now over 150 families.

Przy parafii istnieją typowe dla P.N.K. Kościoła stowarzyszenia: — The following societies are active within the parish. The Frederic Chór Parafialny, Młodszy i Starszy Fr. Chopina, Aleksander Wróblewski, Chopin Choir (Senior and Junior), Aleksander Wróblewski, presideni; prezes,- Tow. Adoracji Najświętszego Sakramentu, Paulina Zyskowska, pre­ Ladies' Blessed Sacrameni Society, Paulina Zyskowska, president; The zeska,- Stowarzyszenie Młodych Pań, Leona Nowakowska, prezeska,- Tow. Young Women's Society, Leona Nowakowksa, president, the Young Men'a Zmartwychwstanie, Stanisław Tyszkiewicz, prezes,- Oddział 302 (starszych) Society of Resurrection, Stanisław Tyszkiewicz, president,- and Branches i Oddział 232 (dzieci) Polsko Narodowej Spójni, Leon Zyskowski, prezes. Nos. 302 and 232 of the Pol. Naf 1. Union of America, Leon Zyskowski, pres.

Komitet Parafialny na rok 1957 składa się z następujących osób: — The Church Committee for 1957 is composed of the following officers: Leon Zyskowski, przewodniczący,- Zygmunt Sarna, wiceprzewodniczący; Leon Zyskowski, president,- Zigmund Sarna, vice-president, Michalina Za­ Michalina Zapała, sekr. prot.,- W ojciech Turon, sekr. fin.,- Jan Liberski, ka­ pała, recording seacretary, W ojciech Turon, financial secretary,- Jan Liber­ sjer. Opiekunowie kasy: Tomasz Anion, William Welc, Edmund Wróblew­ ski, treasurer. Trustees: Thomas Anion, William Welc, Edmund Wróblew­ ski, Aleksander Wróblewski, Michał Wąs i Stanisław Donal. ski, Alexander Wróblewski, Michael Wąs and Stanisław Donal. Wierni z Proboszczem Ks. E J. Sobolewskim przed kościołem po Pierwszej Mszy Świętej w Palmową Niedzielę.

W tym jubileuszowym roku P. N. K. Kościoła, Parafia Sw. Krzyża w Ham- In this Jubilee Year of the P. N. C. Church, ihe Hamtramck Parish observes Iramck, Mich., obchodzi 35-ią Rocznicę swego założenia. Były wcześniejsze próby the 35th anniversary of its existence. There were earlier attempts to organize zakładania Wolnego, Demokratycznego, Chrystusowego Kościoła w tym mieście a free and democratic church in the spirit of Jesus, in ihe City of Ham­ —niestety złośliwi i wrogo nastawieni do świętej ideowej sprawy ludzie, szko­ tramck but to no avail, because of the inimical attitude of many people to this dzili różnymi sposobami w tej pracy na niwie Bożej i Narodowej. Dopiero w ro­ godly and religious cause. In 1922, however, ihe difficulties were overcome ku 1952 Parafia pod nazwą Matki Boskiej Częstochowskiej uczyniła pewne kroki and ihe Mother of Częstochowa Parish of the P. N. C. Church was founded. naprzód, bo zbudowano świątynię i dom na plebanię obok kościoła. Nie ustały First the church building and later ihe reciory were consiructed. However some jednak trudności. Często groził upadek. W roku 1933 zreorganizowano parafię of ihe difficulties persisied, threatening the destruction of the progress hitherto i uzyskano „charter" dla parafii p. w. Świętego Krzyża. Odtąd lepiej praca się made. In 1933 the Parish was reorganized and a new charter secured, the Parish rozwija. Przy pomocy duchownych i świeckich wyznawców spłacono długi known hence as the Holy Cross P. N. C. Church. Work began to progress ciążące na majątku. Od 1-go marca, 1956 duszpasterzu]e Ks. Prob. Edward and the Parish tasted at last a well deserved order and tranąuility. With J. Sobolewski. Przy parafii czynne są następujące stowarzyszenia: Tow. Marii the help of the rectors and the people's generosity, the incumbrances on the Konopnickiej, Tow. Adoracji Najśw. Sakramentu. Tow. P. T. O. (Rodziców i church were removed. Rev. E. J. Sobolewski has been the rector sińce Nauczycieli), starszy Chór Melodia, Chór Młodszy, Tow. Ministrantów, oraz Od­ March 1, 1956. W iihin the Parish the following socieiies are aclive: Maria Konop­ działy 135 i 164 P. N. Spójni. Organizuje się też męskie towarzystwo im. Ks. nicka Ladies Society, Ladies' Blessed Sacrameni Society, P. T. O. Society, Senior Biskupa Fr. Hodura. Przy parafii prowadzona regularnie jest nauka języka pol­ Melody Choir, the Junior Choir, Altar Boys' Society and Branches No. 135 and skiego. No. 164 of the Polish National Union. A new society called Bishop Hodur Komitet Parafialny na rok 1957 składa się z następujących osób: Leonard Men's Society is in the stage of organization. A Polish Language School is also Woźniak, prezes,- Czesław Chyła, wiceprezes,- Czesław Krysztof, sekretarz proio- conducted. kółowy,- Bronisław Moskwa, sekretarz finansowy,- Stanisław Michałowski, kasjer. The Church Committee is composed of the following officers: L. Woźniak, Dyrektorzy: Henryk Kreda, Hieronim Nestrowich, Marian Ostrowski, Edward pres./ C. C h yła, vice-p res.? C. Krysztof, rec. sec.; B. M oskwa, fin. sec.,- S. M icha­ Skwiat, Juliusz Wyszogrodzki, Wiktor Zabudowski. Marszalkowie: Władysław łowski, treas. Trustees: H. Kreda, H. Nestorowicz, M. Ostrowski, E. Skwiat, J. W y­ Kurczyński i Wawrzyniec Życzyński. szogrodzki, W. Zabudowski. Ushers: W. Kurczyński and W. Życzyński. * * * i

CZŁONKINIE TOW. IM. MARII KONOPNICKIEJ (Na najwyższym stopniu Organizator Towarzystwa, brat W. Zwrotka)

THE MEMBERS OF THE MARIA KONOPNICKA LADIES' SOCIETY (In the top row is brother W. Zwrotka, organizer of the Society)

CZŁONKINIE TOW. ADORACJI NAJŚWIĘTSZEGO SAKRAMENTU

THE MEMBERS OF THE LADIES' BLESSED SACRAMENT SOCIETY

TOW. MINISTRANTÓW Z KS. PROB. E. SOBOLEWSKIM

(Na najwyższym slopniu na lewej stronie — Państwo M. Czupscy ofiarodawcy stronicy dla ministrantów).

THE ALTAR BOYS' SOCIETY AND THE RECTOR REV. E. J. SOBOLEWSKI

(In the top row are Mr. and Mrs. M. Czupski, donors of this page)

TO W . P. T. O. — RODZICÓW I NAUCZYCIELI

THE ORGANIZATION OF PARENTS AND TEACHERS fes

# » W

*< ** * ODDZIAŁ 164-iy POLSKO NARODOWEJ SPÓJNI »» « o BRANCH No. 164 OF THE POLISH NATIONAL UNION OF AMERICA

H * - 5 .; I ' a « B i

* ; - • ? • * j f 3 a . • / A - ' n r P

ODDZIAŁ 135-iy POLSKO NARODOWEJ SPÓJNI BRANCH No. 135 OF THE POLISH NATIONAL UNION OF AMERICA S s L Parafianie z Ks. Proboszczem J, A. Nikuckim przed kościołem.

Parafia Sw. Krzyża zosiała zorganizowana w październi­ The Parish was organized in October, 1935. Among the ku 1935 roku. Wśród najbardziej zasłużonych członków- most merited members-organizers are: P. Polęiek, J. Chmie­ organizatorów parafii należy wymienić nazwiska: P. Polęiek, lewski, A. Panczyk, S. Rusiecki, J. Basala, J Dzikowicz and J. Chmielewski, A. Panczyk, S. Rusiecki, J. Basala, J. Dziko- W. Kowalczyk. One of the most memorable days in the life wicz i W. Kowalczyk. Dzień 14 kwietnia 1957 r. jest dniem of the Parish was the 14th of April, 1957, when the plan to specjalnie pamiętnym dla życia parafii. W dniu tym posta­ construct a new church building was adopted. Within the nowiono na zgromadzeniu parafialnym budowę nowego Parish the following socielies are active: the Ladies' Blessed kościoła Przy parafii są czynne następujące stowarzyszenia: Sacrament Society, the Aid Society, the Dramatic Circle and Tow. Niew. A.N.S., Tow. Wsparciowe, Kółko Dramatyczne i a Branch of the Polish National Union of America. The Oddział P. N. Spójni. Komitet Parafialny składa się z nast. Church Committee is composed of the following members: osób: J. Basala, prezes,- J. Słaby, zastępca,- A. Dombrowska, J. Basala, president; J. Słaby, vice-pres.,- A. Dombrowska, sekr. prot.,- J. Ptasznik, sekr. fin.,- J. Tomasik, kasjer. rec. sec.,- J. Ptasznik, fin. sec. and J. Tomasik, treas. > yj '-i • ^-1 AdA^ w ir*f*>ir ^ ’%S w^o >;Vc -• i#i4 /5 f JL # , * - *< *> A 9 ^4' v

■ & ? * • * » » 1 t i illr i *r ■SusJUr r

Grupa Parafian przed Kościołem

Parafia w Norih Detroit istnieje od przeszło 28 lat. Dzięki ofiarności The Polish National Catholic Church of North Detroit, Michigan parafian wybudowano plebanię w 1948 roku, a w roku 1955 postanowiono exisls over 28 years. Thanks to the generosity of the Parishioners a new budowę nowego kościoła, w którym pierwsze nabożeństwo odprawione rectory was constructed in 1948 and in 1955 the Parish decided to zostało w niedzielę palmową 1956 loku. Przy parafii istnieją następujące build a new church. The church was erected and the first service towarzystwa.- Tow. Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. Niewiast was held on Palm Sunday in 1956. Wifhin the Parish the follow­ im. Marii Konopnickiej, Tow. Misyjne, Tow. Młodych Niewiast, Chór ing societies are active: The Ladies' Blessed Sacrament Society, Ladies' Starszy i Młodszy, Tow. Młodzieży Wszystkich Świętych oraz Oddział Maria Konopnicka Society, Mission Society, Young Women's Society, Polsko Narodowej Spójni. W skład Komi­ the Parish Senior and Junior Choirs, the Ali Saints tetu Parafialnego wchodzą: J. Froncala, Youth Society and a Branch of the Polish National prezes,- Paulina Lash, zastępczyni; Anto­ Union of America. On the Church Commil- nina Kajzar, sekr. prot.,- Julia Kyc, sekr. tee are: Joseph Froncala, president; Pauline Lash, fin.,- W. Worek, kasjer. Kontrolerzy ksią­ vice-president; Antonina Kajzar, recording secretary; żek: S. Turczyńska, Anna Roman, J. Kar- Julia Kyc, financial secretary,- Walter Worek, irea- son. Rada Gospodarcza: Jadwiga Filipo­ surer. Comptrollers: Stanisława Turczyńska, Anna wicz, B. Piotrowski, L. Szawaryn, J. De- Roman and Julius Karson. Trustees: Jadwiga Filipo­ kun, W. Zawadzki, S. Sadowski, T. Ku- wicz, Bruno Piotrowski, Leon Szawaryn, John Dekun, nysz, S. Kuprianiuk, W. Hoffmeyer, W. Wacław Zawadzki, Stanley Sadowski, Thaddeus Ku- Szydłowski, Dolores Kohut, D. Kloshke, nysz, Stanley Kuprianiuk, Walter Hoffmeyer, Vin- Eleonora Stakonis. Stanisław Kalata, mar- cent Szydłowski, Dolores Kohut, Dominie Kloshke, Kościół Wszystkich Świętych szałkini. Parafianie z Proboszczem Ks. Sen. M. Zawadzkim przed kościołem.

W Detroit, Michigan powstała pierwsza parafia P. N. K. Kościoła na początku The parish of Our Saviour on Golgotha holds the distinction of being the roku 1916. Dnia 3 maja tegoż samego roku wybrano inkorporacyjny komitet z Ks. first parish of the P. N. C. Church organized in the State of Michigan. It was Juliuszem Jabłońskim Postanowiono nowej parafii nadać nazwę: Parafia Zbawicie­ organized in 1916 and on May 3 a committee of incorporation was elected. la na Golgocie. W miesiącu październiku już mury nowo budującego kościoła za­ In October of the same year Bishop-Organizer Fr. Hodur blessed the corner- częły się wznosić i wtedy Pierwszy Ks. Bp. Fr. Hodur przybył i poświęcił kamień stone. In March 1917 the first services were held in the newly built church. węgielny. W miesiącu marcu zaczęto odprawiać nabożeństwa w nowym kościele, a The formal dedication took place on October 21, with Rt. Rev. F. Hodur offi- formalne otwarcie i poświęcenie dokonał Ks. Bp. Hodur 21 października 1917 r. W ciating. The Parish observed its Silver Jubilee in 1941. The same year the roku 1941 parafia obchodziła srebrny jubileusz. Dzięki staraniom Ks. Sen. Zawadz­ Parish paid off all its financial obligations. This feat was accomplished by the kiego, członków Komitetu Parafialnego, oraz dzięki szczodrobliwości parafian i efforts of the rector, the Rev.. Senior Michael Zawadzki, the members of the sympatyków, parafia jest wolna od długów i zobowiązań. Za duszpasterstwa obe­ Parish Committee and through the liberality and generosity of the church cnego Ks. Sen. M. Zawadzkiego, który przybył do parafii 14 listopada 1939 r. doko­ members and sympathizers. During the rectorship of the Rev. Sen. Zawadzki, nano szereg poważnych ulepszeń. Przerobiono frontowe wejcie do kościoła i hali i who is pastor sińce November 14, 1939, a number of work projects and odrestaurowano kościół wewnątrz i dokonano kompletnego odnowienia hali. Przy improvemenis have been undertaken and brought to completion such as: re- modeling of the church front and auditorium, the renovation of the interior of parafii istnieje polska szkoła dokształcająca i Niedzielna szkoła z trzech klas. Nastę­ the church and the auditorium. The Parish conducts a Polish Language School pujące Towarzystwa są czynne przy parafii: Chór Parafialny Kalina, Tow. Matki and a Sunday School of Christian Living. Active societies in the Parish are: Boskiej Częstochowskiej, Tow. Związek Polek, Tow. Młodzieży Zmartwychwstanie the Kalina Choir, the Blessed Mother of Częstochowa Society, the Free Polish i Tow. Ministrantów. Women's Society, the Mens Resurrection Society and the Altar Boys' Society. Parafianie z Proboszczem Ks. D. Cyganowskim przed kościołem,

Organizacyjne zebranie odbyło się 18 grudnia 1939 r. w domu The meeting of organization of the Divine Providence Parish Józefa Siwińskiego. Przewodniczącym był Przewielebny Ks. Senior was held December 18, 1939 in the home of Joseph Siwiński, pre- Sianisław Cybulski. Pierwsze nabożeńslwo celebrował Ks. Sen. Cy­ sided over by the Very Rev. Stanisław Cybulski, rector of the St. bulski w niedzielę, 7 stycznia, 1940 r. Pierwszym stałym probosz­ Michael the Archangel Polish National Catholic Church, East Chi­ czem był Ks. Leon Nalewaj. Ziemia została zakupiona przy ulicy cago, Indiana. He also celebrated the first Holy Mass for the new Delaware i Piętnastej. Rozpoczęto budowę nowego kościoła dn. 20 Parish on Sunday, January 7, 1940. The Rev. Leon Nalewaj served marca, 1941, a kamień więgielny został poświęcony przez Najprzew. as its first rector. The Parish purchased building lots at Delaware Pierwszego Ks. Biskupa Leona Grochowskiego 25 maja, 1941. Pierw­ and 15th Streets and work was started on a new church on March szą Mszę świętą w nowym kościele odprawił Ks. Leon Nalewaj 20, 1941. The blessing of the cornerstone took place on Sunday, 12 października, 1941, a poświęcenie kościoła odbyło się 21 czerw­ May 25ih, 1941, with the Rt. Rev. Leon Grochowski officiating, ca, 1942. Parafia jest bez długu. W styczniu 1956 r. uchwalono, aby with numerous clergy assisting. The first Mass in the new church parafia utrzymywała się z dobrowolnych składek na wzór Pierw­ was- celebrated by Rev. Leon Nalewaj on Sunday, October 12, szej Parafii w Scranton i tak staramy się postępować. Przy parafii 1941, and the dedication of the church was held on Sunday, istnieją następujące towarzystwa: Tow. Adoracji Najśw. Sakramen­ June 21, 1942. The church is debt free. In 1956 the Parish Kościół Bożej Opatrzności tu, Tow. Przyjaciół Szkoły, Tow. Mężczyzn, Chór Kalina, i Oddział passed a resolution to support itself by free contributions, follow­ P. N. Spójni. ing the example of the First Parish at Scranton, Pennsylvania The following societies are Komitet Parafialny składa się z następujących osób: Mieczy­ aclive within the Parish: Ladies Blessed Sacrament Society, Friends of the Polish School So- sław Binko, przewodniczący,- Stefan Tokarski, zastępca, Zofia Kon- ciety, the Men's Society, the Kalina Choir and a Branch of the Polish National Union of Ame­ derla, sekretarka protokółowa,- Franciszek Wilusz, kasjer,- Józef rica. Gutowski, sekretarz finansowy. Opiekunowie kasy: Rudolf Kon- The Church Committee is composed of the following officers: M. Binko, president; S. To­ derla, Wiktoria Barovich, Bartłomiej Haluszka, Michał Pietrzyk, karski, vice-pres.,- Z. Konderla, rec. sec ,- F. Wilusz, treasurer,- J. Gutowski, fin. sec Truslees: Jan Lisek, Michał Barovich. R. Konderla, W. Barovich, B. Haluszka, M. Pietrzyk, J. Liscek and M. Barovich, Grupa Parafian w kościele.

Dzięki staraniom Ks. B. Sychty i Komitetu składa­ Thanks to the efforts of Rev. B. Sychta and the jącego się z ludzi Czynu powstała w lipcu 1915 r. Pa­ Committee of Organization, known for their prowess, rafia Matki Boskiej Różańcowej. W tym samym roku the parish was founded in July of 1915. In the same rozpoczęto budowę kościoła, którą skończono w roku year construction on a new church was started and 1921 na przyjazd ś. p. Ks. Bpa. F. Hodura, który nową brought to com pletion in 1921 and dedicated b y świątynię poświęcił. W r. 1945 obchodzono uroczy­ Bishop F. Hodur. The 35th Anniversary of the parish ście w obecności Ks Bpa. L. Grochowskiego 35-lecie was observed in 1945 with Bishop L. Grochowski par- istnienia parafii. Przy parafii są następujące-stowa­ ticipating. Within the parish these societies are ac- rzyszenia: Tow. SS. Różańcowych, Tow. Męskie Sw. live: Sisterhood of the Holy Rosary, St. Joseph Mens Józefa, Tow. Niew. Gwiazdy Zwycięstwa, Chór Sw. Society, Ladies' Star of Victory Society, St. Cecilia Cecylii, Tow Przyj. Dzieci, Chór Młodszych, Niedz. Choir, Friends of Children Society, Junior Choir, Szkoła Chrześ. Życia, Polska Szkoła i Oddz. 66 PNS. School of Christian Living, Polish Language School, W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: J. Kadziel- Branch 66 of the P. N. U. The Church Committee is as Ks. J K. L. Zawistowski ski, prezes,- S. Zalas, zastępca,- H. Banacka, sekr. prot.,- follows: J. Kadzielski, pres,- S. Zalas, vice-pres.f H. Kościół M. B. Różańcowej C Bentkowski, sekr. fin.,- I. Bentkowska, kasjerka. Banacka, rec. sec.,- C. Bentkowski, fin. sec.,- I. Bent­ Rade. Gospodarcza: E. Kalka, J. Kowalski, D. K ołecki, S. W iśniew ski i V irginia kowska, treas.,- trustees: E Kalka, J. Kowalski, D. Kołecki, S. Wiśniewski, Virginia Noble. Kolektorzy: L. Gorczyca, A. Jabłoński i W. Lemański Rewizorzy książek: Noble,- collectors: L. Gorczyca, A. Jabłoński, W.Lemanski,- comptrollers: Mary Maria Jakubowicz, Phyllis Kolecki i Lillian Trytko. Jakubowicz, Phyllis Kolecki, Lillian Trytko. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem Tomczykiem przed kościołem

Parafia w Indiana Harbor, Indiana powsfała 14 października 1945 r. The Parish was organized on the 14ih of Ociober, 1945. Among the Wśród najbardziej zasłużonych organizatorów parafii należy wymienić most merited organizers are: J. Salomoński, J. Wachowiak, S. nazwiska: J. Salomoński, J. Wachowiak, S. Kubisz, T. Konieski, kiórzy za­ Kubisz, T. Konieski. Encouraged by Bishop Leon Grochowski, then chęceni i wspomagani radą Pierwszego Ks. Biskupa L. Grochowskiego, ihe Ordinary of the Western Diocese of the Polish National Catholia ówczesnego Ordynariusza Diecezji Zachodniej, przyczynili się do siwo- Church these people were instrumental in the organization of the Parish. rzenia lej parafii. Przy parafii isinieje Koło Niewiasi i Towarzystwo Męskie These societies are active within the Parish: Ladies' Circle, St. John Mens im. Sw. Jana. Obecnym Proboszczem Parafii jesi Ks. Jan Mafia. W skład Society. The present rector of ihe Parish is Rev. Anthony Maila. The Komitetu Parafialnego wchodzą: V. Gryneczko, prezes,- J. Kawecki, zastęp­ Church Committee is composed from these officers: V. Gryneczko, presi- ca. Marta Staśko, sekr. proi.,- J. Dembowski, sekr. fin ,- i S. Ostaszewski, Church Committee is composed of: V. Gryneczko, president,- J. Kowecki, kasjer. vice-pres.; Martha Staśki, rec. sec.,- J. Dembowski, fin. sec, S, Ostaszewski, ireasurer. Grupa Parafian przed kościołem.

Parafia p. w. Sw. Michała Archanioła powslała w maju 1903 r. The Parish was organized in May, 1903. In September, 1903, the i już we wrześniu tegoż roku nastąpiło poświęcenie kościoła. Obe­ church building was dedicated. At present, a new church build­ cnie jest na ukończeniu budowa nowego kościoła rozpoczęta we ing is nearing completion. The construction was started in Sep­ wrześniu 1956 roku kosztem $170,000. Niedawno odnowiono salę tember, 1956, at the cost of $170,000. Recently the church audi­ parafialną, wydając na ten cel $16,000. Pokaźne przedstawia się w torium was remodeled at the cost of $16,000. The church property nieruchomościach majątek parafialny,- kościół, cmentarz, sala, ple­ consists of: an auditorium, the rectory, pavilion, garage, brick bania, sala ogrodowa, garaż, murowana kaplica i wreszcie chapel building, and a new organ. Within the parish the follow­ nowe organy. Przy parafii istnieją następujące towarzystwa: Tow. ing societies are active: Ladies' Society of the Divine Love, the St. Niewiast Bożej Miłości, Tow. Męskie Sw. Michała Archanioła, Tow. Michael the Archangel Men's Society, St. Mary's Children Society, Dzieci Marii, Tow. Niewiast im. Królowej Jadwigi, Tow. Ministran­ Si. Hedwig's Ladies' Society, the Altar Boys’ Society, the Friends tów, Tow. Szkoły Niedzielnej P. T. O., Chór Sw. Cecylii i Chór of School of Christian Living Society, St. Cecilia and the Junior Młodszy. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: W. Mularczyk, Choirs. The Church Committee is composed of the following offi prezes,- A. Krupa, zastępca,- T. Draba, sekr. proi.; S. Alberts, sekr. cers: W. Mularczyk, president,- A. Krupa, vice-president; T. Draba, fin.,- F. M alinow ski, kasjer. K ontrolerzy: J. Szalony, M. M ularczyk, recording secretary,- S. Alberts, financial secretary,- F. Malinowski, S. Kraska, S. Boridra, E. Kinach, J. Czernią. Komitet cmentarza: P. treasurer,- complrollers: J. Szalony, M. Mularczyk, S. Kraska, S. Furman, J. Duwer, J. Czernią. Komitet zabaw: S. Plucińska, S. Der- Bondra, E. Kinach, J. Czernią,- activities committee: S. Plucińska, S. wińska, Teofila Sus, Helena Buczyńska, i Nettie Szafarz. Derwińska, Teofila Sus, Helena Buczyńska and Nettie Szafarz. Parafianie z Ks. Seniorem W. Słowakiewiczem przed Kościołem

Parafia im. Jezus została zorganizowana w r. 1914 przez Ks. Biskupa The Holy Name of Jesus Parish was organized in 1914 by Bishop Fr. Bończaka Kościół, kiórego budowę ukończono w r. 1917, poświęcił ś. p. Francis Bończak. The church building compleied in 1917 was dedicated Ks. Biskup Fr. Hodur. W roku 1925 odbył się w parafii Pierwszy Synod by Bishop Francis Hodur in the same year. In 1925 the parish served as Zachodniej Diecezji, a w roku 1956 Zjazd Zjednoczonych Towarzysiw Nie- a host church to the first Provincial Synod of the Western Diocese of the wiasi. Mająfek parafii w nieruchomościach ocenia się na $300,000. W ciągu Polish National Catholic Church. In 1956 a conveniion of the United Ladies Blessed Sacrament Societies was held here. The church properties are esti- osiatnich lal dokonano większych i pożyiecznych inwestycji na sumę po­ mated over $300,000. The church properiy has been lately improved at nad $70,000. Przy parafii istnieją towarzystwa: Niewiast A. N. S., Chór the cost of over $70,000. Within the Parish the following societies are ac- Lutnia, Chór Melodia, Macierz Szkolna, Klub Młodzieży, Tow. Obrońców i iive: Ladies Blessed Sacrament Society, Lutnia Choir, Melodia Choir, Ministrantów. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: J. F. Kraczek, pre­ Friends of the Polish School Society, Youth Club, Boys Defenders, of the zes, B. Podkomorzy, zastępca,- S. Sobczak, sekr. prot., H. Murawski, sekr. P. N. C. Church and the Society of Altar Boys. The Church Committee is composed of the following officers: J. F. Kraczek, pres.., B. Podkomorzy, fin., S. Kopaczewski, skarnik, P. Bakalarski, marszałek, oraz J. Cieślak, J. vice-pres., S. Sobczak, rec. sec., H. Murawski, fin. sec., S.. Kopaczewski, Makowski, K. Daniels, F. Wrześki, E. Geniusz, C. Andress, T. Horbiński ireas.,- P. Bakalarski, usher, trusiees: J. Cieślak, J. Makowski, K. Daniels, F. H. Karw acki i J. Smoleń. Wrzeski, E. Geniusz, C. Andress, T. Horbiński, H. Karwacki, and J. Smolen. Parafianie z Ks. Proboszczem E. Młynarczykiem przed Kościołem

The current year is the 34th year of the exislence of the parish, which W roku bieżącym upływa 34-ty rok istnienia Parafii Najświętszej was organized by Bishop Joseph Padewski in 1922. The construction of the Marii Panny w West Allis, Wisconsin, której organizatorem w r. 1923 był new church and rectory was started soon afterwards and was brought to Ks. Biskup J. Padewski. Kościół, który rozpoczęto budować w r. 1923 ukoń­ completion in 1928. The present valuaiion of the property is over $72,500. czono wraz z plebanią w r. 1928. Majątek parafialny szacuje się obecnie na In 1956 a construction of a large auditorium was started in order to provide sumę 72,500. W r. 1956 rozpoczęto kosztem $30,000 budowę sali przeznaczo­ facilities for the School of Christian Living and olher societies. The cost nej dla użytku Szkoły Niedzielnej Chrześcijańskiego Życia, którą 26 maja was set at $30,000. The said school building was dedicated on the 26ih of May, 1957 by Rt. Rev. Joseph Kardaś. Within the Parish the following 1957 r. poświęcił Ks, Bp. J. Kardaś. Przy parafii istnieją towarzystwa: Nie­ societies are active: Ladies' Blessed Sacrament Society, Young Women s wiast A.N.S., Tow. Młodych Kobiet, Chór im. Fryd. Chopina oraz Oddział Society, Frederic Chopin Choir, and Branch No. 301 of the Polish National No. 31 P. N. Spójni. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: A. Niedział­ Union of America. The Church Committee is composed of the following kowski, prezes; F. Zieliński, zastępca,- S. W rzeski, sekr. prot.,- E. Stalewski, officers: A. Niedziałkowski, pres.; F. Zieliński, vice-pres.; S. Wrzeski, rec. sekr. fin.; G von Stockhausen, kasjer,- A. Stalewski, marszałek oraz dyre­ sec.; E. Stalewski, iin. sec.,- G. von Stockhausen, treas.;A. Stalewski, usher; ktorzy: M. Janka, J. Kasza, Z. Włodarczyk. trustees: M. Janka, J. Kasza and Z. Włodarczyk. Parafianie z Ks. Proboszczem M. Wachną przed kościołem.

Dnia 23 stycznia 1956 r. na skutek akcji świetlejszych Polaków w Madison, The first organizational meeting of the parish, supported by many pro- odbyło się pierwsze posiedzenie, celem zerwania z Rzymem, a zorganizowania gressive Polish-Americans of Madison, 111 , was held January 23, 1926. P. N. K. Kościoła. Dnia 23 marca odczytano rezolucję zrywającą z papieskim ko­ A decision to break relalions with the Roman Church on the motion of J. Ka- ściołem. Rezolucję na wniosek J. Kakowskiego jednogłośnie przyjęto. Dnia 21 kowski was unanimously accepted. On November 21 at a special ceremony listopada Ks. Biskup L. Grochowski dokonał poświęcenia kamienia węgielnego. ground was broken for the new church, the Most Rev. L. Grochowski officiafing. Wielką pomoc okazał ś. p.. Jan Gwóźdź, albowiem pożyczył $9,500 dolarów na A speedy construction was made possible by a generous loan of $9,500 made by budowę kościoła. Dnia 20 lutego 1927 r. odbyło się pierwsze nabożeństwo w John Gwóźdź. The first service in the new church was held on February 20, 1927. nowozbudowanej świątyni. Poświęcenia świątyni dokonał Pierwszy Ks. Bp. L. The church was dedicated by the Most Rev. L. Grochowski on October 16, 1927. Grochowski, 16 października 1927 r. Dziś parafia jest silna pod względem ducho­ The parish is a strong unit spiritually, religiously and financially. It owns: wym, materialnym, posiada do własnej dyspozycji, kościół bez długu, plebanię, a church building, a rectory, an auditorium, eight building lots, used as 8 lot pięknej ziemi ogrodowej, halę rozrywkową, halę na zebrania i imprezy re­ a garden. The Parish Societies are: Ladies' Blessed Sacrament Society, the Sew- ligijne. Przy parafii istnieją następujące Towarzystwa: Tow. ANS., Kółko Szycia, ing Circle, Mens Y. M. S. of R. Society, Altar Boys' Society, Frederic Chopin Tow. Zmartwychwstanie, Kółko Ministrantów i Chór Chopina. Komitet Parafialny Choir. The Parish Committee is composed of the following members: L Kreński, składa się z następujących osób: Leon Kreński, prezes, Józef Kalta, wiceprezes,- president, J. Kalta, vice-president, A. Bieniecka, financial secretary, W. Ma­ Anna Bieniecka, sekretarka finansowa; Władysław Macior, kasjer. cior, treasurer. 1 - T **• A - -

Parafianie z Ks. Proboszczem K. Kiesiewiczem przed kościołem

Parafia w Si. Louis, która za swoich Patronów przyjęła specjalnie w The Parish, which had taken for its patrons the great missionaries naszym Kościele czczonych Świętych Cyryla i Mefodego powstała w listo­ and Saints of Poland, St. Cyril and St. Methodius, whose contributions to padzie 1907 r. W dniu 26 lipca 1908 roku kościół parafialny zostaje poświę­ Christianity are especially cherished by the faithful of the P.N.C. Church was organized in November of 1907. On the 261h of July, 1908, the church cony przez ś. p. Ks. Biskupa Fr. Hodura. Trzy razy kościół i sala parafialna building was dedicated by Bishop Francis Hodur. The church proper and ulegają pożarowi, lecz parafia, dzięki ofiarności Wiernych szybko dźwiga the reclory were ravished by fire thrice in its history, yet Ihanks to the się z łych klęsk. Na nieobdłużony majątek parafii składają się.- kościół, generosity of ils members, the Parish overcame Ihese disasters. The church plebania, sala parafialna, park, hala, 2 pawilony. Przy parafii istnieją licz­ properly, elear of all debts is comprised from these assels: the church build­ ne towarzystwa, jak: Tow. Adoracji Najśw. Sakramentu, Kółko Szycia, Chór ing, the reclory, Iwo audiloriums, a park and Iwo pavilions. Within the Parafialny, Kółko Teatralne, Tow. Dzieci Marii, Koło Ministrantów, Szkoła Parish these societies are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Sew- ing Circle, Church Choir, Theatrical Circle, Children of St. Mary, Altar Polska, Szkoła Chrześcijańskiego Życia, Tow. Obrońców i Oddział Spójni. Boys' Society, Polish Languaąe School, School of Christian Living, Boys) W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: Fr. Szumski, prezes,- B. Kuciej- Defenders Society and a Branch of the Pol. Nal'l. Union of America. The czyk, zastępca,- G. Kowal, sekr. prot.; Z. Pondro, sekr. fin.,- M. Gibała, kas­ Church Commitlee consists from the following: F. Szumski, pres./ B. Ku- ciejszyk, vice-pres., G. Kowal, rec. sec., Z. Pondo, fin. sec., M. Gibała, jer. Rada Gospodarcza: A. Olczak, J. Podolski, R. Krzemiński. Kontrolerzy: ireas, Iruslees: A. Olczak, J. Podolski, R. Krzemiński, comptrollerss S. S. Olczak, J. Kowal, Z. Lizińska. S. Waliszewski, marszałek. Olczak, J. Kowal, Z. Lizińska and S. Waliszewski, usher. Grupa Parafian z Proboszczem Ks. H. E. Meusem przed kościołem.

Parafia Polsko Narodowa Kaiolicka w South Milwaukee, Wisconsin, The Saint Peter and Paul Polish National Catholic Church in South powstała w czerwcu 1914 roku. Wśród najbardziej zasłużonych parafian- Milwaukee, Wisconsin, was organized by Bishop Francis Bończak in organizatorów należy wymienić nazwiska Wiktora Kuczmierowskiego, Fran­ June, 1914 Among the most merited lay organizers were: Vicior Kuczmie­ ciszka Szablewskiego i Józefa Grochowskiego. Poświęcenie kościoła na­ rowski, Frank Szablewski and Joseph Grochowski. The dedication of the stąpiło natychmiast po zorganizowaniu się parafii w czerwcu 1914 roku. new church was held soon after its organization. Przy parafii są czynne następujące, liczne stowarzyszenia: Tow. Wiihin the parish the following societies are aciive: the Ladies' Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu, Tow. Niewiast im. Marii Ko­ Blessed Sacrament Society, Ladies' Maria Konopnicka Society, the Young nopnickiej, Tow. Młodych Niewiast, Tow. Niedzielnej Szkoły Chrześcijań­ Women s Society, the Friends of the School of Christian Living Society, skiego Życia, Tow. Najświętszej Marii Panny, Tow. Sw. Piotra i Pawła oraz the St. Mary s Society, the SS. Peter and Paul's Society, and Branches No. Oddziały 213 i 273 Polsko Narodowej Spójni. 213 and 273 of the Polish National Union of America. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby.- Wiktor The 1957 Church Committee is composed of the following officers: Kuczmierowski, prezes, Michał Sporakowski, wiceprezes,- Maria Fabisiak Victor Kuczmierowski, president, Michael Sporakowski, vice-president, sekretarka protokółowa,- Cecylia Sporakowska, sekretarka finansowa, Hie­ Mary Fabisiak, recording secretary, Cecelia Sporakowska, financial secre- ronim Dobrowski, kasjer. Trustyści: Edna Gueltzan, Czesław Radziun, tary, Heronim Dobrowski, treasurer. Truslees: Edna Gueltzan, C. Radziun, Franciszek Jonak, Edward Barcinski, Franciszek Kajfosz, Józef Grochowski," Frank Jonak, Edward Barcinski, Frank Kajfosz, Joseph Grochowski and Kazimierz Sokolnicki. Casimir Sokolnicki. Parafianie z Ks. Proboszczem J. Siembidą przed kościołem,

Dowodom żywotności i energicznej pracy misyjnej Polskiego Narodo- The Holy Cross Parish in Miami, Fla., is living proof of the vital mis- wngo Kuiolickiego Kościoła jest powstanie parafii w Miami na Florydzie. sionary work of the P.N.C.C. Financially supported by the P.N.C.C. the Organizatorami tej młodej parafii są: Antoni Świątek, Ks. Karol Ernest, organizers of the Parish were: Anthony Świątek, Rev. Karol Ernest, Con- Konstancja Mikitiuk, Jan Wężyk, Franciszek Maciejewski i Bronisława stance Mikitiuk, John Wężyk, Frank Maciejewski and Bronisława Iskra. Isk u> The church building is a former reconverled school, which after pro- Przerobiona z budynku szkolnego na kościół nowa świątynia została per remodeling was dedicated as a new parish of the church in February of puświncona w lutym 1935 roku. Inwestycje dokonane w ciągu ostatnich lat 1953. The investmenls of the Parish made in the last few years amount to im izocz majątku parafialnego osiągnęły sumę $51,000. over $15,000. Pizy parafii istnieją typowe dla Polskiego Narodowego Katolickiego Within the Parish typical societies of the Polish National Catholic Koftciolu 'towarzyszenia społeczno-religijne. Church are active. W :;klud Komitetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą następujące The 1957 Church Committee is composed of the following officers: o!ioliy : Anioni Swii)tek, prezes, Jan Baldach, wiceprezes/ Konstancja Mi- Anthony Świątek, president, John Bałtach, vice-president/ Conslance Mi­ kiliuk, wicnpro/.n:>kn, Franciszek M aciejew ski, sekretarz protokółow y, W an ­ kitiuk, second vice-presidenl, Frank Maciejewski, recording secretary ( ilii Itomwskn, sokiolnika finansowa/ Teresa Świątek, kasjerka Wanda Borowska, financial secretary and Teresa Świątek, treasurer. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem A. Blynem

Przed 13-iu laty powstała w Beleview Parafia Sw. Krzyża. W pierw­ St. Paul's P.N.C. Church was organized thirteen years ago by the late szym okresie, przed nabyciem kaplicy, nabożeństwa były odprawiane w Rev. J. Świeczewski, a zealous priest noted for his organizational ability. domach prywatnych u pp. Gawrońskich i pp. Orzeł. Dzięki ofiarnej pracy In the first stage the services were held at the residence of Mr. and ś. p. Ks. J. Świerczewskiego i Kom. Paraf, pod przewód. J. Kafary, wzniesio­ Mrs. Gawroński and Mr. and Mrs. P. Orzeł. Thanks to the energetic and no w r. 1951 własny kościół, który 1-go grudnia poświęcił Czcigodny generous Church Committee, under the leadership of Rev. J. Świeczewski Pierwszy Ks. Biskup L. Grochowski. Obecnie parafianie planują budowę and F. Kafara a new church was constructed in 1951, which in December of większego kościoła. Proboszcz, Ks. J. Blyn zorganizował "Klub Rozwoju", the same year was blessed by the Most Rev. Leon Grochowski. A large który wydaje poczytne pisemko "Dobry Sąsiad"; prócz "Klubu" istnieje church building is contemplated in the futurę. Father J. Blyn has organ­ Tow. Pań Wzajemnej Pomocy. W skład Komitetu Parafialnego wchodzą: ized the Development Club. This Club publishes a popular "Good Neigh- F. Kafara, prezes,- J. Korczak, zastępca,- W. Kafara, sekr.. prot ,- S. Pirog, bor" (Dobry Sąsiad) Bulletin. The Ladies Mutual Society is very helpful in, sekr. fin.,- S. Przywieczorski, kasjer. Marszałkowie: J. Burnagiel, F. Oleszkie- social church work. On the Church Committee are: F. Kafara, pres., J. Korczak, vice-pres., W. Kafara, rec. sec.,- S. Pirog, fin. sec.,- Przywieczor- wicz i A. Babiel. Rada Gospodarcza: A. Gondek, Marianna Babiel, W. Do- ski, treas ,- ushers: J. Burnagiel, F. Oleszkiewicz and A. Babiel,- the Board of lezuchowicz, M. Blyn, J. Baslik i M. Sajdera. Skarbnicy: W. Jendrick, P. Directors: A. Gondek, M. Babiel, W. Dolezuchowicz, M. Blyn, J. Bastik and: Sweetz i M. Jakubowski. M. Sajdera,- cusfodians: W. Jendrick, P. Sweetz and M. Jakubowski. Grupa Parafian przed kościołem.

Dzięki inicjatywie księdza Hucała wspomaga- Thanks to the inilialive of the Most Rev. L. Gro­ ganego przez parafian: J. Dramińskiego, J. Ziółko chowski, aided by: Rev. J. Hucal, J. Dramiński, J. i E. Prusalora powstała we wrześniu 1927 r. Parafia Ziółko and E. Prusator, the parish was organ- Sw. Trójcy w Kewanee, Illinois. Kościół został ized in September, 1927, and was dedica­ poświęcony w 1928 roku. W parę lat później ted in 1928. Few years later, all the indebtedness spłacono długi ciążące na parafii i pobudowano was cleared on the church building and on the nową plebanię. Parafia posiada salę parafialną i reclory. The Parish is the owner of an appro- własny cmentarz. Przy parafii czynne są nastę­ priate auditorium and of a cemetery. Within the pujące towarzystwa o charakterze religijno-spo- Parish the following societies are aclive: The łecznym: Chór Parafialny im. Fryderyka Chopina Frederic Chopin Parish Choir, the Society of Di- oraz Towarzystwo Bożej Miłości. W skład Komi­ vine Love. The Church Commiltee is composed tetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą: Józef Kościół Św. Trójcy of the following officers: Joseph Bułakowski, Bułakowski, prezes,- Dorota Skowrońska, sekretar­ ka finansowa,- Marta Góra, sekretarka protokóło- president,- Dorothy Skowroński, financial secrela- Skowroński, treasurer. wa i Samuel Skowroński, kasjer. ry; Martha Góra, recording secretary and Samuel Parafianie z Proboszczem Ks. J. Sirzałką przed kościołem,

Przed 50-ciu laty, dnia 2-go lutego 1907 roku została Saint Josephat Polish National Catholic Parish in zorganizowana parafia w Duluth, Minnesota. Kościół rozpo­ Duluth, Minnesota, was organized 50 years ago, on February częto budować w listopadzie 1907 roku, a ukończono w maju 2, 1907. The construction of the church building was begun in November, 1907, and was brought to completion in May, 1908 roku. Świątynia w Duluth jest jedną z piękniejszych 1908. The Duluth edifice is one of the beautiful Polish Na­ kościołów Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. tional churches. The first Holy Mass was said in the Duluth Pierwszą, w tym kościele, Mszę Świętą odprawił ś. p. Ks. Parish by Bishop-Organizer, Rt. Rev. Francis Hodur. The Biskup Franciszek Hodur. Parafia, w ciągu swego długiego parish in its long history has overcome many a trial, and yet istnienia, przetrwała wiele okresów ciężkich walk i zmagań it shows marks of constant growth due to the devotion to duły and to cooperation on the part of the membership. 2 losem. Obecnie rozwija się pomyślnie dzięki harmonijnej The parish is elear of all debts and in addition to the church współpracy parafian i jest wolna od wszelkich długów. property, the parish owns a 14 acre island on one of the Oprócz budynków parafialnych, parafia posiada 14 akrową beautiful l.akes in fhe State of Minnesota. On that Island the wyspę na jednym z piękniejszych jezior w stanie Minnesota, parish has constructed a summer home for its children. na której znajduje się schronisko dla dzieci. The following societies are active within the parish: — Przy parafii istnieją następujące stowarzyszenia: S. S. Ladies' Holy Rosary Society, the Parish Choir, the Ladies Aid Różańcowych, Chór Parafialny, Tow. Pomocy Niewiast, Tow. Society, the Christian Ladies' Society, the Polish Eagle So- Chrześcijańskich Niewiast, Tow. Polskiego Orła, Teen Club, ciety, Teen Age Club, the Junior Choir, the Altar Boys' So- Chór Młodszy, Tow. Ministrantów oraz Oddziały 38 i 98 ciety and Branches 38 and 98 of the Polish National Union Polsko Narodowej Spójni. of America. Grupa Parafian przed kościołem.

Dnia 18 lutego 1940 r. powstała w Brandon Parafia The Parish was organized on the 181h of February, p. w. Św. Józefa. Wśród najbardziej zasłużonych or­ 1940. Among the most merited members at ihe orga- ganizatorów parafii należy wymienić nazwiska: A. nization to be meniioned are: A. Bach, W. t Bach, W. Stopyra, W. Słomiany, J. Śliwa, A. Borow­ Stopyra, W. Słomiany, J. Śliwa, A. Borowski. The ski. Poświęcenie kościoła zostało dokonane w gru­ church building was dedicated in December, 1940 dniu 1940 r. W roku 1953 odbyło się w kościele św. and in 1953 the Sacrament of Confirmation was ad- Józefa uroczyste bierzmowanie. Rozwijają przy pa­ minisiered to the young people of the Parish. Wiih- rafii, pożyteczną działalność na rzecz wychowania in ihe Parish these societies are working for ihe mo­ moralnego, następujące stowarzyszenia: Tow. Nie­ rał and numerical growlh of ihe organized life: The wiast A. N. S., Chór im. F. Chopina, Stowarzyszenie Ladies' Blessed Sacrament Society, Frederic Chopin Mężczyzn i Tow. Polskiego Orła. W ostatnich latach Choir, Men's Society and the White Eagle Society. odnowiono kościół i pobudowano nową plebanię. The church was renovaled a few years ago and a W skład Komitetu Parafialnego na rok 1957 wchodzą: new reciory was constructed. The 1957 Church Com- Bronisław Wojtuszko, prezes.,- W. W. Czerkawski, miiiee is composed of the following: B. Woytusz- zastępca,- W. Słomiany, sekr. prot.,- W. Czech, sekr. ko, pres.,- W. Czerkawski, vice-pres.; W. Słomiany, fin.,- W . Kosior, kasjer. rec. sec.; A. Czech, fin. sec.,- W. Kosior, ireas. r w V

• \ m + i

V*

/

łfr t f

m : | 'W 1

Projeki budującego się Kościoła w Lublir, który stanie na miejscu spalonego.

W styczniu 1926 roku, w tej typowo polskiej osadzie, garstka uświadomio­ In January of 1926 in this typically Polish settlement of Lublin, Wis., a nych Polaków, postanowiła zerwać raz na zawsze kajdany duchowej niewoli i group of patriotic Polish-Americans, decided to break the bonds of the spiritual mimo trudności, dźwignęła w górę sztandar Kościoła Narodowego. Pierwsze na­ yoke and in spite of many difficulties had successfully raised the banner of the bożeństwo odprawił w gościnnej chacie Ks. Jan Zięba i powołał do życia komi­ P. N. C. Church. The first service was said in a home of a friend of the P. N. C. C. tet organizacyjny. W okresie pobytu Ks. A. Radzika, zakupiono grunt pod ko­ by the Rev. John Zięba, who was also responsible for the election of the first Pa­ ściół i cmentarz parafialny. Z chwilą wyznaczenia na duszpasterza Ks. Jana rish Committee. During the rectorship of the Rev A. Radzik, lots for a new church Siembidy zabrano się do budowy kościoła, który dedykowano Wniebowziętej. and cemetery were purchased When Rev. J. Siembida became recior the church Dnia 15 sierpnia 1920 r. Pasterz Zachodniej Diecezji Ks. Biskup Leon Grochowski construction was brought to completion and on August 15 was dedicated by Rt. dokonał aktu poświęcenia nowej świątyni. Podczas budowy kpścioła nie szczę­ Rev. L. Grochowski. During the building period S. Skrzypczak, J. Haizel and M. dzili pracy i ofiar pp: S. Skrzypak, Józef Haizel i Michał Stanieć, który najdłużej Stanieć were especially helpful. Two years later a new rectory was constructed pełnił obowiązki przewodniczącego Komitetu Parafialnego. Od lat przeszło 20 through the generosity of R. Dobrzański. Rev. J. Pałaszewski has been rector of the Parish for the past 20 years. On December 19, 1956 the Parish sufferd a obowiązki duszpasterskie pełni Ks. J. Pałaszewski. W niedzielę, 19 grudnia 1956 disastrous fire, which consumed the church building to the ground. The above r., ofiarą groźnego pożaru padł kościoł, z ktorego nic nie dało się uratować. proposed church is under construction. Parafianie z Ks. Proboszczem J. Szlagowskim przed kościołem.

Parafia Najsłodszego Serca Jezusa w Minneapolis powsiała dnia 23-go The Parish was organized on the 23rd of March 1914. In October of marca 1914 r., a już w październiku został poświęcony kościół parafialny. the same year the church building was dedicated. Among the most meril- Wśród najbardziej zasłużonych dla powstania parafii należy wymienić na­ ed members in the organization of the Parish are: Francis and Antoinette zwiska: Franciszek i Antonina Solarz, Franciszek i Aniela Hajder, M. Pry- Solarz, Francis and Nellie Hajder, M. Prykowski, Agnes Mika, Carl and Bar­ kowski, Agnieszka Mika, Karol i Barbara Plowucha oraz małżonkowie Jó­ bara Plowucha and the family of Joseph Jakubiec. Within the Parish zef Jakubiec. Przy parafii istnieją następujące towarzystwa: Tow. A. N. S , the following societies are aclive: Ladies' Blessed Sacrament Society, Tow. Matek, Chór Chopina, Chór Dziewcząt, Tow. Młodzieży, Tow. Dzieci, Molher's Society, Frederic Chopin Society, Girls' Choir, the Youth So- Szkoła Chrześcijańskiego Życia i wreszcie 59-ty Oddział Polskiej Narodo­ ciety, Children's Society, School of Christian Living, and Branch wej Spójni. Majątek parafii składający się z kościoła, plebanii, wielkiej sali No. 59 of the Polish National Union of America. The parish properties i cmentarza przedstawia wartość ponad $100,000. W skład Komtetu Para­ including the church building, the rectory, a large auditorium and a cemetery are valued over $100,000. The Church Committee is comprised fialnego wchodzą: Juliusz Stokowski, prezes,- Julian Piasecki, zastępca; of the following officers: Julius Stokowski, president; Julian Piasecki, vice- Zofia Osterberg, sekr. prot.,- Agnieszka Eggert, sekr. fin.; Milton Swanson, president; Sophia Osterberg, rec. sec.,- Agnes Eggert, fin, sec..,- Milion kasjer. W skład Rady wchodzą: Edward Aplikowski, Franciszek Solarz, Swanson, treasurer,- trustees: Edward Aplikowski, Frank Solarz, Mary Maria Brzyna, Anna Jekubiec, Józef Mika, Jan Rzeszutek, Henryk Knapp, Brzyna, Anna Jakubiec, Joseph Mika, John Rzeszutek, Henry Knapp, Stanisław i Anna Skers, Stanisław Bogucki. Stanley and Anna Skers, Stanley Bogucki. Grupa Parafian z Ks. Proboszczem K. Krysińskim przed kościołem.

W r. 1930, garstka uświadomionych Polaków w Beveni, In 1930 a group of progressive Polish-Americans in Be- Wis., i okolicy, postanowiła zerwać kajdany duchowej nie­ vent, Wis., and its environs, decided to break the bonds of woli i dźwignąć w górę sztandar Kościoła Narodowego. Na spiritual slavery and to raise the banner of the P. N. C. czele solidnie zorganizowanej grupy z obywatelem Antonim Church. At the head of a well organized group stood Betley, stanął do planowej pracy pierwszy duszpasterz, Ks. A. Bentley and the first rector, Rev. I. Doktor. Thanks Izydor Doktór. Pobudowano skromną świątynię p. w. Zbawi­ to the harmonious cooperation and generosity of the parish- ciela w Beveni, Wis , której poświęcenia dokonał Ks. Biskup ioners a modest church building was constructed at Bevent, Leon Grochowski. W r. 1952, na krótko przed świętami Bożego which was dedicated by Most Rev. Leon Grochowski. Tha Narodzenia, spłonął kościół w Bevent. Po odbyciu kilku po­ church was destroyed by fire in 1952 shortly before Christ- siedzeń, postanowiono pobudować nowy kościół w Mosinee. mas. As a resull a new church was built in Mosinee, Wis. Czynne przy parafii są: Tow. A. N. S., P. T. O, i Tow. Męż­ Societies within the Parish are: the Ladies’ Blessed Sacrament czyzn. Komitet Parafialny stanowią: S. Neklewicz, prezes,- M. Society, the P.T.O. and the Men s Society. The Church Com- Sołtys, zastępca,- W. Cabanski, kasjer,- K. Maliszewska, sekr. mittee follows: S. Neklewicz, pres./ M. Sołtys, vice-pres., W. prot. i S. Kaptur, sekr. fin. Cabanski, treas.,- C. Maliszewska, rec. sec.,- S. Kaptur, fin. sec. Kościół Świętego Krzyża

W iym iypowo polskim miasteczku, które jest twierdzą polskich Franciszkanów, garstka uświado­ mionych Polaków, wiernych Bogu i dalekiej, zamor­ skiej Ojczyźnie, postanowiła potargać pęta duchowej niewoli i stanąć pod sztandarem wolnego Polskiego Kościoła. Tych odważnych ludzi, umocnił na duchu, zagrzał do walki i solidnie zorganizował w sierpniu 1914 roku, Najprzew. Ks. Biskup F. Bończak. Mimo nadzwyczajnych przeszkód, postawiono małą kapli- cę, w której duchowo odrodzeni, modlili się w języ­ ku Ojców i słuchali z namaszczeniem głębokich nauk swego Organizatora, który istotnie był duszą tej no­ wej placówki Kościoła Narodowego na wolnej ziemi Waszyngtona. W roku 1915 rozpoczęto budowę obecnego kościo- Grupa Parafian z Ks. Proboszczem K. Krysińskim przed kościołem. ła. W okresie budowy nowej świątyni nie szczędzo­ no pracy i ofiar. W dniu 4-go lipca 1916 roku, uroczystego aktu poświęcenia On August 1914, a group of progressive Polish-Americans decided to shake nowego Kościoła p w. Sw. Krzyża dokonał czcigodny i niezapomniany Organi­ off the shackles of spiritual serfdom and to accept ihe ideology of the Free zator Po'skiego Narodowego Katolickiego Kościoła, Najprzewielebniejszy Ks. Polish National Catholic Church. In spite of great difficulties and with the help Biskup Franciszek Hodur, przy tłumnym udziale Wiernych. of Rt. Rev. Francis Bończak a smali chapel was built. In 1915 the construction of a new church was started, and on July 4, 1916 ihe Most Rev. Bishop-Organizer W roku 1940 Parafia p. w. Św. Krzyża obchodziła niezwykle uroczyście Francis Hodur dedicaied the new church. The Parish observed iis Silver swój srebrny jubileusz. Celebransem tej rzadkiej uroczystości był Ks. Biskup L. Jubilee in 1940, officiating in ihe feslivities was ihe Most Rev. L. Grochowski. Grochowski. W parafii pracują Towarzystwa: Niewiast Adoracji Najśw. Sakra­ Active wiihin ihe parish are: ihe Ladies' Blessed Sacrament Society and Holy mentu i Mężczyzn p. w. Sw. Krzyża. Cross Men's Society. Do Komitetu Parafialnego wchodzą następujące osoby: Jan Nieć, przewo­ The Parish Committee is composed of the following members: John Niećt dniczący; Stanisław Holewiński, zastępca,- Jan Ertman, sekretarz i Michał Idzik, presideni; Stanley Holewiński, vice-presideni; John Ertman, secretary and M. kasjer Idzik, treasurer. Grupa parafian z Proboszczem Ks. Biskupem J. Misiaszkiem przed Kościołem

Parafia Najświętszej Panny Marii w Winnipeg powstała w roku 1904, jako St. Mary the Virgin Polish National Catholic Church in Winnipeg, Man., parafia p. w. Matki Boskiej Częstochowskiej. Pierwszym proboszczem był Ks. Canada was organized in 1904 as St. Mary of Częstochowa Parish. Rev. W . Bła­ W. Błażowski, który w budującym się dopiero kościele odprawił pierwszą mszę żowski served as its first rector. He celebrated the first Mass in the new church świętą w lipcu 1904 .r. Dzięki istnieniu parafii w Winipeg powstały na terenie in July 1904. The inaugural of the P.N.C C. in Winnipeg, Man., influenced the Kanady parafie i misje P. N. K. K. w Brandon, Man., Libau, Beausejour, Man.., organization of other P.N.C. Churches in Manitoba, such as: the Brandon Parish, Mikado i Dunbary, Sask. Majątek parafialny składa się z kościoła, plebanii, Libau Parish and Beausejour Parish, and also Mikado and Danbury Parishes in Domu Narodowego i 5-cio akrowego cmentarza. Wartość tego nieobdłużonego Sask. The church property of Winnipeg Parish consists of: a church building, a majątku obliczona jest na około ćwierć miliona dolarów. Przy parafii istnieją rectory, a National Home and a 5 acre cemetery. The property is mortgage free następujące towarzystwa: A. N. S., im. Marii Konopnickiej, Kółko Kalina, Chór and represents a value of over a ąuarter million dollars. Aclive in St. Mary's Parafialny, Chór Młodszy im. Wandy, Towarzystwo Męskie Wolności Synów Parish are the following church socielies: Ladies Blessed Sacrament Society, Polskich i Klub Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego Zorganizowana również Ladies Maria Konopnicka Society, Kalina Choir, Senior Church Choir, Wanda została jedyna polska szkoła w Winnipeg, do której uczęszcza 51 dzieci, oraz Junior Choir, Men s Sons of Liberty Soc., and Julius Słowacki Dramatic Club. Szkoła Życia Chrześcijańskiego. W skład zasłużonego Komitetu Parafialnego The Polish School numbers 51 children. The Parish conducts also a School of wchodzą: F. Popek, prezes, J. Korba, zastępca, L. Łochowska, sekr. prot., H. Gi- Christian Living. The following comprise St. Mary the Virgin's Church dzińska, sekr. fin., S. Wąsowicz, kasjer. S. Mruss i J. Kosowski, kontrolerzy oraz Committee: F. Popek, Pres., J. Korba, vice-pres., L. Łochowska, rec. sec., H. Gi- członkowie Komitetu: P. Radomski, L. Biczak, Stefania Nowak, Waleria Stasiło, dzińska, fin. sec.,- S. Wąsowicz, treas., S. Mruss and J. Kosowski, comptrollers, W. Klimczyński, W. Kruszyński, Maria Warga, J. Paszkowski, S. Boratyńska, B. trustees: P. Radomski, L. Biczak, S. Nowak, W. Stasiło, W. Klimczyński, W. Kru­ Szkolnicki, M. Benczarski, K. Demarska, Maria Wasyliszym, W. Broda, S. Kra­ szyński, M. Warga, J. Paszkowski, S. Boratyńska, B. Szkolnicki, M. Benczarski, jewski, M. Cłapa. K. Demarska, M. Wasyliszyn, W. Broda, S. Krajewski, M. Cłapa. PARAFIE P. N. K. KOŚCIOŁA W STANACH ZJEDNOCZONYCH I KANADZIE THE PARISHES OF THE P. N. C. CHURCH IN THE UNITED STATES AND

KTÓRE NIE NADESŁAŁY POTRZEBNYCH INFORMACJI CANADA WHICH HAVE NOT TENDERED THEIR HISTORIC ACCOUNTS

Parafia Sw. Franciszka, East Meadow, Long Island, New York. St. Francis Parish, East Meadow, Long Island, New York. Parafia SS. Piotra i Pawła, McAdoo, Pennsylvania. St. Peter and Paul Parish, McAdoo, Pennsylvania. Parafia Wszystkich Świętych (Litewska), Wilkes-Barre, Pennsylvania. Ali Saints Parish (Liihuanian) Wilkes-Barre, Pennsylvania.

Parafia Dobrego Pasterza, Worcester, Massachusetts. Good Shepherd Parish, Worcester, Massachusetts.

Parafia SS. Piotra i Pawła, New Kensingion, Pennsylvania. St. Peter and Paul Parish, New Kensington, Pennsylvania.

Parafia Imienia Jezus (Słowacka), McKeesport, Pennsylvania. Holy Name of Jezus Parish (Slovak), McKeesport, Pennsylvania.

Parafia Imienia Jezus (Słowacka), Braddock, Pennsylvania. Holy Nanme of Jesus Parish (Slovak), Braddock, Pennsylvania.

Parafia Sw. Jadwigi, Królowej Polski, Chicago, Illinois. St. Hedwigs, Oueen of Poland, Parish, Chicago, Illinois.

Mis a Zmartwychwstania Pańskiego, Vienna, New Jersey, Resurreciion of Our Lord Mission, Vienna, New Jersey.

Mis a Sw. Trójcy, Alpha Michigan, Holy Trinity Mission, Alpha, Michigan.

Mis a Naszego Zbawiciela, New Chicago, Ind. Our Saviour Mission, New Chicago, Ind. Mis a Sw. Jana Chrzciciela, Armstrong Creek, Wisconsin. St. John the Bapiist Mission, Armstrong Creek, Wisconsin.

Mis a Sw. Józefa, Beausejour, Maniioba, Canada. St. Joseph's Mission, Beausejour, Maniioba, Canada.

Mis a Sw. Piotra i Pawła, Beaver, Wisconsin. St. Peter and Paul Mission, Beaver, Wisconsin.

Mis a Najsłodszego Serca Pana Jezusa, Foley, Minnesota, Sacred Heart of Jesus Mission, Foley, Minnesota.

Mis a Matki Zbawiciela Marii, Pierz, Minnesota, St. Mary's Mission, Pierz, Minnesota.

Mis a Najsłodszego Serca Pana Jezusa, Kettle River, Minnesota, Sacred Heart of Jesus Mission, Kettle River, Minnesota.

Mis a Sw. Rodziny, Harris, Michigan. Holy Trinity Mission, Harris, Michigan.

Mis a Najświętszej Marii, Matki Zbawiciela, Platte, Minnesota, St. Mary's Mission, Platte, Minnesota.

Mis a Maiki Boskiej Różańcowej, Madison, Wisconsin. Blessed Mother of the Holy Rosary Mission, Madison, Illinois.

Mis a Przemienienia Pańskiego, South Fork i Hawkins, Wisconsin. Transfiguration of our Lord Mission, South Fork and Hawkins, Wis.

Mis a Sw. Józefa, Libau, Manitoba, Canada. St. Joseph's Mission, Libau, Manitoba, Canada.

Prócz parafii umieszczonych w tekście i w powyższym wykazie, Polski The Polish National Catholic Church in addition to the unlisied Parishes Narodowy Katolicki Kościół liczy na terenie Polski około 100 parafii z Kurią Biskupią w Warszawie. numbers approximately 100 parishes in Poland. KSIĘŻA BISKUPI W STANIE SPOCZYNKU — RETIRED BISHOPS

KSIĄDZ BISKUP FRANCISZEK BOŃCZAK

KSIĄDZ BISKUP JÓZEF LEŚNIAK CENTRALE TOWARZYSTW POLSKIEGO NARODOWEGO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

CENTRAL COMMITTEES OF THE POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH ZJED. TOWARZYSTWA ADORACJI NAJŚW. SAKRAMENTU — UNITED LADIES' BLESSED SACRAMENT SOCIETY

Delegatki i Duchowieństwo obecni na Dorocznym Zjeździe Tow. Niewiast Ado racji Najświętszego Sakramentu, który się odbył w Scranton, Pennsylvania.

Towarzystwo Niewiast Adoracji Najświętszego Sakramentu jest najstarszym The Ladies' Blessed Sacrament Society is the oldest and perhaps the mosł i zapewne najbardziej zasłużonym stowarzyszeniem kobiet w Polskim Narodo­ merited society in the Polish National Catholic Church. It was organized in wym Katolickim Kościele. Powstało ono w roku 1897 w zaraniu twórczej pracy 1897—at the dawn of the crealive work of Bishop F. Hodur, becoming one of tha Biskupa F. Hodura, stając się w krótkim czasie jednym z głównych elementów chief factors of strengthening faith and enhancing morality of the Polish na- umacniających wiarę i moralność w polskiej społeczności narodowej. tional community. Biskup-Organizator nakreślił jasno cel i zadania stowarzyszenia: — "Celem Bishop-Organizer delineated clearly the aim and the task of the society: - Towarzystwa A. N. S. jest uczczenie i umiłowanie Chrystusa Pana w Nejświęl- "The aim of Ladies' Blessed Sacrament Society is love for Jesus Christ and vene- szym Sakramencie Ołtarza, wspieranie członkiń w dążeniu do doskonałości chrze­ ration of His presence in the Holy Eucharist, and aiding its sister-members by ścijańskiej, pomoc w razie choroby i niedostatku i oddanie ostatniej usługi exlending a helping hand in case of illness and dire need, and to pay łast zmarłej członkini tegoż Towarzystwa." respects at the time of death. Niewiasty z Tow. A. N. S. otaczają czułą opieką świątynie ich parafii, łożąc Members of the Ladies' Blessed Sacrament Society fondly and tenderly care również poważne sumy na inwestycje kościelne. Praca humanitarna, oświatowa for their parish churches and often help by giving substantial amounts to i nawet misyjna wydaje dziś w 60-tym roku istnienia Stowarzyszenia swoje owo­ their support and development. The society's humanitarian, educational and mis- ce, które są tytułem dla zasłużonej dumy wszystkich członkiń A.N.S. na terenie sionary endeavors prove their merit after sixty years of existence of the Polish całego Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. National Catholic Church, providing a just pride to all members. ZJED. TOW. NIEWIAST POLSKICH IM. MARII KONOPNICKIEJ — UNITED MARIA KONOPNICKA LADIES' SOCIETY

Delegaiki i Duchowieńsiwo na Zjeździe Zjednoczonych Towarzysiw Niewiast Pol skich im. Marii Konopnickiej

Pierwsze Towarzystwo im. Marii Konopnickiej przy P. N. K. Kościele w Bishop-Organizer, Francis Hodur, initiated the first Maria Konopnicka Ameryce zostało zorganizowane w Scranton, Pa., w dniu 14-go lipca 1906 roku, Ladies' Society July 14, 1906. The purpose of its organization is to: 1.) become przez Ks. Biskupa Franciszka Hodura. Towarzystwo zostało zorganizowane: acąuainted with the poetical works of the outstanding poetess of Poland, Maria 1.) Dla zapoznania się z dziełami Marii Konopnickiej; 2.) Dla szerzenia oświaty, Konopnicka,- 2.) to spread Polish culture,- 3 ) to propagate national, morał, po- 3.) Dla pracy nad uświadomieniem narodowym, moralnym, politycznym i spo­ litical and social enlightment among its members. This society was established łecznym. W roku 1910 zorganizowano Towarzystwa im Marii Konopnickiej w in 1910 in three other suburbs of Scranton, namely: Greenwood, Tripp Park and trzech dzielnicach miasta Scranton: na Greenwood, Tripps Park i West Side. West Side. The example of the Scranton Parish was followed by other churches Za przykładem Scranton poszły i inne parafie. Dziś istnieją Towarzystwa Marii and today the society has its lodges in many parishes. For efficienf action these Konopnickiej na terenie całego Kościoła Narodowego. Dla sprawniejszej akcji societies were unified in the organization known as the United Maria Konopni­ i większych ciiągnięć zorganizowały się w jedną centralną organizację, znaną cka Societies. According to the by-laws, the United Maria Konopnicka Societies pod nazwą Zjednoczone Towarzystwa Niewiast Marii Konopnickiej P. N. K. hołd yearly conveniions, these constitute the highest governing and law making Kościoła. Zarząd Centralny stanowią następujące osoby:—przew., Maria Kosik, body. The Central Maria Konopnicka Committee is composed of the following officers: Lottie Palińska, president. Mary Kosik, vice-presidenl, Helen Nycz, Helena Nycz, sekr. prot , Leokadia Sankiewicz, zast. sekr., Stanisława Tellysh, recording secretary, Lilliam Sankiewicz asst. rec. sec., Stella Telleysh, financial sekr. fin., Maria Gorgol, kasjerka. Wład. Makowska, organizatorka. J. Zell, secretary, Mary Gorgol, treasurer, W. Makowska, organizer, trustees: J. Zell, W. Kopczii, A. Uminowicz, opiek. kasy. W. Kopcza, A. Uminowicz. ZJED. TOW. MŁODZ. ZMARTWYCHWSTANIE — UNITED YOUNG MEN'S SOCIETY OF RESURRECTION

Centralny Zarząd Zjed. Tow. Młodzieży Zmartwychwstanie — 1957. Pośrodku Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski.

Obecny zarząd stanowią: F. Orłowski, prezes,- J. Boczar i L. Cegiełka, wice­ The Central Committee is composed of the following: F. Orłowski, presi- prezesi; A. Godek, sekr. prot.,- W . Pron, sekr. fin.,- J. Um inowicz, kasjer,- Organiza­ dent; J. Boczar and L. Cegiełka, wice-pres.,- A. Godek, rec. sec.,- W. Pron, fin. sec. torzy: E. Górski, E. Kołacki, E. Cymbruch, Ks. D. Driscoll, W. Szembrat, E. Mach, J. Uminowicz, treas. Organizers: E. Górski, E. Kołacki, E. Cymbruch, Rev. D. Dris­ E. Cegiełko, H. Jankowski. Dyrektorzy: F. Kozłowski, J. Kwiatkowski, M. Holod, coll, W. Szembrat, E. Mach, E. Cegiełka, H. Jankowski. Direciors: F. Kozłowski, F. Owcarz, J. Patrick, C. Matylewicz, J. Janowski, S. Kotula, J. Godek, A. Pron, J. Kwiatkowski, M. Holod, F. Owcarz, J. Patrick, C. Matylewicz, J. Janowski, S. R. Zarnowski, T. Rysz, E. Urbański, R. Matylewicz, G. Wierzbicki, R. Niedzielski. Kotula, J. Godek, A. Pron, R. Zarnowski, T. Rysz, E. Urbański, R. Matylewicz, G. Chaplain Rev. Anthony M. Rysz. Wierzbicki, R. Niedzielski. Chaplain Rev. Anthony Rysz. ZJEDNOCZENIE TOWARZYSTW DZIEWIC POLSKICH — UNITED POLISH GIRLS' SODALITIES ZjnilniM m« Towarzystw Dziewic Pol­ skich Nmudownąo Kościoła zostało powo- Imin do jy cin w loku 1927 przez ś. p. Pini wiy.iui" Ks Biskupa Fr. Hodura.

c 'filmu Inwnrzystwa jest praca nad u- .■ I(u hniiiKiiiiniii i iiinoralnieniem człon­ kiń, urnI lozhudzoniom religijnego i pa­ li, i ił" iimtjn Hm Im, n nadto samokształ­ ceniu mii, pomoc moralna i materialna w w rn/iM i lim oby lub nieszczęścia, jako też mbawy guilziwe i rozrywki. ( >lmr-ny Cnntralny Zarząd Zjed. stano­ wili A Proń, przew., M. Smogorzewska, wich piznw., M. Miścińska, sekr. prot., Jo- aim n I mmbrowska, sekr. fin ; B. Swiąt- kow:,l'n, l»isjorkn. Opiekunki kasy: M. Ka- spizycku, I Miku, Ewa Ostrowska. Dyre­ ktor I Slnwmskn, L. Kotula, J. Mi­ ku, K llinłogłowicz, C. Świątkowska, S. Tianrzyk, K. Tm nch, R. W agstaff, B. Ha­ ni;: Mnniznlkini: M. Kunigiel. Organiza- toiki I I iiiiiiiM i J, Bugno.

Tlia Umiod Gnhi' Sodalities was orga- nized by 111. Ilov. 1'. Hodur in 1927. The piorjrmu of tho United Girls' Soda­ lities comprisos a plan of ennobling acli- vity nnd morał improvement of its mem­ bers. It meets the awukening to spiritual and patriotic alertness, self-instruction, morał and financial help in case of sick- ness. It provides recreation and diver- sion on a proper Christian piane. The 1957 Ex«culive Committee.- A. Pron, pres., M. Smogorzewska, vice-pres., M. Miściński, rec. sec.,- J. Dombrowska, fin. sec., B. Swantkowski, treas. Trustees: M. Kasprzycki, J. Mika, E. Ostrowski. Corres- pondents: J. Sławiński, L. Kotula, J. Mika, K. Białogłowicz, C. Swankowski, S. Tren- czyk, K. Trench, R. Wagstaff, B. Hanis. M. Kunigiel, usher. J. Franus, J. Bugno, org. Zdjęcie w czasie Zjazdu Zjed. Tow. Dziewic Polskich w Dickson City, Pennsylvania. ZJEDNOCZONE CHÓRY P. N. K. KOŚCIOŁA — UNITED CHOIRS OF THE P. N. C. CHURCH

Zarząd Okręgu I-go Zjednoczonych Chórów P. N. K. Kościoła. Z polecenia i za radą Pierwszego Ks. Biskupa Fr. Hodura i przy pomocy p. On the recommendation of Prime Bishop-Organizer Francis Hodur and with Adama Pikulskiego, organisty przy Katedrze Nar. Kościoła w Scranton, a także i the cooperation of prof.Adam Pikulski, organist at the St .Slanislaus Cathedral of Komitetu Chóru F. Chopina powstała dnia 13 września 1932 roku przy Narodo­ Scranton and with the help of the Committee of the F. Chopin Choir the wym Kościele nowa organizacja śpiewacza pod nazwą: Zjednoczenie Chórów United Choirs of the Polish National Catholic Church was formed on September Kościoła Narodowego w Ameryce. Organizacja ta, obejmuje chóry w diecezjach 13, 1932. This organization comprises the United Choirs in the diocese of Scran- Scrantońskiej, Chicagoskiej, Buffalo-Pittsburghskiej, w okolicach New York- t ° n< Pb -i Chicago, 111.j Buffalo, N. Y. the Eastern Diocese and New York-New New Jersey i w okręgu Springfieldskim, Dnia 2 sierpnia został zorganizowany Jersey District. The First District was organized August 8, 1932. On July Okręg 1-szy. Pierwszy Walny Zjazd wszystkich Zarządów odbył się 28 lipca 28, 1937 the National Convention of the United Choirs was held in Scranton, Pa. 1937 roku i udał się znakomicie. Na zjeździe było przeszło 70 delegatów The convention was a success with over 70 delegates participating. The officers i delegatek. Wybrano komitet następujący: A. Pikulski, prezes,- S. Gołembie­ of the first Committe of the United Choirs elected were: Prof. A. Pikulski, pres.,- wski, zastępca,- T. Kosiorek, sekr. prot.; L. Palińska, sekr. fin.,- A. Janus, kasjerka. prof. S. Gołembiewski, vice-pres. T. Kosiorek, rec. sec.,- L. Palinska, fin. sec,- A. Opiek, kasy: S. Godek, F. Parcińska, E. Gorgol. Rada Muzyczna: Ks. Bp. F. Boń­ Janus, treas. Trustees: S. Godek, F. Parcińska, E. Gorgol. Musie Committee: Bishop czak, Ks T. Zieliński, Ks. Turkiewicz, p. Cieszkowski, p. Angierski,- zastępcy: S. F. Bończak, Rev. T. Zieliński, Rev. A. Turkiewicz, Rev. Ostrowski, prof. Cieszy- Gołembiewski, Ks. Ostrowski, p. Baranowski i p. Białecka. kowski, prof. Angierski, prof S. Gołembieski, prof. Baranowski and prof. Białecka. Zjednoczone Chóry Okręgów New York-New Jersey zostały zorganizowane w dniu 22 maja 1934 roku w Harrison, N. J., wybierając nastę­ pujący Zarząd: F. Plewa, przew.; H. Gnas, sekr. prot.,- F. Lech, sekr. fin.; W. Grodkiewicz, kasjer,- J. Pałkowska, H. Białecka, opiekunki kasy,- M. Lorenc, bibliotekarz. W skład Zjednoczenia weszły chóry z następujących parafii: Bayonne, Harrison, South Brooklyn, Wallington, Passaic, Greenpoint, Trenton, Linden, East New York, i Paterson. Pierwszy Koncert Zjednoczenia odbył się w w hali Białego Orła w Jersey City, N. J., w dniu 26 maja 1935 roku. W następnych latach dało Zjednoczenie 9 koncertów oraz brało u- dział w koncertach religijnych: w 1939 i 1940 podczas Wystawy Światowej w New Yor­ ku,- w 1945 podczas nabożeństwa na intencję Polski w Katedrze Episkopalnej w New Yorku,- w 1950 odśpiewały Polskie Nieszpory w Episko- palnym Kościele w New Yorku,- w 1954 wzięło udział w poświęceniu tablicy pamiątkowej w Kościele Episkopalnym Sw. Marka w New Yor­ ku i w 1955 dało koncert religijny w tymże ko­ ściele. Zarząd na rok 1957: T. Stasik, przew.,- W . La- sinski, wiceprzew.,- K. W ojtow icz, sekr. prot.,- S. Gotch, sekr. fin.,- H. Piorkowska, kasjerka,- Ks. A. Fuchs, kapelan. W skład Zjedn. wchodzą chóry z parafii: Bayonne, Greenpoint, Irving- ton, Linden, Newark, Passaic, Paterson, South Brooklyn i Wallington. Kierownikiem Okręgu New York - New Jersey jest Ks. Senior Adam Walichiewicz. Śpiewacy i Śpiewaczki Zjednoczonych Chórów Okręgu New York-New Jersey

presented a religious concert at the World's Fair in 1939 and 1940. The United The District came into being on the 22nd of May, 1934 at a meeting held Choirs sang during services held for the intention of Poland in the Transfigu- in Harrison, N. J. The initial Dislricfs Exculive Committee was: F. Plewa, ration Church in NYC in 1950. In 1954 the Choirs sang at a dedicatory service in pres.,- H. Gnas, rec. sec.; F. Lech, fin. sec.,- W . Grodkiewicz, treas.,- comptrolers: J . memory of Bishop F. Hodur in St. Mark's Church in NYC, and in 1955 gave a con­ Pałkowska, H. Białecka. M. Lorenc, librarian. The District is composed of the cert in the same church. The present Executive Committee is composed of these choirs from: Bayonne, Harrison, So. Brooklyn, Wallington, Passaic, Greenpoint, officers: T. Sasik, pres.,- W . Lasinski, vice-pres.; K. Wojtowicz, rec. sec.,- S. Gotch, Trenton, Irvington, Linden, Paterson, Newark, N. J., and East, N. Y. fin. sec., H. Piorkowska, treas, Rev. A. Fuchs, chaplain. Members of the District The first concert was given by the United Choirs in Jersey City, N. J., on United Choirs at the present time are: Bayonne, Irvington, Linden, Newark, Pas­ May 261h, 1935. In the following years the District Choirs gave 9 concerts and saic, Paterson, Wallington, Greenpoint and South Brooklyn. ORGANIZACJE POLSKIEGO NARODOWEGO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

ORGANIZATIONS OF THE POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH KRÓTKA HISTORIA POLSKO NARODOWEJ SPÓJNI

Wyznawcy P- N. K. Kościoła byli początkowo ubezpie­ czeni w kilku organizacjach bratniej pomocy. Kiedy jednak organizacje te, opanowane duchem rzymskiej nietoleran­ cji, poczęły szykanować, a nawet prześladować swych człon­ ków, należących do Polskiego Narodowego Katolickiego Ko­ ścioła — wyłoniła się myśl zorganizowania własnej organi­ zacji bratniej pomocy. Z inicjatywy ś. p. Ks. Biskupa Franciszka Hodura, ener­ gicznie przystąpiono do realizowania tej myśli. 24 lutego 1908 roku odbyło się pierwsze zebranie. 8 września rozpo­ częto ubezpieczanie członków, a 29 grudnia tego samego ro­ ku uzyskano czarter. Polsko Narodowa Spójnia rozpoczęła swą działalność. Na początku liczyła tylko 134 członków, ubezpieczonych na sumę $53,600, a zasoby jej w dniu rozpoczęcia ubezpieczenia członków wynosiły $191.22. Pomimo licznych początkowych trudności, a zwłaszcza straszenia, że członkowie Spójni wkrótce stracą swe pienią­ dze, ponieważ taka organizacja bratniej pomocy musi upaść, Polsko Narodowa Spójnia rozwijała się stosunkowo dość szybko. Wpisywali się do niej członkowie innych organiza­ cji bratniej pomocy, niektórzy nawet rezygnowali z posiada­ nych ubezpieczeń, a co najważniejsze przybywali nowi kan­ dydaci. W drugim roku istnienia Spójnia liczyła już 1,243 członków, w roku 1920 — 4,798, w roku 1940 — 21,682 czł., a na 1. stycznia 1957 roku osiągnęła wcale poważną liczbę 31,512 członków (certyfikatów), ubezpieczonych na $20,106,902.00, przyczem aktywa Spójni w tym dniu wynosiły $7,492,716. Powyższe wykazuje, że P. N. Spójnia rozwijała się dosko­ nale i tym samym stanowi dowód, że założyciele jej mieli całkowitą rację, zakładając nową organizację bratniej pomo­ cy, mającą służyć całej Polonii, szczególnie wyznawcom P. N. K. Kościoła. Należy tu zaznaczyć, że P. N. Spójnia za­ jęła co do wielkości czwarte miejsce wśród 16 organizacji polonijnych, usuwając na dalsze miejsca wiele od niej star­ szych organizacji. Obecnie P. N. Spójnia ma ustaloną pozycję w społeczeń­ stwie polonijnym. Posiada dobrze rozwinięty system certyfi- Główny Zarząd P. N. Spójni, wybrany na Sejmie w Passaic, N. J. w roku 1955 Tadeusz Socha Józef Stachura Pranciszek Jawor

Członkowie Komisji Kontrolującej Polsko Narodowej Spójni

katów dla starszych i młodzieży, a także, czego żadna z organizacji polo­ ruszek. Tam też znajduje się nowoczesna mleczarnia, która dostarcza dzien­ nijnych nie czyni, ubezpiecza również na wypadek leczenia w szpitalu i nie 900 kwart mleka. Na farmie Spójni znajduje się też Schronisko Dziecka operacji. Polskiego, w którym co roku spędzają wakacje setki dziatwy i starszych. P. N. Spójnia cieszy się pełnym zaufaniem społeczeństwa, ponieważ Wspólnie z P. N. K. Kościołem, P. N. Spójnia posiada 918-akrowy majątek jest solidnie gospodarowana. Za rok 1956 — uzyskała 4.21 procent zysku od —Osadę Warszawa, gdzie są również domki letniskowe. włożonych przez członków opłat. Certyfikaty Spójni posiadają 116 procent Poprzez swą Komisję Oświaty i Młodzieży, P. N. Spójnia pomaga pokrycia, a więc o 16 procent więcej niż tego wymaga prawo Stopa śmier- dziatwie kształcącej się przez udzielanie stypendiów, urządza Dni Dziecka ści jest stosunkowo niska, bo wynosi zaledwie 59.54 Polskiego, dostarcza podręczniki i materiały do pisania dla szkółek języka Oto krótkie dzieje wspaniałego rozwoju działalności ubezpieczenio­ polskiego przy parafiach narodowych. P. N. Spójnia posiada bibliotekę, wej i finansow ej P. N. Spójni. zawierającą dużo książek polskich i angielskich. Spójnia wydaje także Jednakże zakres działania P. N. Spójni nie ogranicza się jedynie do własny tygodnik "Straż", który służy Spójni i P. N. K. Kościołowi oraz re­ ubezpieczenia i gospodarki finansowej. P. N. Spójnia jest także (co na sa­ prezentuje postępowy kierunek społeczny i narodowy. mym początku jej istnienia zostało mocno podkreślone w konstytucji spój- P. N. Spójnia poprzez P. N. K. Kościół pomaga także wydajnie Naro­ niaczej) organizacją ideową dowi Polskiemu. W r. 1919 umożliwiła P. N. K. Kościołowi wysłanie misji P. N. Spójnia pomaga starszym i dziatwie, ściśle współpracuje z do Polski i założenie tam P. N. K. Kościoła, udzielając poważnej pomocy P. N. K. Kościołem na polu humanitarnym, oświatowym i narodowym. Wraz finansowej na ten cel. z P. N. K. Kościołem prowadzi na 495-akrowej farmie w Waymart, Pa., Dom Gdybyśmy zebrali wszystkie ofiary jakie Spójnia względnie jej Starców, gdzie otrzymuje pełne utrzymanie i opiekę około 50 starców i sta­ członkowie poprzez Spójnię złożyli na różne cele humanitarne, oświatowe i narodowe, to powstałaby z tego z pewnością olbrzymia suma wynosząca wiele milionów dolarów. P. N. Spójnia całkowicie nie zawiodła nadziei jaką w niej pokładali założy­ ciele, zarówno co do pracy ubezpieczeniowej i finansowej, jak i pracy ideowej. Wszyscy spójniacy i spójniaczki mogą być dumni ze swej organizacji bratniej pomocy. Polsko Narodowa Spójnia znajduje się obecnie na stosunkowo wysokim po­ ziomie rozwojowym, posiada jednak ciągle ogromne możliwości dalszego jeszcze bardziej pomyślnego rozwoju. Współpracując ściśle z Polskim Narodowym Katolickim Kościołem — Polsko Narodowa Spójnia ma przed sobą wspaniałą przyszłość.

A Short Hislory of the Polish National Union of America

Original members of the Polish National Catholic Church carried insurance in several benefit societies. When, however intolerance began to show itself it be- came apparent that a new organization with insurance facilities had to be founded Kom isja M łodzieży i Ośw iaty P. N. S. Ks. Sen. St. Szufladowicz prof. S. for the faithful of the P. N. C. Church. This tendency was soon embodied in the Gołembiewski, prez., W. Makowska, T. Rysz, St. Kotula, prez. P. N. S. program of Bishop-Organizer the Rt. Rev. Francis Hodur, who on Feb. 281h, 1908, called the first meeting of organization and on the 81h of September ihe first Polish-American Fraternal Insurance Organizations. The position of the policies were issued. The Polish National Union of America became chartered Polish National Union of America among the other large Polish-Ameri­ on December 29, 1908, thus, beginning its official existence. Soon the P. N. U. can Insurance Fraternal Organizations is well established and secure. had 134 members insured in the amount of $53,600, with assets amounting to $191 22. Today Polish National Union of America has at its disposal a fine sy­ In spite of the initial difficulties, and boycott, it has rapidly grown. Many of stem of insurance policies, carrying for the convenience of its members, the insured, who for years held policies in other fraternal organizations have health insurance and a hospitalization plan. joined the ranks of the Polish National Union of America. In the second year of The Polish National Union enjoys the fuli confidence of its existence it numbered considerably more members, having a membership of its members, because of its sound financial position. In 1956 it acquired 1,343. In 1920—4,798, in 1940—21,682, and on January 1, 1957, it had 31,512 in­ an interest-earning inveslment of 4.21 and its certificate valuation is sured members in the amount of $20,106,902 with assets of $7,492,716. 116, by 16% greater than the state insurance reąuirements. The mortali- ly ratio is very Iow, expressing itself by 59.54. The foregoing information substantiates our claim that the Polish National This is a short story of the fine development that characterized Union of America has experienced a healthy growth, and that its claim to the ne- the Polish National Union of America in the insurance and financial cessity of its existence has been fully justified, as an organization for all Polish field. Americans and members of the Polish National Catholic Church particularly. The activity, however, of the Polish National Union is not limited to the insurance field alone, because in its first draft of the bylaws it It should be emphasized that the Polish National Union of America foday stressed. its social aspects. holds fourth place among ihe great Polish-American Fraternal Organizations, of The Polish National Union of America helps the old and the which there are 16 in the United States of America, surpassing even the much older young It cooperates with the Polish National Catholic Church in the humanifarian, educaiional and naiional fields. Ii operaies a dairy business on a 495-acre farm, in Waymart, Penna., and ihe Home for the Aged and Disabled, where approximalely 50 men and women, members of the PNCC and the Polish National Union find comfort in their declining years. The Spójnia Farm produces 900 quarts of milk every day. The Summer Home is located there for the children of the church and Spójnia members. Every year the children and youth enjoy at a very Iow ratę, the benefit of outdoor life, having at their disposal a large swimming pool. At the Warszawa Village near Thornhurst, Pa., the PNCC and the Polish National Union jointly owns a 918 acre property, where facilities are provided for summer vacaiions at the cottages. Through the Education Commission, the Polish National Union helps the youth of the Church studying at institutions of higher learning. It gives financial subsidies to the Polish Children s Days, held at the different branches every year. The Polish National Union publishes text books for the study of the Polish language and supplies Polish Language Schools, maintained by the parishes of the P. N. C. C. wiih tablets and pencils, free of charge. The Polish National Union also maintains a fine library, well stocked with Polish and English language books. It publishes a weekly paper, known as the Straż— (The Guard) at its own printery. The Polish National Union represents among Polish-Ame- rican organizaiions a progressive trend in the life of Polish- Americans. It is also recognized as an organizaiion, which on numerous occasions gave a helping hand to the European Poles. In 1919 it helped financially to make a mission Po- land a reality, where a first parish of the P.N.C. Church was established in the ancient Polish city of Kraków. Ali the money speni by the Polish National Union for humanitarian and educational purposes, represents an ap- proximate sum of many millions of dollars. The Polish National Union met the challenge in the in- surance field and in its social work, fulfilling the hopes cherished by its organizers. It constitutes today a feeling of pride and happiness in many Polish-American hearts. It has attained a high degree of development and has before itself a vasi field of expansion. By harmomous work wiih the Polish National Catholic Budynek w Scranton Nr. 1002-04 Pittston Ave., w którym mieszczą się główne biura P. N. Spójni, Church, liie lolish National Union has unlimiled opportuni- redakcja, administracja i drukarnia tygodnika "Sliaż". Na zdjęciu przed budynkiem zebrani pracow­ tie i nicy Głównego Zarządu P. N. Spójni oraz redakcji, administracji i drukarni "Straży". Dom Starców, Farma Spójni, Osada "Warszawa" ■— Home for the Aged and Disabled, Spójnia Farm and "Warszawa"

Ogólny widok zabudowań na Farmie Spójni w Waymart, Pa.

W Waymart, Pa , oddalonym 25 mil od Scranton, znajduje się farma Spójni, a na niej Dom Starców, instytucja humanitarna, utrzymywana przez P. N. Spójnię przy wydatnej pomocy P. N. K. Kościoła. Dom Starców powstał z inicjatywy ś. p. Ks. Biskupa Franciszka Hodura. W r. 1928 kupiono majątek w Waymart, obejmujący 494 akrów ziemi, zabudowa­ nia gospodarcze oraz domy mieszkalne, w których urządzono Dom Starców. Do­ tychczas z Domu Starców korzystało 228 starców i staruszek. Dom Starców jest utrzymywany z opłat członków P. N. Spójni, ofiar i da­ rowizn oraz dochodów farmy Spójni, a ostatnio głównie z dochodów mleczarni, która pow stała na farm ie w lutym 1951 r.

Farma Spójni wraz z zabudowaniami zakupiona została za $28,000. Obecnie Komitet Opiekuńczy Farmy Spójni i Domu Starców. jej wartość wraz z budynkami, inwentarzem żywym i martwym i mleczarnią wy­ nosi około $200,000.00. Siedzą od lewej ku prawej: Stanisław Kotula, prezes PNS.; Pierwszy Ks. Na farmie Spójni znajduje się domek "Ustronie", w którym ś. p. Ks. Biskup Biskup Leon Grochowski, przew. Komitetu,- Maria Gorgol, sekr. Stoją od lewej Franciszek Hodur mieszkał i napisał 'Apokalipsę XX Wieku , a także obszerne ku prawej: Stanisław Janus, członek Kom.; Wincenty Juszkiewicz, wiceprezes zabudowania Schroniska Dziecka Polskiego, gdzie co roku kilkaset dziatwy i PNS., Józef Roman, członek Komitetu,- Józef Wilk, członek Komitetu. młodzieży spędza wakacje. Farma Spójni służy więc starszym i młodzieży. Jest wyrazem pracy spo­ kuńczy Domu Starców, w skład którego wchodzą przedstawiciele P. N. K. Ko­ łecznej Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła i Polsko Narodowej Spójni. ścioła i P. N. Spójni. Komitet opiekuje się starcami i staruszkami w Domu Starców, załatwia wszelkie sprawy związane z ich przyjmowaniem, a potem utrzymaniem oraz W Thornhurst, Pa., w górach Pocono, znajduje się wspaniały majątek — opieką duchową i lekarską, a także załatwia osobiste sprawy rezydentów oraz Osada "Warszawa", obejmujący 918 akrów pięknego lasu, na którym jest wielki administruje farmą Spójni, mleczarnią i Osadą Warszawa. dom zbudowany z kamienia oraz 7 domków letniskowych. Majątek ten został ofiarowany przez rodzinę Walentynowiczów Ks. Biskupowi Fr. Hodurowi na Near the smali Pennsylvanian town of Waymart, about 25 miles from schronisko dla starszych księży P. N. K. Kościoła. Domki są co roku wynajmowa­ Scranton, Pa., lies "Spójnia Farm", a valuable property of the P. N. C. Church, ne letnikom jointly managed by the P. N. C. Church and the Polish National Union of Amer­ ica. The "Spójnia Farm" was acquired by the P.N.C. Church and the P.N.U. Domem Starców, farmą Spójni, Osadą Warszawa — zarządza Komitet Opie- by special efforts of the Bishop-Organizer, the Most Rev. Francis Hodur. The Dom Starców, Farma Spójni, Osada "Warszawa" — Home for the Aged and Disabled, Spójnia Farm and "Warszawa"

Rezydenci i rezydentki Domu Starców z członkami Kom. Opiek, i Ks. J. Kotulą,

The Spójnia Farm properiy serves ihe needs of boih adult and youth members of ihe P. N. C. Church. It has been for years a symbol of the social and humanitarian action of ihe Polish National Catholic Church and of the Polish Dom Starców i Kalek na Farmie Spójni. National Union of America. properiy consisiing of 494 acres of farm land, pastures and woodland was pur- chased in 1928. This properiy was acąuired iogeiher with farm buildings and Anoiher property, "Warszawa" is located near Thornsuhrsi, Pa., in ihe Po­ dwellings, which have been converted for the use of the instiiution. cono mouniain area, a famous resort area in ihis pari of ihe State of Pennsyl- To dale, 228 men and women residenls have benefited from the facilities vania. It consists of 918 acres of beautiful pine woods and valuable timberland. provided by the Instiiution. It is supported by funds of the Polish Nal'l. Union, A fine sione dwelling and seven summer cottages are rented every summer to by donations and beąuests but it depends mainly on the income derived from vacalioners. This properiy was donated to the Polish National Catholic Church the operation of the farm and Spójnia Dairy which was, started in February by the Walentynowicz family. Ii is now joinily adminisiered by the Polish Na­ of 1951. tional Catholic Church and the Polish National Union of America. It was be- The properiy was purchased for $28,000 and today its value is over ąueihed to Bishop Francis Hodur for his personal use, but Bishop-Organizer $250,000. accepted it only on condition that it be given to the Polish National Catholic Here also is a smali dwelling built by ihe Bishop-Organizer, named by Church of America and the Polish National Union of America. The Walenty­ him "Ustronie" (Solitude), where he lived in the summer of 1930 and where nowicz family desired it to be converled inio a Rest Home for the Clergy of ihe he wrote the outstanding literary work of his life called the "Apokalipsa Polish National Catholic Church. XX Wieku (Apocalipse of the XX Century). Located there also is a spacious building known as ihe Schronisko Polskiego Dziecka (The Refuge of the Polish- Both Insiiiutions are adminisiered by the Adminisiraiive Committee, American Child), where the children of the P. N. C. Church go every year for siaffed by represenialives of the Polish National Catholic Church and ihe Polish summer camping. National Union of America. Polsko Narodowa Spójnia powstała w r. 1908 i rozwi­ jała się szybko. Okazała się potrzeba podziału, co nastą­ piło na sejmie w Scranton, Pa., w r. 1931, kiedy wyzna­ czono 6 okręgów. Rok 1931 stanowi początek Okręgu 1. P. N. Spójni. Na skutek dal­ szego wzrostu członkostwa i oddziałów, nastąpił ponow­ n y podział i w r. 1935, na sejm ie w A lbany, N. Y., ustanowiono 12 okręgów, przyczem z dawnego Okr. 1. PNS. wycięto znaczne poła­ cie i utworzono okręgi 8. i 9. W r. 1931, Okręg 1. PNS, posiadał 67 Oddziałów star­ szych liczących 6,142 człon­ ków oraz 55 oddziałów mło­ dzieży z liczbą 3,588 człon­ ków. Po następnym podzia­ le, Okręg 1. PNS liczył tyl­ ko 41 oddziałów st. z liczbą 3,380 członków oraz 35 od­ ZARZĄD OKRĘGU I. POLSKO NARODOWEJ SPÓJNI działów mł. z liczbą 1,257 b. dyrektorka; Stanisław Janus, dyrektor. Stoją: Stanisław Kotulastarz; Pierwszy Ks. Biskup Leon Grochowski; ś. p. Leokadia Palińska, członków. Juszkiewic’ (Kom. Mand.); Józef Mastalski (Komisja Prasy); Michał, prezes P. N. Spójni; Maria Cwynar (Komisja Mandatów); Wincenty Na 1. stycznia 1957 roku, Cecylia Nowak (Kom. Rozwoju); Piotr Fudala, skarbnik PNS. — P Roman, sekr. jen. PNS. (Kom. Prasy); Maria Gorgol, wicedyrektorka; tów); Helena Nycz i Stanisław Mayhof (Kom. Rewizyjna): Edward Konadto w Zarządzie Okr. 1. PNS. są: Józef Wilk (Komisja Manda- Okręg 1. PNS liczył 34 od­ Siedzą od lewej ku prawej: Anna Proń, kasjerka; Antoni Drabik, sekrrutul, Jan Witek, Józef Gondella (Kom. Rozwoju) i Jan Sęk, marszałek. działy starszych z liczbą 3,185 członków oraz 32 oddziały młodzieży z liczbą 1,074 członków. administration, they were sub-divided into 12 Districts. Z powyższych cyfr wynika, że Okręg 1-szy Polsko Narodowej Spójni nie po­ In this second subdivision, the lst District was divided into two: the lst większył się, chociaż poza krótkimi okresami, Okr. 1. PNS przoduje w pracy wer­ and ihe 8th. The process of division reduced ihe lsi District from 67 Adult bunkowej. Przyczyną tego spadku jest brak zatrudnienia na terenie Okr. 1. PNS. Brances of 6,142 members and 55 Junior Branches, to 41 Adult Branches with co powoduje, że bardzo wielu spójniaków wyjeżdża na tereny innych okręgów. 3,185 members and 32 Junior Branches. Nie są oni straceni dla Spójni, bardzo często przyczyniają się do ożywienia pra­ The crisis of unemployment in Scranton put the lst District to another cy spójniaczej w ich nowych miejscach zamieszkania. test. While seeking employment in other paris of the country, ihe gallant members organized new branches of the P.N.U. in places which hitherio had not The Polish National Union of America was organized in 1908 and grew known of the beneficial organization. In ihe hands of these dynamie members into a tremendous organization. Its huge proportion necessitated a subdivision adversity was changed to opportunity. which was effected in 1931, resulting in 6 Districts. The lst District was located Such devolion, love and loyalty places the lst District in the most honor- in Scranton, Pa. These 6 Districts grew immensely. For greater efficiency of able position in the Polish National Union. Okręg 8-my P. N. Spójni w przyszłym roku t. j. 1958 będzie obchodził 25-tą rocznicę samo­ dzielnego działania na terenie Wschodniej Pennsylvanii i przyczyniania się dla dobra i rozwoju P. N. Spójni. Okręg nasz ma już za so­ bą piękną historię pracy werbunkowej i patrio­ tycznej. W ostatnich 25 latach powstało kilka nowych oddziałów i liczba członków w okręgu się powiększyła. W okręgu odbyło się szereg wieców, obchodów i zebrań o charakterze kul- turalno-patriotycznym i werbunkowym. Od zaistnienia Okręgu 8-go P. N. Spójni dy­ rektorami byli: Pierwszym — ś. p. W. Kochan, późniejszy prezes Zarządu Głów nego P. N. S., A. Szczucki, E. Białogłowicz, H. Pituch i powtór­ nie na stanowisku dyrektora jest obecnie E. Białogłow icz. O b ecn y Zarząd Okręgu 8. P. N. Spójni przedstawia się jak następuje: E. Biało­ głowicz, dyr. okr.,- A n iela Kasprzak, kasjerka/ i A. Paczos, sekretarz Ze względu na wielką przestrzeń i pewne trudności natury organizacyjnej, aby podołać zadaniu, okręg nasz podzielony jest na trzy czę­ ści: Plymouth - Wilkes-Barre i okolica gdzie działają A. Szczucki, B. Crohalla i K. Wnuk Hazleton - McAdoo i okolica gdzie pracują J Orzech i M. Stanek, i Shenandoah - Middleport i okolice które są terenem działalności T. Ce­ gielskiego i E.. Mickner.

The 8th District of the Pol. Nat'l. Union of America will observe in 1958 its Silver Jubilee of the independent action as a unit of sociai and fraternal aciivity It has marked its past activilies with vilal participation in the insur- ance and patriotic field. In the last 25 years sF^iM npnH H n new Branches have been organized and the Delegaci i Goście Sejmiku 8-go Okręgu Polsko Narodowej Spójni. number of insured membership has consider- ably increased. The District has sponsored several large campaigns, commemora-Ł. Białogłowicz, direcior,- A. Kasprzak, treasurer,- A. Paczos, secretary. To tive meetings and insurance drives, the former markedly of the cultural and faciliiate the work on this wide-spread territory, three subdivisions were patriotic character. In the Disiricfs past history the following directors held the effected and are successfully cooperaiing with each other: Plymouth-Wilkes- office: W. Kochan (later president of the Polish National Union of America), Barre area (with A. Szczucki, B. Grohalla and K. Wnuk as organizers:,- Hazlelon- A. Szczucki, E. Białogłowicz, H. Pituch and E. Białogłowicz. On the Districfs McAdoo area (with J. Orzech and M. Stanek as organizers,- and Shenandoh- Executive Committee the following officers work successfully and ardently: Middleport area (with T. Ciegielski and E. Mickner as organizers). Historia 9-go Okręgu P. N. Spójni rozpoczyna się z dniem The hislory of the Ninth District of the Polish National 15 grudnia 1935 roku, kiedy pierwszym jego dyrektorem został Union of America began on December 15, 1935, when Włady­ wybrany ś. p. Władysław Filipczak z Philadelphia, Pa., a se­ sław Filipczak of Philadelphia, Pa., was elected the first di­ kretarzem Konstanty Kutarski z Trenton, N. J. i rector of the District and Konstanty Kutarski of Trenton, N. J., W roku 1939 dyrektorem na drugą kadencję czteroletnią cecame District secretary. został ponownie Wł. Filipczak, a sekretarzem p. Bolesław Bier­ Mr. Filipczak was re-elected again as Director of the Dis- nacki z Bethlehem, Pa. lrict in 1939, and Bolesław Biernacki of Bethlehem, Pa., became Od roku 1943 do 1951, a więc także przez dwie kadencje District secretary. dzielnie sprawował urząd dyrektora p Bolesław Biernacki z Mr. Bolesław Biernacki was ihe 9th Disiricfs Director in Bethlehem, Pa. the 1943-1951 period, working laboriously for the growih of Następny dyrektor p. Franciszek Szarek oprócz wypełnia­ the 9th District. nia rutynowych obowiązków, w roku 1953 przy pomocy kole­ His successor in office, Mr. Franciszek Szarek, became gów zorganizował nowy Oddział 324 w Camden, N. J Director in 1953. Mr. Szarek not only took care of Ihe current Nowy dyrektor p. Julian Ostatkiewicz od roku 1954 su­ business of the organization, but was able also to establish miennie i z poświęceniem pracuje dla dobra i rozwoju Okręgu a new Branch of the PNU., No. 324, in Camden, N. J. 9-go. W dniu 8 lutego 1956 r. powstał nowy Oddział 329-ty w His successor in office became the present director, Mr. W ashington, D. C. Julian Ostatkiewicz, who took office in 1954 and has worked Z przyjemnością i radością wielką zaznaczamy na tym conscientiously and with devoiion. On February 81h, 1956, a miejscu organizatorską działalność obecnego Dyrektora, który new Branch was organized in Washington, D. C. Mr. Ostat­ w dniu 28 kwietnia 1957 r. znów zorganizował dwa oddziały, kiewicz organized a new Branch, No. 332, on April 28, 1957, at młodzieży i starszych za numerem 332 w mieście Sellerville, Sellerville, Pa., with its junior affiliale. He also enrolled Pa. Prócz tego w ostatnich dwóch miesiącach zdobył sam 35 35 new members. JULIAN OSTATKIEWICZ nowych członków. The clergy of the Philadelphia Seniorate, headed by the Dyrektor Okręgu 9-go P. N. Spójni We wszystkich pracach w okręgu biorą czynny udział też Very Rev. Edward Abramski help the District with their coun- Księża Proboszczowie na czele z Ks. Seniorem E Abramskim.. sel, and aclive work to enlarge Spójnia's membership. Do Okręgu 9-go P. N. Spójni należą następujące oddziały: — Oddz. 10., The following Branches consliluie the Ninth District of the Polish National założony 14 marca 1909 r. w Baltimore, Md , Oddz. 92, założony 13 lutego 1917 r Union of America: — Branch No. 10, organized March 15, 1909 at Baltimore, Md./ w Philadelphia, Pa , Oddz. 98, założony 25 sierpnia 1917 r. w Trenton, N. J.,- Branch No. 92, organized February 13, 1917 at Philadelphia, Pa.; Branch No. 98, or­ Oddz. 120, założony 12 m aja 1920 r. w Conshohoken, Pa.,- Oddz. 157, założony ganized August 25, 1917 at Trenton, N. J.; Branch No. 120 organized May 12, 1920 16 lutego 1927 r. w Alleniown, Pa.,- Oddz. 173, założony 23 czerwca 1928 r. w at Conshohoken, Pa.,- Branch No. 157, organized February 16, 1927 at Alleniown, Reading, Pa.,- Oddz. 185, założony 27 maja 1929 r. w Bethlehem, Pa ,- Oddz. 238 Pa., Branch No. 173, organized June 23, 1928 at Reading, Pa.,- Branch No. 185, or­ założony 28 października 1934 r. w Philadelphia, Pa ,- Oddz. 256, założony 5 gru­ ganized May 27, 1929 at Bethlehem, Pa.; Branch No. 238, organized October 28, dnia 1935 r. w Philadelphia, Pa., Oddz. 259, założony 27 maja 1936 r. w Chester, 1934 at Philadelphia, Pa.; Branch 256, organized December 5, 1935 at Philadel- Pa.,- Oddz. 271, założony 15 kwietnia 1937 r. w East Alleniown, Pa ,- Oddz. 324, za­ phia, Pa.,- Branch No. 259, organized May 27, 1936 ai Chester, Pa , Branch No. 271, łożony 27 marca 1953 r. w Camden, N. J.; Oddz. 329, założony 8 lutego 1956 r. w organized April 15, 1937 at East Alleniown, Pa.,- Branch No. 324, organized March Washington, D. C.; Oddz. 332, założony 28 kwietnia 1957 r. w Sellerville, Pa. 27, 1953 ai Camden, N. J.; Branch No. 329, organized February 8, 1956 at Wash­ Zarząd na okres czteroletni, 1955-1959: Julian Ostatkiewicz, dyrektor, z ington, D. C.,- Branch No. 332, organized April 28, 1957 at Sellerville, Pa. Chester, Pa.,- Jan Nowak, wicedyrektor, z Trenton, N. J.; Anna Nowak, wicedy- The officers of the Ninth District of the Polish National Union of America rektorka, z Chester, Pa.; Franciszek Rowiński, sekr. prot., z Philadelphia, Pa.; Jan for the 1955-1957 period are: J. Ostatkiewicz, director, Chester, Pa.; J. Nowak, vice-director, Trenton, N. J.; A. Nowak, vice-director, Chester, Pa.,- F. Kulesza, sekr. fin. i korespondent, z Philadelphia, Pa.,- Władysław Kiernicki, ka­ Rowiński, rec. sec., Philadelphia, Pa.,- J. Kulesza, fin. and corresp. sec., Philadel­ sjer, z Chester, Pa. Opiek, kasy: Antoni Świeczkowski z Baltimore, Md., Stani­ phia, Pa.,- W. Kiernicki, ireas., Chester, Pa. Trusiees: A. Świeczkowski, Balti­ sław Skowronek z Reading, Pa., Paweł Szydlik z Philadelphia, Pa. Stała Komisja more, Md.,- S. Skow ronek, Reading, Pa.,- P. Szydlik, Philadelphia, Pa.,- D elegates Mandatów: Franciszek Rowiński, Stanisław Skowronek, Paweł Szydlik. Commision: F. Rowiński, S. Skowronek and P. Szydlik. KOMITET POMOCY I ROZMIESZCZENIA P. N. K. K.— P. N. C. C. RELIEF AND RESETTLEMENT CENTER

Komitet Pomocy Polish National Catholic Church i Rozmieszczenia Uchodźców Relief and Resettlement Center Polskiego Naród. Katol. Kościoła 1002 Pittston Ave, Scranton, Pa. 1002 Pittston Ave, Scranton, Pa. Operating under agreement with CHURCH WORLD SERVICE

EXECUTIVE COMMITTEE:

Most Rev. L. Grochowski, President. BOARD OF DIRECTORS: Very Rev. A. Walichiewicz, Exec. Pres. and Treas. .S Kotula, Pres. of the Pol. Nal'l. Union of America Edwin Kosik, Esq., Exec. Vice-President. A. C. F. Kenowski, Esq. Karol H. Sitko, Exec. Secretary. E. Gazda, Esq.

STAFF: — A. Namitkiewicz, Asst. Exec. Sec'y.

Jedna z setek grup polskich uchodźców sprowa­ dzonych przez Polski Narodowy Katolicki Kościół, została powitana w porcie New Yorskim przez GERHARD G. HENNES, Mr. Ronald Elliot, Dyrektora Church World Service, A ssociate Director of Immigration Services (C. W . S.) wiceprezesa Komitetu Ks. Seniora A. Walichiewicza i Karola H. Sitko, E D. — A Good Friend of Ours —

KAROL H. SITKO, E. D. Executive Secretary and Director.

1,000

UCHODŹCÓW

sprowadzonych

i rozmieszczonych

przez

P. N. K. Kościół. AMERICAN - POLISH - NATIONAL RELIEF FOR POLAND, INC.

Założyciele Organizacji American-Polish-Nalional Relief for Poland Inc.

W dniu 18-go października 1957 roku odbyło się w Scranton, Pa., urer),- Mec. A. C. F. Kenowski (Assistant General Secretary)/ Dr. Karol H. organizacyjne zebranie, w wyniku którego postanowiono powołać do Sitko (General Secretary), Pierwszy Ksiądz Biskup Leon Grochowski (Presi-

życia American-Polish-National Relief for Poland. dent),- Prezes Polsko Narodowej Spójni, Stanisław Kotula (Vice-Chairman)/

Ta nowa instytucja pomocy dla Polski, będąca jeszcze jednym Mec. Ernest Gazda (Exec. Chairman),- Jan Ostrowski (Vice-Chairman) i Dr. więcej dowodem łączności Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego Jan Nowicki (ViceChairman). Na zdjęciu nieobecni: Ks. Biskup Józef z Polską, zajmować się będzie akcją pomocową w bardzo szerokim zakresie. Sołtysiak (Chairman),- Ks. Biskup Tadeusz F. Zieliński (Vice-Chairman); Ks.

Na zdjęciu widoczni założyciele Organizacji. Od lewej do prawej; Biskup Józef Kardaś (Vice-Chairman), Ks. Senior Adam Walichiewicz (Vice-

Andrzej Namitkiewicz (Assistant Treasurer); Dr. Zygmunt Nowicki (Treas­ Chairman). NASZA PRASA — OUR PRESS

- HI7łV» M Y JN I r*

Et • • w . ł KI jS *•#! POLKA ••a— Z TY' ^FSOLEGO -■ «i i a <

I ftllftU r j n n , Itl • X*\ ^

■ -- n :^~4 w- v * j n«i ui KOfłH

1 5 *

Album drukiem „Straży” Album printed by „Straż” Printery

PISMA POLSKIEGO NARODOWEGO KATOLICKIEGO KOŚCIOŁA PUBLICATIONS OF THE POLISH NATIONAL CATHOLIC CHURCH "Oświata ludu dokona cudu" "Education of the masses will produce miracles" With the idea of this popular Polish proverb in mind, the P. N. C. Church W myśl tej wielkiej zasady, Kościół Narodowy czyni co tylko może, slrives by all means to elevale the inlelleclual level of its faiihful. There are aby podnieść poziom umysłowy swoich wyznawców. Jest wiele sposobów, któ­ many ways to achieve this goal, but the most effective of these is the press. re Kościół nasz używa do osiągnięcia tego celu, ale najważniejszym jest prasa. Where the living word of the priesi is not heard, where the lay apostolate Tam gdzie dotrzeć nie może żywe słowo kapłana, tam gdzie nie mogą personally cannot propagate the idea of the P. N. C. Church; the printed word — dotrzeć świeccy krzewiciele Idei Narodowego Kościoła, tam może dotrzeć — God's Field - Awakening, The Guard and Polka, certainly gain their entrance. Rola Boża - Przebudzenie, Straż i Polka. Our publications are listed among the best edited Polish periodicals in Pisma nasze należą do szeregu najlepiej redagowanych pism polskich w America. By reading these, the individual can enlarge and perfect his scope of Ameryce. Czytając te pisma, może człowiek pogłębić i uzupełnić swoją wiedzę knowledge and broaden his outlook. The periodicals contain an unusually sound i swój światopogląd, bo dają one zdrowy i jasny pogląd na Boga, Kościół, orga­ and elear view of God, of the church, of organizations and of ihe world. They nizacje i świat, a jednocześnie uczą nas jak mamy rozumieć, kochać i szerzyć teach to evaluate, io love and to propagate by word and deed, the dignity and .słowem i czynem godność i wolność człowieka przez Kościół Narodowy. the freedom of man through the Polish National Catholic Church.