De tramlijn ()- Wognum-Schagen* Deze stroomtramlijn werd 90 jaar geleden - in 1898 - geopend en heeft tot 1930 als zodanig bestaan. De lijn werd iets meer dan 10 jaar lang geëxploiteerd door de nv Stoomtramwegmaatschappij 'WESTFRIESLAND' (SMWF); de daarop volgende jaren verzorgde de HOLLANDSCHE IJZEREN SPOOR - WEG MAATSCHAPPIJ (HSM) de tramdiensten Hoorn-Wognum-Schagen. Het is één van de eerste tramlijnen in Noord-Holland boven het Noordzee¬ kanaal geweest die werd opgeheven. Hoewel de trambaan al meer dan een halve eeuw geleden werd opgebroken herinneren de Tramweg in Wadway en de Trambaan in Winkel, alsmede het monument aan de Weereweg bij Lutje¬ winkel, nu nog aan het 32-jarige bestaan van de railverbinding tussen Wog- num en Schagen. Vóór de SMWF met haar diensten begon was er al sprake van gere¬ geld passagiersvervoer in dit gebied. In de 18e eeuw bestond het wagenveer Spanbroek-Hoorn. De ondernemer had hiervoor toestemming van de Heer van Spanbroek. De dienst werd alleen in de zomermaanden uitgevoerd; zolang de wegen berijdbaar bleven. Wanneer de wegen als gevolg van herfstbuien onbe¬ rijdbaar waren geworden werden brie¬ ven en goederen - éénmaal per week — met een schuit naar Hoorn gebracht. In 1814 bestond dit wagenveer niet meer. Ook heeft in die tijd de trekschuitdienst van naar Rustenburg be¬ staan; een 'Heerlijk' veer. Verder bestonden in 1876 de volgende beurtvaartdiensten in deze streek: op vrijdag voerde C. van Ham de dienst Nieuwe Niedorp-Schagen- (Lut- nk Oudorp) uit. C. de Boer onderhield de dienst Opmeer-Spanbroek-Sint Pancras- Alkmaar (Voordam) op vrijdag en zaterdag. De dienst Hoogwoud- Alkmaar (Zijdam) werd op vrijdag en zaterdag uitgevoerd door schipper Kooi¬ man. In 1880 bestond de diligencedienst van Impeta tussen -Hoogwoud- Noord-Scharwoude (station HSM). Er werd dagelijks één rit v.v. uitge¬ voerd (rijtijd ruim drie uren). Dezelfde ondernemer onderhield ook de dienst Medemblik-Hoorn . Een enkele reis Hoogwoud-Noord-Scharwoude kostte 50 cent. In de zomermaanden werd dagelijks — behalve op zondag —gereden, terwijl in de wintermaanden op zondag, dinsdag, en donderdag geen dienst werd uitgevoerd.

°Tk 'Df geschiedenis van het openbaar railvervoer in West-Friesland' door J. Kok in de 41e bun¬ del (1974), blz. 91-109.