Plan zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000

PLH180033 Józefów-Wola Dębowiecka w województwie podkarpackim

1

Wykonawca: Konsorcjum firm: 1. EKKOM Sp. z o.o., ul. Zawiła 65 E, 30-390 Kraków, 2. Habitat Selection s.c. Kolecki Mateusz, W ęgrzyn Michał, ul. Generała Władysława Sikorskiego 11/31, 34-400 Nowy Targ na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie

Autorzy: Dr Janusz Bohatkiewicz – Koordynator Projektu Planu Dr Michał W ęgrzyn – Ekspert botanik, fitosocjolog Dr Małgorzata Ja źwa – ekspert botanik Dr Agata Stadnicka-Futoma – ekspert botanik Mgr Paulina Wietrzyk – ekspert botanik Prof. dr hab. Dariusz Ropek – Ekspert entomolog, lepidopterolog Mgr Magdalena Dudek – Ekspert GIS Mgr in ż. Jakub Pełka – Ekspert GIS

2

Spis tre ści: 1. Etap wst ępny pracy nad Planem ...... 4 1.1. Informacje ogólne ...... 4 1.2. Ustalenie terenu obj ętego Planem ...... 5 1.3. Mapa obszaru Natura 2000 ...... 6 1.4. Opis zało żeń do sporz ądzenia Planu ...... 7 1.5. Ustalenie przedmiotów ochrony obj ętych Planem...... 11 1.6. Opis procesu komunikacji z ró żnymi grupami interesu...... 13 1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialno ści ...... 15 1.8. Zespól Lokalnej Współpracy ...... 20 2. Etap II Opracowanie projektu Planu ...... 22 Moduł A ...... 22 2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony ...... 22 2.2. Ogólna charakterystyka obszaru ...... 31 2.3. Struktura własno ści i u żytkowania gruntów ...... 34 2.4. Zagospodarowanie terenu i działalno ść człowieka ...... 35 2.5. Istniej ące i projektowane plany/programy/projekty dotycz ące zagospodarowania przestrzennego ...... 35 2.6. Informacja o przedmiotach ochrony obj ętych Planem wraz z zakresem prac terenowych – dane zweryfikowane ...... 41 2.6.1. Typy siedlisk przyrodniczych ...... 41 2.6.2. Gatunki ro ślin i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru ...... 53 2.6.3. Gatunki zwierz ąt i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru ...... 53 Moduł B ...... 66 3. Stan ochrony przedmiotów ochrony obj ętych Planem ...... 66 4. Analiza zagro żeń ...... 76 5. Cele działa ń ochronnych ...... 84 Moduł C ...... 86 6. Ustalenie działa ń ochronnych ...... 86 7. Ustalenie działa ń w zakresie monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony ... 104 8. Wskazania do dokumentów planistycznych ...... 110 9. Przesłanki sporz ądzenia planu ochrony ...... 111 10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic ...... 112 11. Zestawienie uwag i wniosków ...... 124 12. Literatura ...... 125 13. Minimalne wymagania techniczne przekazywanych materiałów przestrzennych... 127 14. Instrukcja wypełniania Standardowego Formularza Danych GDO Ś 2010 ...... 128

3

Szablon projektu dokumentacji Planu

Dokumentacja Planu Zada ń Ochronnych obszaru Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 w województwie podkarpackim

1. Etap wst ępny pracy nad Planem

1.1. Informacje ogólne

Nazwa obszaru Józefów-Wola D ębowiecka Kod obszaru PLH180033 Opis granic obszaru zał ącznik nr 1 (Plik SHP z granicami obszaru) SDF zał ącznik nr 2 Poło żenie województwo podkarpackie, jasielski, gmina D ębowiec, m. Wola D ębowiecka, Cieklin, , m. Zawadka Osiecka Powierzchnia obszaru (w ha) 60.51 Status prawny Data zaproponowania obszaru jako OZW: 2009-10; data zatwierdzenia obszaru jako OZW: 2011-03 Termin przyst ąpienia do 07 - 04 –2015 sporz ądzenia Planu Termin zatwierdzenia Planu Koordynator Planu Dr Janusz Bohatkiewicz, 601 408 480 e-mail: [email protected] Planista Regionalny Barbara Antosyk; tel. 177850044, wew. 666; e-mail: [email protected]; Maciej Ciuła; tel. 177850044, wew. 664; e-mail: [email protected] Sprawuj ący nadzór Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie, al. Piłsudskiego 38, 35-001 Rzeszów

4

1.2. Ustalenie terenu obj ętego Planem

L.p. Nazwa krajowej formy ochrony Dokument planistyczny Uzasadnienie wył ączenia Powierzchnia przyrody pokrywaj ącej si ę z cz ęś ci terenu ze sporz ądzania krajowej formy obszarem, która/e mo że powodowa ć PZO ochrony przyrody lub wył ączenie cz ęś ci terenu ze nadle śnictwa sporz ądzenia Planu pokrywaj ąca si ę z obszarem [ha] Obszar nie jest obj ęty innymi formami ochrony przyrody

Obszar Józefów-Wola D ębowiecka PLH 180033 nie jest zlokalizowany na terenie pokrywaj ącym si ę w cało ści lub w cz ęś ci z obszarem parku narodowego, rezerwatu przyrody lub parku krajobrazowego, dla których ustanowiono plan ochrony uwzgl ędniaj ący zakres, o którym mowa w art. 28 ust. 10 ustawy o ochronie przyrody. Ponadto, przedmiotowy obszar nie znajduje si ę na terenie pokrywaj ącym si ę w cało ści lub w cz ęś ci z obszarem parku narodowego, rezerwatu przyrody lub obszarem b ędącym w zarz ądzie nadle śnictwa, dla których ustanowiono zadania ochronne lub plan urz ądzania lasu uwzgl ędniaj ący zakres, o którym mowa ww. artykule. W zwi ązku z powy ższym nie zachodzi przesłanka do zastosowania art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody to znaczy do odst ąpienia od konieczno ści sporz ądzenia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 i projektem planu zada ń ochronnych obj ęto cały obszar (60,51 ha).

5

1.3. Mapa obszaru Natura 2000

6

1.4. Opis zało żeń do sporz ądzenia Planu

Opis obszaru: główna warto ści ą obszaru s ą siedliska zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych. Zwykle s ą one zwi ązane z dolinami du żych rzek, a lokalizacje na terenach podgórskich nale żą do rzadko ści. Na ł ąkach koło Józefowa znajduj ą si ę wa żne regionalnie stanowiska chronionych i rzadkich gatunków ro ślin naczyniowych. goździk pyszny Dianthus superbus i goryczka w ąskolistna Gentiana pneumonanthe. Są to gatunki regionalnie bardzo rzadkie posiadaj ące w Karpatach nieliczne stanowiska, a w środkowej cz ęś ci Karpat zaledwie pojedyncze. Natomiast selernica żyłkowana Cnidium dubium i groszek błotny Lathyrus palustris jako gatunki wybitnie ni żowe i zwi ązane z rzadkimi i zagro żonymi, nie tylko w górach, ale równie ż na ni żu siedliskami, posiadaj ą w Karpatach nieliczne, bardzo odosobnione stanowiska. Szczególnie dotyczy to groszku błotnego, którego stanowisko na opisywanym terenie jest drugim w Karpatach, a jedynym pewnym. Mimo, iż jego stwierdzona populacja liczy tu zaledwie kilka osobników to istnieje prawdopodobie ństwo, że wyst ępuje w wi ększej liczbie osobników. Łąki trz ęś licowe w Józefowie charakteryzuj ą si ę znacznym bogactwem gatunkowym. Warte podkre ślenia jest wyst ępowanie na ł ąkach józefowskich populacji modraszków: nausitousa i telejusa oraz czerwo ńczyka nieparka.

Przedmioty ochrony obszaru: Przedmiotami ochrony (wg SDF) w obszarze Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 jest 5 typów siedlisk przyrodniczych z zał ącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 3 gatunki zwierz ąt z zał ącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Wymieniono je poni żej.

6230 Bogate florystycznie górskie i ni żowe murawy bli źniczkowe ( Nardion – płaty bogate florystycznie) 6410 Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe Molinion ; 6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane ekstensywnie (zwi ązek Arrhenatherion ciepłolubne warianty ł ąk świe żych); 9170 Gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetu ; 91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe; 1060 Czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar ; 6179 Modraszek nausitous Maculinea nausithous ; 6177 Modraszek telejus Maculinea teleius .

Zało żenia: 1. Plan zada ń ochronnych dotyczy ć b ędzie całego obszaru Natura 2000 – nie stwierdzono by zachodziły przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody;

7

2. Jego głównym celem b ędzie okre ślenie działa ń i sformułowanie zapisów pozwalaj ących na skuteczn ą ochron ę siedlisk i gatunków wska- zanych jako przedmioty ochrony; wykonane zostan ą równie ż ekspertyzy słu żą ce uzupełnieniu informacji o obszarze; 3. Lista przedmiotów ochrony mo że ulec zmianie w toku prac nad projektem planu.

Projekt sporz ądza sprawuj ący nadzór nad obszarem, którym w przypadku obszaru jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie.

Plan zada ń ochronnych (PZO) jest narz ędziem ochrony siedlisk i gatunków stanowi ących przedmiot ochrony obszaru Natura 2000. Ustalenia planu mog ą jednak dotyczy ć równie ż terenów znajduj ących si ę poza granicami obszaru, je śli s ą istotne dla zachowania lub przywrócenia wła ściwego stanu ochrony przedmiotów ochrony oraz zachowania spójno ści sieci Natura 2000, w tym utrzymania korytarzy migracyjnych. Podstawowym celem opracowania projektu PZO jest szybkie podj ęcie działa ń, niezb ędnych do zachowania przedmiotów ochrony. Obowiązek sporz ądzenia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 wynika z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r.; poz. 627 z pó źn. zm.). Szczegółowy zakres dokumentu okre śla rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporz ądzania projektu planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z 2010 r., Nr 34; poz.186 z pó źn. zm.).

Zakres prac koniecznych dla sporz ądzania projektu planu zada ń ochronnych dla obszaru obejmuje: − opisanie granic obszaru w formie wektorowej warstwy informacyjnej; − zgromadzenie, zweryfikowanie i uzupełnienie informacji o obszarze i przedmiotach ochrony, istotnych dla ich ochrony; − ocen ę stanu ochrony przedmiotów ochrony; − ocen ę istniej ących i potencjalnych zagro żeń; − ustalenie celów działa ń ochronnych; − ustalenie działa ń ochronnych wynikaj ących z ustalonych celów działa ń ochronnych; − ustalenie koniecznych zmian obowi ązuj ących studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; − ocen ę potrzeby sporz ądzenia planu ochrony dla cz ęś ci lub cało ści obszaru oraz terminu jego sporz ądzenia; − sporz ądzenie dokumentacji projektu planu zada ń ochronnych w formie elektronicznej, opracowanej w formie opisu tekstowego, zestawie ń tabelarycznych, przedstawie ń graficznych, map, baz danych, w tym cyfrowych warstw informacyjnych.

PZO sporz ądza si ę w oparciu o istniej ącą i mo żliw ą do szybkiego zebrania wiedz ę na temat obszaru Natura 2000. W ramach procesu planistycznego nale ży przeprowadzi ć niezb ędne badania terenowe.

8

Plan zada ń ochronnych sporz ądza si ę na okres 10 lat. Jest on ustanawiany zarz ądzeniem regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Skutki ustanowionego PZO dla obszaru Natura 2000 to mi ędzy innymi: − okre ślenie zakresu rzeczowego i kosztów działa ń niezb ędnych dla ochrony obszaru wraz z ich harmonogramem, umo żliwiaj ącym wyst ępowanie o środki na ich wykonanie; − ustanowienie formalnych podstaw wyst ępowania o środki na wykonanie niezb ędnych prac; − podsumowanie wiedzy o obszarze i przedmiotach ochrony, słu żą cej do pó źniejszego śledzenia zmian oraz okre ślenie w jakim zakresie wymaga uzupełnienia; − ustalenie systemu monitorowania stanu przedmiotów ochrony, w tym skutków prowadzonych działa ń ochronnych; − ułatwienie kwalifikowania przedsi ęwzi ęć /działa ń pod k ątem mo żliwo ści wywierania negatywnego wpływu na obszar, z zastrze żeniem, że przedsi ęwzi ęcie/działania nie uj ęte w planie jako zagro żenia nale ży traktowa ć jako mog ące potencjalnie znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na obszar; − okre ślenie „zało żeń ochrony obszaru” i celów planu zada ń ochronnych jako „punktu odniesienia” dla ocen oddziaływania przedsi ęwzi ęć /działa ń na obszar Natura 2000 oraz dla strategicznych ocen oddziaływania innych planów; − wskazanie ryzykownych/niewła ściwych zapisów w istniej ących studiach i planach z punktu widzenia ochrony obszaru; − jest podstaw ą do zastosowania w razie potrzeby art. 37 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody; − uregulowanie zasad wdra żania programów rolno środowiskowych, które musz ą by ć zgodne z zapisami PZO; − opisanie nowo znalezionych gatunków lub siedlisk, które powinny by ć przedmiotami ochrony w obszarze (umo żliwia to m.in. stosowanie wobec nich art. 6(4) Dyrektywy siedliskowej); − okre ślenie konieczno ści sporz ądzenia planu ochrony oraz zmian/modyfikacji SDF/granicy obszaru.

PZO nie jest sposobem na zwolnienie jakichkolwiek działa ń z obowi ązuj ących procedur, np. PZO nie zast ąpi, w stosunku do żadnych planów ani przedsi ęwzi ęć , procedury oceny oddziaływania na obszar Natura 2000.

W celu zapewnienia udziału społecze ństwa oraz wszystkich zainteresowanych podmiotów prowadzących działalno ść w obszarze Natura 2000 lub w inny sposób z nim zwi ązanych, przygotowanie projektu PZO b ędzie jawne na wszystkich etapach prac. Zainteresowane osoby i instytucje będą mogły aktywnie uczestniczy ć w procesie planowania jako członkowie Zespołu Lokalnej Współpracy (ZLW). Udział przedstawicieli ró żnych instytucji, grup społecznych i profesji pozwoli zoptymalizowa ć proces planowania PZO. Skład ZLW b ędzie mógł by ć w dowolnym etapie prac poszerzony o osoby lub instytucje pragnące wzi ąć udział w procesie przygotowania projektu PZO. W pracach nad projektem PZO przewidziano co najmniej 3 spotkania Zespołu Lokalnej Współpracy, których celem b ędzie przedstawienie oraz przedyskutowanie zagadnie ń

9

dotycz ących projektu PZO.

Informacja o post ępie prac , prowadzonych spotkaniach i dokonywanych uzgodnieniach b ędzie zamieszczana na stronie internetowej RDO Ś w Rzeszowie. Kontakt z członkami ZLW b ędzie utrzymywany tak że przez poczt ę elektroniczn ą oraz telefonicznie. Za po średnictwem dost ępnych kanałów teleinformatycznych b ędzie mo żna zapoznawa ć si ę z bie żą cym stanem prac nad projektem Planu i zgłasza ć uwagi i wnioski podczas procesu planistycznego.

10

1.5. Ustalenie przedmiotów ochrony obj ętych Planem

Ocena Pop. / Ocena Nazwa % Pop. Pop. Popul. St. Ocena Izol. / Ocena Lp. Kod Nazwa polska Opina dot. wpisu łaci ńska pokrycia Osiadł. Lęg. Migr. reprezentaty St. zach. Pow. Ogólna wno ści wzgl ędna Bogate Dane zgodne z SDF; florystycznie Powierzchnia i górskie i ni żowe znaczenie wymagaj ą murawy S1 6230 Nardion 9,2 B C C C weryfikacji, w tym bli źniczkowe (Nardion – płaty bada ń terenowych (co bogate podj ęto w ramach prac florystycznie) nad PZO). Dane zgodne z SDF; Powierzchnia i znaczenie wymagaj ą Zmiennowilgotne S2 6410 Molinion 30,2 A A C A weryfikacji, w tym łąki trz ęś licowe bada ń terenowych (co podj ęto w ramach prac nad PZO). Ni żowe i górskie świe że ł ąki Dane zgodne z SDF; użytkowane Powierzchnia i ekstensywnie znaczenie wymagaj ą Arrhenather S3 6510 (zwi ązek 10,6 B B C C weryfikacji, w tym ion Arrhenatherion bada ń terenowych (co ciepłolubne podj ęto w ramach prac warianty ł ąk nad PZO). świe żych) Dane zgodne z SDF; Gr ąd Galio- Powierzchnia i środkowoeuropejs Carpinetum, S4 9170 4,6 B C C C znaczenie wymagaj ą ki i Tilio- subkontynentalny Carpinetu weryfikacji, w tym bada ń terenowych (co

11

Ocena Pop. / Ocena Nazwa % Pop. Pop. Popul. St. Ocena Izol. / Ocena Lp. Kod Nazwa polska Opina dot. wpisu łaci ńska pokrycia Osiadł. Lęg. Migr. reprezentaty St. zach. Pow. Ogólna wno ści wzgl ędna podj ęto w ramach prac nad PZO). Salicetum Dane zgodne z SDF; albae, Powierzchnia i Łęgi wierzbowe, Populetum znaczenie wymagaj ą topolowe, olszowe S5 91E0 albae, 41,01 B B C B weryfikacji, w tym i jesionowe, olsy Alnenion źródliskowe bada ń terenowych (co glutinoso- podj ęto w ramach prac incanae nad PZO). Dane zgodne z SDF; wymagaj ą Czerwo ńczyk Lycaena weryfikacji, w tym Z1 1060 P C A B B nieparek dispar bada ń terenowych (co podj ęto w ramach prac nad PZO). Dane zgodne z SDF; wymagaj ą Modraszek Maculinea weryfikacji, w tym Z2 6179 P C B B B nausitous nausithous bada ń terenowych (co podj ęto w ramach prac nad PZO). Dane zgodne z SDF; wymagaj ą Maculinea weryfikacji, w tym Z3 6177 Modraszek telejus P C B B B teleius bada ń terenowych (co podj ęto w ramach prac nad PZO). Gdzie symbol: S oznacza siedliska, R ro śliny, Z zwierz ęta.

12

1.6. Opis procesu komunikacji z ró żnymi grupami interesu.

Podczas realizacji sporz ądzania Panu Zada ń Ochronnych przewidziane jest przeprowadzenie spotka ń dyskusyjnych z udziałem przedstawicieli Zespołu Lokalnej Współpracy (zwany dalej ZLW), w skład którego mog ą wchodzi ć reprezentanci kluczowych instytucji, społeczno ści lokalnej oraz osoby zainteresowane powstaj ącym dokumentem, a tak że przedstawiciele przedsi ębiorców prowadz ących działalno ść w obr ębie siedlisk, dla których wyznaczono przedmiotowy obszar Natura 2000. W Opisie Przedmiotu Zamówienia przewidziane zostały 3 spotkania z ZLW. Skład ZLW przedstawia podpunkt 1.8. Skład ten b ędzie mógł by ć w dowolnym etapie prac poszerzony o osoby lub instytucje pragn ące wzi ąć udział w procesie przygotowania projektu PZO. W celu usprawnienia kontaktu z ró żnymi grupami interesu (zgodnie z ustaw ą z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z pó źn. zm.) 12 maja 2015 r. w Nowym Żmigrodzie, zostało zorganizowane spotkanie informacyjne, na którym powołany został ZLW zło żony z 11 osób. W toku dalszych prac przewidziane były jeszcze 2 spotkania z ZLW (miejscowo śc: … – dd- mm-rrrr i dd-mm-rrrr).

W 3 spotkaniach przewidziany był udział zasadniczo Zespołu Lokalnej Współpracy, jednak konsultacje te miały charakter otwarty, a informacje o ich terminie zostały wcze śniej upublicznione. Członkowie ZLW byli informowani poprzez rozsyłane. We wspomnianych spotkaniach mo żna było zapoznawa ć si ę z bie żą cym stanem prac nad projektem Planu. Ponadto w myśl ww. ustawy ka żdy zainteresowany mógł składa ć uwagi i wnioski dotycz ące tworzonego dokumentu do Przedstawicieli RDO Ś w Rzeszowie, Pana Macieja Ciuły (e-mail: [email protected], tel. 177850044, wew. 664 – sprawy finansowe) i Pani Barbary Antosyk (e-mail: [email protected], tel. 177850044, wew. 666 – sprawy merytoryczne), a tak że Koordynatora Projektu, Pani Marleny Leszczy ńskiej-Sędłak (tel. 601140288, e-mail: [email protected]) oraz za pomoc ą przesłanych pisemnych wniosków, a tak że uczestnicz ąc w organizowanych spotkaniach dyskusyjnych na poszczególnych etapach tworzenia PZO. Informacje nt. PZO zamieszczano na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie.

Proces komunikacji z ZLW odbywał si ę za pomoc ą: 1.Spotka ń dyskusyjnych. Zaplanowano 3 cykle spotka ń. Pierwszy etap - wst ępny, uruchomienie prac nad projektem, utworzenie Zespołu Lokalnej Współpracy Spotkanie: 12 maja 2015 r. w Nowym Żmigrodzie Drugi etap - opracowanie projektu Planu Spotkanie: 17 listopad 2015 w Nowym Żmigrodzie

13

Trzeci etap - opiniowanie i weryfikacja projektu Planu Spotkanie:.12.2015 w …. 2. Drog ą telefoniczn ą i e-mailow ą.

14

1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialno ści

Adres siedziby Lp. Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Kontakt instytucji/osoby Nadzór nad obszarami Natura 2000 zlokalizowanymi na terenie województwa Regionalna podkarpackiego; realizacja polityki ochrony Dyrekcja środowiska w skali województwa, prowadzenie al. Józefa Piłsudskiego tel.: +48 17 78 50 044, e-mail: 1. Ochrony spraw zwi ązanych z ochron ą przyrody, nadzór i 38 35-001 Rzeszów [email protected] Środowiska kontrola nad formami ochrony przyrody, w Rzeszowie propagowanie zasad ochrony przyrody oraz udost ępnianie informacji o środowisku Prowadzenie polityki województwa w zakresie: Urz ąd modernizacji terenów wiejskich, Marszałkowski al. Łukasza Ciepli ńskiego 4, tel.: +48 17 850-17-00, e-mail: 2. zagospodarowania przestrzennego, ochrony Województwa 35-010 Rzeszów [email protected] środowiska w tym przyrodniczego, gospodarki Podkarpackiego wodnej, transportu publicznego itp. Prowadzenie na terenie powiatu zada ń o charakterze ponadgminnym w tym m.in. Starostwo dotycz ących transportu i dróg publicznych, tel.: +48 13 446 31 89 ul. Rynek 18 3. Powiatowe geodezji, kartografii, zagospodarowania e-mail: 38-200 Jasło w Ja śle przestrzennego i nadzoru budowlanego, [email protected] gospodarki wodnej, ochrony środowiska w tym przyrody, rolnictwa i le śnictwa.

15

Adres siedziby Lp. Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Kontakt instytucji/osoby prowadzenie na obszarze gminy spraw obejmuj ących m.in.: sprawy planowania Urz ąd Gminy Dębowiec 101, tel.: +48 13 441 30 28 4. przestrzennego, gospodarki nieruchomo ściami, Dębowiec 38-220 D ębowiec [email protected] ochrony środowiska w tym przyrody oraz gospodarki wodnej prowadzenie na obszarze gminy spraw obejmuj ących m.in.: sprawy planowania tel.: +48 13 442 00 05 Urz ąd Gminy Osiek Jasielski 5. przestrzennego, gospodarki nieruchomo ściami, e-mail: Osiek Jasielski 37-627 Osiek Jasielski ochrony środowiska w tym przyrody oraz [email protected] gospodarki wodnej Administrowanie sprawami ochrony środowiska Regionalny ul. Marszałka Józefa tel. sekretariat: +48 12 62-84- naturalnego; zarz ądzanie gospodark ą wodn ą na Zarz ąd Piłsudskiego 22 130, +48 12 62-84-106, administrowanym terenie w tym: utrzymanie 6. Gospodarki 31-109 Kraków centrala: +48 12 62-84-100, wła ściwego stanu wód, planowanie w Wodnej 30-960 Kraków 1, skrytka e-mail: gospodarowaniu wodami oraz inwestycje w w Krakowie pocz. 331 [email protected] gospodarce wodnej Regionalna nadzór nad gospodark ą le śną na administrowanym ul. Bieszczadzka 2 Dyrekcja Lasów terenie, koordynowanie gospodarki łowieckiej, tel.: +48 13 43 73 900, e-mail: 7. 38-400 Krosno Pa ństwowych udost ępnianie informacji m.in. prowadzonej [email protected]

w Kro śnie gospodarki leśnej i ochrony przyrody Zrównowa żone gospodarowanie zasobami lasów w tym hodowli, ochrony, ścinki i wyróbki drewna, tel.: +48 16 632 52 00, e-mail: Nadle śnictwo 38-213 Kołaczyce, Nawsie 8. melioracji gruntów le śnych i niele śnych, budowy [email protected] Kołaczyce Kołaczyckie 317 dróg i budowli zwi ązanych z gospodarstwem le śnym

16

Adres siedziby Lp. Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Kontakt instytucji/osoby Podkarpacki współpraca z organami administracji pa ństwowej, tel. centrala: +48 17 8701 500 Ul. Tkaczowa 146 Ośrodek jednostkami samorz ądu terytorialnego oraz innymi tel. sekretariat: +48 17 8701 9. 36-040 Boguchwała Doradztwa organizacjami i instytucjami działaj ącymi na rzecz 507, e-mail:

Rolniczego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich [email protected] Dbało ść o interesy rolników, opiniowanie Podkarpacka Izba przepisów prawnych dotycz ących rolników i Trzebownisko 615 A, tel.: +48 17 871 40 77, e-mail: 10. Rolnicza rolnictwa. Współpraca z ministerstwem rolnictwa 36-001 Trzebownisko [email protected] i samorz ądowcami Wspieranie działa ń słu żą cych rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich. Agencja zajmuje Agencja si ę wdra żaniem instrumentów Restrukturyzacji współfinansowanych z bud żetu Unii Europejskiej 11. 38-200 Jasło ul. Słowackiego 6 tel.: +48 13 448 42 81 i Modernizacji oraz udziela pomocy ze środków krajowych. Rolnictwa w Ja śle Zlecanie zada ń ARiMR oraz nadzór nad ich realizacj ą znajduje si ę w gestii Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

17

Adres siedziby Lp. Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Kontakt instytucji/osoby Tworzenie oraz poprawa struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia warunków sprzyjaj ących racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego, restrukturyzacja oraz Agencja prywatyzacja mienia, obrót nieruchomo ściami i Nieruchomo ści innymi składnikami maj ątku Skarbu Pa ństwa tel.: +48 17 853 78 00, +48 Rolnych 12. użytkowanego na cele rolne, inicjowanie prac ul. Asnyka 7, 35-001 Rzeszów 17 852 62 33, +48 17 852 63 Oddział urz ądzeniowo-rolnych oraz popierania 83, e-mail: [email protected] Terenowy organizowania na gruntach Skarbu Pa ństwa w Rzeszowie prywatnych gospodarstw rolnych, wykonywanie praw z udziałów i akcji w spółkach hodowli ro ślin uprawnych oraz hodowli zwierz ąt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Konserwacja, remonty oraz eksploatacja urz ądze ń melioracji wodnych podstawowych oraz wód Podkarpacki publicznych stanowi ących własno ść Skarbu Zarz ąd Melioracji Pa ństwa; ewidencja urz ądze ń melioracyjnych; ul. Hetma ńska 9, tel.: +48 17 853 74 00, e-mail: 13. i Urz ądze ń likwidacja zagro żeń i skutków powodzi; sprawy 35-959 Rzeszów [email protected] Wodnych zwi ązane z przej ęciem gruntów na cele w Rzeszowie budowlane; opracowanie koncepcji programowo- przestrzennych i dokumentacji projektowej dla przedsi ęwzi ęć w zakresie melioracji wodnych

18

Adres siedziby Lp. Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Kontakt instytucji/osoby Konserwacja, remonty oraz eksploatacja urz ądze ń Podkarpacki melioracji wodnych podstawowych oraz wód Zarz ąd Melioracji publicznych stanowi ących własno ść Skarbu i Urz ądze ń Pa ństwa; ewidencja urz ądze ń melioracyjnych; ul. Stroma 2 14. Wodnych likwidacja zagro żeń i skutków powodzi; sprawy 38-200 Jasło tel/fax: +48 13-446-33-11 w Rzeszowie zwi ązane z przej ęciem gruntów na cele Inspektorat w budowlane; opracowanie koncepcji programowo- Ja śle przestrzennych i dokumentacji projektowej dla przedsi ęwzi ęć w zakresie melioracji wodnych????

19

1.8. Zespól Lokalnej Współpracy

Nazwa instytucji /grupy interesu, któr ą Lp. Imi ę i nazwisko Funkcja Kontakt reprezentuje I zast ępca Regionalnego tel. Dyrektora Ochrony Regionalna Dyrekcja Ochrony 783922080 1. Agnieszka Marcela Środowiska, Regionalny Środowiska w Rzeszowie [email protected] Konserwator Przyrody Regionalna Dyrekcja Ochrony e-mail:[email protected], 2. Barbara Antosyk Planista Regionalny Środowiska w Rzeszowie tel. +48 17 785 00 44, wew. 666 Regionalna Dyrekcja Ochrony e-mail: [email protected], 3. Maciej Ciuła Planista Regionalny tel. +48 17 785 00 44, wew. 664, tel. kom.: Środowiska w Rzeszowie +48 783 921 780 Przedstawiciel Wydziału Regionalna Dyrekcja Ochrony e-mail: [email protected], 4. Urszula Durał Ochrony Przyrody Środowiska w Rzeszowie tel.: +48 17 78 50 044 wew. 666 i Obszarów Natura 2000 e-mail: [email protected], 5. Janusz Bohatkiewicz Koordynator Projektu Planu Wykonawca PZO tel. 601 408 480 Ekspert ds. siedlisk Habitat Selection s. c. Mateusz Kolecki, e-mail: [email protected], tel. kom.: 6. Michał W ęgrzyn przyrodniczych Michał W ęgrzyn, Wykonawca PZO +48 602 379 733 Ekspert ichtiolog, Habitat Selection s. c. Mateusz Kolecki, e-mail: [email protected], tel. kom.: 7. Mateusz Kolecki herpetolog, teriolog Michał W ęgrzyn, Wykonawca PZO +48 692 640 733 Agata Stadnicka- Ekspert ds. siedlisk Habitat Selection s. c. Mateusz Kolecki, 8. e-mail: [email protected] Futoma przyrodniczych Michał W ęgrzyn, Wykonawca PZO e-mail: [email protected], tel. 9. Jakub Pełka Ekspert GIS Wykonawca PZO 509018487 Przedstawiciel Urz ędu tel.: +48 13 442 00 05, e-mail: 10. Jadwiga Ci ęż abka Urz ąd Gminy Osiek Jasielski Gminy Osiek Jasielski [email protected] 11. Stanisław Wi ącek Sołtys wsi Cieklin Sołectwo Cieklin Cieklin 329 Przedstawiciel Wojewódzki Inspektorat Ochrony e-mail: [email protected] 12. Stanisław Błasik Wojewódzkiego Środowiska w Rzeszowie tel. 17 8543683

20

Inspektoratu Ochrony Środowiska Starostwo Powiatowe w Ja śle, Wydział tel.+48 13 44 86 451 Przedstawiciel Starostwa 13. Ryszard Hebda Ochrony Środowiska, Rolnictwa i e-mail: [email protected] Powiatowego, Naczelnik Le śnictwa Przedstawiciel RDO Ś Regionalna Dyrekcja Ochrony Krzysztof Hajduk Rzeszów Środowiska w Rzeszowie Przedstawiciel Podkarpackiego Urz ędu Dariusz Fijałkowski Podkarpacki Urz ąd Wojewódzki Rzeszów Wojewódzkiego w Rzeszowie Przedstawiciel Urz ędu Marszałkowskiego Dorota Raczak- Urz ąd Marszałkowski Województwa Województwa Jaworska Podkarpackiego Rzeszów Podkarpackiego w Rzeszowie Przedstawiciel Urz ędu Karolina Biernacka Urz ąd Gminy Osiek Jasielski Gminy Osiek Jasielski Jacek Hap Przedstawiciel ARiMR Jasło ARiMR Jasło Stanisław Krupa Mieszkaniec Cieklin Kazimierz Gniady Przedstawiciel PGL LP Nadle śnictwo Kołaczyce Przedstawiciel Urz ędu Jacek Królikowski Urz ąd Gminy D ębowiec Gminy D ębowiec Edward Setlak Sołtys Woli D ębowieckiej Sołectwo Wola D ębowiecka Własciciel działek w Janusz Bol regionie Joanna Nabielec Przedstawiciel wykonawcy EKKOM Sp. Z o.o.

21

2. Etap II Opracowanie projektu Planu

Moduł A

2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Ogólne dane Podstawowe dotycz ące Obszary Natura 2000 na Publikacja ksi ąż kowa informacje o walorów Podkarpaciu, Red. D. Rogała, A. dost ępna np. w obszarze dotycz ące przyrodniczych, 1. Materiały publikowane Marcela, wyd. Regionalna Regionalnej Dyrekcji lokalizacji oraz celów ochrony, Dyrekcja Ochrony Środowiska w Ochrony Środowiska w przedmiotów warunków Rzeszowie Rzeszowie ochrony utrzymania stanu ochrony

22

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzgl ędnieniem specjalnych Informacje na temat Materiały dost ępne na obszarów ochrony siedlisk Natura siedliska i jego Materiał stronie Generalnego charakterystyka pomocniczy przy 2000; Przewodniki metodyczne Inspektoratu Ochrony (typowe gat. ro ślin, realizacji prac 2. Materiały publikowane dla siedlisk przyrodniczych, 91E0 Środowiska: warunki eko logiczne, terenowych i Łęgi wierzbowe, topolowe http://www.gios.gov.pl/sie rozmieszczenie w ocenie stanu olszowe i jesionowe ( Salicetum dliska/pdf/przewodnik_me Polsce, metodyka siedlisk albo-fragilis, Populetum albae, todyczny_91E0.pdf bada ń) Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe), Pawe Pawlaczyk

Monitoring gatunków i siedlisk Informacje na temat przyrodniczych ze szczególnym Materiały dost ępne na siedliska i jego Materiał uwzgl ędnieniem specjalnych stronie Generalnego charakterystyka pomocniczy przy obszarów ochrony siedlisk Natura Inspektoratu Ochrony (typowe gat. ro ślin, realizacji prac 3. Materiały publikowane 2000; Przewodniki metodyczne Środowiska: warunki ekologiczne, terenowych i dla siedlisk przyrodniczych, 6410 http://www.gios.gov.pl/sie rozmieszczenie w ocenie stanu Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe dliska/pdf/przewodnik_me Polsce, metodyka siedlisk (Molinion), Dorota Michalska- todyczny_6410.pdf bada ń) Hejduk, Dominik kope ć

23

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Monitoring gatunków i siedlisk Materiały dost ępne na przyrodniczych ze szczególnym Informacje na temat stronie Generalnego uwzgl ędnieniem specjalnych siedliska i jego Materiał Inspektoratu Ochrony obszarów ochrony siedlisk Natura charakterystyka pomocniczy przy Środowiska: 2000; Poradniki ochrony siedlisk i (typowe gat. ro ślin, realizacji prac file:///C:/Documents%20a 4. Materiały publikowane gatunków; 9170 Gr ąd warunki ekologiczne, terenowych i nd%20Settings/marlenal/ środkowoeuropejski i rozmieszczenie w ocenie stanu Moje%20dokumenty/Dow subkontynentalny (Galio- Polsce, metodyka siedlisk nloads/9170_Grad_srodko Carpinetum, Tilio-Carpinetum ), bada ń) woeuropejski_i_subkonty Władysław Danielewicz, Paweł nentalny.pdf Pawlaczyk Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym Informacje na temat uwzgl ędnieniem specjalnych Materiały dost ępne na siedliska i jego Materiał obszarów ochrony siedlisk Natura stronie Generalnego charakterystyka pomocniczy przy 2000; Poradniki ochrony siedlisk i Inspektoratu Ochrony (typowe gat. ro ślin, realizacji prac 5. Materiały publikowane gatunków; 6510 Ni żowe i górskie Środowiska: warunki ekologiczne, terenowych i świe że ł ąki u żytkowane http://www.gios.gov.pl/sie rozmieszczenie w ocenie stanu ekstensywnie (zwi ązek dliska/pdf/przewodnik_me Polsce, metodyka siedlisk Arrhenatherion ciepłolubne todyczny_6510.pdf bada ń) warianty ł ąk świe żych); Joanna Korzeniak

24

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Monitoring gatunków i siedlisk Informacje na temat przyrodniczych ze szczególnym Materiały dost ępne na siedliska i jego Materiał uwzgl ędnieniem specjalnych stronie Generalnego charakterystyka pomocniczy przy obszarów ochrony siedlisk Natura Inspektoratu Ochrony (typowe gat. ro ślin, realizacji prac 6. Materiały publikowane 2000; Poradniki ochrony siedlisk i Środowiska: warunki ekologiczne, terenowych i gatunków; 6230 Bogate http://www.gios.gov.pl/sie rozmieszczenie w ocenie stanu florystycznie górskie i ni żowe dliska/pdf/wyniki_monito Polsce, metodyka siedlisk murawy bli źniczkowe (Nardion – ringu_siedlisk_6230.pdf bada ń) płaty bogate florystycznie); Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzgl ędnieniem specjalnych Materiały dost ępne na obszarów ochrony siedlisk Natura Informacje na temat Materiał stronie Generalnego 2000; Przewodniki metodyczne – gatunku i jego pomocniczy przy Inspektoratu Ochrony wyniki monitoringu w roku 2013; charakterystyka (np. realizacji prac Środowiska: 7. Materiały publikowane Czerwo ńczyk nieparek Lycaena rozmieszczenie w terenowych i http://siedliska.gios.gov.pl dispar (1060); Marcin Sielezniew, Polsce, metodyka ocenie stanu /pdf/siedliska/2013/wynik Tomasz Blaik, Adam Malkiewicz, bada ń) populacji i_monitoringu_zwierzat_1 Krzysztof Pałka, Aleksandra 060.pdf Pępkowska-Król, Łukasz Przybyłowicz, Marcin Sielezniew

25

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym Informacje na temat Materiał uwzgl ędnieniem specjalnych Materiały dost ępne na gatunku i jego pomocniczy przy obszarów ochrony siedlisk Natura stronie Generalnego charakterystyka (np. realizacji prac 8. Materiały publikowane 2000; Przewodniki metodyczne – Inspektoratu Ochrony rozmieszczenie w terenowych i wyniki monitoringu w roku 2013; Środowiska: Polsce, metodyka ocenie stanu Modraszek nausitous Phengaris bada ń) populacji (Maculinea) nausithous (1061), red. Marcin Sielezniew Monitoring gatunków i siedlisk Materiały dost ępne na przyrodniczych ze szczególnym Informacje na temat Materiał stronie Generalnego uwzgl ędnieniem specjalnych gatunku i jego pomocniczy przy Inspektoratu Ochrony obszarów ochrony siedlisk Natura charakterystyka (np. realizacji prac Środowiska: 9. Materiały publikowane 2000; Przewodniki metodyczne – rozmieszczenie w terenowych i http://siedliska.gios.gov.pl wyniki monitoringu w roku 2013; Polsce, metodyka ocenie stanu /pdf/siedliska/2009- Modraszek telejus Phengaris bada ń) populacji 2011/wyniki_monitoringu (Maculinea) Telesiu (1059); red. _zwierzat_1059.pdf Marcin Sielezniew

26

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Informacje o zasi ęgu wyst ępowania i lokalizacji przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000; Dokumentacja Materiał zebrana w wyniku prac pomocniczy przy Informacje nt. Materiały dost ępne w Wojewódzkiego realizacji prac rozmieszczenia Regionalnej Dyrekcji 10. Materiały niepublikowane Zespołu Specjalistycznego terenowych i przedmiotów Ochrony Środowiska w (2008),Wróbel D. Raport z ocenie stanu ochrony w obszarze Rzeszowie ekspertyzy projektów obszarów siedlisk i sieci Natura 2000 w populacji województwie podkarpackim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie Materiał Inwentaryzacja siedlisk i pomocniczy przy gatunków z zał ączników I i II Informacje nt. Materiały dost ępne w realizacji prac Dyrektywy Rady nr 92/43/EWG rozmieszczenia Regionalnej Dyrekcji 11. Materiały niepublikowane terenowych i w Lasach Pa ństwowych (LP przedmiotów Ochrony Środowiska w ocenie stanu 2007) na gatunkach SP w ochrony w obszarze Rzeszowie siedlisk i zarz ądzie Nadle śnictw Kołaczyce populacji Dokumentacja zebrana w wyniku Materiał prac Wojewódzkiego pomocniczy przy plik SHP dost ępny w Zespołu Specjalistycznego, 2008, Informacje nt. realizacji prac Regionalnej Dyrekcji 12. Materiały niepublikowane Warecki A. Ekspertyza przedmiotów terenowych i Ochrony Środowiska w projektowanych obszarów Natura ochrony w obszarze ocenie stanu Rzeszowie 2000 w województwie siedlisk i podkarpackim populacji

27

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Dokumentacja zebrana w wyniku Materiał prac Wojewódzkiego pomocniczy przy Zespołu Specjalistycznego, 2008, plik SHP dost ępny w Informacje nt. realizacji prac informacje o zasi ęgu Regionalnej Dyrekcji 13. Materiały niepublikowane przedmiotów terenowych i wyst ępowania siedlisk Ochrony Środowiska w ochrony w obszarze ocenie stanu przyrodniczych oraz gatunków Rzeszowie siedlisk i ro ślin i zwierz ąt w obszarze populacji Natura 2000 Niska warto ść informacji ze Rysunek planu dost ępny wzgl ędu na czas Plan zagospodarowania na stronie internetowej: sporz ądzenia przestrzennego województwa http://www.pbpp.pl/pliki/P Informacje nt. opracowania – Plany/programy/strategie/proje podkarpackiego, Zarz ąd ZPWP/Kierunki_Polit_Pr zagospodarowania 2002 r. oraz 14. kty Województwa Podkarpackiego, zestrz_SYNTEZA.pdf ; przestrzennego niedu ży udział Podkarpackie Biuro Planowania Tekst planu: województwa informacji nt. Przestrzennego w Rzeszowie, http://www.pbpp.pl/pliki/P obszaru, na 2002 ZPWP/Plan%20Wojewod którym ztwa.pdf utworzono PLH180033

28

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Program Ochrony Środowiska województwa podkarpackiego na lata 2012 – 2015 z perspektyw ą do 2019 r., Sporz ądzaj ący: Zarz ąd Informacje nt. Województwa Podkarpackiego, środowiska Informacje Plik dost ępny na stronie Wykonawca: Podkarpackie Biuro Plany/programy/strategie/proje przyrodniczego przydatne przy internetowej: Planowania Przestrzennego w 15. kty analizowanego terenu sporz ądzeniu http://www.bip.podkarpac Rzeszowie, Dyrektor: Renata oraz zaplanowanych ogólnego opisu kie.pl/index.php/programy Dr ąż ek i zespół autorski, celów obszaru -wojewodztwa/527-pos-1 Współpraca: Urz ąd środowiskowych Marszałkowski województwa podkarpackiego, Departament Ochrony Środowiska, Rzeszów 2013 Niska warto ść Program Ochrony Środowiska dla informacji ze Powiatu Jasielskiego na lata 2004 wzgl ędu na brak Informacje nt. Plik dost ępny na stronie Plany/programy/strategie/proje – 2015, Opracowanie: zespół danych nt. środowiska internetowej: 16. kty konsultantów FRDL obszaru przyrodniczego http://www.powiat.jaslo.pl Małopolskiego Instytutu PLH180033; analizowanego terenu /images/os/pos.pdf Samorz ądu Terytorialnego i dane przydatne Administracji, Jasło 2004 do opisu ogólnego obszaru

29

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Plik dost ępny na stronie Informacje internetowej: Informacje nt. pomocne przy Strategia rozwoju społeczno- https://www.mir.gov.pl/ro Plany/programy/strategie/proje planowanych weryfikacji gospodarczego Polski wschodniej zwoj_regionalny/Polityka 17. kty inwestycji i rozwoju zagro żeń do roku 2020, Ministerstwo _regionalna/Strategia_roz wschodniej cz ęś ci inwestycyjnych Rozwoju Regionalnego, 2008 woju_polski_wschodniej_ Polski oraz ogólnym do_2020/Strony/podstawo opisie obszaru we_informacje.aspx Informacje Strategia rozwoju województwa Informacje nt. pomocne przy Plik dost ępny na stronie Plany/programy/strategie/proje podkarpackiego na lata 2007- planowanych weryfikacji internetowej: 18. kty 2020, Zarz ąd Województwa inwestycji i rozwoju zagro żeń http://www.mielec.pl/data/ Podkarpackiego, Rzeszów, województwa inwestycyjnych documents/str_strategia_w sierpie ń 2010 podkarpackiego oraz ogólnym oj_podkarpackie.pdf opisie obszaru Plik dost ępny na stronie Strategia rozwoju województwa – Informacje internetowej: podkarpackie 2020, Samorz ąd Informacje nt. pomocne przy http://umwp.podkarpackie Województwa Podkarpackiego, Plany/programy/strategie/proje planowanych weryfikacji .pl/attachments/article/263 Wydawca: Urz ąd Marszałkowski 19. kty inwestycji i rozwoju zagro żeń 4/STRATEGIA- Województwa Podkarpackiego, województwa inwestycyjnych ROZWOJU- Departament Rozwoju podkarpackiego oraz ogólnym WOJEWODZTWA- Regionalnego, Rzeszów, sierpie ń opisie obszaru PODKARPACKIE- 2013 2020.pdf

30

Warto ść Źródło dost ępu do Lp. Typ informacji Dane referencyjne Zakres informacji informacji danych Strategia rozwoju powiatu Informacje nt. Informacje jasielskiego na lata 2007-2015, planowanych Plik dost ępny na stronie pomocne przy Samorz ąd Województwa inwestycji i rozwoju internetowej: Plany/programy/strategie/proje weryfikacji Podkarpackiego, Wydawca: Urz ąd województwa http://www.powiat.jaslo.pl 20. kty zagro żeń Marszałkowski Województwa podkarpackiego; /bip/atach/2/137/1827/Stra inwestycyjnych Podkarpackiego, Departament podstawowe opisy tegia%20Powiatu%20Jasi oraz ogólnym Rozwoju Regionalnego, Rzeszów, środowiska elskiego%2007-15.pdf opisie obszaru sierpie ń 2013 przyrodniczego Prognoza oddziaływania na Informacje środowisko przeprowadzana w Informacje nt. Plik dost ępny na stronie pomocne przy ramach Strategicznej Oceny planowanych internetowej: Plany/programy/strategie/proje weryfikacji Oddziaływania na Środowisko dla inwestycji i rozwoju http://www.powiat.jaslo.pl 21. kty zagro żeń projektu „Planu zrównowa żonego powiatu; podstawowe /bip/atach/4/1737/4676/Pr inwestycyjnych rozwoju publicznego transportu opisy środowiska ognoza_drogi_jasielski%2 oraz ogólnym zbiorowego dla powiatu przyrodniczego 0koniec.pdf opisie obszaru jasielskiego”, 2014 rok

2.2. Ogólna charakterystyka obszaru

Obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 o powierzchni 60,5 ha, poło żony jest w województwie podkarpackim, powiecie jasielskim, gminach D ębowiec i Osiek Jasielski, na terenie makroregionu Pogórza Środkowobeskidzkiego, mezoregionu Pogórza Jasielskiego (zgodnie z regionalizacj ą fizyczno-geograficzn ą wg Kondrackiego). Obszar chroniony Józefów-Wola D ębowiecka obejmuje dwie enklawy o odmiennym charakterze i sposobie u żytkowania. Enklawa północno-zachodnia obejmuje płaty ł ąk zmienno-wilgotnych, las ł ęgowy oraz w ąski pas gr ądu. Enklawa południowo-wschodnia obejmuje teren, na którym znajduje si ę parów niewielkiego potoku, poro śni ęty ł ęgiem jesionowym, a w otoczeniu znajduj ą si ę płaty muraw bli źniczkowych.

31

Obszar nie jest obj ęty innymi formami ochrony przyrody. Najbli żej zlokalizowanym obszarem chronionym jest siedliskowy obszar Natura 2000 Wisłoka z dopływami PLH180052.

Klimat Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Jasielskiego - powiat jasielski, a co za tym idzie – obszar Natura 2000 Józefów-Wola Dębowiecka zalicza si ę do terenów czystych ekologicznie. Klimat posiada charakter przej ściowy mi ędzy nizinnym a górskim. Średnia roczna temperatura dnia wynosi tu około +7 oC, średnia temperatura dnia w ci ągu lata kształtuje si ę na poziomie około +18 oC, w ci ągu zimy obni ża si ę od -3oC do -5oC. Mróz wyst ępuje tu w ci ągu 50 - 70 dni, przymrozki 100 - 130 dni. Średnia opadów wynosi około 700 - 800 mm. Pokrywa śnie żna zalega 60 - 80 dni, a długo ść okresu wegetacyjnego trwa 210 - 220 dni. W ci ągu roku przewa żaj ą wiatry południowo zachodnie. Stosunkowo du ży udział dni pochmurnych wpływa na niekorzystne warunki nasłonecznienia. Średnie nasłonecznienie w ci ągu dnia trwa 3,5 - 4,5 godziny. W okresie zimowym czas trwania nasłonecznienia wynosi przeci ętnie 1 godzin ę dziennie.

Fizjografia Według fizjograficznego podziału Kondrackiego (2000), obszar nale ży do: - megaregionu: region karpacki; - prowincji: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym; - podprowincja: Zewn ętrzne Karpaty Zachodnie; - makroregion: Podgórze Środkowobeskidzkie; - mezoregion: Pogórze Jasielskie.

Regionalizacja geobotaniczna Według podziału geobotanicznego (Matuszkiewicz 2008) obszar mie ści si ę w Dziale Wschodniokarpackim, Krainie Karpat Wschodnich, Okr ęgu Dołów Jasielsko-Sanockich, na pograniczu Podokr ęgów: Gorlickiego (I.1.2.a) i Jasielsko-Kro śnie ńskiego (I.1.2.b).

Krajobraz Pod wzgl ędem estetycznym otoczenie obszaru cechuje znaczna ró żnorodno ść krajobrazu. W s ąsiedztwie obszaru Józefów-Wola D ębowiecka wyst ępuj ą zarówno tereny le śne, rolne, zabudowane, a pod wzgl ędem ukształtowania – elementy dolinne i górzyste. Poło żenie i walory geograficzne s ą korzystne dla rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej. Miejscowo ści w okolicy Józefowa-Woli D ębowieckiej (pod wzgl ędem krajobrazowym oraz przyrodniczym) mog ą sta ć si ę o środkami sobotnio-niedzielnego i wakacyjnego wypoczynku - warunki rozwoju agroturystyki.

32

Hydrologia, geologia i gleby Obszar Józefów-Wola D ębowiecka jest zlokalizowany w s ąsiedztwie jednego głównego zbiornika wód podziemnych - GZWP - 433 – dolina rzeki Wisłoki. Mi ąż szo ść utworów wodono śnych jest niewielka, najcz ęś ciej 3 – 6 m i tylko sporadycznie dochodzi do 10 – 12 m. Na terenie powiatu jasielskiego nie prowadzi si ę monitoringu wód podziemnych. Brak jest zatem mo żliwo ści jednoznacznego okre ślenia ich jako ści. Zbiorniki wód podziemnych s ą słabo izolowane i mog ą ulega ć antropopresji. W granicach wydzielonego zbiornika zinwentaryzowano szereg punktowych źródeł zanieczyszcze ń: obiekty dystrybucji produktów naftowych, oczyszczalnie ścieków, komunalne składowiska odpadów, żwirownie i eksploatacja piasku. Przemysł jest skupiony w dwóch o środkach Gorlice i Jasło. Liniowym potencjalnym ogniskiem zanieczyszcze ń jest Wisłoka ze swoimi dopływami Rop ą i Jasiołk ą. Rzeki te w granicach wydzielonego GZWP maj ą wody pozaklasowe głównie ze względu na swój stan sanitarny.

Jednolita cz ęść wód podziemnych wyst ępuj ąca na analizowanym obszarze okre ślona została numerem 157 (Europejski kod PLGW2200157) – Region Górnej Wisły w pasie Zewn ętrznych Karpat Zachodnich. W JCWPd nr 157 w pi ętrze czwartorz ędowym wyst ępuje jeden poziom wodono śny zwi ązany z utworami akumulacji rzecznej. Lokalnie mo że wyst ępowa ć w ł ączno ści hydraulicznej z poziomem kredowym w utworach fliszowych. Pi ętro kredowe (fliszowe) zbudowane jest z utworów piaskowcowo – łupkowych. Analizuj ąc dane zamieszczone na geologicznej mapie Polski ( źródło: http://m.bazagis.pgi.gov.pl/cbdg/#/main) analizowany obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka buduj ą utwory fliszowe. W strefie aktywnej wymiany wód zwykłych mo że wyst ępowa ć kilka poziomów wodono śnych. Zgodnie z „Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły” stan ilo ściowy oraz stan chemiczny wód w JCWPd 157 został oceniony jako dobry. W powy ższej JCWPd nie osi ągni ęcie celów środowiskowych nie jest zagro żone.

Głównymi ciekami odwadniaj ącymi powiat jasielski jest Wisłoka wraz z dopływami tj. Rop ą i Jasiołk ą. Wisłoka jest prawobrze żnym dopływem Wisły o całkowitej długo ści 163,3 km. Górny i cze ść środkowego biegu rzeki o długo ści 73,8 km le ży w granicach administracyjnych powiatu jasielskiego. Obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka, obejmuj ący dwie enklawy zlokalizowany jest nad ciekami b ędącymi lewymi dopływami Wisłoki.

33

2.3. Struktura własno ści i u żytkowania gruntów

Powierzchnia u żytków Udział powierzchni w Typy u żytków gruntowych Typ własno ści w ha obszarze [%] Skarb Pa ństwa Grunty orne Własno ść komunalna 38,89 64,3 Własno ść prywatna Skarb Pa ństwa Lasy Własno ść komunalna 21,4 35,3 Własno ść prywatna Skarb Pa ństwa Grunty zabudowane Własno ść komunalna 0,22 0,4 Własno ść prywatna

UWAGA: Dane u żytkowania i pokrycia terenu z programu CORINE Land Cover 2006.

34

2.4. Zagospodarowanie terenu i działalno ść człowieka

Cały obszar w słabym stopniu zagospodarowany jest przez człowieka. Na ternie tym nie prowadzona jest działalno ść przemysłowa, lub usługowa. Dominuje natomiast gospodarka rolna, skupiaj ąca si ę głównie wokół produkcji zbó ż, ro ślin okopowych oraz hodowli bydła.

2.5. Istniej ące i projektowane plany/programy/projekty dotycz ące zagospodarowania przestrzennego

Instytucja Ustalenia odpowiedzialna za Przedmioty ochrony Ustalenia dot. działa ń planu/programu/projek Lp. Tytuł opracowania przygotowanie obj ęte wpływem minimalizuj ących lub tu mog ące mie ć wpływ planu/programu/w opracowania kompensuj ących na przedmioty ochrony dra żanie projektu „Ochrona ró żnorodno ści biologicznej i krajobrazu Program Ochrony Środowiska oraz zrównowa żony województwa podkarpackiego rozwój lasów – cele na lata 2012 – 2015 z krótkookresowe - perspektyw ą do 2019 r., Opracowanie planów Sporz ądzaj ący: Zarz ąd ochrony parków Brak Województwa Podkarpackiego, narodowych, rezerwatów „nie przewiduje si ę Wykonawca: Podkarpackie Zarz ąd Zakres Planu obejmuje przyrody, parków znacz ących oddziaływa ń 1. Biuro Planowania Województwa lokalizacyjnie wszystkie krajobrazowych, na cele i przedmioty Przestrzennego w Rzeszowie, Podkarpackiego przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 ochrony obszarów Dyrektor: Renata Dr ąż ek i Bieszczady i Ostoja Natura 2000”. zespół autorski, Współpraca: Magurska, planów zada ń Urz ąd Marszałkowski ochronnych dla obszarów województwa podkarpackiego, Natura 2000, a tak że Departament Ochrony metod ochrony siedlisk Środowiska, Rzeszów 2013 przyrodniczych oraz gatunków, które s ą

35

Instytucja Ustalenia odpowiedzialna za Przedmioty ochrony Ustalenia dot. działa ń planu/programu/projek Lp. Tytuł opracowania przygotowanie obj ęte wpływem minimalizuj ących lub tu mog ące mie ć wpływ planu/programu/w opracowania kompensuj ących na przedmioty ochrony dra żanie projektu zagro żone”. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Jasielskiego na lata 2004 – 2015, Brak ustale ń Zakres Programu Opracowanie: zespół Starostwo wpływaj ących na obejmuje lokalizacyjnie 2. Brak konsultantów FRDL Powiatowe w Ja śle przedmioty ochrony wszystkie przedmioty Małopolskiego Instytutu obszaru Natura 2000 ochrony Samorz ądu Terytorialnego i Administracji, Jasło 2004 Strategia rozwoju społeczno- Brak ustale ń Zakres Programu gospodarczego Polski Ministerstwo wpływaj ących na obejmuje lokalizacyjnie 3. wschodniej do roku 2020, Rozwoju Brak przedmioty ochrony wszystkie przedmioty Ministerstwo Rozwoju Regionalnego obszaru Natura 2000 ochrony Regionalnego, 2008 Strategia rozwoju Brak ustale ń Zakres Programu województwa podkarpackiego Zarz ąd wpływaj ących na obejmuje lokalizacyjnie 4. na lata 2007-2020, Zarz ąd Województwa Brak przedmioty ochrony wszystkie przedmioty Województwa Podkarpackiego, Podkarpackiego obszaru Natura 2000 ochrony Rzeszów, sierpie ń 2010 Strategia rozwoju województwa – podkarpackie Urz ąd Brak ustale ń Zakres Programu 2020, Samorz ąd Województwa Marszałkowski wpływaj ących na obejmuje lokalizacyjnie 5. Brak Podkarpackiego, Wydawca: Województwa przedmioty ochrony wszystkie przedmioty Urz ąd Marszałkowski Podkarpackiego obszaru Natura 2000 ochrony Województwa Podkarpackiego,

36

Instytucja Ustalenia odpowiedzialna za Przedmioty ochrony Ustalenia dot. działa ń planu/programu/projek Lp. Tytuł opracowania przygotowanie obj ęte wpływem minimalizuj ących lub tu mog ące mie ć wpływ planu/programu/w opracowania kompensuj ących na przedmioty ochrony dra żanie projektu Departament Rozwoju Regionalnego, Rzeszów, sierpie ń 2013 Strategia rozwoju powiatu jasielskiego na lata 2007-2015, Samorz ąd Województwa Brak ustale ń Zakres Programu Podkarpackiego, Wydawca: Starostwo wpływaj ących na obejmuje lokalizacyjnie 6. Urz ąd Marszałkowski Brak Powiatowe w Ja śle przedmioty ochrony wszystkie przedmioty Województwa Podkarpackiego, obszaru Natura 2000 ochrony Departament Rozwoju Regionalnego, Rzeszów, sierpie ń 2013 Brak „Na etapie opracowania Prognoza oddziaływania na Prognozy oddziaływania środowisko przeprowadzana w na środowisko dla ramach Strategicznej Oceny Brak ustale ń projektu Planu Oddziaływania na Środowisko Zakres Strategii obejmuje Starostwo wpływaj ących na zrównowa żonego 7. dla projektu „Planu lokalizacyjnie wszystkie Powiatowe w Ja śle przedmioty ochrony rozwoju publicznego zrównowa żonego rozwoju przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 transportu zbiorowego publicznego transportu nie przewiduje si ę zbiorowego dla powiatu negatywnych jasielskiego”, 2014 rok oddziaływa ń na obszary Natura 2000”

37

Zakres prac terenowych uzupełniaj ących/ Ocena Powierzchnia Liczba Rozmieszczenie w Stopie ń Lp. Przedmiot ochrony Uzasadnienie do wył ączenia z prac ogólna (ha) stanowisk obszarze rozpoznania terenowych Siedliska przyrodnicze W ramach prac terenowych wykonano pełn ą inwentaryzacj ę siedliska przyrodniczego w obszarze wraz z dokumentacj ą

fitosocjologiczn ą i fotograficzn ą . W obr ębie siedliska zało żono dwa stanowiska monitoringowe zgodnie z metodyk ą GIO Ś 6230 Bogate przyj ętą dla bogatych florystycznie górskich i florystycznie górskie ni żowych muraw bli źniczkowych. W ka żdym Zgodnie z zał ączon ą i ni żowe murawy transekcie wykonano 3 zdj ęcia 1 C 1,80 4 map ą (zał. 3) Dobre bli źniczkowe fitosocjologiczne. Dodatkowo wykonano 3

(Nardion – płaty zdj ęcia fitosocjologiczne pokazuj ące bogate florystycznie) zmienno ść siedliska i stopie ń zachowania. Powierzchnia zdj ęć wynosiła 25m 2. Dokonano równie ż wizji terenu pod wzgl ędem wyst ępowania gatunków chronionych i inwazyjnych ro ślin. Prace były prowadzone w dniach 23.05.2015, 5.06.2015, 6.06.2015, 7.06.2015, 5.07.2015 W ramach prac terenowych wykonano pełn ą inwentaryzacj ę siedliska przyrodniczego w obszarze wraz z dokumentacj ą fitosocjologiczn ą i fotograficzn ą. W obr ębie siedliska zało żono dwa stanowiska monitoringowe zgodnie z metodyk ą GIO Ś przyj ętą dla zmienno-wilgotnych łąk trz ęś licowych. W obr ębie obu transektów 6410 Zgodnie z zał ączon ą wykonano po 3 zdj ęcia fitosocjologiczne. 2 Zmiennowilgotne ł ąki B 13,27 5 map ą (zał. 3) Dobre Dodatkowo wykonano 5 zdj ęć trz ęś licowe Molinion fitosocjologicznych pokazuj ących zmienno ść siedliska i stopie ń zachowania. Powierzchnia zdj ęć wynosiła 25m 2. Dokonano równie ż wizji terenu pod wzgl ędem wyst ępowania gatunków chronionych i inwazyjnych ro ślin. Prace były prowadzone w dniach 23.05.2015, 5.06.2015, 6.06.2015, 7.06.2015, 5.07.2015. W ramach prac terenowych wykonano pełn ą inwentaryzacj ę siedliska przyrodniczego w 6510 Ni żowe i obszarze wraz z dokumentacj ą fitosocjologiczn ą górskie świe że ł ąki i fotograficzn ą. W obr ębie siedliska zało żono użytkowane Zgodnie z zał ączon ą jedno stanowisko monitoringowe zgodnie z ekstensywnie 3 B 3,52 5 map ą (zał. 3) Dobre metodyk ą GIO Ś przyj ętą dla ni żowych i górskich (zwi ązek świe żych ł ąk u żytkowanych ekstensywnie. W Arrhenatherion obr ębie transektu wykonano 3 zdj ęcia ciepłolubne warianty fitosocjologiczne. Dodatkowo wykonano sze ść łąk świe żych zdj ęć fitosocjologicznych pokazuj ących zmienno ść siedliska i stopie ń zachowania.

38

Powierzchnia zdj ęć wynosiła 25m 2. Dokonano równie ż wizji terenu pod wzgl ędem wyst ępowania gatunków chronionych i inwazyjnych ro ślin. Prace były prowadzone w dniach 23.05.2015, 5.06.2015, 6.06.2015, 7.06.2015, 5.07.2015. W ramach prac terenowych wykonano pełn ą inwentaryzacj ę siedliska przyrodniczego w obszarze wraz z dokumentacj ą fitosocjologiczn ą i fotograficzn ą. W obr ębie siedliska zało żono jedno stanowisko monitoringowe zgodnie z metodyk ą GIO Ś przyj ętą dla gr ądu 9170 Gr ąd środkowoeuropejskiego i subkontynentalnego. środkowoeuropejski i Zgodnie z zał ączon ą W obr ębie transektu wykonano 3 zdj ęcia 4 subkontynentalny C 2,78 1 map ą (zał. 3) Dobre fitosocjologiczne. Dodatkowo w płacie wykonano Galio-Carpinetum, jedno zdj ęcie fitosocjologiczne pokazuj ące Tilio-Carpinetum ; zmienno ść siedliska i stopie ń zachowania. Powierzchnia zdj ęć wynosiła 400 m 2. Dokonano równie ż wizji terenu pod wzgl ędem wyst ępowania gatunków chronionych i inwazyjnych ro ślin. Prace były prowadzone w dniach 23.05.2015, 5.06.2015, 6.06.2015, 7.06.2015, 5.07.2015 W ramach prac terenowych wykonano pełn ą inwentaryzacj ę siedliska przyrodniczego w obszarze wraz z dokumentacj ą fitosocjologiczn ą i fotograficzn ą. W obr ębie siedliska zało żono 91E0 Ł ęgi jedno stanowisko monitoringowe zgodnie z wierzbowe, metodyk ą GIO Ś przyj ętą dla siedliska: Ł ęgi topolowe, olszowe i wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe. W Zgodnie z zał ączon ą jesionowe Salicetum obr ębie transektu wykonano 3 zdj ęcia 5 C 25,46 2 map ą (zał. 3) Dobre albae, Populetum fitosocjologiczne. Dodatkowo wykonano 8 zdj ęć

albae, Alnenion fitosocjologicznych pokazuj ących zmienno ść glutinoso-incanae , siedliska i stopie ń zachowania. Powierzchnia olsy źródliskowe; zdj ęć wynosiła 400 m 2. Dokonano równie ż wizji terenu pod wzgl ędem wyst ępowania gatunków chronionych i inwazyjnych ro ślin. Prace były prowadzone w dniach 23.05.2015, 5.06.2015, 6.06.2015, 7.06.2015, 5.07.2015 Gatunki zwierz ąt

39

Prace terenowe obejmowały ocen ę stanu aktualnego zachowania gatunku, jego siedlisk i stanu ochrony na stanowiskach oraz weryfikacj ę rozmieszczenia gatunku i jego siedlisk w 6177 modraszek Zgodnie z zał ączon ą odniesieniu do zmienno- wilgotnych ł ąk telejus Phengaris B 1 map ą (zał. 3) Dobre trz ęś licowych. Dokonano równie ż przegl ądu (Maculinea) teleius obszaru pod k ątem wyst ępowania ro ślin (Bergstrasser, 1779) żywicielskich g ąsienic oraz innych gatunków chronionych motyli. Badania terenowe wykonywano w dniach: 12.07.2015; 20.07.2015; 25.07.2015; 4.08.2015; 12.08.2015; 19.08.2015 Prace terenowe obejmowały ocen ę stanu aktualnego zachowania gatunku, jego siedlisk i stanu ochrony na stanowiskach oraz weryfikacj ę 6179 modraszek rozmieszczenia gatunku i jego siedlisk w nausitous Phengaris Zgodnie z zał ączon ą odniesieniu do zmienno- wilgotnych ł ąk (Maculinea) B 1 map ą (zał. 3) Dobre trz ęś licowych. Dokonano równie ż przegl ądu nausithous obszaru pod k ątem wyst ępowania ro ślin (Bergstrasser, 1779) żywicielskich g ąsienic oraz innych gatunków chronionych motyli. Badania terenowe wykonywano w dniach: 12.07.2015; 20.07.2015; 25.07.2015; 4.08.2015; 12.08.2015; 19.08.2015 Prace terenowe obejmowały ocen ę stanu aktualnego zachowania gatunku, jego siedlisk i stanu ochrony na stanowiskach oraz weryfikacj ę rozmieszczenia gatunku i jego siedlisk w 1060 czerwo ńczyk Zgodnie z zał ączon ą odniesieniu do zmienno- wilgotnych ł ąk nieparek Lycaena B 1 map ą (zał. 3) Dobre trz ęś licowych. Dokonano równie ż przegl ądu dispar Haworth 1802 obszaru pod k ątem wyst ępowania ro ślin żywicielskich g ąsienic oraz innych gatunków chronionych motyli. Badania terenowe wykonywano w dniach: 12.07.2015; 20.07.2015; 25.07.2015; 4.08.2015; 12.08.2015; 19.08.2015

40

2.6. Informacja o przedmiotach ochrony obj ętych Planem wraz z zakresem prac terenowych – dane zweryfikowane

2.6.1. Typy siedlisk przyrodniczych

6230 Bogate florystycznie górskie i ni żowe murawy bli źniczkowe ( Nardion – płaty bogate florystycznie)

Siedlisko 6230 to zwarte murawy o charakterze półnaturalnym, powstałe na skutek długotrwałego ekstensywnego wypasu, z udziałem bli źniczki psiej trawki Nardus stricta. Są to zbiorowiska nale żą ce do klasy Nardo-Callunetea, zbiorowisk wrzosowisk i ubogich muraw bli źniczkowych przy czym dla niżowych muraw bli źniczkowych znaczenie priorytetowe maj ą jedynie płaty bogate florystycznie.

W obr ębie obszaru Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 wyst ępuje kilka płatów muraw bli źniczkowych, które s ą stosunkowo dobrze wykształcone z reprezentatywnymi gatunkami, takimi jak: wrzos pospolity Calluna vulgaris , izgrzyca przyziemna Danthonia decumbens, jastrz ębiec kosmaczek Hieracium pilosella, bli źniczka psia trawka Narduus stricta, krzy żownica zwyczajna Polygala vulgaris , pi ęciornik kurze ziele Potentilla erecta, fiołek psi Viola canina. Najwi ększy z płatów, bardziej wilgotny znajduje si ę w południowo-wschodniej cz ęś ci obszaru i charakteryzuje si ę du żym udziałem traw: bli źniczki psiej trawki, mietlicy pospolitej Agrostis capilaris, tomki wonnej Anthoxanthum odoratum oraz izgrzycy z udziałem gatunków z klasy Vaccinio-Picetea i Scheuchzerio-Caricetea nigrae. W obr ębie muraw odnotowano gatunki obj ęte ścisł ą ochron ą gatunkow ą: goździk pyszny Dianthus superbus (w Czerwonej Ksi ędze Karpat jako gatunek nara żony na wygini ęcie V) oraz go ździk kosmaty D. armeria.

- Stan siedliska w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U2 - Ranga w obszarze – reprezentatywno ść : według standardowego formularza danych: B oraz zweryfikowanych danych: B - Stan zachowania w obszarze: U1 - Zagrożenia istniej ące: zarzucenie wypasu, brak wypasu, obce gatunki inwazyjne, problematyczne gatunki rodzime, zmiana składu gatunkowego (sukcesja) - Zagro żenia potencjalne: wypas intensywny, nawo żenie.

41

Fot. 1 Kępy bli źniczki psiej trawki Nardus stricta.

42

Fot. 2 Go ździk pyszny Dianthus superbus.

43

6410 Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe Molinion ; Siedlisko 6410 ma charakter półnaturalny, poniewa ż rozwin ęło si ę wtórnie na skutek działalno ści człowieka (w miejscach wyci ętych lasów). Jego utrzymanie zatem uzale żnione jest od specyficznego typu gospodarki (pó źne koszenie - pod koniec sierpnia lub na pocz ątku wrze śnia, raz do roku lub rzadziej). Zwi ązane jest z glebami mineralnymi i organogenicznymi, a najwa żniejsz ą cech ą jest zmienny poziom wody gruntowej. Siedlisko reprezentowane jest przez trzy zespoły nale żą ce do klasy Molinio-Arrhenatheretea : Selino-Molinietum - łąka olszewnikowo- trz ęś licowa, Galio veri-Molinietum - łąka przytuliowo-trz ęś licowa i Junco-Molinietum - łąka sitowo-trz ęś licowa.

Warto ść przyrodnicza obszaru Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 wynika przede wszystkim z wyst ępowania siedlisk zmienno-wilgotnych łąk trz ęś licowych Molinion . Na terenach podgórskich łąki tego typu s ą rzadkie, a wi ęc szczególnie cenne dla lokalnej bioró żnorodno ści. Co wi ęcej w analizowanych płatach znajduj ą si ę łąki dobrze zachowane z licznymi gatunkami charakterystycznymi zespołów zwi ązanych z tym typem siedlisk, w tym gatunków z Cnidion dubii . Z gatunków charakterystycznych dla zwi ązku Molinion rosn ą tu: bukwica zwyczajna Betonica officinalis , turzyca filcowata Carex tomentosa, go ździk pyszny Dianthus superbus , przytulia północna Galium boreale , goryczka w ąskolistna Gentiana pneumonanthe , mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus , oman wierzbolistny Inula salicina , kosaciec syberyjski Iris sibirica , okrzyn ł ąkowy Laserpitium prutenicum , trz ęś lica modra Molinia caerulea, olszewnik kminkolistny Selinum carvifolia , koniopłoch ł ąkowy Si- laum silaus , czarcik ęs ł ąkowy Succisa pratensis .

Najbardziej warto ściowe s ą fragmenty w południowej i południowo-zachodniej częś ci obszaru, dominuje na nich tradycyjna gospodarka, z przemiennym koszeniem w ró żnych cz ęś ciach co dwa lata i wywo żeniem pokosu. Na podstawie danych literaturowych i aktualnych obserwacji stwierdzono wyst ępowanie tam cennych przyrodniczo gatunków, w tym chronionych lub znajduj ących si ę na krajowej Czerwonej Li ście lub odnotowanych w Czerwonej Ksi ędze Karpat są to, m.in. selernica żyłkowana Cnidium dubium , zimowit jesienny Colchicum autumnale , formy miesza ńcowe kukułki – rodzaj Dactylorhiza sp., go ździk pyszny Dianthus superbus , mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus , kosaciec syberyjski Iris sibirica , groszek błotny Lathyrus palustris (jedyne pewne stanowisko w Karpatach) i podkolan biały Platanthera bifolia .

- Stan siedliska w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U1 - Ranga w obszarze – reprezentatywno ść : według standardowego formularza danych: A oraz zweryfikowanych danych: B - Stan zachowania w obszarze: U1 - Zagro żenia istniej ące: obce gatunki inwazyjne, problematyczne gatunki rodzime, zaniechanie - brak koszenia

- Zagro żenia potencjalne: płodozmian; intensywne koszenie lub intensyfikacja; nawo żenie; zaniechanie, brak koszenia

44

Fot. 3 Płat ł ąki trz ęś licowej z widocznymi k ępami kosa ćca syberyjskiego Iris sibirica.

45

Fot. 4 Mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus.

46

Fot. 5 Kukułka plamista Dactylorhiza maculata .

47

6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane ekstensywnie (zwi ązek Arrhenatherion ciepłolubne warianty ł ąk świe żych); Ekstensywnie użytkowane ni żowe ł ąki świe że obejmuj ą zespół ł ąki rajgrasowej Arrhenatherum elatioris i zbiorowisko wiechliny ł ąkowej i kostrzewy czerwonej Poa pratensis-Fescuta rubra . S ą to bogate w gatunki, mezofilne zbiorowiska półnaturalne wykształcaj ące si ę na potencjalnych siedliskach gr ądów i suchych postaciach ł ęgów na skutek działalno ści człowieka. Zespół ł ąki rajgrasowej mo że wyst ępowa ć w wielu podzespołach w zale żno ści od warunków siedliskowych, co przejawia si ę w składzie gatunkowym np. na siedliskach mokrych pojawia si ę A.e. caricetosum gracilis (z turzyc ą zaostrzon ą Carex gracilis ).

W obr ębie obszaru Natura 2000 Józefów – Wola D ębowiecka wyst ępuj ą niewielkie płaty ł ąk świe żych. W zasadzie tylko dwa z nich charakteryzuj ą si ę w miar ę dobrym stanem zachowanie, natomiast u pozostałych stan zachowania jest niezadowalaj ący. Stałym komponentem jest rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius , któremu towarzysz ą inne gatunki z charakterystyczne dla zwi ązku Arrhenatherion : dzwonek rozpierzchły Campanula patula , pępawa dwuletnia Crepis biennis , przytulia pospolita Galium mollugo , bodziszek ł ąkowy Geranium pretense , świerzbnica polna Knautia arvensis . Do ść liczne s ą gatunki charakterystyczne dla wy ższych jednostek syntaksonomicznych (rz ędu Arrhenatheretalia elatioris i klasy Molinio-Arrhenetheretea ): krwawnik pospolity Achillea millefolium , wyczyniec ł ąkowy Alopecurus pratensis , stokłosa mi ękka Bromus hordeaceus, chaber ł ąkowy Centaurea jacea , kupkówka pospolita Dactylis golmerata , marchew zwyczajna Daucus carota , kostrzewa ł ąkowa Festuca pratensis , barszcz zwyczajny Heracleum sphondylium , kłosówka wełnista Holcus lanatus , groszek ł ąkowy Lathyrus pratensis , złocie ń wła ściwy Leucanthemum vulgare tymotka ł ąkowa Phleum pratense , biedrzeniec wielki Pimpinella major , wiechlina łąkowa Poa pratensis , jaskier ostry Ranunculus acris , szczaw zwyczajny Rumex acetosa , koniczyna ł ąkowa Trifolium pratense , konietlica łąkowa Trisetum flavescens i wyka ptasia Vicia cracca . Jednak że, oprócz płatów lepiej zachowanych, zwykle stanowią znikomy procent pokrycia. Fragmentaryczna degradacja siedliska głównie wynika z braku koszenia, w zwi ązku z czym dominacj ę przejmuj ą śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa i trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos , ale te ż wkraczaj ą krzewy i podrosty drzew m.in. brzoza brodawkowata Betula pendula wierzba iwa Salix caprea , topola osika Populus tremula , śliwa tarnina Prunus spinosa , ró ża dzika Rosa canina .

- Stan siedliska w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U1 - Ranga w obszarze – reprezentatywno ść : według standardowego formularza danych B oraz zweryfikowanych danych: A - Stan zachowania w obszarze: FV - Zagro żenia istniej ące: zaniechanie, brak koszenia; obce gatunki inwazyjne; problematyczne gatunki rodzime; zmiana składu gatunkowego (sukcesja); nagromadzenie materii organicznej - Zagro żenia potencjalne: intensywne koszenie lub intensyfikacja, nawo żenie; płodozmian

48

Fot. 6 Stosunkowo dobrze wykształcony płat ł ąki świe żej.

49

9170 Gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum

Siedlisko reprezentowane przez wielogatunkowe lasy li ściaste, których głównym komponentem s ą grab Carpinus betulus i d ąb Quercus sp. Zaj- muj ą bardzo szerokie spektrum glebowe i w zwi ązku z tym wykazuj ą silne zró żnicowanie ekologiczne. Gr ądy s ą zbiorowiskami o zło żonej, wie- lopoziomowej strukturze (zwykle 3-4 warstw), ró żnie wykształconej warstwie krzewów i bardzo bogatym składzie gatunkowym runa. Pod wzgl ędem fitosocjologicznym nale żą do klasy Querco-Fagetea. W obr ębie obszaru Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 siedlisko reprezentowane jest przez w ąski pas gr ądu, zlokalizowany w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru, w pobli żu Józefowa, na stoku strumienia, otoczony przez lasy ł ęgowe. Warstwa drzewostanu jest wieloga- tunkowa, średnio zró żnicowana pod wzgl ędem wiekowym. Tworz ą j ą w głównej mierze klon jawor Acer pseudoplatanus , czere śnia ptasia Cera- sus avium , grab zwyczajny Carpinus betulus , d ąb szypułkowy Quercus robur i lipa drobnolistna Tilia cordata , rzadziej wyst ępuje brzoza bro- dawkowata Betula pendula i sosna pospolita Pinus sylvestris . Warstwa krzewów jest dobrze wykształcona. Oprócz podrostu gatunków tworz ących drzewostan wyst ępuj ą: leszczyna pospolita Corylus avella- na , trzmielina zwyczajna Euonymus europea czy dziki bez czarny Sambucus nigra . Runo jest dobrze wykształcone, bogate gatunkowo, co jest szczególnie widoczne w miejscach o mniejszej ekspozycji, np. na wypłaszczeniach w pobli żu potoku. Na najbardziej stromych miejscach stoku z przyczyn naturalnych pokrycie runa bywa niekiedy znikome, jedna wci ąż pojawiaj ą si ę gatunki charakterystyczne i wła ściwe dla siedliska. Z gatunków typowych odnotowano: zawilec gajowy Anemone nemorosa , kopytnik zwyczajny Asarum europaeum , przytulinka wiosenna Cruciata glabra , nerecznica samcza Dryopteris filix-mas , gajowiec żółty Galeobdolon luteum, bluszcz zwyczajny Hedera helix , wiechlina gajowa Poa nemoralis , kokoryczka wielokwiatowa Polygonatum multiflorum , miodunka ćma Pulmonaria obscura , cebulica dwulistna Scilla bifolia , gwiazd- nica wielkokwiatowa Stellaria holostea . Miejscami wyst ępuje przylaszczka pospolita Hepatica nobilis . W płatach zacienionych w runie wzrasta udział ilo ściowy gatunków ogólnole śnych, jak: szczawik zaj ęczy Oxalis acetosella , konwalijka dwulistna Maianthemum bifolia i kosmatka owłosiona Luzula pilosa . W zbiorowiska gr ądowe wkraczaj ą równie ż obce gatunki inwazyjne takie jak niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora i nawło ć pó źna Solidago gigantea . - Stan siedliska w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U1 - Ranga w obszarze – reprezentatywno ść : według standardowego formularza danych: B oraz zweryfikowanych danych: B - Stan zachowania w obszarze: U2 - Zagro żenia istniej ące: usuwanie martwych i zamieraj ących drzew - Zagro żenia potencjalne: wycinka lasu; odnawianie lasu po wycince (drzewa rodzime), obce gatunki inwazyjne

50

Fot. 7 Runo gr ądu z widoczn ą sałatnic ą le śną Aposeris foetida .

51

91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe

Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe ( Salicetum albae , Populetum albae , Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe) zwi ązane s ą głównie z dolinami rzecznymi w zwi ązku z czym wykształcaj ą si ę na glebach zalewanych wodami rzecznymi, o wysokim poziomie wód gruntowych. Z fitosocjologicznego punktu widzenia są to zespoły nale żą ce do dwóch klas: Salicetea purpureae (Salicetum albae - łęg wierzbowy; Populetum albae - łęg topolowy) oraz Querco-Fagetea (Fraxino-Alnetum - ni żowy ł ęg jesionowo-olszowy; Stellario nemorum- Alnetum glutinosae- łęg gwiazdnicowy; Carici remotae-Fraxinetum - podgórski ł ęg jesionowy; Alnetum incanae - nadrzeczna olszyna górska; Caltho-Alnetum - bagienna olszyna górska). Bardzo trudno okre śli ć dla tych jednostek gatunki charakterystyczne, niemniej jednak s ą to lasy bardzo bogate florystycznie. W obr ębie obszaru Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 łęgi zlokalizowane s ą w dwóch enklawach. Pierwsza z nich znajduje si ę w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru, w pobli żu Józefowa i obejmuje płat lasu ł ęgowego, ograniczony dwoma wyra źnym parowami strumieni (skraj NE), granicz ący z pasem gr ądu od południa. Drug ą enklaw ę stanowi parów niewielkiego potoku (na SW od Woli Dębowieckiej). W drzewostanie ł ęgów dominuje olsza czarna Alnus glutinosa oraz, w ni ższej warstwie, czeremcha zwyczajna Padus avium z domieszk ą klonu jaworu Acer pseudoplatanus , brzozy brodawkowatej Betula pendula , czere śni ptasiej Cerasus avium , jesionu wyniosłego Fraxinus excelsior z towarzyszeniem Acer pseudoplatanus . Warstwa krzewów jest bardzo dobrze wykształcona, wła ściwa dla lasów ł ęgowych z najwi ększym udzia- łem czeremchy zwyczajnej Padus serotina . Runo jest równie ż wła ściwe dla łegów. Przechodz ą gatunki z nast ępuj ących klas: Salicetea purpure- ae , Bidentetea , Phragmitetea , Molinio-Arrhenatheretea oraz Artemisietea . Dominuj ą: podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria , przytulia czepna Galium aparine , bluszczyk kurdybanek Glechoma hederacea , wiechlina błotna Poa palustris , je żyna popielica Rubus caesius , pokrzywa zwyczajna Urtica dioica . Łęgi w obszarze „Wola D ębowiecka - Józefów” nie maj ą istotnego znaczenia dla sieci Natura 2000, jednak stanowi ą wa żny element lokalnie wzbogacaj ący ró żnorodno ść gatunkow ą i siedliskow ą. Wykształcone s ą w stopniu przeci ętnym, s ą przekształcone przez działalno ść człowieka, rozczłonkowane i izolowane, przy czym w lepszym stanie s ą płaty pokrywaj ące dno parowu w północnej cz ęś ci obszaru.

- Stan siedliska w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U2 - Ranga w obszarze – reprezentatywno ść : według standardowego formularza danych: B, wg. zweryfikowanych danych: B - Stan zachowania w obszarze: U2 - Zagro żenia istniej ące: wycinka lasu; usuwanie martwych i zamieraj ących drzew; ście żki szlaki piesze, szlaki rowerowe; inne formy zanieczyszczenia; obce gatunki inwazyjne - Zagro żenia potencjalne: ście żki szlaki piesze, szlaki rowerowe; regulowanie (prostowanie) koryt rzecznych i zmiana przebiegu koryt rzecznych

52

2.6.2. Gatunki ro ślin i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru

Brak

2.6.3. Gatunki zwierz ąt i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru

Dokonano oceny stanu ochrony poszczególnych gatunków zwierz ąt obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” tj. modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779), modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) oraz czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802). Poniewa ż na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” gatunki te wyst ępuj ą tylko na jednym stanowisku ocena dla stanowiska jest to żsama z ocen ą dla całego obszaru. Stanowiska monitoringowe wybrano na podstawie wizji terenowych i informacji uzyskanych od RDO Ś w Rzeszowie. Stanowiska monitoringowe zało żono na terenie zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych – Łąki Józefowskie na których wyst ępowała ro ślina pokarmowa modraszków telejus i nausitous - krwi ści ąg lekarski.

Koncepcja monitoringu czerwo ńczyka nieparka nie zakłada oceniania stanu populacji i siedliska na poszczególnych stanowiskach, a jedynie stanu populacji na poziomie regionów biogeograficznych. Badania gatunku na stanowiskach maj ą charakter jako ściowy (obecny/brak), a z kolei wska źniki stanu siedliska nale ży traktowa ć bardziej jako charakterystyki, które mog ą by ć pomocne przy analizie danych, szczególnie dla okre ślenia przewa żaj ących typów siedlisk gatunku i ro ślin żywicielskich w skali np. regionu biogeograficznego.

Najwa żniejsze zagro żenia dla gatunków motyli b ędących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” zwi ązane s ą z zaprzestaniem ekstensywnego ko śnego u żytkowania ł ąk lub zmian ą sposobu uprawy. W przypadku zaprzestania wykaszania nast ąpi naturalna sukcesja krzewów i zadrzewie ń i w konsekwencji utrata siedliska chronionych gatunków motyli. Zagro żeniem mo że by ć równie ż intensywne u żytkowanie ł ąk z czym zwi ązane jest ich koszenie w terminach nieodpowiednich dla przetrwania modraszka telejus i modraszka nausitous. Innym realnym zagro żeniem jest obecno ść w otoczeniu siedliska inwazyjnych gatunków nawłoci Solidago spp. Zdominowanie siedliska przez obce gatunki inwazyjne spowoduje eliminacj ę ro śliny pokarmowej oraz wpłynie niekorzystnie na populacje mrówek gospodarzy co w konsekwencji doprowadzi do utraty siedliska gatunku.

Cele działa ń ochronnych dla modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779) i modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) to zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie

53

co najmniej U1 oraz dla czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802): zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz przeciwdziałanie sukcesji (zarastaniu ł ąk przez gatunki drzew i krzewów) i utrzymanie ekstensywnego u żytkowania ł ąk. Wszystkie gatunki motyli b ędące przedmiotem ochrony wyst ępuj ą na tym samym obszarze dlatego pierwsze ństwo maj ą cele wyznaczone dla modraszka telejus i modraszka nausitous. Co istotne cele działa ń ochronnych dla czerwo ńczyka nieparka zawieraj ą si ę w celach wyznaczonych dla obu gatunków modraszków. Priorytetem jest utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej U1 dla obu gatunków modraszków. Cele przyj ęte dla działa ń ochronnych dla modraszka telejus i modraszka nausitous będą korzystne równie ż dla populacji czerwo ńczyka nieparka.

Działania ochronne dla modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779), modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) oraz czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802) zwi ązane s ą z celami zadań ochronnych dla tych gatunków tj. zachowanie populacji i siedlisk gatunku i utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej U1 dla gatunków modraszka telejus i modraszka nausitous oraz zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz przeciwdziałanie sukcesji (zarastaniu ł ąk przez gatunki drzew i krzewów) i utrzymanie ekstensywnego u żytkowania ł ąk dla czerwo ńczyka nieparka. Poniewa ż cele zada ń ochronnych dla modraszka telejus i modraszka nausitous obejmuj ą równie ż cele dla czerwo ńczyka nieparka opracowano działania ochronne, które b ędą obejmowały wszystkie trzy gatunki motyli i zostało uj ęte w działaniach dla zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych, co przyczyni si ę do zwi ększenia areału siedliska dost ępnego dla tych trzech gatunków motyli. Działaniem obligatoryjnym jest prowadzenie ekstensywnego użytkowania ko śnego, ko śno-pasterskiego lub pasterskiego. W działaniach fakultatywnych uj ętych w ramach zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych wskazano na u żytkowanie zgodne z wymogami odpowiedniego pakietu rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach obowi ązuj ącego PROW, ukierunkowanego na ochron ę siedliska. W ramach działania dotycz ącego monitoringu realizacji działa ń ochronnych przewiduje si ę monitoring populacji gatunków modraszka telejus i modraszka nausitous. Obserwacje powinny zosta ć wykonane w okresie 1 lipca do 31 sierpnia. Co najmniej 3 liczenia dorosłych form motyli na transekcie o długo ści 500 metrów przebiegaj ącym przez siedlisko modraszka telejus i modraszka nausitous - okre śli ć warto ści wska źników populacyjnych oraz wska źniki siedliska gatunku (według metodyki GIO Ś). Lokalizacja transektu powinna uwzgl ędnia ć zró żnicowanie siedliska (dost ępno ść ro ślin pokarmowych, intensywno ść u żytkowania). Opracowanie wyników i sformułowanie wniosków wskazuj ących ewentualn ą konieczno ść modyfikacji sposobów u żytkowania ł ąk ze wzgl ędu na potrzeby modraszka telejus, i modraszka nausitous. Obserwacje wykona ć w czwartym roku obowi ązywania planu (2020).

Nale ży zaplanowa ć przeprowadzenie monitoringu stanu ochrony gatunków owadów stwierdzonych na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola Dębowiecka” modraszków telejus i nausitous. Powinno si ę równie ż uwzgl ędni ć monitoring stanu ochrony czerwo ńczyka nieparka. Monitoring prowadzony zgodnie z metodyk ą PM Ś GIO Ś na wyznaczonym podczas inwentaryzacji transekcie. Przeprowadzenie jednokrotnego monitoringu

54

w czwartym roku trwania PZO. Monitoring jest konieczny ze wzgl ędu na mo żliwe istotne zmiany jakie mog ą zaj ść w środowisku po kilku latach funkcjonowania PZO.

55

Kod gatunku: 6177 Nazwa gatunku: modraszek telejus Phengaris (Maculinea ) teleius (Bergstrasser, 1779)

Modraszek telejus jest niedu żym motylem o rozpi ęto ści skrzydeł 32-36 mm i długo ści przedniego skrzydła 17-19 mm. Wierzch skrzydeł jest niebieski z czarnym rysunkiem, na który składaj ą si ę szerokie obwódki brze żne i rz ędy plamek. Motyl wyst ępuje w jednym pokoleniu od ko ńca czerwca do ko ńca sierpnia. Jego rozwój jest ści śle zwi ązany z obecno ści ą ro śliny żywicielskiej krwi ści ągu lekarskiego oraz wyst ępowaniem mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica. Status prawny: Prawo mi ędzynarodowe Dyrektywa Siedliskowa - Zał ącznik II i IV, Konwencja Berne ńska - Zał ącznik II Prawo krajowe Ochrona gatunkowa - ochrona ścisła Kategoria zagro żenia IUCN, Czerwona lista motyli Europy (1999) – VU, Czerwona lista zwierz ąt zagro żonych w Polsce (2OO2) - LC Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Bezkr ęgowce (2OO4) – LC.

Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono znajduje si ę na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe (Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku modraszek telejus wyst ępuje razem z modraszkiem nausitous oraz czerwo ńczykiem nieparkiem. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa krwi ści ąg lekarski, dost ępno ść ro śliny pokarmowej jest dobra co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Stwierdzono równie ż obecno ść mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica . Populacja na stanowisku jest do ść liczna co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Do niekorzystnych czynników mo żna zaliczy ć obecno ść na stanowisku nawłoci, która mo że przy zaniechaniu przeprowadzania wła ściwych zabiegów zdominowa ć siedlisko. Ponadto koszenie na cz ęś ci siedliska przeprowadzane jest w niekorzystnym terminie w okresie lipca i sierpnia.

Stan gatunku w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U1 Ranga w obszarze – ocena populacji: według standardowego formularza danych C - znacz ąca , wg zweryfikowanych danych: C - znacz ąca Stan zachowania w obszarze: B Zagro żenia istniej ące: intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne Zagro żenia potencjalne: zaniechanie/brak koszenia, zmiana składu gatunkowego (sukcesja), zmiana sposobu uprawy, płodozmian, intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne.

56

Fot. 8 Modraszek telejus Phengaris (Maculinea ) teleius (Bergstrasser, 1779)

57

Fot. 9 Siedlisko modraszka telejus Phengaris (Maculinea ) teleius (Bergstrasser, 1779)

58

Fot. 10 Siedlisko modraszka telejus skoszone w nieodpowiednim terminie

59

Kod gatunku:6179 Nazwa gatunku: modraszek nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779)

Modraszek nausitous jest niedu żym motylem o rozpi ęto ści skrzydeł 34-37 mm i długo ści przedniego skrzydła 17-18 mm. Modraszek nausitous wyst ępuje w jednym pokoleniu w lipcu i sierpniu. Jego rozwój jest ści śle zwi ązany z obecno ści ą ro śliny żywicielskiej krwi ści ągu lekarskiego oraz wyst ępowaniem mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica. Najwi ększa liczebno ść osobników dorosłych przypada zwykle na przełom lipca i sierpnia. Status prawny: Prawo mi ędzynarodowe: Dyrektywa Siedliskowa - Zał ącznik II i IV, Konwencja Berneńska - Zał ącznik II, Prawo krajowe: Ochrona gatunkowa - ochrona ścisła, Kategoria zagro żenia IUCN, Czerwona lista IUCN – DD, Czerwona lista zwierz ąt zagro żonych w Polsce (2002) – VU, Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Bezkr ęgowce – LR, Czerwona lista dla Karpat (2003) – VU. Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono zlokalizowane na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe ( Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno- wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku modraszek nausitous wyst ępuje razem z modraszkiem telejus oraz czerwo ńczykiem nieparkiem. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa krwi ści ąg lekarski, dost ępno ść ro śliny pokarmowej jest dobra co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Stwierdzono równie ż obecno ść mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica . Populacja na stanowisku jest do ść liczna co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Do niekorzystnych czynników można zaliczy ć obecno ść na stanowisku nawłoci, która mo że przy zaniechaniu przeprowadzania wła ściwych zabiegów zdominowa ć siedlisko. Ponadto koszenie na cz ęś ci siedliska przeprowadzane jest w niekorzystnym terminie w okresie lipca i sierpnia.

Stan gatunku w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: U1 Ranga w obszarze – ocena populacji: według standardowego formularza danych C - znacz ąca , wg zweryfikowanych danych: C - znacz ąca Stan zachowania w obszarze: B Zagro żenia istniej ące: intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne Zagro żenia potencjalne: zaniechanie/brak koszenia, zmiana składu gatunkowego (sukcesja), zmiana sposobu uprawy, płodozmian, intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne.

60

Fot. 11 Modraszek nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779)

61

Fot. 12 Ro ślina żywicielska modraszka nausitous krwi ści ąg lekarski ( Sanguisorba officinalis L.)

62

Kod gatunku: 1060 Nazwa gatunku: czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar (Haworth 1802)

Czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar ma rozpi ęto ści skrzydeł 32-40 mm i długo ść przedniego skrzydła 14-21 mm. Gatunek cechuje wyraźny dymorfizm płciowy. Wierzch skrzydeł samca jest jaskrawy pomara ńczowoczerwony z czarn ą plamk ą dyskoidaln ą na przednim skrzydle. Samica jest nieco wi ększa, mniej intensywnie ubarwiona. Na terenie Polski czerwo ńczyk nieparek wyst ępuje w dwóch pokoleniach: od ko ńca maja do ko ńca czerwca oraz od ko ńca lipca do ko ńca sierpnia. Status prawny: Polska Czerwona Lista – gatunek ni ższego ryzyka – LR.; Czerwona lista IUCN – gatunek niskiego ryzyka LR.; Konwencja Berneńska – wymieniany w II Zał ączniku.; Dyrektywa Siedliskowa – wymieniany w Zał ącznikach II i IV.; Status prawny w Polsce – gatunek chroniony.

Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono zlokalizowane na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe ( Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno- wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku czerwo ńczyk nieparek wyst ępuje razem z modraszkiem telejus oraz modraszkiem nausitous. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa g ąsienic oraz ro śliny nektarodajne Cirsium arvense (L.) Scop.

Stan gatunku w regionie kontynentalnym, wg Raportu z Art 17DS, 2013 r.: FV Ranga w obszarze – ocena populacji: według standardowego formularza danych C - znacz ąca , wg zweryfikowanych danych: C - znacz ąca Stan zachowania w obszarze: B Zagro żenia istniej ące: intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne Zagro żenia potencjalne: zaniechanie/brak koszenia, zmiana składu gatunkowego (sukcesja), zmiana sposobu uprawy, płodozmian, intensywne koszenie lub intensyfikacja, obce gatunki inwazyjne.

63

Fot. 13 Czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar (Haworth 1802)

64

Fot. 14 Ro ślina żywicielska czerwo ńczyka nieparka szczaw szerokolistny

65

Moduł B

3. Stan ochrony przedmiotów ochrony obj ętych Planem

Dla wszystkich typów siedlisk b ędących przedmiotem ochrony w obszarze powierzchnia płatów nie podległa zasadniczym zmianom, jednak w zwi ązku z zarastaniem gatunkami drzew i krzewów mo że nast ępowa ć sukcesja w stron ę innych zbiorowisk, a ostatecznie redukcja powierzchni. W celu ich utrzymania nale ży jak najszybciej podj ąć zabiegi usuwania krzewów oraz wła ściwego koszenia (dla ł ąk) i wypasu (dla psiar). Przy podj ęciu takich działa ń perspektywy ochrony s ą dobre.

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze Powierzchnia uległa nieco Powierzchnia zmniejszeniu na skutek zarastania, ale Powierzchnia XX U1 siedliska:U1 po odkrzaczeniu jest du ża szansa na powrót siedliska Gatunki charakterystyczne XX FV - Gatunki dominuj ące XX FV - Bogate Około 20 gat/25 m², ale nie wszystkie Bogactwo gatunkowe XX U1 florystycznie wła ściwe dla siedliska. górskie i ni żowe Obce gatunki inwazyjne XX FV - murawy 6230- 1. 1 Rodzime gatunki U1 bli źniczkowe 1 Struktura i ekspansywne ro ślin XX FV - (Nardion – płaty funkcje: U1 zielnych bogate Ekspansja krzewów i Krzewy i podrost drzew ok. 30 % florystycznie) XX U1 podrostu drzew pokrycia. Eutrofizacja XX FV - Struktura przestrzenna XX U1 Fragmentacja siedliska przez zaro śla. płatów siedliska Perspektywy Eliminacja zagro żeń powinna Perspektywy ochrony XX U1 ochrony: U1 doprowadzi ć do utrzymania

66

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze prawidłowego stanu zachowania siedliska. Powierzchnia siedliska: FV Powierzchnia XX FV -

Gatunki charakterystyczne XX FV - Tylko Nardus stricta o pokryciu 20%, Gatunki dominuj ące XX U1 pozostałe około 10% pokrycia. Około 20 gat/25 m², ale nie wszystkie Bogate Bogactwo gatunkowe XX U1 florystycznie wła ściwe dla siedliska. górskie i ni żowe Obce gatunki inwazyjne XX FV - Struktura i murawy Rodzime gatunki Pokrycie do 10% maj ą: Calamagrostis 6230- funkcje: U1 2. bli źniczkowe 2 ekspansywne ro ślin XX U1 U1 epigejos, Deschampsia caespitosa, 1 (Nardion – płaty zielnych Festuca rubra bogate Ekspansja krzewów i Krzewy i podrost drzew ok. 30 % XX U1 florystycznie) podrostu drzew pokrycia. Eutrofizacja XX FV - Struktura przestrzenna XX U1 Fragmentacja siedliska przez zaro śla płatów siedliska Eliminacja zagro żeń powinna Perspektywy doprowadzi ć do utrzymania Perspektywy ochrony XX U1 ochrony: U1 prawidłowego stanu zachowania siedliska. Powierzchnia siedliska: FV Powierzchnia XX FV - Zmiennowilgotne łąki trz ęś licowe Struktura przestrzenna 3. 6410 3 XX FV FV - (Molinion ) płatów siedliska Struktura i Gatunki typowe XX FV - funkcje: FV Gatunki dominuj ące XX FV - Obce gatunki inwazyjne XX FV -

67

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze Gatunki ekspansywne ro ślin XX FV - zielnych Ekspansja krzewów i XX FV - podrostu drzew Wojłok (martwa materia W niektórych fragmentach grubo ść XX U1 organiczna) wojłoku ponad 3 cm. Perspektywy Perspektywy ochrony XX FV - ochrony: FV Powierzchnia Powierzchnia XX FV - siedliska: FV Struktura przestrzenna XX FV - płatów siedliska Gatunki typowe XX FV - Molinia caerulea 20%, Leontodon Gatunki dominuj ące XX U1 hispidus 30%. Struktura i Obce gatunki inwazyjne XX FV - funkcje: U1 Gatunki ekspansywne ro ślin Wkraczanie gatunku ekspansywnego Zmiennowilgotne XX U1 zielnych Tanacetum vulgare . łąki trz ęś licowe 4.. 6410 4 Ekspansja krzewów i U1 Krzewy i podrost drzew stanowi ą 20% (Molinion ) XX U1 podrostu drzew pokrycia płatu. Wojłok (martwa materia Na 20% powierzchni grubo ść wojłoku XX U1 organiczna) wynosi ok. 20 cm. Przywrócenie wła ściwego stanu siedliska b ędzie wymagało sporo czasu, ale jest to mo żliwe przy Perspektywy Perspektywy ochrony XX U1 zało żeniu, że wykarczowane zostan ą ochrony: U1 krzewy i podrost drzew oraz przywrócona i zachowana odpowiednia gospodarka ł ąkarska. Ni żowe i górskie Powierzchnia Powierzchnia XX FV - 5. świe że ł ąki 6510 5 siedliska: FV FV użytkowane Struktura i Procent powierzchni zaj ętej XX FV -

68

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze ekstensywnie funkcje: FV przez siedlisko na (zwi ązek transekcie Arrhenatherion Struktura przestrzenna XX FV - ciepłolubne płatów siedliska warianty ł ąk Gatunki charakterystyczne XX FV - świe żych) Gatunki dominuj ące XX FV - Obce gatunki inwazyjne XX FV - Gatunki ekspansywne roślin XX FV - zielnych Ekspansja krzewów i XX FV - podrostu drzew Udział dobrze zachowanych XX FV - płatów siedliska Wojłok (martwa materia XX FV - organiczna) Perspektywy Perspektywy ochrony XX FV - ochrony: FV Powierzchnia siedliska: FV Powierzchnia XX FV -

Charakterystyczna Gr ąd kombinacja florystyczna XX FV - środkowoeuropejs fitocenoz ki i Inwazyjne gatunki obce w 6. 9170 6 XX FV U2 - subkontynentalny podszycie i drzewostanie Struktura i Galio-Carpinetum, Ekspansywne gatunki funkcje: U1 XX FV - Tilio-Carpinetum rodzime w runie Struktura pionowa i Drzewostan zró żnicowany ale du ży XX U1 przestrzenna ro ślinno ści udział drzew stosunkowo młodych. Wiek drzewostanu Brak starodrzewu. XX U1 (obecno ść starodrzewu)

69

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze Naturalne odnowienie Gatunki charakterystyczne dla gr ądów XX U1 drzewostanu wyst ępuj ą, ale w niewielkiej ilo ści. Gatunki obce geograficznie XX FV - w drzewostanie Martwe drewno le żą ce lub stoj ące >3 m długo ści i >50 XX U2 Brak martwego drewna. cm grubo ści Zniszczenia runa i gleby zwi ązane z pozyskaniem XX FV - drewna Inne zniekształcenia XX FV - antropogeniczne Perspektywy Perspektywy ochrony XX FV - ochrony: FV Powierzchnia Powierzchnia XX FV - siedliska: FV Gatunki charakterystyczne XX FV - Gatunki dominuj ące XX FV - Gatunki obce geograficznie 91E0 Ł ęgi XX FV - w drzewostanie wierzbowe, Inwazyjne gatunki obce w Wkraczanie Impatiens parviflora , topolowe, olszowe i podszycie i runie który miejscami osi ąga 2-3 stopie ń jesionowe XX U1 ilo ściowo ści, a tak że wyst ępowanie 7. Salicetum albae, 91E0 7 U1 Struktura i kępy Reynoutria japonica . Populetum albae, funkcje: U1 Ekspansywne gatunki Alnenion XX FV - rodzime w runie glutinoso-incanae , Tylko 5% zasobno ści drzewostanu, olsy źródliskowe Martwe drewno XX U1 głównie kłody Fraxinus excelsior . Martwe drewno wielkowymiarowe (le żą ce Brak wielkowymiarowego martwego XX U2 lub stoj ące > 3m długo ści, i drewna. > 50cm średnicy)

70

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena Ogólna ocena ochrony na stanu stanu Siedliska Stanowis Parametr Lp. Kod Wska źnik podstawie ochrony po ochrony Uwagi przyrodnicze ko stanu dost ępnych weryfikacji siedliska/ danych terenowej gatunku Siedliska przyrodnicze Naturalno ść koryta XX FV - rzecznego Re żim wodny XX FV - Brak starodrzewu i drzew Wiek drzewostanu XX U2 osi ągaj ących ponad 100 lat, przewaga drzew 50 – 70 letnich. Pionowa struktura Ujednolicony drzewostan pod XX U1 ro ślinno ści wzgl ędem struktury wiekowej. Naturalne odnowienie Pojedyncze osobniki podrostu XX U1 drzewostanu gatunków z drzewostanu. Zniszczenia runa i gleby Wyst ępuj ą nieliczne, ale widoczne zwi ązane z pozyskaniem XX U1 ślady naruszenia runa i gleby. drewna Inne zniekształcenia XX U1 Za śmiecanie siedliska. Zachowanie siedliska w stanie Perspektywy niepogorszonym w perspektywie 10- Perspektywy ochrony XX U1 ochrony: U1 20 lat jest prawdopodobne, o ile uda si ę zapobiec istniej ącym zagro żeniom.

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena stanu Ogólna ocena ochrony na Siedliska Kod ochrony po stanu ochrony Lp. Stanowisko Parametr stanu Wska źnik podstawie Uwagi przyrodnicze Natura weryfikacji siedliska/gatunk dost ępnych terenowej u danych Gatunki ro ślin/zwierz ąt modraszek 876D Liczba 4,4 os./100 m 1 telejus 6177 (stanowisk Populacja: U1 obserwowanych XX U1 U1 Maksymalna liczba Phengaris o w cało ści osobników zaobserwowanych osobników w

71

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena stanu Ogólna ocena ochrony na Siedliska Kod ochrony po stanu ochrony Lp. Stanowisko Parametr stanu Wska źnik podstawie Uwagi przyrodnicze Natura weryfikacji siedliska/gatunk dost ępnych terenowej u danych Gatunki ro ślin/zwierz ąt (Maculinea) pokrywa sezonie wyniosła 22 teleius si ę ze Indeks XX U1 11,4 os./100 m (Bergstrasser, stanowiskie liczebno ści 1779) m Ok. 1,3 km - odległo ść do modraszka Izolacja XX U1 najbli ższego zasiedlonego nausitus i stanowiska czerwo ńczy Siedlisko: U1 Powierzchnia XX FV ok. 7,3 ha ka siedliska nieparka) Dost ępno ść ro ślin XX U1 20% żywicielskich Dost ępno ść mrówek XX U1 35% gospodarzy Zarastanie Ekspansywnymi XX FV <10% Nawło ć (Solidago spp .) bylinami Zarastanie przez XX FV <10%. drzewa/krzewy Czynniki, które mog ą mie ć nega- tywny wpływ na aktualny stan zachowania populacji i siedliska to przede wszystkim: zaniechanie wykaszania lub wykaszanie w nieodpowiednim terminie, inwazyj- Perspektywy XX U1 ne gatunki ro ślin oraz u żytkowanie zachowania: U1 terenu w sposób niekorzystny dla populacji i siedliska. W otoczeniu stanowiska s ą siedli- ska zdominowane przez inwazyjny gatunek nawłoci. Zachowanie siedliska uzale żnione

72

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena stanu Ogólna ocena ochrony na Siedliska Kod ochrony po stanu ochrony Lp. Stanowisko Parametr stanu Wska źnik podstawie Uwagi przyrodnicze Natura weryfikacji siedliska/gatunk dost ępnych terenowej u danych Gatunki ro ślin/zwierz ąt jest od ekstensywnej gospodarki człowieka, st ąd istotnym zagro żeniem mo że by ć post ępuj ący zanik u żytkowania ł ąkowego. Ponadto, w czasie bada ń cz ęść stanowiska została skoszona w czasie niekorzystnym dla gatunku (VII-VIII). Praktyki te mog ą w przyszło ści mo że mie ć niekorzystny wpływ na stan zachowania populacji. modraszek 2,4 os./100 m Liczba nausitous Maksymalna liczba osobników obserwowanych XX U1 Phengaris zaobserwowana w sezonie wynosiła osobników (Maculinea) 12 nausithous Populacja: U1 Indeks XX U1 5,4 os./100 m (Bergstrasser 378D liczebno ści , 1779) (stanowisk Ok. 1,3 km - odległo ść do o w cało ści Izolacja XX FV najbli ższego zasiedlonego pokrywa stanowiska si ę ze Siedlisko: U1 Powierzchnia stanowiskie XX FV ok, 7,3 ha 2 6179 siedliska U1 m Dost ępno ść modraszka ro ślin XX U1 20% telejus i żywicielskich czerwo ńczy ka Dost ępno ść nieparka) mrówek XX U1 35% gospodarzy Zarastanie Ekspansywnymi XX FV <10% Nawło ć (Solidago spp .) bylinami Zarastanie przez XX FV <10%.

73

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena stanu Ogólna ocena ochrony na Siedliska Kod ochrony po stanu ochrony Lp. Stanowisko Parametr stanu Wska źnik podstawie Uwagi przyrodnicze Natura weryfikacji siedliska/gatunk dost ępnych terenowej u danych Gatunki ro ślin/zwierz ąt drzewa/krzewy Czynniki, które mog ą mie ć negatywny wpływ na aktualny stan zachowania populacji i siedliska to przede wszystkim: zaniechanie wykaszania lub wykaszanie w nieodpowiednim terminie, inwazyjne gatunki ro ślin oraz użytkowanie terenu w sposób niekorzystny dla populacji i siedliska. W otoczeniu stanowiska są siedliska zdominowane przez Perspektywy inwazyjny gatunek nawłoci. XX U1 zachowania: U1 Zachowanie siedliska uzale żnione jest od ekstensywnej gospodarki człowieka, st ąd istotnym zagro żeniem mo że by ć post ępuj ący zanik u żytkowania ł ąkowego. Ponadto, w czasie bada ń cz ęść stanowiska została skoszona w czasie niekorzystnym dla gatunku (VII-VIII). Praktyki te mog ą w przyszło ści mo że mie ć niekorzystny wpływ na stan zachowania populacji. czerwo ńczyk 813A Pojedyncze imagines nieparek (stanowisk Obecno ść Maksymalna liczba osobników Populacja: XX XX XX Lycaena o w cało ści gatunku zaobserwowana w sezonie wynosiła 3 dispar 1060 pokrywa XX 5 (Haworth si ę ze Siedlisko: XX Baza XX XX Szczaw k ędzierzawy 1802) stanowiskie pokarmowa m Rodzaj XX XX Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe

74

Przedmioty ochrony obj ęte Planem Ocena stanu Ocena stanu Ogólna ocena ochrony na Siedliska Kod ochrony po stanu ochrony Lp. Stanowisko Parametr stanu Wska źnik podstawie Uwagi przyrodnicze Natura weryfikacji siedliska/gatunk dost ępnych terenowej u danych Gatunki ro ślin/zwierz ąt modraszka środowiska nausitus i Ro śliny Ostro żeń polny, nawło ć Solidago XX XX telejus) nektarodajne spp. Perspektywy XX XX - ochrony: XX

75

4. Analiza zagro żeń

Zasadniczym zagro żeniem dla wszystkich przedmiotów ochrony w obszarze jest zmiana gospodarki prowadzonej w jej obr ębie. Jednocze śnie racjonalna ekstensywna gospodarka w przypadku muraw i ł ąk oraz prawidłowa gospodarka le śna s ą niezb ędne do zachowania a nawet polepszenia struktury i funkcji zbiorowisk.

6230 Bogate florystycznie górskie i ni żowe murawy bli źniczkowe ( Nardion – płaty bogate florystycznie)

Dla muraw bli źniczkowych podstawowe zagro żenie stanowi porzucenie u żytkowania w formie wypasu, prowadz ące do sukcesji problematycznymi gatunkami rodzimymi jak np. trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos , czy w dalszej kolejno ści gatunkami drzew i krzewów, jak np. olsza czarna Alnus glutinosa , topola Populus tremula, wierzby: Salix cinerea oraz tworz ące ciepłolubne formacje krzewiaste śliwa tarnina Prunus spinosa, ró że Rosa, głogi Crataegus . Równie ż zwi ększanie udziału gatunków wła ściwych dla ł ąk świe żych w wyniku sukcesji – takich jak trawy: rajgras wyniosły Arrhenathrrum elatior , wyczyniec ł ąkowy Alopecurus pratensis zaburza struktury dominacji w płatach muraw i prowadzi do ich stopniowej degradacji a w konsekwencji zaniku. Proces taki przyspieszyć mo że nawo żenie, które prowadzi ć będzie do eutrofizacji, a dla psiar wła ściwe jest siedlisko ubogie. Poszczególne płaty mog ą te ż zanikn ąć na skutek całkowitej zmiany sposobu użytkowania, np. przekształcenia ich w grunty orne czy te ż zalesienia, jak równie ż w wyniku zbyt intensywnego wypasania. Degradacyjne w skutkach mo że by ć tak że zajmowanie siedlisk przez inwazyjne gatunki obce, ju ż notowane w obszarze, a szczególnie nawło ć pó źną Solidago gigantea . Gatunek ten na siedlisku otwartym, jakim jest psiara, szybko mo że powi ększy ć swoj ą populacj ę i wytworzy ć monokultur ę istotnie ograniczaj ącą lokaln ą bioró żnorodno ść .

6410 Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe Molinion;

Dla ł ąk zmiennowilgotnych, które s ą jednym z głównych przedmiotów ochrony podstawowym sposobem jest zachowanie lub zmiana sposobu użytkowania, przy czym najbardziej prawdopodobne na chwil ę obecn ą jest porzucenie u żytkowania (zaniechanie koszenia). Równie ż zbyt intensywne koszenie oraz nawo żenie mo że prowadzi ć do zubo żenia gatunkowego siedliska. W siedliska ł ąk trz ęś licowych mog ą równie ż wkracza ć ekspansywne gatunki ro ślin rodzimych takie jak: śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa , trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos czy trz ęś lica modra Molinia caerulea (je żeli jej pokrycie jest wi ększe ni ż 3 w skali Braun-Blanqueta) oraz obce gatunki inwazyjne: nawło ć pó źna Solidago gigantea czy uczep ameryka ński Bidens frondosa powoduj ąc ubo żenie siedliska w liczb ę gatunków ro ślin oraz zmiany w

76

strukturze dominacji. W skrajnych przypadkach mo że to doprowadzi ć do zast ąpienia siedlisk ł ąkowych przez monokultury gatunków ekspansywnych.

6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane ekstensywnie (zwi ązek Arrhenatherion ciepłolubne warianty ł ąk świe żych

Dla ł ąk świe żych w obszarze podstawowym zagro żeniem jest zaniechanie koszenia, lub jego intensyfikacja, jak równie ż zmiana gospodarowania - płodozmian. Równie ż nawo żenie mo że skutkowa ć ubo żeniem gatunkowym siedliska. Istniej ącym problemem jest wkraczanie obcych gatunków inwazyjnych oraz ekspansywnych gatunków rodzimych, wypieraj ących gatunki charakterystyczne dla siedliska. Nagromadzenie materii organicznej (wojłoku) skutkuje zmian ą warunków siedliskowych, i zubo ża florystycznie siedlisko.

9170 Gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum

Gr ąd w obszarze zajmuje niewielki rozci ągni ęty płat na północno-zachodnim stoku o du żym nachyleniu nad potokiem. Potencjalnym zagro żeniem mo że by ć usuwanie martwych i zamieraj ących drzew, skutkuj ące spadkiem ilo ści martwego drewna w siedlisku. Potencjalnymi zagro żeniami są: wycinka drzewostanu, odnowienia drzewostanu gatunkami drzew niewła ściwymi dla siedliska oraz wkraczanie obcych gatunków inwazyjnych.

91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe

W przypadku lasów ł ęgowych najistotniejszym parametrem wpływaj ącym na struktur ę i funkcj ę jest stopie ń uwodnienia i naturalno ść koryta rzecznego. Dlatego te ż jakiekolwiek zmiany stosunków wodnych, a w szczególno ści regulacje cieków wodnych i obni żanie poziomu wód gruntowych b ędą prowadzi ć do degradacji siedliska. Istotnym zagro żeniem jest wycinka lasu, poniewa ż wpływa to negatywnie na struktur ę wiekow ą drzewostanu. Usuwanie martwych i zamieraj ących drzew przyczynia si ę do spadku ilo ści martwego drewna w siedlisku. Dodatkowymi zagro żeniami s ą: fragmentacja siedliska, w wyniku tworzenia ście żek pieszych i szlaków rowerowych, wkraczanie obcych gatunków inwazyjnych oraz tworzenie nielegalnych wysypisk śmieci.

77

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne Istniej ące: A04.03. Zarzucenie wypasu, brak wypasu: Zarzucenie wypasu spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku zaro śli co doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego. I01. Obce gatunki inwazyjne: Ekspansja gatunków inwazyjnych A04.03. Zarzucenie wypasu, wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. 6230 Bogate florystycznie brak wypasu I02. Problematyczne gatunki rodzime: Wkraczanie gatunków 8, górskie i ni żowe murawy I01. Obce gatunki inwazyjne ekspansywnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. 2, A04.01. Wypas intensywny 1 bli źniczkowe ( Nardion – I02. Problematyczne gatunki K02.01. Zmiana składu gatunkowego (sukcesja): Zarzucenie 1, A08. Nawo żenie płaty bogate rodzime wypasu spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku zaro śli 9 florystycznie) K02.01. Zmiana składu co doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego. gatunkowego (sukcesja) Potencjalne: A04.01. Wypas intensywny: Zbyt intensywny wypas spowoduje wypieranie gatunków charakterystycznych, a wnikaj ą mniej warto ściowych. A08. Nawo żenie: Nawo żenie mo że negatywnie wpłyn ąć na skład gatunkowy powoduj ąc jego ubo żenie. Istniej ące: I01. Obce gatunki inwazyjne: Ekspansja gatunków inwazyjnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. I02. Problematyczne gatunki rodzime: Wkraczanie gatunków ekspansywnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. A02.02. Płodozmian Potencjalne: 10 I01. Obce gatunki inwazyjne A03.01. Intensywne koszenie lub A02.02. Płodozmian: Przekształcenie obszaru w grunty orne. 11 I02. Problematyczne gatunki intensyfikacja A03.01. Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Zbyt intensywne 3 rodzime A08. Nawo żenie kosz enie spowoduje wypieranie gatunków charakterystycznych i 6410 Zmiennowilgotne 4 2 A03.03. Zaniechanie, brak koszenia wnikanie mniej warto ściowych. łąki trz ęś licowe Molinion A08. Nawo żenie: Nawo żenie mo że negatywnie wpłyn ąć na skład gatunkowy powoduj ąc jego ubo żenie. A03.03. Zaniechanie, brak koszenia: Zarzucenie koszenia spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku zaro śli co doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego. Istniej ące: 4 A03.03. Zaniechanie, brak A03.03. Zaniechanie, brak koszenia: Zarzucenie koszenia 10 koszenia spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku zaro śli co 11 doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego.

78

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne Istniej ące: A03.03 . Zaniechanie, brak koszenia: Zarzucenie ko szenia spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku zaro śli co doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego. I01. Obce gatunki inwazyjne: Ekspansja gatunków inwazyjnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. A03.03 . Zaniechanie, brak I02. Problematyczne gatunki rodzime: Wkraczanie gatunków koszenia 6510 Ni żowe i górskie ekspansywnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. I01. Obce gatunki inwazyjne świe że ł ąki u żytkowane A03.01 . Intensywne koszenie lub K02.01 . Zmiana składu gatunkowego (sukcesja): Zarzucenie I02. Problematyczne gatunki ekstensywnie (zwi ązek Wszystkie intensyfikacja koszenia spowoduje rozpocz ęcie procesu sukcesji w kierunku 3 rodzime Arrhenatherion płaty A08 . Nawo żenie zaro śli co doprowadzi do ubo żenia składu gatunkowego. K02.01 . Zmiana składu ciepłolubne warianty ł ąk A02.02. Płodozmian K02.02 . Nagromadzenie materii organicznej: Nagromadzenie gatunkowego (sukcesja) świe żych) wojłoku, skutkujące zmian ą warunków siedliskowych. K02.02 . Nagromadzenie materii Potencjalne: organicznej A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Zbyt intensywne koszenie spowoduje wypieranie gatunków charakterystycznych, a wnikaj ą mniej warto ściowych. A08 . Nawo żenie: Nawo żenie mo że negatywnie wpłyn ąć na skład gatunkowy powoduj ąc jego ubo żenie. A02.02. Płodozmian: Przekształcenie obszaru w grunty orne. Istniej ące: B02.04 . Usuwanie martwych i zamieraj ących drzew: Usuwanie martwych i zamieraj ących drzew powoduje spadek ilo ści martwego 9170 Gr ąd drewna. B02.02 . Wycinka lasu. środkowoeuropejski i Potencjalne: B02.04 . Usuwanie martwych i B02.01.01 . Odnawianie lasu po 4 subkontynentalny Galio- 6 B02.02 . Wycinka lasu: Wycinanie drzew starszych, które nie zamieraj ących drzew wycince (drzewa rodzime) Carpinetum, Tilio- osi ągn ęły dojrzało ści biologicznej - brak starodrzewu. I01 . Obce gatunki inwazyjne Carpinetum B02.01.01 . Odnawianie lasu po wycince (drzewa rodzime): Stosowanie w odnowieniach gatunków niewła ściwych dla gr ądów. I01 . Obce gatunki inwazyjne: Ekspansja gatunków inwazyjnych wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. 91E0 Ł ęgi wierzbowe, Istniej ące: topolowe, olszowe i B02.02 . Wycinka lasu: Wycinanie drzew starszych, które nie jesionowe Salicetum B02.02 . Wycinka lasu osi ągn ęły dojrzało ści biologicznej - brak starodrzewu. Wszystkie D01.01 . Ście żki, szlaki piesze, 5 albae, Populetum albae, B02.04 . Usuwanie martwych i B02.04 . Usuwanie martwych i zamieraj ących drzew: Usuwanie płaty szlaki rowerowe Alnenion zamieraj ących drzew martwych i zamieraj ących drzew powoduje spadek ilo ści martwego glutinoso-incanae , drewna. olsy źródliskowe; Potencjalne:

79

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne D01.01 . Ście żki szlaki piesze, szlaki rowerowe: Ewentualna fragmentacja płatów na skutek wydeptywania, rozje żdżania.

Istniej ące: D01.01. Ście żki szlaki piesze, szlaki rowerowe: Ewentualna fragmentacja płatów na skutek wydeptywania, rozje żdżania. D01.01. Ście żki, szlaki piesze, H07 . Inne formy zanieczyszczenia: Nielegalne wysypiska. szlaki rowerowe J02.03 . Regulowanie (prostowanie) I01 . Obce gatunki inwazyjne: Ekspansja gatunków inwazyjnych 16 H07 . Inne formy koryt rzecznych i zmiana przebiegu wypiera gatunki charakterystyczne dla siedliska. zanieczyszczenia koryt rzecznych Potencjalne: I01 . Obce gatunki inwazyjne. J02.03 . Regulowanie (prostowanie) koryt rzecznych i zmiana przebiegu koryt rzecznych: Znaczna ingerencja w koryto rzeczne w obr ębie siedliska mo że spowodowa ć jego zanik.

80

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne

Istniej ące: A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stano wiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci przedimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: Na stanowisku wyst ępuje nawło ć, szczególnie na obrze żach. Rozwój populacji nawłoci powoduje zmian ę charakteru siedliska i ust ępowanie ro ślin żywicielskich. Potencjalne: A03.03 Zaniechanie/ brak koszenia: Brak koszenia powoduje w dłu ższym okresie czasu zmian ę składu gatunkowego siedliska, 876D skutkuj ąc brakiem jego przydatno ść dla gatunku. Zaniechanie A03.03 Zaniechanie/ brak koszenia (stanowisko w użytkowania niektórych fragmentów ł ąk, doprowadziło do K02.01 . Zmiana składu cało ści zmniejszenia populacji ro śliny żywicielskiej. 6177 modraszek telejus gatunkowego (sukcesja) pokrywa si ę ze A03.01 . Intensywne koszenie K02.01 . Zmiana składu gatunkowego (sukcesja): Na cz ęś ci Phengaris (Maculinea) A02 Zmiana sposobu uprawy 6 stanowiskiem lub intensyfikacja stanowiska pojawiaj ą si ę zakrzaczenia i zrdzewienia co jest teleius (Bergstrasser, A02.02 Płodozmian modraszka I01 . Obce gatunki inwazyjne wynikiem zaprzestania ekstensywnego gospodarowania. 1779) A03.01 . Intensywne koszenie lub nausitus i A02 Zmiana sposobu uprawy: Zmiana sposobu u żytkowania np. intensyfikacja czerwo ńczyka przeznaczenie pod lasy spowodowałoby wygini ęcie gatunku. I01 . Obce gatunki inwazyjne nieparka) A02.02 Płodozmian: Przekształcenie ł ąk w grunty orne spowodowałoby wygini ęcie gatunku. A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stanowiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci przedimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: W najbli ższej okolicy stanowiska wyst ępuj ą liczne stanowiska inwazyjnych gatunków nawłoci. Zdominowanie siedliska przez obce gatunki inwazyjne spowoduje eliminacj ę ro śliny pokarmowej oraz wpłynie niekorzystnie na populacje mrówek gospodarzy co w konsekwencji doprowadzi do utraty siedliska gatunku.

81

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne Istniej ące: A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stanowiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci przedimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: Na stanowisku wyst ępuje nawło ć, szczególnie na obrze żach. Rozw ój populacji nawłoci powoduje zmian ę charakteru siedliska i ust ępowanie ro ślin żywicielskich. Potencjalne: A03.03 Zaniechanie/ brak koszenia: Brak koszenia powoduje w dłu ższym okresie czasu zmian ę składu gatunkowego siedliska, 378D A03.03. Zaniechanie/ brak koszenia skutkuj ąc brakiem jego przyda tno ść dla gatunku. Zaniechanie (stanowisko w K02.01 . Zmiana składu użytkowania niektórych fragmentów ł ąk, doprowadziło do 6179 modraszek cało ści gatunkowego (sukcesja) zmniejszenia populacji ro śliny żywicielskiej. nausitous Phengaris pokrywa si ę ze A03.01 . Intensywne koszenie A02. Zmiana sposobu uprawy K02.01 . Zmiana składu gatunkowego (sukcesja): Na cz ęś ci (Maculinea) nausithous stanowiskiem lub intensyfikacja A02.02 Płodozmian stanowiska pojawiaj ą si ę zakrzaczenia i zrdzewienia co jest (Bergstrasser, 1779) modraszka I01 . Obce gatunki inwazyjne A03.01 . Intensywne koszenie lub wynikiem zaprzestania ekstensywnego gospodarowania. telejus i intensyfikacja A02 Zmiana sposobu uprawy: Zmiana sposobu u żytkowania np. czerwo ńczyka I01 . Obce gatunki inwazyjne przeznaczenie pod lasy spowodowałoby wygini ęcie gatunku. nieparka) A02 zmiana sposobu uprawy: Przekształcenie ł ąk w grunty orne spowodowałoby wygini ęcie gatunku. A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stanowiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci prze dimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: W najbli ższej okolicy stanowiska wyst ępuj ą liczne stanowiska inwazyjnych gatunków nawłoci. Zdominowanie siedliska przez obce gatunki inwazyjne spowoduje eliminacj ę ro ślin y pokarmowej oraz wpłynie niekorzystnie na populacje mrówek gospodarzy co w konsekwencji doprowadzi do utraty siedliska gatunku.

82

Numer Zagro żenia L.p. Przedmiot ochrony Opis zagro żenia stanowiska Istniej ące Potencjalne Istniej ące: A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stanowiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci przedimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: Na stanowisku wyst ępuje nawło ć, szczególnie na obrze żach. Rozwój populacji nawłoci powoduje zmian ę charakteru siedliska i ustępowanie ro ślin żywicielskich. Potencjalne: A03.03 Zaniechanie/ brak koszenia: Brak koszenia powoduje w dłu ższym okresie czasu zmian ę składu gatunkowego siedliska, skutkuj ąc brakiem jego przydatno ść dla gatunku. Zaniechanie 813A A03.03 Zaniechanie/ brak koszenia użytkowania niektórych fragmentów ł ąk, doprowadziło do (stanowisko w K02.01 . Zmiana składu zmniejszenia populacji ro śliny żywicielskiej. cało ści gatunkowego (sukcesja) 1060 czerwo ńczyk A03.01 . Intensywne koszenie K02.01 . Zmiana składu gatunkowego (sukcesja): Na cz ęś ci pokrywa si ę ze A02. Zmiana sposobu uprawy 8 nieparek Lycaena dispar lub intensyfikacja stanowiska pojawiaj ą si ę zakrzaczenia i zrdzewienia co jest stanowiskiem A02.03 Płodozmian Haworth 1802 I01 . Obce gatunki inwazyjne wynikiem zaprzestania ekstensywnego gospodarowania. modraszka A03.01 . Intensywne koszenie lub A02. Zmiana sposobu uprawy: Zmiana sposobu u żytkowania np. nausitus i intensyfikacja przeznaczenie pod lasy spowodowałoby wygini ęcie gatunku. telejus) I01 . Obce gatunki inwazyjne A02.03 Płodozmian: Przekształcenie ł ąk w grunty orne spowodowałoby wygini ęcie gatunku. A03.01 . Intensywne koszenie lub intensyfikacja: Dla powstrzymania sukcesji ł ąka jest cz ęś ciowo koszona. Na cz ęś ci stanowiska ł ąki s ą koszone w niewła ściwym terminie w okresie lotu motyli i składania jaj. Powoduje to niedoko ńczenie rozwoju przez postaci przedimaginalne, spowoduje wygini ęcie gatunku na stanowisku. I01 . Obce gatunki inwazyjne: W najbli ższej okolicy stanowiska wyst ępuj ą liczne stanowiska inwazyjnych gatunków nawłoci. Zdominowanie siedliska przez obce gatunki inwazyjne spowoduje eliminacj ę ro śliny pokarmowej oraz wpłynie niekorzystnie na populacje mrówek gospodarzy co w konsekwencji doprowadzi do utraty siedliska gatunku.

83

5. Cele działa ń ochronnych

Zasadniczym celem ochrony s ą dobrze zachowane, bogate gatunkowo i szczególnie cenne przyrodnicze ze wzgl ędu na swoj ą rzadko ść w tym rejonie geograficznym płaty 6410 zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych Molinion . Nale ży d ąż yć do utrzymania ich struktury i funkcji, a tym samym bogactwa gatunkowego flory i zawi ązanej z ni ą bezpo średnio fauny (np. modraszki). Istotne jest równie ż utrzymanie b ądź poprawienie stanu funkcjonalnego pozostałych siedlisk przyrodniczych: 6230 Bogate florystycznie górskie i ni żowe murawy bli źniczkowe ( Nardion – płaty bogate florystycznie), 6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane ekstensywnie (zwi ązek Arrhenatherion ciepłolubne warianty ł ąk świe żych); 9170 Gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetu m; 91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe;

Perspektywa osi ągni ęcia wła ściwego stanu Lp. Przedmiot ochrony Stan ochrony Cele działa ń ochronnych ochrony 6230 Bogate florystycznie Osi ągni ęcie celu jest realne w okresie PZO i górskie i ni żowe murawy Zachowanie powierzchni siedliska (powy żej 80%) i 1 U1 prawdopodobnie mo że nast ąpi ć w drugiej bli źniczkowe ( Nardion – utrzymanie wła ściwego stanu ochrony siedliska. połowie obowi ązywania PZO. płaty bogate florystycznie) Osi ągni ęcie celu jest realne w okresie PZO i 6410 Zmiennowilgotne ł ąki Zachowanie powierzchni siedliska (powy żej 80%) i 2 U1 prawdopodobnie mo że nast ąpi ć w drugiej trz ęś licowe Molinion utrzymanie wła ściwego stanu ochrony siedliska. połowie obowi ązywania PZO. 6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane Osi ągni ęcie celu jest realne w okresie PZO i ekstensywnie (zwi ązek Zachowanie powierzchni siedliska i poprawa jego stanu 3 U2 prawdopodobnie mo że nast ąpi ć w drugiej Arrhenatherion cie płolubne zachowania (przynajmniej na U1). połowie obowi ązywania PZO. warianty ł ąk świe żych)

9170 Gr ąd środkowoeuropejski i Perspektywa osi ągni ęcia wła ściwego stanu Zachowanie powierzchni siedliska (powy żej 80%) i 4 subkontynentalny Galio- U1 ochrony wykracza poza okres obowi ązywania utrzymanie wła ściwego stanu ochrony siedliska. Carpinetum, Tilio- PZO. Carpinetum ;

84

91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Perspektywa osi ągni ęcia wła ściwego stanu Zachowanie powierzchni siedliska (powy żej 80%) i 5 Populetum albae, Alnenion U1 ochrony wykracza poza okres obowi ązywania utrzymanie wła ściwego stanu ochrony siedliska. glutinoso-incanae , olsy PZO. źródliskowe;

6177 modraszek telejus Zachowanie populacji i siedlisk gatunku. Utrzymanie Osi ągni ęcie przyj ętego celu jest realne w okresie 6 Phengaris (Maculinea) U1 obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej obowi ązywania PZO. teleius (Bergstrasser, 1779) U1. 6179 modraszek nausitous Zachowanie populacji i siedlisk gatunku. Utrzymanie Phengaris (Maculinea) Osi ągni ęcie przyj ętego celu jest realne w okresie 7 U1 obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej nausithous (Bergstrasser, obowi ązywania PZO. U1. 1779) 1060 czerwo ńczyk nieparek Zachowanie populacji i siedlisk gatunku. Przeciwdziałanie Osi ągni ęcie przyj ętego celu jest realne w okresie 8 Lycaena dispar Haworth XX sukcesji (zarastaniu ł ąk przez gatunki drzew i krzewów). obowi ązywania PZO. 1802 Utrzymanie ekstensywnego u żytkowania ł ąk.

85

Moduł C

6. Ustalenie działa ń ochronnych

Zachowanie płatów wszystkich siedlisk b ędących przedmiotem ochrony w obszarze we wła ściwym stanie wydaje si ę realna pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń ochronnych.

6230 Bogate florystycznie górskie i ni żowe murawy bli źniczkowe ( Nardion – płaty bogate florystycznie) Utrzymanie powierzchni siedliska i poprawa jego stanu zachowania (przynajmniej na U1) wydaje si ę mo żliwe pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń ochronnych. Proponowane działania ochronne tj. usuni ęcie nadmiaru krzewów i podrostu drzew, utrzymanie użytkowania pasterskiego na powierzchniach murawowych oraz wspomaganie wypasu koszeniem będą przede wszystkim przeciwdziała ć sukcesji wtórnej, a tym samym prowadzi ć do zachowania wła ściwej powierzchni oraz struktury i funkcji siedliska.

6410 Zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe Molinion Zachowanie płatów trz ęś licowych ł ąk zmiennowilgotnych we wła ściwym stanie wydaje si ę realne pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń ochronnych, zwłaszcza zwi ązanych ze sposobami zagospodarowania tych ł ąk. Proponowane działania ochronne tj. usuni ęcie nadmiaru krzewów i podrostu drzew oraz zachowanie siedlisk poło żonych w obr ębie TUZ pozwol ą utrzyma ć powierzchni ę siedliska. Ekstensywne użytkowanie TUZ oraz przywrócenie prawidłowego koszenia dla ł ąk trz ęś licowych przyczyni ą si ę do poprawienia struktury i funkcji siedliska, głównie poprzez zmian ę składu gatunkowego (redukcja gatunków inwazyjnych oraz ekspansywnych, prawdopodobny wzrost ilo ści gatunków wła ściwych dla ł ąk trz ęś licowych).

6510 Ni żowe i górskie świe że ł ąki u żytkowane ekstensywnie (zwi ązek Arrhenatherion ciepłolubne warianty ł ąk świe żych) Zachowanie ekstensywnie u żytkowanych łąk świe żych we wła ściwym stanie wydaje si ę realne pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń ochronnych, zwłaszcza zwi ązanych ze sposobami zagospodarowania tych ł ąk. Proponowane działania ochronne tj. usuni ęcie nadmiaru krzewów i podrostu drzew oraz zachowanie siedlisk poło żonych w obr ębie TUZ pozwol ą utrzyma ć powierzchni ę siedliska. Ekstensywne użytkowanie TUZ oraz przywrócenie prawidłowego koszenia dla ł ąk trz ęś licowych przyczyni ą si ę do poprawienia struktury i funkcji siedliska, głównie poprzez zmian ę składu gatunkowego (redukcja gatunków inwazyjnych oraz ekspansywnych, prawdopodobny wzrost ilo ści gatunków wła ściwych dla ł ąk świe żych).

86

9170 Gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetu Zachowanie płatów gr ądów we wła ściwym stanie wydaje si ę by ć realne pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń. Proponowane działania ochronne tj. utrzymanie bogactwa runa i zró żnicowania florystycznego gr ądów poprzez przeprowadzanie zabiegów trzebie ży w I i IV kwartale roku, czyli po sezonie wegetacyjnym oraz zwi ększenie bioró żnorodno ści, poprzez pozostawienie zamieraj ących i dziuplastych drzew oraz martwego drewna, powinny przyczyni ć si ę do poprawy struktury i funkcji siedliska.

91E0 Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae , olsy źródliskowe Zachowanie siedliska we wła ściwym stanie oraz przywrócenie przekształconym płatom wła ściwego stanu wydaje si ę realne, pod warunkiem zastosowania odpowiednich działa ń ochronnych. Proponowane działania ochronne tj. zlikwidowania nielegalnych wysypisk śmieci, a tak że ograniczenie wycinania wiekowych drzew oraz usuwania martwego drewna celem podniesienia bioró żnorodno ści, powinny przyczyni ć si ę do poprawy struktury i funkcji siedliska.

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) Oznakowanie – 2- 3 rok Oznakowanie granic Na granicy, przy obowi ązywania obszaru tablicami Wszystkie drogach planu, utrzymanie Instytucja odpowiedzialna za przedmiot A Działania informacyjne informacyjnymi. Ich 6 x 1 = 6 przedmioty ochrony prowadz ących do – przez pozostały ochrony dora źna wymiana lub obszaru okres konserwacja obowi ązywania PZO Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą (Fakultatywne) 6230 Bogate Zgodnie z Drugi lub trzeci Wła ściciel lub posiadacz obszaru na florystycznie Ręczne lub zał ącznikiem rok podstawie porozumienia zawartego z górskie i ni żowe graficznym nr 5 obowi ązywania organem sprawuj ącym nadzór nad Usuni ęcie krzewów i mechaniczne 1. murawy A1 oraz plikiem SHP. PZO, wykonywa ć 9*1 = 9 obszarem albo na podstawie podrostu drzew usuni ęcie (wyci ęcie) bli źniczkowe drzew i krzewów. Wszystkie płaty w okresie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z (Nardion – płaty Powtórzenie siedliska w obr ębie jesiennozimowy, korzystaniem z programów wsparcia z bogate wycinania w całego obszaru. po wcze śniejszym tytułu dochodowo ści, a w odniesienie florystycznie) przypadku odrastania. wiosennym do gruntów stanowi ących własno ść

87

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) Realizowane w upewnieniu si ę co Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek okresie do ew. zasiedlenia samorz ądu terytorialnego – zarz ądca jesiennozimowym. przez gatunki nieruchomo ści w zwi ązku z chronione. wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem albo na podstawie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z (Obligatoryjne) Zgodnie z korzystaniem z programów wsparcia z zał ącznikiem tytułu dochodowo ści, a w odniesienie Prowadzenie graficznym nr 5 Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść ekstensywnego oraz plikiem SHP obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek użytkowania ko śnego, Wszystkie płaty PZO samorz ądu terytorialnego – zarz ądca ko śno-pasterskiego siedliska w obr ębie nieruchomo ści w zwi ązku z Zachowanie siedlisk lub pasterskiego. całego obszaru. wykonywaniem obowi ązków z zakresu B1 poło żonych w obr ębie ochrony środowiska na podstawie TUZ przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Wła ściciel lub posiadacz obszaru na (Fakultatywne) Zgodnie z Finansowane podstawie porozumienia zawartego z zał ącznikiem z Użytkowanie zgodne Cały okres organem sprawuj ącym nadzór nad graficznym nr. 5 odpowiednich z wymogami obowi ązywania obszarem albo na podstawie oraz plikiem SHP. pakietów odpowiedniego PZO zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z Wszystkie płaty rolno- pakietu rolno- korzystaniem z programów wsparcia z siedliska w obr ębie środowiskowy środowiskowo- tytułu dochodowo ści, a w odniesienie

88

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) klimatycznego w całego obszaru. ch. do gruntów stanowi ących własno ść ramach Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek obowi ązuj ącego samorz ądu terytorialnego – zarz ądca PROW, nieruchomo ści w zwi ązku z ukierunkowanego na wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochron ę siedliska. ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem lub instytucja odpowiedzialna za przedmiot ochrony Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych

Zgodnie z Od drugiego roku zał ącznikiem obowi ązywanie Monitoring stanu graficznym nr 5 PZO i kolejno co Monitoring skutków siedliska po usuni ęciu Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 oraz plikiem SHP dwa lata w całym 0,3*5 = 1,5 działa ń ochronnych krzewów i podrostu ochrony okresie drzew Wszystkie płaty siedliska w obr ębie obowi ązywania obszaru PZO. Uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą

(Fakultatywne) Drugi lub trzecie Wła ściciel lub posiadacz obszaru na Zgodnie z rok podstawie porozumienia zawartego z 6410 Ręczne lub zał ącznikiem obowi ązywania organem sprawuj ącym nadzór nad Zmiennowilgotne Usuni ęcie krzewów i graficznym nr 5 2. A1 mechaniczne PZO, wykonywa ć 9*1 = 9 obszarem albo na podstawie łąki trz ęś licowe podrostu drzew usuni ęcie (wyci ęcie) oraz plikiem SHP. w okresie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z (Molinion ) drzew i krzewów. Nr płatów: 4, 10, jesiennozimowy, korzystaniem z programów wsparcia z Powtórzenie 11. po wcze śniejszym tytułu dochodowo ści, a w odniesienie wycinania w wiosennym do gruntów stanowi ących własno ść

89

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) przypadku odrastania. upewnieniu si ę co Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek Realizowane w do ew. zasiedlenia samorz ądu terytorialnego – zarz ądca okresie przez gatunki nieruchomo ści w zwi ązku z jesiennozimowym. chronione. wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem albo na podstawie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z (Obligatoryjne) Zgodnie z korzystaniem z programów wsparcia z zał ącznikiem tytułu dochodowo ści, a w odniesienie Prowadzenie graficznym nr 5 Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść ekstensywnego oraz plikiem SHP obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek użytkowania ko śnego, Wszystkie płaty PZO samorz ądu terytorialnego – zarz ądca ko śno-pasterskiego siedliska w obr ębie nieruchomo ści w zwi ązku z Zachowanie siedlisk lub pasterskiego. całego obszaru. wykonywaniem obowi ązków z zakresu B1 poło żonych w obr ębie ochrony środowiska na podstawie TUZ przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Wypas: cały okres Wła ściciel lub posiadacz obszaru na (Fakultatywne) Zgodnie z Finansowane obowi ązywanie podstawie porozumienia zawartego z zał ącznikiem z Użytkowanie zgodne planu organem sprawuj ącym nadzór nad graficznym nr. 5 odpowiednich z wymogami rozpoczynaj ąc od obszarem albo na podstawie oraz plikiem SHP. pakietów odpowiedniego drugiego roku zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z Wszystkie płaty rolno- pakietu rolno- (2017r.). korzystaniem z programów wsparcia z siedliska w obr ębie środowiskowy środowiskowo- Koszenie: tytułu dochodowo ści, a w odniesienie

90

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) klimatycznego w całego obszaru. jednorazowo w ch. do gruntów stanowi ących własno ść ramach ka żdym roku Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek obowi ązuj ącego (2016 i co rok) samorz ądu terytorialnego – zarz ądca PROW, obowi ązywania nieruchomo ści w zwi ązku z ukierunkowanego na planu wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochron ę siedliska. rozpoczynaj ąc od ochrony środowiska na podstawie drugiego roku przepisów prawa albo, w przypadku obowi ązywania braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem lub instytucja odpowiedzialna za przedmiot ochrony Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Od drugiego roku Zgodnie z obowi ązywanie Monitoring stanu zał ącznikiem PZO i kolejno co Monitoring skutków siedliska po usuni ęciu graficznym nr 5 Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 dwa lata w całym 0,3*5 = 1,5 działa ń ochronnych krzewów i podrostu oraz plikiem SHP. ochrony okresie drzew Nr płatów: 4, 10, obowi ązywania 11. PZO. Uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę 6510 Ni żowe i Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą górskie świe że ł ąki użytkowane (Fakultatywne) Drugi lub trzecie Wła ściciel lub posiadacz obszaru na Zgodnie z rok podstawie porozumienia zawartego z ekstensywnie Ręczne lub (zwi ązek zał ącznikiem obowi ązywania organem sprawuj ącym nadzór nad 3. Usuni ęcie krzewów i mechaniczne graficznym nr 5 PZO, wykonywa ć obszarem albo na podstawie Arrhenatherion A1 9*1 = 9 podrostu drzew usuni ęcie (wyci ęcie) oraz plikiem SHP. w okresie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z ciepłolubne drzew i krzewów. warianty ł ąk Nr płatów: 13, 14, jesiennozimowy, korzystaniem z programów wsparcia z Powtórzenie 15. po wcze śniejszym tytułu dochodowo ści, a w odniesienie świe żych) wycinania w wiosennym do gruntów stanowi ących własno ść przypadku odrastania. upewnieniu si ę co Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek

91

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) Realizowane w do ew. zasiedlenia samorz ądu terytorialnego – zarz ądca okresie przez gatunki nieruchomo ści w zwi ązku z jesiennozimowym. chronione. wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem albo na podstawie zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z (Obligatoryjne) Zgodnie z korzystaniem z programów wsparcia z zał ącznikiem tytułu dochodowo ści, a w odniesienie Prowadzenie graficznym nr 5 Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść ekstensywnego oraz plikiem SHP obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek użytkowania ko śnego, Wszystkie płaty PZO samorz ądu terytorialnego – zarz ądca ko śno-pasterskiego siedliska w obr ębie nieruchomo ści w zwi ązku z Zachowanie siedlisk lub pasterskiego. całego obszaru. wykonywaniem obowi ązków z zakresu B1 poło żonych w obr ębie ochrony środowiska na podstawie TUZ przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem

(Fakultatywne) Zgodnie z Wypas: cały okres Finansowane Wła ściciel lub posiadacz obszaru na zał ącznikiem obowi ązywanie z podstawie porozumienia zawartego z Użytkowanie zgodne graficznym nr. 5 planu odpowiednich organem sprawuj ącym nadzór nad z wymogami oraz plikiem SHP. rozpoczynaj ąc od pakietów obszarem albo na podstawie odpowiedniego Wszystkie płaty drugiego roku rolno- zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z pakietu rolno- siedliska w obr ębie (2017r.). środowiskowy korzystaniem z programów wsparcia z środowiskowo- całego obszaru. Koszenie: ch. tytułu dochodowo ści, a w odniesienie klimatycznego w jednorazowo w do gruntów stanowi ących własność

92

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) ramach ka żdym roku Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek obowi ązuj ącego (2016 i co rok) samorz ądu terytorialnego – zarz ądca PROW, obowi ązywania nieruchomo ści w zwi ązku z ukierunkowanego na planu wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochron ę siedliska. rozpoczynaj ąc od ochrony środowiska na podstawie drugiego roku przepisów prawa albo, w przypadku obowi ązywania braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem lub instytucja odpowiedzialna za przedmiot ochrony Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Od drugiego roku Zgodnie z obowi ązywanie Monitoring stanu zał ącznikiem PZO i kolejno co Monitoring skutków siedliska po graficznym nr 5 Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 dwa lata w całym 0,3*5 = 1,5 działa ń ochronnych usuni ęciu krzewów i oraz plikiem SHP. ochrony okresie podrostu drzew Nr płatów: 13, 14, obowi ązywania 15. PZO. Uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą

9170 Gr ąd A1 Nie przewiduje si ę środkowoeuropejs Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania ki i Wła ściciel lub posiadacz obszaru na 4. Zgodnie z subkontynentalny Przeprowadzanie podstawie porozumienia zawartego z zał ącznikiem Galio-Carpinetum, Utrzymanie bogactwa zabiegów trzebie ży w Cały okres organem sprawuj ącym nadzór nad graficznym nr. 5 Tilio-Carpinetum B1 runa i zró żnicowania I i IV kwartale roku, obowi ązywania obszarem albo na podstawie oraz plikiem SHP. florystycznego gradów czyli po sezonie PZO zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z Wszystkie płaty wegetacyjnym. korzy staniem z programów wsparcia z siedliska w obr ębie tytułu dochodowości, a w odniesienie

93

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) całego obszaru. do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorz ądu terytorialnego – zarz ądca nieruchomo ści w zwi ązku z wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór. Zgodnie z uproszczonym Planem Urz ądzania Lasu Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad Pozostawienie obszarem albo na podstawie zamieraj ących i zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z dziuplastych drzew korzystaniem z programów wsparcia z Zgodnie z oraz martwego tytułu dochodowo ści, a w odniesienie zał ącznikiem drewna podczas do gruntó w stanowiących własność graficznym nr. 5 Cały okres Zwi ększenie wykonywania Skarbu Państwa lub własność jednostek B2 oraz plikiem SHP. obowi ązywania bioró żnorodno ści trzebie ży w celu samorz ądu terytorialnego – zarz ądca Wszystkie płaty PZO stworzenia bazy nieruchomo ści w zwi ązku z siedliska w obr ębie żerowej dla larw wykonywaniem obowi ązków z zakresu całego obszaru. chrz ąszczy i ochrony środowiska na podstawie dzi ęciołów. przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór. Zgodnie z uproszczonym Planem Urz ądzania Lasu Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Nie przewiduje si ę Uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

94

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł)

Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Zgodnie z zał ącznikiem Drugi lub trzeci Likwidacja graficznym nr. 5 rok A1 nielegalnych Usuni ęcie śmieci oraz plikiem SHP. 15 Wła ściciel obszaru obowi ązywania wysypisk śmieci Wszystkie płaty PZO. siedliska w obr ębie całego obszaru. Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z 91E0 Ł ęgi organem sprawuj ącym nadzór nad wierzbowe, obszarem albo na podstawie topolowe, olszowe i zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z korzystaniem z programów wsparc ia z jesionowe Zgodnie z 5. Zaleca si ę ograniczenie tytułu dochodowości, a w odniesienie Salicetum albae, Pozostawienie bez zał ącznikiem wycinania wiekowych do gruntów stanowiących własność Populetum albae, użytkowania lub graficznym nr. 5 Cały okres drzew oraz usuwania Skarbu Państwa lub własność jednostek Alnenion B1 użytkowania z oraz plikiem SHP. obowi ązywania martwego drewna samorz ądu terytorialnego – zarz ądca glutinoso-incanae , zachowaniem areału i Wszystkie płaty PZO. celem podniesienia nieruchomo ści w zwi ązku z olsy źródliskowe; cech siedliska siedliska w obr ębie bioró żnorodno ści. wykonywaniem obowi ązków z zakresu całego obszaru. ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór. Zgodnie z uproszczonym Planem Urz ądzania Lasu Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Monitoring stanu Monitoring skutków Zgodnie z Od drugiego roku Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 siedliska po usuni ęciu 0,3*5 = 1,5 działa ń ochronnych zał ącznikiem obowi ązywanie ochrony nielegalnych wysypisk graficznym nr 5 PZO i kolejno co

95

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) oraz plikiem SHP dwa lata w całym okresie Wszystkie płaty obowi ązywania siedliska w obr ębie PZO. obszaru Uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z ochron ą czynną A1 Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad (Obligatoryjne) obszarem albo na podstawie Ekstensywne Zgodnie z zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z korzystaniem z programów wsparcia z 6177 modraszek użytkowanie ko śne lub zał ącznikiem Koszt uj ęty w tytułu dochodowo ści, a w odniesienie telejus Phengaris ko śno-pasterskie uj ęte graficznym (zał. 5) ramach Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść (Maculinea) teleius w działaniach dla oraz plikiem SHP działa ń dla 6. obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek (Bergstrasser, zmiennowilgotnych ł ąk zmiennowilgo planu samorz ądu terytorialnego – zarz ądca 1779) Zachowanie siedlisk trz ęś licowych przyczyni tnych ł ąk nieruchomo ści w zwi ązku z B1 poło żonych w si ę do zwi ększenia Na całym siedlisku trz ęś licowych obr ębie TUZ areału siedliska wykonywaniem obowi ązków z zakresu dost ępnego dla tego ochrony środowiska na podstawie gatunku. przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem (Fakultatywne) Zgodnie z Cały okres Koszt uj ęty w Wła ściciel lub posiadacz obszaru na zał ącznikiem obowi ązywania ramach podstawie porozumienia zawartego z Działanie zostało uj ęte graficznym (zał. 5) planu działa ń dla organem sprawuj ącym nadzór nad w działaniach dla oraz plikiem SHP zmiennowilgotnych ł ąk zmiennowilgo obszarem albo na podstawie

96

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) trz ęś licowych, co tnych ł ąk zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z przyczyni si ę do trz ęś licowych korzystaniem z programów wsparcia z zwi ększenia areału Na całym siedlisku tytułu dochodowo ści, a w odniesienie siedliska dost ępnego dla do gruntów stanowi ących własno ść tego gatunku. Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek samorz ądu terytorialnego – zarz ądca nieruchomo ści w zwi ązku z wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Obserwacje powinny zosta ć wykonane w okresie 1 lipca do 31 sierpnia. Co najmniej 3 liczenia dorosłych form motyli na transekcie o długo ści 500 metrów Zgodnie z zał ącznikiem Monitoring populacji przebiegaj ącym przez graficznym (zał. 5) W czwartym roku i siedliska motyli w siedlisko modraszka oraz plikiem SHP (2020) Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 reakcji na telejus, modraszka 5 obowi ązywania ochrony wprowadzone zabiegi nausitous oraz planu ochronne czerwo ńczyka nieparka - okre śli ć warto ści Na wyznaczonym wska źników stanowisku populacyjnych oraz wska źniki siedliska gatunku (według metodyki GIO Ś). Lokalizacja transektu powinna uwzgl ędnia ć

97

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) zró żnicowanie siedliska (dost ępno ść ro ślin pokarmowych, intensywno ść użytkowania). Opracowanie wyników i sformułowanie wniosków wskazuj ących ewentualn ą konieczno ść modyfikacji sposobów użytkowania ł ąk ze wzgl ędu na potrzeby modraszka telejus, modraszka nausitous oraz czerwo ńczyka nieparka. Obserwacje wykona ć w czwartym roku obowi ązywania planu zada ń ochronnych Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą 6179 modraszek A1 Nie przewiduje si ę nausitous Phengaris (Maculinea) 7. nausithous Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania (Bergstrasser, (Obligatoryjne) Zgodnie z Koszt uj ęty w Wła ściciel lub posiadacz obszaru na 1779) Zachowanie siedlisk Cały okres zał ącznikiem ramach podstawie porozumienia zawartego z B1 poło żonych w Ekstensywne obowi ązywania graficznym (zał. 5) działa ń dla organem sprawuj ącym nadzór nad obr ębie TUZ planu użytkowanie ko śne lub oraz plikiem SHP zmiennowilgo obszarem albo na podstawie ko śno-pasterskie uj ęte tnych ł ąk zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z

98

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) w działaniach dla trz ęś licowych korzystaniem z programów wsparcia z zmiennowilgotnych ł ąk tytułu dochodowo ści, a w odniesienie trz ęś licowych przyczyni Na całym siedlisku do gruntów stanowi ących własno ść si ę do zwi ększenia Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek areału siedliska samorz ądu terytorialnego – zarz ądca dost ępnego dla tego nieruchomo ści w zwi ązku z gatunku. wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem albo na podstawie (Fakultatywne) zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z Zgodnie z korzystaniem z programów wsparcia z Działanie zostało uj ęte Koszt uj ęty w zał ącznikiem tytułu dochodowo ści, a w odniesienie w działaniach dla ramach graficznym (zał. 5) Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść zmiennowilgotnych ł ąk działa ń dla oraz plikiem SHP obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek trz ęś licowych, co zmiennowilgo planu samorz ądu terytorialnego – zarz ądca przyczyni si ę do tnych ł ąk nieruchomo ści w zwi ązku z zwi ększenia areału trz ęś licowych siedliska dost ępnego dla Na całym siedlisku wykonywaniem obowi ązków z zakresu tego gatunku. ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych W czwartym roku Monitoring populacji Obserwacje powinny Zgodnie z Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 obowi ązywania 5 i siedliska motyli w zosta ć wykonane w zał ącznikiem ochrony reakcji na okresie 1 lipca do 31 graficznym (zał. 5) planu (2020)

99

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) wprowadzone zabiegi sierpnia. Co najmniej 3 oraz plikiem SHP ochronne liczenia dorosłych form motyli na transekcie o długo ści 500 metrów Na wyznaczonym przebiegaj ącym przez stanowisku siedlisko modraszka telejus, modraszka nausitous oraz czerwo ńczyka nieparka - okre śli ć warto ści wska źników populacyjnych oraz wska źniki siedliska gatunku (według metodyki GIO Ś). Lokalizacja transektu powinna uwzgl ędnia ć zró żnicowanie siedliska (dost ępno ść ro ślin pokarmowych, intensywno ść użytkowania). Opracowanie wyników i sformułowanie wniosków wskazuj ących ewentualn ą konieczno ść modyfikacji sposobów użytkowania ł ąk ze wzgl ędu na potrzeby modraszka telejus, modraszka nausitous oraz czerwo ńczyka nieparka. Obserwacje wykona ć w czwartym

100

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) roku obowi ązywania planu zada ń ochronnych Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą A1 Nie przewiduje si ę

Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Wła ściciel lub posiadacz obszaru na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad (Obligatoryjne) obszarem albo na podstawie Ekstensywne Zgodnie z zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z korzystaniem z programów wsparcia z użytkowanie ko śne lub zał ącznikiem Koszt uj ęty w tytułu dochodowo ści, a w odniesienie 1060 czerwo ńczyk ko śno-pasterskie uj ęte graficznym (zał. 5) ramach nieparek Lycaena Cały okres do gruntów stanowi ących własno ść 8. w działaniach dla oraz plikiem SHP działa ń dla dispar (Haworth obowi ązywania Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek zmiennowilgotnych ł ąk zmiennowilgo 1802) trz ęś licowych przyczyni planu samorz ądu terytorialnego – zarz ądca Zachowanie siedlisk tnych ł ąk si ę do zwi ększenia Na całym siedlisku nieruchomo ści w zwi ązku z B1 poło żonych w trz ęś licowych areału siedliska wykonywaniem obowi ązków z zakresu obr ębie TUZ dost ępnego dla tego ochrony środowiska na podstawie gatunku. przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem (Fakultatywne) Zgodnie z Koszt uj ęty w Wła ściciel lub posiadacz obszaru na Cały okres zał ącznikiem ramach podstawie porozumienia zawartego z Działanie zostało uj ęte obowi ązywania graficznym (zał. 5) działa ń dla organem sprawuj ącym nadzór nad w działaniach dla planu zmiennowilgotnych ł ąk oraz plikiem SHP zmiennowilgo obszarem albo na podstawie trz ęś licowych, co tnych ł ąk zobowi ązania podj ętego w zwi ązku z

101

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) przyczyni si ę do trz ęś licowych korzystaniem z programów wsparcia z zwi ększenia areału tytułu dochodowo ści, a w odniesienie siedliska dost ępnego dla Na całym siedlisku do gruntów stanowi ących własno ść tego gatunku. Skarbu Pa ństwa lub własno ść jednostek samorz ądu terytorialnego – zarz ądca nieruchomo ści w zwi ązku z wykonywaniem obowi ązków z zakresu ochrony środowiska na podstawie przepisów prawa albo, w przypadku braku tych przepisów, na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawuj ącym nadzór nad obszarem Działania dotycz ące monitoringu realizacji działa ń ochronnych Obserwacje powinny zosta ć wykonane w okresie 1 lipca do 31 sierpnia. Co najmniej 3 liczenia dorosłych form motyli na transekcie o długości 500 metrów Zgodnie z przebiegaj ącym przez zał ącznikiem Monitoring populacji siedlisko modraszka graficznym (zał. 5) Koszty w i siedliska motyli w W czwartym roku ramach telejus, modraszka oraz plikiem SHP Instytucja odpowiedzialna za przedmiot C1 reakcji na obowi ązywania działania dla nausitous oraz ochrony wprowadzone zabiegi czerwo ńczyka nieparka - planu (2020) modraszka ochronne telejus okre śli ć warto ści Na wyznaczonym wska źników stanowisku populacyjnych oraz wska źniki siedliska gatunku (według metodyki GIO Ś). Lokalizacja transektu powinna uwzgl ędnia ć zró żnicowanie siedliska

102

Działania ochronne Szacunkowe Lp. Przedmiot ochrony Miejsce Termin Podmiot odpowiedzialny za Nr Nazwa Zakres prac koszty realizacji wykonania wykonanie (w tys. zł) (dost ępno ść ro ślin pokarmowych, intensywno ść użytkowania). Opracowanie wyników i sformułowanie wniosków wskazuj ących ewentualn ą konieczno ść modyfikacji sposobów użytkowania ł ąk ze wzgl ędu na potrzeby modraszka telejus, modraszka nausitous oraz czerwo ńczyka nieparka. Obserwacje wykona ć w czwartym roku obowi ązywania planu zada ń ochronnych Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Nie przewiduje si ę

103

7. Ustalenie działa ń w zakresie monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony

Dane z monitoringu uzupełniaj ą aktualne dane i jednocze śnie nios ą informacj ę np. o zachowaniu/zmianie powierzchni siedliska i nowych stanowiskach ro ślin inwazyjnych Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) Dwukrotnie, w 5 i 10 roku Ocena powierzchni obowi ązywani muraw w stosunku Wska źniki a planu zada ń Instytucja 6230 Bogate do bada ń W obr ębie Powierzchnia zgodne z PM Ś ochronnych odpowiedzialna za florystycznie terenowych zało żonego transektu Zachowanie GIO Ś (w sezonie przedmiot ochrony górskie i przeprowadzonych powierzchni wegetacyjnym ni żowe w 2015 r. istniej ących , maj- murawy płatów i wrzesie ń) bli źniczkowe doprowadze Dwukrotnie, w (Nardion – nie ich do 5 i 10 roku płaty bogate wła ściwego obowi ązywani florystycznie) stanu Wska źniki Ocena wska źników a planu zada ń Struktura i W obr ębie Instytucja zgodne z PM Ś zgodna z PM Ś ochronnych odpowiedzialna za funkcja zało żonego transektu GIO Ś GIO Ś (w sezonie przedmiot ochrony wegetacyjnym , maj- wrzesie ń) Dwukrotnie, w Zachowanie 5 i 10 roku powierzchni Ocena powierzchni obowi ązywani 6410 istniej ących Wska źniki łąk w stosunku do a planu zada ń Zmiennowilgo płatów i W obr ębie Instytucja Powierzchnia zgodne z PM Ś badań terenowych ochronnych odpowiedzialna za tne ł ąki doprowadze zało żonego transektu GIO Ś przeprowadzonych (w sezonie przedmiot ochrony trz ęś licowe nie ich do w 2015 r. wegetacyjnym Molinion ; wła ściwego , maj- stanu wrzesie ń)

104

Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) Dwukrotnie, w 5 i 10 roku obowi ązywani Wska źniki Ocena wska źników a planu zada ń Struktura i W obr ębie Instytucja zgodne z PM Ś zgodna z PM Ś ochronnych odpowiedzialna za funkcja zało żonego transektu GIO Ś GIO Ś (w sezonie przedmiot ochrony wegetacyjnym , maj- wrzesie ń) Dwukrotnie, w 5 i 10 roku Ocena powierzchni obowi ązywani W obr ębie Wska źniki łąk w stosunku do a planu zada ń zało żonego transektu. Instytucja 6510 Ni żowe i Powierzchnia zgodne z PM Ś bada ń terenowych ochronnych Mo żliwo ść zało żenia odpowiedzialna za Zachowanie górsk ie świe że GIO Ś przeprowadzonych (w sezonie dodatkowego przedmiot ochrony powierzchni łąki w 2015 r. wegetacyjnym transektu. istniej ących użytkowane , maj- płatów i ekstensywnie wrzesie ń) doprowadze (zwi ązek Dwukrotnie, w nie ich do Arrhenatherio 5 i 10 roku wła ściwego n ciepłolubne obowi ązywani W obr ębie stanu warianty ł ąk Wska źniki Ocena wska źników a planu zada ń zało żonego transektu. ochrony Struktura i Instytucja świe żych); zgodne z PM Ś zgodna z PM Ś ochronnych Mo żliwo ść zało żenia odpowiedzialna za funkcja GIO Ś GIO Ś (w sezonie dodatkowego przedmiot ochrony wegetacyjnym transektu. , maj- wrzesie ń)

105

Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) Zachowanie Dwukrotnie, w niezmniejszo 5 i 10 roku Ocena powierzchni nej obowi ązywani W obr ębie gr ądów w stosunku powierzchni Wska źniki a planu zada ń zało żonego transektu. do bada ń Instytucja siedliska Powierzchnia zgodne z PM Ś ochronnych Mo żliwo ść zało żenia odpowiedzialna za terenowych oraz GIO Ś (w sezonie dodatkowego przedmiot ochrony przeprowadzonych zapewnienie wegetacyjnym transektu. w 2015 r. warunków , maj- koniecznych wrzesie ń)

do 9170 Gr ąd wykształceni środkowoeuro a si ę pejski i prawidłowej subkontynent struktury alny Galio- Dwukrotnie, w lasu (m.in. Carpinetum, 5 i 10 roku starzenie si ę Tilio- obowi ązywani W obr ębie drzewostanu Carpinetum ; Wska źniki Ocena wska źników a planu zada ń zało żonego transektu. oraz Struktura i zgodne z PM Ś zgodna z PM Ś ochronnych Mo żliwo ść zało żenia zró żnicowan funkcja GIO Ś GIO Ś (w sezonie dodatkowego ia wegetacyjnym transektu. pionowego i , maj- przestrzenne wrzesie ń) go jego struktury, wzrost ilo ści martwego drewna)

106

Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) Zachowanie Dwukrotnie, w niezmniejszo 5 i 10 roku Ocena powierzchni nej obowi ązywani W obr ębie łęgów w stosunku powierzchni Wska źniki a planu zada ń zało żonego transektu. do bada ń Instytucja siedliska Powierzchnia zgodne z PM Ś ochronnych Mo żliwo ść zało żenia odpowiedzialna za terenowych oraz GIO Ś (w sezonie dodatkowego przedmiot ochrony przeprowadzonych zapewnienie wegetacyjnym transektu. w 2015 r. warunków , maj- 91E0 Ł ęgi koniecznych wrzesie ń) wierzbowe, do topolowe, wykształceni olszowe i a si ę jesionowe prawidłowej Salicetum struktury albae, Dwukrotnie, w lasu (m.in. Populetum 5 i 10 roku starzenie si ę albae, obowi ązywani W obr ębie drzewostanu Alnenion Wska źniki Ocena wska źników a planu zada ń zało żonego transektu. oraz Struktura i glutinoso- zgodne z PM Ś zgodna z PM Ś ochronnych Mo żliwo ść zało żenia zró żnicowan funkcja incanae , olsy GIO Ś GIO Ś (w sezonie dodatkowego ia źródliskowe wegetacyjnym transektu. pionowego i , maj- przestrzenne wrzesie ń) go jego struktury, wzrost ilo ści martwego drewna)

107

Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) W czwartym Liczba roku trwania obserwowanyc Ocena wska źników planu w h osobników Na wyznaczonym Instytucja Populacja: zgodna z terminie odpowiedzialna za 5 Indeks stanowisku PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony liczebno ści metodyk ą Izolacja PM ŚGIO Ś 6177 Powierzchnia Utrzymanie modraszek Gatunki obecnego telejus dominuj ące charakteru Phengaris Dost ępno ść siedlisk (Maculinea) ro ślin gatunku w W czwartym teleius żywicielskich stanie roku trwania (Bergstrasser, Dost ępno ść co najmniej Ocena wska źników planu w 1779) mrówek Na wyznaczonym Instytucja U1. Siedlisko: zgodna z terminie odpowiedzialna za gospodarzy stanowisku PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony Zarastanie metodyk ą Ekspansywny PM ŚGIO Ś mi bylinami Zarastanie przez drzewa/krzew y 6179 Utrzymanie W czwartym Liczba modraszek obecnego roku trwania Koszty w obserwowanyc nausitous charakteru Ocena wska źników planu w ramach h osobników Na wyznaczonym Instytucja Phengaris siedlisk Populacja zgodna z terminie odpowiedzialna za działania dla Indeks stanowisku (Maculinea) gatunku w PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony modraszka liczebno ści nausithous stanie metodyk ą telejus Izolacja (Bergstrasser, co najmniej PM ŚGIO Ś

108

Podmiot Szacowany Przedmiot Cel Zakres prac Terminy/ Lp. Parametr Wska źnik Miejsce odpowiedzialny koszt ochrony ochrony monitoringowych cz ęstotliwo ść (w tys. zł) 1779) U1. Powierzchnia Gatunki dominuj ące Dost ępno ść ro ślin W czwartym żywicielskich roku trwania Koszty w Dost ępno ść Ocena wska źników planu w ramach mrówek Na wyznaczonym Instytucja Siedlisko zgodna z terminie odpowiedzialna za działania dla gospodarzy stanowisku PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony modraszka Zarastanie metodyk ą telejus Ekspansywny PM ŚGIO Ś mi bylinami Zarastanie przez drzewa/krzew y W czwartym Przeciwdział roku trwania anie sukcesji Ocena wska źników planu w Obecno ść Na wyznaczonym Instytucja (zarastaniu Populacja: zgodna z terminie odpowiedzialna za 2 1060 gatunku stanowisku łąk przez PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony czerwo ńczyk gatunki metodyk ą nieparek drzew i PM ŚGIO Ś Lycaena krzewów). W czwartym dispar Baza Utrzymanie roku trwania (Haworth pokarmowa ekstensywne Ocena wska źników planu w 1802) Rodzaj Na wyznaczonym Instytucja go Siedlisko: zgodna z terminie odpowiedzialna za środowiska stanowisku użytkowania PM ŚGIO Ś zgodnym z przedmiot ochrony Ro śliny łąk. metodyk ą nektarodajne PM ŚGIO Ś

109

8. Wskazania do dokumentów planistycznych

Odnosz ąc si ę do dokumentów planistycznych wyszczególnionych w punkcie 2.5 (L.p.: 1-7), ze wzgl ędu na brak negatywnych zapisów, odniesie ń i ustale ń mog ących mie ć wpływ na obszar Natura 2000 oraz fakt, że zakresy analizowanych dokumentacji obejmuj ą lokalizacyjnie wszystkie przedmioty ochrony, zaleca si ę aby w trakcie aktualizacji tych dokumentów planistycznych, w zapisach i na zał ącznikach graficznych uwzgl ędni ć wyst ępowanie obszaru Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka. Analizuj ąc MPZP gminy D ębowiec (http://www.debowiec.e-mpzp.pl/) stwierdza si ę, że obszar Natura 2000 znajduje si ę na terenach zwi ększania lesisto ści, terenach zieleni ekologicznej, terenach otwartych w u żytkowaniu rolniczym. Wnioskuje si ę by przy aktualizowaniu opracowa ń uwzgl ędni ć zasi ęg granic obszaru oraz potrzeby ochrony siedlisk przyrodniczych w obr ębie Natura 2000 zgodnie z zaleceniami i działaniami ochronnymi zawartymi w powy ższej dokumentacji.

110

9. Przesłanki sporz ądzenia planu ochrony

W świetle zebranych materiałów, dokumentacji i ekspertyz dotycz ących przedmiotów ochrony, nie ma konieczno ści wnioskowania o sporz ądzenie planu ochrony.

111

10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic

Zaktualizowany SDF zostanie zał ączony jako zał ącznik do niniejszego projektu planu zada ń ochronnych. Wprowadzone zmiany zostały zamieszczone poni żej.

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis SDF Uzasadnienie do zmiany 1. 1.5 Data aktualizacji: 1.5 Data aktualizacji: Aktualizacja w 2013-10 2015-11 czasie sporz ądzania Planu Zada ń Ochronnych 2. 3.1 Istniej ący zapis: 3.1 Zapisy proponowane: Ocena zaproponowana po przeprowadzonyc h wizjach terenowych

3 3.2 Gatunki obj ęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione Proponowane usuni ęcie: Aquila pomarina, ciconia ciconia, vanellus vanellus oraz Nie spotkano w załączniku II do dyrektywy weryfikacja ocen entomofauny: wymienionych 92I43IEWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków gatunków w obr ębie obszaru

112

4. 4.1 Ogólna charakterystyka obszaru: 4.1 Ogólna charakterystyka obszaru: Dane N19: 34.02 N27 Siedliska rolnicze (ogólnie) 64,3 użytkowania i N23: 0.37 N19 Lasy mieszane 35,3 pokrycia terenu N17: 1.35 N23 Pozostałe tereny (tereny zabudowane) 0,4 zaktualizowano Ogółem pokrycia siedliska przyrodniczego: 36% Całkowite pokrycie 100 % na podstawie informacji zawartych w CORINE Land Cover 2006 5 4.1 Dodatkowa charakterystyka obszaru: 4.1. Dodatkowa charakterystyka obszaru, uzupełnienie o zapis: Weryfikacja zapisu, Obszar "Józefów-Wola D ębowiecka" obejmuje dwa niewielkie fragmen- Obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka PLH180033 o powierzchni 60,5 ha, uzupełnienie ty Pogórza Jasielskiego o zró żnicowanym poło żony jest w województwie podkarpackim, powiecie jasielskim, gminach tre ści użytkowaniu. S ą to głównie ł ąki, murawy bli źniczkowe, a tak że ł ęgi nad Dębowiec i Osiek Jasielski, na terenie makroregionu Pogórza Środkowobeskidzkiego, niewielkimi ciekami i w ąski pas gr ądu. mezoregionu Pogórza Jasielskiego (zgodnie z regionalizacj ą fizyczno-geograficzn ą wg Towarzysz ą im zaro śla przydro żne, płaty zbiorowisk por ębowych i Kondrackiego). Obszar chroniony Józefów-Wola D ębowiecka obejmuje dwie enklawy skrawki ł ąk porolnych. o odmiennym charakterze i sposobie u żytkowania. Enklawa północno-zachodnia Północno-wschodnia cz ęść , w pobli żu Józefowa, obejmuje płat lasu obejmuje płaty ł ąk zmienno-wilgotnych, las ł ęgowy oraz w ąski pas gr ądu. Enklawa łęgowego, ograniczony dwoma wyra źnymi południowo-wschodnia obejmuje teren, na którym znajduje si ę parów niewielkiego parowami strumieni (skraj NE), z pasem gr ądu od południa. W drzewo- potoku, poro śni ęty ł ęgiem jesionowym, a w otoczeniu znajduj ą si ę płaty muraw stanie ł ęgów dominuje Fraxinus excelsior z bli źniczkowych. towarzyszeniem Acer pseudoplatanus. W pasie gr ądowym pojawia si ę tak że Carpinus betulus i Quercus robur; Obszar nie jest obj ęty innymi formami ochrony przyrody. Najbli żej zlokalizowanym przylegaj ą do niego od południa niewielkie ł ąki świe że z udziałem Arr- obszarem chronionym jest siedliskowy obszar Natura 2000 Wisłoka z dopływami henatherum elatius, Deschampsia PLH180052. caespitosa, Betonica officinalis i Lysimachia vulgaris, po cz ęś ci zarasta- ne przez Calamagrostis epigejos, Salix Klimat

113

caprea i Populus tremula. Fragment środkowy stanowi mozaika ł ąkowo- Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Jasielskiego - powiat murawowo-łęgowa, a znajduj ące si ę tam jasielski, a co za tym idzie – obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka zalicza zbiorowiska s ą w wi ększo ści słabo lub przeci ętnie zachowane. Najbar- si ę do terenów czystych ekologicznie. Klimat posiada charakter przej ściowy mi ędzy dziej warto ściowe s ą fragmenty południowe nizinnym a górskim. Średnia roczna temperatura dnia wynosi tu około +7 oC, średnia i południowo-zachodnie, gdzie zachowały si ę w dobrym stanie płaty temperatura dnia w ci ągu lata kształtuje si ę na poziomie około +18 oC, w ci ągu zimy zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych. obni ża si ę od -3oC do -5oC. Mróz wyst ępuje tu w ci ągu 50 - 70 dni, przymrozki 100 - Dominuje na nich tradycyjne gospodarowanie, z przemiennym kosze- 130 dni. Średnia opadów wynosi około 700 - 800 mm. Pokrywa śnie żna zalega 60 - 80 niem w ró żnych cz ęściach co dwa lata i dni, a długo ść okresu wegetacyjnego trwa 210 - 220 dni. W ci ągu roku przewa żaj ą wywo żeniem pokosu. Wyst ępuj ą tam cenne gatunki ro ślin naczynio- wiatry południowo zachodnie. Stosunkowo du ży udział dni pochmurnych wpływa na wych, zwi ązane z tymi siedliskami, w tym niekorzystne warunki nasłonecznienia. Średnie nasłonecznienie w ci ągu dnia trwa 3,5 - chronione, znajduj ące si ę na krajowej Czerwonej Liście lub w Czerwonej 4,5 godziny. W okresie zimowym czas trwania nasłonecznienia wynosi przeci ętnie 1 Ksi ędze Karpat, m.in. Dianthus godzin ę dziennie. superbus, Gladiolus imbricatus, Cnidium dubium, Colchicum autumnale, Dactylorhiza maculata, D. fuchsii, Fizjografia Platanthera bifolia i Lathyrus palustris. Dla tego ostatniego gatunku jest Według fizjograficznego podziału Kondrackiego (2000), obszar nale ży do: to jedyne pewne stanowisko w - megaregionu: region karpacki; Karpatach. - prowincji: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym; Drug ą cz ęść stanowi, poro śni ęty przystrumykowym ł ęgiem jesionowym - podprowincja: Zewn ętrzne Karpaty Zachodnie; parów niewielkiego potoku (na SW od - makroregion: Podgórze Środkowobeskidzkie; Woli D ębowieckiej), wraz z płatami muraw bli źniczkowych na skraju - mezoregion: Pogórze Jasielskie. południowo-zachodnim. Wyst ępuj ą tam mi ędzy innymi Dianthus superbus i Dianthus armeria. W jednym z pła- Regionalizacja geobotaniczna tów muraw bli źniczkowych dokonywany Według podziału geobotanicznego (Matuszkiewicz 2008) obszar mie ści si ę w Dziale jest nielegalny pobór piasku i wysypywanie śmieci. Wschodniokarpackim, Krainie Karpat Wschodnich, Okr ęgu Dołów Jasielsko- Sanockich, na pograniczu Podokr ęgów: Gorlickiego (I.1.2.a) i Jasielsko- Kro śnie ńskiego (I.1.2.b).

Krajobraz Pod wzgl ędem estetycznym otoczenie obszaru cechuje znaczna ró żnorodno ść krajobrazu. W s ąsiedztwie obszaru Józefów-Wola D ębowiecka wyst ępuj ą zarówno tereny le śne, rolne, zabudowane, a pod wzgl ędem ukształtowania – elementy dolinne i górzyste. Poło żenie i walory geograficzne s ą korzystne dla rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej. Miejscowo ści w okolicy Józefowa-Woli D ębowieckiej (pod wzgl ędem krajobrazowym oraz przyrodniczym) mog ą sta ć si ę o środkami sobotnio- niedzielnego i wakacyjnego wypoczynku - warunki rozwoju agroturystyki.

Hydrologia, geologia i gleby Obszar Józefów-Wola D ębowiecka jest zlokalizowany w s ąsiedztwie jednego głównego zbiornika wód podziemnych - GZWP - 433 – dolina rzeki Wisłoki. Mi ąż szo ść utworów wodono śnych jest niewielka, najcz ęś ciej 3 – 6 m i tylko sporadycznie dochodzi do 10 – 12 m. Na terenie powiatu jasielskiego nie prowadzi

114

si ę monitoringu wód podziemnych. Brak jest zatem mo żliwo ści jednoznacznego okre ślenia ich jako ści. Zbiorniki wód podziemnych s ą słabo izolowane i mog ą ulega ć antropopresji. W granicach wydzielonego zbiornika zinwentaryzowano szereg punktowych źródeł zanieczyszcze ń: obiekty dystrybucji produktów naftowych, oczyszczalnie ścieków, komunalne składowiska odpadów, żwirownie i eksploatacja piasku. Przemysł jest skupiony w dwóch o środkach Gorlice i Jasło. Liniowym potencjalnym ogniskiem zanieczyszcze ń jest Wisłoka ze swoimi dopływami Rop ą i Jasiołk ą. Rzeki te w granicach wydzielonego GZWP maj ą wody pozaklasowe głównie ze wzgl ędu na swój stan sanitarny.

Jednolita cz ęść wód podziemnych wyst ępuj ąca na analizowanym obszarze okre ślona została numerem 157 (Europejski kod PLGW2200157) – Region Górnej Wisły w pasie Zewn ętrznych Karpat Zachodnich. W JCWPd nr 157 w pi ętrze czwartorz ędowym wyst ępuje jeden poziom wodono śny zwi ązany z utworami akumulacji rzecznej. Lokalnie mo że wyst ępowa ć w ł ączno ści hydraulicznej z poziomem kredowym w utworach fliszowych. Pi ętro kredowe (fliszowe) zbudowane jest z utworów piaskowcowo – łupkowych. Analizuj ąc dane zamieszczone na geologicznej mapie Polski ( źródło: http://m.bazagis.pgi.gov.pl/cbdg/#/main) analizowany obszar Natura 2000 Józefów-Wola D ębowiecka buduj ą utwory fliszowe. W strefie aktywnej wymiany wód zwykłych mo że wyst ępowa ć kilka poziomów wodono śnych. Zgodnie z „Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły” stan ilo ściowy oraz stan chemiczny wód w JCWPd 157 został oceniony jako dobry. W powy ższej JCWPd nie osi ągni ęcie celów środowiskowych nie jest zagro żone.

Głównymi ciekami odwadniaj ącymi powiat jasielski jest Wisłoka wraz z dopływami tj. Rop ą i Jasiołk ą. Wisłoka jest prawobrze żnym dopływem Wisły o całkowitej długo ści 163,3 km. Górny i cze ść środkowego biegu rzeki o długo ści 73,8 km le ży w granicach administracyjnych powiatu jasielskiego. Obszar Natura 2000 Józefów-Wola Dębowiecka, obejmuj ący dwie enklawy zlokalizowany jest nad ciekami b ędącymi lewymi dopływami Wisłoki.

Gatunki zwierz ąt i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru

Dokonano oceny stanu ochrony poszczególnych gatunków zwierz ąt obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” tj. modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779), modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) oraz czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802). Poniewa ż na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” gatunki te wyst ępuj ą tylko na jednym stanowisku ocena dla stanowiska jest to żsama z ocen ą dla całego obszaru. Stanowiska monitoringowe wybrano na podstawie wizji terenowych i

115

informacji uzyskanych od RDO Ś w Rzeszowie. Stanowiska monitoringowe zało żono na terenie zmiennowilgotnych ł ąk trz ęś licowych – Łąki Józefowskie na których wyst ępowała ro ślina pokarmowa modraszków telejus i nausitous - krwi ści ąg lekarski.

Koncepcja monitoringu czerwo ńczyka nieparka nie zakłada oceniania stanu populacji i siedliska na poszczególnych stanowiskach, a jedynie stanu populacji na poziomie regionów biogeograficznych. Badania gatunku na stanowiskach maj ą charakter jako ściowy (obecny/brak), a z kolei wska źniki stanu siedliska nale ży traktowa ć bardziej jako charakterystyki, które mog ą by ć pomocne przy analizie danych, szczególnie dla okre ślenia przewa żaj ących typów siedlisk gatunku i ro ślin żywicielskich w skali np. regionu biogeograficznego.

Najwa żniejsze zagro żenia dla gatunków motyli b ędących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” zwi ązane s ą z zaprzestaniem ekstensywnego ko śnego u żytkowania ł ąk lub zmian ą sposobu uprawy. W przypadku zaprzestania wykaszania nast ąpi naturalna sukcesja krzewów i zadrzewie ń i w konsekwencji utrata siedliska chronionych gatunków motyli. Zagro żeniem mo że by ć równie ż intensywne u żytkowanie ł ąk z czym zwi ązane jest ich nawo żenie i koszenie w terminach nieodpowiednich dla przetrwania modraszka telejus i modraszka nausitous. Innym realnym zagro żeniem jest obecno ść w otoczeniu siedliska inwazyjnych gatunków nawłoci Solidago spp. Zdominowanie siedliska przez obce gatunki inwazyjne spowoduje eliminacj ę ro śliny pokarmowej oraz wpłynie niekorzystnie na populacje mrówek gospodarzy co w konsekwencji doprowadzi do utraty siedliska gatunku.

Cele działa ń ochronnych dla modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779) i modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) to zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej U1 oraz dla czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802): zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz przeciwdziałanie sukcesji (zarastaniu ł ąk przez gatunki drzew i krzewów) i utrzymanie ekstensywnego u żytkowania ł ąk. Wszystkie gatunki motyli b ędące przedmiotem ochrony wyst ępuj ą na tym samym obszarze dlatego pierwsze ństwo maj ą cele wyznaczone dla modraszka telejus i modraszka nausitous. Co istotne cele działa ń ochronnych dla czerwo ńczyka nieparka zawieraj ą si ę w celach wyznaczonych dla obu gatunków modraszków. Priorytetem jest utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej U1 dla obu gatunków modraszków. Cele przyj ęte dla działa ń ochronnych dla modraszka telejus i modraszka nausitous b ędą korzystne równie ż dla populacji czerwo ńczyka nieparka.

116

Działania ochronne dla modraszka telejus Phengaris (Maculinea) teleius (Bergstrasser, 1779), modraszka nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779) oraz czerwo ńczyka nieparka Lycaena dispar (Haworth 1802) zwi ązane s ą z celami zada ń ochronnych dla tych gatunków tj. zachowanie populacji i siedlisk gatunku i utrzymanie obecnego charakteru siedlisk gatunku w stanie co najmniej U1 dla gatunków modraszka telejus i modraszka nausitous oraz zachowanie populacji i siedlisk gatunku oraz przeciwdziałanie sukcesji (zarastaniu ł ąk przez gatunki drzew i krzewów) i utrzymanie ekstensywnego u żytkowania ł ąk dla czerwo ńczyka nieparka. Poniewa ż cele zada ń ochronnych dla modraszka telejus i modraszka nausitous obejmuj ą równie ż cele dla czerwo ńczyka nieparka opracowano działania ochronne, które b ędą obejmowały wszystkie trzy gatunki motyli. Działaniem obligatoryjnym jest utrzymanie siedliska poprzez ekstensywne u żytkowanie ko śne lub ko śno-pasterskie i niedopuszczenie do zmiany sposobu użytkowania działek np. przeznaczenie pod zalesienia, sad lub zmian ę na grunty orne. Na ł ąkach powinno by ć prowadzone ekstensywne u żytkowanie ko śne z jednym pokosem co 1-3 lata, w terminie od 1 wrze śnia do 31 pa ździernika. Skoszona biomasa musi by ć zebrana i wywieziona. Co roku niezb ędne jest pozostawienie fragmentów niekoszonych ok. 20% powierzchni, a tak że nale ży zachowa ć pasy zakrzacze ń w celu ochrony przed wiatrem. W kolejnych latach nale ży pozostawi ć inne fragmenty niekoszone. Koszenie od środka łąki do zewn ątrz. Nie dopuszcza si ę mo żliwo ści nawożenia, wapnowania, bronowania. W ramach działania dotycz ącego monitoringu realizacji działa ń ochronnych przewiduje si ę monitoring populacji gatunków modraszka telejus i modraszka nausitous. Obserwacje powinny zosta ć wykonane w okresie 1 lipca do 31 sierpnia. Co najmniej 3 liczenia dorosłych form motyli na transekcie o długo ści 500 metrów przebiegaj ącym przez siedlisko modraszka telejus i modraszka nausitous - okre śli ć warto ści wska źników populacyjnych oraz wska źniki siedliska gatunku (według metodyki GIO Ś). Lokalizacja transektu powinna uwzgl ędnia ć zró żnicowanie siedliska (dost ępno ść ro ślin pokarmowych, intensywno ść u żytkowania). Opracowanie wyników i sformułowanie wniosków wskazuj ących ewentualn ą konieczno ść modyfikacji sposobów u żytkowania ł ąk ze wzgl ędu na potrzeby modraszka telejus, i modraszka nausitous. Obserwacje wykona ć w czwartym roku obowi ązywania planu zada ń ochronnych

Nale ży zaplanowa ć przeprowadzenie monitoringu stanu ochrony gatunków owadów stwierdzonych na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” modraszków telejus i nausitous. Powinno si ę równie ż uwzgl ędni ć monitoring stanu ochrony

117

czerwo ńczyka nieparka. Monitoring prowadzony zgodnie z metodyk ą PM Ś GIO Ś na wyznaczonym podczas inwentaryzacji transekcie. Przeprowadzenie jednokrotnego monitoringu w szóstym roku trwania PZO. Monitoring jest konieczny ze wzgl ędu na mo żliwe istotne zmiany jakie mog ą zaj ść w środowisku po kilku latach funkcjonowania PZO.

Kod gatunku: 6177 Nazwa gatunku: modraszek telejus Phengaris (Maculinea ) teleius (Bergstrasser, 1779)

Modraszek telejus jest niedu żym motylem o rozpi ęto ści skrzydeł 32-36 mm i długo ści przedniego skrzydła 17-19 mm. Wierzch skrzydeł jest niebieski z czarnym rysunkiem, na który składaj ą si ę szerokie obwódki brze żne i rz ędy plamek. Motyl wyst ępuje w jednym pokoleniu od ko ńca czerwca do ko ńca sierpnia. Jego rozwój jest ści śle zwi ązany z obecno ści ą ro śliny żywicielskiej krwi ści ągu lekarskiego oraz wyst ępowaniem mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica. Status prawny: Prawo mi ędzynarodowe Dyrektywa Siedliskowa - Zał ącznik II i IV, Konwencja Berne ńska - Zał ącznik II Prawo krajowe Ochrona gatunkowa - ochrona ścisła Kategoria zagro żenia IUCN, Czerwona lista motyli Europy (1999) – VU, Czerwona lista zwierz ąt zagro żonych w Polsce (2OO2) - LC Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Bezkr ęgowce (2OO4) – LC.

Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono znajduje si ę na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe (Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku modraszek telejus wyst ępuje razem z modraszkiem nausitous oraz czerwo ńczykiem nieparkiem. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa krwi ści ąg lekarski, dost ępno ść ro śliny pokarmowej jest dobra co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Stwierdzono równie ż obecno ść mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica . Populacja na stanowisku jest do ść liczna co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Do niekorzystnych czynników można zaliczy ć obecno ść na stanowisku nawłoci, która mo że przy zaniechaniu przeprowadzania wła ściwych zabiegów zdominowa ć siedlisko. Ponadto koszenie na cz ęś ci siedliska przeprowadzane jest w niekorzystnym terminie w okresie lipca i sierpnia.

Kod gatunku:6179 Nazwa gatunku: modraszek nausitous Phengaris (Maculinea) nausithous (Bergstrasser, 1779)

118

Modraszek nausitous jest niedu żym motylem o rozpi ęto ści skrzydeł 34-37 mm i długo ści przedniego skrzydła 17-18 mm. Modraszek nausitous wyst ępuje w jednym pokoleniu w lipcu i sierpniu. Jego rozwój jest ści śle zwi ązany z obecno ści ą ro śliny żywicielskiej krwi ści ągu lekarskiego oraz wyst ępowaniem mrówek z rodzaju wścieklica Myrmica. Najwi ększa liczebno ść osobników dorosłych przypada zwykle na przełom lipca i sierpnia. Status prawny: Prawo mi ędzynarodowe: Dyrektywa Siedliskowa - Zał ącznik II i IV, Konwencja Berne ńska - Zał ącznik II, Prawo krajowe: Ochrona gatunkowa - ochrona ścisła, Kategoria zagro żenia IUCN, Czerwona lista IUCN – DD, Czerwona lista zwierz ąt zagro żonych w Polsce (2002) – VU, Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Bezkr ęgowce – LR, Czerwona lista dla Karpat (2003) – VU. Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono zlokalizowane na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe ( Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku modraszek nausitous wyst ępuje razem z modraszkiem telejus oraz czerwo ńczykiem nieparkiem. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa krwi ści ąg lekarski, dost ępno ść ro śliny pokarmowej jest dobra co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Stwierdzono równie ż obecno ść mrówek z rodzaju w ścieklica Myrmica . Populacja na stanowisku jest do ść liczna co korzystnie wpływa na perspektyw ę zachowania gatunku. Do niekorzystnych czynników można zaliczy ć obecno ść na stanowisku nawłoci, która mo że przy zaniechaniu przeprowadzania wła ściwych zabiegów zdominowa ć siedlisko. Ponadto koszenie na cz ęś ci siedliska przeprowadzane jest w niekorzystnym terminie w okresie lipca i sierpnia

Kod gatunku: 1060 Nazwa gatunku: czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar (Haworth 1802)

Czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar ma rozpi ęto ści skrzydeł 32-40 mm i długo ść przedniego skrzydła 14-21 mm. Gatunek cechuje wyra źny dymorfizm płciowy. Wierzch skrzydeł samca jest jaskrawy pomara ńczowoczerwony z czarn ą plamk ą dyskoidaln ą na przednim skrzydle. Samica jest nieco wi ększa, mniej intensywnie ubarwiona. Na terenie Polski czerwo ńczyk nieparek wyst ępuje w dwóch pokoleniach: od ko ńca maja do ko ńca czerwca oraz od ko ńca lipca do ko ńca sierpnia. Status prawny: Polska Czerwona Lista – gatunek ni ższego ryzyka – LR.; Czerwona lista IUCN – gatunek niskiego ryzyka LR.; Konwencja Berneńska – wymieniany w II Zał ączniku.; Dyrektywa Siedliskowa – wymieniany w Zał ącznikach II i IV.; Status prawny w Polsce – gatunek chroniony.

Na obszarze Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka” stwierdzono wyst ępowanie

119

tego gatunku na jednym stanowisku. Jest ono zlokalizowane na terenie gdzie znajduj ą si ę zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe ( Molinion ). Stanowisko to zlokalizowane jest w północno-wschodniej cz ęś ci obszaru Natura 2000 „Józefów – Wola D ębowiecka”. Wielko ść stanowiska jest wystarczaj ąca dla zachowania gatunku. Na stanowisku czerwo ńczyk nieparek wyst ępuje razem z modraszkiem telejus oraz modraszkiem nausitous. Na stanowisku obecna jest ro ślina pokarmowa g ąsienic oraz ro śliny nektarodajne Cirsium arvense (L.) Scop., nawłocie Solidago spp.

6 4.3 istniej ący zapis: 4.3 Proponowany zapis: Weryfikacja oraz uproszczenie zapisów

120

121

7 4.5 Istniej ący zapis: 4.5. Proponowany zapis: Uzupełnienie o Bartoszek W., Szewczyk M., Wróbel W., Mróz K., Oklejewicz K. 2008 Uzupełnienie danych o: dodatkowe Go ździk pyszny Dianthus superbus L. W: COUNCIL DIRECTIVE 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural pozycje Z. Mirek, H. Pieko ś-Mirkowa (red.). Czerwona Ksi ęga Karpat Polskich - habitats and of literaturowe. Ro śliny Naczyniowe. Wyd. Inst. Bot. Pan, wild fauna and flora. Kraków. HERBICH, J. (2004). Poradniki ochrony siedliski gatunków Natura 2000– Bartoszek W., Wróbel D. 2008 Selernica żyłkowana Cnidium dubium L. Podr ęcznik metodyczny.Ministerstwo Środowiska, Warszawa 3, ss. 101 W: Z. Mirek, H. Pieko ś-Mirkowa (red.). KONDRACKI J. (2011): Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk PWN, Warszawa. Czerwona Ksi ęga Karpat Polskich - Ro śliny Naczyniowe. Wyd. Inst. KORNA Ś J . (1968): Geograficzno-historyczna klasyfikacja roślin synantropijnych. Bot. Pan, Kraków. Materiały Mróz K. - Informacja ustna (wyst ępowanie i dynamika populacji Dian- Zakładu Fitosocjologii Stosowanej UW, 25: 33-41. thus superbus w Józefowie). KRYSZAK A. (2004): Synantropizacja wybranych zbiorowisk ł ąkowych. Woda- Nowak E., Wróbel D. 2006 Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe Środowisko- dla obszaru miasta Jasła. W: Obszary Wiejskie t. 4, 1(10): 201–208. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla potrzeb Miejscowego KRYSZAK J., KRYSZAK A. (2007): U żytkowanie a walory przyrodnicze zbiorowisk Planu Zagospodarowania Przestrzennego łąkowych. miasta Jasła. Urz ąd Miasta Jasła. Rzeszów. 89+zał ączniki Fragmenta Agronomica 24(3): 258–267. Warecki A. - Informacja ustna (wyst ępowanie Maculinea teleius, M. MATUSZKIEWICZ W. (2005): Przewodnik do oznaczania zbiorowisk ro ślinnych nausithous i Lycaena dispar w Józefowie). Polski. Wyd. Wróbel D., Mróz K. - Wyst ępowanie go ździka pysznego w Józefowie na Nauk. PWN, Warszawa. Pogórzu Jasielskim. npbl. MIREK Z., PI ĘKO Ś-MIRKOWA H., ZAJ ĄC A., ZAJ ĄC M.(2002): Flowering plants and pteridophytes of . A checklist. Vol. 1. Biodiversity of Poland. – Krytyczna lista ro ślin naczyniowych Polski. T. 1. Ró żnorodno ść biologiczna Polski. W. Szafer Institu- te of Botany, PolishAcademy of Science, Kraków. PAWŁOWSKI B. (1977): Szata ro ślinna gór polskich. In: Szata ro ślinna Polski, Tom II, Eds W. Szafer, K. Zarzycki. PWN, Warszawa: 189-252. ROZPORZ ĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 pa ździernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej ro ślin. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, poz. 1409. RUTKOWSKI L. (2004): Klucz do oznaczania ro ślin naczyniowych Polski ni żowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. TOKARSKA-GUZIKB. (2005): The Establishment and Spreading of Alien Plant Species (kenophytes) in the Flora of Poland. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. WOLA ŃSKI P., ROGUTK. (2012): Zró żnicowanie florystyczne zbiorowisk nieu żyt- kowanych ł ąk z rz ędu Arrhenatheretalia na Pogórzu Przemyskim. Ekologia i Technika 20(5): 294-

122

305. ZAJ ĄC A. (1979):Pochodzenie archeofitów wystepuj ących w Polsce. Zeszyty Nauko- we Uniwersytetu Jagiello ńskiego, Rozprawy Habilitacyjne 29. ZAJĄC M., ZAJ ĄC A. (1992):A tentative list of segetal and ruderalapophytes in Pol- and. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello ńskiego, Prace Botaniczne 24: 11-23. ZAJ ĄC M., ZAJ ĄC A. (2011): Methodical problems in distinguishing the group of archaeophytes. Synantropizacja w dobie zmian ró żnorodno ści biologicznej. ActaBotanicaSilesiaca 6: 55- 62. ZARZYCKI K., TRZCI ŃSKA-TACIK H., RÓ ŻAŃSKI W., SZELĄG Z., WOŁEK J., KORZENIAK U. (2002): Ecological indicator values of vascular plants of Poland. In: Biodiversity of Poland. Ed. Z. Mirek. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. ZARZYCKI K., SZEL ĄG Z. 2006. Red List of vascular plants in Poland. [W:] MI- REK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W., SZEL ĄG Z. (red.) Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Insitute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, ss. 9-20. 8 6.2 Proponowany zapis: W zale żno ści od Istniej ący zapis: X Tak / Nie, ale jest w przygotowaniu post ępu prac i Aktualny plan zarz ądzania istnieje momentu X Nie ogłoszenia.

W zwi ązku z brakiem dokładno ści wytyczonych granic obszaru Natura 2000 Łukawiec w stosunku do istniej ących granic działek ewidencyjnych, proponuje si ę drobn ą korekt ę istniej ących granic. Proponowana granica obszaru zostanie zaprezentowana na zał ączniku graficznym (Zał 1) oraz w pliku SHP.

123

11. Zestawienie uwag i wniosków

Uwagi i wnioski zostan ą wprowadzone po prezentacji Szablonu Zespołowi Lokalnej Współpracy na drugim spotkaniu ZLW. l.p. Uwagi i wnioski Podmiot zgłaszaj ący Sposób rozpatrzenia / odpowied ź

Moduł A

Moduł B

Moduł C

124

12. Literatura

COUNCIL DIRECTIVE 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora.

HERBICH , J. (2004). PoradnikiochronysiedliskigatunkówNatura 2000–podr ęcznikmetodyczny.Ministerstwo Środowiska, Warszawa 3, ss. 101

KONDRACKI J. (2011): Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk PWN, Warszawa.

KORNA Ś J. (1968): Geograficzno-historyczna klasyfikacja ro ślin synantropijnych. Materiały Zakładu Fitosocjologii Stosowanej UW, 25: 33-41.

KRYSZAK A. (2004): Synantropizacja wybranych zbiorowisk ł ąkowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 4, 1(10): 201–208.

KRYSZAK J., KRYSZAK A. (2007): Użytkowanie a walory przyrodnicze zbiorowisk ł ąkowych. FragmentaAgronomica 24(3): 258–267.

MATUSZKIEWICZ W. (2005): Przewodnik do oznaczania zbiorowisk ro ślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

MIREK Z., PIĘKO Ś-MIRKOWA H., ZAJ ĄC A., ZAJ ĄC M.(2002): Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Vol. 1. Biodiversity of Poland. – Krytyczna lista ro ślin naczyniowych Polski. T. 1. Ró żnorodno ść biologiczna Polski. W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Science, Kraków.

PAWŁOWSKI B. (1977): Szata ro ślinna gór polskich. In: Szata ro ślinna Polski, Tom II, Eds W. Szafer, K. Zarzycki. PWN, Warszawa: 189-252.

ROZPORZ ĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 pa ździernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej ro ślin. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, poz. 1409.

RUTKOWSKI L. (2004): Klucz do oznaczania ro ślin naczyniowych Polski ni żowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

TOKARSKA -GUZIK B. (2005): The Establishment and Spreading of Alien Plant Species (kenophytes) in the Flora of Poland. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

WOLA ŃSKI P., ROGUT K. (2012): Zró żnicowanie florystyczne zbiorowisk nieu żytkowanych ł ąk z rz ędu Arrhenatheretalia na Pogórzu Przemyskim. Ekologia i Technika 20(5): 294-305.

125

ZAJ ĄC A. (1979):Pochodzenie archeofitówwystepuj ących w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello ńskiego, Rozprawy Habilitacyjne 29.

ZAJ ĄC M., ZAJ ĄC A. (1992):A tentative list of segetal and ruderalapophytes in Poland. ZeszytyNaukoweUniwersytetuJagiello ńskiego, PraceBotaniczne 24: 11-23.

ZAJ ĄC M., ZAJ ĄC A. (2011): Methodicalproblems in distinguishing the group of archaeophytes. Synantropizacja w dobiezmianró żnorodno ścibiologicznej. ActaBotanicaSilesiaca 6: 55-62.

ZARZYCKI K., TRZCI ŃSKA -TACIK H., RÓŻAŃSKI W., SZEL ĄG Z., WOŁEK J., KORZENIAK U. (2002): Ecologicalindicatorvalues of vascularplants of Poland. In: Biodiversity of Poland. Ed. Z. Mirek. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

ZARZYCKI K., SZEL ĄG Z. 2006. Red List of vascular plants in Poland. [W:] MIREK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W., SZEL ĄG Z. (red.) Red list of plants and fungi in Poland. W. SzaferInsitute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, ss. 9-20.

126

13. Minimalne wymagania techniczne przekazywanych materiałów przestrzennych

(nale ży uwzgl ędni ć równie ż wskazówki zawarte w zał ącznikach nr 9 i 11)

1. Wyniki inwentaryzacji przyrodniczych, a tak że wszelkie inne dane o charakterze przestrzennym, będące wynikiem prac nad Planem Zada ń Ochrony dla obszaru Natura 2000 wykonawca przekazuje w formie cyfrowych warstw wektorowych u żywanych w systemach informacji przestrzennej (GIS) oraz cyfrowych map tematycznych. 2. Warstwy wektorowe maj ą spełnia ć wymagania: a. Sporz ądzone zgodnie ze „Standardem Danych GIS w ochronie przyrody” z uwzgl ędnieniem dokumentu pn. „Adaptacja Standardu Da- nych GIS w ochronie przyrody na potrzeby gromadzenia danych przestrzennych dla projektu POIS.05.03.00-00-186/09 pn. „Opracowa- nie planów zada ń ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski" w roku 2011” – dost ępny u Zamawiaj ącego b. Układ współrz ędnych "PUWG 1992" (EPSG: 2180) c. Format pliku w którym wykonawca przeka że zleceniodawcy dane to obligatoryjnie ESRI shapefile (*.shp), ewentualnie dodatkowo for- maty danych na których pracuje dany RDO Ś. 3. Informacje przestrzenne maj ą posiada ć tzw. metadane zgodne z dyrektyw ą INSPIRE http://www.inspire-geoportal.eu/InspireEditor/ . Do metadanych nale żą informacje m.in. o źródle danych, aktualno ści, wła ścicielu, organie referencyjnym itp. 4. Cyfrowe mapy tematyczne przedstawiaj ące wyniki inwentaryzacji powinny by ć sporz ądzone w oparciu o mapy pa ństwowego zasobu geo- dezyjnego i kartograficznego. Podkład rastrowy ma spełnia ć wymagania: a. Skala 1:10 000 b. Kolor (RGB 24bit) c. Skalibrowany do układu współrz ędnych PUWG 1992 i zapisany w pliku TIFF nios ącym informacje o georeferencji, tzw. GeoTIFF 5. Wydruki cyfrowych map tematycznych maj ą spełnia ć wymagania: a. Format co najmniej A3 b. Opatrzone znakami graficznymi i logotypami zgodnie z wymaganiami POI Ś c. Rozdzielczo ść wydruku nie mniejsza ni ż 300dpi 6. Skany map, o których mowa mi ędzy innymi w punkcie 2.5. nale ży wykona ć w rozdzielczo ści nie ni ższej ni ż 300 dpi. Powinny by ć skali- browane do układu współrz ędnych PUWG 1992 i zapisane w pliku TIFF nios ącym informacje o georeferencji.

127

14. Instrukcja wypełniania Standardowego Formularza Danych GDO Ś 2010

Zgodnie z instrukcj ą wypełniania SDF wersja 2010.1 z maja 2010 roku przekazan ą przez Zamawiaj ącego (http://www.gdos.gov.pl/files/n2000/Instrukcja-wypelniania_SDF_final.pdf ).

Spis tre ści Dla dokumentów w formacie PDF, w których tworzony będzie spis tre ści zaleca si ę wykonanie tzw. aktywnego spisu tre ści - odno śników do poszczególnych sekcji dokumentów pozwalaj ące na przy śpieszenie i optymalizacj ę pracy na obszernych dokumentach. Aktywny spis tre ści mo żna wykona ć w popularnych edytorach tekstu, takich jak Microsoft Word 2007 czy edytor tekstu Writer darmowego pakietu oprogramowanie biurowego OpenOffice.

128