5 November 2020 Venessa Van Der
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Webblad: www.potchefstroomherald.co.za 5 November 2020 Free Historiese smidswinkel sal gerestoureer word Venessa van der Westhuizen Die 19de-eeuse smidswinkel op die terrein van die President Pretorius- museum (PPM) wat verlede Donder- dag, 29 Oktober in duie gestort het, sal weer gerestoureer word. So sê Elmarie Weyers, die kurator van die Potchefstroomse Museum. Potchefstromers is al vuisvoos met die reeks ongelukkige gebeure aan hul historiese gedenkwaardig- hede. Vroeër vanjaar moes inwoners toekyk hoe die offisierswoning (1913) op Witrand se terrein en die eeu-oue stasiegebou in Piet Bosman- straat afbrand. (Berig volg op bl. 2). Johan Wolfaardt besig om die implemente in die smidswinkel uit die puin te red. Foto: Venessa van der Westhuizen 2 www.potchefstroomherald.co.za Potchefstroom Herald 5 November 2020 Vervolg van bl. 1 gens Lamprecht het Wolfaardt die ANC se gelate houding wanneer dit met die agteruitgang van JB Marks Die smidswinkel is deel van die strukturele probleem vroeg in Okto- by die bewaring van erfenisgeboue munisipaliteit se dienslewering in die 19de eeuse geboukompleks op die ber aan haar gerapporteer. Tydens kom. “Dis tekenend van die totale stad. “Die ANC gee nie om oor die terrein van die PPM. Dié geboue is die inperking was die huismuseums gebrek aan insig, waardering en verlede of die huidige stand van sake rondom 1868 deur President Marthi- gesluit en kon daar nie vroeër aan respek vir erfenisgoedere onder die nie. Hulle gee net om vir hulself...” nus Wessel Pretorius opgerig. Preto- die probleem aandag gegee word nie. ANC-bewindhebbers op alle vlakke Volgens Hodgson beplan die DA rius was die eerste president van die Wolfaardt is tans die voorsitter van van die regering,” het Matthys van om ‘n oudit van al Noordwes se Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR). die Erfenis Stigting Potchefstroom, ‘n Tonder, VF Plus raadslid van die JB erfenisgeboue en -terreine by die Die kompleks bestaan uit ‘n woon- organisasie wat omsien na die Marks munisipaliteit hierdie week provinsiale wetgewer aan te vra huis wat in die Kaapse styl gebou is, bewaring van ou geboue in Potchef- aan Netwerk24 gesê. sodat hul oorsiginspeksies kan hou asook buitegeboue wat ‘n waenhuis, stroom.Lamprecht sê hulle het Heinricha Hodgson, DA kandidaat om die toestand van die terreine en stal en smidswinkel insluit. Die dadelik die senior tegniese inge- van Wyk 5 het ook gesê die agteruit- geboue asook die begrotings wat president was bekend daarvoor dat nieursbeampte van die JB Marks gang van historiese geboue is in lyn daaraan toegewys is, te bepaal. hy ook as grofsmid gewerk het en munisipaliteit geraadpleeg. “Mnr. veral die ysterbande rondom wawiele Noah Lechele was baie behulpsaam gekort het. en het dadelik saam met ons ‘n Die PPM vorm trots deel van inspeksie gedoen. Daar is vasgestel Potchefstroom se ou geskiedenis en dat die dak begin sak het en dit die baie oorseese besoekers en skool- mure van die smidswinkel sywaarts groepe besoek jaarliks die museum gedruk het. Die plan was om die om meer van die tradisionele 19de- gebou eers met ‘n staalstruktuur te eeuse gebruike te leer. verstewig voordat die restourasiepro- “Oomblikke voordat die kurator jek aangepak kon word,” sê Lam- my geskakel het om te sê die restou- precht. rasieprojek van die smidswinkel is Die museum se volgende stap is amptelik goedgekeur en dat daar om die bourommel te verwyder en te dadelik met die werk begin sal word, berg sodat die restourateurs so ver het die gebou inmekaargeval,” sê ‘n moontlik weer die oorspronklike verdwaasde Johan Wolfaardt, vak- boumateriaal kan gebruik. kundige van die President Pretorius- Al die implemente wat in die museum net nadat die gebou ingetui- smidswinkel geberg was, sal ook mel het. versigtig verwyder word.“Die spreek- Volgens die kultuurhistorikus van woord sê mos ongelukke gebeur in die Potchefstroomse Museum, Miems drieë. Ons hoop nou dat die smids- Lamprecht, was dit as gevolg van die winkel ‘n einde sal bring aan die hout stutpaal in die middel van die ongelukkige gebeurtenisse met die smidswinkel wat gekraak het. Vol- historiese geboue in Potchefstroom,” sê Lamprecht. Beide die Vrydheidsfront Plus en die DA het hulle mis- Elmarie Weyers, kurator van die Potchefstroomse Museum en Johan Wolfaardt, vakkun- noeë te kenne dige van die President Pretoriusmuseum, by die smidswinkel wat in duie gestort het. gegee teenoor die Foto’s: Venessa van der Westhuizen Implemente in die smidswinkel wat teen die muur hang, kan nog gered word. 5 November 2020 Potchefstroom Herald www.potchefstroomherald.co.za 3 Brand verwoes drie besighede Die brandweer het Saterdag, 31 Oktober vir vyf ure gespook om die brand te blus. Foto:Foto: Venessa van der Westhuizen Angie Otto, die bestuurder van Bert’s Pub and Grill in die stoorkamer wat net langs die supermark geleë is. Sy vertel dat vlamme Saterdag by die venster ingekom Venessa van der Westhuizen het wat die drank verhit het, daarom Die brand wat Saterdagmiddag, moet dit nou afgeskryf 31 Oktober in Du Plooystraat word. Foto: Venessa van ontstaan het, was ‘n nagmerrie-on- der Westhuizen dervinding vir die eienaars van drie besighede wat moes toekyk hoe hul winkels tot op die grond afgebrand het. Die Gaanbos skietbaan, Aqwake leerwinkel en die Special Supermarket op die hoek van Du Plooy- en Walter Sisulustraat is verwoes. Die brand het na bewering by met al die ander materiale en die Gaanbos skietbaan ontstaan toerusting beloop sy skade ook en vinnig na die aangrensende om en by R400 000. besighede versprei. Die brandweer “Die ergste van alles is dat die was dadelik op die toneel en het versekering nie die skade gaan vir vyf ure gespook om die brand dek nie omdat ek nog nie kans te blus. gehad het om die nuwe ligging van Riaan Barnard, eienaar van die die winkel by hulle aan te meld Gaanbos-gebou en –skietbaan, het nie”, sê Coetzer. die gebou aan die eienaars van die Die brand het verder geringe leerwinkel en supermark verhuur. skade aan die Oupa’s biltongwin- Naas die skietbaan het hy ook ‘n kel langs die supermark en Bert’s fabriek in die gebou gehad waar Pub en Grill langsaan aangerig. Kydex skedes (holsters) vervaardig Die bestuurder van die kroeg, is. Hy sê die skietbaan was net vir Angie Otto, sê die stoorkamer mense wat daar geoefen het om te waarin hulle die sterk drank skiet. Hulle het hulle eie ammuni- gestoor het, het begin brand. sie en gewere soontoe gevat. “Hierdie drank moet nou afgeskryf Ammunisie is nie op die perseel word, want die hitte waaraan dit aangehou nie. Gaanbos het ‘n blootgestel is, het dit nou onbruik- ander winkel in die stad waar baar gemaak”, sê sy. ammunisie verkoop word. Angie is baie verlig dat die Barnard sê behalwe vir die brand nie verder in hulle kroeg skade aan die skede fabriek versprei het nie. Dié kroeg bestaan (sowat R400 000) en aan die al vir 29 jaar. skietbaan (sowat R300 000) het Sy lag lekker as sy vertel dat sy hy nou ook ‘n verlies aan inkom- nou bietjie bygelowig is, want die ste van die huurders. kroeg sou die aand ‘n spesiale Philip Coetzer, eienaar van die Halloween-funksie vir die kliënte Aqwake leerwinkel, sê hy huur die aanbied waar almal genooi was perseel sedert Januarie vanjaar. om “op te dress”. Wit spoke en Hy het 18 werkers wat aangestel is spinnekoppe wat van die dak af om leerprodukte te maak en by hang is die stille getuienis van die klein stalletjies oral in die stad en Halloween-partytjie wat sou elders die leerprodukte te ver- plaasvind. “Een ding is seker, ons koop. Vir hom was die grootste beplan beslis nie weer ‘n Hallo- skade die lasermasjien wat hy in ween-partytjie in die toekoms nie”, die leerwinkel gehad het. Saam sê sy met ‘n groot glimlag. Een van die winkels na die brand.Foto: Tersia Botes 4 www.potchefstroomherald.co.za Potchefstroom Herald 5 November 2020 Two protests in one week Tsholofelo Motswenyane of refuse removal services. on Friday morning. The The impact of the “forced mar- residents decided to Potchefstroom residents expressed riage” to Ventersdorp imposed on embark on the march their frustration in two separate the community of greater Potchef- due to the municipality’s service delivery protests last week. stroom was always going to be an alleged failure to meet One took place on Thursday, 29 issue. They argued that community the service delivery October and the other on Friday, 30 members were not involved in the promises it made to the October. discussions before the towns com- community. Following Last Thursday, residents of Ika- bined and they are now the ones the protests on 6 and 7 geng marched from the Ikageng taking the fall for it. October, the elected Stadium to the Dan Tloome Cham- The protest followed several committee had engage- bers to voice the concerns. meetings of community members in ments with municipal Upon their arrival, Samuel Moko- different areas who noticed they officials and an action bane spoke as a concerned resident were dealing with similar problems. plan was provided on 14 Residents of Ikageng protesting at the Dan Tloome and read the memorandum on In the absence of the admini- October. Chambers. Photos: Tsholofelo Motswenyane behalf of other residents. strator, Ofentse Masibi, the director This document con- The points highlighted in the of public safety, accepted the memo- tained specific services and dates by their absence and lack of communi- memorandum included the high randum. The residents hope to get a when they would be provided. cation, the residents decided to rates and taxes the residents are response within 14 days. According to the residents, the only barricade Allan Hendrickse Street expected to pay.