Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki w numerze m.in.: Odbiorca w prawie energetycznym Korupcja najczęstszym przestępstwem gospodarczym 02/2020 NR 2 (111) 30 września 2020 ISSN 1506-090X Spis treści Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki Szanowni Państwo, energii elektrycznej na własne potrzeby, posiada 3/ Odbiorca w prawie energetycznym status konsumenta. przez ponad dwie dekady obowiązywania w polskim W naszym stałym już cyklu poświęconym prze- 12/ Korupcja najczęstszym przestępstwem prawie ustawy Prawo energetyczne, jedno z kluczo- ciwdziałaniu antykorupcji, znajdziecie Państwo tym gospodarczym wych pojęć – zawarta w art. 3 pkt 13 ustawy definicja razem artykuł Małgorzaty Szalast-Piwińskiej oma- odbiorcy – nie uległo zmianie. Ustawa definiuje jako wiający wyniki badania przestępczości gospodarczej 13/ Informacje PURE nr 33, 34, 35 i 36/2020 odbiorcę każdego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa przeprowadzonego przez firmę PwC. Z danych ze- bądź energię na podstawie umowy z przedsiębior- branych w raporcie „Global Economic Crime Survey 14/ Informacja PURE nr 37/2020 stwem energetycznym. Natomiast pojęcie „każdy” 2020”, przygotowanym na podstawie badania prze- 15/ Informacje PURE nr 38 i 39/2020 oznacza zarówno osobę fizyczną, jak i osobę prawną stępczości gospodarczej wynika, że zjawisko korup- posiadające urządzenia do odbioru paliw lub energii. cji i łapownictwa w polskich przedsiębiorstwach jest 16/ Informacje PURE nr 40 i 41/2020 Zatem odbiorcą, w rozumieniu Prawa energetyczne- znacznie częstsze niż na świecie. Z sondażu, w któ- go, jest zarówno osoba fizyczna w budynku wieloro- rym uczestniczyło ponad pięć tysięcy respondentów 17/ Informacja PURE nr 42/2020 dzinnym, jak i np. duży zakład przemysłowy czy też (w tym 76 z Polski) wynika, że 54 proc. polskich firm instytucja państwowa. dotknęło zjawisko korupcji. Drugą kategorią prze- 18/ Komunikat PURE nr 43/2020 W bieżącym numerze Biuletynu przedstawiamy stępstw są nadużycia księgowe − zetknęło się z nimi artykuł Huberta E. Zadrożniaka, w którym w sposób 49 proc. polskich przedsiębiorstw, w których wystą- 19/ Komunikat PURE nr 44/2020 kompleksowy i syntetyczny autor przybliża instytucję piły nadużycia. odbiorcy − od czasu, kiedy ustawowo wprowadzo- Zachęcamy także do zapoznania się z istotnymi 20/ Komunikat PURE nr 45/2020 no jego definicję aż do współczesnych uregulowań dla rynku informacjami i komunikatami Prezesa oraz tych dopiero projektowanych. Autor przedsta- URE oraz częścią tabelaryczną poświęconą konce- 21/ Informacja PURE nr 46/2020 wił wszystkie typy odbiorców, których definicje na sjonowaniu i operatorom systemów. stałe zagościły w słownikach pojęć energetycznych. 22/ Tabele informacyjne − koncesje, operatorzy systemów Nie zabrakło także omówienia – tak dziś popular- Zachęcamy do lektury. nej – instytucji prosumenta, który z uwagi na wy- korzystywanie wytworzonej w mikroinstalacji Wydział ds. Komunikacji Społecznej DSK WYDAWCA Urząd Regulacji Energetyki, Departament Komunikacji Społecznej, Wydział ds. Komunikacji Społecznej ADRES REDAKCJI 02-222 Warszawa, Al. Jerozolimskie 181, tel. (22) 487 55 90, www.ure.gov.pl FOTO materiały fotograficzne wykorzystano za zgodą właścicieli praw autorskich Nota copyright © do artykułów zamieszczonych w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki przysługuje autorom tych artykułów ODBIORCA NA RYNKU ENERGII ODBIORCA W PRAWIE ENERGETYCZNYM Odbiorca w prawie energetycznym Odbiorca Prawo energetyczne stanowi część publicznego prawa gospodarczego, które reguluje całokształt Hubert E. Zadrożniak W dalszej części opracowania przedstawiono spraw związanych z gospodarką energetyczną instytucje prosumenta, jako stosunkowo nowej państwa. Niniejsze opracowanie przedstawia w spo- kategorii podmiotów występujących na rynku Ustawę – Prawo energetyczne2) można ujmo- sób zbiorczy i syntetyczny instytucję odbior- energii elektrycznej, która, na tle innych uczestni- wać jako zespół norm prawnych regulujących pra- cy na rynku energii elektrycznej, w okresie ków rynku wyróżnia się podejmowaniem aktywno- wa i obowiązki przedsiębiorstw energetycznych, od wprowadzenia definicji odbiorcy do pier- ści dychotomicznej, tzn. prosument jest zarówno odbiorców końcowych paliw i energii, jak również wotnego tekstu ustawy – Prawo energetycz- wytwórcą energii elektrycznej, jak i jej odbiorcą. innych uczestników rynków paliw i energii w za- ne w 1997 r., aż do regulacji współczesnych W związku z tym, że wykorzystuje wytworzoną kresie realizacji zasady zrównoważonego rozwo- oraz mających obowiązywać w przyszłości. Konsument, jako odbiorca zużywający ener- w mikroinstalacji energię elektryczną na własne ju, promowania konkurencji, ochrony odbiorców gię elektryczną w gospodarstwie domowym, potrzeby, w sferze prawa cywilnego uzyskuje on końcowych i zapewnienia bezpieczeństwa dostaw 1) powinien być traktowany w szczególny spo- status konsumenta . energii oraz związanych z ich realizacją zadań sób; musi zostać objęty zwiększoną ochroną Na zakończenie krótko omówiono czekające nas i kompetencji organów administracji publicznej3). przez przepisy prawa. w najbliższych latach zmiany modelu rynku energii Jedną z kluczowych definicji w prawie energe- mające na celu również umocnienie pozycji odbior- tycznym jest wprowadzona już do pierwotnego czasem, wychodząc naprzeciw potrzebom cy. Zmiany te wymusza konieczność przyśpieszenia tekstu ustawy – Prawo energetyczne w 1997 r.4) zmieniającej się rzeczywistości, oprócz zielonej transformacji oraz rozwoju energetyki roz- definicjaodbiorcy . (w ramach) grupy odbiorców w znacze- proszonej, a zatem również konieczność implemen- Co niezwykle istotne i wyjątkowo w polskim usta- niu podstawowym, ustawodawca wyróżnił tacji przepisów unijnych w tym zakresie, w szcze- wodawstwie spotykane, nadane ponad 22 lata temu Zcztery dalsze typy odbiorców (odbiorca końcowy, gólności Pakietu Czysta Energia (Clean Energy for brzmienie definicji nie uległo zmianie do chwili odbiorca paliw gazowych, energii elektrycznej lub All Europeans). Zmiany, z punktu widzenia odbiorcy obecnej. Pod pojęciem odbiorca rozumie się za- ciepła w gospodarstwie domowym, odbiorca wraż- – konsumenta na rynku energii elektrycznej, uznać tem każdego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub liwy energii elektrycznej, odbiorca wrażliwy paliw należy za niezwykle korzystne i zmierzające w do- energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem gazowych), których definicje na trwałe wprowa- brym kierunku. W największym skrócie polegają energetycznym (art. 3 pkt 13). Przez pojęcie dzono do słowników podstawowych pojęć energe- one na swoistej ewolucji (przejściu do kolejnych „każdego” należy rozumieć zarówno osobę fizycz- tycznych. Ewolucję pojęć związanych z instytucją modeli lub etapów): odbiorca – prosument – od- ną, jak i osobę prawną posiadające urządzenia do odbiorcy i dostosowanie ich do zmieniających się biorca aktywny – społeczności energetyczne. realiów rynkowych związana jest bezpośrednio 2) Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z ciągle trwającą budową rynku energii elektrycz- z 2020 r. poz. 833 z późn. zm.). 1) Szerzej – M. Przybylska, Prawa prosumenta na rynku ener- 3) Red. Z. Muras, M. Swora et al. Prawo energetyczne. Ko- nej, nie tylko w Polsce ale równolegle również gii elektrycznej, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Re- mentarz. Wolters Kluwer Polska. Warszawa. 2010, s. 1. w całej Unii Europejskiej. gulacyjny Nr 3(6)/2017, www.ikar.wz.uw.edu.pl. 4) Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348. nr 2 (111) 30 września 2020 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki 3 ODBIORCA NA RYNKU ENERGII ODBIORCA W PRAWIE ENERGETYCZNYM odbioru paliw lub energii. Tak ogólne ujęcie tema- darstwach domowych (grupa taryfowa G), w zasa- kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elek- tu świadczy o tym, że odbiorcą w rozumieniu art. 3 dzie odpowiada rozumieniu pojęcia konsument trycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycz- pkt 13 ustawy – Prawo energetyczne jest zarów- na gruncie Kodeksu cywilnego6). Na podstawie nym i zamieszkuje w miejscu dostarczania energii no osoba fizyczna w budynku wielorodzinnym, jak art. 221 K.c., za konsumenta uważa się osobę elektrycznej (art. 3 pkt 13c) oraz odbiorca wraż- i np. duży zakład przemysłowy czy instytucja pań- fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności liwy paliw gazowych – osoba, której przyznano stwowa. prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalno- ryczałt na zakup opału w rozumieniu art. 6 ust. 7 Z czasem, wychodząc naprzeciw potrzebom ścią gospodarczą lub zawodową. ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszka- zmieniającej się rzeczywistości, oprócz (w ramach) Definicja odbiorcy końcowego zawarta w art. 3 niowych, która jest stroną umowy kompleksowej grupy odbiorców w znaczeniu podstawowym, usta- pkt 13a została zmieniona nowelami ustawy – Prawo lub umowy sprzedaży paliw gazowych zawartej wodawca wyróżnił cztery dalsze typy odbiorców: energetyczne z 8 stycznia 2010 r.7) oraz z 19 sierpnia z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszku- • odbiorca końcowy, 2011 r.8) je w miejscu dostarczania paliw gazowych (art. 3 • odbiorca paliw gazowych, energii elektrycznej Ustawą z 26 lipca 2013 r.9) dokonano zmia- pkt 13d). lub ciepła w gospodarstwie domowym, ny definicji odbiorcy z art. 3 pkt 13b. Od tego Wprowadzone nowelą z 26 lipca 2013 r. defi- • odbiorca wrażliwy energii elektrycznej, czasu w nomenklaturze prawa energetyczne- nicje tzw. odbiorców wrażliwych nadal zachowują • odbiorca wrażliwy paliw gazowych. go funkcjonuje pojęcie odbiorca paliw ga- aktualność. Bardziej szczegółowe rozważania na Definicje odbiorcy końcowego oraz odbiorcy