TRAVIATA GIUSEPPE VERDI Dyrektor Naczelny Tomasz Bęben
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
TRAVIATA GIUSEPPE VERDI dyrektor naczelny Tomasz Bęben dyrektor generalny Peter Gelb honorowy dyrektor muzyczny James Levine dyrektor muzyczny Yannick Nézet-Séguin główny dyrygent Fabio Luisi prezes Jacek Jankowski wiceprezes Łukasz Strutyński 2. Michael Fabiano jako Alfredo i Sonya Yoncheva jako Violetta w Traviacie Verdiego. Fot.: Marty Sohl/Metropolitan Opera Prapremiera – Wenecja, 6 marca 1853 roku Premiera niniejszej inscenizacji The Metropolitan Opera – 31 grudnia 2010 roku Transmisja z The Metropolitan Opera w Nowym Jorku – 11 marca 2017 roku Przedstawienie trwa około 2 godzin i 45 minut (w tym jedna przerwa) Przedstawienie w języku włoskim z napisami w języku polskim Giuseppe Verdi Traviata 3. LA TRAVIATA OPERA W TRZECH AKTACH LIBRETTO: FRANCESCO MARIA PIAVE WEDŁUG POWIEŚCI ALEKSANDRA DUMASA SYNA „DAMA KAMELIOWA” OSOBY Violetta Valéry sopran Alfred Germont tenor Giorgio Germont, jego ojciec baryton REALIZATORZY reżyseria Willy Decker scenografia i kostiumy Wolfgang Gussmann światło Hans Toelstede choreografia Athol Farmer OBSADA Violetta Valéry Sonya Yoncheva Alfred Germont Michael Fabiano Giorgio Germont, jego ojciec Thomas Hampson chór, orkiestra, balet dyrygent Nicola Luisotti Koprodukcja Salzburger Festspiele, De Nationale Opera w Amsterdamie oraz The Metropolitan Opera w Nowym Jorku. 4. NICOLA LUISOTTI DYRYGENT Włoski dyrygent, dyrektor muzyczny opery wystąpił po raz pierwszy z Toską G. Pucciniego w San Francisco (od 2009 r.). Ceniony zwłasz- w 2006 r., ponadto przygotował tam Dziew- cza jako interpretator dzieł G. Verdiego; jego czynę ze Złotego Zachodu (nagroda Premio pierwsze realizacje muzyczne to opery tego Puccini Prize na festiwalu Pucciniego w Torre kompozytora: Stiffelio (Triest, 2000 r.) i Truba- del Lago) i Cyganerię tego samego kompo- dur (Teatr Miejski w Stuttgarcie, 2001 r.). W ope- zytora. W latach 2012–2014 był dyrektorem rze w San Francisco po raz pierwszy wystąpił muzycznym w Teatro di San Carlo w Neapolu, w 2005 r. Od tego czasu dyrygował tam ponad a w latach 2009–2012 – głównym dyrygen- czterdziestoma operami i koncertami; ostatnio tem gościnnym Orkiestry Symfonicznej w Tokio. przygotował m.in. Don Carlosa i Luizę Miller Występował na takich scenach, jak: Wiedeńska Verdiego oraz Łucję z Lammermooru G. Doni- Opera Państwowa, Teatro Carlo Felice w Genui, zettiego. W bieżącym sezonie przygotowuje tam La Fenice w Wenecji, Teatro Comunale w Bolonii, Andrea Chénier U. Giordano, Aidę i Rigoletta Bawarska Opera Państwowa, teatry operowe Verdiego, dla Teatro Regio w Turynie zaś – Pa- w Los Angeles, Seattle, Frankfurcie, Stuttgarcie, jace R. Leoncavalla. W The Metropolitan Opera Dreźnie, Hamburgu, Walencji i Tokio. SONYA YONCHEVA VIOLETTA VALÉRY (SOPRAN) Bułgarska sopranistka, zwyciężczyni konkur- fletem, w której śpiewa partię Hrabiny, została su Operalia w 2010 r. Regularnie występuje nominowana do nagrody Grammy w kategorii na najlepszych scenach operowych świata, „Najlepsze nagranie operowe”. Na scenie Met takich jak: Opera Królewska w Londynie, Ba- Yoncheva wystąpiła po raz pierwszy jako Gilda warska Opera Państwowa, Berlińska Opera w Rigoletcie G. Verdiego w 2013 r., później Państwowa, Wiedeńska Opera Państwowa, śpiewała także partie Desdemony w Otellu Ver- Opera Paryska. Po berlińskim przedstawieniu diego i Mimi w Cyganerii G. Pucciniego. W tym Traviaty pisano, że Yoncheva jest najlepszą sezonie, oprócz Traviaty, którą śpiewa także interpretatorką tej roli od czasów Marii Callas. w Bawarskiej Operze Państwowej, sopranistka Jej bogaty repertuar, obok dzieł barokowych, kreuje role Normy w operze V. Belliniego, Antonii zawiera m.in. opery W.A. Mozarta, G. Verdiego, w Opowieściach Hoffmanna J. Offenbacha P. Czajkowskiego i G. Pucciniego. Bierze także (Covent Garden), Tatiany w Eugeniuszu Oniegi- udział w koncertach i recitalach, występując nie P. Czajkowskiego i Mimi w Cyganerii (Deut- m.in. w Dreźnie, Baden-Baden, Pradze i Verbier. sche Oper w Berlinie) oraz Vitelli w Łaskawości Dokonała wielu nagrań. Płyta z Czarodziejskim Tytusa w teatrze operowym w Baden-Baden. MICHAEL FABIANO ALFRED GERMONT (TENOR) Amerykański tenor. Laureat nagrody operowej certach estradowych, występując z orkiestrami Beverly Sills i nagrody Richarda Tuckera – jako filharmonii w Los Angeles, Oslo, San Francisco pierwszy śpiewak oba te laury zdobył w tym sa- czy Wiednia. Na płycie wydanej przez Deutsche mym roku. Za rolę tytułową w Fauście Gounoda Gramophon artystę można usłyszeć w Prologu otrzymał prestiżową nagrodę Helpmanna. do opery Orango D. Szostakowicza z orkie- Zadebiutował w Teatrze Miejskim w Klagenfur- strą filharmonii w Los Angeles pod dyrekcją cie jako Alfredo w Traviacie w 2007 r. Śpiewa Esy-Pekki Salonena. Na płytach DVD kreuje na najlepszych scenach operowych; należy rolę Poliuta w operze G. Donizettiego i Alfreda tu wymienić operę w San Francisco, w Traviacie (oba nagrania dokonane na festi- mediolańską La Scalę, Operę Narodową walu w Glyndebourne), a także Cassia w Ver- w Paryżu, drezdeńską Semperoper, Angielską diowskim Otellu (nagranie w Met) i Gennara Operę Narodową. W The Metropolitan Opera w Lukrecji Borgii Donizettiego (nagranie w ope- wystąpił po raz pierwszy jako Raffaele w Stiffe- rze w San Francisco). liu Verdiego w 2010 r. Bierze także udział w kon- Giuseppe Verdi Traviata 5. THOMAS HAMPSON GIORGIO GERMONT (BARYTON) Amerykański baryton liryczny. Kreuje ponad Od czasu pierwszego występu w Met w 1986 r. 80 ról operowych, w tym role tytułowe w dzie- (jako hrabia Almaviva w Weselu Figara łach Don Giovanni W.A. Mozarta, Wilhelm Tell W.A. Mozarta) Hampson zaśpiewał na tej i Cyrulik sewilski G. Rossiniego, Hamlet A. Tho- scenie wiele partii tytułowych. W tym sezonie, masa i Eugeniusz Oniegin P. Czajkowskiego. oprócz Germonta w Traviacie w Met, wykonuje Wykonuje także recitale, zyskując uznanie dzięki partie czterech złoczyńców w Opowieściach szerokiemu i różnorodnemu repertuarowi, Hoffmanna J. Offenbacha w Operze Paryskiej, w którym znajdują się pieśni i piosenki z róż- Roalda Amundsena w operze Biegun Południo- nych stylów, okresów historycznych i w różnych wy współczesnego kompozytora czeskiego Mi- językach. Dzięki projektowi realizowanemu roslava Srnki w Bawarskiej Operze Państwowej z Biblioteką Kongresu USA stał się znany jako oraz Don Giovanniego w La Scali. Jest laure- ambasador pieśni amerykańskiej. Wielkim atem wielu nagród, m.in. tytułu Kammersänge- uznaniem cieszą się także jego interpretacje ra Wiedeńskiej Opery Państwowej oraz Orderu pieśni romantycznych, w tym dzieł G. Mahlera. Sztuki i Literatury Republiki Francji. WILLY DECKER REŻYSER Niemiecki reżyser, znany zwłaszcza dzięki reali- z projektantem Wolfgangiem Gussmanem. zacjom operowym. Wyreżyserował światowe Decker reżyserował także spektakle dla festiwali premiery oper Pollicino H.W. Henze (Monte- we Florencji (Il Maggio Musicale Fiorentino) pulciano, 1980 r.), Makbet A. Bibalo (Oslo, i w szwedzkim Drottningholm. W latach 1990 r.) i Das Schloss A. Reimanna (Berlin, 2008-2011 był dyrektorem artystycznym festi- 1992 r.). Po ukończeniu Wyższej Szkoły Muzycz- walu Ruhrtriennale, dla którego przygotował nej w Kolonii pracował jako asystent reżysera m.in. Mojżesza i Aarona A. Schönberga oraz w teatrach w Essen i Kolonii. W 2004 r. po raz Tristana i Izoldę R. Wagnera. Ma w dorobku pierwszy przygotował spektakl dla festiwalu spektakle dla wiodących teatrów operowych, w Salzburgu; było to Umarłe miasto E. Korngol- takich jak Wiedeńska Opera Państwowa, Opera da. Rok później pokazał tam nową inscenizację Paryska, Królewska Opera w Londynie oraz Traviaty G. Verdeigo z Anną Netrebko i Rolan- opery w Chicago, Genewie, Madrycie, Amster- dem Villazónem w rolach głównych; realizacja damie i Barcelonie. ta zapoczątkowała długotrwałą współpracę 6. ŚWIATY TRAVIATY Giuseppe Fortunino Francesco Verdi odróżnić, co dzieje się na scenie, urodził się 10 października 1813 roku a co poza nią. Tak właśnie widział w Roncole koło Busseto we Włoszech. to odwiedzający stolicę Francji Był jednym z największych Amerykanin John Sanderson: kompozytorów operowych w dziejach tego gatunku. Jego opery należą „Ujrzeć tak wiele osób, odzianych zaś do najczęściej wystawianych elegancko i bogato, jednocześnie na świecie. zaprzątniętych tańcem; przecinających sobie drogę, Jak ujmuje to amerykański muzykolog goniących się i wyprzedzających Richard Taruskin, Verdi był twórcą nawzajem; raz szukających chwili realistycznym. Tematy jego dzieł wytchnienia, zaraz znowu w ruchu; dotyczyły spraw aktualnych, wydaje się, że ci ludzie nie znają a nie baśni czy mitologii, sięgał innego sposobu poruszania się po wybitne utwory z kanonu literatury niż ten, który dyktuje im muzyka; światowej, uwielbiał Williama ujrzeć sto par wirujących w walcu, Szekspira. Marzył o skomponowaniu ze stopami lekkimi jak powietrze, opery na podstawie Króla Leara; które z rzadka jedynie zdają się to marzenie, mimo wielu prób, całować śliskie klepki parkietu; niestety nigdy się nie spełniło, początkowo z rumieńcem na twarzy fascynacja angielskim dramaturgiem i bijącym szybciej sercem; potem zaowocowała jednak trzema stopniowo ogarnianych zmęczeniem, wybitnymi dziełami: Makbetem, wreszcie opuszczających parkiet para Otellem i Falstaffem. po parze, aż do ostatniej tancerki – najbardziej tryskającej zdrowiem, Verdi chętnie wykorzystywał także najpełniejszej wdzięku i najpiękniejszej teksty mu współczesne. Był właściwie w całym chórze, z ramieniem pierwszym kompozytorem, który partnera obejmującym jej smukłą zdecydował się osadzić operę talię, idących stopa przy stopie, w rzeczywistości aktualnej. Dziełem kolano przy