EDUARD VAN BEINUM HERDACHT TRUUS DE LEUR 07-11 the MAN WHO BURNT HIMSELF up ERIK DEROM 12 CONTRASTING VAN Belnum MENGELBERG P
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UITGA VE VAN DE WILLEM MENGELBERG VERENIGING I JAARGANG: 2000 MAAND: SEPTEMBER NO: 55 Dit blad is een uitgave va~ de WILLEM MENGELBERG VERENIGING Opgericht 13 februari 1987 SECRETARIAAT Irislaan 287 2343 CN OEGSTGEEST Telefoon 071- 517395 ----Giro 155802 REDACTIE Dr. A. Coster A. van Kapel J.Krediet Irislaan 287 Hotbrouckerlaan 66 Kruidenommegang 57 2343 CN OEGSTGEEST 2343 HZ OEGSTGEEST 1115 ER DUIVENDRECHT BESTUUR Prof. Dr. W.A.M. van der Kwast Voorzitter A. van Kapel Vice voorzitter Dr. A. Coster Secr.lpenningm. J. Krediet en R. Krósemann Leden Mr. E.E.N. Krans Jur. Adviseur INHOUD VAN DEZE AFLEVERING 01 VAN DE REDACTIE 02 ROEP BART! ERIK VOERMANS 03-06 EDUARD VAN BEINUM HERDACHT TRUUS DE LEUR 07-11 THE MAN WHO BURNT HIMSELF UP ERIK DEROM 12 CONTRASTING VAN BElNUM MENGELBERG P. BROUWER 13-15 EDUARDVANBElNUM: THELATAPES 16 VAN BEINUM MET CONCERT, CD EN BOEK KAPAR JANSEN 17 FOTO CONCERTGEBOUW ORKEST 1922 18 MENGELBERG DIRIGEERT IN DUITSL.1922 JOHAN KREDIET 19 MENGELBERG DIRIGEERT IN DUITSL,1942 ERIK DEROM 20 NIEDERL. MUSIK UNTER W. MENGELBERG GRETA DAEGLAU 23 UIT DE WEB-SITE VAN MARK O. THORN ERIK DEROM 29 PETER VAN ANROOY EN HET C.O. JOHAN GISKES 31 REHABILITATIE JAN VANGILSE PETER VAN DER LlNT 33 HEKLEDEN L.l JORDAAN 34 BON MOTS EN ANEI®OTEN 35 MENGELBERG EN ZIJN TIJD : 1901 JOHAN KREDIET 39 DISCOGRAFIE MORTIMER H. FRANK 41 DISCOGRAFIE JAMES H. NORTH AANMELDINGSFORMULIER -1 - Van de redactie Van Beinum Op 3 september was het 100 jaar geleden dat Eduard van Beinum werd geboren. In dit nummer vindt u enkele recente artikelen uit Preludium en International Classical Record Collector over de opvolger van Mengelberg. Evenals zijn illustere voorganger was Van Beinum, naast chefdirigent van het Concertgebouworkest, actief als gastdirigemt op de internationale concertpodia. Zijn muzikale erfenis bestaat onder meer uit een groot aantal schitterende opnamen met het Concertgebouworkest en het London Philharmonic Orchestra, die alom grote waardering vonden. Zijn Philips-opnamen op langspeelplaten verschenen in de U.S.A. onder het label Epic met het 'windmill-Iogo' van het Concertgebouworkest. Inmiddels zijn een groot aantal radio-opnamen met het Concertgebouworkest boven water gekomen en op cd heruitgegeven. Ook van zijn concerten in Los Angeles, waar hij enkele jaren vaste dirigent van het orkest was, zijn een aantal opnamen bewaard gebleven. Mengelberg Eric Derom wist de hand te leggen op een Duits artikel over een radio-concert van Mengelberg in Berlijn, begin jaren '40, waarin hij Nederlandse muziek en een symfonie van Beethoven dirigeerde. Van het internet werd een beschouwing over Mengelbergs Brahms-directie overgenomen. Otto Bauer bezat een foto van het Concertgebouw Orkest, op de trappen van het paleis Sanc-Souci in Potsdam, uit het jaar 1922. Ook vindt u in dit nummer discografisch nieuws. Johan Krediet vervolgt met het jaar 1901 zijn artikelenreeks Mengelberg en zijn Tijd. Algemene Ledenvergadering In samenspraak met drs. Johan Giskes, archivaris bij het Gemeente Archief van Amsterdam, is het gelukt om daar onze jaarvergadering te houden op 11 november 2000. Zie bijgaand reserveringsformulier in't geel. Contributie Degenen die hun contrillJ Itie 2000 nog niet voldaan hebben, wordt vriendelijk verzocht dit alsnog te doen door minimaal f 50,-- te storten op postgiro 155802 van Willem Mengelberg Vereniging te Oegstgeest. Helaas is het voor onze vereniging niet doenlijk om accept-giro's te zenden, dus wij vragen u zelf een 'reminder' in uw financiële administratie aan te brengen. - 2 - Bart van Beinum: Eduard van Beinum - Over zijn leven en werk Overgenomen uit HET PAROOL van 11 september 2000 Citaat: "Dirigeren is heerlijk, vaders dirigeren die ik hier graag weergeef: als die verdomde concerten .. .'). Amusant-oubollige anekdotes zijn er . er maar niet waren." ook. Zoals die over de eerste repetitie na de Vraag: zijn dit de woorden Zuivering, als Van Beinum zegt: "Ik hoop van een prototypische We dat jullie na deze zuivering nog vals kun reldberoemde Meesterdiri nen spelen, anders heb ik niets meer te gent? doen." Antwoord: Neen. Maar Edu Toch levert lezing van het boek een mooi, ard van Beinum was dan ook geen doorsnee scherp beeld op vap. de dirigent die te veel maestro di cappella. Geen Willem Mengel (en ten onrechte) in de sèhaduw is komen te berg, Arturo Toscanini, Wilhelm Furtwäng• staan van zijn voorganger Mengelberg en Ier. of Herbert von Karajan, die vanuit een zijn opvolger Haitink. Zijn werkwijze., zijn hoge ivoren toren over het voetvolk in het omgang met de orkestmusici, de versobe orkest regeerden en de musici lieten sidde ringvan zijnshlgtechniek na zijn eerste ren. Van Beinums benadering was democra hait<iarival - ' het' staat allemaal ' adequaat tischer, sociaal invoelender, warmbloediger beschreven. en vriendelijker, waardoor zijn carrière, zo Datwe daarbjj;ook teweten komen dat de als wel eens is geopperd, wellicht een min bok die 'de Van Beinums hielden Satan: heet der grote vlucht heeft genomen dan zij op te; dat hun hond Bob heel goed een krant grond van ' 's mans muzikale kwaliteiten uit de brievenbus kon halen en dat er uit zou heboen moeten nemen. voeriggedelibereerd werd o\Ïër dëvraag of Ongetwijfeld had dit ook te maken met Van de suite moest worden doorgebroken opdat Beinums fYsieke gesteldheid. In 19490petf- aaar de pianbkoiï staan; 'besdïouwen we baarden zich bij hem de eerste tekenen van als liefdevolle, maar een iets te gulle over een hartkwaal, die tien jaar later tot zijn on dracht van kennis. tijdige dood zouden leiden. Achtenvijftig Spijtig is wel dat Bart van Beinum soms me werd hij. Hij stierf op het podium van het dedelingen dOet die om verdere uitdieping Concertgebouw, toen hij met zijn orkest re schreeuwen. Kras voorbeeld is de alinea op peteerde aan de Eerste symfonie van Brahms, pagina 290, die eindigt met: 'Verder stelde het langzame deel met die onbeschrijflijk hij .vast niet gelukkig te zijn, niet echt van .mooie hobosoio. Zijn laatste woorden waren ziChzelf te houden. Hij vroeg zich af of dat 'Roep Bart'. Bart was zijn zoon, die in het door zijn hartkwaal kwam of door iets dat ConcertgebouWorkest bij de violen speelde. hij nog met kende: Hij gmgnaar een psy Bart van Bemum (1929) heeft zijnherinne chiat«!r: ep vroeg om hulp.' Punt. '. '. .riri.g~n aan:Zijrivad~r opgeschreven ÎI). het Mogen wij 'condljderen dat de biográfie van boek Eduard' van' Bdnum ~: OVer zijn· Jeveinr{ .'. Eduàrd VaQ , }3~m.um-nog ' steeds ' hlet. ge werk, :~ irüarilenwerking met .Ton BraaS',en schfeven:is, :maaT dat' zijn zoon met zijn .9:al~~1ari\iiij g:~ad~{~~ 195'~ ~~:.h~t . boekbruikbaar voorwerk heeft verricht? . voor ~jiî · g~YoèUe.; s~~l~ill:r..0rid · hem 'ge " . ERIK VOERMANS worden:IJwdt!ieopenmgs.zmvan B~.v~ .. .!~1n=~ ;!:~~~~~;li~~i!~:' ·· dinien .öpgètcl<eÎid ïéveriSVériaal ~ ontr6It. Daarin komen veel gebeurtenissèn aan ·. de . orde die ook'al in andere' publicaties te le zen ZiJn,Iiiaar omdat de auteur tot de intie~ , rilSte kRngvan de dirigent behoorde, geeft Bart van Beinuni vaak, boeièidë situatie~ schetsen '·;:·', ," '.' .,., "; .<: ';:. " : ..' .'. .,' Sterk"Zijrim~triamed~ · beséhrijvillgen v~ . VOOrVá1len OfuitSpraken die tekenend 'mqf- ~ ten iijàgèwéestvoor EdiIard van Beinum . aIsinciisën'alS' dirigent Voorbeeld. Als hij . vai1 : Zij~ v.ri}Ûw aan het begin van zijnJ~ ' baandèraád)<rijgt 'sttengervoOI' de m~sicï . tezljn : ' ~n ze ~<le. · n:~ ~en'gclbergl~àtval- ... ,. 0.·.·.•. _,·.:.:.·::.e.'.·.·.•. i.p... ..... ......... .•,.. ... ... •...:,:.: .•.:.: ...•.• ..,. •.': ......·:•... , .... ._,•.. .,. .. \ ; S~.iE~ii;!~~~~:~;~ä~t~~!~~~!:~;~~~ c. R.~.; ~ ·c.c••• ._..:•. ', •. :~ .':.:~ .J ~.: ~-',.'.:: .~ " ." r .·.·.,~î.·~:,.I.,: ' )ndoi1'; ~N'~w.;York en-en Los Angele$. Phil Bart van Beinum: "· .',, "' ..~ .., 4.:' • unionlc; enJaid~ert zijri verhaal met cita~ . Eduard van Beinum - Over zijn leven . nuit ktari,t~n 'en periogieken ('de' criticus .. en werk ·· ·· ··è ';' . ,,, . gaf eentreffen,d.~ ~schrijvingyan mijn . Uitgeverij Thóth f 49,50 - 3 - Eduard van Beinum (1900-1959) herdacht ç)b ~ç " (5 , ,~, I'1 . <1ilb'fJ Op 3 september 2000 is het honderd jaar geleden dot Eduard van Bei num werd geboren. Twee boeken zul/en over hem verschijnen. Voor de gelegenheid geeft Truus de Leur alvast een fragment uit hoor toekomstige publicatie: over Van Beinum in Los Angeles. Want niet ol/een in Nederland werd hij op honden gedragen. an de nagedachtenis van Eduard van Beinum 'Uncanny powers of conductorial zullen het Koninklijk Concertgebouworkest persuasiveness' Aen zijn huidige chefdirigent Riccardo Chailly Van Beinums impresario in Amerika, Arthur Judson de uitvoering van Bruckners Zevende symfonie op van Columbia Artists Management, had een aantal zondag 10 september aanstaande opdragen. Van Bei Amerikaanse orkesten, waaronder het Los Angeles num dirigeerde haar 41 maal bij het Concertgebouw Philharmonic Orchestra, op de hoogte gesteld van orkest, in binnen- en buitenland. Van Beinums aanwezigheid in de Verenigde Staten in Eduard van Beinum was van 1931 tot 1959 aan het de zomer van 1955. Van Beinum was er bekend en Concertgebouworkest verbonden. Aanvankelijk geliefd geraakt door zijn grammofoonopnamen en volgde hij Cornelis Dopper op als tweede dirigent. deze bekendheid was toegenomen door de Ameri Toen ook andere orkesten, het Utrechtsch Stedelijk kaanse tournee met het Concertgebouworkest in Orkest en het Residentie Orkest, belangstelling kre 1954. De toenmalige music director van de zomer gen voor de begaafde jonge dirigent, bood het Con concerten in de Hollywood