Lisa Westerveld Over Geloof En Politiek Hoelang Kan Israël
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
JULI 2019 - NR. 3 Lisa Westerveld over geloof en politiek Hoelang kan Israël Palestijns land blijven annexeren? 2 3 van de redactie Neem de religieuze In de zomervakantie kom ik vaak in oude monumentale kerken. Dat was ook het geval toen we als gezin in Parijs orthodoxie serieus waren. Naast onder meer het beklimmen van de Eiffelto- ren bezochten we de Notre-Dame. Op het plein voor de 7 kathedraal nuttigden we een zelf meegebrachte lunch. Ik zat op een bankje en voor me stond een zwerver die uit een prullenbak at. We hadden royaal boterhammen gesmeerd zodat ik hem een boterham gaf. Hij nam het snel aan en dook nog dieper de prullenbak in om een leeg frietbakje met klodder satésaus tevoorschijn te halen. De man haalde de boterham er doorheen om het erna sma- 14 kelijk en tot de laatste kruimel op te eten. We aten rustig Bram van Ojik en Jan Keulen door en zagen een lange rij mensen voor de Notre-Dame. Daar moesten we aansluiten om de kerk van binnen te over Israël en Palestina zien. Dat deden we. Toen afgelopen april de Notre-Dame grotendeels door een brand werd verwoest, moest ik terugdenken aan onze stedentrip. En ik verbaasde me een beetje over de grote publieke emotie rond de verwoeste kathedraal. Natuurlijk is het zonde van zo’n monument. Maar hoe komt het VERDER IN DIT NUMMER toch dat burgers en bedrijven in korte tijd honderden mil- joenen euro’s beschikbaar stelden voor de herbouw? Ook journalist Peter R. de Vries was verbaasd. Hij twitterde: “Als men net zo vrijgevig zou zijn voor de hongerende, Interview vluchtende en onderdrukte mens als voor de Notre-Dame zou de wereld er anders uitzien. Dat is ook mijn bezwaar Lisa Westerveld 4 geweest tegen religie: de kerk – het uiterlijk vertoon – is altijd belangrijker geweest dan de mens zelf…”. Column – Het hoongelach hierop kwam van rechtse ‘cultuur-chris- Margrietha Reinders tenen’ die De Vries maar ‘sneu’ vonden. Maar toen ik zelf 9 de tweet van De Vries las, dacht ik terug aan de man bij de prullenbak. Hij fascineerde me omdat hij zo volledig Commentaar – zijn eigen gang ging, zonder sociaal wenselijk gedrag. De Hans Feddema 12 man staat symbool voor duizenden mensen in Parijs zon- der huis, baan en geld. En voor de groei- ende groep mensen die door ons economi- Huis-aan-huis sche systeem wordt uitgesloten, maar vaak voor GroenLinks 13 18 creatief probeert overeind te blijven. Volgens religiewetenschapper Karen Column – ‘Bij de Halte’ wint Armstrong is compassie de kern Halima Özen van alle grote religies. Als mensen 17 Ab Harrewijn Prijs 2019 daarnaar leven, gaat het beter. Soms zie je er een glimp van. Colofon, Zoals christenen die vluchtelingen Onder Ogen helpen of oog hebben voor de 20 aarde. Of joden die oprecht begaan Hazem Darwiesh over zijn met verdrukte Palestijnen en Een Andere Wang – God en oorlog daarom kritisch staan tegenover de Job de Haan 21 staat Israël. Of moslims die zich sterk maken tegen antisemitisme. Of talloze varianten hierop met ook Recensie – rollen voor niet- of anders-godsdiensti- Niemand wil ze hebben 22 ge mensen. Cartoon Religie verdient kritiek. Tegelijk verdient de mystieke kern van religies respect en Maarten Wolterink 22 aandacht. Als we vanuit deze gedachte verwoeste godshuizen herbouwen, worden Fotoverhaal - religieuze monumenten geen symbolen van Infranatuur 23 macht of exclusiviteit, maar inspirerende 10 vindplaatsen van het goede leven. Geweldloosheid is meer dan pacifisme Theo Brand JULI 2019 - NR. 3 24 hoofdredacteur JULI 2019 - NR. 3 4 5 ‘Zonder wijsheid van buiten gaat h et niet’ Voor Lisa Westerveld is debat en durven twijfelen essentieel GroenLinks Tweede Kamerlid Lisa Wester- Geloofstwijfels wereld te kijken.’ van de media draagt bij aan die stel- Identiteitspolitiek mensen vaak geleerd wat wel en niet Lees verder veld groeide op in een orthodox-protestants Ook in de kerk ging ze de discussie In deze periode kwam ook Spinoza ligheid, vindt Lisa. ‘Redacties zoeken ‘In de politiek gaat het vaak over iden- mag. Iedereen die een geloof aan- op pag. 6 gezin. Het geloof van haar jeugd herinnert niet uit de weg. Ze vroeg door, bij voorbij. ‘Spinoza was een voorbeeld een voor en een tegen. Maar na het titeit, en wat je uitstraalt als partij.’ hangt, moet ook leren om daar even catechisatie of thuis. ‘Ik had veel vra- voor mij. Ook hij worstelde met het horen van argumenten, zou het goed Als voorbeeld noemt ze de zwarte- overheen te stappen, om te kijken hoe ze zich vooral vanwege beperkende regel- gen. Homoseksualiteit was bijvoor- geloof en brak met het beeld van een zijn om nog eens na te denken. Als pietendiscussie. ‘Veel mensen voelen anderen iets beleven. De ander maakt tjes. Toen ze ging studeren veranderde haar beeld een moeilijk onderwerp in onze man op een wolk. Dat vond ik heel ik dát op de sprekersstoel zou zeg- zich gedwongen een kamp te kiezen. je bewust van waar jezelf staat. Dat is godsbeeld radicaal. Ze verliet de kerk van kerk. Maar de dominee ging hier het inspirerend om te lezen. Spinoza ziet gen, dat ik er nog even over na moet Maar dat leidt vaak af van heel veel ook de kracht van het gesprek tussen haar jeugd. Maar bij haar installatie als liefst niet al te veel op in.’ God als aanwezig in de natuur en om denken, dan word je snel neergezet andere nuttige discussies. Dat vind mensen met verschillende religies en Tweede Kamerlid legde ze bewust de eed ‘Ook mijn ouders hadden nooit echt ons heen. Je kunt dus twijfels hebben als een draaiende partij. Ik vind het ik wel eens jammer. We zitten vaak levensbeschouwingen.’ geleerd om over dat soort onderwer- over het geloof, maar ook geloven in juist getuigen van durf, als je je eigen strak in dergelijke discussies, omdat ‘Mensen hebben verschillende waar- af. En ze prijst kerkmensen die zich inzet- pen te praten. En over de vraag wat een God die jou niet per se vertelt wat standpunt kunt veranderen.’ identiteit ons allemaal raakt. Als je den en ideeën meegekregen en deze ten voor duurzaamheid en de opvang van wel en niet mag. Waarom mag je op je moet doen.’ aan iemands identiteit zit, lopen de verschillen omarmen is de oplossing. vluchtelingen. Haar boodschap? ‘Probeer zondag niet voetballen, bijvoorbeeld? ‘Zelf ben ik heel erg zoekende, maar Artikel 23 emoties hoog op. Maar juist in deze Dat zou in het geloof ook zo moeten van elkaar te leren.’ Nu is dat veranderd. Ik kan er gewoon zo zie ik God ook, in de wereld om ‘In linkse kringen ervaar ik geen aller- discussie moet naar elkaar worden zijn. Er bestaan ook zoveel filosofen, een gesprek met ze over voeren. Na ons heen. Ik wil bewust ruimte geven gie ten opzichte van religie. Wel merk geluisterd.’ met een andere kijk op de wereld. We de Nashville-verklaring heeft de do- aan twijfels. Twijfel is namelijk een ik dat we ons soms eeuwig vastbijten Religie speelt hier ook een rol, kunnen wel met elkaar blijven discus- minee daar niets mee gedaan in zijn mooi onderdeel van het geloof; je in de discussie. De houding naar de volgens Lisa. ‘Door het geloof wordt siëren over wie gelijk heeft, maar we preek. Mijn vader zei dat hij dat een blijft er daardoor bewust mee bezig.’ SGP bijvoorbeeld vind ik af en toe Nienke Suelmann gemiste kans vond. Dat vind ik heel Belangrijk vindt Lisa ermee om te heel star, omdat ik door mijn achter- mooi van hem.’ gaan en de discussie te voeren. ‘Bij grond vaak best begrijp waarom zij Binnen de kerk waar zij opgroeide filosofie leerde ik te mogen twijfelen. bepaalde ideeën aanhangen. Maar het ‘Twijfel is een mooi onderdeel van het geloof; komt verandering voor Lisa veel te Er hoefde niet altijd een A of B te zijn. werkt ook de andere kant op.’ Als on- traag. ‘Kerkgemeenschappen vinden Je mag juist nadenken over welke weg derwijswoordvoerder houdt Lisa zich je blijft er daardoor bewust mee bezig’ Lisa Westerveld uit Nijmegen is sinds het lastig tradities te veranderen. Zo je ingaat.’ bezig met artikel 23, over de (geloofs) 2017 Tweede Kamerlid voor Groen- zijn er in de Christelijke Gereformeer- vrijheid van het onderwijs. De com- Links. Ze groeide op in een buurt- de Kerken nog steeds geen vrouwen Nuance motie rond het Haga Lyceum heeft de schap bij Aalten in de Achterhoek. in het ambt. Ik weet dat de discussie Die twijfel mist ze in de politiek. ‘Ik discussie extra doen oplaaien. Daar speelde de kerk een grote rol. plaatsvindt, maar dit soort dingen zou willen dat er meer ruimte is om ‘In dat debat merkte je hoe precies ‘Op het platteland waren we afhanke- gaan voor mij niet snel genoeg. Om met elkaar het gesprek te voeren. Hier je de woorden moest kiezen. Alles lijk van het dorp. De kerk speelde een deze, maar ook andere redenen, wilde moeten we altijd antwoorden hebben, kan makkelijk uit de context gehaald worden. Zo maken we onszelf ook monddood. Wij vinden dat vaak eng, deze discussies, maar ik denk dat wij ‘Ik ben echt heel blij dat sommige kerken hun ook hier de twijfel en de discussie moeten toelaten.’ groene houding praktiseren en naar buiten toe uitstralen’ ‘Vrijheid van onderwijs betekent namelijk ook dat er scholen zijn waar ze bepaalde leerlingen niet toelaten, of waar je als homoseksueel niet voor heel belangrijke rol. Elke zondag gin- ik niet meer bij de kerkgemeenschap geen vragen. Ook proberen we elkaar de klas mag staan. Maar ook dat er gen we twee keer naar de kerk en op horen.