Like the kingdom of the Khoi’s kinship With Krotoa under Karoo sands. To the keepers of the kraal Knowledge is karma, a kiss of life. Kiswahili in a moon dance. From “On the Ground Underground” by Andile Nayika EX LIBRIS / OCTAVIA ROODT TJAILATYD / LEIN SMUTS TJAILATYD 4 houdin- tentscon- 10 Andile Nayika 50 Remembering 107 Nessy Shimwafeni 12 Sihle Ntuli Piet Botha 107 Thokozile Madonko 12 Danie Marais 54 Remembering 108 Ndinelao Shikemeni 13 Theo Kleynhans Oliver Mtukudzi 112 Le Roux Schoeman 14 Tom Dreyer 58 Remembering 112 Phehello Mofokeng 15 Saaleha Idrees Bamjee Johnny Clegg 113 Breyten Breytenbach 16 Tertius Fourie 62 Eben Venter 114 Gerard Rudolf 16 Clinton V. du Plessis 63 Andries Bezuidenhout 117 Carla Chait 18 Ruan Kemp 64 Jemima Meyer 118 Willem de Lange 20 Tertius Kapp 64 Willem Mulder 119 Sariné Potgieter 20 Fourie Botha 65 Koos Kombuis 120 Gary Cummiskey 21 Stéfan Burger 66 Fred de Vries 120 Peter Retief 22 Liesl Peyper 74 Kleinboer 121 Hanru Niemand 23 Retshepisitswe 75 Jaco van Schalkwyk 122 Erns Grundling Makhatha 76 Fred Cicada 124 Hagen Engler 24 Abigail George 77 Elena Agnello 126 Karien Jordaan 26 Sello Huma 78 Bibi Slippers 127 Wian Taljaard & 27 Dax Butler 80 Dis Net Jy-digters Hendrik Nieuwoudt 28 Karl Kemp 82 Marcell Britz 127 Henali Kuit 29 Anton Barnard 84 Givan Lötz 128 Frankie Bielfield 35 Charika Swanepoel 84 Jan Roux 129 P.P. Fourie 36 Liam Kloppers 85 Liam Kruger 133 Octavia Roodt 36 Ivan Kruger 86 Getuie$ 133 Lara Kirsten 37 Toast Coetzer 89 Arja Salafranca 134 Stanley Cierenberg 38 Jacques de Viljee 90 Kanya Viljoen 134 Louise Geldenhuys 42 Francine Simon 92 Inge Schnick 134 Zuriël 42 Albert von Moltke 92 Peter Reinders 135 Ian Bell 43 CA Pritchard 93 Rozanne Vos & 136 Mariet Steinmann 44 Johan Jack Smith Lisa-Marie Myburgh 136 Si-Lest Gomes 44 Clive E. Smith 94 Pravasan Pillay 137 Darlington Chuk- 45 Hennie Meyer 98 Sjaka Septembir wunyere 46 Ingrid Winterbach & 99 Mira Feticu 138 Anouk Cronjé Murray la Vita 100 Ockert Greeff 138 Zian V. Blignaut 48 Matthew Freemantle 104 Bill Dodd 139 Jennifer Pape FRANCOIS VAN ROOYEN FRANCOIS VAN 49 Andries de Beer 106 Louis Duvenage 139 Engela Duvenage 49 André van der Hoven 106 Joe Botha 140 Luan Serfontein 5 GRIMACED OUT / GIVAN LÖTZ 6 SENSATION OF DROWNING / GIVAN LÖTZ 7 DEATH BRIDGE / GIVAN L BRIDGE / GIVAN DEATH Ö TZ Fine print (no jokes) Copyright remains with all individual contributors. You are welcome to submit poems, short stories, photos and other art at any time. We keep material on file until our next issue is compiled. Regrettably we cannot pay contributors. Email to [email protected] or [email protected]. Made in South Africa. Published in September 2019. Printed by DPB Printers & Booksellers in Athlone, Cape Town. 8 fromletter editorsthe Die jaar is mal, and people are dying. It’s been a dizzy time, and we pause here to remember Oliver Mtukudzi, Johnny Clegg, Piet Botha, Jan Taljaard and Harry Kalmer. There are so many others: Syrians, Afghans, Americans, Nigerians, Malians, Sudanese, Somalis – and those South Africans who somehow don’t even make the news. Hierdie paspoort in jou hand is volgeskryf. Ons noem dit Ons Klyntji – but you can call it what you want. Imagine the pages empty though, imagine the future yet to be determined. Now imagine your hand in guiding things. You are out on the footpath, you are leading us there. Stip jou oë op hoop, skep liefde. This passport opens all the doors. There are no such things as borders. That rubber stamp you get at Mohembo, daardie kopknik by Vioolsdrif, passing through the metal detector at Jomo Kenyatta? Those are temporary. The real thing is that we are brothers, and sisters, and mothers, and fathers. Dankie aan kykNET vir julle ondersteuning. Thank you to the many creative spirits who sent in their poems, pictures, stories, cartoons and photographs. Without you, there is no Ons Klyntji. With you, there is the light fantastic. about Ons Klyntji was founded in 1896 and was the first Afrikaans magazine in the universe. The universe forgot to water the pot plants. In die 1990s het Koos Kombuis die titel laat herleef as alternatiewe outlet vir die underground. And here we are. Besoek gerus ons vriende by klyntji.com (en op Insta @klyntji) vir vernuwende gedagtes regdeur die jaar. team Editors: Toast Coetzer, Erns Grundling, Alice Inggs. Contributing editors: Joe Botha, Rebecca Kahn. Front cover art & design: Willem Samuel. Back cover (Piet Botha): Jacques Coetzer. Layout and design: Alice Inggs. 9 A rusty sign of cruelty Pointing astray. No man’s land, Ancestors coiling away. As red as the blood of martyrs Which painted the earth. A grave site for the living, Visions swallow the hurt. The sound of pain is unhinged. A dust of rust chokes the air. Eyes open-bare Tear in halves all impaired. Fruits of a dying promise Planted on rocks. A poor site, breathless, Dispatched in a box. Matured at birth, A cripple crawling. The Wretched / Andile Nayika / The Wretched A curious case Of the people plotting. Abahlali baseMjondolo’s mission calling. Think about Block 40’s hopes and dreams. Speak about Phaphamani’s toilet schemes. Poor men disabled, Digging for dignity. Minds suppressed In a hardened vicinity. For umpteen years walking, We still have not reached home. We cannot master the art, Feet mis-carving this big stone. Custodians of the land Subdued to blowing dust. Raise your arms and fight Just like the poet must. Oppression is real But realer is your driving force, Long live the people, With their blood thriving forth. 10 PIRATES / OKKERT BRITS 11 12 Sipho / Sihle Ntuli Voëlvry in die Suburbs / Danie Marais perhaps the difference began ons ry nie ’n BMW nie hier ontsnap niemand die skande from the parting of lungs ons sal jou nie heeltemal fokol van te veel crying from the depths gee nie of die skande van te min for the first time, ons sweet in ’n promosie-rele- die vuil erfskande van geld nie gasie-wedstryd iewers is almal verdag left me behind in the womb tussen weelde en ellende of deel van die buurtwag you were the first ons lê wakker oor die astronomiese bly almal op die ewige Oosgrens to find a source of light, koste voëlvry van moderne tandheelkunde en soos Coenraad Buys vat jy as the sun entered ortodonsie wat jy kan slow ons boer op geduldige dryfsand solank jy kan gradual stilletjies gentle, paniekerig skuins agteruit oftewel ons kon net sowel ’n BMW ons eet al minder rooivleis of ’n ossewa gery het there i found you en aftrede begin na ’n onbekostig- brother bare vakansie lyk waiting for me en eintlik weet ons nooit of ons die on the other side of dawn. regte kar ry nie – in die “goeie buurt” sien jy die stukkende agterlig en ’n intree-model, maar wanneer jy die huishulp ’n lift na die taxi rank gee is jy bietjie verlig oor die agterlig voel jy grand op ’n melaatse manier *skitterlig* 13 by ’n besoek aan SALT / Theo Kleynhans die gedig is ’n hibried. tweelingstersupernova under my skin the universe throbs with galaxies and gas giants my arms are telescopic I shiver and quiver behind the mirrors of my eyes breathe. breathe the stardust of millenia shimmering heat waves sparkle. s p a r k l e . sparkle! sterrewagte soos wit tiete. knoppies op die berg vol nagaddertjies/nagapies wat ewig dieper kyk, in die heelal in verby die dynserige gaswolke die spoke op jupiter, die speldekussing sterrestelsels klein soos miere/soos kieme/soos nanosekondes/soos gedagtes/soos versugting onlosmaaklik verbind aan hierdie grond verknog aan hierdie lappie aarde waarop nege teleskope anderstalig kanon: japan/poland/amerika/nieu-seeland/engeland/duitsland/indië begrens die uitspansel, die kontinente wat ook anderstalig die heelal beloer: tastend, onbevoeg ingekeer na die naeltjie na die mitochondrion, die heliks en die lig die oogwink tussen elektrone die donker stof hang gewigloos vir ’n oomblik stopraam dan tuimeltrein deur miljarde sterre tot ek weer penwortel tussen israelskop en boesmanskop op fanie en louis se plaas met inez op die agterseat van die isuzu bakkie want dis haar verjaarsdag die gedig is ’n hibried. tweelingstersupernova under my skin the universe throbs with galaxies and gas giants en my arms is teleskope (Brandhoek, 17 Janurie 2019) what3words///haarfyn.vrygewig.geboorteplek een aand in colesberg een aand in colesberg ek was sewe ons was op pad kaapstad toe toe sien ons twee laaities in telefoonhokkies met mekaar sit en gesels die ou soort hokkie wat oranje was en uitgehol en verbasend baie soos ’n eier hul lywe was volledig Tom Dreyer Tom in dié doppe ingetrek soos kuikens of dalk ruimtevaarders hulle het gelag en was vir ’n oomblik ontsettend ver van hier. en terwyl ek luister hoe hul woorde in colesberg se lug verdubbel soos in ’n badkamer se spieël het alles volkome vir my sin gemaak ook vir my suster net my pa was deurmekaar hulle praat dan met mekáár, het hy aanhou sê en presies het ek aanhou antwoord ek roelof en zander ry skateboard ek roelof en zander ry skateboard zander is die nuwe laaitie op die vyfde vloer hy ly glo aan kompartementsindroom dis iets met jou spiere na die tyd sit ons op die gras en kyk hoe ’n varkhond wit strepe in die verte trek zander vertel sy pa het eenkeer ’n .22 oor sy knie gebreek toe die skofbaas ’n klipspringer daarmee wou plattrek dis nog niks sê roelof my pa het eenkeer die naambord van ’n seepuntse hotel fucked-up geskop (roelof se pa is fyn en flenters) hoekom zander? vra ek en zander vou sy vingers sag en ingewikkeld oop maar nes ek dink hy gaan antwoord bly hy stil die straatligte brand al lankal maar die son glim steeds hardnekkig in sewehonderd ruite zander laat een van sy skateboard se wieletjies tol al om en om nes die ou wat nou die aand uitgefreak het op e-tv en uitgehol het op ’n parkie baie soos dié een sloop al die geboue het hy geskreeu sloop hulle sloop hulle hy het gerondomtaliedraai sy arms wyd gesprei asof hy groot gedoop word en hy het tegelyk gelag en gehuil 14 Saaleha Idrees Bamjee three haikus on visiting my aunt in PE 1.