Alaala ng Eid kapag Bagong aral mula Herrera taas-noo pa rin Ramadan sa pagbaha sa bilang ‘Olympian’ Pilipinas

PAGE 3 PAGE 4 PAGE 8

Salawikain Ang pagiging manunulat o makata ko ay hindi katakataka, o kaya ay biniyayaan ako ng isang kapang- yarihan. Ito ay dahil sa pagsisikap at mahirap na pamu- muhay, pagdurusa, kalungkutan, kasiphayuan, kagutu- man, pagkamuhi, kaligayahan, pagkaawa — ang lahat ng mga ito ang dahilan ng pagiging manunulat ko. — Carlos Bulosan (1911-1956), Pilipinong manunulat sa Amerika na nais bumalik sa Pilipinas pero ‘di nagawa dahil sa pumanaw doon. Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 [email protected] Umuunlad ang turismo Handa tayo para sa paglago ng turismo. Kung hindi tayo handa ngayon, kelan pa? Napako na tayo sa 3-milyong mga turista nitong nakaraang tat- long dekada at Ang Huma island napag-iwanan na tayo ng lahat.

Rosa S. Ocampo at Aimee Flores | Pinoy Xtra Vic Alcuaz

AKAKALULA ang bilyon- integrated casino resorts na sinasabing magig- he, mga ferry at iba-ibang tourist attractions. Asya at iba pa. Isa rin sa hangad ng bilyong dolyar na puhunan ing Las Vegas ng Asya. Sa unang bahagi ng Bahagi ito ng tourism plan ng Pilipinas Kagawaran ng Turismo ang mga turistang sa turismo — mula Luzon isang taon ay bubuksan ang integrated casi- na mapadali at maging maayos ang mga Arabo dahil isa sila sa pinakamalalaking hanggang Mindanao, mula no resort na Solaire, pag-aari ng Bloomberry biyahe sa buong Pilipinas bukod pa sa gumastos sa buong mundo. sa mga hotels hanggang sa Resorts and Hotels na pinamumunuan ng pagkakaroon ng maraming uri ng akomo- Laging dumadalo ang Pilipinas sa mgaN paliparang himpapawid — na ngayon negosyanteng si Enrique Razon, Jr. Ang dasyon para sa mga turista. Arabian Travel Mart sa Dubai International lang natikman ng Pilipinas sa buong kasay- mga integrated resorts na ito ay magkaka- At dahil sa dami ng mga turista na Convention Center. Sa taong ito’y lumahok sayan nito. roon ng mga hotels, theme parks, amusement dumadaan sa Ninoy Aquino International ang 18-kompanya, kasama ang walong Ang pamumuhunang ito’y naglalayong parks, theater at iba pang atraksyon tulad na Airport, hindi na nito kaya ang super-dami hotels at resorts, 9 na tour operators at isang akitin ang mga dayuhang turista na tinatay- ating nakikita sa Macau at Singapore. na ring mga eroplanong gumagamit ng airline company na ipinakilala ang Pilipinas ang aabot sa 10 milyon sa taong 2016. Sa Maging sa mga pangunahing tour- paliparan. Kung ano-anong paraan ang bilang isang atraksyon sa mga turista dahil unang tingin ay napakaganda ng 12% pag- ist attractions ng Palawan, Boracay, , iniisip ng pamahalaan upang limitahan ang sa mga dagat at mga eksklusibong hotels taas ng bilang ng mga turista sa 3.9 milyon Bohol at Davao ay dagsa rin ang mg bilang ng flights, kabilang ang pag-uutos sa at resorts, dagat at iba pang natural na noong nakaraang taon mula sa 3.52 milyon bagong hotel. Ngayong Agosto halimbawa mga domestic airlines na bawasan nang 30% atraksyon at ang karanasang makilala ang noong 2010. Nguni’t kung titingnan sa ay magbubukas sa Palawan ang Movenpick ang kanilang paglipad sa NAIA na dapat kultura at tradisyong Pinoy. perspektibo ng Asia, walang binatbat ang Resort & Spa Huma Island na binubuo ng sana’y naganap noong nakaraang Hulyo. Ayon sa pananaliksik, ang mga turista mga numero ng Pilipinas kung ikukumpara 80 na bungalow na nakatayo sa tubig. May Siyempre hindi ito sinunod ng mga airlines mula sa Arabian Gulf, lalo na ang mga sa mga turista na umabot ng 24.7-milyon pribadong paliparan ito para sa pribadong dahil mahirap itong ipatupad at tiyak na taga-Qatar, Saudi Arabia at United Arab sa Malaysia, 19-milyon sa Thailand at 7.6- eroplano na maghahatid ng mga bisita maaapektuhan ang turismo. Emirates ang pinakamalalakas gumastos sa milyon sa Indonesia. mula sa Maynila. At dahil sobra na ang mga eroplanong buong mundo. Ang pang-araw-araw nilang Nguni’t ang super-laking paggastos ay Ang ekslusibong resort ay pag-aari ni Dr. gumagamit sa Ninoy Aquino International gastos ay mula US$3,280.00 hanggang inaasahang magpapalakas sa turismo na siya Hamad Al Tuwaijri, Kuwaiti na may-ari rin Airport, pinag-aaralan ngayon ng pama- $4,100.00. Kumpara sa ibang mga turista, ring magpapalakas sa ekonomiya at napapa- ng Movenpick Hotel Kuwait at Swissotel halaan na sa halip na paunlarin ang Clark ang gastos nila sa eroplano ay mas-mataas nahong paghahanda sa pagdagsa ng mga Hotel Kuwait. Kuwento ni Vic Alcuaz, con- bilang domestic airport ay palakihin na nang 260% at sa hotel ay mas-mataas nang turista maging ang naninirahan sa Pilipinas, sultant ni Dr. Hamad sa Pilipinas: Unang lamang ito bilang international airport na 430%. balikbayan at lalo na ang mga banyaga at naisip ng negosyante ang Maldives para sasalo sa sobrang traffic sa NAIA. Noong nakaraang taon, 55,829 na turis- mga bakasyunista o negosyante man. sa negosyo nguni’t nang makita nito ang At upang mangyari ito, pinag-aaralan ta mula sa Middle East ang pumunta Malaking bahagi ng puhunan ang laan sa Huma island, agad niya itong nagustuhan din ng pamahalaan ang paggawa ng mga sa Pilipinas. Ito’y 14.60% na mas-mataas Maynila dahil ito ang gateway para sa mga at nagpasya na sa Pilipinas na mamuhu- bagong daan o isang posibilidad ang MRT kaysa 2010. Noong unang tatlong buwan banyagang turista bukod pa sa pagiging sen- nan. Maraming kilalang Pilipino si Dr. na magkokonekta sa Maynila at Clark at nitong taon ay tumaas nang 12.24% ang tro ng negosyo at kalakal. Nakakapanibago Hamad kabilang ang mga empleyado ng siguro’y paglalaan ng check-in and baggage mga bisita mula sa Gitnang Silangan, lalo ang skyline ng na hitik sa mga mga hotels niya at malaki ang tiwala niyang counter sa Maynila, halimbawa’y sa Ayala na mula sa Saudi, United Arab Emirates, nagtataasang gusali, mula sa Manila Bay at magbubunga ang kaniyang puhunan sa isla para sa mga pasahero na pupunta sa airport Kuwait at Qatar. hanggang Global City at Ortigas. ng Huma. ng Clark. Modelong pinag-aaralan nila ang Mas-maraming turista, mas-maraming Ngayong taon ay magbubukas sa Makati Tuloy-tuloy rin ang paggawa ng mga mga city center check-in sa Hong Kong, kita sa Pilipinas na makabubuti sa eko- ang Fairmont at Raffles Hotels na pag- bagong paliparan at pag-aayos sa mga Japan at . nomiya. Nguni’t makakaya ba nating map- aari ng Ayala Land at Kingdom Hotel paliparan sa pitong secondary destinations Sa ngayo’y marami nang airlines ang anatili ang paglago ng turismo? Bilang event Investments ng Saudi Arabia. sa Pilipinas kabilang na ang Clark, Iloilo, lumilipad mula Asya diretso na sa Clark, sa organizer at tagahanap ng mga tao para sa Kabilang sa mga hotels na magbubukas sa Davao, Cebu, Caticlan, at Bohol bilang Caticlan (papuntang Boracay), at sa Davao. industriya (hospitality head hunter), sigu- Pilipinas sa mga susunod na taon ang mga paghahanda sa pagdami ng mga eroplanong May ginagawang international airport na rado si Vic Alcuaz na ito’y ating makakaya. international brands gaya ng Shangri-La, lumilipad mula sa ibang bansa patungong rin sa Panglao sa Bohol na ‘di maglalaon ay Aniya, handa tayo para sa paglago ng tur- Grand Hyatt, Movenpick, Worldhotels, Pilipinas at mga domestic airlines. makokonekta na rin sa ibang bansa sa Asya. ismo. Kung hindi tayo handa ngayon, kelan Radisson, Novotel at mga tatak na sariling Patuloy din ang paggawa ng mga infra- Ang mga bagong puhunan sa turismo pa? Napako na tayo sa 3-milyong mga atin gaya ng Kukun, Go, The Bellevue at structure tulad ng mga daan at highways — kabilang ang galing sa mga banyaga, ay turista nitong nakaraang tatlong dekada at B hotels. na hawig sa napaka-efficient na modelo ng tinatayang mag-aakit ng maraming mga napag-unahan na tayong ng lahat. Uusbong sa Manila Bay ang apat na SLEX at NLEX upang mapadali ang biya- turista mula sa Estados Unidos, Europa, Sundan sa pahina 4 Balitang Gitnang Silangan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 2 Alaala ng Eid kapag Ramadan sa dating OFWs sa Saudi Arabia

Ni: Vir B. Lumicao | Pinoy Xtra Clara Santos at Niña Bulilit | Pinoy Xtra Samantala, sa pag-uumpisa ng Eid hol- Ang iba ay bumibiyahe sa labas ng idays ang mga OFWs sa Kaharian ay may siyudad. Ang mga nasa Riyadh ay nag- kani-kaniyang plano. Ang iba ay nasa mamaneho papuntang dakong silangan, MANILA/RIYADH: Ang bakasyon Kaharian lamang. Hindi halos lumalabas tulad ng Dammam o kaya ay Alkhobar Balon ng pag-asa kapag dumarating ang Eid ay ‘di mai- ng bahay dahil sa tindi ng init at sa gabi, upang doon magpalipas ng isa o dala- wasang pag-usapan ng mga dating sila ay lumalabas upang pumunta sa mga wang araw. Nagche-check in sa hotel o ng pamilyang OFW Overseas Filipino Workers (OFWs) sa malls bilang paraan ng bonding bilang kaya ay nakikituloy sa kamag-anak o Saudi at iba pang bansa na bumubuo sa isang pamilya. kaibigan. AGLINGON ko sa orasan habang Gulf Cooperation Council (GCC). Ang iba ay nagpupunta sa mga lugar Ang iba ay tumutuloy sa Bahrain, sinisimulan kong sulatin ito ay ala- “Isa itong pagkakataon noon para sa upang magpalipas lamang ng oras. Ang kung saan ay makakapunta sila sa ilang una na ng madaling-araw. Agad P mga Pinoy ang makisalo sa mga kapatid mga pamilya ay nagre-renta ng istraha aliwan kapag gabi — kung saan may sumagi sa isip ko ang mga gabi sa Riyadh na Muslim kapag dumarating ang Iftar upang doon magpalipas ng oras. May awitan. Ang iba naman ay tumutuloy sa nang ako ay namasukan doon na kabilang sa buwan ng Ramadan,” sabi ni Noel sa mga dayuhang bumubuo sa patnugutan dala silang pagkain at doon naguusap- Dubai at ‘di alintana ang halos 10 oras ng dating Riyadh Daily. Ganitong oras may Santos, isang dating OFW sa Riyadh. usap tungkol sa iba’t-ibang bagay habang na biyahe. mahigit 25-taon na ang nakalilipas, ay gising At dahil dito, dagdag niya, natutu- ang mga anak ay naglalaro — sa loob o Ginagawa nila ito upang namnamin pa ang diwa dahil sa pangungulila at pagkas- to ka ng ibang kaalaman tungkol sa labas. ang ligaya kapag kasama ang pamilya. abik sa mga minamahal sa buhay na naiwan pag-aayuno, na pang-apat sa limang sa Pilipinas. pillars ng Islam. Ang limang pillars, Ganitong oras, kapag tahimik na ang ayon sa pagkakasunod, ay ang panini- paligid, ay nabubuhay ang alaala na nag- wala sa iisang Panginoon, paniniwala papasidhi sa lumbay ng isang Pilipinong kay Propeta Muhammad, pagkakaloob napadpad sa Kaharian ng Saudi Arabia. ng Zakat, pag-aayuno at pilgrimage sa Malamang ay gising pa rin ang libu-libong Makkah. Pinoy sa Gitnang Silangan, nasasabik sa “Isang bagay ang napansin ko noon. kanilang pamilya habang naghahanap ng Kapag hindi pa oras upang mag-break- kapalaran. fast, ang mga nag-aayuno ay hinihintay *** ang pahayag para rito,” dagdag naman ni Madalas kapag ganitong malalim na ang gabi ay gising pa kami ni Rudy Estimo, ang Teofilo Fuentes na dating ring OFW sa patnugot ng pahayagang ito na nakasama Kaharian. ko nang matagal sa Daily Express sa Maynila Sinabi rin niya na maraming bagay bago ako nagtungo sa Riyadh. Nagsimula ang dulot ng pag-aayuno na mabuti sa kami ni Rudy sa pamamahayag bilang mga kalusugan. “Ang mga toxic food ay pawa- proofreaders o tagabasa at tagatama ng sinulat ng nangangawala sa katawan at nagiging ng mga reporters ng Daily Express. mas-mabuti ang pakiramdam mo,” sabi Itinuturing na pinakamababang uri ng niya. Sa madaling sabi ay nagiging mas- gawain sa patnugutan ng pahayagan ang mabuti ang kalusugan. proofreading, bagama’t ang mga proofreaders Sa pag-aayuno, dagdag niya, ay ay karaniwang nagpakadalubhasa sa wika, natututo kang higit na makatao dahil sa lalo na sa Ingles, o mga kaugnay na kursong Ang mga OFWs na nagrenta ng istraha upang doon magpalipas ng maghapon. nakikita mong sakripisyo at disiplina ng Habang naroon ay nagkakatuwaan sila, tulad ng mga nasa larawan. tulad ng pagtuturo. mga nag-aayuno. *** Madalas, kapag nagkakape kami sa kan- tina ng Daily Express, ay napapag-usapan namin ang aming kalagayan sa opisina, ang kinatatayuan namin sa balangkas ng pama- mahayag, at kung paano umakyat sa tagdan Problema ng bakasyunistang OFW ng larangang ito. Ipinayo ko noon kay Rudy at sa iba Radsky Miguel | Pinoy Xtra kung saan hinagupit ng mga bagyo at mat- pagbili ng mga pasalubong.” pang mga kaibigan sa proofreading: “Huwag inding pagbabaha ang buong Kamaynilaan. Katunayan, sinimulan niyang bumili ng magpakabulok dito. Sikapin nating maging MANILA: Habang papalapit ang araw ng Ang katotohanan, pangkaraniwan na mga pasalubong noon pang Marso. ganap na mamamahayag pagbabalik natin sa Bahrain, pakiramdam sa mga OFWs ang ganitong kakaibang Tuwing araw ng suweldo, paisa-isa ang *** natin ay tila ba lalung umiiksi ang mga pakiramdam. binibili niya, mula sa laruan ng kaniyang Sa libu-libo pang Pinoy, isang lundayan nalalabing oras natin sa Pilipinas. ‘Ika nga ng mga beteranong OFWs na mga anak, mga personal na gamit ng ng pangarap ang Gitnang Silangan, lalo Kung matutuloy, nakatakda na tayong nagpabalik-balik na sa Pilipinas, masarap asawa gaya ng pabango at mga alahas, na ang Saudi Arabia, na tila isang ‘di- magbalik sa Gitnang Silangan ano mang na mahirap talaga ang magbakasyon. hanggang sa mga de lata at sabon na natutuyong balon ng kabuhayan. Pangarap araw sa susunod na linggo. Muli na naman Masarap dahil ito ang sandaling pinaka- ibibigay niya sa mga bibisita sa kanya sa ng pangkaraniwang pamilya sa Pilipinas aasam-asam ng isang nangibang-bayan. kanilang bahay. na makapag-Saudi ang kanilang mga anak nating babalikan ang buhay natin isang “upang gumanda ang aming buhay” o Overseas Filipino Worker (OFW). Subali’t mahirap dahil ang pagbabakasyon Ang nakalulungkot, kung minsan ay “makaahon kami sa kahirapan.” Higit isang buwan na tayong nagba- ay may kaakibat na ilang hindi maiiwasang kinamumuhian pa ang isang OFW sa oras Ayon sa samahang Migrante, isang bakasyon at sinusulit na lamang natin ang problema. na may makalimutan siyang abutan ng samahang nagmamalasakit sa mga OFWs, mga nalalabing sandali natin kapiling ng Una na riyan, siyempre, lubhang magas- pasalubong. may 4,200 Pilipino ang umaalis araw-araw ating mga mahal sa buhay. tos ang pagbabakasyon. Nakaugalian na Nariyan pa ang posibilidad na mau- patungong Saudi at iba pang bahagi ng Ito ang nakagawian nating rituwal araw- ng maraming OFWs na magpasalubong o tangan siya ng ilang “mapagsamantalang” Gitnang Silangan, o saan man sila dadalhin araw sa nakaraang limang linggo. magpakargo ng kung ano-ano sa kanilang kamag-anak na nag-aakalang laging may ng kanilang mga paa. Ngayon, halos paubos na ang numero mga mahal sa buhay. malaking dalang pera ang isang bakasyuni- *** na wala pang marka ng pulang ekis, tanda Kadalasang ang tingin sa isang OFW na stang OFW. Tatlong oras pa at muling magbubukang- iyon na nalalapit na ang takdang araw ng nagbabakasyon ay parang si Santa Claus na At gaya ng nakaugalian na ng maraming liwayway. Gising pa ako at naaalala ko si pagbabalik natin sa ibang bayang ating laging handang magpamudmod ng regalo. mga OFWs, hindi pa rin natin nakakalim- Rudy at ang 4,200 na Pilipinong lumilipad pinagtatrabahuhan. Kung minsan pa, may Kalimitang malaking bahagi ng pera ng utang magdala ng mga pasalubong naman araw-araw upang makipagsapalaran sa ibang mga gabi na hindi na tayo dinadalaw ng isang OFW sa loob ng ilang taong pagta- para sa mga kababayan nating dadatnan sa bansa. Sa isip ko’y nag-aanyaya ang mga antok at kung makatulog man, may mga trabaho ay nauuwi lamang sa pagbili ng Bahrain. palmera ng Riyadh na balikan ko ang balon sandali na nagigising tayo sa kalagitnaan mga pasalubong. Dito namumukod-tangi ang mga OFWs. ng pag-asa. ng gabi. Patunay dito ang ating matagal nang Sa kabila ng katotohanang karamihan sa Umalis ako noong 1986 bilang OFW Habang lumilipas ang araw, nahahaluan kaibigan sa Bahrain na si Leo Tuazon na mga bakasyunistang OFWs ay nagbabalik sa Riyadh, at heto ako ngayon, nagbabalik na rin ito ng pangamba dahil muli na naririto sa Pilipinas at nakatakda na ring sa bansang pinagtatrabahuhan na halos upang maglahad at makipagtalastasan sa naman nating iiwan ang ating pamilya. bumalik sa susunod na linggo. “butas ang bulsa”, hindi pa rin sila naka- dating mga kasamahan at iba pang mang- “Masyadong magastos,” pag-amin niya, kalimot na magdala ng mga pasalubong sa gagawang Pinoy sa ibayong dagat. Pinalubha pa ito ng pangyayaring ating nasaksihan nitong mga nagdaang linggo “mabuti na lamang inunti-unti ko ang mga tao namang kanilang daratnan. Balitang Gitnang Silangan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 3 Bagong aral mula sa pagbaha sa Pilipinas

Edwin P. Santos | Pinoy Xtra iwan sa mga bahay at mga ari-arian bago pa mahuli ang lahat. Paulit-ulit na pagtanggi sa DAVAO: Aabutin pa raw ng mga taon bago paglikas ang itinugon sa rescuers ng marami- lubusang malutas ang mga problemang raming mga Pilipino nang mababaw pa dala ng pagbaha sa Pilipinas lalung-lalo na ang tubig sa kalsada. Sa biglaang pag- sa Metro Manila. Ayon sa isang panayam taas ng baha, naging sabay-sabay na rin ang kay Pangulong Benigno Aquino III, maku- paghingi ng tulong ng mga tao na hindi kumpleto ang nakikitang permanenteng na epektibong natugunan nang mabilis at solusyon bago matapos ang kaniyang ter- walang pahinga na mga tagapagligtas. mino sa taong 2016. Unang leksiyon ay dapat na mas-pahal- Ang ibig sabihin, asahang mararanasan agahan ang buhay ng tao kaysa sa ano mang pa ng mga Pilipino ang paulit-ulit na lagim kayamanan na pupuwede namang pagsumi- na dulot ng katatapos na mga pagbaha. kapang makamit muli. Kabilang sa mga apektado ang humigit- Isa pa, dahil asahan nga ang napakalaking kumulang na 200,000 na mga pamilya ng posibilidad na mauulit pa ang matitinding OFWs na nasa Kalakhang Maynila at mga mga pagbaha, siguraduhing may sapat na karatig na probinsiya gaya ng Bulakan, imbak ng mga kakailanganin sa mga oras Laguna, at Pampanga ayon sa grupo ng ng krisis. Dito lamang ang mga pamilya ng Migrante. OFWs dahil sa mas-angat na kakayahan nila Puwersahang napalikas mula sa kanilang sa pananalapi. mga tirahan ang mga pamilya ng OFWs at Sa oras ng flood emergency at nahihirapan pansamantalang nanirahan sa evacuation na sa paglikas, pumunta na lang sa pinaka- centers. Ang mga volunteers ng Red Cross habang nililinis ang lugar na nasalanta dahil mataas na bahagi ng pamamahay. Dito Kung ibabatay sa mga nakalipas na mga sa pagbaha. (AP) napakalaking tulong kung may maitatabi araw ng delubyo, marami pang dagdag na na pito na pang-ingay o anumang makata- mga aral ang dapat na malaman upang kahit Tatlong kulay ang itinakda ng nasabing seryosong pagbaha sa mga mabababang tawag pansin sa mga kinauukulan. Ang papaano’y maibsan ang mga panganib sa ahensiya: dilaw na babala sa inaasahang lugar kung kaya’t kailangan na talaga ang simpleng pito ay malaki ang maitutulong pagbaha sa mga darating na araw. mabigat na pag-ulan sa loob ng isa hang- paglikas. lalu na kung gabi at nawalan ng kuryente o Una na ay ang kinakailangang pagig- gang dalawang oras, at posible ang pagbaha Sa paglikas ng mga binaha, matindi rin ilaw ang paligid. ing pamilyar ng lahat ng mga Pilipino, pagkatapos; at kulay orange naman sa mas- ang panibagong aral at paala-ala na dapat Napakahalaga ring mapanatili ang kabilang na ang mga OFWs at ng kanilang matinding pag-ulan sa loob ng isa hanggang ipagdiinan sa mga mamamayan. Nang kakayahan sa komunikasyon, lalung-lalo na mga pamilya, sa ipinapatupad sa ngayon na dalawang oras din kasabay ng banta ng nakaraang mga pagbaha, iisa ang puna ang sa cellphone. Matindi ang hangarin ng color-coded warning signals mula sa Pag-asa, mas-malalang pagbaha na magiging babala ng mga rescuers mula sa pamahalaan, mga mga Pilipinong nasa ibang bansa na anu- ang sangay ng pamahalaan sa Pilipinas na na rin sa posibleng paglikas ng mga tao pribadong grupo at mga nagboluntaryo na mang sandali ay pupuwede nilang makau- may responsibilidad sa monitoring ng mga sa mas-mataas na lugar. Red warning ang mga indibiduwal — huwag nang magdal- sap ang mga pamilyang binaha sa Pilipinas. bagyo. pinakamataas na babala na kakikitaan ng awang-isip pa sa maagang paglikas at pag- Sundan sa pahina 4 Pangkabuhayan, atbp. Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 4 Ano ang dapat gawin para sa ‘personal’ na pag-unlad Lily Ann Pereyras | Pinoy Xtra mamuhay sa nakaraan. Puwede lang natin kuran. Magbigay sa halip na tumanggap. 4. Laging gawing mas-malaki ang ating itong maging source ng kinakailangang raw 3. Laging gawing mahusay ang ating pag- pasasalamat kaysa sa ating tagumpay. MANILA: Ang paglaking pisikal ng isang material ang karanasan nito upang makabuo gawa kaysa sa mga papuri. Kakaunti lang ang porsiyento ng mga taong tao ay kadalasang humihinto na sa edad 18 ng isang mas-malaki at mas maayos na hina- Ang pinakamahusay na performers sa anu- patuloy na nagtagumpay ng mahabang pana- hanggang 21. Kasabay ng kanyang paglaki harap. Hindi na natin mababago ang nang- mang larangan ay iyong patuloy na nagna- hon. Kinikilala nila na ang kanilang tagumpay taun-taon ay sumasabay din ang kaniyang yari na subali’t puwede natin itong ayusin o nais na mapagbuti pang lalo ang kanyang ay bunga ng suporta at tulong ng maraming mental growth. Subali’t humihinto din kaya i-improve ngayon para sa kinabukasan natin. ginagawa. Ano mang papuri o pabuya ang tao sa kanilang paligid. At may patuloy na ang paglawak ng pag-iisip ng isang tao at ng Gawin nating mas-maunlad ang ating ngayon kanyang tinatanggap, patuloy pa din niyang pagpapasalamat sila sa mga ito. kanyang personalidad sa nasabing edad? Sa at ang ating bukas kaysa sa ating kahapon. pinagbubuti at sinisikap lagpasan pa ang kani- Dapat nating makita ang kahalagahan ng palagay ko ay hindi. Sa katunayan, sa edad Ibig sabihin dapat may improvement palagi sa yang magandang performance. mga taong nasa ating paligid at ng mga bagay na ito pa lang nagsisimulang umunlad ang atin. Huwag nating katakutan ang kabiguan at Upang lalo pa nating mapagbuti ang ating at resources na available sa atin na malaki ang kamalayan ng isang tao patungkol sa kaniyang maging dahilan ito ng pagtanggi nating subu- mga gawain, maging growth-driven tayo sa kontribusyon sa ating pag-unlad. At kung sarili. Pagsapit ng 40s, ito na ang stage kung kan ang mga bagong bagay ngayon. halip na goal-driven. Bagama’t wala namang makita na natin ang mga ito, bigyan natin saan dapat ay nae-establish na ang personali- 2. Laging gawing mas malaki ang ating masama sa pagiging goal-driven. Kaya lang ng pasasalamat kahit sa pamamagitan ng dad at ang buhay ng isang tao. Subali’t ang iba kontribusyon kaysa sa ating tatanggaping maaari itong maging dahilan ng ating lim- angkop na pagtrato dito. Kusang lumalapit na nasa edad na ito, ay parang nagsisimula pabuya. itadong pag-unlad kung hindi tayo magig- sa may pagpapahalaga sa kanila ang mga tao ng humihinto sa pagpapaunlad ng kanilang Kadalasan kapag nakuha na natin ang ing maingat. Dahil kapag nai-set natin ang at resources. sarili na para bang napagod na sila sa buhay. tagumpay ay nae-enjoy na lang natin ang ating goal ng mataas at ‘di natin nakayang Upang malinang ang ugali ng pasasalamat, Bumababa na ang kanilang mga adrenalin sa mga bunga nito gaya ng katanyagan, salap- abutin, maaari tayong madismaya, manghina si Oprah Whinfrey ay mayroong gratitude pagpapayabong ng kanilang kaalaman. ing gantimpala, papuri, dagdag na resources at mawala ng gana sa ating ginagawa. Kung journal. Ang payo nya ay maglista tuwing gabi Narito ang ilang alituntunin mula sa mga at oportunidad, at iba pa. Nakakalimutan masyadong mababa naman ang goal natin, ng limang nangyari sa bawa’t araw na ating eksperto kung papaano mapapanatili ang per- na natin na magpatuloy upang higit pang baka naman tayo maging relax o kampante ipinagpapasalamat. Ang unang benepisyong sonal na pag-unlad anumang estado ng edad mapagbuti ang ating natamo na. Alalahanin na kapag naabot na natin ang ating goal kahit idudulot nito ay baguhin ang ating pananaw nabibilang tayo: natin na ang mga biyayang ating natatanggap alam natin na may kakayahan at pagkakataon sa buhay. 1. Laging gawing mas malaki ang inyong ay may kaakibat na responsibilidad. Ang pa tayong lagpasan ang ating goal na nai-set at Kung nakatuon ang pansin natin sa kung kinabukasan kaysa sa inyong nakaraan. isipin nating palagi ay ang posibleng maidag- magsikap pang lalong umunlad. Sa pagiging ano ang mayroon tayo, makikita natin na Ang nakaraan ay makatutulong sa pag- dag na makabuluhang kontribusyon natin sa growth-driven naman, naroon ang patuloy napakasagana ng mundong ito para sa atin at unlad ng ating kinabukasan dahil sa maya- pagpapaunlad ‘di lamang ng ating sarili kung na pagnanais at pagsisikap na umunlad dahil madadagdagan pa ang kung anong mayrooon mang karanasan na naibigay nito sa atin. hindi maging ng ating lipunan. Gawin nating ang pag-unlad ay isang mahaba at tuloy-tuloy tayo. Subali’t kung ang lagi nating hinahanap Katunayan, kung ano tayo ngayon ay bunga sukatan ng tagumpay ang mga butil na ating na proseso at hindi limitado sa kung ano ang ay ang wala sa atin, hindi talaga tayo magig- ng pang-araw-araw nating ginawa o desisyon naitanim sa halip na mga inaning mga bunga. hindi natin naabot at kung ano na ang naabot ing sapat. Lagi ng salat at may kulang sa ating noong nakaraan. Subali’t hindi tayo dapat Maglingkod sa halip na asahang mapagling- natin, kung hindi ano pa ang aabutin natin. buhay.

Bagong aral ... ngang nawawalan ng kuryente kung mat- mga nakalipas na pagbaha ang kailangang plastik bags na itatapon ng mga tao sa indi na ang pagbaha, napakalaking tulong pag-iipon ng sapat-sapat na bilang ng mga kaniyang kapaligiran ay hindi agad-agad Mula sa pahina 3 na may mga dati na na fully-charged batteries pagkaing ready-to-eat agad gaya ng mga de- ang decomposition — ito ay umaabot para sa cellphone na nakaantabay. lata. Pero mas-maganda pa, ang pag-iimbak mula 200 hanggang isang libong taon Bukod sa pagtatawagan, dahil may mga ng mga makakain gaya ng sardinas na nasa bago pa masira; maging ang disposable Sa isa pang banda, iyon din ang kakaya- cellphones na rin na pupuwedeng makapa- easy-to-open pouch na hindi na mangan- han ng mga binaha para makahingi ng sak- kinig ng radyo at makabalita sa internet, gailangan ng abredor (na baka mahirapang diapers na hindi maayos na itatapon lolo sa mga kinauukulan. Napakagandang magiging mas-handa ang pamilya base sa hanapin pa dahil brown-out sa paligid!). ay bibilang pa ng 550 na mga taon paghahanda ang magkaroon ng extra units mga maririnig o mababasa na pinakabagong Dapat ay paigtingin pa ang edukasyon bago mag-decompose; ang plastik na mga ng cellphone batteries na kailangang fully- updates sa klima at panahon. tungkol sa haba ng panahon ng itina- botelya gaya ng sa tubig ay 450 na taon charged ano mang oras. Dahil karaniwan na Bukod sa cellphone, itinuturo din ng tagal ng mga basura. Halimbawa, ang naman.

Umuunlad ang turismo Mula sa pahina 1 KYeml%KYjaHYljgd Kaya natin ito, sabi ni Alcuaz, dahil mayroon tayong mga Pinoy na kilala sa pagiging natural Ni: Francis Salud | Pinoy Xtra na hospitable. Nais talaga nating tumulong at magsilbi. Mayroon tayong lahat ng kailangan [email protected] para lumakas ang turismo, kasama na ang kasalukuyang pagbabago at pagtatayo ng mga imprastruktura ng turismo. Hadlang sa pagmamahalan ang mga magulang; problema ng may kapangalan Binanggit din ni Alcuaz ang mga first class freeways and tollways tulad ng NLEX mula Balintawak hanggang Tarlac, ang mas-mabilis agkaiba po kami ng iqama at matapos maberipika ang mga dokumento katibayan na ang inyong OWWA member- na pagpunta ng Baguio, dahil dito, ang SLEX employer ng anak kong dalaga. ng isang aplikanteng manggagawa tulad ship ay valid pa, puwede kayong makaku- at Skyway ay mas-pinadali ang pagpunta mula MKung sakaling ma-check ng ng passport, employment contract, OWWA ha ng OEC sa POEA airport desk counter. Maynila hanggang Santo Tomas sa Batangas, at maykapangyarihan na kami’y mag- membership, atbp. Kung nasa abroad na Sakaling ‘di n’yo dala ang mga naturang marami pang iba. kasama, anong dokumento ang dapat ang isang OFW, puwede siyang kumuha dokumento, pinapayagan pa ring makaalis Ganito rin ang pananaw ng mga mamu- naming ipakita? – Danny, Jeddah ng OEC sa alin mang foreign post o ang pasahero pero pinagbabayad siya ng muhunang banyaga, tulad ni Lim Chee Yong, Dapat ay lagi n’yong dala ang birth embahada/konsulada. Lima ang kopya travel tax in full amount. Para makaiwas sa isang Singaporean na may-ari ng Manila Ocean certificate ng iyong anak o kaya’y affidavit nito — isang kopya sa OFW, sa POEA hassle, ilang araw bago ang flight pabalik Park at Hotel H2O. Dahil sa magandang resul- para ma-establish ang relasyon n’yo bilang airport desk, sa airline, sa customs at sa sa Saudi o ibang bansang pupuntahan, ta ng kaniyang negosyo sa Maynila sa napak- magka-maganak. Ipa-translate ito sa Arabic immigration. Magtungo ka sa Philippine pumunta agad sa pinakamalapit na POEA aikling panahon na dalawang taon lamang, at dapat authenticated ng ating embahada Overseas Labor Office (POLO) sa Riyadh office dala ang passport at kopya ng employ- si Lim ay magtatayo ng isa pang mamahal- o konsulado. para makakuha ng OEC. Kung wala ka ment contract. ing hotel sa Makati. Ito ang magiging kauna- * * * namang hawak na employment contract, * * * unahang Worldhotel sa Pilipinas. Naghahanap Gusto kong mag-loan sa OWWA at puwede kang mag-request nito sa agency May kapangalan ako. Ano po ang pa rin siya ng oportunidad sa Palawan, Cebu isa sa mga requirements na hinihingi na nagpa-alis sa iyo sa ‘Pinas. dapat gawin para ‘di laging naaabala sa at Boracay para sa tatak ng hotel na H2O at ay ang Overseas Employment Contract * * * immigration? – Ferdie, Alkhobar ocean-themed park. (OEC) at Saan ba Bakit siningil ako ng travel tax pagda- Si Roland Jegge, pinuno ng Worldhotels employment contract. Sa iyong muling pagbakasyon sa ‘Pinas sa Asia Pacific, ay malaki rin ang tiwala at ako puwedeng kumuha ng mga ito? Ako ting ko sa airport. Hindi po ba exempted ay magtungo agad sa National Bureau oportunidad na nakikita sa Pilipinas, tulad ni po ay family driver. – Ronron, Dammam sa pagbabayad nito ang mga OFW tulad of Investigation (NBI) para kumuha ng Lim. Tinataya niya na magkakaroon pa sila ng Ang employment contract ay pirmado ko? – Perla, Riyadh “certification of no derogatory remarks.” 10-hotel sa Pilipinas na magiging miyembro ng employer at employee at nakasaad doon Posibleng hindi mo nadala at naipakita Kumuha rin ng clearance sa nakakasakop ng kanilang marketing representation company, kung ano ang iyong magiging trabaho, ang mga dokumentong magpapatunay na sa iyong pulisya at dalhin ang mga ito kasama ang The Manor na isang boutique hotel sahod, at iba pang kasunduan. Dumadaan ikaw ay isang OFW. May mga OFWs tuwing bibiyahe para maiwasan ang prob- sa Baguio. ito sa placement agency na siyang nag- na sa katarantahan na makarating agad lema at abala. Nguni’t sa layuning lumago ang turismo, po-process sa POEA bago mapa-alis ng sa airport ay naiiwanan o nakakaligtaang * * * sana’y hindi malimutan ang pangangailangan bansa ang isang manggagawa. Ang OEC kumuha ng OEC sa POEA. Kung dala Para sa inyong kuwento o katanungan, na pangalagaan ang kapaligiran at kultura. naman ay ibinibigay lamang ng POEA niyo ang inyong employment contract at mag-email sa: [email protected]. Panitikan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 5

ISANG MAIKLING Sapat ba ang pagmamahal? KUWENTO Ni Ma. Clara S. Santos | Pinoy Xtra Ika-4 na labas sa kaligtasan ni Ron. Hindi siya maaaring sa UST…” wika ni Anna mae. “ Kayo po ang magkaila sa Diyos. Inamin niya sa Panginoon mama niya?” (Bakas ng Nakaraan: Mula sa kaniyang ang pagiging malapit ng kaniyang damdamin “ oo. Halikayo, pumasok kayo…” subalit tila nagkita na sila nito… kasama sa kwartong si Anna mae ay nalaman sa binata at ito’y nagbigay kaluwagan sa kan- Walang nakapagsalita isa man sa kanila “Ano po ang pangalan ninyo?” bigla ni Julia na may gusto sa kaniya si Ron.Nang yang dibdib. Bukas, sasama siya kay Anna mae nang tumambad sa kanila si Ron. Nakakaawa niyang tanong. Napatingin sa kanya ang gabing iyon ay ginulo ni Ron ang kaniyang at sa mga taga-teatro. ito sa kaniyang kalagayan. Bukod sa dextrose mga naroroon… nagtataka subalit bago isipan kaya’t nang dumating ang kinabukasan Kinabukasan ay napangiti si Anna mae nang na nakakabit sa kaniya ay may isinasalin din pa man masagot ito ng mama ni Ron ay ay kumabog ang dibdib ni Julia nang oras sabihin ni Julia na sasama siya sa pagdalaw kay sa kaniyang dugo. Marami siyang sugat sa sabay-sabay slang napalingon sa kinaro- na ng uwian. Subali’t hindi dumating si Ron Ron. “Mabuti naman kung ganuon. Alam mo katawan at may balot ang kaniyang ulo. Unang roonan ng pasyente nang marinig nilang para sumabay sa kaniya. Sa halip ay isang na… kapag may magagawa ka para sa isang pagkakataon pa lamang ni Julia na makakita umungol ito. Mabilis na lumapit ang kaeskwela niya ang nakisabay sa kaniya. Sa tao, gawin mo na ngayon… habang may ng ganuon at tila ipinako siya sa kaniyang mama nito sa kanya at naluluhang hin- kabila ng mga pagbibiro ng kaeskwela ay hindi panahon pa.” Ang huling sinabi ni Anna Mae kinatatayuan. awakan ang kamay ng kanyang anak. naging masaya si Julia na katulad ng pagig- ay lalo pang nagpatindi sa pag-aalala ni Julia Isa-isang ipinakilala ni Anna mae ang kani- “Ron… naandito kami, anak.Naandito ing masaya niya kapag si Ron ang kaniyang para sa kalagayan ni Ron. Gaano nga ba kalala yang mga kasama. Huli niyang ipinakilala si mga kaibigan mo...” Marahang dumilat si kasabay pauwi.) ito? Minabuti ni Julia na huwag na lamang Julia. Ron. Napangiwi ito , halatang nasasaktan. magtanong. Hangga’t maaari ay ayaw pa rin “Tagasaan ka Julie?” tanong ng mama ni Nagkataon namang may nars na dumating “Naku! Nalaman mo na ba ang tungkol niyang malaman ng iba ang nararamdaman Ron subalit hindi nagawang sumagot ni Julie. na agad tumawag ng doktor. sa nangyari kay Ron?” salubong sa kaniya ni niya para kay Ron. Tila hindi nito matanggap na ang masayahin “ Huwag po kayong mag-aalala. Normal Anna mae na nauna na palang umuwi sa Bandang alas- singko na nang nakaalis sa at masiglang si Ron ay magiging tila walang lang po iyan. Maya-maya lang po ay wala kaniya. Ang ekspresyon ng mukha ng kaharap Maynila sina Julia. Anim silang magkakasama. buhay. na siyang mararamdamang sakit. Pakiusap ay naghatid ng pangamba kay Julia. Ang iba’y sa isang araw naman nakatakdang “Julie?” ulit ni Anna mae sabay siko dito ko lang po na hayaan po muna natin “Bakit? Anong nangyari sa kaniya?,” usisa ni dumalaw. Bagama’t may sarili silang sasakyan- subalit wala pa ring tinag si Julia. “ Nabigla po siyang magpahinga…” Julia na pilit na kinalma ang sarili bagama’t ang ang van ng isa sa mga kasamahan ni Ron sa sa nangyari kay Ron…” paliwanag ni Anna Sa narinig na sinabi ng doktor ay min- bahagyang pagpiyok niya ay saglit na pumigil teatro,ay hindi pa rin sila nakaiwas sa maha- mae. abuti nina Anna mae na magpaalam na. kay Anna mae sa iba pa niyang sasabihin. bang trapik. Hindi na iba para kay Julia ang “Ah… sabagay nakakabigla talaga. Noong Bukod pa rito’y ayaw rin nilang gabihin “Nabangga raw ang sinasakyan nitong bus kaniyang dinaraanan. Iyon din ang dinaraan una ko ngang makita si Ron sa ganyang masyado sa daan. pabalik dito sa Maynila!” niya tuwing uuwi siya sa Naga. Kabisado na kalagayan ay muntik na kaong himatayin…” “Tita… hindi na po kami magtata- “Ha?! Diyos ko!” ang tanging nabigkas ni rin niya kung nasaan ang ospital na tinutukoy “Hanggang kailan po siya sasalinan ng gal…” paalam nila. Julia. Nag-init ang kaniyang mga mata, dugo? Maaari po kaming mag-donate “Pasensiya na kayo ha? Hayaan ninyo… nagbanta ang kaniyang mga luha subali’t kung kailangan pa…” wika ng isa. sasabihin ko kay Ron na dumalaw kayo.” katulad ng kaniyang nakasanayan na sa “Maraming salamat…maraming dugo “Pakitawagan na lang po ako kung kumbento kapag naaalala niya ang kani- ang nawala sa kaniya dahil sa aksidente. sakaling kailangan pa niya ng dugo o kung yang mga magulang at mga kapatid ay Itatanong ko sa doktor kung kailangan may maitutulong po kami…” wika ni nagawa niyang pigilan ang mga ito. pa nila at ipapaalam ko na lang sa inyo. Anna mae. “Nagbabalak ang grupo sa teatro na Maaari ko bang mahingi ang mga numero “Salamat… maraming salamat sainyo.” puntahan siya sa ospital bukas. Sa isang ninyo?” Bago umalis ay muling tinapunan ng ospital sa Laguna siya dinala. Sumama ka “Opo!” mabilis na wika ni Anna mae at tingin ni Julia si Ron. Ibig niya itong kung gusto mo. Pagkatapos ng klase ang alis agad siyang kumuha ng papel at ballpen lapitan at sabihin dito na magiging maayos namin…” wika ni Anna mae. ant isinulat doon ang numero niya. “ Ako ang lahat. “Walang imposible sa Diyos,” “Hindi ko tiyak kung makakasama na lamang po ang tawagan ninyo kung ibig niyang sabihin subalit hindi niya ito ako…” nag-aatubiling wika ni Julia na pilit kinakailangan…” nagawang bigkasin. Wari’y naramdaman pa ring ikinukubli ang nararamdaman para Nang makapagpasalamat ay muling naman ito ng mama ni Ron. Wala sa isip kay Ron. nagkuwento ang mama ni Ron.” Ang sabi na ginawaran nito ng halik si Julia. “Ikaw ang bahala, Julia…pero ang sabi ng iba’y himalang nabuhay pa ang anak “Gagaling siya… huwag kang mag-ala- nila ay malubha raw ang kalagayan ni namin matapos niyang tumilapon mula lala,” ang sabi nito. Napatingin si Julia Ron.” Ang tinig ni Anna Mae ay tila nagba- sa bus. Marami sa kanila ang namatay… sa mga kasama, tila nakaramdam siya ng banta… nananakot…” Hindi pa namin siya nakakausap subali’t pagkapahiya subali’t hindi alintana ng Muli’y hindi dinalaw ng antok si Julia ang sabi ng doktor ay nakalampas na siya kanyang mga kasama ang sinabi ng mama nang gabing iyon. Matagal nang tulog si sa critical period.” ni Ron. Anna mae subalit siya’y dilat na dilat pa rin na pinagdalhan kay Ron. Malaki ang ospital na “ Alam na po ba ng kapatid niya ang “Opo… gagaling po si Ron. Ang Diyos ang mga mata. Naupo siya sa kaniyang kama. iyon at balitang magagaling ang mga doktor. nangyari? “ tanong ng isa sa mga kasama nina po ang bahala sa kaniya. Ingatan rin po Kinuha niya ang sipi ng Bibliya na palaging Sa reception tumuloy sina Julia. Si Anna Julia. Saglit na napatigil ang mama ni Ron sa ninyo ang inyong sarili…” wika ni Julia. nasa kaniyang tabi. Matapos ang maikling mae ang nagtanong tungkol kay Ron. Matapos pagkukuwento. Tila nag-isip ito. “Hindi pa… “Salamat, anak…” masuyong sagot ng panalangin ng paghingi ng patnubay ay binuk- makapagpakilala sa nurse na naroroon ay ayaw na naming mag-alala siya…” sabi nito. mama ni Ron. san niya ito. Natuon ang kanyang pansin sa agad silang itinuro sa silid na kinaroroonan “Malaki ang paniniwala namin ng papa niya Hindi malaman ni Julia kung bakit ibig sinasabi sa 1 Juan 5:14 na nagsasabing ano ng binata. Marahang kumatok si Anna mae sa na may misyong ibig ipagawa sa kanya ang umiyak. Pakiramdam niya’y malapit na mang bagay na hingin natin sa Diyos ay ipag- pintuan ng silid at isang may-edad ng babae Diyos…” paliwanag nito. malapit ang loob niya sa mama ni Ron at kakaloob Niya kung ito’y ayon sa Kaniyang ang sumungaw sa pintuan. Habang nagsasalita ang mama ni Ron ay ganuon din ito sa kaniya. kalooban. Taimtim na nanalangin si Julia para “ Mga kasamahan po kami ni Ron sa teatro nakatitig sa kanya si Julia. Hindi niya mawari (May karugtong)

Pagkatapos ng Buwan ng Ramadan ng Allah sa Qur’an Surah Al-Hijr 15:99: “At ng Lunes sinabi ng Sugo ng Allah sumakaniya sambahin mo ang iyong Panginoon hanggang nawa ang kapayapaan, Sa ngalan ng Allah, ang Pinakamahabagin sa sumapit sa iyo ang nakatakdang oras (alala- Kahit tapos na ang pag-aayuno sa buwan at Pinakamaawain. Ang lahat ng pagpupuri ong baga, ang kamatayan).” ng Ramadan sa taong ito, ang pag-aala-ala Islam ay para lamang sa Allah, subalit ang iba sa Tunay na ang pagsunod kay Allah sa kay Allah ay kailanman ay hindi mawawala Kaniya ay hindi mananatili. Ako ay nagpa- pamamagitan ng pag-aayuno sa buwan ng sa paglipas ng buwang ito dahil tayo ay pasalamat sa pagtapos ng buwan ng Ramadan Ramadan at ng iba pa ay hindi mapuputol pinagsabihan ng Sugo ng Allah na si propeta Fa2=keYadKYd]`9Z\mdJY`eYf at ang mga mabubuting dulot nito, at ako rin — kaya maraming salamat kay Allah — pag- Muhammad (sumakanya nawa ang kapay- ay magpapasalamat sa mga biyayang galing katapos ng buwan ng Ramadan, at ipasunod apaan) na magiging tuloy pa rin ang pag-aala- kay Allah. ang pag-aayuno nang anim na araw sa buwan ala ng ating dila sa gabi at araw. Maria-Mariam (sumakaniya nawa ang kapay- Karamihan sa mga nananampalatayang ng Shawwal at ang gantimpala ay para kang At ang pagbabasa ng Qur’an ay hindi apaan,)”... “at nagtagubilin sa akin sa pag-aalay Muslim sa buwang ito ay masaya kaya’t may nag-ayuno nang isang taon, at ang pag-aayuno lamang sa buwan ng Ramadan kundi dapat ng Salah (takdang pagdarasal), at (pagbibigay kasayahan at kagalakan sa mga nagparagdag nang tatlong araw sa lahat ng buwan ay na ipagpatuloy sa mga ibang buwan dahil sa ng) Zakat (katungkulang kawanggawa) habang ng kabutihan para sa kapakanan ng hul- para kang nag-ayuno nang ikumpletong isang ang gantimpala ng isang letra sa Qur’an ay ako ay nabubuhay” Kaya mga alipin ng Allah, ing araw at makamtan niya ang mga gawa- buwan, at ang pag-aayuno sa ika siyam sa sampung mga gawaing mabubuti. tunay na ang Panginoon ng Ramadan ay Siya ing mabubuti. Samakatuwid, kasayangan sa buwan ng Dil Hijjah ay gawaing kinalulug- O mga alipin ng Allah, tunay na ang isang rin ang Panginoon sa lahat ng mga buwan mga binale-wala at hindi gumawa ng mga dan ng Allah, at sa pag-aayuno sa araw ng naniwala kay Allah ay lumilipat lamang mula sa isang taon, at kapag nadadagdagan ang kabutihan sa mga araw at gabi Ramadan at Ashura ay mawawala ang kasalanan o kaya ay sa isang pananampalataya sa isang panan- pagsamba sa Allah ay nadadagdagan rin ang nalampasan niya ang mga kabutihang dapat patatawarin ka ng Allah sa lumipas na taon, ampalataya rin, at mula sa kagalakan tungo pagsamba sa mga iba nito, at makabukas ng ay makamtan sa buwang ito. at ang pag-aayuno sa buwan ng Sha’ban at sa sa kagalakan, at mula sa pagsunod tungo isang pinto ng ibang pagsasagawa, at kapag Mga kapatid na mga Muslim, tungkol sa araw ng Arafat ay pawawalain ng Allah ang sa isang pagsunod hanggang dumatal na sa nadadagdagan ang pagsasagawa ng isang nanan- pananampalatayang hindi maaaring palampa- dalawang taon i.e. sa lumipas na taon at sa kaniya ang kamatayan, katulad ng sinabi ng ampalataya ay nadadagdagan rin ang kabutihan sin ng mga nagsasagawa ng kabutihan, sinabi darating na taon, at ang pag-aayuno sa araw isang alipin ng Allah na si Isa Jesus na anak ni ang gantimpala. Aliwan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 6 Balik- ‘abroad’ Rolly D. Pascua | Riyadh E_YEa_jYfl]f_Hadahafg

Pagkatapos ng pakikipagsapalaran Paga-abroad huwag nang balikan, Ni: Renato Perdon | Pinoy Xtra Natapos din ang dalawang taon, Subali’t kapag naalala tindi ng kahirapan, Walang katulad na kaligayahan Dapat magsakripisyo dahil kailangan. Ang una ay makapagbakasyon. Kay hirap talaga kapag bumalik ka na, Pagsasamantala sa ‘Skilled Immigration Program’ Noong una’y ang yabang pa, Lalu na kung mga anak ay maliliit pa. Dahil limpak-limpak ang dalang pera, Bago ka umalis ay nilalambing ka, ng mga may mataas na kasanayan mga nagtatrabaho mula sa Saudi Arabia. Hindi pa tapos ang bakasyong itinakda Wala ka nang magagawa kundi ang sa trabaho (high skilled workers), lalo Ang problema sa sistemang ito ng Skilled Ang dalang datong ay ubos na. lumuha. Ana ang mga nakapagtrabaho na sa Immigration Program’ ay ang nagkakaben- Gitnang Silangan tulad ng Saudi Arabia, ay episyo lamang ay ang mga nagpapatrabaho Pasyal dito, bili doon, Ito ang pangako ko sa aking sarili, kailangang-kailangan sa Australya sa pana- at may mga probisyon na naglalagay sa mga Inom dito, kainan doon; Sa abroad hindi ka mananatili, hong ito at maraming mga OFWs ang OFWs sa disadvantage habang nagtatrabaho Paglipas ng ilang panahon, Ang pagtanda ay hindi maikukubli nagnanais na subukan ang pagkakataon na sa bansa. Nangungutang na ng pambaon. Ilaan sa pamilya ang nalalabi pang san- makapagtrabaho rito na malapit lamang Isang isyu – ang pagpipilit sa mga mang- Minsan ay pumasok sa aking isipan, dali. sa Pilipinas. Nguni’t, sa ibang nanganga- gagawa sa ilalim ng 457-visa na lumagda rap na makapagtrabaho sa Australya, ang sa magkakahiwalay na kontrata at ang pag- Sa aking paglisan At darating ang katotohanang kay saklap. pagbibigay ng panahon upang matiyak na babayad ng nakapagdududang halaga ng Nguni’t kailangang tanggap[ing ang ligaya masisiyahan sila sa pagtatrabaho sa bansang gastos sa migrasyon. Alok na sahod na mababa sa katulad na puwesto na hawak Kay sarap namnamin ang mga ala-ala, nati’y magwawakas, ito ay hindi nabibigyan ng pansin. ng manggagawang Australyano at ang mga Ng nagdaang panahong tayo’y maligaya: At ang bantayog ng ating mga pangarap ay Kung ikaw ay isang may kasanayang OFWs ay palagiang kinakabahan na ipade- paligid nati’y puno ng saya at kay ganda, mabubuwag. manggagawa na may alok na trabaho sa deport sila kung magtatanong tungkol sa Mga puso nati’y tigib ngpangarap at pag-asa: Ang aking paglisan, Australya, ipinapayo na inyong pag-aralang nararapat na mga kalagayan at karapatan sa Dahil sa tapat na pag-ibig sa isa’t-isa Masakut man sa kalooban, mabuti ang mga probisyon ng inyong lugar ng trabaho. At sa pangakong sa wari ay ‘dimasisira. Ay gagawin ko nang may katatagan; kontrata sa trabaho. Maraming kompanya Maraming OFWs ang biktima na 457- Halina’t kahit sa huling sandali’y ating Kaysa masaktan lang nang tuluyan, sa Australya ang kumukuha ng mga may visa. Napipilitan silang lumagda sa blang- mapagmamasdan, Mas-nanaisin ko na ang lumisan, mga kasanayan sa trabaho sa pamamagi- kong dokumento at pinagbabayad ng mata- Angmasasayang araw ng ating nagdaan. Nang mabigyan ka rin ng kalayaan. tan ng 457-visa o ang mga employeers ang as na halaga sa pagpoproseso ng kanilang Pagsuyo at lambinga’y atin pa ring mapag- gumagawa ng nominasyon para sa pansa- mga papeles sa migrasyon. Napipilitan din masdan, Kaya ngayon sa aking paglisan mantalang visa para sa nga OFWs na maka- silang manirahan sa may mataas na renta At ang ligaya sa ating puso’y di mapapaaram; Mga ala-ala ko nawa’y makapag-iwan pasok sa Australya. ng bahay at ito ay malaking kabawasan sa Pagka’t ako’y umaasang walamng hanggan ng kahit kaunting kasiyahan. Ang 457-visa ay binuo at ipinatutupad buwanang sahod na kanilang ipinadadala sa Ang ating pagmamahalan. At sana’y maalala ko pa rin ang iyong ng gobyerno at pinapayagan nito ang mga pamilya sa Pilipinas. Oo nga’t ako’y umasa at nangarap sa magan- kaligayahan nagpapatrabaho sa Australya na magpasok dang wakas, Kahit na ako’y iyong sinaktan. ng mga banyagang manggagawa, kasama Sundan sa pahina 7 Ng isang pag-ibig na akala ko’y wagas; Lily Ann Pereyras ang mga OFWs, sa Australya, pati na ang Na kaipala’y ‘di magluluwat Manila ‘Award’ kay FPJ tinanggap; Tito at Bong nasa alapaap Rosa Ocampo at Aimee Flores | Pinoy Xtra salita sa senado. Ayon sa ekonomista at manunulat na taong may tattoo. Solita Monsod, sa internet lang ay super-dami ang mga Kay Marian pa rin, suwerte naman ni Rafael Rossel a isang seremonya ay tinanggap ni Susan Roces pag-aaral, pananaliksik na siyentipiko at mga advances na sa kaniyang paglipat sa GMA mula sa ABS CBN ay at anak na si Mary Grace Poe-Llamanzares ang sa agham na nagsasabing hindi nakakapangamba ang kapareha na agad niya si Marian sa isang teleseryeng posthumous award para sa nasirang Da King paggamit ng pills. hinango mula sa Koreanovela. Hindi kinagat ng tao bilang National Artist, na tinanggihan noong Si Bong naman, dinala pa ang sanggol na anak sa ang tambalan nina Marian at ng newbie na si Mikael ang dating Pangulong Gloria Macapagal Estados Unidos upang ipagamot nguni’t namatay din Daez nguni’t sa aming palagay ay mas-tatangkilikin SArroyo pa ang nasa katungkulan. Ang National Artist ito. Sabi niya, ‘yun na nga, mabuti may pera sila pero ng mga manonood sila ni Rafael dahil bagay sila at medallion ay iginawad mismo ni Pangulong Benigno paano na ang mga walang pera? Siguro’y hindi nakita pareho sila ng level sa pag-arte. “Noynoy” Aquino III sa Malacañang noong nakaraang ni Bong ang irony sa kaniyang pananalita. Huwebes pagkatapos ng anim na taong paghihintay. Papaano na nga ba ang mga milyon-milyng Pinoy ‘Little Miss 2012’ big “It’s worth waiting for... to be conferred by a duly- na sa kahirapan ay walang pera para mairaos ang time na elected President (Karapat-dapat na hintaying... igawad panganganak ng ina, walang pangbili ng gatas, walang Sa mga sumusubaybay sa Eat Bulaga ng isang Pngulong talagang ibinoto),” sabi ng ginang makain, walang makitang marangal na trabaho, sa GMA 7 (na karga ng OSN sa ni FPJ. Maaalalang inakusahan noon ni Susan Roces si walang kinabukasan? Papaano masusugpo ang natur- Saudi), big time na ang little but GMA, na ngayon ay kinatawan mula sa unang distrito ang kanser ng lipunan? terrible na si Ryzza Mae Dizon ng ng Pampanga, ng pagnanakaw ng boto mula kay FPJ Ano man ang kanilang opinyon tungkol sa RH Angeles City, bagama’t sa Maypajo noong halalan sa pagka-pangulo noong 2004. bill, kailangan ng ating mga artistang senador ang sa Caloocan nakatira, ayon sa kani- humarap sa katotohanan mula sa lugar ng mga kapus- ya habang nasa Eat Bulaga siya. Sa Tito at Bong nasa alapaap palad at naghihikahos, hindi sa katotohanan mula sa LRT din daw siya sumasakay kapag Tu t o l s a reproductive health bill (RH kanilang mansion sa Forbes Park at Ayala Alabang. pupunta sa Broadway Central para sa kaniyang labas bill) ang mga artistang senador na sa show. Pero bukod sa Eat Bulaga, kasama na rin siya sina at Bong Revila. Tattoo sa Tweets for My Tweets sa GMA 7 na tinatampukan OK kasi sa RH bill ang paggamit Ngayo’y usong-uso ang paglalagay ng tattoo bilang ni . Nauna rito ay kinapanayam na rin ng birth control pills na ayon sa pagpapahayag ng pagmamahal. Si Angelina Jolie para siya ni Jessica Soho sa “Kapuso Mo, Jessica Soho” na dalawa’y may dulot na masamang sa ex na si Billy Bob Thornton. Si Bobbi Cristina ipinalabas sa naturang TV station noong Hunyo 16, epekto. Brown para sa namatay na inang si Whitney Houston. pitong araw pagkatapos niyang manalo bilang “Little Naluluhang isinisi ni Tito sa Si Marian Rivera para kay Dingdong Dantes. Miss Philippines 2012” noong Hunyo 9. Bibo kung pills na ginamit ni Helen Gamboa At ngayo’y si , sa kaniyang wrist, para magsalita, hindi mo aakalaing pitong taong gulang ang pagkamatay ng sanggol na anak 37-taon na ang kay “Lovey” . Kahit hindi mo kilala si Zsa Zsa, lamang ang bata, na nagsabing pursigidong makatu- nakararaan. Gayundin si Bong sa pagkamatay ng isa mababasa mo sa kaniyang mga mata ang lungkot na long sa mga magulang, lalu na at walang trabaho sa mga anak nila ni Lani Mercado. karaniwang nakikita sa mga taong nawalan ng pinaka- ang ama at umaasa lamang sa kanilang tindahan ang Mula sa pangungulila sa pag-alala sa sinapit ng mamahal sa buhay. Nasa Amerika si Zsa Zsa upang pamilya. Hindi naman nabigo ang pamunuan ng panganay na anak, nagalit si Tito Sen nang hingin ni magpagamot. May iniindang sakit ang magaling na GMA 7 at Eat Bulaga sa kanilang pag-asa sa bata dahil dating DSWD Secretary at doktora Esperanza Cabral singer bukod pa sa scoliosis na maraming taon na ring sa lubos niyang nagagampanan ang mga ipinapagawa ang death certificate ng anak. nagbibigay sa kaniya ng physical pain. sa kaniya sa noontime show, na nag-umpisa pa noong Pero may punto si Dra. Cabral. Mabibigat ang Hindi namin alam kung nasaan ang tattoo ni Marian 1979. Hindi nakakapagtaka kung sakaling bibigyan pa mga binitiwang salita ni Tito Sen sa kaniyang speech nguni’t ito siguro ang dahilan kung bakit hindi siya siya ng malalaking proyekto. Ano man ang ipagawa sa sa Senado, aba’y dapat lang na magbigay siya ng pru- nakapag-donate ng blood sa Red Cross noong birthday kaniya ay kayang-kaya. weba. niya. Correct us if we’re wrong, sa aming pagkakaalam, Tila kulang sa pagsisiyasat si Tito Sen bago nag- hindi pinapayagang mag-donate ng dugo ang mga Sundan sa pahina 7 Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 7 E_YDa`YekYHYlfm_gl [email protected] Pinoy Xtra

Paglalathala sa tamang pangalan ng sa pahayagan. Siguraduhin ding mag- binalikan at nagtatrabaho bilang isang Abdulwahab Al-Faiz anak request kay G. Duran upang ang emba- driver. Ang bago niyang asawa ay isang Punong Patnugot hada ay magpadala ng kahilingan para dentista at nagtatrabaho sa isang clinic Rodolfo C. Estimo Jr. Salamat sa tawag po ninyo tungkol sa sa pagkakaloob ng affidavit of publica- sa Batha. Ang pangalan niya ay Ibrahim Patnugot problema namin sa pagtatama sa pan- tion — Patnugot) Kalathil. Kami ay ikinasal sa India galan ng aming anak. Nakabakasyon noong Marso 30, 2001. Sana ay tulun- Ian Homer B. Jaramel ngayon si G. Jun Duran ng Philippine gan po ninyo ako. Tagadisenyo Embassy at makikipag-ugnayan kami Hangad ang sustento ng asawa para Ang Pinoy Xtra ay isang libreng sa kaniya tungkol sa request para sa affi- sa mga anak Fatima suplemento ng Arab News na davir of publication mula sa Pinoy Xtra. Riyadh inilalathala tuwing Linggo para sa mga Ako po ay isang Pilipinang Muslim Pilipino. Ana Alonzo mula sa Basilan at minsan ay tumawag (Ang impormasyon namin ay dapat Mandaluyong City sa inyo na humihingi ng tulong upang ilapit sa Indian Embassy ito dahil sa maobliga sana ang aking mister na isang Indian national ang mister mo. (Sige, Ana, hihintayin namin ang sustentuhan ang aming mga anak. Titignan namin kung anong magagawa buong teksto ng nais niyong ilathala Mula noong umalis ay hindi na kami tungkol dito — Patnugot) CYYjYoYfYlAZYHYf_CY_YfYhYf Award kay FPJ ... Kaganapan enhancement director, 05028-35729 at Mula sa pahina 6 membership director, 05024-43850. Talambuhay ng Dating Pangulong Sino: The Philippine Society of * * * Manuel L. Quezon Minsan ay pinaluha siya tulad ng nau- Mechanical Engineers (PSME-WRSA) Sino: All Filipino electrical engineers, nang ginawa ni habang ang Western Region sa pakikipagtulungan ng electrical practitioners, interested individu- 1) Petsa ng kapanganakan sa Baler. Isa sa “Sugod Bahay Gang” ay nasa bahay ng Jeddah Review Center ay inaanyayahan als, members and non members. pinakadakilang Pilipinong estadista, puli- nanalo nang araw na ‘yun. Akalain mong ang lahat ng nagbabalak na kumuha ng Ano: IIEE-WRCSA - accepting applica- tiko, lider at unang pangulo ng pamaha- ma-mabilis pa siyang lumuha kaysa sa mechanical engineering board examination tion form for REE and RME PRC-Special laang Komonwelt ng Pilipinas. A) Agosto komedyante. At nagpatawa pa nang sabi- sa darating na Oktubre. Professional Licensure Board Examination 9, 1878 B) Agosto 19, 1878 C) Agosto Saan: Jeddah Review Center (SPLBE) on October 2012 in Jeddah. 29, 1878 han si Jose Manalo na huwag maingay 2) Lugar ng kinamatayan sa Estados dahil sa nagko-concentrate siya. Kailan: On-going, tuwing Huwebes Contact Persons: July Palomar, 05692- mula alas-7 hanggang alas-11 ng gabi. 39104; Edwin Apacionado, 05036-65604 Unidos noong Agosto 1, 1944. A) New Biyernes, mula ala-1 hanggang alas-5 ng at Yusoph Admain, 05608-56987 York B) Washington C) California Grace Lee nagsalita tungkol 3) Ang kaniyang pansamantalang han- sa kaniya at P-Noy hapon. * * * Sa iba pang tanong, tumawag sa chapter Te x t m a t e ang hanap ni Bakht Munir, tungan sa Maynila matapos hukayin ang Sariwa pa sa alaala ng marami ang mga libingan sa Arlington National Cemetery balita tungkol kina P-Noy at Grace president, 05046-56049; sa professional 05447-87374 * * * Washington noong Agosto 1, 1946 pag- Lee pero kamakailan ay nakapanayam kalipas ng dalawang taon. A) Silangang ng Philippine Entertainment Portal ang Happy Eid sa lahat ng mga OFWs dito Libingan ng Maynila B) Kanlurang Mayroon ba kayong mga katanu- sa Gitnang Silangan. Mula sa pamunuan dalaga. Ang akala ng marami ay sila ngan o panukala? Sumulat lamang sa: Libingan ng Maynila C) Hilagang na talaga pero ito ay taliwas pala sa mga ng Pinoy Xtra. Libingan ng Maynila pangyayari. Sabi niya sa PEP: “We dated Arab News — Pinoy Xtra 4) Itinatag ang unang pahayagang for a couple of months, you know, sometimes P. O. Box 10452 Happy Eid kina Bong, Ely, Ruben, Pilipino sa Ingles noong Agosto 8, 1920 you date and it works out, and you go to the Jeddah 21433 Noel, Ben, Bobby, Edgar, Lito at Omar ng isang grupo na pinamunuan niya, na next level, you become a couple, and you are Saudi Arabia ng Al-Madina Printing Press. Hello din pangulo ng senado noon. A) Philippines in an exclusive relationship... We never got o kaya ay mag-email sa xtra@arab- kay Rudy ng Dareen Travel. Pagbati mula Herald B) Philippine Daily Express C) there. (Nag-date kami sa loob ng dalawang news.com para sa inyong mga pahayag kay Ernie. Philippine Star buwan, alam mo, kung minsan ay nagka- tungkol sa kasal, kaarawan, at iba pang 5) Petsa nang sumiklab ang Ikalawang kaari, at tuloy kayo sa susunod na lebel, mga pinagkakaabalahang pang-komu- Hello kina Gina, Marla, Ernie, Sally, Digmaang Pandaigdig sa pagpapatuloy ng at may eksklusibo kayong relasyon. Hindi nidad. Doel, Jing, Alex, Mely, Mel, Rene at kaniyang panunungkulan bilang pangulo kami nakarating du’n).” Cathy. Mula kay Andy Garcia. ng Pilipinas dahil sa susog ng Saligang Batas. A) Disyembre 8, 1940 B) Disyembre 8, 1941 C) Disyembre 8, 1942 Mga migranteng ... sa isang industriyal o magreklamo para Ayon sa AMWU ang mga OFWs, kahit 6) Ang pangalan ng kaniyang mga magu- sa kanilang mga karapatan na hindi muna saan man sila nanggaling, kahit sa Gitnang lang, mga mestizo at mestizang Kastila at Mula sa pa hina 6 iisipin na sila ay tatanggalin sa trabaho at Silangan tulad ng Saudi Arabia, ay kailan- kapuwa guro. A) Lucio Quezon at Maria pipiliting paalisin sa Australya. gang magkaroon ng parehong mga karapa- Dolores Molina B) Luciano Quezon at Maria Lourdes Molina C) Lucio Manuel Ginagawa rin ng 457-visa na maging mahi- Isang samahan ng manggagawa sa Australya, tan sa trabaho, parehong suweldo, at pare- ang Australian Manufacturing Worker’s hong mga kondisyon sa trabaho tulad ng Quezon at Marina Dolores Molina rap para sa mga OFWs na lumipat ng bagong Union (AMWU), ang nakikipaglaban sa hindi kanilang mga kasamahan na manggagawang pagtatrabahuhan dahil kailangan nilang makatarungang mga probisyon ng 457-visa at Australyano. Mga Sagot sa Nakaraan: umuwi muna sa Pilipinas bago lumipat ng tinutulungan nito ang mga pinagsasamanta- Para sa tulong sa 457-visa, maaaring konta- 1.Manuel S. Arguelles, 2) Mariano ibang trabaho. lahang mga OFWs. Ipinagtatanggol nila ang kin ang AMWU Helpdesk sa +61 2 8863 7900 Seguera, 3) Sixto delos Angeles, 4. Ang mga OFWs ay madaling napapagsa- mga karapatan ng kanilang mga miyembro na o mag-email sa [email protected]. Maaari Ramon Magsaysay 5. Kawit, 6. Agosto mantalahan dahil kontrolado sila ng nagpa- tumanggap ng nararapat na suweldo at bigyan ring tumawag sa lokal na numero 421-1049 8, 1963, 7. Partido Liberal, 8. Agosto patrabaho o employer. Hindi sila maaaring ng disenteng kondisyon, tulad ng kaligtasan sa at humiling ng tulong para sa 457-visa ng 21,1983, 9. Jose Abad Santos 10. sumali sa mga unyon ng kauring manggagawa lugar ng trabaho. Australya. Gregorio del Pilar

t-BHJOH"CBOHBOBOH5SJWJBOJ/J×B Palakasan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 8 Herrera taas-noo pa rin bilang ‘Olympian’ Agnes Cruz | Pinoy Xtra na nakasabay lang sa unang tatlong lap ng kabuuang 12 at kahating laps paikot MANILA: Aminado ang naging pam- sa Main Stadium track pero tuluyan nang bato ng Pilipinas sa katatapos na London napag-iwanan sa sumunod na bahagi ng Olympics na si Rene Herrera na malayo karera. talaga ang agwat ng kaniyang mga naka- Si Herrera ang pinakahuling nakatapos laban sa kaniya pagdating sa bilis at lakas. sa karera at halos 44 na segundo matapos Ang resulta ay alam na ng marami: kule- ang sinundan niya na pangalawa sa kulelat lat siya sa heat ng 5,000 meters event kaya na mula sa Saudi Arabia. nabigo siyang makausad sa finals. Pero kulelat man siya, wala raw siyang Pero sa pagbabalik niya dito sa Pilipinas, dapat na ikahiya dahil ginawa niya ang kasama ng mga kapuwa niya Olympian, lahat ng kaniyang makakaya. matapos ang pagsabak nila sa presitihiyo- Katunayan nga raw nalampasan niya song kompetisyon, wala siyang pagsisisi at ang dati niyang personal best na 14:51.00 panghihinayang sa naging kapalaran niya. sa nasabing event nang matapos niya ang Bagkus, taas-noo pa rin daw siya na karera sa oras na 14:44.11. nagbalik dito at haharap sa kaniyang mga “Proud pa rin ako dahil buong mundo kababayan. ang nakakita na kayang tapusin ng Pilipino “Proud na proud pa rin ako dahil naging ang karera kahit na world-class ang level ng Olympian na rin ako sa wakas. Dream come labanan doon. Lalo akong ginanahan na true sa akin ‘yan eh,” wika ni Herrera nang tapusin ang karera noong nagpapalak- makausap ng mga sportswriters. pakan at nagsisigawan ang mga tao sa Ipinagdiinan niya na wala raw siyang stadium para tapusin ko ang karera,” wika dapat ikahiya kahit na kulelat siya sa ni Herrera. kaniyang event. Kung magkakaroon daw Ang isa sa ‘di niya makakalimutan ay siya ng pagkakataon pa na maipadala uli nang makita niya na nag-aabang sa kaniya sa susunod na Rio de Janeiro Olympics sa sa finish line ang idolo niya na si Mohamed 2016, buong-puso daw niyang tatang- Farah ng Great Britain at akapin siya nito gapin uli ang hamon. pagdating niya doon. “Basta para sa bayan, kahit anong oras, “Idol ko talaga ‘yun noon pa,” wika ni lalaban ako,” wika ni Herrera na isang Herrera na aminadong sinusubaybayan Seaman Second Class sa Philippine Navy. niya ang career ni Farah na unang sumung- Naikuwento pa ni Herrera na kung Si Rene Herrera kasama si Mohamed Farah ng Great Britain. kit ng gold sa 10,000-meters event bago tutuusin daw ay ‘di na niya inaasahan niya ito sinundan ng isa pa sa naturang na makakasama siya sa London Games. mate na si Eduardo Buenavista. Talaga lang sobrang lalakas at bibilis ng 5,000-meters event. Inihabol na lang daw ang pangalan niya “Bale ihinabol na lang ang pangalan ko mga kalaban ko. Siyempre ine-expect ko “Nagkausap kami sa call room bago ang bilang wild card entry sa kompetisyon para sa London Games. Ang totoo nga naman na world-class ang mga ‘yun. Totoo karera. Nilapitan ko siya at sinabi ko ‘how dahil sa mga record niya bilang No. 1 long- nataranta kami ng coach (Mario Castro) naman, ang layo ng deperensiya nila sa are you, idol?’ Excited ako eh, at sinabi ko distance runner ng Pilipinas at ang pagig- ko noong malaman namin sa tuloy ako sa atin,” wika ni Herrera. sa kaniya na matagal ko na siyang idol. ing reigning steeplechase champion niya sa London. Nagmadali kami sa pagte-train- Kumpara raw sa kaniya na may taas lang Ngumiti siya at mabait naman kaya nag- Southeast Asian Games. ing ko sa Baguio tapos medyo kapos pa na five-foot-eight, mas-matatangkad daw sa kakuwentuhan kami sandali. Nagulat ako Mula nang una siyang sumabak sa Sea kami sa financial support. Pero okey na yun, kaniya ang mga nakalaban niya. Pero mas nang makita ko na nag-aabang siya sa Games noong 2003 sa Hanoi hanggang nalampasan na namin ‘yun at tiniis namin napabilib daw siya dahil ang titibay ng finish line tapos kinamayan at niyakap pa sa sumunod na apat na edisyon nito, para lang makarating kami sa London,” resistensiya at mabibilis ang mga ito. niya ako. Siya ang kumumpleto sa Olympic pinagharian na niya ang steeplechase event. wika ni Herrera. “Pinilit ko na sumabay sa kanila pero dream ko,” wika ni Herrera. Sa Hanoi, ginimbal niya ang mga mas- Sa kabila nito, nilinaw niya na handang- habang tumatagal, lalo silang bumibilis, Habang buhay daw niyang aalalahanin liyamadong katunggali, kabilang dito ang handa daw sa pagsabak niya sa Olympics. hanggang sa ‘di ko na napansin na napag- ang naging karanasan niya bilang isang beterano kababayan at multi-titled team- “Physically saka mentally ready ako. iiwanan na pala nila ako,” wika ni Herrera Olympian sa London. Maliliit na boksingero ipinagtanggol ng ABAP

Agnes Cruz | Pinoy Xtra edge that height is a factor, pero mali- naw naman na Barriga lost because he MANILA: Matagal nang sinasabi na was short,” wika ni Picson. height is might sa larangan ng boxing. Ang tinutukoy ni Picson ay ang Lamang na raw kasi kapag matangkad kontrobersiyal na pagkatalo ni Barriga ang isang boksingero. sa puntos, 16-17, sa 5-foot-6 na Inamin din ito ng executive director kalaban niya sa round of 16 na si ng of the Philippines Birzhan Zhakypov ng . (ABAP) na si Ed Picson pero ‘di raw Kitang-kita ang lamang ni Zhakypov sa lahat ng oras ay dehado ang mas- sa 19-taong gulang na si Barriga na maliit na boksingero. sumabak sa unang pagkakataon sa Inihalimbawa niya ang kaso ng nag- Olympics. Halos ibalibag na siya ng Ang mga miyembro ng Shuttle Eagle Badminton Club noong kanilang “2nd In-house ing pambato ng Pilipinas sa London taga-Kazakhstan dahil sa mas-matang- Badminton Tournament”. Olympics na si Mark Anthony Barriga kad ito sa kaniya. na may taas lang na 5-foot-flat. Lumalabas na si Barriga ang “Mark is an exceptional boxer for his pinakamaliit sa light-flyweight divi- ‘Badminton tournament’ ginanap ng SEBC height. Puro matatangkad ang mga sion sa London Games. Mas-maliit tinatalo niya sa mga international daw siya kaysa sa beteranong Russian Ian Jaramel | Pinoy Xtra Basas (team captain) para sa black team at sina tournaments. Tulad sa London, ‘yung fighter na si David Ayrapetyan, ang Sam Cabanilla at Romy Generoso, team captain tinalo niya sa first round (ang 6-foot- fourth seed at may taas na 5-foot-2. JEDDAH: Nagtapos kamakailan lamang ang 2nd naman ng red team. 5 na si Manuel Cappai ng Italy) Ayon kay Picson, nasa galing at In-house Badminton Tournament ng Shuttle Eagle Nagkampeyon ang black team sa pamamagitan eh dinomina niya kahit malaki ang determinasyon pa rin daw ng isang Badminton Club sa Jeddah International School no. of sets (14-10) dahil nagtapos ang bawa’t team agwat nito sa kaniya sa height,” wika boksingero ang ikapagtatagump- sa pamumuno nina Jay Erasusta, chairman at Jim na may tig-apat na panalo. ni Picson. ay nito kahit ‘di matangkad at ang Evangelista, tournament director. Pinasalamat ni Jay, chairman ang mga sponsors “ABAP has always been putting pre- makakasagupa niya ay mas-mataas Hinati sa dalawang grupo ang mga miyembro na sina Mr Lloyd Fuller, ng Clorox; Bobby Javier mium on taller boxers. We do acknowl- sa kaniya. at ito ay pinamunuan nina Jojo De Jesus at Tito at Al Tazaj Fakieh BBQ chicken.