Alaala ng Eid kapag Bagong aral mula Herrera taas-noo pa rin Ramadan sa pagbaha sa bilang ‘Olympian’ Pilipinas PAGE 3 PAGE 4 PAGE 8 Salawikain Ang pagiging manunulat o makata ko ay hindi katakataka, o kaya ay biniyayaan ako ng isang kapang- yarihan. Ito ay dahil sa pagsisikap at mahirap na pamu- muhay, pagdurusa, kalungkutan, kasiphayuan, kagutu- man, pagkamuhi, kaligayahan, pagkaawa — ang lahat ng mga ito ang dahilan ng pagiging manunulat ko. — Carlos Bulosan (1911-1956), Pilipinong manunulat sa Amerika na nais bumalik sa Pilipinas pero ‘di nagawa dahil sa pumanaw doon. Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 [email protected] Umuunlad ang turismo Handa tayo para sa paglago ng turismo. Kung hindi tayo handa ngayon, kelan pa? Napako na tayo sa 3-milyong mga turista nitong nakaraang tat- long dekada at Ang Huma island napag-iwanan na tayo ng lahat. Rosa S. Ocampo at Aimee Flores | Pinoy Xtra Vic Alcuaz AKAKALULA ang bilyon- integrated casino resorts na sinasabing magig- he, mga ferry at iba-ibang tourist attractions. Asya at iba pa. Isa rin sa hangad ng bilyong dolyar na puhunan ing Las Vegas ng Asya. Sa unang bahagi ng Bahagi ito ng tourism plan ng Pilipinas Kagawaran ng Turismo ang mga turistang sa turismo — mula Luzon isang taon ay bubuksan ang integrated casi- na mapadali at maging maayos ang mga Arabo dahil isa sila sa pinakamalalaking hanggang Mindanao, mula no resort na Solaire, pag-aari ng Bloomberry biyahe sa buong Pilipinas bukod pa sa gumastos sa buong mundo. sa mga hotels hanggang sa Resorts and Hotels na pinamumunuan ng pagkakaroon ng maraming uri ng akomo- Laging dumadalo ang Pilipinas sa Nmga paliparang himpapawid — na ngayon negosyanteng si Enrique Razon, Jr. Ang dasyon para sa mga turista. Arabian Travel Mart sa Dubai International lang natikman ng Pilipinas sa buong kasay- mga integrated resorts na ito ay magkaka- At dahil sa dami ng mga turista na Convention Center. Sa taong ito’y lumahok sayan nito. roon ng mga hotels, theme parks, amusement dumadaan sa Ninoy Aquino International ang 18-kompanya, kasama ang walong Ang pamumuhunang ito’y naglalayong parks, theater at iba pang atraksyon tulad na Airport, hindi na nito kaya ang super-dami hotels at resorts, 9 na tour operators at isang akitin ang mga dayuhang turista na tinatay- ating nakikita sa Macau at Singapore. na ring mga eroplanong gumagamit ng airline company na ipinakilala ang Pilipinas ang aabot sa 10 milyon sa taong 2016. Sa Maging sa mga pangunahing tour- paliparan. Kung ano-anong paraan ang bilang isang atraksyon sa mga turista dahil unang tingin ay napakaganda ng 12% pag- ist attractions ng Palawan, Boracay, Cebu, iniisip ng pamahalaan upang limitahan ang sa mga dagat at mga eksklusibong hotels taas ng bilang ng mga turista sa 3.9 milyon Bohol at Davao ay dagsa rin ang mg bilang ng flights, kabilang ang pag-uutos sa at resorts, dagat at iba pang natural na noong nakaraang taon mula sa 3.52 milyon bagong hotel. Ngayong Agosto halimbawa mga domestic airlines na bawasan nang 30% atraksyon at ang karanasang makilala ang noong 2010. Nguni’t kung titingnan sa ay magbubukas sa Palawan ang Movenpick ang kanilang paglipad sa NAIA na dapat kultura at tradisyong Pinoy. perspektibo ng Asia, walang binatbat ang Resort & Spa Huma Island na binubuo ng sana’y naganap noong nakaraang Hulyo. Ayon sa pananaliksik, ang mga turista mga numero ng Pilipinas kung ikukumpara 80 na bungalow na nakatayo sa tubig. May Siyempre hindi ito sinunod ng mga airlines mula sa Arabian Gulf, lalo na ang mga sa mga turista na umabot ng 24.7-milyon pribadong paliparan ito para sa pribadong dahil mahirap itong ipatupad at tiyak na taga-Qatar, Saudi Arabia at United Arab sa Malaysia, 19-milyon sa Thailand at 7.6- eroplano na maghahatid ng mga bisita maaapektuhan ang turismo. Emirates ang pinakamalalakas gumastos sa milyon sa Indonesia. mula sa Maynila. At dahil sobra na ang mga eroplanong buong mundo. Ang pang-araw-araw nilang Nguni’t ang super-laking paggastos ay Ang ekslusibong resort ay pag-aari ni Dr. gumagamit sa Ninoy Aquino International gastos ay mula US$3,280.00 hanggang inaasahang magpapalakas sa turismo na siya Hamad Al Tuwaijri, Kuwaiti na may-ari rin Airport, pinag-aaralan ngayon ng pama- $4,100.00. Kumpara sa ibang mga turista, ring magpapalakas sa ekonomiya at napapa- ng Movenpick Hotel Kuwait at Swissotel halaan na sa halip na paunlarin ang Clark ang gastos nila sa eroplano ay mas-mataas nahong paghahanda sa pagdagsa ng mga Hotel Kuwait. Kuwento ni Vic Alcuaz, con- bilang domestic airport ay palakihin na nang 260% at sa hotel ay mas-mataas nang turista maging ang naninirahan sa Pilipinas, sultant ni Dr. Hamad sa Pilipinas: Unang lamang ito bilang international airport na 430%. balikbayan at lalo na ang mga banyaga at naisip ng negosyante ang Maldives para sasalo sa sobrang traffic sa NAIA. Noong nakaraang taon, 55,829 na turis- mga bakasyunista o negosyante man. sa negosyo nguni’t nang makita nito ang At upang mangyari ito, pinag-aaralan ta mula sa Middle East ang pumunta Malaking bahagi ng puhunan ang laan sa Huma island, agad niya itong nagustuhan din ng pamahalaan ang paggawa ng mga sa Pilipinas. Ito’y 14.60% na mas-mataas Maynila dahil ito ang gateway para sa mga at nagpasya na sa Pilipinas na mamuhu- bagong daan o isang posibilidad ang MRT kaysa 2010. Noong unang tatlong buwan banyagang turista bukod pa sa pagiging sen- nan. Maraming kilalang Pilipino si Dr. na magkokonekta sa Maynila at Clark at nitong taon ay tumaas nang 12.24% ang tro ng negosyo at kalakal. Nakakapanibago Hamad kabilang ang mga empleyado ng siguro’y paglalaan ng check-in and baggage mga bisita mula sa Gitnang Silangan, lalo ang skyline ng Manila na hitik sa mga mga hotels niya at malaki ang tiwala niyang counter sa Maynila, halimbawa’y sa Ayala na mula sa Saudi, United Arab Emirates, nagtataasang gusali, mula sa Manila Bay at magbubunga ang kaniyang puhunan sa isla para sa mga pasahero na pupunta sa airport Kuwait at Qatar. Makati hanggang Global City at Ortigas. ng Huma. ng Clark. Modelong pinag-aaralan nila ang Mas-maraming turista, mas-maraming Ngayong taon ay magbubukas sa Makati Tuloy-tuloy rin ang paggawa ng mga mga city center check-in sa Hong Kong, kita sa Pilipinas na makabubuti sa eko- ang Fairmont at Raffles Hotels na pag- bagong paliparan at pag-aayos sa mga Japan at South Korea. nomiya. Nguni’t makakaya ba nating map- aari ng Ayala Land at Kingdom Hotel paliparan sa pitong secondary destinations Sa ngayo’y marami nang airlines ang anatili ang paglago ng turismo? Bilang event Investments ng Saudi Arabia. sa Pilipinas kabilang na ang Clark, Iloilo, lumilipad mula Asya diretso na sa Clark, sa organizer at tagahanap ng mga tao para sa Kabilang sa mga hotels na magbubukas sa Davao, Cebu, Caticlan, at Bohol bilang Caticlan (papuntang Boracay), at sa Davao. industriya (hospitality head hunter), sigu- Pilipinas sa mga susunod na taon ang mga paghahanda sa pagdami ng mga eroplanong May ginagawang international airport na rado si Vic Alcuaz na ito’y ating makakaya. international brands gaya ng Shangri-La, lumilipad mula sa ibang bansa patungong rin sa Panglao sa Bohol na ‘di maglalaon ay Aniya, handa tayo para sa paglago ng tur- Grand Hyatt, Movenpick, Worldhotels, Pilipinas at mga domestic airlines. makokonekta na rin sa ibang bansa sa Asya. ismo. Kung hindi tayo handa ngayon, kelan Radisson, Novotel at mga tatak na sariling Patuloy din ang paggawa ng mga infra- Ang mga bagong puhunan sa turismo pa? Napako na tayo sa 3-milyong mga atin gaya ng Kukun, Go, The Bellevue at structure tulad ng mga daan at highways — kabilang ang galing sa mga banyaga, ay turista nitong nakaraang tatlong dekada at B hotels. na hawig sa napaka-efficient na modelo ng tinatayang mag-aakit ng maraming mga napag-unahan na tayong ng lahat. Uusbong sa Manila Bay ang apat na SLEX at NLEX upang mapadali ang biya- turista mula sa Estados Unidos, Europa, Sundan sa pahina 4 Balitang Gitnang Silangan Pinoy Xtra Linggo, Agosto 19, 2012 2 Alaala ng Eid kapag Ramadan sa dating OFWs sa Saudi Arabia Ni: Vir B. Lumicao | Pinoy Xtra Clara Santos at Niña Bulilit | Pinoy Xtra Samantala, sa pag-uumpisa ng Eid hol- Ang iba ay bumibiyahe sa labas ng idays ang mga OFWs sa Kaharian ay may siyudad. Ang mga nasa Riyadh ay nag- kani-kaniyang plano. Ang iba ay nasa mamaneho papuntang dakong silangan, MANILA/RIYADH: Ang bakasyon Kaharian lamang. Hindi halos lumalabas tulad ng Dammam o kaya ay Alkhobar Balon ng pag-asa kapag dumarating ang Eid ay ‘di mai- ng bahay dahil sa tindi ng init at sa gabi, upang doon magpalipas ng isa o dala- wasang pag-usapan ng mga dating sila ay lumalabas upang pumunta sa mga wang araw. Nagche-check in sa hotel o ng pamilyang OFW Overseas Filipino Workers (OFWs) sa malls bilang paraan ng bonding bilang kaya ay nakikituloy sa kamag-anak o Saudi at iba pang bansa na bumubuo sa isang pamilya. kaibigan. AGLINGON ko sa orasan habang Gulf Cooperation Council (GCC). Ang iba ay nagpupunta sa mga lugar Ang iba ay tumutuloy sa Bahrain, sinisimulan kong sulatin ito ay ala- “Isa itong pagkakataon noon para sa upang magpalipas lamang ng oras. Ang kung saan ay makakapunta sila sa ilang una na ng madaling-araw. Agad P mga Pinoy ang makisalo sa mga kapatid mga pamilya ay nagre-renta ng istraha aliwan kapag gabi — kung saan may sumagi sa isip ko ang mga gabi sa Riyadh na Muslim kapag dumarating ang Iftar upang doon magpalipas ng oras.