Karapınar Yoncasının Markalaşmasına Ve Pazarlanmasına Yönelik Araştırma Çalışmaları Proje No; TR52/12/TD/01/12
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Karapınar Yoncasının Markalaşmasına ve Pazarlanmasına Yönelik Araştırma Çalışmaları Proje No; TR52/12/TD/01/12 Hazırlayanlar Prof. Dr. Süleyman SOYLU Prof. Dr. Bayram SADE Doç. Dr. Yusuf ÇELİK 2012-KONYA 1 ÖNSÖZ Türkiye’de 2010 yılı itibariyle 11.454.526 büyükbaş, 29.382.924 küçükbaş hayvan varlığı vardır. Hayvansal üretimde vazgeçilemeyen tek yem grubu kaba yemlerdir. Bir dizi kaynaktan üretilebilirler. Halihazırda ülkemizde çayır-mer'a kaynaklı üretilen kuru ot miktarı ihtiyacı karşılamaktan çok uzaktır. Ülkemizdeki hayvanların önemli bir kısmı kalitesi ve enerji değeri düşük kaba yemlerle beslenmektedir. Mevcut kaba yem varlığının, ülke hayvan varlığının yaşam enerji gereksinimini karşıladığı ve fakat protein açısından yetersiz kaldığı hesaplanmıştır. Ülkemizde üretilen kaba yemlerin niteliği, genelde düşüktür. O nedenle, kaba yem kaynaklı hayvansal ürün elde etme şansımız tam olarak kullanılmış değildir. Bu yüzden ilk sırada nitelik üzerinde durulması gerekir. Kaliteli kaba yem üretiminde en önemli bitki yoncadır. Ülkemiz içerisinde Konya ili, Konya ili içersinde de Karapınar ilçesi yonca üretiminde en ön sıralarda yer almaktadır. Yonca hayvan beslemede gerek ülkemizde ve gerekse dünya genelinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Yaş ve kuru ot olarak tüketilebildiği gibi silajı yapılarak da kullanılabilmektedir. Yonca protein, mineral maddeler, iz elementler ve vitaminler bakımından oldukça zengin ve nitelikli ot vermektedir. Oldukça yüksek bir verim gücüne sahiptir. Karapınar gerek Konya gerekse Türkiye içerisinde yonca üretiminde en önemli merkez olmasına rağmen üretilen ürünün gerçek değerini bulmada eksiklikleri bulunmaktadır. Karapınar İlçesinde tarım ve hayvancılık sektörü istihdam ve üretim bakımdan en önemli sektördür. Karapınar ilçesi son 10 yıldır yonca ekim alanı ve üretiminin artması ile birlikte hayvancılık sektörü istihdam ve geçim kaynağı açısından çok önemli hale gelmiştir. Konya Bölgesinde 2023 Vizyon Raporu’nda hayvancılık ve süt üretimine yönelik yer alan stratejilerde Bölge tarım potansiyelinin en üst seviyede değerlendirilmesine yönelik fiziki altyapı eksikliklerinin giderilmesi” stratejisi altında belirlenen “Bölgede hayvancılığa yönelik altyapının geliştirilmesi ve Sürdürülebilir gıda arzı, gıda güvenliği ve ürün sertifikasyonunun sağlanması” stratejisi altında belirlenen “Bölgede sürdürülebilir tarımsal ürün ve gıda hammaddesi arzının sağlanması” hedefinde; “Hayvancılık yapan işletmelerin, yem bitkileri üretimine yönelik yatırımlarının desteklenmesi” faaliyeti yer almaktadır. Bu hedeflerden yola çıkarak Karapınar Ticaret Borsası ülkemizin önemli bir tarım merkezi olan Karapınar ilçesinde çok geniş alanlarda ekimi yapılan gerek kaba yem üretimi gerekse tohumculuk alanında yonca tarımı konusunda tüm ülke genelinde tanınmaya başlanan Karapınar ilçesinde yonca üretimi yapan çiftçilerin rekabetçilik düzeyinin artırılması kapsamında pazarlama altyapısının güçlendirilmesi yönelik stratejiler belirleyerek bölge kalkınmasına katkı yapmak amaçlanmıştır. Karapınar’da üretimi gittikçe artan Karapınar Yoncasının kıymeti bazı kesimler tarafından bilinse de istenilen değere ulaşılmış değildir. Bu sebepten dolayı Karapınar Yoncasının pazar payının büyütülerek daha çok bilinir hale getirilmesi amacıyla Karapınar ilçesindeki tarımsal potansiyel ortaya konup, bölgede üretimden pazarlamaya kadar yonca üretiminde takip edilecek stratejiler ortaya konup, bölgedeki tarımsal kalkınmaya destek vermek, bölge halkının gelir düzeyine, yaşam kalitesinin arttırılmasına katkı sağlanması bölge tarım potansiyelinin optimal düzeyde kullanılmasına yönelik amaç ve stratejiler geliştirmektir. Bu rapor Karapınar Ticaret Borsası koordinatörlüğünde, Mevlana Kalkınma Ajansının katkıları ile akademisyenler tarafından hazırlanmıştır. Bölgede yaygın yetiştirilen yonca bitkisi ile ilgili konuların detaylı olarak irdelendiği ve buna yönelik öneriler ve stratejilerin yer aldığı bu çalışmanın bölgedeki yonca tarımına katkı yapması ve Karapınar yoncasının markalaşma çabalarına faydalı olması en büyük temennimizdir. Karapınar Ticaret Borsası 2 İÇİNDEKİLER 1.Giriş 6 1.1. Amaç ve Kapsam 8 2. Karapınar İlçesinin Mevcut Durumu 8 2.1. Tarihi ve Coğrafi Konumu 8 2.2. İklim 10 3. Karapınar’ın Tarımsal Yapısı 11 4. Karapınar İlçesinin Yonca Tarımındaki Yeri Ve Üretim Potansiyeli 16 5. Karapınar Yoncasının Kimyasal Bileşimi ve Kalitesi 20 6. Karapınar Yoncasının Pazar Durumu ve Fiyatı 21 7. Karapınar Bölgesinde Yonca Üretiminin Markalaşması İçin Yetiştirme Tekniği 24 Açısından Yapılması Gerekenler 7.1. Sözleşmeli üretim modelinin geliştirilmesi 24 7.2. Çeşit Seçimi ve Sertifikalı Tohumluk Kullanımı 24 7.3. Biçim Zamanı 26 7.4. Karapınar İlçesinde Kaliteli Sertifikalı Yonca Tohum Üretme Potansiyeli ve 27 markalaşması 8. Karapınar İlçesinde Üretilen Yoncanın Pazar Yapısı ve Markalaşma Analizi 29 8.1. Karapınar İlçesinde Yonca Üretim Kümelenmesi Oluşturulmasının Ekonomik 29 Önemi 8.2.Konya ili Karapınar ilçesinde Üretilen Yoncanın Pazar Yapısı 33 8.3. Karapınar İlçesinde Yoncanın Pazarlamasını Kolaylaştırmak için Markalaşmanın 42 Önemi 8.3.1. Marka, Markalaşma ve Destinasyon Markalaşması Kavramları 44 8.3.2. Karapınar Yoncasının Markalaşma Stratejisi 47 9. Kaynaklar 51 3 ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 1. Karapınar ilçesinde uzun yıllar ortalamasına ait bazı iklim değerleri 10 Çizelge 2. Türkiye Geneli, Konya İli ve Karapınar İlçesinde Tarım Alanlarının 12 Kullanım Şekilleri Çizelge 3. Karapınar İlçesi Tarla Ürünleri Ekiliş Alanları ve Konya İli Ekim Alanı 13 İçindeki Payı (2011) Çizelge 4. Karapınar İlçesinde Tarla Ürünleri Ekiliş Durumunun Ayrıntılı Tasnifi 15 (2011) Çizelge 5. Karapınar İlçesinde Önemli Tarla Bitkilerinin Ekiliş Alanları Bakımından 16 Sıralaması Çizelge 6. 2011 yılı Karapınar İlçesinde Yonca Üretim Durumu , Konya ve Türkiye 17 ile Karşılaştırılması Çizelge 7. Karapınar ve Konya ilindeki 2000 yılı sonrası yonca ekim alanları 17 Çizelge 8. Türkiye’de yonca üretiminde ilk ona giren iller ve sıralaması (2010) 19 Çizelge 9. Konya İlinde İlçeler İtibariyle Yonca Üretim Durumu (2010) 20 Çizelge 10.Karapınar’da üretilen Karyem fabrikasında üretilen yoncanın pelet haline 21 getirilmiş halinin kimyasal analiz sonuçları Çizelge 11. Karapınar ilçesinde 1997- 2012 tarihler arasında yonca alım fiyatları 23 Çizelge 12. Türkiye’de 2012 yılı itibari ile tescilli ve üretim izinli yonca çeşitleri 26 Çizelge 13. Konya ili ve Türkiye’de Büyükbaş Hayvan Varlığı 34 Çizelge 14. Karapınar ilçesi Büyükbaş Hayvan Varlığı (2010) 35 Çizelge 15. Türkiye ve Konya illinde Küçükbaş Hayvan Varlığı 36 Çizelge 16. Konya İli Küçükbaş Hayvan Varlığı (2010) 37 Çizelge 17. Türkiye ve Konya İlinde Seçilmiş Yem Bitkileri Üretim Durumu 38 18. Konya İli Köy Bazlı İşletmelerde İlçelere Göre Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı 39 Karşılama Durumu 19. Konya İli Nitelikli İşletmelerde İlçelere Göre Kaba Yem Üretimi ve İhtiyacı 40 Karşılama Durumu Çizelge 20. Karapınar İlçesinde Yonca Üretiminin SWOT Analizi 47 Çizelge 21. Karapınar Yoncasını Markalaştırma Eylem Planı 50 4 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. Karapınar İlçesinin Coğrafi Konumu 9 Şekil 2. Karapınar ilçesinde 1963-2011 yılları arasında yıllık toplam yağışın değişimi 11 Şekil 3. Karapınar İlçesi Tarla Ürünleri Ekim Alanlarının Konya İli Ekim Alanı 13 İçindeki Payı ( %) Şekil 4. Karapınar İlçesinde Yem Bitkileri Ekiliş Alanlarının Oransal Dağılımı 15 (2011, %) Şekil 5. Karapınar ilçesinde 2000 -2012 yılları arasında yonca ekim alanındaki 18 değişim Şekil 6. Türkiye’de yonca ekim alanı yönünden ilk on sırada yer alan iller ve ekim 18 alanları (2010) Şekil 7. 2002 yılından itibaren günümüze kadar yonca üreticilerine uygulanan devlet 19 desteğindeki değişim Şekil 8. Karapınar ilçesinde yıllara göre yonca alım fiyatındaki değişim 22 Şekil 9. Konya İli Karapınar İlçesinde Yanca Pazarlama Kanalları 41 Şekil 10. Tarımsal Ürün Pazarlaması Sorun Ağacı 42 5 1.Giriş Karapınar ilçesi, Konya ilinin ekonomik potansiyeli yüksek olan ilçelerinden birisidir. İlçede en önemli ekonomik sektör tarımdır. Bu nedenle ilçede sürdürülebilir yerel kalkınma ve rekabet edebilir ekonomi hedeflerine ulaşmada, mevcut tarımsal kaynakların etkin kullanımına yönelik yapılacak çalışmalar ve üretilecek politikalar büyük önem arz etmektedir. Karapınar ilçesinde yonca üretiminin ekonomik etkisini daha da artırmak için, ilçede yonca üretim ve pazarlama yapısının incelenmesi ve pazar değerini artıracak markalaşma eğilimini ortaya koymak ilçe ekonomisine önemli katkı sağlayacaktır. Yonca hayvan beslemede gerek ülkemizde ve gerekse dünya genelinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Yaş ve kuru ot olarak tüketilebildiği gibi silajı yapılarak da kullanılabilmektedir. Ülkemizin hemen her bölgesinde başarıyla yetiştirilebilmektedir. Üstün besleme özelliği ve yüksek verimi nedeni ile yem bitkilerinin kraliçesi olarak adlandırılan yoncanın verimi biçim sayısına, toprak verimliliğine ve iklim şartlarına göre değişmektedir. Karapınar Bölgesinde yılda 4-5 biçim verebilmektedir Karapınar ilçesinde Belediye ortaklığı ile kurulu bulunan Kar-yem şirketinin 1996 yılında yem fabrikasını yanına ek olarak kurmuş olduğu Türkiye’de son yıllara kadar tek ve ilk olma özelliği taşıyan Yonca Peletleme tesisinin kurulması ve bölgede üretilen yoncayı alım yaparak pelet halinde tüm Türkiye’ye pazarlaması Karapınar’ın yonca konusunda tanınmasının ve yonca tarımının gelişmesi için bir milat oluşturmuş ve bu tesisin kuruluşundan sonra bölgede yonca tarımı hızla gelişmiştir. Yem bitkileri üretimine 2000 yılından başlayarak yıllara göre değişen oranlarda Tarım Bakanlığı tarafından destek sağlanmıştır . Karapınar ilçesinde