Nasza Odra, Przewodnik Turystyczno
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nasza Odra Naše Odra Our Odra River Unsere Odra Przewodnik turystyczno- przyrodniczy po granicznych meandrach Odry Turistický průvodce přírodou hraničních meandrů Odry Odra River Border Meanders Travel and Nature Guide Reise- und Naturführer für die Grenzmäander der Oder Nasza Odra Przewodnik turystyczno-przyrodniczy po granicznych meandrach Odry Naše Odra Turistický průvodce přírodou hraničních meandrů Odry Our Odra River Odra River Border Meanders Travel and Nature Guide Unsere Odra Reise- und Naturführer für die Grenzmäander der Oder Autorzy/ Autoři/ Autoren/ Authors: Vladislava Hamplová, Dariusz Urbaniak, Karolina Żurowska Redakcja/ Redakce/ Redaktion/ Edition: Piotr Nieznański Spis treści: Obsah: Korekta/ Korekce/ Korrektur/ Proof – reading: Magda Dul, Katarzyna Głowacka, Anna Piekut, Peter Torkler, Lidia Urbaniak Wstęp 5 Úvod Miejscowe unikaty 7 Místní unikáty Wydawca/ Vydavatel/ Herausgeber/ Publisher: WWF Polska, Urząd Gminy Krzyżanowice Ważne informacje 9 Důležité informace Fotografie, ilustracje/ Snímky, ilustrace/ Bilder, Illustration/ Photographs, Illustrations: Historia obszaru 13 Dějiny oblasti Grzegorz Bobrowicz, Městský úřad Bohumín, Piotr Nieznański, Libuše Schmidt, Jiří Spáčil, Położenie i klimat obszaru 19 Poloha a klima oblasti Ladislav Pekárek, Dorota Serwecińska, Urząd Gminy Krzyżanowice Walory przyrodnicze 24 Přírodní hodnoty Konsultacje/ Konzultace/ Consultation/ Konsultierung Leonard Fulneczek, Wolfgang Kroczek, Naturalne procesy 25 Přírodní procesy Marian Studnic, Anna Tarkowska Fauna 26 Fauna Flora 36 Flóra © WWF Polska, 2006 Wspólnie chronimy Společně chraňme 42 przyrodę nad Odrą přírodu kolem Odry Druk/ Tisk/ Druck/ Print: Przestrzeń dla rzeki 48 Prostor pro řeku www.ad.com.pl Trasy rowerowe i zabytki 51 Cyklostezky a památky ISBN: 83-923590-7-0 Informacje praktyczne 74 Praktické informace Publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Wyżywienie 74 Stravování Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Zakwaterowanie 76 Ubytování INTERREG III A Czechy-Polska oraz z budżetu państwa. Punkty informacji turystycznej 76 Informanční centra Użyteczne strony www 78 Užitecné stránky Przygotowanie publikacji dofinansowane ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Raciborzu. Wstęp Úvod Contents: Inhaltsverzeichnis: Introduction Einleitung Introduction 5 Einleitung Zapraszamy Was w magiczną podróż. Będzie Zveme Vás na tajemné putování. Bude to ne- to niezapomniana wyprawa po miejscach, które zapomenutelná výprava do míst, kde se před naši- Local highlights 7 Lokale Besonderheiten na naszych oczach kształtuje tętniąca życiem ma očima tvoří životem pulzující řeka. Nadarmo rzeka. Próżno już szukać podobnych zakątków byste podobná zákoutí hledali v Polsku nebo Če- w Polsce czy w Czechach. Tymczasem tu, na tere- sku. Avšak zde, v oblasti hraničních meandrů Important information 9 Wichtige Informationen nie granicznych meandrów Odry, można wciąż Odry, je stále možné vidět, jak přírodní proce- jeszcze zobaczyć, jak naturalne procesy dużej rze- sy velké řeky poskytují životní prostor unikátním History of the area 13 Die Geschichte der Region ki dają życie unikalnym gatunkom zwierząt i ro- rostlinným a živočišným druhům a jak ovlivňují ślin oraz jak wpływają na losy ludzi. Zapraszamy lidské osudy. Zveme na pravou baštu všechny na prawdziwą ucztę wszystkich przyrodników, přírodovědce, historiky, geology a každého, kdo Location and Die Lage und das Klima 19 historyków, turystów i każdego, kto wrażliwy jest dokáže vnímat krásu světa kolem nás. climate of the area des Gebietes na piękno otaczającego nas świata. Polsko-česká hranice je oblastí pronikání mno- Granica polsko-czeska to obszar przenikania ha kultur, jazyků, tradic a dějin. Vytýčily ji stopy się kultur, mieszania języków, tradycji i historii. přelomových historických událostí Polska a Evropy; Natural values 24 Naturvorzüge Natural processes 25 Natürliche Prozesse We invite you to embark with us on a magi- Wir laden Sie zu einer magischen Reise ein, cal journey. It will be an unforgettable expedition zu einer unvergesslichen Expedition an Orte, die Fauna 26 Tierwelt through places which on our own eyes are con- ein großer Fluss vor unseren Augen gestaltet und Flora 36 Pflanzenwelt tinuously shaped by a river pulsating with life. umgestaltet. Vergleichbare Orte werden Sie heute Nowhere in Poland or in Czech Republic can simi- in Polen oder in Tschechien vergeblich suchen. An Transboundary protection Gemeinsam schützen wir 42 lar landscapes be found. Meanwhile, here, within den Grenzmäandern der Oder kann man hier of the Odra River nature die Natur an der Oder the area of the Odra River border meanders, it noch sehen, wie die natürlichen Prozesse eines is still possible to see and to observe how the grossen Flusses die für seltene Tier- und Pflan- Space for the River 48 Raum für den Fluss natural processes of a large river provide for the zenarten erforderlichen Lebensräume schaffen und life of unique plant and animal species and how wie sie das Schicksal der Menschen beeinflussen. Bicycle routes Radtouren they influence people’s everyday lives. We invite Wir laden ein zu einem echten Naturgenuss für 51 to a true feast all naturalists, historians, geologists alle Naturforscher, Historiker, Geologen und alle, and historical monuments und Denkmäler and all those who are sensitive to the beauty of die für die Schönheit der uns umgebenden Welt the world surrounding us. empfänglich sind. Practical information 75 Praktische Informationen Food 75 Gastronomie Accommodation 77 Unterkunft Tourist information 76 Touristeninformation Useful internet sites 79 Nützliche Webseiten (Links) 5 Naznaczyły ją ślady przełomowych wydarzeń tudy – přes Moravskou bránu – přišlo do Polska historycznych Polski i Europy; tędy, przez Bra- křesťanství. Oblast sníženiny mezi pohořími Su- Miejscowe unikaty Místní unikáty mę Morawską, dotarło do Polski chrześcijań- det a Karpat tvarovala prodírající se řeka. A denně stwo. Obniżenie między Sudetami a Karpatami ji nově utváří. Odra, protékající Moravskou bránou to teren, który ukształtowała Odra. Przepływa- jako ekologickým koridorem umožnila, že každý Local highlights Lokale jąc utworzoną przez Bramę doliną, rzeka spra- den, z jihu na sever a ze severu na jih migrují lidé, wia, że każdego dnia z południa na północ zvířata a rostliny. Besonderheiten i z północy na południe migrują ludzie, zwierzęta Průvodce nás provede úsekem Odry, která zde i rośliny. během celých staletí vytyčovala hranice. Měnily Niniejszy przewodnik poprowadzi nas frag- se státy, pro které tvořila hraniční linii; v průběhu Już samo usytuowanie na pograniczu polsko- Již sama poloha na polsko-če- mentem Odry, która od wieków wyznaczała gra- času se měnili lidé i jejich zvyky. Budeme Vám vy- -czeskim, czego efektem jest przenikanie się kul- ském pohraničí, podmiňující pro- nice. Zmieniały się tutaj państwa, z upływem cza- právět, jak Odra spoluvytvářela přírodní svět této tur stanowi o wyjątkowości opisywanego obszaru. nikání kultur, je základem výjime- su zmieniali się ludzie i obyczaje. Opowiemy, jak oblasti a vytvářela opravdový unikát evropského Różnorodność zabytków architektury po obu stro- čnosti popisované oblasti. Pe- Odra kształtowała przyrodniczy świat tej okolicy měřítka, který se vzepřel lidem i dějinám. nach granicy, w tym np.: ruiny zamku w Twor- strost historických a architekto- i stworzyła prawdziwy unikat w skali europejskiej, kowie, pałace w Krzyżanowicach i Chałupkach, nických památek na obou stra- na- który oparł się ludziom i historii. lamusy (spichlerze), kościoły i kapliczki oraz nách hranice, jako jsou umocnienia obronne w okolicach Bohumína, do- příklad ruiny hradu ve Twor- kumentują bogactwo historii tych ziem. Tropiciele kově, zámky v Krzyżanowicích śladów cesarza Franciszka Józefa nadal mogą tu a Chałupkách, sýpky, kostely, ka- spotkać osoby pamiętające czasy jego panowania. pličky a obranné pevnosti v okolí Śladem minionej historii jest słup graniczny z tam- Bohumína dokládá bohaté dějiny oblasti. tych czasów, znajdujący się obecnie w muzeum Příznivci císaře Františka Josefa w Nowym Jičínie. The Polish – Czech border is a place pene- Im tschechisch-polnischen Grenzgebiet ver- zde mohou najít osoby pamatující si dobu jeho Polak wędrujący po czeskiej przygranicznej trated by many cultures, mingling of languages, mischen sich kulturelle Ereignisse, Sprachen, und panování. Otiskem dějin je hraniční sloup z této okolicy nie będzie miał problemów z porozu- traditions and history. It is marked by traces of Traditionen. Spuren vieler für Polen und Europa doby nacházející se v současné době v muzeu mieniem się. Pomimo, że jesteśmy w Czechach, Polish, Czech and European landmark historical wichtiger historischer Ereignisse kennzeichnen v Novém Jičině Překročíme-li při toulkách hranici events. Here, through the Moravian Gate, Christia- das Gebiet. Hier, durch die Mährische Pforte, ist mówiąc w języku polskim będziemy zrozumiani, na Odře, ocitneme se v Bohumíně. Ačkoli jsme np. w Bohu- nity first arrived to Poland. Forcing itself from the einst das Christentum nach Polen gelangt. Von a w wielu miejscowych sklepach ( Czech Republic to the lowering between Sudety Tschechien kommend hat der Fluss die Niederung and Carpathian Mountains the river shaped the zwischen Sudeten und Karpaten gestaltet, und Already the location of the area on the Polish Schon allein die Lage in dem polnisch-tsche- entire landscape. Flowing through an ecological tut dies auch heutzutage noch. Dieser von der – Czech border, resulting in the mixing